RM2000-2012-02-February by RM2000

Ma˙ru© mill‐ÌiΩwiti Maltin • Frar 2012 • Sena 63 • Numru 2 • 78, Triq il-MarkiΩ Scicluna, Naxxar NXR 2067

N E W S P A P E R P O S T

M I E T IS-SENS KOM

MIET IS-SENS KOMUN Fil-gazzetta dehret din l-a˙bar ta’ mewt: B’niket in˙abbru l-mewt ta’ ˙abib g˙aΩiΩ tag˙na, is-Sens Komun. Kien ilu mag˙na g˙al bosta snin. Óadd ma jaf eΩatt kemm kellu Ωmien g˙ax iç-çertifikat tat-twelid tieg˙u ilu li ntilef f’burokrazija Ωejda. IΩda, jibqa’ mfakkar g˙al kemm twaqqfu familji, tfejqu morda, fer˙u tfal, saru skoperti xjentifiçi, tran©aw tilwimiet u konflitti, saru passi©©ati, g˙amu nies fis-sajf, ba˙˙ru vapuri, taru ajruplani, iltaqg˙u ˙bieb u nbnew ˙ajjiet. Sa˙˙tu bdiet tmur lura meta da˙lu regoli u li©ijiet li, g˙alkemm b’intenzjoni tajba, ma ˙allewx ’il-bnedmin ja˙sbu b’mo˙˙hom u j˙obbu b’qalbhom. Óadha bi kbira u marad serjament meta sema’ a˙barijiet bla sens, b˙al dik ta’ 2 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

tifel ta’ sitt snin li ©ie akkuΩat b’abbuΩ sesswali meta bies tifla fil-klassi tieg˙u, jew dik li g˙alliema tkeççiet g˙ax ikkore©iet lil student li ma kienx qed i©ib ru˙u sew u g˙olliet le˙inha ΩΩejjed. is-Sens Komun kompla jmur g˙allag˙ar meta l-©enituri bdew jattakkaw lill-g˙alliema talli kienu qed jag˙mlu x-xog˙ol li suppost kellhom jag˙mlu huma – jiddixxiplinaw lil uliedhom. Kompla jiddeterjora meta l-iskejjel kellhom jitolbu l-permess tal-©enituri biex jag˙tu aspirina jew japplikaw suntan lotion lill-istudenti. Sadanittant, l-iskejjel tilfu d-dritt li javΩaw lill-©enituri li binthom ˙ar©et tqila jew jekk tkun se tag˙mel xi abort. is-Sens Komun beda jitlef l-interess li jg˙ix meta l-knejjes baqg˙u jitkellmu lingwa li ˙add fid-dinja ma jitkellem

biha; meta l-kriminali bdew jirçievu trattament a˙jar minn dak tal-vittmi tag˙hom; meta l-avukati bdew jilliberaw lill-kriminali g˙ax xi ˙add nesa jiffirma karta; meta flok l-g˙elieqi sbie˙ i˙addru tellg˙u ©ungla ta’ flettijiet b’si©ar u g˙asafar impin©ija fuq il-˙itan tal-konkrit li qerdu l-g˙elieqi u l-g˙asafar. Is-Sens Komun qala’ daqqa kbira meta ˙alliel tella’ lil min seraq il-qorti g˙ax tara© sfronda bih meta da˙al jisraq. Fl-a˙˙ar, is-Sens Komun qata’ qalbu g˙al kollox li jg˙ix meta klienta, li ma ndunatx li l-kafé kien jag˙li u nstamtet bih, ©ag˙let lil sid il-˙anut i˙allas eluf ta’ ewro kumpens g˙all-u©ig˙ emozzjonali tag˙ha talli l-wejter ma wissihiex.

Qabel ma miet is-Sens Komun kienu mietu l-familja kollha tieg˙u: il-©enituri – il-Verità u l-Fiduçja; il-mara tieg˙u – il-Prudenza; bintu – irRisponsabbiltà u o˙tha – ir-Ra©uni. Óalla jibku t-telfa tieg˙u lil erba’ ˙utu tar-rispett: Naf X’Inhuma Drittijieti,

Irridha Issa, Tort Ta’ Óaddie˙or U Mhux Tieg˙i, Jien Il-Vittma, Nag˙mel Li Jaqbilli. Ma tantx marru nies g˙all-funeral tieg˙u g˙ax kwaΩi ˙add ma nduna li kien miet. Jekk g˙adek tiftakru, irrakkonta ˙ajtu lil uliedek. Forsi, min jaf, huma xi darba g˙ad jer©g˙u jsibuh. RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 3

Kemm ghandi ghax nghid

Grazzi g˙al marti li tg˙idli, “Illejla jkollna nie˙du take-away, g˙ax ma sajjartx!” Marti qieg˙da hawn, id-dar mieg˙i u mhux ma’ xi ˙add ie˙or… • Grazzi g˙al Ωew©i, mix˙ut hemm quddiem it-televixin waqt li l-kçina se ssiefer bil-platti u l-imbarazz… Jinsab hawn id-dar u mhux jixrob f’xi kaΩin! • Grazzi g˙al binti adolexxenti li ©ennitna bil-muΩika li ttarrxek u l-˙mie© li t˙alli f’kamritha… G˙ax tinsab hawn, mi©bura mag˙na d-dar. • Grazzi g˙at-taxxi li n˙allas. Dan ifisser li g˙andi mpieg u l-paga die˙la. • Grazzi g˙ad-diΩastru li jkolli nnaddaf wara xi party d-dar. Dan ifisser li g˙andi ˙bieb li jie˙du gost ji©u g˙andi. • Grazzi g˙all-˙wejje© li ji©uni ssikkati u nibda nirrabja quddiem il-mera… Dan ifisser li g˙andi x’niekol. • Grazzi g˙ad-dell li jsegwini kull fejn immur… Ifisser li nkun qed nimxi ta˙t ix-xemx ˙anina. • Grazzi g˙all-©nien li rrid insaqqi, il-˙©ieg li rrid innaddaf, il-kmamar tal-banju li rrid na˙sel, il-˙sarat li rrid insewwi… Ifisser li g˙andi dar fejn noqg˙od.

• Grazzi g˙at-tgergir kollu kontra l-gvern… Ifisser li g˙andi l-libertà li ng˙id dak li na˙seb. • Grazzi li kelli n˙alli l-karozza tliet kantunieri ’l-bog˙od, g˙ax ma sibtx nipparkja… Ifisser li g˙andi karozza u li nista’ nimxi. • Grazzi g˙all-kont tad-dawl u l-ilma… Ifisser li g˙andi d-dawl u l-ilma. • Grazzi g˙al dik ta’ warajja fil-knisja li tkanta tant stunat… Ifisser li g˙adni nisma’ u napprezza nota tajba. • Grazzi g˙all-munzell ˙wejje© li rrid na˙sel kull jumejn… Ifisser li fil-familja g˙andna x’nilbsu. • Grazzi g˙all-g˙ajja ma’ ©ismi kollu fi tmiem il-jum… Ifisser li g˙addiet ©urnata xog˙ol o˙ra u kelli s-sa˙˙a nag˙milha. • Grazzi g˙all-iΩveljarin li jqajjimni filg˙odu kmieni… Ifisser li g˙adda lejl ie˙or ta’ mistrie˙ u qomt qawwija u s˙i˙a. • Grazzi g˙ar-ruxxmata emails li ma jieqfu qatt… Ifisser li g˙andi ˙bieb li jiftakru fija. RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 5

NEzzGhUNI U RABTUNI L-istorja ta’ Marguerite Barankitse, mara mir-Rwanda, li g˙exet il˙ruxijiet tal-©enoçidju f’pajjiΩha, frott ta’ mibeg˙da qerrieda bejn iΩ-Ωew© tribujiet ta’ pajjiΩha, it-Tutsi u l-Hutu. Ma©enb qabar fejn kienu midfuna massa ta’ nies maqtula fil-Lvant tal-Burundi, Marguerite Barankitse i©©edded il-memorja ta’ dak li lanqas biss tixtieq tiftakar. Dan ©ara fl1993 fid-dar tal-Isqof Kattoliku fejn Marguerite kienet ta˙dem. Esperjenza tassew iebsa. Marguerite kienet Malta fil-bidu tas-sena l-o˙ra, mistiedna miç-Çentru Fidi u Ìustizzja tal-ÌiΩwiti, biex tag˙ti konferenzi u taqsam l-esperjenzi tag˙ha u ta’ ˙idmietha. Meta faqqg˙et il-vjolenza bejn iΩ-Ωew© tribù madwar il-pajjiΩ, ir©iel bil-machetes (skieken kbar) invadew irresidenza tal-Isqof u ˙olqu stra©i hekk kif bdew jisseparaw nies mit-tribù tal-Hutu minn dawk Tutsi. NeΩΩg˙uli ˙wej©i u mbag˙ad rabtuni u qaluli, ”Il-kastig tieg˙ek hu li toqg˙od kwieta u tarana noqtluhom lil ˙biebek quddiemek. U bdew joqtlu saçerdoti, sorijiet, il-Hutu kollha li kienu jafu. Meta 6 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

din l-istra©i waqfet, tnejn u sebg˙in persuna kienu mejta. U jien bqajt wa˙di qalb dawk l-i©sma... ma ridtx nitlaq… Fil-©ranet ta’ wara, irriskjat ˙ajjti u mort lura fil-post fejn il-katavri kienu bdew jintnu biex nidfen il-vittmi. Ma tistg˙ux timma©inaw.. ma nafx... Wara ˙mistax-il sena g˙adni nistaqsi lili nnifsi GÓALFEJN? GÓALFEJN?” X’tag˙mel wara ˙a©a daqshekk orribbli? It-twe©iba f’qalbi kienet çara daqskemm kienet straordinarja. “Jien Nisranija u naf li s-sej˙a tag˙na l-bnedmin hi li n˙obbu. Irrid nipprova no˙loq ©enerazzjoni ©dida f’dal-pajjiΩ imbiççer fejn ner©g˙u nibdew ng˙ixu lkoll, Hutu u Tutsi, b˙ala a˙wa flimkien. Hekk kif bdiet gwerra li kellha ddum tnax-il sena u li kellha ta˙sad il-˙ajja ta’ 300,000 persuna, iddeçidejt li ni©bor ittfal orfni, l-ewwel bit-tuΩΩani, imbag˙ad bil-mijiet, imbag˙ad bl-eluf b˙allikieku kienu wliedi. Kont fiduçjuΩa meta ©bart dawk it-tfal, g˙ax nemmen li Alla huwa Alla; Hu Ωgur kien se jg˙inni. G˙alhekk waqqaft dik li sejja˙tilha Maison Shalom, id-Dar tal-Paçi, biex tag˙ti ˙ajja ©dida lil dawn it-tfal. Kellhom bΩonn edukazzjoni xierqa, u kellhom

bΩonn ˙afna im˙abba. Minkejja li kienu tilfu kollox issa kellhom bΩonn jikbru f’dar ta’ veru. G˙alhekk it-tfal ridthom jg˙ixu, mhux f’orfanatrofji, imma fi djar, jie˙du ˙sieb xulxin fi gruppi Ωg˙ar, u jg˙ixu b˙ala familji. G˙andhom tassew futur g˙ax Maison Shalom hija d-dar tag˙hom. Fil-fatt, meta tispiçça l-iskola jg˙idu, ‘Sejrin id-dar.’ It-tfal ta’ Maggie (kif isej˙u lil Marguerite) issa kibru u bdew ja˙dmu flimkien f’negozji li bdew huma stess. Dawn jinkludu salon, ˙anut ta’ ˙ajjata tal-ir©iel u nisa, skola ta’ mechanics li jisimha Il-Garaxx tal-An©li, fejn tfal li kienu suldati, tfal tat-triq u orfni talgwerra jitg˙allmu ˙iliet me˙tie©a biex jaqalg˙u x’jieklu. L-g˙alliem tag˙hom ukoll hu tifel minn Maison Shalom. “Ma nistax nimma©ina x’kien isir minni min˙abba l-gwerra. Nista’ ng˙id li jien dak li jien issa grazzi g˙al Maison Shalom.” Mal-medda tas-snin, Maggie Ωiedet librerija, klassijiet tal-lingwi, lezzjonijiet tal-kompjuter – u biex turi lit-tfal li jixirqilhom mhux biss li jg˙ixu imma li jkollhom ˙ajja mill-a˙jar, bnitilhom sala taç-çinema u fet˙et swimming pool.

