Głos Polonii wydanie nr 68

Powietrzne taksówki nadlatują!

str.20-21

25 czerwca 2019 r. NR 68

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

Kanada ma do spłacenia spory dług wobec Indian i Inuitów

Dwie różne Kanady Tzw. Ranking Szczęśliwości objął 156 państw. Kanada zajęła w nim 7. Miejsce.

Nic dziwnego, że o osiedlenie się w Kanadzie ubiegają się nie tylko imigranci z biednych krajów Europy, Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej, ale także ludzie świetnie sytuowani, którzy dorobili się majątku i pozycji w rodzimych krajach, ale uznali, że najlepszym miejscem do życia jest Kanada. Żyć nie umierać. Ale w tej naszej Kandzie ludzie jednak umierają, a niektórzy z nich w warunkach urągających ludzkiej godności. Bo Kanada z najwyższych pozycji rankingów szczęśliwości to jeden obraz naszego kraju, drugi jest skrzętnie skrywany.

str. 4-5

Opowieści Lady Bunii - str. 6 Prawo Agaty - str. 8 Przewodnik Filmowy Krzysztofa Wołoczki - str. 10

2 GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

3

Słowo wstępne

Złoty interes dla... USA Prezydent Andrzej Duda bardzo siê cieszy³ i wylewnie dziêkowa³ prezydentowi USA, Donaldowi Trumpowi, ¿e bêdzie móg³ wy³o¿yæ z kieszeni polskich podatników 15 miliardów z³otych za 32 samoloty F-35. Mieli je kupiæ Turcy, jednak zdecydowali siê na zakup rosyjskiego systemu przeciwlotniczego S-400. Trump siê nie zmartwi³, bo wiedzia³, ¿e znajdzie chêtnego nad Wis³¹. „Pomarañczowy prezydent” jedno z najwiêkszych zagro¿eñ dla Ameryki upatruje w Unii Europejskiej i szuka partnerów do tej niechêci wœród krajów unijnych, by os³abiaæ Uniê od œrodka. Doskonale te¿ wie, ¿e „po¿ytecznych idiotów”, jak mawia³ bandyta Lenin, znajdzie w obecnej polskiej w³adzy. PiS nie ma bowiem zamiaru zacieœniaæ wiêzów z europejsk¹ wspólnot¹, poniewa¿ ta wymaga przestrzegania unijnych wartoœci, czyli szanowania i przestrzegania konstytucji, funkcjonowania wolnych i niezale¿nych s¹dów oraz mediów. Przestrzeganie zaœ tych wartoœci stoi w sprzecznoœci z dyktatur¹ w³adzy, co jest marzeniem prezesa Jaros³awa Kaczyñskiego. Trump równie doskonale wie tak¿e, ¿e kreowanie siê Polski na „serce Europy” podczas kampanii wyborczej do europarlamentu to lipa, propagandowy chwyt adresowany do polskiego „ciemnego ludu” i wie te¿, ¿e serce obecnej polskiej PiSw³adzy tak naprawdê bije mocno dopiero na dŸwiêk s³ów „Stany Zjednoczone Ameryki”. Wie te¿ jak po³echtaæ dobre samopoczucie wys³annika Kaczyñskiego, który sprawuje urz¹d prezydenta, wiêc wszem i wobec oœwiadcza w jego obecnoœci, ¿e w Polsce nie ma ¿adnych problemów z demokracj¹ i ¿e konstytucja jest szanowana.

Panowie prezydenci prawili sobie komplementy - Trump napisa³ potem na twitterze, ¿e USA maj¹ w Polsce „wiernego sojusznika” - i podpisali dokumenty dotycz¹ce obecnoœci amerykañskich wojsk w Polsce oraz zakupu przez owego „wiernego sojusznika” 32 supersamolotów najnowszej generacji, F-35.

W Polsce niemal natychmiast rozleg³y siê g³osy, ¿e wydanie 15 miliardów z³otych na te samoloty, to kwota stanowczo za wysoka, a poza tym s¹ to zmarnowane pieni¹dze, poniewa¿ Polska nie posiada infrastruktury, która umo¿liwia³aby wykorzystanie w 100 procentach mo¿liwoœci tych maszyn. Jeszcze podczas pobytu w USA Andrzej Duda odnosz¹c siê do wyrzucania owych 15 miliardów z³otych warkn¹³ na krytyków: - Niech zamilkn¹ krzykacze, po czym nieco zmieni³ ton twierdz¹c, ¿e: ¯adne pieni¹dze nie zosta³y jeszcze zap³acone. Nie ma jeszcze cen, nie ma warunków, (…)polskie w³adze negocjuj¹ z du¿ym rozs¹dkiem, ¿eby w jak najwiêkszym stopniu zrealizowaæ interesy Polski i Polaków i ¿e w sprawie samolotów do ¿adnego porozumienia jeszcze nie dosz³o. Widocznie pan Duda nie zrozumia³, a przecie¿ doskonale zna jêzyk angielski, co mówi³ do niego prezydent Trump, który oœwiadczy³ mediom, ¿e wizyta Dudy w Bia³ym Domu to „œwiêtowanie przez Polskê zakupu F-35”. Byæ mo¿e wiêc racjê ma pose³ PO i by³y minister obrony w rz¹dzie PO-PSL, Tomasz Siemoniak, który dzia³ania polskiego prezydenta nazwa³ „propagandowymi”.

Zostawiê jednak polityków i politykê i odwo³am siê do najbardziej zainteresowanych, czyli wojskowych. Zacytujê opinie genera³ów, wybitnych fachowców, wyszkolonych miêdzy innymi w uczelniach wojskowych w USA, których usun¹³ z armii Antoni Macierewicz. Ci ludzie s¹ dziœ poza wojskiem, mog¹ wiêc wypowiadaæ swoje opinie bez obaw o konsekwencje.

Wydawca: Voice of Polonia Co. e-mail: glospoloniivancouver@gmail.com Redaktor Naczelny: Krzysztof Pipa³a, e-mail: kpipala@o2.pl Zespó³ redakcyjny: Krzysztof Pipała, Krzysztof Propolski, Antoni Fajkowski (Kanada), Stale współpracują: Jolanta Lipińska (Nowy Jork), Andrzej Fliss, Hubert Lupus (Polska) Dyrektor DTP (projekt gazety): Rafa³ Mrozowicz (Polska)

Gen. bryg. pilot Tomasz Drewniak, by³y szef Si³ Powietrznych, ekspert Fundacji Stratpoints w rozmowie z „Rzeczpospolit¹” powiedzia³: - Najogólniej ró¿nica pomiêdzy samolotem 5. generacji i 4. generacji polega na sposobie komunikacji z pilotem. W samolotach 4. generacji, czyli F-16, pilot sam zbiera i obrabia informacje, a nastêpnie podejmuje decyzje, w przypadku F-35 to samolot je zbiera i obrabia, a nastêpnie proponuje rozwi¹zanie - komputer tej maszyny najpewniej wykorzystuje mo¿liwoœci sztucznej inteligencji. (…) Dzisiaj rozmawiamy tylko o zakupie tego samolotu, a to jest b³¹d. Powinniœmy d¹¿yæ do uczestnictwa w programie F-35, czyli mieæ mo¿liwoœæ korzystania z technologii, które tworz¹ tê maszynê. Dowódcy, z którymi rozmawia³em wskazywali, ¿e gdy maszyna kosztuje np.

100 mln dolarów, to dodatkowo w „ziemiê", czyli w infrastrukturê, trzeba w³o¿yæ 200 mln dolarów. Przyk³ad? Australia tworz¹c bazê dla F-35 zainwestowa³a 1,3 mld dolarów australijskich w utworzenie dla nich infrastruktury. Nie jest sztuk¹ kupiæ maszynê, a nie móc korzystaæ z jej mo¿liwoœci. Aby to by³o mo¿liwe trzeba zbieraæ i zasilaæ samoloty odpowiedni¹ iloœci¹ informacji, a bez specjalistycznego centrum dowodzenia nie jest to mo¿liwe. Po³¹czenie z tymi samolotami musi odbywaæ siê z wykorzystaniem szeroko pasmowego ³¹cza HD, aby obraz by³ przekazywany w czasie rzeczywistym. Bez spe³nianie tych warunków wykorzystamy 10-15 proc. mo¿liwoœci samolotu, i bêdziemy mieli najdro¿sze na œwiecie muzeum lotnictwa.

Gen. Jaros³aw Stró¿yk, by³y attaché wojskowy w USA, wiceprezes fundacji Stratpoints w rozmowie z dziennikarzem Gazety Wyborczej: - Na pewno potrzebujemy wymiany floty powietrznej, na pewno potrzebujemy nowych samolotów. Jednak nikt nie zadaje sobie pewnego pytania: czy przypadkiem te samoloty nie s¹ za nowoczesne dla naszego systemu? Przecie¿ aby w pe³ni korzystaæ z mo¿liwoœci tych najnowoczeœniejszych maszyn, musi istnieæ supernowoczesna struktura informatyczna w si³ach zbrojnych. To nie jest samolot autonomiczny. Musi dzia³aæ w pewnym systemie. My go nie mamy i d³ugo mieæ nie bêdziemy.

Problem polega te¿ na tym, ¿e nie znamy pe³nych kosztów zakupu i u¿ytkowania tego samolotu. Mówi siê, bo oficjalne dane s¹ tajne, ¿e godzina lotu to 150 tys. dol. Nie jest znany czas wprowadzenia F-35 do s³u¿by, ja oceniam go na od siedmiu do dziesiêciu lat. F-16 kupiliœmy w 2003 r., a pierwsz¹ misjê bojow¹ wykona³y w 2016 r. (…) Podkreœlam: potrzebujemy nowoczesnych samolotów, ale powinniœmy dokoñczyæ naprawdê najwa¿niejsze programy zbrojeniowe. Najbardziej istotny z punktu widzenia bezpieczeñstwa Polski jest program obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej „Wis³a” oparty o system Patriot, a kupiliœmy jedynie 25 proc. tego, czego potrzebujemy. Naszej armii potrzeba te¿ wiêcej zestawów artylerii rakietowej œredniego zasiêgu HIMRAS. Nie wspomnê o marynarce wojennej, która tonie.

Co to jest F-35 i czym siê charakteryzuje?

Bez w¹tpienia jest to najnowoczeœniejszy, ale te¿ najdro¿szy samolot wielozadaniowy pi¹tej generacji. Jego producentem jest koncern Lockheed Martin. Historia F-35 to mniej wiêcej koniec zimnej wojny. Zarówno amerykañskie si³y powietrzne, jak te¿ marynarka i piechota morska zaczyna³y siê domagaæ wymiany dotychczasowej generacji samolotów. Do tego mo-

GŁOS POLONII Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

mentu sytuacja by³a taka, ¿e ka¿dy z trzech rodzajów si³ zbrojnych USA mia³ inne samoloty, bo inne te¿ by³y ich wymagania.

Ale w tym akurat momencie bud¿et Ameryki zaczyna³ mieæ k³opoty, wiêc zrodzi³ siê pomys³ samolotu opartego na wspólnej platformie, przy czym ka¿dy z trzech rodzajów si³ zbrojnych otrzymywa³by inn¹ wersjê. Lotnictwo musia³o mieæ myœliwiec, który w razie konfliktu pokona³by samoloty przeciwnika, marynarka samolot o wzmocnionej konstrukcji, by wytrzyma³ przeci¹¿enia z katapulty i nag³e wyhamowanie podczas l¹dowania.

Marines potrzebowali maszyny skróconego startu i pionowego l¹dowania, by mog³a startowaæ i l¹dowaæ na przygodnych lotniskach, tak¿e z pok³adów okrêtów, które nie s¹ lotniskowcami.

Nie uda³o siê jednak stworzyæ samolotu, który pogodzi³by wszystkie te wymagania i, jak twierdz¹ specjaliœci, ideê wspólnej platformy uda³o siê zrealizowaæ w 80 procentach. I tak np. F-35 nie zast¹pi w lotnictwie myœliwskim F-22 Raptora, który jest w tej roli bezkonkurencyjny, a marynarka d³ugo jeszcze nie zrezygnuje ze sprawdzonych Super Hornetów.

W czym wiêc si³a F-35? Ta maszyna otó¿ to po prostu lataj¹cy komputer. Broni siê systemem czujników, które wykrywaj¹ zagro¿enie i natychmiast wskazuj¹ cel, czyli sk¹d i z jak daleka to zagro¿enie nadchodzi, przy czym dane okreœlaj¹ce odleg³oœæ od celu s¹ tajne, wiadomo jedynie, ¿e odleg³oœæ ta jest bardzo du¿a. W tygodniku „Polityka” Marek Œwierczyñski pisa³ o F-35 nastêpuj¹co: „Dysponuje najwiêkszym wspó³czeœnie radarem pok³adowym mog¹cym zmieniaæ kierunek widzenia. Anteny i kamery zamontowane w skrzyd³ach i kad³ubie dostarczaj¹ obraz (w dzieñ i w nocy) oraz œledz¹ wykryte rakiety i samoloty bez wysy³ani ¿adnego promieniowania. Ka¿dy ma wbudowany system, który oœlepia, zag³usza i myli radary przeciwnika. (…)

Pilot ma wszystkie niezbêdne informacje nie tylko na panoramicznym ekranie, ale i dos³ownie przed oczami na wizjerze he³mu. Mo¿e kierowaæ uzbrojenie niezale¿nie od tego, w któr¹ stronê patrzy i niezale¿nie od po³o¿enia samolotu (poza strzelaniem z dzia³ka rzecz jasna). Ma³o tego, system umo¿liwia mu „widzenie” przez samolot – kreuj¹c wirtualn¹ rzeczywistoœæ na wyœwietlaczu gogli. Najwa¿niejsze, ¿e informacje te s¹ natychmiast przekazywane innym samolotom w ugrupowaniu oraz do naziemnej i nawodnej sieci dowodzenia. W ten sposób F-35 dzia³a jako wysuniêta platforma rozpoznawcza, pozwalaj¹c dowódcom wybraæ sposób i czas zniszczenia celu. Wojskowi mówi¹, ¿e to w³aœnie przewaga informacyjna stanowi si³ê F-35”..

Jeden z pilotów F-35, który bra³ udzia³ w pozorowanej, ale ostrej walce, z szeœcioma F-16 powiedzia³, ¿e ostatni z tej szóstki zorientowa³ siê, ¿e zosta³ zestrzelony, gdy spada³ na spadochronie na ziemiê, a wczeœniejsi nawet nie wiedzieli, kiedy to siê sta³o.

Zachwycony prezydent Duda macha³ rêk¹ do przelatuj¹cego nad Bia³ym Domem F-35. Ca³e szczêœcie, ¿e nie krzycza³: „Panie pilocie, dziura w samolocie”. Jeœli Polska kupi 32 egzemplarze F-35, to zrobi siê dziura, ale w bud¿ecie pañstwa, a w bud¿ecie MON na pewno. Ale co to obchodzi Andrzeja Dudê.

On ma przed sob¹ kampaniê wyborcz¹ na drug¹ kadencjê i musi pokazaæ swoim wyborcom, ¿e dba o bezpieczeñstwo pañstwa.

Krzysztof Pipa³a, redaktor naczelny G³osu Polonii

Adres redakcji: 284 Mariner Way, Coquitlam BC, V3K 1N4 tel. 778 903 6797 Internet Home Page: www.glospolonii.net Drukarnia: Vanpress Printers, 8325 Riverband Court, Burnaby BC, V3N 5E7 Biuro Og³oszeñ: tel. 778 903 6797, e-mail: kpipala@o2.pl, glospoloniivancouver@gmail.com Kopiowanie i rozpowszechnianie bez zezwolenia wzbronione.

Egzemplarz bezp³atny.

Tekstów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie również prawo skracania i opracowania redakcyjnych tekstów nie zamówionych, jak również prawo nie publikowania nadesłanych tekstów bez podania przyczyny odmowy.

Treść opublikowanej korespondencji nie musi być zgodna ze stanowiskiem redakcji, a prezentowane w niej opisy zdarzeń mogą mijać się z prawdą. Za treść ogłoszeń, komunikatów oraz za opinie i opisy wydarzeń zawarte w listach do redakcji, redakcja nie ponosi odpowiedzialności, ani też za żadne pomyłki i ominięcia powstałe w trakcie opracowania lub druku. Wszelkie prawa do dwutygodnika „Głos Polonii” i materiałów reklamowych zamieszczanych w tym periodyku są zastrzeżone na rzecz Voice of Polonia Co.

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

4 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Krzysztof Pipa³a

Jesteœmy krajem, o którym marz¹ miliony ludzi ¿yj¹cych w niedostatku w ró¿nych regionach œwiata.

Sami o sobie te¿ mówimy dobrze i jesteœmy zadowoleni, ¿e ¿yjemy w kraju, w którym ¿yjemy, w którym siê urodziliœmy albo do którego przyjechaliœmy.

Potwierdzaj¹ to ró¿nego rodzaju raporty, statystyki i rankingi.

