Frans Wolfkamp Klaas Jan van der Weij
es
am G c i p lym
e k p E n de
012 2 n o d Lon
u o G 1
O
2
e k p E en
d u Go
Frans Wolfkamp Klaas Jan van der Weij
Dit boek is in de gelimiteerde oplage van16.533 exemplaren gedrukt welke refereert aan de gouden score van Epke Uw boek is
/ 16.533
UITGEVERIJ
KOMMA
2
INHOUD OLYMPISCH MEDAILLEWINNAAR Erica Terpstra 5
EEN ONGEËVENAARD STAALTJE LAAGVLIEGEN Luuk Blijboom 66
VOORWOORD Frans Wolfkamp 7
KAN HIJ DOORGAAN ? Hans van Zetten 76
HISTORIE De betrokkenen ... 8
HANS VAN ZETTEN Wilma de Rek 77
VOORZITTER IOC Jacques Rogge 11
STAAN John Volkers 78
NOC*NSF André Bolhuis - Gerard Dielessen 13
GOLD IS A TONIC Reuters 79
CHEF DE MISSION Maurits Hendriks 16
NU OF NOOIT Edwin Cornelissen - Vincent Reimering 80
YOU'VE GOT TO LOVE THIS GUY John Volkers 22
AFWACHTEN Frans Wolfkamp 82
COMMISSARIS VAN DE KONINGIN FRIESLAND John Jorritsma 26 WONDERLAND John Volkers 30 BURGEMEESTER LEMSTERLAND Dick Stellingwerf 32
EEN BEKRONING Geeske, Herre, Johan Zonderland 88 KAMPIOENENMAKER KNIBBELER John Volkers 91 DURVEN WAT NIEMAND DURFT Marc Lammers 92
KNGU Jaap Wals - Jos Geukers 36
HET VERLANGEN EPKE TE ZIJN Janneke van der Horst 93
GOUDEN MEDALJE ANP 50
APPKE Youp van 't Hek 96
SPELING DER NATUUR John Volkers 53
ZONDERLAND Renze Lolkema 97
DE LANGE AANLOOP Marijn de Vries 54
ÉÉN MAGISCH MOMENT Bettine Vriesekoop 101
PIONIER Bart Boerop 57
EPKELOOG Frans Wolfkamp 103
HIJ VLOOG EN HIJ ZWEEFDE Henk Stouwdam 64
COLOFON 104
6
VOORWOORD londen 7 augustus, 2012
Hoe laat zich de bijzondere prestatie van Epke Zonderland op de Olympische Spelen van 2012 vereeuwigen? Het heeft een kosmopolitisch element want de Olympische Spelen zijn het grootste evenement op aarde. Dus als sporter weet je dat je in die ene minuut door de wereld wordt bekeken tijdens je prestatie op de rekstok. Dit kosmopolitisch element vervaagt voor de sporter zelf op het moment van de waarheid en dat is eigenlijk wonderbaarlijk. Bij de gemiddelde toeschouwer maar zeker voor de ge誰nformeerde en professionele toeschouwer is de bewondering onafgebroken en intens. In de oefening van Epke Zonderland komen de fysieke aansturing en de psychische en mentale kracht samen tot een ongelooflijke verrichting. Die ontroering die het teweeg brengt en de kracht van die oefening zijn iets anders dan acrobatiek omdat in de acrobatiek een soort vrijblijvendheid heerst waar de turnsport wars van is. Sterker: het strenge reglement en de absolute verfijning die nodig zijn voor deze topsport maken het alles behalve vrijblijvend. Hoe kan iemand zijn lichaam zo sturen, het fysiek zo beheersen en daar mentaal tegen opgewassen zijn? Het vormt een wonderlijke driehoek die in perfect evenwicht is. Epke heeft dit evenwicht en heeft daarnaast ook nog een sympathieke, opgeruimde en hartelijke uitstraling, iets dat hem nog completer lijkt te maken.
