RM2007-06 Jun-July

N E W S P A P E R

P O S T

Missierna fil-Fidi... l-ewwel kellna lil San Pawl, issa g˙andna lil San Ìor©...

u a˙na... se nemmnu jew le?

That is the question!

Ma˙ru© mill-ÌiΩwiti Maltin • Sena 58 • ÌUNJU - LULJU 2007 • Numru 5 78, Marquis Scicluna Str., Naxxar NXR 03

Karfusa f’Tarf il-Platt Qatt ma ˙sibt Ii xi darba kelli nikteb I-istorja ta’ tfuliti. Imma, jekk toqg˙od ta˙seb, tinduna Ii dak Ii int illum hu kollu frott ta’ dak Ii trabbejt fih meta kont Ωg˙ira.

Jum wie˙ed irrealizzajt Ii missieri ilu mejjet 30 sena, u bdejt na˙seb Ii ebda monument, sabi˙ kemm hu sabi˙ ma jista’ qatt jesprimi I-emozzjonijiet u I-esperjenza Ii wie˙ed jkollu meta jkun g˙ex ma persuna tant g˙aΩiΩa b˙al ma hu missierek. G˙alhekk ippruvajt nikteb din I-esperjenza Ii hi wa˙da komuni g˙al ˙afna, imma hija unika g˙alija.

Konna tliet ibniet. Ommi u missieri ΩΩew©u meta kienu qrib it-tletin sena.

A˙na trabbejna ©o dar kbira u Iil missierna dejjem nafuh jinkwieta fuqna, daqqa g˙ax ma nifil˙ux u daqqa g˙ax waqajna u daqqa g˙ax g˙andna xi ezami. Imma kellu xi ˙aga sabi˙a ferm. Kien isib il-˙in biex joqg˙od mag˙na waqt il ‘homework’, biex ipin©ilna xi ˙aga sabi˙a jew biex isewwilna xi pupa Ii nkunu kissirna. Kien I-hena tieg˙u jg˙amlilna xi g˙amara talpupi biex kien ikollna biex nilg˙abu. Wara I-ikel kien i˙obb jag˙©en xi biçça ˙obΩ f’idejh u bi˙a jg˙amlilna xi fjura Ii wara kien ipin©iha b’xi kulur, jew jerfa’ iI-karfusa fit-tarf tal-platt u biha jag˙mel iI-forma ta’ xi g˙asfur. Ta’ tfal Ii konna kienet I-hena tag˙na 2 ÌUNJU-LULJU 2007

Ii n˙aΩΩu fuq xi karta u nag˙tuha Iil missierna u dan kien jo˙ro© xi forma ta’ xi animal mitt˙aΩΩiΩ Ii nkunu g˙amilna. Kien i˙obb ˙afna jistad u jie˙u Iilna ˙dejh.

Imma, fuq kollox u qabel kollox, tana I-isba˙ eΩempju. Missieri kien iqum kuljum g˙all-quddiesa tal-ewwel u ma kienx joqg˙od ming˙ajrha. Meta kien ikollna xi eΩami kien jg˙idilna “tinkwetawx issa nitlob g˙alikom jien, meta mmur iI-knisja”. U nhar ta’ Óadd kien imur ukoll iI-quddiesa ta’ l-ewwel u meta ni©u a˙na mill-quddies konna nsibu it-tè lest u xi platt ˙obz bil-butir lest kemm nikluh.

Kollox kien perfett sakemm ©urnata minnhom, tah attakk tal-qalb u f’erbg˙a u g˙oxrin sieg˙a miet. Kellu biss tnejn u ˙amsin sena. Konna g˙adna Ωg˙ar – dsatax, sittax u erbatax-iI sena. G˙all-bidu kont na˙seb u ng˙id: ‘Missieri kellu jmut?... u tant nies Ii jag˙mlu I-˙sara jibqg˙u jirrenjaw!’

Illum li g˙addew ‘l fuq minn tletin sena ninduna Ii I-mewt ta’ missieri tatni tg˙alima f’˙ajti. G˙araft kemm hu veru Ii Alla hu Iqofol ta’ kollox. In˙oss sinçerament Ii missieri qed igawdi Iil Alla. G˙ax qatt ma jista’ jkun Ii bniedem tajjeb u Ii qatt ma g˙amel deni Ii ˙add, jispiçça flx-xejn! Ûgur Ii tezisti I-©enna, post sabi˙ Ii Alla fil-kobor tieg˙u ipprepara g˙al nies b˙al missieri, fejn jispiçça l-inkwiet u I-mard u jibqa’ biss iI-fer˙ fil-presenza t’Alla. ll-quddiesa Ii missieri kien jismg˙a kuljum,

Ωgur Ii g˙enitu biex jikseb dan ir-rigal, u minn hawn wkoll ˙adt it-tag˙lima. G˙andi bΩonn iI-quddiesa ta’ kuljum! ll-quddiesa hija bΩonn, b˙alma I-bniedem biex jg˙ix je˙tie© iI-˙obz u I-ilma. Je˙tieg li jkun fil-preΩenza t’Alla, u fejn hu a˙jar mill-knisja, waqt iI-quddiesa, fejn hemm Ìesù nnifsu jistenniena bil-˙erqa. Jien ma mmurx iI-knisja biex ja˙sbu Ii jien xi ˙aga speçjali, imma g˙ax verament g˙andi bΩonn u dan iI-bΩonn in˙ossu kuljum! G˙ax kif issib il-kura©© u I-qawwa biex taffaççja l-˙ajja, bilproblemi li jinqalg˙u ta’ kuljum?

L-esperjenza ta’ missieri tag˙tini tg˙alima o˙ra. Gawdi sew iΩ-Ωmien ta’ issa, b’mod speçjali lil ta’ madwarek. Issa jinsabu mieg˙ek, f’dan il-˙in! Ma tafx jekk g˙ada tkunx tista’ tag˙mel dan! G˙alxejn tiffissa fuq il-©miel jew fuq il-moda jew kemm g˙andek dar mimlija u nadifa. L-importanti hu kemm gawdejt il-familja tieg˙ek, fit-tajjeb u I-˙aΩin ta kuljum!

Illum jien miΩΩew©a u g˙andi Ωew©t itfal u dejjem fittixt Ii nag˙tihom il-preΩenza tag˙na, tieg˙i u ta’ Ωewgi, u fuq kollox fidi u m˙abba lejn il-knisja. Dejjem investejt fl-g˙eΩieΩ tieg˙i, per eΩempju meta jkollna xi vaganzi flimkien, anke jekk forsi b’mezzi limitati. Jien, minn meta twieldu t-tfal, qatt ma ˙rigt na˙dem. Dejjem xtaqt Ii, safejn hu possibli, nieklu fl’istess ˙in. Anke issa Ii t-tfal kibru nipprova nag˙mel dan.

Kull meta ji©i r-ra©el mix-xog˙ol, nipprova nag˙tih il-˙in Ii jifta˙ qalbu fuq il-problemi tal-©urnata. Dejjem ippruvajt Ii nkun id-dar meta ji©u t-tfal mill-iskola. Jien g˙andi memorji sbie˙ fuq it-trobbija tag˙na ta’ meta konna zg˙ar u na˙seb Ii t-tfal hekk g˙andhom bΩonn, ji©ifieri Ii jkollhom I’istabilità fil-˙ajja tag˙hom meta jkunu Ωg˙ar.

Illum qed ninduna Ii anke I-fatt Ii missieri kien i˙obb ipin©ilna u jkun kreattiv mag˙na,

lilna g˙enna ˙afna meta kbirna. Fil ftit snin li g˙exna mieg˙u, hu tana kollox, u fuq kollox tana ˙afna valuri sbie˙. L-im˙abba Ii kellu lejn ommi, ir-rispett Ii kien juri lejn il-ku©ina t’ommi Ii kienet tg˙ix mag˙na fid-dar. U ommi kienet turih rispett ukoll g˙ax dejjem kienet tippreΩentalu I-isba˙ u I-ikbar platt. Dawn I-affarijiet iΩ-Ωg˙ar, dejjem ippruvajt nag˙milhom ma’ Ωew©i.

Donnu ilIum ma g˙adekx tara dan it-tip ta’ rispett bejn il-miΩΩew©in.

Hu wkoll kien imur sew ma minn kien ja˙dem. Meta miet kul˙add kelma wa˙da, kemm kien ta’ min jirrispettah g˙ax kellu qalbu tajba ma’ kul˙add. Kellu rispett kbir lejn il-kleru u I-knisja u fidi qawwija f’ Alla. Dejjem kien ikun minn ta’ quddiem biex jiddefendi lis-saçerdoti. G˙alih il-qassis kien ji©i I-ewwel u qabel kollox. Dawn il valuri kollha g˙addihom lilna, uliedu.

G˙alkemm a˙na tal-familja in˙ossu wisq in-nuqqas tal-preΩenza tieg˙u, jiena çerta Ii missieri qed igawdi I’ Alla u minn fejn hu se jg˙inna zgur! Meta t-tfal kienu g˙adhom Ωg˙ar, kienu jg˙iduli: “A˙na nannu wie˙ed g˙andna?” Kont ng˙idilhom “Le g˙andkom ie˙or il-©enna u qieg˙ed iΩommilna l-post biex immorru ˙dejh!”

pANCAKES Çaflisa ta’ M˙abba Brandon kellu sitt snin. Darba minnhom, kmieni s-Sibt filg˙odu qatag˙ha li jag˙mel sorpriΩa lill-©enituri tieg˙u. Ried jsajrilhom kejk! G˙alhekk sab bieqja kbira u mg˙arfa, ©ieb si©©u ˙dejn il-bank talkçina, feta˙ l-armarju u ˙are© minnu landa kbira mimlija dqiq, li billi kienet tqila wisq g˙alih, xerred kwaΩi d-dqiq kollu ma’ l-art!

B’idejh ©abar ftit mid-dqiq ta’ ma’ l-art u qieg˙du fil-bieqja. Mieg˙u tefa’ kikkra ˙alib u Ωied iz-zokkor.

Operazzjoni b˙al din ˙alliet mandra ma’ l-art li fiha kienu ©a jidhru l-passi tal-qattus.

Brandon kien miksi dqiq u beda j˙ossu ffrustrat. Hu ried jag˙mel sorpriΩa sabi˙a lill-©enituri tieg˙u, iΩda kollox kien qed imurlu Ωmerç.

Issa li kien ˙allat kollox ma kienx jaf kif g˙andu jkompli: ma kienx jaf jekk g˙andux ida˙˙al il-kejk fil-forn jew jaqlihx. Barra minn hekk la kien jaf kif iqabbad il-forn u lanqas il-kuçiniera.

F’daqqa wa˙da nduna li l-qattus kien marlu fuq il-kejk u li kien beda jilg˙aq mit-ta˙wida. Mar biex ikeççih, iΩda biex jag˙mel dan tajjar il-kartuna bil-bajd li waqg˙et fl-art. B˙al mi©nun beda jara kif kien se jnaddaf dik ilmintna monumentali li kien g˙amel; iΩda Ωelaq f’din it-tag˙sida u mela l-pi©ama biha! Hawn inteba˙ li misseru kien qieg˙ed wieqaf fil-bieb quddiemu.

Id-dmug˙ beda jaqbiΩlu minn g˙ajnejh.

Ried jag˙mel xi ˙a©a sabi˙a u spiçça biex g˙amel tag˙sida mill-kbar. Issa kien Ωgur li kien se jaqla’ çanfira nobis, jekk mhux xi xebg˙a mag˙ha, imma missieru kien baqa’ hemm i˙ares lejh.

Imbag˙ad missieru mexa bil-mod lejn ibnu li kien qed jibki, refg˙u, g˙annqu mieg˙u u xxuttalu d-dmug˙ minn g˙ajnejh. Hekk missieru wkoll spiçça biex çappas il-pi©ama!

Alla hekk jimxi mag˙na. Óafna drabi f’˙ajjitna a˙na nippruvaw nag˙mlu xi ˙a©a tajba iΩda nispiççaw nag˙mlu xi tag˙sida. IΩ-Ωwie© tag˙na jitfarrak, noffendu lil xi ˙abib, nixbg˙u bix-xog˙ol li g˙andna, sa˙˙itna tmur lura.

Kultant nieqfu hemm g˙ajnejna kollha dmug˙ g˙aliex ma nafux x’nistg˙u nag˙mlu ˙lief li nibku. Dak hu l-mument meta Alla jerfag˙na, jg˙annaqna mieg˙u, j˙obbna u ja˙frilna, avolja hu wkoll jiççappas bil-mintna li nkunu fiha.

