'Samen het beste mogelijk maken voor cliënten'

“Mijn loopbaan is niet zo belangrijk”, zegt Koen tijdens het gesprek. Toch nemen we even een kijkje in zijn werkzame leven van voor Reinier van Arkel.

Goede kwaliteit van zorg bieden aan mensen met een ernstige psychische aandoening (EPA). Dat is de belangrijkste drijfveer in het werk van Koen Westen. Hij werkt sinds november 2021 als senior onderzoeker bij Reinier van Arkel en vertelt trots over een aantal projecten en onderzoeken binnen de onderzoekslijn ‘Herstelondersteunende netwerkzorg in de ggz’. Een enthousiaste collega die graag samenwerkt met andere mensen die ook ‘het beste mogelijk willen maken voor cliënten. Een gesprek over zijn loopbaan tot nu toe, over het onderzoek binnen de onderzoekslijn en de veranderingen binnen de geestelijke gezondheidszorg.

Koen is van huis uit HBO-verpleegkundige. Na het behalen van zijn diploma ging hij bij verslavingszorginstelling Kentron (nu NovadicKentron) werken als verpleegkundige en sociotherapeut. Hij deed de SPV-opleiding waarna hij ambulant ging werken in de sociale verslavingszorg.

Daar raakte hij pas echt geïnspireerd. “Ik heb altijd een sterk rechtvaardigheidsgevoel gehad. Als iets niet deugde, wilde ik ermee aan de slag. En dat gevoel werd veel meer aangesproken toen ik op straat werkte. De groep mensen met wie ik te maken kreeg, was behoorlijk gestigmatiseerd. Er werd weinig naar hen omgekeken, ze waren vooral bezig met overleven. Het samenwerken op straat met Maatschappelijke Opvang, bemoeizorgteams en maatschappelijk werk sprak me enorm aan. En hier is mijn loopbaan dan ook echt begonnen.”

Hierna maakte hij de overstap naar het eerste ACT-team van GGz Breburg (1). Een professioneel team met zorgverleners uit allerlei vakgebieden. “We hadden veel eigen regie. We konden verkennend bezig zijn en over de grenzen van de organisatie heen kijken, uitzoeken waar verantwoordelijkheden en grenzen lagen en mensen daarop aanspreken. Zaken die allemaal niet normaal waren in die tijd. Met één doel: het beste mogelijk maken voor onze cliënten. De ervaring die hij opdeed met (F) ACT, bemoeizorg, dubbeldiagnoseteams en wijkgericht werken in het algemeen, zette hij vervolgens in bij het trainen en coachen van teams en professionals.

Docent

Hij maakte de overstap naar Avans Hogeschool en werd daar docent verpleegkunde en gastdocent bij de opleiding Social Work. Daarnaast is hij gastdocent aan de opleiding tot verpleegkundig specialist ggz in Utrecht en de opleiding Adviseur Kwaliteit en Veiligheid in de Zorg. In 2011 werd hij bestuurslid bij het CCAF (2) en in deze rol levert hij een bijdrage aan de kwaliteitsontwikkeling in de ggz. Als lid van EUCOMS (3) draagt hij dit in gezamenlijkheid uit op verschillende niveaus in Europa.

Wat doet Koen op dit moment bij Reinier van Arkel?

Koen is senior onderzoeker binnen de onderzoekslijn ‘Herstelondersteunende netwerkzorg in de ggz’. Daarin wordt het werken in een netwerk van organisaties, professionals, cliënten en naasten voor het welzijn van cliënten met (ernstige) psychische aandoeningen (EPA) onderzocht. Hij begeleidt onderzoek en heeft een adviserende rol op het gebied van de invoering van herstel ondersteunende zorg.

Binnen de onderzoekslijn wordt vooral actiegericht onderzoek gedaan, onderzoek in de praktijk met mensen uit de praktijk. Het doel is kennis opdoen en de praktijk te verbeteren.

“Het leuke is dat je onderzoek heel breed, op alle niveaus kunt doen. Met dit onderzoek kunnen we de kwaliteit van zorg daadwerkelijk verbeteren. Het mooiste is als kwaliteit, beleid, onderzoek en inhoud elkaar daarin raken”, aldus Koen.