“Shalom twieldet biex tg˙id Le g˙allGwerra, Iva g˙all-Im˙abba, Iva g˙allÓajja.” B’Maggie fit-tmexxija, Shalom hi miftu˙a g˙al kul˙add qisha biex tag˙ti prova li l-fejqan huwa possibbli anke fl-ag˙ar çirkustanzi diΩastruΩi. Aline hija eΩempju wie˙ed ta’ mirakli b˙al dawn. Qatlulha l-familja tag˙ha kollha fil-gwerra. Meta kellha biss ˙ames snin, suldati ribelli attakkawha bil-machetes u bil-©ebel u ˙allewha kwaΩi mejta. Maggie ©abret lil Aline u rabbietha fid-dar tag˙ha g˙at-tfal. G˙enitha tibda negozju, u llum tgawdi sigurtà s˙i˙a fil-˙ajja. Imma l-akbar suççess ta’ Alien kien li ˙adet fil-valuri Nsara li trawmet fihom permezz tattrobbija u t-tag˙lim li rçeviet f’Maison Shalom. Waslet biex tistqarr bla tlaqliq, “Jien kapaçi na˙fer peress li kont imrobbija b’tant im˙abba. Alla lili ja˙firli dnubieti, allura kif nista’ ma na˙firx lil min we©©a’ lili?” Ir-rikonçiljazzjoni u l-ma˙fra g˙andhom g˙eruq fondi f’Maison Shalom, post fejn Albert, li hu mirrazza Hutu, u Mediatrice, mir-razza Tutsi jistg˙u jikbru flimkien b˙al a˙wa. Fi kliemhom stess, “Alla ˙alaqna biex inkunu ndaqs u mhux biex ir-razza jew tribù tag˙na jifirduna; g˙alhekk f’Maison Shalom a˙na lkoll ng˙ixu b˙ala wlied ta’ Alla.” Wa˙da mill-ikbar ˙olmiet tieg˙i qed isse˙˙ propju f’dan iΩ-Ωmien – sptar ©did, miftu˙ g˙al kul˙add, kemm dawk li jistg˙u i˙allsu u kemm

Marguerite Barankitse dawk li ma jistg˙ux. Jekk nie˙du ˙sieb sew l-ommijiet ta’ issa, g˙andu jkun hemm inqas tfal orfni u futur isba˙. Qed jinbnew swali ©odda g˙alloperazzjonijiet, u l-iskola tal-infermiera kwaΩi lesta; is-servizz tal-ambulanzi hu disponibbli g˙all-ewwel darba. Jien nemmen f’din id-dinjità li Alla jag˙tina. Jekk tassew irridu l-paçi u l-im˙abba, je˙tie© li nemmnu b’mod qawwi f’dan l-ideal. L-im˙abba g˙allmitni nivvinta u no˙lom modi ©odda kif inxerridha u n˙alliha tmiss lil min hu l-aktar imkisser. G˙alhekk qatt ma ΩΩewwi©t u qatt ma ng˙alaqt f’mentalitajiet jew drawwiet tradizzjonali li jillimtawli din l-im˙abba. Jekk in-nisa suppost joqog˙du d-dar, dejjem fuq wara u mhux fuq quddiem, jien nag˙Ωel li mmur fuq quddiem. Il-parti l-kbira tan-nies fil-Burundi jg˙ixu fuq inqas minn dollaru wie˙ed kuljum. Imma ninsisti li l-pajjiΩ mhux

pajjiΩ fqir, imma g˙ani fis-sens ta’ tama li hemm fil-poplu li tant bata. G˙ax jien nappartjeni lil Alla u nafda g˙al kollox fih u fi tjubitu il-˙idma tag˙na messet lil aktar minn 30,000 tifel u tifla. Huma re©g˙u rxuxtawli lil qalbi, u jimlewni bittama. L-istorja tieg˙i, fiç-çokon tieg˙i, hi hi xhieda ˙ajja ta’ x’tista’ tag˙mel persuna wa˙da ta’ fidi biex i©©ib il-paçi u t-tama lid-dinja. Jien naf li l-˙aΩen qatt mhu se jkollu l-a˙˙ar kelma, qatt, qatt. Hemm ©enerazzjoni ©dida li qed titla’. Jien m’inix qed no˙lom, le, le. Din hi realtà. A˙na familja wa˙da, familja wa˙da ta’ bnedmin.” NOTA: Min jixtieq jikseb ktieb bl-istorja s˙i˙a ta’ Marguerite, flimkien ma’ DVD dwarha, jista’ jikteb lil Fr Edgar Busuttil sj, Çentru Fidi u Ìustizzja, Dar P. Manwel Magri, Triq C. Zammit, Msida, MSD 2020 RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 7

IL-BIDU U T-TMIEM

TAX-XMARA

8 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

Kull xmara tibda fuq l-g˙oljiet u tispiçça fil-ba˙ar. Tibda nadifa u sabi˙a u tispiçça ma˙mu©a u mdennsa b’dak kollu li jkun intrema’ fiha. Min qed igawdi l-ilma safi fil-bidu tax-xmara? Min qed ikollu jinqeda bl-ilma mdennes u kollu mard li jasal f’tarf ix-xmara? In˙allu x-xmara titkellem...

fil-kampanja u spiççajt bla ilma taxFil-bidu erba’ galluni ilma jintuΩaw biex xorb? Dawn is-sitwazzjonijiet jistg˙u persuna ta˙sel snienha, waqt li t˙alli jsiru ˙ajjitna jekk ma nibΩg˙ux g˙arl-ilma nieΩel, meta dan jista’ jitnaqqas g˙al kwart ta’ gallun jekk jing˙alaq il-vit. riΩors prezzjuΩ tal-ilma. Int qieg˙ed fil-bidu jew fit-tarf taxFit-tarf sfortunatament, kull ˙mistaxxmara? il sekonda jmut tifel jew tifla b’marda Grupp Appostolat tat-Talb kkawΩata minn ilma ma˙mu© .Is-sistemi Grupp Appostolat tat-Talb tat-tindif tal-ilma mhumiex effiçjenti g˙ax l-ilma hu wisq ma˙mu©.

Din hija r-realtà f’diversi pajjiΩi, meta Fil-bidu l-ilma tieg˙i nadif u famuΩ g˙an- tqis li wie˙ed minn kull ˙ames persuni nutrijenti li fih. fid-dinja m’g˙andux aççess g˙al ilma Fit-tarf nirçievi l-ilma ma˙mu© li jintrema nadif. Dan iwassal g˙al ˙sibijiet serji mis-sinjuri aktar ‘il fuq. dwar in-nuqqas ta’ ilma nadif li qieg˙ed Fil-bidu madwari jg˙ixu nies sinjuri, li kulma jmur jikber waqt li qed tikber iljuΩaw l-ilma bla kontroll. popolazzjoni mondjali. Fit-tarf ftit ’l isfel minni jintrema l-ilma Ìisimna ma jissaportix iktar minn ma˙mu© mid-djar u l-fabbriki ©img˙a bla ilma. Min-na˙a l-o˙ra, Ωgur Fil-bidu inbnew diversi fabbriki madwari li li kapaçi ng˙addu b’inqas ilma milli jibbottiljaw l-ilma tieg˙i u jbig˙uh. nuΩaw f’kull ©urnata. Qatt inzertajt Fit-tarf madwari jg˙ixu nies foqra li ma bla ilma fid-dar g˙ax inqata’ s-servizz jistg˙ux i˙allsu g˙all-ilma nadif li jittie˙ed min˙abba xi tiswijiet? Qatt mort timxi minni aktar ‘il fuq. Fil-bidu l-g˙elieqi ta’ madwari jipproduçu prodotti tajbin g˙ax l-ilma tieg˙i mimli sustanzi. Fit-tarf L-g˙elieqi tal-madwar ma jag˙tux frott g˙ax l-ilma kkontaminat. Fil-bidu Kwart mill-ilma li jittie˙ed jintuΩa g˙all-flaxing. Fit-tarf In-nies f’din iΩ-Ωona juΩaw inqas minn 3 galluni ilma kuljum. Fil-bidu erbg˙in gallun ilma jintuΩa g˙al kull load ˙wejje© waqt li 50 gallun ilma jin˙ela g˙al kull xawer. Fit-tarf l-istess nies jie˙du xawer u ja˙slu ˙wejji©hom fija.

Appostolat tat-Talb Intenzjonijiet gÓal FRAR

Ìenerali: Biex kul˙add ikollu l-ilma u

riΩorsi o˙ra me˙tie©a g˙all-˙ajja ta’ kuljum.

Missjoni: Biex il-Mulej iseddaq l-isforzi

ta’ kull min jassisti l-morda u l-anzjani fl-in˙awi fqar tad-dinja. Isqfijiet: Biex kul˙add jag˙mel uΩu

tajjeb mill-˙idma tal-anzjani fissoçjetà, fil-Knisja u l-aktar fi ˙dan il-familja.

RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 9

TGÓID

Kemm hi kiefra meta persuna g˙aΩiΩa tne˙˙i ˙ajjitha b’idejha. Kiefra g˙all-persuna nfisha, g˙ax Alla biss ikun jaf minn liema tbatija tkun ilha g˙addejja biex wasslitha f’dak l-istat tal-biΩa’ fejn tispiçça kull tama fil-˙ajja. Bosta drabi jkun hemm it-tbatija kbira li j©ib mieg˙u mard mentali u tensjonijiet tant kbar li jΩarmaw lill-bniedem minn kull ˙jiel ta’ paçi u ra©uni.

TORT TIEGÓI? Imma, kemm hi kbira wkoll it-tbatija ta’ dawk l-g˙eΩieΩ qraba, ulied u ˙bieb tal-persuna! Óa©a naturali li dawn jibdew jistaqsu lilhom infushom fejn setg˙u naqsu lill-mejjet, jew jekk setg˙ux kienu l-kawΩa ta’ dan l-att tal-biΩa’. Is-sens ta’ ˙tija jkun aktar kbir meta dak li jkun i˙alli warajh tfal Ωg˙ar jew Ωg˙aΩag˙ li j©orru mag˙hom id-dubju li l-kawΩa setg˙u kienu huma. Din tbatija kbira, avolja kull ra©uni tg˙idilhom li ma kellhom ebda ˙tija. Din il-kitba tirrakkonta kif g˙ex it-tra©edja tal-mewt ta’ missieru tifel çkejken u kif, wara ˙afna snin, seta’ jsib il-paçi f’qalbu.

10 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

Kelli seba’ snin. Qabel irqadt darba minnhom, missieri ©ie jag˙tini bewsa b˙as-soltu u jien g˙annaqtu wa˙da u rqadt g˙ax kelli ˙afna ng˙as. Filg˙odu imma x˙in qomt, kien hemm konfuΩjoni s˙i˙a d-dar. Niftakar lil ommi daqqa ççassata u daqqa tibki u tg˙ajjat. U ˙afna nies de˙lin u ˙er©in id-dar. U missieri ma deher imkien iktar. Ìiet ˙dejja z-zija fil-kamra tieg˙i u mbag˙ad ˙aditni mag˙ha. Normalment kont nie˙u gost meta ti©i tqajjimni z-zija, g˙ax ifisser li tkun ©ejja ©urnata fsied u log˙ob. Imma llum kien hemm xi ˙a©a ˙aΩina. Anke z-zija kultant kienet qed tibki. X’kien ©ara? Staqsejtha liz-zija imma ma qaltli xejn. Filg˙axija mbag˙ad qaluli biex immur nara lil missieri l-isptar. Qaluli imma li kien

˙assu ˙aΩin bil-lejl u sa filg˙odu kien ˙aΩin ˙afna u miet. Ftit fhimt xi jfisser dan kollu imma kont naf li meta xi ˙add imut, ikun mar ˙dejn il-Bambin u ma tarahx iktar. Ftit kont mort l-isptar imma normalment l-isptar ikun hemm ˙afna

“

G˙aliex kien g˙amel hekk? Imma ma niftakarx li qg˙adt imqareb dakinhar, l-a˙˙ar li rajtu. Tg˙id g˙amilt jew g˙idt xi ˙a©a jien? Lanqas niftakar li kien i©©ieled m’ommi dakinhar jew qabel. Jew forsi nsejt?

