Prijsvraag Set foot in Sittard

Set foot in Sittard Vernieuwende concepten voor het centrum van Sittard

Phidias Community Cooking

Introductie Vanuit eigen initiatief zijn we gestart met het uitschrijven van een ruimtelijke prijsvraag in de gemeente SittardGeleen. Het gaat daarbij om een prijsvraag over het centrum en zijn problematiek. Denk hierbij aan de leegstand en splitsing van de stad door middel van een belangrijke verkeersader.

In dit document vinden jullie het bewandelde pad tijdens een dergelijke prijsvraag. We starten met de prijsvraag uitschrijving en eindigen bij het organiseren van een workshop met de winnende deelnemers. Tijdens dit proces hebben we veel ervaring opgedaan en goed geëvalueerd welke effecten een dergelijke prijsvraag heeft.

Daarnaast heeft de prijsvraag geleidt tot het ontwikkelen van ideeën voor het centrum van Sittard. Deze ideeën komen van over de hele wereld en kunnen nuttig zijn voor een verdere ontwikkeling van het centrum. Via deze weg overhandigt Phidias Community Cooking aan de gemeente Sittard-Geleen de ideeën en aanbevelingen die zijn opgedaan, zodat zij in samenwerking met de betrokken partijen de stad tot een volgend niveau kunnen ontwikkelen.

Inhoudsopgave

Meer dan een goed idee!

Phidias Community Cooking Achterliggende gedachte

Relevante vraagstukken op het gebied van ruimtelijke ontwikkelingen blijven altijd bestaan. Zodra een probleem is verholpen, gaan we ons verdiepen in het volgende probleem. Uitgaand van maar één goed idee voor deze vraagstukken is iets wat door de jaren heen steeds verder in ons systeem is gekropen. We gaan vaak uit van maar één oplossing afkomstig van een bepaalde ontwerper of bedenker, maar wie zegt dat dit de beste oplossing is? Zijn er niet veel meer manieren om een vraagstuk te benaderen en op te lossen? En zo ja, hoe krijgen we deze ideeën boven tafel?

Deze vragen hebben wij, Phidias Community Cooking, onszelf gesteld en zijn van mening dat we een einde moeten maken aan de traditionele werkwijze. We moeten ervoor zorgen dat de community meedenkt aan relevante vraagstukken en het beste idee boven tafel weet te krijgen. Door het organiseren van prijsvragen zorgen we ervoor dat ontwerpers hun visie over een bepaald vraagstuk kunnen tonen aan de rest van de wereld. Voor het vraagstuk ontstaan op deze manier verschillende ideeën en invalshoeken om het probleem aan te pakken. Iedereen krijgt de kans hun idee te tonen en wanneer het idee goed genoeg is, wellicht uit te mogen werken! Naast dat de ontwerpers hun visie laten zien, komen er allerlei concepten op tafel te liggen waarvan enkele concepten verwerkt kunnen worden in mogelijke vervolgstappen.

Wat en hoe?

Wat we doen? En wie we zijn? Phidias Community Cooking is een organisatie die verder kijkt dan alleen haar eigen idee voor een ruimtelijkvraagstuk! Wij gaan namelijk nog een stapje verder en proberen het beste idee van de wereld boven tafel te krijgen. Dit kunnen we niet alleen en we hebben daarvoor de “Community” nodig. Door middel van “Crowd-sourcing” geven mensen wereldwijd hun visie over een gebied en ontstaat er een tal aan nieuwe ideeën voor een vraagstuk.

Waarom Cooking ?

Maar waarom in vredesnaam Community Cooking?! Dit is omdat ontwerpen te vergelijken is met koken. We maken nieuwe producten waarbij innovatie voorop staat. De truc is om een bestaand recept zo aan te passen dat er iets nieuws ontstaat. Door bepaalde ingrediënten te veranderen ontstaan er nieuwe producten die nog nooit eerder ervaren zijn.

Daarvoor hebben we niet alleen onze eigen ingrediënten nodig maar ook ingrediënten van over de hele wereld. Alleen dan kunnen we het beste nieuwe recept boven tafel krijgen. Dit geldt ook voor ontwerpen. We gebruiken namelijk de kennis die we hebben en passen deze aan, om zo een ontwerp innovatief te maken. Hoe meer kennis we hebben over bepaalde vakgebieden/ingrediënten, des te beter het eindresultaat wordt. Het draait dus om integraliteit en creativiteit.

Set foot in Sittard

Vraagstuk & Voorwaarden Vraagstuk

Een stad blijft constant veranderen, dit is ook het geval bij Sittard, zo was het historische centrum voorheen een trekpleister maar loopt het bezoekersaantal op dit moment hard achteruit. Er is veel leegstand en het aantal autobezitters is toegenomen, waardoor wegen intensiever worden gebruikt. Deze veranderingen hebben allerlei gevolgen met zich meegebracht; Een hoofdroute welke steeds intensiever wordt gebruikt, splitst het historische centrum in tweeën. Daarnaast leveren de hoeveelheid leegstaande panden een negatieve bijdrage aan de binnenstad van Sittard. We zijn om deze reden opzoek naar een aanpak voor het centrum. Ondanks verschillende ontwikkelingen die gaande zijn, worden de belangrijkste problemen over het hoofd gezien. Een nieuwe aanpak voor het centrum is gewenst, waarbij conceptuele ideeën welkom zijn. Een uitwerking daarvan kan laten zien hoe het gebied zich mogelijk kan ontwikkelen.

