CwM A MYNYDD
Rhaglen Datblygu Gwledig Rhifyn 2 • Hydref 2016
HWB I BROSIECTAU MEWN CYMUNEDAU GWLEDIG!
Ambell gynnig gwledig! Menywod sy’n Gweithio yn cerdded
GŴYL GERDDED CYMOEDD CYMRU SIED ARBENNIG
CELFYDDYD BOP YW HWN? YNNI CYNALIADWY
ERTHYGLAU Ambell gynnig gwledig!
04
Celfyddyd bop neu gelfyddyd wib 07 Nawr gallwch fwynhau bwyd, diod a llety Cwm a Mynydd Sied arbennig
08 10
Helo! C
roeso i ail rifyn Cylchlythyr Cwm a
diddorol a allai gael cymorth gan raglen Cwm
Mynydd – gobeithio y cewch y rhifyn
a Mynydd. Llongyfarchiadau i’r prosiectau
hwn yr un mor ddifyr â’r un diwethaf!
sydd wedi llwyddo yng nghylch diweddar
Ers cyfarfod diwethaf Grŵp Gweithredu Lleol
y Gronfa Datblygu Cymunedau Gwledig;
Cwm a Mynydd, bu nifer o ddatblygiadau. Yn
mae 5 prosiect yn mynd ymlaen i ail gam y
gyntaf, cynhaliwyd y Refferendwm ar yr Undeb
broses asesu. Hefyd, rydym wedi cael adborth
Ewropeaidd ym mis Mehefin a bydd y canlyniad
cadarnhaol gan Lywodraeth Cymru ynghylch
yn cael effaith sylweddol yng Nghymru a
ein prosiectau Cynllun Rheoli Cynaliadwy a
gweddill y Deyrnas Unedig. Rydym wedi cael
byddwn yn cyflwyno’r canlynol i’r cylch ariannu
cadarnhad gan Lywodraeth Cymru bod cyllid
nesaf: ‘Tiroedd Comin Gelligaer a Merthyr’ a’r
ar gyfer rhaglen LEADER sy’n ariannu Cwm a
‘Bartneriaeth Tirwedd Ddeheuol’. Mae cronfeydd
Mynydd wedi’i sicrhau hyd at fis Rhagfyr 2021.
eraill ar agor ac ar fin agor trwy’r Rhaglen
Er bod hyn yn newyddion da, rydym yn aros am
Datblygu Gwledig ac rydym yn eich annog chi i
ragor o fanylion ynghylch effaith y Refferendwm
gyd i ymchwilio i’r ffynonellau cyllid hyn - http://
Gŵyl Gerdded Cymoedd Cymru 22
ar y Rhaglen Datblygu Gwledig ehangach ac
gov.wales/topics/environmentcountryside/
yn wir ar raglenni eraill a ariennir gan yr Undeb
farmingandcountryside/cap/ruraldevelopment/
Y Gronfa Datblygu Cymunedau Gwledig
Ewropeaidd.
wales-rural-development-programme-2014-
Menywod sy’n Gweithio yn cerdded!
13
Gweld beth sydd dan ein traed!
14
Cwm a Mynydd yn y Sioeau Amaethyddol
17
Ynni Cynaliadwy
18
Gwobrau Fforwm Busnes Caerffili 21
24
RhDG Cwm a Mynydd Fferm Tŷ Fry, Heol y Bedw Hirion, Bedwellte, NP12 0BE. Ff: 01443 838 632 rhaglendatblygugwledig@caerffili.gov.uk www.caerffili.gov.uk/cefngwlad
Yn ail, croeso cynnes i Julian Bosley sy’n ymuno â
2020/?lang=cy.
Thîm Rhaglen Datblygu Gwledig Cwm a Mynydd
Gobeithio y byddwch yn mwynhau’r ail rifyn
fel Swyddog Ynni Cynaliadwy. Mae Julian wedi
hwn o Gylchlythyr Cwm a Mynydd a chofiwch
bod yn mynd o gwmpas i gwrdd â gwahanol
gysylltu â ni os oes gennych unrhyw ymholiadau
bartneriaid a rhanddeiliaid ac wedi nodi nifer o
neu unrhyw syniadau ar gyfer prosiectau yr
brosiectau a allai fod yn gyffrous i fwrw ymlaen
hoffech eu trafod – rydym ni yma i helpu.
â nhw. Cysylltwch ag ef ar bob cyfrif oherwydd mae ganddo ddiddordeb mawr mewn unrhyw syniadau sydd gennych am brosiectau arloesol.
