RIR kwiecień/maj

Produkcja warzyw gruntowych na Kujawach i Pomorzu str. 4-6 Bezpiecznie z chemią str. 14 kwiecień/maj 2017

p ar t ne rz y d od at k u

Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

temat numeru

Wiosną buszujmy w zbożu Jak wygląda stan upraw w regionie? strony 16-18

007322543

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

Czas upraw polowych Kamil Pik REDAKTOR WYDANIA

Z przyjemnością oddaję w Wasze ręce, drodzy Czytelnicy, najnowszy numer „Regionalnego Informatora Rolniczego”. Na kolejnych stronach dominują tym razem tematy dotyczące upraw polowych. Znajdziecie jednak także wiele innych ciekawych materiałów. Ponieważ na łamach następnego wydania „RIR-a” spotkamy się dopiero w okolicach terminu targów AGRO-Tech w Minikowie, już teraz chciałbym wszystkim Wam polecić wizytę w Grubnie koło Chełmna. 10 i 11 czerwca odbędą się tam organizowane po raz dwudziesty pierwszy przez KP ODR Dni Pola.

2017

W numerze Kapusta nie zawsze równa się pieniądze �� 4 Pospiesz się z wnioskiem o płatności obszarowe �� 8 Ułatwienia dla młodych i korzystających z PROW �� 10 Za nami jarmark, a przed nami festiwale i targi �� 12 Bezpiecznie z chemią �� 14 Wiosną buszujmy w zbożu �� 16 Kukurydza jak czyste złoto �� 20 Na taaaką rybę �� 24 W ogniu skutecznego działania �� 26 Pick-up dla rolnika �� 28 Kalendarium �� 30

Tradycyjnie będzie to wyjątkowa okazja do spotkania się rolników, hodowców roślin, producentów nawozów i środków ochrony roślin, producentów maszyn i urządzeń rolniczych. Na blisko trzech hektarach poletek doświadczalnych będzie można przyjrzeć się około 250 odmianom roślin uprawowych. Życzę zatem przyjemnej lektury i zapraszam do Grubna.

Wydawca: Polska Press Sp. z o.o. Oddział w Bydgoszczy, ul. Zamoyskiego 2, 85-063 Bydgoszcz Prezes Zarządu: Marek Ciesielski Redaktor naczelny: Artur Szczepański Dyrektor sprzedaży: Agnieszka Perlińska Redaktor prowadzący: Kamil Pik, kamil.pik@polskapress.pl, tel. 52 32 63 165 Teksty: Kamil Pik, Renata Napierkowska, Jan Oleksy, Dominika Kucharska LAYOUT i SKŁAD: SZOKSTUDIO Jakub Woźniak Sprzedaż: Angelika Suminska, tel. 691 370 521, angelika.suminska@polskapress.pl, Anna Kapusta, tel. 693 463 185, anna.kapusta@polskapress.pl NASZE ODDZIAŁY: Express Inowrocławski, ul. Roosevelta 15, Inowrocław, tel. 52 355 16 51, Nowości Grudziądzkie, ul. Wybickiego 38, Grudziądz, tel. 56 465 92 64 CP Jesteś zainteresowany kupnem treści lub zdjęć? Skontaktuj się z naszym handlowcem: Piotr Król, tel. 603 076 449, piotr.krol@polskapress.pl UWAGA: Redakcja nie zwraca niezamówionych tekstów, zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Za treść ogłoszeń odpowiada zleceniodawca.

Znajdziesz nas na: www.rir.info.pl www.fb.com/RegionalnyInformatorRolniczy

TORUŃ „SMH Toruń” ul. Żółkiewskiego 32, tel. 56 664 13 00 www.honda.torun.pl 007349687

BYDGOSZCZ „NOVA MOTOR” Sp. z o.o. ul. Fordońska 305, tel. 52 376 28 28 www.honda.bydgoszcz.pl

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Kapusta nie zawsze równa się pieniądze O warzywach większość osób zaczyna myśleć wraz z nadejściem wiosny. Wówczas to mamy możliwość sięgnięcia po nowalijki. Postanowiliśmy przyjrzeć się nieco bliżej produkcji warzyw gruntowych w naszym regionie. Tekst: Kamil Pik

ak się okazuje, województ wo kujawsko -pomorskie jest w tej dziedzinie bardzo silnym graczem. Według danych GUS za rok 2015 zbiory warzyw gruntowych w naszym województwie sięgnęły 5 386 857 kwintali, z powierzchni upraw sięgającej łącznie około 25 tysięcy hektarów.

Co się uprawia Na największych areałach uprawiane były cebula, marchew, pomidory gruntowe, kapusta, kalafior, ogórki gruntowe, buraki ćwikłowe. - Ja do tej listy dodałbym jeszcze brokuł. Największa skala upraw dotyczy tych warzyw, na które jest największe zapotrzebowanie w przemyśle. To ono kreuje skalę produkcji rolnej - zauważa Piotr Borczyński, starszy specjalista ds. warzywnictwa z Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego Oddział w Zarzeczewie. Trendy rynkowe i zapotrzebowanie na poszczególne warzywa ewoluuje w ostatnich latach, podążając za kolejnymi modami żywieniowymi. - Obecnie bardzo dużą popularnością cieszy się właśnie

wspomniany wcześniej brokuł. Jest na niego duże zapotrzebowanie, szczególnie z rynku zachodniego, a nawet światowego. Nasze zamrażalnie mają międzynarodowe kontakty i chętnie korzystają z tego trendu - tłumaczy pan Piotr. - Największy spadek zainteresowania zaś dotknął w ostatnich latach kapustę głowiastą białą. Podobnie było z pomidorem. W jego przypadku spadek spowodowany był niekontrolowanym napływem na europejski rynek koncentratu z Chin.

Prognozy na sezon W ubiegłym roku wielu plantatorów warzyw narzekało na opłacalność produkcji. Czy jest szansa na poprawę sytuacji w tym roku? Doradca z Zarzeczewa uważa, że niekoniecznie. - Myślę, że ten rok będzie tak samo ciężki jak poprzedni. Największe problemy rynku upraw warzyw to niekontrolowane zasiewy, nadprodukcja, problem ze sprzedażą za granicę i w efekcie producenci zaczynają się dusić. Do tej sytuacji przyczyniła się niska opłacalność produkcji w innych branżach rolniczych, przez co duże

Porady uprawowe

Podział warzyw ze względu na wymagania na wodę: bardzo duże wymagania - kapusta pekińska, kalafior, brokuł, sałata, kalarepa, rzodkiewka, kapusta wczesna, seler, ogórek; duże wymagania - cebula, czosnek, por, kapusta brukselka, kapusta późna, papryka, pomidor karłowy, fasola szparagowa, ziemniak wczesny; średnie wymagania - pietruszka, groch zielony, dynia, jarmuż, marchew, chrzan, rabarbar; małe wymagania - pomidor wysokorosnący, burak ćwikłowy, szparag.

017162333

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Porady uprawowe

Zalecenia dotyczące nawożenia obornikiem roślin warzywnych (wg E. Chroboczka i wsp.): I rok po oborniku: cebula, por, czosnek, seler, ogórek, melon, papryka, oberżyna, rabarbar, chrzan, szparag; II rok po oborniku: kalafior i inne kapustne, pomidor odmian samokończących, pietruszka, sałata, szpinak, pietruszka; III rok po oborniku: fasola, cykoria, ziemniak wczesny, burak ćwikłowy; IV rok po oborniku: groch zielony, pomidor odmian wysokorosnących.

Uprawa bez deszczowania: I rok po oborniku: cebula, por, czosnek, seler, ogórek, melon, papryka, oberżyna, rabarbar, chrzan, szparag, kalafior i inne kapustne, pomidor odmian samokończących, sałata, szpinak; II rok po oborniku: fasola, cykoria, ziemniak wczesny, burak ćwikłowy; III rok po oborniku: groch zielony, pomidor odmian wysokorosnących; IV rok po oborniku: ewentualnie groch zielony i pomidor odmian wysokorosnących.

gospodarstwa przestawiają się na uprawę warzyw, szczególnie tę zmechanizowaną (cebula, marchew, pietruszka). Do rynkowych trendów działających na niekorzyść producentów warzyw należy też dodać zmianę nastawienia dużych sieci handlowych do sprzedaży warzyw. Przez lata nie były one traktowane jako jeden z tych produktów, które miały przynosić duże zyski dla sklepów. - Warzywa były traktowane jako dodatkowy produkt, który klient ma kupić, a dochód miały przynosić inne towary. Obecnie się to zmienia. Wielkie sieci handlowe wywierają dużą presję na obniżanie cen warzyw do nich dostarczanych, aby w efekcie mogły jak najwięcej zarobić na ich sprzedaży. Można trafić na przypadki, gdy cena półkowa jest czterokrotnie wyższa niż ta, po której sklep zakupił warzywa od rolnika - wyjaśnia Borczyński. - O granicę absurdu zaczynają się też ocierać niektóre wymagania kierowane do rolników, np. określenia wagi, rozmiaru czy kształtu warzyw. Nie da się przecież uprawiać warzyw rosnących według jednego wzorca.

