MediaQuestions
“Is het mogelijk om de pers te manipuleren met een leugen over onze game?”
Door: Jip Sanders Esra Ruysink Wouter Stroeve Ruben Kwaaitaal
Klas: C1G Versie: 3-4-2014
Samenvatting De leugen regeert is een oude uitspraak van toenmalig Koningin Beatrix. (NRC, 1999, Beatrix kritisch over pers). Ze doelde hiermee op de kwaliteit van de Nederlandse journalistiek. Ook onderzoeksjournalist Nick Davies (2010) maakt zich zorgen: “Schuldigen zijn zijns inziens niet de journalisten zelf, maar hun bazen. Die hebben puur uit winstoogmerk drastisch bezuinigd. Hierdoor hebben journalisten geen tijd meer om de feiten te checken, de basis van het vak. Veel wordt klakkeloos overgenomen van de grote persbureaus, pr-afdelingen etc.” (Gebakken lucht) Het vlaamse televisieprogramma Basta heeft ooit geprobeerd een leugen over onder andere politici het nieuws in te krijgen (2011). Binnen maar liefst acht uur stond het verzonnen bericht op een aantal sites zoals die van het Nieuwsblad. Met dit als inspiratie hebben wij onszelf de hoofdvraag gesteld: “Is het mogelijk om de pers te manipuleren met een leugen over onze game?”. Voor we deze vraag konden beantwoorden hebben wij onszelf de deelvraag gesteld: Hoe kunnen we een leugen over onze game zo goed mogelijk in de vorm van een artikel formuleren?. Om de deelvraag over het formuleren van een artikel hebben we uit het Triangulatie Framework de onderzoeksruimte Veld gebruikt. In een persoonlijk gesprek hebben wij de specialisten Ton van Eck en Maya Knepfel gevraagd om advies over het schrijven van een persbericht. Voor de hoofdvraag of het mogelijk is de pers te manipuleren met een leugen over onze game hebben uit het Triangulatie Framework de onderzoeksruimte Lab gebruikt. Het persbericht wat we gemaakt hebben zijn we gaan testen bij ongeveer 30 game pers, lokale pers en landelijke pers. Om onze leugen te versterken hebben wij de website van de game aangepast, verschillende social media gebruikt en de websites Retrokings.nl en Nujij.nl.Een antwoord op onze deelvraag: “Hoe kunnen we een leugen over onze game zo goed mogelijk in de vorm van een artikel formuleren?” hebben wij het antwoord gevonden in het perfecte persbericht. Op onze hoofdvraag: “Is het mogelijk om de pers te manipuleren met een leugen over onze game?” moeten wij nee zeggen. Wel moeten wij de kleine kanttekening plaatsen dat het mogelijk is dat op een later moment ze alsnog dit bericht plaatsen. Ook kan het zijn dat de pers het gemanipuleerde nieuws bijvoorbeeld niet spannend genoeg vonden om te plaatsen.
1
Inhoudsopgave Samenvatting 1 Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Hoofdstuk 1: Aanpak 4 1.1 Veld 4 1.2 Lab 4 Hoofdstuk 2: Resultaten 5 2.1 Nep-award 5 2.2 Televisiepresentator 6 2.3 Persbericht 7 2.4 Social media 9 Hoofdstuk 3: Conclusies 10 Literatuurlijst 11 Bijlagen 12 Presentatievorm 12 Screenshots persberichten 13
2
Inleiding De leugen regeert is een oude uitspraak van toenmalig Koningin Beatrix. (NRC, 1999, Beatrix kritisch over pers). Ze doelde hiermee op de kwaliteit van de Nederlandse journalistiek. Ook onderzoeksjournalist Nick Davies (2010) maakt zich zorgen: “Schuldigen zijn zijns inziens niet de journalisten zelf, maar hun bazen. Die hebben puur uit winstoogmerk drastisch bezuinigd. Hierdoor hebben journalisten geen tijd meer om de feiten te checken, de basis van het vak. Veel wordt klakkeloos overgenomen van de grote persbureaus, pr-afdelingen etc.� (Gebakken lucht) Het vlaamse televisieprogramma Basta heeft ooit geprobeerd een leugen over onder andere politici het nieuws in te krijgen (2011). Binnen maar liefst acht uur stond het verzonnen bericht op een aantal sites zoals die van het Nieuwsblad. In ons onderzoek willen wij de hoofdvraag beantwoorden: Is het mogelijk om de pers te manipuleren met een leugen over onze game? Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden hebben wij ons de volgende deelvraag gesteld: Hoe kunnen we een leugen over onze game zo goed mogelijk in de vorm van een artikel formuleren?
