Głos Polonii nr 86

str. 16-19

12

2 GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

3

Słowo wstępne

Koœciół (polski) w czasach zarazy - Jak to jest? - pyta pewien Polak w internecie. - Ludzie i instytucje wymienione poni¿ej daj¹: Lewandowscy - 1 mln euro, Kulczyk - 20 mln z³, B³aszczykowski - 400 tys. z³, PGE - 5 mln z³, Agata - 1 mln z³, Orlen - 6 mln z³, Lotos - 5 mln z³, Grupa Azoty - 3 mln z³, ¯abka - 4,5 mln z³, Drutex - 1mln z³. Do tego przeciêtni Kowalscy pozbierali na kilku zbiórkach internetowych dobrych parê milionów z³otych.

Patrzê na te liczby i NÓ¯ MI SIÊ W KIESZENI OTWIERA. Gdzie jest i ile da³ nasz wspania³y i wra¿liwy Koœció³ Katolicki ³¹cznie z równie wspania³¹ i wra¿liw¹ fundacj¹ Caritas Konferencji Episkopatu Polski!?!? Co te dwie instytucje drenuj¹ce rok w rok nasze kieszenie daj¹ w tej chwili Narodowi!? Gdzie maj¹ obywateli tego kraju? Myœlê, ¿e nie trzeba tego mówiæ, bo twarz tego Koœcio³a w postaci Ojca Dyrektora ju¿ pokaza³a gdzie ma Polaków wyci¹gaj¹c rêce po pieni¹dze!!!

Tadeusz Rydzyk, cwany biznesmen w sutannie z Torunia, chc¹c nie chc¹c da³ odpowiedŸ na pytanie anonimowego internauty, wyci¹gaj¹c na antenie swojego radia rêce po pieni¹dze w sposób nastêpuj¹cy: - Kochana Rodzina Radia Maryja, w powa¿nej sytuacji pandemii koronawirusa bardzo trudno zwróciæ mi siê do Pañstwa - s³uchaczy i widzów Telewizji Trwam, ale czyniê to w trosce o istnienie naszych mediów. Prosimy, abyœcie nie odk³adali na potem przekazywania pomocy materialnej na funkcjonowanie i istnienie jak¿e wa¿nych dla Polski i Polaków, w OjczyŸnie i poza jej granicami, Radia Maryja i Telewizji Trwam. [Jeszcze przed pandemi¹] przy bardzo oszczêdnym gospodarowaniu starcza³y od pierwszego do pierwszego. Teraz, gdy zarobki spadaj¹, jest realna obawa o istnienie Radia Maryja, Telewizji Trwam i "Naszego Dziennika". Nasze media istniej¹ dziêki ³asce pana Boga, i odpowiedzialnej pomocy œwiadomych i ofiarnych katolików i Polaków. Szanowni pañstwo, kochana Rodzino Radia Maryja. Mimo trudnoœci, z jakimi wszyscy siê borykamy, jeszcze bardziej prosimy o pomoc. Pamiêtajcie o niej zw³aszcza teraz, w tej trudnej sytuacji, pamiêtajcie - teraz i ka¿dego miesi¹ca.

W tym miejscu trzeba koniecznie zapytaæ - A gdzie wielebny biznesmen podzia³ ok. 200 mln z³, które podczas ostatnich 5 lat otrzyma³ od rz¹du PiS? O "kasê" upomnia³ siê te¿ arcybiskup przemyski , Adam Szal. Zarz¹dzi³, by wszyscy ksiê¿a z w³oœci nad którymi w³ada, przeznaczyli po³owê swoich przychodów na utrzymanie swoich parafii oraz kurii, co t³umaczy trudn¹ sytuacj¹ finansow¹ archidiecezji spowodowan¹ epidemi¹ koronawirusa. Nakaz wys³any zosta³ do parafii mailem. Indagowany przez dziennikarza rzecznik przemyskiej kurii zapa³a³ oburzeniem i odmówi³ odpowiedzi, argumen-

Wydawca: Voice of Polonia Co. e-mail: glospoloniivancouver@gmail.com Redaktor Naczelny: Krzysztof Pipa³a, e-mail: kpipala@o2.pl Zespó³ redakcyjny: Krzysztof Pipała, Krzysztof Propolski, Jacek Stachiewicz.

Stale współpracują: Jolanta Lipińska (Nowy Jork), Agata Rębisz (Kanada), Krzysztof Wołoczko (Kanada).

Dyrektor DTP (projekt gazety): Rafa³ Mrozowicz (Polska).

tuj¹c: - Nie odpowiem na te pytania, poniewa¿ jest to nasza wewnêtrzna korespondencja. Nie wiem, w jaki sposób pan j¹ posiad³. To wewnêtrzny dokument zaadresowany wy³¹cznie do ksiê¿y w naszej diecezji. To nieprawne pozyskanie informacji.

Z czasem, byæ mo¿e pod wp³ywem arcybiskupa, rzecznik och³on¹³ i opanowa³ emocje. Powiedzia³ wiêc, ¿e pieni¹dze "z marca zostan¹ przeznaczone na pokrycie bie¿¹cych wydatków i op³at, pensje pracowników oraz prowadzon¹ dzia³alnoœæ, w tym charytatywn¹. Natomiast kwoty przekazane w kwietniu do kurii metropolitalnej wespr¹ funkcjonowanie instytucji diecezjalnych, w tym domów rekolekcyjnych".

A szeregowi podw³adni arcybiskupa Szala mówi¹ z oburzeniem: - Zamiast ratowaæ szpitale, mamy ratowaæ kuriê, która wcale nie ma siê Ÿle.

S¹ jednak tak¿e ksiê¿a, którzy w inny sposób ni¿ œci¹ganie pieniêdzy od wiernych i podw³adnych, traktuj¹ swoj¹ pos³ugê. Gdy dr Pawe³ Czekalski, prezes Okrêgowej Izby Lekarskiej w £odzi zaapelowa³ do ³ódzkiego arcybiskupa Grzegorza Rysia o pomoc w doposa¿eniu szpitala w sprzêt do ratowania ¿ycia, arcybiskup zwróci³ siê do wiernych o zbiórkê pieniêdzy dla szpitala, a ze swoich œrodków zakupi³ dla placówki dwa respiratory. W ci¹gu kilku dni na konto szpitala wierni przelali ok. miliona z³otych.

Nie da siê jednak ukryæ, ¿e Grzegorz Ryœ jest wyj¹tkiem, niestety, wœród polskich biskupów. Jest intelektualist¹ znacznie wykraczaj¹cym poza poziom polskiego œrodowiska biskupiego, które ci¹gle jeszcze tkwi w okowach œredniowiecznego pojmowania roli Koœcio³a i ksiê¿y. Tak¿e pod wzglêdem mentalnym czego dobitnym dowodem s¹ dwa przyk³ady, które poni¿ej przytaczam.

Gdy otó¿ koronawirus zaatakowa³ Polskê, wirusolodzy, specjaliœci od chorób zakaŸnych wszem i wobec przestrzegali i przekonywali, ¿e jedn¹ z podstawowych zasad, które mog¹ nas uchroniæ przed zaka¿eniem, jest przestrzeganie z ¿elazn¹ konsekwencj¹ zasad higieny osobistej, z nieustannym myciem r¹k w³¹cznie.

Arcybiskup szczeciñsko-kamieñski, Andrzej Dziêga, ma na ten temat akurat inne zdanie, rodem ze œredniowiecza w³aœnie. Stwierdzi³ bowiem w wyst¹pieniu do wiernych, ¿e poniewa¿ "Chrystus nie roznosi zarazków ani wirusów", to nie ma siê co baæ siêgania po wodê œwiecon¹ i brania komunii z r¹k ksiêdza.

Jego myœl twórczo rozwin¹³ niejaki Tadeusz Guz, ksi¹dz profesor (nada³ mu ten tytu³ prezydent Andrzej Duda) teolog i filozof, wyk³adaj¹cy w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i czêsty prelegent Radia Maryja. W jednej z marcowych audycji tego radia ksi¹dz profesor broni³ przyjmowania komunii z r¹k ksiêdza w czasie trwania

GŁOS POLONII Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

epidemii, bo jego zdaniem ksiê¿a nie mog¹ przenosiæ wirusa w czasie mszy, poniewa¿ myj¹ rêce, zaœ "Pan Bóg ¿adnych wirusów nie rozprzestrzenia, poniewa¿ jest œwiêty". Zdaniem profesora Guza ka¿da osoba przyjmuj¹ca komuniê z r¹k ksiê¿y jest bezpieczna, a to dlatego, ¿e "Kap³an po pierwsze - ma konsekrowane d³onie, po drugie - kap³an jako osoba w zgromadzeniu liturgicznym ma umywane d³onie przez lavabo, czyli przy ofiarowaniu darów dla Boga przez naród wierz¹cy, wiêc kap³an ma nie tylko umyte rêce w sensie takim, jakiego oczekuje pan minister zdrowia, lecz tak¿e kap³an ma umyte rêce w sensie nadprzyrodzonym, czyli ³aski. (…) ¿adne udzielanie komunii œwiêtej do ust nie zagra¿a ani jednemu Polakowi roznoszeniem jakichkolwiek wirusów, bo to jest akt œwiêty".

Mózg ksiêdza profesora Guza zosta³ niew¹tpliwie konsekrowany wielokrotnie, wyzna³ wiêc wiernym, ¿e wygrana z koronawirusem nast¹pi wtedy otó¿ "Jak Polska bêdzie bogata Bogiem, to bêdzie te¿ zwyciê¿czyni¹ nad tym œmiertelnie niebezpiecznym patogenem".

Jeœli jednak nie wszystko jasne Szanowni Czytelnicy, to odejdŸmy teraz od tego profesorsko-filozoficznego be³kotu do ch³odnej oceny dzisiejszego polskiego Koœcio³a katolickiego dokonanej przez osobê stoj¹c¹ na jego uboczu. Barbara Labuda to jedna z legendarnych postaci opozycji demokratycznej w czasach PRL, wiêziona w stanie wojennym, w wolnej Polsce pos³anka na Sejm, tak¿e ambasador RP w Luksemburgu. Zapytana o stanowisko polskiego Koœcio³a katolickiego podczas obecnej epidemii, odpowiedzia³a: - Koœció³ katolicki zachowuje siê zgodnie ze swoj¹ egoistyczn¹ natur¹. A kto œledzi historiê Koœcio³a, wie, ¿e ta instytucja nigdy nikomu nic nie daje i nie pomaga materialnie, chyba ¿e zostanie do tego zmuszona, ¿e siê jej coœ na si³ê wyszarpie. Koœció³ dobrowolnie nigdy nie dzieli siê swoimi dobrami. Dlaczego na przyk³ad Koœció³ nie przeznaczy czêœæ swoich nieruchomoœci na szpitale czy oœrodki pomocy dla ludzi, tak jak to robi czêœæ hotelarzy we Francji? Nie mówiê o dobrych ludziach Koœcio³a, robi¹cych dobre uczynki, a znam takich, to s¹ wyj¹tki, które same s¹ w Koœciele gnêbione i ¿yj¹ w biedzie. Mówiê o Koœciele jako instytucji. Koœció³ g³osi swoje prawdy, które uwa¿a za objawione, ¿eby mieæ wyznawców i mieæ z tego korzyœci, ale w drug¹ stronê to nie dzia³a. Czêœæ ludzi, katolików, odczuwa rozczarowanie tak¹ postaw¹ Koœcio³a, bo nie rozumie, ¿e ani Koœció³ katolicki, ani ta religia nie maj¹ nic wspólnego z duchowoœci¹. Katolicyzm opiera siê na dogmatach, które nawet jeœli przynosz¹ cierpienie ludziom, bo poni¿aj¹, wykluczaj¹ i piêtnuj¹ - to trzeba przyjmowaæ je na wiarê, a to nie ma nic wspólnego z rozwojem osobistym i duchowym.

Krzysztof Pipa³a, redaktor naczelny G³osu Polonii

Adres redakcji: 284 Mariner Way, Coquitlam BC, V3K 1N4 tel. 778 903 6797 Internet Home Page: www.glospolonii.net Drukarnia: Vanpress Printers, 8325 Riverband Court, Burnaby BC, V3N 5E7 Biuro Og³oszeñ: tel. 778 903 6797, e-mail: kpipala@o2.pl, glospoloniivancouver@gmail.com Kopiowanie i rozpowszechnianie bez zezwolenia wzbronione.

Egzemplarz bezp³atny.

Tekstów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie również prawo skracania i opracowania redakcyjnych tekstów nie zamówionych, jak również prawo nie publikowania nadesłanych tekstów bez podania przyczyny odmowy.

Treść opublikowanej korespondencji nie musi być zgodna ze stanowiskiem redakcji, a prezentowane w niej opisy zdarzeń mogą mijać się z prawdą. Za treść ogłoszeń, komunikatów oraz za opinie i opisy wydarzeń zawarte w listach do redakcji, redakcja nie ponosi odpowiedzialności, ani też za żadne pomyłki i ominięcia powstałe w trakcie opracowania lub druku. Wszelkie prawa do dwutygodnika „Głos Polonii” i materiałów reklamowych zamieszczanych w tym periodyku są zastrzeżone na rzecz Voice of Polonia Co.

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

6 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Opowieści Lady Buni Jolanta Lipińska - lat 44, urodzona w Jarosławiu na Podkarpaciu, od pięciu lat na emigracji, zamieszkała w Nowym Jorku na Brooklynie. W Polsce pośredniczka w obrocie nieruchomościami.

W USA sprzątaczka, niania, opiekunka osób starszych. Jednym słowem Lady Bunia!

Kwarantanna Nadszed³ czas, którego wszyscy siê obawiali. Od kilku tygodni zwozi³am do domu zapasy jedzenia, papieru toaletowego, rêczników papierowych i zastanawia³am siê jak to bêdzie, kiedy nie bêdzie mo¿na wychodziæ z domu. Strach, obawa, panika.... ró¿ne uczucia nami targa³y. Nadszed³ dzieñ kiedy wszyscy zostali zwolnieni z pracy. Ja nie. Ja jestem na pierwszej linii frontu. Codziennie ze strachem i obaw¹ wychodzê z domu do pracy. Nie mam mo¿liwoœci pozostania w domu na ten paskudny czas. Kiedy odmówiê przyjœcia do pracy, stracê j¹. Trudna decyzja. Nie mam wyjœcia, jestem niczym Halinka z Kiepskich - jedyna ¿ywicielka rodziny. Ja bym tam nie mia³a problemu z siedzeniem w domu, bêd¹c zdrowa i w dobrej kondycji. W koñcu zrobi³abym wszystko to na co brakuje czasu na co dzieñ. Dziwi¹ mnie wiêc narzekania, ¿e siê ludzie nudz¹. Ja tam siê nigdy nie nudzê. M³ody kwarantannê znosi dzielnie, w dzieñ spi, w nocy gra. A m¹¿?

Tu ju¿ pojawia siê lekki problem. Mój ma³¿onek nie potrafi siedzieæ bezczynnie. Nie mamy ogrodu, nie mamy gara¿u, nie mamy nawet piwnicy. Wracam w poniedzia³ek z pracy otwieram szafê i szok! W mojej szafie panuje idealny porz¹dek, perfekcyjny, wymarzony! Ch³opina z braku zajêcia wzi¹³ siê za porz¹dki i gotowanie obiadów. Powiem szczerze, ¿e mnie zawstydzi³. Misiu jest Perfekcyjnym Panem Domu. Nawet moje kosmetyki s¹ równo pouk³adane. Leci ch³op szafka po szafce, szufladka po szufladce. Oddzielnie moje leki, oddzielnie jego. Jestem pod wra¿eniem. Ma³¿onek ma ju¿ plan na kolejny tydzieñ - malowanie u nas i u s¹siadki. M³ody gra nocami na komputerze i s¹siad zacz¹³ narzekaæ, bo s³yszy je¿d¿enie fotelem

po pod³odze. No jasny gwint co to dziecko ma robiæ? Do tego Misiu do nocy sprzata, odkurza. S¹siadowi ciagle coœ przeszkadza, jak on puszcza muzykê w nocy to jest ok?

Ja tam upierdliwa nie jestem. A najbardziej wkurza mnie fakt, ¿e nie przyjdzie i nie powie tylko bawi siê w g³uchy telefon. Narzeka do kolegi, kolega dzwoni do swojej by³ej dziewczyny, a mojej kole¿anki, a ona do mnie. Ile mamy lat? No przecie¿ nie powiem, ¿e ch³op sprz¹ta po nocach, bo pomyœl¹, ¿e pantoflarz. Wpad³am wiêc na lepszy pomys³! Reakcja z mojej strony by³a b³yskawiczna, a kole¿anka przekaza³a swojemu by³emu: - "Rozmawia³am z s¹siadami, sprawa jest powa¿na. Nikt nie jeŸdzi u nich w nocy na deskorolce. Jest gorzej ni¿ bym siê spodziewa³a, sasiad zaprosi³ mnie do siebie i pokazali mi ca³y arsena³ zabawek erotycznych. Oni tak g³oœno uprawiaj¹ sex! S¹ fanami BDSM, pejcze, bicze, specjalne sto³y. Gray przy nich wypada blado! Ma³o tego uwielbiaj¹ swingersow. Powiedzieli ¿eby s¹siad z do³u przyszed³, wszystko mu chêtnie poka¿¹. Nawet mo¿e przyjœæ z ma³¿onk¹ to jakiœ ma³y seksik grupowy. Ja do nich chodzê i mnie siê podoba. Teraz wszyscy w domu to oni nazamawiali tych gad¿etów na internecie i testuj¹ ca³ymi dniami. Nie masz pojecia jaki ludzie maj¹ sex, my nigdy takiego nie mieliœmy..."

Z drugiej strony telefonicznego ³¹cza zapanowa³a cisza, taka cisza która dŸwiêczy w uszach, bo exnarzeczonego szlag trafi³ w sekundzie. A s¹siadom od tamtej pory nic ju¿ nie przeszkadza. Nikt nie narzeka i siê nie skar¿y. Niech myœl¹, ¿e nam ta kwarantanna na ³by albo na dupy uderzy³a, a co mi tam. Teraz sasiad na nasz widok przyspiesza kroku. Kto wie co nam jeszcze do g³owy wpadnie w tych ciê¿kich czasach.

Ja jako jedyna wychodzê do pracy i na zakupy. Z obawy przed chorob¹ postanowi³am wykorzystaæ internetowe instrukcje bezpieczeñstwa. Ostatnio mia³am siê z córk¹ i ziêciem spotkaæ w sklepie. Ubra³am maseczkê, dodatkow¹ ochronê zrobi³am z mêskich bokserek, okulary najwiêksze jakie nam, rêkawiczki. M¹¿ na mój widok z³apa³ siê za g³owê, ale nie da³am za wygran¹. W³asna córka mnie nie pozna³a. Uzna³a, ¿e jakiœ wariat biegiem pêdzi przez sklep, a ja macham i krzyczê: - Karolciu! ? "To ty?! Mamo proszê ciê, ty chyba zwariowa³aœ od tego koronawirusa" - córka by³a przera¿ona i wœciek³a.

Zastanawia³am siê czy w banku mnie nie aresztuj¹, bo m¹¿ wysadzi³ mnie pod bankiem ze s³owami: - "Bunia jak by ciê zastrzelili to pamiêtaj, ¿e ciê kocham..." ¯artowniœ mi siê trafi³. Dla mnie wa¿niejsze bezpieczeñstwo ni¿ to czy wygl¹dam œmiesznie. Córka z ziêciem, siedz¹ w domu i jak to m³odzi, energia ich rozpiera. S¹ œwie¿o po œlubie, wiec stwierdzili, ¿e maj¹ miesi¹c miodowy. Któregoœ dnia wys³ali mi filmik jak to wybudowali w salonie namiot z przeœcierade³ i udaj¹, ¿e wyjechali na Bali. To dopiero pierwszy tydzieñ, a ju¿ wszystkim "wali w dekiel" to co bêdzie dalej?

Tak na powa¿nie prosimy Boga aby to siê skoñczy³o i niech wszystko wróci do normy.

