Lesson 5 by mayank govil

------------------------------------ghl« 5 mYtyf nkyh©ik ------------------------------------nkyh§ikæ‹ mo¥gil nfh£ghLfŸ g‰¿ fl¨j tF¥Ãš go¤J òç¨J bfh§L ÏU¥ÕªfŸ. nkyhsç‹ g¦F k‰W© Âw‹ g‰¿Í© m¿¨J bfh§nlh©. nkyhsªfŸ mYtyf¦fëš gâòçgtª v‹gJ eh© m¿¨jnj. Mifahš eÅd mYtyf§fëš ga‹gL¤j¥gL© fUéfŸ k‰W© mt‰iw Âw©gl guhkç¤jš g‰¿ m¿¨ÂU¤jš mtÁa©. Ï¨j ghl¤Âš eh© mYtyf nkyh§ik g‰¿ gæšnth©. 5.0 neh¡f« eÅd mYtyf¤Â‹ f£lik¥ò k‰W© g¦F g‰¿Í©, mYtyf nkyh§ikæ‹ gšntW TWfsh K‹nki# (Front Office) k‰W© «nlrdç – vGJ‹ fUéfŸ guhkç¤jš, gÂntLfŸ guhkç¤jš, mYtyf jhåa¡f© g‰¿Í©, T£l¦fŸ (r¨Â¥òfŸ) el¤J© Kiw g‰¿a mo¥gil m¿Î g‰¿Í© Ï¨j ghl¤Âš gæšnth©.

5.1 K‹Diu. mYtyf© xU gâæl©, Ïa¨Âu bjhêš E£g¤Â‹ Jiz bfh§L bjhêš ßÂahd ntiyfŸ el¡F© Ïl©. Ï¨j ntiyfŸ vG¤J, ãªthf© mšyJ nkyh©ik rh®ªjjhf ÏU¡fyh«. mYtyf nkyh§ik g‰¿a Ï¨j ghl© jhåa¦» gâæl¤ij guhkç¤jš g‰¿ m¿tj‰F têtF¡F©.

5.2 Áy mo¥gil TWfS© k‰W© és¡f¦fS© mYtyf© v‹gJ Ïa¨Âu bjhêš E£g¤Â‹ cjéÍl‹ bjhêš ßÂahd ntiyfŸ el¡F© xU gâæl© vdyh©. Ï¨j ntiyfŸ vG¤J rhª¨jjhfnth, nkyh§ik mšyJ ãªthf© r©k¨j¥g£ljhfnth ÏU¡fyh©. xU mYtyf¤Â‹ cŸ f£lik¥ò rhjhuzkhf Ñœf§lt‰iw cŸsl¡»ajhF©. K‹nki# (Front Office) mšyJ tunt‰ò (Reception) Ï-gh¥¡« v‹w gy Kid bjhiyngÁ jl¦fisÍ© cŸsl¡»aJ. gâ ãiya© mšyJ gâæl© fâå, ~gh¡° (Fax) efš vL¡F© Ïa¨Âu©, m¢R Ïa¨Âu© (Printers), Âiuæš gl¦fis fh§Ã¡f cjÎ© Ïa¨Âu© (Projector) ngh‹w mYtyf fUéfŸ. fhÃbd£ mšyJ thš£ vd¥gL© bghU£fis ghJfh¤J it¡F© miwfŸ. T£l¦fS¡fhd mšyJ r¨Â¥òfS¡fhd miw jghš miw

gh‹lç vd¥gL© czÎ¡Tl© fê¥giw ngh‹wt‰iwcŸsl¡»aJ. mYtyf¤Âš ntiy brŒjš :mYtyf¤Âš gâòçjš v‹gJ mnef neu¤ijÍ©, ntiyiaÍ© eh‹F RtªfS¡FŸ brytê¤J gâòçjny MF«. nkyh©ik:nkyh§ik v‹gJ Kiwahd kåjts© bfh§L nkyhsªfŸ, F¿¥Ã£l neh¡f¤Jl‹ Toa ãWtd¦fis cUth¡» K‹dl¤Â guhkç¤J Ïa¡Fjiy F¿¡F«. mYtyf nkyh©ik:mÂfg£r« ÏaªÂu kakh¡f¥g£l ntiyfis brŒÍ© gâæl¤Âid cUth¡» guhkç¤J Kiwahf Ïa¡F« têKiwia mYtyf nkyh©ik v‹»nwh«.