Palliatieve zorg

Koen noemt het project ‘palliatieve zorg’ binnen Magnolia als kenmerkend voorbeeld van actiegericht onderzoek. Daarmee willen we kwaliteit van leven toevoegen aan de laatste levensfase van de bewoners.

Deze palliatieve zorg sluit aan bij het richtinggevende kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland en wordt bijvoorbeeld ook toegepast door huisartsen (zie elders in deze Reinier: ‘Zorg in de laatste levensfase’). “Vanaf de start van dit project zijn hier mensen vanuit hun verschillende professies enthousiast mee bezig. Vanuit de inhoud wordt aan kwaliteitsverbetering gewerkt. Niet alleen binnen Reinier van Arkel, maar ook daarbuiten. We volgen trainingen binnen het Jeroen Bosch Ziekenhuis, werken samen met huisartsen en zijn aangesloten bij het netwerk palliatieve zorg ’s-Hertogenbosch – Bommelerwaard”, vertelt Koen.

WGB

Een ander mooi voorbeeld is het onderzoek naar de Werkgerichte Geïntegreerde behandelaanpak (WGB). Deze aanpak is een praktijkvoorbeeld van herstelondersteunende netwerkzorg. De cliënt, Reinier van Arkel, UWV én re-integratiebedrijven werken nauw samen om de behandeling zo goed mogelijk aan te laten sluiten op een succesvolle terugkeer naar werk. De focus is niet alleen gericht op psychische klachten, maar ook op veerkracht, zelfredzaamheid en zingeving.

In 2012 heeft Helma Cissen met enkele netwerkpartners de eerste stappen gezet in de samenwerking tussen Reinier van Arkel en UWV. Nu, tien jaar later, wordt landelijk het belang ervan onderkend en is Helma nog steeds de kartrekker. In 2021 is een modelgetrouwheidsschaal gerealiseerd, waarmee wordt getoetst of afdelingen volgens de uitgangspunten werken. Er is een landelijk platform WGB opgericht en onlangs is het boek ‘Samen naar werk’ feestelijk gelanceerd tijdens het Kennisfestival van Reinier van Arkel. “En dit gebeurt allemaal vanuit intrinsieke motivatie en rechtvaardigheidsgevoel om de zorg voor deze doelgroep zo goed mogelijk te maken”, aldus Koen.

Regioteams

Naar verwachting start in 2023 onderzoek naar de vorming van regioteams. Hoe komt zo’n regioteam tot stand, wat zijn belemmerende en bevorderende factoren en wat gebeurt er binnen de organisatie? Treden de gewenste effecten op bij individuele cliënten? Momenteel kennen we binnen Reinier van Arkel regioteam Den Bosch Binnenstad en is het regioteam Bommelerwaard in ontwikkeling. Het komende jaar wordt het aantal regioteams uitgebreid naar vijf. Regioteams werken volgens de herstelondersteunende visie waarbij snelle toegankelijke zorg en samenwerken met de cliënt in zijn of haar netwerk enkele sleutelwaarden zijn.

Verandering in de geestelijke gezondheidszorg

“De verandering waar we nu middenin staan, is meer een beweging, een maatschappelijke keuze. We willen dichter bij de burgers staan en laagdrempelig in de wijken aanwezig zijn. En een goede relatie hebben met de gemeenten en alle partijen in de wijken, zoals reclassering en Veilig Thuis. Dat kan niet als je jezelf terugtrekt in de ggz-organisatie. We hopen herstel mogelijk te maken voor onze cliënten én de mentale gezondheid te verbeteren van alle burgers. We hopen aan te tonen dat de wachtlijsten korter worden. De ambitie is groot maar we zullen niet direct alle effecten aan kunnen tonen. Wel dat we aanwezig en betrokken zijn. En misschien zijn er kortere wachtlijsten, kunnen we sneller doorverwijzen en beter samenwerken met andere netwerkpartijen.”

Hoe kijk jij tegen deze verandering aan?

“De verandering is noodzakelijk om in de toekomst mensen met een ernstige psychische kwetsbaarheid te blijven helpen bij hun herstel en inclusie.