Pusta droga szybkiego ruchu w NY wyglada przera¿aj¹co, miasto jest ciche, wyludnione i smutne. n

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

PACZKI DO POLSKI I EUROPY PARCELS TO POLAND & EUROPE via Piast Forwarding authorized dealer

POLONIA BAKERY & DELI 14641-108 AVE, SURREY

TEL: 604 930 8848 Do wynajęcia 2 lub 1 bedroom w centrum Langley $650/$600, tel. 778 316 5277 Wynajmę pokój z łazienką dla kobiety w apartamencie w Surrey, ok. 7 minut do Skytrain $600.00 miesięcznie. Tel. 604.243.8085

Poznam miłą panią, samotną i niezależną, po sześćdzisiątce, lubiącą wyjazdy poza miasto, prawo jazdy mile widziane, z możliwością zamieszkania.

Do wynajęcie pokój z łazienką w centrum Westminster.

Kontakt - Iwona 778 689 7659

Tel. 7782452128

!

IA N A Ł O W D O O D E N O Z S IE W A Z IE N A W A D A !N

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

7

8 GŁOS POLONII

Prawo Agaty

www.glospolonii.net

AGATA RÊBISZ - prawniczka z Polski, a obecnie cz³onkini Kanadyjskiej Rady Regulacyjnej Konsultantów Imigracyjnych (The Immigration Consultants of Canada Regulatory Council). Organizacja ta jako jedyna, nadaje doradcom uprawnienia do reprezentacji klientów w sprawach emigracyjnych oraz obywatelskich.

Agata jest tak¿e uprawniona przez Kanadyjskie Ministerstwo Sprawiedliwoœci by dokonywa uwierzytelnieñ dokumentów potrzebnych do aplikacji emigracyjnych jako Commissioner of Oath. W swojej praktyce zawodowej wykorzystuje optymalnie wszelkie dostêpne programy Rz¹du Kanady: federalne, prowincjonalne, biznesowe, humanitarne i ³¹czenia rodzin sprawy ma³¿eñskie, sprowadzanie rodziców i dzieci.

Specjalizuje siê w wiêkszoœci programów, które umo¿liwiaj¹ pobyt sta³y lub tymczasowy w Kanadzie.

Kto może przylecieć do Kanady?

PRAWO AGATY

W jaki sposób choroba koronawirusowa (COVID-19) wp³ywa na imigracjê: turyœci, pracownicy zagraniczni i studenci?

Obecna polityka imigracyjna implikuje ograniczenia w podró¿ach z powodu koronawirusa. A niestety oszuœci wykorzystuj¹ nieznajomoœæ przepisów przez osoby chc¹ce wróciæ do swych krajów.

Warto wiêc sprawdziæ jakie s¹ mo¿liwoœci. Tymczasowi pracownicy zagraniczni, niektórzy studenci zagraniczni i zatwierdzeni stali rezydenci, którzy jeszcze nie otrzymali potwierdzenia sta³ego pobytu, mog¹ teraz wjechaæ do Kanady. Od 20 marca 2020 Kanada zablokowa³a mo¿liwoœæ wjazdu na swoje terytorium osobom bez kanadyjskiego obywatelstwa lub prawa sta³ego pobytu.

Jedynymi wyj¹tkami s¹ dyplomaci, za³ogi samolotów, bezpoœredni cz³onkowie rodzin Kanadyjczyków oraz do chwili zamkniêcia granic osoby z paszportem USA. Samoloty rejsów miêdzynarodowych mog¹ l¹dowaæ tylko na miêdzynarodowych lotniskach w Toronto, Montrealu, Vancouver i Calgary.

Kilka dni temu og³oszone wy³¹czenia dotycz¹ce podró¿y zosta³y ju¿ wprowadzone. Jeœli jesteœ zwolniony z zakazu, mo¿esz teraz podró¿owaæ do Kanady. Jeœli podró¿ujesz samolotem, musisz przejœæ kontrolê zdrowia przeprowadzon¹ przez linie lotnicze, zanim uzyskasz pozwolenie na wejœcie na pok³ad. Ka¿dy, kto wyka¿e objawy COVID-19, nie bêdzie móg³ dostaæ siê do Kanady drog¹ powietrzn¹.

Po przyjeŸdzie do Kanady ocenimy twoje zdrowie, zanim opuœcisz port wejœcia. Musisz izolowaæ siê przez 14 dni, nawet jeœli nie masz ¿adnych objawów. To jest obowi¹zkowe.

Tylko osoby œwiadcz¹ce podstawowe us³ugi i kierowcy ciê¿arówek, którzy regularnie przekraczaj¹ granicê w celu utrzymania przep³ywu towarów, s¹ zwolnieni z obowi¹zku izolacji.

Ograniczenia i wy³¹czenia dla osób podró¿uj¹cych do Kanady Turyœci Do odwo³ania nie mo¿esz podró¿owaæ do Kanady, nawet jeœli masz wa¿n¹ wizê dla odwiedzaj¹cych lub elektroniczne zezwolenie na podró¿ (eTA). Nadal mo¿esz podró¿owaæ do Kanady samolotem, jeœli jesteœ - osoba zarejestrowana zgodnie z kanadyjsk¹ ustaw¹ indyjsk¹ - osoba chroniona - cudzoziemiec podró¿uj¹cy na zaproszenie rz¹du kanadyjskiego w celu zwi¹zanym z powstrzymaniem COVID-19 - najbli¿szy cz³onek rodziny obywatela Kanady Musisz pokazaæ, ¿e przyje¿d¿asz do Kanady z wa¿nych powodów, a nie z powodów opcjonalnych lub dyskrecjonalnych, takich jak turystyka, rekreacja lub rozrywka.

- osoba, która zosta³a upowa¿niona na piœmie przez wyznaczonego urzêdnika imigracyjnego lub urzêdnika konsularnego rz¹du Kanady do wjazdu na terytorium Kanady w celu ponownego po³¹czenia cz³onków najbli¿szej rodziny - osoba, która zosta³a upowa¿niona na piœmie przez funkcjonariusza wyznaczonego zgodnie z ust. 6 ust. 1 ustawy o ochronie imigrantów i uchodŸców w celu ponownego po³¹czenia cz³onków najbli¿szej rodziny - pasa¿er tranzytuj¹cy, dopóki pozostajesz na kanadyjskim lot-

nisku, aby dokoñczyæ po³¹czenie - cz³onek kanadyjskiego wojska, si³y odwiedzaj¹ce lub cz³onek ich rodziny - akredytowany dyplomata lub cz³onek rodziny (w tym Organizacja Traktatu Pó³nocnoatlantyckiego [NATO], osoby na mocy Porozumienia w sprawie siedziby Narodów Zjednoczonych, inne organizacje) cz³onek za³ogi lotniczej lub morskiej - cudzoziemiec podró¿uj¹cy z USA do Kanady, który przebywa³ w USA lub Kanadzie tylko w ci¹gu ostatnich 14 dni i przyby³ w niezbêdnych celach Jeœli jesteœ ju¿ w Kanadzie i posiadasz wa¿n¹ wizê lub eTA, mo¿esz zostaæ tutaj.

Studenci zagraniczni Jeœli jesteœ studentem zagranicznym, który ma wa¿ne zezwolenie na naukê lub uzyska³ zezwolenie na naukê w dniu 18 marca 2020 r. lub wczeœniej, jesteœ zwolniony z ograniczeñ w podró¿owaniu.

Jeœli podró¿ujesz samolotem, musisz przejœæ kontrolê zdrowia przeprowadzon¹ przez linie lotnicze, zanim uzyskasz pozwolenie na wejœcie na pok³ad. Ka¿dy, kto wyka¿e objawy COVID-19, nie bêdzie móg³ dostaæ siê do Kanady drog¹ powietrzn¹.

Po przyjeŸdzie do Kanady ocenione zostanie twoje zdrowie, zanim opuœci sie port wejœcia. Musisz izolowaæ siê przez 14 dni, nawet jeœli nie masz ¿adnych objawów. To jest obowi¹zkowe.

Jeœli przedmioty klasowe w szkole zostan¹ przeniesione do formatu tylko online z powodu COVID-19, nie wp³ynie to na twoje uprawnienia do programu Post-Graduation Work Permit (PGWP).

Tymczasowi pracownicy zagraniczni Wszyscy tymczasowi pracownicy zagraniczni s¹ zwolnieni z ograniczeñ w podró¿owaniu i mog¹ podró¿owaæ do Kanady drog¹ powietrzn¹ lub l¹dow¹.

Jeœli podró¿ujesz samolotem, musisz przejœæ kontrolê zdrowia przeprowadzon¹ przez linie lotnicze, zanim uzyskasz pozwolenie na wejœcie na pok³ad. Ka¿dy, kto wyka¿e objawy COVID-19, nie bêdzie móg³ dostaæ siê do Kanady drog¹ powietrzn¹.

Kanada: oszuœci wykorzystuj¹ nieznajomoœæ przepisów przez osoby chc¹ce wróciæ do swych krajów Kanada dla wielu osób, tak¿e Polaków, sta³a siê punktem przesiadkowym w powrotnej podró¿y samolotem do kraju. Jednak na nieznajomoœci miejscowych przepisów mo¿na straciæ spore sumy, co wykorzystuj¹ internetowi oszuœci.

Choæ Kanada wpuszcza na swoje terytorium tylko Kanadyjczyków i osoby z prawem sta³ego pobytu, nadal dzia³aj¹ cztery lotniska miêdzynarodowe: w Calgary, Montrealu, Toronto i Vancouver.

Wyj¹tek dotyczy dyplomatów, za³óg samolotów, najbli¿szych cz³onków rodzin Kanadyjczyków, ale te¿ pasa¿erów, dla których Kanada jest tylko krajem tranzytowym. Pasa¿er musi udowodniæ, ¿e ma bilet na dalsz¹ trasê poza Kanadê, i nie mo¿e wyjœæ poza lotnisko.

Z mo¿liwoœci tranzytu przez Kanadê korzystaj¹ Polacy, którzy nie zd¹¿yli wczeœniej powróciæ z innych krajów obu Ameryk lub Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

nie mieli mo¿liwoœci skorzystania z samolotów LOT w ramach akcji #LOTdoDomu, poniewa¿ z krajów, w których przebywali, nie organizowano przelotów do Polski. Kanada wci¹¿ utrzymuje ograniczone po³¹czenia lotnicze z Europ¹. Jak wynika z informacji PAP, du¿e grupy Polaków ca³y czas korzystaj¹ z przesiadki w Toronto.

Jednak do wjazdu do Kanady - nawet tranzytowego - potrzebna jest eTA, elektroniczna autoryzacja podró¿y. Do jej uzyskania niezbêdne s¹: paszport, karta kredytowa i adres e-mail. Potwierdzenie przychodzi e-mailem po kilku minutach i tylko w przypadkach bardziej skomplikowanych kanadyjskie s³u¿by imigracyjne kontaktuj¹ siê bezpoœrednio. Uzyskanie eTA kosztuje 7 CAD, p³atne kart¹ kredytow¹. Poniewa¿ jednak wiele osób o tym nie wie, na niewiedzy zarabiaj¹ oszuœci. Jak mówili PAP polscy dyplomaci, jeœli przy wyszukiwaniu poza Kanad¹ wpisaæ w wyszukiwarkê Google s³owa "Canada" oraz "eta", kilka pierwszych wyników to strony udaj¹ce stronê rz¹du Kanady. To imitacje na tyle dobre, ¿e wiele osób daje siê nabraæ. W rezultacie p³ac¹ od 80 do 100 dolarów, nie uzyskuj¹ ¿adnej rejestracji, nie s¹ wpuszczane do samolotu lec¹cego do Kanady, a ich dane osobowe trafiaj¹ do oszustów.

Dopiero od kilku dni na stronie rz¹du Kanady www.canada.ca widnieje wyraŸna informacja, ¿e koszty eTA wynosz¹ 7 dolarów kanadyjskich. Konsulat Generalny RP w Toronto alarmowa³ od pocz¹tku ub. tygodnia na Twitterze, ¿eby sk³adaæ aplikacjê tylko na stronie rz¹du Kanady, podawa³ w³aœciwy link i ostrzega³ przed oszustami oraz przypomina³ o prawdziwej wysokoœci op³aty za autoryzacjê. Tê sam¹ informacjê zamieszczono na stronie Konsulatu Generalnego RP w Toronto.

Warto te¿ pamiêtaæ, ¿e od 25 marca poczta kanadyjska (Canada Post) zawiesi³a przyjmowanie jakichkolwiek przesy³ek do 60 krajów, wiêc znalezienie na rzekomej stronie rz¹du informacji, ¿e cokolwiek przyjdzie poczt¹ z Kanady oznacza, ¿e to fa³szywa strona.

Do otrzymania eTA potrzebny jest dostêp do internetu z dowolnego urz¹dzenia. Nale¿y wpisaæ adres www.canada.ca/eTA lub na stronie www.canada.ca skorzystaæ z wyszukiwarki. W formularzu trzeba wpisaæ imiê, nazwisko, numer paszportu, adres mailowy i odpowiedzieæ na kilka pytañ, m.in. o miejsce wydania paszportu, p³eæ, datê i miejsce urodzenia.

Instrukcje s¹ w jêzyku polskim, formularz jest w jêzykach urzêdowych: angielskim lub francuskim. To wa¿ne dla Polaków, w których nazwiskach znajduj¹ siê typowo polskie g³oski jak ê czy ¹, poniewa¿ przy wpisywaniu danych do formularza mo¿na u¿ywaæ wy³¹cznie liter u¿ywanych w angielskim lub francuskim. W razie w¹tpliwoœci kanadyjscy urzêdnicy radz¹ zajrzeæ na tê stronê paszportu, na której znajduj¹ siê dane osobowe pomiêdzy znakami <<>>. Elektroniczna rejestracja nie jest potrzebna osobom posiadaj¹cym obywatelstwo amerykañskie.

Wed³ug informacji Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, do koñca marca w ramach akcji #LOTdoDomu przetransportowano ponad 34 tys. Polaków z 50 krajów. Akcja ma trwaæ do 5 kwietnia.

Z wiadomoœci przekazywanych przez dyplomatów wynika, ¿e nie wszyscy Polacy powa¿nie podchodz¹ do problemu. Z niektórymi turystami trudno siê skontaktowaæ, wiêc zdarza siê, ¿e po odlocie samolotu pojawiaj¹ siê osoby zdumione, ¿e nic nie wiedzia³y o odlocie do Polski. n

GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

9

10 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Odszed³ œwiatowej s³awy polski kompozytor

Krzysz­tof­Pen­de­rec­ki­(1933-2020) Andrzej Krzeszowiec Igrzyska olimpijskie w Monachium w 1972 roku by³y pamiêtne, bo zapisa³y siê w kronikach krwawym zamachem palestyñskich terrorystów na sportow¹ ekipê Izraela, œmierci¹ 11 jej cz³onków oraz oficera niemieckiej policji.

Ale ja zapamiêta³em z tych igrzysk tak¿e, a mo¿e nawet przede wszystkim, dŸwiêki przejmuj¹cego utworu muzycznego, który zabrzmia³ nad stadionem i w telewizyjnych odbiornikach tu¿ po oficjalnym otwarciu olimpiady. Zazwyczaj w tym najbardziej uroczystym momencie ceremonii otwarcia igrzysk grano utwór Beethovena, ale wtedy, w 1972 roku, pop³ynê³a w œwiat muzyka skomponowana przez Polaka, Krzysztofa Pendereckiego.

Do­dziœ­mam­te­dŸwiê­ki­w­uszach,­tym­bar­dziej­przej­mu­j¹­ce,­¿e­utwór­swój­kom­po­zy­tor­na­zwa³­„Eke­che­iria”,­któ­re to­s³o­wo­jest­sym­bo­lem­­an­tycz­nej­idei­„po­ko­ju­bo­¿e­go”­na czas­trwa­nia­igrzysk,­co­w­przy­pad­ku­olim­pia­dy­w­Mo­na­chium,­nie­ste­ty,­siê­nie­spraw­dzi­³o.­Ma­³o­kto­dziœ­­pa­miê­ta, ¿e­ utwór­ roz­po­czy­na­j¹­cy­ mo­na­chij­skie­ igrzy­ska­ by³­ dzie­³em­Krzysz­to­fa­Pen­de­rec­kie­go.­Pa­miê­ta­siê­in­ne­je­go­dzie­³a,­któ­re­za­pew­ni­³y­mu­miej­sce­w­gro­nie­naj­wiêk­szych­kom­po­zy­to­rów­mu­zy­ki­wspó³­cze­snej.

Dla­kul­tu­ry­pol­skiej­i­jej­ran­gi­w­œwie­cie­by³­po­sta­ci¹­tak wiel­k¹,­ja­k¹­w­œwie­cie­fil­mu­by³­An­drzej­Waj­da.­Mo¿­na­po­wie­dzieæ,­¿e­w­pew­nym­stop­niu­by³­tak­¿e­twór­c¹­fil­mo­wym, po­nie­wa¿­ frag­men­ty­ je­go­ kom­po­zy­cji­ wy­ko­rzy­sty­wa­³o­ w swo­ich­ fil­mach­ wie­lu­ zna­nych­ re­¿y­se­rów,­ po­cz¹w­szy­ od Wil­lia­ma­ Fried­ki­na­ („Eg­zor­cy­sta”),­ po­przez­ Stan­leya­ Ku­bric­ka­(„Lœnie­nie”),­Da­vi­da­Lyn­cha­(„Dzi­koœæ­ser­ca”),Mar­ti­na­Scor­se­se­(‘Wy­spa­ta­jem­nic”),­na­An­drze­ju­Waj­dzie­i­je­go­„Ka­ty­niu”­koñ­cz¹c.

Ale­ani­trwa­j¹­ca­za­le­d­wie­2­mi­nu­ty­i­47­se­kund­„Eke­che­iria”,­ani­frag­men­ty­kom­po­zy­cji­wy­ko­rzy­sty­wa­ne­ja­ko­pod­k³ad­mu­zycz­ny­do­fil­mo­wych­fa­bu³­nie­by­³y­tym,­co­przy­nio­s³o­ Krzysz­to­fo­wi­ Pen­de­rec­kie­mu­ œwia­to­w¹­ s³a­wê.­ By³ au­to­rem­wiel­kich,­mo­nu­men­tal­nych­wrêcz­kom­po­zy­cji­mu­zycz­nych,­któ­rych­prze­ni­kli­we,­ro­ze­dr­ga­ne­dŸwiê­ki­ko­ne­se­rzy­przyj­mo­wa­li­aplau­zem­na­sto­j¹­co,­za­pi­su­j¹c­je­za­ra­zem w­swo­jej­mu­zycz­nej­pa­miê­ci.­Je­go­mu­zy­ka­by­³a­trud­na,­nie­zwy­czaj­na­i­nie­co­dzien­na.­To­nie­by­³a­mu­zy­ka­do­s³u­cha­nia przy­ka­wie,­któ­ra­wcho­dzi­jed­nym­uchem­a­wy­cho­dzi­dru­gim.­By­³a­po­ru­sza­j¹­ca,­ale­te¿­wzru­sza­j¹­ca,­na­wi¹­zy­wa­³a­do dra­ma­tycz­nych­i­tra­gicz­nych­wy­da­rzeñ­hi­sto­rycz­nych,­zmu­sza­³a­do­re­flek­sji.