B’danakollu ma g˙andniex naqtg˙u qalbna g˙ax kollox ©iena Ωmerç.

G˙andna nibqg˙u nag˙mlu l-kejk g˙al Alla u g˙all-o˙rajn. Xi darba g˙ad jirnexxilna in©ibuha Ωew© u nkunu fer˙ana bina nfusna li rnexxielna…

Kont qed na˙seb… forsi g˙andi ©rie˙i li rrid infiq minnhom, forsi hemm xi ˙biberija li rrid ner©a’ nkebbes. Forsi hemm dik il-kelma “In˙obbok” li g˙andi bΩonn inlissen.

Din hi kelma li tfejjaq u ©©ib il-barka.

G˙alhekk, fakkar lil ˙biebek kollha li inti t˙obbbhom. Ag˙mel dan ukoll jekk huma ma g˙adhomx i˙obbuk, jew jekk ˙ajjithom hija ta˙wida s˙i˙a.

Tibqa’ mistag˙©eb x’se˙er g˙andha din il-kelma.

U qatt tieqaf issajjar “il-kejks”!!!

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 5

ÓAMSA U GÓOXRIN ÇENTEÛMU ÛEJDA

Xi snin ilu, qassis ©did wasal filparroçça fejn kellu jibda x-xog˙ol tieg˙u ta’ Kappillan. Ftit ©img˙at wara li wasal, kellu jivvja©©a b’tal-linja biex jinΩel sal-belt.

Meta ˙allas u po©©a bilqieg˙da nduna li x-xufier kien tah 25 çenteΩmu Ωejda mal-bqija.

Beda ja˙seb x’se jag˙mel. Qal bejnu u bejn ru˙u: “A˙jar trodd il-25ç lura g˙ax mhux sewwa li ΩΩommhom.”

Wara ©ieh ˙sieb ie˙or: “U ˙allihom, wara kollox mhumiex ˙lief 25ç. Min se joqg˙od i˙abbel rasu g˙al somma hekk Ωg˙ira? Wara kollox, il-kumpanija tal-karozzi tiççar©jana Ω-Ωejjed; mhux se jfallu jekk ma nag˙tihomlhomx lura.

Aççettahom b˙ala ‘rigal mill-Mulej’ u oqg˙od bi kwietek.”

6 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

Meta wasal fl-istage, waqaf g˙al ftit qabel ma niΩel, imma ddeçieda li jag˙ti l-25ç lura lix-xufier filwaqt li qallu: “Hawn, ˙abib, g˙andek dawn, g˙ax tajtni bqija Ωejda.”

Ix-xufier tbissem u qallu: “Inti m’intix il-qassis il-©did tal-parroçça?

Dan l-a˙˙ar kont qed na˙seb jekk ner©ax nibda mmur il-knisja jew le.

Snin ilu kien qassis ie˙or li gerrixni. Kien jag˙mel wisq g˙all-flus. Ridt nara x’se tag˙mel int jekk nag˙tik bqija Ωejda.

Narak il-knisja nhar il-Óadd!”

Malli niΩel mill-karozza, il-qassis kellu jistrie˙ ma’ l-eqreb arblu tad-dawl li kien hemm fit-triq u jΩomm mieg˙u: “Mulej, g˙al daqsxejn ma ttradejtekx g˙al 25 çenteΩmu.” G˙al xi nies l-im©ieba tag˙na l-insara hija l-unika Bibbja li qatt se jaqraw.

Din il-©rajja hija eΩempju li jkexkxek ta’ kif l-o˙rajn josservawna biex jaraw kif ng˙ixu ta’ nsara u jittestjawna!

Ftakar li, b˙ala nisrani, int qed i©©orr l-isem ta’ Kristu fuq spallejk. Tg˙id min jiltaqa’ mieg˙ek jit˙ajjar jersaq lejh, jew aktar tbieg˙du minnu?

G˙alhekk: Attent g˙al ˙sibijietek… …dawn isiru kliemek.

Attent g˙al kliemek… …dawn isiru l-g˙emejjel tieg˙ek.

Attent g˙all-g˙emejjel tieg˙ek… …dawn isiru drawwietek.

Attent g˙al drawwietek… …dawn isiru l-karattru tieg˙ek.

Attent g˙all-karattru teig˙ek… …dan isir id-destin ta’ ˙ajtek.

Fejn huma l-lampi? Ûmien ilu, f’wie˙ed mill-ir˙ula talmuntanji, kien hemm sid nobbli li ried jag˙mel xi ˙a©a ta’ ©id g˙an-nies li kienu ta˙tu. Wara li dam itella’ u jniΩΩel mhux ˙aΩin qatag˙ha li jibnilhom kappella billi dik li kellhom kienet qed taqa’. Ma ˙alla lil ˙add jara l-pjanti ta’ din il-kappella qabel kienet lesta g˙al kollox. Sa fl-a˙˙ar, malli tlestiet, in-nies tal-post setg˙u imorru jammiraw il-©miel ta’ kappella li kien bnielhom.

IΩda huma u jammiraw bdew jinteb˙u b’xi ˙a©a li ma setg˙ux jifhmuha: il-kappella ma kellhiex dwal.

Bdew jistaqsu : “Fejn huma l-lampi?”

Dawn il-mistoqsijiet semag˙hom innobbli, li dar lejn in-nies u qalilhom: “Intomx taraw il-postijiet fejn g˙andhom jitwa˙˙lu l-lampi? Indunajtu li mhemmx lampi mwa˙˙lin mag˙hom.”

Kif qal hekk minn xi xkejjer li n-nies bilkemm kienu nteb˙u bihom in-nobbli beda jo˙ro© il-lampi u jnewwilhom linnies mi©bura.

“Ara”, qalilhom, “qed nag˙tikom dawn il-lampi u nitlobkom i©©ibuhom mag˙kom kull meta ti©u l-knisja. Hekk meta ti©u l-knisja bil-lampi mag˙kom, fejn tkunu intom se jkun imdawwal. Jekk ma ti©ux, ir-rokna tag˙kom, ji©ifieri biçça mill-Knisja, se tibqa’ mudlama. “

Kellu ra©un tassew dan in-nobbli!

Ikunu kemm ikunu sbie˙ il-knejjes, l-isba˙ tiΩjin tag˙hom mhux id-deheb, l-ir˙am u l-pitturi, iΩda kull nisrani li jmur fihom. Kull nisrani hu bin Alla, g˙alhekk fih jidher il-©miel ta’ Alla. U Alla min-nies jimpurtah l-iktar. Veru li a˙na min-na˙a tag˙na nag˙mlu li nistg˙u biex inΩejnu l-knejjes b˙ala att ta’ rispett lejn Alla; iΩda iktar jie˙u pjaçir bir-ru˙ ta’ nisrani mΩejna b’˙ajja nisranija. X’jiswew knejjes sbie˙ li jibqg˙u vojta? X’iferra˙ l-aktar lill-qalb t’Alla?

Kull wie˙ed u wa˙da minna g˙andna sehem x’nag˙tu fil-Knisja u fis-soçjetà. Óadd ma jista’ jie˙u post ˙add. Dak li tag˙mel u tg˙ix int ma jista’ jag˙mlu u jg˙ixu ˙add. Ejja nfittxu tassew x’inhu s-sehem tag˙na.

Jekk ma nag˙tuhx xi ˙a©a se tibqa’ nieqsa fil-Knisja u fid-dinja. X’unur!

IΩda x’responsabbiltà wkoll!

Dak li nag˙mlu hu biss qatra ˙dejn il-bΩonn enormi li hawn fid-dinja.

Imma, kif kienet tg˙id M. Teresa: “Loçean mag˙mul minn ˙afna qtar!” Kull qatra tg˙odd u kull lampa ΩΩid id-dija.

Int qed i©©orrha l-lampa tieg˙ek?

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 7

G˙ala qieg˙ed iddur, ˙osbieni?

Nist˙ajlek qieg˙ed tfittex ftit ser˙an Mid-dinja li tant tkiddek u ma ΩΩommok xejn kajman.

G˙ala qieg˙ed t˙ossok mitluf fid-dlam?

Jewwilla il-˙ajja moderna, Bil-valuri ©odda tag˙ha ma toffrilekx Imqar fjamma Ωg˙ira ta’ musbie˙?

Ftakar tikka f’dak iΩ-Ωmien Meta kont ˙adtha kontra qrabatek u S˙abek, l-‘antikwati’.

Tiddejjaq xejn tammetti li int kont Fil-g˙ama u l-o˙rajn fid-dawl, minkejja li kollox kien jidher jixg˙el iktar minn bozza tal-mitejn.

Issa ejja, taqtax qalbek, naf li g˙oddok sfajt meqrud.

Imma issa t˙arisx lura – ejja mag˙na, tinkwetax, G˙aliex l-g˙aqda ©©ib is-sa˙˙a; li tant b˙alissa g˙andek bΩonn.

D. Sciberras

8 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

dawl

ta’ musbieH

Irrid intir!

Darba kien hemm tifel Ωg˙ir li trabba’ f’orfanatrofju. Dan it-tfajjel dejjem xtaq li jkun jista’ jtir b˙al g˙asfur. Óadd ma kien jista’ jfiehmu li ma kienx jista’ jtir.

Hu kien iwie©eb li fiΩ-Ωu kien hemm g˙asafar ikbar minnu li kienu jistg˙u jtiru! “G˙aliex ma nistax intir jien ukoll?”, kien jistaqsi. “hemm xi ˙a©a ˙aΩina fija?”

Kien hemm ukoll tifel ie˙or li kienx jista’ jimxi. Dan dejjem xtaq li seta’ jimxi b˙at-tfal l-o˙ra.

“G˙aliex ma nistax inkun b˙alhom?” kien joqg˙od ja˙seb wa˙du.

Darba t-tifel li kien jixtieq itir b˙al g˙asfur ˙arab mill-orfanatrofju. Mar il-©nien pubbliku fejn iltaqa’ mat-tifel il-mag˙tub. Dan kien qed jilg˙ab firramel. Mar fuqu u staqsieh jekk qatt kienx xtaq itir b˙al g˙asfur.

“Le”, wie˙bu il-mag˙tub. “Min-na˙a l-o˙ra dejjem xtaqt li kont nista’ nimxi u ni©ri b˙at-tfal l-o˙ra.

“Jiddispjaçini”, wie©bu t-tifel li dejjem xtaq li jkun jista’ jtir.

“G˙all-inqas, trid li nkunu ˙bieb?”, kompla jg˙idlu.

“U Ωgur li rrid”, wie©eb il-mag˙tub.

IΩ-Ωew© subien qattg˙u sig˙at s˙a˙ jilag˙bu. Bnew kastelli bir-ramel u tg˙idx kemm iççajtaw u da˙ku. Fla˙˙ar ©ie missier it-tifel il-mag˙tub b’“wheelchair” mieg˙u biex jie˙u lil ibnu d-dar. It-tifel li dejjem xtaq itir mar fuq missier ˙abibu u fesfislu xi ˙a©a f’widnejh.

“Mela le.” wie©eb il-missier.

Imbag˙ad it-tifel li dejjem xtaq itir mar fuq ˙abibu u qallu: “Inti l-aqwa ˙abib li g˙andi. Nixtieq kieku nag˙mel xi ˙a©a g˙alik biex tkun tista’ timxi u ti©ri b˙at-

tfal o˙ra, iΩda ma nistax. Però hemm ˙a©a o˙ra li nista’ nag˙mel g˙alik.”

It-tifel iltiem dar, mar quddiem ˙abibu u qallu biex jirkeb fuq dahru.

Imbag˙ad beda ji©ri b’˙abibu fuq dahru qalb il-˙axix. Beda ji©ri, ji©ri dejjem iΩjed b’˙abibu fuq dahru. Dejjem iktar veloçi.

Beda j©ieg˙el lil ri©lejh ji©ru dejjem iΩjed.

Tant beda ji©ri li damux wisq sa ma r-ri˙ beda jvenven ma’ widnejhom.

Il-missier beda jinkwieta meta beda jara ‘l ibnu l-mag˙tub jxejjer dirg˙ajh minn fuq g˙al isfel fir-ri˙, filwaqt li beda jg˙ajjat kemm kellu sa˙˙a, “Pa, qed intir! Qed intir!”

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 9

vittma

tal-bullying

Jg˙idu Ii jien iblah, mi©nun, çass u Ii ma nafx nag˙milha man-nies. Mhux darba jew tnejn ˙arist Iejn il-mera fit-tul u tajt titwila Iejja nnifsi.