Vijftien jaar geleden werd de ggz, op basis van onderzoek, ingedeeld in diagnostische clusters. De gedachte was dat op deze manier mensen met een (ernstige) psychische aandoening het beste geholpen konden worden. Maar op een gegeven moment bleek dat herstel voor onze doelgroep op deze manier niet bereikt kon worden. We weten nu wel wat ondersteunend is aan herstel. Samenwerken op basis van ervaringskennis, wetenschappelijke kennis en professionele kennis. We hebben binnen en buiten nodig. We weten dat werk, huisvesting, sociale contacten en zingeving belangrijk zijn en dat we eenzaamheid en stigmatisering moeten tegengaan. En dat kun je dus allemaal niet alleen. We weten wat de richting is, maar hoe we dat gaan doen, moet gaandeweg worden uitgewerkt. Het vraagt om een ander ontwikkelproces”, legt Koen uit.

“We zijn nu vooral bezig met de interne reorganisatie. Met het vormen van regio- en expertiseteams. Verschillende plekken van de organisatie zijn in ontwikkeling. Ieder onderdeel doet dat op zijn eigen manier. Dat vraagt geduld en reflectief vermogen. Dat vraagt om actie en bijstellen als het nodig is. Dus leren gaandeweg het proces. De verandering raakt aan de kern van sommige beroepsgroepen. Het is van belang dat professionals op een waardevolle manier hun vak kunnen blijven uitoefenen in een meer generalistische organisatie. Daarnaast is er dus de externe verandering waarin Reinier van Arkel gaat samenwerken met sociale wijkteams, gemeenten, Weener XL en andere netwerkorganisaties.”

Voetnoten

1. ACT: Assertive Community Treatment, een behandeling voor mensen die grote problemen hebben in hun leven, vaak hebben zij een psychiatrische aandoening en een verslaving en mijden zij alle zorg. (https://www. ccaf.nl)

2. CCAF: Het CCAF wil de modelgetrouwe toepassing van ACT, FACT, HIC en andere effectieve modellen en programma’s voor de doelgroep mensen ernstige psychiatrische aandoeningen bevorderen. Daartoe kent het CCAF keurmerken toe aan teams en afdelingen. (https://www.ccaf.nl)

3. Eucoms: European Community based Mental Health Service Providers Network (https://eucoms.net)

Hoe mooi kan het zijn.

Stel je hebt zelf een ernstig psychisch probleem. Of je partner of iemand die je dierbaar is. Wat zou je dan prettig vinden? Hoe zou je dan behandeld willen worden?

Zou je het meest geholpen zijn om na het eerste gesprek met een diagnose naar huis te gaan of zou je het liefst goed helder krijgen waar je naar toe wilt en wat je daarvoor nodig hebt? En zou je dan het liefst willen dat alle hulp die je daarvoor nodig hebt in samenhang geboden wordt of los van elkaar?

In de afgelopen jaren hebben we ons gericht op het vinden van de diagnose en de bijpassende evidence based protocollen, omdat we ervan overtuigd waren dat dat ons hielp om de cliënt het beste advies te kunnen geven. Daar hebben we veel uit geleerd, maar ook hebben we steeds meer last van een aantal doorgevoerde consequenties. Zo past niet iedereen in de diagnostische poortjes; er zijn steeds meer psychische problemen gemedicaliseerd; er is een sterke toename van mensen met psychische problemen aan de voordeur van de ggz met de bijpassende wachtlijsten; de kosten lopen in de gezondheidszorg steeds verder op. Ook realiseerden we ons dat veel psychische problematiek niet in één diagnose te vangen is. En realiseren we ons meer dan ooit dat de context waarin psychische problemen ontstaan van groot belang is in het ontstaan en het verdwijnen van psychische klachten.

Dit betekent voor Reinier van Arkel dat we de collectieve ambitie anders hebben geformuleerd dan in de afgelopen 10 á 20 jaar. Waar we er eerder waren voor het reduceren van psychische klachten, willen we nu mensen met ernstige psychische klachten helpen bij hun herstel in hun inclusie. Daarbij realiseren we ons steeds meer dat we dat niet alleen kunnen. En dat we onze zorg anders moeten organiseren samen met andere partners.