Krzysz­tof­ Pen­de­rec­ki­ zmar³­ w­ szpi­ta­lu­ w­ Kra­ko­wie­ 29 mar­ca­2020­ro­ku,­po­d³u­giej­i­ciê¿­kiej­cho­ro­bie.­Od­szed³­je­den­z­naj­wiêk­szych­he­ge­mo­nów­wspó³­cze­snej­pol­skiej­kul­tu­ry­i­œwia­to­wej­mu­zy­ki­wspó³­cze­snej.­ Uro­dzi³­ siê­ szeœæ­ lat­ przed­ wy­bu­chem­ II­ woj­ny­ œwia­to­wej,­23­li­sto­pa­da­1933­ro­ku.­W­Dê­bi­cy,­w­dzi­siej­szym­wo­je­wódz­twie­ pod­kar­pac­kim.­ O­ cza­sie­ i­ at­mos­fe­rze­ miej­sca swe­go­uro­dze­nia­mó­wi³­w­jed­nym­z­wy­wia­dów­tak:­

„Mo­ja­ma­ma­by­³a­bar­dzo­wie­rz¹­ca,­de­wo­cyj­na­w­do­brym te­go­ s³o­wa­ zna­cze­niu.­ To­ by³­ œwiat­ re­li­gij­nych­ na­ka­zów­ i za­ka­zów.­Wo­kó³­¿y­dow­skie­mia­stecz­ko,­lud­noœæ­¿y­dow­ska sta­no­wi­³a­ja­kieœ­60­pro­cent­miesz­kañ­ców.­W­wiêk­szo­œci­by­li to­cha­sy­dzi,­a­przez­to­mo­¿e­my­by­li­œmy­bar­dziej­or­to­dok­syj­ni­ja­ko­ka­to­li­cy.­My­œlê,­¿e­gdy­bym­uro­dzi³­siê­w­in­nym kra­ju,­ w­ in­nych­ wa­run­kach­ geo­po­li­tycz­nych,­ pew­nie­ bym sa­kral­nej­ mu­zy­ki­ nie­ pi­sa³.­ Gdy­bym­ siê­ uro­dzi³­ w­ No­wej Ze­lan­dii,­to­pew­nie­pi­sa³­bym­mu­si­ca­le,­ale­na­szczê­œcie­uro­dzi­³em­siê­tu­taj”.

On­sam,­ale­tak­¿e­przy­ja­cie­le­je­go­ro­dzi­ny­mó­wi­li,­¿e­ta­lent­prze­szed³­na­nie­go­z­oj­ca­i­dziad­ka,­któ­rzy­¿y­li­w­œwie­cie­mu­zy­ki.­Na­for­te­pia­nie­gra³­w­wie­ku­bo­daj­¿e­7­lat,­po­tem­sam­na­uczy³­siê­graæ­na­skrzyp­cach­i­po­noæ­ju¿­w­wie­ku­dzie­ciê­cym­stwo­rzy³­swo­ja­pierw­sza­kom­po­zy­cjê.­Oczy­wi­stym­ by­³o,­ ¿e­ po­ skoñ­cze­niu­ dê­bic­kiej­ szko­³y­ œred­niej wsi¹­dzie­ do­ po­ci¹­gu­ i­ po­je­dzie­ do­ nie­da­le­kie­go­ Kra­ko­wa, gdzie­by­³a­Pañ­stwo­wa­Wy¿­sza­Szko­³a­Mu­zycz­na.­Za­cz¹³­siê kszta³­ciæ­w­kla­sie­Ar­tu­ra­Ma­law­skie­go.­ Mia³­26­lat,­gdy­Zwi¹­zek­Kom­po­zy­to­rów­Pol­skich­og³o­si³­dru­g¹­edy­cjê­kon­kur­su­dla­m³o­dych­kom­po­zy­to­rów.­Ju­ro­rzy­wy­ty­po­wa­li­do­na­gro­dy­trzy­kom­po­zy­cje.­Po­otwar­ciu­ko­pert­(kon­kurs­by³­ano­ni­mo­wy),­oka­za­³o­siê,­¿e­au­to­rem­ trzech­ naj­wy­¿ej­ oce­nio­nych­ utwo­rów­ by³­ je­den­ i­ ten sam­kom­po­zy­tor,­a­by³­nim­w³a­œnie­Krzysz­tof­Pen­de­rec­ki.

G³ów­n¹­na­gro­d¹­by­³o­dwu­mie­siêcz­ne­sty­pen­dium­we­W³o­szech.­I­tam­w³a­œnie­na­szki­co­wa³­Pen­de­rec­ki­utwór,­któ­ry nie­d³u­go­ póŸ­niej­ otwo­rzy³­ mu­ drzwi­ do­ miê­dzy­na­ro­do­wej ka­rie­ry.­Za­ty­tu­³o­wa³­ją­8'37",­któ­re­to­cy­fry­od­da­wa­³y­czas jej­trwa­nia.­Ukoñ­czy³­go­ju¿­po­po­wro­cie­do­kra­ju.­ Utwór­na­pi­sa­ny­zo­sta³­na­52­in­stru­men­ty­smycz­ko­we­(24 skrzy­piec,­10­al­tó­wek,­10­wio­lon­czel­i­8­kon­tra­ba­sów).­­W 1960­r.­otrzy­ma³­III­na­gro­dê­w­kon­kur­sie­im.­Grze­go­rza­Fi­tel­ber­ga­i­na­gra­ny­zo­sta³­przez­Je­rze­go­Kren­za­z­Wiel­k¹­Or­kie­str¹­ Sym­fo­nicz­n¹­ Pol­skie­go­ Ra­dia­ w­ Ka­to­wi­cach.­ Rok póŸ­niej­dy­rek­tor­mu­zycz­ny­Pol­skie­go­Ra­dia,­któ­ry­mia³­za­braæ­ta­œmê­z­na­gra­niem­na­se­sjê­Miê­dzy­na­ro­do­wej­Try­bu­ny Kom­po­zy­to­rów­UNE­SCO­do­Pa­ry­¿a,­po­wie­dzia³­Pen­de­rec­kie­mu,­ze­na­le­¿a­³o­by­zmie­niæ­ty­tu³­utwo­ru,­po­nie­wa¿­nada­ny­przez­au­to­ra­nic­ni­ko­mu­nie­mó­wi.­Po­d³u¿­szej­dys­ku­sji zmie­nio­no­na­zwê­kom­po­zy­cji­na­„Tren­-­ofia­rom­Hi­ro­szi­my”.­ W­Pa­ry­¿u­„Tren”,­mi­mo­¿e­upla­so­wa³­siê­na­IV­po­zy­cji,­zo­sta³­za­re­ko­men­do­wa­ny­ra­dio­fo­niom­pañstw cz³on­kow­skich­do­od­twa­rza­nia­w­pro­gra­mach ra­dio­wych.­Spo­tka³­siê­z­bar­dzo­du­¿ym­od­dŸwiê­kiem­i­sze­fo­wie­wie­lu­or­kiestr­sym­fo­nicz­nych­na­œwie­cie­po­sta­no­wi­li­wpro­wa­dziæ­ „Tren”­ do­ swo­je­go­ re­per­tu­aru.

W­ kil­ku­ przy­pad­kach­ cz³on­ko­wie­ or­kiestr­ od­m a­w ia­l i­ jed­n ak­ wy­k o­n a­n ia utwo­ru.­ Po­ prze­czy­ta­niu­ par­ty­tu­ry­ ar­gu­men­to­wa­li,­¿e­wy­kra­cza­on­po­za­gra­ni­ce­mu­zy­ki.­„Tren”­by³­rze­czy­wi­œcie­no­wa­tor­ski,­opar­ty­na­dŸwiê­kach­do­tych­czas nie­spo­ty­ka­nych,­ bo­ nie­sto­so­wa­nych,­ ale­ o ogrom­nej­ si­le­ eks­pre­sji,­ to­te¿­ po­ prze­³a­ma­niu opo­ru­mu­zy­ków­i­wy­ko­na­niu­utwo­ru,­od­czu­cia­wy­ko­naw­ców­ by­³y­ ju¿­ zu­pe³­nie­ in­ne.­ Co­ po­twier­dza­³o­ tak­¿e po­zy­tyw­ne­na­sta­wie­nie­doñ­s³u­cha­czy.­­­­­­­­ Po­ukoñ­cze­niu­stu­diów­zo­sta³­Pen­de­rec­ki­asy­sten­tem­w swo­jej­ ma­cie­rzy­stej­ uczel­ni.­ Z­ cza­sem­ sko­rzy­sta³­ z­ ofer­ty

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

pra­cy­ja­ko­wy­k³a­dow­ca­w­wy¿­szej­szko­le­mu­zycz­nej­w­nie­miec­kim­Es­sen.­Ca­³y­czas­oczy­wi­œcie­kom­po­no­wa³,­wiêc­w ro­ku­ 1966­ za­koñ­czy³­ pra­ce­ nad­ „Pa­sj¹­ we­d³ug­ œw.­ £u­ka­sza”,­a­trzy­la­ta­póŸ­niej­na­wie­lu­sce­nach­œwia­ta­za­czê­to­s³u­chaæ­dŸwiê­ków­je­go­pierw­szej­ope­ry,­za­ty­tu­³o­wa­nej­"Dia­b³y­z­Lo­udn".­Mniej­wiê­cej­w­tym­w³a­œnie­cza­sie­roz­po­cz¹³ te¿­ ka­rie­rê­ dy­ry­genc­k¹.­ W­ 1972­ r.­ zo­sta³­ rek­to­rem­ swo­jej ma­cie­rzy­stej­uczel­ni,­któ­rej­na­zwa­zmie­nio­na­zo­sta­³a­na­Aka­de­miê­Mu­zycz­n¹.­Przez­szeœæ­ko­lej­nych­lat­wy­ko­ny­wa³­rów­no­le­gle­pra­cê­dla­wy­dzia­³u­mu­zycz­ne­go­uni­wer­sy­te­tu­w­Yale (Yale­Uni­ver­si­ty­Scho­ol­of­Mu­sic),­w­1986­r.­w­Sal­zbur­gu mia­³a­ miej­sce­ pre­mie­ra­ je­go­ ko­lej­nej­ ope­ry­ za­ty­tu­³o­wa­nej „Czar­na­ma­ska”,­­a­rok­1988­to­na­gro­da­Gram­my­za­"Kon­cert­wio­lon­cze­lo­wy".

Trud­no­po­wie­dzieæ,­¿e­by­³o­to­zwieñ­cze­nie­je­go­kom­po­zy­tor­skiej­twór­czo­œci,­ale­sym­fo­nia­"Sie­dem­bram­Je­ro­zo­li­my",­któ­r¹­stwo­rzy³­na­za­mó­wie­nie­mia­sta­Je­ro­zo­li­my­i­któ­rej­pra­pre­mie­ra­od­by­³a­siê­tam­w­rok­1996,­od­bi­³a­siê­ogrom­nym­echem­na­ca­³ym­œwie­cie­i­to­nie­tyl­ko­w­œwie­cie­mu­zy­ki.­ Mo­nu­men­tal­ne,­ wspa­nia­³e­ dzie­³o­ o­ ogrom­nej­ eks­pre­sji sta­no­wi­³o­ ko­lej­n¹­ wiel­k¹­ kar­tê­ w­ kom­po­zy­tor­skim­ ¿y­ciu Krzysz­to­fa­Pen­de­rec­kie­go.

Wy­mie­ni­³em­wy­¿ej­tyl­ko­kil­ka­i­to­te­naj­bar­dziej­zna­ne kom­po­zy­cje­Krzysz­to­fa­Pen­de­rec­kie­go,­a­prze­cie¿­skom­po­no­wa³­ich­set­ki,­bo­je­go­¿y­cie­by­³o­¿y­ciem­in­ten­syw­nie­twór­czym.­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ O­so­bie­mó­wi³­m.in.:­ -­ Je­stem­ sa­mot­ni­kiem.­ Ni­by­ uczest­ni­czy­³em­ w­ za­k³a­da­niu­Piw­ni­cy­pod­Ba­ra­na­mi,­ale­kie­dy­za­czê­³a­funk­cjo­no­waæ -­od­sze­d³em.­Sie­dze­nie­no­ca­mi­przy­ta­nim­win­ku,­te­czê­sto g³u­pa­we­dys­ku­sje­za­czê­³y­mnie­nu­dziæ,­ -­¯y­jê­in­ten­syw­nie,­je­stem­ry­go­ry­stycz­ny­w­sto­sun­ku­do sie­bie,­zmu­szam­siê,­¿e­by­na­pi­saæ­choæ­pa­rê­tak­tów­dzien­nie, -­­S³u­cham­je­dy­nie­utwo­rów­pi­sa­nych­przez­pro­fe­sjo­nal­nych­kom­po­zy­to­rów.­Mu­zy­ka­ko­goœ­bez­¿ad­ne­go­wy­kszta³­ce­nia­mu­zycz­ne­go­nie­mo­¿e­byæ­do­bra,­ -­W­³a­ci­nie­jest­te¿­ca­³y­ciê­¿ar­hi­sto­rii­i­tra­dy­cji­Ko­œcio­³a.

Po­nie­wa¿­sam­by­³em­wy­cho­wy­wa­ny­na­³a­ci­nie,­to­nie­umiem na­wet­ dziœ­ cho­dziæ­ do­ ko­œcio­³a,­ gdzie­ s¹­ msze­ po­ pol­sku.

Wo­lê­s³u­chaæ­mszy­w­in­nym­jê­zy­ku.­Po­pol­sku­tek­sty­li­tur­gicz­ne­wy­da­j¹­mi­siê­ba­nal­ne.­Na­pew­no­mo¿­na­by­je­le­piej prze­t³u­ma­czyæ.­ Krzysz­tof­ Pen­de­rec­ki­ otrzy­ma³­ ty­tu³­ dok­to­ra ho­no­ris­ cau­sa­ od­ uni­wer­sy­te­tów­ w­ Ro­che­ster,­ Bor­de­aux,­ Leu­ven,­ Bel­gra­dzie,­ Wa­szyng­to­nie,­ Ma­dry­cie,­ Po­zna­niu,­ War­sza­wie,­Glas­gow.

Miesz­ka³­w­dwo­rze­w­Lu­s³a­wi­cach, któ­re­go­ bu­dy­nek­ pod­niós³­ z­ ru­in­ na po­cz¹t­ku­ lat­ 70.­ ub.­ wie­ku,­ a­ na­ 30 hek­ta­rach­urz¹­dzi³­wspa­nia­³y­park­i­ar­bo­re­tum.­W­ma­ju­2019­r.­za­pro­po­no­wa³­ Skar­bo­wi­ Pañ­stwa­ od­p³at­ne­ prze­ka­za­nie­po­sia­d³o­œci.­ W­Lu­s³a­wi­cach­kom­po­zy­tor­zre­ali­zo­wa³ te¿­jed­no­z­ma­rzeñ­swo­je­go­¿y­cia­-­utwo­rzy³ Eu­ro­pej­skie­ Cen­trum­ Mu­zy­ki­ Krzysz­to­fa­ Pen­de­rec­kie­go.­Dzia­³al­no­œci­tej­in­sty­tu­cji­przy­œwie­ca­„idea­in­spi­ro­wa­nia­ naj­zdol­niej­szych­ m³o­dych­ mu­zy­ków­ do­ do­sko­na­le­nia­umie­jêt­no­œci­i­d¹­¿e­nia­ku­pe³­nej­doj­rza­³o­œci­ar­ty­stycz­nej”.­­ n

Fot. Archiwum

GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

11

12 GŁOS POLONII

Przewodnik Filmowy

KRZYSZTOF WO£OCZKO - Realizator ponad 100 filmów i audycji telewizyjnych, operator i monta¿ysta. Twórca studia telewizji dydaktycznej w Olsztynie (1990) oraz studia wideo Allianz Polska (2001). W latach 1994-95 pracownik T-P S.A. Początkowo w Telewizyjnej Agencji Informacyjnej jako realizator wizji („Wiadomości”, „Panorama”, „Teleekspress”), a następnie jako trener i dziennikarz w Ośrodku Szkolenia i Analiz Programowych. Konsultant i trener w zakresie komunikacji wizualnej oraz wyk³adowca w Instytucie Dziennikarstwa UW (specjalność telewizyjna i dziennikarstwo multimedialne). Od stycznia 2018 roku mieszka w Kanadzie.

Pracuje jako fotograf i realizator dokumentalnych form wideo.

www.glospolonii.net

www.woloczko.com

KRZYSZTOF WOŁOCZKO

„Rojst”, czyli polskie bagno Zaraza wymiot³a sale kinowe do ostatniego widza!

Czekamy z ¿on¹ w domu a¿ kina znowu bêd¹ otwarte, ale nikt nie wie jak d³ugo to potrwa. Póki co, zostaje nam grzebanie w archiwach w poszukiwaniu ciekawych filmów na DVD albo korzystanie z propozycji Netflixa. 25 marca obejrzeliœmy na tej platformie (w warunkach pe³nej kwarantanny!) polski serial kryminalny "Rojst" w re¿yserii Jana Holoubka.

I wcale tego nie ¿a³ujemy!

W ci¹gu kilku godzin projekcji zobaczyliœmy jak wygl¹da³y lata osiemdziesi¹te w Polsce Ludowej. Akcja rozgrywa siê bowiem w czasach normalizacji po stanie wojennym, a tu¿ przed Okr¹g³ym Sto³em. Codzienne ¿ycie prowincjonalnego miasteczka toczy siê leniwie miêdzy hotelow¹ restauracj¹, sklepem Pewexu, a redakcj¹ lokalnej gazety. Pewnego dnia dochodzi jednak do podwójnego morderstwa: ginie prostytutka i dzia³acz partyjny. O tym morderstwie ma napisaæ artyku³ Witold Wanycz, zdolny dziennikarz z objawami wypalenia zawodowego (w tej roli znakomity Andrzej Seweryn). Jednoczeœnie do tej samej redakcji zostaje przyjêty Piotr Zarzycki (Dawid Ogrodnik) - syn wysoko postawionego dzia³acza partyjnego.

Obaj dziennikarze rozpoczynaj¹ mimo woli dziennikarskie œledztwo i coraz g³êbiej grzêzn¹ w tytu³owy rojst - bagno, z którego nie³atwo siê wydostaæ: Piotr Zarzycki rujnuje swoje ¿ycie rodzinne, a Witold Wanycz traci szansê na wyjazd za granicê.

Perfekcyjna scenografia, dopracowane w najmniejszym szczególe kostiumy, samochody z epoki oraz znakomite zdjêcia Bart³omieja Kaczmarka - to wszystko zapracowa³o na efekt pe³nej wiarygodnoœci tego obrazu PRL, który przedstawili nam twórcy jako t³o kryminalnej intrygi. Hiperrealistyczn¹ wizjê Polski lat osiemdziesi¹tych wzmacnia dodatkowo starannie przygotowana oprawa muzyczna (wspania³a scena z piosenk¹ "Zaopiekuj siê mn¹" potrafi wycisn¹æ ³zy wzruszenia) oraz jêzyk dialogów. Kto dziœ tak mówi jak Magda Drewiczowa (Gabriela Muska³a), matka Justyny: "Nie lubiê tego wyjca"…

Oprócz Andrzeja Seweryna i Dawida Ogrodnika (duet aktorski znany publicznoœci z filmu "Ostatnia rodzina") w filmie Jana Holoubka wystêpuje ca³a plejada znakomitych aktorów: Piotr Fronczewski jako kierownik hotelu, Zdzis³aw Wardejn jako sier¿ant milicji, Zofia Wich³acz jako Teresa Zarzycka (urzekaj¹ca i zaskakuj¹co dojrza³a) i Magdalena Walach jako Helena. ¯ona i kochanka Witka…

Jedni powiedz¹, ¿e serial Jana Holoubka jest mocnym, wci¹gaj¹cym i perfekcyjnie zrealizowanym krymina³em, ale inni mog¹ powiedzieæ, ¿e jest

nudny, bo "karty rozdawane s¹ powoli", akcja toczy siê bez poœpiechu, a d³ugoœæ niektórych ujêæ przekracza granice cierpliwoœci… Ale przecie¿ wolne tempo mo¿e stanowiæ o sile krymina³u, by widz mia³ czas na samodzielne u³o¿enie uk³adanki, kiedy pewne w¹tki to œlepe uliczki, a inne nie s¹ jeszcze do koñca odkryte. "Dostajemy jednak przy tym konsekwentnie i starannie zbudowan¹ historiê z satysfakcjonuj¹cym fina³em"- napisa³ jeden z widzów. Jest ta historia trochê za wolna i momentami przegadana, ale g³ówn¹ wartoœci¹ tego serialu jest moim zdaniem drugi plan, t³o akcji a nie sama akcja.

