Dosya
DOSTOYEVSKİ VE ESERLERİ ÜZERİNE Burak KANTUR
“Bütün nsanlığın son sınırı Dostoyevsk değ lse h ç k msed r!” Stefan Zwe g İnsan kalb n n en karanlık g r nt ler ne nüfuz eden Rus romancı Fyodor M haylov ç Dostoyevsk 'n n eserler edeb yat üzer nde der n b r etk yarattı. 20. yüzyıl kurgusu üzer nde muazzam b r etk ye sah p olan yazarın eserler çok çeş tl felsefi ve d n temalar çermekted r. Dostoyevsk 'n n en b l nd k eserler arasında Budala, Suç ve Ceza, Karamazov Kardeşler ve Yeraltından Notlar bulunmaktadır. Bu eserler n her b r ps koloj k der nl ğ le ünlüdür. Ayrıca Dostoyevsk , edeb yat tar h ndek en büyük ps kologlardan b r olarak kabul ed lmekted r. Del l k, c nayet ve nt harla sonuçlanan
aşağılama, kend n yok etme, tahakküm ve ölümcül öfke duygularının keşfinde, patoloj k durumların anal z nde uzmanlaşmıştır. Bu büyük eserler, felsefe ve pol t kada zamansız sorunları ele alan büyük “fik rler romanı” olarak da b l n r. Son olarak, bu romanlar edeb formdak deneyler yle çığır açmıştır.
YERALTINDAN NOTLAR “Baylar yemin ederim, her şeyi fazlasıyla anlamak bir hastalıktır; hem de tam anlamıyla, gerçek bir hastalık.” (Yeraltından Notlar – Sayfa 11)
1864 yılında felsefi b r monolog ve kısmen anlatı olarak Yeraltından Notlar yayımlandı. Dosteyevsk 'n n daha önce yayımlanan eserler nde (İnsancıklar, Ez lenler ve Ölüler Ev nden Notlar) salt kahramanlarına acıyan b r nsansever görmek mümkündür ancak Yeraltından Notlar, Dostoyevsk evren n oluşumunu gözler önüne serer. B r yandan da Yeraltından Notlar, Suç ve Ceza'ya yönel k b r ısınma g b h ssett r yor. Dostoyevsk , romanda kend fik rler n parlak b r adamın ağzına sokmuş olab l r ama kend n yıkıcı b r karmaşa olarak görerek aynı zamanda onu baltalamıştır. Dostoyevsk yarattığı ant -kahramanıyla, nsanın n hayet nde rasyonel olmadığını ve bu nedenle, rasyonel b r pol t k yapının - hayal gücünde ne kadar mükemmel olursa olsun - gerçekç olmadığını ve prat kte başarısızlığa mahkûm olduğunu bel rtmekted r.