Stymulować? Ponieważ uprawa warzyw należy do coraz mniej licznej grupy produkcji rolniczych, które mogą być opłacalne, coraz więcej rolników myśli, jak wycisnąć z upraw największy zysk. W pościgu za zwiększaniem przychodu z posiadanego stałego areału, z roku na rok coraz przychylniej zaczynają więc spoglądać na wszelkiego

rodzaju aktywatory i stymulatory wzrostu. Czy warto? - Warto po nie sięgać. Ale ostrożnie. Na rynku jest jednak wiele preparatów mało efektywnych. Nie wierzmy, że znajdziemy złote środki na każdą okazję. Na to, że deszcz pada, na to, że jest sucho, że się kładzie itd. Zanim więc wybierzemy jakikolwiek stymulator, powinniśmy dowiedzieć się, z jakiego powodu, w jakich okolicznościach oraz warunkach i czego dokładnie potrzeba - tłumaczy nasz rozmówca. - W tym celu pomocna będzie dokładna znajomość warunków glebowych, które poznamy zlecając jej badanie oraz konsultacje z doradcami. Dobrze dobrane preparaty pozytywnie wpłyną na ulistnienie warzyw, rozwój systemu korzeniowego, wielkość owoców czy odporność rośliny. Pamiętajmy jednak, że wszystko należy robić z zachowaniem rozsądku - podsumowuje Piotr Borczyński.cp

Trendy rynkowe i zapotrzebowanie na poszczególne warzywa ewoluuje w ostatnich latach, podążając za kolejnymi modami żywieniowymi.

007319030

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Jeszcze do 15 maja można składać w ARiMR wnioski o przyznanie płatności obszarowych za 2017 r. Kto nie zdąży w tym terminie, będzie mógł dostarczyć swój wniosek do 9 czerwca, ale wówczas należne mu płatności będą pomniejszane o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

Pospiesz się z wnioskiem o płatności obszarowe Tekst: Kamil Pik

Wypełniając wniosek o przyznanie płatności aplikacja automatycznie sprawdzi, czy suma powierzchni podrzędnych działek deklarowanych przez rolnika nie jest większa niż powierzchnia działki głównej.

- Każdy rolnik, który ubiegał się o przyznanie płatności bezpośrednich w zeszłym roku, otrzymał z Agencji wstępnie wypełniony tzw. wniosek spersonalizowany. Wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich za 2017 r. można pobrać także z portalu internetowego Agencji. Jest także możliwość złożenia wniosku o przyznanie płatności przy wykorzystaniu aplikacji e-wniosek - informuje Monika Pałka z Oddziału Regionalnego ARiMR w Toruniu.

Łatwiej przez internet Sposób na złożenie e-wniosku poprzez aplikację jest znany od kilku lat, ale przeszedł on przemianę, która sprawiła, że obecnie jest łatwiejszy i bardziej przyjazny dla rolnika. Przede wszystkim łatwiej będzie uzyskać dostęp do systemu teleinformatycznego ARiMR. Jeszcze rok temu każdy, kto chciał otrzymać taki dostęp, musiał wypełnić papierowy wniosek o nadanie loginu i hasła oraz dostarczyć go do biura powiatowego ARiMR. W tym roku nie ma już takiej potrzeby. Rolnik, aby uzyskać dostęp do e-wniosku, musi wpisać numer ewidencyjny gospodarstwa, 8 ostatnich cyfr rachunku bankowego oraz kwotę ostatniej płatności otrzymanej z Agencji w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku (nie ma znaczenia, z jakiego tytułu została dokonana ta płatność). W kampanii 2017 będzie to ostatnia płatność zrealizowana przez Agencję w roku 2016. Po poprawnej weryfikacji system automatycznie

założy beneficjentowi konto. Dzięki tej poprawce od tego roku można uzyskać dostęp do systemu teleinformatycznego ARiMR bez wychodzenia z domu. - Ale to niejedyne pozytywne zmiany dla rolników - zauważa Monika Pałka. - Wdrożone modyfikacje aplikacji e-wniosek zweryfikują poprawność większości danych wprowadzanych przez rolników. Wypełniając wniosek o przyznanie płatności aplikacja automatycznie sprawdzi, czy suma powierzchni podrzędnych działek deklarowanych przez rolnika nie jest większa niż powierzchnia działki głównej, a jeżeli tak się zdarzy, system zgłosi błąd. ARiMR przeniosła do aplikacji geometrię działek rolnych obejmujących 75 proc. powierzchni zatwierdzonej do jednolitej płatności obszarowej w roku 2016.

Łatwiej z obrysem W efekcie rolnik, wchodząc w moduł umożliwiający wyrysowanie działek rolnych, będzie mógł pobrać obrys działki wyrysowanej w poprzednim roku. Tym samym nie będzie musiał ponownie rysować powierzchni (dotyczy to działek rolnych, których powierzchnia i kształt nie uległy zmianie w stosunku do roku poprzedniego). Jeżeli powierzchnie działek rolnych ulegną zmianie, rolnik będzie mógł dokonać modyfikacji wrysowanego obszaru. Zmodyfikowane funkcje aplikacji pozwolą także na pobranie aktualnych danych referencyj-

nych dla każdej działki, jak również na zweryfikowanie, czy dana działka kwalifikuje się do przyznania płatności ONW. Zostanie też wdrożony mechanizm pozwalający na automatyczne sprawdzenie powierzchni deklarowanych do poszczególnych schematów pomocowych w stosunku do powierzchni maksymalnych kwalifikowalnych obszarów. Jak co roku, Agencja zachęca rolników, aby nie czekali ze złożeniem wniosków na ostatnią chwilę. Pozwoli to na spokojną ocenę składanych wniosków oraz, w przypadku stwierdzenia braków, na ich poprawienie w terminie. Gdy okaże się, że złożony wniosek jest niekompletny, kierownik biura powiatowego Agencji, po jego otrzymaniu, informuje rolnika o stwierdzonych brakach oraz o skutkach ich nieusunięcia w terminie do 9 czerwca, chyba że ten termin upłynął. W przypadku, gdy rolnik nie usunie braków do 9 czerwca br., wniosek o przyznanie płatności jest rozpatrywany w zakresie, w jakim został prawidłowo wypełniony oraz na podstawie dołączonych do niego właściwych dokumentów. W roku 2017 na realizację płatności bezpośrednich zostanie przeznaczona kwota ok. 3,4 mld euro. Szacuje się, że na działania obszarowe w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich za rok 2017, czyli dopłaty ONW, płatności rolnośrodowiskowe (PROW 2007-2013), rolnośrodowiskowoklimatyczne, ekologiczne czy zalesieniowe, zostanie wypłacona kwota ok. 2,6 mld zł.cp

47 990 PLN

AUTOPOL NOSKIEWICZ 007314142

ul. Ks. Jerzego Popiełuszki 2, 87-100 Toruń, Tel. 56 654 04 04, www.kia.com/pl/autopol/

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Ułatwienia dla młodych i korzystających z PROW Pomoc finansowa dla młodych rolników i portal ofertowy ARiMR - to część z najnowszych doniesień z największej rolniczej agencji. Tekst: Kamil Pik

o 26 maja młodzi rolnicy mogą składać w Oddziałach Regionalnych ARiMR wnioski o przyznanie 100 tys. zł premii na samodzielne rozpoczęcie gospodarowania. Jest to wsparcie finansowane z budżetu PROW 2014-2020. Wnioski o pomoc można składać osobiście, przez upoważnioną osobę lub wysłać rejestrowaną przesyłką pocztową nadaną w placówce Poczty Polskiej. O takie wsparcie może ubiegać się osoba, która m.in. nie ukończyła jeszcze 40 lat i posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Jeżeli ich nie ma, musi uzupełnić je w ciągu 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy. Musi też posiadać gospodarstwo rolne o powierzchni co najmniej 1 ha i rozpocząć jego urządzanie nie wcześniej niż 18 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Jednym z warunków przyznania 100 tys. zł premii jest utworzenie gospo-

darstwa rolnego o wielkości ekonomicznej (SO) nie mniejszej niż 13 tysięcy euro i nie większej niż 150 tysięcy euro. Kolejny wymóg dotyczy powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie rolnym. Musi być ona co najmniej równa średniej krajowej, a w województwach, w których średnia powierzchni gospodarstw jest niższa niż krajowa, gospodarstwo musi mieć wielkość średniej wojewódzkiej. Natomiast mak symalna powierzchnia nie może być większa niż 300 hektarów. Przy czym określony został wymóg, że przynajmniej 70 proc. minimalnej wielkości stanowi przedmiot własności beneficjenta, użytkowania wieczystego lub dzierżawy z zasobu własności rolnej Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (JST). Pomoc nie może zostać przeznaczona na: chów drobiu (z wyjątkiem produkcji ekologicznej), prowadzenie plantacji roślin wieloletnich na cele energetyczne, prowadzenie niektórych działów specjalnych

produkcji rolnej. Więcej szczegółowych informacji na ten temat można znaleźć na stronie internetowej Agencji lub uzyskać w jej biurach powiatowych.

Wypłata II raty pożyczki ARiMR uruchomiła możliwość wypłaty środków, w wysokości drugiej raty pożyczki, na sfinansowanie nieuregulowanych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym. Druga rata może zostać wypłacona pożyczkobiorcom, którzy udokumentowali spłatę należności w wysokości pierwszej raty pożyczki. Płatności realizowane będą na bieżąco, z uwzględnieniem ostatecznego terminu wypłat, czyli 20 września 2017 r. Osoby zainteresowane otrzymaniem drugiej raty pożyczki muszą zwrócić się w tej sprawie do swojego Biura Powiatowego ARiMR.