Het London Philharmonic Orchestra nam speciaal voor de Spelen in slechts 52 uur 205 nationale volksliederen op, in de beroemde Abbey Road studios.
7
In dit boek heb ik een poging gedaan om de grenzeloze bewondering voor deze sporter, vaak in magisch woord en beeld, voor een deel samen te vatten voor zover dat mogelijk is. De bewonderenswaardige zelfreflectie en oer-Hollandse bescheidenheid van Epke Wonderland zelf, die in haast absurd contrast staan met wat ieder ander over hem zegt en schrijft, maken hier in dit boek even plaats voor. De magische gouden score van 16.533 loopt als een rode draad door dit eerbetoon.
Frans Wolfkamp
18
19
John Volkers Sportverslaggever de Volkskrant Ex-verslaggever Noordhollands Dagblad en ANP Specialist zwemmen, turnen, zeilen en schaatsen Auteur boeken Lange Mannen, Zwemmen in Goud en De Internationals Columnist NL Coach en Sponsor Tribune Elf Olympische Spelen (1984-2012)
Optreden: zaterdag 28 juli, 12.00 uur: kwalificatie brug en rek.
YOU’VE GOT TO LOVE THIS GUY You’ve got to love this guy. Mitch Fenner, BBC-commentator en tegenwoordig bondscoach van Nederland, schreeuwde het uit voor de microfoon, toen Epke Zonderland bij het WK turnen in 2009 een spectaculaire oefening toonde aan de rekstok en hij daarna zijn befaamde lach over de kaken liet rollen. Hij was wat Fenner betreft de grote publieksfavoriet. De Friese trapezeartiest werd in de O2 Arena, de Olympische zaal die nu North Greenwich Arena heet, de nummer twee van de wereld aan het ‘hoog rek’. Toen hij die verrichting een jaar later, bij het WK in het eigen Rotterdam, dupliceerde, was de naam van de rekturner Zonderland definitief gevestigd. Hij leek op weg naar een rimpelloze aanloop naar de Olympische Spelen van Londen. Daar wilde hij revanche nemen op zijn eerste Olympische finale, die van Peking, waarin een val van de stok hem zijn kans op een topklassering kostte. In 2011, het jaar dat hij Europees kampioen werd, moest hij op het WK in Tokio op zijn top zijn. Het was echter het begin van een lastig kwalificatietraject, waarin de student geneeskunde het hoofd koel moest houden om tot de Spelen te geraken. Hij verknalde in Japan, na een matige voorbereiding door een weigerend lichaam, de finale aan de rekstok. De beoogde WK-medaille, een directe toegang tot Londen 2012, ging in rook op toen hij bij een Yamawaki-vluchtelement met de voeten de stok aantikte. Hij werd vijfde en zag zich genoodzaakt tot een extra kwalificatieronde, opnieuw in de O2 van Londen. Toen hij daar met ruim verschil zijn Nederlandse concurrent Jeffrey Wammes versloeg, bleek zijn plaatsing nog geen feit. Na de voordracht door de kngu en de aanwijzing door noc*nsf moest op last van de rechter die kwalificatie worden teruggedraaid. Jeffrey Wammes won voor de rechtbank van Zutphen een kort geding tegen de sportbonden, waarvan Zonderland het voornaamste slachtoffer bleek. De turner uit Lemmer incasseerde de tegenslagen met opvallend veel zelfbeheersing. Nergens haalde hij uit naar Wammes of naar de auteur van de slecht geschreven kwalificatieregels. Hij turnde de vier wedstrijden die de rechter als extra had voorgeschreven en greep die momenten aan voor de opbouw van een nieuw, spectaculair reknummer. In Maribor, bij de wereldbeker in juni, was het zover om de wereld te tonen waar hij, Epke Jan Zonderland, mee bezig was geweest.
De rekstok hangt 2.55 meter boven de grond. Hij is 2.50 meter lang en de diameter van de stok is 28 millimeter.