Jeden z nich, powsta³y z inicjatywy ONZ, nazwano rankingiem szczêœliwoœci. Jego sporz¹dzenie oparto na wypowiedziach, opiniach i odczuciach mieszkañców poszczególnych krajów, a tak¿e na wskaŸnikach dotycz¹cych zrównowa¿onego rozwoju. Ranking obj¹³ 156 pañstw. Kanada zajê³a w nim 7. miejsce (Polska znalaz³a siê na pocz¹tku pi¹tej dziesi¹tki, dopiero na 42. pozycji). Nic tedy dziwnego, ¿e o osiedlenie siê w Kanadzie ubiegaj¹ siê nie tylko imigranci z biednych krajów Europy, Azji, Afryki i Ameryki £aciñskiej, ale tak¿e ludzie œwietnie sytuowani, którzy dorobili siê maj¹tku i pozycji w rodzimych krajach, ale uznali, ¿e najlepszym miejscem do ¿ycia jest Kanada, a w samej Kandzie Toronto i nasze Vancouver. Oba te miasta lokuj¹ siê bowiem od dawna w pierwszej dziesi¹tce rankingów miast, w których ¿yje siê najlepiej, a Vancouver uwa¿ane jest na dodatek za jedno z trzech najpiêkniejszych miast œwiata. ¯yæ nie umieraæ. Ale w tej naszej Kandzie ludzie jednak umieraj¹, a niektórzy z nich w warunkach ur¹gaj¹cych ludzkiej godnoœci. Bo Kanada z najwy¿szych pozycji rankingów szczêœliwoœci to jeden obraz naszego kraju, drugi jest skrzêtnie skrywany, Prze-

Kanada ma do sp³acenia spory

Dwie różne czy bowiem wyidealizowanemu portretowi tej pierwszej.

W poniedzia³ek, 3 czerwca br., œwiat³o dzienne ujrza³ raport, który ukaza³ kanadyjskiej, ale tak¿e œwiatowej (w Polsce równie¿ ukaza³y siê artyku³y na ten temat) opinii publicznej, to drugie oblicze naszego kraju. Raport ma tytu³ „Odzyskaæ si³ê i miejsce”, jest efektem trzyletniego dochodzenia nadzwyczajnej komisji rz¹dowej, która zosta³a powo³ana w wyniku nacisku organizacji zajmuj¹cych siê prawami cz³owieka. Raport dotyczy warunków ¿ycia rdzennych mieszkañców Kanady, Indian i Inuitów, których w poprawnym jêzyku kanadyjskiej polityki nazywa siê w Pierwszymi Narodami (First Nations). Jak najbardziej s³usznie, poniewa¿ i jedni, i drudzy, byli pierwszymi ludŸmi, którzy zamieszkiwali piêkne kanadyjskie terytoria.

Trzeba przyznaæ, ¿e cz³onkowie komisji nie bali siê ods³aniaæ ciemnych stron kanadyjskiej rzeczywistoœci (obecnej, a tak¿e z dawnej i bliskiej przesz³oœci), mówiæ prawdê o swoich rodakach, zarówno przodkach, jak i wspó³czesnych, u¿ywaæ ostrych sformu³owañ, ods³aniaæ, a nie przemilczaæ i zak³amywaæ historiê (jak np. w Polsce).

Sformu³owanie u¿yte w raporcie, a odnosz¹ce siê do sto-

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

sunku w³adz, zarówno rz¹dowych, jak te¿ poszczególnych prowincji i kanadyjskiej spo³ecznoœci w ogóle, ¿e systemowe podejœcie do rdzennej ludnoœci tego kraju, czyli Pierwszych Narodów, by³o równoznaczne z ludobójstwem o charakterze rasowym, mo¿na uznaæ za co najmniej kontrowersyjne, a nawet za samobiczowanie siê. Cz³onkom komisji trzeba jednak wyraziæ uznanie za odwagê w ujawnianiu relacji, które doprowadzi³y do degradacji rdzennej ludnoœci. Sami zreszt¹ przyznali, ¿e to sformu³owanie jest bardzo mocne, ale zapewnili, ¿e bardzo dok³adnie przestudiowali definicjê ludobójstwa sformu³owan¹ na kartach ONZ. Powodem do dok³adnego zbadania warunków ¿ycia Indian i Inuitów by³o obserwowane od lat i nasilaj¹ce siê, zjawisko morderstw i zaginiêæ ich wspó³plemieñców, g³ównie kobiet. Przestêpstwa, w tym zbrodnie, wystêpuj¹ oczywiœcie w ka¿dej spo³ecznoœci, ale wœród ofiar zabójstw a¿ 16 proc. stanowi³y rdzenne kobiety, podczas gdy stanowi¹ one ledwie 4,3 proc. ca³ej populacji kanadyjskich kobiet. Najmocniejszym impulsem do powo³ania specjalnej rz¹dowej komisji by³y dwa wydarzenia.

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

d³ug wobec Indian i Inuitów

Podczas prezentacji raportu premier Kanady, Justin Trudeau, powiedzia³: - To k³opotliwy, ale wa¿ny dzieñ dla Kanady.

Zawiedliœmy was.

Ale wiêcej was nie zawiedziemy.

Kanady Fot. Autor (2)

Do pierwszego dosz³o w roku 2007, kiedy to rozpocz¹³ siê proces seryjnego mordercy, Roberta Picktona (piszemy o nim na str. 26), który przyzna³ siê do zabicia 49 kobiet. Drugie mia³o miejsce w roku 2014, kiedy to z rzeki przep³ywaj¹cej przez Winnipeg wy³owiono owiniête w foliê cia³o zamordowanej Tiny Fontaine. Dziewczynka mia³a 15 lat, ¿y³a w patologicznej rodzinie, ojciec zosta³ pobity na œmieræ przez swoich wspó³plemieñców, matka by³a alkoholiczk¹. Dziecko ucieka³o z domu, bo nie mog³o znieœæ warunków, w jakich ¿y³o, i podczas którejœ z kolejnych ucieczek trafi³o na mordercê.

Marion Buller, przewodnicz¹ca rz¹dowej komisji, powiedzia³a podczas prezentacji raportu: „Ofiary ginê³y w rozmaitych okolicznoœciach, mia³y ró¿ne ¿yciorysy, ale wszystkie te morderstwa i zaginiêcia maj¹ wspólny mianownik; marginalizacjê, rasizm, mizoginiê wplecione w tkankê spo³eczeñstwa kanadyjskiego. Rdzenni mieszkañcy przywykli do przemocy, a Kanada reagowa³a z apati¹”.

Raport nie potwierdza pojawiaj¹cych siê gdzieniegdzie teorii spiskowych, jakoby zabójstwa kobiet spoœród rdzen-

5

nej ludnoœci by³y dzie³em jakiejœ rasistowskiej sekty. Nic z tych rzeczy. Stwierdza natomiast dobitnie, ¿e wysoki udzia³ w statystykach przestêpczoœci Indian i Inuitów, zarówno po stronie ofiar, jak i sprawców, jest po prostu efektem wielopokoleniowej degradacji tych spo³eczeñstw przez potomków bia³ych kolonizatorów. Dziœ niemal po³owa rdzennej ludnoœci ¿yje w przeludnionych rezerwatach, w których jest du¿a œmiertelnoœæ noworodków, szkolnictwo na poziomie pozostawiaj¹cym bardzo wiele do ¿yczenia i znikome mo¿liwoœci znalezienia pracy.

Podczas prezentacji raportu premier Kanady, Justin Trudeau, powiedzia³: - To k³opotliwy, ale wa¿ny dzieñ dla Kanady. Zawiedliœmy was. Ale wiêcej was nie zawiedziemy.

Naszemu premierowi trzeba oddaæ honor, bo to w³aœnie libera³owie, którym przewodzi, doprowadzili do opracowania raportu. Rz¹dz¹cy wczeœniej konserwatyœci unikali podjêcia tej kwestii jak ognia, argumentuj¹c, ¿e zbrodnie i przestêpstwa wœród rdzennej spo³ecznoœci s¹ takimi samymi przestêpstwami i aktami przemocy, jak w innych œrodowiskach. I ¿e nie ma w tym czegoœ nadzwyczajne-

go, a tym bardziej jakiegoœ zmyœlonego „fenomenu socjologicznego”. Raport ujawni³, ¿e jest jednak odwrotnie.

Prezentacja raportu odby³a siê w Quebecu z udzia³em premiera i cz³onków jego rz¹du, ale najwa¿niejsi byli bliscy ofiar przemocy oraz przywódcy rdzennych spo³ecznoœci. Autorzy raportu sformu³owali a¿ 231 rekomendacji dla rz¹du, podkreœlaj¹c, ¿e nie s¹ to propozycje lecz „prawny imperatyw” i zalecili powolanie niezale¿nej komisji, która bêdzie kontrolowa³a, czy zalecenia s¹ wprowadzane w ¿ycie i z jakim skutkiem. Wœród zaleceñ jest m.in. zapewnienie równego dostêpu do us³ug publicznych, opracowanie narodowego planu przeciwdzia³ania przemocy wobec kobiet, wyp³acanie dochodu gwarantowanego, stworzenie programów dla rdzennych dzieci i kobiet, zmiana dzia³añ policji w rdzennych spo³ecznoœciach. Czas poka¿e, co z pakietu rekomendacji uda siê zrealizowaæ, poniewa¿ „listy zaleceñ” powstawa³y ju¿ wczeœniej. By³o ich w sumie ok. 900, ale niemal ¿adnego z nich nie uda³o siê wprowadziæ w ¿ycie.

Kanada ma do sp³acenia spory d³ug wobec Indian i Inuitów. W latach 1874-1996 oko³o 150 tysiêcy dzieci rdzennych mieszkañców odebrano rodzicom i umieszczono w internatach, gdzie je wynaradawiano, poddawano chrzeœcijañskiej indoktrynacji, by w m³odym pokoleniu zabiæ poczucie i œwiadomoœæ rdzennej kultury. Wiele tych dzieci by³o bitych i upokarzany, a tak¿e wykorzystywanych seksualnie przez prowadz¹cych internaty ksiê¿y.

Ujawnienie tych praktyk spowodowa³o powo³anie specjalnej komisji i opracowanie raportu na temat pedofilii ksiê¿y pracuj¹cych w internatach (pisaliœmy o tym pisaliœmy na naszych ³amach kilka miesiêcy temu).

Jest faktem potwierdzonym, ¿e nieludzkie traktowanie by³o przyczyn¹ œmierci w internatach oko³o 4 tysiêcy dzieci, a dziesi¹tki tysiêcy wysz³o z nich z traum¹ wywo³ana roz³¹k¹ z rodzin¹ i wykorzenieniem. Najnowsze dane statystyczne podaj¹, ¿e sk³onnoœci samobójcze wœród Inuitów nadal s¹ wielokrotnie wiêksze ni¿ u pozosta³ych Kanadyjczyków. A¿ 11-krotnie. n

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

6 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Opowieści Lady Buni Jolanta Lipińska - lat 44, urodzona w Jarosławiu na Podkarpaciu, od pięciu lat na emigracji, zamieszkała w Nowym Jorku na Brooklynie. W Polsce pośredniczka w obrocie nieruchomościami.

W USA sprzątaczka, niania, opiekunka osób starszych. Jednym słowem Lady Bunia!

Te niesamowite geny To, ¿e natury siê nie oszuka wiedzia³am. Niejednokrotnie siê o tym przekona³am. Nie mia³am jednak pojêcia jak silne s¹ geny. Niby ka¿dy wie, ¿e dzieci zawsze coœ po nas odziedzicz¹, mniej lub wiêcej, ale zawsze mo¿na siê doszukaæ w dziecku choæ odrobinê rodzica. Nic dziwnego, skoro nawet pies siê upodabnia do w³aœciciela. Ja tak mam - psychiatra by to sklasyfikowa³ jako zespó³ natrêctw. Otó¿ zawsze bacznie przygl¹dam siê psu i w³aœcicielowi. To prawda bywaj¹ bardzo podobni, czasem a¿ œmiech mnie ogarnia na widok podobnego wyrazu twarzy i mordki. Zabawne. Jednak nie o psach chcia³am dzisiaj, bo na psi¹ mamê to ja siê nie nadajê. Jestem za wygodna i za leniwa. Dzisiaj chcia³am o dzieciach i dziadkach, bo tu podobieñstwo jest pora¿aj¹ce.

Pamiêtam jak dziœ, kiedy patrzy³am na moj¹ œwie¿o urodzon¹ córkê i czy tego chcia³am czy te¿ nie - skóra zdarta z mojego teœcia. Kiedy mia³a trzy latka, kole¿anki dziadek spojrza³ na ni¹ i mówi, ¿e to niesamowite - Dziecko patrzê na ciebie i wiem czyja ty jesteœ. Jesteœ wnuczk¹ Zbyszka! Z racji tej, ¿e u nas w rodzinie panuj¹ bardzo tradycyjne stosunki na linii teœciowa ziêæ, zapewne mojej mamie serce pêka³o. Wnusia niby nasza, a nie nasza. W przyrodzie jednak nic nie ginie, przyroda i ziêciowi pstryczka w nos da³a. Bo pierworodna owszem skóra zdarta z ojca i dziadka, jednak charakterek bozia da³a po teœciowej. Podejrzewam, i¿ dla ziêcia tradycjonalisty jest to taki trochê wrzód na d..... Bo takiego klona teœciowej na w³asnej piersi wy-

chowa³. Ha, ha, ha.... musia³ ci on grzeszyæ za m³odu. Kochasz ca³ym sercem, ale kiedy s³yszysz od czasu do czasu jak z niej teœciowa wychodzi to masz doœæ. Syn natomiast to ca³y mój ojciec, wypisz wymaluj Stasinek.

Czasami obserwujê moje dzieci i nie wierzê, ¿e a¿ tak podobne mog¹ byæ do dziadków. Córka ma przezwisko po babci - „Hancia”. Jest szybka i energiczna jak babcia, kierowniczka zamieszania, wszyscy musz¹ siê podporz¹dkowaæ i s³uchaæ. Kocha porz¹dek do bólu. Nawet piloty na ³awie maj¹ le¿eæ tak, a nie inaczej. Skrêca meble, przestawia, przemeblowuje, wierci dziury, wbija gwoŸdzie, przetyka kibel, rozkrêca i czyœci kolanko pod zlewem. Ona nawet samochód prowadzi jak babcia. No sama czasami nie wierzê, powiedzenia te same. S³ucha silnika w samochodzie (ja tam nic nie s³yszê!) zaglada pod maskê, mówi w którym kole stuka. Organizuje i planuje za wszystkich.

Czêsto powie zanim pomyœli. Szczere do bólu i wybuchowe, ale z bardzo dobrym sercem, zawsze maj¹ dobre intencje tylko czasem po drodze opierniczaj¹. Kiedy patrzê na moje dzieci, na ich relacje i zachowania, zw³aszcza kiedy wspólnie coœ robi¹ to widzê moich rodziców. Kropka w kropkê Hancia i Stasinek! S¹ nie do podrobienia. Niekiedy zastanawiam siê jak to mo¿liwe? Nie mieszkali z dziadkami, ¿eby naœladowaæ ich przyzwyczajenia. Ostatnio rozwalili mnie u Karolki w domu. Zasiadamy do obiadu, Kuba wróci³ z meczu, poszed³ pod prysznic i wo³a z ³azienki - Karolka, podaj mi rêcznik i majtki. Nie wytrzymaDwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

³am, œmia³am siê w g³os i mówiê: - Hancia, Stasinek ciê wo³a -ca³e ¿ycie bowiem z ³azienki dochodzi³ ojca g³os: - Aniu, podaj mi bieliznê i rêcznik. Nigdy, przenigdy nie by³o inaczej. Kuba nawet tak samo le¿y na kanapie jak dziadek. Maj¹ identyczne poczucie humoru, usposobienie, zainteresowania. W nich obu jest nadzwyczajny spokój i opanowanie, nic ich nie rusza nawet wœciek³a Hancia. K³óc¹ siê i obra¿aj¹ identycznie. Kiedy otwieram szafki u córki w mieszkaniu to nie wiem gdzie jestem czy u mamy czy u córki. Jakby mia³y jakiœ szablon, wszystko równo, tematycznie, szuflada na narzêdzia. ¯aden facet nie ma tylu narzêdzi co moja córka, no jedynie moja matka ma podobn¹ kolekcjê.

Matka ca³e ¿ycie gada³a z psem, który ponoæ te¿ gada³. Córka ma gadaj¹ce koty, ma³o tego dwujêzyczne. Koty s¹ najwa¿niejsze i nie podlega to dyskusji, mamusi pies te¿ by³ wa¿niejszy ni¿ my wszyscy i jada³ z mojej porcelanowej œwi¹tecznej zastawy. Geny to jest coœ cholernie silnego, niczym chwasty w ogródku, nie do wytêpienia ha, ha. Ja siê w sumie cieszê, bo to tak jak bym mia³a rodziców ca³y czas obok siebie.

Ja do mojej mamy i córki kompletnie nie pasujê. Jestem zupe³nie inna, bo ja po prostu jestem ca³a moja babcia od strony taty. Dziœ córka mnie pyta: - Mamo po kim ty masz takie luksusowe zapêdy? Lubisz to co drogie. Ja jestem inna.

A ja w³aœnie pisz¹c ten tekst uœwiadomi³am sobie, ¿e to mam po babci. Bo w³aœnie ona lubi³a najwy¿sz¹ jakoœæ. Czyli znowu siê geny odezwa³y! n

www.glospolonii.net

OGŁOSZENIA - PRACA

Międzynarodowa firma transportowa TWIN-POL Express poszukuje:

Właścicieli ciężarówek i kierowców kompanijnych

Firma z wieloletnim doświadczeniem, zatrudnia obecnie 30 osób i zapewnia BARDZO DOBRE WARUNKI PRACY. Wszelkie informacje można uzyskać pod numerem telefonu 604 496 6187. nnn Potrzebny pracownik do instalacji podłóg.

Dzwoń do Leszka. tel. 604-518-3765 nnn

nnn Potrzebne kobiety do sprzątania.

Kontakt: Zofia, tel: 604-805-3376, pumacleaning@gmail.com nnn Poszukuję pracownika

Potrzebny malarz i pomocnik

z ponad 30 letnim doswiadczeniem z Francji udziela prywatnych korepetycji .Zainteresowani proszeni są o pozostawienie wiadomości pod adresem internetowym: betterfrenchwithanna@gmail.com nnn Poszukiwane panie

Stała praca, $20-35 na godzinę.