Portal ofertowy PROW Agencja uruchomiła specjalny portal (www. portalogloszen.arimr.gov.pl) skierowany do wnioskodawców i beneficjentów programu PROW 2014-2020. Ma on pomóc wywiązać się im z obowiązku wyboru oferty w trybie konkurencyjnym. Portal działa już od 18 marca. Wnioskodawcy i beneficjenci działań, poddziałań, typów operacji oraz pomocy technicznej (w ramach PROW 2014-2020) będą zobowiązani zamieszczać na nim zapytania ofertowe na wykonanie robót budowlanych, usługi lub dostawę maszyn czy urządzeń niezbędnych do wykonywania określonego rodzaju działalności. O uprawnienia do zamieszczania ogłoszeń na portalu należy wystąpić składając wniosek. Wzory dokumentów dostępne są na portalu w dziale „wzory dokumentów”. Przeglądanie opublikowanych zapytań ofertowych jest możliwe bez konieczności logowania.cp

007317456

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Za nami jarmark, a przed nami festiwale i targi zdjęcia: Sławomir Kowalski

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

iosna i Wielkanoc to czas, gdy nie tylko przyroda budzi się do życia. To również okres pierwszej fali wydarzeń plenerowych na wsi. Tegoroczny sezon imprez jarmarcznych i targowych możemy uznać za otwarty. Jednym z pierwszych wydarzeń przyciągających tak liczne tłumy jest co roku Jarmark Wielkanocny w Przysieku. Mnogość dostępnych tam regionalnych smakołyków oraz dzieł twórców ludowych, rzemieślni-

ków i rękodzielników nieustannie zachwyca. Każdy, kto był tam choć raz, wie, że przysieckiego jarmarku nie opuści się ani z pustymi rękoma, ani z pustym żołądkiem. Na zdjęciach wspominamy to wyjątkowe wydarzenie sprzed dwóch tygodni. Jak zaznaczyliśmy, to dopiero początek sezonu, który wypełnią rozmaite targi, jarmarki i festiwale odwiedzane przez tysiące osób nie tylko z naszego województwa. Dlatego już dziś chcemy zaprosić Was, drodzy

Czytelnicy, na Święto Smaku i Tradycji, które odbędzie się w Minikowie 13 i 14 maja. „Lato na wsi” to przede wszystkim promocja dziedzictwa kulinarnego i działalności pozarolniczej województwa kujawsko-pomorskiego. W czerwcu zaś (3-4.06) zapraszamy do Zarzeczewa na XXXVIII edycję targów Dni Otwartych Drzwi. To cykliczna, wielotematyczna i specjalistyczna wystawa dla producentów rolnych i ekspertów z branży rolno-spożywczej. Do zobaczenia!cp

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Bezpiecznie z chemią Wiosna i lato to czas, gdy rolnicy wielokrotnie sięgają po chemiczne środki ochrony roślin. Używając ich co roku, może się nam wydawać, że potrafimy korzystać z nich w sposób bezpieczny i nic nam nie grozi. Czy na pewno? Tekst: Kamil Pik

eśli mówimy o zagrożeniach występujących przy pracy na wsi, najczęściej myślimy o niebezpieczeństwie wynikającym z użytkowania maszyn rolniczych. Niesłusznie zapominamy o ryzyku, jakie niosą ze sobą liczne preparaty chemiczne, które są obecne w niemal każdym gospodarstwie rolnym.

Przestrzegaj zasad przechowywania Ponieważ bezpieczeństwo pracy to warunek niezwykle istotny w każdym zawodzie, przypominamy podstawowe zasady obchodzenia się ze środkami ochrony roślin. Każdy rolnik pracujący z substancjami chemicznym w gospodarstwie rolnym musi stosować poniższe zasady. Środki chemiczne muszą być bezpiecznie zamknięte i przechowywane z dala od budynków mieszkalnych, inwentarskich i magazynów pasz. W pomieszczeniu takim musi być sprawna wentylacja i instalacja elektryczna, a oświetlenie powinno pozwalać na przeczytanie instrukcji. Warto też zadbać o to, by

podłogę w miejscu przechowywania środków ochrony roślin można było łatwo umyć, a samo pomieszczenie nie przegrzewało się. Należy zadbać o odpowiednie oznakowanie pomieszczeń, w których przetrzymuje się substancje chemiczne - tabliczki ostrzegawcze. Konieczne jest uważne zapoznanie się z etykietą na opakowaniu. Przechowywanie preparatów chemicznych dopuszczalne jest wyłącznie w oryginalnych opakowaniach. Szczególną ostrożność trzeba zachować przy pracy z chemicznymi pestycydami. Preparaty należące do I i II klasy toksyczności mogą nabywać tylko rolnicy posiadający udokumentowane przeszkolenie. Każdy rolnik musi przestrzegać zakazu spożywania posiłków w bezpośrednim sąsiedztwie środków chemicznych.

Ostrożnie z użytkowaniem W przypadku stosowania chemicznych środków ochrony roślin należy stosować

odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej, takie jak: kombinezon ochronny, buty i rękawice ochronne, okulary ochronne, kapelusz lub kaptur, maska lub półmaska ochronna z pochłaniaczem. Zanim zaczniemy opryskiwać pole środkami ochrony, musimy sprawdzić też, czy w pobliżu nie ma pastwisk i owocujących roślin. Niedopilnowanie tego może skutkować zatruciem ludzi lub zwierząt. Rozpylanie środków ochrony roślin może być wykonywane wyłącznie przy bezwietrznej pogodzie. Przed wyjechaniem na pole należy sprawdzić też dokładnie stan techniczny i sprawność naszego opryskiwacza. Pole poddane opryskom powinniśmy oznakować tabliczką informującą, z nazwą użytego środka, klasą toksyczności, datą oprysku i datą karencji. Nie wszyscy rolnicy to czynią, a powinno stać się to powszechną praktyką. Resztki środków ochrony i puste opakowania należy traktować jako niebezpieczne odpady. Zazwyczaj puste opakowania po środkach chemicznych możemy zwrócić sprzedawcy, co w najprostszy sposób rozwiąże problem z ich pozbyciem się.cp

Piktogramy na etykietach środków chemicznych informujące m.in. o formie, w jakiej znajdują się środki ochrony roślin i niezbędnych środkach ochrony indywidualnej:

koncentrat w formie płynnej do rozcieńczenia

koncentrat w formie stałej do rozcieńczenia

środek gotowy do użycia

nosić odpowiednie rękawice ochronne

nosić ochronę twarzy

myć ręce pod bieżącą wodą

nosić fartuch ochronny

nosić obuwie ochronne/nogawki od spodni wkładać w obuwie

nosić maskę ochronną

nosić izolujący aparat oddechowy

nosić kombinezon ochronny

środek szkodliwy dla ryb

środek szkodliwy dla zwierząt

przechowywać w zamknięciu, chronić przed dziećmi

Agnieszka Wojciechowska

A Serwis, naprawy, modernizacja

A Atestacja opryskiwaczy

opryskiwaczy

A Badanie sprzętu polowego i sadowniczego, ciągnikowego

A Części do opryskiwaczy

lub samobieżnego

A Środki smarne

A Kalibracja wydatku opryskiwacza

- oleje silnikowe, hydrauliczne, pasty, smary

A Atestacja: zaprawiarki

87-103 Mała Nieszawka, Toruń ul. Przyjazna 3 • Kontakt: 880 444 164 • Dział serwisu: 788 529 981 007332634

Dział handlowy / przedstawiciele/diagności 788 529 981, 788 161 437, 539 123 033, 539 278 705

K L A SA

5 W

RZEDAY

www.rejs-piece.pl

ED Ł UG O NI

RODUCENT KOTŁÓW C.O.