3
Hoofdstuk 1: Aanpak Om tot een goed resultaat te komen hebben wij twee verschillende onderzoeksruimtes gebruikt uit het Triangulatie Framework.
1.1 Veld De deelvraag die wij ons gesteld hebben is: Hoe kunnen we een leugen over onze game zo goed mogelijk in de vorm van een artikel formuleren? Je kunt op het internet veel vinden over persberichten, maar misschien kun je het beste specialisten vragen waar zij op letten bij een persbericht. Daarom hebben wij docent Ton van Eck en medestudente Maya Knepfel in een individueel gesprek om advies gevraagd.
1.2 Lab De hoofdvraag die wij ons gesteld hebben is: Is het mogelijk om de pers te manipuleren met een leugen over onze game? Persbericht Het leukste van het onderzoek vinden we het lab. Wij hebben een persbericht geschreven in het Nederlands en in het Engels en deze verstuurd naar verschillende pers. Het ging om landelijke gamepers, regionale pers en landelijke pers. Daarbij hebben we een website opgezet over de game en hier ook ons persbericht op gezet. Om het resultaat van ons onderzoek te meten hebben wij natuurlijk gekeken of er pers is geweest die werkelijk onze leugen verder verspreid heeft. Social media Om de berichten te versterken hebben wij diverse (social) media ingezet. Er zijn diverse berichten geplaatst in Facebook en Twitter. En er zijn de websites NuJij.nl en Retrokings.nl gebruikt om het persbericht te delen.
4
Hoofdstuk 2: Resultaten Met grafieken, foto’s en afbeeldingen geven wij een goed beeld van het materiaal dat wij verzameld hebben. Ook beschrijven wij compact waar deze resultaten vandaan komen.
2.1 Nep-award Voor het ontwerpen van onze HAN indie-game award hebben wij afgekeken bij veel andere ontwerpen als de 1UP award. Zie de afbeelding links voor het uiteindelijke resultaat.
Afbeelding rechts: Binary Messiah, (2012), Game of the year award.
5
2.2 Televisiepresentator Na specialist Ton van Eck advies te hebben gevraagd over het ontwerp van een persbericht, gaf hij ons de tip om een bekend persoon te vragen die de uitreiking heeft gedaan. Dit om het bericht realistischer te maken en meer allure te geven. Hiervoor hebben wij televisiepresentator Jordi van den Hoek gevraagd. Hij werkt o.a. voor BNN, 101TV en GamerGeeks. Jordi reageerde meteen enthousiast en heeft zelfs nog foto’s opgestuurd van zichzelf met een groen doek, zodat wij de berichten nog realistischer te laten lijken.
6
2.3 Persbericht Ook heeft Ton van Eck ons het advies gegeven om met de titel en een samenvatting de aandacht te trekken en duidelijk de boodschap over te brengen. Daarna is het makkelijk als je een kort verhaal opschrijft van ongeveer 200 woorden. Deze kortere verhalen worden vaak letterlijk overgenomen, aldus Ton. Maya Knepfel heeft ons advies gegeven over het visuele aspect van een persbericht. Zo hebben wij een klein lettertype gebruikt en het persbericht meer laten lijken op andere persberichten. Hieronder zie je het uiteindelijke ontwerp:
7
Dit zijn de resultaten van het persbericht via MailChimp:
Zoals je in de resultaten van MailChimp ziet is dat 46,% de mail daadwerkelijk heeft geopend. Van de 31 ontvangers heeft 21,4% de game gedownload. De website Female-gamers heeft het persbericht 3 keer geopend.
8
2.4 Social media Een berichtje op Twitter over onze nep awards is acht keer geretweet.
Een bericht op Twitter over mensen die onze game spelen is twee keer geretweet.
