ÒÈÉÍÅÉÄÆÚÐÑÊÈ ÂÅÑÒÍÈÊ
ÍÀÉ-ßÊÈßÒ ÂÅÑÒÍÈÊ! ÁÐÎÉ 19/20 2014 ã.
ÈÇÄÀÂÀ Í× „ÐÎÄÈÍÀ 1860”-ÑÒÀÐÀ ÇÀÃÎÐÀ
Ìåñå÷íî èçäàíèå, öåíà 0.30 ëâ. e-mail àäðåñ: teen_stzagora@abv.bg, òåë. 0899 425 503
24 Ìàé! Äåí íà áúëãàðñêàòà ïðîñâåòà è êóëòóðà è íà ñëàâÿíñêàòà ïèñìåíîñò ×åñòèò Ïðàçíèê! 125 ãîäèíè îò ðîæäåíèåòî íà Äîðà Ãàáå
Ñâ. Ñâ. Êèðèë è Ìåòîäèé Ñïåöèàëíî çà âåñòíèê „Teen’s paper”
ÒÅÀÒÚÐÚÒ Å ÎÁÈ× È ÏÐÈÇÂÀÍÈÅ, ÊÎÉÒÎ ×ÎÂÅÊ ÍÈÊÎÃÀ ÍÅ ÇÀÁÐÀÂß Ñðåùà ñ àêòüîðà Äèìèòúð Áàíåíêèí
Ïîïóëÿðíèÿò áúëãàðñêè àêòüîð å ðîäåí ïðåç 1962 ã. â Ïàçàðäæèê. Çàâúðøâà ÂÈÒÈÇ. Òîé å è åäèí îò ñúçäàòåëèòå íà Ìàëúê ãðàäñêè òåàòúð „Çàä êàíàëà“. Äúëãè ãîäèíè Äèìèòúð Áàíåíêèí æèâÿ â ÷óæáèíà . Àêòüîðúò íàïðàâè ãîëÿìîòî ñè çàâðúùàíå âúâ ôèëìà „Íåäàäåíèòå”. Ñ ðîëÿòà ñè íà ôàíàòèçèðàí íàöèñò òîé óñïÿ äà ñïå÷åëè çðèòåëèòå è ñå ïðåâúðíà â åäèí îò íàé-çíàêîâèòå „ëîøè ãåðîè” íà íîâàòà âúëíà áúëãàðñêî êèíî. Ñëåäâà íà ñòð.2
ÅÊÀÒÅÐÈÍÀ ÄÓÅË ÌÀÉÊÀÒÀ ÍÀ ÄÎÐÀ ÃÀÁÅ „Àêî èìàì íåùî õóáàâî â ñåáå ñè, èìàì ãî îò ìàéêà ñè. Ìàìà áåøå íåîáèêíîâåí ÷îâåê” – ÷åñòî ïîâòàðÿøå Äîðà Ãàáå… Åêàòåðèíà Ñàìîéëîâíà Äóåë å äúùåðÿ íà áîãàò òúðãîâåö íà ïåòðîë è æèòî â Óêðàéíà. Çàâúðøâà ãèìíàçèÿ è ìå÷òàå äà ñëåäâà ìåäèöèíà, ëåêàð äà ñòàíå. Êóïóâà ñè êíèãè, ÷åòå, ïîäãîòâÿ ñå, òúé äà ñå êàÄîðà æå, îòðàíî çà ïðîôåñèÿÃàáå òà. „Íèêàêâà ìåäèöèíà! ïðîòèâè ñå áàùà é - â íàøåòî ãðàä÷å æåíà íå ìîæå ëåêàð äà áúäå“ - íàãîâîðâà ÿ òîé. Ìå÷òàòà çàìèðà, àëà íàêëîííîñòòà é êúì ìåäèöèíàòà îñòàâà çà öÿë æèâîò. È íàëè å îò çàìîæíî ñåìåéñòâî, Êàòÿ õîäè âå÷å ïî áàëîâå è ñâèðè íà ïèàíî. Íà åäèí áàë ñðåùà Ïåéñàõ è ðàçáèðà, ÷å å âëþáåíà. Ñëåäâà íà ñòð.3
ñòð. 2
ÒÅÀÒÚÐÚÒ Å ÎÁÈ× È ÏÐÈÇÂÀÍÈÅ, ÊÎÉÒÎ ×ÎÂÅÊ ÍÈÊÎÃÀ ÍÅ ÇÀÁÐÀÂß
Îò ñòð. 1 -Ã-í Áàíåíêèí, ìîëÿ Âè äà ñïîäåëèòå ñ íàøèòå ÷èòàòåëè êàê ñå îçîâàõòå çàä ãðàíèöà è êàê ìèíà âðåìåòî Âè â ÷óæáèíà? -Èìàøå ïåðèîä, êîãàòî áúëãàðñêàòà àðòèñòè÷íà ãèëäèÿ ïðåæèâÿâàøå òðóäíè âðåìåíà. Òàêà áåøå è ñ ïîâå÷åòî òâîðöè, êîèòî ñè áðàíèõà õëÿáà íà êóëòóðíîòî ïîïðèùå. Èçïèòâàì îãðîìåí ðåñïåêò êúì òâîðöèòå, îñòàíàëè äà îòñòîÿâàò ìèñèÿòà, íà êîÿòî ñà ñå îòäàëè. Àç ëè÷íî çàìèíàõ ïî èêîíîìè÷åñêè ïðè÷èíè. Äà, â íà÷àëîòî ìè áåøå äîñòà òðóäíî äà ñå ïðèñÄèìèòúð Áàíåíêèí ïîñîáÿ è íèêîãà íå ñúì ñå îïèòâàë äà çàïî÷íà îòíîâî ñ ïðîôåñèÿòà ñè, çàùîòî ïðîñòî íèêîãî íå ïîçíàâàõ. Íî â êðàéíà ñìåòêà, êîãàòî ÷îâåê å ðàáîòëèâ, óñïÿâà íàâñÿêúäå. Îðèåíòèðàõ ñå êúì ðåñòîðàíòüîðñêèÿ áèçíåñ, êúäåòî çàïî÷íàõ îò ìèÿ÷ íà ñúäîâå è ñòèãíàõ äî ïðèòåæàòåë íà îñåì ðåñòîðàíòà. Òðóäíî å àêòüîðúò äà çàãúðáè ëþáèìàòà ñè ïðîôåñèÿ, íî êàêòî íè å èçâåñòíî, íèêàê íå å ëåñíî äà ñè åìèãðàíò è äà óñïÿâàø ñ òîâà, êîåòî íàé-ìíîãî óìååø. -È ñåãà îòíîâî äà Âè âúðíåì íà ðîäíà çåìÿ. Êàêâî ñè ñïîìíÿòå îò Âàøèòå òèéíåéäæúðñêè ãîäèíè ? -Òèéíåéäæúðñêèòå ìè ãîäèíè áÿõà õóáàâè, íå ñè äàâàõìå ñìåòêà çà ðåïðåñèèòå òîãàâà, âñè÷êî áåøå êàòî "÷óäåñíî óðåäåíî", íÿìàøå íàðêîòèöè, ïðåñòúïëåíèÿ…èëè ïîíå íèêîé íå çíàåøå çà òàêèâà. Åäâà ïî-êúñíî íàó÷èõ çà ìíîãî
íåùà, êîèòî ñà áèëè ñêðèâàíè îò íàðîäà, íî òîâà å ìèíàëî... Âàæíî å äà ñå ãëåäà â íàñòîÿùåòî è áúäåùåòî. Íà 12 ãîäèíè ó÷àñòâàõ â ïîñòàíîâêàòà íà Êðèêîð Àçàðÿí "ßíóàðè" îò Éîðäàí Ðàäè÷êîâ. Ìíîãî äîáðå ñè ñïîìíÿì ðàáîòàòà ñè ñ àêòüîðèòå Èâàí Ãðèãîðîâ, Êèðèë Êàâàäàðêîâ, Ïëàìåí Ñèðàêîâè ìí. äð…! Èìàõ íåâåðîÿòíèÿ øàíñ è ùàñòèå äà áúäà è äà ñè ïàðòíèðàì ñ òÿõ. -Êàêâî å âèæäàíåòî Âè çà ñúâðåìåííîòî áúëãàðñêî êèíî è êàê îïðåäåëÿòå ðàáîòàòà ñè â ðîëÿòà Âè âúâ ôèëìà “Íåäàäåíèòå”? -Ìíîãî ïðèÿòíî ñúì èçíåíàäàí îò äîáðîòî ðàçâèòèå íà áúëãàðñêîòî êèíî è íà èäâàùîòî ïîêîëåíèå ìëàäè êèíîòâîðöè, êàêòî è àêòüîðè. Òîâà, êîåòî ëèïñâà, çà