Tel.: 604 417 6742 - Tomek

Potrzebni doświadczeni pracownicy i pomocnicy do instalacji podłóg.

Potrzebna pani do gotowania obiadów

Zatrudnię panie do pracy przy sprzataniu domków w Langley, Surrey i North Vancouver. Mile widziane doświadczenie. Trening dla każdej nowej osoby.

Pani z własnym samochodem - 17$/h. Osoba bez doświadczenia (po przeszkoleniu) i bez auta - 14$/hr Kontakt: 604-346-8674 nnn

(2 razy w tygodniu) w South Langley.

Proszę dzwonić: Hania 604 427 1511. nnn Do wynajęcia dla kobiety

do firmy dostawczo - przewozowej.

Tel. 604 715 9431 nnn Jesteś młody, ambitny z zainteresowaniem technicznym? Oferujemy pracę i możliwość nauki jednego z najlepszych zawodów technicznych

- tokarz, frezer, operator programista obrabiarek CNC.

Zakład w Port Coquitlam. Kontakt: Piotr - 604-317-0172, Waldek - 604-317-8795 email - peterdomzal@gmail.com nnn Zatrudnię osoby do sprzątania domów.

Kontakt - 604 786 1609. nnn

Potrzebny kierowca do przeprowadzek. Kontakt: Narcyz -604 328 7695 nnn Poszukuję wspólnika do małej gastronomii.

Telefon 604 401 0791 po godz. 18 - Krzysztof nnn Potrzebny pracownik przy budowie.

Tel. 604 773 7811 nnn

MIÓD NATURALNY Sprzedam miód naturalny z własnej pasieki w Maple Ridge. Więcej informacji - Piotr, tel: 604 619-0607 (Coquitlam)

PARCELS TO POLAND & EUROPE via Piast Forwarding authorized dealer POLONIA BAKERY & DELI 14641-108 AVE, SURREY

TEL: 604 930 8848

Polonia Bakery & Deli w2 Surrey prowadzi sprzedaż gazet polskich.

Możliwość prenumeraty. tel. 604 930 8848

nnn

do sprzątania domków

Poszukiwani pracownicy

DO POLSKI I EUROPY

tel: 604 728-7103 nnn Zatrudnię panią do pomocy w sprzątaniu domów. Kontakt: 604 340 1260 nnn z doświadczeniem. Tel.: 604 619 5608 - Krzysztof nnn

7

PACZKI

do prac remontowo - budowlanych

Nauczycielka języka francuskiego

GŁOS POLONII

pokój z własną łazienką,

z internetem, z dostępem do kuchni i pralni w apartamencie w Surrey City Center, 7 min do Skytrain. $500 cad miesięcznie - wszystkie media wliczone. Kontakt - Krystyna 604 243 8085 nnn Zatrudnię panią lub parę do sprzątania biur w Langley. Praca wieczorami.

Kontakt:e-mail: beti7820@yahoo.ca Tel: 778 241 9926 nnn Poszukuję pracownika

do prac remontowo-budowlanych Tel:778-836-9958 po godz. 4:30 pm nnn

Pielęgniarka z wieloletnim doświadczeniem szuka pracy jako opiekunka osoby starszej lub pary.

Wykształcenie wyższe, bez nałogów, cierpliwa, empatyczna, serdeczna, konsekwentna, troskliwa.

Doskonałe zrozumienie potrzeb osób starszych.

Pomoc przy codziennych obowiązkach, opieka, gotowanie i towarzystwo.

Dyspozycyjność: 25-30 godzin tygodniowo.

Kontakt: grazynanurse@gmail.com lub 778-558-2840

nnn Renomowane studio masażu w North Vancouver poszukuje pracowników na pół i pełen etat: - masażystki (certyfikaty polskie będą uwzględniane, możliwe doszkolenia, kursy) - front Desk (dobry angielski)

- sprzątanie

Więcej informacji - Maria 604 767 5719

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

W domu każdego chrześcijanina DEKALOG na ścianie!

Mojżesz też otrzymał.

Kontakt - Viktor 604 653 8721 (tylko sms).

Brydż dla Wszystkich Bezpłatne lekcje brydża dla początkujących i zaawansowanych w Polish Veterans' Association, 1134 Kingsway, Vancouver BC w następujące środy: 26 czerwca, 3 lipca, 10 lipca, 17 lipca, 31 lipca, 7 sierpnia, 14 sierpnia, 21 sierpnia i 28 sierpnia 2019 roku, w godzinach od 19:00 do 21:00. *Poznaj tajniki gry najlepszej z karcianych gier! *A gdy już grasz doskonal swoją rozgrywkę i licytację! *Naucz się licytować systemami SAYC lub 2 over 1! *Poznaj nowych przyjaciół, a przede wszystkim - baw się dobrze.

SERDECZNIE ZAPRASZAMY !

Piekarnia PIAST zatrudni sprzedawczynię na 4-5 godzin 5 dni w tygodniu.

Kontakt - 604 722 5044 lub 604 876 2400

Prawo Agaty

8­­­­­GŁOS­POLONII

PRAWO AGATY

www.glospolonii.net

AGATA RÊBISZ - prawniczka z Polski, a obecnie cz³onkini Kanadyjskiej Rady Regulacyjnej Konsultantów Imigracyjnych (The Immigration Consultants of Canada Regulatory Council). Organizacja ta jako jedyna, nadaje doradcom uprawnienia do reprezentacji klientów w sprawach emigracyjnych oraz obywatelskich.

Agata jest tak¿e uprawniona przez Kanadyjskie Ministerstwo Sprawiedliwoœci by dokonywa uwierzytelnieñ dokumentów potrzebnych do aplikacji emigracyjnych jako Commissioner of Oath. W swojej praktyce zawodowej wykorzystuje optymalnie wszelkie dostêpne programy Rz¹du Kanady: federalne, prowincjonalne, biznesowe, humanitarne i ³¹czenia rodzin sprawy ma³¿eñskie, sprowadzanie rodziców i dzieci.

Specjalizuje siê w wiêkszoœci programów, które umo¿liwiaj¹ pobyt sta³y lub tymczasowy w Kanadzie.

Pro­gra­my­pi­lo­ta­żo­we­ dla­opie­ku­nów­ Kanadyjskie programy pilota¿owe dla opiekunów s¹ teraz otwarte i akceptuj¹ na aplikacje, a Program poœredni dla opiekunów otwiera sie 8 lipca na 3 miesi¹ce. Kanada przyjmuje teraz zg³oszenia do dwóch nowych pilota¿owych programów emigracyjnych dla opiekunów.

Program pilota¿owy Home Home Care Provider i Home Support Worker Pilot zastêpuj¹ programy dla opiekunów opiekuj¹cych siê dzieæmi i opiek¹ nad osobami o wysokich potrzebach medycznych i zapewniaj¹ kwalifikuj¹cym siê opiekunom œcie¿kê do sta³ego pobytu po zdobyciu dwóch lat kanadyjskiego doœwiadczenia zawodowego.

Wnio­ski­z³o­¿o­ne­do­pro­gra­mów­pi­lo­tów­opie­ku­j¹­cych siê­dzieæ­mi­i­opie­ku­j¹­cych­siê­oso­ba­mi­o­wy­so­kich­po­trze­bach­me­dycz­nych­przed­18­czerw­ca­bê­d¹­na­dal­prze­twa­rza­ne,­ale­wnio­ski­nie­bê­d¹­ju¿­przyj­mo­wa­ne­przez­te pro­gra­my­pi­lo­ta­zo­we­po­tej­da­cie.

No­wy­pro­gram­pi­lo­ta­¿o­wy­dla­opie­ku­nów­do­mo­wych i­pra­cow­ni­ków­po­mo­cy­do­mo­wej­za­pew­ni­po­zwo­le­nia­na pra­cê­tyl­ko­opie­ku­nom,­któ­rzy­ma­j¹­ofer­tê­pra­cy­w­Ka­na­dzie­i­spe³­nia­j¹­na­stê­pu­j¹­ce­kry­te­ria: •­Wy­ni­ki­te­stów­jê­zy­ko­wych­przed­sta­wia­j¹­ce­Ca­na­dian Lan­gu­age­Bench­mark­(CLB)­po­ziom­5­z­jê­zy­ka­an­giel­skie­go­lub­fran­cu­skie­go; •­ Je­den­ rok­ ka­na­dyj­skiej­ edu­ka­cji­ po­li­ce­al­nej­ lub­ za­gra­nicz­ne­go­od­po­wied­ni­ka;­ i •­Do­pusz­czal­nosć­w­Ka­na­dzie­(le­gal­ny­po­but­w­Ka­na­dzie­al­bo­mo¿­li­wosć­ubie­ga­nia­siê­o­przy­jazd) Opie­ku­no­wie­pra­cu­j¹­cy­ju¿­w­Ka­na­dzie­w­po­zwo­le­niu na­pra­cê,­któ­rzy­spe³­nia­j¹­te­kry­te­ria,­mo­g¹­rów­nie¿­ubie­gaæ­siê­o­po­byt­sta­³y­za­po­œred­nic­twem­no­wych­pi­lo­tów.

Opie­ku­no­wie­z­do­œwiad­cze­niem­za­wo­do­wym­w­Kra­jo­wej Kla­sy­fi­ka­cji­Za­wo­do­wej­(NOC)­4411­(z­wy­³¹­cze­niem­ro­dzi­ców­za­stêp­czych)­s¹­upraw­nie­ni­do­sta­³e­go­po­by­tu­za­po­œred­nic­twem­Pi­lo­ta­¿o­we­go­Opie­ku­na­Do­mo­we­go.­Opie­ku­no­wie z­do­œwiad­cze­niem­za­wo­do­wym­w­NOC­4412­(z­wy­³¹­cze­-

niem­go­spo­dyñ­do­mo­wych)­kwa­li­fi­ku­j¹­siê­do­sta­³e­go­po­by­tu­za­po­œred­nic­twem­pi­lo­ta­Ho­me­Sup­port­Wor­ker­Pi­lot.

IRCC­po­wie­dzia³,­¿e­no­we­pro­gra­my­ma­j¹­12-mie­siêcz­ny­ stan­dard­ prze­twa­rza­nia­ wnio­sków­ o­ po­zwo­le­nie­ na pra­cê­i­sze­œcio­mie­siêcz­ny­stan­dard­prze­twa­rza­nia­wnio­sków­o­po­byt­sta­³y­od­tych,­któ­rzy­spe³­nia­j¹­wy­móg­do­œwiad­cze­nia­za­wo­do­we­go.

Jakie s¹ najwa¿niejsze aktualizacje dla nowych programow pilota¿owych?

Naj­wa¿­niej­sze­zmia­ny­w­sto­sun­ku­do­pi­lo­tów­wy­cho­wu­j¹­cych­opie­kê­nad­dzieæ­mi­i­opie­k¹­nad­oso­ba­mi­o­wy­so­kich­po­trze­bach­me­dycz­nych­obej­mu­j¹: •­Po­zwo­le­nia­na­pra­cê­spe­cy­ficz­ne­dla­za­wo­du­za­miast po­zwo­leñ­ na­ pra­cê­ spe­cy­ficz­nych­ dla­ pra­co­daw­cy.­ Ta zmia­na­po­zwo­li­opie­ku­nom­na­zmia­nê­pra­co­daw­ców; •­Naj­bli¿­sza­ro­dzi­na­opie­ku­na­bê­dzie­rów­nie¿­upraw­nio­na­do­otrzy­ma­nia­po­zwo­leñ­na­pra­cê­i­/­lub­po­zwo­leñ na­na­ukê; •­Pra­co­daw­cy­nie­bê­d¹­ju¿­po­trze­bo­waæ­oce­ny­wp³y­wu­na­ry­nek­pra­cy­(LMIA)­przed­za­trud­nie­niem­opie­ku­na­z­za­gra­ni­cy.

Urzad­Emi­gra­cyj­ny­po­twier­dza,­¿e­no­we­­pro­gra­my­za­pew­ni¹­„wy­raŸ­ne­przej­œcie­ze­sta­tu­su­tym­cza­so­we­go­do­sta­³e­go”­dla­opie­ku­nów­i­ich­ro­dzin,­gdy­opie­kun­zgro­ma­dzi wy­ma­ga­ne­ dwa­ la­ta­ ka­na­dyj­skie­go­ do­œwiad­cze­nia­ za­wo­do­we­go.­Do­œwiad­cze­nie­za­wo­do­we­na­le­¿y­zdo­byæ­w­ci¹­gu 36­mie­siê­cy,­za­nim­kan­dy­dat­z³o­¿y­wnio­sek­o­po­byt­sta­³y. „Ka­na­da­dba­o­na­szych­opie­ku­nów.­Zo­bo­wi¹­za­li­œmy­siê­do po­pra­wy­¿y­cia­opie­ku­nów­i­ich­ro­dzin,­któ­rzy­przy­je¿­d¿a­j¹ z­ca­³e­go­œwia­ta,­aby­trosz­czyæ­siê­o­na­szych­bli­skich­z­ty­mi no­wy­mi­ pro­gra­ma­mi,­ po­wie­dzia³­ w­ ko­mu­ni­ka­cie­ pra­so­wym.”Ah­med­Hus­sen,­mi­ni­ster­ds.­Imi­gra­cji,­uchodŸ­ców­i oby­wa­tel­stwa­Ka­na­dy,­No­wi­pro­gra­my­ma­j¹­mak­sy­mal­nie pu­le­ 2750­ g³ów­nych­ kan­dy­da­tów­ rocz­nie,­ w­ su­mie­ 5500 g³ów­nych­kan­dy­da­tów­wraz­z­ich­naj­bli¿­sz¹­ro­dzi­n¹.­ Rozszerzona tymczasowa œcie¿ka dla opiekunów IRCC­ og³o­si³­ rów­nie¿,­ ¿e­ po­now­nie­ otwo­rzy­ In­te­rim Pa­th­way­ dla­ opie­ku­nów­ do­ no­wych­ wnio­sków­ na­ trzy mie­si¹­ce,­po­cz¹w­szy­od­8­lip­ca.­Ta­œcie¿­ka­jest­prze­zna­Dwutygodnik­Polonii­kanadyjskiej­w­Kolumbii­Brytyjskiej

czo­na­dla­osób,­któ­re­zdo­by­³y­do­œwiad­cze­nie­za­wo­do­we w­Ka­na­dzie­od­30­li­sto­pa­da­2014­r.,­Ja­ko­do­staw­ca­opie­ki­nad­dziec­kiem­w­do­mu,­pra­cow­nik­po­mo­cy­do­mo­wej lub­ po­³¹­cze­nie­ obu­ pro­gra­mów­ w­ ka­na­dyj­skim­ pro­gra­mie­tym­cza­so­we­go­pra­cow­ni­ka­za­gra­nicz­ne­go.

Do­œwiad­cze­nie­za­wo­do­we­mu­si­byæ­zgod­ne­z­po­cz¹t­ko­wym­ opi­sem­ i­ li­st¹­ g³ów­nych­ obo­wi¹z­ków­ Ka­na­dyj­skiej­Na­ro­do­wej­Gru­py­ds.­Kla­sy­fi­ka­cji­Za­wo­do­wej­(NOC) 4411­lub­4412.

