16
www.rethemnosnews.gr
αφιέρωμα
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022
Ιστορικές περιηγήσεις 47
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΧΑΡΗΣ ΣΤΡΑΤΙΔΑΚΗΣ Δρ Παιδαγωγικής-Ιστορικός Ερευνητής-Συγγραφέας strharis@yahoo.gr, 2831055031
Εν πομπή, παρελάσει και παρατάξει για οκτώ δεκαετίες (1866-1946) Εθνική εορτή η 25η Μαρτίου, συμβολική για την κήρυξη της επανάστασης πριν από δύο και πλέον αιώνες και καθιερωμένη να τιμάται με καταθέσεις στεφάνων, παρελάσεις και παρατάξεις. Παρ’ ότι οι παρελάσεις αυτού του είδους είναι άγνωστες στην υπόλοιπη Ευρώπη (γνωστές είναι μόνο οι στρατιωτικές), στην Ελλάδα έχουν καταστεί εθιμικές, έχοντας μια μακρά ιστορία. Αυτό συμβαίνει παντού και βέβαια και στο Ρέθυμνο, όπως θα δούμε παρακάτω, με τρεις δεκάδες φωτογραφιών, μερικές από τις οποίες είναι δυσεύρετες ή και πρωτοδημοσιευόμενες. Τις είχα συγκεντρώσει παλιότερα, μετά από πρόταση του φεστιβάλ «Ημέρες Ρεθύμνου» για πραγματοποίηση σχετικής φωτογραφικής έκθεσης, η οποία δεν ευοδώθηκε. Σήμερα θα παρουσιάσουμε στο φιλόξενο «Ρέθεμνος» το πρώτο κομμάτι τους, το οποίο αναφέρεται στην πιο «δύσκολη» περίοδο, από το 1866 μέχρι το 1946.
1
3
2
1866. Παρέλαση Γαριβαλδινών εθελοντών της Μεγάλης Κρητικής Επανάστασης στα Ανώγεια Μυλοποτάμου, σε σχεδίασμα του Giovanni Pasculli (αρχείο Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου).
4
1898. Παράταξη τμήματος της ρωσικής δύναμης κατοχής του Ρεθύμνου στη Φορτέτζα (αρχείο Μανώλη Μανούσακα).
6
5
1899. Παράταξη Τουρκορεθυμνίων στην πλατεία Σκρυδλώφ με παρουσία Ρώσων στρατιωτών (αρχείο Π. Διαμαντόπουλου).
1899. Ιανουάριος. Παράταξη και επιθεώρηση ρωσικής δύναμης και μονάδας Μαυροβούνιων χωροφυλάκων στην ίδια πλατεία (αρχείο Π. Διαμαντόπουλου).
7
1898-1909. Παράταξη μονάδας Μαυροβούνιων χωροφυλάκων στην οδό Τσάρου, κάτω από το Δημαρχείο (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
9
8
1898-1909. Παράταξη και επιθεώρηση μονάδας Μαυροβούνιων χωροφυλάκων στη Σοχώρα (στα βάθος ο «ξύλινος» μιναρές, αρχείο Γ. Π. Εκκεκάκη).
1898-1909. Παράταξη ρωσικής δύναμης και επίσημων προσώπων μπροστά στον Μεγάλο Στρατώνα (οθωμανικό βέβαια και όχι ρωσικό, όπως αναγράφεται λανθασμένα, καρτ ποστάλ Σπανδαγάκι).
10
1898-1909. Παρέλαση των χριστιανικών σχολείων κάτω από το Δημαρχείο στην οδό Τσάρου (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
11
1898-1909. Παρέλαση του μουσουλμανικού σχολείου αρρένων κάτω από το Δημαρχείο στην οδό Τσάρου (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
1898-1909. Παράταξη και παρουσίαση ρωσικής δύναμης στην οδό Τσάρου κοντά στο Δημαρχείο (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
17
www.rethemnosnews.gr
αφιέρωμα
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022
12
1898-1909. Ρωσικό απόσπασμα στο ξεκίνημα στρατιωτικού περιπάτου στο δυτικό Ρέθυμνο για επίδειξη ισχύος (φωτογραφία από καρτ ποστάλ).
15
1921. Εορτασμός ονομαστηρίων του βασιλιά Κωνσταντίνου, με άγημα πεζοναυτών παραταγμένο μπροστά στη Μητρόπολη (φωτογραφία Α. Νενεδάκη, δημοσίευση Γ. Παπιομύτογλου).