Rojst, czyli zdradliwe bagno, jest metafor¹ PRL. Fatalna si³a, która wiêzi ludzi i nie pozwala im swobodnie ¿yæ tylko bezlitoœnie poch³ania. Ten mroczny œwiat pe³en nienawiœci, gwa³tu i cierpienia jest niezrozumia³y. "To wszystko przez ten las. To on ludzi od siebie oddala" - mówi jedna z postaci. Niewyt³umaczalna, mroczna rzeczywistoœæ jest opisywana przez miejsk¹ legendê o z³ym lesie i bagnie, bo nie mo¿na nazywaæ dos³ownie obszarów politycznego i moralnego tabu. Tragiczny skok z dachu pary licealistów jest równie tajemniczy jak imiona ofiar wypisywane na konarach drzew.

W czasach powszechnej kwarantanny takie mroczne filmy bez happy endu trzeba ogl¹daæ ostro¿nie i z dystansem. Ogl¹danie serialu "Rojst" pole-

cam wszystkim pamiêtaj¹cym realia PRL-u, ale pod warunkiem, ¿e co jakiœ czas oderw¹ siê od ekranu, by zrobiæ kanapkê i napiæ siê herbaty. Jeszcze lepszy efekt daje pogawêdka z cz³onkiem rodziny na jakiœ neutralny temat… Wszystko po to, aby z³apaæ dystans i nie daæ siê wci¹gn¹æ. A ten film potrafi wci¹gaæ w ciemne zakamarki naszych resentymentów.

Dbajmy o swoj¹ odpornoœæ, bo jest nam dzisiaj bardzo potrzebna. n

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

Fot. Archiwum

Fot. Archiwum (5)

14 GŁOS POLONII

Trochę kultury

www.glospolonii.net

Kasia Marzencka, teatrolog z wykszta³cenia i zami³owania, do Vancouver przyjecha³a 12 lat temu z mi³oœci do gór i przygody.

Kiedy nie biega za dwójk¹ swoich ma³ych dzieci to uczy jogi w swoim przydomowym studio i czyta d³ugie powieœci, najlepiej trzy na raz.

„Zemsta”, czyli... spór pokoleniowy „Zemstê" zna chyba ka¿dy. To najs³ynniejsza komedia hrabiego Aleksandra Fredry.

Mo¿na j¹ znaleŸæ w repertuarze wielu teatrów, jest kanonem komizmu sytuacyjnego, dziêki czemu stwarza niekoñcz¹ce siê mo¿liwoœci popisów aktorskich. Wielu z nas mniej lub bardziej œwiadomie pos³uguje siê cytatami z tego utworu, takimi jak: „Niech siê dzieje wola nieba, z ni¹ siê zawsze zgadzaæ trzeba", czy „Jeœli nie chcesz mojej zguby, krokodyla daj mi luby".

Prapremiera „Zemsty” odby³a siê, w rok po jej napisaniu, 17 lutego 1834 roku we Lwowie w teatrze Jana Nepomucena Kamiñskiego. Inspiracj¹ by³a dla Fredry historia zamku Kamieniec w Odrzykoniu pod Krosnem, stanowi¹cego w³asnoœæ dwóch sk³óconych ze sob¹ rodów. Do jednego z nich nale¿a³a górna czêœæ zamku, do drugiego dolna. W sztuce Fredry spór o mur graniczny tocz¹ Czeœnik Raptusiewicz i Rejent Milczek, anga¿uj¹c przy tym bli¿szych i dalszych cz³onków rodziny i s³u¿bê. Kanon

scen komediowych polskiej literatury stanowi¹ sceny dyktowania listu przez Czeœnika Dyndalskiemu, zaloty Papkina do Klary czy spisywanie przez niego testamentu.

Sztuka ta wielokrotnie wystawiana by³a w Teatrze Telewizji. Po raz pierwszy w 1960 roku wyre¿yserowa³ j¹ Jerzy Kreczmar, a w roli Rejenta wyst¹pi³ wtedy 37-letni Gustaw Holoubek. Kolejn¹, rok póŸniej, wyre¿yserowa³ Adam Hanuszkiewicz. W 1968 roku Jerzego Krassowski, w 1972 Jan Œwiderski. Ostatnia telewizyjna wersja „Zemsty” mia-

³a premierê w 1994 roku, a wyre¿yserowa³a j¹ Olga Lipiñska. Potem by³ ju¿ tylko g³oœny film Andrzeja Wajdy w 2002 roku z mistrzowsk¹ obsad¹: Papkina zagra³ Polañski, Czeœnika - Gajos, Rejenta - Seweryn, Podstolinê - Figura, a Dyndalskego - Olbrychski.

Re¿yser najnowszej inscenizacji Teatru Telewizji Redbad Klynstra-Komarnicki osadza akcje spektaklu w bli¿ej nie okreœlonej rzeczywistoœci podkreœlaj¹c uniwersalny wydŸwiêk sztuki. Scenografia i kostiumy zaprojektowane przez Karolinê Fandrejewsk¹ nie wskazuj¹ na konkretn¹ epokê ani miejsce wydarzeñ. „To siê dzieje w Polsce, naszej Polsce - wyjaœnia re¿yser. - Kostiumy i scenografia mia³y nie przeszkadzaæ. Najwa¿niejsze, by ka¿da postaæ by³a prawdopodobna, czyli taka jak¹ moglibyœmy spotkaæ. ¯eby najwa¿niejsze by³y jej problemy i temat, a kostiumy i scenografia - w tle. Chcia³em skupiæ siê na tekœcie, relacjach miêdzy bohaterami" mówi re¿yser w jednym z wywiadów. Muzyka Radka Fedyka jest najbardziej wspó³czesnym elementem tego przedstawienia. Niektóre sceny przypominaj¹ teledyski z przyœpieszonymi lub zwalnianymi kadrami, pe³ni¹ one rolê przerywników miêdzy kolejnymi aktami. Re¿yser odszed³ od typowo komediowej stylizacji i podszed³ do utworu Fredry bardziej na powa¿nie. Œwiadczy o tym chocia¿by wybór obsady, wœród której brakuje typowo komediowych aktorów. Rafa³ Zawierucha w roli Papkina jest energiczny i wyrazisty, ale bardziej ni¿ œmieszny jest melancholijny. W dredach i z dwudniowym zarostem wygl¹da trochê jak Jack Sparrow z „Piratów z Karaibów”. Micha³ Czarnecki w roli porywczego Czeœnika ma siln¹ prezencjê, ale te¿ wydajê siê byæ bardziej rubaszny i delikatniejszy od swoich poprzedników w tej roli. Za to bardziej wyrazist¹ postaci¹ ni¿ zazwyczaj jest Wac³aw grany przez Marcina Stepniaka. Najbardziej komiczn¹ rol¹ w spektaklu jest Podstolina grana przez Ewê Konstancjê Bu³hak. Aktorka œwietnie prezentuje siê w roli m³odej wdówki pilnuj¹cej swoich interesów.

W spektaklu tym jest ma³o komizmu, bardziej jest zamyœlenie. Niektóre kwestie aktorzy wyg³aszaj¹ wprost do kamery. Rejent mówi: „Nie brak œwiadków na tym œwiecie". Widzowie te¿ s¹ czêœci¹ tego sporu. Przedstawienie Klynstry-Komarnickiego jest o d¹¿eniu do zgody. W fina³owej scenie w uœcisku d³oni zwaœnionych s¹siadów pomaga Klara.

- „Wszyscy poza Klar¹ poruszaj¹ siê w starotestamentowym œwiecie zemsty, gdzie rz¹dzi zasada oko za oko.

M³odzi nie do koñca rozumiej¹, o co starzy siê k³óc¹ i dlaczego tak krzycz¹. Ujawnia siê spór pokoleniowy. Klara stawia na odruch serca. I byæ mo¿e w³aœnie tak myœl¹ce m³ode kobiety s¹ dziœ ratunkiem dla œwiata...” - mówi re¿yser.

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

Spektakl Teatru Telewizji „Zemsta” w re¿yserii Redbada Klynstry-Komarnickiego mo¿na ogl¹daæ nas stronie TVP: www.vod.tvp.pl katalog Teatr Telewizji.

Fot. Archiwum

, Wirus zaatakowal www.glospolonii.net

Spada cena za bary³kê

Krzysztof Bardzik

GŁoS­poLonII

ro­pę naf­to­wą

15

Alkoholik potrzebuje dla swojej egzystencji codziennej dawki alkoholu, œwiatowa gospodarka nieco ponad 100 lat temu zaczê³a siê uzale¿niaæ od ropy naftowej i od tego czasu nie jest w stanie z tego na³ogu siê wyleczyæ. Gorzej - pozbawienie jej dziœ tego surowca by³oby równoznaczne z zag³ad¹.

Kilka krajów posiadaj¹cych na swoim terytorium bogate zasoby ropy zbudowa³o na tym surowcu ogromne bogactwo. W wielu przypadkach wrêcz niewyobra¿alne, jak na przyk³ad w Arabia Saudyjska.

Kondycja gospodarcza wielu innych krajów te¿ jest w ogromnej mierze uzale¿niona od ropy.

Takim przyk³adem jest Rosja - kraj ca³kowicie zale¿ny od eksportu surowców, wœród których ropa naftowa stanowi kluczow¹ pozycjê w bud¿ecie tego pañstwa. Konkretnie zaœ nie sama ropa lecz jej ceny.

Im wy¿sze ceny ropy, tym bud¿ety tych pañstw maj¹ siê lepiej, im ni¿sze, tym gorzej.

I tak na przyk³ad bud¿et Arabii Saudyjskiej zosta³ skonstruowany w oparciu o cenê ropy wynosz¹c¹ 80 dol. za bary³kê, natomiast Rosjanie, doœwiadczeni wahaniami cen ropy w latach poprzednich, skalkulowali go ostro¿nie zak³adaj¹c, ¿e jej cena nie spadnie poni¿ej 40 dol. za bary³kê.

Jedne i drugie kalkulacje by³y trafne dopóki za spraw¹ nie do koñca dobrze termicznie przyrz¹dzonego nietoperza, w organizmie pewnego Chiñczyka nie pojawi³ siê odzwierzêcy wirus, którego wirusolodzy zakodowali pod nazw¹ COVID-19.

Tuszowane przez chiñskie w³adze co najmniej przez miesi¹c rozprzestrzenianie siê wirusa doprowadzi³o do wybuchu epidemii w jednej z chiñskich prowincji, która b³yskawicznie przekszta³ci³a siê w pandemiê ogarniaj¹c¹ ca³y œwiat. Wszêdzie dok¹d dotar³a, rz¹dy ogarniêtych ni¹ krajów wprowadza³y i wprowadzaj¹ ostre restrykcje dotycz¹ce przemieszczania siê. Ulice miast pustoszej¹, ludzie siedz¹ w domach, ruch samochodowy zamiera, transport drogowy gwa³townie maleje, przemys³ wyhamowuje, linie lotnicze tn¹ drastycznie sieæ po³¹czeñ, bo ludzie przestaj¹ podró¿owaæ. Paliwo¿erne bran¿e musia³y straciæ apetyt i go straci³y. Poda¿ na ropê naftow¹ drastycznie zmala³a i w konsekwencji gwa³townie spad³a jej cena.

Gdy gospodarka œwiatowa funkcjonuje bez zak³óceñ, dzienny popyt na ropê naftow¹ oscyluje na poziomie oko³o 100 milionów bary³ek dziennie. Jedna bary³ka zawiera 159 litrów ropy, zaœ jedna tona 6,84 bary³ki. Epidemia w Chinach poci¹gnê³a za sob¹ ograniczenia w komunikacji oraz w produkcji przemys³owej. Restrykcje spowodowa³y zmniejszenie zapotrzebowania tego kraju na ropê o 3,6 mln bary³ek dziennie. Na przestrzeni wszystkich dni lutego popyt na ten surowiec zacz¹³ maleæ na ca³ym œwiecie i wynosi³ 4,4 mln bary³ek dziennie. Z chwil¹, gdy pandemia zaczê³a ogarniaæ ca³y œwiat, a rz¹dy poszczególnych krajów wprowadza³y restrykcje w przemieszczaniu siê ludnoœci, dalszy spadek cen by³ nie do unikniêcia.

W pierwszych kilku dniach marca gie³dowa cena bary³ki ropy utrzymywa³a siê jeszcze na poziomie 55 dol. i szybko spada³a, najpierw do 33 dol., potem 30 dol. i przyszed³ dzieñ 9 marca, który nazwany zosta³ "czarnym poniedzia³kiem" na rynku ropy. Cena bary³ki spad³a poni¿ej 20 dol. za bary³kê, potem nieco odbi³a w górê, ale panika sta³a siê ju¿ nieunikniona. Zaczê³a siê wyprzeda¿ akcji, która b³yskawicznie przenios³a siê tak¿e na notowania innych surowców. Ceny spada³y i to tak drastycznie, ¿e amerykañ-

ska gie³da na Wall Street zosta³a zmuszona wstrzymaæ notowania akcji. Wyprzeda¿ przenios³a siê tak¿e na kontynent europejski, wiêc gie³dy w Londynie i we Frankfurcie równie¿ zawiesi³y n a jakiœ czas notowania. Co ciekawe, spadaæ zaczê³y tak¿e ceny z³ota, które w sytuacji zawirowañ na œwiatowych gie³dach traktowane by³o zawsze jako pewna lokata kapita³u. Ale nie tym razem.

Tydzieñ po "czarnym poniedzia³ku", te¿ w poniedzia³ek, ale 16 lutego, "pomarañczowy prezydent" USA, który dotychczas twierdzi³, ¿e nie ma ¿adnej epidemii, jest tylko zwyk³a grypa, a pandemia to wymys³ demokratów i ¿yj¹cych z fakenewsów mediów, nagle zmieni³ front o 180 stopni. Oœwiadczy³, ¿e nie wiadomo czy Ameryka poradzi sobie z epidemi¹ nawet do sierpnia. To tylko pogorszy³o sytuacjê na œwiatowych gie³dach.

Kraje produkuj¹ce ropê naftow¹ próbuj¹ od dawna, dla w³asnego dobra oczywiœcie, kontrolowaæ jej ceny na œwiatowych rynkach. W tym celu 60 lat temu powo³ali w Bagdadzie Organizacjê Krajów Eksportuj¹cych Ropê Naftow¹ (OPEC). Nie zrzesza ona wszystkich pañstw producentów. Jest ich w OPEC tylko 14. I nie ma w niej Rosji, która jest trzecim w gronie najwiêkszych producentów tego surowca (Kanada jest czwarta, ale produkuje ponad po³owê mniej ropy od Rosji). Potencja³ wytwórczy wszystkich krajów OPEC stanowi 44 proc. œwiatowego rynku, w tym na Arabiê Saudyjsk¹ przypada 12,9 proc.

Na Rosjê niewiele mniej, bo 12,6 proc., natomiast liderem s¹ USA, których wydobycie stanowi 15 proc. œwiatowej produkcji. Udzia³ Kanady to 5,7 proc. (dane za rok 2019).

W sytuacji, gdy spada cena ropy, ka¿dy z jej producentów ma nieodpart¹ chêæ natychmiastowego zwiêkszenia wydobycia, by iloœci¹ nadrobiæ utratê ceny. Jest te¿ sposób odwrotny - ograniczenie wydobycia, by poda¿ surowca dostosowaæ do zapotrzebowania, dziêki czemu mo¿na w miarê skutecznie ograniczaæ straty spowodowane spadkiem ceny. Tak czy siak, producenci i tak strac¹ sporo pieniêdzy, ale w tym drugim przypadku mniej i nie bêd¹ pozbywaæ siê strategicznego dla œwiata surowca za bezcen. Logiczne wiêc, ¿e producenci powinni przyj¹æ drug¹ opcjê. Tyle tylko, ¿e do tego potrzebne jest wspó³dzia³anie.

Arabia Saudyjska, która przewodzi OPEC, zaproponowa³a takie rozwi¹zanie krajom pozostaj¹cym poza struktur¹ tej organizacji, przede wszystkim Rosji, która potencja³em wydobywczym tylko nieznacznie ustêpuje Arabii Saudyjskiej. Arabowie proponowali ograniczyæ dzienne wydobycie o 1,5 mln bary³ek, ale RoDwutygodnik­polonii­kanadyjskiej­w­Kolumbii­Brytyjskiej

sjanie na to nie przystali. W³adcy œwiatowego rynku ropy opuœcili wiêc Wiedeñ (siedziba OOPEC) bez porozumienia. Saudyjczycy uznali brak zgody Rosji za wywo³anie naftowej wojny. Oœwiadczyli, ¿e bêd¹ pompowaæ ze swoich z³ó¿ surowiec bez ¿adnych ograniczeñ i zalej¹ œwiat tani¹ rop¹, nawet jeœli bêdzie kosztowaæ tylko 25 dol. za bary³kê. Rosjanie nie ulegli szanta¿owi, zapowiedzieli ¿e przystaj¹ na te warunki, poniewa¿ od dawna przygotowywali siê na tak¹ sytuacjê. W tym celu utworzyli w czasach wysokich cen surowca Narodowy Fundusz Bogactwa, na którym zgromadzili wystarczaj¹co du¿o pieniêdzy, by , jak twierdz¹, ich krajowy bud¿et wytrzyma³ nawet 6 lat z niskimi cenami ropy na poziomie miêdzy 25 a 30 dol. za bary³kê. I wojna trwa.

S¹ jednak tacy, którzy twierdz¹, ¿e naftowa wojna ma wyrz¹dziæ najwiêksze szkody temu trzeciemu, czyli Amerykanom.

Po opanowaniu otó¿ technologii produkcji ropy z ³upków lider œwiatowej gospodarki przepoczwarzy³ siê bowiem z najwiêkszego konsumenta ropy naftowej na najwiêkszego jej producenta. I Saudyjczycy, i Rosjanie zorientowali siê, ¿e z chwil¹ gdy oni obni¿aj¹ wydobycie, najlepiej wychodz¹ na tym w³aœnie Amerykanie, poniewa¿ roœnie wtedy ich udzia³ w œwiatowym rynku ropy. Kiedy natomiast obni¿aj¹ ceny, to Amerykanie popadaj¹ w k³opoty.

K³opot ten bierze siê st¹d, ¿e wydobycie z ³upków jest po pierwsze kosztowne, po drugie - wiêkszoœæ ropy wydobywa siê z takiego z³o¿a w ci¹gu dwóch lat i trzeba inwestowaæ pieni¹dze w kolejne odwierty. Jeœli cena surowca na œwiatowych rynkach spada poni¿ej 40 dol. za bary³kê, finansowanie poszukiwañ ropy w ³upkach przestaje siê op³acaæ. Utrzymywanie niskich cen, poni¿ej wspomnianych 40 dol. za bary³kê, mo¿e istotnie wyhamowaæ amerykañskie wydobycie z ³upków, bo trudno uwierzyæ, by je ca³kowicie unicestwi³o. Ameryka jest bowiem bogata, a Trump zapowiedzia³ wspomo¿enie naftowego sektora w trudnych czasach i zapewne kraj ten przetrwa wojnê czy te¿, jak chc¹ inni - zmowê Saudyjczyków i Rosjan.

Na razie mamy wiêc niskie ceny ropy, co niekoniecznie musi siê przek³adaæ na równie niskie ceny benzyny czy oleju napêdowego, poniewa¿ ceny paliw nie zni¿kuj¹ zgodnie z cenami ropy. W Polsce na przyk³ad paliwa potania³y i to nawet znacz¹co, ale znacznie mniej ni¿ potania³a ropa. W kraju nad Wis³a po³owê bowiem cen paliw tworz¹ podatki, które stanowi¹ znacz¹c¹ kwotê w bud¿ecie pañstwa. n Fot. Archiwum

16 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

.

NIEWIDZIALNY zabojca . . sterroryzowal swiat

Koronawirus - Polska, Europa, œwiat

Wywêdrowa³ z Chin, gdzie siê narodzi³. Najpierw uderzy³ w Europê. Jego straszliwe zabójcze skutki najmocniej odczuwaj¹ ca³y czas W³osi oraz Hiszpanie.

Koronawirus szybko przeniós³ siê na drug¹ stronê Atlantyku. W pierwszej kolejnoœci zaatakowa³ Nowy Jork i powoli rozprzestrzenia siê po ca³ych Stanach.