Tym­cza­so­wa­œcie¿­ka­dla­opie­ku­nów­zo­sta­nie­po­now­nie­otwar­ta­dla­osób,­któ­re­za­mie­rza­j¹­miesz­kaæ­po­za­Qu­ebe­cem­i­któ­re: ma­j¹­ze­zwo­le­nie­na­pra­cê­w­Ka­na­dzie,­po­zwo­le­nie­na pra­cê­in­ne­ni¿­po­zwo­le­nie­na­pra­cê­w­pro­gra­mie­Li­ve­-in Ca­re­gi­ver­(LCP)­(w­mo­men­cie­sk³a­da­nia­wnio­sku); lub z³o­¿y³­wnio­sek­o­prze­d³u­¿e­nie­ze­zwo­le­nia­na­pra­cê­in­ny­ ni¿­ po­zwo­le­nie­ na­ pra­cê­ w­ Pro­gra­mie­ Opie­ku­na­ na ¿y­wo;­lub­ ubie­ga³­siê­o­przy­zna­nie­sta­tu­su­i­jest­upraw­nio­ny­do przy­wró­ce­nia­sta­tu­su,­i­po­sia­da³­po­zwo­le­nie­na­pra­cê­in­ne­ni¿­po­zwo­le­nie­na­pra­cê­w­pro­gra­mie­Li­ve­-in­Ca­re­gi­ver,­zgod­nie­z­ostat­nim­po­zwo­le­niem­na­pra­cê; i­ umie­jêt­no­œci­jê­zy­ko­we­co­naj­mniej­CLB­/­NCLC­5­w jê­zy­ku­an­giel­skim­lub­fran­cu­skim; i­ 12­mie­siê­cy­w­pe³­nym­wy­mia­rze­cza­su­pra­cy­w­Ka­na­dzie­od­30­li­sto­pa­da­2014­r.­w­od­po­wied­nim­za­wo­dzie;­ i­ mi­ni­mum­ ka­na­dyj­skie­go­ dy­plo­mu­ ukoñ­cze­nia­ szko­³y œred­niej­lub­nie­-ka­na­dyj­skie­go­dy­plo­mu,­œwia­dec­twa­lub dy­plo­mu,­ któ­ry­ jest­ rów­ny­ ka­na­dyj­skie­mu­ dy­plo­mo­wi szko­³y­œred­niej.­ Za­gra­nicz­ne­dy­plo­my­bê­d¹­wy­ma­ga­³y­Edu­ka­cyj­nej­Ewa­lu­acji­(ECA)­-­wy­da­nej­w­ci¹­gu­piê­ciu­lat­przed­da­t¹­z³o­¿e­nia­wnio­sku­przez­za­twier­dzo­n¹­or­ga­ni­za­cjê­-­co­ozna­cza,­¿e­za­gra­nicz­ny­dy­plom,­œwia­dec­two­lub­po­œwiad­cze­nie­ jest­ rów­no­wa¿­ne­ ukoñ­czo­ne­mu­ dy­plo­mo­wi­ szko­³y œred­niej­w­Ka­na­dzie. n

GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

9

10 GŁOS POLONII

www.woloczko.com

Przewodnik Filmowy KRZYSZ­TOF­WO­£OCZ­KO­-­Re­ali­za­tor­po­nad­100­fil­mów­i­au­dy­cji­te­le­wi­zyj­nych,­ope­ra­tor­ i­mon­ta­¿y­sta.­Twór­ca­stu­dia­te­le­wi­zji­dy­dak­tycz­nej­w­Olsz­ty­nie­(1990)­oraz­stu­dia­wi­deo­ Al­lianz­Pol­ska­(2001).­W­la­tach­1994-95­pra­cow­nik­TVP­S.A.­Po­czątko­wo­w­Te­le­wi­zyj­nej­Agen­cji­ In­for­ma­cyj­nej­ja­ko­re­ali­za­tor­wi­zji­(„Wia­do­mości”,­„Pa­no­ra­ma”,­„Te­le­ek­spress”),­a­na­stępnie­ ja­ko­tre­ner­i­dzien­ni­karz­w­Ośrod­ku­Szko­le­nia­i­Ana­liz­Pro­gra­mo­wych.­Kon­sul­tant­i­tre­ner­ w­za­kre­sie­ko­mu­ni­ka­cji­wi­zu­al­nej­oraz­wy­k³a­dow­ca­w­In­sty­tu­cie­Dzien­ni­kar­stwa­UW­ (spe­cjal­ność­te­le­wi­zyj­na­i­dzien­ni­kar­stwo­mul­ti­me­dial­ne).­Od­stycz­nia­2018­ro­ku­ miesz­ka­w­Ka­na­dzie.­Pra­cu­je­ja­ko­fo­to­graf­i­re­ali­za­tor­do­ku­men­tal­nych­form­wi­deo.­

www.glospolonii.net

KRZYSZTOF WOŁOCZKO

„Clearcut”, czyli jak Ryszard Bugajski bronił kanadyjskich Indian Dwa­ty­go­dnie­te­mu,­7­czerw­ca­2019­zmar³­ Ry­szard­Bu­gaj­ski,­ksi¹­¿ê­nie­z³om­ny­wœród­ pol­skich­re­¿y­se­rów,­au­tor­“Prze­s³u­cha­nia”­ uzna­ne­go­za­naj­bar­dziej­nie­bez­piecz­ny­ ze­wszyst­kich­­nie­cen­zu­ral­nych­fil­mów­ w­cza­sach­PRL.­Je­¿e­li­wiêc­mó­wi­my,­¿e­je­den­ ob­raz­wart­jest­ty­si¹­ca­s³ów,­to­ka¿­dy­film­ Bu­gaj­skie­go­jest­mo­im­zda­niem­wart­co­naj­mniej­ set­ki­ksi¹­¿ek­o­spra­wie­dli­wo­œci,­,­so­li­dar­no­œci,­ ho­no­rze,­od­wa­dze,­bo­ha­ter­stwie,­bra­ter­stwie­ i­mê­stwie,­ksi¹­¿ek­o­bez­dusz­nej­ma­chi­nie­ pra­wa­mia¿­d¿¹­cej­nie­œwia­do­me­swo­jej­wi­ny­ofia­ry.­ Wydawa³o mi siê, ¿e znam wszystkie filmy Ryszarda Bugajskiego pocz¹wszy od „Przes³uchania”, które po raz pierwszy widzia³em w konspiracyjnych warunkach odtwarzane ze zdartej taœmy VHS, a skoñczywszy na ostatnim, czyli „Zaæmie”, któr¹ ogl¹da³em w komfortowych warunkach pokazu konkursowego Camerimage. Niewiele jednak wiedzia³em o istnieniu „Clearcut”, jedynego filmu fabularnego, który re¿yser nakrêci³ poza Polsk¹. Byæ mo¿e dlatego ten film uszed³ mojej uwadze, bo by³ wyœwietlany pod zupe³nie myl¹cym polskim tytu³em “WyraŸny motyw”. Angielski tytu³ jest znacznie bli¿szy metaforycznemu przes³aniu tego dzie³a i oznacza „wycinkê” albo „wyr¹b”, czyli œciêcie wszystkiego do go³ej ziemi.

Film zosta³ nakrêcony w 1991 roku w okolicy Ontario, a jego scenariusz by³ oparty na motywach powieœci MT Kelly, A Dream Like Mine opisuj¹cej opresyjn¹ sytuacjê tzw. First Nations o swoje prawa. M³ody prawnik Peter Maguire (gra go Ron Lea), uczciwy i stroni¹cy od przemocy przyje¿d¿a do lasu na miejsce protestu przeciwko wycince pierwotnego lasu. W³aœnie wyczerpa³ wszystkie œrodki prawne w obronie Indian i przegra³ sprawê s¹dow¹. Na widok policjantów i drwali z pi³ami ³añcuchowymi wpada w przera¿enie i nawet uspokajaj¹ce s³owa starego Wilfa (gra go Floyd Red Crow Westerman) nie poprawiaj¹ mu samopoczucia. Demonstracja przeciwko wycince lasu przybiera na sile i staje siê coraz bardziej agresywna, ale prawnik unika konfrontacji ze stronami kon-

fliktu i ucieka do pobliskiego hotelu na spotkanie z mediami. Po drodze jednak g³oœno przeklina i zaczyna okazywaæ chêæ zemsty za przegran¹ w s¹dzie.: „ktoœ musi zap³aciæ!".

Jak na zawo³anie pojawia siê mœciciel, potê¿ny Indianin o imieniu Arthur, którego gra Graham Greene (nominowany rok wczeœniej do Oskara za rolê w „Tañcz¹cym z wilkami”) Ar thur wy nu rza siê najdos³owniej znik¹d i odchodzi donik¹d w g³êbok¹ otch³añ, ale uciec przed nim jest bardzo trudno. Mimo swej ogromnej postury na ekranie, Artur jest istot¹ duchow¹, która dzia³a w imieniu bia³ego prawnika i poddaje wyrafinowanym torturom porwanego w³aœciciela spornej ziemi Budy Ricketsa (Michael Hogan). Granica miêdzy fikcj¹ a realnym dzia³aniem zaciera siê, ale rany i krew na ekranie wygl¹daj¹ prawdziwie… „Clearcut” Bugajskiego uwa¿any jest za jeden z ciekawszych filmów kanadyjskich lat 90, ale przeszed³ raczej niezauwa¿ony przez szerok¹ publicznoœæ. Nawet œrodowisko kanadyjskich First Nations nie uzna³o go w pe³ni za g³os w swojej sprawie, bo ukazuj¹c pe³ne okrucieñstwa dzia³anie ich przedstawiciela mo¿e przyspo¿yæ wiêcej wrogów ni¿ przyjació³. Najwiêksz¹ popularnoœæ „Clearcut” zyska³ paradoksalne w krêgach niemieckich Zielonych, którzy do dzisiaj film Bugajskiego uwa¿aj¹ za kultowy. Rozpowszechnianie poza obiegiem kinowym „Clearcut” tak¿e nie mia³o du¿ego zasiêgu, bo sytuacja, co o praw autorskich twórców filmu jest niejednoznaczna. Wiele wskazuje na to, ¿e jedyn¹ osob¹, która ma pe³niê praw autorskich by wydaæ film na DVD lub BlueRay jest sam Ryszard Bugajski.

W Vancouver pierwszy pokaz na du¿ym ekranie „Clearcut” mia³ miejsce 10 marca 2015 roku w Vancity The-

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

atre. Zorganizowa³ go wielki mi³oœnik twórczoœci Bugajskiego Allan MacInnis i z okazji tej premiery opublikowa³ na swoim blogu obszerne fragmenty wywiadu z re¿yserem, który przeprowadzi³ dwa lata wczeœniej.

Po œmierci re¿ysera zapowiedzia³ on publikacjê pozosta³ych fragmentów wywiadu, w którym Bugajski otwarcie opowiada o kulisach swojej pracy i ¿ycia osobistego. MacInnis twierdzi, ¿e „Clearcut” to „prowokacyjny, niewygodny kawa³ek kina, a rany, które sonduje, nie s¹ leczone”. (oryg. ang. provocative, uncomfortable piece of cinema, and the wounds it probes are anything but healed).

Dlatego nie dziwi go tak niewielki zakres dystrybucji kopii filmu. “W kinie kanadyjskim – czytamy na blogu MacInnisa - wzmianki o prawach do ziemi Pierwszych Narodów z pewnoœci¹ nie pojawiaj¹ siê czêsto w filmach, które maj¹ dotrzeæ do szerokiego grona odbiorców. […] Zastanawiam siê, czy kanadyjski dyskomfort zwi¹zany z tematem - naszym pozornym pragnieniem zapomnienia, zaprzeczeniem, wymazaniem doprowadzi³ do tego, ¿e ten niezwyk³y film znikn¹³ w takim stopniu, w jakim ma to miejsce?”

Najlepszym miejscem do ogl¹dania nieco zapomnianego dzie³a Ryszarda Bugajskiego jest wiêc Internet. Ja korzysta³em z najlepszej (podobno) dostêpnej wersji filmu pod adresem https://www.youtube.com/watch?v=Tbpntna-eSk . Warto poszukaæ, ¿eby zobaczyæ w jaki sposób polski re¿yser broni³ kanadyjskich Indian. Nie bêdziecie rozczarowani ogl¹daj¹c jedn¹ z najlepszych ról Grahama Greene'a. Jego Arthur jest niemal tak wyrazisty jak Wódz z „Lotu nad kuku³czym gniazdem”- z³y i zabawny zarazem. Wspania³e zdjêcia krajobrazowe autorstwa Francois Protata i magiczna muzyka Shane’a Harvey’a dope³niaj¹ ca³oœci. Polecam. n

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Snobizm na „zaliczenie” szczytu przez absolutnych amatorów

11

,

Korki na... Mount Everescie Andrzej Storch Zdjêcie wywo³ywa³o zdumienie i przekonanie, ¿e to fotomonta¿. By³o jednak prawdziwe.

Przedstawia³o ostatni odcinek grani szczytowej najwy¿szej góry œwiata, Mount Everestu, i ca³a ta grañ mieni³a siê pe³n¹ gam¹ kolorów.

Grañ by³a bowiem zapchana ludŸmi, a jej kolorow¹ inkrustacjê nadawa³y wielobarwne kurtki, jakie mieli na sobie oczekuj¹cy na wejœcie na szczyt ludzie.

Trudno by³o w pierwszej chwili uwierzyæ, ¿e tylu ludziom uda³o siê w jednej chwili wejœæ na koñcowy odcinek wspinaczki na Mount Everest. Wielu mia³o bowiem w pamiêci film, który ogl¹dali dzieckiem bêd¹c, a by³ to film dokumentalny o pierwszym wejœciu cz³owieka na najwy¿sz¹ górê œwiata. To by³ rok 1953. Film by³ kolorowy i ukazywa³ ogromny wysi³ek kilkudziesiêcioosobowej wyprawy, której dwóch cz³onków, Norgay Tenzing, Szerpa z Dard¿ylingu i Nowozelandczyk Edmund Hillary, stanêli jako pierwsi na najwy¿szej górze œwiata, Mount Evereœcie, w jêzyku miejscowych zwanej Czomolungma. By³o to 29 maja 1953 roku. Poniewa¿ wyprawa by³a brytyjska, pierwszeñstwo zdobycia szczytu zapisano Hillaremu, mimo ¿e bez pomocy Tenzinga nie da³by sobie rady. W maju br. na szczyt Everestu wesz³o rekordowe 885 osób. Na szlaku tworzy³y siê zatory, które byæ mo¿e sta³y siê przyczyn¹ œmierci 11 wspinaczy.

W ¿yciu tak ju¿ bywa, ¿e najtrudniejszy jest pocz¹tek i najwiêksze przeszkody do pokonania stoj¹ przed tymi pierwszymi. Hillary i Tenzing szybko znaleŸli naœladowców, którzy do rekordowego wejœcia pionierów, postanowili dopisaæ kolejne rekordy. I tak w roku 1965 Szerpa, niejaki Nawang Gombu by³ pierwszym cz³owiekiem, który powtórnie zdoby³ szczyt Everestu, dziesiêæ lat póŸniej w kronikach himalaizmu zapisa³a siê Japonka, Junko Tabei, która dokona³a pierwszego kobiecego wejœcia na szczyt. W 1978 roku znalaz³o siê w tych kronikach miejsce tak¿e dla Polski, bo jako pierwsza Europejka wspiê³a siê na Mount Everest Wanda Rutkiewicz. Dwa lata póŸniej w œwiecie himalaistów by³o g³oœno o Polakach, poniewa¿ dokonali rzeczy wydawa³oby siê niemo¿liwej - Leszek Cichy i Krzysztof Wielicki byli pierwszymi ludŸmi, którzy wspiêli siê na najwy¿szy szczyt Ziemi zim¹.

W paŸdzierniku 2000 roku lubuj¹cy siê w sportach ekstremalnych niejaki Dovorin Karnicar zjecha³ ze szczytu Everestu do bazy na nartach, piêæ lat póŸniej na wierzcho³ku najwy¿szej góry œwiata, gdzie jest niewielka p³aszczyzna o powierzchni odpowiadaj¹cej mniej wiêcej dwóm sto³om pingpongowym, wyl¹dowa³ pierwszy helikopter.

By³ to Eurocopter AS 350 B3. Trzy lata póŸniej, w roku 2008, na wierzcho³ek dotar³ te¿ licz¹cy sobie wtedy 76 lat niejaki Min Bahadur Sherchan. By³ to najstarszy do tej

tlen, to butla nie jest nabita do koñca. pory cz³owiek, który przez moment móg³ poOszczêdzaj¹, gdzie mog¹. Czasami dziwiaæ ze szczytu Mount Everestu panowrêcz bezczelnie handluj¹. Zdaramê Himalajów. No i siê zaczê³o… Skorza siê, ¿e potrzebuj¹cemu tlenu ro „stary dziadek” móg³ siê tam wdraprzed szczytem œmia³kowi zapaæ, to mnie siê nie uda? Tym bardziej, oferuj¹ butlê ze specjaln¹ "pro¿e mam miliony dolarów, mogê sobie mocj¹" - za 1200 dolarów. Spozapewniæ tragarzy i wszystko co koro, zw³aszcza ¿e w normalnych nieczne, by wspi¹æ siê na te niby niewarunkach kosztuje ona 500osi¹galne 8850 metrów?

600 dolarów.

Zacz¹³ siê snobizm na „zaliczenie” Krzysztof Sabisz oszustw na buMount Everestu przez absolutnych amatlach tlenem doœwiadczy³ na sobie, torów, czêsto ludzi, którzy nigdy wczegdy w roku 2017 atakowa³ Mount Eveœniej nie widzieli w ¿yciu wysokich gór. Szczerest: - Doszliœmy do tak zwanego balkonu, gólnie zaczêli siê do tego garn¹æ ludzie majêtni, Fot. Archiwum czyli na wysokoœæ oko³o 8400 metrów. Mieliœmy maj¹cy za sob¹ powodzenie w interesach, zdobycie maj¹tku i pragnêli zaspokoiæ kolejn¹ ze swoich zachcianek, mieæ tlen, ale go nie by³o. Szerpa mówi, ¿e nie ma i nie któr¹ mogliby zaimponowaæ znajomym. Zrodzi³ siê po- wie czemu. Ka¿dy z uczestników mia³ w kontrakcie zagwarantowane piêæ butli z tlenem. Ja dokupi³em za 505 pyt, wiêc rz¹d Nepalu postanowi³ zapewniæ poda¿.

Kraj ten w 80 procentach zajmuj¹ góry, w tym tak¿e dolarów szóst¹. Wykorzysta³em trzy. Co z pozosta³ymi? te najwy¿sze, wiêc jednym z niewielu lukratywnych Ÿró- Zniknê³y. Podejrzewam, ¿e oni handluj¹ tymi butlami. de³ dochodów bud¿etu jest turystyka górska. Nepal nie Wszêdzie liczy siê kasa. Dolar jest najwa¿niejszy. Pojest wcale tak ma³ym krajem, jak wielu sobie wyobra¿a. szed³em dalej, bo towarzysz¹cy Szerpa przekona³ mnie, Zajmuje terytorium o powierzchni po³owy Polski, zaœ ¿e jest jeszcze butla z resztkami tlenu i powinno go wyliczba jego mieszkañców przekracza 30 milionów. Na starczyæ do szczytu. Po drodze spotka³em Polaków, któkilometr kwadratowy przypada wiêc tam ok. 208 osób, rzy wracali ze szczytu. Jeden z nich powiedzia³, ¿e Ÿle w Polsce tylko 123. Ale PKB Nepalu to zaledwie 42 mld wygl¹dam, ¿e jestem jakiœ blady. Okaza³o siê, ¿e szedol., podczas gdy Polski 614 mld dol.. W kraju u stóp d³em ju¿ bez tlenu, ¿e Szerpa mnie ok³ama³.

