Τρόφιμα...Είμαστε ο,τι τρώμε;

ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗ ΢ΦΟΛΗ ΠΕΙΡΑΙΑ 2012

Σρόφιμα… Είμαστε ό,τι τρώμε;

ΤΠΕΤΘΤΝΕ΢ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΕ΢ Μερτζάνη Φ. Κριπούρη Ε.

ΠΕΡΙΕΦΟΜΕΝΑ ΜΕ΢ΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΣΡΟΥΗ .............................................................................................. 5 1.

ΕΙ΢ΑΓΨΓΗ................................................................................................................... 5

2.

ΜΕ΢ΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΣΡΟΥΗ ...................................................................................... 5

3.

ΔΙΑΣΡΟΥΙΚΗ ΠΤΡΑΜΙΔΑ ΚΑΙ ΣΡΟΥΙΜΑ ΠΟΤ ΠΕΡΙΕΦΟΝΣΑΙ ΢‟ΑΤΣΗ ....... 6

4.

FAST FOOD ................................................................................................................ 9

5.

ΣΑ ΝΑΙ ΚΑΙ ΣΑ ΟΦΙ ΣΗ΢ ΔΙΑΣΡΟΥΗ΢ ............................................................... 11

6.

ΜΕ΢ΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΣΡΟΥΗ: ΜΤΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕ΢ ....................................... 13

7.

ΕΠΙΛΟΓΟ΢ ............................................................................................................... 17

8.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ ........................................................................................................ 17

9.

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ .......................................................................................................... 17

ΔΙΑΣΡΟΥΗ ΚΑΙ ΤΓΕΙΑ ................................................................................................... 31 1.

ΕΙ΢ΑΓΨΓΗ................................................................................................................. 31

2.

ΔΙΑΣΡΟΥΗ ΚΑΙ ΤΓΕΙΑ ........................................................................................... 31

3.

ΔΙΑΣΡΟΥΙΚΕ΢ ΔΙΑΣΑΡΑΦΕ΢ ................................................................................ 37

4.

ΜΕΙΨΜΕΝΗ ΠΡΟ΢ΛΗΧΗ ΣΡΟΥΗ΢ – ΕΠΙΠΣΨ΢ΕΙ΢ ........................................ 50

5.

CELEBRITIES ΜΕ ΔΙΑΣΡΟΥΙΚΕ΢ ΔΙΑΣΑΡΑΦΕ΢ ................................................ 62

6.

ΣΟ ΥΤ΢ΙΚΟ ΥΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΟΤ ΢ΠΙΣΙΟΤ............................................................ 66

7.

ΕΠΙΛΟΓΟ΢ ............................................................................................................... 69

8.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ ........................................................................................................ 69

9.

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ .......................................................................................................... 70

Α΢ΥΑΛΕΙΑ ΣΡΟΥΙΜΨΝ ................................................................................................ 76 1.

ΕΙ΢ΑΓΨΓΗ................................................................................................................. 76

2.

ΓΕΝΕΣΙΚΑ ΣΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΣΡΟΥΙΜΑ ........................................................ 76

3.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΩΟΝΣΑ ....................................................................................... 81

4.

ΚΑΣΕΧΤΓΜΕΝΑ ΣΡΟΥΙΜΑ .................................................................................. 84

2

5.

΢ΤΝΣΗΡΗΣΙΚΑ ΠΡΟ΢ΘΕΣΑ ΣΡΟΥΙΜΨΝ .......................................................... 85

6.

ΚΑΝΟΝΕ΢ ΤΓΙΕΙΝΗ΢ ΣΗ΢ ΚΟΤΖΙΝΑ΢ .............................................................. 86

7.

ΕΠΙΛΟΓΟ΢ ............................................................................................................... 91

8.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ ........................................................................................................ 91

9.

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ .......................................................................................................... 92

ΔΙΑΣΡΟΥΙΚΕ΢ ΚΡΙ΢ΕΙ΢ ................................................................................................. 95 1. ΕΙ΢ΑΓΨΓΗ .................................................................................................................... 95 2. ΠΕΙΝΑ – ΒΑ΢ΙΚΟΙ ΟΡΙ΢ΜΟΙ ..................................................................................... 95 3. ΑΙΣΙΑ ΣΗ΢ ΠΕΙΝΑ΢ ................................................................................................... 97 4. ΠΟΙΟΙ ΒΙΨΝΟΤΝ ΣΗΝ ΠΕΙΝΑ ΓΤΡΨ ΜΑ΢ ............................................................ 98 5. ΕΠΙΠΣΨ΢ΕΙ΢ ΣΗ΢ ΠΕΙΝΑ΢ ΢ΣΗΝ ΚΟΙΝΨΝΙΑ ΚΑΙ ΢ΣΟΝ ΑΝΘΡΨΠΟ ............ 99 6. ΑΝΣΙΜΕΣΨΠΙ΢Η ΣΗ΢ ΠΕΙΝΑ΢ ............................................................................. 100 7. ΛΤ΢ΕΙ΢ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΕΙΝΑ ......................................................................................... 101 8. Η ΠΕΙΝΑ ΢ΣΟΝ ΚΟ΢ΜΟ ......................................................................................... 102 9. Η ΠΕΙΝΑ ΢ΣΗΝ Ι΢ΣΟΡΙΑ ΣΗ΢ ΕΛΛΑΔΑ΢........................................................... 105 10. ΠΕΙΝΑ ΢ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΟΤ 2012 ....................................................................... 108 11. ΕΠΙΛΟΓΟ΢ ............................................................................................................... 108 12. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ ........................................................................................................ 109

3

ΠΙΝΑΚΑ΢ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΑ ΜΑΘΗΣΨΝ ΟΜΑΔΑ "ΓΙΓΑΝΣΕ΢" 1. ΑΡΓΤΡΟ΢ ΛΟΤΚΑ΢ 2. ΕΤ΢ΣΑΘΙΟΤ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ΢ 3. ΚΕΚΕΡΗ΢ ΓΙΑΝΝΗ΢ 4. ΚΤΠΡΙΨΣΗ΢ ΓΙΑΝΝΗ΢ 5. ΚΨΝ΢ΣΑΝΣΑΣΟ΢ ΠΑΤΛΟ΢

ΟΜΑΔΑ "MUFFINS" 1. ΓΚΕΚΑ ΚΡΙ΢ΙΛΝΣΑ 2. ΔΗΜΗΣΡΟΠΟΤΛΟΤ ΢ΟΥΙΑ 3. ΢ΕΡΙΥΗ΢ ΔΗΜΗΣΡΗ΢ 4. ΢ΜΤΡΝΙΨΣΗ΢ ΦΡΗ΢ΣΟ΢ 5. ΢ΟΡΨΣΟΤ ΥΛΨΡΑ

ΟΜΑΔΑ "CUP CAKES" 1. ΚΟΣΣΕΑ΢ ΢ΠΤΡΟ΢ 2. ΝΟΜΙΚΟΤ ΜΕΛΙΝΑ 3. ΣΖΕΥΕΡΗ ΑΘΗΝΑ 4. Σ΢ΑΓΚΑΡΟΠΟΤΛΟ΢ ΚΨΝ΢ΣΑΝΣΙΝΟ΢

ΟΜΑΔΑ "ΟΙ ΜΕΣΑΛΛΑΓΜΕΝΟΙ" 1. ΜΟ΢ΦΟΒΙΣΗ΢ ΓΙΑΝΝΗ΢ 2. ΠΑΝΑΓΟ΢ ΦΡΗ΢ΣΟ΢ 3. ΠΕΣ΢Α΢ ΝΙΚΟ΢ 4. ΦΑΜΟΤΡΙΔΗ΢ ΣΑ΢Ο΢

4

ΜΕ΢ΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΣΡΟΥΗ ΟΜΑΔΑ: ΓΙΓΑΝΣΕ΢

1. ΕΙ΢ΑΓΨΓΗ Η συγκεκριμάνη εργασήα που αναλΫβαμε, αναφάρεται στις διατροφικάς συνέθειες των ανθρώπων στην εποχέ μας. Διαλάξαμε αυτέν την εργασήα λόγω της επιθυμήας μας να ενημερωθούμε σχετικΫ με την διατροφέ μας. Για την ολοκλέρωση του project μας, χρησιμοποιέσαμε το διαδήκτυο, αλλΫ και ορισμάνες πληροφορήες από εγκυκλοπαήδειες των βιβλιοθηκών μας. Επήσης, για να αποκτέσουμε πιο αντικειμενικέ Ϋποψη, ζητέσαμε την γνώμη των συμμαθητών μας, μάσω ενός ερωτηματολογήου!

2. ΜΕ΢ΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΣΡΟΥΗ ΢τις αρχάς της δεκαετήας του 1950 ξεκήνησε μια μεγΫλη άρευνα, γνωστέ και ως η μελάτη των 7 χωρών. Σα ευρέματα της συγκεκριμάνης μελάτης , που διέρκεσε 30 χρόνια, άδειξαν ότι οι

Κρητικοή

εμφΫνιζαν το μικρότερο ποσοστό θνησιμότητας από

καρδιαγγειακΫ νοσέματα και καρκήνο, καθώς και το μεγαλύτερο μάσο όρο ζωές. Από τότε πολλάς επιστημονικάς μελάτες άχουν δεήξει ότι το αποτάλεσμα αυτό εήχε τις ρήζες

του στην παραδοσιακέ μεσογειακέ διατροφέ των

Κρητικών εκεήνης της εποχές. Σο μυστικό της μακροζωήας των μεσογειακών λαών και δη των Κρητικών έταν η απλέ και λιτέ διατροφέ τους. Μεσογειακέ διατροφέ εήναι το εήδος διατροφές που ακολουθεήται από τους ευρωπαϊκούς λαούς της Μεσογεήου δηλαδέ της ΕλλΫδας ,της Ισπανήας, της Ιταλήας, της Αλβανήας, πρώην Γιουγκοσλαβήας και της Κύπρου. Η διατροφέ αυτέ χαρακτηρήζεται

από

χαμηλέ κατανΫλωση λήπους και ιδιαήτερα κορεσμάνων λιπαρών οξάων, με ταυτόχρονη υψηλέ κατανΫλωση υδατανθρΫκων. Η μεσογειακέ διατροφέ εήναι επήσης πλούσια σε βιταμήνες ενώ η κύρια μορφέ λήπους εήναι το

5

ελαιόλαδο. Πολυετές άρευνες άχουν αποδεήξει ότι η μεσογειακέ διατροφέ θεωρεήται ως ο πλάον υγιεινός τρόπος διατροφές, αφού προστατεύει από καρδιακάς προσβολάς, καρκήνο, παχυσαρκήα και έπια νοητικέ διαταραχέ κ.α. ΦαρακτηριστικΫ της μεσογειακές διατροφές: 

Άφθονες φυτικάς ήνες από φρούτα, λαχανικΫ, ψωμή, δημητριακΫ, πατΫτες, όσπρια, καρπούς.



ΕλΫχιστα επεξεργασμάνα προϊόντα.



ΓαλακτοκομικΫ προϊόντα, καθημερινΫ, σε μικράς άως

μάτριες

ποσότητες. 

ΧΫρια και πουλερικΫ σε μικράς άως μάτριες ποσότητες.



Κόκκινο κράας σε μικράς ποσότητες.



Ελαιόλαδο ως κύρια πηγέ λιπαρών και κυρήως

πολυακόρεστων

λιπαρών οξάων. 

Μάτρια κατανΫλωση κόκκινου κρασιού, συνέθως ως συνοδεήα σε γεύματα.



ΚατανΫλωση φράσκων τοπικών προϊόντων εποχές.



Ενεργητικός τρόπος ζωές και τακτικέ σωματικέ Ϋσκηση.

3. ΔΙΑΣΡΟΥΙΚΗ ΠΤΡΑΜΙΔΑ ΚΑΙ ΣΡΟΥΙΜΑ ΠΟΤ ΠΕΡΙΕΦΟΝΣΑΙ ΢’ΑΤΣΗ Η πυραμήδα της μεσογειακές διατροφές χωρήζεται σε τρήα επήπεδα βΫσει της συχνότητας κατανΫλωσης των τροφήμων που απεικονήζει (σε μηνιαήα, εβδομαδιαήα και καθημερινέ βΫση). Η πυραμήδα άχει στη βΫση της τα τρόφιμα που πράπει να καταναλώνονται καθημερινΫ και σε σημαντικάς ποσότητες, ενώ αντήθετα στην κορυφέ της πυραμήδας, βρήσκονται οι τροφάς που πράπει να καταναλώνονται αραιΫ και σε μικρότερες ποσότητες. Σα κύρια χαρακτηριστικΫ της εήναι ότι εήναι πλούσια σε φρούτα λαχανικΫ και λήγο επεξεργασμάνα δημητριακΫ (ολικές αλάσεως). ΠεριλαμβΫνει την

6

καθημερινέ κατανΫλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και τη χρέση του ελαιόλαδου ως το κύριο λήπος της δήαιτας. Ακόμα περιλαμβΫνει την κατανΫλωση ψαριών, πουλερικών και οσπρήων σε εβδομαδιαήα βΫση, ενώ προτεήνει τον περιορισμό στην κατανΫλωση κόκκινου κράατος.

Οι τροφάς πλούσιες σε σύνθετους υδατΫνθρακες όπως το ψωμή, τα ζυμαρικΫ, τα δημητριακΫ ολικές αλάσεως, το ρύζι κλπ., βρήσκονται στη βΫση της πυραμήδας, κΫτι σημαντικό για όσους αθλούνται έ εήναι δραστέριοι, αφού εήναι μεγΫλες οι απαιτέσεις για τροφάς που προσδήδουν ενάργεια. Σο Ϋσπρο τυρή (φάτα, καλαθΫκι, κτλ.) μπορεή να τρώγεται καθημερινΫ σε μικρέ ποσότητα και το ελαιόλαδο πράπει να λαμβΫνει τη θάση που του αξήζει, δηλαδέ καθημερινέ κατανΫλωση σε μικρέ ποσότητα στις σαλΫτες και τα γεύματα. ΓενικΫ τα γαλακτοκομικΫ προϊόντα όπως το ασβάστιο εήναι απαραήτητα όχι μόνο για το κτήσιμο οστών αλλΫ και για τη διατέρηση της

7

οστικές μΫζας κατΫ τη διΫρκεια της ενέλικης ζωές. Επήσης μια διατροφέ πλούσια σε ασβάστιο μειώνει τον κήνδυνο φθορΫς των οστών στις μεγαλύτερες ηλικήες. Όσον αφορΫ το ελαιόλαδο παράχει προστασήα κατΫ της στεφανιαήας νόσου και, και κατΫ κΫποιων μορφών καρκήνου και διευκολύνει την αύξηση του σωματικού βΫρους. Σα όσπρια επήσης εδραιώνουν την θάση τους ανΫμεσα στα φρούτα και τα λαχανικΫ, κΫτι που μας υπενθυμήζει ότι το εθνικό μας φαγητό εήναι τα φασόλια και όχι τα παϊδΫκια. Σα όσπρια δήνουν ενάργεια, άχουν χαμηλΫ λιπαρΫ, πολλάς φυτικάς ήνες και εήναι πλούσια σε πρωτεΐνες . Σο κράας μπαήνει στην κορυφέ της πυραμήδας, γεγονός που μας παραπάμπει σε παλαιότερες εποχάς, τότε που οι μεγαλύτεροι σέμερα σε ηλικήα άτρωγαν κράας κΫθε μένα όταν έταν νάοι, και όχι κΫθε μάρα όπως γήνεται σέμερα. «Εμεής δεν τρεφόμαστε άτσι... οι φήλοι μας επήσης! Πώς εήναι αυτέ η διατροφέ ελληνικέ, όπως μας λάτε;». Εήναι γεγονός ότι η διατροφέ του σύγχρονου ανθρώπου, ειδικότερα αυτού που ζει στις μεγΫλες πόλεις, ξεφεύγει ολοάνα και περισσότερο από το μεσογειακό μοντάλο και χαρακτηρήζεται από την υπερκατανΫλωση πρόχειρου φαγητού με πολλΫ κορεσμάνα λήπη και ελΫχιστες φυτικάς ήνες, καθώς και από άλλειψη Ϋσκησης. Εήναι προφανάς ότι άχουμε στα χάρια μας μια κληρονομιΫ αιώνων η οποήα απευθύνεται σε κΫθε ηλικήα. ΕιδικΫ στην ΕλλΫδα άχουμε όλα όσα χρειΫζονται για να την εφαρμόσουμε στην καθημερινότητα μας. Σο ερώτημα που τήθεται τη σημερινέ εποχέ, στην οποήα οι ρυθμοή και η ποιότητα ζωές εμφανήζονται απόλυτα αλλαγμάνοι σε σχάση με των παππούδων μας, εήναι το εξές: Μπορούμε να επαναφάρουμε το πρότυπο της μεσογειακές διατροφές στη ζωές μας άστω να το προσαρμόσουμε με κΫποιον τρόπο στα σημερινΫ δεδομάνα; Η απΫντηση εήναι θετικέ. Με καλέ θάληση και λήγη προσπΫθεια, φυσικΫ και μπορούμε.

8

4. FAST FOOD Εστιατόρια υπέρχαν σε κΫθε βέμα του ανθρώπινου πολιτισμού άτρεφαν όμως ταξιδιώτες και περαστικούς! Πηγαήνοντας πήσω στην αρχαήα ΕλλΫδα και τη Ρώμη, θα συναντούσες πανδοχεήα και καπηλειΫ που σάρβιραν φαγητό σε όσους εήχαν λόγους να βρήσκονται μακριΫ από τα σπήτια τους. Αυτέ η τΫση συνεχήστηκε μάχρι σχετικΫ- πρόσφατα. Παρόλο που οι ταβάρνες και τα καφά αποτελούσαν δημοφιλέ μάρη για συζέτηση και αφάψημα σε όλο τον 17ο αιώνα, η ιδάα του «τρώω άξω χωρής λόγο» δεν καρποφόρησε στις δυτικάς κοινωνήες μάχρι τα τάλη του 18ου αιώνα… Και τότε έρθαν οι ΑμερικΫνοι! Η Αμερικέ εήναι το άθνος που άδωσε στον κόσμο το αεροπλΫνο, το baseball, τον ηλεκτρικό λαμπτέρα, αλλΫ και το fast food, τουλΫχιστον με τη μορφέ που το ξάρουμε σέμερα. Η ιστορήα του άτοιμου φαγητού εήναι εν πολλοής Αμερικανικέ όσο κι αν το fast food υπέρχε στην Ευρώπη ως τρόπος γρέγορου φαγητού, κανεής δεν άκανε καλύτερη δουλειΫ από τους ΑμερικΫνους: εκεή ανακαλύφθηκαν τόσα και τόσα εήδη fast food, εκεή ξεκήνησε η ιδάα της μαζικές παραγωγές τους, εκεή Ϋρχισε η προώθηση και το marketing τους και εκεή, φυσικΫ, άγινε δημοφιλάς το

9

φΫγωμΫ τους!

Μάχρι

και

το γερμανικό hamburger

στην Αμερικέ

δικαιώθηκε… Απαραίτητες διευκρινίσεις. Ο όρος fast food αναφάρεται στο φαγητό που ετοιμΫζεται και σερβήρεται γρέγορα. Κι ενώ κανονικΫ κΫθε γεύμα με μικρό χρόνο παρασκευές μπορεή να θεωρηθεή fast food, η λάξη αφορΫ φυσικΫ σε φαγητό που βρήσκεις σε εστιατόρια και καντήνες, ετοιμΫζεται στο φτερό και σου σερβήρεται συσκευασμάνο για το σπήτι έ το χάρι. Η λάξη fast food αναγνωρήστηκε μΫλιστα ως όρος και προστάθηκε στο άγκυρο λεξικό MerriamWebster έδη από το 1951. Η ιστορία. Η ιστορήα του fast food ξεκινΫει λοιπόν στον Νάο Κόσμο στις αρχάς του 20ου αιώνα. Και όπως κΫθε ιστορήα, εήναι γεμΫτη από στιγμάς μεγαλοφυΐας, ξεροκεφαλιΫς και δημιουργικών προσαρμογών… Η πρώτη καταγραφέ του χΫμπουργκερ με τη σημερινέ του μορφέ (σΫντουιτς με μπιφτάκι δηλαδέ) άγινε στη Διεθνέ Έκθεση του St Louis το 1904. ΢την ήδια μΫλιστα άκθεση άγινε δημοφιλάς και το hot dog, ενώ άναν χρόνο αργότερα άκανε την εμφΫνισέ της στη Νάα Τόρκη και η πρώτη πιτσαρήα της Αμερικές. Σο σκηνικό εήχε στηθεή για την Ϋφιξη του εμπορικΫ οργανωμάνου fast food, άπρεπε ωστόσο να περΫσει Ϋλλος μισός αιώνας πριν τα αδάλφια McDonald παρουσιΫσουν το περήφημο Speedee Service System και εγκαινιΫσουν άτσι το φαινόμενο του fast food που εξαπλώθηκε από τη Βόρεια Αμερικέ στα πάρατα του κόσμου… Ήταν λοιπόν το 1939 όταν δύο αδάλφια, ο Richard και ο Maurice McDonald, Ϋνοιξαν το πρώτο εστιατόριό τους στην Pasadena της Καλιφόρνια. Οι δουλειάς πέγαιναν καλΫ, αποφΫσισαν ωστόσο να εισΫγουν μερικούς νεωτερισμούς στα ταχυφαγεήα. Απλοποήησαν το μενού με τάτοιο τρόπο ώστε να μη χρειΫζεσαι μαχαήρι, πιρούνι έ κουτΫλι για να γευτεής το φαγητό. Αντικατάστησαν όλα τα πιατικΫ και γυαλικΫ με μιας χρέσης πλαστικΫ ποτέρια, πιΫτα και σακούλες. Απάλυσαν όλες τις σερβιτόρες και το βοηθητικό προσωπικό, αφένοντας τους πελΫτες να άρθουν στον πΫγκο για να

10

παραγγεήλουν και να μεταφάρουν οι ήδιοι το φαγητό τους. Έκαναν όμως και κΫτι ακόμα που άμελλε να αλλΫξει ριζικΫ το μάλλον του fast food: κατάνειμαν τις εργασήες παρασκευές του φαγητού σε γραμμέ παραγωγές! Οι McDonald ξανΫνοιξαν το ανασχεδιασμάνο εστιατόριό τους το 1948 και τα υπόλοιπα εήναι ιστορήα. Οι περισσότερες μΫλιστα αλυσήδες fast food που υπΫρχουν μάχρι σέμερα ξεκήνησαν τη λειτουργήα τους αμάσως μετΫ. Σάτοιος έταν ο αντήκτυπος του Speedee Service System, ώστε όλοι κόπιαραν ανελάητα την πετυχημάνη του συνταγέ. Ο Keith Kramer ταξήδεψε στην Καλιφόρνια, άφαγε στα McDonald‟s και επάστρεψε στη Florida για να ιδρύσει τα Βerger King το 1953! Με παρόμοιο τρόπο, ο Dave Thomas Ϋνοιξε το πρώτο του Wendy‟s στο Ohio το 1969. Ο George Clark μΫλιστα, συνιδρυτές του Burger Queen, παραδάχτηκε κΫποτε πως «το φαγητό μας εήναι ολόιδιο με των McDonald‟s. Αν άβλεπα κΫποιον στα McDonald‟s να ετοιμΫζει χΫμπουργκερ κρεμασμάνος ανΫποδα, θα το εήχα αντιγρΫψει κι αυτό»! Ακόμα και αλυσήδες που προϋπέρχαν των McDonald‟s, όπως τα KFC, τροποποήησαν τις τεχνικάς τους κατΫ τα πρότυπα του Speedee System. Δικαήως λοιπόν τα McDonald‟s, που τα ξεκήνησαν όλα, εήναι σέμερα η μεγαλύτερη αλυσήδα fast food του κόσμου και η ιστορήα τους εήναι η ήδια η ιστορήα του fast food…

5. ΣΑ ΝΑΙ ΚΑΙ ΣΑ ΟΦΙ ΣΗ΢ ΔΙΑΣΡΟΥΗ΢ ΝΑΙ στο πρωινό γεύμα! Ένα σωστό πρωινό μας γεμήζει ενάργεια και εφοδιΫζει τον οργανισμό με θρεπτικΫ συστατικΫ που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπήσουμε τις ανΫγκες της ημάρας. ΝΑΙ στα μικρά και συχνά γεύματα, διότι βοηθούν στο να αφομοιώνονται τα θρεπτικΫ στοιχεήα, να ελάγχεται η πεήνα, με αποτάλεσμα τη μεήωση του λήπους και τον καλύτερο μεταβολισμό.

11

«Σο πρωινό κράτησέ το για τον εαυτό σου, το μεσημεριανό μοιράσου του με το φίλο σου και το βραδινό χάρισέ το στον εχθρό σου!». Αν το πρωινό εήναι το πιο σημαντικό γεύμα, τότε στη συνάχεια της ημάρας που μειώνονται οι ανΫγκες του οργανισμού για θερμήδες, πράπει και τα Ϋλλα γεύματα να εήναι περιορισμάνα και χωρής υπερβολάς. ΝΑΙ στα φρούτα και στα λαχανικά, διότι περιάχουν απαραήτητες βιταμήνες, μάταλλα και φυτικάς ήνες που συμβΫλλουν στην ομαλέ και σωστέ λειτουργήα του οργανισμού. ΝΑΙ στην κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων καθημερινά, διότι περιάχουν μεγΫλες ποσότητες ασβεστήου που βοηθούν στην ανΫπτυξη των οστών. ΝΑΙ στην πόση νερού σε μεγάλη ποσότητα γιατή βοηθΫ στην απομΫκρυνση των περιττών – Ϋχρηστων στοιχεήων, ενώ συμβΫλλει καθοριστικΫ στη μεήωση του λήπους. ΟΦΙ στη μονομερή διατροφή γιατή καθιστΫ τον οργανισμό φτωχό από θρεπτικΫ στοιχεήα, με κατΫληξη την τροφικέ ανεπΫρκεια και την άλλειψη βιταμινών. ΟΦΙ στην επιβάρυνση του στομαχιού το βράδυ, διότι οι μεγΫλες ποσότητες φαγητού επιφάρουν προβλέματα πάψης και ομαλές λειτουργήας του εντάρου. ΟΦΙ στις εξαντλητικές δίαιτες, διότι δημιουργούν σημαντικΫ προβλέματα υγεήας, όπως μεήωση του μεταβολισμού, αδυναμήα και μυϊκέ καταβολέ, ενώ σε ακραήες περιπτώσεις οδηγούν σε νευρικέ ανορεξήα. ΟΦΙ στα μεταλλαγμένα προϊόντα γιατή προκαλούν αλλεργήες, αύξηση της αντήστασης

των

μικροβήων

στα

αντιβιοτικΫ

και

μεήωση

της

αποτελεσματικότητΫς τους. ΟΦΙ στην υπερβολική χρήση των αλκοολούχων ποτών. Η κατανΫλωση του αλκοόλ πράπει να γήνεται με μάτρο γιατή διαφορετικΫ προκαλεή βλΫβες σε ζωτικΫ όργανα, και στο τάλος πλέρη εξΫρτηση (αλκοολισμός).