Voorwaarden

De prijsvraag kan op allerlei verschillende manieren ingevuld worden. Om toch wat houvast mee te geven hebben we bepaalde randvoorwaarden opgesteld. We verwachten dan ook dat de deelnemers zich aan deze voorwaarden houden en antwoord geven op de vragen die hieronder gesteld worden.

Vanwege de leegstand waar Sittard mee te kampen heeft, zijn we op zoek naar een “visie over het centrum van Sittard”.

Daarin dient antwoord gegeven te worden op de vragen: Hoe kan de leegstand aangepakt worden? Hoe komt dit eruit te zien? Daarbij kiezen de deelnemers of ze één of meerdere panden uitwerken.

Een ander groot knelpunt in het centrum is de Rijksweg, die het centrum in tweeën splitst. Er zijn verschillende mogelijkheden om van de stad weer een geheel te maken. De vraag die we daarbij stellen is: Wat is de beste manier om van de stad weer een geheel te maken?

Daarnaast speelt de identiteit van de stad een belangrijke rol. Het onderscheidt de stad van andere steden in Nederland.

Het bezit van een historische binnenstad is een van de krachten waarom het centrum zo uniek is. Door de leegstand en de slechte verbinding wordt beleving van deze identiteit verzwakt. Dit kan ertoe leiden dat dit karakter steeds minder ervaren wordt, waardoor de stad zijn uniekheid verliest.

Voor het plan is het belangrijk dat het van A tot Z te volgen is. Er zijn meerdere locaties die uitgewerkt kunnen worden, waarbij een ontwerp zal ontstaan. Welke locatie wordt uitgewerkt ligt bij deelnemers…. zolang het plan maar onderscheidend, innovatief en toekomstbestendig is.

Uitvraag/resultaten De prijsvraag is gepubliceerd op de daarvoor bestemde websites, zoals sites welke gerelateerd zijn aan architectuur, stedenbouw, ontwerp en prijsvragen. Via deze sites is de prijsvraag internationaal bekend geworden en hebben mensen van over de hele wereld zich ingeschreven voor de prijsvraag. Naast deze websites hebben we de prijsvraag ook op een nationale manier bekend gemaakt. Denk hierbij aan het aanschrijven van studenten via verschillende hogescholen en universiteiten.

Deze marketing heeft geresulteerd in 26 ingezonden panelen van studenten, architecten, stedenbouwkundige, bedrijven en particulieren afkomstig van over de hele wereld. Zo zijn er inschrijvingen ontvangen uit Italië, Denemarken, Amerika, Oekraïne, Japan, België en Nederland.

Als we alle inzendingen met elkaar vergelijken, zien we enorme diversiteit aan oplossingen. Cultuurverschillen en de diversiteit van nationaliteiten zorgen voor een compleet andere aanpak. Iedereen heeft de opdracht op zijn eigen manier weten in te vullen en de randvoorwaarden weten te verwerken in het plan. Ondanks de diversiteit kan bijna elk plan als oplossing dienen voor het centrum van Sittard.

Al met al, kunnen we de conclusie trekken dat het uitschrijven van een prijsvraag een toegevoegde waarde kan zijn voor het zoeken naar het beste idee voor een vraagstuk.

Jury beoordeling

Om alle inzendingen eerlijk te kunnen beoordelen is het van belang een goed team aan juryleden op te stellen.

Verschillende expertises, achtergronden en belangen zorgen voor een grote diversiteit aan kennis. Deze kennis wordt gebruikt om te discussiëren over de ingezonden plannen en een oordeel uit te kunnen brengen. Hieronder hebben de juryleden van de prijsvraag “Set foot in Sittard” kort omschreven waar ze voor staan.

Iva König “Stedenbouwkundige” (IBA Parkstad): Het is belangrijk om, met respect, verbindingen te leggen tussen het oude bestaande en het nieuwe te maken. Interventies moeten passen in het stadsweefsel qua korrelgrootte en qua silhouet. Doorwaadbaarheid, openbare plinten en gemengde functies verzorgen vaak een wenselijke levendigheid. De menselijke schaal is daarbij altijd leidend. Ook de architectuur moet in eerste instantie de mens dienen, waarbij ruimtelijkheid, materiaalgebruik, lichtinval en detaillering essentieel zijn in de beleving daarvan.

Pascal Wauben “Stedenbouwkundige” & Thei Kitzen “programmamanager binnenstedelijke ontwikkeling” (Gemeente Sittard-Geleen): Het (na te streven) profiel van het centrum Sittard is: “Een (boven)regionaal Ontmoetingscentrum met een optimale mix van functies wonen, winkelen, werken, horeca, cultuur, onderwijs en recreatie” .