J UŻ

e-mail: ekorol@onet.pl

RejsPiece hydraulikrypin

RYPIN, UL. DOJAZDOWA 6D

NA MIEJSCU RÓWNIEŻ HURTOWNIA

„HYDRAULIK” 699 671 740

007342007

666 869 566 54 280 68 73

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Wiosną buszujmy w zbożu O stanie upraw i tym, jak o nie dbać, rozmawiamy z Markiem Radzimierskim, głównym specjalistą ds. zbóż z przysieckiego oddziału Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie. Tekst: Kamil Pik

Podobno tym razem zima nie była rolnikom straszna. Można powiedzieć, że ubiegłoroczne lato i jesień były gorsze dla upraw niż sama zima. Powodem była okresowa susza i problemy z zasiewem roślin. Kto zdążył zasiać korzystając ze sprzyjających warunków, mógł się cieszyć. W optymalnym terminie zasiewów przyszły bowiem duże deszcze i opóźniły pozostałe zasiewy, rodząc obawy o ich przezimowanie. Na szczęście można powiedzieć, że stan zbóż po zimie jest bardzo dobry. Wymarznięć prawie nie było. Prawie, ponieważ nieliczne pojawiają się zawsze, to naturalne. Tu i ówdzie wystąpiły też sporadyczne wymoknięcia. Jednak uprawy przezimowały tym razem dużo lepiej niż w ubiegłych latach. Również uprawy rzepaku w większości przetrwały zimę w dobrej lub bardzo dobrej kondycji. Nie było szczególnego problemu ze szkodnikami rzepaku. Choć się one pojawiały (np. śmietka kapuściana), to będące w dobrej kondycji rzepaki przetrwały bez istotnych strat. Czyli jest szansa na dobre plony w tym roku? W przypadku rzepaku, jeżeli teraz szkodniki wiosenne, czyli głównie chowacz brukwiaczek i słodyszek, nie zniszczą plantacji, to powinniśmy mieć rok lepszy od poprzednich. Natomiast co do zbóż ozimych, to sytuacja wygląda podobnie, uprawy wcześniej wysiane są w dobrej

kondycji, zaś te wysiane nieco później już widać, że nadganiają. Jesienne opady uzupełniły poziomy wód. Zimą i na przedwiośniu pogoda była dla zbóż łagodna i po zasileniu azotem widać, że teraz rośliny mocno ruszyły. Perspektywa zatem na razie jest dobra. Oczywiście mogą się zdarzyć plantacje, gdzie może to wyglądać gorzej, czy to ze względu na warunki glebowe, czy też błędy technologi uprawy.

nie 5 procent składu gleby powinna stanowić materia organiczna. Tymczasem w naszych glebach jest to od 1,5 do 2 procent. Musimy przede wszystkim dbać o to, żeby jak najwięcej materii organicznej pozostawiać w glebie. Tej materii naturalnej, która może być przetworzona zarówno w humus, jak i rozłożona potem poprzez mineralizację do takiej postaci, w której może być pobrana przez rośliny.

Wspomniał Pan o warunkach glebowych. Co jest w tym zakresie największą bolączką rolników z naszego regionu? W naszych ziemiach najbardziej brakuje materii organicznej (próchnica, żywe i obumarłe organizmy, częściowo rozłożona materia). Częstym problemem stały się okresowe susze. Niedobory wilgoci wynikają ze zmniejszenia się polowej pojemności wodnej, będącej skutkiem utraty materii organicznej w glebach. Wpływa to także na tzw. kompleks sorpcyjny (określenie stałych, głównie koloidalnych składników gleby), zmniejszając w konsekwencji żyzność gleby. Jako wskaźnika żyzności gleby używa się poziomu próchnicy. Obniżenie zawartości próchnicy w glebie o 0,5 procenta zmniejsza zdolność do zatrzymania w glebie składników pokarmowych i wody. Ocenia się, że zdolność sorpcyjna gleby pylasto-ilastej obniża się o 4 procent, a piaszczysto-gliniastej nawet o 15 procent. Przyjmuje się, że przecięt-

Poza materią organiczną rośliny potrzebują również minerałów... Oczywiście. Chcąc mieć wysokie plony, musimy uzupełniać składniki pokarmowe w glebie, nawożąc również nawozami mineralnymi. Rośliny pobierają mniej więcej 15-16 pierwiastków, plus minus dwa: węgiel, wodór, tlen, azot, fosfor, potas, magnez, wapń, siarkę, molibden, bor, miedź, cynk, żelazo. I tu się kłania zasada Liebiga. Tak, zwana też zasadą minimum. Mówi ona, że plon jest tak duży, jak dużo jest tego składnika, którego jest najmniej. Na przykład, jeżeli chcemy uzyskać, powiedzmy, 7-8 ton z hektara, ale do zapewnienia takiego plonu, w glebie jest za mało, powiedzmy że magnezu, to choćbyśmy dołożyli nie wiadomo ile azotu, fosforu czy pozostałych pierwiastków, nie osiągniemy pożądanego plonu. Ograniczony zostanie on do poziomu, na który pozwala

Optymalny odczyn gleby dla wybranych gatunków zbóż: pszenica ozima (6,0-7,0 pH) pszenica jara (5,6-7,0 pH) pszenżyto ozime (5,8-7,0 pH) pszenżyto jare (5,8-7,0 pH) jęczmień ozimy (6,2-7,2 pH) jęczmień jary (6,5-7,3 pH) żyto ozime (4,8-7,0 pH) owies (5,5-7,0 pH)

Atrakcyjna oferta i profesjonalne doradztwo to podstawowe zalety współpracy z nami Podejmując współpracę z Bankiem Spółdzielczym w Nakle nad Notecią możecie Państwo liczyć na szereg korzyści i udogodnień: ź profesjonalny, a zarazem bezpieczny i tani rachunek bieżący, ź atrakcyjne produkty kredytowe udzielane na warunkach komercyjnych oraz preferencyjnych, ź szeroki wachlarz kart płatniczych i kredytowych, ź zarządzanie rachunkiem w dowolnym miejscu i czasie dzięki usługom bankowości elektronicznej, ź możliwość samodzielnego dokonania większości operacji w Całodobowych Strefach Samoobsługowych (wpłaty, wypłaty, przelewy, itp.), ź szeroka gama produktów walutowych, ź identyfikacja biometryczna podczas korzystania z bankomatu, ź ubezpieczenia majątkowe oraz ubezpieczenia na życie.

Nowoczesny, jak wymaga przyszłość, Solidny, jak nakazuje tradycja

www.bsnaklo.pl

Filia w Sadkach ul. Pow. Wielkopolskich 1 tel. 52 376-64-10

Filia w Bydgoszczy ul. Twardzickiego 14c tel. 52 342-94-60

Oddział w Bydgoszczy ul. Abrahama 8 tel. 52 339-34-57

Filia w Brzozie k. Bydgoszczy ul. Łabiszyńska 1c tel. 52 325-46-10

007350157

Oddział w Nakle nad Notecią ul. Sądowa 10 tel. 52 386-71-40

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

poziom magnezu. Takim czynnikiem minimum w glebach piaszczystych może też być woda.

Chcąc mieć wysokie plony, musimy uzupełniać składniki pokarmowe w glebie, nawożąc ją również nawozami mineralnymi. Marek radzimierski, Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego

Wydaje się, że dostęp do między innymi takiej wiedzy jest dziś bardzo łatwy. Czy rolnicy nawożą dzisiaj w pełni świadomie, czy nadal zdarzają się błędy w technologii nawożenia wynikające np. ze złych nawyków? Pracuję w rolnictwie już trzydzieści trzy lata, wychowałem się też na gospodarstwie, mogę więc powiedzieć, że bardzo dużo się w tej kwestii zmieniło na plus. Nadal jednak musi się jeszcze wiele zmienić, daleko jesteśmy jeszcze od ideału. Na pewno zyskują ci rolnicy, którzy potrafią lepiej wykorzystać swoje zasoby. Podstawą jest w tym przypadku wiedza o tym, czego danej glebie potrzeba, o co trzeba ją uzupełnić. Niezbędne jest więc wykonywanie badań analizy gleby na zawartość składników pokarmowych. Należy je przeprowadzać przed sezonem, zanim wyjedziemy w pole z jakimkol-

2017

wiek nawozem. Musimy też określić pH gleby i uregulować jej kwasowość. Do tego trzeba dołożyć wiedzę na temat potrzeb danej rośliny, którą zamierzamy uprawiać, i nasze oczekiwania odnośnie do plonowania. Dopiero zbierając te dane możemy podejmować decyzję, jakie nawozy kupić oraz kiedy i czym nawozić, żeby było to efektywne i nie zachwiało równowagi w glebie. Oprócz precyzyjnego dokarmienia roślin, zanim będziemy się cieszyć plonem, nasze plany może pokrzyżować jakaś choroba zbóż czy szkodnik. Możemy próbować skutecznie temu zapobiec? Najlepszą metodą ochrony upraw jest lustracja pola. Polecam wszystkim rolnikom chodzenie po swoich polach i zapisywanie wszystkiego, co widzą. Prowadząc obserwację, czyli monitoring pola, można stwierdzić, czy jakaś choroba lub szkodnik pojawia się, określić, co to jest, i odpowiednio zareagować. To najlep-

sza z metod ochrony roślin. Wymaga jedynie trochę czasu i dobrej woli. Wiadomo np., że wczesna wiosna to dla zbóż okres krzewienia, potem zaczyna się strzelanie w źdźbło. Na początku strzelania musimy obserwować, czy np. w podstawę źdźbła nie wchodzą choroby fuzaryjne lub nie pojawia się już mączniak. Dzięki temu możemy już na tym wczesnym etapie zareagować z pierwszym zabiegiem, np. przeciwko łamliwości podstawy źdźbła. W przypadku zbóż jarych, a w szczególności jęczmienia, w fazie krzewienia bardzo mocno obserwujemy, czy liści nie atakuje jakaś choroba, np. siatkowa plamistość lub pasiastość liści. Później jęczmień nabiera odporności. Pszenicę zaś szczególnie obserwujemy do podstawy źdźbła i później liście, zwłaszcza górne liście flagowe i podflagowe. Jeśli będziemy spostrzegawczy i pogoda będzie nam sprzyjać, to możemy sprawić, że realnie zmniejszymy liczbę potrzebnych zabiegów ochrony przed grzybami.cp

Cechy diagnostyczne chorób grzybowych na liściach zbóż

(za M. Radzimierski , „Uprawa zbóż w warunkach województwa kujawsko-pomorskiego”, opracowana przez IOR PIB Poznań)