Dit betekent dat we in de ggz moeten ‘omdenken’: Van ziekteleer naar gezondheidsleer, van ketenzorg naar netwerkzorg, van werken in een eenop-eenrelatie met de cliënt naar samenwerken in het netwerk rond de cliënt. Dat is best een klus, omdat velen van ons nog in een ander paradigma opgeleid is.

Vier jaar geleden zijn we gestart met het huidige meerjarenbeleidsplan ‘Hart voor herstel’ dat nu op zijn einde loopt. Hiermee hebben we de ondergrond rijp gemaakt voor een grote verbouwing. Met het veranderteam zijn we nu op verschillende plekken aan het bouwen aan een nieuwe realiteit. Een Reinier van Arkel die meer gericht is op de eigen regie en kracht van de cliënt; die meer naar buiten is gericht, op samenwerking met cliënt, naasten en andere regionale partners, waarin we in netwerk meer op zoek zijn naar preventie en vroegsignalering. En waarin we met elkaar willen nadenken op welke manier we positieve gezondheid in onze maatschappij kunnen bevorderen zodat er minder mensen in de problemen komen… Dit doen we met behoud van de tweedelijnsexpertise die we de afgelopen jaren, zowel ambulant als klinisch, zo zorgvuldig hebben opgebouwd.

Ook de cliëntenroute verschuift. Waar we eerder na een psychiatrische intake een adviesgesprek hadden en de diagnosegebonden behandeling gericht op de symptomen uitvoerden, nodigen we de cliënt nu uit voor een herstelondersteunende intake om de hersteldoelen van de cliënt helder te krijgen en hem de vraag te stellen wie hij nodig heeft om zijn hersteldoelen te realiseren. De psychiatrische behandeling van weleer vormt, daar waar nodig, op deze manier een onderdeel van een veel breder palet aan interventies die nodig zijn voor herstel en inclusie van de cliënt. In de steungroep die we standaard op deze manier om de cliënt vormen, coördineren we samen met de cliënt deze zorg en werken we samen in het (regionale) netwerk. Waar nodig onder het zogenaamde ‘regiebehandelaarschap’ van de ggz, maar alleen als dat echt nodig is. En dan ook zo kort als mogelijk. Het ‘loslaten’ van de cliënt gaat mogelijk ook wat makkelijker, omdat de naasten in de steungroep van de cliënt vanaf het begin zijn meegenomen en dit een stevig netwerk kan vormen om de cliënt ook ná de tweedelijns specialistische behandelperiode te ondersteunen.

(Ref. Boek Netwerkpsychiatrie, samenwerken aan herstel en gezondheid).

Deze nieuwe realiteit bouwen we samen in onze regio, samen met alle relevante partners. Hiervoor zoeken we elkaar op en worden we graag opgezocht. Om samen te bouwen aan een mentaal gezondere en veerkrachtigere samenleving.

Hoe mooi kan het zijn.

FACT Den Bosch Zuid-Oost opnieuw gecertificeerd!

Het FACT-team Den Bosch Zuid-Oost is opnieuw gecertificeerd door het centrum voor certificering en auditering F-ACT (CCAF).

"Voor de tweede keer op rij is het gelukt om de uitkomst ‘optimale implementatie’ te halen, deze keer met een 9,4! Het CCAF spreekt vooral hun waardering uit voor onze focus op leefstijl en herstel. Het spreekt voor zich dat we hier supertrots op zijn. We willen iedereen, vooral de cliënten en naasten die in de voorbereiding en op de dag zelf hebben bijgedragen, hierbij bedanken."

Psychotraumacentrum Zuid Nederland ontvangt opnieuw het TopGGz-keurmerk

Het bestuur van de Stichting Topklinische GGz heeft opnieuw het TOPGGz-keurmerk toegekend aan het Psychotraumacentrum Zuid Nederland (PTC ZN). Het PTC ZN is daarmee weer bevestigd in zijn expertise in de hoogspecialistische zorg voor vaak ernstig getraumatiseerde cliënten. Door het behalen van het keurmerk, blijft het Psychotraumacentrum voor een periode van vier jaar een topklinisch expertisecentrum. In het beoordelingsrapport spreekt de toetsingscommissie van een betrokken en gepassioneerd team waarin de topklinische functies door meerdere professionals worden gedragen.