12

6. ΜΕ΢ΟΓΕΙΑΚΗ ΔΙΑΣΡΟΥΗ: ΜΤΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕ΢ Οι διατροφικοή μύθοι δημιουργέθηκαν από ξεπερασμάνες επιστημονικάς θεωρήες από τις γιαγιΫδες μας, καθώς και από ορισμάνους ευσεβεής πόθους, ενώ συνεχήζουν να υπΫρχουν γιατή μας εήναι ιδιαήτερα οικεήοι.

1) Ορισμένες τροφές καίνε το λίπος ΛΫθος! ΢ύμφωνα με τη θεωρήα περή αρνητικών τροφήμων θερμήδας, το μΫσημα και η πάψη ορισμάνων τροφών κΫνει τον οργανισμό να καήει περισσότερες θερμήδες από αυτάς που περιάχει η τροφέ που φΫγαμε. Σα αγγούρια, το σάλερι και το γκράιπφρουτ βρήσκονται στην κορυφέ της λήστας των αρνητικών τροφήμων θερμήδας. Παρόλα αυτΫ, παρόλο που φαινομενικΫ ο οργανισμός ξοδεύει περισσότερη ενάργεια μασώντας, στην πραγματικότητα το μΫσημα ξοδεύει μόνο 11 θερμήδες ανΫ ώρα. Οι χαμηλάς σε θερμήδες τροφάς αλλΫ πλούσιες σε θρεπτικΫ συστατικΫ βοηθούν σαφώς τον οργανισμό να χΫσει κιλΫ – όχι όμως επειδέ εήναι αρνητικάς τροφάς θερμήδας, αλλΫ γιατή τις καταναλώνουμε αντή να τρώμε κρΫκερ, τσιπς και μπισκότα.

2) Είναι προτιμότερο να τρώμε 6 μικρά γεύματα αντί για 3 κανονικά ΛΫθος! Πολλοή Ϋνθρωποι τρώνε μεγΫλες ποσότητες τροφήμων σε λιγότερο συχνΫ γεύματα. Σο σημαντικό εήναι να ελάγχουμε τις ημερέσιες θερμήδες που λαμβΫνουμε και το διΫστημα των γευμΫτων μας να μην εήναι μεγαλύτερο από 4ώρες καθώς άτσι θα πάσει πιθανόν το σΫκχαρο μας και θα νιώσουμε ατονήα πονοκεφΫλους έ ακόμα να νιώσουμε την ανΫγκη για μεγαλύτερη κατανΫλωση τροφήμων . Παρόλα αυτΫ μπορούμε ως εναλλακτικέ λύση, ενδιΫμεσα να καταναλώσουμε άνα υγιεινό σνΫκ.

3)Σο ψωμί σικάλεως δεν παχαίνει όσο το άσπρο ΛΫθος!

13

Σα μαύρο ψωμή περιάχει περήπου τις ήδιες θερμήδες με το λευκό. Η διατροφικέ του ανωτερότητα συνήσταται στην περιεκτικότητΫ του σε φυτικάς ήνες που προΫγουν την υγεήα μας. ΠαρΫλληλα εήναι πλουσιότερο σε βιταμήνες του συμπλάγματος Β που σχετήζονται με την καλέ λειτουργήα τόσο του νευρικού μας συστέματος όσο και του μεταβολισμού μας.

4) Σα φρέσκα φρούτα και λαχανικά είναι πιο θρεπτικά από τα κατεψυγμένα ΛΫθος! Ενδεχομάνως να λΫβουμε περισσότερα θρεπτικΫ συστατικΫ από τα κατεψυγμάνα φρούτα και λαχανικΫ. Σο ήδιο ισχύει και για ορισμάνα κονσερβοποιημάνα λαχανικΫ. ΜετΫ τη συγκομιδέ τα φρούτα και τα λαχανικΫ

μάνουν μάρες

στις αποθέκες μάχρι

να

ξεδιαλεχτούν,

να

συσκευαστούν και να μεταφερθούν στα καταστέματα και στις λαϊκάς όλης της χώρας. Μάσα στο χρονικό αυτό το διΫστημα, λοιπόν, τα προϊόντα εκτήθενται σε μεταβολάς του φωτός και της θερμοκρασήας και χΫνουν ορισμάνα από τα πιο σημαντικΫ θρεπτικΫ τους συστατικΫ όπως, για παρΫδειγμα η βιταμήνη C και το φολικό οξύ.

5) Η μαργαρίνη είναι καλύτερη από το βούτυρο. ΛΫθος! Σο βούτυρο περιάχει κορεσμάνα λιπαρΫ. Έτσι όταν καταναλώνονται σε μεγΫλες ποσότητες αυξΫνουν τη λεγόμενη «κακέ» χοληστερόλης(LDL) και ταυτόχρονα τις πιθανότητες εμφΫνισης καρδιακών παθέσεων. Αυτέ εήναι η αιτήα για την οποήα πολλοή Ϋνθρωποι καταναλώνουν μαργαρήνη. Όμως η μαργαρήνη περιάχει τρΫνς λιπαρΫ τα οποήα όχι μόνο αυξΫνουν την (κακέ) χοληστερόλη αλλΫ μειώνουν και την «καλέ» (HDL). Άρα λοιπόν, διπλό το κακό.

6) Οι μπανάνες παχαίνουν ΛΫθος!

14

Η μπανΫνα θεωρεήται ο σπουδαιότερος προμηθευτές ενάργειας του εγκεφΫλου. Επιπλάον, συμβΫλλει στη ρύθμιση της πήεσης του αήματος και του ισοζυγήου

του

νερού

στον

οργανισμό.

Μια

μάτρια

μπανΫνα

(100

γραμμαρήων) άχει 98 θερμήδες και η διαφορΫ της με τα Ϋλλα φρούτα εήναι ότι περιάχει περισσότερα σΫκχαρα και όχι λήπος. Για αυτό λοιπόν μη φοβΫστε και φΫτε μια μπανΫνα, πΫντα βάβαια με μάτρο.

7) Σο μαγείρεμα καταστρέφει τις βιταμίνες που περιέχουν τα λαχανικά. ΛΫθος! Σο μαγεήρεμα στη πραγματικότητα δήνει ώθηση στην ικανότητα που άχει ο οργανισμός μας, να απορροφΫ τα θρεπτικΫ συστατικΫ ορισμάνων λαχανικών όπως το φυτοθρεπτικό λυκοπάνιο . Ο πιο σημαντικός κανόνας εήναι ότι δεν θα πράπει να βρΫζουμε υπερβολικΫ τα λαχανικΫ, διότι τα θρεπτικΫ συστατικΫ θα φύγουν από τα λαχανικΫ και θα μεήνουν στο νερό της κατσαρόλας. Για να κρατέσουν το δυνατό περισσότερα συστατικΫ πράπει να ψένουμε τα λαχανικΫ με διΫφορους τρόπους και όχι να τα βρΫζουμε στο νερό.

8) Οι υδατάνθρακες ‘παχαίνουν’ ΛΫθος! Η αυξημάνη κατανΫλωση θερμήδων, απ‟ όπου και αν προάρχονται προκαλεή αύξηση βΫρους. ΢ε αντήθεση με ότι υποστηρήζεται για τις χαμηλάς σε υδατΫνθρακες δήαιτες, δεν προωθούν τη αποθέκευση λήπους. Σάλος άχει βρεθεή ότι όσοι ακολουθούν δήαιτες χαμηλάς σε υδατΫνθρακες χΫνουν βΫρος προσωρινΫ 9) Όσοι τρώνε πριν κοιμηθούν, παχαίνουν. ΛΫθος! ΢ημασήα άχει τι τρως και όχι πότε τρως. Οι θερμήδες άχουν την ήδια επήδραση στο σώμα ανεξαρτέτως της ώρας που καταναλώνονται. Σάλος άχει αποδειχθεή ότι η κατανΫλωση κανονικών γευμΫτων, κυρήως πρωινού, βοηθΫ στην απώλεια βΫρους όταν τα γεύματα εήναι χαμηλΫ σε λήπος.

15

10) Μη βάζεις ζάχαρη στο γάλα σου παχαίνει, αν θες βάλε μέλι. ΛΫθος! Πόλλάς φοράς στην παιδικέ ηλικήα οι μεγΫλοι μας πρότειναν να βΫλουμε μάλι στο γΫλα μας επειδέ εχει λιγότερες θερμήδες από τη ζαχαρη και επειδέ εήναι πιο θρεπτικό από αυτέ. ΠρΫγματι το μάλι εήναι πολύ πιο θρεπτικό από τη ζΫχαρη όμως δεν ισχύει το ήδιο και με τις θερμήδες. Σο μάλι εχει στην πραγματικότητα περισσότερες θερμήδες απ‟ότι η ζΫχαρη περήπου 64 αντή 44ανΫ κουταλιΫ. Σο πλεονάκτημα όμως του μελιού εήναι ότι εήναι πολύ περισσότρο γλυκό από τη ζΫχαρη.

16

7. ΕΠΙΛΟΓΟ΢ ΣελικΫ μετΫ από την εργασήα της ομΫδος πΫνω στο θάμα διατροφέ, καταλέξαμε ότι στην ΕλλΫδα οι νάοι τράφονται λιγότερο μεσογειακΫ σε σχάση με τους ενέλικες οι οποήοι προτιμούν στοιχεήα της μεσογειακές διατροφές περισσότερο. Επήσης οι νάοι άχουν εντΫξει το γρέγορο φαγητό και τα γλυκΫ στην καθημερινέ τους διατροφέ. Ένα εήναι σήγουρο πΫντως, η διατροφέ μας εήναι αυτό που μας κρατΫει ζωντανούς γι αυτό και εμεής πράπει να την προσάχουμε. ΣελικΫ μάσω της εργασήας μΫθαμε να συνεργαζόμαστε ομαδικΫ, ξεπερνώντας τις όποιες δυσκολήες που εμφανήστηκαν κατΫ τη διΫρκεια της εργασήας.

8. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ www.delamagen.gr www.yourtrainer.gr www.elwikipedia.org www.pare-dose.net http://diatrofipiperaki.wikispaces.com/%CE%9C%CE%95%CE%A3%CE%9F%CE%93%CE %95%CE%99%CE%91%CE%9A%CE%97+%CE%94%CE%99%CE%91%CE%A 4%CE%A1%CE%9F%CE%A6%CE%97

9. ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ

17

Πόςο ςυχνά καταναλϊνετε δημητριακά; Ζφηβοι

Ενήλικεσ

Καθόλου

10

5

΢πάνια

40

40

΢υχνά

20

40

Καθημερινά

30

15

18

Πόςο ςυχνά καταναλϊνετε δημητριακά; 45 40% 40%

40

40%

35 30%

30

25

Ζφηβοι

20%

20

Ενήλικεσ 15%

15 10 5

10% 5%

0 Καθόλου

Σπάνια

Συχνά

Καθημερινά

Πόςο ςυχνά καταναλϊνετε δημητριακά; Διπλάςιο ποςοςτό εφήβων καταναλϊνουν δημητριακά καθημερινά ςε ςχζςη με τοσς ενήλικες.

19

Ποιο είδοσ λίπουσ χρηςιμοποιείτε;

Ζφηβοι

Ενήλικεσ

Ελαιόλαδο

80

90

Ηωικό

15

5

Φυτικό

5

5

Ποιο είδοσ λίπουσ χρηςιμοποιείτε; 100% 90%

90% 80%

80% 70% 60% 50%

Έφηβοι

40%

Ενήλικες

30% 15%

20%

5%

10%

5%

5%

0% Ελαιόλαδο

Ζωικό

Φυτικό

20

Ποιο είδοσ λίπουσ χρηςιμοποιείτε; Τόζο οι ενήλικες όζο και οι έθηβοι προηιμούν ηο ελαιόλαδο ως βαζικό λίπος ηης διαηροθής ηοσς.

Σρϊτε φροφτα και λαχανικά; Ζφηβοι

Ενήλικεσ

Ελάχιςτα Πολλά

25 60

30 60

Καθόλου

15

10

21

Σρϊτε φροφτα και λαχανικά; 60%

60%

60

50 40 30%

30

Ζφηβοι

25%

Ενήλικεσ

20

15% 10%

10 0

Ελάχιςτα

Πολλά

Καθόλου

Σρϊτε φροφτα και λαχανικά; Το ίδιο ποςοςτό (60 %) εφήβων και ενηλίκων καταναλϊνουν πολλά φροφτα και λαχανικά .

22

Πόςο ΢υχνά Σρϊτε Κόκκινο Κρζασ? Ζφηβοι

Ενήλικεσ

Μια φορά την εβδομάδα

80

55

Πολφ ςυχνά

20

45

0

0

Καθόλου

Πόςο ΢υχνά Σρϊτε Κόκκινο Κρζασ?

80%

80 70 60

55% 45%

50

Ζφηβοι

40 30

Ενήλικεσ

20%

20 10

0%

0%

0 Μια φορά την εβδομάδα

Πολφ ςυχνά

Καθόλου

23

Πόςο ΢υχνά Σρϊτε Κόκκινο Κρζασ? Οι ενήλικες ηρώνε κόκκινο κρέας πολύ πιο ζστνά από όηι οι έθηβοι.

Πόςο ΢υχνά Σρϊτε Γλυκά; Ζφηβοι

Ενήλικεσ

2-3 φορζσ την εβδομάδα

60

90

Περιςςότερεσ από 3 φορζσ

20

5

Καθόλου

20

5

24

Πόςο ΢υχνά Σρϊτε Γλυκά; 90%

90

80 70

60%

60 50

Ζφηβοι

40

Ενήλικεσ 20%

30

20%

20 5%

5%

10 0 2-3 φορζσ την εβδομάδα

Περιςςότερεσ από 3 φορζσ

Καθόλου

Πόςο ΢υχνά Σρϊτε Γλυκά; Το μεγαλύηερο ποζοζηό ηων ενηλίκων και ηων εθήβων καταναλϊνουν γλυκά 2-3 φορζσ την εβδομάδα.

25

ΣΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ Θ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΜΑ΢ ΔΙΑΣΡΟΦΘ ?

Πόςο ςυχνά τρϊτε ψάρι; Από τα παρακάτω διάγραμμα παρατηροφμε ό,τι το ποςοςτό των ενηλίκων που τρϊει ψάρι μια φορά την εβδομάδα είναι 75%, ενϊ το ποςοςτό των εφήβων είναι μόνο 50%. Δηλαδή οι ενήλικεσ τρϊνε πιο πολφ ψάρι ςε ςχζςη με τουσ εφήβουσ.

26

Πόςο ςυχνά τρϊτε ψάρι;

50% Ψάρια (Ζφηβοι) Ψάρια (Ζνήλικεσ)

75%

Πόςο ςυχνά τρϊτε πουλερικά; Η εβδομαδιαία διατροφή τόςο των εφήβων όςο και των ενηλίκων περιζχει πουλερικά δφο φορζσ την εβδομάδα ςε περίπου ίδιο ποςοςτό. Τα αντίςτοιχα ποςοςτά φαίνονται ςτο παρακάτω διάγραμμα.

27

Πόςο ςυχνά τρϊτε πουλερικά; Πουλερικά (Ζφηβοι)

52%

Πουλερικά (Ζνήλικεσ)

48%

Πόςο ςυχνά τρϊτε πατάτεσ; Η εβδομαδιαία διατροφή τόςο των εφήβων όςο και των ενηλίκων περιζχει πατάτεσ τζςςερεισ φορζσ την εβδομάδα ςε περίπου ίδιο ποςοςτό. Από αυτό ςυμπεραίνουμε ότι τόςο οι ζφηβοι όςο και οι ενήλικεσ ζχουν εντάξει τισ πατάτεσ ςτην διατροφή τουσ.

28

Πόςο ςυχνά τρϊτε πατάτεσ;

Ενήλικεσ 46%

Ζφηβοι 54%

Πόςο ςυχνά τρϊτε ξηροφσ καρποφσ; Το μεγαλφτερο ποςοςτό των εφήβων και των ενηλίκων τρϊνε ξηροφσ καρποφσ μια φορά την εβδομάδα.

29

Πόςο ςυχνά τρϊτε ξηροφσ καρποφσ;

Ενήλικεσ 53%

Ζφηβοι 47%

΢υμπεράςματα • Οι διατροφικζσ ςυνήθειεσ τόςο των εφήβων όςο και των ενηλίκων δεν διαφζρουν πολφ.

• Πολλά είναι τα φαγητά τα οποία καταναλϊνονται το ίδιο ςυχνά και από τισ δφο ομάδεσ, π.χ. γλυκά, πατάτεσ, πουλερικά.

• Ωςτόςο, οι ενήλικεσ καταναλϊνουν περιςςότερο κόκκινο κρζασ ενϊ οι ζφηβοι περιςςότερα δημητριακά.

• Τζλοσ, και οι δφο ομάδεσ φαίνεται πωσ ακολουθοφν τουσ κανόνεσ τησ μεςογειακήσ διατροφήσ.

30

ΔΙΑΣΡΟΥΗ ΚΑΙ ΤΓΕΙΑ ΟΜΑΔΑ: MUFFINS

1. ΕΙ΢ΑΓΨΓΗ Σο θάμα με το οποήο ασχολέθηκε η ομΫδα μας αφορΫ τη σχάση της διατροφές με τη σωματικέ και ψυχικέ υγεήα, δηλαδέ το πόσο επηρεΫζουν οι τροφάς μας τη σωματικέ μας υγεήα και το κατΫ πόσο σχετήζεται η λέψη τροφές με την ψυχολογήα μας . Για να ερευνέσουμε λοιπόν χρησιμοποιέσαμε διΫφορες μεθόδους: Δημιουργέσαμε άνα ερωτηματολόγιο με θάμα τις διατροφικάς διαταραχάς το οποήο μοιρΫσαμε στα παιδιΫ του λυκεήου. Πέραμε συνάντευξη και στατιστικάς από την ομΫδα

ειδικών του οργανισμού ΑΝΑ΢Α .Ακόμα αναζητέσαμε

πληροφορήες στο διαδήκτυο και σε Ϋρθρα τα οποήα θα σας παρουσιΫσουμε.

2. ΔΙΑΣΡΟΥΗ ΚΑΙ ΤΓΕΙΑ Ιστορική αναδρομή (λόγια Ιπποκράτη) O ΙπποκρΫτης εήχε πει το 400 π.Φ. ότι το φαγητό πράπει να εήναι το φΫρμακό σας και το φΫρμακό σας πράπει να εήναι το φαγητό σας. Αν ακολουθούσαμε τη συμβουλέ του, πιθανόν σέμερα να μην εήχαμε τα σοβαρΫ προβλέματα υγεήας που προκύπτουν από τη διατροφέ. Ξάρουμε ότι πολλάς σοβαράς ασθάνειες που συγκαταλάγονται μάσα στις κυριότερες αιτήες θανΫτου άχουν Ϋμεση σχάση με την κακέ διατροφέ! Οι καρδιακάς παθέσεις, ο καρκήνος, τα εγκεφαλικΫ επεισόδια και ο διαβέτης συσχετήζονται Ϋμεσα με το τι και πόσο τρώμε. Η παχυσαρκήα άχει γήνει μια παγκόσμια μΫστιγα που εήναι πηγέ πολλών κακών. Σι μπορούμε λοιπόν να κΫνουμε για να βελτιώσουμε την κατΫσταση; Παν μάτρον Ϋριστον, εήναι το κλειδή, θα μας άλεγε ο ΙπποκρΫτης. Μια ισορροπημάνη διατροφέ, με τις σωστάς αναλογήες σε πρωτεΐνες, υδατΫνθρακες

31

και λήπη, χωρής βάβαια υπερβολάς όσον αφορΫ τη ποσότητα, μπορούν να μας προσφάρουν πΫρα πολλΫ στη διατέρηση της υγεήας μας. Οι βιταμήνες, τα ιχνοστοιχεήα, οι πολύτιμες φυτοχημικάς ουσήες, οι φυτικάς ήνες εήναι απαραήτητα στοιχεήα που μόνο τα φρούτα και τα λαχανικΫ μπορούν να μας τα προσφάρουν στις ποιότητες και στις ποσότητες που τις άχει ανΫγκη ο οργανισμός μας.

Διατροφή και ΢ωματική Τγεία Ο σακχαρώδης διαβήτης Ο σακχαρώδης διαβέτης αποτελεή ιατρικό πρόβλημα περήπου εδώ και 3.500 χρόνια. Η ιστορήα αυτές της νόσου εήναι χαρακτηριστικό παρΫδειγμα της ασταμΫτητης, επήμονης και επήπονης προσπΫθειας της επιστέμης, για την ανακΫλυψη της αλέθειας, την ανακούφιση του αρρώστου από τον πόνο και την αποκατΫσταση της υγεήας του. Αν σέμερα οι διαβητικοή ζουν μια σχεδόν πλέρη φυσιολογικέ ζωέ, τούτο εήναι αποτάλεσμα του τιτΫνιου αυτού αγώνα που συνεχήζεται μάχρι σέμερα. Η ιστορήα του διαβέτη θα μπορούσε να χωριστεή σε τάσσερις μεγΫλες εποχάς έ περιόδους. ΢αν πρώτη εποχέ θα μπορούσε να θεωρηθεή η "Εποχέ της Κλινικές Αναγνώρισης" του διαβέτη. Η δεύτερη εποχέ συνδυΫζεται με τη "Βιοχημικέ Αναγνώριση" της νόσου, δηλ. τη διαπήστωση πρώτα της σακχαρουρήας και ύστερα της υπεργλυκαιμήας. Η τρήτη εποχέ ταυτήζεται με την "ΑνακΫλυψη της Ινσουλήνης" και θα μπορούσε να ονομαστεή και "Ηρωικέ Εποχέ". Η τετΫρτη εποχέ εήναι η "Εποχέ των Τπογλυκαιμικών δισκήων". Σάλος, θα μπορούσε κανεής οραματιζόμενος, να προβλάψει και μια "πάμπτη" μελλοντικέ εποχέ. Η εποχέ αυτέ εήναι η "Εποχέ της Πραγματοποήησης των ΜεγΫλων Προσδοκιών", δηλ. η εποχέ των αναλόγων ινσουλήνης και των σούπερ ινσουλινών, της ινσουλήνης από το στόμα έ από τη μύτη με σπράι, των μεταμοσχεύσεων

νησιδήων

του

παγκράατος,

32

των

αντλιών

κλειστού

κυκλώματος, με ενσωματωμάνο βιοαισθητέρα γλυκόζης και, τάλος, της οριστικές λύσης αυτού του "γλυκού μυστηρήου". Οι προβλάψεις για την πραγματοποήηση των προσδοκιών αυτών στο Ϋμεσο μάλλον διαγρΫφονται αισιόδοξες χΫρις στη μεγΫλη πρόοδο που άχει σημειωθεή στους τομεής της γενετικές, της γενετικές μηχανικές και της βιοτεχνολογήας.

Οστεοπόρωση

…

Σο ασβάστιο εήναι το συστατικό της διατροφές μας που άχει συνδεθεή όσο τήποτα με την υγεήα των οστών! Κι αυτό γιατή η μειωμάνη πρόσληψέ του από τη διατροφέ έ η μειωμάνη απορρόφηση ασβεστήου από τον οργανισμό σχετήζονται με την εμφΫνιση οστεοπόρωσης. Οι ανΫγκες σε ασβάστιο διαφοροποιούνται ανΫλογα με το φύλο και την ηλικήα, καθώς υπολογήζεται ότι οι μάσες ανΫγκες για ασβάστιο για τους ενέλικες εήναι τα 1000 mg/ημάρα, ενώ για τις γυναήκες που βρήσκονται σε εμμηνόπαυση αυξΫνονται στα 1200 mg/ημάρα.

Η καλύτερη πηγέ ασβεστήου εήναι ως γνωστόν τα γαλακτοκομικΫ προϊόντα, όπως το γΫλα, το γιαούρτι και τα διΫφορα τυριΫ. Ψστόσο, ασβάστιο περιάχεται και σε Ϋλλα τρόφιμα, ωστόσο ο βαθμός απορρόφησέ του δεν εήναι εξήσου ικανοποιητικός με εκεήνον των γαλακτοκομικών. ΢υνεπώς, όταν απουσιΫζουν τα γαλακτοκομικΫ από τη διατροφέ, οι απαιτούμενες ανΫγκες σε ασβάστιο δύσκολα καλύπτονται από τη κατανΫλωση Ϋλλων τροφήμων.

Εκτός όμως από το ασβάστιο και η βιταμήνη D εήναι ιδιαήτερα σημαντικέ για την υγεήα των οστών. ΢υμβΫλλει στην απορρόφηση του ασβεστήου από το άντερο και στην εναπόθεσέ του στα οστΫ. ΢κεφτεήτε ότι χωρής τη συμβολέ της βιταμήνης D, η απορρόφηση ασβεστήου από τον εντερικό βλεννογόνο δεν θα ξεπερνούσε το 10-15% της συνολικές πρόσληψέ τους από τη διατροφέ. ΢ε Ϋτομα με φυσιολογικΫ επήπεδα βιταμήνης D, το λεπτό άντερο απορροφΫ περήπου το 30% του ασβεστήου που προσλαμβΫνουμε από τις τροφάς. Σο

33

μεγαλύτερο μάρος της βιταμήνης D τη συνθάτει ο οργανισμός μας μετΫ από άκθεση του δάρματος στην ηλιακέ ακτινοβολήα, ενώ υπΫρχουν και κΫποια τρόφιμα (αυγΫ, λιπαρΫ ψΫρια, συκώτι, εμπλουτισμάνα προϊόντα όπως δημητριακΫ πρωινού, χυμοή με ασβάστιο και βιταμήνη D και γΫλα), τα οποήα συμβΫλλουν

στην

αποτελεσματικότερη

πρόσληψέ

της.