Tîm Rhaglen Datblygu Gwledig Cwm a Mynydd
Diolch yn fawr i bawb sydd wedi cyflwyno cais i’r gronfa weithredu. Mae nifer o brosiectau
2 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 3
Cwm a Mynydd @cwmamynydd . May 7
We’re not just at the #caerphillyfoodfest we are forging ahead with the #CaerphillyChallenge #flyingtheFlagForEurope
AMBELL GYNNIG GWLEDIG! CRONFA WEITHREDU
Y
m mis Gorffennaf caeodd y broses
ac i nodi cyfleoedd i gydategu rhaglenni
‘galwad agored’ gyntaf ar gyfer
strategol ac ychwanegu gwerth atynt. Yn dilyn
prosiectau i gael eu hariannu trwy’r
yr asesiad hwn, bellach mae’r prosiectau’n cael
gronfa weithredu. Mae’r gronfa weithredu ar gael
eu cyflwyno i Grŵp Gweithredu Lleol Cwm a
i ariannu prosiectau peilot sydd eisiau rhoi prawf
Mynydd i gael eu hasesu.
ar syniadau a dulliau arloesol yn ardal Grŵp Gweithredu Lleol Cwm a Mynydd.
Os yw’r Grŵp Gweithredu Lleol yn fodlon cefnogi’r prosiectau, bydd cyfle i bob ceisydd
Drwy’r broses ‘galwad agored’, mae amrywiaeth
gyflwyno ei brosiect i’r Grŵp a disgrifio’r hyn
fawr o brosiectau wedi cael eu cyflwyno gan
mae’n gobeithio ei gyflawni. Y gobaith yw y
arddangos syniadau arloesol pobl a sefydliadau
bydd y broses hon yn cynnig mwy o gyfleoedd
ar draws ardal Grŵp Gweithredu Lleol Cwm a
i brosiectau gydweithio a chydweithredu ac
Mynydd. Fel rhan o’r asesiad cychwynnol o’r
yn helpu i feithrin, o’r cychwyn cyntaf, y dull
prosiectau, anfonwyd pob cais at Lywodraeth
partneriaethol a gaiff ei wreiddio yn y gwaith o
Cymru i gael ei sylwadau, yn arbennig i asesu
gyflawni pob prosiect.
problemau posibl o ran ‘cymorth gwladwriaethol’ 4 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 5
Cwm a Mynydd @cwmamynydd . May 7
Cwm a Mynydd Creatives Arts Week 2016 9th until 15th July celebrates local creative talent! @cwmamynydd
CELFYDDYD BOP NEU GELFYDDYD WIB POBL GREADIGOL CWM A MYNYDD YN ARLOESI UNWAITH ETO ros yr ychydig
wrth i M&R Barbers, The Family
o farchnata a hyrwyddo’r
flynyddoedd
Dental Health Centre, Hosbis
digwyddiad sy’n caniatáu
diwethaf, mae
Dewi Sant, Parc Penallta a Thŷ
i’n cefnogaeth ymestyn
Rhaglen Datblygu Gwledig
Penallta gael gwedd newydd
ymhellach fyth. Gweithiodd
Cwm a Mynydd wedi bod yn
ac annisgwyl fel orielau dros
y prosiect gyda 12 o artistiaid
cynorthwyo pobl greadigol
dro. Ddaeth y llwybr hwn
ac aelodau o Gymdeithas
i rannu eu creadigrwydd yn
ddim i ben yno chwaith wrth
Celfyddydau Dwyrain Canol
helaeth ac nid oedd 2016 yn
i gariad at gelf ledu o Ystrad
y Cymoedd ac 8 oriel wib yn
wahanol. Drwy Rwydwaith
Mynach i gyrraedd yr Ystafell
ogystal â Thîm Canol Trefi a
Pobl Greadigol Cwm a Mynydd,
Fyw yn Nhredegar Newydd,
Datblygu Celfyddydau Cyngor
rydym yn creu gofod lle gall
Oriel a Stiwdios y Gweithwyr
Bwrdeistref Sirol Caerffili.
artistiaid, crochenwyr, cerfwyr
yn y Porth a Chymdeithas
Cynhaliwyd yr wythnos o 9 i 15
ac animeiddwyr, i enwi ond
Celfyddydau Dwyrain Canol y
Gorffennaf wrth i ymwelwyr
ychydig, ddod ynghyd i drafod
Cymoedd yn Argoed.