Reinier van Arkel ontvangt vlag Horizontaal Toezicht

Tijdens een feestelijke bijeenkomst kreeg Reinier van Arkel de vlag van Horizontaal Toezicht uitgereikt vanuit de brancheorganisaties. Robert Derksen nam de vlag met gepaste trots in ontvangst. Door het kernteam Horizontaal Toezicht van Reinier van Arkel is hier samen met veel collega’s en zorgverzekeraar VGZ, hard aan gewerkt. Met de invoering van Horizontaal Toezicht laten we cliënten zien dat zij erop kunnen vertrouwen dat de zorg die we hen bieden, gepast is en goed geregistreerd en gedeclareerd wordt. Juiste facturen, op het juiste moment, met de juiste inhoud, bij de juiste betaler. Correcties achteraf worden zo tot het minimum beperkt! Dat we nu de vlag in ontvangst hebben mogen nemen, betekent dat onze zorgverzekeraars het vertrouwen uitspreken dat wij ons zorgadministratieve proces zodanig op orde hebben, dat we ‘first time right’ ook écht weten waar te maken.

Gerard van Berlo nieuw gezicht in Raad van Toezicht

Vanaf september 2022 is Gerard van Berlo lid van de Raad van Toezicht. Hij richt zich op de portefeuilles zorgkwaliteit en cliëntenperspectief. Gerard van Berlo heeft een lange carrière in de zorg, voornamelijk bij algemene ziekenhuizen. In het begin van zijn loopbaan was hij ook een tijd werkzaam bij een psychiatrisch ziekenhuis. Sinds 2017 is hij lid van de Raad van Bestuur van het Elisabeth Tweesteden ziekenhuis in Tilburg.

“Reinier van Arkel is een organisatie van groot maatschappelijk belang met zorg voor kwetsbare mensen en ik ben verheugd me hiervoor in te kunnen zetten,” aldus Gerard van Berlo.

“Net als elders in de zorg, ziet ook Reinier van Arkel zich geconfronteerd met veel uitdagingen zoals personeelskrapte, financiële krapte en veranderingen in maatschappij en samenleving. Dat vraagt veel van het verandervermogen van de organisatie en alle betrokkenen en Reinier van Arkel is daar actief en goed mee bezig. Ik draag daar via mijn deelname in de Raad van Toezicht graag mijn steentje aan bij."

De Raad van Toezicht is verheugd, met de komst van Gerard van Berlo, de raad op waardevolle wijze aan te vullen en versterken.

"Gerard van Berlo brengt veel kennis van de zorg en bestuurlijke/ toezichthoudende ervaring met zich mee, is een verbindende persoonlijkheid en een duidelijke versterking van onze Raad van Toezicht," aldus Rienk Goodijk, voorzitter Raad van Toezicht.

Carnavalsemblemen leveren € 700 op

Met de verkoop van de carnavalsemblemen 2023 ‘Reinier van Arkel omèrrumt oe. Gij bent speciaol’ en de 11-11-emblemen van Reinier van Arkel, is maar liefst een bedrag van € 700 opgehaald. Deze opbrengst gaat naar het Sportloket van Reinier van Arkel, waar het draait om sport, bewegen en een positieve gezondheid. Het bedrag wordt gebruikt voor de sport- en beweegweek 2023, met activiteiten voor medewerkers, cliënten en vrijwilligers van Reinier van Arkel.

Reinier van Arkel is vertegenwoordigd in ’Ut Errumbestuur' van Oeteldonk en sinds 1442 verankerd in Den Bosch en de Meierij. Het motto 2023 ‘Oeteldonk omèrrumt oe’ past bij Reinier van Arkel. Reinier van Arkel omarmt cliënten, door aan te sluiten bij wie ze zijn, bij hun talenten én kwetsbaarheid, met aandacht en goede zorg.

Voetbalteam Reinier van Arkel

Vorig jaar is het Sportloket Reinier van Arkel gestart met een eigen voetbalteam. Elke week voetbalt het team op donderdagavond op het zorgpark in Vught. Voetbalervaring of niet, iedereen van 18 jaar en ouder is welkom. Sinds afgelopen november is het team een samenwerking aangegaan met het Special voetbalteam Real Lunet in Vught. Samen trainen ze driemaal in de maand in de zaal op het Zorgpark en op de laatste donderdag van de maand gaan ze naar de club toe om daar de training af te werken. Uiteindelijk is het doel ook om deel te nemen aan verschillende toernooien. Het belangrijkste is dat iedereen op zijn eigen niveau mee kan doen.