Δυστυχώς, τα επιστημονικΫ δεδομάνα από την ΕλλΫδα δεήχνουν ότι η ημερέσια πρόσληψη ασβεστήου για πολλούς ενέλικες, ιδήως γυναήκες, εήναι πολύ χαμηλότερη των συνιστώμενων οδηγιών. ΦαρακτηριστικΫ αναφάρουμε ότι σε σχετικΫ πρόσφατη μελάτη στην ΕλλΫδα φΫνηκε ότι το 74% των αντρών και των γυναικών Ϋνω των 60 ετών προσλαμβΫνει από τη διατροφέ λιγότερο ασβάστιο από το συνιστώμενο. Επήσης άνα πολύ μεγΫλο ποσοστό των ατόμων και ιδήως των γυναικών δεν εκτήθενται όσο θα άπρεπε στον έλιο, με αποτάλεσμα να κινδυνεύουν να εμφανήζουν χαμηλΫ επήπεδα βιταμήνης D. Εκτός από αυτΫ τα δύο συστατικΫ της διατροφές που σχετήζονται με την υγεήα των οστών, η σκελετικέ υγεήα επηρεΫζεται και από Ϋλλους διατροφικούς παρΫγοντες που σχετήζονται με την ισορροπήα του ασβεστήου στον οργανισμό. Οι κυριότεροι διατροφικοή παρΫγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση εήναι: 

Η αυξημάνη πρόσληψη νατρήου (αλΫτι)



Η αυξημάνη πρόσληψη αλκοόλ (περισσότερο από 1 ποτό/ημάρα για τις γυναήκες και 2 ποτΫ/ημάρα για τους Ϋντρες)



Η ανεπαρκές κατανΫλωση φρούτων και λαχανικών, καθώς φαήνεται ότι η υιοθάτηση της υγιεινές συνέθειας των 5 φρούτων και λαχανικών καθημερινΫ, προστατεύει τα οστΫ και δημιουργεή το ιδανικό περιβΫλλον για να αυξηθεή η μΫζα τους.



Οι αυστηράς και στερητικάς δήαιτες απώλειας βΫρους

Για να προλΫβουμε την οστεοπόρωση θα πράπει αφ‟ αφενός να πετύχουμε την κορυφαήα οστικέ μΫζα που επιτυγχΫνεται κατΫ τη διΫρκεια της

34

ανΫπτυξης και της νεαρές ενέλικης ζωέ, και αφετάρου να μειώσουμε τον ρυθμό της απώλειας οστικές μΫζας που άως άνα βαθμό συμβαήνει φυσιολογικΫ στις μεγαλύτερες ηλικήες. Η σωστέ και επαρκές διατροφέ, καθώς και η τακτικέ Ϋσκηση εήναι δύο παρΫγοντες που επηρεΫζουν σε μεγΫλο βαθμό την υγεήα των οστών μας σε όλες τις ηλικήες. Διατροφή και νοσήματα του πεπτικού Πόσο σημαντικός εήναι πρΫγματι ο ρόλος της διατροφές στην πρόληψη και

αντιμετώπιση

των

παθέσεων

του

πεπτικού;

Η διαιτητικέ αγωγέ στις παθέσεις του πεπτικού συστέματος χαρακτηρήζεται από

Ϋμεσα

και

εμφανάστατα

κατΫλληλης

και

παρΫλληλα

αποτελάσματα. η

αποφυγέ

της

Η

χρησιμοποήηση ακατΫλληλης

της

τροφές

συνεπΫγεται ταχεήα υποχώρηση των ενοχλέσεων που πηγΫζουν από τις γαστρεντερικάς

παθέσεις.

Να σημειωθεή εδώ πως το κεντρικό νευρικό σύστημα επηρεΫζει το πεπτικό μάσω των 2 κλΫδων του, του συμπαθητικού που δρα ανασταλτικΫ της κινητικότητας και της άκκρισης και του παρασυμπαθητικού που ουσιαστικΫ επιταχύνει την κινητικότητα και τις εκκρήσεις του πεπτικού σωλένα. Όταν η ισορροπήα μεταξύ των 2 αυτών κλΫδων του νευρικού συστέματος διαταρΫσσεται τότε άχουμε εήτε δυσκοιλιότητα και δυσπεψήα (όταν επικρατεή το συμπαθητικό) εήτε διΫρροια (όταν επικρατεή το παρασυμπαθητικό). Οι 2 κλΫδοι του νευρικού συστέματος (συμπαθητικό – παρασυμπαθητικό) συνδάονται με την ψυχικέ σφαήρα του ανθρώπου και άτσι γνωρήζουμε σέμερα, πως πάρα από την διατροφέ, η καλέ ψυχολογικέ κατΫσταση εήναι μεήζονος

σημασήας

για

την

υγεήα

του

πεπτικού

συστέματος.

Ποιες συμβουλάς μπορούμε να δώσουμε για καλέ πάψη και υγιάς πεπτικό σύστημα; ΚατΫ την διΫρκεια ενός γεύματος μεγΫλη ποσότητα αήματος συσσωρεύεται στο πεπτικό σύστημα προκειμάνου αυτό να επιτελάσει σωστΫ το άργο της πάψης και της αφομοήωσης των θρεπτικών συστατικών της τροφές. Σο πλάον λοιπόν ιδανικό μετΫ από κΫθε γεύμα, ιδιαήτερα δε όταν αυτό εήναι

35

λουκούλλειο, εήναι να αναπαυτούμε , όχι όμως να κοιμηθούμε. Έτσι επιτράπουμε στον οργανισμό μας τη σωστέ διεργασήα της πάψης, χωρής να απομακρύνουμε το αήμα από το πεπτικό, πρΫγμα που θα γήνονταν αν μετΫ από το φαγητό περπατούσαμε έ γενικότερα βΫζαμε το σώμα μας στην διαδικασήα

κΫποιας

σωματικές

δραστηριότητας.

Επιπρόσθετα η τακτικότητα των γευμΫτων και ο άλεγχος του Ϋγχους εήναι σημαντικΫ για καλέ υγεήα του πεπτικού. Ιώσεις και διατροφή: Τπάρχει σχέση; Ο χειμώνας εήναι η αγαπημάνη εποχέ των ιώσεων, καθώς τόσο το κοινό κρυολόγημα όσο και η γρήπη παρουσιΫζονται με μεγΫλη συχνότητα. Ο κρύος καιρός ευνοεή συνέθως λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστέματος (μύτη, φΫρυγγας, ιγμόρεια). Οι ειδικοή εκτιμούν ότι μάχρι τα 75 μας χρόνια θα περΫσουμε 200-250 κρυολογέματα κατΫ μάσο όρο. Παήζει ρόλο η διατροφέ μας στην πρόληψη και αντιμετώπιση των ιώσεων; ΢το σημερινό μας Ϋρθρο θα ασχοληθούμε με αυτό το θάμα και θα δώσουμε πολύτιμες «οδηγήες επιβήωσης» από τους ιούς. Πρόληψη & Αντιμετώπιση

Οι παρΫγοντες που συμβΫλλουν στην πρόληψη του κρυολογέματος εήναι: 

Η υγιεινέ διατροφέ



Η αποφυγέ του καπνήσματος



Η φυσικέ Ϋσκηση



Ο άλεγχος του στρες

Ένας από τους σημαντικούς παρΫγοντες που επηρεΫζουν την καλέ λειτουργήα του ανοσοποιητικού μας συστέματος εήναι η σωστέ διατροφέ. Αυτό σημαήνει ότι όσοι κΫνουν εξαντλητικάς δήαιτες, με αποτάλεσμα η πρόσληψη καθημερινές ενάργειας μάσω της τροφές να εήναι ανεπαρκές, εμφανήζουν μεγαλύτερη πιθανότητα να προσβληθούν από ιούς και λοιμώξεις.

36

Σο ήδιο συμβαήνει και σε όσους εήναι παχύσαρκοι και περιλαμβΫνουν πολλΫ λήπη στην καθημερινέ τους διατροφέ, καθώς με αυτό τον τρόπο επιβαρύνουν το συκώτι τους, η καλέ λειτουργήα του οποήου συμβΫλλει σημαντικΫ στην προστασήα

μας

από

τις

ασθάνειες.

Σα τρόφιμα που θωρακήζουν την υγεήα εήναι αυτΫ που περιάχουν αντιοξειδωτικάς βιταμήνες και ιχνοστοιχεήα. ΢τη συνάχεια αναφάρονται οι τροφάς στις οποήες τα συστατικΫ αυτΫ βρήσκονται σε μεγΫλη περιεκτικότητα. 

Σα ω-3 λιπαρΫ οξάα βοηθούν στην τόνωση του οργανισμού. Θα τα

βρεήτε σε λιπαρΫ ψΫρια, όπως οι σαρδάλες, ο κολιός, το σκουμπρή, ο σολομός και η πάστροφα. Εκτός από τα ψΫρια, ανιχνεύονται σε ξηρούς καρπούς, όπως τα φιστήκια, στο σουσΫμι και κατΫ συνάπεια και στο σησαμάλαιο καθώς και στο λιναρόσπορο. 

Η βιταμήνη C εήναι άνας από τους καλύτερους συμμΫχους του

οργανισμού κατΫ των ιώσεων. Θα τη βρεήτε σε μεγΫλες συγκεντρώσεις σε ωμάς κόκκινες και πρΫσινες πιπεριάς, ακτινήδια, μπρόκολο (στον ατμό), ωμό λΫχανο, φρΫουλες, πορτοκΫλια και χυμό ντομΫτας. 

Σο β-καροτάνιο συμβΫλλει επήσης στην Ϋμυνα του οργανισμού.

Περιάχεται κυρήως σε φρούτα και λαχανικΫ με άντονο κήτρινο και πορτοκαλή χρώμα, όπως τα καρότα αλλΫ και η ντομΫτα, και στα πρΫσινα λαχανικΫ, όπως το μαρούλι, το σπανΫκι και το μπρόκολο. 

Σροφάς πλούσιες σε βιταμήνη Ε, όπως το ελαιόλαδο, οι ξηροή καρποή, τα

σκουρόχρωμα φυλλώδη λαχανικΫ και το κρασή, εήναι επήσης σημαντικάς για την καλέ λειτουργήα του ανοσοποιητικού συστέματος. 

Σο σκόρδο εήναι παραδοσιακΫ μια τροφέ που ευεργετεή τον οργανισμό

επειδέ περιάχει την ουσήα αλισήνη, που άχει άντονη αντιμικροβιακέ δρΫση.

3. ΔΙΑΣΡΟΥΙΚΕ΢ ΔΙΑΣΑΡΑΦΕ΢ 37

Χυχογενείς διατροφικές διαταραχές στο σήμερα Ζούμε σε μια εποχέ όπου η εικόνα μας και πως μας βλάπουν οι γύρω μας μοιΫζει να μας επηρεΫζει σε μεγΫλο βαθμό στην καθημερινέ ζωέ μας. ΠαρΫλληλα με αυτό υπΫρχει μια επήμονη εμμονέ με το φαγητό και την δήαιτα. Βομβαρδιζόμαστε με χιλιΫδες εικόνες και συμβουλάς στο πώς να αποκτέσουμε μια „τάλεια γραμμέ‟. ΢αν αποτάλεσμα, οι διατροφικάς διαταραχάς απλώνονται σε τάτοια άκταση όπου θα έταν αδιανόητο να συνάβαινε κΫτι τάτοιο πριν 20 χρόνια. Έτσι, άχουν δημιουργηθεή αρκετοή μύθοι και παρανοέσεις και πολλοή Ϋνθρωποι σχηματήζουν μια λανθασμάνη εντύπωση πως κΫποιος με ψυχογενέ διατροφικέ διαταραχέ φαήνεται και συμπεριφάρεται. ΢τις μάρες μας, οι περιπτώσεις ψυχογενών διατροφικών διαταραχών αυξΫνονται καθημερινΫ με όλο και περισσότερους ανθρώπους να

αναζητούν

εξειδικευμάνη

βοέθεια

και

υποστέριξη.

ΔιΫφορες

πανεπιστημιακάς άρευνες άχουν αποδεήξει ότι η αναγνώριση της ύπαρξης μιας τάτοιας διαταραχές σε άνα αρχικό στΫδιο, σε συνδυασμό με την κατΫλληλη ψυχολογικέ θεραπεήα, άχει πολύ θετικΫ αποτελάσματα σε θάματα ανΫρρωσης του ατόμου από την διαταραχέ. Επομάνως, ιδιαήτερα σημαντικό ρόλο παήζει η ουσιώδης ενημάρωση τόσο για την ύπαρξη και την σπουδαιότητΫ τους όσο και για τους κινδύνους που προμηνύουν, κΫτι που μπορεή να μειώσει τελικΫ τις πιθανότητες εμφΫνισης κρουσμΫτων. Σι είναι οι ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές; Οι ψυχογενεής διατροφικάς διαταραχάς αναπτύσσονται ως εξωτερικΫ σημΫδια συναισθηματικών και ψυχολογικών προβλημΫτων. ΚΫτι τάτοιο τις καθιστΫ ως τον τρόπο όπου τα Ϋτομα αντιμετωπήζουν τις δυσκολήες στην ζωέ τους αλλΫ και το γενικότερο στυλ αυτές. Ακραήες συμπεριφοράς όπως η υπερφαγήα έ μη λέψη φαγητού χρησιμοποιούνται με σκοπό να καταστεήλουν συναισθέματα και σκάψεις που πονούν. Φωρής κατΫλληλη βοέθεια και θεραπεήα, οι διατροφικάς διαταραχάς πιθανόν να επιμεήνουν σε όλη την διΫρκεια της ζωές του ατόμου. Οι ψυχογενεής διατροφικάς διαταραχάς, όντας

38

πολύπλοκες διαταραχάς, για την θεραπεήα τους απαιτεήται παρΫλληλη αντιμετώπιση

των

διαταραγμάνων

διατροφικών

συνηθειών

και

των

ψυχολογικών δυσκολιών όσων πΫσχουν. Μια ισορροπημάνη δήαιτα σε συνδυασμό με μήα υγιέ σχάση με το φαγητό μπορεή να αποτελάσουν το κλειδή για τη σωστέ αντιμετώπιση των διατροφικών προβλημΫτων του ατόμου που να το βοηθέσει να ανταπεξάλθει διαχειρήζοντας τις δυσκολήες που αντιμετωπήζει με κΫθε Ϋλλο παρΫ βλαβερό τρόπο προς τον εαυτό του. Ποιος εμφανίζει διατροφική διαταραχή; Οποιαδέποτε ψυχογενέ διατροφικέ διαταραχέ εήναι ανεξΫρτητη από τη ηλικήα, το φύλο έ το εκπαιδευτικό του επήπεδο. Ψστόσο, νεαράς γυναήκες εήναι περισσότερο ευπαθεής, ιδιαήτερα μεταξύ των ηλικιών 15-25 ετών. Πανεπιστημιακάς άρευνες φανερώνουν πως τα γονήδια ενός ατόμου ήσως προδιαθάτουν το Ϋτομο να αναπτύξει μια τάτοια διαταραχέ που όταν ερεθιστούν από περιβαλλοντικούς παρΫγοντες -επήδραση από την στΫση Ϋλλων μελών της οικογενεήας του προς το φαγητό- ευνοεήται η ανΫπτυξέ τους. Επήσης σε καταστΫσεις όπου υπΫρχουν υψηλάς ακαδημαϊκάς προσδοκήες έ κοινωνικάς πιάσεις, το Ϋτομο μπορεή να εστιΫσει σε θάματα γύρω από το φαγητό ως άνα τρόπο να διαχειριστεή τις αγχώδεις καταστΫσεις. ΣραυματικΫ γεγονότα μπορεή να προκαλάσουν νευρικέ βουλιμήα έ ανορεξήα όπωςδιαδικασήα πάνθους, κακομεταχεήριση έ κακοποήηση, δυσκολήες μάσα στην οικογάνεια (διαζύγιο) έ ανησυχήες γύρω από τον σεξουαλικό προσανατολισμό του ατόμου Τποφέρω από κάποιο ψυχογενές πρόβλημα διατροφής; Οι περισσότερες γυναήκες αλλΫ και Ϋντρες ενδιαφάρονται/ ανησυχούν από το τι τρώνε και το πώς φαήνονται, αλλΫ κΫποιοι επιλάγουν ασυνέθιστους χειρισμούς προκειμάνου να ελάγξουν το βΫρος τους. ΤπΫρχουν τρεις βασικοή Ϋξονες πΫνω στους οποήους στηρήζεται η εκτήμηση για το εΫν κΫποιος υποφάρει από κΫποιο ψυχογενάς πρόβλημα διατροφές.

39

΢κάφτομαι …

ΑισθΫνομαι …

΢υμπεριφάρομαι …

Σο πρώτο εήναι το τι σκάφτεσαι γύρω από το φαγητό. Εήναι οι σκάψεις αυτάς αρνητικάς; Μέπως σε εήδαν οι Ϋλλοι τι άφαγες; Ξεπάρασες τις θερμήδες που στόχευες; Δεν μπορεής να σταματέσεις να σκάφτεσαι τι άφαγες έ τι θα φας, έ τι θα άπρεπε να φας; ΠΫλι δεν άδειξες τη θάληση που άπρεπε;

Σο δεύτερο εήναι το πώς αισθΫνεσαι για το φαγητό. Νιώθεις άνοχάς, Ϋγχος, φόβο; Νιώθεις βαριΫ ακόμη κι αν οι φήλοι σου λάνε πως εήσαι εντΫξει; Νιώθεις εκτός ελάγχου, αβοέθητη; Πόσο άντονα εήναι αυτΫ τα συναισθέματα;

Ο τρήτος Ϋξονας εήναι το πώς οι σκάψεις σου και τα συναισθέματΫ σου οδηγούν τη συμπεριφορΫ σου γύρω από το φαγητό και το βΫρος σου. Μέπως τρως κρυφΫ; Αποφεύγεις να φορΫς συγκεκριμάνα ρούχα επειδέ αισθΫνεσαι κΫπως για το σώμα σου; Ζυγήζεσαι συχνΫ; Εήσαι συνεχώς μάσα έ άξω από δήαιτα;

ΠΡΟ΢ΟΦΗ: Σα παραπΫνω εήναι απλΫ μια γενικέ παρουσήαση των τριών αξόνων αξιολόγησης κΫποιου ψυχογενούς προβλέματος διατροφές. Η ακριβές εκτήμηση εήναι άργο εξειδικευμάνων επιστημόνων όπου πΫρα πολλοή Ϋλλοι παρΫγοντες συνεκτιμώνται. Σα βασικότερα είδη διαταραχών πρόσληψης τροφής Οι πιο συνηθισμάνες διαταραχάς πρόσληψης τροφές εήναι η ψυχογενές ανορεξήα, η ψυχογενές βουλιμήα και η ψυχαναγκαστικέ υπερφαγήα. Οι διαταραχάς πρόσληψης τροφές χαρακτηρήζονται από ακραήα συναισθέματα, σκάψεις και συμπεριφοράς σχετικΫ με τη λέψη τροφές, το βΫρος και την εικόνα του σώματος. Χυχογενής Ανορεξία (anorexia nervosa)

Η περιγραφέ της ψυχογενούς ανορεξήας έ αλλιώς νευρικές ανορεξήας άγινε το 19ο αιώνα στη Μ. Βρετανήα και τη Γαλλήα με αναφοράς έδη από το 17ο αιώνα. Η συστηματικέ όμως μελάτη της νόσου ξεκήνησε στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και η επήπτωσέ της φαήνεται να αυξΫνεται σταθερΫ από το 1930.

40

Η ψυχογενές ανορεξήα εήναι μια σοβαρέ και σε μερικάς περιπτώσεις επικήνδυνη για τη ζωέ ασθάνεια, η οποήα χαρακτηρήζεται από σημαντικέ μεήωση της πρόσληψης τροφές. Οι πΫσχοντες ασχολούνται υπερβολικΫ με το τι τρώνε, με τη μάτρηση των θερμήδων και αποστράφονται καθετή παχυντικό. Έχουν διαταραγμάνη εικόνα του σχέματος και βΫρους του σώματος τους και άστω και αν εήναι σημαντικΫ ελλιποβαρεής επιμάνουν ότι πράπει να χΫσουν ακόμα « κΫποια λήγα κιλΫ » για να δεήχνουν εντΫξει. Η όλη κατΫσταση οδηγεή σε επικήνδυνη απώλεια βΫρους (περήπου κΫτω από το 15% του φυσιολογικού). Σα κύρια χαρακτηριστικΫ της νόσου εήναι η εκούσια μεήωση του σωματικού βΫρους με μεήωση του δεήκτη μΫζας σώματος (BMI) κΫτω του 17,5, ο άντονος φόβος για αύξηση του βΫρους και παχυσαρκήα, η διαταραγμάνη εικόνα του σώματος με αποτάλεσμα το Ϋτομο, παρόλο που παραμάνει ελλιποβαράς να συνεχήζει τις προσπΫθειες για απώλεια βΫρους ενώ αρνεήται τη σοβαρότητα των επιπτώσεων του χαμηλού σωματικού του βΫρους. ΢ε γυναήκες που βρήσκονται σε αναπαραγωγικέ ηλικήα παρατηρεήται συχνΫ αμηνόρροια

δηλαδέ

απουσήα

τουλΫχιστον

τριών

διαδοχικών

εμμηνορρυσιακών κύκλων. Η ψυχογενές ανορεξήα μπορεή να παρουσιαστεή σε Ϋτομα οποιασδέποτε εθνικότητας έ κοινωνικοοικονομικές τΫξης, συχνότερα δε αναπτύσσεται σε κορήτσια που ασχολούνται με τη γυμναστικέ, το μπαλάτο δραστηριότητες οι οποήες απαιτούν λεπτό σώμα. ΢τα αρχικΫ στΫδια το Ϋτομο περιορήζει την πρόσληψη τροφές στις διαιτητικάς και επομάνως υγιεινάς τροφάς και αποφεύγει την κατανΫλωση λιπών και υδατανθρΫκων. Ο/η ασθενές

μετρΫει

με

ιδιαήτερη

επιμάλεια

τις

θερμήδες

που

προσλαμβΫνει και προσπαθεή η ημερέσια κατανΫλωση να εήναι η μικρότερη δυνατέ. Φαρακτηριστικό γνώρισμα της ψυχογενούς ανορεξήας εήναι η ικανοποήηση του ασθενούς όταν κατορθώνει να μειώσει το βΫρος του. Η ιδιαήτερη σημασήα του σωματικού σχέματος και βΫρους για την αποτήμηση της προσωπικές αξήας σε συνδυασμό με τη μειωμάνη, λόγω του υποσιτισμού,

41

γαστρικέ κάνωση συμμετάχουν στη διαιώνιση της διαταραχές, καθώς ο ασθενές λόγω της δυσπεψήας και του φουσκώματος που νιώθει περιορήζει περαιτάρω τα γεύματα. ΢το βουλιμικό τύπο της ψυχογενούς ανορεξήας, ο περιορισμός της προσλαμβανόμενης τροφές συνδυΫζεται με υπερφαγικΫ επεισόδια. Η υπερφαγήα τελειώνει με την πρόκληση εμετού και μπορεή να συνδυΫζεται με κατΫχρηση καθαρτικών έ διουρητικών, ως μάσων απαλλαγές από το περιττό βΫρος. Η πολύωρη γυμναστικέ και γενικότερα η αυξημάνη σωματικέ δραστηριότητα αποτελεή άναν Ϋλλο τρόπο μεήωσης του βΫρους. Σα συμπτώματα της νευρικής ανορεξίας είναι τα εξής: 

Διαστρεβλωμάνη εικόνα του ατόμου για την εξωτερικέ του εμφΫνιση και ιδιαήτερα για το βΫρος του. ΑισθΫνεται ότι εήναι υπάρβαρο, παρόλο που το βΫρος του μπορεή να εήναι κΫτω από τα όρια του φυσιολογικού. Σο Ϋτομο για να χΫσει κΫποια κιλΫ τα οποήα θεωρεή παραπανήσια καταφεύγει σε διΫφορες εξαντλητικάς δήαιτες και άχει την ψευδαήσθηση ότι αυτάς θα του επιφάρουν το επιθυμητό αποτάλεσμα. Η επιδήωξη αυτέ όμως συνεχήζεται ακόμα και όταν η μεήωση του βΫρους εήναι ιδιαήτερα εμφανές. Αυτό συμβαήνει εξαιτήας του γεγονότος ότι το Ϋτομο δεν μάνει ποτά ευχαριστημάνο από το αποτάλεσμα.



Σο Ϋτομο διακατάχεται από άντονο φόβο για το πΫχος του, το οποήο εκφρΫζεται

δια

μάσω

συνεχούς

ενασχόλησης

με

το

φαγητό,

αποφεύγοντας το ήδιο να φΫει. Επήσης παρουσιΫζει εμμονέ με την καταμάτρηση των θερμήδων. Για τη μεήωση του σωματικού του βΫρους συχνΫ καταφεύγει σε εξαντλητικέ σωματικέ Ϋσκηση ώστε να καταναλώσει τις τυχόν θερμήδες που μπορεή να άχει προσλΫβει. 

Αμηνόρροια, δηλαδέ όταν η γυναήκα δεν άχει παρουσιΫσει άμμηνο ρύση τουλΫχιστον για τρεις συνεχόμενους εμμηνορροϊκούς κύκλους.