ñúæàëåíèå, ñà… ñðåäñòâàòà. Íå å òàéíà, ÷å ñå çàâúðíàõ îò Ãåðìàíèÿ çàðàäè "Íåäàäåíèòå", êúäåòî ñöåíàðèÿò ìíîãî ìå âïå÷àòëè, êàêòî è ðîëÿòà íà Áåëåâ, ðàçáèðà ñå. Áåøå îãðîìíî óäîâîëñòâèå äà èìàì ÷åñòòà äà ðàáîòÿ ñ òîëêîâà òàëàíòëèâè õîðà. Çà ðîëÿòà ñè ïðî÷åòîõ ìíîãî ìàòåðèàë, êîéòî ìè îñèãóðè ñöåíàðèñòà Åìèë Áîíåâ è ñå îïèòàõ äà ÿ "ðàçáåðà" êîëêîòî ìîæå ïîäîáðå. -Êàêâî ùå ïîæåëàåòå íà ìëàäèòå ÷èòàòåëè íà âåñòíèê “Teen’S Paper” êàòî ôèíàë íà íàøàòà ñðåùà? -Íå çíàì êàêâî äà ïîæåëàÿ, îñâåí òîâà, ÷å òðÿáâà âèíàãè äà ñå ñòðåìÿò êúì ñúâúðøåíñòâî, äà íå ïðåäàâàò ëåñíî ìå÷òèòå è öåëèòå ñè, äà èìàò íåóäúðæèìà âîëÿ è íå íà ïîñëåäíî ìÿñòî, äà ñå íàñëàæäàâàò íà ìëàäîñòòà! Åëåíà Ãåîðãèåâà
ÓÕÀ-À-À, ÑÐÅÄ ÏÐÈÐÎÄÀÒÀ ÑÌÅ-Å-Å… Äàëå÷ îò øóìà, íàïðåæåíèåòî, ìðúñíèÿ âúçäóõ. Ïòè÷êè, ïîòî÷åòà, çåëåíèíà. Âñè÷êî å â õàðìîíèÿ, äîðè è ñ òåá. Íî èäèëèÿòà å ïîìðà÷åíà. Èäèëèÿòà å... ÇÀÌÚÐÑÅÍÀ. Äà íå áè äà å îòêðèòî íÿêîå íîâî ñìåòèùå? È çàùî òî÷íî òóê?  ñòðàíè îò Åâðîïåéñêèÿ ñúþç èìà ãëîáè çà èçõâúðëèëèÿ îòïàäúêà ñè íà óëèöàòà. Íî â Áúëãàðèÿ å ñúâñåì åñòåñòâåíî äà ãî íàïðàâèø è òî íå ñàìî òàì... Äà èçëååø åäíî ãîëÿìî ïåòíî áîÿ, ñëåä êàòî ñè çàâúðøèë êðàñèâà êàðòèíà. Íå ñå âïèñâà íàëè? Ñúùîòî å è ñ îòïàäúöèòå, ñðåä êîèòî ïðîòè÷à ðàçõîäêàòà íè â ãîðàòà.Åêîëîãèÿòà íà äóõà ñÿêàø
ëèïñâà. Îïàçâàíåòî íà ïðèðîäàòà íå íè å ïðèîðèòåò. Ìîæå áè òàêà ñìå âúçïèòàíè îò ðàííà äåòñêà âúçðàñò. Ïàðäîí! Ìîæå áè âúîáùå íå ñìå âúçïèòàíè äà îïàçâàìå ïðèðîäíèòå ñè áîãàòñòâà. Íå ñìå âúçïèòàíè äà ñå çàìèñëÿìå íàä öåííîñòòà èì. Íå ñìå âúçïèòàíè äà îöåíÿõìå, òîâà êîåòî íè å äàäåíîñò, íî áåç êîåòî ñâåòúò íè ùåøå äà å ïî-ãðîçåí è íå÷èñò. Ìàãèÿòà íà ïðèðîäàòà ñå êðèå â åñòåñòâåíèÿ é âèä. Íå â ñòúð÷àùèòå îò òðåâàòà òîðáè÷êè. Íå íà ïðåçåðâàòèâèòå ïî àëåèòå. Íå è â çàñòðîÿâàíåòî é... Äàëè ùå ÿ çàïàçèì çàâèñè åäèíñòâåíî è ñàìî îò íàñ. Äåíèöà Äèìèòðîâà
ñòð. 3
125 ãîäèíè îò ðîæäåíèåòî íà Äîðà Ãàáå
ÅÊÀÒÅÐÈÍÀ ÄÓÅË – ÌÀÉÊÀÒÀ ÍÀ ÄÎÐÀ ÃÀÁÅ
Îò ñòðàíèöà 1-âà. Çàïîçíàâàò ñå îáà÷å ïðåäè òîâà, íà íåëåãàëíà ñáèðêà íà ìëàäè íàðîäîâîëöè â Îäåñà. Âëþáâàò ñå, äåòî ñå âèêà, îò ïðúâ ïîãëåä è îò ïúðâàòà äóìà. Òîé å çàâúðøèë òúðãîâñêàòà ãèìíàçèÿ è å ó÷èòåë. Ñêîðî ìèíàâàò ïîä âåí÷èëî è ãîäèíà ïî-êúñíî ñå ðàæäà Èçðàåë, íàðè÷àò ãî è Ñåíÿ.Ìîì÷åòî åäâà å íàáëèæèëî äâå ãîäèíè, êîãàòî Ïåéñàõ è Êàòÿ òðúãâàò êúì Áúëãàðèÿ. Áàùàòà íà Êàòÿ îòíîâî ñå ïðîòèâè, íî ìëàäèòå ñà ïîñèëíè, íàäâèâàò è ðåøàâàò ñàìè. Ïúòÿò å äúëúã, èçòîùèòåëåí, àëà ñòèãàò íàêðàÿ äî ñåëî Õàðìàíëúê (äí. Äúáîâèê, Äîáðè÷êî), îòñÿäàò òàì è ñå çàõâàùàò ñúñ çåìåäåëèå. Èìàò ïðåäíèíà, äîíàñÿò ïúðâèÿ æåëåçåí ïëóã â Äîáðóäæà, íî ñå ó÷àò íà âñè÷êî îò òóêàøíèòå ñåëÿíè. Êàê ñå îðå è ñåå, êàê äà æúíàò è äà âúðøåÿò, êàê äà ìåñÿò è äà ïåêàò õëÿá. Ïî-êúñíî ÷åòàò çåìåäåëñêè êíèãè è ñàìè ïîêàçâàò íà ñåëÿíèòå êîå å ïî-ñïîðíî è ïî-õóáàâî. Ìèíàâà âðåìå, íà ÷åòâúðòàòà ãîäèíà (1888) ñå ðàæäà Äîðà è îùå åäíà ãðèæà îáñåáâà ñåìåéñòâîòî. Êàòÿ ïî öÿë äåí íå ïîäãúâà êðàê, ãîðêàòà, âñå å çàåòà, ÷å è äî êúñíî âå÷åðòà, äîäåòî âñè÷êè ìèðÿñàò è çàñïÿò. Íî òÿ íå ñå îïëàêâà è íå ðîïòàå, íå ñúæàëÿâà çà íèùî. Òàêàâà å ñúäáàòà é – ñåìåéñòâîòî, òðóäúò, äåöàòà. Âñè÷êî â æèâîòà é ñå ñòîâàðâà íàêóï… „Ìàìà ìíîãî õóáàâî ñâèðåøå íà êèòàðà è ìíîãî õóáàâî ïååøå – êàçâàøå ïî-êúñíî, íà ñòàðè ãîäèíè, Äîðà Ãàáå. – Òÿ äàæå è ñòèõîâå ïèøåøå, íî òàêà, çà ñìÿõ. Íå ÿ ïîìíÿ íèêîãà äà ñåäè ñúñ ñêðúñòåíè ðúöå…“ È êàêâî ìèëîñúðäèå, êàêâà ùåäðà äóøà íîñè Êàòÿ, êàêâà ãîòîâíîñò è ùåíèå äà ïîìàãà íà õîðàòà â áåäà! Ðàç÷óâà ñå çà íàêëîííîñòòà é êúì ìåäèöèíàòà è îò îêîëíèòå ñåëà, è ïîîòäàëå÷å ñå ñòè÷àò ïðè íåÿ. Öåðè âñè÷êî, êàêâîòî é ïðèëÿãà – è õîðà, è æèâîòíè. Áàáóâà è íà ðîäèëêè – íà Áàáèí äåí ó òÿõ å ãîëÿì ïðàçíèê. Îò âñè÷êè êðàèùà íà Äîáðóäæà, îùå ïðåäè ñúìíàëî, ïðèèæäàò äåöà è æåíè, íà êîèòî å ïîìàãàëà ïðè ðàæäàíå. Âñÿêà æåíà å äîøëà äà é ïîëåå, êàêúâòî å îáè÷àÿò îòêðàé âðåìå. Íîñè ñàïóí, êúðïà, êèò-