Ra nrhjid¡ nfŸé 1. mYtyf nkyh©ik – és¡Ff

5.3 K‹nki# (Front Desk) k‰W© «nlrdç- vGJ fUéfŸ guhkç¤jš. 1. tunt‰ig ãªt»¤jš - çr¥õ‹ vd¥gL© tunt‰ng Kjš jh¡f© k‰W© mÂf© Úo¡F© jh¡f¤ij V‰gL¤J©. mYtyf¤Â‰F K‹d¿é¥ò Ï‹W tU© mYtyf r©g¨j¥g£l egªfŸ, bjhiyngÁfŸ Tçaª k‰W© jghšfŸ, Ït‰iw ifahSjš mYtyf¤Â‰F tU© k‰W© btë¢ bršY© bghU£fŸ k‰W© mo¥gil ghJfh¥ò M»at‰iw rçtu ifahs¤ bjç¨j xU egnu tunt‰Ãš gâòça jFÂahdtª. tunt‰Ãid rçahf totik¡f nt§L©. tunt‰ghsª k‰W© éU¨Âdª mkªtj‰fhd ÏU¡if V‰ghLfŸ rçtu brŒa¥gl nt§L©. tunt‰giwæš fhÃd£ ngh‹w nrä¥ò miwfisÍ© mik¤jš jéª¡f¥gl nt§L©. m›thW mik¤jhš tunt‰Ãl© Fiw¨J xG»‹¿ njh‹W©. 2. Ïgh¡« Âw‹ - Ïgh¡° (E-PABX) v‹gJ xU ä‹dQ (electronic) bjhiyngÁ jl¦fis ifahS© gyif. ÏjDŸ mYtyf¤Â‹ gšntW ÃçÎfëš ÏU¨J tU© miH¥òfisÍ© k‰W© gšntW ÃçÎfS¡F jftš mD¥ò© bjhiyngÁ miH¥òfisÍ© ifahS© éj¤Âš bjhiyngÁ jl¦fŸ Ïiz¡f¥g£L ÏU¡F©. E-PABX mnef neu¦fëš tunt‰ghsuhš ifahs¥gL»wJ. Ïjid ifahStj‰F mo¥gil jFÂfŸ Ã‹tUkhW. Áw¨j bjhlªò¡ bfhŸS© Âw‹ :- miH¥òfis bk‹ikahf ifahS« éj« , ngR« nghJ bjëÎ, mYtyf gâahs®fS¡F tU© jftšfis rçahf¥ òç¨J bfh§L bjçé¡F© Âw‹. gâahsªfis bjç¨ÂU¤jš :gâahs®fS¡F tU« miH¥òfis rçahd egU¡F kh‰Wtj‰F ÏJ cjéahf ÏU¡F©. k‰W© gâahsªfS¡F tU© jftšfis rçahf F¿¤J¡ bfh§L

bjçé¥gj‰F© njit¥g£lhš miH¥ò v¦»U¨J t¨jJ v‹gij m¿¨J bfhŸtj‰F© ÏJ cjÎ©. mYtyf bjhlªòfS¡fhd gÂntLfis guhkç¤jš k‰W¤ gâahsª g‰¿a jftšfis guhkç¤jš. Ï gh¡« gâòçÍ© Ãj© g‰¿ òç¨J bfhŸSjš. Ï¨j¤ jFÂfŸ tunt‰ghsU¡F äf mtÁa©. mYtyf vGJ fUéfŸ k‰W© éãnahf© m‹whl© mYtyf¤Âš ga‹gL¤j¥gL© bghU£fŸ gy. Fiwtu ÏU¡f nt§oa bghU£fë‹ g£oaš. gy msÎfëš jhŸfŸ, m¢R Ïa¨Âu¤Â‰fhd bjhlª Ús¤ jhŸfŸ ngh‹wit, ngh«o£fŸ, x£L© m£ilfŸ ( Stick Pad) ngdh, bg‹ÁšfŸ, ãu¨ju khª¡¡u ngdh¡fŸ, bt§ gyif khª¡fªfŸ, mê¥gh‹fŸ, ÂU¤J© ngdh¡fŸ k‰W© ÂU¤J© Âut¦fŸ. «nl¥sªfŸ, F§^ÁfŸ, fh»j¡ »ë¥òfŸ, fh»j g‹¢ «fh£¢, ehlh¡fŸ, x£L© nl¥fŸ, gir ntWg£l msÎfisÍ© ga‹ghLfisÍ© bfh§l nfh¥òfŸ, jghš ciufŸ k‰W© CD ngh‹w bk‹ j£L¡fis ghJfh¡F© bg£ofŸ, m¢R ik,( Printer Catridge) fz¡Ñ£L fUé. všyh gâahsªfS¡F© ntiy¡F V‰g njitia bghU¤J vJ fUéfis cgnahf¥gL¤Jt®. xU mYtyf¤Âš njit¥gL© všyh bghU£fS© ifæU¥Ãš it¤J ÏU¡f nt©L«. Ï¤jifa ifaU¥ò msÎ F¿¥Ã£l msÎ Fiwtj‰F K‹ nkY© bghU£fis th¦» ifæU¥ò ãytu¤ij Óª brŒa nt§L©. vGJ fUéfë‹ (Stationery) nrä¥ò f£LghL k‰W© éãnahf©, mnef vGJ fUéfë‹ éiy Fiwthfnt ÏU¡F© nghÂY© nrjhu¤Â‰fhd thŒ¥ò äf mÂf«. mJ bkh¤j bryit mÂfç¤J éL«. «nlrdç bghU£fŸ Û f£Lgh£il bfh§L tUtj‰F mt‰iw éãnah»¡F« Kiw äf K¡»akhdJ. mj‰Fça gÂntLfis guhkç¡f nt©L«.