sodod. Lil missieri morna narawh ©o kamra differenti, kollha fjuri. U missieri kien fuq sodda wa˙du f’din il-kamra. Kien qisu rieqed. G˙ajjattlu g˙ax g˙idt forsi jismag˙ni. Kul˙add infaqa’ jibki imma missieri ma we©ibnix. Imbag˙ad jiem ta’ konfuΩjoni, ilfuneral… Nies ©ejjin u sejrin g˙al jiem s˙a˙. Ìew anke nies lebsin il-©lekk g˙andna u bdew jitkellmu m’ommi u lili ma ˙allewnix nid˙ol fil-kamra mag˙ha. U sadattant lil missieri qatt ma r©ajt rajtu. Kont nimmissjah immens. Morna noqog˙du xi jiem g˙and in-nanna. Ommi kienet l-istess, daqqa ççassata u daqqa tibki. Kont nipprova mmur ng˙annaqha ˙alli tieqaf tibki imma donnha kienet tibki iktar. G˙adda Ω-Ωmien u sadattant kelli nikkonsla biss b’li nqieg˙ed il-fjuri fuq il-qabar spiss u npo©©i card tal-Father’s Day kull sena mag˙hom. Missieri ˙alla vojt kbir fid-dar, u fija. Imbag˙ad darba qaluli li missieri kien g˙amel suwiçidju. Kelli idea xi tfisser imma mort infittixha fl-internet ˙alli nkun çert. Ma tantx skoprejt affarijiet sbie˙. G˙aliex kien g˙amel hekk? Imma ma niftakarx li qg˙adt imqareb dakinhar, l-a˙˙ar li rajtu. Tg˙id g˙amilt jew g˙idt xi ˙a©a jien? Lanqas niftakar li kien i©©ieled m’ommi dakinhar jew qabel. Jew forsi nsejt? Ma nafx u ma nistax nifhem. Naf biss li lil missieri qatt ma r©ajt rajtu iktar. U mnalla kienet in-nanna,

g˙ax hi biss kienet tipprova tispjegali meta nistaqsiha. Almenu xi ˙add kien jispjegali. In-nanna mill-ewwel kienet tg˙idli li missieri g˙adu j˙obbni, u li nista’ nibqa nkellmu b˙as-soltu, g˙alkemm ma narahx, u mbag˙ad in˙ossu qribi. Kont nipprova imma ma kont in˙oss xejn. Imma kont in˙ossni a˙jar li noqg˙od inkellmu f’mo˙˙i qabel norqod. Imbag˙ad bil-mod il-mod, iktar kemm kbirt, bdejt veru n˙ossu qrib, miexi mieg˙i, waqt l-eΩamijiet, filvaganzi, meta nid˙ol f’xi basla u meta nirçievi xi a˙bar tajba. In-nanna kellha ra©un! Ìew mumenti meta lil missieri t˙assartu. Drabi o˙ra bkejtu biss˙i˙. Ìew mumenti meta ˙assejtni ˙ati li b’xi mod kien tort tieg˙i li g˙amel li g˙amel. F’mumenti o˙ra telg˙etli rabja kbira g˙alih, talli ˙allieni wa˙di meta kont g˙adni daqshekk Ωg˙ir. Imma l-isba˙ mumenti jkunu meta nkun kapaçi ng˙idlu grazzi li hu missieri u g˙alhekk ninsab hawn. L-akbar grazzi to˙ro© meta xi ˙add tal-familja til˙aq tiΩloqlu xi rimarka u nisimg˙u jg˙id lil ommi (minn wara dahri), “Ara daqsxejn, g˙andu d-da˙qa ta’ missieru!” Dak il-˙in in˙oss li missieri g˙adu qed jg˙ix… ©o fija! RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 11

Il-Blanzun ta’ Alla Qassis Ωag˙Ωug˙, li kien g˙adu kif ordna saçerdot, kien miexi fi ©nien ma’ qassis ie˙or akbar minnu fiΩ-Ωmien u, naturalment, ta’ aktar esperjenza. Kien g˙adu ma j˙ossux çert x’irid Alla minnu, g˙alhekk, talab il-parir tal-ie˙or. Dan tal-a˙˙ar resaq lejn si©ra tal-ward, qata’ blanzun u tah lill-qassis Ωag˙Ωug˙ waqt li qallu biex jift˙u ming˙ajr ma jqatta’ l-petali. IΩda Ω-Ωg˙ir ma setax jifhem x’kellhom x’jaqsmu l-blanzuni tal-ward mal-volontà t’Alla g˙alih. Imma tant kien jirrispetta lill-anzjan, li pprova jifta˙ il-blanzun ming˙ajr ma jqatta’ l-petali. Sadanittant, il-qassis ix-xi˙ beda jitkellem.“Dan daqsxejn ta’ blanzun Ωg˙ir, ma˙luq minn Alla stess, li jien ma nistax nifta˙ b’dawn l-idejn goffi tieg˙i. Is-sigriet jien ma nafux g˙ax, waqt li dilfjura tmut f’idejja, Alla jifta˙ha ming˙ajr diffikultà. Issa, jekk jien ma nistax nifta˙ blanzun, ma˙luq minn Alla stess, kif nista’ jkolli l-g˙erf li nkun naf x’hemm lest g˙alija f’˙ajti? Il-blanzun jaf meta u kif g˙andu jifta˙ il-petali tieg˙u. Je˙tie© iΩ-Ωmien u s-sabar biex isir il-warda sabi˙a li msejja˙ biex isir. Dik il-warda ilha 12 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

minquxa fil-blanzun minn meta kien g˙adu mistur fiΩ-Ωerrieg˙a m˙addna f’˙o©or ommha l-warda. G˙ax g˙arfet t˙alli dak li hemm fiha jinbet, jissa˙˙a˙, jitwal u jikber, illum saret blanzun. G˙ada se tkun warda. G˙alhekk, afda f’Alla li naqqax is-sej˙a fil-qalba taΩ-Ωerrieg˙a, biex imexxik hu f’kull ©urnata li tg˙addi minn fuqek. Óalli ’l Alla jiggwidak f’kull pass li tag˙mel. Xog˙olok hu biss li tkun fidil g˙al dak li l-˙ajja titlob minnek illum.

Ilqa’ x-xemx, ir-ri˙, il-˙ajja, iΩ-ΩunΩan li ji©i fuqek. Kemm il-kes˙a taxxitwa kif ukoll il-qilla tas-sajf, kollha se jg˙inuk tiskopri u ssir dak li int imsejja˙ li tkun. Int kun il-blanzun. L-id t’Alla hija l-˙ajja u s-swaba’ tieg˙u huwa Ω-Ωmien. Mela, ˙alli lilu jo˙ro© minnek is-sbu˙ija tal-warda sabi˙a li jridek issir. Int qis biss li imxi mieg˙u u tfixklux.”

COMBINI

Waqaft in˙ares lejha. Propjament waqaft in˙ares lejn idejha ˙fief ji©ru fuq it-trajbu. Taqbad iç-çombini daqqa wa˙da daqqa tnejn u tilg˙ab bihom qisu xejn. Innutajt li ©ieli idejha kienu jaqbdu çombina jew tnejn u ja˙dmu disinn u f’daqqa wa˙da jitilqu o˙ra f’©enb b˙al donnu insewhom u jaqbdu tnejn o˙ra u jer©g˙u jkomplu d-disinn. II-mara kienet kwieta, g˙ajnejha ma jitilqux minn fuq it-trajbu u mid-disinn li kienet qeg˙da tag˙mel minn mo˙˙ha beda ˙iere© kapolavur. U waqt li ç-çombini bdew ji©ru f’idejha rriflettejt li jien ukoll çombina - çombina f’idejn Alla. Ikkumparajt lil dik il-mara silenzjuΩa imma attenta g˙al kull çombina li kienet ti©i ta˙t idejha ma’ Alla silenzjuΩ imma attent g˙al kull bniedem ma˙luq minnhu; ˙sibt fuq iç-çombina, fuq kull çombina li kien hemm fuq it-trajbu u st˙ajjilthom jien u l-bnedmin. Kull çombina hija importanti g˙ad-disinn, m’hemmx çombina aqwa minn o˙ra u ming˙ajr kull wa˙da d-disinn ma jo˙ro©x sabi˙. Tista’ ssib ru˙ha fil-©enb g˙al ftit taΩΩmien imma dan ma jfissirx li l-mara nsietha. Xejn minn dan g˙ax wara ftit ˙in ter©a’ taqbadha f’idejha u tkompli d-disinn. Imma çombina wa˙edha ma tag˙mel xejn jekk ma jkunx hemm çombini o˙ra. Flimkien u g˙ax ja˙dmu flimkien biss jista’ jin˙are© disinn meraviljuΩ b˙al dak tal-bizzilla fuq it-trajbu. U g˙edt bejni u bejn ru˙i, jien çombina f’idejn il-Mulej. Huwa ja˙dem bija u jien f’idejh, Huwa j˙ares lejja attent, silenzjuΩ u f’mo˙˙u g˙andu disinn li ming˙ajri ma jistax jin˙adem. Óuti l-bnedmin huma ç-çombini l-o˙ra li kollha

flimkien qeg˙din fuq it-trajbu, kollha importanti fis-sej˙a li qed jag˙mlilna Alla. Jista’ ji©i mument li n˙ossuna li ˙alliena ftit, imma mhux g˙ax mhux ˙siebu fina, iΩda g˙ax ma jkunx il-mument tajjeb li nid˙lu fid-disinn. M’g˙andniex g˙ax nibΩg˙u g˙ax malajr, b˙al dik il-mara tal-bizzilla, jer©a’ jo˙odna f’idejh u jkompli l-kapolavur li g˙andu f’mo˙˙u. B˙al dik il-bizzilla li tg˙axxqek t˙ares lejha g˙ax perfetta, nara l-˙ajja tieg˙i. Issa, u fl-inΩul u tlug˙ ta’ ˙ajti nara bizzilla tin˙adem. U b˙al f’biçça bizzilla g˙all-ewwel ma tifhimx id-disinn tag˙ha imma meta taraha lesta ssir lkapolavur straordinarju f’idejn Alla. (Óajr lill-fuljett IT-TRIQ www.it-triq.org)

RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 13

Kul˙add sema’ bi Steve Jobs, il-kap tal-kumpanija tal-kompjuters Apple. Kien mag˙ruf g˙as-suççess kbir li g˙amel meta rnexxielu jag˙mel minn din il-kumpanja wa˙da mill-akbar fid-dinja. Kien bniedem li l-intelli©enza u l-ener©ija tieg˙u biddlu kultura s˙i˙a permezz tal-kompjuters li ˙oloq. Influwenza d-dinja moderna bitteknolo©ija u l-ideat rivoluzzjonarji tieg˙u fil-qasam tal-elettronika. Fl-2005, f’diskors li g˙amel lil studenti universitarji, il-messa©© prinçipali tieg˙u kien ‘Skopri dak li t˙obb tag˙mel.’ Biex jispjega x’ried ifisser, irrakkonta tliet stejjer qosra – episodji mill-˙ajja tieg˙u stess.

Ibqa’ iblah.

14 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

1. Ejja n©on©u t-tikek… Jien qatt ma ggradwajt. Imma llum nixtieq nirrakkuntalkom tliet stejjer. L-ewwel wa˙da nsemmiha “Ejja N©on©u t-Tikek…” u bdiet qabel ma twelidt. Ommi naturali kienet tfajla mhix miΩΩew©a meta ˙ar©et tqila bija. Ma riditx iΩΩommni imma aççettat li twellidni u tag˙tini g˙all-adozzjoni. Óa©a wa˙da riedet: li min jadottani jkunu gradwat. Di©a’ kien hemm koppja avukati lesti biex jadottawni, iΩda malli twelidt u skoprew li jien tifel, re©a’ bdielhom g˙ax xtaqu tifla. Fil-fatt adottawni koppja o˙ra li kien hemm fuq il-waiting list, koppja li wara ommi skopriet li anqas kienu spiççaw l-iskola sekondarja kollha. Ta’ sbatax-il sena d˙alt l-università b’sagrifiççju kbir tal-©enituri adottivi tieg˙i, li kienu sempliçi ˙addiema. Wara biss sitt xhur bdejt insib il-kors bla sens. Ma kellix idea x’ridt nag˙mel b’˙ajti, indur fil-vojt u na˙li flus li

missieri u ommi kienu ©emmg˙u b’tant tbatija. Iddeçidejt li no˙ro© mill-kors biex nattendi l-lectures tas-su©©etti li jinteressawni biss. Ma kellix flus biex nikri kamra fejn noqg˙od. G˙alhekk kont norqod fl-art ta’ daqqa’ g˙and ˙abib u daqqa g˙and ie˙or. Darba fil-©img˙a kont nimxi seba’ mili biex niekol ikla tajba f’tempju ta’ Hare Krishna fejn kienu joffru lill-fqar. Kont kuntent u l-fatt li g˙aΩilt nistudja is-su©©ett li n˙obb tg˙idx kemm swieli fil-futur tieg˙i. PereΩempju, kont ˙adt kors fuq il-kaligrafija – l-istil ta’ kif tikteb b’mod sabi˙. Tg˙allimt nag˙raf l-istili tat-tipografija, kif tispazja l-ittri, l-istorja ta’ kif Ωviluppat il-kitba, eçç. Dan il-kors deher li kien bla uΩu prattiku g˙allkarriera tieg˙i. Imma tg˙idx kemm sibtu utli aktar tard meta bdejna niddisinjaw il-kompjuter revoluzzjonarju Macintosh. G˙amilna sistema li mbag˙ad ikkupjawha fil-Windows ukoll. Kieku ma tlaqtx mill-kors, forsi llum il-kompjuters tad-dinja ma kienx ikollhom is-sistema li g˙andhom biex juru l-ittri varjati u sbie˙ li jintuΩaw illum. Dan li nifhem meta ng˙id li rridu nag˙rfu n©on©u t-tikek ta’ ˙ajjitna biex nibnuha. Min kien jg˙idli x’kellu jkun l-effett talli segwejt dak li kienet tg˙idli