êà áîñèëåê, ðàêèÿ è íÿêàêâî ìåçå, êàêòî è çàáðàäêà èëè ïðåñòèëêà çà ïîäàðúê. Æåíèòå ñå ñúáèðàò íà äâîðà çàåäíî ñ äåöàòà. Åäíà ïîäèð äðóãà ÷åñòèòÿò ïðàçíèêà íà Åêàòåðèíà Ñàìîéëîâíà, öåëóâàò é ðúêà, çàêè÷âàò ÿ ñ áîñèëåê è ñëåä òóé é ïîëèâàò äà ñå èçìèå. Íàêðàÿ ñëàãàò îáùà òðàïåçà íàñðåä äâîðà, íàðåæäàò êðàâàè, áàíèöè, âàðåíè êîêîøêè, âèíî… Òîãàâà Êàòÿ, íàëè å áàáàòà, ïàëè òàìÿí è ïðèêàäÿâà òðàïåçàòà, ïîëèòå íà æåíèòå è áëàãîñëàâÿ. Ñâèðà÷úò íàäóâà ãàéäàòà, ïðèìúêâà ñå è ãúäóëêàòà, ñåãèç-òîãèç ñå îáàæäà õàðìîíèêàòà. Æåíèòå ñå øåãóâàò, ïåÿò è èãðàÿò õîðî… Íàáëèæàâà Âåëèêäåí è çà òîçè áåëåæèò ïðàçíèê âñÿêà ãîäèíà Êàòÿ ñå ïîäãîòâÿ îòðàíî. Áîÿäèñâà ÿéöà, ìåñè êîçóíàöè, êàêòî ñå òúêìÿò çà ïðàçíèêà áúëãàðñêèòå è êàçàøêèòå ñåìåéñòâà â ñåëîòî. Òîâà å çà ðàäîñò íà äåöàòà, íà Ñåíÿ, íà Äîðà è Áåëà, ÷å è çà âñè÷êè äåöà, ñ êîèòî èãðàÿò è ïàëóâàò íåéíèòå. Èäâà è Êîëåäà – Êàòÿ ïîñðåùà è èçïðàùà êîëåäàðè, ïðèãëàñÿ èì íà ïåñíèòå, ñëóøà áëàãîñëîâèèòå èì, êîãàòî ãè äàðÿâà ñ êðàâàé. Ïîäèð íåäåëÿ å Ñóðâàêè è äâîðúò ñå ïúëíè ñúñ ñóðâàêàð÷åòà… Äîáúð, æèçíåðàäîñòåí, ìíîãî âåñåë ÷îâåê å Åêàòåðèíà Ãàáå, ïðèêàçâàò õîðàòà. Âÿðíî å, áîãàòà è êðàñèâà äóøà èìà, íî ïîñðåä äóøàòà é ãîðè åäíà ìúêà. Íå ìîæå äà ñå ïðèìèðè ñ êîí÷èíàòà íà Åìàíóèë, ìàëêîòî áðàò÷å íà äåöàòà é, êàê òúé äà ãî ïðåæàëè!? Óìèðà îò òèôóñ, ìèëîòî, îòêúäå äîéäå òàçè ïðîêëåòèÿ, îòêúäå ãî íàìåðè òàçè áîëåñò – åäèí Ãîñïîä çíàå. À å åäâà äåâåòãîäèøíî, ðóñî, ñ êúäðàâè êîñè è ñâåòëè î÷è. Ïî-êúñíî, ïðåç 1921 ã. – äðóãà çàãóáà, îùå åäíà ìúêà. Óìèðà Ñåíÿ, ãîëåìèÿò ñèí, îò ñêîðîòå÷íà òóáåðêóëîçà èçäúõâà. Êàòÿ ãî ïîãðåáâà âúâ Âàðíà. ×óäÿò ñå áëèçêèòå è ñúñåäèòå íà Êàòÿ – êîãà íàìèðà âðåìå äà ÷åòå êíèãè, äà ïîñðåùà ãîñòè îò Äîáðè÷, íåêîëöèíà ó÷èòåëè íàé-÷åñòî, íî è ðóñêè ïðåñåëíèöè ïîíÿêîãà çà âå÷åðèíêà. Íåäîóìÿâàò êàê ñìîãâà òúé äúëãî äà ñå çàíèìàâà ñ äåöàòà, äà ïåå è
äà ðèñóâà çàåäíî ñ òÿõ. Äîðà å ïåòãîäèøíà, êîãàòî ìàéêà é ÿ íàó÷àâà äà ÷åòå è ïèøå. Åäâà å íàâúðøèëà 6 ãîäèíè, êîãàòî ÿ çàïèñâà äà ó÷è â îòäåëåíèÿòà.  ñúùîòî âðåìå Åêàòåðèíà Ãàáå å îáñåáåíà îò ó÷åíèåòî íà Äàðâèí è îò íÿêîëêî òúíè÷êè êíèæêè ïî ïòèöåâúäñòâî. Ðåøàâà äà ïðîìåíè âèäà íà äîìàøíèòå ïòèöè, êîèòî îòãëåæäàò õîðàòà â òîçè êðàé. Ïúê è ìúæúò é ðàçïðàâÿ, ÷å ñà åäíè òàêèâà ñëàáè è õèëàâè, ñÿêàø ñà âïðÿãàíè äà òåãëÿò ïëóãà. Ïðàâè-ñòðóâà íàøàòà Êàòÿ, êðúñòîñâà ðàçíè ïîðîäè ïåòëè è êîêîøêè è íàêðàÿ òðóäúò é çàâúðøâà ñ óñïåõ. ßâÿâà ñå íà ãîäèøíîòî çåìåäåëñêî èçëîæåíèå â Äîáðè÷ è íà íåéíèòå ïòèöè ïðèñúæäàò ïúðâà íàãðàäà. Ïåòëèòå ñà ÷åðâåíè, ñ êúðâàâî òúìåí ãðåáåí è êðàñèâà ïåðåñòà îïàøêà, à êîêîøêèòå – åäðè, íàòåæàëè êàòî ãúñêè è ñíàñÿò ÷åðâåíèêàâè ÿéöà. Åêàòåðèíà Ñàìîéëîâíà ñàìî âåäíúæ ñå îêàéâà â ïèñìî äî áàùà ñè, ñòàðèÿ îäåñêè òúðãîâåö, íî ñúñ çàîáèêàëêè. Íå èñêàëà äà ãî ñòðåñíå è ÷àê äîòîëêîâà äà ãî ðàçòðåâîæè, ÷å äà õâàíå êîðàáà è äà ñëåçå âúâ Âàðíà, à îòòàì – â Äîáðè÷ è Õàðìàíëúê. Ïèñàëà ìó â ãîäèíàòà, êîãàòî èìîòúò èì áèë îêðàäåí, îãðàáåí è ìèçåðèÿòà ãè ñòÿãàëà çà ãóøàòà: „Ùàñòëèâè ñìå ìíîãî, êîãàòî âúâ âðÿëàòà âîäà ìîæåì äà ïóñíåì íÿêîëêî òîï÷åòà òåñòî“. Áàùàòà íà Åêàòåðèíà ñå äîñåòèë êàêâî å äîøëî äî ãëàâàòà íà ìëàäîòî ñåìåéñòâî – ïèñìîòî, ìàêàð ñìóòîëåâåíî, ãîâîðåëî çà ïúëíî ðàçîðåíèå, áåçèçõîäèöà è ñúñèïèÿ… Äîõîæäà òîé â Õàðìàíëúê, êóïóâà èì îùå çåìÿ è èíâåíòàð, îñòàâÿ èì è ìàëêî ïàðè… È íà íåÿ, ìàéêàòà, ìíîãî é äîòåæàëî, êîãàòî Áîÿí Ïåíåâ è äúùåðÿ é Äîðà ñå ðàçäåëèëè è òîé ñè ïðåìåñòèë áàãàæà. ×óâàò ëè ñå, âèæäàò ëè ñå ïîäèð òóé, ïîíåæå âñåêè ïúòóâàë ïî ÷óæáèíà, ïèøàò ëè ñè – Åêàòåðèíà Ãàáå íå çíàåëà. Îñòàíàëî é ãîëÿìà ìúêà äî ïîñëåäíèÿ äåí. È âñÿêîãà, àêî èìà ñãîäåí ñëó÷àé, êàçâàëà íà Äîðà: „Åõ, ìîåòî ìîìè÷å, íå ìîæà äà íàìåðèø ñïîêîéñòâèå â òîÿ æèâîò!... Ùîì å òúé, òúðïè, ìàìèíîòî, òúðïè, ìîæå áè ùå íàñòúïÿò ïî-äîáðè äíè…” Äðàãíè Äðàãíåâ