Choroba

Gatunek zboża

Cechy diagnostyczne

Fuzarioza liści

pszenica, pszenżyto, jęczmień, żyto

plamy owalne, barwy sinoniebieskiej lub szarozielonej, początkowo podobne do plam rynchosporiozy na życie, później żółte, słomkowe, kształtem i barwą przypominające plamy septoriozy na liściach

Mączniak prawdziwy zbóż i traw

pszenica, jęczmień, żyto, owies

biały mączysty nalot na powierzchni liści, niekiedy na pochwach liściowych

Plamistość siatkowa

jęczmień

sieć brązowych kresek i pasków, krótkich i długich, podłużnych i poprzecznych

Rdza brunatna

pszenica, żyto

brunatne brodawki, niekiedy z obwódką, najczęściej po górnej stronie liścia, rozrzucone nieregularnie na całej jego powierzchni, czasem na pochwach liściowych

Rdza jęczmienna

jęczmień

brunatne brodawki, drobne, nieregularnie rozrzucone na powierzchni blaszki liściowej

Rdza koronowa

owies

brodawki pomarańczowe, często skupione w nieregularne plamki

Rdza źdźbłowa

pszenica, jęczmień, żyto, owies

brodawki na źdźble i pochwie liściowej lub liściu, początkowo brunatne, pod koniec wegetacji czarne, plamy na źdźble rozrzucone nieregularnie

Rdza żółta

pszenica, pszenżyto

żółte lub pomarańczowe brodawki, ułożone na ogół w paski wzdłuż nerwów liścia

Rynchosporioza zbóż

pszenżyto, jęczmień, żyto

plamy początkowo romboidalne, później nieregularne, jasne, słomkowe; u jęczmion brązowa obwódka, plamy na życie i pszenżycie bez wyraźnej obwódki

Septorioza paskowana liści

pszenica, pszenżyto, żyto

nekrozy barwy brązowej z czarnymi punktami, na liściach górnych plamy, nekrozy wydłużone w formie pasków

Septorioza plew

pszenica, pszenżyto, żyto

plamy na liściach owalne, brązowe z żółtą obwódką, niekiedy na powierzchni plam obserwuje się małe, brunatne punkty - piknidia

007319055

Rozwiązania finansowe dla sektora rolniczego

Twoja ziemia

Zainwestuj

w przyszłość.

to Twój biznes.

Skontaktuj się z nami.

Numery telefonów 505 590 960, 502 665 115

Doradztwo Biznesowe Gdańska 4a, Toruń

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Kukurydza

jak czyste złoto

Choć kukurydza jest wymagająca, to uprawa nie jest tak kosztowna, jak w przypadku innych roślin. Ostatnie dwa lata nie były najlepsze dla rolnictwa, jednak i tak zyski w przypadku uprawy kukurydzy były wyższe niż innych zbóż.

Jedni plantatorzy uprawiają kukurydzę na kiszonkę, drudzy na ziarno. Od kilku lat złote ziarno robi w naszym województwie zawrotną karierę. Nie zawsze jednak uprawa przynosi oczekiwane zyski. Wszystko zależy od pogody i koniunktury na zbożowym rynku. Tekst: Kamil Pik

- To ekonomia sprawiła, że kukurydza stała się rośliną tak popularną na obszarze naszego województwa. Wpływ na popularność tej rośliny mają też wahania w uprawie rzepaku i buraków. Kukurydza jest zasiewana na bardzo dużym areale w całej Polsce. Zajmuje ponad milion hektarów, i to kolejny rok z rzędu - mówił już dwa lata temu Stanisław Szwejka, główny specjalista do spraw produkcji roślinnej w Kujawsko-Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Minikowie, oddział w Przysieku.

Opłaca się Od tego czasu niewiele się zmieniło. Kukurydza zajmuje spory areał upraw

w naszym województwie. Przez kilka lat z rzędu kukurydza była jedną z bardziej opłacalnych roślin uprawnych. Choć kukurydza jest wymagająca, to uprawa nie jest tak kosztowna, jak w przypadku innych roślin. Ostatnie dwa lata nie były najlepsze dla rolnictwa, jednak i tak zyski w przypadku uprawy kukurydzy były wyższe niż innych zbóż. - Uprawiam kukurydzę wyłącznie na ziarno. Jak jest dobry rok i sprzyjająca pogoda, to uprawa naprawdę się opłaca. Jak pogoda nie dopisze, to jedynym zyskiem są dopłaty. W tym roku obsiałem kukurydzą 13 hektarów. Poza tym uprawiam buraki i łubin. Uprawa kukurydzy nie jest droga. Można jeszcze obniżyć koszty uprawy siejąc kukurydzę

po kukurydzy, wtedy możemy zrezygnować z orki. Stosuje się nawożenie podstawowe: azot, fosfor i potas oraz jednorazowy oprysk na chwasty - mówi Tadeusz Majewski, starosta inowrocławski i rolnik z wieloletnim doświadczeniem.

Jakie ziarno? Niektórzy rolnicy kukurydzę nazywają złotem, i to wcale nie tylko dlatego, że jej dojrzałe w kolbach ziarna mają złoty kolor, ale ze względu na zyski, jakie dają uprawy tego zboża. Dobre ziarno to koszt od 200 do nawet 1000 złotych. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy przy-

007316744

www.facebook.com/ agrobamar tel. 783 100 006

SPRZEDAŻ

SKUP

„ROLPIAST”

TRZODA CHLEWNA (maciory, tuczniki i knury), BYDŁO RZEŹNE (byki, krowy, jałówki) oraz skup bydła hodowlanego od 50 kg do 300 kg.

www.rolpiast.pl

007321979

dla rolnictwa

SKUP - SPRZEDAŻ

zwierząt rzeźnych

87-162 Lubicz, ul. Parkowa 13

tel. 56 678 27 90, 507 131 065, 695 250 640

007334529

 693 661 740

Budujemy z pasją

007334411

Arkadiusz Lewandowski Piastoszyn, ul. Główna 2 89-506 Kęsowo

ŻYWYCH ZWIERZĄT

007328115

CIELĄT I BYDŁA OPASOWEGO

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

warto wiedzieć

pomina, że obrót materiałem siewnym mogą prowadzić przedsiębiorcy i rolnicy wpisani do ewidencji. - Materiał siewny znajdujący się w obrocie powinien być zapakowany w zamkniętym opakowaniu, zaopatrzony w etykietę urzędową. Nabywanie takich nasion daje pewność stosowania materiału siewnego spełniającego minimalne wymagania jakościowe określone rozporządzeniem MRiRW. Tylko stosowanie wysokiej jakości kwalifikowanego materiału siewnego daje gwarancję uzyskania wysokich plonów - przypomina Marcin Wroński, Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Bydgoszczy.

Wysokie wymagania Kukurydza jest zbożem o dużych wymaganiach cieplnych. Równomierne wschody uzyskuje się dopiero w temperaturze 9-10 stopni Celsjusza, ale kiełkuje już w glebie o temperaturze 6 stopni C. Wytrzymuje przymrozki do -3 stopni C, a najlepiej rośnie w temperaturze od 16 do około 22 stopni C. W okresie od kwitnienia do dojrzewania ma mniejsze wymagania cieplne. Jest rośliną o małych wymaganiach wodnych w porównaniu z innymi zbożami, jednak na wyprodukowanie tak dużej masy plonu wymaga dużo wilgoci. Mając bardzo głęboki i silnie

W latach 1961-1974 uprawiano w Polsce kukurydzę na niewielką skalę. Przeciętna produkcja wynosiła około 15,5 tysiąca ton. Od roku 1975, a zwłaszcza od 1988, notuje się dynamiczny wzrost plonów przedzielany okresami względnej stagnacji. W 2012 roku produkcja sięgnęła 4 milionów ton, co czyni ją jednym z najważniejszych gatunków zbóż w Polsce. Rolnicy, którzy chcą kupić kukurydzę na kiszonkę, oferują przy plonie suchej masy szacowanej na 35-45 t/ hektar następujące stawki: 3400-3700 zł za 1 ha kukurydzy lub 60-75 zł/t skoszonej masy. W niektórych częściach kraju zapotrzebowanie na pasze jest na tyle duże, że rolnicy kupują także kiszonkę z zeszłorocznych zbiorów. Wówczas za tonę zakiszonej kukurydzy z silosu płacą 80-90 zł.

rozwinięty system korzeniowy potrafi dobrze znosić okresowe niedobory wody. Największe potrzeby wodne wykazuje w okresie kwitnienia, czyli w lipcu i na początku sierpnia. W okresie dojrzewania sucha i słoneczna pogoda ułatwia zbiór. Może być uprawiana w monokulturze przez kolejne 3-4 lata.