Om dat te bereiken is er een visie met bijbehorend programma voor de komende tien jaren vastgesteld. Het programma omvat een groot aantal projecten en maatregelen, zowel fysiek als niet-fysiek. Bovendien is het voorzien van het nodige budget voor de uitvoering. Speerpunten zijn onder meer een versterking van het historische hart van het centrum, compacter maken van het kernwinkelgebied, aanpak leegstand en transformatie diverse straten en gebouwen (nieuwe functies), verbetering van sfeer en kwaliteit van de openbare ruimte, optimaliseren bereikbaarheid. Een vitaal en krachtig centrum is eveneens een belangrijk onderdeel van het economisch vestigingsklimaat binnen de gemeente/regio met ontwikkelingen als de Brightlands Chemelot Campus, VDL/Nedcar (automotive) en het Logistieke Knooppunt Holtum Noord.

Ron van den Heuvel “Stedenbouwkundig ontwerper” (Phidias): Een belangrijk element in het maken van een stedenbouwkundigontwerp is het gebruiken van verschillende schalen.

Door verschillende schaalniveaus te gebruiken tijdens het ontwerpen zal je sneller ontwerpkeuzes kunnen maken en een verhaallijn kunnen opbouwen. Daarnaast zul je verschillende problemen tegen komen welke allemaal een eigen expertise vragen om tot een oplossing te komen. Gebruik de mensen om je heen en zorg ervoor dat de juiste personen met je mee kijken. Een goed ontwerp maak je namelijk niet alleen! Integraliteit op het gebied van kennis en schaalniveaus speelt een belangrijke rol!

Jury beoordeling Naast integraliteit kenmerkt een goed ontwerp zich doordat het zich onderscheid van de andere. Een ontwerp met een nieuwe manier van aanpakken, dat conceptueel anders is en klaar is voor de toekomst, heeft naar mijn mening een streepje voor! Dit betekend niet dat je de basisprincipes over wat we geleerd hebben moet weggooien, maar dat we deze principes nog eens goed moeten bestuderen om te komen tot nieuwe inzichten. Maak gebruik van het oude om iets nieuws te kunnen creëren.

Joop Petit “Architect/innovator” (Phidias): Sittard, mooie oude stad, stad met karakter.

Meer dan 770 jaar geleden verkreeg Sittard reeds stadsrechten. En veel van die oude stad is nog steeds aanwezig. Met name door het voornamelijk onbebouwd laten van de vroegere schootsvelden manifesteert zich het oude stadshart aan haar omgeving in een oase van groen. Ooit verzorgde de “Rijksweg” de vitale verbinding met andere steden en dorpen, reden waarom deze Rijksweg langs het centrum scheert en Sittard fysiek aan de buren knoopt. De functie van de Rijksweg is tegenwoordig van een lagere orde. De latere railinfrastructuur ten Westen van de Rijksweg en de Autosnelweg A2 verzorgen nu deze functie. Daarmee is de benadering van de stad ook een heel andere geworden. In het gebied dat tussen de Rijksweg en de railinfrastructuur ligt, de voor het stadshart belangrijkste straat de Steenweg, die het station verbindt met het Stadshart. Nu het stadshart opnieuw moet worden uitgevonden omdat met name de winkel het alleenrecht op het verkrijgen van goederen definitief heeft verloren, is ook een visie op de verbindingen met het station alsmede de ontsluiting vanuit de A2 op zijn plaats. Een nieuw elan, een bijzondere plaats om te bezoeken en te ervaren. Een nieuw Sittard, dat is wat er moet ontstaan!

Een stedenbouwkundige opgave als deze vraagt uiteraard om verschillende stedenbouwkundig ontwerpers met ieder zijn eigen inzichten en persoonlijke betrokkenheid. Daarnaast gaat deze prijsvraag over nieuwe invullingen voor de leegstand waarbij de expertise van de programmamanager goed van pas komt. De architect/innovator houdt controle door verschillende schaalniveaus en deelt zijn expertise bij de uitwerkingen.

Het team bezit verschillende expertises, leeftijden, persoonlijke betrokkenheid enz. De jury heeft verschillende discussies gevoerd over welk plan het beste is.

1

e

Winnaars

1e prijswinnaar

Teamnaam: Spicy Het winkelgedrag van mensen is de laatste tijd flink veranderd, alles is tegenwoordig online te koop en mensen hoeven hun huis niet meer uit voor de dagelijkse benodigdheden. Dit fenomeen leidt tot het veranderen van de winkels en het winkelgedrag van de mens.

In dit plan wordt er gereageerd op deze veranderingen en staan kleine winkeleenheden toe in het centrum van Sittard. Deze kleinere, creatieve winkels noemen we Breeding grounds. De karakteristieke/basis principes van het winkelprogramma in de Steenweg dienen een connectie te leggen met de kleine, innovatieve, lokale en indien mogelijk artistieke entrepreneurs. Let op, we willen geen extra winkels toevoegen maar het oorspronkelijke winkel idee radicaal veranderen. Om het mogelijk te maken voor de nieuwe entrepreneurs een innovatief concept op te zetten, willen we gebruik maken van het concept de marktkraam met de slogan “huur voor een dag�!