ñòð. 4
ÒÐÎßÍÑÊÈßÒ ÌÀÍÀÑÒÈÐ Òîé å ðàçïîëîæåí ïî òå÷åíèåòî íà ðåêà ×åðíè Îñúì, íà îêîëî 10 êì íà þã îò ãðàä Òðîÿí, íàêðàÿ íà ñåëî Îðåøàê. Ñïîðåä çàïàçåíè ïèñìåíè ñâåäåíèÿ îò íà÷àëîòî íà 16 âåê íà òîâà ìÿñòî å èìàëî ìàëêî ìàíàñòèð÷å - äúðâåíà öúðêâè÷êà - ïîñâåòåíà íà Ðîæäåñòâî Áîãîðîäè÷íî è åäíîåòàæíà æèëèùíà ñãðàäà, êúäåòî ñå ïîäâèçàâàëè ìîíàõ è íåãîâèÿ ïîñëóøíèê. Èìåííî òå ñà ïîñðåùíàëè ïúòóâàùèÿ ìîíàõ, ïðåíàñÿù ÷óäîòâîðíàòà èêîíà íà Ñâåòà Áîãîðîäèöà Òðîåðó÷èöà. Ïðåç 19 âåê ìîíàøåñêîòî áðàòñòâî ñå óâåëè÷àâà. Çàïî÷âà îáíîâÿâàíå íà ñâåòàòà îáèòåë. Ñòðîÿò ñå íîâè æèëèùíè ñãðàäè, ïîìîùíè ñúîðúæåíèÿ, ñòîïàíñêè ñãðàäè è íîâèÿ êàìåíåí õðàì, ïîñâåòåí íà Óñïåíèå Áîãîðîäè÷íî. Ïðàçíèêúò ñòàâà îáùîñåëñêè ñúáîð. Íîâèÿò ìàíàñòèðñêè õðàì å ïîñòðîåí ïðåç 1835 ãîäèíà çà 3 ìåñåöà. Ñòåíîïèñèòå ñà îò 1840-42 ãîäèíà, îò ïðî÷óòèÿ çîãðàô Çàõàðèé, à èêîíèòå – îò íåãîâèÿ áðàò Äèìèòúð Çîãðàô.  çàïàäíîòî êðèëî íà ïîñëåäíèÿ åòàæ ñå íàìèðà ñòàÿòà-ñêðèâàëèùå, ìÿñòîòî, ñâúðçàíî ñ æèâîòà íà èçâåñòíèÿ áúëãàðñêè ðåâîëþöèîíåð Âàñèë Ëåâñêè - éåðîäÿêîí Èãíàòèé. Ïðåç 1872 ãîäèíà, íà 20 ÿíóàðè, òîé îñíîâàâà ìîíàøåñêè ðåâîëþöèîíåí êîìèòåò â ìàíàñòèðà.  íåãî ó÷àñòâàò èãóìåíúò - àðõèìàíäðèò õàäæè Ìàêàðèé è ïî-ñìåëèòå áðàòÿ îò áðàòñòâîòî. Íà òåðèòîðèÿòà íà ìàíàñòèðà ñå íàìèðà è ïàðàêëèñà „Ñâ. Ñâ. Êèðèë è Ìåòîäèé“. Öåëòà íà óñòðîéâàíåòî ìó å êðúùåëíî ïîìåùåíèå, çàòîâà å ïîñâåòåí íà ñâåòöèòå-ïðîñâåòèòåëè íà áúëãàðñêèÿ ðîä. Ïðåç çèìíèòå ìåñåöè ñúùî òàì ñå îòñëóæâà è ìîíàøåñêîòî áîãîñëóæåíèå. Ñãóøåíà ñðåä âåêîâíèòå äúðâåòà, â åäèí úãúë îò þæíèÿ äâîð, ñå íàìèðà ìàíàñòèðñêàòà êàìáàíàðèÿ. Ñëàäêèÿò çâóê íà ïåòòå êàìáàíè îãëàñÿ íà÷àëî-
Ñíèìêà: Ñëàâèí
òî íà âñÿêî áîãîñëóæåíèå. Ïðàçíè÷íèÿò çâúí îò òÿõ îòåêâà, ðàçíàñÿí îò õúëìîâåòå, îãðàæäàùè êîòëîâèíàòà, êúäåòî âå÷å âåêîâå íàðåä ãîðè êàíäèëöåòî íà òèõàòà ìîëèòâà íà òðîÿíñêèòå ìîíàñè. Âñåêè ïîêëîííèê, èäâàù çà ïðúâ ïúò, îñòàâà çàïëåíåí îò ïðèðîäàòà, òèøèíàòà, áëàãîäàòòà è ïðîïèò ñ ìîëèòâè âúçäóõ íà Òðîÿíñêèÿ ìàíàñòèð. Íà òðúãâàíå âñåêè ñè ïîæåëàâà îòíîâî äà ñå âúðíå, çà äà ïî÷óâñòâà Áîæèÿ ìèð â äóøàòà ñè. ìîíàõ Ôèëàðåò Öàíåâ
ÁÀËÀÄÀ ÇÀ ÂÀÑÈË ËÅÂÑÊÈ Äðàãíè Äðàãíåâ Òè ñè ñìúðòåí ñâåòåö. È ïàñòèð íà äóøàòà. Âå÷åí ñïúòíèê íà âðåìåòî â ìðàêà ñâèðåï. Òè ñè áîã è ÷îâåê – è íàä òåá íåáåñàòà âñå å÷àò, âñå îòåêâàò è íàïîìíÿò çà òåá… Òè ñè â íàñ. È ñè ìëàä è êðàñèâ, è îìàåí. È çâåçäèòå ëåòÿò íàä ÷åëîòî òè ïàê… Âÿòúð âèêà, ðàçìàõâà êàìøèöè, èãðàå è èçäèãà âèõðóøêè ïðåç ãàðâàíîâ ãðàê… Òè ñè òóê. Ìúæ äîñòîåí. È ãîðä. È âñåñèëåí.
Äàé íè êàï÷èöà ñâÿñò è îò ñâîÿ æèâîò íè ïðåëèâàé ëþáîâ êúì ðîäèíàòà ìèëà – êàòî òåáå äà ìðåì çà ñâîáîäåí íàðîä… Íå áåñèëîòî òâîå, òâîÿ ïîäâèã íè òðÿáâà – ñâåòëèíàòà íà òâîÿòà áúëãàðñêà êðúâ. Äà ïðåìèíåì ïðåç áîëêè è íèçîñòè õðàáðî, âñåêè ñàì äà ïðå÷èñòè äóøàòà ñè ïðúâ. Àç öåëóâàì î÷èòå òè, êàêòî âúâ õðàìà, è ñâåùèöàòà ïàëÿ ñ ìîëèòâåí ìúëâåæ : äà îáúðíåø ñúäáàòà íè – ìúêà äà íÿìà, íà Áúëãàðèÿ ñëúíöå è ïúò äà äàäåø…
Â-ê "Teen's paper" - 2014 ã.
ñòð. 5
ÏÐÅÄÑÒÀÂßÌÅ ÂÈ
Ñâåòèñëàâ Ãåîðãèåâ Òîäîðîâ ÑÌÃ "Ïàèñèé Õèëåíäàðñêè" - Ñîôèÿ, 5 â êëàñ.