grwydro ar hyd y llwybr i
D
syniadau a phrosiectau a rhannu profiadau. Drwy’r
6 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Agorodd nifer o bobl greadigol
broses hon y daeth y
ddrysau eu stiwdios, gan
syniad o gynnal ‘Wythnos y
ddangos i’r cyhoedd y broses
Celfyddydau’ i’r amlwg yn ôl
greadigol yn ei chynefin.
yn 2014. Yn 2016, dychwelodd
Cynhaliwyd stiwdios agored
Wythnos y Celfyddydau
yn Argoed, Parc Penallta a
yn llai fel Celfyddyd Bop
Threcelyn. Am y tro cyntaf
ac yn fwy o Gelfyddyd Wib
i’r artistiaid a’r rhwydwaith,
wrth i Stryd Fawr Ystrad
roedd Wythnos y Celfyddydau
Mynach gael ei gweddnewid
2016 yn gywaith gwirioneddol
yn gyfres o orielau gwib.
rhwng rhaglen Cwm a Mynydd
Cydweithiodd artistiaid lleol
a’r bobl a gymerodd ran wrth i
i greu canolfannau creadigol
bob artist gyfrannu at y gwaith
ddarganfod yr annisgwyl ar draws y cymoedd. Mae cynlluniau ar gyfer Wythnos y Celfyddydau 2017 ar y gweill eisoes!
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 7
Cwm a Mynydd @cwmamynydd . 8 Feb
Get Booking, last places on FREE #Branding Workshop with the incredible@Tessa_Stuart @#Abergavenny - 19th Oct 9 - 1pm surveymonkey.co.uk/r/FWZFYWN
NAWR GALLWCH FWYNHAU BWYD, DIOD A LLETY CWM A MYNYDD GYDA’R RHWYDWAITH BWYD, DIOD A LLETYGARWCH NEWYDD
M
ae’r Rhwydwaith
fwydydd a diodydd rannu gofod
edrych ar yr hyn mae brand a
Bwyd, Diod a
gyda busnesau a mentrau a allai
deunydd pacio yn ei wneud i
Lletygarwch yn dwyn
ei gwerthu a’i stocio.
gynyddu gwerthiant, yn ogystal
ynghyd ddwy elfen hanfodol ym myd Cwm a Mynydd - Bwyd a
Gan lansio yng Ngŵyl Bwyd
â Gŵyl Fwyd y Fenni yn sôn am
Bwyd, Diod a Lletygarwch yn
digwyddiadau rhanbarthol
sut i gael safle yn yr ŵyl honno
y Sir. Bydd yr Arddangosfa
ddilyn y ddolen hon i gael
yn 2017. Bydd y digwyddiad
hon yn gweithio gyda Fforwm
lle yn y digwyddiad https://
hefyd yn arddangos y busnes
Busnes Caerffili a hefyd Cywain
www.surveymonkey.co.uk/r/
bwyd lleol llwyddiannus
i gynnig amrywiaeth o gymorth
FWZFYWN .
Baked by Mel (busnes a
i gynhyrchwyr a darparwyr
gefnogwyd gan Gwm a Mynydd
lletygarwch annibynnol, gyda’r
o dan y rhaglen flaenorol) a
nod o roi hwb i gadwynau
Diod, a Lletygarwch. Er ein bod
a Diod Caerffili, mae Rhaglen
ni’n sylweddoli mai tri pheth
Cwm a Mynydd wedi gweithio
yw’r rheiny, mewn gwirionedd,
gydag aelodau’r rhwydwaith
mae dau rwydwaith rhaglen
i greu cyfleoedd mewn
datblygu gwledig 2.0 wedi uno
digwyddiad rhwydweithio
i greu Rhwydwaith mwy a gwell
rhanbarthol newydd a gynhelir
yn rhaglen datblygu gwledig
ar 18 a 19 Hydref yn y Bont-faen
3.0 gan adlewyrchu’r buddion
a’r Fenni, gyda phrif weithdy
White Castle Vinyard. Mae’r
a geir wrth i wneuthurwyr
gan Tessa Stuart, awdur ‘Packed’
Rhwydwaith hefyd yn arwain
ein hamrywiaeth anhygoel o
a ‘Flying off the shelves’, yn
y gwaith o greu Arddangosfa
8 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
cyflenwi lleol a’r economi leol. Gall cynhyrchwyr bwyd a
Gall y bobl sydd â diddordeb yn yr Arddangosfa anfon neges e-bost at rdp@caerphilly.gov.uk i gofnodi eu diddordeb mewn bod yno
gweithio gydag aelodau o’r Rhwydwaith i greu cyfleoedd! ”
diod sydd â diddordeb yn y
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 9