De oude handelsroute, genaamd de Rijksweg, zal een nieuwe identiteit krijgen dat ervoor zorgt dat de twee stadsdelen weer bij elkaar horen. We voorzien geen groen park maar een actief terrein voor voetgangers, sporters, studenten en kinderen. In deze straat is de auto voortaan te gast! Met de herontdekking van de rijksweg zal Sittard geĂŻdentificeerd worden als de stad van de sport. Hardloop faciliteiten worden in verbinding gebracht met de bestaande paden op de oude stadswallen maar ook met omliggende dorpen. Daarnaast moet het mogelijk worden andere sportfaciliteiten te vestigen zoals een skatepark, speeltuinen enz.

In de historische binnenstad zijn straten op een dusdanige manier met elkaar verbonden zodat men kan ronddwalen in de binnenstad, de Steenweg is hier geen onderdeel van en valt buiten de structuur van de stad. De straat is niet meer dan een verbindingsroute van het station naar het centrum. Door de Steenweg te verbinden met de nieuwe culturele route (Masterplan Zitterd ReviSited) kan men ook in deze straten ronddwalen.

Teamleden: Marc Benerink Mitchel van Ostaijen Charan Rozendaal

2

e

2e prijswinnaar Teamnaam: Melita Het project wil Sittard als gespecialiseerde winkelstad voor de lokale bevolking en de toeristen terugbrengen.

We stellen voor om het aantal gespecialiseerde winkels met de lokale bevolking als eigenaar te verhogen. Op deze manier kunnen de inwoners een sterke community vormen en zal de stad drukker bezocht worden door toeristen, die aangetrokken worden door de lokale producten afkomstig uit de omgeving van Sittard of de regio Limburg.

Een grafische strip moet ervoor zorgen dat de bestaande en nieuwe lokale winkels met elkaar worden verbonden. De ruimtes worden kleine publieke plaatsen voor ontspanning en vermaak. De strip loopt door de gehele stad en verbindt het station met de markt door middel van een unieke identiteit. Sterker nog, de strip loopt zelfs tot in de leegstaande panden en zorgt voor activiteiten in de panden, wat functioneert als katalysator voor nieuwe ontwikkelingen. Door de leegstaande panden te verbinden met de strip komt de leegstand onder de aandacht te staan. En doordat de strip het gehele centrumgebied met elkaar verbindt, kunnen we de barrière van de Rijksweg niet meer als barrière zien omdat de connectie met de stad wordt benadrukt.

Ontwikkelstrategie A -> Onder de aandacht brengen (leegstaande winkelpanden) B -> Urban (kleine straatinterventies) C -> Tijdelijk/Start-up (winkel) D -> Verbinden (Verbindt de verschillende elementen van de stad met elkaar) Al deze ontwikkelingen dienen plaats te vinden in een samenwerkingsverband tussen de lokale bevolking en de gemeente. Door de lokale bevolking te betrekken bij het proces en ze de gelegenheid te bieden een kleine bijdrage te leveren, is het mogelijk de nieuwe ondernemers te helpen met het opstarten van een nieuwe onderneming. Een kleine bijdrage levert namelijk stadscentrum op wat goed functioneert en door de bevolking is opgebouwd.

Teamleden: Prisca Arosio Vittoria Rossi

2

e

2e prijswinnaar Teamnaam: KettingHuls In het centrum van Sittard zijn geen verbeteringen te realiseren, sterker nog het centrum steekt ruimtelijk perfect in elkaar. De Steenweg daarentegen vormt geen onderdeel in dit perfecte model en valt buiten de grenzen van het centrum. In onze beleving, kunnen we de Steenweg echter wel weer nieuw leven in blazen door gemotoriseerd verkeer en fietsers weer toegang te geven tot de straat. Op deze manier wordt het namelijk weer mogelijk om te wonen en te werken op de begane grond wat ten goede komt voor de leefbaarheid.

Het voorstel is om de Steenweg te ontwikkelen met dezelfde principes als de Putstaat en Paardestraat. Deze straten dienen als voorbeeld, omdat het gemotoriseerde verkeer toegang heeft tot de straat door middel van een eenrichtingsweg. Daarnaast zijn er bomen geplant in de straat voor een groen aanzicht en kunnen fietsers gebruik maken van de weg in beide richtingen.

Door de brede winkelfronten is het op dit moment niet mogelijk de bovenliggende verdiepingen te bereiken, dit betekend dat niet alleen de winkels leegstaan maar ook bovenliggende verdieping ongebruikt blijven. Het stimuleren van werken en wonen op de begane grond zorgt naast het stimuleren van de leefbaarheid ook voor de mogelijke om bovenliggende verdiepingen bruikbaar te maken. Zo ontstaat er en mix aan functies in de straat waarbij winkel, woningen en bedrijven een plekje kunnen vinden.

De Steenweg is onderdeel van de wijk het Stationskwartier en maakt door middel van deze inpassing onderdeel uit van deze wijk. Er ontstaat een uniek karakter in de wijk wat zich totaal onderscheid van het centrum en de wijk eigen maakt. Daarnaast vormt de Rijksweg geen barrière meer en functioneert het centrum daadwerkelijk als centrum.

