Cibap

Bart Schouten

Tijd voor social design

Grote lastige vraagstukken zijn van alle tijden. Ik moet hierbij denken aan de paardenmestproblematiek eind negentiende eeuw. De grote toename van het aantal paarden leidde in steden tot enorme hoeveelheden paardenmest in de straten. Toenmalige beleidsmakers voorspelden dat binnen vijftig jaar steden bedolven zouden liggen onder deze stinkende en ziekmakende hopen. Met de komst van de benzinemoter en daarmee auto’s smolt dit probleem als sneeuw voor de zon.

Overigens wil ik grote vraagstukken niet bagatelliseren; als we op gelijke voet doorgaan, creëren we een onleefbare situatie voor onszelf en voor onze kinderen. Maar het paardenmestvoorbeeld geeft wel aan dat we ontwikkelingen van nu niet blindelings moeten doortrekken naar de verre toekomst. De afgelopen jaren laten zo veel atypische bewegingen zien, dat de jarenlange voorspelbaarheid van onze samenleving ten einde is. Zekerheid en voorspelbaarheid maken plaats voor uitdaging.

Voor de meeste mensen leidt dat tot een oncomfortabel gevoel. Het gevoel van verliezende grip kan leiden tot gelatenheid, depressie of paniek. Grote groepen steken dan ook de kop in het zand. Bij veel van onze studenten echter, leidt het juist tot actie. Vanuit diep doorleefde urgentie werken ze aan verandering. Ze kiezen niet voor het ontwerpen van ‘mooie dingen’, maar voor het vormgeven van verandering. Hoe kunnen zij bijdragen aan een toekomst met perspectief? Ze zetten hun creativiteit en designdenken in voor een nieuwe werkelijkheid. De gezapige voorspelbaarheid van de samenleving is voorbij. Er is onrust, er is reuring. Urgentie is de nieuwe drijfveer voor veel jongeren. Ze zetten hun creativiteit, energie en drijfveren in voor maatschappelijke vraagstukken. Deze nieuwe generatie werkenden kan ons helpen - of zelfs leiden - in de reis van heden naar toekomst. Ze zijn nog niet belast met jarenlange stabiliteit, heilige huisjes en de kaders van systemen. Ze durven anders te kijken en anders te handelen.

We zien steeds meer vraag naar werknemers met deze vaardigheden. Voor Cibap is dat aanleiding voor een nieuwe opleidingsrichting: social design. Daarin leiden we deze maatschappelijk betrokken jongeren op om vorm te geven aan verandering.

Ik zie hoop voor een mooie toekomst. De doemscenario’s van de paardenmest zijn gelukkig niet uitgekomen. En niet omdat we hebben afgewacht. Het is tijd voor actie en daar werken we vanuit het onderwijs aan mee. \