Fil-kwiet tal-kamra tal-banju, kont ng˙id bejni u bejn ru˙i, biex Ωgur Ianqas tad-dar ma jisimg˙uni: G˙andi xag˙ri sewdieni Iixx, g˙ajnejja kbar suwed, par widnejn, imnie˙er, xoffa, snien, ilsien u nibqa’ n˙ares Iejn ©ismi kollu u ng˙id jien m’g˙andi xejn anqas minn ˙addie˙or. Is-sensi kollha qeg˙din hemm.

Imma allura g˙aliex tfal tal-klassi u dan I-a˙˙ar anke tfal li mhumiex fil-klassi mieg˙i qed jirridikolawni, jg˙ajjruni u j©ag˙luni na˙seb Ii jien mhux ©uvni b˙alhom!

X’gost jie˙du dawn? Din is-sitwazzjoni ta’ dwejjaq m’ilhiex ti©ri biss g˙al dawn I-a˙˙ar jiem jew xhur. Ili f’din is-sitwazzjoni minn mindu kont g˙adni nibda fiI-kindergarten. Xi kultant inwa˙˙al fija nnifsi g˙aliex na˙seb Ii Ia kul˙add qed jarani minn din iI-lenti negattiva bilfors Ii hemm fija xi ˙a©a Ii

hi falza. Din il-konkluΩjoni ni©bidha millfatt Ii ma jistax ikun Ii kul˙add huwa falz u jien Ie. Minn dejjem kont in˙ossni g˙atxan g˙at-tag˙lim. L-istudju in˙obbu u anke l-Iezzjonijiet. IΩda meta ni©i biex inqum fiIg˙odu g˙all-iskola ikolli u©ig˙ kbir u xi drabi insupportabbli fl-istonku bil-biΩa’ Ii rrid niffaççja IiI dawk Ii g˙ax jarawni ikrah iwarrbuni. Nistqarr mag˙kom Ii jien xi drabi ma ng˙addix mill-eΩamijiet mhux g˙ax injorant jew imbeçilli. In˙oss ©o fija Ii parti mill-˙tija hija ta’ I-g˙alliema, ta’ dawk Ii suppost edukaturi Ii Iili iwarrbuni u ma jisimg˙ux iI-qanpiena tieg˙i meta I-istudenti ta’ I-iskola ji©©ieldu mieg˙i. Mhux hekk biss, imma xi drabi xi w˙ud mill-g˙alliema waslu biex g˙ajruni wkoll bI-istess Iaqam Ii xi studenti draw jg˙ajtuli bih.

Imbag˙ad meta jasal iI-jum il©enituri fl-iskola, dawn I-istess g˙alliema jistag˙©bu g˙aliex jien ma ng˙addix minn xi eΩami! Imma kif jista’

jag˙Ωel ix-xorti ta’ ˙add. Huwa i˙alli IiI kul˙add liberu. Nikkonsla biss meta niftakar f’dan l-istess Ìesù Ii, bla ˙tija ta’ xejn, xi drabi inwa˙˙al fih dak lg˙erq ˙azin tan-nies tad-dinja. ˙a©a ˙aΩina f’˙ajti?

Il-mewt tbeΩΩa’ IiI bosta nies imma wie˙ed jg˙addi minn Qatt ˙dimtu f xi post lili, ˙a©a ta’ l-iskantament, tag˙milli eΩami jekk kif appuntu tax-xog˙oI? Mhux dejjem kien l-kura©©. Dan g˙aliex niftakar fil-fatt jipprova jag˙mel farka hemm dak ix- xi ˙add Ii kif t˙ares Iejh Ii hemm dinja o˙ra fejn kul˙add ikun kura©© u jipprova jistaqsi l-istess, bla distinzjoni – u fejn ma jkunx d-diffikulta’ isib min jirridikolah u jg˙idlu tg˙id dan m’g˙andix grazzja mieg˙u.

U hekk ji©ri Iili ma’ bosta nies.

Bidhemm bullying. Forsi ta˙sbu Ii xi darba “U int dejjem ting˙i biex titkellem” jew “Din x’mistoqsija bla sens qed tistaqsi!” differenza Ii jien iIi nsofri dan iI-bullying ©ietni x-xewqa Ii nag˙mel suwiçidju. Le dan qatt ma ©ieni f’mo˙˙i Ii nag˙mlu jew “U int ibqa’ hemm g˙ax qed ittellef minn mindu bdejt I-ewwel darba skola.

Jista’ jkun Ii tistaqsu: “Imma int g˙alkemm hawn bosta nies Ii jobog˙duni IiI s˙abek”, filwaqt li jdur lejn tifel ie˙or qatt fta˙t qalbek ma’ xi adult biex u Ii jie˙du pjaçir jarawni imwarrab u u bil-˙lewwa kollha jistaqsi lilu: “G˙idli imdejjaq. Dan dejjem warrabtu minn int ˙i, Paul, g˙ax int aktar intelli©enti!” jg˙inek?” Lil ommi ma tantx in˙obb mo˙˙i g˙ax fl-istess ˙in niftakar Ii Dak il-˙in wiççi ikun irid itir bil-mist˙ija. ng˙idilha b’kulma nkun g˙addej minnu.

Tinkwieta wisq u mhux darba jew tnejn g˙alkemm hawn dawn in-nies kattivi Inkun nixtieq Ii I-art tinfeta˙ u tiblag˙ni. meta jirnexxili nifta˙ qalbi mag˙ha, hemm nies b˙al ommi, missieri, o˙ti Mhux darba jew tnejn Ωbaljat u nismag˙ha tibki u tg˙id ©o fiha “X-xorti l-kbira u ˙ija z-zg˙ir Ii j˙obbuni u Ii staqsejt IiI ˙allieq g˙aliex jippermetti ˙aΩina g˙andu ibni!” U jien kont inqatta’ jien g˙alihom teΩor kbir. Barra minn ate©©jament b˙al dan. Imma spiss sig˙at na˙seb dwar din ix-xorti tieg˙i. hekk nippreferi Ii nkompIi nbati f’din nit˙asseb u ng˙id li min jisma’ l-istorja Ìieli staqsejt IiI Ìesù u g˙edtlu: il-˙ajja milli meta mmut ma jkunx hemm tieg˙i se jistaqsi: imma dan il-©uvni bil“G˙aliex g˙aΩiltli din ix-xorti?” Imma il-Óallieq li jurini l-im˙abba tieg˙u u fors Ii g˙amlilhom xi ˙a©a ˙aΩina biex imbag˙ad kont niftakar Ii Ìesù ma jilqag˙ni b’idejh miftu˙a. Ma rridx nie˙u kul˙add iwe©g˙u! Imma jien g˙amilt xi

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 11

postu billi niddeçiedi jien innifsi meta tintemm ˙ajti.

Rari ˙afna biex no˙ro©, g˙aliex il-ma©©oranza tal-˙in tieg˙i inqattg˙u ma’ s˙abi l-annimali – il-kelb u t-ti©ie© Ii g˙andna fil-©nien tad-dar tag˙na. Dawn vera jaççettawni u ma jarawli l-ebda difett. Darba wa˙da fettilli nag˙mel ftit tal-kura©© u no˙rog ftit. Kienet ©urnata fil-vaganzi tas-sajf meta ddeçidejt Ii mmur dawra bil-kelb tieg˙i. Dak inhar ma g˙edtx IiI o˙ti ti©i mieg˙i b˙assoltu. Bdejt indur mal-blok flattijiet ta’ warajna. Izda bil-kemm kont g˙adni dort il-kantuniera Ii ma nilma˙x grupp ta’ subien mill-iskola fejn kont qed nattendi dak iΩ-Ωmien. Dawn dlonk kif rawni bdew jg˙ajruni bil-laqam ikrah Ii laqqmuni bih. Ma kinux kuntenti biss bit-tg˙ajjir u bl-insulti. Bdew iwaddbuli l-©ebel lejja u lejn il-kelb tieg˙i. Dak il-˙in g˙amilt ftit tal-kura©© g˙ax kelli l-kelb jaqbeΩ g˙alija. Kien vera rrabjat g˙alihom. Kien qed i˙oss il-kattiverija u l-krudelta’ vendikattiva ta’ dawn l-istess nies.

In-nies Ii meqjusin a˙jar minnu g˙aliex suppost ir-ra©uni.

Dak il-˙in dawwart il-kelb ni©ri biex immur Iura d-dar. IΩda ma tawnix çans. Ìuvni minnhom dawarli ççinturin m’g˙onqi u g˙eddidni li jekk il-kelb jigdmu jag˙mel festa bih. Biex tg˙axxaqha il-kelb tieg˙i girfu dak iI-˙in u g˙amillu ferita. Il-midrub u lkumplament ta’ s˙abu telqu ji©ru lejn l-g˙assa tal-pulizija. U˙ud irrabjati u o˙rajn sodisfatti Ii ser jag˙mlu 12 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

vendetta mill-kelb tieg˙i. Wara ftit sig˙at Ii wasalt id-dar, çemplet il-qanpiena tad-dar. Kien hemm ilpulizija Ii dawn bil-kemm tawni çans nifta˙ ˙alqi. Il-pulizija qalli Ii kien wasallu rapport Ii dan iI-kelb mhux tajjeb g˙al man-nies u Ii kienu ser joqtluh. Qalbi riedet tieqaf dak il-˙in.

Tlabt ‘l AlIa Ii je˙odIi ˙ajti minflok il-kelb. G˙edtlu “g˙aIiex Ìesù Ii Ia huma ma jridux ikunu ˙bieb mieg˙i lanqas lil g˙aΩiΩ kelb tieg˙i m’huma ser i˙alluli?” Lill-pulizija tlabthom bil-˙niena biex jag˙tuni çans nispjega eΩattament x’©ara. IΩda huwa rabat xi ˙a©a sewda ma’ ˙alq iI-kelb u ˙adu mieg˙u ©oI-vann. Minn dak inhar ‘l hawn qatt ma rajtu aktar.

Intom Ii qrajtu din il-grajja tieg˙i nitlobkom ta˙sbu ftit meta intom g˙amiltu jew g˙adkom tag˙mlu l-˙ajja ta’ xi ˙add miΩerja. Nitlobkom ma tibqg˙ux tkissru aktar ˙ajjiet ta’ nies. Lin-nies ma toqtluhomx biss b’sikkina imma anke bl- ate©©jament negattiv u bi kliem iebes. U intom Ii g˙andkom il-poter Ii tmexxu (g˙alliema, pulizija, eçç) kunu ta’ eΩempju g˙al min irid jitg˙allem minn g˙andkom.

Ftakru fil-kliem ta’ Ìesù: “Dak Ii tag˙mlu ma’ l-iΩg˙ar fost ˙uti, tkunu qed tag˙mluh mieg˙i”. T˙allu IiI ˙add ikun ma˙qur u jg˙addi millesperjenza qerrieda tal-Bullying.

(Esperjenza vera ta’ qarrej)

L-ARKA TA’ NOE

Ftit lezzjonijiet biex ma teg˙riqx u ΩΩomm fil-wiçç…

1.

Titlifx chances fil-˙ajja… Darba ti©ik tajba!

2. Ftakar li lkoll ninsabu fl-istess ba˙ar u fl-istess dg˙ajsa.

3. Ippjana g˙all-quddiem. Meta Noe bena l-arka ma’ kinitx nieΩla xita.

4. Ûomm ru˙ek attiv u dejjem lest g˙al xi ˙a©a ©dida. Jista’ jkun li meta jkollok sittin sena xi ˙add jitolbok tag˙mel xi ˙a©a tassew kbira.

5. Toqog˙dx tag˙ti kaΩ dak li jg˙idu n-nies. G˙amel dak li temmen fih u emmen f’dak li tag˙mel.

6. Ibni l-futur tieg˙ek fuq is-sod.

7. Jekk trid tkun mo˙˙ok mistrie˙, dejjem ivvja©©a ma’ xi ˙add ie˙or 8. L-g˙a©la mhux dejjem twasslek fejn tixtieq. Il-bebbux tela’ fuq l-arka flimkien maç-cheetahs u maç-çriev!

9. Tg˙allem stenna. L-arka ta’ Noe g˙amlet Ωmien sew wieqfa bejn sema u ilma.

10. Ftakar li l-arka bnewha nies bla esperjenza, imma mxew fuq ilpjanta tal-Mulej. It-Titanic bnewh nies professjonali u kapaçi, imma mexxewh il-bnedmin. L-arka baqg˙et fil-wiçç u t-Titanic g˙ereq.