Teamleden: Danielle Huls Monica Ketting Basia van Rijt Cayn Wilmsen

3

e

2e prijswinnaar Teamnaam: SGS associati Citta slow (Italiaans voor de Slow city) is een beweging welke is gestart in Italië. De filosofie achter deze beweging is ontstaan vanuit het slow food concept. Slow cities staan voor een hoge kwaliteit van leven op een gezonde manier. En dit terwijl er wordt gestreefd naar het behoud van de identiteit, menselijkheid, relatie met de omgeving en connectie met de historie. Het draait allemaal om een duurzame manier van ontwikkelen.

1.

2.

3.

4.

Zoek naar de beste kennis vanuit het verleden welke de beste mogelijkheden bieden voor de toekomst.

Waarborg de lokale identiteit en vermeerder deze waarden (Kleding, lokaal voedsel, handgemaakte producties) Plan de stad voor sterke communities en zorg voor een reactie op de grootschalige veranderingen vanuit het verleden.

Zorg voor de juiste connecties tussen gebruikers en verschillende locaties.

Waarom Slow?

Sittard, zoals vele andere steden, heeft nadelige gevolgen ondervonden door de globalisering en grootschalige urbanisatie. Door de principes van de Slow city toe te passen, wordt Sittard weer ontwikkeld op een lokale manier gebaseerd op wat de stad voor de grootschalige urbanisatie voorstelde. De stad heeft verschillende rijkdommen in handen zoals zijn historie, cultuur en diverse lokale producten. Deze rijkdommen kunnen opnieuw geïntroduceerd worden en dienen als inspiratie voor nieuwe ontwikkelingen. Daarnaast heeft de stad grote groenen structuren en een inwonersaantal van onder de 50.000, wat ervoor zorgt dat de stad voldoet aan om de Slow city toe te passen.

Hoe? - 5 strategieën: Ons voorstel is om de 5 fysieke en psychische strategieën toe te passen op verschillende schaalniveaus. Deze strategieën zullen de problemen in de stad oplossen en ervoor zorgen dat de stad zich opnieuw gaat ontwikkelen.

5 strategieën – Problemen oplossen – Stedelijke vernieuwing – Slow city

Barbara Gatti Kamilla Latypova Marzia De Giovanni

Teamleden: Luca Amendola Gianluca Geroli Martina Benedetti

Davide De Zorzi Giacomo Geroli Ayman Alanssary

Expositie & award ceremonie Het organiseren van de prijsvragen is uiteraard een belangrijke taak, maar om het vervolgens tot een concreet plan te ontwikkelen en draagvlak te creëren is hele andere opgave, eentje die we niet moeten onderschatten. Want wat ga je doen zodra je al deze plannen hebt? Deze vraag is in samenwerking met de Gemeente Sittard-Geleen ingevuld door de prijsvraag naar een volgend niveau te tillen.

De eerste stap is draagvlak door middel van een expositie in het centrum van Sittard, waarbij we het mogelijk maken voor de gebruikers van het centrum om de plannen te komen bewonderen. Tijdens deze expositie is gebleken dat er veel belangstelling is voor de plannen. De hele dag door hebben belangstellende de expositie bezocht. Doordat verschillende partijen tegelijkertijd aanwezig waren gedurende de expositie, zijn er discussies en ontmoetingen ontstaan. Dit heeft vervolgens geleid tot nieuwe inzichten en wellicht nieuwe samenwerkingen. Daarnaast hebben we ontdekt dat gebruikers eigen meningen en ervaringen graag met ons willen delen nu er concrete plannen op tafel liggen. Er ontstaat dus draagvlak voor de plannen en het zet mensen aan het denken. Maar zijn de gebruikers het eens met het plan dat de eerste prijs heeft gewonnen?

Het kan in dit geval toeval zijn, maar het valt op dat veel mensen het eens zijn met de eerste prijs die is gevallen op de inzending van Team Spicy. Antwoorden zoals “een terechte winnaar!”, “Wat een leuk idee!” en “Dit zou een hele verbetering zijn” zijn vaak genoemd.

Om de mogelijkheid te geven meer diepgang te verkrijgen over de prijswinnende inzendingen, hebben we ook een Award ceremonie georganiseerd. Een avond met veel informatie en nieuwe ontmoetingen hebben ervoor gezorgd dat de gebruikers van het centrum kennis konden maken met de winnaars. Deze award ceremonie vindt voor de eerste keer plaats en wij zijn van mening dat deze ceremonie als een succes kan worden gezien, wat zich kan ontwikkelen tot een mogelijke manier om draagvlak te creëren.

Er is gekozen om deze evenementen te organiseren in een leegstaand pand in de stad. Op deze manier proberen we de problematiek van de leegstand extra te benadrukken en maken we duidelijk dat er van alles mogelijk is zolang we maar blijven innoveren.

Workshop

Zoals eerder vermeld, zijn de oplossingen van de inzendingen erg divers, wat ervoor zorgt dat er veel mogelijk is. Daarom dienen we het plan van de winnaars als leidraad te pakken en de overige plannen nogmaals goed te bekijken. Wellicht zijn er ideeën te combineren om zo het oorspronkelijke plan te versterken. Vervolgens is er nog een concretiseringsslag nodig om tot een daadwerkelijk uitvoerbaar plan te komen.