22
Hij geldt nu als de revolutionair aan het hoge rek. Hij heeft drie vluchtelementen, de Cassina, de Kovacs en de Kolman die meestal los of hooguit in een duo getoond worden, aan elkaar gehecht. Daarmee is hij de enige in de wereld die zo’n bijzondere triple toont. Het geldt als een ware vliegshow. Als Zonderland zijn complete kür toont, kan hij in Londen de Chinese wereldkampioen Zou Kai verslaan. Het zou hem deze winter zomaar eens de derde uitverkiezing tot sportman van het Jaar kunnen opleveren.
John Volkers
23
24
25
28
8 29
oefening
Dick Stellingwerf Burgemeester gemeente Lemsterland Tweede Kamerlid RPF en ChristenUnie 1994-2002 Voormalig leraar biologie en geschiedenis Ex-wethouder Ede
‘ DE LEEUW VAN LEMMER’ Op 17 augustus 2012 mocht de gemeente Lemsterland Epke Zonderland huldigen voor zijn gouden olympische medaille. Daarmee heeft Lemmer opnieuw een sportman van wereldformaat in huis. Epke is ‘hikke en tein’, geboren en getogen, in deze prachtige Friese watersportplaats. Lemmer is dé plek waar Epke en zijn familie, Huite en Sophie, Johan, Geeske en Herre, thuis horen en thuis zíjn. Hier liggen de ‘roots’ van de Zonderlands. Hier is het talent van Epke gekoesterd en ontwikkeld. De familie van Epke deelt in Lemmer voluit in de vreugde en de waardering voor de prestatie van Epke. En terecht, want Epke en zijn familie zijn altijd een hechte eenheid geweest en gebleven. Het succes is hun niet naar het hoofd gestegen. Zij bleven en blijven volop meedraaien in de Lemster samenleving. Het liefst ‘normaal en bescheiden’. In de loop der tijd heeft Lemmer al heel wat sportkampioenen voortgebracht. Maar nog nooit mochten we een olympisch kampioen huldigen in ons dorp. Epkes turnprestatie was groots. Een zeldzame combinatie van kracht, lenigheid en lef schreef een krant. En zo was het. Op onnavolgbare wijze zweefde hij door de lucht. Het had iets van ‘De Leeuw van Lemmer’ die katachtig en met wapperende manen zijn prooi besprong: olympisch goud met een ongekende score van 16.533 punten. Maar, dit succes is Epke, om in rekstoktermen te blijven, niet aan komen vliegen. Hieraan zijn ook jaren van trainen, keihard werken, doorzetten en teleurstellingen overwinnen voorafgegaan. Een goede topsporter vervult ook een belangrijke voorbeeldfunctie. Met name voor de jeugd. De prestatie van Epke prikkelt jongeren om zichzelf in het leven doelen te stellen. Om zich in te spannen om die doelen ook te bereiken. Om op de weg naar dat doel tegenslagen te overwinnen. Maar ook om anderen te leren waarderen en te helpen. En je gedrag niet alleen door eigenbelang te laten bepalen, maar ook oog te hebben voor de sociale omgeving waarvan je deel uit maakt. Uit het enthousiasme dat rond Epke en zijn prestatie is losgebarsten blijkt wel, dat de samenleving behoefte heeft aan mensen die voor meer willen gaan dan alléén een topprestatie of alléén een gouden medaille. De gemeenteraad van Lemsterland vindt dat Epke Zonderland zich als topsporter en olympisch kampioen, een echte ambassadeur voor de gemeente heeft getoond. En dat hij een voorbeeld is voor onze jongeren. Daarom is besloten om Epke te benoemen tot ereburger van Lemsterland. Tijdens de huldiging in Lemmer kreeg hij de gemeentelijke erepenning en de daarbij behorende oorkonde uitgereikt. Wij hopen van harte dat ‘De Leeuw van Lemmer’ in Rio opnieuw zal toeslaan …
32
Burgemeester Lemsterland
33
38
Cassina
39
40
Cassina
41
42
Kovacs
43
107
ISBN 978-90-818042-7-1
9 789081 804271
108