5.4 mYtyf¤ jftš bjhlªò nkyh§ik. Jghšfis guhkç¤jš – mYtyf¤Â‰F cŸS© / btëÍ© jghš gçkh‰w©, btëôª jghšfŸ, Tçaª nritfŸ.

5.4.1 òw¤ jghšfŸ Ïit mYtyf¤Â‹ xU F¿¥Ã£l V‰ò Kidæš mŠrš Jiwæ‹ _ykhf tU© gh¡bf£LfŸ (Packet) mšyJ ghªršfshf Tçaª _y© mšyJ neuoahfnth bgw¥gL© jghšfshfnth ÏU¡fyh©.

Rhjhuzkhf ÏJ mYtyf¤Â‹ tunt‰Ãš ãfG© gâahF©. Tçaª _y© mšyJ neuoahf¥ bgw¥gL© jghšfS¡F, jghèis bfh§L t¨jtU¡F bg‰W¡ bfh§lj‰fhd uÓÂid bfhL¡f nt§L©. mid¤J ghªrš igfS© btë¤ jghšfS¡F v‹W xJ¡f¥g£l Ïl¤Âš nrª¡f¥g£L mt‰¿‰Fça étu¦fis (Mail In) cŸ jghš v‹w gÂnt£oš F¿¤J¡ bfhŸs nt§L©. étu¦fŸ gÂnt£oš Ñœ¡f§l got¤Âš cŸsthW mika nt©L«. tçir v©

mYtyf¤Âš bgw¥g£l njÂ

étu¦fis gÂÎ m¤jh£Á bgw nt©L«.

bgWe® bga®

brŒjÎl‹

mD¥òe® bga®

jghšfis

bgWe® bg‰W¡ bghŸlj‰fhd m¤jh£Á (njÂÍl‹)

mj‰Fçaçl©

nrª¥Ã¤J

5.4.2 cŸ jghš xU mYtyf¤Âš cŸs jåahªfS¡F Ïilnaahd jghšfŸ, jghš miwæš xU bg£oæš x‹W nrª¡f¥g£L mj‹ nkš cŸ jghš/bknkh« v‹W F¿¥Ãl¥ gl nt§L©. Ï¨j jghšfŸ éyhrjhuªfS¡F nrª¥Ã¡f¥gl nt§L©. 5.4.3 mD¥g¥gL© jghš / Tçaª všyh btë¢ bršY© jghšfS© jghš miwæš x‹W nrª¡f¥gl nt§L©. jghš miwæš bg£ofënyh mšyJ òwh¡ T§L ngh‹w mik¥òfënyh Ñœ¡f§lthW bgaçl¥g£L mL¡» it¡f¥gl nt§L©. 1. btëôª TçaªfŸ 2. cŸSª TçaªfŸ 3. maš eh£L TçaªfŸ 4. mŠrš jghšfŸ ”mD¥g¥gL© jghšfŸ” vd bgaçl¥g£l xU gÂnt£o mid¤J btë¢ bršY© gÂa¥gl nt§L©. Ï¨j gÂntL got¤Âš cŸsthW mika nt§L©. tçir éyhrjhuç‹ mD¥g£l mD¥òd® ékhd mD¥ògt® Ã.X.o v© bga® njÂ bga® nrit Kftç v© uÓJ v©

Všyh étu¦fisÍ© ftdkhf gÂÎ brŒa nt§oaJ äf K¡»a©. gÂnt£oš nrª¡f¥g£lj‰fhd m¤jh£Á v§ m¨j¨j gh¡bf£fS¡nfh mšyJ hªršfS¡F njit¥gL»wnjh mitfŸ bjëthf gÂÎ brŒa¥gl nt§L©.

jghš nrª¡f¥g£lj‰fhd m¤jh£Á »il¤jÎl‹ mJ Ï¨j¥ gÂnt£oš rçahd njÂ Ïl¥gl nt©L«. btëna TçaªfŸ _y© mD¥g¥gL© jghšfS¡F Tçaª f©bgåahš bfhL¡f¥gL© ékhd nrit ÃšfS¡fhd xU bgça bg£o nfh¥Ãš njÂ thçahf nfh®¡f¥gl nt©L«. gÂÎ jghšfë‹ _y© mD¥g¥gL© jghšfë‹ ÃšfS© mnj nfh¥Ãš nfhª¡f¥gl nt§L©. btëna mD¥g¥gL© jghšfis ÂwikÍl‹ f§l¿a Ï¤jifa gÂÎ mtÁakhF©. nrª¥Ã¡f¥glhj gh¡f£LfŸ mšyJ ghªršfŸ ékhd nrit uÓJ v§id¡ bfh§L njlyh©.