De vervolgstappen zoals hierboven omschreven hebben we vertaald in een workshop met de prijswinnaars. Na een overnachting in Sittard, zijn alle prijswinnaars samen met de gemeente en Phidias Community Cooking samengekomen voor een inspirerende, creatieve en informatieve dag. Dit heeft ertoe geleid dat allerlei nieuwe ideeën boven tafel zijn gekomen. Ideeën ter versterking van het oorspronkelijke plan van de nummer een. Er zijn voornamelijk combinaties gezocht met de overige plannen. Om een impressie te krijgen van de middag beschrijven we hieronder wat we hebben gedaan.

Start van de workshop Ieder deelnemend team presenteert in het kort waar zijn inzending over gaat en hoe ze tot dit idee zijn gekomen. Na iedere presentatie is er kort de tijd om te discussiëren, ieder team heeft ten slotte een andere oplossing, dus zullen er veel vragen zijn betreffende de gemaakte keuzes.

Een inspiratie ronde Nu de deelnemers elkaars keuzes begrijpen is het van belang meer inspiratie te verzamelen. De andere borden zijn geen winnaars maar wellicht bezitten ze goede elementen om te implementeren in de stad? Vandaar dat ook deze inzendingen worden meegenomen tijdens de workshop. De deelnemers zijn gevraagd om met 5 concrete ideeën te komen voor het centrum van Sittard. Daarbij mogen de ideeën afkomstig zijn van de andere panelen, maar mogen ze ook ter plekke verzonnen zijn.

5 concrete ideeën Per persoon zijn er vijf ideeën opgedaan tijdens de inspiratie ronde. Al deze ideeën hebben betrekking op het centrum van Sittard en zullen complementair zijn aan de inzending van de nummer 1 (Team Spicy). Door de ideeën te verzamelen op grote vellen papier krijgen we een duidelijk overzicht, daarnaast helpt een toelichting bij het begrijpen van de gedachtegang.

Maar wat gaat er nu gebeuren met al deze concrete ideeën?

Workshop De beste ideeën, twee categorieën De volgende stap bestaat uit het kiezen van het beste idee, waarbij we als randvoorwaarden hebben gesteld dat het idee uitvoerbaar moet zijn op korte of lange termijn. Aan de hand van deze randvoorwaarden heeft iedereen drie gele en een rode post-it gekregen. Geel staat voor een fantastisch idee wat we direct kunnen starten. Rood staat voor een goed idee, alleen zal dit ontwikkeld worden op een lange termijn. Vervolgens mag iedere deelnemer de post-its opplakken, doordat in de vorige fase een overzicht is gemaakt, wordt direct duidelijk welke ideeën overblijven. Dit zijn de ideeën die het beste scoren en waarmee we verder gaan in de volgende fase.

Conclusie Er zijn drie speerpunten te benoemen wat betreft nieuwe ontwikkelingen voor het centrum en wat aansluit bij de ideeën die zijn opgeschreven door de deelnemers: 1. Initiatieven vanuit de burgers promoten en faciliteren.

2. Draagvlak en bewustzijn creëren bij de ondernemers en pandeigenaren in de stad.

3. Sittard wil zich profileren als sportstad, dit imago dient doorgevoerd te worden in de gehele stad, zo ook het centrum.

Aan deze drie speerpunten zijn de verschillende gekozen ideeën te koppelen. Sommige ideeën gelden voornamelijk voor de korte termijn en andere zullen in een latere fase uitgevoerd kunnen worden. We hebben ervoor gekozen voornamelijk te kijken naar de plannen op korte termijn, om zo direct een verschil in het centrum te kunnen maken. Dit wil niet zeggen dat de lange termijn plannen niet van belang zijn, deze nemen we namelijk in het achterhoofd mee gedurende de uitwerking.

Uitwerking De volgende stap is het uitwerken van deze speerpunten en daarbij de ideeën te integreren in het totaal plaatje. Er is gekozen om drie groepen te vormen, waarbij iedere groep een eigen speerpunt uitwerkt tot een concreet plan. Hierbij is het van belang te kijken naar de mogelijkheden om de plannen te realiseren, de tijdsduur, de kosten en andere facetten die ervoor zorgen het plan van de grond te krijgen.

ns o i t a d n e recomm

Aanbevelingen Prijsvragen De prijsvraag voor deze wedstrijd heeft overduidelijk zijn vruchten afgeworpen. Er zijn vele inschrijvingen gekomen, wat op zijn beurt heeft geleid tot een grote diversiteit aan plannen. Het is om deze reden zeker het overwegen waard om voor meerdere vraagstukken een prijsvraag uit te schrijven. Als we terugkijken naar ons doel om het beste idee van de wereld boven de tafel te krijgen, kunnen we de conclusie trekken dat dit doel is bereikt. Nationale en internationale publiciteit heeft ervoor gezorgt dat iedere ontwerper, met een goed idee, zich kon inschrijven voor de prijsvraag. Al deze ideen hebben we verzameld en het beste idee is verkozen als winnaar. Uiteraard zien wij voor de toekomst het aantal deelnemers groeien, wat betekendt dat we nog meer inzendingen ontvangen. Dus mocht je voor een vraagstuk het beste idee willen in plaats van maar één idee (van een bepaalde ontwerper)? Dan zijn wij de juiste partij om verschillende ideeën te verzamelen en de beste te selecteren.