Na kiszonkę Oprócz pogody wpływ na zbiory ma zwierzyna. Wielu plantatorów, którzy zasiali kukurydzę na nasiona, musiało przeznaczyć ją na kiszonkę, gdyż rośliny zostały znacznie uszkodzone przez zwierzynę łowną. Spore straty w plantacjach w naszym województwie, szczególnie tych położonych w bliskim sąsiedztwie lasów, czynią dziki. A więc chociaż bardziej opłacalna jest uprawa kukurydzy na ziarno, to jednak na skutek słabych plonów wielu rolników wcześniej rozpoczyna zbiory i przeznacza je na kiszonkę. Od kliku już lat kiszonka z kukurydzy wypiera, tak popularną przed laty, kiszonkę z buraków cukrowych. Ogłowione resztki buraków, które pozostają na polu po przejeździe kombajnu, są zwykle mocno zanieczyszczone i nie nadają się na kiszonkę. Coraz częściej też zainteresowane zakupem kiszonki z kukurydzy są dziś biogazownie. Produkcja biogazu z kukurydzy jest bowiem bardziej opłacalna niż z gnojowicy czy innych roślin.cp

Poszukujemy pracowników! Poszukujemy pracowników do pracy w Holandii w sektorze rolnym z doświadczeniem budowlanym i technicznym. Codzienna praca to między innymi: murowanie, tynkowanie, szalowanie, prace montażowe, np. montaż instalacji do karmienia, prace na dachu, np. montaż paneli słonecznych,czyszczenie chlewni.

Jesteś pracownikiem, którego poszukujemy, to wyślij swoje CV lub zadzwoń.

007354499

agnieszka@veldmantechniek.nl Telefon: 00 31 572 34 60 50 Telefon komórkowy: 00 31 622 78 95 15

Kredyt w rachunku bieżącym PBS AGRO

LAMPCAR

PIENIĄDZE

Firma LAMPCAR oferuje bogaty asortyment części do przyczep, naczep, samochodów ciężarowych, gotowe okablowania, instalacje wraz z najnowocześniejszym oświetleniem LED. Lampcar to atrakcyjne ceny i wysoka jakość.

zawsze na koncie na co tylko chcesz – bez rozliczania środków z kredytu

LIMITOWANA OFERTA HALOGEN LED W BARWIE CIEPŁEJ

Zapraszamy do zakupów przez stronę internetową www.lampcar.com.pl lub w siedzibie firmy w Bydgoszczy przy ulicy Chojnickiej 11

tel./fax: + 48 52 327 82 79, mob: +48 600 324 333

SPRAWDŹ

007340417

007345826

Przenieś swój kredyt w rachunku bieżącym do Banku Piastowskiego, a w pierwszym roku kredytowania nie masz prowizji za gotowość!

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

Im ładniejsza pogoda, tym bardziej ciągnie nas nad wodę. Wie to każdy, kto połknął bakcyla wędkowania. Każdy wędkarz ma swoje ulubione miejsca, przynęty i sprzęt. Warto jednak od czasu do czasu rzucić okiem, co nowego pojawia się na rynku. Jaki sprzęt dla spiningistów proponują w tym sezonie producenci? Tekst: Kamil Pik zdjęcia: Materiały prasowe

Na taaaką rybę 1

Black Horse Premium - to nowa plecionka spod szyldu Jaxon - przeznaczona do uniwersalnego wykorzystania, o ciemnografitowym kolorze. Dostępne w gamach średnic od 0,06 mm do 0,25 mm, z uciągiem od 4 do 28 kg, na szpulach z odcinkami 10 m, 125 m, 200 m i 1000 m.

Najnowszy spining od Jaxona to model Genesis PRO. Jest to cała grupa piętnastu wędzisk spinningowych. Producent przygotował szeroką paletę długości i ciężaru rzutowego. Od 2,1 do 3 m długości i z ciężarami wyrzutowymi od 5 do 75 g. Wędziska charakteryzują bardzo smukłe blanki i stosunkowo niewielki ciężar, np. kij 2,7 m, 10-40 g waży jedynie 174 g.

3 Doświadczonym wędkarzom Jaxon proponuje również nowy kołowrotek. ATRIUM GTX to kołowrotek z górną regulacją hamulca, dla wymagających spinningistów i wędkarzy łowiących na lżejsze i średnio ciężkie zestawy. Wybierać można z czterech podstawowych rozmiarów (100, 200, 300, 400) z wydłużoną metalową szpulą. Dodatkowo proponowana jest wersja Match - 300M, przeznaczona do łowienia na cienkich żyłkach i plecionkach. Kołowrotki ATRIUM GTX zmontowane są na 6 łożyskach OWC i zaopatrzone w metalową korbkę CNC.

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

W katalogu Dragon 2017 znajdziemy kije spiningowe Trout (długość 2,45 m, ciężar wyrzutu 2-14 g) i Demon (2,75 m, 2-14 g). To dwuczęściowe wędziska o średniej akcji. Producent określa je jako pstrągowo-kleniowe. Model Trout jest polecany na średnie i duże rzeki do łowienia z nierozciągliwymi plecionkami. Demon to klasyczne wędzisko kleniowe, które sprawdzi się na tych samych rzekach, co Trout. Kołowrotek Team Dragon Z FD 1035iZ to przedstawiciel nowej generacji kołowrotków japońskiej marki. Spełni oczekiwania wymagających wędkarzy. W specyfikacji znajdziemy m.in.: duraluminiowy korpus i rotor, 9 łożysk kulkowych ze stali nierdzewnej, jednokierunkowe łożysko walcowe zapewniające natychmiastową blokadę biegu wstecznego, szpulę typu „V” wykonaną z duraluminium, frezowaną główną przekładnię klasy HEG, tytanową rolkę prowadzącą o dużej średnicy zabezpieczającą przed skręcaniem żyłki, wielotarczowy, precyzyjny hamulec przedni z płynną regulacją wielopunktową (w pełni wodoszczelny).

5 Dragon HM 80 - hybrydowa żyłka wyprodukowana z wykorzystaniem procesu tzw. fluoryzacji nylonu, w trakcie której pojedyncze włókna nylonu ulegają wydłużeniu i wzmocnieniu na poziomie wiązań łańcuchów molekularnych. Dzięki temu osiągnięto większą gęstość materiału i powstała żyłka naturalnie tonąca, o bardzo gładkiej powierzchni i pozbawiona pamięci kształtu. Żyłkę możemy kupić w jasnozielonym kolorze, na szpulach 150 m i 50 m. Średnica od 0,142 mm do 0,223 mm. Wytrzymałość od 2,78 kg do 6,3 kg. Jest to żyłka Long Life, czyli całosezonowa.

Wymiary ochronne ryb w sezonie 2017: boleń do 40 cm, brzana do 40 cm, certa do 30 cm, głowacica do 70 cm, jaź do 25 cm, jelec do 15 cm, karp do 30 cm, kleń do 25 cm, lin do 25 cm, lipień do 30 cm, łosoś do 35 cm, miętus - a Odrze od ujścia Warty do granicy z wodą morską 30 cm, a w pozostałych wodach do 25 cm, okoń do 15 cm (z wyjątkiem wód krainy pstrąga i lipienia), pstrąg potokowy do 30 cm, rozpiór do 25 cm, sandacz do 59 cm, sapa do 25 cm, sieja do 35 cm, sielawa do 18 cm,

Szczupaki, sandacze, okonie i sumy wybierając się na polowanie posługują się nie tylko wzrokiem i linią boczną wykrywając drgania wody, ale używają także węchu. Dlatego warto czasami naszym przynętom nadać jakiś zapach. W większości sklepów znajdziemy spory wybór takich aromatów, którymi wystarczy spryskać np. gumkę. Doświadczeni wędkarze polecają zapachy np. świeżych ogórków, krabowy, krewetkowy czy śledziowy. Warto nad wodę zabierać kilka sztuk gumek w białym kolorze i parę kolorowych flamastrów wodoodpornych (foliopisów). Możemy wówczas łatwo i szybko pomalować przynętę na kolor, który akurat uznamy za najbardziej nam potrzebny. Pamiętajmy, że przynęta do pomalowania musi być zupełnie sucha.

sum do 70 cm, szczupak do 50 cm, świnka do 25 cm, troć do 35 cm, troć jeziorowa do 50 cm, węgorz do 60 cm, wzdręga do 15 cm.

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

W ogniu skutecznego działania W 1946 roku ojciec zapisał mnie do młodzieżowej drużyny pożarniczej i tak w straży pozostałem do dzisiaj. Już do śmierci będę strażakiem - mówi dr Stanisław Giziński, autor książki „Pożarnictwo Pomorza Nadwiślańskiego”, honorowy prezes OSP w Mierzynku. TEKST: Jan Oleksy ZDJĘCIA: Jacek Smarz

- W Zawidzu, gdzie się urodziłem w 1932 roku, strażakiem był mój dziadek, ojciec i starszy brat. Nawet moje dwie córki lekarki są strażaczkami - mówi na wstępie Stanisław Giziński. W jego przypadku zainteresowania tą tematyką przerodziły się w życiową pasję. Pełniąc funkcję dyrektora Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Gronowie, w wyremontowanym baraku szkolnym stworzył Muzeum Pożarnicze. W poszukiwaniu zabytkowych obiektów objechał niemalże wszystkie OSP w naszym regionie i w sąsiednich województwach. Pomorze okazało się pod tym względem ubogie. - Pomorzaki słuchali Polski Ludowej. Jak kazali im sikawki mosiężne rozbroić i oddać na złom, to tak zrobili. Na ciekawe przedmioty trafiałem głównie w powiecie lipnowskim, rypińskim, na ziemi dobrzyńskiej czy na Mazowszu. Strażacy z byłego zaboru rosyjskiego dzielnie bronili swojej własności. Z tych terenów przywiozłem trzy samochody ciężarowe wypełnione po brzegi eksponatami pożarniczymi - wspomina dr Giziński. Część z nich wymagała zabiegów konserwatorskich, więc uczniowie dostali sikawki i wozy stra-

żackie do wyremontowania na warsztatach szkolnych. Przedmioty odzyskiwały dawny blask, a przede wszystkim były sprawne. Tak powstało przy Zespole Szkół Rolniczych w Gronowie Muzeum Pożarnictwa. - Wkrótce przestałem dyrektorować, pozostał wielki żal, że musiałem to wszystko zostawić - mówi pan Stanisław.