....dod â mudiad y Siediau i Gaerffili”
NID FFASIWN FFITRWYDD NEWYDD GYDA MELIN DRAED,
Cwm a Mynydd
+
Follow
@cwmamynydd
OND DYNION MEWN
Don’t forget if u want 2 know more about Men’s Sheds, join us & @MensShedCymru tomorrow pm @ Aberbargoed Grasslands
SIED GYDA MELIN LIFIO
RETWEET
LIkES
3.59 am - 18 May 2016
SIED ARBENNIG O sgwrs ar hap dros frechdan mewn cynhadledd ar Dai
M
i ddod â ‘Mudiad y Siediau’
Mynydd a Groundwork, ac yn
caled) ac maen nhw’n bwriadu
i Gaerffili. Mae wedi bod yn
cael ei chefnogi bob wythnos
mynd i ymweld â siediau eraill
broses hir, gan fod sied go
gan Gymunedau yn Gyntaf
yn y De. Mae’r prosiect wedi
ae Men’s Sheds Cymru yn sefydliad sy’n hyrwyddo
iawn yn fan sy’n cael ei arwain
Gorllewin Canol y Cymoedd
creu cysylltiadau gyda Gofal a
ac yn cynorthwyo â’r gwaith o greu mannau lle
a’i gefnogi gan y dynion eu
a ninnau. Mae’r dynion wedi
nifer o sefydliadau eraill ac mae
gall dynion o bob oed ddod ynghyd i fwynhau eu
hunain ac nid swyddogion
uwchraddio Olwyn y Menywod
ymhell ar y ffordd i fod yn sied
Gwledig yn y Drenewydd
diddordebau, datblygu rhai newydd a threulio amser gydag eraill
neu weithwyr cymorth. Fodd
sy’n Gweithio, wedi creu nifer
gyflawn gyda’i chyfansoddiad
yn 2014 i weithdy prysur
sydd eisiau gwneud yr un peth. Ychydig o gyfarfodydd wedyn ac
bynnag, erbyn hyn mae
o botiau planhigion i grŵp
ei hun. Mae’r ‘siedwyr’ (term
yn Aberbargod, mae
roedd Cwm a Mynydd wedi ymrwymo’n llwyr i ethos y prosiect ac
sied Aberbargod yn cael ei
lleol ac wedi bod yn gweithio
technegol) yn cwrdd rhwng
Rhaglen Cwm a Mynydd
yn ei weld yn ffordd o fynd i’r afael â rhai o’r problemau a nodwyd
thraed dani ac mae ganddi 7
ar eu prosiectau personol eu
1pm a 3pm ar brynhawn Iau ar
yn symud mewn ffyrdd
yn ein Strategaeth Datblygu Lleol. Gyda chymorth Men’s Sheds,
aelod a chartref yn Iard Pren
hunain (o atgyweirio strimwyr
Ystâd Ddiwydiannol Bowen.
annisgwyl.
Groundwork Cymru a Chymunedau yn Gyntaf Caerffili aeth ati
a Gweithdy ar y cyd Cwm a
i carved ohm’s a silffoedd pren
10 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 11
Cwm a Mynydd
+
Follow
@cwmamynydd
#WorkingWomen returns with a #Walk & #Talk from the amazing @Jacq_Williams Thurs about overcoming challenges & trekking the #Sahara 10.00 am - 6 Sep 2016
MENYWOD SY’N GWEITHIO YN CERDDED!
A
r 8 Medi cynhaliodd y Rhwydwaith
adeilad a oedd yn gaffi Eidalaidd yn y 1920au.
Menywod sy’n Gweithio ei
Sefydlwyd Tyfu yn 2012 gan yr elusen Drugaid
ddigwyddiad diweddaraf gyda thaith
sy’n helpu pobl â phroblemau gyda chyffuriau i
gerdded a sgwrs gan Jacquie Williams. Jacquie yw Rheolwr Gyfarwyddwr SCS Aftercare Smoke Vent Maintenance a hi yw Llywydd Grŵp Menywod sy’n Cerdded. Ond mae hefyd yn gefnogwr brwd i Ymchwil Canser Cymru ac yn ddiweddar bu ar daith gerdded yn Anialwch y Sahara yng nghwmni Julien McDonald, y dylunydd ffasiwn a anwyd ym Merthyr Tudful, i godi arian i’r elusen. Cyfarfu aelodau’r rhwydwaith ger canolfan y Twyn yng Nghaerffili ac yna, gan gael eu tywys gan Jacquie a Kev (cynrychiolydd tîm Cwm a Mynydd a’r ‘dyn symbolaidd’ y noson honno) cerddon nhw ychydig o ffordd i Gastell Caerffili, lle soniodd Kev yn fyr wrth y grŵp am hanes y castell ac am chwedl y ‘Fenyw Werdd’.