Zawróci³, mimo ¿e do szczytu, który ju¿ widzia³, mia³ Himalajów PKB na osobê to zaledwie 693 dol., w Polsce 31 430 dol. Nie dziwi wiêc, ¿e gdy zrodzi³ siê bo- ok. 170 metrów. W bazie okaza³o siê, ¿e z powodu nieom na Mount Everest w³adze tego kraju postanowi³y dotlenienia i wych³odzenia mia³ sine paliczki palców. uczyniæ z tego Ÿród³o dochodów dla skromnego bud¿e- Straci³ cztery. Ale mówi, ¿e i tak jest szczêœciarzem, bo tu. Za wydanie w ubieg³ym roku 381 zezwoleñ wspi- Amerykanin z jego grupy nie prze¿y³ ataku szczytowenaczkowych na Mount Everest do kasy tego biednego go. - Roland - wspomina Sabisz - prawdopodobnie dosta³ obrzêku p³uc, to najczêstsza przyczyna œmierci w gópañstwa wp³ynê³a kwota 4 milionów dolarów.

Na Mount Evereœcie zarabia bud¿et Nepalu, ale zara- rach wysokich. Nie mo¿na go by³o uratowaæ. Ale jego biaj¹ te¿ Nepalczycy, którzy szybko potworzyli firmy Szerpa móg³ zachowaæ resztki cz³owieczeñstwa i go nie zajmuj¹ce siê organizacj¹ wypraw. Mi³ka Raulin, Polka, okradaæ. A zabra³ mu rêkawice, czekan, plecak, aparat…

Bogatym snobom wydaje siê, ¿e jeœli zap³ac¹ ponad 100 której pasj¹ jest zdobywanie najwy¿szych gór œwiata, mówi, ¿e taka wyprawa kosztuje od 45 do nawet 130 tys. dolarów, to zostan¹ wniesieni na szczyt przez Szertys. dol. Ona przygotowywa³a siê do swojej eskapady pów. To nieprawda. Mount Everest jest gór¹, która zbiebardzo zapobiegliwie. Wyjecha³a do Nepalu i przepro- ra obfite ¿niwo œmierci. W jego „objêciach” zosta³a ju¿ wadzi³a wnikliw¹ analizê ofert poszczególnych firm ofe- na zawsze 308 osób. Ci, którzy decyduj¹ siê na wejœcie ruj¹cych wspinaczkê. Zarówno lokalnych, jak i zagra- na szczyt przekonuj¹ siê o tym na w³asne oczy. W himanicznych. Szuka³a takiej, której skutecznoœæ (liczba wpro- laizmie przestrzega sie bowiem zasady, ¿e ofiar gór siê wadzonych na szczyt Mount Everestu osób) przekracza- nie rusza i nie przenosi. W rogu ska³y prowadz¹cej na ³a 80 procent. Wyprawa kosztowa³a j¹ 70 tys. dolarów. szczyt mo¿na wiêc zobaczyæ cia³o Anglika, Davida SharZnajduj¹ca siê w Gliwicach agencja Adventure 24, któ- pa, który po zdobyciu góry w 2006 podczas zejœcia przyra organizuje wyprawy w wysokie góry i raz na dwa la- kucn¹³, by chwilkê odpocz¹æ i ju¿ nie wsta³. Tkwi tam, na ta tak¿e na Mount Everest, ma cenê od 35 do 40 tys. dol. wysokoœci ponad 8800 metrów przykucniêty, z rêkami Mimo ogromnych pieniêdzy, które poch³ania taka wy- obejmuj¹cymi kolana. Nikogo, kto postanowi³ zdobyæ najprawa, zawsze istnieje ryzyko, ¿e wybra³o siê z³¹ agen- wy¿szy szczyt œwiata, widok ten jednak nie przera¿a.

T³umy na grani Mount Everestu s¹ zawsze w maju. To cjê. Szerpowie nauczyli siê bowiem zarabiaæ tak¿e w nieuczciwy sposób. Najczêœciej oszukuj¹ na butlach z jedyny miesi¹c, w którym zdarza siê pogoda umo¿liwiatlenem. - W tych tañszych agencjach - mówi Raulin - j¹ca wspinaczkê. Po maju zaczynaj¹ siê monsunowe wiazamiast tlenu bywa sprê¿one powietrze albo jeœli jest try, które zdmuchn¹ z drogi na szczyt ka¿dego. n Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

12 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Z głębokim żalem i smutkiem zawiadamiamy, że 8 czerwca 2019 roku, w wieku 66 lat,

zmarł

Andrzej Jar Ukochany Ojciec i Dziadek, Nauczyciel, Autor wielu sztuk teatralnych, opowiadań i felietonów, Wydawca polonijnego pisma Aha!, do końca wierny ideałom tolerancji, wolności i solidarności społecznej.

pogrążona w smutku rodzina PS Pogrzeb odbędzie się w Polsce, w Gdańsku. Terminu jeszcze nie ustalono.

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

14 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Uwaga!

Emeryci i renciści w każdy wtorek 20% zniżki Poza tym - produkty na jeden dzień przed wygaśnieciem daty ważności - 70% zniżki, na 1 miesiąc przed wygaśnięciem - 50% zniżki, 2 miesiące - 40% zniżki, 3 miesiące - 30% zniżki.

Towary w czasie Bożego Narodzenia - 50% zniżki

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

15

16 GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

18 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Argentyñczyk z Barcelony, Lionel Messi liderem œwiatowego rankingu.

Na podium takze pi³karze

Sport to zdrowie i... bogactwo Sebastian Szylar Jeœli, szanowny Czytelniku, masz dzieciê wykazuj¹ce sportowe ci¹goty i uzdolnienia, nie b¹dŸ bierny, chuchaj i dmuchaj, podejmij starania, by te zdolnoœci rozwijaæ. Bêd¹ chwile za³amania, buntu, bo wspó³czesny sport, to harówka od ma³ego, ale siê op³aca. Rzadko który naukowiec, czy biznesmen osi¹gnie w wieku 25-30 lat taki sukces finansowy, jak wyj¹tkowo utalentowany sportowiec.

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

www.glospolonii.net

„

Pierwsze trzy miejsca czyli ca³e podium, na liœcie najbogatszych sportowców œwiata zajmuj¹ pi³karze: Argentyñczyk Lionel Messi, Portugalczyk Cristiano Ronaldo i Brazylijczyk Neymar.

„

Aby zostaæ naukowcem te¿ przecie¿ trzeba siê katowaæ, oczywiœcie nie fizycznie, ale uczyæ siê, uczyæ, potem studiowaæ i nadal ci¹gle siê uczyæ. W jednym i drugim przypadku najlepiej jest, gdy wybrana dyscyplina zawodowa (sport te¿ ju¿ jest zawodem, i s³usznie) staje siê zarazem pasj¹. Wtedy dochodzi siê na szczyty profesjonalizmu, popularnoœci i zasobów finansowych). A jeœli jeszcze ma siê dobrego agenta, to frukta w postaci dziesi¹tków milinów dolarów same siê pchaj¹ do kieszeni.

Magazyn Forbes opublikowa³ w ostatnich dniach ranking stu sportowców, którzy zarobili najwiêcej pieniêdzy w ci¹gu 12 miesiêcy obejmuj¹cych okres od czerwca roku 2017 do czerwca 2018 r. Tym razem listê sportowych nababów otwiera Lionel Messi, którego konto zosta³o zasilone w tym okresie 127 mln. dol. Za swoj¹ pracê na boisku ma³y Argentyñczyk zainkasowa³ 92 mln. dol. natomiast pozosta³e pieni¹dze przynios³y mu kontrakty reklamowe. W poprzednim rankingu Messi by³ na drugim miejscu, z kwot¹ 111 mln dol., a ponaddwukrotnie przebi³ go wtedy dochodami ówczesny lider, bokser Floyd Mayweather. Miêdzy czerwcem 2016 a czerwcem 2017 r. piêœciarz ten zarobi³ astronomiczne pieni¹dze, bo ponad æwieræ miliarda dol. Dok³adnie 285 mln. dol.

W tym roku Mayweathera nie ma wœród stu najbogatszych sportowców zapewne z dwóch powodów. Po pierwsze - postanowi³ w tym roku zrobiæ sobie wolne od obijania buzi rywali, po drugie - jego nieobecnoœæ na liœcie œwiadczy te¿ o tym, ¿e piêœciarz zarabiaj¹cy setki milionów dolarów nie cieszy siê wziê ciem agencji reklamowych i trudno im znaleŸæ firmê, któ re chcia³yby pomno¿yæ swoje dochody rekla mu j¹c siê wi ze run kiem poobijanej facjaty najlepszego nawet fajtera. Dowodem na to jest in ny bokser, Canelo Alvarez, Roger Federer który z 94 mln. dol. zaj¹³ w rankingu 4 miejsce, ale z tytu³u reklam na jego konto wp³ynê³o ledwie2 mln dol. To absolutne przeciwieñstwo tenisisty Rogera Federera, którego media stanowczo przesadnie zw¹ „tenisist¹ wszechczasów”, ale te „ochy i achy” perfekcyjnie wykorzystuj¹ jego agenci i spece od reklamy. Na korcie, czyli w swoim miejscu pra-

GŁOS POLONII

19

czym zadecydowa³y wp³ywy z reklam, któcy, Federer zarobi³ w omawianym okresie zare wynios³y 25 mln. dol. W poprzedledwie 7,4 mln. dol., czyli niemal 12,5 ranim rankingu nie by³o ani jednej zy mniej ni¿ pracuj¹cy w ringu Alvakobiety, poniewa¿ pani Williams rez. Ale spece od reklamy nabili mu nie udziela³a siê sportowo po kon to a¿ 86 mln. dol. Pod tym urodzeniu dziecka. wzglêdem nikt nie mo¿e siê ze Pierwsz¹ „10” najlepiej Szwajcarem równaæ. Ani Messi, zarabiaj¹cych sportowców ani najlepsi koszykarze czy, jak otwiera trzech pi³karzy, a siê przywyk³o uwa¿aæ, najlepiej zamyka te¿ trzech, ale kozarabiaj¹cy na œwiecie gracze szy ka rzy. War to jesz cze amerykañskiego futbolu, czy golwspomnieæ, ¿e w gronie stu fiœci. Po Federerze drugim najnie ma najlepszego, zdaniem cenniejszym sportowym obiektem krajowych specjalistów od futreklamowym jest golfista Tiger Wobolu, polskiego pi³karza, Roberods (54 mln. dol. z reklam), trzecim ta Lewandowskiego. W ostatnich koszykarz LeBron James (53 ml. z reTiger Wooods dniach ukaza³y siê w polskich meklam), a dopiero na czwartym pi³karz, Cridiach „ekscytuj¹ce” informacje tabloidów stiano Ronaldo (44 mln. dol. z reklam). dotycz¹ce „bogactwa” ma³¿eñstwa LewandowRanking stu najlepiej p³atnych sportowców zdominowali w sezonie 2017/2018 koszykarze. W tym miejscu skich, których wyceniono na ok. 350 mln polskich z³onale¿¹ siê gratulacje kanadyjskiej dru¿ynie Toronto Rap- tych. Jeœli przeliczy siê to na dolary, to chc¹c nie chc¹c tors za zdobycie mistrzostwa NBA. Przedstawicieli tej wychodzi na to, ¿e nie tylko Lionel Messi zarabia w jedyscypliny zajmuj¹ na liœcie a¿ 35 miejsc i zdecydowanie den sezon wiêcej ni¿ pañstwo Lewandowscy. „Najbiedwyprzedzili oni pi³karzy, których jest tam tylko 19. O nie- niejszym” pi³karzem w gronie stu sportowców, okaza³ siê równoœci pod wzglêdem popularnoœci dyscyplin kobie- byæ Egipcjanin, Mohamed Salah, objawienie futbolu w cych i mêskich œwiadczy fakt, ¿e w rankingu Forbsa jest Anglii w ubieg³ym sezonie. Jego konto wzros³o w omatylko jedna przedstawicielka p³ci piêknej. To tenisistka, wianym okresie o 25,1 mln dol., z której to kwoty 9 mln Serena Williams. Jej dochody siêgnê³y 29,2 mln. dol. przy dol. stanowi³y wp³ywy z reklam. n

Poni¿ej publikujemy listê 30 najlepiej op³acanych sportowców œwiata w sezonie 2017/2018 (w nawiasie wysokoœæ wp³ywów z reklam).

1. Lionel Messi (pi³ka no¿na) 2. Cristiano Ronaldo (pi³ka no¿na) 3. Neymar (pi³ka no¿na) 4. Canelo Alvarez (boks) 5. Roger Federer (tenis) 6. Russell Wilson (football amerykañski) 7. Aaron Rodgers (football amerykañski) 8. LeBron James (koszykówka) 9. Stephen Curry (koszykówka) 10. Kevin Durant (koszykówka) 11. Tiger Woods (golf) 12. Ben Roethlisberger (football ameryk.)

13. Lewis Hamilton (Formu³a 1) 14. Anthony Joshua (boks) 15. Khalil Mack (football amerykañski) 16. Russell Westbrook (koszykówka) 17. Novak Djokovic (tenis) 18. Mike Trout (baseball) 19. Phil Mickelson (golf) 20. James Harden (koszykówka) 21. Conor McGregor (m. sztuki walki) 22. DeMarcus Lawrence (football ameryk.)

23. Bryce Harper (koszykówka) 24. Chris Paul (koszykówka) 25. Kyrie Irving (koszykówka) 26. Giannis Antetokounmpo (koszykówka) 27. Drew Brees (football amerykañski) 28. Aaron Donald (football amerykañski) 29. Damian Lillard (koszykówka) 30. Sebastian Vettel (Formu³a 1)

- 127 mln. dol. (35 mln), - 109 mln. dol. (44 mln), - 105 mld. d ol. (30 mln), - 94,0 mln. dol. (2 mln), - 93,4 mln. dol. (86 mln), - 89,5 mln. dol. (9 mln), - 89.3 mln. dol. (9 mln), - 89,0 mln. dol. (53 mln), - 79.8 mln. dol. (42 mln), - 65.4 mln. dol. (35 mln), - 63.9 mln. dol. (54 mln), - 55.5 mln. dol. (1 mln), - 55,0 mln. dol. (10 mln), - 55,0 mln. dol. (10 mln), - 55,0 mln. dol. (1 mln), - 53.7 mln. do. (18 mln), - 50.6 mln. dol. (30 mln), - 50.6 mln. dol. (3 mln), - 48.4 mln. dol. (36 mln), - 47.7 mln. dol. (17 mln), - 47,0 mln. dol. (15 mln), - 46.9 mln. dol. (150 tys. dol.), - 44.5 mln. dol. (6.5 mln), - 43.8 mln. dol. (8 mln), - 43.3 mln. dol. (23 mln), - 43.2 mln. dol. (19 mln), - 42.4 mln. dol. (16 mln.), - 41.4 mln. dol. (500 tys. dol.)

- 41.1 mln. dol. (13 mln), - 40.3 mln. dol. (300 tys. dol.).

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

Cristiano Ronaldo

Neymar

20 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Science fiction wkracza w ¿ycie

Powietrzne Seweryn Czerwiñski Pani Celina Miko³ajczyk jest córk¹ polskich emigrantów, ale urodzi³a siê ju¿ w USA. Jeœli ktoœ dziœ jeŸdzi Tesl¹ S i cieszy siê, ¿e mo¿e na jednym ³adowaniu akumulatora przejechaæ prawie 500 kilometrów, to powinien a to podziêkowaæ pani Celinie. Bo to w³aœnie Polka z pochodzenia kierowa³a zespo³em, który tê bateriê (akumulator) opracowa³.

Teraz pani Celina przybli¿a nam jeden z elementów science fiction. Pracuje bowiem w firmie Uber Elevate i znów kieruje zespo³em, który te¿ ma opracowaæ akumulator i te¿ dla pojazdów, ale… powietrznych. Bo œwiat powietrznej komunikacji znany z filmów science fiction zbli¿a siê du¿ymi krokami. Ogl¹dane jeszcze niedawno z zapartym tchem sceny podró¿owania powietrznymi taksówkami poni¿ej dachów wie¿owców i nad zat³oczonymi samochodami ulicami, s¹ coraz bli¿ej realu. Tê jeszcze fikcjê chce nam oblec w rzeczywistoœæ Uber. I to w ci¹gu najbli¿szych dwóch lat.

Na pocz¹tek, który ma nast¹piæ w roku 2023, lataj¹ce taksówki maj¹ siê pojawiæ w dwóch amerykañskich miastach, Los Angeles i Dallas oraz w australijskim Melbourne. Firma Uber Elevate utworzona zosta³a w³aœnie po to, aby stworzyæ system komunikacji powietrznymi taksówkami, przy czym maj¹ to byæ taksówki napêdzane silnikami elektrycznymi. Od Celiny Miko³ajczyk i jej zespo³u w du¿ej mierze zale¿y wiêc powodzenie ca³ego tego przedsiêwziêcia. A przedsiêwziêcie jest gigantyczne.