Η ανορεξήα μπορεή κατΫ διαστέματα να συνοδεύεται με κΫποια επεισόδια βουλιμήας. ΢ε αυτάς τις περιπτώσεις το Ϋτομο αποτυγχΫνει να συγκρατέσει τον εαυτό του και υποκύπτει στον πειρασμό να

42

καταναλώσει μεγΫλες ποσότητες φαγητού. Η αήσθηση άνοχων για αυτέ του την πρΫξη εήναι άντονη. ΢υχνΫ, για να αποβΫλει αυτάς τις ενοχάς μπορεή να καταφύγει να προκαλάσει εμετό στον εαυτό του έ να χρησιμοποιέσει διΫφορα καθαρτικΫ έ διουρητικΫ. Χυχογενής Βουλιμία (bulimia nervosa)

Η ψυχογενές/νευρικέ βουλιμήα εήναι επήσης μια σοβαρέ ασθάνεια, που χαρακτηρήζεται από άνα κύκλο συμπεριφορών, που συνέθως ξεκινούν με επεισόδια ανεξάλεγκτης και υπερβολικές πρόσληψης τροφές. ΣυπικΫ, το Ϋτομο «καταβροχθήζει» σε σύντομο χρόνο μεγΫλες ποσότητες φαγητού συνέθως πλούσιες θερμιδικΫ (π.χ. σοκολΫτες, τσιπς, μπισκότα κλπ.). ΦαρακτηριστικΫ, όσο το επεισόδιο εήναι σε εξάλιξη νιώθει ότι εήναι αδύνατο να σταματέσει το φαγητό. Αμάσως μετΫ, κυριεύεται από συναισθέματα ενοχών και δυσανεξήας και ξεκινΫ ορισμάνα μάτρα αντιμετώπισης όπως εντατικέ γυμναστικέ, προκλητός εμετός, χρέση φαρμΫκων όπως διουρητικΫ και καθαρτικΫ, τα οποήα συνέθως προσπαθεή να τα κρατέσει κρυφΫ. Σο βΫρος του ατόμου παραμάνει κατΫ κανόνα στα ευράως φυσιολογικΫ όρια. Σα χαρακτηριστικΫ στοιχεήα στη συμπεριφορΫ του ασθενούς με ψυχογενέ βουλιμήα εήναι τα επανειλημμάνα επεισόδια υπερφαγήας και η απώλεια αυτοελάγχου κατΫ την κατανΫλωση της τροφές. ΜεγΫλη ποσότητα τροφές καταναλώνεται γρέγορα και το Ϋτομο αισθΫνεται ότι δεν μπορεή να σταματέσει να τρώει έ να ελάγξει τι και πόσο τρώει. Προκειμάνου να αποτραπεή η αύξηση του βΫρους ο ασθενές καταλέγει σε πρόκληση εμάτου, λέψη καθαρτικών, διουρητικών έ Ϋλλων φαρμακευτικών σκευασμΫτων, νηστεήα έ υπερβολικέ Ϋσκηση. Μολονότι η ψυχογενές βουλιμήα συχνΫ θεωρεήται σύμπτωμα της ψυχογενούς ανορεξήας, μπορεή να αποτελάσει ξεχωριστέ διαταραχέ πρόσληψης τροφές. Παρατηρεήται συχνότερα σε νεαράς γυναήκες φυσιολογικού βΫρους έ ελαφρΫ υπάρβαρες και σε συχνότητα 2-4% στους εφέβους. ΢ε σύγκριση με τα Ϋτομα που πΫσχουν από ψυχογενέ ανορεξήα, οι ασθενεής με ψυχογενέ βουλιμήα τεήνουν να παρουσιΫζουν

43

συχνότερα συναισθηματικάς διαταραχάς, συνυπΫρχει δε σε μεγΫλο βαθμό με κατΫθλιψη. ΢υμπτώματα της ψυχογενούς βουλιμίας Αυτέ

η

διαταραχέ

πρόσληψης

τροφές

χαρακτηρήζεται

από

επανειλημμάνα επεισόδια υπερφαγήας που ακολουθούνται από συμπεριφοράς ακύρωσης. ΚατΫ τη διΫρκεια των βουλιμικών επεισοδήων το Ϋτομο καταναλώνει μεγΫλες ποσότητες τροφών σε άναν γρέγορο, αυτόματο, και ανήσχυρο να του αντισταθεή μοτήβο. Όσο διαρκεή το βουλιμικό επεισόδιο το Ϋτομο νιώθει μια πρόσκαιρη υποχώρηση της πεήνας, του θυμού, και Ϋλλων αρνητικών συναισθημΫτων, αλλΫ τελικΫ μάνει μια αήσθηση βιολογικές ταλαιπωρήας κι άνας φόβος αναφορικΫ με τη λέψη βΫρους. Έτσι το Ϋτομο νιώθει την ανΫγκη να «ακυρώσει» τα τρόφιμα που κατανΫλωσε, συνέθως με την πρόκληση εμετού και με την προσφυγέ σε κΫποιο συνδυασμό δήαιτας, υπερβολικές Ϋσκησης, καθαρτικών, και διουρητικών. 

Σο Ϋτομο καταβροχθήζει τροφάς.



Όταν τρώει αισθΫνεται να εήναι εκτός ελάγχου



ΚΫνει εμετό, κΫνει κακέ χρέση καθαρτικών, ασκεήται υπερβολικΫ έ νηστεύει για να ξεφορτωθεή τις θερμήδες .



Σράφεται μάσω βουλιμικών επεισοδήων, απάχει από το φαγητό μάχρι που ξαναπεινΫει και επαναλαμβΫνει το βουλιμικό του επεισόδιο.



Θεωρεή ότι μόνο κΫποιος με αδύνατο σώμα αξήζει να άχει αυτοαποδοχέ.



Μπορεή να παρουσιΫσει τΫσεις κλοπές, να εήναι επιρρεπάς σε παραβΫσεις και να κΫνει κατΫχρηση οινοπνεύματος, ναρκωτικών, και πιστωτικών καρτών



Σο βΫρος του μπορεή να εήναι κανονικό έ κοντΫ στο κανονικό, εκτός κι αν συνυπΫρχει ανορεξήα.



Σο Ϋτομο που πΫσχει από ψυχογενέ βουλιμήα, ακόμη κι αν παρουσιΫζει εξωτερικΫ άνα εύθυμο πρόσωπο, μάσα του εήναι συχνΫ πιεσμάνο, μόνο, ντροπαλό, και εσωτερικΫ κενό.

44

Οι φήλοι των βουλιμικών μπορεή να τους περιγρΫψουν ως Ϋτομα ικανΫ και διασκεδαστικΫ αλλΫ κΫτω από όλα αυτΫ κρύβουν τα άνοχα μυστικΫ τους. ΑισθΫνονται αναξιότητα άχουν μεγΫλη δυσκολήα να μιλέσουν για τα συναισθέματΫ τους, τα οποήα σχεδόν πΫντα περιλαμβΫνουν ανησυχήα, κατΫθλιψη, κακέ αυτοεικόνα, και βαθιΫ θαμμάνο θυμό. Επεισοδιακή Πολυφαγία (binge eating) Η κατΫσταση αυτέ σχετικΫ πρόσφατα αναγνωρήστηκε ως μια ξεχωριστέ κατηγορήα. Φαρακτηρήζεται από επεισόδια ανεξάλεγκτης και παρορμητικές υπερφαγήας (binge eating), πάρα από το σημεήο του να αισθανθεής «ικανοποιητικΫ χορτΫτος». Σο Ϋτομο πιθανόν να ξεκινέσει άνα επεισόδιο υπερφαγήας στην προσπΫθειΫ του να αντεπεξάλθει με συναισθηματικάς δυσκολήες που αντιμετωπήζει έ να ανακουφιστεή από την άνταση που βιώνει εκεήνη την στιγμέ, αλλΫ εύκολα όλο αυτό μπορεή να εξελιχθεή σε μια κατΫσταση εκτός ελάγχου. Γενικότερα, τα φαγητΫ που καταναλώνονται σε άνα επεισόδιο εήναι υπερβολικΫ πλούσια σε θερμήδες, γεμΫτο από υδατΫνθρακες και λιπαρΫ, αλλΫ μερικάς φοράς μπορεή ακόμα και να καταναλωθούν καταψυγμάνες τροφάς. Καθώς το Ϋτομο αρχήζει να νιώθει υπάρ-πλέρες, αισθέματα ενοχών και ντροπές κατακλύζουν το Ϋτομο. Απεγνωσμάνα προχωρούν στο να αυτόπροκαλάσουν εμετό έ παήρνουν καθαρτικΫ για να εξαγνήσουν τον εαυτό τους από οτιδέποτε άχουν καταναλώσει. ΢ε αυτό το σημεήο, μερικΫ Ϋτομα περιγρΫφουν

αισθέματα

συναισθηματικές

ανακούφισης

και

ελαφρΫ

ζαλισμάνοι. Αυτός ο κύκλος μπορεή να κρατέσει την εσωτερικέ θλήψη και πόνο χαμηλΫ - αλλΫ μόνο για λήγο. Η συχνότητα αυτών των κύκλων βουλιμήας ποικήλει από Ϋτομο σε Ϋτομο. Μερικοή θα υποφάρουν από άνα επεισόδιο κΫθε μερικούς μένες ενώ Ϋλλοι που εήναι σοβαρΫ ασθενεής ήσως άχουν επεισόδια υπερφαγήας και αυτό

45

προκαλούμενου εμετού αρκετάς φοράς μάσα στην ημάρα. ΜερικΫ Ϋτομα πιθανόν να κΫνουν εμετό αυτόματα αφού άχουν φΫει οποιαδέποτε τροφέ. Άλλοι πιθανόν να τρώνε υγιώς κοινωνικΫ αλλΫ όταν βρεθούν μόνοι να εκδηλώνεται η βουλιμικέ διαταραχέ τους. ΑρκετΫ Ϋτομα δεν θεωρούν την διαταραχέ τους ως πρόβλημα ενώ Ϋλλοι περιφρονούν και φοβούνται τον ανεξάλεγκτο, φαύλο κύκλο. Πολλάς εικασήες άχουν γήνει και όσον αφορΫ τα αήτια του προβλέματος τα οποήα άρχονται να προστεθούν στο ιστορικό της αυστηρές δήαιτας που ακολούθησαν κΫποιοι Ϋνθρωποι στο παρελθόν. Αίτια: Σα συνέθη αήτια εήναι το Ϋγχος, η ανησυχήα για την πορεήα μιας σχάσης, τα οικογενειακΫ προβλέματα, η κατΫθλιψη και η ανήα. Έως τώρα η άρευνα δεν άχει δώσει μια ικανοποιητικέ εξέγηση, μολονότι όπως προαναφάρθηκε οι ψυχοφυσιολογικάς αλλαγάς που προκύπτουν από μια αυστηρέ δήαιτα έ οι ψυχολογικάς μεταπτώσεις που συνδάονται με την αρνητικέ –καταθλιπτικέ διΫθεση, μπορούν να προκαλάσουν την αλλαγέ της ισορροπήας των νευροδιαβιβαστών στον εγκάφαλο που καταλέγουν στην επεισοδιακέ πολυφαγήα. Επειδέ στη συντριπτικέ πλειοψηφήα των πασχόντων η πολυφαγήα δεν επηρεΫζει την ποιότητα της ζωές τους, σπΫνια επιδιώκεται η βοέθεια από κΫποιον ειδικό. Νευρική ορθορεξία Αντιμάτωποι με μήα «νάα» διατροφικέ διαταραχέ, τη νευρικέ ορθορεξήα, βρήσκονται οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι. Η νευρικέ ορθορεξήα (orthorexia nervosa) δεν αποτελεή επήσημη ιατρικέ διΫγνωση, δεν άχει καταχωρηθεή στο DSM-I,

αν

και

άχει

αναφερθεή

από

κΫποιους

ιατρούς.

Ο

όρος

πρωτοχρησιμοποιέθηκε από τον Steven Bratman το 1997, άναν ΑμερικΫνο ιατρό, για να περιγρΫψει μια διατροφικέ διαταραχέ, που χαρακτηρήζεται από υπερβολικέ προσέλωση στην επιλογέ „υγιεινών‟ τροφήμων. ΢ε σπΫνιες περιπτώσεις, η εμμονέ εήναι τάτοια που μπορεή να οδηγέσει σε σοβαρό υποσιτισμό έ ακόμα και θΫνατο.

46

Ο ήδιος ο Bratman περιγρΫφει την ορθορεξήα ως ανθυγιεινέ εμμονέ με τρόφιμα που ο ασθενές αντιλαμβΫνεται ως υγιεινΫ – κατΫλληλα. ΢υνέθως οι ασθενεής αποφεύγουν τρόφιμα που περιάχουν λιπαρΫ έ συντηρητικΫ, ζωικΫ τρόφιμα έ συστατικΫ που θεωρούν ανθυγιεινΫ. Αν ο διατροφικός περιορισμός εήναι πολύ σοβαρός, μπορεή να προκληθούν διατροφικάς ελλεήψεις έ υποσιτισμός. Η απήσχναση των ατόμων που ακολουθούν ανΫλογο μοτήβο διατροφές, π.χ. ωμοφαγήα, μπορεή να φτΫσει στα επήπεδα της νευρικές ανορεξήας. Η „ανορεκτικέ ορθορεξήα‟ μπορεή να εήναι το ήδιο επικήνδυνη με τη νευρικέ ανορεξήα. Παρόλ‟ αυτΫ βάβαια, το υποκεήμενο κήνητρο εήναι τελεήως διαφορετικό στις δυο περιπτώσεις: ενώ ο ανορεξικός επιθυμεή να χΫσει βΫρος, ο ορθορεξικός επιθυμεή να αισθΫνεται υγιές. Ένα υγιεινό -ισορροπημάνο διαιτολόγιο, πληράστατο σε θρεπτικΫ συστατικΫ, εήναι απολύτως αποδεκτό και χρέσιμο. Μπορούμε να μιλΫμε για νευρικέ ορθορεξήα, όταν η τέρηση αυτού του διαιτολογήου αποτελεή ακραήα και απόλυτη θάση του ατόμου, που το ακολουθεή, με χαρακτηριστικΫ όπως π.χ.:  Η επήμονη σκάψη σχετικΫ με τη δήαιτα περισσότερο από τρεις ώρες

ημερησήως,  Ο σχεδιασμός-προγραμματισμός γευμΫτων πολλάς ημάρες πριν από

την κατανΫλωσέ τους.  Η θρεπτικέ αξήα του γεύματός εήναι περισσότερο σημαντικέ από

την ευχαρήστηση της κατανΫλωσές του.  Σο άντονο αήσθημα αυτοπεποήθησης, όταν το Ϋτομο τρώει υγιεινΫ.  Η παύση κατανΫλωσης τροφήμων που άδιναν απόλαυση και η

αντικατΫστασέ τους από «σωστΫ» τρόφιμα.  Η αντικοινωνικέ συμπεριφορΫ του ατόμου, επειδέ το εήδος

διατροφές καθιστΫ δύσκολο το να φΫει άξω.

47

 Οι άντονες ενοχάς, όταν «χαλΫει» η διατροφέ,  Η εκτήμηση της θρεπτικές αξήας των τροφήμων πΫντοτε πριν από το

φαγητό.  Η ευτυχήα και ο πλέρης άλεγχος, όταν τρώει «υγιεινΫ».  Σο υποτιμητικό βλάμμα προς τους ανθρώπους, που δεν άχουν

κανάναν άλεγχο στο τι τρώνε. Οι ορθορεκτικοή ακολουθούν με θρησκευτικέ ευλΫβεια τους κανόνες τροφήμων και καμαρώνουν πολύ γι' αυτό. Πολλάς φοράς, όσο πιο δύσκολοι οι κανόνες, τόσο μεγαλύτερη ικανοποήηση για την τέρησέ τους, παρόλο το τήμημα. Αυτοή οι κανόνες καθορήζουν, αν μπορούν, τι μπορούν και πόσο μπορούν φΫνε κΫποιο εήδος τροφήμου. ΜΫλιστα, η εμμονέ σε μια τάλεια δήαιτα εήναι μερικάς φοράς τόσο άντονη, που όταν παραβιΫζονται οι κανόνες της, ο ορθορεκτικός επιβΫλει στον εαυτό του τιμωρήες, π.χ. «άφαγα μισό σοκολατΫκι και γι' αυτό την υπόλοιπη ημάρα δεν άφαγα απολύτως τήποτα». Ένα ακόμη χαρακτηριστικό τους εήναι ότι θυμούνται και περιγρΫφουν με λεπτομάρειες τις «σωστάς» και «υγιεινάς» επιλογάς τους. π.χ., «άχω να βΫλω στο στόμα μου γλυκό εδώ και 2,5 χρόνια. Σελευταήα φορΫ που άφαγα έταν μια σειρΫ σοκολΫτα κουβερτούρα, το ΜΫιο του 2008» ΢υμπτώματα νευρικής ορθορεξίας Σα συμπτώματα μπορεή να περιλαμβΫνουν εμμονέ με την υγιεινέ διατροφέ, απήσχναση και θΫνατο από ασιτήα. Σα ορθορεκτικΫ Ϋτομα μπορεή να βιώνουν συγκεκριμάνα συναισθέματα για διΫφορα τρόφιμα. Σα τρόφιμα με συντηρητικΫ χαρακτηρήζονται ως „επικήνδυνα‟, τα βιομηχανοποιημάνα ως „τεχνητΫ‟ και τα βιολογικΫ ως „υγιεινΫ‟. Οι ασθενεής εμφανήζουν ισχυρέ – μη ελεγχόμενη επιθυμήα για φαγητό όταν νιώθουν νευρικοή, αναστατωμάνοι, χαρούμενοι έ δυστυχισμάνοι. Έρευνες υποστηρήζουν ότι η ορθορεξήα απαντΫται περισσότερο σε Ϋντρες και ειδικΫ σ‟ αυτούς με χαμηλό επήπεδο μόρφωσης / εκπαήδευσης.

48

Μάστιγα οι διατροφικές διαταραχές Ανησυχητικέ άκταση λαμβΫνει πλάον και στην ΕλλΫδα το πρόβλημα των διατροφικών διαταραχών, οι οποήες αποτελούν μια σοβαρέ πΫθηση και εμφανήζονται κυρήως στην περήοδο της εφηβεήας. Τπολογήζεται, μΫλιστα, ότι σέμερα άνα εκατομμύριο άφηβοι και νεαροή ενέλικοι πΫσχουν, στην ΕλλΫδα, από κΫποια μορφέ διατροφικές διαταραχές, γεγονός που σημαήνει ότι δύο εκατομμύρια οικογάνειες βρήσκονται αντιμάτωπες με το πρόβλημα αυτό. Η σοβαρότερη μορφέ εήναι η νευρικέ ανορεξήα, που εήναι και η ψυχικέ νόσος με το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας (20%). Με βΫση στοιχεήα επιδημιολογικών ερευνών, στην ΕλλΫδα νοσεή τη στιγμέ αυτέ το 6% του πληθυσμού (1% από νευρικέ ανορεξήα και 5% από νευρικέ βουλιμήα), ενώ άνα επιπλάον 7% φάρει μερικώς κΫποια χαρακτηριστικΫ συμπτώματα και από τις δύο νόσους ανεβΫζοντας άτσι το συνολικό ποσοστό των πασχόντων σε περήπου 13%. Οι διαταραχάς πρόσληψης τροφές, συνέθως, πρωτοεμφανήζονται στην εφηβικέ ηλικήα. «Περήπου το 0,5 – 2% των γυναικών πΫσχει από νευρογενέ ανορεξήα και

το

2–4%

από βουλιμήα.

Η ψυχογενές

ανορεξήα

και

η

βουλιμήα εήναι, κυρήως, πρόβλημα που αφορΫ στις γυναήκες, καθότι εήναι 8 – 9 φοράς συχνότερες σε αυτάς από ό,τι στους Ϋνδρες», τόνισε η κα Δούκα, προσθάτοντας ότι «τα τελευταήα χρόνια, η διαφορΫ αυτέ φαήνεται να μικραήνει». ΢τις ΗΠΑ, η ψυχογενές ανορεξήα αποτελεή την τρήτη συχνότερη νόσο στις άφηβες. Αντήθετα, η ψυχαναγκαστικέ υπερφαγήα εμφανήζεται περήπου στην ήδια συχνότητα και σε γυναήκες και σε Ϋνδρες (1,5:1) σε άνα ποσοστό γύρω στο 5% του πληθυσμού. Η ψυχογενές ανορεξήα εήναι μια από τις πιο επικήνδυνες ψυχιατρικάς καταστΫσεις αφού το 5 – 20% των ασθενών θα πεθΫνει, λόγω επιπλοκών της ασθάνειας. ΢τις τελευταήες άρευνες που άγιναν στην Αμερικέ υποστηρήζεται

49

ότι 10% των νάων γυναικών του γενικού πληθυσμού παρουσιΫζουν συμπτώματα βουλιμήας. Ενδιαφέροντα στοιχεία πιλοτικής έρευνας για τις διατροφικές διαταραχές στην Ελλάδα Άγχος, στρες και κατΫθλιψη εήναι τα συναισθέματα που βιώνουν οι συγγενεής που φροντήζουν Ϋτομα που πΫσχουν από διατροφικάς διαταραχάς. ΜΫλιστα οι πατερΫδες εμφανήζουν τΫση για υψηλότερο stress και κατΫθλιψη. Σα παραπΫνω προκύπτουν από πιλοτικέ άρευνα που διεξέχθη από το Ελληνικό

Κάντρο

Διατροφικών

Διαταραχών

(www.hcfed.gr)

με

τη

συνεργασήα της Pr. Janet Treasure, Kings‟ College, Institute of Psychiatry με θάμα τη διερεύνηση του Ϋγχους και της κατΫθλιψης καθώς και της συμπεριφορΫς και των συναισθημΫτων των οικογενειών που φροντήζουν και στηρήζουν Ϋτομα που πΫσχουν από διατροφικάς διαταραχάς (Δ.Δ.) στην ΕλλΫδα. ΢υγκεκριμάνα το 38,4% άχει άντονο στρες, το 32,4% άχει υψηλό Ϋγχος και το 49,5% εμφανήζει από έπια μάχρι πιο σοβαρΫ συμπτώματα κατΫθλιψης. Εκτιμέσεις ανεβΫζουν τους πΫσχοντες στην ΕλλΫδα από νευρικέ ανορεξήα, στο 0,6-1,0% του πληθυσμού και από βουλιμήα στο 2,5%-5%. ΢ύμφωνα με την διευθύντρια του Κάντρου κυρήα Μαρήα ΣσιΫκα η άρευνα άδειξε πως οι μπαμπΫδες και οι σύζυγοι ανταποκρήνονται περισσότερο σε σχάση με τις μητάρες όταν η κόρη έ η σύζυγος αναζητΫ επιβεβαήωση στα ακόλουθα: αν δεήχνει παχιΫ στα συγκεκριμάνα ρούχα, αν θα παχύνει με αυτΫ που τρώει, αν εήναι ασφαλάς έ αποδεκτό να φΫει συγκεκριμάνες τροφάς, ενώ εμμάνει σε επαναλαμβανόμενες συζητέσεις για αρνητικάς σκάψεις και συναισθέματα που αφορούν το σώμα της.

4. ΜΕΙΨΜΕΝΗ ΠΡΟ΢ΛΗΧΗ ΣΡΟΥΗ΢ – ΕΠΙΠΣΨ΢ΕΙ΢ Η επιβήωση, η ανΫπτυξη και η καλέ λειτουργήα του ανθρώπινου οργανισμού εξαρτώνται από τη διατροφέ. Οι τροφάς προσφάρουν το καύσιμο που απαιτεήται για κΫθε ανθρώπινη λειτουργήα και ενάργεια (καταβολισμός).

50

Σο ανθρώπινο σώμα άχει την ικανότητα να αποθηκεύει ενάργεια στους μυς και το έπαρ, προκειμάνου να την αξιοποιέσει όταν θα την άχει ανΫγκη. Η ποσότητα της αναγκαήας πρόσληψης τροφές και η ποιότητα της διατροφές διαφάρει από Ϋνθρωπο σε Ϋνθρωπο και εξαρτΫται από πολλούς παρΫγοντες που σχετήζονται με την ηλικήα, το φύλο, την καθημερινέ δραστηριότητα, το κλήμα, την υγεήα κ.Ϋ. Προκειμάνου να διερευνέσουμε τις συνάπειες της μειωμάνης πρόσληψης τροφές,

εήναι αναγκαήο να διευκρινήσουμε ότι

η για μικρό χρονικό

διΫστημα μεήωση της πρόσληψης τροφές έ η μεήωση συγκεκριμάνων ποσοτέτων έ ειδών διατροφές για διΫφορους λόγους και υπό την καθοδέγηση ειδικών επιστημόνων δεν εγκυμονεή κινδύνους για την υγεήα έ τη ζωέ των ανθρώπων ενώ, σε κΫποιες περιπτώσεις, μπορεή να άχει και ευεργετικΫ αποτελάσματα (π.χ πρόληψη έ θεραπεήα ασθενειών κ.Ϋ). ΚΫποιες μορφάς μεήωσης της πρόσληψης τροφές εήναι: 

Περιορισμός της τροφές για άλεγχο του βΫρους



Αποφυγέ συγκεκριμάνων τροφών (π.χ. όλα τα λιπαρΫ έ οι

υδατΫνθρακες) λόγω φόβων που σχετήζονται με θάματα υγεήας (π.χ. υπερλιπιδαιμήα) έ λόγω φόβου αύξησης του βΫρους 

Αποφυγέ τροφών γιατή το Ϋτομο φοβΫται ότι αν ξεκινέσει να

τρώει δεν θα μπορεή να σταματέσει (π.χ. βουλιμήα) 

Τπερβολικός περιορισμός σε επήπεδο εμμονές με σκοπό την

επήτευξη ενός πολύ χαμηλού βΫρους (π.χ. ανορεξήα) Για να αντιληφθούμε το περιεχόμενο του όρου μειωμάνη πρόσληψη τροφές χρειΫζεται να θυμηθούμε ότι οι ημερέσιες ανΫγκες διατροφές ενός ανθρώπου περιλαμβΫνουν:

51

-υδατΫνθρακες, κατΫ 50-60% της ημερέσιας κατανΫλωσης θερμήδων. Αυτοή προσλαμβΫνονται με τα δημητριακΫ, τα φρούτα, τα αμυλώδη λαχανικΫ, τη ζΫχαρη, τα γλυκΫ, τα επιδόρπια.

-λήπη (λιπήδια), κατΫ 25-35%. ΑυτΫ προσλαμβΫνονται ως «αόρατο» έ «κρυφό» λήπος με το κράας, τα αυγΫ, τους ξηρούς καρπούς, το γΫλα, το τυρή κ.λπ., και το «ορατό», που εήναι το βούτυρο, η μαργαρήνη, το λΫδι κ.λπ.

-πρωτεΐνες (λευκώματα), κατΫ 10-15%. ΠροσλαμβΫνονται κυρήως με τα ζωικΫ τρόφιμα (κράας, ψΫρι, πουλερικΫ, αυγΫ, γΫλα, τυρή, κ.λπ.). Σις φυτικάς πρωτεΐνες τις προμηθεύουν οι ξηροή καρποή, τα όσπρια, τα δημητριακΫ και λιγότερο τα λαχανικΫ και τα φρούτα.

-βιταμήνες- φυτικάς ήνες. -ιχνοστοιχεήα και Ϋλλα στοιχεήα. Φορηγούνται στον οργανισμό με τα κράατα, τα ψΫρια, τα πουλερικΫ, τα αυγΫ, το γΫλα, το τυρή, τους ξηρούς καρπούς, τα δημητριακΫ, τα όσπρια και ορισμάνα με τα φρούτα και τα λαχανικΫ.

-νερό. ΢κοπός

της ενότητας αυτές εήναι οι επιπτώσεις στον ανθρώπινο

οργανισμό και την υγεήα της συστηματικές και μακροχρόνιας μεήωσης της πρόσληψης τροφές έ η απουσήα από το ημερέσιο πρόγραμμα διατροφές ορισμάνων από τα αναγκαήα στοιχεήα για την επιβήωση και την καλέ ψυχικέ και σωματικέ υγεήα του ανθρώπου. ΢υμπτώματα διατροφής χαμηλής σε υδατάνθρακες 

Η άλλειψη υδατανθρΫκων οδηγεή στην δημιουργήα κετονών. Αυτό εήναι παθολογικό φαινόμενο, που παρουσιΫζεται στους διαβητικούς λόγω ανωμαλιών στο μεταβολισμό των υδατανθρΫκων.



Σο Ϋτομο παρουσιΫζει δυσθυμήα, εκνευρισμό, απώλεια μνέμης αδυναμήα συγκάντρωσης και Ϋλλα συμπτώματα που άχουν να κΫνουν με το κεντρικό νευρικό σύστημα.

52



Εμποδήζει το Ϋτομο να γυμναστεή, γιατή δεν περιάχει υδατΫνθρακες που αποτελούν την φυσιολογικέ πηγέ ενάργειας για τους μύες.

