Zwolse theaters

Zwolse theaters: Cultuur in transitie

‘Zwolse theaters: het theater als plein van de stad. Een grote ambitie waar we ons de afgelopen jaren op hebben voorbereid door te experimenteren, te onderzoeken en met elkaar de dialoog aan te gaan. Een spilfunctie voor de regio en de stad, waar wij graag invulling aan geven. Dat doen we door te verbinden, de ontmoeting tussen makers en publiek te faciliteren, samen te werken en onze impact te vergroten. We vinden dat belangrijk, dus leggen we hier de komende jaren onze focus verder op.’ Aan het woord zijn Joy Kreiken en Mirjam Reyneveld. Zij maken deel uit van het programmeringsteam en het transitieteam van Zwolse theaters. Joy is coördinator programmering en Mirjam is jeugdprogrammeur en coördinator van Werkplaats Zwolle. Zij vertellen over de keuzes die de afgelopen jaren gemaakt zijn en de effecten daarvan.

Serieprogrammering is succes

‘Voor de coronapandemie waren we al aan het nadenken over de mogelijkheid om voorstellingen te bundelen. We zochten een manier om het voor de gast makkelijker te maken om te kiezen uit de 400 voorstellingen die we aanbieden. En zo ontstond onder andere het zogenaamde serieprogrammeren’, vertelt Joy. ‘Neem bijvoorbeeld Dans op Donderdag, een serie dansvoorstellingen van eigenzinnige en veelbelovende makers. Zwolse theaters profileert zich hiermee als plein van de stad door te laten zien dat we meer doen dan alleen voorstellingen aan te bieden. We regisseren en faciliteren de ontmoeting tussen makers, bezoekers en het theater. Bij Dans op Donderdag zien we dat dit werkt. Er ontstaat een ander soort chemie, een community van gelijkgestemden die ook interesse hebben in het maakproces. De bezoekers worden zo ook ambassadeur voor de dansvoorstellingen.’

Remember my Name is een ander voorbeeld van het betrekken van de bezoeker bij het maakproces. Joy: ‘We laten het publiek kennismaken met een vijftal kleinschalige musicalproducties. Soms voorafgegaan door een introductie van de makers of afgesloten met een gezamenlijk samenzijn van publiek en spelers. De belangstelling hiervoor is groot. Het wordt voor het publiek zo makkelijker en leuker om voor deze voorstellingen te kiezen en er ontstaat verbinding.’ Maar niet alleen de bezoekers worden betrokken bij het maakproces vult Mirjam aan: ‘Gezelschappen en producenten betrekken ons als programmeurs ook al vroeg in hun creatieve proces, ze horen graag wat wij vinden van hun ideeën.’ Corona heeft er voor gezorgd dat Zwolse theaters flexibeler moest gaan programmeren. Joy: ‘Dat heeft er toe geleid dat we nu per jaar niet één programmagids versturen, maar vier kleinere brochures waarin we een aantal voorstellingen uitlichten. Dat werkt erg goed. We zijn weer op hetzelfde niveau qua kaartverkoop als in seizoen 2018/2019 vóór corona.’

Zwolle interessante stad voor creatievelingen

Zwolse theaters heeft er met Werkplaats Zwolle voor gekozen om jonge theatermakers en afgestudeerden van ArtEZ te stimuleren en faciliteren. Mirjam: ‘Wij willen er graag aan bijdragen dat studenten die zijn afgestudeerd in Zwolle blijven wonen en werken.’ Mirjam licht in dit verband de rol van Werkplaats Zwolle toe: ‘Hiermee richten we ons op jonge makers. Gedurende een week maken ze gebruik van de Werkplaats in Schouwburg Odeon. Zij kunnen hier werken aan een voorstelling, experimenteren en leren. Daarbij worden ze begeleid door collega’s van Zwolse theaters en professionals uit het werkveld. De week eindigt met een presentatiemoment. We doen dit om als stad aantrekkelijk te zijn voor die jonge makers, om talent een kans te geven zich te ontwikkelen en omdat we vinden dat we als theater die rol hebben in de stad. Dat past helemaal bij de ambities van Zwolle: experimenteel, creatief en ondernemend.’

Joy Kreiken en Mirjam Reyneveld

Meer keuze door regionale samenwerking

Ook regionaal zijn de theaters in transitie. Mirjam: ‘Sinds een paar jaar werken we samen met negen theaters in Regio Zwolle (Raalte, Nunspeet, Hoogeveen, Steenwijk, Hardenberg, Kampen, Dronten, Noordoostpolder en Meppel). Die samenwerking vindt plaats op het gebied van marketing, techniek en programmering. Zo stemmen de programmeurs van de theaters het landelijke theateraanbod op elkaar af. Wij zorgen er zo voor dat alle theaters in de regio een duidelijk eigen aanbodprofiel hebben. Dit komt de theaterbezoekers ten goede, want zo hebben zij veel meer keuze. Voor Zwolse theaters is het daarbij zoeken naar de balans tussen grote, meeslepende, commerciële voorstellingen en parels waarmee we ons profileren met thema’s waarvan wij vinden dat er over gesproken moet worden.’

Zwolse theaters als producent: Sympathy for the Devil

Met ingang van dit seizoen is Zwolse theaters voor het eerst ook producent van een voorstelling die landelijk op tournee gaat. Met de muziektheatervoorstelling Sympathy for the devil laat Zwolse theaters van zich horen. ‘We zetten hiermee ‘ons’ Zwolle landelijk op de kaart. We boren nieuw publiek aan, creëren werkgelegenheid en maken onszelf onderdeel van een bloeiend maakklimaat. Samenwerking met makers zorgt voor reuring. Dit geeft Zwolse theaters nog meer bestaansrecht doordat eigen producties ons verbinden met onze omgeving (instellingen, makers, publiek). Door zelf te produceren trekt Zwolse theaters kwaliteit naar zich toe en ontstaan er regionale samenwerkingen en wisselwerkingen met bijvoorbeeld andere (landelijke) theaters. Als dit een succes wordt, gaan we dit vaker doen,’ aldus Mirjam, ‘Dat past bij de rol die we hebben: het laten zien van lokaal en regionaal talent en als theater onze plaats in de samenleving vervullen.’ \