11. IΩ-Ωmien tieg˙ek mhux bilfors hu Ω-Ωmien t’Alla. Jekk tag˙raf tistenna u temmen tara int ukoll kif il-maltemp jinbidel f’bnazzi!

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 13

Tifla Teqred Kien hemm tliet xebbiet li kienu ig˙idu lil missierhom: “U a˙na ma naqtg˙ux ful b˙an-nies?” Qallhom darba: “Ìibuli l-ful u niΩirg˙u.”

d-dar. Hemm xe˙titha ©ewwa barrada kbira u f’dak il-waqt da˙lu mag˙ha kelb u qattus.

Il-©©anta g˙attiet il-barrada u kienet iΩΩoqq (titma’) tajjeb ’il dik ix-xebba sabiex imbag˙ad issajjarha.

Kellha biex iΩΩoqqha, g˙ax kienet Meta wasal iΩ-Ωmien taΩ-Ωrig˙ ©ebulu furnara. Minn Ωmien g˙al ie˙or kienet l-ful u huwa mar il-g˙alqa biex jiΩirg˙u. tg˙idilha: “Óalli nara sebg˙ek jekk Qag˙ad ta˙t il-˙ajt, beda jigdem il-ful, smintx.” U dik kienet turiha sieq iljo˙or©u mill-fosdqa u jieklu. Jabni kien qattus jew il-kelb. bil-©u˙, g˙ax fqir wisq. Wa˙da wara l“G˙adek,” kienet tg˙idilha lo˙ra kielu kollu. ©ganta.

Meta da˙al fih innifsu, qabad il-qxur Imma darba l-kelb u l-qattus ˙arbu u Ωerag˙hom. u meta l-©ganta riedet tara s-saba’ G˙adda Ω-Ωmien u n-nies bdiet taqta’ tat-tifla din kellha turiha sebag˙ha. l-ful. Dawk il-bniet qalu lil missierhom: Malli ratu qabΩet tg˙id: “Isa, “Ta, il-ful sar? Meta nibdew naqtg˙u?” daqsiex sirt! O˙ro© bil©ri minn hemm!”

Infixel dak il-bniedem u ma g˙arafx Dik semg˙et minnha u ˙ar©et. kif je˙les minnhom. Sa fl-a˙˙ar darba “Issa”, qaltilha, ˙adhom il-g˙alqa u wriehom il-ful “mur g˙and il-©ara, tal-©ara. Il-bniet bdew jaqtg˙u g˙al g˙idilha tag˙tik il-pala, xog˙olhom. biex ng˙allmek ta’ furnara.”

Il-©ara kienet ©ganta. Ma g˙addiex Ωmien wisq li nteb˙et li qieg˙ed jonqos Dik marret, imma l-©ara ©ietha il-ful mill-g˙alqa tag˙ha. G˙alhekk ˙niena. “Ma hux,” qaltilha, “biex qag˙det g˙assa. Immela darba li t-tliet tg˙allmek ta˙beΩ (tag˙mel il-˙obΩ.), xebbiet kienu jaqtg˙u l-ful marret iΩda biex tixwik fil-forn hi trid din g˙alihom il-©ganta. Malli rawha ©ejja il-pala. Mela, binti, ag˙mel hekk: meta ˙arbu, imma t-tifla Ω-Ωg˙ira li kienet l-©ganta tg˙idlek ‘Oqg˙od fuq il-pala g˙arxa (zoppa) ma ©rietx b˙al ˙utha biex ing˙allmek ta˙beΩ, g˙idilha: ‘Hekk u l-©ganta qabditha u ˙aditha mag˙ha ma nitg˙allimx, g˙ax ma narax kif 14 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

g˙andi nag˙mel; oqg˙od inti fuq il-pala u g˙idli kif g˙andi nag˙mel’.”

Marret it-tifla bil-pala g˙and il©ganta. Din dlonk qaltilha: “Oqg˙od fuq il-pala, biex ng˙allmek ta’ furnara.”

“Mg˙allma,” we©bitha, “hekk ma nitg˙allem qatt; kif minn fuq il-pala nista’ nkun naf x’g˙andi nag˙mel? Óej, oqg˙od inti u g˙idli kif.”

Imma l-©ganta ma riditx. G˙id minn hawn u g˙id minn hinn, sa fl-a˙˙ar il-©ganta qag˙det fuq il-pala u t-tifla da˙˙litha ©ewwa l-forn, ©ibdet il-pala ’l barra u g˙alqet bieb il-forn u ka˙˙litu.

Wara dan Ωebg˙et xag˙arha abjad u g˙amlet il-˙otba fuq daharha biex meta ji©i l-©gant ja˙sibha martu. Sa fl-a˙˙ar xe˙tet fil-bir l-imnara (b˙al tazza tal-fu˙˙ar, b’toqba kbira fil-©enb, biex fih joqg˙od il-musbie˙ mixg˙ul) u l-imsieba˙ u ˙biet il-qannata (reçipjent tal-fu˙˙ar g˙all-ilma).

Ma diemx ma ji©i l-©gant. Malli fet˙itlu bdiet tgorr: “Uu!” qaltlu.

“Kemm ˙abbtitni dik it-tifla li hi mag˙na; ma kellhiex il-wiçç tix˙et filbir l-imsieba˙! Ara issa a˙na fid-dlam; imma jien qeg˙idtha.”

Malli dan, fet˙et il-forn u ©ebitlu lill-©gant il-wirk (in-na˙a ta’ fuq talkoxxa) ta’ martu mixwi biex jieklu.

.

Gganta

Fl-okkaΩjoni taç-çentenarju mill-mewt tal-ÌiΩwita P. Manwel Magri, studjuΩ tal-folklor u l-arkeolo©ija Maltija, qed in©ibu hawn wa˙da o˙ra mill-˙rejjef li ©abar hu minn fomm missirijietna. Kull ˙rafa fiha xi tag˙lima jew qatra g˙erf tal-˙ajja.

Wara li kiel ried jixrob.

Talabha g˙alhekk i©©iblu l-ilma.

“Dik l-imbierka,” qaltlu, “min jaf x’g˙amlet bil-qannata? Ma g˙andix fejn intik tixrob.”

Il-©gant sa˙an u ried jixrob.

Talla’ minn hawn, niΩΩel minn hemm, ftiehmu li g˙andha tniΩΩlu fil-bir biex jixrob.

NiΩΩlitu bil-˙abel. “Xrobt?” qaltlu.

“Xrobt,” qallha. “Issa tellag˙ni.”

“G˙id appa!” qaltlu. “Óallini mill-appa,” we©ibha.

“Isa, tellag˙ni!”

“G˙id appa,” re©g˙et qaltlu.

“Appa!”

“Il-˙abel skappa!” qaltlu.

Qabdet il-bieb u marret g˙and ommha u missierha u ˙allietu filbir.

Imbag˙ad marret m’ommha u missierha u ˙utha u qag˙du fid-dar tal-©ganta u Ωammu ©idha.

Tag˙lima: Mhux kemm int b’sa˙˙tek jew kemm int kbir jg˙odd, imma kemm int g˙aqli u g˙aref.

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 15

inhobbha, inhobbha (STORJA VERA)

Meta d˙alt l-Università kont ©uvni mist˙i, irqiq u liebes ikrah. Kont irba˙t scholarship u bdejt kors tat-Teatru.

Fl-ewwel jumejn tal-kors kont noqg˙od bil-qieg˙da wara tfajla jisimha Lydia. Kull ma stajt nara kien xag˙arha twil iswed; kienet mo˙˙ha biex tikteb in-noti u jien kien mo˙˙ni biss fiha.

Bejn il-lezzjonijiet kont ng˙addilha xi rimarki b˙al, “Hello, kif int sejra?” IΩda ma kontx naf kif se nibda ˙biberija mag˙ha.

Jien qatt ma kont ˙ri©t ma’ tfajla qabel.

It-tfajliet kienu jistennew li to˙ro©hom, tixtrilhom xi hamburger u Coca u te˙odhom lura d-dar fil-karozza. Jien flus ma kellix, karozza ma kontx naf insuq u lanqas kont naf niΩfen. Fuq it-tfajliet ma kont naf xejn.

IΩda d-destin, kif jg˙idu, ˙aseb g˙al kollox hu. Lili u lil Lydia po©©ewna fl-istess grupp ta’ reçti. Jien kelli parti fi dramm ta’ ma˙bub medjevali, liebes tajts, xag˙ri kollu nokkli u, maç-çinturin, kelli sejf. Lydia kellha parti fi dramm ie˙or. Darba minnhom, waqt prova, Lydia staqsietni kif tg˙id l-ewwel sentenza. Suppost kellha tid˙ol u

16 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

tg˙id, “Minnie, iΩ-Ωrin© mietli!”

Jien kont naf sew kif kellha tg˙idu dak il-vers. Kont nafhom sew ir-reçti. Imma ntbat˙t li hi xtaqet titkellem.

Fl-ewwel lejla tad-dramm quddiem ilpubliku jien kelli nidher l-ewwel u ma kontx kuntent b’kif kont g˙amilt il-parti tieg˙i.

Kif kont ©o rokna, bin-nervi, da˙let Lydia u qaltli, “Veru g˙amiltha tajjeb!”

Jien irrispondejtha bil-goff imma Lydia, ta’ tfajla g˙aqlija li kienet, ma telqetx ‘il barra. Fl-a˙˙ar, b’g˙oqla fi griΩmejja, g˙idtilha, “Li rrid ng˙id hu li nixtieq nitkellem mieg˙ek. Tridx immorru nie˙du kafè?”

Iva, riedet. Imma, meta wasalna ˙dejn il-˙anut, indunajt li ma kellix flus. Kif stajt ng˙id lil dik it-tfajla sabi˙a li kelli ˙dejja li ma kelli xejn? Bdejt nitlob li niltaqa’ ma’ xi ˙add li seta’ jislifni xi ˙a©a. Iltqajt ma’ Bill li silifni xi flus. Li kien il-Bambin ibierku!

Jien u Lydia ˙adna te g˙aliex dak kien fih aktar - peress li jag˙tuk ˙afna mis˙un!

Domna hemmhekk kwaΩi sag˙tejn nitkellmu fuq kollox. Hekk kif tlaqtha bdejt ni©ri mat-toroq mudlama u nirrepeti l-kliem, “In˙obbha, in˙obbha,” U veru kien hekk.

Dan veru jista’ ji©ri. Bilkemm kont kellimtha qabel dak inhar imma kont naf li kien hekk. Forsi fula f’qarg˙a, wie˙ed f’kull mija jew f’kull elf? Imma lili ©ratli.

IΩ-Ωmien lanqas naf kif beda g˙addej - ta˙lita ta’ xog˙ol u ta’ m˙abba. IΩda, fis-sebg˙a ta’ Diçembru,1941, il-ÌappuniΩi attakkaw Pearl Harbour. Kull ©uvni b’sa˙˙tu bejn it-tmintax u l-˙amsa u erbg˙in sena kien jaf li kien se jispiçça jilbes l-uniformi.

Jien inktibt fl-Army. Matul is-sitt xhur qabel ma g˙ajtuli Lydia u jien bqajna g˙addejjin nitg˙allmu, nirreçtaw u

na˙dmu flimkien. Jien mhux in˙obbha kont imma ossessjonat biha. Imma dan kien min-na˙a tieg˙i biss g˙aliex ma na˙sibx li Lydia kienet t˙obbni. Kienet iΩΩomm ‘l bog˙od, tistenna li nimmatura.

Imma la kienet to˙ro© mieg˙i na˙seb li kellha naqra grazzja mieg˙i. Peress li jien ma kellix flus ma konniex immorru postijiet speçjali iΩda konna nimxu ta’ spiss mad-dawra ta’ l-g˙adira. Niftakar li darba g˙amel is-sil© u qabditni labranzetta.

Lanqas biss çaqlaqt minkbi matul dawk l-erbg˙in minuta li dam nieΩel is-sil©. FirRebbieg˙a konna noqog˙du ˙dejn si©ra u kull tant nitg˙annqu. Però Lydia ma reditx tid˙ol aktar fil-fond fir-relazzjoni tag˙na g˙aliex il-˙sieb tag˙ha kien li tispiçça d-degree. Ippruvajt ng˙idilha dak li kull suldat jg˙id, “Taf li g˙andek mnejn ma taranix aktar! Irid ikollna xi ˙a©a xi n©orru f’qalbna! Jistg˙u jg˙addu s-snin u jista’ ma jkun qatt!” Jien kont qalbi maqsuma imma hi ma riedet iççedi b’xejn.