qalbi f’dak il-mument ta’ ˙ajti, meta ddeçidejt li nitlaq mill-kors? Ma tistax i©©on©i t-tikek ta’ ˙ajtek jekk tippretendi li tkun taf minn qabel x’disinn se jo˙ro© f’hajtek. Dak tiskoprih wara. Trid tafda fik innifsek u fil-˙ajja. 2. L-im˙abba u t-telfa It-tieni storja hija dwar l-im˙abba u t-telfiet ta’ ˙ajjitna. Jien kont ixxurtjat li sibt dak li tassew in˙obb kmieni f’˙ajti. Bdejt na˙dem fuq il-kompjuter Apple Macintosh meta kelli g˙oxrin sena, flimkien ma’ ˙abib, ©o daqsxejn ta’ garaxx çkejken. Wara g˙axar snin il-kumpanija li bdejt kibret g˙al 4000 impjegat b’kapital ta’ $2 biljuni. Konna g˙amilna suççess kbir. Ma damux ma keççewni mill-kumpanija li kont waqqaft jien stess. Kollega li kont impjegajt jien stess kellu ideat differenti minn tieg˙i u spiççajna ma naqblu xejn. Il-bord taddiretturi tal-kumpanija Ωammew mieg˙u u jien spiççajt imkeççi. Kelli biss tletin sena. Tistg˙u ta˙sbu kif ˙assejtni distrutt meta tlift l-akbar m˙abba ta’ ˙ajti – ilkumpanija li wellidt jien stess. Ma kontx naf x’se naqbad nag˙mel. Dejjem nibki dak lil tlift jew dak li kont in˙oss li serquli. Imma ftit ftit intba˙t li jien xorta bqajt in˙obb dak li kont RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 15

qed nag˙mel. Keççewni imma kont g˙adni mi©nun bl-im˙abba lejn xog˙li. G˙alhekk iddeçidejt Ii ner©a’ nibda mill©did. G˙alkemm dak iΩ-Ωmien l-affarijiet kont narahom xort’o˙ra, illum ng˙id li l-fatt li keççewni kien l-a˙jar ˙a©a li qatt setg˙et ti©rili. It-toqol tas-suççess inbidel fis-sentiment ta’ ˙effa ener©ija ta’ min ikun se jibda xi ˙a©a mill-bidu. Óassejtni ˙ieles mill-©did biex no˙loq ˙wejje© ©odda u ma nibqax pri©unier tal-passat. Bdejt kumpanija o˙ra li tag˙mel il-films bil-kompjuters u sirt in˙obb mara straordinarja li kellha ssir marti. Il-kumpanija tieg˙i, PIXAR, kienet dik li g˙amlet suççessi kbar b’films b˙al Toy Story u o˙rajn. Tant morna tajjeb li l-ewwel kumpanija li kont waqqaft, Apple, issa xtrat il-kumpanija ©dida li waqqaft. Hekk sibt ru˙i lura fl-istess kumpanija ta’ qabel. It-teknolo©ija li konna Ωviluppajna g˙all-films issa da˙let fil-kompjuters li kienet tag˙mel l-Apple. U marti Lauren u jien kellna ˙ajja u familja meraviljuΩa flimkien. PerswaΩ li xejn minn dan ma kien ise˙˙ kieku ma keççewnix mill-Apple. Kienet mediçina wisq morra u ˙aΩina. Imma llum nara li forsi kienet l-aqwa mediçina li kellu bΩonn il-pazjent. Kultant il-˙ajja ttellg˙ek ’il fuq b’daqqa ta’ briksa fuq rasek. Jien konvint li dak li Ωammni fil-wiçç kien il-fatt li kont deçiΩ li nsegwi l-im˙abba ta’ qalbi, kemm f’xog˙li kif ukoll f’marti u l-familja tieg˙i. Il-parir tieg˙i hu li jekk trid tag˙mel xi ˙a©a kbira f’˙ajtek, ˙obb dak li 16 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

tag˙mel u ag˙mel dak li t˙obb tassew. Tikkuntentax malajr u bix-xejn. Óalli lil qalbek tg˙idlek x’inhu tassew l-importanti f’˙ajtek. Jekk tag˙mel hekk, ˙ajtek tikber u tisbie˙ maΩ-Ωmien. G˙alhekk ibqa’ fittex fejn hi tassew qalbek. 3. Il-Mewt It-tielet storja hija dwar il-mewt. Meta kelli sbatax-il sena kont qrajt xi mkien dis-sentenza: “Jekk tg˙ix kull ©urnata ta’ ˙ajtek qisha hi l-a˙˙ar wa˙da, xi darba se ssibha veru!” Kelma li impressjonatni tant li kull filg˙odu, g˙all-a˙˙ar tlieta u tletin sena, meta nsib ru˙i quddiem il-mera, dejjem staqsejt lili nnifsi: “Kieku din tkun l-a˙˙ar ©urnata ta’ ˙ajti, veru nkun nixtieq nag˙mel dak li se nag˙mel illum?” Jekk it-twe©iba tkun ‘le’ wisq drabi, allura nag˙raf li g˙andi bΩonn inbiddel xi ˙a©a mill-qieg˙. Illum naf li l-mewt mhix il-bog˙od (Steve kien ilu jit˙abat mal-kançer). Dan jg˙ini nag˙mel g˙aΩliet tajbin f’˙ajti. G˙ax quddiem il-mewt jg˙ibu l-ambizzjoni, suppervja, kull biΩa’ ta’ mist˙ija jew falliment. Jibqa’ biss dak li hu tassew importanti. Tispiçça g˙arwien quddiem il-verità li issa m’g˙andekx xejn aktar x’titlef. Allura, xejn ma jΩommok milli ssegwi lil qalbek. Xi sena ilu tawni l-a˙bar li g˙andi l-kançer fil-pankreas. Anqas kont naf x’inhu pankreas. It-tobba qaluli li dat-tip ta’ kançer ma ja˙firha lil ˙add. Tawni bejn tlieta u sitt xhur ˙ajja. Óe©©uni

n˙ejji ru˙i g˙at-tmiem. Tfisser… ibda g˙id addio lill-g˙eΩieΩ tieg˙ek u g˙amlilhom il-˙ajja wara mewtek aktar façli. G˙amluli aktar testijiet. Óa©a tal-g˙a©eb, meta eΩaminaw sewwa l-kançer sabu li kien tip li kien hemm çans li jitfejjaq b’operazzjoni. G˙amilt l-operazzjoni u llum in˙ossni tajjeb ˙afna. Din kienet l-aktar qrib li sibt ru˙i tal-mewt. Illum il-mewt g˙alija hi realtà reali ˙afna. Óadd ma jrid imut, anqas dawk li jridu jmorru l-©enna! Imma ˙add, s’issa, g˙ad ma rnexxielu ja˙rab minnha. U a˙jar hekk. Il-mewt hi l-a˙jar ˙a©a li teΩisti biex il-˙ajja tista’ tkompli, g˙ax twarrab il-qadim biex tag˙mel post g˙all-©did. Illum jien u g˙ada intom. IΩ-Ωmien hu limitat. Allura ta˙lux tippruvaw tg˙ixu l-˙ajja ta’ ˙addie˙or flok tg˙ixu tag˙kom. Ta˙sbux b’mo˙˙ ˙addie˙or. T˙allux l-ideat tal-o˙rajn jo˙onqulkom tag˙kom. Segwu b’kura©© dak li tg˙idilkom qalbkom. Il-bqija kollox sekondarju. Meta kont Ωag˙Ωug˙ kienu jo˙or©u pubblikazzjoni jisimha The Whole World Catalogue. Kienet i©©ib fuq kollox u minn kollox. Damet to˙ro© snin twal. Fissebg˙inijiet waslu biex jo˙or©u l-a˙˙ar ˙ar©a tag˙ha. Fuq il-qoxra ta’ wara ©abu ritratt ta’ triq twila u wiesg˙a mifruxa lejn orizzont miftu˙. Ta˙tha kien hemm il-kliem: “Ibqa’ mxennaq g˙al aktar… Ibqa’ iblah!” Dan li dejjem xtaqt g˙alija u dan hu li nawguralkom minn qalbi.

Jghallimna...

InHallu Kelb Flok nippretendu li ng˙allmu l-klieb i©ibu ru˙hom b˙alna l-bedmin, min jaf kieku nippruvaw in˙alluhom jg˙allmu lilna kif g˙andna n©ibu ru˙na ma’ xulxin.

• Meta jid˙ol lura d-dar xi ˙add mur i©ri ifra˙ bih, ilqg˙u bilqalb. • Óu pjaçir bl-arja friska u Ωiffa ˙elwa ma’ wiççek, mhux tiççassa quddiem kompjuter. • Meta jkun g˙all-©id tieg˙ek, obdi, mhux tag˙mel li jfettillek. Meta jg˙idulek ‘Sit’ ag˙mel ‘Sit’. • Tajjeb tie˙u xi ng˙asa kultant u titmattar wa˙da tajba qabel tqum. • Óu gost meta xi ˙add jag˙ti kasek u tiddejjaqx jekk xi ˙add i˙addnek mieg˙u. • I©ri u ilg˙ab kuljum. • M’hemmx g˙alfejn tigdem. Jekk tinba˙ wa˙da biΩΩejjed. • Meta tkun fer˙an, iΩfen, aqbeΩ u og˙la. TibΩax tferfer denbek... • Meta joqog˙du jg˙ajtu mieg˙ek, toqg˙odx tissuppervjax... er©a’ lura ˙dejn lil min tkun irrabjajtu u er©a’ ag˙mel ˙bieb. • Kul bl-aptit u l-entuΩjaΩmu u ieqaf x’˙in tkun kilt biΩΩejjed. M’hemmx g˙alfejn tbattal il-platt. • Kun dejjem leali u tg˙allem stenna lil min t˙obb. • Qatt tippretendi li inti xi ˙a©a li m’intix. • Fit-triq tiddejjaqx tieqaf issellem u tifra˙, anke b’min ma tafux daqshekk. • Meta xi ˙add g˙addej minn xi problema, mur aqbeΩ f’dirg˙ajh u ©iblu tbissima fuq fommu. RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 17

Konrad kien kuntent, rilassat igawdi x-xemx qabel ma ssir s˙una wisq g˙al sa˙˙tu. G˙ajnejh mag˙luqa, l-MP 3 mqabbda ma’ widnejh, seta’ jinsa ftit ix-xog˙ol u l-problemi tan-nies - il-˙obΩ tieg˙u ta’ kuljum. Spot ma©enbu wkoll kien imxa˙xa˙ u jipprova jinsa l-problemi ta’ ˙ajtu!

Tifkiriet Sbieh U Koroh Novella miktuba minn Fr Harry Formosa sj 18 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

Kif kien hekk, g˙ajnejh mag˙luqa jgawdi l-muΩika, ma nteba˙x li ˙dejh kien resaq tifel ta’ xi ˙mistax-il sena li waqaf, kwiet kwiet, i˙ares lejn il-mobile li Konrad kien ˙alla ma©enbu. Ittanta je˙odulu bla ma jag˙mel ˙oss, imma Spot xamm il-periklu u beda jinbah. Hekk kif Konrad inteba˙ x’kien qed ji©ri pprova jaqbad lit-tifel minn dirg˙ajh, imma dan, ˙afif b˙al vle©©a kien ©a qed ja˙bat ja˙rab. Spot, madankollu qabeΩ g˙al sidu u ˙ataf lit-tifel minn siequ li pprova je˙les millgidma tieg˙u. Bl-iskoss li kellu jag˙mel tilef il-bilanç u waqa’ g˙al fuq ixxaqliba li kien hemm quddiemhom u tgerbeb mal-blat, g˙oli ˙ames metri, u sab ru˙u ©ol-ba˙ar. Imma g˙alkemm kien jaf jg˙um ˙assha bi tqila g˙ax bdiet tu©g˙u siequ u kellhom jg˙inuh xi nies li kienu jg˙umu fil-qrib biex itellg˙uh ‘il fuq. Konrad resaq Iejh biex jara sew x’kien ©ralu. “G˙andna l-inkwiet, ˙abib. Il-gidma tal-kelb u, milli jidher, ksirt sieqek ukoll. A˙jar insej˙u l-ambulanza.” U çempel minn fuq il-mobile tieg˙u. “Imnalla ma l˙aqtx sraqtu!” qallu biç-çajt, “g˙ax kieku kif kont in©iblek l-ambulanza?” It-tifel baxxa rasu g˙ax sta˙a. Kien qed jistenna xi çmoss kbir, u minnflok, darra©el kien qed jg˙inu, u jiççajta wkoll.