Nikt nie wie, kiedy pandemia siê skoñczy i jakie bêd¹ jej ostateczne skutki. Natomiast wiadomo ju¿ na pewno, ¿e kryzys dotknie œwiatow¹ gospodarkê. Jeœli spe³ni¹ siê najczarniejsze scenariusze, które zak³adaj¹, ¿e w USA pracê mo¿e straciæ nawet 40 milionów ludzi, to czekaj¹ nas czasy wyj¹tkowo ciê¿kie.

Poni¿ej przedstawiamy naszym Czytelnikom najwa¿niejsze i najciekawsze (naszym zdaniem) informacje dotycz¹ce przebiegu pandemii z tygodnia od czwartku 26 marca do czwartku 2 kwietnia br. Wybrane zosta³y spoœród kilku tysiêcy, bo nie sposób przytoczyæ wszystkich wydarzeñ, do których w zwi¹zku z pandemi¹ dochodzi na ca³ym naszym globie.

CZWARTEK (26 marca)

Burmistrz Madrytu, Jose Luis Martinez-Almeida poinformowa³ o koniecznoœci "natychmiastowego" zamkniêcia miejskich zak³adów pogrzebowych z powodu "braku œrodków ochronnych dla pracowników" oraz "osi¹gniêcia limitu dysponowanego miejsca na przechowywanie zw³ok". Zdecydowa³ za to o przekszta³ceniu ogromnego lodowiska na tymczasow¹ kostnicê. - Nie jesteœmy w stanie kontynuowaæ kremacji i pochówku cia³ ofiar COVID-19 - napisa³ burmistrz hiszpañskiej stolicy. Na tymczasow¹ kostnicê zamieniono ogromne lodowisko w dzielnicy Hortaleza, znane jako Ice Palace. Ogólna liczba zgonów z powodu koronawirusa wzros³a w tym kraju do ponad 3 tys. Nast¹pi³ te¿ nienotowany wczeœniej wzrost przypadków zaka¿enia. W sumie zainfekowanych jest ponad 47 tys. osób. xxx Wed³ug szacunków Krajowej Izby Gospodarczej 70 proc. polskich przedsiêbiorców bêdzie redukowaæ zatrudnienie. Pracê mo¿e straciæ od 320 do 480 tys. osób w optymistycznym wariancie obni¿enia tegorocznego wzrostu PKB do 1 proc. oraz od 1,12 mln do 1,28 mln osób w wariancie pesymistycznym, gdyby PKB odnotowa³ 5-procentowy spadek. xxx Zaczyna siê kryzys w USA. "Zwyk³a grypa" jak lekcewa¿¹co mówi³ o korona wirusie prezydent Donald Trump, przekszta³ca siê w kataklizm. W ci¹gu tygodnia liczba osób ubiegaj¹cych siê po raz pierwszy o zasi³ek dla bezrobotnych wzros³a o 3 mln do 3,283 miliona. To najwiêkszy przyrost osób bez pracy w historii tego kraju. Ekonomiœci z Wall Street spodziewali siê, ¿e liczba nowych bezrobotnych wyniesie 1,7 mln. Tydzieñ wczeœniej by³o to "zaledwie" 282 tys. xxx Clemens Fuest z Instytutu Badañ Ekonomicznych przy Uniwersytecie Monachijskim oceni³, ¿e - w zale¿noœci od scenariusza niemiecka gospodarka poniesie od 255 do 729 miliardów euro kosztów pandemii. Jego zdaniem, kryzys ten jest w stanie "przebiæ wszystko, czego Niemcy doœwiadczy³y dot¹d w wyniku kryzysów gospodarczych i katastrof naturalnych" i wstrz¹œnie rynkiem pracy. xxx Kuria zamojsko-lubaczowska poda³a, ¿e zaka¿ony koronawirusem 42-letni wikariusz z parafii w £abuniach prowadzi³ msze œwiête i spowiada³ wiernych. Jego stan jest doœæ powa¿ny. Proboszcz tej parafii oraz inni ksiê¿a i œwieccy, z którymi zaka¿ony ksi¹dz mia³ ostatnio kontakt, zostali poddani kwarantannie.

Xxx Do koñca dnia w Polsce potwierdzono 1120 przypadków zaka¿enia koronawirusem i œmieræ 14 pacjentów. xxx Angela Merkel dosta³a na biurko raport, którego analizy s¹ zatrwa¿aj¹ce. Wynika z niego, ¿e jeœli w Niemczech spe³ni siê najgorszy scenariusz epidemii COVID-19, to 70 procent ludnoœci ulegnie zaka¿eniu, a dla 80 procent chorych zabraknie miejsc na oddzia³ach intensywnej terapii, a liczba zgonów mo¿e przekroczyæ milion. Autorzy raportu twierdz¹, opieraj¹c siê na doœwiadczeniach Korei P³d., ¿e w Niemczech testom powinno siê poddawaæ 100 tys., a w przeci¹gu kilku tygodni 200 tys. osób dziennie.

PI¥TEK (27 marca)

- Pañstwo zaniedba³o s³u¿bê zdrowia przez dziesi¹tki lat, a teraz wzywa siê nas lekarzy byœmy pracowali non stop, bez masek, bez œrodków ochronnych. I rz¹d stara siê to ubraæ w s³owa pe³ne martyrologii, ¿e ojczyzna wzywa, ¿e to jest powo³anie, patriotyzm.

Ja bym chcia³, ¿eby ludzie ju¿ teraz zaczêli myœleæ, co bêdzie jak koronawirus siê skoñczy, byœmy znów nie dali siê zmanipulowaæ ludziom u w³adzy, byœmy wreszcie rozliczyli ich za te zaniedbania - powiedzia³ w mediach gdañski chirurg Maciej Œmietañski. xxx Naczelna Rada Lekarska zaapelowa³a do Prezesa Rady Ministrów o wprowadzenie na terenie Rzeczypospolitej Polskiej stanu klêski ¿ywio³owej z powodu rozszerzaj¹cej siê epidemii koronawirusa COVID-19. - Rosn¹ce statystki zaka¿eñ wskazuj¹, ¿e nasz kraj znajduje siê w fazie dynamicznego rozszerzania siê epidemii.

Najbli¿sze 30 dni oka¿¹ siê kluczowe w walce z wirusem. xxx Poniewa¿ podczas epidemii w nabo¿eñstwie nie mo¿e braæ udzia³u wiêcej ni¿ 5 osób, proboszcz Parafii œwiêtego Idziego w BrzeŸniu, w powiecie sieradzkim, chcia³ wynaj¹æ autobus, w którym móg³by odprawiaæ msze mobilne. W autobusie mo¿e siê znajdowaæ 15 osób. Kuria w Kaliszu oœwiadczy³a, ¿e to by³ ¿art. Nie doda³a, ¿e ponury. Tyle tylko, ¿e proboszcz zredagowa³ stosowne og³oszenie parafialne w tej sprawie. xxx W Polsce obowi¹zuj¹ nowe zasady bezpieczeñstwa - na mszy i innych obrzêdach religijnych nie mo¿e byæ wiêcej ni¿ piêæ osób wy³¹czaj¹c duchownego. Ale by³y szef MON, Antoni Macierewicz uwa¿a inaczej i zaapelowa³ w swoim cotygodniowym wyst¹pieniu w Radiu Maryja o t³umne przybywanie wiernych do koœcio³ów. Zakaz gromadzenia siê na mszy œw. w wiêcej ni¿ piêæ osób jest po prostu nieroztropny. Uderza nie tylko w nasz¹ tradycjê, ale tak¿e w nasz¹ odpornoœæ w tych najtrudniejszych czasach. Konsekwencje dla naszego ¿ycia duchowego, dla naszego stanu psychicznego, dla naszej duchowoœci - s¹ w sposób oczywisty nies³ychanie negatywne. Raz jeszcze apelujê do pana ministra zdrowia, ¿eby zmieni³ w swoim rozporz¹dzeniu ten zapis. Jest to apel tak¿e do pañstwa, bo musimy mówiæ g³oœno, ¿e wiara i jej praktykowanie w tych trudnych czasach jest konieczne. xxx - B¹dŸcie krytyczni, ale odpowiedzialni. Od³ó¿cie wybory. Nawet Putin to zrozumia³ - napisa³ Donald Tusk przebywaj¹cy na kwarantannie w Brukseli. xxx W ci¹gu ostatniej doby we W³oszech zmar³o 969 osób zara¿onych koronawirusem. To najtragiczniejsza sytuacja od pocz¹tku trwania epidemii w tym kraju. £¹czna liczba zmar³ych z powodu koronaDwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

wirusa wzros³a do 9 tys. 134 osób. Dotychczas we W³oszech potwierdzono 86 tys. 498 przypadków infekcji. W ci¹gu ostatniej doby ta liczba zwiêkszy³a siê o 5 tys. 909. Tego dnia podano równie¿, ¿e z powodu zara¿enia koronawirusem zmar³o ³¹cznie 44 w³oskich lekarzy, a zaka¿onych jest ponad 6 tys. 200 pracowników w³oskiej s³u¿by zdrowia. To 9 proc. ca³ego personelu medycznego we W³oszech. xxx W Stanach Zjednoczonych potwierdzono ponad 100 tysiêcy przypadków zaka¿enia koronawirusem. Zmar³o 1475 osób, z czego 345 tylko w ci¹gu ostatniej doby. Prezydent Donald Trump podpisa³ pakiet stymulacyjny dla amerykañskiej gospodarki o wartoœci dwóch bilionów dolarów na czas walki z pandemi¹. Dodatkowo nakaza³ samochodowym koncernom General Motors i FORD produkcjê respiratorów. xxx Polskie Ministerstwo Zdrowia po 30 latach wolnoœci s³owa przypomnia³o sobie o cenzurze z czasów komuny. W piœmie wys³anym do lekarzy pe³ni¹cych funkcjê konsultantów wojewódzkich zakazuje wypowiadania siê na tematy zwi¹zane z koronawirusem. xxx Na wie¿y Eiffla w Pary¿u o godzinie 20 pojawi³ siê napis "dziêkujê" skierowany do osób walcz¹cych z epidemi¹ COVID-19.

SOBOTA (28 marca)

Polskie Ministerstwo Zdrowia poinformowa³o po godzinie 20 o 157 nowych przypadkach zaka¿enia korona wirusem i œmierci kolejnego, osiemnastego pacjenta. xxx Liczba zmar³ych zaka¿onych koronawirusem przekroczy³a we W³oszech 10 tys. Podczas ostatnich 24 godzin zmar³o w tym kraju kolejnych 889 osób. £¹czna liczba zmar³ych (10 023 osoby) jest niemal trzy razy wy¿sza ni¿ w Chinach. O ile oczywiœcie dane z Chin s¹ wiarygodne, w co wielu fachowców mocno w¹tpi.

Cumuj¹cy w Genui statek wycieczkowy Splendid zosta³ tymczasowo przekszta³cony w szpital. Grupa pierwszych 25 pacjentów zosta³a przetransportowana na jego pok³ad w poniedzia³ek.

Docelowo liczba przyjêtych mo¿e wzrosn¹æ do 400. Ka¿da z osób dostaje oddzieln¹ kajutê. Na statku znajduje siê l¹dowisko dla helikopterów. Znajduj¹cy siê na terenie portu hangar zamierza siê przekszta³ciæ w oddzia³ intensywnej terapii. xxx W³adze Francji poinformowa³y, ¿e w ostatniej dobie zmar³o 319 zaka¿onych pacjentów. To o 16 proc. wiêcej ni¿ dzieñ wczeœniej. £¹cznie z powodu koronawirusa zmar³o we Francji 2314. Liczba zaka¿onych wzros³a do 37 575. xxx O 832 osoby wzros³a w ci¹gu doby liczba zmar³ych zaka¿onych korona wirusem. W sumie zmar³o ju¿ 5690 osób. £¹cznie potwierdzono 72248 przypadków zaka¿enia koronawirusem.

Hiszpañski dziennik "El Pais" opublikowa³ raport sporz¹dzony przez Instytut Zdrowia im. Carlosa III, który stwierdza, ¿e oficjalna liczba zmar³ych i zaka¿onych koronawirusem w Hiszpanii mo¿e byæ tylko "wierzcho³kiem góry lodowej". Jako ofiary œmiertelne koronawirusa liczone s¹ tylko te osoby, u których wczeœniej przeprowadzono testy na obecnoœæ SARS-CoV-2 i u których testy te da³y wynik pozytywny.

Do statystyk nie wlicza siê natomiast osób, które zmar³y np. w swoich domach lub w domach opieki i którym nie zrobiono testów. W raporcie wziêto pod uwagê codzienn¹ liczbê zmar³ych, ujêt¹ w rejestrach cywilnych i porównano j¹ ze œredni¹ od 2008 r. Z raportu wynika, ¿e w wielu regionach Hiszpanii liczba osób zmar³ych w marcu br. podwoi³a siê. W regionie Kastylia-Leon w ci¹gu jednego tygodnia Fot. Archiwum

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net (17-24 marca) odnotowano 885 zgonów, podczas gdy œrednia z lat poprzednich w tym samym czasie wynosi 500. W regionie Madrytu w ci¹gu tygodnia (10-16 marca) zanotowano 1318 zgonów, tj. o 66 proc. wiêcej ni¿ wynosi œrednia (794), ale tylko 192 zgony uznano za spowodowane koronawirusem. W regionie Kastylia-La Mancha (w dniach 15-24 marca) odnotowano 938 zgonów, czyli ponad 75 proc. wiêcej, ni¿ wynosi œrednia. Jednak z 404 przypadków ponad œredni¹ tylko po³owa zosta³a uznana za spowodowan¹ koronawirusem. xxx W³oski premier Giuseppe Conte zaapelowa³ w sobotê do Unii Europejskiej, by "nie pope³ni³a tragicznych b³êdów" w czasach pandemii koronawirusa. Ostrzeg³, ¿e ca³ej UE grozi to, ¿e "straci sens istnienia" w oczach obywateli. - Inercja doprowadzi³aby do pozostawienia naszym dzieciom olbrzymich kosztów zdewastowanej gospodarki - powiedzia³ Conte. Podkreœli³, ¿e jego rz¹d planuje wyasygnowaæ na walkê z epidemi¹ i jej skutkami 50 miliardów euro. Jego zdaniem potrzebne jest opracowanie w UE nadzwyczajnego planu odbudowy, który - jak zaznaczy³ - bêdzie na poziomie dzia³añ podejmowanych przez USA i Chiny.

Conte oznajmi³ te¿, ¿e zatwierdzi³ nowy pakiet œrodków, które maj¹ pomóc osobom najbardziej dotkniêtym przez epidemiê koronawirusa. Pakiet obejmuje m.in. dostarczanie talonów na zakupy i paczki ¿ywnoœciowe. W Lombardii - regionie najbardziej dotkniêtym we W³oszech przez koronawirusa - w ostatniej dobie zmar³o 542 zaka¿onych. £¹cznie zmar³o tu 5 944 osób, u których wykryto wirusa. W ostatnich 24 godzinach w regionie zdiagnozowano ponad dwa tysi¹ce nowych przypadków. xxx Lekarze Nowego Jorku, jednego z najwiêkszych miast œwiata alarmowali, ¿e sytuacja jest "apokaliptyczna". W stanach Nowy Jork, New Jersey i Connecticut zmar³o do soboty 895 zaka¿onych osób. W ca³ym kraju liczba wykrytych przypadków wzros³a do 111 115,a liczba zmar³ych objê³a 1842 osoby. W stanie Nowy Jork prawybory prezydenckie zosta³y przesuniête z 28 kwietnia na 23 czerwca. Donald Trump podpisa³ rozporz¹dzenie, w którym upowa¿ni³ ministrów obrony i bezpieczeñstwa krajowego do powo³ania rezerwistów. xxx Burmistrz Los Angeles, Eric Garcetti, ostrzeg³: - Jeœli trend siê utrzyma i liczba wykrytych przypadków koronawirusa co dwa dni bêdzie siê podwajaæ, to za piêæ dni sytuacja w Los Angeles bêdzie taka, jak obecnie w Nowym Jorku. Bêdziemy tam, gdzie s¹ oni.

Bêdziemy mieli lekarzy podejmuj¹cych rozdzieraj¹ce serce decyzje. Bêdziemy myœleæ, co zrobiæ ze wzrostem zachorowañ, jak dostaæ respiratory, gdzie znaleŸæ ³ó¿ka.

W zamieszkanym przez ponad 10 milionów osób hrabstwie Los Angeles w ci¹gu ostatnich 48 godzin liczba wykrytych przypadków SARS-CoV-2 wzros³a o 678 do ponad 1,5 tys. W Kalifornii ³¹cznie koronawirusa zdiagnozowano u ponad 4,5 tys. osób, zmar³y 93. xxx W Portugalii rz¹d nada³ imigrantom staraj¹cym siê o pozwolenie na pobyt w tym kraju takie same prawa, jak obcokrajowcom posiadaj¹cym prawo sta³ego pobytu, w tym dostêp do opieki zdrowotnej. xxx Watykan poinformowa³, ¿e papie¿ Franciszek i jego najbli¿si doradcy nie maj¹ korona wirusa. xxx Hiszpañski tenor Placido Domingo trafi³ do szpitala w meksykañskim mieœcie Acapulco po nasileniu siê u niego objawów zaka¿enia koronawirusem. Kilka dni wczeœniej œpiewak poinformowa³, ¿e jest zaka¿ony. Po wyjœciu ze szpitala ma kontynuowaæ leczenie w swojej rezydencji w Acapulco xxx Lotnisko w Birmingham - drugim pod wzglêdem liczby ludnoœci mieœcie Wielkiej Brytanii - zostanie przekszta³cone w tymczasow¹ kostnicê. Pocz¹tkowo pomieœci ona 1500 cia³, ale w przypadku rozprzestrzeniania siê epidemii koronawirusa - nawet do 12 tysiêcy.

W Wielkiej Brytanii w ci¹gu ostatniej doby zmar³o 260 osób zaka¿onych, najwiêcej od pocz¹tku epidemii. £¹czna liczba zmar³ych siêgnê³a 1019. Alister Jack, minister ds. Szkocji jako trzeci cz³onek brytyjskiego rz¹du podda³ siê izolacji w zwi¹zku z koronawirusem. Dzieñ wczeœniej pozytywne wyniki testu potwierdzili

premier Boris Johnson i minister zdrowia Matt Hancock. xxx W Szwajcarii liczba zmar³ych z powodu korona wirusa wzros³a do 235. £¹czna liczba wykrytych zaka¿eñ to 13213. xxx Szko³y zamkniête by³y jedynie przez dwa tygodnie, galerie handlowe pracuj¹ normalnie, a statystyki i tak wskazuj¹, ¿e Tajwan jest jednym z najlepiej radz¹cych sobie z pandemi¹ COVID-19 pañstw na œwiecie. I to mimo bliskoœci Chin. xxx W Niemczech do tej pory zmar³o 325 osób zaka¿onych korona wirusem. W porównaniu z pi¹tkiem to wzrost o 72 osoby, zarazem najwiêkszy dotychczas dobowy wzrost liczby zgonów.

NIEDZIELA (29 marca)

¯ona kanadyjskiego premiera Justina Trudeau, Sophie Gregoire Trudeau, poinformowa³a, ¿e zosta³a wyleczona z COVID-19.

Zaka¿enie koronawirusem stwierdzono u niej 12 marca. xxx - Gdybyœmy nie podjêli ¿adnych dzia³añ, moglibyœmy mieæ nawet dwa miliony dwieœcie tysiêcy ofiar korona wirusa. Jeœli uda siê ograniczyæ zgony do 100-200 tysiêcy, bêdzie to znaczyæ, ¿e wykonaliœmy bardzo dobr¹ robotê. - oœwiadczy³ prezydent USA Donald Trump podczas konferencji prasowej w Bia³ym Domu .