Darba minnhom, wara nofs inhar, konna qeg˙din naraw xi ritratti u Lydia qaltli, “Irçevejt ittra minn g˙and ©uvni li kont nafu l-iskola. G˙andu jasal hawn ftit ©ranet o˙ra. Jismu Pete.”

“Pete?”

“In˙oss li g˙andi niltaqa’ mieg˙u g˙aliex da˙al fin-Navy.”

“Fin-Navy?”

“Na˙seb li mmorru nieklu… naturalment mhux wa˙edna.”

“Naturalment mhux wa˙edkom… daΩgur!”

Forsi ma kenitx lesta li tiΩΩewwi©ni, imma ma ridtx nitlifha ˙amest ijiem qabel ma nitlaq g˙at-Tieni Gwerra Dinjija! Dak inhar li kellha tiltaqa’ ma’ Pete, issellift ilkarozza ta’ sie˙bi. “G˙andi bΩonnha sieg˙a

biss. DaΩgur li g˙andi liçenzja!” - mhux veru, ma kellix liçenzja.

Fit-triq, jien u sejjer lejn il-post fejn kellhom jiltaqg˙u, bdejt infassal diskors sabi˙ biex bih nisirqilha qalbha. Qg˙adt attent kif insuq u, meta wasalt, d˙alt qisni miniex jien. Fir-restorant kien hemm Lydia bil-qieg˙da ma’ mejda kbira. Kul˙add dar biex i˙ares lejja… u jien insejt id-diskors sabi˙ li kont ippreparajt. Waqa’ skiet perfett u jien mort ˙dejn il-mejda, qbadtilha idha u g˙idtilha, “Ejja mieg˙i,” U hi ©iet mieg˙i.

Na˙seb li ˙ajti bdiet minn dak il-˙in.

Dak kien l-iktar pass ta’ kura©© li qatt g˙amilt f’˙ajti. Bqajt kburi bih u grat lejn it-tfajla tieg˙i li kienet qamet u ˙ar©et id f’id mieg˙i mir-restorant.

Meta tlaqt g˙at-Training er©ajt ippruvajt nipperswadi lil Lydia biex tiΩΩewwi©ni. “A˙seb ftit, qalbi,” ktibtilha, “jekk inkunu miΩΩew©in u ni©i nieqes, inti tie˙u g˙axart elef dollaru.” Imma kollox kien g˙al xejn. Fl-a˙˙ar waqaft insemmi Ω-Ωwie© fl-ittri tieg˙i. Darba minnhom sibt envelop isfar fuq is-sodda. Kien fih dan il-kliem: “IDDEÇIDEJT LI NAÇÇETTA LPROPOSTA TIEGÓEK. INÓOBBOK. LYDIA.” Kienet ©iet apposta biex tiΩΩewwi©ni.

L-aktar li stajt niddobba kienu jumejn leave; mort malajr infaqt il-paga kollha biex xtrajtilha çurkett.

Jien kont qisni tifel Ωg˙ir bl-uniformi imma Lydia kienet liebsa libsa tant sabi˙a li g˙adni niftakarha sal-lum. Kif konna de˙lin il-knisja g˙amlet ˙alba xita imma a˙na ma kienx jimpurtana - bqajna ni©ru sa l-artal.

Lydia u jien iççelebrajna l-Aniversarju tad-Deheb tag˙na. Kemm jg˙addi Ω-Ωmien!

G˙adda nofs seklu, kellna Ωew©t itfal u neputi, imma g˙alija g˙adu qisu l-biera˙.

Charlton Heston RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 17

L-G˙eri In-nies tin©abar – f’çorma ting˙aqad T˙ares madwarha – tiççassa skantata.

Tara dar-ra©el ji©©erra g˙arwien B’lampa f’idu, jg˙addi Ω-Ωmien.

Iç-çorma tiskot – f’qalbha titkaΩa Tixtieq tifhem – tistaqsih g˙ala Qed i©ib ru˙u b’dal-mod xejn normali IΩda r-risposta mhix wa˙da naturali.

Iç-çorma tinxtered – in-nies twarrbu Tid˙ak bih – b’ilsienha tkaΩbru Ma tridx tisma’ x’irid jg˙id dal-mi©nun Li tas-soçjetà ma jΩommx valur.

Ma jifhmux li dar-ra©el ribell Kontra sistema mmorali; Soçjetà kapitalista, bla ru˙ li n-nies tibdel f’annimali.

Dik il-lampa li hemm f’idu Twaddab ra©© ta’ verità Tant li meta fid-dlam turi, tikxef l-g˙era tas-soçjetà.

D. Sciberras 18 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

sejrin Taizé L-isem Taizé jista’ jkun ©did g˙al ˙afna nies pero’ bla dubju l-kant ta’ Taizé jinstema’ fil-Knejjes tag˙na.

Min ma jafx b’ ‘OOO Adoramus Te ‘ jew ‘Ubi Caritas’? Taizé huwa villa©© Ωg˙ir fi Franza li fih tg˙ix komunità ekumenika ta’ patrijiet, mibdija minn Frére Roger. Din il-komunità tilqa’ Ωg˙aΩag˙ mid-dinja kollha. Fis-sajf innumru jitla’ anke sa 5,000 ruh! Dawn jiltaqghu biex jaqsmu flimkien il-˙olm u l-mistoqsijiet tag˙hom dwar it-

tifsira tal-˙ajja g˙alihom. Taizé huwa wkoll post fejn tiltaqa’ m’Alla fit-talb, fis-silenzju u fir-riflessjoni. Meta ssib il-paçi ©ewwa fik, ikun possibli ukoll ter©a tiskopri xi tfisser il-˙ajja g˙alik.

B’hekk ter©a tie˙u s-sa˙˙a biex issir mezz ta’ paçi g˙all-o˙rajn.

Ic-Chaplaincy ta’ l-Universita’ ser torganizza vja©© g˙all-Taizé g˙allistudenti Universitarji u studenti li g˙adhom kif spiççaw is-Sixth Form mill-5 sat-12 ta’ Awissu. Billi

l-Kommunità ta’ Taizé tg˙ix fuq il-Providenza, il-prezz huwa baxx ˙afna u g˙alhekk hija possibbli g˙allistudenti biex jitilg˙u. Il-vja©© ser ji©i jiswa madwar Lm250.

G˙al aktar informazzjoni tista’ issib il-website www.taize.fr u tirre©istra billi tibg˙at g˙al applikazzjoni fuq chaplaincy@um.edu.mt jew çempel fuq tel. no. 2340 2341. Din hija opportunità unika, opportunità biex tie˙u ftit mistrie˙ bis-sens!

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 19

Angelus Kujur SJ Minn Fr Nicholas Cachia

Isqof fl-Indja

Fl-1925, il-ÌiΩwiti Maltin bdew il-Missjoni tag˙hom fost is-Santals fl-Indja.

Bl-g˙ajnuna t’Alla u l-©eneroΩità tal-benefaturi Maltin u G˙awdxin, ilMissjoni kibret u fl-1962 saret id-Djoçesi ta’ Dumka. Imbag˙ad, fl-1978, inqasmet u ˙ar©et id-Djoçesi ta’ Raiganj. G˙al darb’o˙ra, fl-1998, idDjoçesi ta’ Dumka nqasmet u twaqqfet id-Djocesi ta’ Purnea.

Psikolo©ija u ©ie diversi drabi Malta biex jistrie˙ u biex iΩur il-˙bieb tieg˙u. Meta rritorna l-Indja, in˙atar Direttur tannovizzi ÌiΩwiti u fl-1989 intag˙Ωel b˙ala l-ewwel Provinçjal Indjan tal-Provinçja ta’ Dumka-Raiganj tal-ÌiΩwiti.

Il-˙biberija ta’ bejnietna kibret ˙afna, anke g˙al fatt li jien komplejt it-triq F’Jannar ta’ din is-sena, il-Mulej bierek g˙as-saçerdozju u ©ejt involut ukoll il-˙idma tal-missjunarji ÌiΩwiti Maltin u fil-formazzjoni tas-seminaristi. G˙alhekk, Indjani u g˙aΩel ÌiΩwita mill-Misjsoni kienet spontanja ˙afna fija x-xewqa li tag˙na bhala t-tieni Isqof tad-Djoçesi ta’ mmur g˙all-ordinazzjoni tieg˙u fl-Indja.

Purnea.

L-area tad-Djoçesi ta’ Purnea flIn-nanna ta’ Fr Nicholas Cachia Istat ta’ Bihar, hi vasta ˙afna: 15,733 mis-Si©©iewi, kienet wa˙da minn dawk kilometru kwadru (kwaΩi 64 darba ikbar li taw BorΩa ta’ Studju g˙al Fr Angelus minn Malta) imma l-kattoliçi huma biss Kujur. G˙alhekk Fr Nicholas mar l-Indja 23,000 minn popolazzjoni ta’ kwaΩi 9 g˙all-Ordinazzjoni ta’ l-Isqof il-©did u miljun ru˙. kitbilna dan l-artiklu L-Ordinazzjoni Episkopali saret nhar Il-ÌiΩwita Indjan, Fr Angelus Kujur, l-Erbg˙a, 18 ta’ April 2007. Mexxa u jien konna ilna nafu lil xulxin 27 sena. l-Kardinal Telesphore P. Toppo. Kien L-ewwel darba li ltqajna kien fi New hemm sittax-il Isqof ie˙or mid-djoçesijiet Delhi, meta ma’ grupp ta’ Ωg˙aΩag˙ tal-madwar flimkien ma’ 250 saçerdot mill-Moviment Missjunarju mort l-Indja konçelebrant u fuq il-mitejn soru.. f’Lulju 1980. Hu kien ordnat saçerdot Min˙abba li kien hemm iktar f’April ta’ qabel. In-nanna mietet minn 9,000 li ©ew mill-˙mistax-il ˙mistax fuq l-ordinazzjoni tieg˙u. parroçça tad-djoçesi u mill-bog˙od, Wara l-ordinazzjoni tieg˙u, l-Ordinazzjoni saret barra l-Katridral is-Superjuri bag˙tuh Ruma jistudja lta’ Purnea. Kienet xena tassew sabi˙a

20 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

li tara lil dawn ©ejjin imgezzin fuq tractors. Iççelebrazzjoni saret ta˙t tinda kbira mag˙mula mill-bamboo u minn drapp kulurit. L-atmosfera ta’ festa li kienet tin˙ass sewwa. Óa sehem kor u banda iffurmati minn Ωg˙aΩag˙ li animaw b’mod tassew sabi˙ iç-çelebrazzjoni. F’diversi mumenti ewlenin kien hemm ukoll Ωfin minn tfal u Ωg˙aΩag˙.

Minkejja s-s˙ana kbira u umda li kien hemm (40 grad Celsius), in-nies qag˙du u ˙adu sehem attiv tul iç-çelebrazzjoni kollha ta’ madwar tliet sig˙at u nofs. Wara komplew bi programm ta’ madwar sieg˙a u nofs ta’ kant, Ωfin u diskorsi ta’ fer˙.

L-iktar li laqatni kien l-entuΩjaΩmu ta’ din il-Knisja Ûag˙Ωug˙a: tara ˙afna uçu˙ friski u da˙kana, i˙arsu b’tama lejn il-futur. Il-Knisja hija involuta ˙afna fil-qasam tal-edukazzjoni u qed tkabbar ˙afna is-sehem tag˙ha. Hija involuta wkoll fil-qasam soçjali. Naturalment ma rridux ninsew li hija Knisja f’minoranza kbira, imdawra minn ˙afna Musulmani u Óindus.

L-Isqof il-©did qalli li Ωew© affarijiet li jixtieq ˙afna jag˙mel fil-bidu tal-ministeru episkopali tieg˙u hu li jibni seminarju minuri, biex ikun jista’ jrawwem vokazzjonijiet saçerdotali, u jibni monasteru g˙as-sorijiet tal-klawsura. Talabni s-sostenn tag˙na f’dan il-qasam. Ìejt lura minn din l-esperjenza ˙afna iktar g˙ani g˙ax rajt Knisja mimlija entuΩjaΩjmu li qed tipprova tkun ˙mira f’soçjetà fejn hemm ˙tie©a kbira ta’ promozzjoni umana u ta’ evan©elizzazzjoni. Hija Knisja wkoll immarkata minn g˙add ta’ bΩonnijiet speçjalment fuq il-livell materjali. Fl-istess waqt hija Knisja ©eneruΩa li tg˙allimna n˙arsu lil hinn mill˙ti©ijiet tag˙na. Hija Knisja li tg˙ix u tistedinna g˙all-im˙abba.