“SkuΩani ˙afna, Sinjur, ma nafx x’tani biex ridt nisirqek. Qed nist˙i ˙afna minnek, biex ng˙idlek is-sew.” “M’hemmx g˙alfejn tist˙i. Kul˙add jag˙mel xi Ωball kultant. Issa ni©i mieg˙ek jien stess l-isptar. Jekk ittini n-numru ta’ ommok jew missierek inçemplilhom ˙a ji©u jsibuk hemm.” “Óa ntik in-numru ta’ ommi. Na˙seb b˙alissa tkun ix-xog˙ol.” “Bil˙aqq lanqas staqsejtek x’jismek.” “Dylan” wie©bu t-tifel. Waslet l-ambulanza li ˙adithom ittnejn l-isptar ©enerali ta’ G˙awdex. Ma damux ma sabulu sodda u ©ie t-tabib jeΩaminah. Malli ra lil Konrad ˙dejh ittabib deher ftit mistag˙©eb. “X’©iebek hawn, Dott?”qallu, “mela kellek xi tg˙id ma’ dat-tifel?” “Ma nistax ninsa li jien tabib, imqar g˙al ©img˙a,” wie©eb Konrad bi tbissima. “Imma ara li tfejqu millaktar fis lil dan ˙abibi, g˙ax inkella tisfrattalu l-vaganzi tas-sajf.” Dylan iktar stag˙©eb. Mela dan tabib ukoll, u jarani b˙ala ˙abib! “X’©ara eΩatt?” staqsa t-tabib talpost. “Kont qieg˙ed ingawdi x-xemx u ftit taΩ-Ωiffa fil-bajja tax-Xlendi. Dylan kien g˙addej mat-tarf tat-trejqa meta, miskin, tilef il-bilanç u baqa’ nieΩel

g˙all-ba˙ar, xi erba’ metri ’l isfel. B’xorti tajba ma ˙abatx rasu, imma kiser ri©lu biss.” It-tabib, hu u jeΩamina lit-tifel induna bil-©idma tal-kelb, imma ma qal xejn. Kien jafu sew lil Konrad u ntebah li kien qed ja˙bi xi ˙a©a. Óares biss lejh u hemΩu biex jurih li kien fehem. Dlonk da˙let mara ta’ xi tletin sena. “X’©ara, Dylan? Er©ajt bit-trouble? Ma kienx mument li ©ibtek fid-dinja. B˙al missierek ˙rigt int. Dak qatt ma kien jiswa g˙al xejn!” IΩ-Ωew© tobba ˙arsu lejn xulxin. Din x’omm hi? Lanqas biss taf x’©ara u ©a bdiet tinsulenta lil binha. Il-mara donna nteb˙et x’kienu qed ja˙sbu dwarha u sog˙ob biha li ©iebet ru˙ha hekk ˙azin quddiem dawn I-istran©ieri. “SkuΩawni, sinjuri. Ma nafx x’jien ng˙id. Dat-tifel inkwiet biss ©iebli f’˙ajti u ma nafx kif naqbad ng˙inu ˙alli jitla’ ra©el. Mhux b˙al missieru li ma jiswa g˙al xejn.” “Kollox sew, Sinjura”, wie©eb Konrad. “Issa hawn jie˙du ˙siebu, imbag˙ad meta jo˙ro© forsi tibdew pa©na ©dida, int, ibnek u Ωew©ek.” Il-mara nfaqg˙et tibki. “Ûew©i min jaf x’sar minnu? Ili ma narah sittax-il sena, minn mindu sar jaf li kont tqila b’Dylan. L-ewwel inqeda bija mbag˙ad telaqni b’ta’ fuqi senduqi.”

Meta t-tifel ˙ares lejn Konrad ra li g˙ajnejh kienu mdemmg˙a wkoll u ˙aseb, “Qed jit˙assar lili u ‘I ommi. Veru qalbu tad-deheb dar-ra©el.” Konrad deher qisu qed jo˙lom. Ftakar f’missieru li tant kien i˙obbu, imma qatt ma seta’ jo˙ro© mieg˙u jilg˙ab bil-ballun, jew jie˙du l-ba˙ar jg˙um. “Sinjura, qatt ma g˙andek t˙ares lura biss fil-˙ajja. G˙adek Ωag˙Ωug˙a u tidher simpatika mhux ftit. G˙andi fiduçja kbira li jekk tipprova, int u t-tifel g˙andkom tirnexxu. Jiena se jkolli n˙allikom, imma nixtieq inΩomm kuntatt mag˙kom, ˙a nsir nafu a˙jar lil Dylan. In˙oss li nista’nurih kif i˙ares lejn il-˙ajja. Se ntik in-numru tieg˙i biex meta Dylan jo˙ro© mill-isptar ti©u tarawni - dejjem jekk jog˙©obkom.” Tlett ijiem wara, fl-g˙axija, çempel il-bieb ta’ Konrad u quddiemu jara lil Dylan, siequ fil-©ibs, flimkien ma’ ommu, li issa dehret aktar kalma. Da˙˙alhom fis-seta˙, fejn kien hemm il-frisk, u offrielhom x’jixorbu. Wara ftit ©iet mara ta’ ˙amsin sena. “Din il-mamà tieg˙i, Pauline,” qalilhom. “A˙na t-tnejn ng˙ixu flimkien” U introduça lit-tnejn l-o˙ra ma’ ommu. “X’bi ˙siebek tag˙mel, Dylan, la tispiçça l-iskola? Nimma©ina li qieg˙ed fis-Sixth Form?” “Dott, dat-tifel dejjem bil-problemi,” qabΩet ommu. Is-sena l-o˙ra ma marx tajjeb fl-eΩamijiet u issa qieg˙ed id-dar, ifittex ix-xog˙ol.” Dylan, innota Konrad, kien ta’ ftit kliem. Ommu tidher li kienet tiddominah 20 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

u tmexxih f’kollox hi. “Int x’ta˙seb, Dylan?” “Ma nafx. M’inix tajjeb fl-istudji. S˙abi jinkuni b’missieri u qatt ma mexxieli n©ib marki tajbin. Kemm nixtieq li kieku g˙allinqas narah darba lil missieri!” “Mela qata’ kull kuntatt minn mag˙kom? Qatt ma xtaq jiltaqa’ ma’ ibnu?” staqsiet Pauline lil omm Dylan. “Missieru kien IngliΩ, qieg˙ed Malta fuq xi xog˙ol. Konna Itqajna ftit drabi biss sakemm darba stuprani u telaq, bla sa˙˙a jew bon©u. Tg˙idx kemm irrabjajt u dg˙ajtlu. G˙arraqli ˙ajti.” “U dik ta’ ibnek,” wie©bet omm Konrad. “Forsi bla ma taf u bla ma ridt, ir-rabja tieg˙ek Ωvugajtha fuq ibnek li, miskin tela’ bla ebda skop u fer˙ f’˙ajtu.” “Hekk hu,” wie©bet l-o˙ra, rasha baxxuta, qisha qatt ma kien g˙addielha minn mo˙˙ha li dan kien il-kaΩ. Meta ˙arset lejn Konrad rat li keliu d-dmug˙ f’g˙ajnejh. “Skuzawni,”qalilhom.”Qed niftakar fil-papà tieg˙i, miskin. Kont g˙adni ta’ sentejn meta kien we©©a’ serjament ix-xog˙ol u spiçça f’wheelchair. Kemm kien jiddispjaçih li ma setax je˙odni nilg˙ab barra, jew jg˙allimni ng˙um - a˙seb u ara nsiefru xi darba flimkien. Il-mamà wkoll, min˙abba dan, tg˙abbiet b’responsabiltajiet o˙ra. “Kemm kien i˙obbni. Imma ftit il˙aqna gawdejna lil xulxin, g˙ax wara

˙ames snin baqa’ ta˙tha. G˙alhekk, meta qed nisma’ l-istorja tag˙kom ma stajtx ma niftakarx fih. Sa çertu pont, Dylan u jien kellna l-istess esperjenza, g˙ax jien ukoll ftit Ii xejn nafu lill-papà.” Imma g˙allinqas g˙andek tifkiriet sbie˙ tieg˙u, g˙alkemm im˙alltin bid-dwejjaq ukoll,” qaltlu omm Dylan. “Imma meta tiftakar Ii kellek missier i˙obbok - eh, din hi tifkira sabi˙a tassew. Óa©a Ii jiena u ibni qatt ma jista’ jkollna.” Konrad qag˙ad kwiet, ja˙seb fittul. Wara ftit qieg˙ed idu fuq spallet Dylan u g˙ajnejh ile˙˙u bl-im˙abba qallu: “Dylan, nixtieq nimla ftit il-vojt Ii ˙allielek missierek. Naf Ii ma nistax intik l-im˙abba ta’ missier veru, imma nixtieq li tara fija ˙abib tal-qalb, kwaΩi missier ie˙or. Nie˙u pjaçir jekk inti tkun tista’ ti©i hawn, nitkellmu u ng˙inek fl-istudji tieg˙ek biex taqbad it-triq talfejqan.” Dylan tbissem u qam jg˙annqu. Dam ftit sew jag˙fsu mieg˙u. Dak il-˙in ˙ass b˙allikieku twieled mill-©did, g˙ax skopra lil missieru, li qatt ma kien ra. Konrad ukoll ˙assu mqanqal ˙afna. Hu wkoll ˙ass li issa g˙andu iben li seta’ jurih im˙abba diΩinteressata. Pauline qamet minn fejn kienet u da˙let ©ewwa. Ìiebet xi xorb u “Je˙tie© niççelebraw,” qaltilhom b’wiçç fer˙an. “Issa jien ukoll akkwistajt neputi - u n˙ossni mkabbra mhux ftit!” U qamet u g˙annqet lil Dylan u lil ommu flimkien.

illum Illum in˙assar jumejn mid-djarju tieg˙i: ilbiera˙ u g˙ada.

Illum neg˙leb kull ostaklu li ji©ini quddiemi g˙ax naf li se nirnexxi.

L-iskop tal-biera˙ kien li nitg˙allem u g˙ada se jkun il-konsegwenza ta’ dak li nag˙mel illum.

Illum nag˙mel minn kollox biex ma nkunx pessimist u hekk nirba˙ lid-dinja bi tbissima; inΩomm attitudni poΩittiva u nistenna dejjem l-a˙jar.

Illum naffaççja l-˙ajja bil-˙sieb li din il©urnata qatt mhu se ti©i lura. Illum tkun l-a˙˙ar opportunità li g˙andi li ng˙ix il-©urnata tajjeb g˙ax ˙add ma jista’ jag˙tini garanzija li nara x-xemx t’g˙ada. Illum se nag˙mel il-kura©© biex nirnexxi. Illum ninvesti l-aktar ˙a©a prezzjuΩa li g˙andi – iΩ-Ωmien – biex intejjeb ˙ajti. Illum nuΩa kull minuta tal-©urnata b’entuΩjaΩmu biex nag˙mel din il©urnata differenti u unika f’˙ajti.

Illum indawwar kull xog˙ol normali ta’ kuljum f’xi ˙a©a kbira. Illum inΩomm saqajja mal-art biex nifhem ir-realtà tal-˙ajja. Ilum insib il-˙in biex inkun fer˙an u biex in˙alli tifkira sabi˙a fil-qalb tal-o˙rajn. Illum, nistieden lil kul˙add jibda sta©un ©did biex inkunu nistg˙u no˙olmu u nemmnu li kulma se nag˙mlu nistg˙u nag˙mluh b’fer˙ u dinjità. Illum jalla jkollkom ©urnata sabi˙a u o˙ra isba˙ g˙ada. RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 21

Fil-˙ajja, in-nies jid˙lu f’˙ajtek jew g˙al xi ra©uni, jew g˙al sta©un inkella g˙al kuljum. Meta ssir taf liema wa˙da minn dawn tg˙odd g˙al dan jew dik il-persuna, allura tkun taf t˙ares lejha, x’tista’ tistenna ming˙andha u kif g˙andek i©©ib ru˙ek mag˙ha.

Min dahal

f’hajti?

