Zet jij als professional je eigen ervaring in? Tijd voor moreel beraad

Door Sanne Graste

Hulpverleners leren vaak tijdens hun opleiding dat ze hun eigen ervaring met psychische kwetsbaarheid of ontwrichting niet mee moeten nemen in hun werk. Zij zijn opgeleid vanuit het principe dat je als hulpverlener afstand moet houden, de professionele distantie. Maar zou die scheiding minder streng mogen zijn? Mag een hulpverlener ervaringskennis meer bewust inzetten? Neem ik als professional dan niet te veel ruimte in of belast ik de cliënt daar niet mee? Een dilemma dat in heel wat werkoverleggen tot verhitte discussies leidt.

Veel professionals hebben zelf of als naasten ervaringskennis. Dit zijn vaak ervaringen van ontwrichting, verwarring en uit balans raken, maar ook ervaringen met herstel en het opbouwen van een nieuw evenwicht. Ervaringskennis gaat over wat deze ervaring met jou als persoon gedaan heeft, over hoe je ermee bent omgegaan en hoe je het probleem hebt kunnen overstijgen. Maar, wanneer zet je je eigen ervaring in? In hoeverre ben je als hulpverlener open over het feit dat je zelf ervaring hebt met een psychische aandoening, ook naar collega’s?

Deze vragen zijn besproken in het open moreel beraad tijdens de Week van Reflectie, in november 2022. De ethische kwestie 'professionele nabijheid’ en 'professionele distantie' stond centraal. Een belangrijk onderwerp binnen herstelondersteunende zorg. Tijdens het moreel beraad werd iedereen uitgedaagd zijn of haar morele kompas, de onderliggende waarden van waaruit we werken, zichtbaar te maken en te delen. In de hectiek van alledag verliezen we deze soms uit het oog. Voor de deelnemers aan het moreel beraad werd duidelijk dat het inzetten van ervaringskennis om een cliënt te ondersteunen, niet alleen het 'pakkie-an' van ervaringsdeskundigen is. Er werd een lans gebroken voor het inzetten van eigen ervaring vanuit een besef dat we niet meer kunnen spreken over ‘wij de gezonde hulpverleners’ en ‘zij de kwetsbaren’: er is alleen maar ‘wij met elkaar’.

Hoe kijk jij aan tegen het inzetten van je eigen ervaringskennis als hulpverlener?

Wil jij ook met je team in gesprek over dilemma’s die je tegenkomt in je werk? Of wil je met je collega’s dit onderwerp uitdiepen? Stuur een mail naar moreelberaad@reiniervanarkel.nl

Samenwerking in Den Bosch tussen Regioteam en polikliniek Novadic-Kentron