Uber postanowi³ stworzyæ system napêdzanych elektrycznoœci¹ taksówek powietrznych, poniewa¿… Z opracowañ ONZ mo¿na siê dowiedzieæ, ¿e do 2050 r. niemal 68 proc. ludnoœci œwiata bêdzie mieszkaæ w miastach, zaœ centra miast siê wyludniaj¹, bo ludzie przenosz¹ siê na dalekie ich obrze¿a. Ale centra miast s¹ centrami biznesu i miejsce opuszczaj¹cych je mieszkañców zajmuj¹ pracownicy korporacji oraz ró¿nego rodzaju firm. Trasy prowadz¹ce z centrów du¿ych miast na ich obrze¿a s¹ coraz bardziej zat³oczone i coraz bardziej te¿ wyd³u¿a siê czas przejazdu. Uber stoi na stanowisku, ¿e zamiast inwestowaæ w nowe, niezwykle kosztowne autostrady i trasy szybkiego ruchu, które pozwoli³yby ludziom szybko opuœciæ centra miast i przenieœæ siê do domu na obrze¿ach, trzeba inwestowaæ w komunikacjê powietrzn¹. Bo… Na pokonanie trasy z centrum Manhattanu na lotnisko im. Johna F. Kennedy’ego taksówka potrzebuje niemal

godziny, zaœ helikopter tylko 8 minut. Tyle mniej wiêcej czasu co helikopterowi zajê³aby podró¿ powietrzn¹ taksówk¹. Tyle tylko, ¿e samochód taksówka kosztuje na tej trasie 60 dol., a helikopter 200 dol. Na razie jest to wiec us³uga dla osób majêtnych, ale Uber od lipca uruchomi po³¹czenia helikopterowe z Manhattanu na lotnisko Kennedy’ego i bêdzie zbieraæ doœwiadczenia (popyt, logistykê oraz opinie klientów) dla przysz³ej komunikacji powietrznymi taksówkami. Przydadz¹ siê te¿ zapewne doœwiadczenia z brazylijskiego Sao Paulo, gdzie jest najwiêksza na œwiecie flota œmig³owców dla ludzi bogatych, którzy w obawie przed niebezpieczeñstwami biednej ulicy wol¹ przemieszczaæ siê drog¹ powietrzn¹ i gdzie Uber w 2016 r. te¿ uruchomi³ swoj¹ flotê osobowych œmig³owców. Co prawda szef Ubera, Amerykano-Irañczyk, Dara Khosrowshahi, twierdzi ¿e powietrzne taksówki bêd¹ dostêpne dla wszystkich, nie tylko dla bogatych, ale jak bêdzie w rzeczywistoœci, poka¿e przysz³oœæ.

Podczas tegorocznej konferencji Uber Elevate Summit, zorganizowanej w Waszyngtonie, Uber poinformowa³, ¿e do 2023 r. powinien siê uporaæ z czterema najwa¿niejszymi elementami tego przedsiêwziêcia. Ten kwartet przeDwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

szkód do pokonania to: elektryczne taksówki, platforma wspó³dzielenia przelotów, system zarz¹dzania ruchem lotniczym oraz sieæ po³¹czonych ze sob¹ portów lotniczych.

O najbardziej newralgicznym elemencie taksówek, czyli akumulatorach, ju¿ pisaliœmy, ale nie napisaliœmy jeszcze, ¿e maj¹ one l¹dowaæ i startowaæ pionowo, identycznie jak helikoptery i jest to najwiêksza trudnoœæ dla pani Celiny Miko³ajczyk, poniewa¿ te fazy lotu po¿eraj¹ najwiêcej energii. Na dodatek poza startem i l¹dowaniem energia akumulatora musi wystarczyæ jeszcze na 100 km lotu. Zaprojektowanie ma³ego samolotu to nic, w porównaniu ze stworzeniem baterii, która ma go unieœæ w powietrze przemieœciæ. Poza tym czas ³adowania baterii, nie do 100 proc. pojemnoœci, ale na lot do 100 km, nie powinien przekroczyæ 8 minut.

To s¹ problemy pani Celiny, natomiast same taksówki, na podstawie wytycznych Ubera, projektuje i buduje kilku producentów, m.in. lotnicze giganty Boeing i Bell, ale tak¿e firmy o niewiele mówi¹cych nazwach: Karem Aircraft, Jaunt Air Mobility, czy ma³a s³oweñska firma Pipistrel. A poza Uberem a¿ 19 firm z ca³ego œwiata rozwija swoje projekty lataj¹cych taksówek, poniewa¿ wychodzi

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

21

nadlatują

taksówki

Fot. Archiwum (5)

z za³o¿enia, ¿e taki system komunikacji jest nieunikniony.

Przy czym nie ma co ukrywaæ, ¿e Uber jest w tych pracach najbardziej zaawansowany. Z us³ug Ubera ka¿dego miesi¹ca korzystaj¹ na ca³ym œwiecie 93 mln osób. Dane dotycz¹ce tego kto, gdzie i gdzie jest najwiêkszy popyt na us³ugi firmy, s¹ skrzêtnie zbierane i analizowane. Uber nie ma bowiem zamiaru l¹dowaæ na dachach wie¿owców posiadaj¹cych l¹dowiska dla helikopterów. Bêdzie budowaæ swoje porty lotnicze, a ka¿dy z nich bêdzie mia³ minimum 12 l¹dowisk, stacje ³adowania taksówek, poczekalnie, kawiarniê, sklepy i kontrole bezpieczeñstwa. Zamierzenia s¹ niezwykle ambitne, bo firma zak³ada, ¿e jeden taki lotniczy port taksówkowy obs³u¿y 4 tys. osób na godz. To liczba szokuj¹co du¿a, jeœli weŸmiemy pod uwagê, ¿e lotnisko w Atlancie w USA, przez które przewija siê ka¿dego roku najwiêksza na œwiecie liczba pasa¿erów (107,4 mln w 2018 r.), obs³uguje 184 loty na godzinê. Ale Uber nie wyhamowuje i obecnie na zlecenie firmy a¿ osiem biur architektonicznych opracowuje koncepcje owych miniportów, w których mog¹ byæ zlokalizowane tak¿e galerie handlowe, szko³y, obiekty fitness itp. Na stronie internetowej firmy Humphreys & Partners Architects mo¿na zobaczyæ

jak jej architekci wyobra¿aj¹ sobie taki obiekt. Nie ma co ukrywaæ, ¿e wygl¹da fascynuj¹co.

Wielu ludzi zadaje sobie pytanie o bezpieczeñstwo lotniczej komunikacji taksówkowej. Jeœli Uber zak³ada, ¿e jeden miniport obs³ugiwaæ bêdzie 4 tys. osób na godzinê, to zagêszczenie pojazdów w przestrzeni powietrznej i to na ma³ych wysokoœciach, i na niewielkim obszarze, bo do 100 km od centrów miast, bêdzie olbrzymie. Jak nad tym ruchem powietrznym zapanowaæ? Czy wspó³czesne systemy informatyczne, systemy nawigacji i komunikacji lotniczej s¹ ju¿ na tyle zaawansowane, ¿e bêd¹ w stanie tym ruchem kierowaæ, by nie dochodzi³o do kolizji?

Mówi siê, ¿e specjaln¹ certyfikacjê bêd¹ przechodziæ piloci, ale czy mózg cz³owieka bêdzie w stanie przerobiæ wszystkie sp³ywaj¹ce do niego informacje, gdy bêdzie w powietrzu otoczony rojem innych lataj¹cych pojazdów?

Bêdzie to przypominaæ wiruj¹cy rój pszczó³, ale systemy lotu, nawigacji i komunikacji powietrznej pszczó³ kszta³towa³y tysi¹ce lat ewolucji. Skoro w tej chwili dochodzi, od czasu do czasu co prawda, ale jednak dochodzi, do kolizji autonomicznych (bez kierowcy) pojazdów naziemnych nafaszerowanych najnowszymi osi¹gniêciami infor-

matyki i elektroniki, to dlaczego w przypadku powietrznych taksówek ma byæ inaczej?

Wszystkie sprawy zwi¹zane zarówno z samymi pojazdami, ich napêdem, nawigacj¹, kontrola ruchu powietrznego, bêd¹ musia³y uzyskaæ zgodê FAA, czyli amerykañskiej administracji lotniczej. Czy jej specjaliœci bêd¹ na tyle odwa¿ni, by w przestrzeñ powietrzn¹ miast, bezpoœrednio nad g³owami ich mieszkañców dopuœciæ rój pszczó³ made in Uber?

Firma Gartner opracowa³a w 2017 r. raport zatytu³owany „Lataj¹ce pojazdy autonomiczne – kolejna wielka rewolucja, której nie by³o”. Jej autorzy uznali, ¿e idea lataj¹cych taksówek jest nierealna, nie do zrealizowania, ¿e rozwi¹zania techniczne s¹ jeszcze zbyt u³omne, by do tego dosz³o i ¿e powstan¹ regulacje prawne, które temu zapobiegn¹. Gdyby w 1965 r. ktoœ powiedzia³, ¿e 4 lata póŸniej cz³owiek stanie na Ksiê¿ycu, to te¿ znalaz³oby siê wielu ekspertów uwa¿aj¹cych, ¿e technicznie jest to niemo¿liwe. A jednak…

Krytycy swoje, a Uber wyk³ada miliony i konsekwentnie d¹¿y do osi¹gniêcia celu. Czas poka¿e, czy znajd¹ siê tacy, którzy mu w tym przeszkodz¹, czy si³¹ argumentów przeciwników pokona. n

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

22 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

G³ówny sprawca afery pods³uchowej „szuka” wspólników

Listy Falenty z Mariusz Dzikowski

Marek Falenta to g³ówny „macher tak” afery zwanej „pods³uchow¹” lub „taœmow¹”, która, jak mówi siê w mediach, „wysadzi³a” Platformê Obywatelsk¹ ze zwyciêstwa w wyborach w 2015 roku. Wszystko zaczê³o siê w czerwcu 2014 po opublikowaniu w tygodniku „Wprost” stenogramów z nielegalnie pods³uchanych rozmów polityków, ministrów, prezesów NBP i NIK oraz przedsiêbiorców. Nagrañ dokonywano od lipca 2013 do czerwca 2014 roku w kilku warszawskich lokalach, z których najs³ynniejszymi by³y restauracje „Sowa i Przyjaciele” oraz „Amber Room” w Pa³acyku Sobañskich.

Na nagraniach nie by³o ¿adnych rewelacji, ¿adnego ujawnienia tajemnic pañstwowych, ¿adnych wycieczek osobistych pod adresem rywali ze sceny politycznej. Ot, spotykali siê panowie, którzy zajmowali wysokie stanowiska w rz¹dzie oraz pañstwowych instytucjach i w luŸnej rozmowie wymieniali uwagi o kondycji polskiego pañstwa. Najwiêksz¹ rewelacj¹ by³o to, ¿e od czasu do czasu rzucali jakimœ przekleñstwem, a najwiêkszym grzechem, ¿e jeden z nich uwielbia³ oœmiorniczki, a kilku zap³aci³o za zamówione dania s³u¿bowymi kartami p³atniczymi. To by³y p³atnoœci licz¹ce kilkaset co najwy¿ej z³otych i nijak siê maj¹ do dzisiejszych wydatków bonzów PiS. Afera zosta³a perfekcyjnie rozdmuchana w mediach przez PiS, szef tej partii domaga³ siê ust¹pienia rz¹du, prawicowe media nieustannie powiela³y niemal te same informacje o kompromitacji cz³onków rz¹du Donalda Tuska, us³u¿ni komentatorzy dolewali oliwy do ognia, chodzi³o o to, by ognisko za wczeœnie nie wygas³o i doci¹gniêto jego p³omieñ do wyborów. Histeria prawicowych mediów oraz polityków siêgnê³a zenitu i 25 czerwca premier Donald Tusk z³o¿y³ w Sejmie wniosek o wotum zaufania dla rz¹du, który uzyska³. Kaczyñskiemu, który niczego w ¿yciu nie zbudowa³, ale wiele rzeczy zniszczy³, zale¿a³o jednak na podtrzymywaniu chaosu i nastêpnego dnia PiS z³o¿y³ wniosek o konstruktywne wotum nieufnoœci dla rz¹du i jako premiera wskaza³ Piotra Gliñskie-

go. 11 lipca Sejm wniosek odrzuci³. 1 grudnia 2014 r. Donald Tusk obj¹³ urz¹d przewodnicz¹cego Rady Europejskiej, premierem zosta³a Ewa Kopacz. Szeœæ miesiêcy póŸniej, te¿ w czerwcu, ale ju¿ w roku 2015, egzotyczny nawet jak na polskie warunki biznesmen o nazwisku Zbigniew Stonoga opublikowa³ na Facebooku ponad 3 tys. zdjêæ fotokopii akt z postêpowania w sprawie pods³uchów. Sk¹d je mia³, nie wiadomo, ale dziennikarze ujawnili, ¿e oficjaln¹ zgodê na wykonanie fotokopii akt mia³o co najmniej kilka osób, w tym zarówno podejrzani jak i poszkodowani, a tak¿e pracownicy prokuratury i ABW. Ile osób zrobi³o to nieoficjalnie i bez zgody, do dziœ nie wiadomo. Chaos trwa³, PiS ca³y czas podk³ada³ ogieñ do pieca i tak doci¹gn¹³ do wyborów, które miêdzy innymi dziêki tej nadmuchanej aferze wygra³.

29 grudnia 2016 r. warszawski S¹d Okrêgowy wyda³ wyrok w sprawie 4 osób, które zosta³y oskar¿one o za³o¿enie nielegalnych pods³uchów. Dwaj kelnerzy, którzy zajmowali siê sprawami „technicznymi”, czyli instalowaniem sprzêtu pods³uchowego itp. zostali skazani na 10 miesiêcy w zawieszeniu na 3 lata oraz na kary grzywny, natomiast za g³ównego sprawcê pods³uchów s¹d uzna³ Marka Falentê, przedsiêbiorcê zajmuj¹cego siê handlem rosyjskim wêglem. Jest jeszcze czwarty oskar¿ony w tej sprawie, którego to¿samoœci nie podano do wiadomoœci publicznej. S¹d odst¹pi³ od wymierzenia mu kary, zobowi¹zuj¹c jedynie do wp³acenia 50 tys. z³ na cel spo³eczny. Adwokaci Marka Falenty przez dwa lata sk³adali wnioski o wstrzymanie wykonania kary, sam skazany bywa³ na warszawskich salonach roztaczaj¹c wokó³ siebie aurê cz³owieka, któremu ¿aden s¹d nie mo¿e niczego nakazaæ, ale po dwóch latach kruczki prawne siê wyczerpa³y.

31 stycznia br. warszawski S¹d Apelacyjny podtrzyma³ stanowisko s¹du okrêgowego, który orzek³ kilka miesiêcy wczeœniej, ¿e Falenta mo¿e iœæ do wiêzienia i Marek Falenta znikn¹³.

Mimo wyroku s¹du wiele osób uwa¿a, ¿e afera pods³uchowa nie zosta³a wyjaœniona do koñca i nie wiadomo, czy kiedykolwiek do tego dojdzie. Ju¿ sam fakt, ¿e s¹d postanowi³ nie ujawniaæ to¿samoœci jednej z zaanga¿owanych w ni¹ osób, dowodzi, ¿e s¹ sprawy, o których opinia publiczna wiedzieæ nie powinna.

I zapewne nadal wiele spraw zwi¹zanych z afer¹ pods³uchow¹ skrywa³aby tajemnica, gdyby nie uda³o siê schwytaæ jej g³ównego bohatera. Ale gdy polskie media zaczê³y sobie kpiæ, ¿e polska policja szuka Falenty tak usilnie, aby go nie znaleŸæ, musia³ zostaæ namierzony i 8 Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

kwietnia zosta³ zatrzymany przez hiszpañskich i polskich policjantów w miejscowoœci Cullera w okolicach Walencji w Hiszpanii. Poniewa¿ s¹d w Madrycie zgodzi³ siê na jego ekstradycje do Polski, 7 czerwca Falenta w konwoju z innymi przestêpcami zosta³ przewieziony do Polski samolotem i osadzony w warszawskim areszcie na S³u¿ewcu.

Do tego momentu w polskiej przestrzeni publicznej kr¹¿y³y tylko domys³y, ¿e dzia³ania pods³uchowe Falenty niemal od pocz¹tku znane by³y wysoko postawionym aparatczykom PiS, chocia¿by dlatego, ¿e ¿adne z nich nie dotyczy³o w³aœnie ich. W tej kwestii nie po raz pierwszy b³ysn¹³ inteligencj¹ Marek Suski, absolwent Pomaturalnego Studium Zawodowego Technik Teatralnych, obecnie szef gabinetu politycznego premiera Morawieckiego, czyli wtyczka prezesa Kaczyñskiego, który powiedzia³, ¿e taœm z nagraniami polityków PiS nie ma, poniewa¿ oni nie chodz¹ po restauracjach.

Po aresztowaniu, jeszcze w Hiszpanii, Marek Falenta zacz¹³ pisaæ listy. By³ bowiem przekonany, ¿e jako cz³owiek, za spraw¹ którego PiS wygra³ wybory, nale¿y mu siê u³askawienie przez prezydenta. 6 lutego napisa³ z Hiszpanii list do prezesa PiS, Jaros³awa Kaczyñskiego. Przytoczymy jego obszerne fragmenty: „Panie Prezesie – pisa³ Falenta. – Jest mi bardzo przykro. Liczy³em, ¿e wielka sprawa, do jakiej siê przyczyni³em, zostanie mi zapamiêtana i po wygranych wyborach za³atwiona niejako z urzêdu. Zreszt¹ taka by³a obietnica panów z CBA. (…) Mia³em œwiadomoœæ, ¿e przekazany materia³ bêdzie ujawniony i wykorzystany do wygrania przez pana partiê oraz prezydenta wyborów. Dziêki Bogu tak siê sta³o! Wbrew temu, co wyg³asza opozycja, dla naszego kraju nast¹pi³a prawdziwa „dobra zmiana”. Jestem dumny, ¿e mog³em przy³o¿yæ do tego rêkê. (…) Przyszed³em z tymi informacjami, jeszcze przed afer¹, do Pana by³ego skarbnika Stanis³awa Kostrzewskiego, któremu jako pierwszemu pokaza³em uzyskane nagrania u mnie w biurze. Zatrudni³em wtedy jego siostrzenicê. Potem spotkaliœmy siê u Pana w siedzibie przy ul. Nowogrodzkiej. To on skontaktowa³ mnie z agentami s³u¿b CBA z Wroc³awia i ABW z Katowic, którym otwarcie pokaza³em, jaki materia³ pozyska³em. Poprosili o kontynuacjê tej operacji, co te¿ wykona³em. Wszystko jest dok³adnie opisane w tajnych raportach CBA. W tajnej bazie operacyjnej w okolicach P³ocka uzgodni³em, ¿e przeka¿ê ca³y pozyskany materia³. Przekazanie nast¹pi³o poprzez wprowadzenie informacji z nagrañ do systemu operacyjnego

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

kryminału CBA przez agentów CBA z wykorzystaniem jako Ÿród³a Pana (w tym miejscu wymienia pseudonim operacyjny tego cz³owieka)”.