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 21

.

Tal-Genn

Man! M’Christine Agius

Kont qeg˙da f’tal-linja Nofsni mejta bi ng˙as Lejn ix-xita n˙ares Bla ma nag˙ti kaΩ.

Rajthom qabdu jid˙ku L’quddiem iççassati Lejn tnejn b’©ilda skura Na˙seb refu©jati.

Smajt ©uvni quddiemi Tkellem b’vuçi soda “Man, hawn a˙na ftehmna abjad w’iswed tal-moda!”

Qal dak ta quddiemi: “Dawn min bag˙at g˙alihom?

X’nambuhom das-suwed?

Kif imtlejna bihom!”

Tassew, g˙idt jien f’qalbi Ma setg˙ux jaqblu iΩjed Wie˙ed iswed fuq l-abjad L-ie˙or abjad fuq l-iswed.

Il-Marsa waqafna Bl-ilma sa l-istaffa Qalulna biex ninΩlu Malajr u bil-˙effa.

Kollha wie˙ed wie˙ed Id f’id maqbudin Imxejna ©o l-ilma MbeΩΩg˙in u mwerwrin.

L-©uvni ta’ quddiemi Ûelqitlu saqajh U kien g˙oddu tkaxkar Li ma kienx ta warajh.

Id sewda ma bajda Ûammitu tant sod U b’sa˙˙a liema b˙alha Qajmitu bil-mod.

Wara smajthom jg˙idu “Kif Ωammek ˙ej, man!

“Kont nibqa’ nitkaxkar… das-suwed tal-©enn!”

22 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

DVD dwar il-˙ajja ta’ San Alberto Hurtado l-appostlu tal-fqar fiç-Çile Dan id-DVD juri kif Alberta, sa minn çkunitu, tg˙allem i˙obb il-fqar u kif nibtet fih is-sej˙a li jag˙ti ˙ajtu g˙alihom b˙ala saçerdot ÌiΩwita. li ta ˙ajtu biex tikber il-©ustizzja f’pajjiΩu. Dan huwa film sabi˙ ˙afna li jqanqlek minn ©ewwa.

Storja ta’ m˙abba ta’ Ωg˙aΩug˙ li emmen tassew li Kristu jinsab fil-fqir u l-batut.

IBGÓAT DONAZZJONI TA’ LM5 BÓALA OFFERTA B’RISQ IL-MISSJONI U L-ÓIDMA TAL-ÌIÛWITI FOST IL-FQAR Tista’ wkoll tordna billi tibg˙at messa©© SMS fuq dan in-numru: 5061920 Fil-messa©© tieg˙ek ikteb: ‘DVD Alberto Hurtado’, flimkien ma’ ismek u l-indirizz fejn toqg˙od.

Tirçievi d-DVD d-dar bil-posta, li jasallek bejn ˙mistax jew tliet ©img˙at wara li tkun waslitilna l-ordni.

Jekk tixtieq tordna kopja ta’ dan id-DVD, imla l-formola u ibg˙atha lil: Editur, RM2000 Lil Óbiebna, 78, Marquis Scicluna Str.,Naxxar NXR 03 Isem:

Kunjom:

Indirizz: Tel:

Email:

Ibg˙at çekk (indirizzat lil Editur - RM2000 Lil Óbiebna) bl-offerta tieg˙ek b’risq il-˙idma tal-ÌiΩwiti.

spIccajt bla Alla, imma...

Dan issa ilu ftit snin, imma nixtieq naqsam din l-esperjenza tieg˙i bit-tama li Ωg˙aΩag˙ o˙ra wkoll jindunaw li Alla j˙obbhom tassew.

Wara sentejn s-Sixth Form, kont spiççajt bla Alla, wa˙di. Biex ma jaqtg˙unix barra, bdejt in©ib ru˙i b˙al xi w˙ud minn s˙abi.

Biex ming˙alija nkun b˙al kul˙add, bdejt in©ib ru˙i ˙aΩin, u nag˙mel dak li kont naf ma kienx sewwa. Fl-istess waqt ma ridt lil ˙add jinda˙alli f’˙ajti, u ma’ ommi kont sikwit nargumenta u no˙ro© mid-dar irrabjat. Meta n˙ares lura nara li Ωg˙oΩiti kienet Ωmien ta’ tbatija kbira.

L-ewwel ma qtajt kien il-Quddies, u mbag˙ad minn kull talb ie˙or. Ir-reli©jon bdejt naraha tfixkil. Kont nirra©una li ˙ajti g˙andi nmexxiha jien. Illum naf li kont inqbadt f’nassa 24 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

ta’ tba˙rid, pjaçiri, divertiment, flimkien ma’ ˙afna g˙ira u ©lied f’qalbi. Kont nixtieq kultant li nmut, imma fl-istess ˙in ridt ng˙ix. Fuq hekk kont inΩomm lili nnifsi aljenat kemm jista’ jkun biex ma nag˙tix kaΩ tad-dwejjaq li kelli. Fissuppervja tieg˙i sibt ruhi wa˙di.

Kien Ωmien ir-rebbieg˙a u ˙ri©na hike.

Konna grupp sabi˙ ta’ tfajliet u ©uvintur.

G˙addejna minn ˙dejn knisja tal-kampanja u s˙abi da˙lu fiha. Xi ha©a Ωammitni milli nid˙ol. G˙idt, ma rridx ikolli x’naqsam ma’ ebda knisja. S˙abi ma qaluli xejn, imma wa˙da tfajla resqet lejja, u fil˙lewwa tag˙ha ˙assejt çanfira f’qalbi.

B’xi mod dik it-tfajla dejjem messitli qalbi, u dak inhar qbadna npaçpçu.

Sirt naf li g˙addiet minn esperjenza teΩor. Kienet g˙amlet xi ©ranet we˙idha f’dar ta’ l-irtiri G˙awdex, bil-g˙ajnuna ta’ Father li mexxiha fil˙sibijiet u talb tag˙ha. Wara sirt naf li din l-esperjenza tissejja˙ ‘directed retreat’. Id dar kien jisimha ‘Dar Manresa’. Spiççajt biex iddeçidejt li nag˙mel esperjenza simili b˙al ta’ dik it-tfajla. Lil ommi g˙idtilha li sejjer vaganza G˙awdex ma’ xi ˙bieb, u li ma rridhiex iççempilli. Dan li se ng˙id g˙extu jien, imma kul˙add ikollu l-mod personali tieg˙u kif jg˙ix ©ranet b˙al dawn.

G˙al xi jiem kont niltaqa’ darba jew darbtejn kuljum, ma’ wie˙ed millpatrijiet ÌiΩwiti f’Dar Manresa. Kliemu kien jg˙inni ner©a’ nsib lil Alla u ftit paçi li kont ili li tlift snin twal. Kultant kien itini li nitlaq ‘l hemm, u xi darbtejn jew

tlieta, flok passi©©ata ta’ wara l-ikel ta’ fil- g˙axija, inΩilt sax-Xlendi u ˙adt tazza birra ma’ xi nies li kienu hemm.

Imma bdejt ninduna, fil-fond ta’ qalbi, li l-Mulej Ìesù ma kienx il-bog˙od u kien qieg˙ed jistennieni. Ìurnata minnhom fettilli nimxi sasSantwarju ta’ Pinu, xi tlett kwarti kollox.

D˙alt ©ewwanett ˙a nara l-kwadru tal-Madonna. G˙adni niftakar çar, kont qed in˙ares lejn l-istampa tal-Madonna, meta f’daqqa wa˙da, b˙al qisu ra©© ta’ dawl ˙are© minnha u da˙alli ©o qalbi.

G˙all-mument in˙sadt, imma f’daqqa wa˙da bdejt nibki biki kbir.

Kien hemm ra©el fil-qrib li ©ie ji©ri jara x’©arali. Dik il-qalb iebsa li kont rabbejt fid-dnub, b˙al tfarrket u n˙allet, u waqa’ fija sliem u paçi li ma kontx ˙assejtu g˙al Ωmien twil tassew. Meta gejt lura, il-patri li kien qed imexxini, ˙adni f’ri©lejn il-Kurçifiss li hemm fil-kappella ta’ Dar Manresa. Hemm indunajt minn xiex kont g˙addej, u kif il-Mulej Ìesù baqa’ dejjem fidil mieg˙i.

Fil-©ranet ta’ wara il-patri u jien imxejna flimkien fl-esperjenzi tal-˙ajja ta’ Ìesù, ibda mit-twelid sa’ l-qawmien tieg˙u mill-mewt. B˙alissa li qed nikteb qed in©ib lil dak il-patri quddiemi u niftakar kif mexxieni u g˙inni. Kont narah qisu an©lu. Bit-tjubija u ˙afna g˙erf kellimni fuq il-Mulej Ìesù. Imma ma kienx jag˙milli prietki. Illum nara li dak il-patri kellimni mill-esperjenza tieg˙u tal-Mulej, u na˙seb li g˙alhekk dak il-kliem kien tant jid˙olli ©o qalbi.

Kien çar g˙alija li l-Mulej i˙obbu, u

na˙seb li hu, lill-Mulej kien i˙obbu ˙afna. Kien f’din l-im˙abba li mxejna flimkien wara Ìesù. Illum nistqarrha çar, li lill-Mulej tg˙idx kemm sirt in˙obbu u napprezzah. U naf li hu j˙obbni bis-sinçerità u bil-qalb.

Wara l-esperjenza tieg˙i f’Ta’ Pinu, ma kienx kollox ward u Ωag˙ar. Kelli nit˙abat f’dawk il-jiem u anki s’issa.

Illum qed ninduna kemm id-dnub ˙alla t˙arbit fija u li l-pjaçiri tad-dnub g˙adhom ji©bduni. Imma fl-istess waqt naf li l-Mulej Ìesù hu mieg˙i u j˙obbni.

F’din l-im˙abba nkompli nsib lili nnifsi.

Meta mort lura mill-irtir g˙all-˙ajja ta’ kuljum kelli ©lieda ©ewwa fija. Minn banda ridt nibqa’ fidil mal-Mulej Alla li tant ˙abbni. Min-na˙a l-o˙ra ©ietni mist˙ija u anki biΩa li min jaf x’ser ja˙sbu fuqi. Jqisuni b˙ala xi qaddis, iwarrbuni u jg˙ajruni wkoll? Wara xi Ωmien bdejt ninduna li dik ir-rimarka li kultant kont naqla’, kienet fir-rejaltà mistoqsija. Bdejt nitghallem x’ji©ifieri nkun tal-Mulej Ìesù fid-dinja li fiha ng˙ix. Fuq il-post tax-xog˙ol ninduna li xi w˙ud g˙andhom bΩonn tassew tal-Mulej, u kemm nixtieq naqsam mag˙hom l-esperjenza tieg˙i.

(Jekk tixtieq tag˙mel xi ©ranet g˙all-kwiet biex ter©a’ tiskopri l-veru fer˙ f’˙ajtek u tiltaqa’ mal-Mulej, ikteb jew çempel Dar Manresa, Rabat, G˙awdex. fuq 21556635. Il-ÌiΩwiti g˙andhom dar o˙ra g˙all-irtiri f’Malta. Din hi Mount St. Joseph Retreat House, Tar©a Gap, Mosta, tel 21419623 jew 21411110.)

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 25

Zomm Postok...

Erfa’ rasek ‘il fuq. Óares lejn issema. Jekk inhu binhar… ˙ares lejn ix-xemx. Jekk bil-lejl…˙ares lejn il-qamar u l-kwiekeb.

Erfa’ mo˙˙ok ‘il fuq mill-kçina tieg˙ek, mill-˙anut tal-˙axix…

O˙ro© rasek minn ta˙t il-friex u waddab ˙arstek ‘il bog˙od mittieqa ta’ kamartek.

DINJA

Hemm fuq tara dwal jiddu fis-sema… kbar, Ωg˙ar… qawwija, dg˙ajfa… i˙ammru jew tal-fidda… Ftakar li int qed tg˙ix mhux f’dar, ra˙al, pajjiΩ… imma f’univers bla qies.

Qabbel ftit dak li tara kbir ma’ dak li tara Ωg˙ir. Qabbel ukoll dak li tara Ωg˙ir ma’ dak li tara kbir.

A˙seb… U meta tag˙raf il-kobor ta’

VENERE

Ìovè

MARS

MERKURJU

Saturnu

PLUTO Uranu Nettunu Dinja

26 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

l-univers li qed tg˙ix fih. Itlob…

Biex dak li issa tarah kbir, tinduna kemm hu Ωg˙ir. U dak li tarah Ωg˙ir, tinduna kemm hu kbir.