΢υμπτώματα διατροφής χαμηλής σε πρωτεΐνες Μια μικρές διΫρκειας άλλειψη πρωτεινών (μερικάς φοράς) δεν απειλεή την υγεήα αλλΫ επειδέ η πρωτεΐνη εήναι πηγέ των απαραήτητων αμινοξάων, μια μεγΫλης διΫρκειας άλλειψη εήναι ικανέ να προκαλάσει σοβαρΫ προβλέματα υγεήας. Σάτοια προβλέματα προκαλούνται σε συγκεκριμάνα μάρη του κόσμου, όπου η πρόσληψη της εήναι ανεπαρκές για πολιτικούς, οικονομικούς και για Ϋλλους λόγους. Ο πρωτεΐνικός θερμιδικός υποσιτισμός εήναι άνα από τα μεγαλύτερα διατροφικΫ προβλέματα στον κόσμο, ειδικΫ για τα μικρΫ παιδιΫ. Διακρήνεται σε δυο βασικΫ σύνδρομα: το μαρασμικό, που οφεήλεται σε χρόνια άλλειψη ενάργειας-πρωτεΐνης και πλέττει παιδιΫ άως ενός άτους και το σύνδρομο Kwashiorkor, που εήναι αποτάλεσμα οξεήας άλλειψης και εμφανήζεται σε παιδιΫ ηλικήας από ενός άως τριών ετών. ΥυσικΫ τα σύνδρομα αυτΫ εήναι πιο συνέθη σε αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου. Έλλειψη της μπορεή να παρατηρηθεή επήσης σε Ϋτομα που ακολουθούν μη υγιεινάς διαιτητικάς συνέθειες, όπως οι χρέστες ναρκωτικών, χρόνιοι αλκοολικοή και αυτοή που κΫνουν μεγΫλης διΫρκειας νηστεήες αλλΫ και οι ηλικιωμάνοι. Επιπλάον και Ϋτομα που εφαρμόζουν δήαιτες χαμηλές πρωτεΐνης έ νάοι αθλητάς που κΫνουν δήαιτες με σκοπό να χΫσουν βΫρος σε αθλέματα όπως πΫλη, ενόργανη, μπαλάτο. ΢' αυτάς τις περιπτώσεις μπορεή το Ϋτομο να άχει αρνητικό ισοζύγιο αζώτου, που σημαήνει ότι περισσότερο Ϋζωτο αποβΫλλεται, παρΫ προσλαμβΫνεται στο σώμα. Ιστοή του σώματος, όπως ο μυικός και η αιμοσφαιρήνη μπορούν να χαθούν, με πιθανέ μεήωση της δύναμης και της αντοχές. Έτσι λοιπόν η επαρκές πρόσληψη της διαιτητικές πρωτεήνης εήναι απαραήτητη για την φυσιολογικέ λειτουργήα τόσο των δραστέριων, όσο και των μη δραστέριων ατόμων.

53

΢υμπτώματα διατροφής χαμηλής σε λιπαρά Εήναι γνωστό ότι οι δήαιτες με πολύ χαμηλΫ λιπαρΫ προδιαθάτουν για κατΫθλιψη. Ο εγκάφαλός, αν αφαιράσει κανεής το νερό, αποτελεήται από 60% λιπαρΫ. Η άλλειψη από ουσιώδη λιπαρΫ οξάα μπορεή να οδηγέσει -εκτός από την κατΫθλιψη- και σε δυσκολήες συμπεριφορΫς, δυσλεξήα, δυσκολήα συγκάντρωσης, κούραση και προβληματικέ μνέμη. Σα ουσιώδη λιπαρΫ οξάα εήναι απαραήτητα για την καλέ διΫθεση. Ο ρόλος των βιταμινών και οι συνέπειες από τη μειωμένη πρόσληψή τους ΒΙΣΑΜΙΝΗ

ΡΟΛΟ΢

΢ΤΝΕΠΕΙΕ΢ ΜΕΙΨΜΕΝΗ΢ ΠΡΟ΢ΛΗΧΗ΢

ΒΙΣΑΜΙΝΗ Α (ρετινόλη) ΚΑΡΟΣΙΝΗ

΢υμμετάχει στη λειτουργήα της όρασης

Διαταραχάς της όρασης

και άχει σημασήα για την ανΫπτυξη και

στο αμυδρό σκοτΫδι.

την ανανάωση του δάρματος και των

Κερατινοποήηση

βλεννογόνων.

επιδερμήδας.

Απαιτεήται για την απορρόφηση του

Ραχήτιδα (παιδιΫ),

ασβεστήου και του φωσφόρου, καθώς

οστεομαλακήα (ενέλικες).

(προβιταμίνη Α) ΒΙΣΑΜΙΝΗ D (καλσιφερόλη)

και για το μεταβολισμό τους (συνεπώς συμμετάχει στη δόμηση των οστών).

ΒΙΣΑΜΙΝΗ Ε (τοκοφερόλη) ΒΙΣΑΜΙΝΗ Κ

Εμποδήζει την οξεήδωση των

Δεν εμφανήζονται.

πολυακόρεστων λιπαρών οξάων (αντιοξειδωτικό). ΢υμμετάχει στην πέξη του αήματος.

ΣΫση προς αιμορραγήα, διαταραχέ της πέξης του αήματος.

54

ΒΙΣΑΜΙΝΗ Β1 (θειαμίνη)

Απαραήτητη για το μεταβολισμό των

Διαταραχάς της μυϊκές

υδατανθρΫκων

και καρδιακές λειτουργήας καθώς και

(αντιοξειδωτικό).

του νευρικού συστέματος.

ΒΙΣΑΜΙΝΗ Β2 (ριβοφλαβίνη) ΒΙΣΑΜΙΝΗ Β6 (πυριδοξίνη)

ΒΙΣΑΜΙΝΗ Β12 (κοβαλαμίνη) ΥΤΛΛΙΚΟ ΟΞΤ

΢υστατικό μάρος ενζυμικών

Διαταραχάς ανΫπτυξης,

συστημΫτων της αναπνευστικές

ασθάνειες δάρματος και

αλυσήδας.

βλεννογόνων

΢υστατικό μάρος διΫφορων

Διαταραχάς του

ενζυμικών συστημΫτων στο

κεντρικού νευρικού

μεταβολισμό των πρωτεϊνών

συστέματος, δερματικάς

(αντιοξειδωτικό).

παθέσεις.

΢υμμετάχει στο σχηματισμό των

Αναιμήα.

ερυθρών αιμοσφαιρήων.

΢υμμετάχει στο μεταβολισμό των

Διαταραχάς στο

αμινοξάων.

σχηματισμό του αήματος (αναιμήα, λευκοπενήα, θρομβοπενήα).

ΝΙΑ΢ΙΝΗ

΢υστατικό ενζυμικών συστημΫτων.

Υλεγμονάς και χρωματισμοή του δάρματος.

ΒΙΣΑΜΙΝΗ C

΢υμμετοχέ στη σύνθεση της βασικές

Αυξημάνη προδιΫθεση

(ασκορβικό οξύ)

ουσήας του συνδετικού ιστού,

για ασθάνειες, τΫση για

συμμετοχέ στον ενδοκυτταρικό

αιμορραγήες, διαταραχάς

μεταβολισμό (αντιοξειδωτικό).

της ανΫπτυξης των οστών και συνδετικών ιστών, κυρήως γνΫθων και ούλων (σκορβούτο).

Ο ρόλος των μεταλλικών στοιχείων και ιχνοστοιχείων και οι συνέπειες από τη μειωμένη πρόσληψή τους

55

Σο ισορροπημάνο ισοζύγιο μεταλλικών στοιχεήων - ιχνοστοιχεήων εήναι σημαντικό για την ιδανικέ διεξαγωγέ όλων των μεταβολικών διαδικασιών, την κανονικέ μυϊκέ συστολέ και τη μεταβήβαση των νευρικών ερεθισμΫτων. Ελλεήψεις στον εφοδιασμό με μεταλλικΫ στοιχεήα παρουσιΫζονται κυρήως σε κΫλιο και μαγνέσιο , στον εφοδιασμό με ιχνοστοιχεήα συχνΫ σε σήδηρο, υποθάτουμε και σε ψευδΫργυρο, με αποτάλεσμα να παρατηρούνται τα παρακΫτω συμπτώματα ανεπΫρκειας. 

΢ΤΝΔΡΟΜΟ ΕΛΛΕΙΧΗ΢ ΚΑΛΙΟΤ : μυϊκέ αδυναμήα (μερικάς

φοράς και παρΫλυση), άλλειψη διΫθεσης, απΫθεια, υπνηλήα. 

΢ΤΝΔΡΟΜΟ ΕΛΛΕΙΧΗ΢ ΜΑΓΝΗ΢ΙΟΤ : μυϊκοή σπασμοή και

κρΫμπες ολόκληρου του σώματος, τράμουλο χεριών. 

ΕΛΛΕΙΧΗ ΢ΙΔΗΡΟΤ: κόπωση, μεήωση της ικανότητας και

ετοιμότητας για απόδοση, αναιμήα. ΢υμπεράσματα Η μειωμάνη πρόσληψη τροφές άχει αρνητικάς επιπτώσεις που επηρεΫζουν όλο τον οργανισμό και συνοψήζονται στα παρακΫτω: Χυχολογικές Επιπτώσεις Κατάθλιψη: Σα Ϋτομα που δεν τρώνε επαρκεής ποσότητες φαγητού άχουν γενικότερα κακέ διΫθεση, εήναι περισσότερο ευεράθιστα και εκνευρήζονται εύκολα. Πανικός: Οι κρήσεις πανικού εήναι άνα πολύ σύνηθες σύμπτωμα, και συχνΫ σχετήζεται με τον πανικό σχετικΫ με την αύξηση βΫρους. Σα συμπτώματα πανικού δεν προκύπτουν μόνο από συναισθηματικούς λόγους. Μπορεή να προκύψουν και όταν το σύστημα του σώματος που ελάγχει το στρες δεν λαμβΫνει όλα τα θρεπτικΫ συστατικΫ που χρειΫζεται για να δουλάψει σωστΫ. Οι κρήσεις πανικού συχνΫ σταματούν όταν το Ϋτομο επιστράφει σε φυσιολογικό βΫρος.

56

Εμμονές: Μήα από τις περισσότερο εμφανεής αλλαγάς που προκαλεή η μειωμάνη πρόσληψη τροφές εήναι η εμμονικότητα, με την άννοια ότι το Ϋτομο άχει τη τΫση να καθορήζει αυστηρούς κανόνες και να εήναι πολύ Ϋκαμπτο. Αυτό παρεμποδήζει την ικανότητα του ατόμου να εήναι αυθόρμητο και χαλαρό. Παραίτηση και απομόνωση: Η μειωμάνη πρόσληψη τροφές μπορεή να σε κΫνει να νιώσεις καλύτερα για άνα σύντομο χρονικό διΫστημα, ειδικΫ αν Ϋλλα Ϋτομα του περιβΫλλοντος σε επικροτούν για την απώλεια βΫρους έ την εγκρΫτειΫ σου. ΕΫν όμως η μειωμάνη πρόσληψη τροφές συνεχιστεή και γήνει τρόπος ζωές, μπορεή το Ϋτομο να

κλειστεή

στον εαυτό του και να μην

ασχολεήται με Ϋλλα θάματα πάρα από το φαγητό και το βΫρος. ΠολλΫ Ϋτομα που πΫσχουν από νευρικέ ανορεξήα δεν άχουν κοινωνικέ ζωέ (δεν άχουν φήλους, δουλειΫ έ σχάση) και εήναι απομονωμάνα στο σπήτι τους. Αυτέ η απομόνωση οφεήλεται επήσης στην άλλειψη θρεπτικών συστατικών στον εγκάφαλο. Η επιθυμήα αποφυγές Ϋλλων ατόμων οφεήλεται στη κακέ διΫθεση

και

την

επικάντρωση

του

ατόμου

στις

εμμονάς

και

τις

ψυχαναγκαστικάς διαδικασήες που πράπει να κΫνει προκειμάνου να ελάγξει την πεήνα του. Έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας: εήναι αναμενόμενη όταν το Ϋτομο μειώνει την πρόσληψη τροφές και οφεήλεται στις ορμονικάς αλλαγάς που πραγματοποιούνται στο σώμα λόγω της άλλειψης θρεπτικών συστατικών Αίσθηση πάχους: τα Ϋτομα που υποσιτήζονται αισθΫνονται παχιΫ έ μεγαλύτερα από ότι εήναι στη πραγματικότητα, και αυτό οδηγεή σε ακόμη μεγαλύτερο περιορισμό της τροφές. Σα αισθέματα πΫχους αυξΫνονται όσο το Ϋτομο χΫνει κιλΫ, ιδιαήτερα αν εήναι έδη ελλιποβαράς. Η μόνη λύση εήναι η επαναφορΫ της σήτισης στο φυσιολογικό, και όχι η επιθυμήα για ακόμα μεγαλύτερη απώλεια βΫρους. ΢κέψη και ΢υναίσθηση

57

Η σκάψη επηρεΫζεται από τη μεήωση της πρόσληψης τροφές. Αυτό εήναι αναμενόμενο, καθώς ο εγκάφαλος χρειΫζεται άνα μεγΫλο αριθμό θρεπτικών συστατικών προκειμάνου να λειτουργέσει. Ένα σημαντικό σύμπτωμα εήναι ότι η σκάψη γήνεται Ϋκαμπτη, για παρΫδειγμα το Ϋτομο δυσκολεύεται να καθορήσει προτεραιότητες και περνΫει γρέγορα από το άνα θάμα στο Ϋλλο. ΢υγκέντρωση: τα Ϋτομα που περιορήζουν τη τροφέ συχνΫ αναφάρουν ότι εήναι σε εγρέγορση, αλλΫ αυτό δεν μπορεή να διατηρηθεή για μεγΫλο χρονικό διΫστημα. Εμμονή σε σχέση με το φαγητό και το βάρος: Άτομα που υποσιτήζονται για οποιοδέποτε λόγο σκάφτονται εντονότερα το φαγητό. Έτσι άνα Ϋτομο ξεκινώντας μια δήαιτα μπορεή να γήνει φανατικό με την μαγειρικέ, την συλλογέ συνταγών, το διΫβασμα βιβλήων σχετικΫ με τη διατροφέ, ακόμα και να ονειρεύεται το φαγητό. Βάθος ΢κέψης: Εήναι σχεδόν αδύνατη η επικάντρωση σε Ϋλλα θάματα. Η περιορισμάνη συναήσθηση οδηγεή πολλάς φοράς σε κοινωνικέ ανεπΫρκεια, όπως άλλειψη ενσυναήσθησης και δυσκολήα του ατόμου να μοιραστεή συναισθέματα. Εσωτερική Υωνή: ΠολλΫ Ϋτομα που υποσιτήζονται αναφάρουν ότι ακούν μια φωνέ, η οποήα τους λάει να φΫνε ακόμα λιγότερο, έ ότι εήναι λαήμαργοι εΫν σκεφτούν να φΫνε παραπΫνω, έ ότι εΫν φΫνε μήα συγκεκριμάνη τροφέ το βΫρος τους θα αυξηθεή πολύ. ΢ε σοβαρό υποσιτισμό η φωνέ μπορεή και να απειλεή το Ϋτομο ότι θα τιμωρηθεή εΫν φΫει παραπΫνω. Η ύπαρξη της φωνές οφεήλεται στην ασιτήα του εγκεφΫλου, στην άλλειψη δηλαδέ των απαραήτητων θρεπτικών συστατικών που χρειΫζονται για την εγκεφαλικέ λειτουργήα, και δεν σημαήνει ότι το Ϋτομο εήναι τρελό έ άχει ψύχωση. Η Υωνέ εξαφανήζεται όταν το Ϋτομο επιστράψει σε φυσιολογικό σωματικό βΫρος. Ενοχλητικές ΢κέψεις: η άλλειψη θρεπτικών συστατικών στον εγκάφαλο μπορεή να οδηγέσει σε δυσκολήα του ατόμου να αντιληφθεή σωστΫ τις καθημερινάς

εμπειρήες.

Για

παρΫδειγμα,

η

κατανΫλωση

μήας

«απαγορευμάνης» τροφές, έ ακόμα και η σκάψη της, μπορεή να κΫνει άνα Ϋτομο να αισθΫνεται ότι εήναι απαήσιο, ότι δεν αξήζει και ότι άχει παχύνει.

58

Αυτάς εήναι ενοχλητικάς σκάψεις που κρατούν το μυαλό φυλακισμάνο σε μια κακέ σχάση με την τροφέ. ΢υμπεριφορά Οι αλλαγάς στο πως κΫποιος σκάφτεται και αισθΫνεται άχουν μεγΫλη επήπτωση και στο πως συμπεριφάρεται και σχετήζεται με Ϋλλα Ϋτομα. Άτομα που άχουν περιορήσει την πρόσληψη φαγητού για μεγΫλο χρονικό διΫστημα θεωρούν ότι αυτέ η συμπεριφορΫ εήναι μάρος της προσωπικότητΫς τους, και δεν

αντιλαμβΫνονται

ότι

το

πως

σκάφτονται,

αισθΫνονται

και

συμπεριφάρονται, οφεήλεται αποκλειστικΫ στις επιπτώσεις της κακές διατροφές. Με λήγα λόγια, ο πραγματικός τους εαυτός μάνει καλυμμάνος. Λιγούρες: οι εντονότερες επιπτώσεις του υποσιτισμού στην συμπεριφορΫ εήναι αποτάλεσμα της ισχυρές επιθυμήας για φαγητό, ιδιαήτερα για τροφάς πλούσιες σε ζΫχαρη και λιπαρΫ. ΠολλΫ Ϋτομα ανταποκρήνονται στις λιγούρες με το να κΫνουν διΫφορα πρΫγματα ώστε να ελάγξουν το στόμα τους και την πεήνα τους, π.χ. γυμνΫζονται υπερβολικΫ, καπνήζουν, πήνουν αλκοόλ έ μασΫνε τσήχλες. Για Ϋλλα Ϋτομα, οι λιγούρες ξεσπούν σε βουλιμικΫ επεισόδια, γεγονός που στη συνάχεια οδηγεή σε επιθυμήα για ακόμα μεγαλύτερο περιορισμό της τροφές, αλλΫ και για αντισταθμιστικάς μεθόδους όπως εήναι ο εμετός. Αυτό στη συνάχεια θα οδηγέσει σε ακόμα περισσότερες λιγούρες, κι άτσι δημιουργεήται άνας φαύλος κύκλος. Οι άρευνες άχουν πλάον αποδεήξει ότι οι λιγούρες οφεήλονται στην πραγματικότητα σε βιολογικούς λόγους, και συγκεκριμάνα στην άλλειψη θρεπτικών συστατικών και στο χαμηλό βΫρος, και ότι δεν πρόκειται να σταματέσουν αν το Ϋτομο δεν ακολουθέσει μια διατροφέ πλούσια σε θρεπτικΫ συστατικΫ και επαρκέ σε θερμήδες, κι εΫν δεν επαναφάρει το βΫρος του στο φυσιολογικό. ΢ωματικές Επιπτώσεις Η μειωμάνη πρόσληψη τροφές, ανεξΫρτητα από το βΫρος του ατόμου, άχει σημαντικάς συνάπειες στη σωματικέ υγεήα. ΤπΫρχει μια διαστρεβλωμάνη Ϋποψη ότι η μειωμάνη πρόσληψη τροφές σχετήζεται με αύξηση του προσδόκιμου επιβήωσης. Αυτέ η Ϋποψη άχει προκύψει απλΫ από το γεγονός

59

ότι η υπερβολικέ πρόσληψη τροφές σχετήζεται πραγματικΫ με μεήωση του προσδόκιμου επιβήωσης και με αύξηση της νοσηρότητας. Οι πραγματικάς επιπτώσεις της μειωμάνης πρόσληψης τροφές εξαρτώνται από το εήδος και τη διΫρκεια της, καθώς και από το βαθμό απώλειας βΫρους. Καρδιαγγειακό σύστημα και θερμοκρασία σώματος: η καρδιΫ εήναι άνας μυς που μπορεή να γήνει πιο αδύναμος από την μειωμάνη πρόσληψη τροφές. Η αρτηριακέ πήεση μπορεή να μειωθεή σε επικήνδυνο βαθμό, και ο καρδιακός παλμός επήσης μειώνεται σημαντικΫ. Η νωθρέ κυκλοφορήα μπορεή να οδηγέσει σε δημιουργήα ελκών στα πόδια και σε χαμηλέ θερμοκρασήα σώματος. Όμως η πιο σοβαρέ συνάπεια εήναι η αρρυθμήα, η οποήα μπορεή να αποβεή θανατηφόρα. Ορμόνες του Υύλου και Τπογονιμότητα: το σώμα προκειμάνου να δώσει όση ενάργεια μπορεή σε Ϋλλες πιο σημαντικάς λειτουργήες, διακόπτει την παραγωγέ ορμονών του φύλου. Έτσι, μειώνεται η σεξουαλικέ επιθυμήα και εξαφανήζονται τα σημΫδια της σεξουαλικές ωρήμανσης, δηλαδέ η άμμηνος ρύση στις γυναήκες και η στύση στους Ϋντρες. Η φυσιολογικέ λειτουργήα του συγκεκριμάνου συστέματος μπορεή να καθυστερέσει πολύ να επανάλθει, ακόμα κι όταν το βΫρος και η φυσιολογικέ σήτιση αποκατασταθούν. ΢κελετός: οι ορμονικάς αλλαγάς και οι ανεπΫρκειες θρεπτικών συστατικών άχουν μια ιδιαήτερα δυσμενέ επήπτωση στην ανΫπτυξη των οστών και την πυκνότητΫ τους. Η εφηβεήα εήναι το χρονικό διΫστημα που τα κόκκαλα μεγαλώνουν και δυναμώνουν. Η μάγιστη οστικέ πυκνότητα που θα επιτύχει το Ϋτομο στην εφηβεήα, εήναι αυτέ που θα άχει και στην υπόλοιπη ζωέ του. Έτσι, εΫν λόγω της κακές διατροφές, η ποιότητα των οστών δεν εήναι καλέ, αυτό δεν μπορεή να διορθωθεή μεταγενάστερα. Σο αποτάλεσμα εήναι το Ϋτομο να αναπτύξει οστεοπόρωση και κύφωση, και να άχει υψηλό κήνδυνο καταγμΫτων. Πεπτικό σύστημα: το πεπτικό σύστημα των ατόμων που υποσιτήζονται δουλεύει με πολύ πιο αργούς ρυθμούς, και αυτό άχει ως αποτάλεσμα το φαγητό να αργεή να περΫσει από το στομΫχι στο άντερο και το Ϋτομο να αισθΫνεται Ϋβολα, να άχει φουσκώματα και μετεωρισμό. Σο Ϋτομο πιστεύει

60

ότι

αυτΫ

τα

συμπτώματα

δεήχνουν

ότι

άφαγε

πολύ,

όμως

στην

πραγματικότητα οφεήλονται στην κακέ λειτουργήα του πεπτικού συστέματος. Δέρμα και Μαλλιά: τα συμπτώματα μπορεή να ποικήλλουν από Ϋτομο σε Ϋτομο. Σο δάρμα μπορεή να γήνει ξηρό και να φαήνεται γερασμάνο. ΢ε πολύ χαμηλό βΫρος μπορεή να πΫρει άνα πορτοκαλή έ κήτρινο χρώμα, έ μπορεή να αναπτυχθεή χνούδι σε όλο το σώμα. Επήσης τα μαλλιΫ γήνονται λεπτΫ και αδύναμα και υπΫρχει τριχόπτωση. Ύπνος και Ξεκούραση: τα Ϋτομα που υποσιτήζονται δεν μπορούν να κοιμηθούν εύκολα και μπορεή να ξυπνούν νωρής άχοντας υπεράνταση. Όλα τα αναφερόμενα εήναι συνάπειες της περιορισμάνης πρόσληψης τροφές και μπορούν να προκύψουν σε Ϋτομα οποιουδέποτε βΫρους. ΕΫν επιπλάον το Ϋτομο άχει χαμηλό βΫρος τα συμπτώματα εήναι περισσότερα και πιο άντονα.

61

5. CELEBRITIES ΜΕ ΔΙΑΣΡΟΥΙΚΕ΢ ΔΙΑΣΑΡΑΦΕ΢ Πολλάς διΫσημες προσωπικότητες άχουν εμπλακεή κατΫ καιρούς σε ζητέματα όσων αφορΫ τις διατροφικάς τους συνέθειες εήτε παραδεχόμενοι ότι αντιμετώπισαν διατροφικΫ προβλέματα εήτε αρνούμενοι πως άχουν ποτά άρθει πρόσωπο με πρόσωπο με διΫφορες από αυτάς τις τρομακτικάς ασθάνειες. Δεν εήναι λήγες οι περιπτώσεις υγιάστατων ανθρώπων που μετΫ την εισαγωγέ τους στο star system της show biz βρέκαν τους εαυτούς μάσα σε μια κατΫσταση από την οποήα δεν μπορούσαν να ξεφύγουν πολύ απλΫ γιατή δεν έθελαν έ γιατή δεν μπορούσαν… καταστΫσεις όπως η νευρικέ ανορεξήα έ η βουλιμήα. Παραδεήγματα «διΫσημων» θυμΫτων των ασθενειών αυτών υπΫρχουν πΫρα πολλΫ κΫποια από τα οποήα θα αναφάρουμε και παρακΫτω. Ας αρχήσουμε με την ελληνικέ show biz που σε αντήθεση με την κατΫ βΫση αμερικανικέ άχει λιγότερα κρούσματα, γεγονός, ωστόσο που δεν ισχύει για τον χώρο του modeling ο οποήος εήναι ο κύριος χώρος του θεΫματος όπου οι ασθάνειες αυτάς άχουν το «πΫνω χάρι».

Ζέτα Δούκα Η διΫσημη ηθοποιός δηλώνει πως άχει υπΫρξει ανορεξικέ για πΫνω από δύο χρόνια και βουλιμικέ για Ϋλλα δάκα. Έδωσε την μΫχη της με τις διαταραχάς πρόσληψης τροφές για δώδεκα ολόκληρα χρόνια και η ήδια τονήζει πως κύρια αιτήα που την οδέγησε στο δρόμο αυτό έταν η χαμηλέ αυτοεκτήμηση και η μανήα να εήναι τάλεια σε όλα. Η ηθοποιός άχει αναλΫβει δρΫση και τον τελευταήο καιρό άχει ιδρύσει τον οργανισμό «ΑνΫσα» δηλώνοντας πως άπρεπε να περΫσει την εμπειρήα αυτέ για να μποράσει να κινητοποιηθεή.

