56
S TAT YS T Y K I
HISTORIA LIGI Jest wiele analogii w historii Polski i Irlandii, choćby dawna świetność i odzyskanie niepodległości po I wojnie światowej. W kwestii futbolu na Zielonej Wyspie od zawsze jednak, w przeciwieństwie do Polski, dominował jeden ośrodek (Dublin), a liga powstała tam sześć lat wcześniej. No i nasz pierwszy mistrz wciąż gra w ekstraklasie, a irlandzki zniknął z futbolowej mapy kraju. Pierwszy historyczny sezon ogólnokrajowej ligi irlandzkiej to 1921/1922, w ówczesnej A Division wystąpiło 8 drużyn, wszystkie z okolic Dublina: Bohemians, Dublin United, Frankfort, Jacobs, Olympia, St. James’s Gate, Shelbourne i YMCA. Jak łatwo sprawdzić, dzisiaj w League of Ireland grają tylko Bohemians i Shelbourne. Cała ósemka tworzyła w sezonie 1920/1921 Leinster Senior League, która stała się punktem wyjścia dla ligi obejmującej cały kraj. Pierwszym historycznym mistrzem był St. James’s Gate, a liga już w drugim sezonie rozrosła się do 12 uczestników. Jednymi z nowych byli Shamrock Rovers, mistrzowie rozgrywek 1922/1923, a także Athlone Town, pierwszy klub LOI spoza hrabstwa dublińskiego. W sezonie 1924/1925 pojawiły się dwa kolejne kluby spoza stolicy: Bray Unknowns i Fordsons z Corku. Na mistrza spoza Dublina trzeba było poczekać do sezonu 1932/1933 – wtedy pierwszy ze swoich 14 tytułów zdobył Dundalk FC (drugi najbardziej utytułowany klub w kraju). Irlandia zachowała neutralność podczas II wojny światowej, także w okresie 1939-1945 normalnie odbyły się wszystkie sezony, a dominował wtedy nieistniejący już Cork United
(następca Fordsons). Z czasem ilość drużyn stawiających na poważne granie (bo jeszcze nie w pełni profesjonalnych) rosła i pojawił się pomysł na stworzenie drugiego poziomu rozgrywkowego. W sezonie 1964/1965 rozpoczęła swój żywot B Division – występowały tam rezerwowe drużyny przedstawicieli A Division oraz nowe kluby, z których większość z czasem dostała zaproszenie do ekstraklasy, bo spadków i awansów wtedy jeszcze nie było.
Prawdziwa reforma nastąpiła jednak w 1985 r. Powołano wówczas Premier Division i First Division, a między tymi dwoma poziomami obowiązywał już normalny system spadków i awansów. Oczywiście
SK A R B K I B I CA L I GI I R L A N DZ K I E J
szczegółowe zasady zmieniały się na przestrzeni lat, podobnie jak liczba drużyn w obydwu ligach, ale generalnie taki system obowiązuje do dzisiaj. W latach 2008-2011 na krótko powołano trzeci poziom, A Championship, który był naturalnym uzupełnieniem Premier Division i First Division – najsłabsi z drugiej ligi spadali do A Championship i analogicznie, najlepsi awansowali. Szybko jednak okazało się, że trzy centralne poziomy to za dużo jak na Irlandię, gdzie piłka nożna nie jest wielkim biznesem, a po duże kariery i pieniądze wyjeżdża się do Anglii i Szkocji. Jak w większości krajów, w Irlandii trwają regularne dyskusje nad kształtem ligi, są proponowane różne z m i a n y. Chociażby ostatnio trener Shamrock Rovers Stephen Bradley mocno skrytykował decyzję o niedopuszczeniu rezerw swojego klubu do rozgrywek First Division. Według Bradleya najlepsze zespoły powinny mieć możliwość zgłaszania rezerw do rozgrywek centralnych, bo dzięki temu można by ogrywać młodych zawodników. Jednak póki co, w sezonie 2021 mamy łącznie 20 drużyn w Premier Division i First Division, bez zespołów rezerwowych.