22 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

Meta xi ˙add ikun parti minn ˙ajtek g˙al xi RAÌUNI, ifisser li qieg˙ed hemm g˙ax inti tkun tlabt l-g˙ajnuna jew dik il-persuna ©iet biex tiggwidak u twieΩnek fid-diffikultajiet li tkun fihom. T˙oss li Alla bag˙athielek dik il-persuna fil-mument li kellek bΩonnha. Imbag˙ad, ming˙ajr ma tag˙millha xejn int jew bla ma tista’ tispjega g˙aliex, din il-persuna t˙ossha titbieg˙ed minnek, jew tisparixxi minn ˙ajtek. Li rridu nifhmu hu li l-iskop li g˙alih ikunu da˙lu f’˙ajtek ikun inlta˙aq, l-g˙ajnuna jkunu tawhielek, xewqatek se˙˙ew u xog˙olhom tlesta. It-talba tieg˙ek instemg˙et u issa l-˙ajja trid tkompli. A˙seb ftit fl-g˙alliema li kont tant t˙obb fi tfulitek, jew fil-˙bieb tal-iskola, kollegi fuq ix-xog˙ol jew xi tabib jew qassis li jkun ˙afna qrib tieg˙ek f’mument ta’ diffikultà. IΩ-Ωmien jg˙addi u int u huma komplejtu l-mixja ta’ ˙ajjitkom u l-kuntatt jinqata’. Hemm nies o˙rajn li jid˙lu f’˙ajtek g˙al STAÌUN g˙ax il-˙ajja tkun laqqg˙atkom flimkien f’perjodu partikolari ta’ ˙ajjitkom. Kontu flimkien

l-iskola, l-università, fuq ix-xog˙ol, ©irien jew qsamtu Ωmien ta’ mard flimkien, jew kontu f’xi prayer group jew klabb g˙al xi Ωmien flimkien. Kien Ωmien sabi˙ jew ikrah li qsamtu flimkien, d˙aktu jew bkejtu flimkien, kbirtu flimkien jew ˙dimtu flimkien. Imma dan kollu tul sta©un wie˙ed biss ta’ ˙ajtek – tfulija, Ωg˙oΩija, namrar, eçç. Ma tistax tistenna li ˙ajtek tieqaf f’dak l-ista©un. Trid tg˙addi minn sta©un g˙al ie˙or, minn sena g˙al o˙ra, minn faΩi g˙al o˙ra. Ag˙raf g˙id grazzi g˙at-tajjeb u s-sabi˙ li qsamt ma’ dawn in-nies u g˙idilhom ‘Sa˙˙a’ minn qalbek meta jisparixxu minn ˙ajtek. Ikkonçentra fuq in-nies li j©iblek mieg˙u l-ista©un li qed tg˙ix b˙alissa. Relazzjonijiet o˙ra jkunu destinati biex jimxu mieg˙ek illum u kuljum, tul ˙ajtek kollha. Dawn huma l-persuni li jsiru parti mill-˙ajja ta’ kuljum – tal-familja, ˙bieb tal-qalb, kollegi li jkunu saru biçça minn ˙ajtek. Dawn ikunu il-ftit, imma jkun l-aktar g˙eΩieΩ. G˙oΩΩhom sewwa, ˙obbhom u tg˙allem aççetta s-sabi˙ u l-ikrah

tag˙hom. Ûarbun ta’ kuljum hu l-aktar komdu, imma biΩ-Ωmien jitlef it-tlellix tieg˙u. Imma jekk ikun tajjeb, isir dejjem a˙jar aktar ma jiqdiem. KwaΩi jibda jikber mieg˙ek. Hekk il-˙bieb tal-qalb. Nikbru mag˙hom u jikbru mag˙na. Ma’ dawn tista’ sserra˙ rasek li se timxi t-triq kollha. Óu fit ˙in. Ag˙mel lista ta’ nies li da˙lu jew jinsabu f’˙ajtek. Ibda minn tad-dar u spiçça fil-˙bieb l-antiki. Ódejn kull persuna immarak ta’ liema tip hi: da˙let g˙al ra©uni, imxiet mieg˙ek tul sta©un jew hi parti mill-˙ajja tieg˙ek ta’ kuljum? A˙seb fuq kull wie˙ed u wa˙da minn dawn l-g˙eΩieΩ. Itlobhom ma˙fra jekk inqasthom. G˙id ‘Grazzi’ lil dawk li da˙lu f’xi mument biex jag˙tuk daqqa t’id. Ara x’baqa’ f’˙ajtek minn dak li tawk dawk li g˙exu mieg˙ek xi sta©un. Aqbad id dawk li g˙andek mieg˙ek kuljum u ag˙ti l-pass li jmiss. Ìurnata g˙ad issib ru˙ek imdawwar minn dil-folla ta’ ˙bieb u nies li ˙abbewk u g˙enuk issir dak li int. Dakinhar tifhem xi ftit aktar min kienu dawn in-nies!

RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 23

Esperjenza ta’ grupp ie˙or ta’ Inygo li g˙amel volontarjat fil-belt ta’ Armagh, Irlanda.

Shanice Finch, flimkien mat-tfal Irlandizi li marret tg˙in

Fl-Irlanda,

X’faqar jista’ jkun hemm? 24 • Frar 2012 • RM2000-LilÓbiebna

F’Awwissu ta’ din is-sena kelli x-xorti li nag˙mel esperjenza ta’ volontarjat mas-Sorijiet ta’ Madre Teresa f’Armagh ©ewwa l-Irlanda. G˙exna mill-qrib mag˙hom u g˙alhekk stajna aktar napprezzaw il-˙ajja sempliçi li jg˙ixu dawn is-sorijiet. Stajt nirrealizza li l-fer˙ ma jinkisibx bil-flus jew bil-lussu, iΩda billi jkollok il-paçi – paçi li ssibha meta tag˙ti ˙ajtek g˙al ˙addie˙or. Is-Sorijiet huma dejjem lesti biex jaqdu l-bΩonnijiet tal-kommunità u ta’ min hu fil-bΩonn. Anke bit-tbissima li ja˙dmu biha dawn is-sorijiet jkunu di©à qeg˙din jwasslu messa©© ta’ kura©©. M’g˙andna qatt naqtg˙u qalbna millproblemi tal-˙ajja g˙ax Alla dejjem jipprovdi u jie˙u ˙siebna. A˙na ma morniex mal-fqar talAfrika – morna l-Irlanda ta’ Fuq. Hemm min staqsieni – imma l-Irlanda ta’ Fuq x’faqar jista’ jkun hemm? IΩda minn din l-esperjenza, irrejalizzajt li persuna tkun fqira mhux biss meta tkun nieqsa mill-flus u l-kumdità iΩda meta jkollha nuqqas ta’ m˙abba u appo©© minn ta’ madwarha. Dan huwa l-g˙an tas“Summer Camp” li Inygo jorganizzaw kull sajf f’Armagh l-Irlanda. F’dan ixxahar li jsiru dawn l-attivitajiet u laqg˙at,

it-tfal li huma neqsin l-aktar millim˙abba u jg˙ixu bi problemi soçjali jing˙ataw çans iduqu ftit im˙abba. Forsi faqar li ma tantx inqisuh fl-Ewropa tag˙na fejn a˙na g˙andna kollox. It-tfal laqg˙una b’entuΩjaΩmu kbir. Kollha riedu jkellmuna, jag˙nquna u jirb˙u l-attenzjoni ta’ kull voluntier. Konna ng˙allmuhom ikantaw u jiΩfnu, g˙amilna ˙afna krafts, sports, u log˙ob. It-tfal kienu fis-seba’ sema u apprezzaw ˙afna dak kollu li konna qed nag˙mlu mag˙hom u l-ener©ija li konna na˙dmu biha sabiex noffrulhom sajf memorabbli. Qatt ma kont bsart li billi niltaqg˙u mat-tfal g˙al ©img˙atejn konna ser nibnu relazzjoni u ˙biberija daqshekk qawwija ma’ xulxin. It-tfal urewna biççar kemm tag˙llmu minn dan il-kamp u dan mhux biss fir-rigward ta’ krafts u kanzunetti iΩda fuq il-livell ta’ karattru. Kienet esperjenza li g˙allmithom kif ma jistg˙ux jiksbu kull ma jridu meta jridu, kif iqassmu l-˙in, kif jibnu ˙biberija ma’ tfal o˙ra, kif ja˙dmu f’timjiet u anka kif i©ibu ru˙hom – esperjenza li nisperaw li j©orru g˙all-˙ajja. Din l-esperjenza, apparti li kienet ta’ volontarjat, kienet ukoll wa˙da spiritwali

fejn permezz ta’ talb u quddies kuljum mal-komunità tas-Sorijiet, irnexxielna nibnu relazzjoni iktar fil-fond m’Alla. Fuq kollox, bis-sa˙˙a tal-appo©© u l-g˙ajnuna ta’ kull voluntier irnexxielna ning˙aqdu b˙al familja wa˙da. InΩilna lura Malta xi ftit aktar Ωg˙aΩag˙ maturi u issa n˙arsu lejn il-˙ajja minn aspett differenti. Tg˙allimna a˙na wkoll kif ma na˙sbux dejjem fina nfusna biss, iΩda dejjem na˙sbu kif nistg˙u ng˙inu lill˙addiehor u nag˙mlu l-©id. Esperjenza b˙al din tg˙inek tapprezza ˙afna dak kollu li g˙andek u kemm nistg˙u ng˙addu ming˙ajr ˙afna lussu Ωejjed kif ukoll kemm g˙andna napprezzaw l-g˙aqda tal-familji tag˙na. Kienet esperjenza li mlietni b’fer˙ kbir u n˙oss li iΩjed tawni t-tfal milli tajt jien. Jiena vera grata li kelli ç-çans li nag˙mel din l-esperjenza ta’ volontarjat: li tg˙allimt ˙afna minnha u n˙e©©e© liΩ-Ωg˙aΩag˙ b˙ali sabiex jie˙du sehem f’dawn l-opportunitajiet. Shanice Finch,17 tattendi s-Sixth Form ta’ San Alwigi

RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 25

Mill ˙ajja u l-˙idma tal-ÌiΩwiti

G˙eΩieΩ Qarrejja, Dan il-magazin huwa ma˙ru© mill-ÌiΩwiti Maltin. Nixtiequ li ssiru tafuna xi ftit aktar mill-qrib. G˙alhekk, kull tant Ωmien, nixtiequ n©ibulkom xi informaz zjonijiet dwar il-˙ajja u l-˙idma tag˙na. G˙alina intom parti mill-familja tag˙na g˙ax taqsmu mag˙na l-im˙abba tag˙na g˙al Ìesù u g˙all-missjoni tieg˙u. Nirringrazzjawkom g˙all-interess, l-im˙abba u t-talb tag˙kom. Dawn huma g˙eΩieΩ wisq g˙alina. Kemm hu sabi˙ meta na˙dmu id f’id f’din l-istess missjoni ta’ Kristu Dan il-feature qed insemmuh Amar y Servir. F’dawn il-kliem, bl-Ispanjol, San Injazju, ilFundatur tal-ÌiΩwiti kien ji©bor l-ispirtu li mexxih f’dak kollu li g˙amel. Kien jg˙id: “En todo amar y servir” - li tfisser: f’kollox in˙obb u naqdi. A˙na wkoll, il-ÌiΩwiti tal-lum, infittxu li f’kollox in˙obbu u naqdu lil Alla u lil ˙utna l-bnedmin fi Kristu Ìesù, l-uniku Mexxej tag˙na. L-Editur

TINGÓALAQ XAVIER HOUSE, ID-DAR TAL-ÌIÛWITI FIL-BELT VALLETTA

patroçinju tal-Arçisqof u bil-preΩenza ta’ persuni prominenti, fosthom l-E.T. il-President Emeritus Dr E. Fenech Adami Dan il-Premju twaqqaf b’tifkira ta’ Mons u l-Provinçjal tal-ÌiΩwiti Fr Paul Pace. Fr Lino ilu jag˙ti servizz fid-Dar talMikiel Azzopardi, il-fundatur tad-Dar talProvidenza biex jirrikonoxxi dawk li taw Providenza dawn l-a˙˙ar 36 sena. Beda fis-sajf tal-1975 meta Mons Azzopardi servizz lil din l-opra meraviljuΩa. talbu joqg˙od minnfloku fid-Dar waqt Fl-okkaΩjoni tal-Jum Dinji dedikat li hu kellu jsiefer biex jiltaqa’ malg˙all-persuni b’disabiltà ççelebrat flemigranti Maltin u ji©bor fondi g˙adewwel ta’ Diçembru li g˙adda Fr Lino Dar. Fr Lino g˙adu g˙adu hemm. Cardona, ÌiΩwita, flimkien ma’ Mrs Huwa nominat mill-Arçisqof b˙ala Blanche Mifsud u Mrs Verzin (li jidhru Pastoral Facilitator, u jkun x’ikun it-temp, fir-ritratt), kien nominat g˙all-premju. xita, bard jew bnazzi, hemm issib lil Fr Iç-çerimonja tal-g˙oti tal-Premju saret Lino, jag˙ti s-servizz tieg˙u. fil-Hotel Radisson f’San Ìiljan ta˙t ilFR LINO CARDONA SJ, JINGÓATA L-PREMJU MIKIEL AZZOPARDI

Fil-5 ta’ Diçembru 2011, wara kwaΩi ˙amsin sena ta’ servizz, Xavier House, fi Triq San Pawl, il-Belt ing˙alqet b˙ala residenza ta’ Komunità tal-ÌiΩwiti. IddeçiΩjoni biex ting˙laq ittie˙det wara Ωmien twil ta’ riflessjoni, konsultazzjoni u ˙sieb. In-nuqqas ta’ ÌiΩwiti u l-fatt li qed nikbru lkoll fl-età g˙amlitha diffiçli li d-dar tibqa’ miftu˙a.

