Filoxenia. Colin Waeghe in Destelheide

NBY Wahrnehmung 70x100 2014 © Colin Waeghe

Filoxenia

COLIN WAEGHE IN DESTELHEIDE

Colin Waeghe stelt tentoon in Destelheide. De expo is coronaproof: kijken op afstand is mogelijk. De op het eerste zicht eigenaardige titel behoeft een woordje uitleg.

Willem Elias

In de tekst waar we na lang dubben de mosterd vonden voor een titel van de tentoonstelling Colin Waeghe in Destelheide, werd ‘Filoxenia’ vrij vertaald naar ‘Welkom’. Nu zijn er toch iets té veel cafés in Vlaanderen met die naam, vooral duivenlokalen, om die vertaling te behouden. Het woord staat ook op te veel van die borden die je tegenkomt als je een nieuwe streek binnenrijdt. Borden waarop het woord slechts als cliché – wat het ook is – gebruikt wordt, om niets te zeggen, om beleefd te zijn. Niets zeggen: een rare, maar juiste definitie van ‘beleefd’.

Bij Pythagoras is de ‘filos’ het vriend-zijn, een wederzijdse band om samen beter te leven

De titel, en daarom duurde het zolang om hem te vinden, moet in één woord niet alleen de kenmerken van tien jaar schilderkunst van Colin synthetiseren, maar ook een baken zijn voor de poort van Destelheide, met de boodschap wat die tentoonstelling daar nu precies komt doen. ‘Welkom’ zegt men tegen iedereen, zelfs tegen hen die men liever een ‘vaarwel’ toewenst.

‘Filoxenia’ heeft meer in zijn mars. Het oude Grieks is de rijkste taal die ik ken. De ‘filos’ is dezelfde ‘filos’ als in ‘filosofie’. Vooraleer Plato daar het vrij neutrale ‘liefde voor het weten’ van maakte, gebruikte Pythagoras de term voor het eerst met een sterk ethische inslag. Bij hem is de ‘filos’ het vriend-zijn, een wederzijdse band om samen beter te leven. Laat ons dat hier maar bewaren.

Colin Waeghe kijkt naar werelden en voelt er zich vreemd bij, omdat hij als kunstenaar een oog heeft om de dingen in hun anders-zijn te zien

Dan is er ‘xenia’, van ‘xenos’, ‘vreemdeling’. De meest gebruikte combinatie met dit woord is ‘xenofobia’, angst voor vreemdelingen, het omgekeerde van ‘filoxenia’. Hier helpen de filosofen ons opnieuw. Derrida wijst erop dat, in de Platoonse dialoog De Sofist, Socrates in gesprek met een vreemdeling beseft dat hij eigenlijk zelf een vreemdeling is. Iedereen is anders dan de andere. Precies daarom moeten we de vreemde te vriend houden, want hij is het andere in onszelf.

En dat is de lijn die we in de werken van Colin Waeghe terugvinden. Hij kijkt naar werelden en voelt er zich vreemd bij, omdat hij als kunstenaar een oog heeft om de dingen in hun anders-zijn te zien. Maar met een oog krijgt men geen verf op doek. Hij heeft er ook de manuele intelligentie voor om dat in een eigen vorm om te zetten. En die vormen stemmen ons tot nadenken, over het andere en over onszelf. Welkom!

FILOXENIA

Een selectie uit 10 jaar werk van Colin Waeghe door Willem Elias, curator. Zomertentoonstelling 2020 juli-augustus-september Kijken op afstand mogelijk, midden in een mooi natuurgebied (streek van de Geuze).

Locatie

Destelheide, Centrum voor Jeugd, kunst en creatie Destelheidestraat 66 - 1653 Dworp - Hoofdgebouw (centrale hal)