gael gwaith unwaith eto. Mwynhaodd y grŵp bwffe gwych yng nghaffi Tyfu wrth i Jacquie roi cyflwyniad am ei thaith, yr heriau a wynebodd yn y Sahara a hefyd yr heriau a wynebai o ddydd i ddydd yn ei bywyd proffesiynol. Ar ddiwedd y noson bu’r aelodau’n rhwydweithio ac yn gofyn cwestiynau i Jacquie. Cynhelir cyfarfod nesaf y rhwydwaith ar nos Fercher 12 Hydref yn Llancaiach Fawr. Bydd yn cynnwys Taith Ysbrydion a sgwrs gan Diane Walker, pennaeth y tîm rheolwyr yn Llancaiach, sydd i gyd yn fenywod. I gael mwy o wybodaeth ac i gael lle yn y digwyddiad ewch i https:// www.eventbrite.co.uk/e/a-guided-ghost-tourtickets-7729999174
Yna aeth y grŵp trwy’r dref i Gaffi Cymunedol Tyfu. Mae hwn yn fenter gymdeithasol mewn 12 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 13
GWELD BETH SYDD O DAN EIN TRAED! – WYTHNOS ARCHEOLEG
C
ynhelir yr Wythnos Archeoleg
ysgol ychydig o flynyddoedd yn ôl oherwydd i
flynyddol ym mis Gorffennaf ac eleni
ganser concrit gael ei ddarganfod yn yr adeilad
fel rhan o’r wythnos penderfynodd
ac mae yn y broses o gael ei dymchwel. Cyn i’r
Cymdeithas Hanes ac Archeoleg Aberystruth
tir gael ei adfer a’i ddefnyddio at ryw ddiben
wneud arolwg geoffisegol.
newydd gofynnodd y gymdeithas am gael
Sefydlwyd Cymdeithas Hanes ac Archeoleg Aberystruth dim ond 3 blynedd yn ôl ac mae’n elusen ddielw a grëwyd i ymchwilio i bopeth sy’n
gwneud yr arolwg i gael mwy o wybodaeth am weithgareddau a gyflawnwyd ar y tir yn yr hen ddyddiau.
ymwneud ag archeoleg, hanes a threftadaeth
Gyda chymorth aelodau o’r gymdeithas ac
yn hen blwyf Aberystruth, a’u cofnodi. Roedd y
aelodau o Archeolegwyr Ifanc Aberhonddu,
plwyf hwn 14 milltir o hyd a 7 milltir o led ac yn
canolbwyntiodd yr arolwg geoffisegol ar ddarn
ymestyn o Frynmawr i Aber-big ac o Beaufort i
o dir lle safai adeiladau’r hen waith haearn gynt,
Gwm Tyleri.
oedd yn dyddio o’r 18fed ganrif.
Gwnaethpwyd yr arolwg geoffisegol ar diroedd
Rhoddir manylion y canfyddiadau ac adroddiad
hen Ysgol Gyfun Blaenau, ar ddarn a arferai
ar yr arolwg yn y cylchlythyr nesaf – gwyliwch y
fod yn rhan o’r maes chwaraeon. Caeodd yr
gofod hwn!
14 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 15
Cwm a Mynydd @cwmamynydd . Sep 16
This Friday we’re @ #Nelson Type #Ewe Sales in Nelson talking all this #Agri & #rural - If u’r there come say hi, if not send questions here.