Iç-çerimonja ta’ l-g˙eluq kienet sempliçi ˙afna. Il-Provinçjal qaddes il-Quddiesa flimkien mal-membri talkomunità u mal-ex-Superjuri tad-dar li g˙adhom ˙ajjin. Hekk il-membri talkomunità ˙allew id-Dar kollha flimkien. Il-membri tal-komunita’ kienu: Fr Joseph Buhagiar Bianco, ex-missjunarju g˙al ˙afna snin fil-Lvant Nofsani; Fr Steno DeRaffaele, ex-missjunarju fl-Indja; Fr Anthony Micallef, li, wara bosta snin fl-Indja, issa qed jie˙u ˙sieb il-benefatturi tag˙na; Fr Konrad Grech, g˙alliem l-Università u Fr Alfred Micallef (l-a˙˙ar Superjur tad-Dar u teΩorier talProvinçja).Filg˙axija ˙allew id-Dar, iΩda qabel ma g˙alqu l-bieb ta’ barra ltaqg˙u g˙al ftit ˙in fil-kappella, irreçitaw it-Te Deum u irringrazzjaw ’l Alla tal-©id kollox li sar mill-komunitajiet tad-Dar matul is-snin. Flimkien mad-dar ing˙alqet ukoll il-LIBRERIJA ÌWANNI 23, li g˙addiet g˙and is-soçjetà tal-MUSEUM. Dawn intrabtu li jΩommuha miftu˙a g˙allpubliku b˙ala parti mill-librerija tag˙hom. Kien il-mibki Fr Maurice Eminyan sj li, fil bidu tas-snin 1960, beda jwaqqaf il-Librerija Ìwanni XXIII b˙ala librerija speçjaliΩΩata fit-teologija ta’ wara l-Konçilju Vatikan II. Umbaghad ˙adha f’idejh Fr Anthony Sapienza sj (illum mejjet ukoll), u ddedika ˙ajtu biex jiΩviluppaha.

ILMA NADIF GÓAN-NIES FID-DEÛERT TAL-ETIOPJA

Fr Joe Cassar ma’ tfal fqar fid-deΩert niexef fejn issa g˙andhom l-ilma nadif

Sistema ta’ desalinizzazzjoni b’teknika avvanzata ta’ reverse osmosis (li tag˙ti abbundanza ta’ ilma b’xejn) kienet inawgurata fil-belt ©dida ta’ Semera, fl-Etiopja. Din il-belt tinsab fir-Re©jun ta’ Afar, re©jun s˙un u xott, fejn hemm nuqqas kbir ta’ ilma nadif u tajjeb g˙axxorb. Hi art ta’terrimoti, vulkani u ˙ofor kbar ta’ tajn ja˙raq u spiss tempesti ta’ ramel. In-nies nomadi jimxu minn post g˙all-ie˙or imexxu l-mer˙li ta’ i©mla u mog˙oΩ. L-ilma skars wisq, u l-ftit li hemm jiswa ˙afna. Ftit huma n-nies li jifil˙u j˙allsu g˙alih. Is-Sorijiet ta’ Mother Teresa marru f’din il-belt fl-2004. G˙all-ewwel ma kenux milqug˙a tajjeb, tant li sena wara xi nies taw in-nar lill-g˙arix fejn kienu joqog˙du. IΩda s-sorijiet ma beΩg˙ux u baqg˙u hemm ja˙dmu mal-fqar u

l-morda. L-akbar problema li kellhom kienet dik ta’ l-ilma tax-xorb. Óaffru spieri ta’ madwar 150 metru g˙allilma, iΩda sabu biss ilma salmastru s˙un li ma jiswa kwaΩi g˙al xejn. Talbu biex jg˙inhom lil Fr Joseph Cassar sj, ÌiΩwita li, g˙al bosta snin, flimkien ma’ Fr Michael Bugeja sj, jie˙u gruppi ta’ Ωg˙aΩag˙ l-Etiopja ja˙dmu ma’ dawn is-sorijiet. Wara tlett snin ta’ ˙idma intensiva g˙at-tfittxija tal-ilma, Fr Joe ˙aseb fuq pro©ett ta’ desalinizzazzjoni u beda ja˙dem biex i©ib l-impjant millIzvizzera. Da˙lu g˙al dan il-pro©ett, li sewa madwar €100,000 il- Jesuit Youth Network fl-isem tal-INYGO Malta Foundation. Il-finanzi ©ew mill-Malta Government Overseas Development Aid Fund. Mexxa l-pro©ett Fr Joe, filwaqt RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 27

li In©inier tal-Ilma, iΩ-Ωag˙Ωug˙ Julian Mamo, ta l-kontribut professjonali tieg˙u tul il-proçess kollu. L-istudju tekniku u t-trasport kien f’idejn id-ditta DWC-Water, u s-sistema ta’ l-a˙jar kwalità ma˙duma mill-Trunz Water System AG tal-Izvizzera. Dan l-impjant jkollu bΩonn biss ftit maintenance li jie˙u hsiebu ˙addiem tal-post u xi kull tant l-organiΩΩazzjoni tal NGO jisimha SMART (Sustainable Management of Alternative Renewable Technologies). Kien hemm diffikultajiet fit-trasport tal-impjant mill-Izvizzera g˙allÌermanja, g˙al Djibouti u g˙al Semera, b’ dewmien tal-burokrazija fid-dwani. IΩda, l-impjant wasal u tqieg˙ed f’postu. Mill-ewwel beda jag˙ti bejn 600 u 800 litri fis-sieg˙a ta’ ilma g˙ax-xorb ta’ l-a˙jar kwalità. Ìewwa u barra l-bieb talkumpless tas-sorijiet, hemm vitijiet talilma tax-xorb bnin u b’xejn. L-impjant g˙andu turbines tar-ri˙ biex i©eddu l-ener©ija meta jonqos l-elettriku, g˙ax dan jinqata’ ta’ spiss. Lil Fr Joe il-kliem “G˙andi l-g˙atx”, li spiss narawhom miktubin mal-kurçifiss fil-kappelli tas-sorijiet Missjunarji talKarità, qatt ma dehrulu aktar reali.

JEKK TIXTIEQ AKTAR TAGÓRIF FUQ IL-ÌIÛWITI ÛUR IL-WEBSITE

www.jesuit.org.mt

RISTAWR TAL-PITTURA TA’ MATTIA PRETI FIL-KNISJA TA’ SARRIA B˙al issa fil-knisja ta’ Sarria, il-Furjana, miexi sewwa ir-restawr ta’ seba’ kwadri tal-pittur famuΩ Mattia Preti. Dan irrestawr huwa parti mill-pro©ett ta’ Din l-Art Óelwa, in-National Trust of Malta, biex fl-2013 tiççelebra l-400 anniversarju mit-twelid ta’ dan l-artist kbir. Meta s-Surpretendent tal-Wirt Kulturali, Dr A. Pace u Dr N. Cutajar marru fuq il-post f’Sarria, ikkonfermaw li l-kondizzjoni tal-pittura titulari talKonçezzjoni kienet f’riskju kbir ta’ ˙sara u ta˙sir. Bl-approvazzjoni tag˙hom ©ie deçiΩ li tittie˙ed azzjoni immedjata. SERATA AMDG FIL-KULLEÌÌ S. ALWIÌI Ma kinetx sempliçi prize day tas-soltu dik li saret fis-6th Form tal-Kulle©© S. Alwi©i, nhar is-16 ta’ Diçembru. Fiha

©ew rikonoxxuti l-isforzi tal-istudenti f’attivitajiet li jinkludu, per eΩempju, il-President’s Award Scheme, il-Public Speaking, il-˙idma wara l-palk, l-isports, volontarjat fl-Istitut Paolo Freire, ir-Reading Club tal-Kulle©©, il-˙idma fil-parroççi u l-Caritas. Intwerew ukoll xi films tal-˙idma ta’ xi studenti sabiex l-udjenza tkun taf x’©ara fis-sena ta’ qabel. Kien hemm wkoll studenti o˙ra li tkellmu dwar l-esperjenzi tag˙hom. F’din il-lejla, imsej˙a SERATA AMDG, tidher ir-rikkezza ta’ l-esperjenzi ta’ l-istudenti u l-ener©ija fil-˙ajja tal-Kulle©©, fil-waqt li turi kif is-Sixth Form tg˙in l-isudenti jikbru mhux biss fl-istudju, imma wkoll fit-talenti u l-kapaçitajiet artistiçi u kulturali, kif ukoll fl-impenn tag˙hom biex jg˙inu lill-fqar u lil min hu fil-bΩonn. F’din il-lejla kien hemm ukoll Ωfin, litteratura u musika ferm apprezzati mill-udjenza.

Jiktbu l-Qarrejja

Guditta Buttigieg Óabiba kbira tal-ÌiΩwiti

Il-magaΩin RM2000-Lil Óbiebna minn dejjem seta’ jixtered permezz ta’ persuni ©eneruΩi li g˙al snin twal imorru j˙abbtu l-bibien tal-qarrejja biex jabbonaw jew i˙allsu l-abbonament. Dawn il-voluntieri insej˙ulhom ‘A©enti’. Wa˙da minn dawn l-A©enti kienet Ìuditta Buttigieg, li l-Mulej sejja˙ g˙al g˙andu dan l-a˙˙ar. Xtaqna nitkellmu fit dwarha aktar fit-tul b˙ala sinjal ta’ apprezzament u ringrazzjament lil dawk li, b˙alha, taw jew qed jag˙tu dan isservizz hekk prezzjuΩ.

Ìuditta flimkien ma’ Fr R. Wirth sj u Nancy Coleiro, il-kittieba tal-artiklu

Ìuditta twieldet fl-1931 minn ©enituri G˙awdxin li kienu ©ew joqog˙du r-Ra˙al Ìdid. G˙alkemm kienet studenta bil-g˙aqal, kellha t˙alli l-iskola biex tg˙in fil-familja fejn kien hemm ˙ames a˙wa. Saret taf lill-ÌiΩwiti meta bdiet tqassam Lil Óbiebna, kif ukoll g˙ax kienet tmur g˙all-quddies u g˙allqrar fid-dar li kellhom l-Isla. Minn hemm bdiet ˙ajja ta’ servizz u lealta lejna. Kienet ©emmg˙et Lil Óbiebna ta’ kull xahar mill-ewwel ˙ar©a sa l-2005. Kien hawn li sirt nafha meta, fuq irradju, qalet li tixtieq issib xi persuna li tg˙oΩΩ dawn il-magazines u jien kont ili nfittex xi w˙ud li kelli neqsin millkollezzjoni tieg˙i. Kien waqt li kienet qed tiddiskuti ma’ ˙abiba dwar it-tqassim ta’ Lil Óbiebna li karozza telg˙et fuq il-bankina, g˙aff©itilha sieqha u qatlitilha l-kelb. Kellhom jaqtg˙ulha sieqha u, g˙alhekk, waqg˙et f’depressjoni waqt li kienet l-isptar.

Meta ˙ar©et kien permezz tal-ÌiΩwiti li ©iet f’tag˙ha. Ìurnata minnhom, ming˙ajr ma kienet taf li ©ej, Fr John Scerri S.J. mar iΩurha u qalilha li kienet se tibda t˙it il-pjaneti tal-qassisin. Ìuditta n˙asdet g˙ax kienet taf biss tirrakkma. Imma Fr Scerri uriha pjaneta miftuqa u fehemha x’kellha tag˙mel. Hi xtrat magna tal-˙jata li qamitilha £m100 g˙ax riedet l-a˙jar g˙all-ÌiΩwiti. B’im˙abba u sagrifiççji kbar bdiet t˙it u kompliet g˙al ˙afna snin wara tag˙mel dan flimkien ma’ ˙afna servizzi o˙ra. Minbarra d-devozzjoni li kellha g˙allImmakulata Kunçizzjoni, kienet devota ta’ San Injazju ta’ Loyola tant li bidlet l-isem tad-dar tag˙ha u g˙amlitu ‘ Inigo Lopez de Loyola 1491’! Ìuditta ˙allietna fil-5 ta’ Jannar li g˙adda. Jiena çerta li hemm fuq kellha diskursata twila ma’ San Injazju u ma’ dawk il-ÌiΩwiti li kienu mietu qabilha. Nancy Coleiro, Balzan

NIRRINGRAZZJAW LILL-AÌENTI KOLLHA GÓALL-ÓIDMA U S-SAGRIFIÇÇI BIEX JIXTERED IL-MAGAÛIN RM2000-LILÓBIEBNA. IL-MULEJ IBIEREK DAN IS-SERVIZZ ÌENERUÛ. RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 29

Ulied il-Missier L-istorja tal-˙olqien bl-istampi 12

U©ieg˙ tal-Ólas

Eva, g˙andna tifel!