Patriotyczna, kulturotwórcza i obywatelska funkcja są dobrze znane. Ochotnicza Straż Pożarna prowadziła świetlice, naukę dobrego czytania, chóry, teatry ludowe, zespoły sceniczne, orkiestry, przygotowywała inscenizacje patriotyczne, święta narodowe i strażackie. Uczestniczyła także w pracach

Rola straży pożarnych na wsi Jednak pasjonat nie na zawsze rozstał się ze swoimi zabytkowymi przedmiotami. Wkrótce przeniósł swoją gronowską kolekcję do Muzeum Etnograficznego w Toruniu, gdzie podjął pracę na pół etatu jako kustosz pożarnictwa. - Przenieśliśmy obiekty do muzeum pod warunkiem, że będzie stworzona ekspozycja stała, ale dyrektorzy nie dotrzymali słowa. Szkoda, że do tego nie doszło, bo strażacy odgrywali i odgrywają do tej pory wielką rolę w życiu wsi. Świetnym przykładem są podtoruńskie Dobrzejewice, zapatrzone w swoją remizę. Tam jest straż jak trzeba - tłumaczy.

Ksiądz-strażak wprowadził śrutowniki konne do produkcji paszy, popularyzował nawozy sztuczne. Stosując wapno na zakwaszonych glebach, osiągał dwukrotnie wyższe plony. DR Stanisław Giziński, honorowy prezes OSP w Mierzynku

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

samorządów i spółdzielczości wiejskiej, zakładała koła gospodyń wiejskich, żeńskie służby samarytańsko-pożarnicze itd. Taki patriotyczny program, uchwalony przez Zarząd Okręgu Związku Straży Pożarnych w Toruniu w 1935 roku, adresowany był do mas pożarników Pomorza, gdzie działało 900 straży pożarnych liczących 20 tys. członków.

Aspekt agrarny - Ale nie tylko kulturotwórczą i patriotyczną rolę pełniły straże ogniowe. Na obronie pracy doktorskiej mówiłem zdziwionej komisji o roli agrarnej - oznajmia dr Stanisław Giziński. Do takich wniosków doszedł podczas badań. Posłużył się m.in. konkretnym przykładem z pobliskich Dobrzejewic, gdzie prezesem straży był ks. Piotr Zajkowski. Pochodził z majątku, miał zainteresowania rolnicze i odczuwał silną potrzebę działania na rzecz środowiska. Z jego inicjatywy przystąpiono do budowy Domu Kółka Rolniczego na terenie ogrodu plebańskiego. Ofiarodawcami byli w 90 proc. członkowie miejscowej straży ogniowej. Z sali kółka korzystała straż, a ich beczkowozy świadczyły usługi dla kółka. - Ksiądz Zajkowski sprowadził do wsi zarodowego buhaja oraz krowy mleczne, by poprawić efektywność hodowli bydła. Dzięki temu Dobrzejewice stały się „mlekotwórcze”. Ksiądz-strażak wprowadził śrutowniki konne do produkcji paszy, popularyzował nawozy sztuczne. Stosując wapno na zakwaszonych

dr Stanisław Giziński mieszka w Mierzynku w gm. Lubicz. Był kierownikiem SP nr 2 w Lubiczu, dyrektorem ZS Rachunkowości Rolnej w Lubiczu, a w latach 70. - Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Gronowie. Od 1946 roku był strażakiem ochotnikiem i pełnił szereg funkcji strażackich, m.in.: prezesa jednostki OSP i Zarządu Gminnego Związku OSP w Lubiczu, członka Prezydium Zarządu Wojewódzkiego Związku OSP w Toruniu. Był kustoszem pożarnictwa Muzeum Etnograficznego w Toruniu. Założył dwie strażackie orkiestry dęte: w Lubiczu i Gronowie.

glebach, osiągał dwukrotnie wyższe plony, a używając supertomasyny, zwanej „czarnym diabłem”, jeszcze bardziej zwiększył plony. Straże pożarne wprowadzały odnowę w hodowli świń, krów, w płodozmianie - opowiada pan Stanisław z satysfakcją w głosie.

Praca od podstaw Praca włożona przez księdza-prezesa straży była kontynuowana przez jego następców. Kolejny prezes kółka i honorowy prezes straży ks. Wincenty Wojno w 1923 r. powołał Koło Gospodyń Wiejskich. Dzięki niemu sprowadzono zarodowe loszki rasy bekonowej, funkcjonowała sekcja roślin oleistych, propagowano rzepak, słonecznik i soję. Z powodzeniem działała spółka mleczarska. Organizowano zbiorowe wyjazdy rolników do Stacji Doświadczalnej w Głodowie w powiecie lipnowskim. Prowadzono wymianę ziarna siewnego, organizowano festyny i pokazy produktów rolnych, w których istotną rolę odgrywał Stefan Kujawski - strażak z Lubicza. Wielką rolę mobilizującą, wychowawczą i propagandowo-ceremonialną spełniały i spełniają nadal strażackie orkiestry dęte i strażackie sztandary. Jednoczyły one nawet poróżnioną społeczność, budziły uczucia patriotyczne, gdy rozlegał się „Mazurek Dąbrowskiego”. - Założyłem dwie orkiestry strażackie: jedną w Lubiczu, działającą przez 12 lat, i drugą w Gronowie, gdy byłem dyrektorem Zespołu Szkół Rolniczych w Gronowie. Z muzykujących uczniów zrobiłem wzorowych strażaków w mundurach - mówi z dumą dr Giziński.

Od 30 lat w Mierzynku Stanisław Giziński z OSP w Mierzynku związany jest od blisko 30 lat, czyli od momentu, gdy przeprowadził się na stałe do tej wsi. Będąc członkiem Zarządu Powiatowego OSP, a następnie wiceprezesem Zarządu Wojewódzkiego OSP, miał pieczę nad tym oddziałem. Znał problemy strażaków

z Mierzynka, gdzie OSP powstała zaraz po wojnie. - Początkowo strażacy wyposażeni byli jedynie w sikawkę ręczną, później dostali motorową. Przez szereg lat działali jako pełnoprawna straż z działalnością gaśniczą. Przy reorganizacji OSP została zlikwidowana. Jej działalność reaktywowano dzięki staraniom Stanisława Gizińskiego 30 lat temu. Dziś jest strażą ochotniczą o profilu prewencyjnym. Liczy 23 członków. Od pół roku prezesem OSP w Mierzynku jest Jerzy Sójka, a Stanisław Giziński pełni dożywotnio funkcję honorowego prezesa.

Strażacka izba tradycji Atrakcją remizy OSP w Mierzynku jest strażacka izba tradycji założona przez pana Stanisława. - Część eksponatów wypożyczyłem ze swojej kolekcji z Muzeum Etnograficznego, a inne pozyskałem podczas kontynuowania badań terenowych - wyjaśnia autor wystawy. Najcenniejsze są prądnice wielopyszczkowe „Amsterdam” i „Rotterdam” z 1870 r., łomy pożarnicze z XVIII wieku i inny zabytkowy sprzęt oraz dokumenty. Izba jest rajem dla dzieci, które mogą wszystkie eksponaty brać do ręki. Chętnie przymierzają hełmy i czapki, dzwonią na alarm, włączają syreny, noszą pochodnie. Wszystkich odwiedzających wzrusza nadpalony hełm strażaka ze Skąpego spod Chełmży, który zginął ratując dziecko podczas pożaru. Na czołowym miejscu eksponowany jest sztandar OSP w Mierzynku. - Straż jest biedna, bo mała, a ja jako nauczyciel akademicki nieźle zarabiałem, więc stać mnie było, żeby ufundować sztandar zamówiony u bydgoskich hafciarzy. Bo przecież straż bez sztandaru to jak prądnica bez sikawki - śmieje się pan Stanisław. Choć Stanisław Giziński skończył 85 lat i trochę narzeka na luki w pamięci, to nadal pracuje. Na biurku ma rozłożone materiały do najnowszej książki, która będzie nosiła tytuł „Żydzi z Lubicza i Żydówki z Mierzynka”. To kontynuacja jego zainteresowań historią regionu, których efektem jest 21 pozycji naukowych i popularnonaukowych, ujmujących dzieje nie tylko w aspekcie pożarniczym.cp

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

Tekst: Kamil Pik zdjęcia: Materiały prasowe

kwiecień/maj

2017

Pick-up dla rolnika

Prowadząc gospodarstwo rolne często dochodzi się do przekonania, że potrzebne są dwa auta. Jedno do użytkowania prywatnego, które będzie zapewniało odpowiednie komfort jazdy, osiągi i stylistykę. Drugie do użytkowania gospodarczego, którym przewieziemy kilka worków lub średniej wielkości urządzenia.

eśli ktoś uważa, że nie da się tych dwóch potrzeb połączyć w jednym typie samochodu, to się myli. Nastawione od samego początku na praktyczne użytkowanie pick-upy stały się samochodami zapewniającymi również wyjątkowy komfort podróżowania i oferującymi bogate wyposażenie. Pojazdy z tym typem nadwozia oferuje wiele koncernów. My postanowiliśmy przyjrzeć się pokrótce dwóm wybranym modelom. Z dwóch różnych kontynentów. Oba samochody oferują wersje zarówno z pojedynczą, jak i podwójną kabiną.