Doda³, ¿e prawdopodobnie na Wielkanoc przypadnie w kraju szczyt umieralnoœci. Amerykañscy lekarze i lokalne w³adze w dramatycznych apelach prosz¹ o pomoc i dostawy sprzêtu ochronnego oraz urz¹dzeñ medycznych. xxx We Francji liczba zgonów spowodowanych koronawirusem COVID-19 wzros³a z 2314 do 2606. Potwierdzono ponad 2 tysi¹ce nowych przypadków zaka¿enia. Jest ich ju¿ 40174. xxx £¹czna liczba potwierdzonych zaka¿eñ koronawirusem na œwiecie przekroczy³a 700 tysiêcy. xxx Pandemia nie omija Turcji, gdzie od pocz¹tku pandemii zmar³o 131 osób, a zaka¿enie chorob¹ dopad³o ju¿ 9217 ludzi. xxx Trwa dramat Italii. W ci¹gu ostatniej doby zmar³o 756 osób zaka¿onych wirusem. Od pocz¹tku pandemii potwierdzono w kraju 10 779 zgonów, odnotowano tak¿e ponad 5 tysiêcy nowych zaka¿eñ. Ich ³¹czna liczba wynosi teraz ponad 97 tysiêcy. xxx W sobotê w Stanach Zjednoczonych liczba ofiar œmiertelnych epidemii koronawirusa przekroczy³a próg 2 tys. Liczba zgonów podwoi³a siê w nieca³e trzy doby. W niedzielê rano by³o to ju¿ ponad 2,1 tys. zmar³ych. Dyrektor Narodowego Instytutu Alergii i Chorób ZakaŸnych, dr Anthony Fauci, oceni³, ¿e w zwi¹zku z koronawirusem w kraju mo¿e umrzeæ od 100 do 200 tysiêcy osób.

Oceni³, ¿e przypadków zaka¿enia wirusem bêd¹ miliony. 730 funkcjonariuszy oraz 96 pracowników cywilnych nowojorskiego departamentu policji wykaza³o zaka¿enie korona wirusem. xxx Dramatyczne wyst¹pienie burmistrza Nowego Jorku. - Do nastêpnej niedzieli w Nowym Jorku wyczerpi¹ siê zapasy sprzêtu medycznego niezbêdnego do ratowania ludzi zaka¿onych koronawirusem, w tym respiratory - przekaza³ Bill de Blasio. - W Nowym Jorku jest jak na wojnie. Stan Nowy Jork stanowi epicentrum pandemii koronawirusa w USA. Potwierdzono tam co najmniej 52 tysi¹ce zaka¿eñ, ok. 40 procent wszystkich przypadków odnotowanych w Stanach Zjednoczonych. Zmar³o 728 osób, z czego 672 w samym mieœcie Nowy Jork. xxx Aby nie kontaktowaæ siê z wiernymi, ksi¹dz w Neapolu odprawi³ mszê na dachu budynku xxx W Holandii liczba zaka¿onych koronawirusem przekroczy³a 10 tysiêcy. W ci¹gu doby odnotowano wzrost o 1104 nowe przypadki, do 10 866. Od pocz¹tku epidemii zmar³y 132 osoby. xxx Amerykañski stan Illinois poinformowa³ o œmierci niemowlêcia zaka¿onego koronawirusem. Rozpoczêto dochodzenie w celu ustalenia przyczyny œmierci dziecka i tego, czy mia³o inne problemy zdrowotne.

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

17

xxx Podczas ostatniej doby w Wielka Brytanii zmar³o 209 osób zaka¿onych koronawirusem. £¹cznie odnotowano ju¿ 1228 zgonów.

W ramach walki z koronawirusem rz¹d z³o¿y³ zamówienie na 10 000 respiratorów w konsorcjum firm, miêdzy innymi Forda, Airbusa i Rolls-Royce'a.

Michael Gove, który w gabinecie brytyjskiego premiera Borisa Johnsona pe³ni funkcjê kanclerza ksiêstwa Lancaster, czyli jest ministrem bez teki, powiedzia³ w niedzielê stacji BBC, ¿e Brytyjczycy powinni byæ przygotowani na znacz¹cy okres zamkniêcia kraju w zwi¹zku z koronawirusem. - Chcia³bym móc powiedzieæ, kiedy to siê skoñczy, ale ka¿dy musi przygotowaæ siê na znaczny okres, w którym te œrodki bêd¹ stosowane - powiedzia³. xxx Belgia: 702 nowe zaka¿enia, 867 pacjentów na oddzia³ach intensywnej terapii, ca³kowita liczba zaka¿eñ powy¿ej 10 tysiêcy i 431 zgonów - to do niedzieli bilans epidemii koronawirusa w Belgii. xxx Zwierzchnik Rosyjskiej Cerkwi Prawos³awnej patriarcha Cyryl zaapelowa³ w niedzielê do wiernych, by powstrzymali siê od odwiedzania œwi¹tyñ i aby modlili siê w domu. Poprosi³ tak¿e, by respektowali wymogi sanitarne na³o¿one w zwi¹zku z rozprzestrzenianiem siê koronawirusa. xxx Iran jest jednym z krajów najbardziej dotkniêtych pandemi¹. W ci¹gu ostatniej doby o 123 wzros³a liczba zmar³ych osób zaka¿onych korona wirusem. Od pocz¹tku epidemii zmar³o w sumie 2 640 osób, a zakazi³o siê ponad 38 tysiêcy. Oko³o jedna trzecia z nich wyzdrowia³a. xxx Podczas kolejnej modlitwy Anio³ Pañski bez udzia³u wiernych papie¿ Franciszek zaapelowa³ o natychmiastowy i globalny rozejm w zwi¹zku z pandemi¹ COVID-19. Podkreœli³ ¿e czas ten wymaga wzmocnienia braterskich relacji, przezwyciê¿enia antagonizmów oraz dialogu. - Niech po³¹czone zaanga¿owanie przeciwko pandemii doprowadzi wszystkich do uznania naszej potrzeby wzmocnienia braterskich relacji jako cz³onków jednej rodziny ludzkiej apelowa³ z biblioteki w Pa³acu Apostolskim. xxx Japonia: W stolicy kraju, Tokio, potwierdzono w niedzielê 68 nowych przypadków zaka¿enia korona wirusem. To rekordowy dzienny wzrost zaka¿eñ w tym mieœcie. Od pocz¹tku epidemii koronawirusa w Japonii do niedzielnego popo³udnia czasu lokalnego potwierdzono ponad 1800 zaka¿eñ, w tym 712 wœród pasa¿erów i cz³onków za³ogi statku wycieczkowego Diamond Princess.

Zmar³o dot¹d 55 osób, w tym 10 z wycieczkowca. xxx W Niemczech zmar³o do niedzieli rano 389 osób, w tym w ci¹gu ostatniej doby 64 osoby. W ci¹gu ostatnich 24 godzin w Niemczech wykryto 3 965 nowych przypadków zaka¿enia koronawirusem. To spadek w stosunku do danych z soboty, kiedy zidentyfikowano 6 294 nowych dobowych zaka¿eñ. xxx W Hiszpanii dramatyczna sytuacja nieuleg³a zmianie. O 838 osób wzros³a w ci¹gu doby liczba zmar³ych. £¹cznie w kraju potwierdzono 6528 zgonów. Od pocz¹tku epidemii zainfekowanych zosta³o 78 797 osób - przekaza³o ministerstwo. W ci¹gu ostatnich 24 godzin stwierdzono 6549 nowych zaka¿eñ. Kraj znajduje siê w tragicznej sytuacji epidemiologicznej, a mieszkañcy lekcewa¿¹ niebezpieczeñstwo. Od 15 marca wystawiono w tym kraju ponad 180 tysiêcy mandatów w zwi¹zku z ³amaniem przepisów o stanie zagro¿enia epidemicznego, nakazuj¹cych pozostanie w domach z powodu koronawirusa. xxx Polski resort zdrowia poinformowa³ o kolejnych, 79 nowych przypadkach zaka¿enia korona wirusem i o œmierci w szpitalu w Bytomiu 75-letniego mê¿czyzny. Liczba zaka¿onych w kraju wzros³a do 1717 , zas liczba zgonów do 19. xxx Koœcio³y s¹ zamkniête, jedzenie tylko na wynos, a turyœci nie mog¹ wynajmowaæ domów - tak prowincjonalne hrabstwo Garrett w stanie Maryland œciœle przestrzega zasad bezpieczeñstwa w czasach epidemii.

Fot. Archiwum

18 GŁOS POLONII xxx Aktor Tom Hanks i jego ¿ona, Rita Wilson, wrócili do Los Angeles z Australii, gdzie zakazili siê koronawirusem i przeszli kwarantannê. xxx Pierwszy przypadek œmiertelny COVID-19 potwierdzono w Nowej Zelandii. Zmar³¹ jest 70-letnia kobieta. W zesz³ym tygodniu zosta³a przyjêta do szpitala na Zachodnim Wybrze¿u z objawami, które pocz¹tkowo uznano za grypê. Personel szpitala nie mia³ na sobie pe³nego wyposa¿enia ochronnego, w rezultacie 21 jego pracowników zosta³o poddanych izolacji na dwa tygodnie. Od pocz¹tku epidemii lekarze rozpoznali w tym kraju w sumie 514 infekcji.

PONIEDZIA£EK (30 marca)

W Polsce 193 nowe przypadki choroby, 9 kolejnych zgonów. £¹czna liczba zaka¿eñ zwiêkszy³a siê o 2055. Od pocz¹tku epidemii zmar³o 31 osób. Minister zdrowia poinformowa³, ¿e w najbli¿szych dniach nale¿y siê spodziewaæ gwa³townego wzrostu zachorowañ. W Lublinie zaka¿enie koronawirusempotwierdzono u 13 policjantów.

Kaczyñski nadal uwa¿a, ¿e nic nie stoi na przeszkodzie w przeprowadzeniu wyborów. Prezydenci Wroc³awia, Gdañska, Zielonej Góry, tak¿e burmistrzowie mniejszych miejscowoœci apeluj¹, ¿e bez wzglêdu na konsekwencje warto byæ przyzwoitym". Zwi¹zek Miast Polskich powo³uje siê na sonda¿ "Dziennika Gazety Prawnej" i radia RMF, ¿e 72 procent Polaków nie chce wyborów prezydenckich 10 maja. - Niech samorz¹dowcy, którzy tak buñczucznie zapowiadaj¹, ¿e z³ami¹ prawo i uniemo¿liwi¹ przeprowadzenie wyborów prezydenckich, licz¹ siê z tym, ¿e strac¹ swoje stanowiska - zapowiedzia³ przyboczny Kaczyñskiego, wicemarsza³ek Sejmu, szef parlamentarnego klubu PiS, Ryszard Terlecki. xxxW nocy z niedzieli na poniedzia³ek, dok³adnie w 167. rocznicê urodzin Vincenta van Gogha, z holenderskiego muzeum Singer Laren skradziono obraz malarza zatytu³owany "Ogród przy plebanii w Nuenen wiosn¹". Po³o¿ona niedaleko Amsterdamu placówka by³a zamkniêta z powodu pandemii.

Holendrzy zmagaj¹ siê z blokad¹ kraju, zwi¹zan¹ z epidemi¹ koronawirusa, ale palacze marihuany otrzymali wiadomoœæ o ponownym otwarciu coffee shopów dla zamówieñ na wynos.

WTOREK (31 marca)

Francuskie w³adze poinformowa³y o kolejnych 499 zmar³ych osobach zaka¿onych korona wirusem. Ogólna liczba zmar³ych wzros³a do 3523. To wzrost o 17 procent w stosunku do poprzedniej doby i trzeci dzieñ z kolei rosn¹cego bilansu. Liczby te odnosz¹ siê jedynie do osób hospitalizowanych xxx Dwie indiañskie spo³ecznoœci w kanadyjskiej pó³nocnej Manitobie licz¹ce w sumie 15 tys. osób zwróci³y siê do ministerstwa obrony o wsparcie na wypadek pojawienia siê koronawirusa. Minister obrony Kanady Harjit Sajjan zapowiedzia³, ¿e 24 tys. ¿o³nierzy jest gotowych udzielaæ pomocy. xxx Rosja poinformowa³a, ¿e po rozmowie Putina z Trumpem do koñca dnia wyœle do USA samolot ze sprzêtem medycznym i œrodkami ochrony przeznaczonych do walki z koronawirusem. xxx W Polsce wykryto 96 nowych przypadków zaka¿enia korona wirusem. Wœród zmar³ych jest 37-letni mê¿czyzna hospitalizowany w Warszawie. W sumie liczba zgonów z powodu korona wirusa wzros³a do 33. xxx 15-osobowy personel domu im. œw. Hieronima w miejscowoœci Estella, w hiszpañskiej prowincji Nawarra, postanowi³ zamkn¹æ siê w placówce wraz ze swoimi 62 podopiecznymi uznaj¹c, ¿e jest to jedyny sposób, by uchroniæ ich przed zaka¿eniem wirusem. xxx Liczba zmar³ych osób z koronawirusem wzros³a w ci¹gu ostatniej doby w Turcji o 46 i wynosi 214. Potwierdzono w tym czasie 2704 nowych przypadków zaka¿eñ, a ich ogólna liczba wzros³a do 13531. xxx W USA do wtorku zmar³y 3393 osoby zaka¿one korona wirusem. To ju¿ wiêcej ni¿ wykaza³y oficjalne statystyki w Chinach , gdzie w trakcie epidemii zmar³o 3305 nosicieli.

www.glospolonii.net Gubernator stanu Nowy Jork Andrew Cuomo poinformowa³, ¿e u jego brata Chrisa, który jest znanym prezenterem stacji CNN, wykryto koronawirusa. Mimo choroby Chris zamierza nadal pracowaæ z domu.

Z przeprowadzonego przez "Washington Post" oraz telewizjê NBC News badania zaufania spo³ecznego wynika, ¿e Trump cieszy siê rekordowym poparciem 48 proc. obywateli. Najwiêkszy skok poparcia prezydent odnotowa³ u osób m³odych, z ni¿szym wykszta³ceniem oraz wœród Afroamerykanów i Latynosów. xxx Narodowy przewoŸnik kolejowy w Pakistanie dostosowuje wszystkie sypialne wagony klasy biznes do wymogów kwarantanny w czasie epidemii. Powstanie w ten sposób 2 tys. miejsc dla osób zaka¿onych. Równie¿ w Indiach podjêto takie dzia³ania. xxx We W³oszech dalszy ci¹g tragedii. W ci¹gu doby zmar³o kolejnych 837 osób zaka¿onych wirusem. Liczba zmar³ych ju¿ czterokrotnie przewy¿sza odnotowan¹ w Chinach. Dotyczy 12 428 osób.

Zaka¿onych jest ju¿ 77 635 osób. Do 66 wzros³a liczba lekarzy, którzy zmarli w wyniku zaka¿enia korona wirusem. xxx Indie: Mê¿czyzna z Rampuru w Indiach chcia³ zamówiæ cztery samosy na linii informacyjnej dotycz¹cej koronawirusa. Oprócz zap³acenia grzywny, za karê musia³ wyczyœciæ rynsztoki. Mieszkañcy Indii dzwoni¹ na linie alarmowe i informacyjne, ¿eby zamówiæ samosy, tytoñ do ¿ucia, a nawet pizzê. xxx W Wielkiej Brytanii odnotowano w ci¹gu poprzedniej doby 393 nowe przypadków œmiertelnych wœród osób z korona wirusem.

To najwiêksza liczba od pocz¹tku epidemii. xxx W Niemczech zaledwie 0,8 proc. zaka¿eñ koronawirusem koñczy siê œmierci¹, ale szef Instytutu im. Roberta Kocha poinformowa³, ¿e spodziewany jest wzrost wskaŸnika œmiertelnoœci. xxx W stanie Uttar Pradesh w Indiach wszczêto œledztwo po tym, jak migranci zarobkowi, powracaj¹cy do domu po wprowadzeniu ogólnokrajowej blokady spowodowanej epidemi¹ COVID-19, zostali spryskani œrodkiem chemicznym u¿ywanym do dezynfekcji autobusów. xxx Premier og³osi³ na konferencji prasowej nowe ograniczenia.

Poza zakupami w sklepach (po 3 osoby na kasê) iw aptekach praktycznie zabroniono ludziom przebywanie w przestrzeni publicznej. xxx W Rosji przyjêto ustawê przewiduj¹c¹ karê a¿ do siedmiu lat wiêzienia za naruszenie wymogów sanitarnych. Deputowani zaakceptowali te¿ surowsze kary za rozpowszechnianie fake newsów o epidemiach.

Rosyjska Duma Pañstwowa zaakceptowa³a projekt ustawy, na mocy którego rz¹d bêdzie mia³ prawo og³osiæ stan wyj¹tkowy na terenie ca³ego kraju b¹dŸ w jego czêœci. Dot¹d takie prawo mia³ tylko prezydent. xxx Wœród zmar³ych w Belgii kolejnych 98 osób jest 12-letnia dziewczynka, co - jak podkreœlaj¹ w³adze - jest niezwykle rzadkim przypadkiem. Zdaniem dziennik "Le Soir" jest ona najm³odsz¹ jak dot¹d ofiar¹ koronawirusa w Europie. xxx Wed³ug modelu matematycznego opracowanego przez oœrodek uniwersytecki w Rzymie, w po³owie maja liczba nowych zaka¿eñ koronawirusem we W³oszech mo¿e spaœæ do zera poda³ dziennik "Corriere della Sera". W niektórych rejonach, na przyk³ad w Trydencie-Górnej Adydze, mo¿e to nast¹piæ ju¿ w kwietniu. Wed³ug autorów tego scenariusza nie ma natomiast pewnoœci co do przebiegu epidemii w regionach takich jak Marche, Molise, Kampania i Sardynia. xxx W Hiszpanii, która po Italii jest drugim europejskim krajem, który najmocniej cierpni w wyniku pandemii, liczba zmar³ych wzros³a w ci¹gu doby o 849 osób. xxx Niemiecki rz¹d rozwa¿a stworzenie aplikacji œledz¹cej zaka¿onych koronawirusem. Zastosowanie takiego rozwi¹zania by³oby Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

"powa¿n¹ ingerencj¹" w prywatnoœæ, dlatego mog³oby siê odbyæ tylko za zgod¹ u¿ytkownika. W niemieckim spo³eczeñstwie istnieje podobno bardzo du¿a gotowoœæ, aby dobrowolnie zezwoliæ na tak inwigilacjê, oczywiœcie w ograniczonym wymiarze czasowym. xxx W Pary¿u zmar³ by³y prezydent Republiki Konga Jacques Joachim Yhombi-Opango z powodu komplikacji zwi¹zanych z koronawirusem. Mia³ 81 lat, ale cierpiana inne choroby przed zaka¿eniem wirusem. xxx W³adze Moskwy bêd¹ kontrolowaæ przestrzeganie przez mieszkañców nakazu samoizolacji za pomoc¹ systemu rozpoznawania twarzy, który w trybie pilnym zostanie zainstalowany w 175 tysi¹cach kamer monitoringu miejskiego. xxx Praca personelu ponad si³y, korytarze oddzia³u ratunkowego pe³ne ³ó¿ek z pacjentami, brak miejsca w kostnicy na kolejne cia³a zmar³ych. Tak wygl¹da rzeczywistoœæ wielu szpitali w Nowym Jorku. xxx Ca³a licz¹ca 4000 osób ortodoksyjna spo³ecznoœæ chasydów mieszkaj¹ca w Boisbriand na przedmieœciach Montrealu zosta³a zobowi¹zana do kwarantanny. U po³owy przebadanych tam dot¹d osób wykryto koronawirusa. xxx Rolnictwo i hodowla byd³a w Hiszpanii znalaz³y siê w kryzysie przez epidemiê COVID-19. Producenci rolni pilnie potrzebuj¹ pracowników przy zbiorach, a hodowcy byd³a nie maj¹ komu sprzedaæ miêsa, którego wa¿nym odbiorc¹ by³ rynek gastronomiczny zwi¹zany z turystyk¹. xxx Dyrektor Œwiatowej Organizacji Zdrowia (WHO) dla regionu Zachodniego Pacyfiku Takeshi Kasai ostrzeg³ we wtorek, ¿e do zakoñczenia epidemii COVID-19 w Azji jest jeszcze daleka droga, a kraje powinny przygotowaæ siê na d³ug¹ walkê. Doda³, ¿e nawet kraje, którym - tak jak np. Singapurowi - uda³o siê "sp³aszczyæ krzyw¹" przyrostu zachorowañ i utrzymaæ poziom zaka¿eñ na stosunkowo niskim poziomie, s¹ stale zagro¿one nowymi, "importowanymi" przypadkami.