Il-Bibbja hija l-isba˙ ktieb tal-Óajja. Tajjeb li kbar u tfal inkunu mid˙la tag˙˙a. Inkomplu mill˙ar©a ta qabel din is-serje tal-Bibbja bl-istampi.

Tifel?!!! Emm… Ma nistax nifhem…

Nirringrazzjaw minn qalbna lil Bob West, artist American li tana l-permess in©ibu dan ix-xog˙ol sabi˙ tieg˙u u naqilbuh g˙all-Malti. L-istorja se tkompli minn ˙ar©a g˙al o˙ra tar-rivista.

Kajin Bil-g˙ajnuna t’Alla wellidt dat-tifel.

Min jaf, forsi dan hu t-tifel li ssemmi l-profezjija!

“…ara, qed niddikjara gwerra bejnek u bejn il-mara, bejn uliedek u uliedha. Imma hu jis˙aqlek rasek…”

Insemmuh KAJIN

Ara a˙na, g˙ax spirti, ma jarawnhiex. Jaraw biss l-affarijiet materjali.

Luçifru ordnalna biex nin˙bew, ˙alli ma jindunawx li a˙na qeg˙din hawn.

Kont taf, li nistg˙u inda˙˙lu ˙afna ˙sibijiet f’mo˙˙hom lill-bnedmin

Ara, g˙asfur çkejken…

ÌEDDED L-ABBONAMENT TIEGÓEK

Ming˙ajr l-abbonament u l-offerta tieg˙ek il-magaΩin ma jistax ikompli. G˙andna bΩonn l-g˙ajnuna tieg˙ek. G˙alhekk IMPORTANTI li ©©edded l-abbonament Ibg˙at ismek, l-indirizz u n-numru tat-telefon flimkien mal-˙las g˙all-abbonament tieg˙ek fl-indirizz ta’ hawn ta˙t. Napprezzaw kull offerta flimkien mal-05.00 tal-abbonament regolari. Jekk g˙andek ˙las b’lura ibg˙atilna l-˙las tas-snin mg˙oddija.

Biex i©©edded

PERMEZZ TAT-TELEFON ATTARD BALZAN BAÓRIJA BIRKIRKARA BIRÛEBBUGIA BORMLA BURMARRAD BUSKETT DINGLI FGURA FLORIANA GÓARGÓUR GÓAXAQ GUDJA GÛIRA KIRKOP LUQA MANIKATA M©ARR MOSTA MQABBA MSIDA NAXXAR QORMI RABAT SAFI SENGLEA

2141 8028 2141 8031 2149 2288 2145 6760 2149 2578 2165 4518 2720 6840 2158 1122 2145 6227 2145 2859 2180 2021 2124 2230 2143 1177 2189 2005 2169 6336 2133 5231 2164 2144 2189 5174 2157 6769 2157 4658 2143 3769 2143 3835 2168 3070 2123 8804 2141 1859 2148 7282 2149 4097 2145 6824 2167 6824 2169 0019

PERMEZZ TAL-MOBILE 2146 1377 2146 4804 2157 1854 2133 6914 2189 6093 2189 7312 2169 0769 2166 6267 2157 5652 2146 7453 2145 0651 2167 5009 2168 5963 2168 2143

2155 2613 2155 5518 2156 4253 2155 4621 2155 2206 2156 4206 2155 6355 2155 4088 2155 6487 2155 3477 2155 1329 2155 4993

RM2000-LilÓbiebna c/o 78, Triq il‐MarkiΩ Scicluna In‐Naxxar NXR 2067 Tel: 2142 0610 • Mobile: 7982 6899 • Email: rmlh@jesuit.org.mt

Ibg˙at SMS fuq dawn in-numri:

5061 8916 5061 9210

jekk tixtieq tag˙ti offerta ta’ e6.99 (li minnhom e0.70 jmorru g˙all-operaturi tal-mobile)

jekk tixtieq tag˙ti offerta ta’ e11.66 (li minnhom e1.16 jmorru g˙all-operaturi tal-mobile.

IMPORTANTI: Fuq l-SMS ikteb: ismek, kunjomok, l-inidirizz u l-kodiçi postali. Jekk se ©©edded l-abbonament ikteb ir-Reference Number li ssib miktub fuq it-tikketta mwa˙˙la mar-rivista li soltu tirçievi bil-posta.

NOTA GÓAL DAWK LI GÓANDHOM ÓLAS B’LURA: Biex ma ntellfux il-©id li tag˙mel ir-rivista, s’issa bqajna nibg˙atuha wkoll lil dawk li jittardjaw biex i˙allsu l-abbonament tag˙hom. Jiddispjaçina li, min˙abba l-ispejjeΩ li g˙andna, dan mhux se jkun possibbli nag˙mluh aktar. G˙alhekk, kontra qalbna jkollna nwaqqfu li nibag˙tu ir-rivista lil min idum iΩΩejjed ma j©edded l-abbonament

GRAZZI MILL-QALB LIL DAWK KOLLHA LI QED JIBGÓATU OFFERTI U GÓAJNUNA Segwi l-esperjenzi u l-avventuri ta’ ˙utna l-Maltin u l-G˙awdxin fl-artijiet tal-missjoni; esperjenzi li j˙alluk bla nifs u bla kliem iΩda li jimlewk b’ammirazzjoni g˙all-kura©© ta’ dawn l-eroj tas-skiet! Kun af bilpro©etti ta’ fejda li huma qed iwettqu g˙all-miljuni ta’ nies fil-bΩonn imxerrda fl-erba’ na˙at tad-dinja. Issir taf dan kollu u aktar fil-programm VUÇI MISSJUNARJA li jixxandar kull nhar ta’ ©img˙a fid9:00p.m. fuq RADJU MARIJA (102.3 FM g˙al Malta u 107.8 FM g˙al G˙awdex) b’ripetizzjoni kull nhar ta’ Tlieta f' 6:00am, bi produzzjoni u preΩentazzjoni ta’ Dr. Frank Cassar u Helena Sammut.

Tisliba Jannar Mimdudin: 1. Dan l-innu ta’ ringrazzjament bil-Latin inkantawh fl-a˙˙ar tas-sena (2,4) 4. Il-ÌiΩwiti Maltin ilhom aktar minn 80 sena ja˙dmu l-Indja fl-in˙awi mag˙rufa b˙ala ............ Parganas (6) 7. Óares (3) 8. Mhux nadif (6) 9. Qabel il-maltemp g˙amel hekk (6) 10. Óaddmu (4) 12. Ga©©a kbira g˙all-g˙asafar (4) 14. G˙ajjat lil Ronald (3) 15. Ċerimonja (3) 16. It-tarf ta’ fuq tad-drieg˙ (3) 18. G˙ajjat lil Melovan, forsi l-artist Ferrer (3) 19. Ra˙al Malti pur (4) 21. Kamra kbira g˙al xi laqg˙a, tie©, eçç (4) 24. G˙uda (6) 25. Dan jin˙ataf g˙al xi rikatt (6)

26. Issaqsiha qabel tifta˙ il-bieb? (3) 27. Ma jolqtux, jew jitilfu flushom kollha (6) 28. Nag˙mel hekk lill-qam˙ (6) Weqfin: 1. Strument tal-˙oss (6) 2. Fejn ikun hemm in-nar issib dan (6) 3. Slaten g˙orrief li Ωaru liç-çkejken Ìesu’. (4) 4. Fittxew u ...........(4) 5. BiΩa’ kbira (6) 6. Iddobba jew mesa˙ il-platt sa l-anqas qatra (6) 11. Taqa’ hekk, jew dak il-Grieg famuΩ li ta l-isem liΩ-Ωifna li Ωifen (5) 13. Djar kbar u sbie˙ (5) 16. Belt San Fran©isk (6) 17. Mara Ωag˙Ωug˙a (6) 18. Isa issa (6) 19. Frott issibu g˙and Kalan© Asnavour (6) 22. Iddawru ma ji©u (4) 23. Id mag˙quda, forsi lesta g˙all-©lied (4)

REBBIEÓA tat-Tisliba ta’ Jannar 2012 hija Mrs J. Farrugia mill-Mosta IMPORTANTI: Ibag˙tu t-twe©ibiet tag˙kom f’dan l-indirizz: RM2000-LIL ÓBIEBNA, 78 Marquis Scicluna Str, Naxxar NXR 2067 It-twe©ibiet iridu jaslulna sal-a˙˙ar tax-xahar. Meta ©©edded l-abbonament tieg˙ek u tibg˙at çekk, ag˙mlu fuq isem RM2000.

TWEÌIBA TAT-TISLIBA JANNAR 2011 MIMDUDIN: 1. GaΩaΩa 4. Inçens 7. Dar 8. Arriva 9. Irvell 10. Skur 12. Ti©u 14. Ian 15. Tan 16. Ark 18. Sam 20. u 21 Turtiera 24. Ersaqt 25. Evitat 26. Taw 27. Truppi 28. Sparaw WEQFIN: 1. Grassi 2. Ûarbun 3. Adam 4. Irid 5. Eremit 6. Selmun 11. Karru 13. Ìarar 16. Attent 17. Kristu 18. Seftur 19. Mattew 22. Atti 23. Bews

COUNSELLING

Disinn • Outlook Coop

Jekk qed tfittex servizz ta’ counselling

Ansjetà – Stress – Tensjoni - Alko˙ol – Drugs – Addictions - Diffikultajiet f’relazzjonijiet – Tqala mhix mistennija – Sitwazzjonijiet diffiçili o˙rajn Mrs Grace Gatt Dip. Counselling

JIENA NEMMEN

g˙ B as i t -S ˙e 20 ENA jjija 12 TA -20 L13 FID I

FIK

Liema hi l-akbar fidi? Li bniedem jemmen f’Alla... jew li Alla jemmen fil-bniedem? Jiena, Alla wie˙ed, il-Missier li nista’ kollox, li ˙laqt is-sema u l-art, Jiena nemmen fik, g˙andi fiduçja fik. Ólaqtek g˙ax emmint fik. Emmint li tista’ tkun fer˙an. Fdajtlek f’idejk il-˙olqien tieg˙i kollu, tajtek liberta’ s˙i˙a biex tiΩviluppa kull ma ˙laqt g˙all-©id tieg˙ek u ta’ ˙utek.

Kun af biss li l-im˙abba hi aqwa mill-mewt, Ukoll jekk toqtluh, dan Ibni jer©a’ jg˙ix, Jekk jibqa’ midfun, miskin int, imsieken intom. Jekk jg˙ix hu, intom tg˙ixu mieg˙u. Int ukoll g˙ad ter©a’ tarah. Meta jer©a’ ji©i, wiççu jkun imdawwal. Fih g˙ad tara l-verità ta’ ˙ajtek.

Dan ma kienx biΩΩejjed... Tajtek lill-Mulej Ìesu’ Kristu, Ibni l-Wa˙dieni, li nissilt qabel kull Ωmien, Ibni l-g˙aΩiΩ li bih sar kollox, niΩel mis-sema g˙alik u g˙al kul˙add. Fdajtu f’idejk b˙al ma fdajtu fi ˙dan Marija. Sar bniedem biex tkun tista’ tarah u tisimg˙u. Fdajtu f’idejk, b˙al ma afdajtu f’idejn Pilatu. Marija wellditu... Pilatu qatlu. U int?... Int ukoll tista’ twelldu u tista’ toqtlu. L-g˙aΩla f’idejk.

Iva, ibni, binti, Jiena nemmen fik. Fik jien qeg˙idt l-Ispirtu tieg˙i, fik jien qeg˙idt ˙afna m˙abba u tjubija. Nemmen li dit-tjubija tista’ t˙alliha tikber. Nemmen li ˙ajtek g˙ad tag˙ti ˙afna frott. G˙alhekk nemmen li int ukoll tista’ tg˙ix ma’ ˙utek il-bnedmin fl-g˙aqda u fil-paçi, Int ukoll tista’ tibni l-Knisja tieg˙i, Int ukoll tista’ tibni dinja ©dida, Int ukoll g˙ad tara ˙ajja a˙jar, Int ukoll ser tirba˙ il-mewt. Iva, ibni, binti, Jien, Alla, nemmen fik.

Çempel: 9966 6663 (mit-Tnejn sal-Óadd) Tibqax wa˙dek. A˙na lesti nisimg˙u u ng˙inu

RM2000-LilÓbiebna • Frar 2012 • 35

IVA NEMMEN... m'hemm xejn li int, Mulej u jien flimkien ma nistgÓux nagÓmlu!