CwM A MYNYDD @ YN Y SIOEAU AMAETHYDDOL
O
s oeddech chi yn sioe Machen neu
cynhaliwyd y sioe ar gae sioeau Coed Duon yng
sioe Bedwellte eleni mae’n siŵr
Nghefn Fforest ond yn 2016 symudodd y sioe i
y gwelsoch y bois o dîm Cwm a
Lancaiach Fawr. Bellach mae’r sioe mewn lleoliad
Mynydd yno’n hyrwyddo ein gwaith. Ers i’n
gwirioneddol wledig a bu’n llwyddiant ysgubol.
gwaith ddechrau ar y Rhaglen Datblygu Gwledig
Cydweithiodd tîm Cwm a Mynydd gyda Chlwb
yn ôl yn 2009 rydym wedi rhoi blaenoriaeth i
Ffermwyr Ifanc Gelligaer a’r Cylch i greu stondin
gefnogi’r sioeau amaethyddol lleol, er mwyn rhoi
ryngweithiol debyg i’r un yn sioe Machen.
gwybod i bobl am ein gwaith a darparu mannau
Unwaith eto bu modd inni rannu ein gwaith a
arddangos rhyngweithiol i artistiaid a chrefftwyr
chael syniadau at y dyfodol oddi wrth ymwelwyr
a chynhyrchwyr bwyd a diod lleol.
â’r sioe.
Yn sioe Machen penderfynom ni greu
Byddwn yn mynd i’r sioeau eto yn 2017 ac
gweithgaredd a fyddai, yn ein tyb ni, yn ennyn
edrychwn ymlaen at gefnogi ein diwydiannau
diddordeb ymwelwyr iau, trwy greu rasys yn null
amaethyddol llewyrchus fel hyn.
ffeiriau gwledig traddodiadol ac iddynt elfen o sgil. Dewisom ni thema cadwyn gyflenwi fer a rhoi agwedd wledig hwyliog iddi. Daeth yn ras gyfnewid lle mai ffermwr oedd un rhedwr a gyrrwr lori oedd y llall. Roedd yn rhaid i’r ffermwr fynd â’r cynnyrch (wyau a chaws) at y gyrrwr lori oedd wedyn yn gorfod cario’r holl nwyddau i’r farchnad mewn un daith. Defnyddiwyd y rasys hyn i annog teuluoedd i ddod i’n stondin ac wedyn roedd modd inni rannu gwybodaeth gyda nhw am ein gwaith a chael awgrymiadau ar gyfer prosiectau yn y dyfodol o’r sgyrsiau hyn. Roedd sioe Bedwellte eleni’n gyffrous iawn gan ei bod wedi symud. Am fwy na 120 o flynyddoedd
16 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 17
Cwm a Mynydd @cwmamynydd . 19 Mar 2015
Some great potential opportunities highlighted at the Re:Fit Cymru & VentureCymru events last wk providing plenty of food for RDP thought!
YNNI CYNALIADWY
E
rbyn hyn mae Julian Bosley wedi ymuno â thîm Rhaglen Datblygu Gwledig Cwm a Mynydd. Yn ei waith
bydd Julian yn canolbwyntio ar weithio gyda ffermwyr, busnesau a chymunedau yn ardal y Rhaglen i ymchwilio i gyfleoedd o ran ynni
technolegau adnewyddadwy
Yn olaf, o gofio amrywiaeth
‘cenhedlaeth nesaf’ newydd
y prosiectau a phartneriaid
mewn amrywiaeth o
sy’n ymwneud â thîm y
strwythurau adeiledig, gan
Rhaglen Datblygu Gwledig
weithio gyda phrifysgolion
a’r amrywiaeth o gynigion
a busnesau lleol i ddatblygu
sydd wedi cael eu cyflwyno i
partneriaethau busnes a
(a thrwy) y Grŵp Gweithredu
chadwynau cyflenwi byr.
Lleol a Llywodraeth Cymru,
Byddai Julian hefyd yn hoffi
mae Julian yn hapus i weithio
siarad â ffermwyr sydd â
gydag unrhyw un sy’n teimlo y
diddordeb, o bosibl, mewn
gallai rhywbeth cysylltiedig ag
Mae’r prosiectau ‘byw’ yn cynnwys, er enghraifft,
dechrau ‘grŵp prynu’, gyda
ynni cynaliadwy gynorthwyo
ymchwilio i ddefnyddiau amgen i gnydau
golwg ar gael rhywfaint o bŵer
â’i sefyllfa – cysylltwch ag ef i
fel cynhyrchion heblaw bwyd a chynnwys
prynu trwy gaffael ar y cyd.
drafod eich syniadau!
cynaliadwy, boed prosiectau mewn partneriaeth a chynlluniau cymunedol ar raddfa fach neu raddfa fawr. Mae Julian hefyd yn awyddus i ddatblygu rhwydweithiau a grwpiau clwstwr newydd i sectorau penodol, er mwyn canfod anghenion a buddiannau cyffredin a dod o hyd i gyfleoedd newydd posibl i arallgyfeirio i ffermwyr a busnesau bach a chanolig lleol.