5.4.4 ä‹dŠrš eÅd j‹åa¡f mYtyf NHèš F¿¥Ã£l jF¨j msÎ, jftš bjhlªò, ä‹dŠrš _y© ãfœ»wJ. Ïjid RU¡fkhf M¦»y¤Âš Ïbkæš (E-mail) v‹W miH¡»nwh©. ä‹dŠršfŸ c¦fŸ fâåæš Ïizajs¤Âš Ïbkæš bk‹bghUëid ga‹gL¤Â bgw¥gL»wJ.ä‹dŠrš mYtyf¤Â‰FŸ k‰w gâahsªfSl‹ bjhlªò bfhŸsÎ©, btëæš tho¡ifahsªfŸ, MnyhridahsªfŸ, é‰gidahsªfŸ k‰W© tª¤jf bjhlªòilatªfS« bjhlªò bfhŸsÎ© ga‹gL»wJ. brŒÂfismD¥òtj‰F©, bg‰W¡ bfhŸtj‰F©, c‰g¤Â Âwid bgU¡Ftj‰F© ä‹dŠrš ÂwikahdJ© Á¡fdkhd k‰W© éiuthd KiwÍ© MF©. ä‹dŠršfŸ fâåæ‹ Ï‹gh¡« vd¥gL© cŸ bg£oæš bgw¥gL©. mj‹ ÃwF ä‹dŠršfŸ nrä¡f¥gl nt§L©. bjëthf tiuaW¡f¥g£l ko¥òfëš (Folders) nfh¥Ãl¥gl nt§L©. Ï¤jifa ko¥òfŸ bghUŸthçahf Ãç¡f¥gl nt§L© mjhtJ gaz©, fz¡F, m¿¡iffŸ k‰W© MnyhridahsªfŸ ngh‹w bghU‹ thçahf Ãç¡f¥gl nt§L©. giHa jghšfis Rygkhf ÂU©g Û£L vL¡FkhW ÏJ brŒa¥gl nt§L©. njita‰w jghšfŸ Ú¡f¥gl nt§L©. m¥bghGJjh‹ njita‰w Á¡fšfis jéª¡f KoÍ©. ä‹dD _ykhd jftš bjhlªò r©g¨jkhd bjhlªò g‰¿a r£l¦fŸ äfÎ© fLikahdjhf ÏU¥gjhš ä‹dŠrš cgnahf¥gL¤JtÂš mÂf ftd© njit. ä‹dŠrš Ñœ¡f§litfS¡F ga‹gL¤j¡ TlhJ. bfsut Fiwthd xJ¡f¥gl nt§oa Mghrkhd bghU£fŸ g‰¿ jftšfŸ ÃwUila m¿Î rhª¨j clikfŸ g‰¿a cçikia ÛW© éjkhf (eg. gÂ¥òçik) Všiy Xu jftš gçkh‰w©, m¤jifa jftšfŸ nrfç¤jš všiy ghJfh¥ò g‰¿a jftšfŸ, m¨ju¦f¦fŸ, ufÁa¦fŸ M»ait r©g¨j¥g£l r£l¦fis ÛW© éjkhfÎ© jåahª mšyJ xU FGk© mšyJ k‰w mik¥òfë‹ ghJfh¥ò r©g¨jkhdfâå tiyaik¥òfë‹ CLUt Ka‰Á¥gJ mšyJ ÃwuJ fâå ä‹dŠrš, xëaŠrš , fz¡FfŸ mšyJ fUéfis m¦Ñfç¥ghlhJ bjhlªò bfhŸSjš, EiHjš, ÏJ r©g¨j¥g£l r£l¦fis Ûw Ka‰Á¤jš mšyJ kWjš ngh‹wt‰W¡F© ä‹dŠrš ga‹gl¡TlhJ.

5.5 gÂntLfŸ guhkç¤jš. X›bthU mYtyf¤ÂY© gšntW éjkhd gÂntLfŸ, j«jhnt{fŸ, nfh¥òfŸ guhkç¡f¥glnt§oÍŸsJ. gšntW r£l elto¡iffë‹ Ñœ gÂÎ brŒtj‰F©, bjhêš bjhl¦Ftj‰F©, bjhêyhsª it¥ò ãÂ ngh‹wt‰¿¡F© gÂntLfŸ k‰W© nfh¥òfis guhkç¤jš f£lha© M»wJ. fz¡F ò¤jf¦fŸ, by£#ªfŸ, bryÎfS¡fhd uÓJfŸ ngh‹w fz¡F gÂntLfŸ x›bthU mYtyf¤Âš guhkç¡f¥gl nt©oaJ mtÁa«. Fiwªjg£r« g¤J tUl§fS¡fhd gÂntLfis rçtu guhkç¥gj‰F F¿¥Ã£l têKiwis ifah‹lhš njitahd jftšfis vëjhfÎ©, Âw©glÎ© ÂU©g njo vL¡f KoÍ©. X›bthU mYtyfK© ghJfh¡f nt§oa K¡»akhd gÂntLfŸ (Reords)Ã‹tUkhW. bjhêš bjhl¦Ftj‰fhd cçk©, bjhêš bjhl¦f rh‹¿jœ brh¤J g¤Âu¦fŸ – brh¤J thlif¡F él¥g£L ÏU¨jhš, F¤jif g¤Âu¤Â‹ efnyh mšyJ brh¤Â‰F cçikahsuhf ÏU¨jhš brh¤J cçik g¤Âunkh ÏU¡f nt©L«. mYtyf¤Âš gâòçÍ© bjhêyhsªfŸ ÏUgJ egªfS¡F nkš ÏU¨jhš (Shop and establishment Act) filfŸ k‰W© mik¥òfë‹ r£l¤Â‹ Ñœ gÂÎ rh‹¿jœ ghªit¡F it¡f¥gl nt§L©. gšntW tç r£l¦fë‹ Ñœ gÂÎfŸ (v-fh) é‰gid brŒÍ© Ïl¦fëš é‰gid tç c‰g¤Â bjhêš el¡F© Ïl¦fëš c‰g¤Â tç ngh‹wt‰iw brhšyyh©. VGèU¨J ÏUgJ¡F© nk‰g£l egªfŸ gâòçÍ© Ïl¤Âš gšntW gâahsªfë‹ r£l¦fë‹ Ñœ gÂÎ gâ ò¤jf©, br¡ ò¤jf¦fŸ k‰W© uÓJ ò¤jf¦fŸ ngh‹w fz¡F ò¤jf¦fŸ bghU£fis th¦»aj‰fhd F¿¥òfŸ, mYtyf¤Â‰F cŸS© btëÍ© bršY© fUéfŸ g‰¿ F¿¥òfŸ ml¦»a gÂntLfŸ gâahsªfë‹ nfh¥òfŸ Ï¨j gÂntLfŸ guhkç¡f¥gl nt§oait..