Ñâåòèñëàâ Òîäîðîâ å ó÷åíèê â 5 „â“ êëàñ íà ÑÌà – Ñîôèÿ. Îáè÷à äà ðèñóâà, äà ñúçäàâà êîëàæè è ìóëòèìåäèéíè ïðåçåíòàöèè è äà ïèøå ñòèõîâå. Îáè÷à è ôîòîãðàôèÿòà.  Ïåòè þáèëååí ìåæäóíàðîäåí êîíêóðñ çà êîìïþòúðíà ðèñóíêà è êîëàæ „Òâîð÷åñòâî áåç ãðàíè-
öè” - Õàñêîâî 2014, îðãàÇàâåò íèçèðàí îò Ôîíäàöèÿ Åâðèêà, ÎÍ× „Çàðÿ-1858” è Íà Ðàéíà Êíÿãèíÿ Êîìïþòúðíà øêîëà „ÂàÍà äëàí, êîåòî ìîãà äà ïîñòàâÿ – ëå”- Õàñêîâî, êîëàæèòå ìó å âèñ, çàáîäåíà íà ñêëîíà ñòðúìåí. „Ìå÷òàòà íà åäíî äåòå“ è Çðúíöå ñúì àç, êîåòî ñå ñíèøàâà, „Çà òîâà ñúì áëàãîäàðåí â íî êúì íåáåòî ìîÿò êúëí å òðúãíàë. òîçè ñâÿò“ ñà îòëè÷åíè ñ ïúðâà íàãðàäà â íåãîâàòà Çàùîòî ñèëàòà, êîÿòî ìå ñúãðàæäà, âúçðàñòîâà ãðóïà. Ñ ïúðîòå÷åñòâîòî ìîå âúçêðåñÿâà. âà íàãðàäà å è ñòèõîòâî×îâåêúò ëåñíî óòîëÿâà æàæäà, ðåíèåòî ìó „Çàâåò“, ïîñêîãàòî èçâîðúò å êðà÷êà âëÿâî. âåòåíî íà Ðàéíà êíÿãèíÿ. Êàòî âñÿêî äåòå è ÑâåòèñÑúñ çâåçäåí äóõ, ïðåä ñàáÿ íåïðåêëîíåí, ëàâ îáè÷à äà èãðàå íà êîìñúðöå – îáðå÷åíî íà ñâîáîäàòà ïþòúðà, äà ñå ðàçõîæäà ñ áåëåæè ìîÿ, áúëãàðñêèÿ êîðåí, ïðèÿòåëè è äà èãðàå ôóòè âñÿêà æåðòâà çàòîâà å ñâÿòà. áîë. Îáè÷à äà ÷åòå êíèãè, Ïðåêëàíÿì ñå ïðåä äëàíèòå òè ñèëíè, ìàêàð äà ïðèçíàâà, ÷å çà ïðÿïîðåöà áåëÿçàëè ñúñ çëàòî. íÿêîè ìîæå áè îùå íå å È òâîéòå äóìè âîäÿò ìå, êíÿãèíüî. äîðàñúë. Íî íàé-âå÷å îáèÏî-ñèëíà îò ñìúðòòà å ñâîáîäàòà. ÷à ó÷èëèùåòî. â-ê " Teen's paper"
ÑÒÀÐÎÇÀÃÎÐÑÊÈßÒ ÒÀËÀÍÒ Äàíèåë Íèêîëîâ e íà 15 ãîäèíè è ó÷è â ÍÓÌÑÈ "Õðèñòèíà Ìîðôîâà" ñúñ ñïåöèàëíîñò ïîï è äæàç ïååíå, ñâèðè è íà ïèàíî. Îò îñåì ãîäèíè ïåå ãëàâíî ïîï è äæàç, à ñúùî òàêà è ïåñíè ñ ðîê çâó÷åíå. Ó÷àñòâàë å â ìíîãî êîíêóðñè, êúäåòî å ïå÷åëèë ïúðâè ìåñòà è ìíîãî îòëè÷èÿ. ×åñòî ñå ÿâÿâà ñúñ ñâîè àâòîðñêè ïàð÷åòà. Ïîñëåäíîòî ìó ó÷àñòèå áåøå íà êîíêóðñà çà èçïúëíèòåëè â Êàçàíëúê, êîéòî ñå îðãàíèçèðà îò ÷èòàëèùå“Âúçðîäåíà èñêðà 2000“, ïîä ïàòðîíàæà íà êìåòà íà ãðàä Êàçàíëúê – Ãàëèíà Ñòîÿíîâà. -Ðàçêàæè íè ìàëêî ïîâå÷å çà òîçè êîíêóðñ? -Ó÷àñòíèöèòå â ìîÿòà êàòåãîðèÿ áÿõà îêîëî äâàäåñåò èçïúëíèòåëè, êîíêóðåíöèÿòà áåøå æåñòîêà, íî çà ùàñòèå óñïÿõ äà ñå ïðåáîðÿ è âçåõ ïî÷åòíà íàãðàäà. -Íàøèòå ïîçäðàâëåíèÿ! -Ñúùî òàêà, ïðåç ïðîëåòòà ó÷àñòâàõ íà îùå åäèí êîíêóðñ - "Ñåçîíè" â Áóðãàñ, êúäåòî ñïå÷åëèõ ïúðâà íàã-
ðàäà .Ïðåäñòîÿò ìè è îùå äðóãè èçÿâè, è êîíêóðñè.  Ïëîâäèâ, Ïàíàãþðèùå, çà êîèòî òðÿáâà äà ñå ïîäãîòâÿ ñ áúëãàðñêè ïåñíè çà Ðîäèíàòà. -Êàêâè ñà òâîèòå âïå÷àòëåíèÿ îò êîíêóðñèòå? -Ïðåæèâÿâàíèÿòà ñà ñòðàõîòíè. Îò ïî÷òè âñè÷êè ó÷àñòèÿ íàó÷àâàì ïî íåùî, êîåòî ùå ìè áúäå íåîáõîäèìî êàòî åäèí áúäåù èçïúëíèòåë. Ïðàâè ìè è äðóãî âïå÷àòëåíèå, ÷å íà ïî÷òè âñè÷êè êîíêóðñè ó÷àñòâàò âåëèêîëåïíè, òàëàíòëèâè äåöà. Çà íÿêîè ÷óâàì çà ïúðâè ïúò. Íî äàëè ùå áúäàò çàáåëÿçàíè, òîâà çàâèñè íå ñàìî îò òÿõ, íî è îò ìóçèêàëíàòà èíäóñòðèÿ â Áúëãàðèÿ, êîÿòî çà ñúæàëåíèå å íà ìíîãî íèñêî íèâî. À è íà êîãî ìó ïóêà çà òàëàíòèòå íà Áúëãàðèÿ…?! -Ïîæåëàâàìå òè òåïúðâà äà ïîêîðÿâàø íå ñàìî áúëãàðñêàòà ñöåíà, íî è ÷óæäèòå. Âñå ïàê íèå ñìå ìëàäè õîðà è òðÿáâà äà æèâååì ñ ïîâå÷å íàäåæäà è åñòåñòâåíî- ìíîãî äà ñå òðóäèì. Íèêîëàé Äèìîâ
ñòð. 6
Êàêâè íåâåðîÿòíè ïðîôåñèè êðèå áúäåùåòî? Canadian Scholarship Trust Plans (CST) ïóáëèêóâà èíòåðåñåí ñïèñúê ñ ïðîôåñèè, êîèòî ùå ñúùåñòâóâàò â Êàíàäà ïðåç 2030. Âèæòå íÿêîè îò òÿõ: 1. Åêñïåðò ïî îïðîñòÿâàíå. Òîçè òèï ïðîôåñèîíàëèñòè ùå óëåñíÿâàò áèçíåñà äà îïðîñòÿâà åæåäíåâíèòå ñè îïåðàöèè â óñëîâèÿòà íà âñå ïî-ñëîæíà ñðåäà. Õîðà ñ äîáðè ìàòåìàòè÷åñêè, äèçàéíåðñêè è êîìóíèêàòèâíè óìåíèÿ áèõà ñå ñïðàâèëè îòëè÷íî ñ ïîäîáíà ðàáîòà.
8. Èãðîâè äèçàéíåð. Èãðîâèçàöèÿòà âå÷å ïîìàãà íà õîðà îò âñÿêàêâè âúçðàñòíè ïî-ëåñíî äà ó÷àò è óñâîÿâàò íîâè óìåíèÿ. Èãðîâèòå äèçàéíåðè ùå êîìáèíèðàò ëîãèêàòà â èãðèòå ñ åæåäíåâíè äåéíîñòè, ñúáèòèÿ, óñëóãè è ïðîäóêòè, çà äà íàïðàâÿò ñâåòà ïî-èíòåðåñíî è
ïðåäèçâèêàòåëíî ìÿñòî çà æèâîò. Òå ùå ñè ñúòðóäíè÷àò ñúùî òàêà è ñ ëåêàðè è òåðàïåâòè, çà äà ñúçäàâàò èãðè ñ ëå÷åáåí, ìîòèâèðàù è àíòèñòðåñîâ åôåêò. 3. Íàáëþäàòåë íà äðîíîâå. Åêñïåðòèòå ïðîãíîçèðàò ñâåòëî áúäåùå ïðåä áåçïèëîòíèòå ëåòàòåëíè óñòðîéñòâà, êîèòî ñå î÷åðòàâà äà íàâëÿçàò ìàñîâî â áèòà â íàé-ñêîðî âðåìå. 4. Åêñïåðò ïî ëîêàëèçàöèÿ. Ïîãëåäàíîòî îò äíåøíà ïåðñïåêòèâà, ñúâðåìåííèÿò æèâîò ñòàâà âñå ïî-ãëîáàëåí.  áúäåùå îáà÷å ïðîãíîçèòå ñî÷àò, ÷å ùå èìà çàâðúùàíå êúì ëîêàëíîòî. È òóê èäâà ðîëÿòà íà ò.íàð. ëîêàëíè åêñïåðòè, êîèòî ùå ïîìàãàò íà ìàëêè îáùåñòâà è áèçíåñè äà îïîëçîòâîðÿâàò è äà ñå âúçïîëçâàò ìàêñèìàëíî åôåêòèâíî îò íàëè÷íèòå ìåñòíè ðåñóðñè (åíåðãèÿ, õðàíà, óñëóãè è ò.í.). 5. Òåëåõèðóðã. Òåëåõèðóðãèÿòà âå÷å ñè ïðîáèâà ïúò â ñúâðåìåííàòà ìåäèöèíà.Òîé èçâúðøâà ìàíèïóëàöèÿ âúðõó ïàöèåíòà îò ðàçñòîÿíèå ñ ïîìîùòà íà äèñòàíöèîííî óïðàâëÿåìà ðîáîòåõíèêà.