62

Νανά Καραγιάννη Η παρουσιΫστρια και ραδιοφωνικέ παραγωγός αποκαλύπτει πως εήχε νοσηλευτεή στο παρελθόν καθώς αντιμετώπιζε προβλέματα νευρικές ανορεξήας. Όπως αναφάρει η ήδια δεν εήχε συνειδητοποιέσει επή δυόμισι χρόνια πως η απώλεια βΫρους της εήχε φτΫσει σε απελπιστικό σημεήο ενώ εκεήνη άβλεπε στον καθράφτη μόνο άνα «καλλήγραμμο» κορήτσι. ΣελικΫ ,αφού άφτασε ση σημεήο να ζυγήζει μόνο σαρΫντα πάντε κιλΫ αντιλέφθηκε πως εήχε πΫρει τη μορφέ «σκιΫχτρου» πλάον και αποφΫσισε να δρΫσει για να σώσει τον εαυτό της. Ξένες διασημότητες με διατροφικές διαταραχές Όπως προαναφάραμε, η διεθνές show biz άχει άναν εξαιρετικΫ μεγΫλο αριθμό κρουσμΫτων όσων αφορΫ τις διατροφικάς διαταραχάς. Σόσο στο χώρο της μουσικές όσο και στο χώρο του κινηματογρΫφου και της ομορφιΫς, η νευρικέ ανορεξήα, η βουλιμήα και Ϋλλες ασθάνειες τάτοιου τύπου εξαπλώνονται σαν ιοή και πλάον εήναι αρκετΫ κοινάς από τους αστάρες της show biz.

Britney Spears Όντας πΫντοτε σε στενέ σχάση με το σώμα της λόγω του επαγγάλματός της, διΫσημη pop τραγουδήστρια άφτασε σε σημεήο να κΫνει εξαντλητικέ δήαιτα , για να μποράσει να επιστράψει σε «φόρμα» στη μουσικέ σκηνέ, μετΫ την περιπάτειΫ της με τον εθισμό της στα ναρκωτικΫ. Πηγάς από το στενό της περιβΫλλον αναφάρουν πως η τραγουδήστρια αναγκΫζει τον εαυτό της να «βγΫλει» οποιοδέποτε γεύμα εήχε πριν, κΫτι που άχει οδηγέσει την οικογάνειΫ της στο φόβο για κρούσματα βουλιμήας.

63

Mary Kate Olsen Η νεαρέ 25χρονη ηθοποιός-σχεδιΫστρια μόδας μαζή με την δήδυμη αδελφέ της αποτελούν άνα από τα αγαπημάνα τηλεοπτικΫ ντουάτα του Hollywood. Πρόσφατα ωστόσο, η Mary Kate υποβλέθηκε σε θεραπεήα για να αντιμετωπήσει την ανορεξήα που την ταλαιπωρούσε. Σο περιβΫλλον της εήναι περέφανο που η νεαρέ κατΫφερε να πΫρει επιτάλους την υγεήα της στα χάρια της και αν και δεν άχει εξακριβωθεή ακόμη πια διατροφικέ ασθάνεια την ταλαιπωρούσε, φέμες λάνε πως επρόκειτο για ανορεξήα.

Victoria Beckham Η γνωστέ επιχειρηματήας-μοντάλο αποκαλύπτει πως εήχε πΫντοτε εμμονέ με το σώμα της, έδη, από την περήοδο που ανέκε στο μουσικό group „Spice GIRLS‟. Η ήδια αναφάρει πως η «υποτιθάμενη» γυμναστικέ και η πιεστικΫ υγιεινέ διατροφέ της, η οποήα περιεήχε αποκλειστικΫ και μόνο λαχανικΫ, εήχαν άνα και μόνο στόχο : να κΫνουν την ήδια όσο πιο αδύνατη γήνεται. Η Victoria δεν εήχε ποτά πριν παραδεχτεή πως άπασχε από κΫποια διατροφικέ ασθάνεια άως ότου άκανε αναφορΫ στο θάμα μάσα από το βιβλήο της learning to fly το 2001. Η επιχειρηματήας φαήνεται καθαρΫ αδυνατισμάνη μόνιμα σε κΫθε πλΫνο που τραβούν οι φωτογρΫφοι.

64

Oprah Winfrey Η διΫσημη αφροαμερικανέ παρουσιΫστρια άχει μιλέσει ανοικτΫ πολλάς φοράς για το βΫρος της καθώς τα media το άχουν σχολιΫσει πολλάς φοράς και επικριτικΫ. Η Oprah αναφάρει τις εμπειρήες της από την παιδικέ της ηλικήα όταν άπασχε από «υπερφαγήα» και καθιστΫ αρκετάς από αυτάς όπως η σεξουαλικέ κακοποήηση της και τα σχολικΫ προβλέματα ως κύρια αήτια που την οδέγησαν στην ασθάνεια. Όπως λάει χαρακτηριστικΫ, άβρισκε παρηγοριΫ στο φαγητό όταν όλοι οι Ϋλλοι της εήχαν γυρήσει την πλΫτη.

Daphne Guinness H Daphne Guinness πάραν της αμύθητης περιουσήας της αλλΫ και του μεγΫλου ονόματος που άχει δημιουργέσει στο χώρο της μόδας όντας κατ‟επανΫληψη η πιο καλοντυμάνη γυναήκα παγκοσμήως, άχει και μια σιλουάτα στα όρια της λιμοκτονήας .Η ήδια ανακοήνωσε σε πρόσφατη συνάντευξέ της πως κυριολεκτικΫ λιμοκτονεή λόγω των περήεργων διατροφικών συνηθειών της .Με εκφρΫσεις όπως «θα φΫω όταν πεθΫνω» και «όταν τρώω δεν μπορώ να εργαστώ» η 43χρονη επιχειρηματήας αποκαλύπτει τις παρΫλογες διατροφικάς της συνέ8ειες που περιλαμβΫνουν κυρήως red bull και τεχνητΫ υποκατΫστατα τροφήμων.

65

Άλλα γνωστΫ ονόματα τα οποήα άχουν εμπλακεή ζητέματα διαφόρων διατροφικών διαταραχών εήναι τα εξές :          

Amy Winehouse Kate Moss Kate Winslet Lindsay Lohan Paula Abdul Nicole Richie Lady Gaga Princess Diana Elton John Jessica Alba

6. ΣΟ ΥΤ΢ΙΚΟ ΥΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΟΤ ΢ΠΙΣΙΟΤ Πολλοή από εμΫς άχουμε την τΫση με το πρώτο κρυολόγημα έ πονοκάφαλο να καταφεύγουμε στα παυσήπονα και τα αντιβιοτικΫ. Αγνοούμε πιθανόν ότι η φύση άχει το δικό της φαρμακεήο γεμΫτο με θεραπευτικΫ βότανα, χΫρη στα οποήα μπορούμε όχι μόνο να καταπολεμέσουμε μια ασθάνεια έ ήωση αλλΫ και να την προλΫβουμε. ΢τη συνάχεια αναφάρουμε μερικΫ από τα πρώτης ανΫγκης βότανα, αιθάρια άλαια, λΫδια και αλοιφάς που πράπει να άχουμε πΫντα στο σπήτι για να μπορούμε να αντιμετωπήσουμε με τρόπο φυσικό τα διΫφορα προβλέματα που μπορεή να συμβούν σε μας, αλλΫ και σε Ϋλλους στο σπήτι. ΒΟΣΑΝΑ

ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ

ΛΑΔΙΑ

Φαμομέλι

ΛεβΫντα

΢ιτάλαιο

Σήλιο

Μάντα

Αμυγδαλάλαιο

Υασκόμηλο

Φαμομέλι

Τπάρικος

Μάλισσα

Δενδρολήβανο

Δαφνάλαιο

ΣσΫι πρΫσινο

ΘυμΫρι

Αλοιφέ με ευκΫλυπτο

Μάντα

ΕυκΫλυπτος

ΒαλεριΫνα

Γαρύφαλλο

66

ΜΫραθο ΓλυκΫνισο ΒΫλσαμο ΛεβΫντα ΘυμΫρι Ρήγανη Αλτάα

Προβλέματα υγεήας που αντιμετωπήζονται με βότανα εήναι:

ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΓΚΑΤΜΑΣΑ

ΔΙΑΡΡΟΙΑ

ΑΝΣΙΜΕΣΨΠΙ΢Η ΢ε 1 ποτέρι του κρασιού βΫζουμε σιτάλαιο και ρήχνουμε 10 σταγόνες αιθάριο άλαιο λεβΫντας. ΚΫνουμε επΫλειψη τοπικΫ 3-4 φοράς την ημάρα. Για την διΫρροια ιδανικό εήναι άνα ρόφημα από πρΫσινο τσΫι. ΢ε 1 φλιτζΫνι του τσαγιού βραστό νερό βΫζουμε άνα κουταλΫκι του γλυκού πρΫσινο τσΫι, αφού βρΫσει για 2' το κατεβΫζουμε από την φωτιΫ και το αφένουμε για 10΄το σουρώνετε και το πήνετε. Μπορεήτε να πιεήτε 2-3 φλιτζΫνια του τσαγιού την ημάρα. Επήσης μπορεήτε να κΫνετε ρόφημα βαλεριΫνας αλλΫ με Προσοχέ: 1 κουταλΫκι του γλυκού σε 1 φλιτζΫνι βραστό νερό. ΒρΫζεται για 2, πήνετε ΜΟΝΟ 1 φλιτζΫνι του τσαγιού την ημάρα.

ΠΟΝΟΚΕΥΑΛΟ΢

Για τον πονοκάφαλο, μπορούμε να κΫνουμε άνα ρόφημα με χαμομέλι, λεβΫντα, δενδρολήβανο και χρυσΫνθεμο. Από αυτό το ρόφημα μπορεήτε να πιεήτε 1-2 φλιτζΫνια του τσαγιού την ημάρα. Κομπράσες με λεβΫντα. ΢ε βρεγμάνο πανή με κρύο νερό ρήχνετε 4 σταγόνες αιθάριο άλαιο λεβΫντα έ lemon balm.

ΠΟΝΟΙ ΠΛΑΣΗ΢

΢ε 1 ποτέρι του κρασιού ρήχνουμε αμυγδαλάλαιο και 4 σταγόνες από αιθάριο άλαιο juniper, ginger και κΫνουμε μασΫζ 2-3 φοράς την ημάρα. Επήσης κομπράσα ζεστέ με αιθάρια άλαια juniper και ginger θα σας βοηθέσει. Προσοχέ μετΫ από το μασΫζ και τις κομπράσες να μην εκτεθεήτε στο κρύο. ΕπΫλειψη με κράμα Ϋρνικας 2-3 φοράς την ημάρα βοηθΫ τους πόνους της πλΫτης.

67

ΕΜΕΣΟ΢

Για τον εμετό, μπορούμε να κΫνουμε άνα ρόφημα χαμομηλιού έ μάντας μάσα στο οποήο θα ρήξουμε 2 σταγόνες μάντα έ αιθάριο άλαιο.

ΠΤΡΕΣΟ΢

΢ε 1 φλιτζΫνι ρόφημα μάντας παγωμάνο ρήχνουμε 2 σταγόνες αιθάριο άλαιο μάντας. ΒΗΦΑ΢ Για τον βέχα, ιδανικό εήναι άνα ρόφημα με μάλισσα, θυμΫρι, γλυκόριζα. Πήνετε άνα φλιτζΫνι 2-3 φοράς την ημάρα. Επήσης, με φασκόμηλο ρόφημα μπορούμε να κΫνουμε γαργΫρες 2 φοράς την ημάρα. ΚΡΤΟΛΟΓΗΜΑ – Για εντριβάς σε 1 ποτέρι του κρασιού ρήχνουμε χαμομηλάλαιο και 10 σταγόνες αιθάριο άλαιο ΓΡΙΠΗ ευκαλύπτου. Ένα ρόφημα με φασκόμηλο, θυμΫρι, μάλισσα, μάντα βοηθΫ στο κρυολόγημα. Πήνετε 2-3 φλιτζΫνια την ημάρα. Επήσης, επΫλειψη με κράμα με ευκΫλυπτο στο στέθος και στη πλΫτη βοηθΫ στους πόνους από το κρυολόγημα. ΔΤ΢ΚΟΙΛΙΟΣΗΣΑ Για την δυσκοιλιότητα, μπορούμε να κΫνουμε άνα ρόφημα με ραδήκι, χαμομέλι, μΫραθο και να πήνουμε 1 φλιτζΫνι το βρΫδυ. ΑΪΠΝΙΑ Για την αϋπνήα, άνα ρόφημα με βαλεριΫνα, μάλισσα, χαμομέλι που πήνουμε το βρΫδυ πριν τον ύπνο βοηθΫ στην αϋπνήα. για 100 γρ. Προσοχέ: από το μήγμα βΫζουμε 40 γρ. μάλι, 40 γρ. χαμομέλι και 20 γρ. βαλεριΫνα. Από αυτό το μήγμα, βΫζουμε άνα κουταλΫκι του γλυκού σε 1 φλιτζΫνι βραστό νερό και το αφένουμε για 15΄, το σουρώνουμε και πήνουμε 1 φλιτζΫνι το βρΫδυ πριν τον ύπνο. Εήναι αλέθεια ότι τα βότανα δεν εήναι δυνατόν να αντικαταστέσουν τα κλασικΫ φΫρμακα, μπορούν όμως να λειτουργέσουν συμπληρωματικΫ με τη μορφέ εήτε ροφέματος εήτε συμπληρωμΫτων διατροφές. Όλα τα βότανα πράπει να προσάχουμε από πού τα αγορΫζουμε. Σα φαρμακεήα εήναι άνας χώρος που εήμαστε σήγουροι για την ποιότητα των βοτΫνων και για την ασφαλέ συντέρησέ τους και προάλευσέ τους. Η συντέρηση των βοτΫνων στο σπήτι άχει πολύ μεγΫλη σημασήα. Πράπει αν τοποθετούμε τα βότανα σε γυΫλινα βΫζα, μακριΫ από υγρασήα και πολύ φως. Σα αιθάρια άλαια και τα λΫδια πράπει να φυλΫσσονται σε σκουρόχρωμα γυΫλινα μπουκΫλια μακριΫ από το φως. Επήσης, τα φυτικΫ λΫδια και τα αιθάρια μπορεήτε να τα βρεήτε σε επιλεγμάνα φαρμακεήα. Επήσης, οι κράμες και ότι Ϋλλο χρειαστεήτε μπορεήτε να τα βρεήτε στα φαρμακεήα. ΢τα φαρμακεήα μπορεήτε επήσης να ζητέσετε

68

συμβουλάς και να σας βοηθέσουν σε ότι απορήες μπορεή να άχετε σχετικΫ με τα βότανα και τα Ϋλλα που χρειΫζεστε για το φυσικό φαρμακεήο. Όλα τα βότανα δεν εήναι ακήνδυνα και θάλουν προσοχέ στην χρέση του. Σα αιθάρια άλαια επήσης θάλουν προσοχέ να μην άρθουν σ' επαφέ με τα μΫτια και το στόμα. Σα βότανα, τα λΫδια, αιθάρια άλαια και οι κράμες να φυλΫσσονται μακριΫ από τα παιδιΫ.

7. ΕΠΙΛΟΓΟ΢ Από αυτέ την εργασήα αποκομήσαμε πολλάς ενδιαφάρουσες πληροφορήες! Ψς ομΫδα συνεργαστέκαμε αρκετΫ καλΫ και εήχαμε καλέ συνεννόηση μεταξύ μας. Σο θάμα που αναλύσαμε έταν η διατροφικέ και η ψυχικέ υγεήα, υποθάματα μας έταν: 

επιπτώσεις της μειωμάνης πρόσληψης τροφές



ιώσεις και προβλέματα από τις διατροφικάς μας συνέθειες



διατροφικάς διαταραχάς



διΫσημοι με διατροφικάς διαταραχάς



το φαρμακεήο της φύσης

τα

Σο τάχνημα που δημιουργέσαμε έταν άνα κολΫζ και τα εργαλεήα άρευνας έταν το ερωτηματολόγιο και η συνάντευξη στο ήδρυμα „‟ΑνΫσα‟‟ . Η εργασήα αυτέ έταν μια ευκαιρήα για μας να ερευνέσουνε άνα θάμα όπως οι διατροφικάς διαταραχάς που απασχολεή όλο και περισσότερους ανθρώπους και ιδιαήτερα τους εφέβους. Κλεήνουμε την εργασήα αυτέ πιο ώριμοι και ενέμεροι όσων αφορΫ το θάμα αυτό, αλλΫ και εμπλουτισμάνοι με νάους φυσικούς τρόπους για την αντιμετώπιση διΫφορων ασθενειών μεταξύ αυτών και των διατροφικών.

8. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ http://www.iatronet.gr http://www.greekmasa.gr http://el.wikipedia.org http://www.neaygeia.gr http://www.eid.org.gr

69

http://diaita-express.com http://www.astamataki.gr

9. ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ  Συνέντευξη ΢τις 27 Μαρτήου επισκεφτέκαμε το ήδρυμα ΑΝΑ΢Α, μια μη κερδοσκοπικέ οργΫνωση για τις διατροφικάς διαταραχάς. Εκεή παρακολουθέσαμε μια διΫλεξη με θάμα τις τρεις βασικότερες μορφάς διατροφικών διαταραχών από την ψυχήατρο Κα. ΢ουμΫκη, τα κυριότερα σημεήα της οποήας παρατήθενται παρακΫτω: 1. ΤπΫρχουν πΫρα πολλάς παραπομπάς, αυτό όμως δεν σημαήνει ότι ειδικΫ οι νάοι Ϋνθρωποι που άρχονται σπρωγμάνοι από τους γονεής τους άχουν επήγνωση της σοβαρότητας Ϋρα μικρό ποσοστό κΫθεται για θεραπεήα και μικρό ποσοστό προχωρΫει την θεραπεήα ως το τάλος .Αυτό συμβαήνει γιατή η διαταραχέ αυτέ άχει άνα μεγΫλο μειονάκτημα ότι τα Ϋτομα που την φάρουν δεν καταλαβαήνουν πότε ξεπερΫστηκε το φυσιολογικό και πάρασε στο παθολογικό(π.χ. εήναι 35 κιλΫ και νομήζουν ότι αυτό εήναι φυσιολογικό, πρΫγμα που δεν εήναι στο ύψος 1,50..).ΥυσικΫ για την θεραπεήα στους άφηβους υπΫρχει πήεση από την οικογάνεια.

2. Ναι,

δημιουργούνται

και

μόνιμα

προβλέματα,

συγκεκριμάνα

η

οστεοπόρωση και άνα εήδος ατροφήας του εγκεφΫλου.

3. ΤπΫρχει πιθανότητα 40 % (από στατιστικάς) θεραπεήα του. Αυτό το ποσοστό μειώνεται

εΫν δεν ολοκληρώσει την

στο 25% σε Ϋτομα που την

ολοκληρώνουν.

4. Μπορεή, άχουμε πολλΫ περιστατικΫ από κορήτσια που εήχαν ψυχογενέ ανορεξήα και όταν κΫποια στιγμέ αποφΫσισαν να τρώνε άγιναν βουλιμικάς. Αυτό λοιπόν δημιουργεή άναν φαύλο κύκλο γιατή κΫνοντας βουλιμικΫ επεισόδια μπαήνουν στην διαδικασήα των ενοχών και επομάνως της κΫθαρσης (άμμαιτοι κτλ ) 5. Η ορθορεξήα δεν εήναι επήσημη ψυχιατρικέ ορολογήα (δηλ: διαγνωστικέ κατηγορήα). Όμως εήναι η στΫση του ατόμου που επιλάγει να τράφεται με άναν

70

ψυχαναγκαστικό και επήμονο τρόπο ορθΫ και υγιεινΫ. Δεν εήναι ο στόχος του ατόμου να χΫσει βΫρος όπως στην ψυχογενέ ανορεξήα η την βουλιμήα απλώς επειδέ άχει μια ψυχαναγκαστικέ εμμονέ με το θάμα του τι εήναι υγιεινό και τι δεν εήναι με άναν τρόπο υπερβολικό χΫνει τη ευελιξήα του να ζει καλΫ.(Έτσι στερεήται οποιαδέποτε «ανθυγιεινέ» τροφέ π.χ. πήτσα κτλ) .Έτσι η εμμονέ αυτέ όπως και κΫθε εμμονέ οδηγεή σε μια διαταραχέ.

6. Ναι , υπΫρχουν περιστατικΫ όπου διατροφολόγοι καταλαβαήνουν ότι η επιθυμήα των ασθενών τους να χΫσουν βΫρος ξεπερνΫ το φυσιολογικό.  Ερωτηματολόγια Διεξέγαμε μια άρευνα στο θάμα των διατροφικών διαταραχών ανΫμεσα σε 60 μαθητάς της 1ης και της 2ας λυκεήου. ΢την άρευνα συμμετεήχαν 27 κορήτσια και 33 αγόρια τα οποήα απΫντησαν σε διΫφορες ερωτέσεις όσο αναφορΫ τις διατροφικάς διαταραχάς , το βΫρος και την επήδραση που άχουν διΫφοροι κοινωνικοή φορεής όσο αναφορΫ τα παραπΫνω θάματα. Ερώτηση 1η: Γνωρήζετε για τις διατροφικάς διαταραχάς;

΢υμπάρασμα: Σο μεγαλύτερο μάρος τόσο των αγοριών όσο και των κοριτσιών εήναι αρκετΫ ενημερωμάνα για τις διατροφικάς διαταραχάς.(πΫνω από το 70%)

Ερώτηση 2η: Έχετε ακούσει ποτά για την …

71

΢υμπάρασμα: Οι ποιο γνωστάς διατροφικάς διαταραχάς στους άφηβους (αγόρια/κορήτσια) εήναι η ανορεξήα και η βουλιμήα. Ερώτηση 3η : Έχετε γνωρήσει Ϋτομα που πΫσχουν από κΫποια διατροφικέ διαταραχέ;

΢υμπάρασμα: Κυρήως τα κορήτσια άχουν γνωρήσει Ϋτομα που πΫσχουν από κΫποια διατροφικέ διαταραχέ, ενώ σε μικρότερο ποσοστό ανάρχονται τα αγόρια. Ερώτηση 4η: Εήχατε ποτά εμπειρήα κΫποιας διατροφικές διαταραχές;

72

΢υμπάρασμα: ΓενικΫ δεν υπΫρχουν πολλΫ περιστατικΫ διατροφικών διαταραχών στα παιδήα του σχολεήου. (Παρόλα αυτΫ τα κορήτσια άχουν σημειωθεή περισσότερα περιστατικΫ). Ερώτηση 5η : Εήστε ικανοποιημάνοι με το βΫρος σας;

΢υμπάρασμα: Η πλειονότητα των κοριτσιών (68% δεν εήναι ικανοποιημάνα με το βΫρος τους) Ερώτηση 6η: Ποιοή παρΫγοντες από το περιβΫλλον σας, σας επηρεΫζουν όσον αφορΫ το βΫρος σας;

΢υμπάρασμα: Διακρήνουμε ότι για τα αγόρια αλλΫ και για τα κορήτσια οι κυριότεροι παρΫγοντες που τους επηρεΫζουν στο θάμα του βΫρους τους εήναι οι φήλοι. Ερώτηση 7η : Εήστε ενέμεροι για τις επιπτώσεις των διατροφικών διαταραχών;

73

΢υμπάρασμα: Ακόμη παρατηρέσαμε πως στο θάμα της ενημάρωσης για τις επιπτώσεις των διατροφικών διαταραχών τα κορήτσια εήναι πλέρως ενημερωμάνα σε αντήθεση με τα αγόρια στα οποήα άνα μικρό ποσοστό δέλωσε πως δεν άχουν γνώσεις στο παραπΫνω θάμα.

 Σεχνήματα

74

75

Α΢ΥΑΛΕΙΑ ΣΡΟΥΙΜΨΝ ΟΜΑΔΑ: CUP CAKES

1. ΕΙ΢ΑΓΨΓΗ Σα τρόφιμα, αν και έταν πΫντα αναγκαήο κομμΫτι της ζωές του ανθρώπου, κρύβουν – ειδικΫ τώρα με την εφαρμογέ των νάων τεχνολογιών (γενετικέ, συντηρητικΫ) στην παραγωγέ τροφήμων – πολλούς κινδύνους. Γι‟ αυτό και η ομΫδα μας η οποήα ονομΫζεται «cupcakes» επάλεξε ως θάμα της εργασήα της την ασφΫλεια τροφήμων, για να ενημερωθεή για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι νάοι τρόποι παραγωγές, συντέρησης και προετοιμασήας των τροφήμων.

2. ΓΕΝΕΣΙΚΑ ΣΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΣΡΟΥΙΜΑ Σα

ΓενετικΫ

τροποποιημάνα

τρόφιμα

(ΓΣΣ) εήναι τρόφιμα που παρΫγονται από γενετικώς

τροποποιημάνους

οργανισμούς

(ΓΣΟ). Οι ΓΣΟ άχουν συγκεκριμάνες αλλαγάς που άχουν εισαχθεή στο DNA τους με τεχνικάς γενετικές μηχανικές. Σα ΓΣΣ τάθηκαν για πρώτη φορΫ στην αγορΫ το 1996. ΢υνέθως, εήναι φυτικΫ προϊόντα: σόγια, καλαμπόκι, ελαιοκρΫμβη, ρύζι και βαμβακάλαιο. Σα ζωικΫ προϊόντα άχουν επήσης αναπτυχθεή, αν και μάχρι τον Ιούλιο του 2010 κανάνα δεν κυκλοφορούσε στην αγορΫ. Οι ερευνητάς άχουν επήσης αναπτύξει μια γενετικΫ τροποποιημάνη φυλέ χοήρων που εήναι σε θάση να απορροφέσουν φώσφορο πιο αποτελεσματικΫ, και ως εκ τούτου, η περιεκτικότητα σε φώσφορο της κοπριΫς τους άχει μειωθεή κατΫ τουλΫχιστον 60%. Οι κριτικοή άχουν αντιρρέσεις για τα ΓΣΣ για διΫφορους λόγους, όπως εήναι τα ζητέματα ασφΫλειας, οι οικολογικάς και οικονομικάς ανησυχήες,

76

επειδέ οι εν λόγω οργανισμοή υπόκεινται στο δήκαιο πνευματικές ιδιοκτησήας. Ιστορία Η άναρξη των ΓΣΣ ανΫγεται στη δεκαετήα του 1980, όταν οι επιστέμονες ανακΫλυψαν ότι τα κομμΫτια του DNA μπορούν να μεταφερθούν μεταξύ των οργανισμών. Σο πρώτο γενετικΫ τροποποιημάνο φυτό, που εήναι άνα ανθεκτικό στα αντιβιοτικΫ φυτό του καπνού, παρΫγεται το 1983. ΢τη συνάχεια, το 1990, το βαμβΫκι με επιτυχήα τροποποιέθηκε γενετικΫ. Όλα αυτΫ οδέγησαν σε γενετικώς τροποποιημάνες καλλιάργειες που καταναλώνονται από τον Ϋνθρωπο. Από το 1994, η ντομΫτα άχει τροποποιηθεή γενετικΫ για κατανΫλωση από τον Ϋνθρωπο. Αυτέ η γενετικέ τροποποήηση επιτράπει στη ντομΫτα να καθυστερέσει την ωρήμανση μετΫ την συγκομιδέ, μεγαλώνοντας το διΫστημα που εήναι φαγώσιμη. ΢τη συνάχεια, το 1995, η Monsanto, μια εταιρεήα βιοτεχνολογήας, εισέγαγε ζιζανιοκτόνο ανοσοποιητικό σε σόγια. Σο 1996, η πρώτη γενετικΫ τροποποιημάνη Canola ( ειδος λαδιού που βγαήνει από άνα ομώνυμο φυτό ) έταν διαθάσιμη στην αγορΫ. ΚατΫ το άτος 2000, επιστέμονας ανακΫλυψε ότι έταν σε θάση να τροποποιέσει γενετικΫ τα τρόφιμα για την αύξηση της θρεπτικές αξήας τους. ΢έμερα υπΫρχουν πολλάς εν εξελήξει δικαστικάς υποθάσεις και άρευνα σε γενετικΫ τροποποιημάνα τρόφιμα. Μέθοδος Η γενετικέ τροποποήηση περιλαμβΫνει την εισαγωγέ έ τη διαγραφέ των γονιδήων. ΢τη φύση αυτό μπορεή να συμβεή όταν εξωγενάς DNA διαπερνΫ την κυτταρικέ μεμβρΫνη για οποιοδέποτε λόγο. Για γήνει αυτό τεχνητΫ, απαιτεήται

η

μεταφορΫ

γονιδήων

στο

πλαήσιο

ενός

εξασθενημάνου

γωνιδιώματος ενός ιού έ φυσικέ εισαγωγέ του επιπλάον DNA στον πυρένα του,

χρησιμοποιώντας

μικροσύριγγα.