13
1898. Παρέλαση ρωσικής δύναμης μπροστά στον Πρίγκιπα Γεώργιο κατά την επίσκεψή του στο Ρέθυμνο (αρχείο Χ. Στρατιδάκη).
16
21
19
1923; Υποδοχή και προσέλευση στο Δημαρχείο με πάνδημη συνοδεία του Νικολάου Πλαστήρα (Μαύρου Καβαλάρη, αρχείο Γ. Σπανδάγου).
20
1930. Παρακολούθηση της ίδιας παρέλασης από κοπέλες και αγόρια με εθνικές στολές στην ταράτσα του Δημαρχείου (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
22
1930. Το ηλεκτροφώτιστο εύδρομον «Έλλη» αγκυροβολημένο ανοιχτά του Ρεθύμνου κατά τους ίδιους εορτασμούς (Τ. Βενέρης).
1906; Παρουσίαση ρωσικού στρατιωτικού αποσπάσματος στον Αρμοστή Αλέξανδρο Ζαΐμη κατά την επίσκεψή του στο Ρέθυμνο (αρχείο Χ. Στρατιδάκη).
17
1921. «Αυθόρμητη» παρέλαση Ρεθεμνιωτών κάτω από το Δημαρχείο κατά την ημέρα των ονομαστηρίων του βασιλιά Κωνσταντίνου (αρχείο Ν. Δασκαλάκη).
18
1930. Εορτασμός παλιγγενεσίας στις 8 Νοεμβρίου στο Ρέθυμνο με παρέλαση Ευζώνων (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
14
23
Δεκαετία 1930. Κατάθεση στεφάνου στον ανδριάντα του Άγνωστου Στρατιώτη (φωτογραφία από το διαδίκτυο).
24
1930. Στιγμιότυπο από τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Άγνωστου Στρατιώτη την ίδια μέρα (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
Δεκαετία 1930. Επίσημοι εν αναμονή παρέλασης στην Προκυμαία (ανάμεσά τους κι ο Εμμανουήλ Ψιμικός, παππούς του συντάκτη του άρθρου, αρχείο του ίδιου).
25 1936 Νοέμβριος. Επιθεώρηση της παρέλασης προς τιμήν του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά Ο Ιωάννης Μεταξάς από τον ίδιο στην Προκυμαία (αρχείο Μανώλη Μανούσακα).
1936 Νοέμβριος. Αναμονή της παρέλασης προς τιμήν του Ιωάννη Μεταξά από τους επίσημους και τον επικεφαλής της ΕΟΝ (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
18
www.rethemnosnews.gr
κοινωνία
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022
1937. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και οι επίσημοι κατά την παρέλαση που έγινε προς τιμήν του στην επίσκεψή του στο Ρέθυμνο (αρχείο Χ. Στρατιδάκη).
26
28
27
1937-1940. Υπό βροχήν παρέλαση, πάντα στην Προκυμαία, κατά την επέτειο της αρκαδικής εθελοθυσίας (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
29 30
1937-1940. Η Φιλαρμονική του Δήμου στην ίδια παρέλαση, μια από τις δυσκολότερες στην ιστορία της εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών (αρχείο Γ. Σπανδάγου).
Μάιος 1941. Η άφιξη σε ελεύθερη παράταξη των γερμανικών στρατευμάτων στο Ρέθυμνο (αρχείο Μ. Πολιουδάκη).
32 31
Οκτώβριος 1944. Παρέλαση των ανδρών του ΕΛΑΣ Ρεθύμνου στη Λεωφόρο Κουντουριώτη (αρχείο Ρεθεμνιώτικων Νέων).
Οκτώβριος 1944. Η επίσημη παρέλαση στο απελευθερωμένο από τις γερμανικές δυνάμεις Ρέθυμνο (αρχείο Α. Μπροτζάκη-Σκάρπα).
33
Οκτώβριος 1944. Η αναχώρηση σε ελεύθερη παράταξη των γερμανικών στρατευμάτων από το Ρέθυμνο (αρχείο Ν. Κοκονά).
34
Μάιος 1945. Η πολεμική σημαία του 44ου Συντάγματος Πεζικού κατά τον επίσημο εορτασμό λήξης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (αρχείο Α. Πλυμάκη)
Μάιος 1946; Μεταπολεμική στρατιωτική παρέλαση στην τότε Λεωφόρο Πριγκιπίσσης Σοφίας (αρχείο Χ. Στρατιδάκη).