6. Çäðàâåí êîó÷. Òîé ùå òðÿáâà äà áúäå ìíîãî äîáðå çàïîçíàò ñ ðàçëè÷íèòå âèäîâå õðàíè è íà÷èíèòå, ïî êîèòî õîðàòà ãè ïðèãîòâÿò è êîíñóìèðàò. 7. Òåðàïåâò çà êðàÿ íà æèâîòà.  áúäåùå ïëàíèðàíåòî íà ïîñëåäíèòå ãîäèíè îò æèâîòà ùå ñå ïðåâðúùà â íåùî îáè÷àéíî è òîâà ùå ðîäè íóæäàòà îò ñïåöèàëèñòè, êîèòî äà ïðåäëàãàò òàêèâà óñëóãè è ïîìàãàò íà õîðàòà ïîëåñíî äà âúçïðèåìàò íàáëèæàâàíåòî íà ñìúðòòà. 8. Íîñòàëãèñò - ïðîôåñèÿòà êîìáèíèðà ôóíêöèèòå íà òåðàïåâò, èñòîðèê è èíòåðèîðåí äèçàéíåð. Òîé ùå îáçàâåæäà è àðàíæèðà îïðåäåëåíè ïðîñòðàíñòâà, çà äà ïðåñúçäàäå àòìîñôåðàòà íà èçáðàíî ìèíàëî äåñåòèëåòèå, ñúîáðàçíî èçèñêâàíèÿòà íà êëèåíòà. 9. Êîíñóëòàíò ïî ðîáîòè. Ðîáîòèòå çàïî÷âàò äà èãðàÿò âñå ïî-ãîëÿìà ðîëÿ â ñúâðåìåííèÿ æèâîò.
Èìàëî åäíî âðåìå ... „Èìàëî åäíî âðåìå åäíî ìàëêî ìîìè÷åíöå ñ ãîëåìè ìå÷òè, ìå÷òè ïî-âèñîêè äîðè îò Äóáàéñêèÿ Áóðäæ Õàëèôà. Êàêòî âúâ âñÿêà åäíà ïðèêàçêà, òî áèëî ñìåëî è ðåøèòåëíî. Ñàì-ñàìè÷êî îòèøëî â äàëå÷íî öàðñòâî è çàïî÷íàëî äà ïðåñëåäâà ìå÷òèòå ñè. Ñ ìàëêè ñòúïêè òî âúðâÿëî ïî ñâîÿòà ïúòåêà... Íå ñëåä äúëãî ìîìè÷åíöåòî ïîñòèãíàëî âñè÷êè ñâîè ìå÷òè è çàæèâÿëî ùàñòëèâî ...“ Äðàãè ÷èòàòåëþ, âÿðâàø ëè âúâ âúëøåáñòâà? Ñúùåñòâóâà ëè íàèñòèíà ïðåêðàñíèÿò ïðèêàçåí ñâÿò? Ùàñòëèâèÿò êðàé? Àç âÿðâàì! Âÿðâàì, ÷å ÷îâåê å ñïîñîáåí äà ïîñòèãíå âñè÷êî, ñàìî àêî ïðåñëåäâà ìå÷òèòå ñè. Ïðèêàçêèòå áèëè èëþçèÿ, èçìèñëèöà çà ìàëêè äåöà... À íèå, ãîëåìèòå, êîãà ïðåñòàíàõìå äà âÿðâàìå â òÿõ? Êîãà ïîðàñíàõìå? Íå òðÿáâà ëè äà çàïàçèì äåòñêîòî â ñåáå ñè è äà ïîâÿðâàìå â ïðèêàçíèÿò ùàñòëèâ êðàé?! Ìàëêîòî ìîìè÷åíöå ñúì ñàìàòà àç è ñåãà ùå òè ðàçêàæà ñâîÿòà èñòîðèÿ. Êàêòî âñåêè åäèí ìàëúê ÷îâåê, èñêàõ äà ñòàíà ìíîãî íåùà, êîãàòî ïîðàñíà. Ïðîäàâà÷êà íà áàíè÷êè, ñåðâèòüîðêà íà ðîëåðè, ïðèíöåñà, áàëåðèíà, àäâîêàò áÿõà
ñàìî ÷àñò îò òÿõ. Ïî÷òè âñÿêà ãîäèíà ñìåíÿõ ïðîôåñèÿòà ñè, äîêàòî íå ñòàíàõ â äâàíàéñåòè êëàñ – ìîìåíòúò, â êîéòî ñè êàçàõ, ÷å å êðàéíî âðåìå äà ïîåìà ïî ñâîÿ ïúò. Íî êàêúâ áå ìîÿò ïúò? Íàêúäå ñî÷åøå òîé? Íå ïîìíÿ êàê ðàçáðàõ îòãîâîðà... ñÿêàø åäíà ñóòðèí ñå ñúáóäèõ è çíàåõ êàêâî èñêàì äà ñòàíà, êîãàòî ïîðàñíà ãîëÿìà. Èñêàõ äà ñòàíà æóðíàëèñò, èñêàõ äà ïúòóâàì, èñêàõ äà îïîçíàÿ ñâåòà è äà ñå âúðíà ó äîìà. Òîâà áå íîâàòà ìè ìå÷òà. Öåëòà - ïîñòèãàíåòî é. Íå ñëåä äúëãî çàìèíàõ çà äàëå÷íîòî öàðñòâî. Äàëå÷íîòî öàðñòâî áå Øîòëàíäèÿ, à ÷óäíèÿò äâîðåö – The University of Glasgow, îñíîâàí ïðåç 1451 ãîäèíà îò ïàïà Íèêîëàé V. Òàêà çàïî÷íà ìîåòî íàéãîëÿìî ïðèêëþ÷åíèå. Ñáëúñêàõ ñå ñ äîáðè è ñ ëîøè õîðà, îò êîèòî íàó÷èõ ìíîãî. Îñúçíàõ êàê ÷îâåê òðÿáâà äà âÿðâà â ñåáå ñè, äà áúäå ñìåë, äà íå ñå îòêàçâà è ñ ðåøèòåëíîñò äà ïîñðåùà è èçïðàùà âñÿêà åäíà òðóäíîñò. Íàé-ãîëÿìîòî ìè ïîñòèæåíèå îáà÷å íå áÿõà âçåòèòå èçïèòè, à ïðåîäîëåíèÿò ñòðàõ. Ïðåäè äà äîéäà â òîâà âúëøåáíî öàðñòâî ñå ñòðàõóâàõ îò ñàìîòàòà. Äîðè íå èñêàõ äà îñòàâàì ñàìà âêúùè. Àëà òóê ðàçáðàõ, ÷å äîðè íà 3000 êì îò äîìà, àç íèêîãà íÿìà
äà áúäà ñàìà, çàùîòî èìàì ñâîåòî ñåìåéñòâî è ïðèÿòåëè. Òîâà å íåùîòî, êîåòî ìè äàâà ñèëà äà ñå áîðÿ è äà ïðîäúëæàâàì äà ïèøà ñâîÿòà èñòîðèÿ. „ Èìàëî åäíî âðåìå, åäíî ìàëêî ìîìè÷åíöå, êîåòî íå ñå îòêàçâàëî ïðåä òðóäíîñòèòå â íîâîòî öàðñòâî. Òî âÿðâàëî â ÷óäåñà, â ñáúäâàíåòî íà ìå÷òè è â ïðåäñòîÿùèÿ ùàñòëèâ êðàé!“ Ï. Ñ. È òè íå ñïèðàé äà ìå÷òàåø! Èçãîòâèë: Êàìåëèÿ Òîäîðîâà Ãëàçãîó, Øîòëàíäèÿ
ñòð. 7