9
Hoofdstuk 3: Conclusies Op de deelvraag ‘Hoe kunnen we een leugen over onze game zo goed mogelijk in de vorm van een artikel formuleren?’ hebben wij een antwoord gevonden. Het is belangrijk dat je met de titel en een samenvatting de aandacht trekt en duidelijk de boodschap overbrengt. Daarna is het makkelijk als je een kort verhaal opschrijft van ongeveer 200 woorden. Deze kortere verhalen worden vaak letterlijk overgenomen. Op onze hoofdvraag ‘Is het mogelijk om de pers te manipuleren met een leugen over onze game?’ moeten wij op dit moment zeggen dat het niet mogelijk is. Van de 31 ontvangers is er geen een geweest die onze leugen gedeeld heeft. Wel moeten wij de kleine kanttekening plaatsen dat het mogelijk is dat op een later moment ze alsnog dit bericht plaatsen. Ook kan het zijn dat de pers het gemanipuleerde nieuws bijvoorbeeld niet spannend genoeg vonden om te plaatsen. De reden dat het programma Basta wel gelukt is om de pers te halen, in volgens ons omdat hun bericht meer aandacht trok. Wij denken achteraf dat een game van een student van de HAN te weinig aandacht trekt.
10
Literatuurlijst Binary Messiah. (2012). Game of the year award. Geraadpleegd op 15 maart 2014, van http://binarymessiah.wordpress.com/2012/12/09/2012-game-of-the-year-awards-genre-awards-best-indie-game/ Davies, Nick. (2010). Gebakken lucht. Geraadpleegd op 12 maart 2014, van http://www.bol.com/nl/p/gebakken-lucht/1001004006866229/ Jeroen Kraan (2014). Smartphonehit Flappy Bird verdient 50.000 dollar per dag. Geraadpleegd op 26 maart 2014, van http://www.nu.nl/gadgets/3694474/smartphonehit-flappy-bird-verdient-50000-dollar-per-dag.html Nu.nl (2010). Angry Birds 50 miljoen keer gedownload. Geraadpleegd op 26 maart 2014, van http://www.nu.nl/ games/2401706/angry-birds-50-miljoen-keer-gedownload.html NRC. (1999). Beatrix kritisch over pers. Geraadpleegd op 12 maart 2014, van http://retro.nrc.nl/W2/Nieuws/1999/11/29/Vp/03.html Peter Olsthoorn (2010). Data Driven fopt journalisten met gemak. Geraadpleegd op 26 maart 2014, van http:// www.leugens.nl/2010/06/20/data-driven-fopt-journalisten-met-gemak/ Vara. (2014).Broodje aap. Geraadpleegd op 3 april 2014, van http://spijkersmetkoppen.vara.nl/media/308151 Welkombijeen. (11 januari 2011). Basta: kom eens in de krant [Videobestand]. Geraadpleegd op 26 maart 2014, van https://www.youtube.com/watch?v=QVsSIXoxglM
11
Bijlagen Presentatievorm Als presentatievorm hebben wij gekozen voor de workshop: ‘Je liegt!’. Waarschijnlijk heeft de hele klas, inclusief docente Anne Coppens wel eens gelogen. Wij vragen de klas of er iemand in de klas is die afgelopen maand een keer gelogen heeft. Vaak is het een ‘leugentje om bestwil’, soms liegen mensen ook over een trein die te laat is, of een computer die het niet deed. Als er niemand wat zegt, geven wij wat aanwijzingen. We vragen dan of het moeilijk is om te liegen. De beste leugenaar gaat als eerst als proefpersoon uit de klas. De rest van de klas wordt in vier groepjes verdeeld. Drie van de vier groepjes moeten een leugen vertellen. Het andere groepje spreekt de waarheid. Als de proefpersoon raadt wie de waarheid spreekt krijgen dat groepje en de proefpersoon een beloning. Heeft de proefpersoon het fout en kies hij een groepje dat liegt, dan krijgt alleen dat groepje een beloning. Het kan zijn dat dit plan nog aangepast wordt als we nog betere ideeën krijgen. De reden van deze presentatievorm is dat we de leerlingen zelf een inzicht willen geven dat je niet alles zomaar moet geloven wat er in de pers staat.
12
Screenshots persberichten Facebook
13
14
NuJIJ
15
Retrokings
16
Kwaaii
17