Meer informatie: sportloket@reiniervanarkel.nl of bel naar 0651112581

Bram Berkvens nieuwe directeur Reinier in de Kliniek

De Raad van Bestuur heeft Bram Berkvens aangesteld als directeur algemene zaken voor Reinier in de Kliniek per 1 april 2023. Bram heeft ruime ervaring in de Brabantse ggz, in verschillende managementfuncties en de laatste jaren als directeur. Ook werkt hij mee aan landelijke ontwikkelingen zoals HIC, ART en het werken met resourcegroepen. Ontwikkeling van herstelondersteunende zorg en netwerkverbindingen vormen een rode draad in zijn loopbaan. Bram volgt René Peijnenburg op die na een dienstverband van 40 jaar met pensioen gaat.

“Met veel enthousiasme en energie kijk ik uit naar mijn komst. Ik heb in de eerste ontmoetingen tijdens mijn sollicitatieprocedure kennis mogen maken met bevlogen en enthousiaste collega’s. Ik ben bijzonder gemotiveerd om bij te dragen aan een organisatie met zo’n rijke historie. Er ligt een grote opgave op ons te wachten om de zorg van nu en in de toekomst (nog) beter te maken. En meer specifiek de opdracht voor de ontwikkeling van de locatie Voorburg in Vught en de onderlinge (netwerk-)samenwerking tussen de klinieken spreken mij enorm aan. Reinier van Arkel heeft vanuit haar strategische koers netwerkpsychiatrie omarmt als dé beweging om samen met professionals, cliënten, naasten en andere partners te werken en zoeken naar de best passende zorg en ondersteuning die cliënten helpt bij hun herstelproces. Ik heb de overtuiging dat we met deze beweging samen het verschil kunnen maken en de organisatie duurzaam gezond maken. Ik kijk ernaar uit nader kennis te maken met de organisatie en, samen met Malinda Verhoef en alle andere collega’s, bij te dragen aan een toekomstbestendige (netwerk)organisatie.”

Living Musea Reinier van Arkel

Verbinding en samenwerking met buiten staan centraal in de Living Musea bij Reinier van Arkel. Een open werkplaats voor liefhebbers van kunst en cultuur: voor mensen uit de zorg, maar ook voor iedereen daarbuiten. Met iedereen bedoelen we mensen mét en mensen zónder een psychiatrische achtergrond.

Boekpresentatie Samen naar Werk

Tijdens het Kennisfestival op vrijdag 16 december jl. lanceerden we de verhalenbundel Samen naar Werk. Een bundel vol ervaringsverhalen van deelnemers aan de Werkgerichte Geïntegreerde Behandelaanpak, hun behandelaren, arbeidsdeskundigen, verzekeringsartsen en re-integratiecoaches. Het boek is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met UWV en Sterk door Werk. Werken doet goed, het leidt tot herstel. Werken zorgt dat je je mentaal gezonder voelt. Het biedt structuur in je leven en zorgt voor zingeving en perspectief. En dat komt tot uiting in de bundel met negen succesverhalen van de Werkgerichte Geïntegreerde Behandelaanpak van cliënten van Reinier van Arkel.

Bent u geïnteresseerd in een (digitale) versie van 'Samen naar werk'? Stuur dan een e-mail naar communicatie@reiniervanarkel.nl

Kunstenaars komen naar het Living Museum om elkaar te ontmoeten, om te delen en inspiratie op te doen of om hier met eigen materiaal te werken. Een open, niet-oordelende houding staat centraal, alles en iedereen is welkom rondom het maken van kunst. Kunstenaars kunnen elkaar hier in vrijheid en veiligheid ontmoeten.

De Living Musea van Reinier van Arkel zijn gevestigd in:

• Herstelacademie de Stenen Hut, Watertorenlaan 15, Vught www.livingmuseumvught.nl

• Herstelacademie de Stijl, Taxandriaplein 1d, Den Bosch