Î×ÈÒÅ ÍÀ ÕÎÐÀÒÀ "È òîãàâà âèäÿõ î÷èòå ñè â îãëåäàëîòî. Êàêòî íèêîãà, áëåñíàëè. Êàçâàõà èñòèíàòà. Öÿëàòà èñòèíà!" Âñåêè ñè ñúçäàâà íÿêàêâè îòíîøåíèÿ: ñúñ ñåìåéñòâî, ïðèÿòåëè è äðóãè áëèçêè. Òåçè îòíîøåíèÿ ïîäîáðÿâàò èëè óñëîæíÿâàò æèâîòà íè. Âñåêè äî íÿêàêâà ñòåïåí å èçãðàäèë íÿêàêâà ñòåíà îêîëî ñåáå ñè. Òàçè, òàêà íàðå÷åíà, íåâèäèìà çàâåñà äúðæè õîðàòà íà îïðåäåëåíà äèñòàíöèÿ. Òîçè âèä ðàçñòîÿíèå ñå ïðåîäîëÿâà íàé-òðóäíî. Íî îñâåí ðàçãîâîðèòå èìà è äðóã âèä îáùóâàíå. Ñ íàøèòå î÷è, ñ êðèñòàëèòå íè. Âñåêè ÷îâåê èìà ðàçëè÷åí áëÿñúê íà î÷èòå ñè, ñ êîéòî êàçâà ìàëêî èëè ìíîãî. Çà æàëîñò èëè çà ðàäîñò î÷èòå ñà ñðåäñòâî çà îáùóâàíå çà ìíîãî ìàëêî õîðà. Âñåêè äåí ïî óëèöàòà ñå ñðåùàìå ñúñ ñòîòèíà õîðà, íî íå ìîæåì äà ðàçáåðåì êàêâî ÷óâñòâàò âñè÷êè òå. Åñòåñòâåíî, ïîâå÷åòî íå ãè ïîçíàâàìå è òîâà å ïîãîëåìèÿò ïðîáëåì. Íà ïðúâ ïîãëåä âñåêè ãëåäà åäíàêâî, íî êàòî îïîçíàåø ÷îâåêà, ùå ðàçáåðåø, ÷å íå å òàêà. Âñè÷êè ÷óâñòâà, ãëåäíè òî÷êè, ìèñëè ñå ñúáèðàò â ïîãëåäà íè... Íÿêîè êàçâàò, ÷å ñèíèòå î÷è ñà íàéêðàñèâè, çàùîòî ñà ïî-ðåäêè. Äðóãè, ÷å çåëåíèòå ñà íàé-ïðåêðàñíèòå, çàùîòî ñúùî íå ñå ñðåùàò ÷åñòî. Êàôÿâèòå î÷è ãè ïðåíåáðåãâàò, çàùîòî òå ñå ñðåùàò íàé÷åñòî. Íî âñåêè ñå å ðîäèë ñ î÷è ñïîðåä âúòðåøíîñòòà ñè. Ìîæå áè çàòîâà ñ êà-
ôÿâè î÷è ñà ïîâå÷åòî õîðà. Òàêàâà èì å ñúùíîñòòà. Îáà÷å èñòèíñêîòî ïðåäèçâèêàòåëñòâî íå å äà ðàçáåðåø íå÷èè ÷óâñòâà, à äà ïîêàæåø ñâîèòå ïî òîçè íà÷èí. Åòî êàêâè: ùàñòèå, ëèïñà, ëþáîâ, îìðàçà. Ùàñòèå! Íà ùàñòëèâèòå õîðà èì ëè÷è îùå îò íÿêîëêî ìåòðà. Íî çà äà ñìå ñèãóðíè, òðÿáâà äà ñå çàãëåäàìå ïî-âíèìàòåëíî. Î÷èòå íè áëåñòÿò îò ùàñòèå è òîâà å êðàñèâà ãëåäêà. Ãëåäàìå ÷îâåêà è ñå ÷óäèì çàùî ëè å òîëêîâà ùàñòëèâ. Àêî íå ñòå ñèãóðíè, ïîãëåäíåòå íàîêîëî è ñå âãëåäàéòå â î÷èòå íà îñòàíàëèòå…ñ íîðìàëíî ïîâåäåíèå. Òàì ùå ëèïñâà íåùî ñïåöèàëíî, îò êîåòî ïîòðúïâàìå, ðàäâàìå ñå è ñå óñìèõâàìå. Äîðè íå íà íàøåòî ùàñòèå ñå óñìèõâàìå, çàùîòî âñå ïàê ñìå õîðà. Ëèïñà! Ëèïñàòà å íåùî õóáàâî è íåùî ëîøî. Òàêà îöåíÿâàìå êàêâî èìàìå è ñå íàó÷àâàìå äà ñå áîðèì çà íåãî. Ñúùî òàêà ëèïñàòà íè ïðàâè ïî-ñèëíè, à îò äðóãà ñòðàíà, ïîíÿêîãà íè òåðçàå. Êàçâàò, ÷å êîãàòî òúãóâàø çà íÿêîãî, åäíà ñâåòëèíêà â î÷èòå òè ñâåòè ñïåöèôè÷íî, ïî-òúìíî. Íî ôàêòè÷åñêè èìà ëè ÷îâåê, íà êîãîòî íå ìó ëèïñâà íåùî èëè íÿêîé!? Òàêà, ÷å àêî íå íàìåðèòå òàçè ñïåöèàëíà ñâåòëèíêà, íå ñå ó÷óäâàéòå. Ñïîêîéíî, òÿ å òàì! Íî âå÷å òîëêîâà ñìå ñâèêíàëè ñ ïðèñúñòâèåòî é, ÷å äàæå íå ÿ çàáåëÿçâàìå.
Ëþáîâ! Íÿêîè òâúðäÿò, ÷å êîãàòî ñè âëþáåí â íÿêîãî, î÷èòå òè ñà ïðàçíè.  òÿõ íÿìà ñòðàõ... Äðóãè êàçâàò,÷å êîãàòî å âëþáåí ÷îâåê, îòâàðÿ âñè÷êè ðóáèíè â î÷èòå ñè. Çàèñêðÿâàò ñ ïúëíà ñèëà. Òðåòè êàçâàò, ÷å íà âëþáåíèÿ çâåçäèòå ïàäíàëè â î÷èòå ìó. Íî ïðè âñè÷êè âàðèàíòè, êîãàòî ñå âëþáèø, î÷èòå òè êàçâàò ìíîãî ïîâå÷å, îòêîëêîòî òè ñå èñêà. Òîãàâà òå íå ñà íà òàçè Çåìÿ, à çàåäíî ñ äóõà íè ñà ïðè ëþáèìèÿ ÷îâåê. À òîé äîðè óñïÿë äà îòêðàäíå åäíà èñêðè÷êà îò ìíîãîòî, êîèòî ñúõðàíÿâàø, íî òîâà òå ïðàâè ùàñòëèâ, ïî åäèí èëè ïî äðóã íà÷èí. Îìðàçà! Êîãàòî èìà îìðàçà â äóøàòà, òÿ ìíîãî ëåñíî ñå ïðîÿâÿâà è â î÷èòå. Òîãàâà òå ñà ïúëíè ñ çàïëàøèòåëíè èñêðèöè. Íî îìðàçàòà îáèêíîâåíî íå ñå ïðåäèçâèêâà ëåñíî. Âúïðåêè òîâà, ïðåäèçâèêàíà âåäíúæ, òÿ ñå çàïàçâà çà öÿë æèâîò. È îñòàâà â ñúðöåòî òè, â äóøàòà òè è â î÷èòå òè...... Ìàëêî õîðà êàçâàò èñòèíàòà, îñîáåíî â äíåøíî âðåìå. È òÿ ïî÷òè âèíàãè íå å çà êàçâàíå. Ïðîáëåìè...  ñúâðåìèåòî íè ìíîãî õîðà òå ðàçáèðàò ïîãðåøíî è òè ñå ñúðäÿò çà òîâà, êîåòî ñàìè ñà ñè íàóìèëè, ÷å ñè êàçàë èëè íàïðàâèë ïî îòíîøåíèå íà íåùî, êîåòî ãè çàñÿãà. Èñòèíàòà å íàé-ïðàâèëíîòî ðåøåíèå, çà õóáàâî èëè ëîøî. Íî ìàêàð è ïîíÿêîãà íå öÿëàòà, ÿ íàìèðàìå åäèíñòâåíî â î÷èòå… Åëåíà Èâàíîâà
À í ê å ò à 1. Êàêâà å ðîëÿòà íà ïðèðîäàòà â æèâîòà âè? 2.Êàêâî å ìíåíèåòî âè îòíîñíî êàìïàíèÿòà "Äà ïî÷èñòèì Áúëãàðèÿ çà åäèí äåí" 3. Êàê âèå ñå ãðèæèòå çà îêîëíàòà ñðåäà?
Âèêòîð Áîæèíîâ, 22ãîä., ñòóäåíò â Ãàáðîâî
÷óâñòâàì æèâà. 2. Ñïîðåä ìåí èäåÿòà å äîáðà, íî æàëêî, ÷å íå âñè÷êè õîðà ñà åíòóñèàçèðàíè äà ñå âêëþ÷àò â òàçè êàìïàíèÿ, ïðè ïîëîæåíèå, ÷å ïðèðîäàòà å âñåîáùà è çàñÿãà âñè÷êè íè. 3. Íå õâúðëÿì îòïàäúöèòå ñè íà çåìÿòà è ðåöèêëèðàì.