Mniej wiêcej miesi¹c póŸniej, 5 marca 2019 r., Marek Falenta napisa³ list do prezydenta Andrzeja Dudy. Zwraca siê w nim o ca³kowite darowanie kary lub jej zawieszenie albo te¿ zamianê na œwiadczenie na rzecz fundacji, która zajmuje siê ratowaniem zdrowia i ¿ycia ludzi. Jego ¿¹danie jest radykalne, poniewa¿ domaga siê zastosowania prawa ³aski w trybie nadzwyczajnym, tak jak Duda zrobi³ zaraz po objêciu prezydenckiego urzêdu u³askawiaj¹c Mariusz Kamiñskiego i Macieja W¹sika, którzy dziœ s¹ koordynatorami s³u¿b specjalnych i pos³ami PiS. I oczywiœcie Falenta powo³uje siê na swoje zas³ugi dla PiSpartii: „W znacznej mierze przy³o¿y³em siê do tego, ¿e dzisiaj rz¹dz¹ce ugrupowanie polityczne ma mo¿liwoœæ funkcjonowania i wprowadzania zmian na lepsze w naszym kraju. (…) Pan prezydent ma odpowiednie uprawnienia, ¿eby za¿¹daæ materia³ów od s³u¿b CBA o moich osi¹gniêciach i zas³ugach dla kraju i partii rz¹dz¹cej. Tysi¹ce osób z Pana obozu politycznego oraz wiêksza czêœæ spo³eczeñstwa, która popiera partiê rz¹dz¹c¹, skorzysta³a na tej sprawie. Dlaczego tylko ja mam ponosiæ negatywne konsekwencje? Nie zgadzam siê na to. Nie taka by³a umowa. Wszyscy oficerowie CBA, którzy byli zaanga¿owani w tê sprawê, zostali awansowani, a mnie skazano na wiêzienie. Wiêkszoœæ ludzi w Polsce (Pana elektorat) uwa¿a, ¿e jestem bohaterem narodowym i zas³ugujê na nagrodê oraz u³askawienie”.

Z treœci obu listów wynika jasno, ¿e Falenta by³ lojalny wobec PiS oraz CBA i ¿e obiecano mu bezkarnoœæ za odsuniêcie PO od w³adzy. To co pisze wskazuje równie¿, ¿e Jaros³aw Kaczyñski wiedzia³ o nagraniach i akceptowa³ ich publikowanie w mediach. Falenta grozi, m.in. w liœcie do prezydenta, ¿e jeœli nie zostanie u³askawiony, to ujawni nazwiska 12 osób ze œcis³ego kierownictwa PiS, które mia³y wiedzieæ o zak³adanych przez niego pods³uchach, a tak¿e ujawni nieznane dot¹d nagrania, które s¹ kompromituj¹ce dla obecnego obozu w³adzy. Z jego listu mo¿na siê te¿ dowiedzieæ, ¿e z CBA wspó³pracowali dziennikarze Cezary Gmyz ( to ten, który „odkry³” œlady trotylu na skrzyd³ach prezydenckiego samoloty, który rozbi³ siê w Smoleñsku) i niejaki Piotr Nisztor.

Co w tej sytuacji robi¹ dziœ politycy PiS? Na wszelkie mo¿liwe sposoby, przede wszystkim z wykorzystaniem podleg³ej sobie prokuratury, staraj¹ siê zrobiæ z Falenty cz³owieka psychicznie niezrównowa¿onego, niewiarygodnego. i oczywiœcie treœæ jego listów uwa¿aj¹ za kon-

fabulacje cz³owieka, który zosta³ skazany prawomocnym wyrokiem s¹du i teraz na wszelkie sposoby próbuje unikn¹æ kary. Prokurator krajowy, niejaki Bogdan Œwiêczkowski, prawa rêka Zbigniewa Ziobry, mówi teraz, ¿e badana jest przesz³oœæ psychiatryczna Falenty. Ale wtedy, gdy Falenta dostarcza³ prawicowym mediom taœmy z pods³uchami, ¿aden aparatczyk PiS nie kwestionowa³ jego wiarygodnoœci i prawdomównoœci, nie mówi¹c ju¿ o tym, ¿e nim taœmy z pods³uchami zaczê³y byæ upubliczniane, wiarygodnoœæ Falenty zosta³a na wszystkie sposoby sprawdzona. To co robi teraz w sprawie Falenty PiS, to odwracanie kota ogonem, typowe dzia³ania przedstawicieli tej partii w ka¿dej niewygodnej dla nich sytuacji.

Politycy opozycji twierdz¹, ¿e w tej sprawie konieczne jest powo³anie specjalnej komisji œledczej i oczywiœcie nie pod przewodnictwem i z wiêkszoœci¹ cz³onków z PiSpartii, ale w obecnym uk³adzie politycznym nie ma na to szans.

Dodaj¹, ¿e od dawna byli przekonani, ¿e za ca³¹ t¹ afer¹ stoi PiS, ale nie by³o na to dowodów. Odwo³ajmy siê wiêc do ludzi w tej chwili stoj¹cych na uboczu polityki.

Mecenas Roman Giertych (by³y polityk, dziœ adwokat w g³oœnych sprawach z udzia³em polityków PiS) by³ goœciem programu „Kropka nad i…” Moniki Olejnik. Mówi³ tam, ¿e: „skoro Falenta twierdzi, ¿e przynajmniej dwanaœcie osób z kierownictwa Prawa i Sprawiedliwoœci by³o zaanga¿owanych w tê aferê, to jest to okolicznoœæ, która musi byæ zbadana przez prokuraturê. (…) Mnie interesuje, aby prawda o aferze wysz³a na jaw. Ta prawda jest na tyle istotna, ¿e bez afery pods³uchowej Prawo i Sprawiedliwoœæ nie mia³oby najmniejszej szansy na wygranie wyborów parlamentarnych. Je¿eli okaza³oby siê, ¿e prawd¹ jest, ¿e osoby z kierownictwa Prawa i Sprawiedliwoœci bra³y udzia³ w nielegalnym nagrywaniu b¹dŸ nielegalnej publikacji - bo przypomnijmy, ¿e publikowanie tego typu nielegalnych nagrañ jest przestêpstwem - to mielibyœmy do czynienia z oczywistym przejêciem w³adzy za pomoc¹ przestêpstwa. To by³aby pierwsza taka sytuacja stwierdzona w historii demokracji w krajach europejskich.

Giertych poinformowa³, ¿e z³o¿y³ do Prokuratury Okrêgowej Warszawa-Praga wniosek o wszczêcie œledztwa w sprawie istnienia zorganizowanej grupy przestêpczej wykorzystuj¹cej nielegalne pods³uchy do obalenia rz¹du.

Zastrzeg³ te¿, ¿e aby Falenta przekona³ go do swoich racji „potrzebne s¹ dowody, a nie s³owa. Nie listy, tylko dowody. Je¿eli poka¿e, ¿e rzeczywiœcie by³a to zorganizowana grupa przestêpcza, gdzie on by³ pionkiem, to mnie to osobiœcie przekona. Nie wiem, co musi mieæ Marek

23

Falenta, ale nie jestem osob¹ ³atwowiern¹. Same s³owa czy listy mnie nie przekonaj¹. Je¿eli ma nas przekonaæ, ¿e rzeczywiœcie jego rola w tym przestêpstwie by³a rol¹ pomocnicz¹, a nie g³ównego sprawcy, to musi nas przekonaæ w sposób wiarygodny. Je¿eli Falenta mnie przekona, (...) Wtedy nie bêdê mia³ ¿adnych w¹tpliwoœci, aby rekomendowaæ moim mocodawcom, aby przy³¹czyli siê do kasacji”. Roman Giertych jest w tej sprawie adwokatem Jacka Rostowskiego i Rados³awa Sikorskiego.

Bart³omiej Sienkiewicz, minister spraw wewnêtrznych w rz¹dzie PO-PSL, jest jednym z nagranych polityków.

W programie "Fakty po Faktach", zosta³ zapytany, czy ktoœ siê jeszcze boi Marka Falenty. Odpowiedzia³: „Myœlê, ¿e tak, bo jeœli chocia¿by czêœæ tego, co jest zawarte w publicznym ju¿ szanta¿u wobec g³owy pañstwa jest prawd¹, to w takim razie powody do strachu s¹. Ka¿dy, kto idzie do wiêzienia, ma prawo siê broniæ wszystkimi dostêpnymi œrodkami prawnymi, mo¿e te¿ pleœæ dowolne bzdury, ale rozprawa Falenty by³a niczym innym jak zamieceniem tej sprawy pod dywan, gdzie rola prokuratury jako oskar¿yciela publicznego by³a co najmniej niejasna. Mam wra¿enie, ¿e wtedy ta rozprawa by³a po prostu niczym innym, jak prób¹ ucieczki wymiaru sprawiedliwoœci od istoty sprawy. Jeœli na procesie padaj¹ odczytywane wiarygodne zeznania œwiadka, który mówi, ¿e pan Falenta twierdzi³, ¿e odwo³a rz¹d polski i ¿e to bêdzie kosztowa³o 130 milionów (...), to ja siê pytam Wysokiego S¹du: skoro jest p³atnik, to gdzie jest biorca?

O sprawê Marka Falenty zapytany te¿ zosta³ w programie „Kropka nad i…” genera³ Henryk Jasik, by³y szef wywiadu w Urzêdzie Ochrony Pañstwa: „Jest podwa¿ana wiarygodnoœæ Marka Falenty, który sypie nazwiskami. Jeœli padaj¹ nazwiska osób ze s³u¿b (…) równie¿ osób z najwy¿szego szczebla, to trzeba by by³o byæ wariatem, ¿eby to sobie wymyœliæ i jeszcze rozpowszechniaæ. Co jest na rzeczy, trudno powiedzieæ. Natomiast jednostronnie nie mo¿na pana Falenty uznaæ za konfabulanta, za osobê, która nie wiedzieæ czemu podjê³a siê pewnego zadania. Falenta musia³ jakieœ deklaracje s³yszeæ”.

Dziennikarz Andrzej Stankiewicz (miêdzy innymi portalu internetowego Onet): „Falenta jest dla mnie w du¿ej mierze wiarygodny. Przez piêæ lat zajmowania siê t¹ spraw¹ bardzo wiele moich Ÿróde³ informacji wskazywa³o na to, ¿e PiS wiedzia³o wczeœniej, ¿e s¹ takie nagrania i ¿e politycy PiS mieli dostêp do niektórych z nich, co samo w sobie jest przestêpstwem.

Je¿eli ktoœ wie o nielegalnych Fot. Krzysztof Wo³oczko dzia³aniach i nie informuje o tym prokuratury, to jest to z³amaniem prawa. Nigdy jednak nie mia³em najmniejszych dowodów, poszlak, ¿e to PiS inspirowa³ Falentê”.

Wojciech Czuchnowski, dziennikarz Gazety Wyborczej, twierdzi, ¿e Falenta panicznie boi siê odosobnienia w przekonaniu, ¿e w wiêzieniu mo¿e mu siê staæ coœ z³ego. Dlatego te¿ nag³aœnia swoj¹ sprawê w mediach.

O tym, w jakim kierunku rozwinie siê sprawa Marka Falenty bêdziemy informowaæ na naszych ³amach. Najnowsze informacje s¹ takie, ¿e zabroniono mu kontaktu z dziennikarzami, co jest sprzeczne z prawem, poniewa¿ to osoba osadzona decyduje, z kim siê chce spotkaæ podczas przys³uguj¹cego jej widzenia. Poza tym z siedziby PiS przeciekaj¹ informacje, ¿e trwaj¹ tam usilne debaty, w jaki sposób „przykryæ” sprawê Falenty, czyli wykreowaæ wydarzenie, które odwróci od niej uwagê opinii publicznej. PiS zatrudnia œwietnych fachowców od wizerunku i bardziej ni¿ pewne, ¿e nied³ugo przekonamy siê, co wymyœlili. n

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

24 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Ludzie æpaj¹ na potêgê

Coraz większa

w ó k y t o k r a n Krzysztof Pipa³a

Rozs¹dnym ludziom wydaje siê, ¿e jeœli ktoœ osi¹gn¹³ wy¿szy poziom zamo¿noœci i zarazem cywilizacyjny, to wzrasta te¿ jego œwiadomoœæ, a wraz z ni¹, co jest dobre dla jego ¿ycia (organizmu), a co z³e. Przecie¿ jogging i zdrowe od¿ywianie siê, narodzi³y siê w krajach, których mieszkañcy osi¹gnêli wysoki poziom materialny i wraz z nim chêæ kosztowania radoœci ¿ycia.A to mo¿liwe, gdy siê jest zdrowym. Statystki potwierdzaj¹, ¿e tak myœli zasobna materialnie wiêkszoœæ zamo¿nych spo³eczeñstw Europy, ale w ka¿dym zasobnym spo³eczeñstwie jest te¿ zasobna materialnie mniejszoœæ A ta mniejszoœæ w wielu przypadkach uwa¿a, ¿e najwiêksz¹ radoœæ ¿ycia daje p³awienie siê w u¿ywkach.

I oto mamy tego efekty.

Z ostatnich badan przeprowadzonych przez specjalistyczne agendy Unii Europejskiej mo¿na siê otó¿ z pewnym zdziwieniem dowiedzieæ, ¿e w ca³ej Europie, nie tylko w krajach tworz¹cych UE, ale tak¿e w krajach bêd¹cych poza jej struktur¹, znacz¹co wzros³a konsumpcja narkotyków. Przede wszystkim kokainy. Zmala³a natomiast heroiny i w tym przypadku mamy do czynienia z rozs¹dkiem w nierozs¹dku.

Nierozs¹dkiem jest bowiem poddanie siê narkotykowemu na³ogowi, rozs¹dkiem przerzucenie siê z heroiny na kokainê. Rozs¹dek w nierozs¹dku polega otó¿ na tym, ¿e heroina jest odpowiedzialna za najwiêksz¹ liczbê zgo nów spo wo do wa nych przedawkowaniem narkotyków. W 2017 roku za spraw¹ przedawkowania narkotyków odnotowano w ca³ej Europie a¿ 10 tysiêcy zgonów i w wiêkszoœci sprawc¹ by³o za¿ycie nadmiernej dawki heroiny.

Zastanawiaj¹ce, ¿e co trzeci obywatel Europy, którego narkotyki zaprowadzi³y na tamten œwiat, by³ mieszkañcem Wielkiej Brytanii.

Autorzy raportu zleconego przez Uniê Europejsk¹ wskazuj¹, ¿e w ostatnich latach œrednio co trzeci mieszkaniec europejskiej Wspólnoty skosztowa³ przynajmniej raz w ¿yciu marihuany lub haszyszu, a wraz ze wzrostem zamo¿noœci spo³eczeñstw poszczególnych krajów, wzrasta w nich dostêpnoœæ do narkotyków twardych. I jako przyk³ad podaj¹ Niemcy. Okazuje siê bowiem, ¿e w niektórych miastach tego kraju mo¿na sobie sprawiæ dawkê ró¿nych dragów za poœrednictwem call center, których numery telefonów mo¿na bez problemu znaleŸæ w darknecie.

Raport nie precyzuje jak sytuacja w tej kwestii wygl¹da w Polsce, ale z wielu ró¿nych Ÿróde³ wiadomo, ¿e w Warszawie i kilku innych du¿ych polskich miastach dragi kupiæ ³atwiej ni¿ hot doga. A noc¹ to ju¿ banalnie proste. ¯ycie towarzyskie z udzia³em narkotyków toczy siê w wiêkDwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

szoœci na wolnoœci, w klubach, pubach, na imprezach, prywatkach itp., ale okazuje siê, ¿e narkotyki równie ³atwo mo¿na dostaæ w miejscach niedostêpnych, do których osobom postronnym wstêp jest absolutnie wzbroniony. Ale tam gdzie nie mo¿e przenikn¹æ cz³owiek, nader czêsto przenikaj¹ w³aœnie narkotyki. Tymi miejscami unikanymi przez ludzi wolnych s¹ wiêzienia. Tak w Polsce.

Cz³owiekowi pozbawionemu wolnoœci narkotyk pozwala ³atwiej znieœæ odosobnienie, brak kontaktu z ludŸmi bliskimi, monotoniê dnia za dniem za kratami. Jest tak¿e œwietn¹ walut¹ na czarnym wiêziennym rynku.

W lutym 2017 roku przepro wa dzo no kon tro le w wiêzieniu w Czarnem w woj. po mor skim, w którym osadzone by³y wtedy 664 osoby. Jej wy ni ki sprawi³y, ¿e identycz ne kon tro le zaczêto przeprowadzaæ w zak³adach kar nych w ca ³ej Pol sce. W Czarnem okaza³o siê bowiem, ¿e 24 wiêŸniów by³o pod wp³ywem narkotyków lub mia³o je przy sobie. 22 osadzonych odmówi³o poddaniu siê badaniu, co na niewiele im siê zda³o, poniewa¿ kodeks karny stwierdza, ¿e takie osoby uznawane s¹ równie¿ za bêd¹ce pod wp³ywem nielegalnych substancji. Bior¹c pod uwagê tylko 24 wiêŸniów, u których ewidentnie stwierdzono obecnoœæ narkotyków, jest to 3,6 proc. ogó³u osadzonych w tym zak³adzie karnym.