5.5.1 nfh¥òfŸ guhkç¤jš nfh¥òfis vG¤J tçiræš njÂæ£L jiy¥Ã£L vªj Jiw rh®ªjJ v‹W F¿¤j fhÃd£Lfënyh mšyJ ntW VnjD© xH¦F Kiw mik¥Ãnyh it¤J guhkç¤jš nfh¥òfis Âw©gl guhkç¡F© KiwahF©.nfh¥òfis ghJfh¤J it¡F« fhÃbd£fë‹ ÛJ njitahd nfh¥òfis vëÂš njo vL¡F© éj¤Âš nfh¥òfS¡fhd m£ltiz g£oaš x‹iw fhÃbd£fëš všyh g¤Âu¦fŸ k‰W© cl‹go¡if _y g¤Âu¦fŸ M»at‰iw ghJfh¥ghf it¡f nt©L«. ä‹dQ jftšfŸ k‰W© t§ bghU£fis guhkç¤jš- jftšfŸ nrä¤J it¥gj‰F t§bghUŸ fUéfshd (flobby) ~Ãsh¥ÃfŸ, Áo¡fŸ (CD)

fhª£ç£{fŸ k‰W© bg‹ oiu› ngh‹w òw oiu›fŸ M»ait ga‹gL¤j¥gL»‹wd. Ït‰iw JhÁæšyhj Fëª¢Áahd fhÃbd£fëš ghJfh¤J it¡f nt§L©. Nça xë JhR k‰W© mÂf bt¥g¤Â‰F c£g£lhš Ï¨j Clf¦fŸ ghœ M»é. mt‰¿š nrä¤J it¤J ÏU¡F© jftšfŸ mê¨J nghtj‰F thŒ¥ò ÏU¡»‹wJ. Ï¨j t§bghUŸ fUéfisÍ© rçahd Kiwæš ghuhkç¡f nt§L©. Ït‰iw Jiwthçahf Ãç¤J bgaç£L jiy¥ò k‰W© njÂ, vG¤J , tçir xG¦fik¥Ãš ghJfh¤jš mtÁa©. njit¥gL© neu¦fëš nt§oa jftšfŸ vëÂš miltj‰F Ï¦F© xU m£ltiz g£oaiy guhkç¤jš ešyJ.

5.6 mYtyf j‹åa¡f nkyh§ik bgU©ghY© všyh mYtyf¦fëY© Ïgh¡«, bjhiyngÁ, ~gh¡° Ïa¨Âu©, efš vL¡F© Ïa¨Âu©, fâå, «fhdªfŸ, vš.Á.o òbuhb#¡lª (Projector), m¢R Ïa¨Âu©, Ï¨j mo¥gil fUéfŸ bjhlªò bfhŸtj‰F njitahd óª¤Â brŒ»‹wd. 5.6.1 Ïgh¡° - gy bjiyngÁ jl¦fŸ xU Kidæš Ïiz¡F© rhjd©. Ïªj rhjd¤Â‰F tU© miH¥òfŸ gâahsªfS¡F mtutuJ brh¨j bjhiyngÁ Ú£o¥Ã‰F kh‰w¥gL»‹wd.

5.6.2 ~gh¡° - (Fax) ÏaªÂu« Ï¨j rhjd© vGj¥g£l fh»j¦fisgo¤J fh»j¤Âš cŸst‰iw fâåæ‹ ãidéš (Memory) nrä¤J it¤J bjhiyngÁæš RH‰w nt§oa kW Kid¡F jftiy kh‰wtšyJ. Ï¨j Ïa¨Âu© ntW ~gh¡« (Fax) Ïa¨Âu¦fëèU¨J mD¥g¥gL© fh»j¦fis bgwtšyJ. ÏJ jftiy Hard Copy v‹W miH¡f¥gL© fh»j¤Â‹ _ykhf äf vëÂš xª Ïl¤ÂèU¨J k‰bwhU Ïl¤Â‰F mrš fh»j¤Â‹ Ã©g efyhf mD¥òtj‰F cjÎ»‹wJ.