18 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cysylltwch i drafod eich syniadau!”
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 19
GWOBRAU FFORWM BUSNES CAERFFILI
P
a un ydych chi’n adeiladwr neu bobydd, ym maes gofal plant neu’n ymchwilydd clinigol neu hyd yn oed ffermwr neu ymgynghorydd ariannol, gwyddom fod yna faint fynnir o fusnesau clyfar, creadigol
a chynhyrchiol o bob lliw a llun yng Nghaerffili. Bob blwyddyn mae Fforwm Busnes Caerffili’n cynnal gwobrau busnes sydd gyda’r gorau yng Nghymru. Mae Gwobrau Fforwm Busnes Caerffili, sy’n gwobrwyo’ch llwyddiant ac yn cydnabod yr hyn rydych chi neu’ch busnes wedi’i gyflawni, yn agored i unrhyw fusnes sy’n gweithredu yng Nghaerffili ac yn cynnig cyfle i chi glochdar am eich llwyddiant. Mae 9 categori i gyd gan gynnwys Busnes y Flwyddyn – Llai na 25 o Weithwyr Cwm a Mynydd @cwmamynydd . Sep 21
Its back, its bigger tha ever & its 15 years old! The @cbforum Awards have returned. Get entering you clever lot cbforum.co.uk/awards - categories-2016
a Chyfraniad at yr Economi Wledig. Felly pa un ydych chi’n hunangyflogedig neu’n gyflogedig, o gwmni mawr neu’n gweithio o gartref, yn gweithio mewn tref, ar safle diwydiannol neu ar fferm yn gwneud bwyd neu beiriannau arcêd, yn llunio celfyddyd neu gynlluniau adeiladu, yn cynhyrchu ceir neu’n ffitio teiars, yn ysgrifennu rhaglenni i’r teledu neu TG neu hyd yn oed yn cynorthwyo pobl ifanc i gael gwaith, cynigiwch am Wobrau Fforwm Busnes Caerffili heddiw. Eleni bydd Fforwm Busnes Caerffili’n cynnal Cinio Gala i ddathlu 15 mlynedd o’r Gwobrau ar nos Wener 18 Tachwedd 2016 yn Bryn Meadows Golf, Hotel and Spa, dan arweiniad cyflwynydd rhaglenni teledu BBC Cymru, Jamie Owen.
MAE GWOBR CYFRANIAD AT YR ECONOMI WLEDIG YN ÔL!
Mae Rhaglen Cwm a Mynydd wedi cefnogi’r gwobrau dros y 4 blynedd diwethaf ac mae ein categori, ‘Cyfraniad at yr Economi Wledig’ wedi bod yn un o’r categorïau amlycaf sy’n hyrwyddo busnes yn ein cymunedau gwledig. Mae’r
www.cbforum.co.uk/awards-categories-2016
buddugwyr blaenorol wedi cynnwys Hallets Real Cider (mae’r bobl glyfar hynny wedi ennill ddwywaith), Plant2Plate ac enillodd aelod o’n Grŵp Gweithredu Lleol, Glyn Davies Auctioneers yn 2015. Gobeithio am flwyddyn hynod lwyddiannus arall i gefn gwlad Caerffili a Blaenau Gwent!
20 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 21
cyfres o 18 taith cerdded ym mhob un o’r 5
partneriaeth â Menter Iaith Caerffili a’i thywys
awdurdod sy’n amrywio o hawdd i egnïol iawn.
gan ein ceidwad sy’n siarad Cymraeg, Kerry
Mae Tîm Rhaglen Datblygu Gwledig Cwm a
Galey.
Mynydd yn ymwneud â’r ŵyl ers inni ddechrau
Maenordy a mwy – Taith gerdded o
ein gwaith yn 2009 a phob blwyddyn rydym yn
Lancaiach Fawr i Barc Penallta hardd i weld
cyfrannu at y gwaith o ddatblygu a chynnal yr
‘Swltan’, y cerflun pridd mwyaf ond un yn Ewrop.
