Roman Duszek_Digital Art 1 by Roman Duszek

Grafika Roman Duszek

Od rylca do “myszki.” B

ędąc grafikiem-projektantem, zajmuję się grafiką artystyczną jako odskocznią od projektowania lub używam jej jako środka wyrazu w projektach. Jeszcze w “epoce przed-komputerowej,” moje prace graficzne powstawały w technikach klasycznych, takich jak linoryt czy metal. W roku 1985, z momentem pojawienia się w moim życiu komputera osobistego zobaczyłem w nim narzędzie, jakie dawało nieograniczone możliwości tworzenia obrazu. Moim pierwszym programem graficznym był Dr. Halo, zainstalowany na komputerze IBM. Narzędziem do rysowania była “myszka” – tabletka miała być dopiero wynaleziona. Niezmiernie niska rozdzielczość ekranów zakładała, że ząbki widocznych pikseli były elementem pejzażu. Skaner nie był jescze dostępny, tak więc cały obraz był rezultatem techniki rysowania czy malowania, podobnej do używania klasycznego ołówka i pędzla. Dzisiaj zastanawiam sie nawet, dlaczego w tamtym okresie nie pozostawałem przy klasycznych materiałach. Decydowała zapewne o tym magia czegoś nowego i chęć poznania nieznanych dotąd możliwości. Pierwszy Macintosh a wraz z nim rozbudowane oprogramowania graficzne pojawił sie w 1986 roku. To był czas gdy Adobe i jego flagowy program Photoshop dokonywały rewolucjii w dziedzinie cyfrowego manipulowania obrazem, włączając w to także grafikę warsztatową. W konkursach na grafikę artystyczną pojawiła się nowa kategoria, grafika komputerowa. Początkowo pomyślany jako narzędzie dla fotografów, Photoshop znalazł także nowych wyznawców w postaci artystów grafików. Ja sam, zafascynowany nowymi środkami, zacząłem eksperymentować i uczyć się posługiwania tym nowym narzędziem. W pole doświadczeń pracy z cyfrowym obrazem włączyłem także fotografię, której używałem często w pracy projektowej Nieskończone możliwości manipulowania obrazem były szalenie kuszące, zawierały jednak pułapki. W porównaniu do graficznych technik klasycznych, które mają raczej liniowy charakter budowania formy, bez wielkich możliwości cofania się, nowe narzędzie zatraciło tę linearność i otworzyło niezliczoną ilość “rozstajnych dróg,” pozwalających na ustawiczne dokonywanie

wyborów. Łatwo zatem było wejśc w uliczki ślepe, lub w trakcie pracy wybrać inną drogę niż ta od początku zamierzona. Czasem taka uliczka okazywała się się być początkiem zupełnie nowej, niespodziewanej historii – materiałem na nową opowieść. Moje foldery pełne są takich rozpoczętych opowiadań, czekających na ciąg dalszy. Nawet w przypadku nakreślonego celu, czy wręcz wykonania roboczych szkiców, w trakcie ich realizacji pokusy odejścia od założeń mnożą się po drodze. Komputerowy program ilustracyjny w trakcie eksperymentowania pokazuje całkiem nowe, niespodziewane efekty, za którymi można podążać, a zdobyte w tym procesie doświadczenie wykorzystać do nowych projektów. Tworzywem moich obrazów jest w większości przypadków fotografia. Używam jej tak jak używa się kolorów z palety. Pierwotny materiał fotograficzny traci swoją identyfikację z obiektem z jakiego powstał, wtapiając się w tkankę nowo powstającego obrazu. Dążę do tego, by finalny obraz zatracił znamiona fotografii a zaczął istnieć swym własnym życiem. Użycie palety jako analogii do procesu powstawania obrazu komputerowego jest dla mnie najtrafniejszym porównaniem, bowiem zamiast wyciśniętej z tuby farby, pojawia się w tym miejscu fotograficzny obraz, często także już zmodyfikowany dla określonego efektu. Staram się by moje grafiki nie nosiły cech charakterystycznych dla cyfrowej manipulacji. Pomaga mi w tym przypadku moje uprzednie doświadczenie z grafiką warsztatową, której nie naśladuję, natomiast adaptuję do nowych środków wyrazu. Obszar cyfrowo tworzonych sztuk wizualnych w jakim obecnie się poruszam daje nieskończone możliwości eksperymentowania i poszukiwań. Tkwiąc korzeniami w tradycyjnej szkole grafiki zadaję sobie często pytanie “Co dalej?” Czy specyfika komputera, jaki traktuję jako narzędzie, nie podpowie zupełnie innego podejścia do tworzenia obrazu? Znając jego możliwości, siłą rzeczy zastanawiam sie co przy jego pomocy jestem w stanie osiagnąć. Zatem pytanie “Co dalej?” pozostaje wciąż otwarte, Jest ono motywacją do nowych poszukiwań o których ustawicznie myślę n 3

Roman Duszek Grafik Projektant Nauczyciel Akademicki Profesor Emerytowany Missouri State University