Onze aanbeveling is om voor toekomstige ruimtelijke vraagstukken (stedenbouw, architectuur en interieur) een prijsvraag uit te schrijven en het beste idee van de wereld te verkrijgen. Op deze manier ontvangt een opdrachtgever een groot scala aan plannen, welke allemaal voldoen aan de wensen/randvoorwaarden. Wie wil er nu niet het beste idee kunnen kiezen uit vele goede ideeën met allemaal een eigen invulling voor een bepaald vraagstuk?

Expositie & ceremonie De expositie en award ceremonie hebben ook een bijdrage geleverd aan het gehele proces. Deze evenementen hebben reuring gecreëerd en interesse gewekt bij de gebruiker van de stad. Wellicht kan deze manier van bekendmaking een bijdrage leveren aan het draagvlak voor toekomstige plannen. Sterker nog, uit de reacties van de gebruikers blijkt daadwerkelijk interesse te zijn om de plannen tot een volgend niveau te brengen.

Het organiseren van deze evenementen kan een enorme bijdrage leveren aan het realiseren van diverse plannen.

Gebruikers voelen zich betrokken en gaan met elkaar in discussie, op deze manier ontstaat er draagvlak en heeft een plan meer kans op slagen.

Workshop Tijdens de workshop zijn drie speerpunten ontdekt welke van belang zijn voor de ontwikkeling van het centrum. Deze speerpunten zijn de leidraad geweest voor de eindfase van de workshop, waarbij we concrete plannen hebben opgesteld om het centrum van Sittard op te waarderen. De aanbevelingen afkomstig van de workshop worden op de volgende pagina’s omschreven.

1. Nieuwe invullingen voor leegstand (Steenweg) stimuleren en mogelijk maken.

Hierbij zijn we uitgegaan van het creëren van een studentenhuiskamer, waarbij we studenten faciliteren en stimuleren tijdens de opleiding die ze volgen. De nieuwe vestiging van een hogeschool in de Ligne, bestaande scholen in de omgeving en het station leveren een enorme bijdrage aan het plan van de studentekamerhuiskamer. Door deze te vestigen op de steenweg ontstaat er reuring en dynamiek in de straat, dat op zijn manier weer een bijdrage levert aan de leefbaarheid.

Het idee achter de studentenhuiskamer is het samen komen van de studenten om te ontmoeten, discussiëren, kennis te delen, te recreëren en ideeën uit te wisselen. Daarnaast ontstaat er een verbinding met de stad doordat ze een eigen plek kunnen creëren en zich persoonlijk betrokken voelen. Een ander doel wat we kunnen bereiken door middel van de studentenhuiskamer is het creëren van entrepreneurs. Dit kan bijvoorbeeld door het samen brengen van ondernemers en studenten en het organiseren van lezingen en inspiratieavonden. Op deze manier worden studenten gestimuleerd een eigen onderneming te beginnen. De studentenhuiskamer wordt een broedplaats voor jonge entrepreneurs en geïnteresseerde in de stad. De rol van de gemeente bestaat uit het faciliteren van de studentenhuiskamer, het faciliteren van de jonge entrepreneurs en ze de mogelijkheid te geven een onderneming te starten (bestemmingsplan technisch).

2. Draagvlak en interesse creëren bij de ondernemers en pandeigenaren in de stad.

Dit speerpunt heeft alles te maken met het bewust zijn van de leegstand en het creëren van draagvlak voor nieuwe initiatieven, maar hoe creëer je dit bij ondernemers en pandeigenaren? Als eerste zijn we opzoek gegaan naar gemeenschappelijke interesses, om op die manier alle partijen bij elkaar te krijgen. Een van de dingen die iedereen dagelijks doet, is het consumeren van eten. Er zijn vele verschillende smaken en vormen, maar iedereen eet! Het organiseren van kookworkshops lijkt de perfecte uitvalsbasis om iedereen bij elkaar te krijgen. Dit wil niet zeggen dat de ondernemers en pandeigenaren per se zelf moeten koken, maar dat we deze personen bij elkaar aan tafel zetten en de problematiek van de stad kunnen aankaarten.

Om de problematiek duidelijk te maken, gaan we niet zelf het probleem op tafel leggen. Om draagvlak te kunnen creëren is het van belang dat de desbetreffende partijen zelf het probleem inzien. Om dit te kunnen stimuleren is het de bedoeling verschillende sprekers uit te nodigen welke met een vernieuwend concept zijn begonnen in een vergelijkbare stad.

Daarnaast is het een goed idee dat de workshop plaats vindt in een of meerdere (walking diner) leegstaande panden. Op deze manier creëer je nog meer bewustzijn van de problematiek.

Afhankelijk van de grote en de organisatie kan dit evenement direct zijn vruchten afwerpen, of dienen we dit evenement een paar keer te organiseren. Zodra mensen geïnspireerd raken en zich bewust zijn van het probleem, kunnen er vervolg stappen worden genomen. Daarbij is het van belang dat nieuwe entrepreneurs, studenten en scholen worden gekoppeld aan de pandeigenaren en dat de gemeente het mogelijk maakt voor de huidige- en nieuwe ondernemers om een pand om te vormen naar de nieuwe functie.