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

25

konsumpcja Kontrole przeprowadzone w ca³ym kraju, w którego wiêzieniach w roku 2017 przebywa³o 105 tys. skazanych, ujawni³y 3200 osadzonych bêd¹cych w chwili kontroli pianych lub naæpanych. To 3,04 proc. wszystkich osadzonych, a wiêc statystycznie liczba zbli¿ona, acz nie taka sama, jak ujawniona w zak³adzie karnym w Czarnem. Mo¿na oczywiœcie stwierdziæ, ¿e to margines w porówna niu z ogó ³em osa dzo nych, ale na razie nie ma badañ, które pozwoli³yby autorytatywnie stwierdziæ, czy w tej kwestii sytuacja jest stabilna, czy wykazuje tendencje rosn¹c¹. No bo skoro spo¿ycie narkotyków wzrasta w ca³ej Europie, to dlaczego to samo nie mia³oby siê dziaæ w polskich wiêzieniach?

Droga, któr¹ narkotyki wêdruj¹ do polskich zak³adów karnych, niczym, nie ró¿ni siê od tej, któr¹ na wolnoœci zakazane towary wêdruj¹ przez granice pañstw. Skoro przemytnicy papierosów z Ukrainy do Polski zaczêli u¿ywa do przerzutu dronów, to dlaczego z drogi powietrznej nie mieliby skorzystaæ dostarczyciela narkotyków do zak³adów karnych. Zapl¹tany w drut kolczasty na murze wiêzienia w Tarnowie dron by³ ju¿ bez ³adunku, co nakazuje s¹dziæ, ¿e chwilê wczeœniej zosta³ roz³adowany albo w celi, albo na jej parapecie, albo jeszcze gdzie indziej.

Najwiêcej narkotyków trafia do cel polskich wiêzieñ podczas odwiedzin. Pomys³owoœæ ¿on, mam, babci, braci, sióstr i znajomych, którzy szmugluj¹ dragi jest niebywa³a, œwiadczy o ich pomys³owoœci i przedsiêbiorczoœci.

Roz³upane orzechy w³oskie wype³nione narkotykami to standard, podobnie jak ich kuleczki w sa³atce jarzynowej, bry³ki haszyszu ³udz¹co podobne do suszonych œliwek, czy amfetamina pomiêdzy czêœciami cebuli. Trzeba siê napracowaæ, ale czasami siê udaje. I nie udaje. Licz¹ca sobie 82 lata mamusia nie mia³a fartu i nie uda³o siê jej przemyciæ narkotyków na widzenie z synem.

Mimo ¿e zjawi³a siê w zak³adzie karnym o kulach, a haszysz mia³a w torebeczkach pod biustonoszem obwi¹zanych na dodatek zawini¹tkami z pieprzem, by zmy-

których, mimo monitoringu, wypuszliæ szkolone do wykrywani narkotyków psy. cza³ w nocy z cel na wiêzienny Nie uda³o siê. „rynek”. Oferowa³ pe³n¹ gamê Jeden z wiêŸniów dosta³ narkotyków, pocz¹wszy od amod rodziny przesy³kê fetaminy poprzez metaamfez butami sportotaminê, kokainê po tabletki wymi, a w ich ecstasy. Pieni¹dze zaœ trafiapo de szwach ³y na konta handlarzy przeupchano 840 kazami pocztowymi lub przetabletek amlewami z konta. Gangsterzy fetaminy. Zadzia³aj¹cy na wolnoœci mieli do j¹czek z kartk¹ perfekcji opanowany obrót gotówœwi¹teczn¹, któki. re go je den z wiêŸ Przemyt narkotyków do wiêzieñ to wcale niów otrzyma³ przed Wielkanoc¹ by³ co prawda z cu- nie jest spécialité de la maison Polaków. Tak dzieje siê kru, ale nafaszerowany nar- na ca³ym œwiecie i na ca³ym œwiecie przemytnicy ³api¹ kotykami. Czêsto siê te¿ zda- siê ró¿nych sposobów, by tego dokonaæ. W jednym z zarza, ¿e ma³e dzieci które z ma- k³adów karnych w hrabstwie Dorset w po³udniowej Anm¹ lub babci¹ odwiedzaj¹ ojca, glii, uwagê jednego ze stra¿ników zwróci³y martwe szczury, które od czasu do czasu zaczê³y siê pojawiaæ na wnosz¹ narkotyki w pampersach spacerniaku i znikaæ. Za którymœ razem albo w ubrankach. Matki, ¿owzi¹³ truch³o gryzonia do rêki i okany, kochanki próbuj¹ przemyza³o siê, ¿e mia³ szwy na brzuchu. ciæ narkotyki tak¿e w majtkach i w…

Po ich rozciêciu okaza³o siê, ¿e waginach. A jeden ze stra¿ników s¹ nafaszerowane narkotykazacz¹³ siê zastanawiaæ, dlaczemi. Œledztwo wykaza³o, ¿e go jeden z wiêŸniów otrzymutym sposobem przemycaje konserwy ci¹gle tylko jedno do wiêzienia tak¿e tenego producenta, no i postalefony komórkowe, karnowi³ jedn¹ z nich otwoty SIM. W innej czêœci rzyæ. Mia³ nosa, bo zamiast œwia ta, w Ku wej cie, gulaszu angielskiego by³y stra¿nicy przechwycili lew niej narkotyki. c¹cego z Iraku go³êbia Ale narkotyki w polskich pocztowego, który przywiêzieniach to tak¿e przesiad³ w zak³adzie karnym. stêp czy biz nes. Kil ka dni By³ go³êbiem cargo, bo w przed przejœciem na emerytuprzymocowanym do niego worê maj¹cy za sob¹ w m³oreczku znajdowa³o siê 200 tabledoœci pi³karsk¹ karietek ecstasy. rê stra¿nik wiêzienny n z Zak³adu Karnego nr 1 Fot. Archiwum (6) we Wroc³awiu, wpad³ na przemycaniu narkotyków. Gdy prokuratura zaczê³a badaæ sprawê, okaza³o siê, ¿e para³ siê tym od lat. Œledczy szacuj¹, ¿e za jego spraw¹ do wiêziennych cel mog³o trafiæ nawet 330 kg marihuany i ok. 19 kg amfetaminy.

Zatrzymany stra¿nik czu³ siê w swoim miejscu pracy bardzo pewnie. Narkotyki rozprowadza³ przez zaufanych osadzonych,

n

Wzros³a konsumpcja kokainy, a zmala³a natomiast heroiny. W tym przypadku mamy do czynienia z rozs¹dkiem w nierozs¹dku.

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

26 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Najwiêkszy seryjny zabójca w dziejach Kanady

Morderca z Port Coquitlam Robert Suliñski Hodowa³ œwinie i prowadzi³ ubojniê.

Prokurator stwierdzi³, ¿e mia³ doœwiadczenie w usuwaniu miêsa i koœci. Robert Pickton z dum¹ pokazywa³ odwiedzaj¹cym ogromne kot³y, w których przeprowadza³ utylizacjê.

Nikomu nie zdradzi³, ¿e w ten sposób pozbywa³ siê tak¿e ludzkich cia³. Kobiecych. Prostytutek i narkomanek. S¹d skaza³ go za zamordowanie szeœciu kobiet na do¿ywocie bez mo¿liwoœci wczeœniejszego zwolnienia przed up³ywem 25 lat.

W akcie oskar¿enia prokurator twierdzi³, ¿e œmieræ z rêki zwyrodnialca ponios³o 26 kobiet, ale w celi Pickton zwierzy³ siê wspó³wiêŸniowi, który by³ podstawionym policyjnym agentem, ¿e tak naprawdê to pozbawi³ ¿ycia 49 kobiet. Rozmowy z agentem by³y nagrywane. S³ychaæ, jak seryjny morderca narzeka³: - Wykopa³em sobie w³asny grób, bo by³em niechlujny. Z³apali mnie przez tê jedn¹, mieli DNA. Planowa³em zamordowaæ jeszcze jedn¹, ¿eby liczba by³a równa, ¿eby zrobiæ okr¹g³¹ 50.

Gdy agent powiedzia³, ¿e najlepszym sposobem na usuniêcie cia³a jest wrzucenie go do oceanu, Pickton odpowiedzia³, ¿e mia³ lepszy sposób. I rzuci³ jedno s³owo: Utylizacja. Potem ods³ania³ kolejne przedsiêwziêcia swojego procederu, poniewa¿ nie mia³ jednego tylko sposobu na pozbywania siê cia³ zamordowanych kobiet. Jeœli ich nie utylizowa³, to je mieli³, miesza³ z miêsem œwiñ i tak spreparowan¹ wieprzowinê dostarcza³ na rynek.

Te makabryczne wydarzenia dzia³y siê ...u nas, w Port Coquitlam, a wszystko zaczyna³o siê w Downtown Eastside, czyli we wschodniej dzielnicy naszego miasta. To dzielnica prostytutek i ich alfonsów, hoteli na godziny, siedlisko narkomanów. To tam sp³ywaj¹ ludzie, których narkotyki i alkoholizm pozbawi³y i chêci, i ambicji normalnej pracy. To dzielnica pe³na uzale¿nionych od narkotyków kobiet. Dla zdobycia pieniêdzy na dzia³kê dragów sprzedaj¹ siê mê¿czyznom, których staæ na zdobycie kobiety jedynie za pieni¹dze albo te¿ maj¹cych wymagania, jakie tylko prostytutki potrafi¹ spe³niæ.

W œwiatku, w którym panuje nierz¹d i narkotyki, przep³yw ludzi jest i du¿y, i niekontrolowany. Jedni przybywaj¹, drudzy znikaj¹. Nikt siê nie pyta, sk¹d przybywasz, ma³o kto zainteresuje siê, dlaczego ktoœ, kogo od dawna widzia³o siê niemal codziennie, nagle siê nie pojawia. A prostytutka mo¿e zmieniæ niezauwa¿alnie rewir dzia³ania, zachorowaæ, w najlepszym razie zacz¹æ normalne ¿ycie, w najgorszym – przenieœæ siê na tamten œwiat albo w efekcie przedawkowania narkotyku, albo z czyj¹œ pomoc¹. Dla cz³owieka, który jest ow³adniêty ¿¹dz¹ mordu, œrodowisko prostytutek i narkomanów to wymarzone pole dzia³ania.

Ma³o kto rejestruje, z jakim klientem i kiedy posz³a daæ nim cios i uciec na aujakaœ kobieta, równie ma³o kto interesuje siê, czy wróci- tostradê. Zabra³ j¹ stamt¹d przy³a do swojego rewiru. W tym œwiecie raczej nie ma wiê- godny kierowca i zawióz³ na pogotowie ratunkowe. zów przyjaŸni, przejmowania siê losem drugiej osoby. A W tym samym czasie Robert Pickton by³ ju¿ w szpijeœli ju¿ coœ takiego po³¹czy dwie lub wiêcej osób i gdy talu, gdzie opatrywano mu ranê zadan¹ jego no¿em jedna z nich nagle zniknie i zamelduje siê ten fakt poli- przez prostytutkê. Gdy wiêc policja do niego dotar³a, cji, ta bardzo czêsto nie ma zamiaru dzia³aæ. No bo po co mia³ alibi, by przekonaæ funkcjonariuszy, ¿e to on by³ anga¿owaæ funkcjonariuszy, zabieraæ im czas, by na koñ- ofiar¹ i dzia³a³ w obronie w³asnej.

Dwa lata póŸniej prostytutki, które zosta³y op³acocu dowiedzieæ siê, i¿ dana osoba uzna³a, ¿e za œwiadczene, by wzi¹æ udzia³ w pijacko-seksualnej orgii na farnie swoich us³ug lepiej siê jej bêdzie ¿yæ na przyk³ad w Fot. Archiwum Toronto albo na Florydzie, albo te¿ uda³o siê jej zerwaæ mie Picktona, wróci³y stamt¹d przera¿one, poniewa¿ widzia³y zakrwawione ubrania i dokumenty zaginioz na³ogiem i wróciæ do normalnego ¿ycia.

Z tak¹ w³aœnie niechêci¹ funkcjonariusze policji za- nych kobiet. Odbieraj¹cy ich zeznania policjanci znów czêli podchodziæ do zg³oszeñ o zaginiêciach prostytutek uznali je jednak za dalekie od prawdy. I tak to sobie z Downtown Eastside w Vancouver. Z akt procesowych bieg³o… Robert Pickton mordowa³, cia³a ofiar utylinale¿y wnosiæ, ¿e pierwsz¹ ofiar¹ Roberta Picktona by- zowa³ albo me³³ w ogromnej maszynce, na policji mel³a 23-letnia Diana Melnick, której zaginiêcie zg³oszono dowa³y siê kolejne przera¿one kobiety, a ta dawa³a w grudniu 1995 r., ale… W lutym 2002 r., gdy hodowca wiarê Picktonowi. Z du¿¹ doz¹ prawdopodobieñstwa œwiñ siedzia³ ju¿ w wiêzieniu, przedstawiciel instytucji mo¿na powiedzieæ, ¿e decydowa³ status materialny. o nazwie Prostitution Alternatives Counseling Education Robert Pickton na hodowli œwiñ dorobi³ siê wraz z braprzekaza³, ¿e na przestrzeni ostatnich 20 lat, a wiêc od tem milionów, co prawda wszystkie zarobione pieni¹roku 1982, w okolicach Lower Mainland w Vancouver dze przepuszcza³ na alkohol i prostytutki, ale w œwiauprowadzono i zamordowano 110 prostytutek. Liczba ta domoœci wielu ludzi, w tym, jak siê okaza³o, tak¿e poby³a co prawda szokuj¹ca, ale nie odpowiada³a praw- licjantów, funkcjonuje przekonanie, ¿e cz³owiek madzie. Po przesianiu informacji znajduj¹cych siê kompu- jêtny jest wiarygodny, zaœ temu, kto nie ma nic, nie terach Królewskiej Kanadyjskiej Policji Konnej ustalo- nale¿y ufaæ. Teraz mo¿na powiedzieæ, ¿e brak zaufano bowiem, ¿e liczbê zaginiêtych lub zamordowanych nia do s³ów kobiet z marginesu by³ jedn¹ z przyczyn œmierci 49 z nich. Tych ofiar mog³o byæ znacznie mniej. kobiet nale¿y podnieœæ do 144.

W lutym 2002 r. policja przeszuka³a farmê braci Skoro wiêc Robert Pickton przyzna³ siê przebranemu za wiêŸnia agentowi, ¿e zamordowa³ 49 kobiet i, Picktonów, ale nie ze wzglêdu na podejrzenie, ¿e jest jak stwierdzi³ z ¿alem, nie uda³o mu siê „doci¹gn¹æ” miejscem œmierci zaginionych kobiet. Poszukiwa³a do „piêædziesi¹tki”, trzeba tê liczbê zamordowanych broni, któr¹ bracia Picktonowie mieli nielegalnie poprzez niego prostytutek i narkomanek uznaæ za wia- siadaæ. W trakcie tych dzia³añ natrafiono na ludzkie rygodn¹. A skoro tak, to znaczy, ¿e w Downtown koœci. Porównanie próbek DNA ujawni³o, ¿e s¹ to Eastside mogli dzia³aæ tak¿e inni seryjni mordercy al- szcz¹tki jednej z zaginionych prostytutek. Przyst¹piobo te¿ przypadki zabójstw mia³y charakter ci¹g³y i po- no wiêc do dok³adnego przeszukania ca³ej farmy, wywtarzalny, co nie za bardzo niepokoi³o policjê, no bo korzystuj¹c techniki porównawcze DNA, które stosoktó¿ by siê przejmowa³ spo³ecznym marginesem. Z wali amerykañscy specjaliœci podczas identyfikowaakt sprawy mo¿na wnosiæ, ¿e obowi¹zywa³a zasada, nia ofiar terrorystycznego ataku na World Trade Ceni¿ opowieœci æpaj¹cych i handluj¹cych nie s¹ zbyt wia- ter. Robertowi Picktonowi udowodniono zamordowarygodne, ale akurat w tej sprawie dochodzi³o do sytu- nie 6 kobiet, akt oskar¿enia obejmowa³ 26 ofiar, sam przyzna³ siê do zabójstwa 49. Na do¿ywocie zosta³ acji, które nie powinny by³y zostaæ zlekcewa¿ono.

Na przyk³ad w roku 1997 roku,, kiedy ju¿ meldun- skazany w 2007 r. Podczas procesu nie wykaza³ choki o znikaniu kobiet z Downtoown Eastside zaczê³y cia¿by odrobiny skruchy. Wyroku wys³ucha³ ze wzrosiê nasilaæ, na policjê dotar³a skuta kajdankami, za- kiem utkwionym w posadzkê s¹dowej sali. krwawiona kobieta, która zezna³a, ¿e Robert Pickton PS Robert Pickton uznany zosta³ za najwiêkszego zabra³ j¹ do Piggy’s Palace (stodo³a dla masowych w historii Kanady seryjnego mordercê. imprez wybudowana przez Roberta Picktona i jego Do wcze œniejszych masowych zabójstw dosz³o brata na farmie) i usi³owa³ zamordowaæ. Kobiecie, miw latach 80. W roku 1982 Clifford Robert Olson mo ¿e by³a ju¿ skuta kajdankami i prawie naga, uda³o zamordowa³ 11 dzieci w Greater Vancouver, a 7 lat siê uciec z farmy. Wed³ug jej relacji Robert Pickton póŸniej dosz³o do masakry na terenie Montreal zabra³ j¹ na swoj¹ farm¹, sku³ i zaatakowa³ no¿em.

University’s L’Ecole Polytechniq, Kobiecie jakimœ cudem uda³o siê wyrwaæ mu nó¿, zakiedy to Marc Lepine zastrzeli³ 14 studentów.

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

27