ŵyl. Gwasanaeth ceidwaid cefn gwlad Cyngor
Roedd y daith hon yn llawn dop o wybodaeth
Caerffili sy’n darparu’r tywyswyr i’n cyfres o
am dreftadaeth leol, hanes a ffeithiau am y
deithiau cerdded ac eleni y teithiau oedd:
bywyd gwyllt sy’n doreithiog yn y parc ac yng
Llwybr Deg Carreg – Llwybr sy’n edrych ar
Nghors Nelson.
ddeg o nodweddion hanesyddol Cwm Darran
Mynyddislwyn Mawreddog – Taith
gan fwynhau golygfeydd syfrdanol dros Gelligaer
gerdded swynol trwy Gwm Sirhywi oedd yn
a Chomin Merthyr.
cynnwys golygfeydd ysblennydd yn rhan gyntaf
Llwybr Gefail Machen – Taith hudolus o
yr hydref.
gwmpas hanes diwydiannol Machen dawel gan
Unwaith eto daeth nifer dda o bobl i’r ŵyl eleni.
gynnwys olion yr efail ac ymweliad â pharlwr
Bydd y rhaglen y flwyddyn nesaf yn dilyn thema
hufen iâ poblogaidd iawn Basil & Rusty a saif
Croeso Cymru, ‘Blwyddyn Chwedlau’.
ar ben llwybr Machen. Cafodd y daith hon ei thywys yn Gymraeg; cafodd ei chynnal mewn
GŴYL GERDDED CYMOEDD CYMRU LLWYBR GEFAIL MACHEN LLWYBR DEG CARREG
M
ae Gŵyl Gerdded Cymoedd Cymru’n cael ei chynnal ers 12 mlynedd ac mae’n fenter gydweithredol rhwng
awdurdodau lleol cyfagos Caerffili, Blaenau
MYNYDDISLWYN MAWREDDOG MAENORDY A MWY
Gwent, Rhondda Cynon Taf, Merthyr Tudful a Thorfaen. Cynhelir yr ŵyl bob blwyddyn ym mhythefnos cyntaf mis Medi ac mae’n cynnwys
22 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 23
Y GRONFA DATBLYGU CYMUNEDAU GWLEDIG
Cwm a Mynydd @cwmamynydd . Sep 23
Looking Forward to @CREWRegenWales ‘Sustaining Welsh Communities’ conference on Monday which promises to be interesting and engaging event.
HWB I BROSIECTAU MEWN CYMUNEDAU GWLEDIG!
L
longyfarchiadau mawr i’r 5 prosiect
gefnogi grwpiau cymunedol sy’n gwneud gwaith
sydd wedi llwyddo yng nghylch
gwych. Os bydd yr holl brosiectau’n llwyddo yn
diweddaraf (mis Mehefin) y Gronfa
yr ail gam, gallai ardal Grŵp Gweithredu Lleol
Datblygu Cymunedau Gwledig. Maen nhw’n
Cwm a Mynydd gael buddsoddiad gwerth mwy
cynnwys amrywiaeth fawr o brosiectau o ynni
na £800,000, sy’n newyddion ardderchog.
adnewyddadwy cymunedol, i brif gynllun adfywio, gwelliant i barc cymunedol a rhaglen dehongli i argraffydd 3D.
Deallwn gan Lywodraeth Cymru y bydd dau gylch arall o gyllid ar gael o’r Gronfa Datblygu Cymunedau Gwledig, sef un ym mis Rhagfyr ac
Bydd y prosiectau hyn yn mynd ymlaen i’r ail
un ym mis Chwefror. Ein gobaith yw sicrhau mwy
gam asesu ac os byddan nhw’n llwyddo, y
o gyllid trwy’r Gronfa a fydd yn helpu i gefnogi
gobaith yw y byddan nhw’n ychwanegu gwerth
amrywiaeth o brosiectau a grwpiau eraill.
i’r rheiny sydd eisoes wedi cael eu cymeradwyo
Rhoddwn wybod ichi am hyn ond anogwn chi i
yng nghylch mis Ionawr ac yn dod â
gymryd rhan ac i gysylltu â ni oes ydych angen
buddsoddiad y mae mawr ei angen i’r ardal, gan
unrhyw gymorth gyda’ch ceisiadau.
24 • Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd
Cwm a Mynydd - www.cwmamynydd.co.uk • www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd • 25
RhDG Cwm a Mynydd Fferm Tŷ Fry Heol y Bedw Hirion Bedwellte NP12 0BE Ff: 01443 838 632 rhdg@caerffili.gov.uk www.caerffili.gov.uk/cefngwlad http://www.caerffili.gov.uk/cwmamynydd Ariennir Rhaglen Datblygu Gwledig Cwm a Mynydd gan Gymunedau Gwledig Llywodraeth Cymru – Rhaglen Datblygu Gwledig 2014-2020 a gyd-ariennir gan Gronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig a Llywodraeth Cymru