Æàêëèí Òîïàëîâà, 19 ãîä., ÅÃ „Ä-ð Èâàí Áîãîðîâ” - ãð. Äèìèòðîâãðàä
1. ×îâåêúò è ïðèðîäàòà âèíàãè ñà áèëè åäíî öÿëî. 2.Ïðèðîäàòà íå òðÿáâà äà ñå ïî÷èñòâà ñàìî 1,2 ïúòè â ãîäèíàòà. Íàé-äîáðå ùå å âúîáùå äà íå ñå çàìúðñÿâà. ×îâåê 1.Áåç ïðèðîäàòà ÷îâåê íå ìîæå äà ñúùåñòâóâà.Òÿ å òÿñíî äà èìà åëåìåíòàðíî âúçïèòàíèå êúäå äà èçõâúðëè áîêëóêà ñè. ñâúðçâàíà ñ íàøèÿ æèâîò è òðÿáâà äà ñå ãðèæèì çà íåÿ. 3. Êîãàòî âðåìåòî å õóáàâî, íå ïîëçâàì êîëà, à âúðâÿ èëè 2.Ìîåòî ìíåíèå å, ÷å òàçè êàìïàíèÿ ïîêàçâà êîëêî áåçðàçêàðàì êîëåëî. ñúäíè õîðà ñìå è íå ïàçèì ïðèðîäàòà ñè.Òðÿáâà äà ïðîìåíèì îòíîøåíèåòî ñè êúì îïàçâàíåòî íà ïðèðîäàòà, çà äà íÿìà íóæäà îò òåçè êàìïàíèè. 3.Àç âèíàãè ñå ãðèæà áîêëóêúò äà ñòèãà äî êîôàòà ÄÅÍÈÖÀ ÄÈÌÈÒÐÎÂÀ 1.Ïðèðîäàòà å òîâà íåùî, êîåòî ìå êðåïè è ìå êàðà äà ñå
Íoíà Òåðçèåâà, 19 ãîä., ÒÃ „Êíÿç Ñèìåîí Òúðíîâñêè”- ãð. Ñòàðà Çàãîðà
ñòð. 8
Èíòåðåñíè ôàêòè Ôåâðóàðè ìåñåö, êîãàòî òîé èìà 29 äíè. 13. Äåíÿò íà Çåìÿòà íå ñå ñúñòîè òî÷íî îò 24 ÷àñà.. Âñúùíîñò äåíÿò èìà 23 ÷àñà 56 ìèíóòè è 4 ñåêóíäè – òîâà å âðåìåòî, çà êîåòî ïëàíåòàòà ïðàâè åäíî çàâúðòàíå îêîëî ñîáñòâåíàòà ñè îñ.
1. Åçèêúò íà æèðàôà å äúëúã 12 ñì è ñ íåãî ìîæå ñè ÷èñòè óøèòå. 2. Ñîìúò èìà 27 000 âêóñîâè ðåöåïòîðà. 3. Ìîçúêúò íà ùðàóñà å ïî-ìàëúê îò îêîòî ìó. 4.  Àâñòðàëèÿ èìà ïòèöà ÷èèòî âèê íàïîäîáÿâà ñèëåí, èñòåðè÷åí ñìÿõ. Âñåêè êîéòî íå å àâñòðàëèåö áè ñå ñòðåñíàë îò íåÿ. Âñúùíîñò òÿ å íàïúëíî áåçîáèäíà è ñå õðàíè ñúñ ìèøêè, íàñåêîìè è çìèè. 5. Íàé-áîäëèâîòî æèâîòíî íà íàøàòà ïëàíåòà å ñåâåðíîàìåðèêàíñêèÿ òàðàëåæ, êîéòî èìà îêîëî 30 000 áîäëè. Ïðè íàïàäåíèå îñòàâÿ ñòîòèöè áîäëè â êîæàòà íà íàïàäàòåëÿ ñè, à ðàíèòå ñà ìíîãî áîëåçíåíè è îïàñíè ïîíåæå ñå âúçïàëÿâàò. 6.  ïðèðîäàòà ñúùåñòâóâàò íàñåêîìè, êîèòî æèâåÿò ñàìî íÿêîëêî ÷àñà. Òå íå ñàìî, ÷å íå ñå õðàíÿò, íî íÿìàò è óñòà. 7. Íà Çåìÿòà ñúùåñòâóâàò îêîëî 60 000 âèäà áðúìáàðè. 8. Ïèÿâèöèòå èìàò îêîëî 300 çúáà. 9. Êó÷åòàòà âîäà÷è íå ðàçëè÷àâàò öâåòîâåòå íà ñâåòîôàðà îðèåíòèðàò ñå ïî ïîòîêà íà äâèæåíèå. 10. Çåìÿòà å åäíà ìíîãî èíòåðåñíà ïëàíåòà. Âúïðåêè, ÷å îêîëî 70 % îò íåÿ å âîäà, åäíè îò íàé-íàïðåäíàëèòå â åâîëþöèîííî îòíîøåíèå ôîðìè íà æèâîò ìîãàò äà áúäàò îòêðèòè èìåííî íà ñóøàòà. 11. Íàøàòà ïëàíåòà å åäèíñòâåíàòà â Ñëúí÷åâàòà ñèñòåìà, êîÿòî èìà òåêòîíñêè ïëî÷è. Òîâà îçíà÷àâà, ÷å Çåìÿòà èìà òå÷íî ÿäðî, a çåìíàòà êîðà ïðîñòî ïëóâà íàä ÿäðîòî. 12. Åäíà êàëåíäàðíà ãîäèíà íà Çåìÿòà èìà 365.2564 äíè. Áëàãîäàðåíèå íà òîâà äîïúëíèòåëíî ÷èñëî 0.2564, íà âñåêè 4 ãîäèíè èìà âèñîêîñíà ãîäèíà ñ åäèí äîïúëíèòåëåí äåí ïðåç
В И Ц О В Е Ñëåä ïîñåùåíèå íà ìóçåé, ó÷èòåëêàòà ïèòà ó÷åíèöèòå: - Êîé ùå êàæå êàêâî íàé-ìíîãî ìó å õàðåñàëî â ìóçåÿ? Èâàí÷î âäèãà ðúêà. - Êàæè, Èâàí÷î. - Àìè, íàé-ìíîãî ìè õàðåñà, êàê Ìàðèéêà ñå èçòúðêóëè ïî ñòúëáèòå. …. Ãîñïîæàòà ïî èñòîðèÿ âäèãà Ìàðèÿ íà êàðòàòà è ïèòà: - Ïîêàæè ìè êúäå å Àìåðèêà! Ìàðèÿ ïîñî÷âà: - Òóê! Ãîñïîæàòà: - Äîáðå. À ñåãà äåöà, êàæåòå êîé å îòêðèë Àìåðèêà? Äåöà â åäèí ãëàñ: - Ìàðèÿ! … Óâàæàåìè ñòóäåíòè! Ìîëÿ, ïàðêèðàéòå ïî-íàãúñòî âàøèòå àâòîìîáèëè, ÷å íÿìà ìÿñòî çà âåëîñèïåäà.
14. Áàìáóêúò ðàñòå íàé-áúðçî îò âñè÷êè ðàñòåíèÿ – 90 ñì íà äåíîíîùèå. 15. Íàé-ñòàðîòî äúðâî íà Çåìÿòà å íà 4600 ãîäèíè. Äúðâîòî å îò ñåìåéñòâî Áîðîâè (Pinaceae) è ñå íàìèðà â Êàëèôîðíèÿ. 16. Êèñëîðîäúò ôîðìèðà ïðèáëèçèòåëíî 47 % îò çåìíàòà êîðà íà çåìÿòà.
17.  Àâñòðàëèÿ å èìàëî ñëó÷àè, êîãàòî ñòâîëîâåòå íà áàîáàáà ñà áèëè èçïîëçâàíè çà ãðàäñêè çàòâîðè. Èëè êàòî àâòîáóñíè ñïèðêè, êúäåòî å ìîæåëî äà ñå ïîáåðàò 30 ÷îâåêà. Ñîá. Èíô. Âåñòíèê “TEEN’S PAPER” - ÌÅÑÅ×ÍÎ ÈÇÄÀÍÈÅ, ÏÎ ÈÄÅß ÍÀ ÄÈÌÈÒÚÐ ÍÈÊËÅÍΠÈçäàâà: Êëóá „Ìëàä ïèñàòåë” êúì Í× „Ðîäèíà 1860” Ñòàðà Çàãîðà, ïðåäñåäàòåë Äîðà Èëèåâà Àäðåñ íà ðåäàêöèÿòà: ãð.Ñòàðà Çàãîðà-6000, óë. „Ñâ. Êíÿç Áîðèñ I” ¹ 94, t. 0885 41 94 16 teen_stzagora@abv.bg
http://www.facebook.com/TeensPaper Á/ñêà :BG58RZ8891551089070020 BIC RZ88BGSF Ðúêîâîäèòåë: Äèìèòúð Íèêëåíîâ Ðåäàêòîðñêè åêèï: Èâàí Òîäîðîâ, Òàòÿíà Àíãåëîâà, Êàìåëèÿ Æåëÿçêîâà, Äàðèÿ Èâàíîâà, Åëåíà Èâàíîâà, Ñîíÿ Ïåòêîâà, Åëåíà Ñòîÿíîâà, Êðèñòèàíà Ñòîÿíîâà, ßâîð Áèíåâ è Íèêîëàé Äèìîâ
Õîíîðàðè íå ñå èçïëàùàò ÊËÓÁ „ÌËÀÄ ÏÈÑÀÒÅË” ÍÀÁÈÐÀ ÍÎÂÈ ×ËÅÍÎÂÅ È ÑÚÒÐÓÄÍÈÖÈ ÇÀ ÂÅÑÒÍÈÊ TEEN’S PAPER