ŒRODA (1 kwietnia)

W Polsce zmar³o kolejnych 10 osób zmar³o. Potwierdzono 243 nowe zaka¿enia. £¹czna ich liczba wzros³a do 2554 osób, a zgonów do 43. xxx Rosja: Prezydent Rosji W³adimir Putin podpisa³ w œrodê ustawê daj¹c¹ rz¹dowi prawo og³aszania re¿imu sytuacji nadzwyczajnej na ca³ym terytorium kraju b¹dŸ w jego czêœci. Rzecznik Putina Dmitrij Pieskow powiedzia³, ¿e Kreml nie rozpatruje og³oszenia takiego stanu. xxx Od wtorku w Nowym Jorku zmar³y 391 osoby, zwiêkszaj¹c liczbê ofiar œmiertelnych epidemii koronawirusa w tym stanie do 1941. Liczba przypadków zaka¿enia w stanie wzros³a w ci¹gu doby o 7 917, do 83 712.

Do terminalu nad rzek¹ Hudson na nowojorskim Manhattanie dotar³ w poniedzia³ek USNS Comfort, statek-szpital marynarki wojennej USA. Nie przyjmie na pok³ad chorych na COVID-19, lecz przyjdzie z pomoc¹ przeci¹¿onym z powodu epidemii amerykañskim szpitalom.

W³adze stanowe Florydy sprawdzaj¹ podró¿nych z Nowego Jorku na autostradach oraz lotniskach. xxx Wokó³ Ferrera Erbognone w Lombardii szaleje epidemia, a tam nie zachorowa³ nikt. Miasteczko liczy ok. 2000 mieszkañców. Podobno woda, która pij¹ mieszkañcy ma uzdrawiaj¹ce w³aœciwoœci. Podobnie jest w Montaldo Torinese w Piemoncie, gdzie ¿yje kilkaset osób.

W ci¹gu ostatniej doby we W³oszech zmar³o 727 osób zaka¿onych koronawirusem, a ³¹czna liczba zgonów przekroczy³a 13 tysiêcy. xxx Brytyjski nastêpca tronu, ksi¹¿ê Karol, wyzdrowia³ po zaka¿eniu korona wirusem. 71-letni Karol poinformowa³, ¿e ma szczêœcie, gdy¿ objawy infekcji by³y u niego stosunkowo ³agodne.

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net xxx Rz¹d federalny Niemiec i przedstawiciele w³adz krajów zwi¹zkowych zgodzili siê na wyd³u¿enie do 19 kwietnia restrykcji maj¹cych spowolniæ rozprzestrzenianie siê epidemii koronawirusa poinformowa³a kanclerz Angela Merkel. xxx Na pok³adzie pe³ni¹cego dy¿ur bojowy na Pacyfiku lotniskowca USS Theodore Roosevelt wykryto ponad 100 przypadków koronawirusa. Kapitan okrêtu oceni³, ¿e sytuacja wymyka siê spod kontroli i apeluje do w³adz USA o pomoc. Lotniskowiec jest w porcie wyspy Guam, ale wirus najprawdopodobniej dosta³ siê na pok³ad, gdy okrêt by³ w Wietnamie w pierwszej po³owie marca. Nie jesteœmy na wojnie. Marynarze nie musz¹ umieraæ - powiedzia³ kapitan lotniskowca. Przeci¹¿ony z powodu epidemii Nowy Jork otrzyma wsparcie z ca³ych Stanów Zjednoczonych. Do miasta przyjedzie 500 ratowników medycznych oraz 2000 pielêgniarek. Dojedzie te¿ 250 dodatkowych karetek pogotowia.

W Stanach Zjednoczonych odnotowano w œrodê ju¿ ponad cztery tysi¹ce zgonów z powodu korona wirusa. Ogólna liczba ofiar œmiertelnych zwiêkszy³a siê o tysi¹c w nieco ponad dobê. Blisko po³owa zgonów przypada na stan Nowy Jork. xxx W ci¹gu trzech pierwszych tygodni marca na pó³nocy W³och liczba zgonów by³a dwa razy wy¿sza od œredniej notowanej w latach 2015-2019. Takie dane, realnie obrazuj¹ce skutki epidemii, przedstawi³ w œrodê krajowy Instytut Statystyczny.

We wspomnianym okresie w Bergamo w Lombardii, które jest epicentrum zaka¿eñ, w latach 2015-2019 by³o œrednio 91 zgonów, obecnie by³o ich 398, czyli oko³o czterech razy wiêcej. - Tak wysoki wzrost, jeœli nie wy¿szy, dotyczy wiêkszoœci gmin w prowincji Bergamo - napisano w raporcie. xxx Po skargach niektórych pañstw na niedok³adnoœæ kupowanych w Chinach testów na koronawirusa w³adze w Pekinie zakaza³y eksportu zestawów testowych, maseczek ochronnych i szeregu innych towarów, jeœli nie zosta³y dopuszczone do sprzeda¿y wewn¹trz Chin. xxx 36 pacjentów z paryskiego regionu Ile-de-France zosta³o przewiezionych poci¹gami TGV do szpitali w le¿¹cej na pó³nocnym zachodzie Bretanii. Ewakuowani s¹ tylko chorzy na COVID-19, którzy nie ukoñczyli 65 lat. Akcja ma na celu odci¹¿enie przepe³nionych oddzia³ów intensywnej terapii w paryskich i podparyskich szpitalach. xxx W pobli¿u Tokio w Japonii niespe³na roczna dziewczynka zaka¿ona koronawirusem trafi³a na oddzia³ intensywnej opieki medycznej z ciê¿kim zapaleniem p³uc. To pierwsze w Japonii niemowlê w ciê¿kim stanie z powodu COVID-19. xxx Po³udnie W³och jest coraz bardziej zagro¿one epidemi¹ korona wirusa. Przyczyni³a siê do tego ucieczka mieszkañców z pó³nocy na po³udnie na pocz¹tku marca. xxx Rosja wydaje siê byæ krajem wyj¹tkowo odpornym na koronawirusa. W œrodê odnotowano tylko 440 nowych zaka¿eñ, ³¹czna liczba chorych wzros³a do 2777, w ci¹gu ostatniej doby zmar³o siedmiu pacjentów, co podnios³o do 24 liczbê osób zmar³ych. xxx Prezydent Iranu Hasan Rowhani powiedzia³, ¿e Stany Zjednoczone straci³y "historyczn¹ okazjê" do zniesienia sankcji wobec jego kraju w czasie epidemii COVID-19. Doda³, ¿e restrykcje Waszyngtonu nie utrudni³y Teheranowi walki z epidemi¹. xxx W Arabii Saudyjskiej minister ds. pielgrzymek wezwa³ muzu³manów do wstrzymania siê z planowaniem tegorocznego had¿d¿u - corocznej pielgrzymki do Mekki. Z oficjalnych danych ministerstwa zdrowia Arabii Saudyjskiej wynika, ¿e w kraju wykryto dot¹d 1563 przypadki wirusa, z powodu którego zmar³o 10 osób. xxx W londyñskim King's College Hospital zmar³ 13-letni ch³opiec, u którego wykryto koronawirusa. Ch³opiec trafi³ do szpitala z powa¿nymi problemami z oddychaniem i mimo ¿e zosta³ pod³¹czony do respiratora, nie uda³o siê go uratowaæ. xxx Wyoming (600 tys. mieszkañców) w pó³nocno-zachodniej czêœci USA by³ do œrody rano jedynym stanem, w którym nie odnotowano przypadku œmierci z powodu zaka¿enia koronawirusem -

poda³ CNN. Pierwsz¹ ofiarê œmierteln¹ COVID-19 potwierdzono na Hawajach. xxx ¯ydzi ultraortodoksyjni stanowi¹ zaledwie 10 proc. mieszkañców Izraela, ale ponad 50 proc. z nich jest hospitalizowanych z powodu COVID-19. Policja interweniuje w dzielnicach przez nich zamieszkanych, œcigaj¹c naruszenia kwarantanny.

CZWARTEK (2kwietnia)

Liczba zaka¿onych koronawirusem przekroczy³a na ca³ym œwiecie milion osób. xxx 1169 osób zaka¿onych koronawirusem zmar³o w ci¹gu minionej doby w USA. W ¿adnym pañstwie œwiata nie odnotowano dotychczas ponad tysi¹ca zgonów jednego dnia. Od pocz¹tku epidemii w USA zmar³o ju¿ 6095 osób z COVID-19.

W stanie Oregon w USA wyzdrowia³ prawdopodobnie najstarszy pacjent zaka¿ony koronawirusem. Wyzdrowia³ po 20 dniach od stwierdzenia zaka¿enia koronawirusem. 104-letni Bill Lapschies, amerykañski weteran, urodzi³ siê w 1916 roku, na dwa lata przed pandemi¹ grypy hiszpanki.

Burmistrz Nowego Jorku Andrew Cuomo stwierdzi³, ¿e jego miasto ma zapas respiratorów ju¿ tylko na szeœæ dni. xxx W Polsce zachorowa³o do tego dnia 2946 osób, z których 59 nie ¿yje. Rz¹d wprowadza kolejne ograniczenia w poruszaniu siê w zwi¹zku z walk¹ z rozprzestrzenianiem siê koronawirusa. Za z³amanie zakazów grozi kara od 5 do nawet 30 tys. z³. xxx Europarlament zaproponowa³ w³adzom Brukseli, ¿e w razie potrzeby jest gotów jeden ze swoich budynków zamieniæ w szpital polowy. Zaoferowa³ te¿ 100 samochodów i innych pojazdów wraz z kierowcami, którzy mogliby dostarczaæ jedzenie czy leki zmagaj¹cym siê z koronawirusem. xxx Robert Lewandowski i jego ¿ona Anna przekazali 200 tysiêcy z³otych na konto kozielskiego szpitala zakaŸnego. xxx Hasan Rouhani, prezydent Iranu stwierdzi³, ¿e epidemia koronawirusa mo¿e trwaæ w Iranie przez ca³y irañski rok, który rozpocz¹³ siê w marcu. xxx Partia Demokratyczna w USA podjê³a decyzjê o przeniesieniu z lipca na sierpieñ konwencji, na której ma byæ wy³oniony kandydat demokratów na prezydenta Stanów Zjednoczonych. xxx - Je¿eli wyjdziemy z kryzysu w maju, to wzrost PKB Polski mo¿e byæ zerowy b¹dŸ 0,5 proc. na plusie - powiedzia³ minister finansów Tadeusz Koœciñski. Pobo¿ne ¿yczenia. xxx Do tej pory na ca³ym œwiecie z powodu koronawirusa zmar³o ponad 50 tys. osób - poda³ amerykañski Uniwersytet Hopkinsa. xxx Koncern Sony powo³a³ specjalny fundusz, który ma wspomóc

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

19

bran¿ê medyczn¹, edukacyjn¹ i rozrywkow¹ w Japonii i poza jej granicami. Fundusz bêdzie dysponowa³ finansami w wysokoœci 100 mln dolarów. xxx 760 osób zmar³o we W³oszech z powodu koronawirusa w ci¹gu ostatnich 24 godzin. W sumie w tym kraju liczba ofiar œmiertelnych wzros³a do 13 915 osób. xxx G³ówny Inspektor Sanitarny poda³, ¿e w Polsce 461 osób z personelu medycznego ma koronawirusa - podaje GIS. 4,5 tys. pracowników objêtych zosta³o kwarantann¹. xxx Walijski Principality Stadium, na którym mecze rozgrywaj¹ tamtejsze reprezentacje w pi³ce no¿nej i rugby, zosta³ przekszta³cony w szpital polowy. Brytyjska s³u¿ba zdrowia bêdzie mog³a tam przyj¹æ nawet 2000 osób zaka¿onych koronawirusem. xxx Gigantyczny wzrost liczby bezrobotnych w USA. Wed³ug danych Departamentu Pracy USA w zesz³ym tygodniu o zasi³ek dla bezrobotnych wyst¹pi³o 6 mln 648 tys. osób. xxx W³oscy politycy ostrzegaj¹ przed niepokojami spo³ecznymi, jeœli obecne obostrzenia bêd¹ siê przed³u¿aæ. W³osi trac¹ prace i pieni¹dze, ju¿ nie wychodz¹ na balkony i nie œpiewaj¹. Ciê¿ka sytuacja jest zw³aszcza na biednym po³udniu kraju. Na Sycylii by³y przypadki, gdy ludzie odmawiali zap³aty za zakupy, mówi¹c, ¿e nie maj¹ pieniêdzy po trzech tygodniach spêdzonych bez pracy.

W internecie pojawiaj¹ siê wezwania do rabowania sklepów. xxx Do niecodziennej sytuacji dosz³o w gminie Krzeszowice (woj. ma³opolskie). Mê¿czyzna w trakcie policyjnej kontroli udawa³ swoj¹ partnerkê, która powinna byæ w domu w kwarantannie. Za opuszczenie kwarantanny kobiecie grozi kara grzywny do 30 tys. z³otych. xxx Burmistrz berliñskiej dzielnicy Mittecelowao celowo zarazi³ siê koronawirusem. Chcia³ zostaæ w kwarantannie ze swoj¹ partnerk¹. Powiedzia³, ¿e nie spodziewa³ siê jednak, ¿e przebieg choroby mo¿e byæ a¿ tak ciê¿ki. xxx W szpitalu w stanie Connecticut zmar³a szeœciotygodniowa dziewczynka. Jest najm³odsza ofiar¹ koronawirusa na œwiecie. xxx W marcu z dzia³alnoœci gospodarczej zrezygnowa³o dwa razy wiêcej przedsiêbiorców ni¿ w analogicznym okresie rok temu. Tylko we wtorek 31 marca dzia³alnoœæ gospodarcz¹ zawiesi³o w Polsce a¿ 9151 przedsiêbiorców, a 1353 zamknê³o j¹. xxx Media poinformowa³y, ¿e zdaniem w³oskich naukowców, najbardziej sprzyjaj¹cym œrodowiskiem dla koronawirusa jest niska wilgotnoœæ powietrza i niska temperatura, oko³o 5 stopni Celsjusza. xxx Testy potwierdzi³y obecnoœæ wirusa u izraelskiego ministra zdrowia Jaakowa Licmana i jego ¿ony. Przebywaj¹ w domowej izolacji.

Opracowali: Krzysztof Bardzik, Andrzej Fliss Fot. Archiwum

GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Wojciech Sandecki Trzydzieœci lat temu, 22 marca 1990 roku, 62-letni Gerald Vincent Bull zgin¹³ od dwóch pistoletowych kul, które utkwi³y w tyle jego g³owy.

Zw³oki znaleziono na progu mieszkania w dzielnicy Uccle w Brukseli, którego by³ w³aœcicielem.

Nie wiadomo dok³adnie, czy morderca ukry³ siê w cieniu klatki schodowej i przy³o¿y³ Bullowi pistolet do g³owy, gdy ten wsadza³ klucz do zamka drzwi, czy Bull otworzy³ je, gdy tu¿ po wejœciu do mieszkania ktoœ do tych drzwi zadzwoni³.

Przy zw³okach mê¿czyzny le¿a³ neseser, w którym znajdowa³o siê nietkniête 20 tysiêcy dolarów.

Nastêpnego dnia pracownicy firmy SRC, której Bull by³ za³o¿ycielem, otrzymali list z ostrze¿eniem, ¿e jeœli ¿ycie jest im mi³e to lepiej, ¿eby nie przychodzili ju¿ wiêcej do pracy. Do listu do³¹czono zdjêcie Bulla le¿¹cego na progu swego mieszkania w ka³u¿y krwi. Firma przesta³a dzia³aæ, kilka miesiêcy póŸniej zosta³a zlikwidowana, a dwaj pracuj¹cy w firmie synowie Bulla zaczêli siê ukrywaæ. Policja do dziœ nie ustali³a sprawców zamordowania Kanadyjczyka, ale wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazuj¹, ¿e zgin¹³ z r¹k agentów izraelskiego Mosadu.

Tak twierdzi m.in. Gordon Thomas, historyk specjalizuj¹cy siê w historii izraelskich tajnych s³u¿b. W ksi¹¿ce zatytu³owanej "Szpiedzy Gideona" pisze, ¿e rozkaz zabicia Bulla wyda³ osobiœcie dwa dni wczeœniej, 20 marca 1990 r., ówczesny premier Izraela, Icchak Szamir i piêcioosobowa grupa zabójców Kidonu, specjalnego oddzia³u izraelskiego Mosadu jeszcze tego samego dnia mia³a odlecieæ do Brukseli. Policja oczywiœcie nie zdo³a³a ustaliæ sprawców. Byæ mo¿e uda³o siê jej rozwi¹zaæ zagadkê, ale uzna³a, ¿e lepiej bêdzie siê z rezultatami œledztwa nie afiszowaæ. Intryguj¹ca jest oczywiœcie odpowiedŸ na pytanie, w jaki sposób lub czym Gerald Bull zagra¿a³ Izraelowi, ¿e musia³ zgin¹æ.

Gerald Bull by³ Kanadyjczykiem, ale nie jego pochodzenie stanowi³o zagro¿enie, lecz jego umys³ i wiedza, któr¹ posiada³.

Bull by³ bowiem wybitnym specjalist¹ w dziadzienie artylerii dalekiego zasiêgu, któr¹ wzniós³ na nieosi¹galne do tamtej pory wy¿yny. Swoimi dokonaniami nie chcia³ siê jednak dzieliæ z Izraelczykami, co gorsze - przysta³ na wspó³pracê z najwiêkszym ówczesnym wrogiem Izraela, dyktatorem Iraku, Saddamem Husajnem. Na zamówienie Saddama by³ w finalnej fazie konstruowania dzia³a, które mog³o strzelaæ na odleg³oœæ 2 tysiêcy kilometrów zarówno pociskami konwencjonalnymi, przenosiæ broñ chemiczn¹, bakteriologiczn¹, jak równie¿ j¹drow¹. Oddanie takiej broni w rêce Saddama stanowi³o œmiertelne niebezpieczeñstwo dla izraelskiego pañstwa, a upór naukowca w odmawianiu wspó³pracy z ¿ydowskim pañstwem okaza³o siê równoznaczne z wydaniem na niego wyroku œmierci.

Urodzi³ siê 9 marca 1928 roku w North Bay w prowincji Ontario, ukoñczy³ Queen's University w Kingston, pasjonowa³ siê aerodynamik¹, co zaowocowa³o prac¹ doktorsk¹ na temat modeli tuneli wiatrowych. Nastêpnym krokiem by³a balistyka, od balistyki zaœ nie trzeba by³o zrobiæ zbyt wielu kroków, by zaj¹æ siê artyleri¹. Szybko sta³ siê wybitnym specjalist¹ w tej dziedzinie, a jego opracowa nia za sto so wa ne w praktyce by³y wrêcz rewelacyjne. Nim jednak sta³ Gerald Vincent Bull przysta³ na wspó³pracê z najwiêkszym ówczesnym wrogiem Izraela, dyktatorem Iraku, Saddamem Husajnem.

siê ekspertem rozchwytywanym przez ko³a wojskowe wielu krajów, jego pasj¹ sta³o siê skonstruowanie dzia³a, które by³oby zdolne wystrzeliwaæ obiekty na orbitê wokó³ziemsk¹. Projekt nazywa³ siê HARP, finansowany by³ przez rz¹dy USA i Kanady. Pierwsze dokonania by³y wielce obiecuj¹ce. Bull zmodyfikowa³ stare dzia³o okrêtowe kalibru 406 mm oraz opracowa³ do niego pocisk o nazwie Martlet. Wa¿y³ on 150 kg i osi¹gn¹³ wysokoœæ 66 kilometrów.

Rekord pad³ w 1966 r. kiedy to skonstruowany przez Kanadyjczyka pocisk Martlet 2 osi¹gn¹³ wysokoœæ 180 km. Lufa dzia³a, z którego pocisk wystrzeliwano, mia³a 37 metrów d³ugoœci.