5.6.3 efš vL¡F© Ïa¨Âu© Ï¨j rhjd© vGj¥g£l fh»j¦fë‹ mrš tot¤ij efš vL¡f tšyJ. ÃuÂæ‹ msit e© njit¡F V‰wthW mÂfç¡fnth, Fiw¡fnth, ä‹dQ Ã©g¤Âš kh‰w¦fis V‰gL¤Â ãfœ¤jyh©. fU¥ò/btŸis efiy jU© t§z efšfis jU© photos copierfŸ »il¡»‹wd. 5.6.4 fâåfŸ - ÁW mYtyf¦fëš Tl jftšfis nrª¤J it¥gj‰F©, Word Processing vd¥gL© fâå _y© bjhlªò bfhŸS© Kiw¡F© Ïiza¤js¤Â‹ fz¡Ñ£L fUéfsh»a fâåfisna ga‹gL¤J»‹nwh©. fâåfŸ nki# nkš it¤J ntiy òçÍ© éj¤Âš (Desk top) bgçajhfÎ« mšyJ (lap top) vd¥gL© Á¿a k‰W© ifæš vL¤J¢ bršY© éj¤ÂY© »il¡»‹wd. Fâåæ‹ mséš cŸs kh‰w© mj‹ brašÂwåš kh‰w¤ij éisé¥gÂšiy. 5.6.5 «nfdªfŸ – Ï¨j fUé vGj¥g£l fhçj¤ij «nf‹ brŒJ mj‹ Ã©g¤ij nrä¡f¡ ToaJ. Ï¨j Ã©g¤ij ä‹dD mŠrš _ykhfnth mšyJ bk‹ÃuÂahfnth xUtU¡bfhUtª gçkhç¡ bfhŸsyh©. m¤jifa ä‹dQ bk‹ Ã©g¦fŸ ä‹dQ Clf¦fëš mšyJ t‹bghU£fëš nrä¡f KoÍ©. bgça jo¤j nfh¥òdis guhkç¤jiy ÏJ jé®¡»wJ.

5.6.6 ¥buhb#¡l®° - Ï‹iwa jhåa¦» mYtyf¦fëš bgU©gh‹ikahf cgnahf¥gL¤j¥gLtJ LCD cªJ ÏaªÂu§fŸ (Projectors) Ïit fâåÍl‹ Ïiz¡f¥g£L, fâå Âiuæš bjçtij, bgçJgL¤Â¡ fh£L©. ÏJ mÂf v§â¡ifæyhd ghªitahsªfŸ bjëthf¥ ghª¥gj‰F cjÎ©. m¤jifa cªJjY¡F Áw¥ò Projector ga‹gL¤Â ešy ju© thŒ¨j glK© Ã©gK© bgwyh©.

5.6.7 m¢R ÏaªÂu« ( Printer) vGj¥g£l fh»j© mšyJ nfh¥òfë‹ efèid bgw fâåÍl‹ m¢R ÏaªÂu« Ïiz¡f¥gL»wJ. Ïit gšntW tiffëš tU»‹wd, 1) Ink Printers (ik m¢R ÏaªÂu«) 2) Lazer Printers ( nyrª m¢R Ïa¨Âu©) mšyJ inject Printers ngh‹wit Áy.

5.6.8 fUéfis gGJ ghª¤jš k‰W© ãªt»¤jš. Všyh mYtyf jhåa¦» fUéfS© bgU©ghY© ä‹dQ rhjd¦fns. Mit njŒkhd¤Â‰F c£g£lit. všyh éiy caª¨j fUéfS© AMC v‹W brhšy¥gL© tUlh¨Âu F¤jifæ‹ mo¥gilæš ãªthf© brŒa¥gl nt§L©. AMC fUéæ‹ mrš c‰g¤ÂahsªfŸ mšyJ mtªfshš m¦Ñfç¡f¥£l ÃuÂãÂfëläUªJ bgw nt©L«. AMC mo¥gilæš gGJ ghª¤jš k‰W© guhkç¤jš gæ‰Á bg‰w ãòzªfshš brŒa¥gL»wJ. Ïjdhš fUéæ‹ cgnahf fhy© Ú£o¡f¥gL»wJ. VnjD© Vb#‹Áæ‹ fUéfŸ AMC æ‹ mo¥gilæš guhkç¡f¥g£lhš, gGJ ghª¡F© ntiy¡F m¦Ñfç¡f¥glhj Vb#‹Á mšyJ jåahªfë‹ cjéia ehl¡ TlhJ. m¤jifa brašfŸ ãªthf¡ F¤jifæš bršyhjh¡»éL©. AMC vL¡f¥g£l Vb#‹Áæ‹ bjhiyngÁ v§fŸ v¥nghJ© iftr© ÏU¡f nt§L©.

Ranrhjid¡ nfŸé 1.