Nota biograficzna. Roman Duszek urodził się w Warszawie. W 1959 roku otrzymał dyplom magistra sztuki na Wydziale Grafiki, Akademii sztuk Pięknych w Warszawie. Pracował następnie jako projektant i dyrektor artystyczny dla wydawnitw w Warszawie. W latach 1966–1969 był projektantemt a następnie kierownikiem studia firmy projektowej Lonsdale w Paryżu W 1983 był stypendystą IBM na Międzynarodowej Konferencj Dizajnu w Aspen, USA. Od 1977–1981 był członkiem Rady Wykonawczej Icograda (International Council of Graphic Design Associations) a następnie jej wiceprezydentem. Pedagogika. W 1978 rozpoczął wykłady w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, jako docent Wydziałeu Wzornictwa Przemysłowego. W roku 1984, zamieszkał w USA, gdzie na zaproszenie Uniwerytetu Illinois w Urbana-Champaign rozpoczął wykłady z komunikacji wizualnej. W roku 1988 został profesorem Uniwersytetu Stanu Misouri w Springfield. Po przejściu na emeryturę w 2008 roku kontynuuje pracę projektową i artystyczną jak także prowadzi konsultacje z komunikacji wizualnej. Nagrody. Jest laureatem Srebrnego Medalu – Gloria Artis za zasługi dla kultury w Polsce. Otrzymał także wiele nagród w konkursach projektowych . Między innymi wymienić można: Międzynarodowy Konkurs na Znaki, Supon Design Group, Nowy York, Nagroda za doskonałość (Award of Excellence) • Międzynarodowe Biennale Sztuki Komputerowej, Rzeszów, Poland, Druga Nagroda • American Craft Council, logo competition, Pierwsza Nagroda • National Center for Supercomputers Applications, American Corporate Identity, Nagroda za doskonałość • Międzynarodowy Konkurs ICSID/Kyoto, Japan, Pierwsza Nagroda • Telewizja Polska konkurs na logo, Pierwsza Nagroda • Polskie Linie Lotnicze LOT, konkurs na identyfikację wizualną, Pierwsza Nagroda • Ogólnopolska Wystawa Opakowań, Poznań, nagroda za całokształt projektowania • Ogólnopolska Wystawa Grafiki, Nagroda Ministra Kultury i Sztuki. Jest także laureatem nagrody MInistra Kultury za osiągnięcia w nauczaniu oraz nagrody Uniwersytetu Missouri za wyniki w pracy pedagogicznej.

Ważniejsze projekty. Specjalizuje się w systemach identyfikacji wizualnej, projektowaniu dla środowiska, grafice informacyjnej i publikacjach. Jest autorem identyfikacji wizualnej Polskich Linii Lotniczych LOT, informacji kierunkowej metra w Warszawie, informacji kierunkowej dwóch szpitali w Polsce. Jest także autorem systemu identyfikacji wizualnej Hotelu Intercontinental Victoria w Warszawie, znaków Telewizji Polskiej, Dziennika TV. Bumaru, Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia. Opracował także identyfikację wizualną i systemu publikacji dla Krajowego Centrum Superkomputerów w Urbana-Champaign, USA. Projektował sytem identyfikacji wizualnej dla Young Shanon Kopalń Złota w Kanadzie. Wystawy. I i II Ogólnopolska Wystawa Znaków Graficznych, Warszawa,Polska • Indywidualna Wystawa Fotografii i Grafiki, Uniwersytet Missouri, Springfield, USA • Indywidualna Wystawa Grafiki Komputerowej, Teatr Powszechny, Radom, Polska • Międzynarodowe Triennale Grafiki, Kraków, Polska • Międzynarodowa Wystawa Miniatur (Miniprint) Cadaques, Hiszpania • Międzynarodowe Biennale Grafiki, Sapporo, Japonia • Międzynarodowe Triennale Grafiki, Gamle Fredrikstad, Norwegia • Międzynarodowe Triennale Kolor w Grafice, Toruń, Polska • Międzynarodowe Biennale Sztuki Komputerowej, Radom, Polska • Polonia 2000/Graficy, Galeria Zachęta, Warszawa, Polska • Moędzynarodowe Triennale Kraków–Norymberga, Norymberga, Niemcy • Międzynarodowe Biennale Plakatu, Mexico City, Meksykk • Golden Beee Międzynarodowe Biennale Projektowaniaa, Moskwa, Rosja • Międzynarodowe Biennale Projektowania Znaku, Ostenda, Belgia • Międzynarodowe Biennale Projek-towania Graficznego, Brno, Czechy. Publikacje. Przykłady projektów można znaleźć w wielu książkach i periodykach o projektowanu graficznym a także w katalogach z wystaw. Noty biograficzne, z przykładami prac, ukazały się w Contemporary Designers, Macmillan Publishers, London/New York; VeryGraphic Polscy Projektanci 20-tego Wieku, Warszawa, Polska; Who is Who w Polsce, Interpress, Warszawa; Słownik Polskich Artystw Plastyków, Polska.