Rezultat pracy Kanadyjczyka by³ imponuj¹cy, ale jednak daleki od zamierzonego celu , jakim by³o umieszczenie na orbicie obiektu wystrzelonego z dzia³a. Po kolejnych dwóch latach zaniechano finansowania projektu i si³¹ rzeczy zosta³ on zakoñczony. Pozosta³y po nim bardzo bogate dane badañ górnych warstw atmosfery, poniewa¿ ok. tysi¹c testowych wystrza³ów dokonywano pociskami wyposa¿onymi w aparaturê pomiarow¹ przeznaczon¹ do tych badañ.

Gerald Bull nie mia³ jednak zamiaru rezygnowaæ z dalszych prac nad tymprojektem, ale musia³ od³o¿yæ go na pó³kê do czasu znalezienia nowych inwestorów, którzy gotowi byliby wy³o¿yæ pieni¹dze na dalsze badania. Nie by³ jednak bezrobotny. Jego dokonania znane by³y w najwy¿szych krêgach wojskowych wszystkich krajów œwiata. Bull przyj¹³ ofertê rz¹du RPA. Kraj ten ze wzglêdu na sankcje zwi¹zane z jego polityk¹ rasowej segregacji by³ pozbawiony mo¿liwoœci zakupów uzbrojenia z zewn¹trz i musia³ je produkowaæ we w³asnym zakresie. I to robi³. Wojsko RPA mia³o w³asnej produkcji czo³gi, pojazdy bojowe, œmig³owce szturmowe, kierowane rakiety przeciwpancerne, tak¿e samoloty. Gerald Bull opracowa³ dla po³udniowoafrykañskiego wojska rewelacyjn¹ armatohaubicê GC 45, która specjaln¹ amunicj¹, te¿ opracowan¹ przez Bulla, strzela³a na odleg³oœæ 40 km, a odpowiadaj¹ca jej kalibrem armatohaubica wojsk amerykañskich na zaledwie 19 km. W oparciu o ni¹ RPA skonstruowa³a potem jedno z najlepszych dzia³ na œwiecie , haubicoarmatê Denel G5. Po³udniowoafrykañscy wojskowi twierdz¹, ¿e za spraw¹ opracowanej przez Bulla armatohaubicy GC 45 prowadzili skuteczne dzia³ania przeciwko radzieckim i kubañskim wojskom podczas wojny w Angoli.

Przed podjêciem wspó³pracy z RPA Gerald Bull opracowa³ haubicê kaliber 155, która mia³a o po³owê wiêkszy zasiêg od wszystkich innych haubic posiadaj¹cym ten sam kaliber. Wtedy te¿, a by³y to lata 70., opracowa³ nowoczesn¹ amunicjê do amerykañskich haubic bêd¹cych na wyposa¿eniu armii izraelskiej. Okaza³y siê rewelacyjne i jak twierdzili Izraelczycy, dziêki nim w³aœnie skutecznie zamieniali w z³om radzieck¹ artyleriê, któr¹ mia³o na swoim uzbrojeniu wojsko irackie podczas wojny z Izraelem. Amunicjê opracowan¹ przez Bulla kupili te¿ dla swoich haubic Amerykanie, a Kongres tego kraju przyzna³ Kanadyjczykowi amerykañskie obywatelstwo za zas³ugi dla bezpieczeñstwa USA. Nie pomog³o mu ono jednak w latach póŸniejszych.

Jimm Carter, nowy prezydent USA, który zosta³ lokatorem Bia³ego Domu w roku 1977, by³ rzecznikiem ostrych sankcji wobec rasistowskiego rz¹du RPA i doprowadzi³ do przyjêcia przez Radê Bezpieczeñstwa ONZ rezolucji zakazuj¹cej sprzeda¿y broni do tego kraju. Bull lekcewa¿y³ te obostrzenia, nadal wspó³pracowa³ z rz¹dem w Pretorii. Dosz³o do tego, ¿e zosta³ aresztowany w USA, spêdzi³ pó³ roku w wiêzieniu i musia³ zap³aciæ liczon¹ na kilkadziesi¹t tysiêcy dolarów grzywnê. Po wyjœciu z wiêzienia opuœci³ AmeDwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

21

Trzydzieœci lat temu, 22 marca 1990 roku, 62-letni Gerald Vincent Bull zgin¹³ od dwóch pistoletowych kul, które utkwi³y w tyle jego g³owy. rykê, przeniós³ siê do Europy, zamieszka³ w Brukseli, gdzie za³o¿y³ filiê swojej firmy, któr¹ kierowa³ do koñca ¿ycia.

Tylko fachowcy zajmuj¹cy siê histori¹ zbrojeñ wiedz¹, ¿e to w³aœnie Gerald Bull sta³ za najwiêkszych technologicznym osi¹gniêciem armii chiñskiej na prze³omie lat 70. i 80. Kanadyjczyk rozbudowa³ bowiem, zwiêkszy³ zasiêg ale te¿ ciê¿ar g³owicy, a tym samym si³ê ra¿enia, chiñskiej rakiety ziemia-woda, której NATO nada³o nazwê Silkworm, czyli "Jedwabnik". Chiñczycy zaoferowali j¹ rz¹dom Iraku oraz Irany i za jej spraw¹ obie te armie sia³y zniszczenie w szeregach przeciwnika podczas wojny, któr¹ miêdzy sob¹ toczy³y.

Okaza³a siê bardzo skuteczna i niszczycielska.

Doceniaj¹c wartoœæ rakiety zmodyfikowanej przez Bulla, zarówno Iran, jak te¿ Irak, zabiega³y o nawi¹zanie z nim d³ugotrwa³ej wspó³pracy. Kanadyjczyk wybra³ Irak, zwi¹za³ siê z Saddamem i by³ podejmowany w tym kraju z honorami zarezerwowanymi dla g³owy pañstwa. Na nowoczesny poziom wzniós³ irack¹ artyleriê, organizowa³ tak¿e wyposa¿anie irackiej armii w najnowoczeœniejsze uzbrojenie. By³ na oku wywiadów wojskowych ca³ego œwiata, w tym tak¿e izraelskiego Mosadu.

G³ównym jednak celem obecnoœci Bulla w Iraku by³a realizacja ambitnego, zarazem bardzo kosztownego projektu, czyli skonstruowania i uruchomienia produkcji dzia³a zdolnego strzelaæ celnie na odleg³oœæ 2 tysiêcy kilometrów. Projekt nazwano "Babilon".

G³ównym celem Bulla by³a skonstruowanie i uruchomienie produkcji dzia³a zdolnego strzelaæ celnie na odleg³oœæ 2 tysiêcy kilometrów.

Projekt nazwano "Babilon".

Poszczególne elementy superdzia³a Bull zamawia³ w fabrykach, przede wszystkim stalowniach, w ca³ej Europie, przekonuj¹c (przekupuj¹c) ich w³adze, ¿e to elementy instalacji dla przemys³u na przyk³ad mleczarskiego. Mosad od d³u¿szego ju¿ jednak czasu œledzi³ ka¿dy krok Bulla. W lutym 1990 r. zdoby³ kompletn¹ dokumentacjê projektu "Babilon" i nie by³o ju¿ w¹tpliwoœci, ¿e Kanadyjczyk pracuje nad broni¹, która mo¿e zmieniæ uk³ad si³ na Bliskim Wschodzie i staæ siê œmiertelnym zagro¿eniem dla egzystencji izraelskiego pañstwa. Mosad wiedzia³ te¿, ¿e Bull przeprowadzi³ ju¿ testy superdzia³a na poligonie pod Mosulem i ¿e by³y one udane.

Izrael postanowi³ dzia³aæ szybko. Bullowi wys³ano anonimowe ostrze¿enie, do którego do³¹czono szczegó³y projektu. Dano mu do zrozumienia, ¿e jego zamiary s¹ znane, a gdy to nie pomog³o, oficerowie Mosadu doprowadzili do bezpoœredniego spotkania. Zaproponowano Kanadyjczykowi ogromne pieni¹dze za odst¹pienie od realizacji projektu Babilon. Bull by³ jednak nieugiêty. Ofertê Izraelczyków odrzuci³, podobno ze s³owami, ¿e ¿yczy ich krajowi jak najgorzej.

Tymi s³owami wyda³ na siebie wyrok œmierci, który kilkanaœcie dni póŸniej zosta³ wykonany na progu jego mieszkania w Brukseli.

Fot. Archiwum (4)

22 GŁOS POLONII

www.glospolonii.net

Kryzys trawi katolicki Koœció³

Co­raz­wiecej­księży­ po­rzu­ca­su­tan­nę Krzysztof Propolski Dane dotycz¹ce powo³añ kap³añskich oraz porzucania sutanny przez ksiê¿y wskazuj¹ niezbicie, ¿e Koœció³ katolicki pogr¹¿a siê w kryzysie. Coraz mniej jest chêtnych do sprawowania kap³añskiej pos³ugi, natomiast z roku na rok roœnie liczba ksiê¿y rozstaj¹cych siê z sutann¹. Zadziwiaj¹ce, ¿e dzieje siê to w czasach, gdy g³ow¹ Koœcio³a katolickiego jest kap³an staraj¹cy siê przywróciæ w Koœciele pos³annictwo swej religii, której fundamenty stanow¹ s³u¿ba wiernym, niesienie pomocy i otuchy chorym, s³abym, starym i opuszczonym.

Tak¿e skromnoœæ w ¿yciu doczesnym sprawuj¹cych kap³añsk¹ pos³ugê.

A mo¿e w³aœnie s³u¿ba, do której nawo³uje swoich podw³adnych papie¿ Franciszek jest przyczyn¹ odchodzenia od stanu duchownego i malej¹cej liczby powo³añ? Bo nie wprost co prawda, ale jednak, papie¿ ten nawo³uje i daje osobisty przyk³ad ¿ycia skromnego, podporz¹dkowanego Bogu i wiernym, ¿ycia z dala od bogactwa i przepychu, w czym celuj¹ przede wszystkim polscy ksiê¿a. Biskup w Polsce musi mieæ pa³ac, co drugi proboszcz komfortowo wyposa¿ona plebaniê, która wielkoœci¹ niewiele tylko odstaje od s¹siaduj¹cego z ni¹ koœcio³a. Jest te¿ wychowany w nieróbstwie. Bo przecie¿ ka¿dy z nich musi mieæ s³u¿¹c¹, któr¹ proboszcz nazywa gosposi¹, bo ksiê¿e rêce niegodne s¹ wyprania w³asnych majtek czy skarpetek i obrania ziemniaków. W biskupich pa³acach s³u¿¹cymi s¹ zakonnice, by tak zwani hierarchowie mogli poœwiêcaæ swój czas kupowaniu drogich perfum i szytym na miarê eleganckim garniturom, w czym gustuje na przyk³ad s³ynny krakowski arcybiskup Marek Jêdraszewski. Dla ludzi ¿yj¹cych w aureoli nieróbstwa, wygodnictwa i bogactwa, gdy za oknem roztacza siê œwiat dóbr wszelakich i wszechobecnej komercji, ¿ycie w ubóstwie dla wielu adeptów bo¿ej pos³ugi staje siê nie do zniesienia i ponad si³y.

To jedna przyczyna odchodzenia od bo¿ej s³u¿by.

Drug¹ jest z pewnoœci¹ to, o czym pisze w swojej ksi¹¿ce pt.

"Sodoma" francuski dziennikarz, Frederic Martel. Po kilkuletnich badaniach, a przede wszystkim rozmowach z najwy¿szymi hierarchami nie tylko watykañskiej kurii, autor wyci¹gn¹³ wniosek, ¿e Koœció³ katolicki przez d³ugie lata by³ ostoj¹ dla ludzi o orientacji homoseksualnej. Pisze na przyk³ad, ¿e homoseksualiœci stanowi¹ a¿ 60 procent ksiê¿y pracuj¹cych w watykañskiej kurii i nie inaczej kszta³tuj¹ siê te proporcje wœród ksiê¿y na ca³ym œwiecie. Stygmatyzowani i piêtnowani w œwiecie œwieckim, uciekali na koœcielne plebanie, gdzie spotykali takich samych uciekinierów przed spo³ecznym ostracyzmem. Tworzyli zamkniête krêgi, w których czuli siê bezpiecznie. Ale z czasem nast¹pi³o w demokratycznym œwiecie przewartoœciowanie stosunku do osób o innej orientacji seksualnej. Dla wielu spo³eczeñstw geje czy biseksualiœci stali siê czymœ normalnym, nast¹pi³o pe³ne zrozumienie dla ich odmiennoœci, tak¿e tolerancja. I ci "odmieñcy" nie musieli siê ju¿ ukrywaæ w zamkniêtych krêgach, miêdzy innymi takich jak odizolowany od spo³eczeñstwa prywatny œwiat ksiê¿y katolickich. To niew¹tpliwie drugi czynnik, który sprawia, ¿e coraz mniejsza liczba m³odych ludzi wstêpuje w stan kap³añski.

Trzeci czynnik, to wystêpowanie z kap³añstwa ksiê¿y i zakonników, którzy nie s¹ w stanie zaakceptowaæ postawy Koœcio³a jako instytucji oraz jego prominentnych przedstawicieli wobec wyzwañ wspó³czesnej cywilizacji. Tak¿e ukrywania przestêpstw dokonywanych przez duchownych, szczególnie przestêpstw pedofilskich, czyli seksualnego wykorzystywania nieletnich. W przypadku ksiê¿y, którzy z tego powodu zdejmuj¹ sutannê, nie mamy do czynienia z apostazj¹, czyli porzucaniem wiary. Mówi¹ oni bowiem o sobie, ¿e nie s¹ ju¿ ludŸmi Koœcio³a, ale wielu z nich twierdzi, ¿e nadal pozostaj¹ ludŸmi wiary.

W trakcie pierwszych dwóch dekad obecnego wieku wyst¹pi³y dwie fazy dotycz¹ce powo³añ i porzucania stanu duchownego. Miêdzy rokiem 2000 a 2009 liczba ksiê¿y rozstaj¹cych siê z sutann¹ mala³a. Jednak po roku 2009 sytuacja siê odwróci³a i liczba odejœæ ze stanu duchownego zaczê³a rosn¹æ. Zjawisko to zaobserwowano na ca³ym œwiecie. Utrzymuje siê ono do dziœ, ale dok³adne liczby je ilustruj¹ce dotycz¹ sytuacji sprzed trzech lat, czyli roku 2017. W tym¿e roku 2017 na ca³ym œwiecie rozsta³o siê z sutann¹ 739 ksiê¿y. Liczby dotycz¹ ksiê¿y diecezjalnych, nie ma natomiast danych ilustruj¹cych zjawisko w œrodowisku ksiê¿y zakonnych. Jedyne dostêpne informacje siêgaj¹ tylko roku 2017, kiedy to z kap³añstwem rozsta³o siê 447 zakonników. Danych dotycz¹cych lat wczeœniejszych nie ma.

Ale z informacji, które czasem przebijaj¹ siê do mediów, mo¿na siê dowiedzieæ, ¿e s¹ klasztory, a nawet ca³e zakony, w których jest zaledwie kilku zakonników.

Sytuacja w Europie nie odbiega³a od tej, któr¹ zaobserwowano na œwiecie. Do 2009 liczba porzuceñ kap³añstwa mala³a, ale ju¿ w roku 2001 da³ siê zauwa¿yæ znacz¹cy wzrost. Koœció³ porzuci³o 203 ksiê¿y diecezjalnych, rok póŸniej o 19 wiêcej. Co charakterystyczne, a¿ jedna czwarta z tej liczby przypad³a na Polskê, w której odesz³o z kap³añstwa 54 ksiê¿y, o 11 wiêcej ni¿ w roku 2011. W samym roku 2017, ostatnim którego dotycz¹ dostêpne oficjalne dane, Koœció³ katolicki opuœci³o 146 ksiê¿y diecezjalnych.

W dwudziestoleciu, które mamy za sob¹, nieco tylko inaczej przedstawia³o siê to istotne dla kondycji Koœcio³a zjawisko w Polsce. Podczas piêciu lat 2000-2005 obserwowano powolny wzrost zrywania przez kap³anów swoich zwi¹zków z Koœcio³em, ale w kolejnych czterech latach (2005-2009) ich liczba mala³a. Po roku 2009 sutannê zaczê³o jednak porzucaæ coraz wiêDwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

cej ksiê¿y i od tego czasu ich liczba roœnie. W 2017 z kap³añstwa odesz³o 73 ksiê¿y diecezjalnych, natomiast œrednia dla ka¿dego roku w latach 200-2017 to 56 duchownych zrywaj¹cych wiêzi z Koœcio³em. Prosty rachunek pozwoli ustaliæ, ¿e w ci¹gu 17 lat z kap³añstwem po¿egna³o siê w Polsce 952 duchownych. To liczba niema³a.

S¹ tacy, którzy wzrost porzuceñ kap³añstwa akurat w tych latach i to zarówno na œwiecie, w Europie, jak i w Polsce, wi¹¿¹ z pontyfikatem ortodoksyjnego i fundamentalistycznego w swych przekonaniach Benedykta XVI. S¹dziæ jednak nale¿y, ¿e jest to tylko przyczynek do zjawisk, które opisaliœmy na wstêpie.

Co prawda dostêpne dane statystyczne oddaj¹ce stan kadrowy Koœcio³a katolickiego do roku 2017 wskazuj¹, ¿e w ujêciu globalnym liczba ksiê¿y ros³a i w roku 2017 wynosi³a 281 tys., ale w samej Europie sytuacja by³a i jest odwrotna. Liczba kap³anów diecezjalnych systematycznie spada. I tak w roku 2003 na kontynencie europejskim pos³ugê kap³añsk¹ pe³ni³o 140 703 ksiê¿y, zaœ cztery lata póŸniej, w roku 2007 ju¿ tylko 135 971.

W roku 2012 by³o w ca³ej Europie 131 742 ksiê¿y, ale w ostatnim roku, kiedy podano dane oficjalne, czyli w 2017, liczba ta zmala³a do ok. 125 tys.

W Polsce sytuacja by³a nieco odmienna od zjawiska notowanego w innych krajach Europy, poniewa¿ w latach 2000-2013 liczba ksiê¿y diecezjalnych ros³a, potem siê ustabilizowa³a i obecnie jest ich w kraju nad Wis³¹ wcale niema³o, bo 23,5 tysi¹ca. Daleka to jednak sytuacja do stanu z lat 80. czy 90. ubieg³ego wieku.

Od 2011 spada te¿ na ca³ym œwiecie liczba œwiêceñ nowych ksiê¿y diecezjalnych, natomiast w Europie zjawisko to wystêpuje od roku 2000. W Polsce do roku 2013 by³o odwrotnie, liczba nowych powo³añ ros³a, ale w kolejnych latach zacz¹³ siê spadek, który trwa do dziœ. Mimo to co czwarte œwiêcenia ksiêdza diecezjalnego maj¹ miejsce w Polsce.

Nie wiadomo jak siê potoczy w kolejnych latach sytuacja kadrowa Koœcio³a katolickiego Polsce. Co prawda na wszystkich rocznikach polskich seminariów duchownych przygotowuje siê do kap³añstwa 3571 m³odych mê¿czyzn, ale z regu³y do œwiêceñ przystêpuje ledwie po³owa z nich. W tym roku znów zanotowano spadek. W Polsce s¹ 42 seminaria duchowne, do których w tym roku przyjêto 748 kandydatów na przysz³ych ksiê¿y. Œrednia wynosi wiêc nieca³e 18 kandydatów na jedno seminarium. Ale na przyk³ad do Wy¿szego Seminarium Duchownego Hosianum w Olsztynie nie zg³osi³ siê w tym roku ¿aden kandydat na kap³ana, zaœ w Krakowie zg³osi³o siê 13, co uznano za ca³kiem przyzwoity rezultat rekrutacji.

Podobno lepsze efekty odnotowa³y seminaria zakonne, brak jednak dok³adnych danych.

Znamiona g³êbokiego kryzysu wykazuje natomiast sytuacja w zakonach ¿eñskich. W roku 2000 zg³osi³o siê do nich 566 kobiet, w roku 2017 ju¿ tylko 177. Od paru te¿ lat na tym samym mniej wiêcej poziomie kszta³tuje siê liczba zakonnic, które przechodz¹ na drug¹ stronê klasztornej furty. n

GĹ OS POLONII

www.glospolonii.net

Dwutygodnik Polonii kanadyjskiej w Kolumbii Brytyjskiej

23