5.7 mo¥gil nkyh©ik. 5.7.1 r¨Â¥òfS¡F V‰ghL brŒjš. r¨Â¥òfS¡F V‰ghL brŒÍ©nghJ Ñœ¡f§lt‰iw m¿¨J ÏU¤jš mtÁa«. r¨Â¥Ã‰fhd Â£ltiu (Agenda) r¨Â¥ò bjhl¦F© neu© k‰W© ãiuÎW© neu©, fhy msÎ M»at‰iw ã®zæ¤jš. v¤jid egª r¨Â¥Ãš fy¨J bfhŸ»whªfŸ k‰W© fy¨J bfhŸgtªfë‹ bga® gyif. Ãbuh#¡lª, fâå, m¢R Ïa¨Âu© ngh‹w t§ bghU£fë‹ g£oaš. F¿¥ngLfŸ, bt§ gyif, ~¥ë¥ rhª£LfŸ k‰W© F¿¥ò vGJ© ngdh¡fŸ (Markers) ngh‹w vGJ fUéfë‹ g£oaš.

mo¥gil ò¤JzªÎ C£L© ghd¦fŸ,j§Ùª, Â‹g§l¦fŸ k‰W« czÎ bghU£fë‹ g£oaš. r¨Â¥Ã‹ ãfœÎfis F¿¤J¡ bfhŸS© V‰ghL (Minutes of Meeting) Ï¨j g£oašfŸ jahuhdÎl‹ g£oaèš ÏU¡F© éjkhf njitfis óª¤Â brŒJ bfhŸtj‰fhd V‰ghLfŸ brŒa nt§L©. r¨Â¥ò T£l© bjhl¦Ftj‰fhd Áy kåjªfŸ K‹ghf všyh fUéfS© rçahd gâòç»‹wdth v‹W rçghª¤J¡ bfhŸs nt©L«. rªÂ¥ò T£l« Â£ltiu ÃuÂ g¦F bfhŸnthª midtU¡F© ju¥gl nt§L©.

gaz ã®thf« mYtyf ntiyfs¡fhf nk‰bfhŸS© gaz¦fS¡F K‹ T£ona Â£lä£L gÂÎ brŒa nt§L©. gaz© brŒÍ© éj¤ij bghU¤J mj‰Fça gaz¢Ó£LfŸ K‹T£ona th¦f¥gl nt§L©. gaz bryÎfis K‹å£L K‹T£o bgw¥gL© gz¤Â‰F jåahf xU fz¡F ò¤jf« guhkç¡f¥gl nt§L©. m›t¥nghJ bryÎ fz¡FfŸ rçtu gÂÎ brŒa¥gl nt§L©. gaz© ãªthf© j¦F© Ïl¤ij K‹T£ona V‰ghL brŒJ bfhŸtij cŸ ml¡»aJ. mndf éLÂfŸ kÂa¤ g‹åu§L kâ¡F éLÂ miwfis fhè brŒJ bfhL¡f nfhU»‹wd. fhyjhkjkhf btëna¿dhš mÂf© gz© tNè¡f¥gL»wJ. Mifahš K‹T£ona Â£lälš mtÁa©. mYtyf¤ij guhkç¤jš k‰W© AÎ« Ñ¥Ã¦ (House Keeping) vd¥gL« Rfhjhu¥ gâ:mYtyf¤Âš gâòçnthU¡F Rfhjhukhd gâòçÍ© NHiy bfhL¡F© éjkhf mYtyf¤ij guhkç¤jš mtÁa©. mo¥gil mYtyf guhkç¥ò Ñœ¡f§lt‰iw cŸsl¡»aJ. mYtyf tshf« nghJkhd btë¢r¤ij bfh§LŸsjh v‹gij ftå¡f nt©L«. R¤jkhd j§Ùª cgnah»¥gÂš ftd© nt©L«. Rfhjhukhd fê¥giw trÂfŸ ÛJ ftd© . mYtyf© fh‰nwh£lkhf mikÍkhW nghJkhd v§â¡ifæš ä‹éÁ¿fŸ k‰W© VÁ trÂ. F¥igfis btëna‰Wjš rçtu brŒa¥gl nt§L© gÂntLfŸ ghJfh¡F© bghU£L JhÁ Ïšyhj NHš. ä‹dQ Ïa¨Âu¦fis Áw¥ghf R¤j© brŒJ it¤ÂU¡f nt©L«. bt¥g« k‰W© <u¥gj© cŸs NHšfëš ó¢ÁfŸ bfhR¡fŸ bgUfhkš ghª¤J¡ bfhŸs nt©L«. mYtyf¤Âš nrjkhF© bghU£fŸ k‰W© F¥igfis Kjèš ju© thçahf Ãç¡f nt©L«. fh»j© k‰W© fh»j _y¤jhš Mdit ¥sh«o¡FfŸ Ïa‰ifæš k¡»¥ nghfjit ä‹dQ nrjhu¥ bghU£fŸ ga‹glhj flooby Ï, CD k‰W© fhª£çŠfŸ czÎ nrjhu¦fŸ

czÎ¢ nritfŸ mYtyf gâahsªfŸ Ï¨j nrit k‰W© mYtyf¤Â‰F tUgtªfS¡F j§Ùª k‰W© Fëª ghd¦fŸ bfhL¤jš, O k‰W© fhÃ bfhL¤jš M»at‰iw cŸsl¡»aJ. O, fhÃ¡fhf j‹åa¡f Ïa¨Âu¦fis Fiw¨j bryéš mYtyf tshf¤Âš ãWtyh©. ãªzæ¡f¥g£l fhy Ïilbtëæš O, fhÃ bfh§L t¨J mYtyf¤Âš éãnah»¡FkhW V‰ghL brŒJ bfhŸsyh©.