Min jaf? Forsi tinduna li l-aktar importanti f’dan l-univers immens Mhux il-qies tad-dinja li tg˙ix fiha…

Mhux id-distanza bejn xemx u o˙ra, imma kemm hi sabi˙a u enormi il-paçi. G˙al min jag˙raf li l-importanti mhux kemm int kbir… Imma kemm iΩΩomm postok f’dal-˙olqien…

Antares Betelgeuse

biex tg˙ix dak li int ma˙luq g˙alih!

Arcturus

Aldebaran Rigel

F’din l-iskala ix-xemx ma tidhirx

Xemx Arcturus

Xemx Sirius

Pollux

Ìovè F’din l-iskala d-dinja ma tidhirx RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 27

WOMEN

ON WAVES G˙eΩieΩ Edituri, Insellmilkom. Nahseb li jkun xieraq li minn qalbi nirringrazzjakom g˙all-messa©©i sbie˙ li twasslu lil qarrejja permezz tar-rivista tag˙kom. tajjeb tkunu tafu kemm qed to˙olqu kuxjenza u tag˙mlu ©id. fl-a˙˙ar edizzjoni qrajt dwar il Women On Waves u ˙assejt we©g˙a kbira g˙ax in˙oss li dak li qed jag˙mlu l-vera mhux sew. Fittixt fuq l-internet dwarhom u sibt il-website tag˙hom. Hawn ta˙t qed nibg˙at kopja ta’ e-mail li bg˙attilhom.

Grazzi Maria Vella

I am a young laday, 20 years old, who read about your ship on one of our local magazines. Then I searched t˙e web to get to know about you organization. The intentions of my research were not because I approve what you are doing but I try to understand how can a human being approve t˙e deat˙ of an innocent creature.

It is not women’s rig˙t to kill t˙e baby.

The baby/foetus… lives inside the women but she cannot decide to kill him/her because t˙e baby is another individual and not part of her own body. This is purely killing of a human being.

I thank God that I live in Malta, a free country and not as you might t˙ink. We are free because we had the right to live from the day of our conception. What freedom is it if you allow abortion? I strongly hope that all the Maltese will cherish these values.

These are the decisions that can serve as an example to others.

I cannot condemn you because I also believe that I do not have the right to judge others but I strongly disagree with your actions. Don’t be proud of killing, because there’s nothing to be proud of.

Regards Maria (Malta)

28 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

l

Sabna Fuq l-Ghatba!

B’ ˙arsa mill-bog˙od kont ta˙seb li hemm ˙afna truppi ta’ suldati sejrin g˙all-gwerra.

Fil-verita’, konna kwaΩi miljun Ωag˙Ωug˙ u Ωag˙Ωug˙a ˙ergin minn Merienfield fil-Ìermanja, wara li l-Papa kien spiçça jqaddes il-quddiesa liΩ-Ωg˙aΩag˙ preΩenti fl-okkaΩjoni ta’ Jum iΩ-Ûg˙aΩag˙. Kul˙add kien qed jg˙a©©el biex jil˙aq is-shuttle bus li kellha tie˙du fil-post fejn kien allo©©jat.

Kul˙add kien qed jibΩa’ li ma jmurx jinqata’ jew jintilef minn mal-grupp tieg˙u g˙ax Ωgur ma kienx ser jer©a’ jsib lil s˙abu.

Kienet hawn li bdiet l-esperjenza tieg˙i… esperjenza li fiha kelli prova çara tal-providenza u l-im˙abba t’Alla u ta’ kemm Alla jkun dejjem mieg˙ek, l-aktar f’mumenti fejn taqta’ qalbek u ma jkollokx tama. B˙aΩ-Ωg˙aΩag˙ l-o˙ra, jien ukoll kont qed nersaq bil-pass il-pass lejn is-shuttle buses bit-tama li xi darba nitla’ fuq dik li kellha twassalni Dusseldorf. Ìo dik ir-rassa kollha, diffiçli tibqa’ ma©enb il-grupp kollu ta’ ˙amsin Malti.

X’˙in waslet il-bus tag˙na, kul˙add beda jross biex forsi jitla’. Jien u ˙dax o˙ra ma kellnix ix-xorti li nitilg˙u fuqha.

Kienet l-a˙˙ar wa˙da lejn Dusseldorf.

Madankollu, b’xorti tajba, tnejn mil-leaders meta ndunaw b’dan, niΩlu mix-shuttle bus biex jibqg˙u mag˙na. Bdejna nag˙mlu kura©© lil xulxin g˙ax kul˙add beda jibΩa’ xi ftit. Qbadna nimxu g˙al g˙onq it-triq bir30 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

rucksacks fuq daharna.

Irnexxilna naslu fejn stazzjon talferrovija, però s-servizz ma kienx qed ja˙dem g˙all-©urnata kollha. Qg˙adna bilqiedg˙a fl-istazzjon sakemm iΩ-Ωew© leaders daru dawra mal-post biex jaraw isibux x’imkien adattat fejn norqdu. Konna mejtin bil-©u˙ u kul˙add beda jfittex fir-rucksack forsi jsib xi ˙a©a ta’ l-ikel.

Meta ©ew il-leaders lura, qalulna li kellhom a˙bar tajba u o˙ra ˙aΩina x’jag˙tuna. Ittajba kienet li kienu ordnaw xi pizez minn restorant fil-qrib, u dik ˙aΩina kienet li konna se norqdu barra… ta˙t arkati ta’ knisja Ωg˙ira li kienet fil-qrib.

A˙na mill-ewwel qbadna l-affarijiet u tlaqna lejn il-knisja g˙ax il-˙in kien g˙adda ©mielu u beda jidlam. Po©©ejna l-affarijiet hemm u issetiljajna. Po©©ejna bilqiedg˙a f’forma ta’ çirku u bdejna nieklu u niddiskutu kif ˙a nqattg˙u l-lejl min˙abba li xi ˙add ried joqg˙od g˙assa ma’ l-affarijiet, meta f’daqqa wa˙da nara lil kul˙add i˙ares warajja. Jien kont eΩatt quddiem il-bieb talknisja. Dort biex nara x’©ara u nsib ra©el i˙ares lejna iççassat. Hu staqsiena: “X’qed tag˙mlu hawn?” Jien twerwirt u l-ewwel ˙sieb li g˙adda min rasi kien: sa˙˙a sibna post, ˙a jkeççina dan! Spjegajnilu x’kien ©ara u qalilna nid˙lu ©ewwa. A˙na qomna sparati, kul˙add bid-dmug˙ f’g˙ajnejh u bdejna nda˙˙lu l-affarijiet ©ewwa. Qalilna

li kien Luteran (wa˙da mill-knejjes talProtestanti).

Hawn ©ejt konxja kemm Alla kien mag˙na. Mhux talli hekk, talli biex uriena dan inqeda b’nies ta’ reli©jon differenti. Ìiet tilqag˙na l-mara tieg˙u u din malajr ippreparatilna x’nieklu. Kienet mara d˙ulija ˙afna. Hi qaltilna li g˙alkemm ta’ reli©jon differenti xorta riedet tara lill-Papa u filg˙odu qabdet ir-rota biex tmur tarah u rnexxielha. Dawn in-nies kienu qed iΩommu xi Ωg˙aΩag˙ o˙ra mag˙hom. G˙alkemm irqadna ma’ l-art, kien ˙afna a˙jar milli kieku irqadna barra fit-triq. L-g˙ada filg˙odu morna fil-kçina u sibna breakfast komplut. Wara li kilna, spjegawlna minn fejn stajna naqbdu l-ferrovija biex finalment immorru Dusseldorf niltaqg˙u ma’ s˙abna qabel naqbdu t-triq lura lejn Malta.

Grazzi ma kinitx biΩΩejjed biex nuru l-apprezzament tag˙na lejn dawn in-nies li laqawna f’darhom. G˙alija din hi esperjenza li zgur mhu ˙a ninsa qatt. Hi experjenza ta’ kura©© g˙ax meta nkun wasalt f’punt fejn nibda naqta’ qalbi u na˙seb li Alla forsi insieni, niftakar fiha u jkolli l-prova li Alla QATT mhu ˙a j˙allini wa˙di. Hu ˙aseb g˙al kollox sa minn qabel bdejt neΩisti… Kif jista’ j˙allini wa˙di meta l-aktar ikolli bΩonn l-g˙ajnuna u l-im˙abba tieg˙u?

M.C. Bonello

Appostolat tat-Talb – Intenzzjonijiet – Gunju, 2007 Issie˙eb int ukoll ma’ l-eluf ta’ Insara mad-dinja kollha li flimkien joffru t-talb tag˙hom skond l-intenzzjonijiet li kull xahar il-Papa u l-Isqfijiet jag˙Ωlu. Jekk Alla jisma’ t-talb ta’ wie˙ed jew wa˙da, kemm aktar jisma’ it-talb tag˙na lkoll flimkien. Ìenerali: Biex il-Mulej jie˙u ˙sieb tal-ba˙rin u dawk involuti fl-attivitajiet tal-ba˙ar.

Missjunarja: Biex il-Knisja fl-Afrika ta’ Fuq, bil-preΩenza u l-˙idma tag˙ha, tag˙ti xiehda talim˙abba ta’ Alla g˙al kul˙add.

Isqfijiet: Sabiex it-tag˙lim li tana l-Papa fl-ençiklika “Alla Huwa M˙abba” ng˙oΩΩuh u nwettquh.

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 31

IL-ÌIÛWITI JOFFRULEK OPPORTUNITAJIET TA’ FORMAZZJONI Gawdi int ukoll minn esperjenza li tkabbrek u tiffurmak Ag˙Ωel l-attività li tixtieq u ikteb jew çempel biex tibbukkja jew tikseb aktar informazzjoni Çentru Spiritwalità Injazjana Uffiççju: Mount St Joseph Retreat House, Targa Gap Triq il-Missjunarji Maltin, Il-Mosta, MST 9072 Tel: 21 416 016 Id-Djarju ta’ Óajti (Intensive Journal) Óafna minna nixtiequ nbiddlu xi drawwiet u attitudnijiet li g˙andna lejn il-˙ajja g˙ax ifixkluna fl-IΩvilupp ta’ maturità u integrità, imma ftit li xejn jirnexxielna. Dan aktarx ise˙˙ g˙ax xi esperjenzi importanti ta’ ˙ajjitna, li ne˙ti©uhom biex niΩviluppaw b˙ala persuni, inkunu insejnihom. Permezz tad-Djarju Intensiv (Intensive Journal), a˙na nkunu nistg˙u ni©u f’kuntatt mill-©did ma’ dawn l-esperjenzi.

Id-Djarju Intensiv hu proçess li juΩa ©abra ta’ “techniques” kif huma Ωviluppati u pprattikati mill-psikologu, Ira Progoff. Lg˙an tieg˙u hu li jo˙loq ambjent ta’ kwiet u sigurtà flimkien, biex il-proçess li jintuΩa irawwem fina perspettivi ©odda u jibni fina çerta dinamika li tg˙inna nimxu ‘l quddiem fil-˙ajja. L-istrate©ija tad-Djarju tg˙inna na˙dmu b’mod speçifiku fuq diversi aspetti ta’ ˙ajjitna: personali, soçjali u spiritwali.

32 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

Dan isir permezz ta’ djarju bil-miktub f’kuntest ta’ irtir-seminar u jsir f’atmosfera ta’ skiet.

Min jixtieq jie˙u sehem je˙tie© li jkun ta’ çerta maturità; ikun jaf jikteb u jifhem blIngliz; ikun lest iΩomm is-skiet matul l-erbat ijiem tad-djarju Imexxi: Fr Reno Grech, S.J. Dati: Mit-Tlieta 10 ta’ Lulju (filg˙axija) salÓadd 15, wara nofs in-nhar) Post u booking: Mt. St. Joseph Retreat House, Il-Mosta Irtir Injazjan ta’ 8 ijiem Irtir ta’ 8 ijiem b’direzzjoni personali minn direttriçi. L-irtir huwa esperjenza intensa fittalb, wa˙dek fis-skiet u l-©abra. L-irtir huwa miftu˙ g˙all-ewwel 8 li japplikaw. Biex tibbukkja çempel personalment lil Sr Marie Scicluna fuq in-numru 21 228 021 jew Mount St Joseph Retreat House 21416916.

Direttriçi: Sr. Marie Sciclulna rscj.

Data: Mit-Tnejn 3 ta’ Settembru sat-Tnejn 10 ta’ Settembru filg˙axija.