Po raz piąty Do najbardziej rozpoznawalnych modeli spośród pick-upów z pewnością należy ten spod szyldu Mitsubishi. L200 doczekał się już pięciu serii i sprzedał się na całym świecie w ponad 4 milionach egzemplarzy. Aktualnie dostępna na rynku 5. seria tego modelu jest, jak zapewniają konstruktorzy, nastawiona na ciężką pracę. W tej wersji L200 zadbano o bardzo dobry stosunek mocy do masy, zoptymalizowano też przestrzeń we wnętrzu. Przestrzeń ładunkowa w największym wariancie może mieć wymiary 1850 mm na 1470 mm

i ładowność ponad 1000 kg, natomiast prześwit w tym aucie to 225 mm. Dla wielu użytkowników istotnym będzie też fakt, że w porównaniu z poprzednimi generacjami zmniejszono zużycie paliwa i emisję CO2. L200 może też pochwalić się najmniejszym promieniem skrętu w tym segmencie pojazdów. Pod maską tego „Japończyka” znajdziemy wysokoprężny silnik z układem wtryskowym typu Common Rail o pojemności 2442 cm3 i mocy 154 lub 181 KM. Deklarowane zużycie paliwa w cyklu mieszanym to, w przypadku najbardziej oszczędnej jednostki, 6,4 l/100 km. W mitsubishi należy też docenić napęd 4x4, należący do ścisłej czołówki na rynku. Pick-up dostępny jest w czterech wersjach wyposażenia, z 6-biegową manualną skrzynią biegów lub 5-biegowym automatem. We wnętrzu poprawiono jakość wykonania oraz zredukowano drgania i hałasy. Pojazd jest również wyposażony w liczne systemy bezpieczeństwa: ostrzegający o zmianie pasa ruchu (LDW), ABS z EBD, system stabilizacji toru jazdy i i kontroli trakcji ASTC, wspomaganie przy ruszaniu na wzniesieniu (HSA), system stabilizacji toru jazdy przyczepy (TSA), wspomaganie hamowania (BA), układ priorytetu hamulca (BOS) i system ostrzegania o nagłym hamowaniu (ESS).

Najbogatszą wersję Instyle AT wyposażono ponadto w światła do jazdy dziennej w technologii LED, biksenonowe przednie reflektory, bezkluczykowy dostęp KOS, radioodtwarzacz z cyfrowym tunerem Digital Audio Broadcast (DAB) i nawigacją z 7-calowym wyświetlaczem, automatyczną, 2-strefową klimatyzację, skórzaną tapicerkę siedzeń, łopatki do zmiany biegów przy kierownicy, podgrzewane przednie fotele, a fotel kierowcy jest regulowany elektrycznie w 6 kierunkach.

Strażnik Drugi pick-up, do którego zajrzeliśmy, to ford ranger. Podobnie jak w przypadku L200, tak i w rangerze w obecnej wersji zadbano o znaczące zmniejszenie zużycia paliwa i emisji CO2. Pod maską „strażnika” możemy mieć jeden z silników wysokoprężnych o mocy 130 KM lub 160 KM, uzyskiwanej z silnika TDCi o pojemności 2,2 litra, lub potężną pięciocylindrową jednostkę napędową TDCi o pojemności skokowej 3,2 litra i mocy maksymalnej 200 KM. W ofercie są zarówno 6-biegowe przekładnie manualne, jak i 6-biegowe przekładnie automatyczne. Wszystkie wersje standardowo wyposażone są w napęd na cztery koła. Wyjątkiem jest pojedyncza kabina, która dostępna jest również z napędem na jedną oś. Ładowność samochodu wynosi aż 1260 kilogramów. Do tego dysponuje on głębokością brodzenia w wodzie do 800 mm i prześwitem 230 mm. Poza wysokim standardem bezpieczeństwa, gwarantowanym przez najnowsze technologie, w rangerze pomyślano również o łatwości sterowania autem. Forda wyposażono m.in. w sterowany głosowo system łączności SYNC 2, w skład którego wchodzi 8-calowy ekran dotykowy z podziałem oznaczonym kolorami, co ułatwia korzystanie z menu systemu.cp

007361645

hurt&detal W sprzedaży oferujemy rośliny  Rośliny szczepione iglaste i liściaste  Magnolie  Borówka Amerykańska  Jagoda Kamczacka  Azalie Japońskie  Azalie Wielkokwiatowe  Rododendrony

606 894 263, 886 310 157

007345986

Jarosław Jarociński Przyrownica 11, 98-105 Wodzierady, e-mail: jarecki443@interia.pl

007357886

007368068

GOSPODARSTWO SZKÓŁKARSKIE

- R E G I O N A L N Y I N F O R M AT O R R O L N I C Z Y

kwiecień/maj

2017

13 maja,

18 maja,

W każdą niedzielę od maja do sierpnia,

Jak hodować alpaki?

Dzień Rzepaku

gdzie?

Zielone targowanie

Hotel i Restauracja w Minikowie

Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie

godz. 10.00

Jesteś hodowcą alpak, a może dopiero myślisz o założeniu takiej hodowli? Zapraszamy na konferencję skierowaną do wszystkich zainteresowanych posiadaniem tych wyjątkowych zwierząt. Spotkanie zatytułowane „Hodowla Alpak w Polsce” odbędzie się w sali konferencyjnej w Minikowie. W programie konferencji: Hodowla alpak - Janusz Woć, „Alpaki Pociecha”; Alpaki w turystyce - Grzegorz Kuliś, „Alpaki na Kaszubach”; Alpakoterapia - Marta Pietrzykowska, „Alpakarnia PM”; PZHA działania i plany na przyszłość - Adam Urbankowski, „Eco-Alpaca”. Udział w konferencji jest bezpłatny, jednak liczba miejsc jest ograniczona (obowiązuje kolejność przybycia). Szczegółowych informacji udziela Anna Mońko (tel.: 52 386 72 19 / 695 423 700) z Działu Technologii Produkcji Rolniczej Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Minikowie.

godz. 10.00

Przed nami międzynarodowa debata z udziałem przedstawicieli europejskich związków producentów roślin oleistych (EOA) oraz ponad 300 rolników i ekspertów uprawy rzepaku. Tematem przewodnim Dnia Rzepaku będą „Europejskie źródła białka, w tym śruta rzepakowa jako alternatywa dla importu soi”. W programie: „Innowacje w wykorzystaniu śruty rzepakowej” - prof. dr hab. Iwona Bartkowiak-Broda; „Biopaliwa jako kluczowy czynnik rozwoju i opłacalności uprawy rzepaku w Polsce i Unii Europejskiej” - Adam Stępień, Dyrektor Generalny Polskiego Stowarzyszenia Producentów Oleju; Europejskie doświadczenia współpracy rolników, nauki i biznesu w produkcji rzepaku, goście zagraniczni; debata - Europejskie źródła białka, w tym śruta rzepakowa jako alternatywa dla importu soi - prowadzenie: Karol Bujoczek, top agrar Polska; prezentacja grup operacyjnych w trakcie tworzenia z województwa kujawsko-pomorskiego; stoiska wystawowe; zwiedzanie pól doświadczalnych - rzepak, rośliny bobowate, maszyny rolnicze oraz firmy zajmujące się profesjonalną ochroną roślin.

godz. 10.00

gdzie?

Skwer Alfonsa Hoffmana w Tleniu Prawdziwa gratka dla mieszkańców Borów Tucholskich, smakoszy i wszystkich odwiedzających tę piękną część naszego regionu. Zielony Targ to cykliczne wydarzenie, w trakcie którego prezentowana jest zdrowa żywność, lokalne rękodzieło i produkty tradycyjne z lokalnych gospodarstw. Targ trwa dwie godziny i odbywa się co tydzień - w każdą niedzielę od maja do sierpnia.

PReZentujemy nową linię betonowych

wag samochodowych 007344106

Zalety nowej konstrukcji: n unikalna i wytrzymała konstrukcja platform wagowych n możliwość osadzenia wagi w zagłębieniu bez dodatkowych przeróbek n nowatorska elastyczna mieszanka betonowa odporna na sole i kwasy n niemiecka elektronika Rinstrum n wysokiej jakości czujniki ze stali nierdzewnej

www.wagibydgoszcz.pl

tel. 52/520-51-25, 668-027-711

007360885

info@wagibydgoszcz.pl codeid.bydgoszcz@gmail.com

Gwarantujemy dopasowanie produkowanych przez nas wag do indywidualnych potrzeb naszego klienta.

USŁUGI DORADZTWA DLA ROLNIKÓW

www.Facebook.com/AGROMARTorun www.agromer.net.pl

017162640