ÔæèUªJ ghJfh¥ò:Ô miz¥ò rhjd¦fŸ – ä‹rhu taªfëš ku© k‰W© fh»j¦fëš Ô Ão¤jhš miz¥gj‰F Ït‰iw ga‹gL¤J»nwh©. Ô k‰W© òifæid m¿é¡F© éj© kâfŸ ÏU¡f nt§L©. mtrufhy btënaW© têfŸ – xU btënaW« tê f©LÃo¡f¥g£L F¿¡f¥gl nt§L©. Ïu§L têfŸ x‹¿èU¨J x‹W mÂf Jhu¤Âš mik¡f¥gl nt§L©. m¥nghJjh‹ mtrufhy¦fëš btënaWjš vëjhF©.

KjYjé¥ bg£o – ÁW fha§fS¡F bt£LfŸ ngh‹wt‰¿‰F kU¨J iftr© v¥nghJ© ÏU¡f nt§L©. Ï¨j¥ bg£oæš v¥nghJ© fha¦fS¡F f£L nghL© Jâ, gŠR, tè¡fhd kU¨JfŸ, ÁW f¤jçnfhŸ k‰W© Anti septic kU¨JfŸ ÏU¡f nt©L«.

kUªJ bg£o – Ïªj bg£oæš kU¤Jtç‹ kU¨J Ó£L Ïšyhkš vL¤J¡ bfhŸs¡ Toa bghJthd kU¨Jfshd, Lzonges vd¥gL« bjh©il fufu¥ò¡fhd kUªJ, Oral de-hydration solution vd¥gL© tæ‰W¥ ngh¡»dhš clèš Úç‹ mséid Óª brŒÍ© kU¨J, Glucose vd¥gL« R¤j¥gL¤j¥g£l rª¡fiu ngh‹wit ÏU¡f nt§L©. ÁW ÁW ÏayhikfS¡F Ïit cldo ãthuz« bfhL¡F«.

5.8 gæ‰Á 5.8.1 tF¥ò¥ gæ‰ÁfŸ 1) Ï‹iwa ngh£o ãiwªj mYtyf¢ NHèš gâahsªfS¡F bt‰¿ bgw¤ njitahd Âw‹fŸ k‰W© FzhÂira¦fis¥ g‰¿ xU fy¨JiuahlY¡F V‰ghL brŒÍ¦fŸ. 5.8.2 Å£L¥ gæ‰Á 1) mYtyf¤ jftš bjhlªò ãªthf© (m) guhkç¥ò g‰¿ étç 2) xU mYtyf¤Â‰F¤ njitahd ghJfh¥ò k‰W© mtrufhy nritfis¥ g‰¿ RU¡fkhf TWf. 10

5.9 bjhF¥ò Ïªj¥ghl« xU mYtyf¤ij ãªthf© brŒtj‰fhd gšntW TWfis g‰¿ m¿a¢ brŒjJ. ÏJ K‹ nki# front desk k‰W© vGJ fUéfŸ guhkç¥ò, mYtyf¤ jftš bjhlªò guhkç¥ò, gÂntLfŸ guhkç¤jš, mYtyf jhåa¦F fUéfis guhkç¤jš k‰W© ãªthf© M»at‰iw cŸsl¡»aJ.

5.10 Ra nrhjid¡ nfŸéfS¡fhd gÂšfŸ:1. mYtyf nkyh§ik v‹gJ Ïa¨Âu kakh¡f¥g£l gâfis¥ òça xU gâæl¤ij xUth¡» guhkç¤J, xG§Fw Ïa§FtJ vdyh«. 2. bghJthf mYtyf¦fëš ga‹gL© I¨ Ïa¨Âu¦fŸ a) bjhiyngÁ b) ~ng¡° c) efš vL¡F© Ïa¨Âu© ( photo Copies) d) fâåfŸ (Computers) e) m¢R Ïa¨Âu¦fŸ (Printers)

5.11 ÏWÂ ãiy¡ nfŸéfŸ 1. mYtyf cŸf£lik¥Ã‹ gšntW TWfŸ ahit? 2. gÂnt£L guhkç¥ò v‹gJ vt‰iw cŸsl¡»aJ ? 3. mYtyf¤Âš el¡F© ntiyfŸ v‹bd‹d?

5.12 nkny go¥gj‰F m¿ÎW¤j¥gL© nk‰nfhŸ têfh£L¥ ò¤jf¦fŸ 1. n rh¥uh R,F 1998 mYtyf nkyh§ik ïkhyah g¥ëî¦ AÎ«, blšè 2. nfhZ P.K 1998 (nfh£ghLfS« gæ‰ÁÍ©) Ršjh‹ r¨J m‹L r‹« òJÂšè