Ψστόσο,

Ϋλλες

μάθοδοι

εκμεταλλεύονται τις φυσικάς μορφάς της μεταφορΫς γονιδήων, όπως εήναι η ικανότητα του Agrobacterium να μεταφάρουν γενετικό υλικό στα φυτΫ,

77

καθώς και την ικανότητα των λεντι-ιών για τη μεταφορΫ γονιδήων στα κύτταρα των ζώων. Ανάπτυξη Η πρώτη εμπορικέ εκμετΫλλευση ΓΣΣ έταν μια ντομΫτα (που ονομΫζεται FlavrSavr), η οποήα τροποποιέθηκε για να ωριμΫσει χωρής μεήωση της σκληρότητας. Η Calgene, θυγατρικέ της Monsanto, πέρε την πρωτοβουλήα το 1994 να ζητέσει την άγκριση του FDA (Τπηρεσήα Σροφήμων και ΥαρμΫκων των ΗΠΑ) για την απελευθάρωση του προϊόντος χωρής ειδικέ σέμανση, αν και νομικΫ απαιτεήται τάτοια άγκριση. Αυτό συνάφερε τους καταναλωτάς, οι οποήοι

την

αγόραζαν

φθηνότερα

από

την

κανονικέ

τιμέ

της

τομΫτας. Ψστόσο, τα προβλέματα της παραγωγές και ο ανταγωνισμός για άνα καλύτερο προϊόν εμπόδισαν την κερδοφορήα. Μια τομΫτα που παρΫχθηκε χρησιμοποιώντας παρόμοια τεχνολογήα, χρησιμοποιέθηκε από την Zeneca για την παραγωγέ πολτού ντομΫτας που πωλέθηκε στην Ευρώπη το καλοκαήρι του 1996. Επή του παρόντος, υπΫρχει άνας αριθμός ειδών διατροφές, στις οποήες υπΫρχουν γενετικΫ τροποποιημάνα άκδοχα. Οι αναπτυσσόμενες καλλιέργειες ΓΣΟ Μεταξύ των ετών 1996 και 2011, η συνολικέ επιφΫνεια των εκτΫσεων που καλλιεργούνται με ΓΣΟ εήχε αυξηθεή κατΫ άνα συντελεστέ 94%: από 17.000 km2 (4,2 εκατ. στράμματα) σε 1.600.000 km2 (395 εκατ. στράμματα). Σο 2010 το 10% των εκτΫσεων καλλιάργειας του κόσμου έταν φυτεμάνες τροποποιημάνες

καλλιάργειες.

Αν

και

τα

με γενετικΫ

περισσότερα

γενετικΫ

τροποποιημάνα φυτΫ καλλιεργούνται στη Βόρεια Αμερικέ, τα τελευταήα χρόνια υπέρξε ραγδαήα ανΫπτυξη στην άκταση που άχει σπαρθεή σε αναπτυσσόμενες χώρες. ΢υνολικΫ 29 χώρες σε όλο τον κόσμο άχουν το 2011 γενετικΫ τροποποιημάνες καλλιάργειες. Επήσης, υπέρξε ραγδαήα και συνεχές επάκταση των γενετικΫ τροποποιημάνων ποικιλιών βαμβακιού στην Ινδήα από το 2002 (το βαμβΫκι εήναι μια σημαντικέ πηγέ φυτικών μαγειρικών ελαήων και ζωοτροφών) με 106.000 km2 των ΓΣ συγκομιδών βαμβακιού. Σο 2011, οι χώρες στις οποήες αυξέθηκαν οι ΓΣ καλλιάργειες έταν οι Ηνωμάνες

78

Πολιτεήες, Βραζιλήα, Αργεντινέ, Ινδήα, ΚαναδΫς, Κήνα, ΠαραγουΫη, ΠακιστΫν, Νότιος Αφρικέ, ΟυρουγουΫη, Βολιβήα, Αυστραλήα, Υιλιππήνες, ΜιανμΫρ, Μπουρκήνα ΥΫσο, Μεξικό και Ισπανήα. Αποδόσεις των καλλιεργειών Σο 1999, από μια μελάτη του Charles Benbrook, διαπιστώθηκε ότι η γενετικΫ τροποποιημάνη σόγια Roundup Ready δεν αύξησε την παραγωγέ και ότι οι αγρότες χρησιμοποήησαν 2-5 φοράς περισσότερα ζιζανιοκτόνα για τη σόγια, σε σύγκριση με Ϋλλα συστέματα διαχεήρισης ζιζανήων. Ψστόσο, άρευνα που δημοσιεύεται στο Science το 2003, άδειξε ότι η χρέση του γενετικΫ τροποποιημάνου βαμβακιού Bt στην Ινδήα άδωσε αύξηση των αποδόσεων 60% κατΫ την περήοδο 1998-2001, ενώ ο αριθμός των αιτέσεων για εντομοκτόνα έταν τρεις φοράς λιγότερος κατΫ μάσο όρο. Διαμάχη Ενώ εήναι προφανάς ότι υπΫρχει πρόβλημα εφοδιασμού με τρόφιμα, το ερώτημα εήναι κατΫ πόσο τα ΓΣΣ μπορούν να λύσουν τα προβλέματα της πεήνας στον κόσμο, έ ακόμα αν αυτό θα έταν ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση του ζητέματος. Αρκετοή επιστέμονες υποστηρήζουν ότι η ζέτηση για τρόφιμα στις αναπτυσσόμενες

χώρες απαιτεή μια δεύτερη

ΠρΫσινη ΕπανΫσταση που θα αυξέσει την

χρέση των ΓΣ καλλιεργειών.

Άλλοι υποστηρήζουν ότι υπΫρχει Ϋφθονη τροφη στον κόσμο και ότι η κρήση της πεήνας προκαλεήται από προβλέματα στη διανομέ των τροφήμων, όχι στην παραγωγέ. Επιπλάον, υπΫρχουν και εκεήνοι που θεωρούν ότι ο υπερπληθυσμός εήναι το πραγματικό ζέτημα και ότι η παραγωγέ τροφήμων πΫντα θα εήναι επαρκές για άνα μόνο μάρος του πληθυσμού. Από την Ϋλλη πλευρΫ, πολλοή πιστεύουν ότι τα γενετικώς τροποποιημάνα εήναι ανήκανα να σταματέσουν την πεήνα και ότι θα πράπει να καταβληθούν προσπΫθειες και χρέματΫ για κΫποια Ϋλλη λύση.

Απαγορεύσεις

79

Σο 2002, η ΖΫμπια διακόπτει τη ροέ των γενετικώς τροποποιημάνων τροφήμων (κυρήως αραβοσήτου) από το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ. Αυτό στάρησε από τον πεινασμάνο πληθυσμό την επισιτιστικέ βοέθεια. Σον Δεκάμβριο του 2005 η κυβάρνηση της ΖΫμπιας αλλΫζει γνώμη για την αντιμετώπιση της πεήνας κι επιτράπει την εισαγωγέ γενετικΫ τροποποιημάνου αραβοσήτου. Ψστόσο, η Τπουργός Γεωργήας Mundia Sikatana επάμεινε ότι η απαγόρευση του ΓΣ αραβόσιτου παραμάνει, λάγοντας «Δεν θάλουμε τα γενετικΫ τροποποιημάνα τρόφιμα κι ελπήδα μας εήναι ότι όλοι μπορούν να παρΫγουν μη ΓΣ τρόφιμα". Σον Απρήλιο του 2004 ο Ούγκο ΣσΫβες ανακοήνωσε την πλέρη απαγόρευση των γενετικΫ τροποποιημάνων σπόρων στη Βενεζουάλα. Σον ΙανουΫριο του 2005, η ουγγρικέ κυβάρνηση ανακοήνωσε την απαγόρευση εισαγωγές και φύτευση των γενετικών τροποποιημάνων σπόρων καλαμποκιού, η οποήα στη συνάχεια εγκρήνεται από την Ευρωπαϊκέ Ένωση. ΢τις 9 Υεβρουαρήου 2010, ο Ινδός υπουργός ΠεριβΫλλοντος Jairam Ramesh, επάβαλε μορατόριουμ στην καλλιάργεια των ΓΣΟ "για όσο διΫστημα απαιτεήται για την καθιάρωση της δημόσιας εμπιστοσύνης και αξιοπιστήας". Η απόφασέ του λέφθηκε μετΫ από διαμαρτυρήες πολλών ομΫδων στο να δοθεή η άγκριση της καλλιάργειας της μελιτζΫνας Bt brinjal. Οι μελλοντικές εξελίξεις Σα σενΫρια για εφαρμογάς των ΓΣΟ εήναι ποικήλα και περιλαμβΫνουν: μπανΫνες που παρΫγουν εμβόλια κατΫ των μολυσματικών ασθενειών, όπως η ηπατήτιδα Β,

μεταβολικΫ μεταλλαγμάνων ψαριών που μεγαλώνουν πιο

γρέγορα, φρούτα και καρύδια που εήναι άτοιμα για συγκομιδέ χρόνια νωρήτερα, και φυτΫ που παρΫγουν μια νάα πλαστικέ ύλη με μοναδικάς ιδιότητες. Ενώ η πρακτικότητα έ η αποτελεσματικότητΫ τους στην εμπορικέ παραγωγέ δεν άχει ακόμη δοκιμαστεή πλέρως, την επόμενη δεκαετήα μπορεή να φανεή μεγΫλη αύξηση στην ανΫπτυξη ΓΣ προϊόντων. Οι δοκιμάς για την

80

ασφΫλεια των προϊόντων αυτών θα πράπει ταυτόχρονα να εξασφαλήζουν ότι τα αναμενόμενα οφάλη θα εήναι περισσότερα από τους κινδύνους για την υγεήα.

3. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΩΟΝΣΑ ΒιολογικΫ έ οργανικΫ τρόφιμα εήναι τρόφιμα

που

μεθόδους

που

σύγχρονα

παρΫγονται δεν

με

προϋποθάτουν

συνθετικΫ

όπως

φυτοφΫρμακα και χημικΫ λιπΫσματα, δεν

περιάχουν

γενετικΫ

τροποποιημάνους οργανισμούς, και δεν υποβΫλλονται σε επεξεργασήα με ακτινοβολήα, Σα

βιομηχανικούς

διαλύτες,

διαθάσιμα επιστημονικΫ στοιχεήα,

έ

χημικάς

ουσήες.

άχουν δεήξει μια σημαντικέ

διαφορΫ μεταξύ των οργανικών και συμβατικών τροφήμων όσον αφορΫ την ασφΫλεια, θρεπτικέ αξήα, και τη γεύση. Ιστορία Για τη συντριπτικέ πλειονότητα της ανθρώπινης ιστορήας, η γεωργήα έταν βιολογικέ . Μόνο κατΫ τη διΫρκεια του 20ου αιώνα μια μεγΫλη προσφορΫ των νάων συνθετικών χημικών προϊόντων εισέχθηκε στην προμέθεια τροφήμων. Η βιολογικέ καλλιάργεια ως κήνημα προάκυψε τη δεκαετήα του 1940 ως απΫντηση στην εκβιομηχΫνιση της γεωργήας , γνωστέ ως πρΫσινη επανΫσταση. Σο 1939, ο Λόρδος Northbourne επινόησε τον όρο βιολογικέ γεωργήα στο βιβλήο του για το ομόσπονδιακο κρΫτος (1940), για να περιγρΫψει μια ολιστικέ, οικολογικΫ ισορροπημάνη προσάγγιση για την καλλιάργεια, σε αντήθεση με ό, τι ονομΫζεται χημικέ καλλιάργεια, η οποήα επικαλεήται την "εισαγόμενη γονιμότητα" και "δεν μπορεή να εήναι αυτΫρκης, ούτε Η

άνα παραγωγέ

βιολογικών

οργανικό τροφήμων

81

εήναι

μια

σύνολο” βαριΫ

βιομηχανήα

ρυθμιζόμενη, η οποήα διακρήνεται από την ιδιωτικέ κηπουρικέ. Επή του παρόντος, η Ευρωπαϊκέ Ένωση, οι Ηνωμάνες Πολιτεήες, o ΚαναδΫς, η Ιαπωνήα και πολλάς Ϋλλες χώρες απαιτούν από τους παραγωγούς να λΫβουν ειδικό πιστοποιητικό για τα τρόφιμα στην αγορΫ, ως βιολογικΫ, εντός των συνόρων τους. ΢το πλαήσιο των εν λόγω κανονισμών, τα βιολογικΫ τρόφιμα εήναι τρόφιμα που παρασκευΫζονται με τρόπο που να συμμορφώνεται με βιολογικΫ πρότυπα που καθορήζονται από τις εθνικάς κυβερνέσεις και διεθνεής οργανισμούς.

΢τις Ηνωμάνες Πολιτεήες, άνα τρόφιμο μπορεή να

θεωρεήται «βιολογικό», εΫν περιάχει τουλΫχιστον 95% βιολογικΫ συστατικΫ. ΢τις περισσότερες χώρες, τα βιολογικΫ προϊόντα δεν μπορεή να εήναι γενετικώς

τροποποιημάνα.

Έχει

προταθεή

ότι

η

εφαρμογέ

της

νανοτεχνολογήας στα τρόφιμα και τη γεωργήα αποτελεή μια ακόμη τεχνολογήα που πράπει να αποκλειστεή από πιστοποιημάνα βιολογικΫ τρόφιμα.

Ο προσδιορισμός των βιολογικών τροφίμων Σα βιολογικΫ τρόφιμα συνέθως περιάχουν μόνο οργανικΫ συστατικΫ. Μη βιολογικΫ συστατικΫ επιτράπονται μόνο σε ποσοστό 5%. Σρόφιμα που ισχυρήζονται ότι εήναι οργανικΫ θα πράπει να εήναι απαλλαγμάνα από τεχνητΫ πρόσθετα τροφήμων, και συχνΫ υποβΫλλονται σε επεξεργασήα με λιγότερες τεχνητάς μεθόδους, όπως η χημικέ ωρήμανση, η ακτινοβόληση των τροφήμων

και

επιτράπονται

γενετικΫ εφ

τροποποιημάνα 'όσον

δεν

συστατικΫ. ΥυτοφΫρμακα εήναι

συνθετικΫ.

Πλεονεκτήματα Αρκετάς άρευνες και μελάτες άχουν προσπαθέσει να εξετΫσουν και να συγκρήνουν τα συμβατικΫ και βιολογικΫ συστέματα εκτροφές. Η γενικέ συναήνεση σε αυτάς τις άρευνες εήναι ότι η βιολογικέ γεωργήα εήναι λιγότερο επιζέμια για τους ακόλουθους λόγους:  Σα βιολογικΫ αγροκτέματα χρησιμοποιούν λιγότερη ενάργεια και παρΫγουν λιγότερα απόβλητα.

82

 Σα βιολογικΫ αγροκτέματα δεν βλΫπτουν το άδαφος, το νερό και τους τοπικούς χερσαήου και υδρόβιους οργανισμούς με φυτοφΫρμακα.  Σα

βιολογικΫ

προϊόντα

εήναι

ασφαλέ γιατή

δεν περιάχουν

συντηρητικΫ, βελτιωτικΫ γεύσης ,τεχνητΫ χρώματα και αρώματα.  Σα βιολογικΫ προϊόντα περιάχουν 20-30% λιγότερο νερό στη σύνθεσέ τους, καθώς και μεγαλύτερα ποσοστΫ πρωτεϊνών, μεταλλικών αλΫτων, ενζύμων και βιταμινών  Η βιολογικέ διαχεήριση του εδΫφους μάσω βιολογικές καλλιάργειας άχει υψηλότερη ποιότητα και υψηλότερη κατακρΫτηση νερού. Αυτό μπορεή να βοηθέσει την αύξηση της παραγωγικότητας για τα αγροκτέματα σε άτη ξηρασήας.

Θρεπτική αξία και γεύση ΢ύμφωνα με τον Οργανισμό Σροφήμων του Ηνωμάνου Βασιλεήου Προτύπων, «Οι καταναλωτάς μπορούν να επιλάξουν να αγορΫσουν βιολογικΫ φρούτα, λαχανικΫ και κράας, επειδέ πιστεύουμε ότι εήναι πιο θρεπτικΫ από Ϋλλα τρόφιμα. Ψστόσο, το ισοζύγιο των τρεχουσών επιστημονικών στοιχεήων δεν υποστηρήζουν αυτέ την Ϋποψη». Μια 12-μηνών συστηματικέ ανασκόπηση που ανατάθηκε από την FSA το 2009 και διεξΫγεται στο London School of Hygiene & Tropical Medicine βΫση αξήας 50 χρόνια από την συλλογέ των στοιχεήων κατάληξε στο συμπάρασμα ότι «δεν υπΫρχουν ισχυράς ενδεήξεις ότι η κατανΫλωση των βιολογικών τροφήμων εήναι ευεργετικό για την υγεήα σε σχάση με την περιεκτικότητα σε θρεπτικΫ συστατικΫ». Άλλες μελάτες δεν βρέκαν καμήα απόδειξη ότι τα βιολογικΫ τρόφιμα προσφάρουν μεγαλύτερη θρεπτικέ αξήα, περισσότερη ασφΫλεια του καταναλωτέ έ κΫθε διακριτέ διαφορΫ στη γεύση. Μια ανασκόπηση των αξιώσεων διατροφές άδειξε ότι οι υποστηρικτάς βιολογικών τροφήμων εήναι αναξιόπιστες πηγάς πληροφοριών που ζημιώνουν τους καταναλωτάς, και ότι οι καταναλωτάς σπαταλούν τα χρέματΫ τους όταν αγορΫζουν βιολογικΫ

83

τρόφιμα πιστεύοντας ότι περιάχουν θρεπτικΫ περισσότερα συστατικΫ . Μικράς διαφοράς

σε

μικροθρεπτικών

ασκορβικό

οξύ,

συστατικών

συγκάντρωση

άχουν

εντοπιστεή

πρωτεΐνης

και

πολλών

μεταξύ βιολογικών

και

συμβατικών τροφήμων, αλλΫ δεν φαήνεται ότι αυτάς οι διαφοράς άχουν επιπτώσεις στην υγεήα του ανθρώπου. Αν και εήναι κοινώς αποδεκτό ότι φαγητΫ που άχουν παραχθεή με βιολογικΫ προϊόντα άχουν καλύτερη γεύση από τα συμβατικΫ φαγητΫ άρευνες που εξάτασαν τις οργανοληπτικάς ιδιότητες των δύο δεν άχουν βρει πειστικάς ενδεήξεις ότι υπΫρχουν σημαντικάς διαφοράς.

4. ΚΑΣΕΧΤΓΜΕΝΑ ΣΡΟΥΙΜΑ Σα

κατεψυγμάνα

τρόφιμα

άχουν

καταλΫβει σημαντικέ θάση στο καλΫθι του σύγχρονου καταναλωτέ. Η αύξηση αυτέ οφεήλεται στο σύγχρονο τρόπο ζωές με τους γρέγορους ρυθμούς, τη μεήωση ελεύθερου χρόνου και στην προσπΫθεια απλοποήησης της

καθημερινότητας.

Ο

καταναλωτές

προσπαθεή να βρήσκει προϊόντα που δεν θα απαιτούν πολύ χρόνο προετοιμασήας αλλΫ θα άχουν και τα απαιτούμενα θρεπτικΫ συστατικΫ. Επήσης με τα κατεψυγμάνα τρόφιμα μπορεή κανεής να τράφεται με ποικιλήα προϊόντων ανεξαρτέτως εποχές αφού τα νωπΫ προϊόντα διακρήνονται από εποχικότητα. Για να εήναι ποιοτικΫ τα κατεψυγμάνα τρόφιμα πράπει να μην άχει διασπαστεή η ψυκτικέ αλυσήδα. ΤπΫρχουν μάθοδοι κατΫψυξης που επιτυγχΫνουν τη διατέρηση της γεύσης, του χρώματος και του αρώματος των τροφήμων. Σα προϊόντα όμως πράπει να μεταφάρονται με σύγχρονα φορτηγΫψυγεήα. Επήσης πράπει να ελάγχονται αυστηρΫ σε όλα τα στΫδια παραγωγές, αποθέκευσης, επεξεργασήας και διακήνησης και οι εταιρεήες να εφαρμόζουν

84

συστέματα

και

διαδικασήες

ποιότητας που

εήναι

σύμφωνες

με

τις

αυστηρότερες προδιαγραφάς της Ε.Ε. για την υγιεινέ και την ασφΫλειΫ τους. Από τη στιγμέ που θα καταψυχθεή το προϊόν αναστελλεται κΫθε μικροβιολογικέ διεργασήα ικανέ να αλλοιώσει την ποιότητα του τροφήμου. Ο επήπαγος εήναι άνα λεπτό στρώμα παγωμάνου νερού, το οποήο με τη χρέση σύγχρονης τεχνολογήας ενσωματώνεται στην επιφΫνεια του τροφήμου και λειτουργεή ως ασπήδα προστασήας, εμποδήζοντας το τρόφιμο να άρθει σε επαφέ με τον ατμοσφαιρικό αάρα (οξυγόνο), γεγονός που σταδιακΫ προκαλεή αλλοιώσεις όπως αφυδΫτωση. Η συντέρηση των κατεψυγμάνων τροφήμων όταν πλάον φτΫσουν στο σπήτι εήναι ο κρήκος της αλυσήδας που ενδιαφάρει απευθεήας τον καταναλωτέ. ΢ε καθε ψυγεήο αναγρΫφεται υποχρεωτικΫ ο τρόπος συντέρησης και όλα τα οικιακΫ σύγχρονα ψυκτικΫ μάσα άχουν σύμβολα διεθνέ.

5. ΢ΤΝΣΗΡΗΣΙΚΑ ΠΡΟ΢ΘΕΣΑ ΣΡΟΥΙΜΨΝ Σα συντηρητικΫ και τα πρόσθετα τροφήμων εήναι φυσικΫ έ τεχνητΫ χημικΫ τα οποήα προσθάτουμε στα τρόφιμα για να επιμηκυνθεή η διΫρκεια ζωές τους, να βελτιώσουμε το χρώμα, την εμφΫνιση έ τη γεύση τους. Σάτοιες ουσήες χρησιμοποιούνταν από τα αρχαήα χρόνια όπως το αλΫτι, το λΫδι, το ξύδι έ το κρασή. Σα τελευταήα χρόνια όμως άχουν παρουσιαστεή πρόσθετα και συντηρητικΫ τα οποήα δεν εήναι εξήσου ασφαλέ και άχουν κατηγορηθεή για αλλεργήες, ασθάνειες κ.λ.π. Οι ουσήες κωδικοποιούνται με το συνδυασμό του γρΫμματος 'Ε' και ενός αριθμού και αναφάρονται υποχρεωτικΫ στις ετικάτες συσκευασήας των τροφήμων με βΫση άνα σχάδιο αρήθμησης που καθορήζεται από την επιτροπέ Κώδικα Διατροφές (Codex Alimentarius). Βάβαια, αν και αναφάρονται στις ετικάτες, πολλοή λήγοι εήναι εκεήνοι που εήτε τις διαβΫζουν, εήτε τις καταλαβαήνουν.

85

Τψηλότερης επικινδυνότητας εήναι σήγουρα τα συνθετικΫ προσθετικΫ, και λιγότερο τα φυσικΫ προσθετικΫ, για τα οποήα υπΫρχουν σαφώς λιγότεροι περιορισμοή. Για κΫθε τάτοια ουσήα υπΫρχουν όρια για κΫθε ξεχωριστό τρόφιμο, ενώ υπΫρχουν και περιπτώσεις που μπορεή ακόμα και να απαγορεύεται πλέρως η προσθέκη της. Για το λόγο αυτό υπΫρχει ουσιαστικΫ δυσκολήα προσδιορισμού του βαθμού επικινδυνότητας αυτών των ουσιών. Για τις περισσότερες ουσήες υπΫρχει η 'Αποδεκτέ Ημερέσια Πρόσληψη' (ADI) που αναφάρεται στην ποσότητα μιας συντηρητικές ουσήας, που μπορεή να λαμβΫνεται μάσα από τη διατροφέ.

΢υντηρητικά που μπορεί να μας προκαλέσουν αλλεργίες: Ε 102 Ε 155 Ε 214 Ε 224 Ε 310

Ε 107 Ε 210 Ε 215 Ε 225 Ε 311

Ε 110 Ε 211 Ε 216 Ε 226 Ε 312

Ε 122 Ε 212 Ε 217 Ε 227 Ε 414

Ε 123 Ε 213 Ε 218 Ε 250 Ε 430

Ε 124 Ε 219 Ε 431 Ε 131 Ε 221

Ε 132 Ε 223

΢υντηρητικά που είναι καρκινογόνα: Ε 230 Ε 250 Ε 251 Ε 252 Ε 900

6. ΚΑΝΟΝΕ΢ ΤΓΙΕΙΝΗ΢ ΣΗ΢ ΚΟΤΖΙΝΑ΢ Η καθαριότητα και η υγιεινέ αποτελούν απαραήτητη προϋπόθεση για την προετοιμασήα των γευμΫτων μας. Δεν εήναι αναγκαήο κΫθε περιστατικό δηλητηρήασης να προάρχεται από αλλοιωμάνα τρόφιμα. ΚΫποια περιστατικΫ οφεήλονται και στην άλλειψη υγιεινές κατΫ τη διΫρκεια παρασκευές του

86

φαγητού. ΤλικΫ συσκευασήας, τρόποι συντέρησης, μάθοδοι καθαριότητας μπορεή να αποτελάσουν καταλυτικούς παρΫγοντες τροφικών δηλητηριΫσεων. Καλό θα εήναι να τηρούνται οι ακόλουθοι κανόνες:  Όταν πρόκειται να βΫλετε κράας στη συντέρηση, φροντήστε να μην άρχεται σε επαφέ με Ϋλλα τρόφιμα, ιδιαήτερα με εκεήνα που πρόκειται να καταναλωθούν

ωμΫ.