De koppeling met nieuwe entrepreneurs en studenten kan plaats vinden in het bovengenoemde speerpunt “de Studentenhuiskamer”/ ”Broedplaats”.

Wat is de rol van de Gemeente Sittard-Geleen? De gemeente heeft voornamelijk een faciliterende rol in het mogelijk maken nieuwe initiatieven. Als eerste dienen we draagvlak te creëren waarbij de gemeente op de hoogte is van het evenement, maar verder zijn handen terugtrekt (de gebruikers moeten de problematiek zelf ondervinden en accepteren).

Zodra er draagvlak is gecreëerd, komen we automatisch terecht bij de gemeente. Voor het uitvoeren van innovatieve ideeën dient het bestemmingsplan gewijzigd te worden en dienen vergunningen verleend te worden. Zorg ervoor dat de ideeën uitgevoerd kunnen worden, zodat de leegstand langzaam verdwijnt. Uiteraard dienen de plannen goed bekeken te worden voordat deze worden geaccepteerd, waarbij innovatie de ruimte krijgt zich te ontwikkelen.

3. Sittard wil zich profileren als sportstad, dit imago dient doorgevoerd te worden in de gehele stad, zo ook het centrum.

Sittard heeft het voornemen zich te profileren als sportstad. Verschillende sportclubs van hoog niveau, de Sportzone, Fortuna Sittard en Sports & TalentPark Watersley zorgen ervoor dat de stad een aardig eind op weg is. Toch is van deze sportbeleving niets te merken in het centrum en zijn directe omgeving. Om het sportieve karakter beter leefbaar te maken in de kern van de stad wordt voorgesteld dit karakter door te trekken in het centrum. Dit kan op verschillende manieren plaatsvinden. Denk bijvoorbeeld aan verschillende sportieve routes in en rondom de stad. Waarbij het centrum dient als rustpunt, verkooppunt en motivatiepunt. Door sport te koppelen aan het centrum ontstaat er een unieke beleving in het centrum, die de identiteit van Sittard als sportstad benadrukt. Als je namelijk een sportproduct in de stad koopt, is het mogelijk deze direct te testen in de omgeving. Een hardloopbaan langs een sportzaak zou dus helemaal geen gek idee zijn. Wat betreft de locatie, is het meest aannemelijk deze te koppelen aan de groene zone (schootsvelden) rondom het centrum. Deze verlenen zich perfect om sport te faciliteren. En mocht je klaar zijn met sporten op deze schootsvelden of een korte pauze willen, dan kun je gebruik maken van de stad als rustpunt om een bakje koffie drinken en een gezonde salade te eten in een nieuwe healthy foodbar.

Sport stimuleert dus niet alleen de beleving en identiteit van de stad, maar stimuleert ook nieuwe entrepreneurs om diverse zaken te starten in de leegstaande panden. Alles wat met sport te maken heeft kan zich koppelen aan de nieuwe beleving van de stad.

Om het centrum te koppelen aan de sportidentiteit praten we echter wel over een lange termijn ontwikkeling. We praten dan over opeenvolgende ontwikkelingen die zich steeds verder uitbreiden en nieuwe ontwikkelingen stimuleren. Daarvoor is het van belang dat de Gemeente deze ontwikkelingen stimuleert en wellicht een aanzet doen voor een sportroute door de schootsvelden.

Slotwoord

Alle drie de ontwikkelingen zijn te koppelen aan elkaar en kunnen elkaar versterken. Onze aanbeveling luidt als volgt: Zorg ervoor dat de huidige studenten een betere band krijgen met de stad, door ze een eigen plek te geven. Maak van het centrum van Sittard een thuis voor de studenten. Vervolgens dienen deze studenten gestimuleerd te worden zich te ontwikkelen als nieuwe entrepreneurs. Zoek de combinatie met ondernemers, succesverhalen en studenten op. Inspireer ze en maak gebruik van de kennis en vernieuwende denkwijze die ze bezitten.

CreĂŤer draagvlak bij de ondernemers, pandeigenaren, studenten en nieuwe entrepreneurs, zorg dat zij het probleem onder ogen zien en geĂŻnspireerd worden door succesvolle referenties. Daarbij dient de gemeente op de achtergrond te functioneren en niet het voortouw te nemen. Zodra een initiatief vanuit de gebruiker komt, ontstaat er vanzelf draagvlak. Het enige wat de gemeente vervolgens hoeft te doen, is ervoor zorgen dat ontwikkelingen mogelijk zijn d.m.v. aanpassingen in het bestemmingsplan enz.

Een nieuwe identiteit voor Sittard is wel een stap die de gemeente als eerste dient te maken. De sport daadwerkelijk in de kern van de stad halen is een flinke stap, maar kan een enorme bijdrage leveren aan het centrum. Een nieuwe beleving zorgt voor nieuwe winkelconcepten die jonge entrepreneurs kunnen starten en de pandeigenaren/huidige ondernemers kunnen faciliteren.

Phidias Community Cooking Rijksweg Zuid 27 6131 AL Sittard The Netherlands www.phidias-cooking.pro