Post: Mount St. Joseph, Retreat House, Il-Mosta.

DAR MANRESA Triq Santa Dminka Victoria, G˙awdex Tel: 21 556 635.

Fax 21 559 314 “Mulej, ejja nqattg˙u ftit jiem flimkien” Ûew© Irtiri g˙ar-Reli©juΩi Mill-Óadd 23 ta’ Settembru, 2007 fis-7.00 ta’ filg˙axija sas-Sibt 29 ta’ Settembru fil5.00 ta’ filg˙axija Mit-Tnejn, 22 ta’ Settembru, 2008 fis-7.00 ta’ filg˙axija sal-Óadd 28 ta’ Settembru fil5.00 ta’ filg˙axija Predikatur: Fr Paul Deguara, SJ Min ikun irid jibqa’ jumejn jew tlieta o˙ra Fr Deguara lest li jibqa’ jmexxihom hu.

BIEX IÌÌEDDED L-ABBONAMENT TIEGÓEK U TGÓIN FIL-ÓIDMA TAL-ÌIÛWITI Ibg˙at ismek, indirizz u telefon flimkien mal-˙las g˙all-abbonament tieg˙ek fl-indirizz ta’ hawn ta˙t. Napprezzaw kull offerta flimkien maΩ-Ωew© liri 4.66 ta’ l-abbonament regolari. Jekk g˙andek ˙las b’lura ibg˙atilna l-˙las tas-snin mg˙oddija.

NOTA GÓAL DAWK LI GÓANDHOM ÓLAS B’LURA: Biex ma ntellfux il-©id li tag˙mel ir-rivista, s’issa bqajna nibg˙atuha wkoll lil dawk li jittardjaw biex i˙allsu l-abbonament tag˙hom. Jiddispjaçina li, min˙abba l-ispejjeΩ li g˙andna, dan mhux se jkun possibbli nag˙mluh aktar.

G˙alhekk, kontra qalbna jkollna nwaqqfu li nibg˙atu ir-rivista lil min idum iΩΩejjed ma j©edded l-abbonament.

Biex i©©edded

Biex i©©edded

PERMEZZ TAL-MOBILE

PERMEZZ TAT-TELEFON

Ibg˙at SMS fuq dawn in-numri:

ATTARD

50618916 50619210 jekk tixtieq tag˙ti offerta ta’ Lm 5

jekk tixtieq tag˙ti offerta ta’ Lm 3 E6.99 (li minnhom 30 çenteΩmu E.70 jmorru g˙all-operaturi tal-mobile)

E11.65

(li minnhom 50 E1.16 çenteΩmu jmorru g˙all-operaturi tal-mobile.

IMPORTANTI: Fuq l-SMS ikteb: ismek, kunjomok, l-inidiriz u l-kodiçi postali. Jekk se ©©edded l-abbonament ikteb: ir-Reference Number li ssib miktub fuq it-tikketta mwa˙˙la mar-rivista li soltu tirçievi bil-posta.

GRAZZI MILL-QALB LIL DAWK KOLLHA LI QED JIBGÓATU OFFERTI U GÓAJNUNA. G˙al kull tag˙rif: RM-LIL ÓBIEBNA, c/o 78, Triq il-MarkiΩ Scicluna In-Naxxar NXR 03 Tel: 2141 2606 • Mobile: 7982 6899 Email: rmlh@jesuit.org.mt

BALZAN BAÓRIJA BIRKIRK ARA BIRÛEBBUGIA BURMARRAD BUSKETT DINGLI FGURA FLORIANA GÓARGÓUR GÓAXAQ GUDJA GÛIRA KIRKOP LUQA M’SCALA MANIKATA MELLIEÓA MÌARR MOSTA MQABBA MSIDA NAXXAR QORMI RABAT

2141 8028 2141 8031 2149 2288 2145 9135 2149 2578 2165 4518 2158 1122 2145 6227 2145 2859 2180 2021 2124 2230 2143 1177 2189 8052 2189 2005 2169 6336 2133 5231 2164 2144 2189 5174 2163 7881 2157 6769 2157 3317 2157 4658 2143 3769 2143 3835 2168 3070 2123 8804 2141 1859 2148 7282 2149 4097 2145 6824

SAFI SENGLEA SIÌÌIEWI SLIEMA STA LUÇIJA ST. JULIAN’S ST PAUL’S BAY TARXIEN XGÓAJRA ÛABBAR ÛEBBIEGÓ ÛEBBUÌ ÛEJTUN ÛURRIEQ GÓAWDEX GÓASRI GÓAJNSIELEM MUNXAR NADUR QALA SAN LAWRENZ VICTORIA XAGÓRA XEWKIJA ÛEBBUÌ

2167 6824 2169 0019 2146 1377 2146 4804 2133 2375 2189 6093 2133 6914 2157 1854 2189 7312 2169 0769 2166 6267 2157 5652 2146 7453 2164 0651 2167 5009 2164 9680 2168 2143 2155 2613 2155 5518 2155 4621 2155 2206 2156 4206 2155 6355 2155 4088 2155 6487 2155 3477 2155 1329 2155 1135

RM2000 LIL-ÓBIEBNA • ÌUNJU-LULJU 2007 33

Carpet ZONE ©entilment joffri Dirt Controller b˙ala rigal g˙ar-rebbie˙/a tal-Crossword Puzzle

TISLIBA ÌUNJU 2007 MIMDUDIN: 1. Festa li ©©ib mag˙ha fer© kbir; 4. Isem ta’ tifel aktarx Ωg˙ir; 7. Mhux le ‘imma…; 8. Isem mag˙ruf ˙afna g˙as-sa˙˙a tieg˙u; 9. Tajba biex tag˙mel xi ©abra fiha; 10. Fuq xi salib kbir insibu dawn l-ittri; 12. Rieda tajba; 14. New South Australia; 15. Meta turi xi ˙a©a hekk tg˙id; 16. Hekk… u hekk g˙amel; 18. Isem ta’ tfajla jew mara fil-qosor; 20. Óu Kajjin hekk kien jismu; 21. Tista’ tkun tfu˙; 24. Il-kantant hekk g˙amel; 25. Jekk g˙andek fiduçja fiha ag˙mel hekk; 26. Ma tfisser xejn; 27.

Kunjom ta’ nisel Taljan; 28. Insibuha bejn Malta u G˙awdex.

TWEÌIBIET TAT-TISLIBA TA’ MEJJU, 2007 MIMDUDIN: 1. Karfus; 4. Pietru; 7. UΩa; 8. Lan©as; 9. Kikkri; 10. Etti; 12. Grad; 14. Teo; 15.

Uri; 16. Tur; 18. Lia; 20. Arti; 21. Bott; 24. Barmil; 25. Ku©ini; 26. Ado; 27. Rawwem; 28. Parata.

WEQFIN: 1. Kollet; 2. Renato; 3. Susa; 4. Pakk; 5. Toktru; 6. Uliedi; 11. Tenur; 13. Ardit; 16.

Tanbur; 17. Rtiraw; 18. Lo©ija; 19. Attiva; 22. Dlam; 23. Skop.

REBBIEÓ tat-Tisliba ta’ MEJJU, 2007, hu Joseph Schembri minn HaΩ-Ûebbu© IMPORTANTI: Ibag˙tu t-twe©ibiet tag˙kom f’dan l-indirizz: RM2000-Lil Óbiena, 78, Triq il-MarkiΩ Scicluna, Naxxar, NXR 03. It-twe©ibiet iridu jaslulna sa l-a˙˙ar tax-xahar.

Meta ©©edded l-abbonament tieg˙ek u tibg˙at cheque, ag˙mlu fuq isem RM2000.

Nawguraw lill-missirijiet kollha l-isba˙ xewqat g˙all-

WEQFIN: 1. Dawn Ωgur li mill-Mosta; 2. Belt kapitali kbira ˙afna; 3. Isem ta’ Sala mag˙rufa l-Imsida; 4. A©enzija ta’ l-A˙barijiet ©ewwa r-Russja; 5. Il-Maltin suppost huma kollha hekk; 6. Post Afrikan; 11. Wara li waqa’ huwa…li kien mejjet; 13. Ilg˙ab u …; 16.

Tajba biex tiΩra’ jew t˙awwel fiha; 17.

Prokuratur li jkun jaf il-li©i; 18. Kellu parti attiva fil-Passjoni ta’ Kristu; 19.

Tag˙ti xi informazzjoni; 22. Kunjom ta’ KompoΩitur Malti; 23. Fuqu jsiru wirjiet jew xi farsa.

Mulej, ilqa’ f’Saltnatek lill-benefatturi u ’l-˙bieb tag˙na mejtin

JUM IL-MISSIER Biex tajtuna ˙ajjitna kontu lestu tinsew ˙ajjitkom.

Disinn • Outlook Coop

Il-Fer˙ u n-niket tag˙na g˙amiltuh tag˙kom, biex kemm fil-fer˙, kemm fin-niket tibqg˙u dejjem mag˙na.

34 ÌUNJU-LULJU 2007 • RM2000 LIL-ÓBIEBNA

Floriana Mdina Rabat

John Grimes Sr M. Placida Schembri, OSB Sr Claire Darmanain, SJA

Xi tkun

¶%RU D WD· 6WXGMX·"

Xi tkun

¶%RU D WD· 6WXGMX·" Kull ÌiΩwita je˙tie© formazzjoni twila biex jista’ jkun saçerdot tajjeb…

X’jiswa li tixtieq tg˙in jekk ma tkunx taf kif?

Dan ifisser snin twal ta’ studju u esperjenzi: Sentejn novizzjat… Sentejn Filosofija… Sentejn esperjenza prattika ta’ xog˙ol pastorali… erba’ snin Teolo©ija… Sena formazzjoni spiritwali… Studji speçjali o˙rajn… Bejn wie˙ed u ie˙or dawn jg˙oddu g˙al madwar 12-il sena ta’ formazzjoni, kwaΩi kollha f’çentri ta’ studji barra minn Malta. Sbie˙, tajbin u tassew neçessarji dawn issnin ta’ studju… Imma… jiswew ˙afna flus!

Int ukoll tista’ tg˙in biex jiΩdiedu l-vokazzjonijiet ÌiΩwiti…

Int ukoll tista’ tg˙in biex il-Knisja jkollha saçerdoti ÌiΩwiti tajbin…

Grazzi li tg˙inna l-ewwel u qabel kollox bit-talb tieg˙ek. Tista’ wkoll toffri BORÛA TA’ STUDJU b˙ala l-kontribut tieg˙ek biex isir saçerdot ÌiΩwita. Kull borΩa normalment tammonta g˙al Lm 300 (` 698) (S’intendi kul˙add ˙ieles joffri s-somma li jixtieq u li jista’) ✦ BorΩa ta’ Studju tista’ ssir minn persuna wa˙da jew minn grupp flimkien ✦ Tista’ tit˙allas f’daqqa inkella bin-nifs ✦ Tista ting˙ata aktar minn darba ✦ Tmur g˙al student ÌiΩwita partikolari li ssir taf min hu meta joqrob g˙all-Ordinazzjoni Saçerdotali tieg˙u. ✦ G˙al kull BorΩa ta’ Studju jing˙ata çertifikat ta’ rikonoxximent ✦ Isem id-donatur jitniΩΩel mal-lista ta’ benefatturi l-ÌiΩwiti jitolbu g˙alihom regolarment

Biex tag˙mel BORÛA TA’ STUDJU: Imla’ dil-formola t’hawn ta˙t u ibg˙atha lil: Id-Direttur, G˙aqda Benefatturi tal-ÌiΩwiti, Xavier House, 226, Triq San Pawl, Il-Belt.

Immarka fejn jg˙odd g˙alik: Nixtieq aktar informazzjoni Nixtieq nag˙mel BORÛA TA’ STUDJU Isem Indirizz

Telephone Mobile Email

Qieg˙ed nibg˙at çekk/money order (indirizzat lill-’ÌiΩwiti Maltin’) ta’ (niΩΩel l-ammont ta’ l-offerta tieg˙ek)

X’SE TAGÓMEL B’ÓAJTEK?

Qatt ˙sibt jekk Kristu hux qed isejja˙lek?

Jekk tixtieq aktar informazzjoni dwar il-Vokazzjoni Ìiƒwita Ikteb jew çempel: Direttur Vokazzjonijiet Ìiƒwiti c/o Kulle©© San Alwi©i, B’Kara, Tel. 2144 0325, 2144 0326 email: josephcassar@jesuits.net Website: http://jesuit.org.mt