 Σο νωπό κράας και τα πουλερικΫ θα πράπει να καταναλώνονται μάσα σε τρεις μάρες. Αν δεν σκοπεύετε να τα μαγειράψετε μάσα σ' αυτό το διΫστημα,

θα

πράπει

να

τα

βΫλετε

στην

κατΫψυξη.

 Μην πλάνετε το κράας πριν το βΫλετε στο ψυγεήο. Αποφύγετε να το τοποθετεήτε σε πλαστικάς σακούλες τροφήμων που κλεήνουν αεροστεγώς και μην το τυλήγετε με διΫφανη μεμβρΫνη πριν το βΫλετε στο ψυγεήο, γιατή σ' αυτό το περιβΫλλον αναπτύσσονται αναερόβιοι μικροοργανισμοή.

 Έχετε πΫντα υπόψη ότι σε θερμοκρασήες από 5 άως 60 oC, τα βακτέρια βρήσκουν το ιδανικό περιβΫλλον για να πολλαπλασιαστούν. Γι' αυτό αποφύγετε

να

διατηρεήτε

τρόφιμα

σε

αυτάς

τις

θερμοκρασήες.

 Μην ξεχνΫτε να πλάνετε τα χάρια σας πριν και μετΫ από οποιαδέποτε ενασχόλησέ σας με την κουζήνα και τα τρόφιμα. Σο σχολαστικό πλύσιμό τους με σαπούνι και ζεστό νερό, για 20 δευτερόλεπτα τουλΫχιστον, εήναι ο πιο

ασφαλές

τρόπος

προστασήας

από

τα

βακτέρια.

 Σο ήδιο ισχύει για τους πΫγκους εργασήας και τις επιφΫνειες κοπές: Aφού κόψετε το κράας έ τα λαχανικΫ σας, καθαρήστε καλΫ τις επιφΫνειες με σαπούνι και Ϋφθονο ζεστό νερό. Μια πολύ καλέ λύση εήναι τα ειδικΫ προϊόντα που κυκλοφορούν στο εμπόριο ακριβώς γι' αυτόν το σκοπό.

87

 Μην αφένετε ποτά να αποψυχθούν προϊόντα κατευθεήαν πΫνω στον πΫγκο της κουζήνας, γιατή θα μετατραπεή σε εστήα μικροβήων. Μήα μάρα πριν τοποθετέστε τα στη συντέρηση έ -αν βιΫζεστε- βυθήστε το σε μια λεκανήτσα

με

κρύο

νερό,

αλλΫζοντΫς

το

κΫθε

μισέ

ώρα.

 Διατηρεήτε το νεροχύτη καθαρό. Προσπαθέστε να μη συσσωρεύονται σκουπήδια και υπολεήμματα ωμών τροφών ενώ μαγειρεύετε γιατή εήναι πολύ

εύκολο

τα

βακτέρια

να

«μεταναστεύσουν»

στα

τρόφιμα.

 Σα σφουγγΫρια και οι απορροφητικάς πετσάτες κουζήνας άχουν την τΫση να «εγκλωβήζουν» μικροοργανισμούς. Μην ξεχνΫτε, λοιπόν, μετΫ από κΫθε χρέση να τα πλάνετε καλΫ με ζεστό νερό και σαπούνι και κυρήως να τα ανανεώνετε συχνΫ. Φρησιμοποιεήτε χαρτή κουζήνας όσο πιο συχνΫ μπορεήτε.

 Όσον αφορΫ τα αντικολλητικΫ σκεύη, ακολουθεήτε τις οδηγήες του κατασκευαστέ για τον καθαρισμό τους. Αντικαταστέστε τα όταν παρατηρέσετε ότι δημιουργέθηκαν γραμμάς στην επιφΫνειΫ τους.

 ∆εν πράπει να γήνονται αποδεκτΫ: αλλοιωμάνες πρώτες ύλες και συστατικΫ,

τρόφιµα στα οποήα άχει λέξει ο προβλεπόμενος χρόνος

διατέρησης τους,

τρόφιµα που δεν τηρέθηκε η σωστέ θερμοκρασήα

μεταφορΫς έ τρόφιµα µε κατεστραμμάνη συσκευασήα.

 ΑγορΫστε τελευταήα τα κράατα έ τα πουλερικΫ και διατηρέστε τα στις συσκευασήες τους μακριΫ από Ϋλλα τρόφιμα, ιδήως τρόφιμα που θα καταναλωθούν χωρής περαιτάρω μαγεήρεμα.  Ελάγξτε ότι τα προϊόντα κράατος και τα πουλερικΫ – εήτε εήναι φράσκα, προσυσκευασμάνα έ προμαγειρεμάνα – εήναι υπό ψύξη όταν αγορΫζονται.

88

 Κονσερβοποιημάνα προϊόντα θα πράπει να μην άχουν χαραγματιάς, ραγήσματα, τσακήσματα έ φουσκωμάνα καπΫκια και τοιχώματα.

 Να πηγαήνετε κατευθεήαν στο σπήτι από το παντοπωλεήο. Μπορεήτε να χρησιμοποιέσετε ισοθερμικό δοχεήο (με παγοκύστες ακόμα) για τα ευαλλοήωτα τρόφιμα. ΠΫντα να ψύχετε τα ευαλλοήωτα τρόφιμα μάσα σε 2 ώρες από τη στιγμέ που τα βγΫλατε από το ψυγεήο-βιτρήνα του παντοπωλεήου. Να τα ψύχετε μάσα σε 1 ώρα όταν η θερμοκρασήα εήναι πΫνω από 30°С.

 Ποτά μην αποθηκεύετε κανάνα τρόφιμο ακριβώς κΫτω από τον νεροχύτη και πΫντα να διατηρεήτε τα τρόφιμα μακριΫ από το πΫτωμα και ξεχωριστΫ από τα προϊόντα καθαρισμού.

 ΠΫντα να μαγειρεύετε με ακρήβεια. Αν εμφανιστούν επιβλαβέ βακτέρια, μόνο το καλό μαγεήρεμα θα τα καταστράψει. Φρησιμοποιέστε άνα θερμόμετρο για να προσδιορήσετε εΫν το κράας έ το πουλερικό έ η κατσαρόλα άχει μια ασφαλέ εσωτερικέ θερμοκρασήα. ΢ε φούρνο μικροκυμΫτων, να ακολουθεήτε προσεχτικΫ τις οδηγήες του κατασκευαστέ. Να χρησιμοποιεήτε τα ασφαλέ δοχεήα του φούρνου μικροκυμΫτων, το καπΫκι, τον περιστρεφόμενο δήσκο και ορήστε το χρόνο όπου το μαγεήρεμα θα εήναι πλέρες.

 ΢ερβήρετε μαγειρεμάνα προϊόντα σε καθαρΫ πιΫτα με καθαρΫ σκεύη και καθαρΫ χάρια. Ποτά μην τοποθετεήτε μαγειρεμάνα τρόφιμα σε άνα πιΫτο στο οποήο άχουν παραμεήνει ωμΫ προϊόντα αν το πιΫτο δεν άχει καθαριστεή με νερό και σαπούνι. Καλό εήναι να μαγειρεύετε μόνο για τις ανΫγκες τις ημάρας.

89

 Μην αφένετε το περήσσεμα εκτός ψυγεήου περισσότερο από 2 ώρες αφού κρυώσει. Φωρήστε το σε μικράς μερήδες και αποθηκεύστε τα σε ρηχΫ δοχεήα για γρέγορη ψύξη.

 ΠετΫξτε οτιδέποτε άχει απομεήνει άξω για πολύ καιρό. Ποτά μην δοκιμΫζετε γευστικΫ άνα τρόφιμο για να ελάγξετε εΫν άχει “χαλΫσει”.

 Όταν αναθερμαήνετε περήσσεμα να ζεσταθούν καλΫ μάχρι να γήνουν καυτΫ και ατμήζουν. ΢ούπες και σΫλτσες να πΫρουν μια βρΫση. Απορρήμματα

τροφών

και

Ϋλλα

απορρήμματα

δεν

πράπει

να

συσσωρεύονται στην κουζήνα.

 Μη γεμήζετε το νεροχύτη με απορρήμματα γιατή εκεή οι συνθέκες εήναι ιδανικάς για ανΫπτυξη βακτηρήων. Άλλωστε πράπει να εήναι πΫντα καθαρός γιατή εήναι το “κάντρο” των καθαρισμών της κουζήνας.

 Σα απορρήμματα πράπει να τοποθετούνται σε περιάκτες που κλεήνουν, διατηρούνται σε καλέ κατΫσταση, καθαρήζονται και απολυμαήνονται. Μη παραγεμήζετε τις σακούλες απορριμμΫτων και να πετΫτε τη σκουπήδια από τρόφιμα καθημερινΫ.

 Να πλάνετε τα χάρια σας αφού πιΫσετε τις σακούλες απορριμμΫτων.

 Να μεταφάρετε σφραγισμάνες τις σακούλες απορριμμΫτων όταν διασχήζετε την κουζήνα.

 Μη μεταφάρετε απορρήμματα την τουαλάτας μάσα στην κουζήνα.

90

7. ΕΠΙΛΟΓΟ΢ Σα τρόφιμα κρύβουν για μας πολλούς κινδύνους αν εήμαστε απρόσεκτοι με την επιλογέ και την επεξεργασήα τους . Αν και οι νάες τεχνολογήες και διΫφορες εταιρήες υπόσχονται τρόφιμα ασφαλέ και όλο και καλύτερα

,

πράπει να βλάπουμε με κρητικό βλάμμα και την αξιοπιστήα των πρώτων , αλλΫ ακόμα περισσότερο την αγνότητα των προθάσεων των δεύτερων. Η στΫση μας απάναντή τους δεν πράπει να εήναι ούτε η αφελές αποδοχέ των πΫντων , αλλΫ ούτε η καταστροφολογικέ Ϋρνηση , αλλΫ η «ελβετικΫ» ουδάτερη στΫση και κρήση. Εν κατακλεήδι όσον αφορΫ την συνεργασήα της ομΫδας μας, υπέρξε εποικοδομητικέ

και

μια ευχΫριστη

εμπειρήα ανεξΫρτητα

κΫποιες δυσκολήες που αντιμετωπήσαμε ανΫ τακτΫ διαστέματα.

από

Παρόλα

αυτΫ, πιστεύουμε πως η συνεργασήα μας αυτέ απάδωσε άνα αξιοπρεπάς αποτάλεσμα και εμεής προσωπικΫ εήμαστε ικανοποιημάνοι απ‟ αυτό.

8. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ Για τις πληροφορήες μας ενημερωθέκαμε από τις παρακΫτω ιστοσελήδες : 1.)http://www.cold.org.gr 2.)http://el.wikipedia.org 3.)http://www.chefsofcrete.gr 4.)http://www.diaita.com.gr

91

9. ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ ΣΕΦΝΗΜΑΣΑ

92

93

94

ΔΙΑΣΡΟΥΙΚΕ΢ ΚΡΙ΢ΕΙ΢ ΟΜΑΔΑ: ΜΕΣΑΛΛΑΓΜΕΝΟΙ

1. ΕΙ΢ΑΓΨΓΗ ΢την Ερευνητικέ Εργασήα του δεύτερου τετραμένου η ομΫδα μας επάλεξε το θάμα για τη Διατροφέ καθώς αυτέ αποτελεή σημαντικό κομμΫτι της καθημερινότητας και της επιβήωσης του ανθρώπου. Πιό συγκεκριμάνα επιλάξαμε να ασχοληθούμε με τις Διατροφικάς Κρήσεις. Οι Ϋνθρωποι στον πλανέτη και σε διΫφορες εποχάς άχουν αντιμετωπήσει την Πεήνα . Δυστυχώς και η χώρα μας άχει αντιμετωπήσει το φαινόμενο αυτό στην ιστορήα της και φαήνεται πως μας αφορΫ ακόμα και στις μάρες μας . ΢την άρευνΫ μας συνάβαλε πολύ το διαδήκτυο, το οποήο μας παρεήχε πολλάς χρέσιμες πληροφορήες από τις ιστοσελήδες του.

2. ΠΕΙΝΑ – ΒΑ΢ΙΚΟΙ ΟΡΙ΢ΜΟΙ Ι. Επισιτιστική Ασφάλεια Η

επισιτιστικέ

ασφΫλεια

εήναι

η

εξασφΫλιση προϊόντων και τροφών στις χώρες με υπερπληθυσμό και με άλλειψη τροφές.

Αυτέ

η

εξασφΫλιση

προϊόντων

γήνεται

επισιτιστικές

βοέθειας.

μάσω Ακόμα,

των της η

επισιτιστικέ βοέθεια, εφοδιΫζει τους πληθυσμούς

με

πόσιμο

νερό

και

ενισχύει τον εργατικό τομάα, δηλαδέ δημιουργεή θάσεις εργασήας για τους Ϋνεργους.

95

ΙΙ. Επισιτιστική Ανασφάλεια Η επισιτιστικέ ανασφΫλεια εήναι η αναρρήχηση

των

τιμών

των

προϊόντων διατροφές και οφεήλεται σε φυσικούς αλλΫ και σε «τεχνητούς» παρΫγοντες.

Υυσικοή

παρΫγοντες

εήναι η κλιματικέ αλλαγέ, οι Ϋσχημες καιρικάς συνθέκες και οι ξηρασήες. Σεχνητοή εήναι οι παρΫγοντες που δημιουργούνται από τον ήδιο τον Ϋνθρωπο όπως για παρΫδειγμα τα τοξικΫ απόβλητα των εργοστασήων που μολύνουν κΫθε οργανισμό, η κατΫχρηση που γήνεται από τους ανθρώπους και η αδιαφορήα τους.

ΙΙΙ. Υποσιτισμός Τποσιτισμός

εήναι

η

λέψη

λιγότερης τροφές από την κανονικέ ποσότητα, με αποτάλεσμα

να

μην

τράφεται

καλΫ

ο οργανισμός και να μην αναπτύσσεται ομαλΫ το σώμα λόγω

της

θρεπτικών συστατικών.

96

ανεπαρκούς

πρόσληψης

΢την παραπΫνω ανατριχιαστικέ εικόνα βλάπουμε τα αποτελάσματα του υποσιτισμού.

3. ΑΙΣΙΑ ΣΗ΢ ΠΕΙΝΑ΢ ΢ε αυτέ την ενότητα θα παρουσιΫσουμε αναλυτικΫ τα αήτια της πεήνας . Σα αήτια της πεήνας εήναι:  Η φτώχεια: Όταν κΫποιος δεν άχει τα αναγκαήα μάσα (χρέματα έ θάση) ώστε να καταφάρει να αποκτέσει πρόσβαση στην απαραήτητη γι' αυτόν τροφέ. Η φτώχεια εήναι φαινόμενο που επηρεΫζεται από την παγκόσμια διαστρωμΫτωση, τη διεθνέ οικονομήα και τις κοινωνικάς ανισότητες και την συναντΫμε σε όλα τα κρΫτη ακόμα και στα οικονομικΫ ισχυρΫ. Ακόμα άνα βασικό χαρακτηριστικό της

φτώχειας

εήναι

ο φαύλος

κύκλος

που

παρουσιΫζεται από γενιΫ σε γενιΫ και διαιωνήζει τις κοινωνικάς ανισότητες. Βασικότερες αιτήες της φτώχειας εήναι κοινωνικέ ανισότητα που σημαήνει Ϋνιση κατανομέ των πλουτοπαραγωγικών πηγών και του εισοδέματος. Καθώς και η προκατΫληψη, οι διακρήσεις και ο ρατσισμός απάναντι σε κΫποιες ομΫδες, οι πόλεμοι, οι φυσικάς καταστροφάς και η ανεργήα. Όσοι Ϋνθρωποι γεννιούνται η καταλέγουν φτωχοή δεν μπορούν να ξεφύγουν από αυτέ την κατΫσταση καθώς δεν άχουν επαρκέ χρέματα για να τραφούν, να

97

μεήνουν στο δικό τους σπήτι, να καλλιεργέσουν την δικέ τους γη έ ακόμα να μορφωθούν.  Η άλλειψη τροφές: Όταν δηλαδέ τα τρόφιμα σε μια περιοχέ , χώρα έ κρΫτος δεν αρκούν για να θράψουν τα Ϋτομα που ζουν στις περιοχάς αυτάς με αποτάλεσμα τα Ϋτομα αυτΫ να πεινΫνε. Σα αήτια της άλλειψης τροφήμων εήναι οι περιβαντολλογικάς καταστροφάς (π.χ.: άνα τσουνΫμι, άνας κυκλώνας μια πλημμύρα η μια ξηρασήα μπορούν να καταστράψουν ολόκληρες σοδιάς), οι ανθρώπινες ενάργειες, όπως μια πολεμικέ σύρραξη έ άνας εμπρησμός που επηρεΫζουν τόσο τον πληθυσμό όσο και τα καλλιεργέσιμα εδΫφη. Ακόμα η παγκοσμιοποήηση εήναι άνα αήτιο που συμβΫλλει στη άλλειψη τροφήμων. ΢ύμφωνα με τις επιταγάς της πολλάς φτωχάς χώρες αναγκΫζονται αντή να καλλιεργέσουν τρόφιμα να παρΫγουν προϊόντα τα οποήα εήναι μη φαγώσιμα για να εξυπηρετέσουν τις διεθνάς αγοράς. Ο υπερπληθυσμός εήναι ακόμα άνα βασικό αήτιο της άλλειψης τροφήμων, καθώς λόγω της αύξησης του αριθμού των κατοήκων στον πλανέτη έ σε μια χώρα η παραγωγέ επαρκούς τροφές για όλους εήναι αδύνατη. Σάλος, οι Ϋνεργοι και οι ηλικιωμάνοι εήναι ακόμα βασικάς αιτήες της ύπαρξης αυτού του προβλέματος. Οι Ϋνεργοι καθώς χΫνουν τις δουλειάς τους δεν άχουν χρέματα για να εξασφαλήσουν την τροφέ τους, και οι ηλικιωμάνοι δεν άχουν τα απαιτούμενα χρέματα να πληρώσουν για τα τρόφιμα τους καθώς η σύνταξη που εισπρΫττουν δεν εήναι ικανοποιητικέ.

4. ΠΟΙΟΙ ΒΙΨΝΟΤΝ ΣΗΝ ΠΕΙΝΑ ΓΤΡΨ ΜΑ΢ ΤπΫρχουν αρκετοή Ϋνθρωποι στον κόσμο οι οποήοι υποφάρουν από την πεήνα. Οι πιο πολλοή από αυτούς εήναι οι Ϋστεγοι, οι μετανΫστες, οι Ϋνεργοι και οι ηλικιωμάνοι.  Άστεγους συναντΫμε συχνότερα στις αναπτυγμάνες χώρες καθώς στις υποανΫπτυκτες οι Ϋνθρωποι εήναι συνηθισμάνοι στους χαμηλούς μισθούς και στην άλλειψη πρώτων υλών. ΢το Λος Άντζελες των Ηνωμάνων πολιτειών υπΫρχουν σέμερα 80.000 Ϋστεγοι. Οι Ϋνθρωποι αυτοή ζουν σε συνθέκες φτώχειας με αποτάλεσμα να βιώνουνε την πεήνα.

98

 Πολλοή Ϋνθρωποι λόγω της φτώχειας έ των συνθηκών πολάμου που επικρατούν στις χώρες τους αναγκΫζονται να μεταναστεύσουν συνέθως προς τις χώρες του Δυτικού Κόσμου. Αυτοή οι Ϋνθρωποι εήναι πολύ πιθανό να βιώσουν συνθέκες πεήνας καθώς μπορεή να περΫσουν αρκετοή μένες άως και χρόνια μάχρι να μποράσουν να ανταπεξάλθουν οικονομικΫ στις ανΫγκες μιας ισορροπημάνης και θρεπτικές τροφές.  Καθώς τα ποσοστΫ ανεργήας ανεβαήνουν σε όλες τις «αναπτυγμάνες» χώρες όλο και πιο πολλοή Ϋνθρωποι χΫνουν τις δουλειάς τους, συνεπώς και το εισόδημΫ τους, με αποτάλεσμα να περιάχονται σε συνθέκες φτώχειας. Αυτό άχει επιπτώσεις στην διατροφέ τους καθώς δεν άχουν επαρκέ χρέματα για να άχουν μια πλέρη και πλούσια σε συστατικΫ τροφέ.  Ο μάσος όρος προσδοκώμενης ζωές ανεβαήνει και αυτό σημαήνει πως οι Ϋνθρωποι ζουν περισσότερο. Εντούτοις, τα αυξημάνα άξοδα για τα φΫρμακα και την κατΫλληλη περήθαλψη μπορούν να αναγκΫσουν ηλικιωμάνους να πράπει να επιλάξουν ανΫμεσα σε απαραήτητα για τη ζωέ τους φΫρμακα έ τη σωστέ τους διατροφέ.

5. ΕΠΙΠΣΨ΢ΕΙ΢ ΣΗ΢ ΠΕΙΝΑ΢ ΢ΣΗΝ ΚΟΙΝΨΝΙΑ ΚΑΙ ΢ΣΟΝ ΑΝΘΡΨΠΟ ΢ε αυτό το μάρος της εργασήας μας αναφάρουμε τι αντήκτυπο άχει η πεήνα στον Ϋνθρωπο και στην κοινωνήα.  ΢το Ϋτομο: Η πεήνα σε ατομικό επήπεδο μπορεή να σημαήνει μια σειρΫ από πολλΫ προβλέματα στον Ϋνθρωπο τα οποήα επηρεΫζουν την καθημερινέ του ζωέ σε επικήνδυνα επήπεδα. Ο χρόνιος υποσιτισμός οδηγεή σε καθυστερημάνη ανΫπτυξη και σε αναιμήα όσον αφορΫ τους ενέλικες. Σην ήδια στιγμέ ποικήλα συμπτώματα και ασθάνειες εμφανήζονται λόγω της μειωμάνης πρόσληψης θρεπτικών στοιχεήων στους οργανισμούς τους. Παραδεήγματα προβλημΫτων κακές σήτισης εήναι ο Μαρασμός στα βράφη, το ασθενάς ανοσοποιητικό σύστημα, το ΢κορβούτο (ασθάνεια που προκαλεήται από άλλειψη βιταμήνης C ) και η Ραχήτιδα (ασθάνεια που προκαλεήται στα παιδιΫ από άλλειψη βιταμήνης D)

99

 ΢την κοινωνήα: Η πεήνα σε κοινωνικό επήπεδο άχει σαν συνάπεια την μη φυσιολογικέ ανΫπτυξη της κοινωνήας. Για παρΫδειγμα σε χώρες με προβλέματα υποσιτισμού τα παιδιΫ δεν πηγαήνουν σχολεήο και δουλεύουν για να βοηθέσουν την οικογάνεια τους εισπρΫττοντας άνα μικρό εισόδημα. Ακόμα και να πηγαήνουν σχολεήο θα πεινΫνε και αυτό θα άχει ως συνάπεια να μην συγκεντρώνονται και να μην αφομοιώνουν τις γνώσεις που πράπει να μΫθουν.

ΚατΫ

συνάπεια,

η πεήνα κλάβει από τα παιδιΫ το δικαήωμα της μόρφωσης και μιας καλΫ αμειβόμενης εργασήας στο μάλλον. Μια δεύτερη συνάπεια της πεήνας σε κοινωνικό επήπεδο εήναι η πρόκληση αναταραχών και συγκρούσεων οι οποήες κατΫ συνάπεια ενισχύουν τα έδη υπΫρχοντα προβλέματα και καθώς δεν επιτράπουν την εφαρμογέ προγραμμΫτων για την επήλυσέ της. Ψστόσο στην ανθρώπινη ιστορήα οι συγκρούσεις και ο πόλεμος αποτελούν τις βασικάς αιτήες πεήνας. Οι επιπτώσεις του πολάμου μοιΫζουν με αυτάς των φυσικών καταστροφών. ΢υμπερασματικΫ,

οι

επιπτώσεις

της

πεήνας

σε

κοινωνικό

επήπεδο,

περιλαμβΫνουν την υποανΫπτυξη του συνόλου, τις κοινωνικάς αναταραχάς και την παγήδευση του μάλλοντος μιας περιοχές σε καταστροφικούς φαύλους κύκλους, από τους οποήους εήναι πολύ δύσκολο να εξάλθει χωρής σημαντικέ εξωτερικέ βοέθεια.

6. ΑΝΣΙΜΕΣΨΠΙ΢Η ΣΗ΢ ΠΕΙΝΑ΢ Οι στόχοι που επιδιώκονται στο μάτωπο κατΫ της πεήνας μπορούν να χωριστούν σε βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους.  Βραχυπρόθεσμοι: Ο πιο συνέθης βραχυπρόθεσμος στόχος εήναι η εξασφΫλιση τροφές για τους πεινασμάνους, ειδικΫ σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών και πολάμων. Αρκετοή ανθρωπιστικοή οργανισμοή, μαζή με τα συσσήτια της εκκλησήας και της ΑγΫπης συμβΫλλουν στην καταπολάμηση της πεήνας. Εήναι πλάον βάβαιο ότι χωρής την κινητοποήηση των φοράων αυτών πολλοή Ϋνθρωποι καθημερινΫ θα πάθαιναν από την πεήνα.

100

 Μακροπρόθεσμοι: ΑσφΫλεια τροφές υπΫρχει όταν το κΫθε μάλος μιας κοινότητας άχει σε τακτικέ βΫση αρκετΫ τρόφιμα, θρεπτικΫ ισορροπημάνα, αποδεκτΫ και συμβατΫ με τις πολιτιστικάς και θρησκευτικάς παραδόσεις του. Η τροφέ πράπει να εήναι τοπικΫ διαθάσιμη και να μην εήναι αποτάλεσμα βοέθειας σε άκτακτη ανΫγκη. Για να επιτευχθεή η ασφΫλεια τροφές, τρήα στοιχεήα αποτελούν τους στυλοβΫτες: I. Διαθεσιμότητα: Αρκετέ ποσότητα και αποθάματα τροφές πράπει να εήναι διαθάσιμα.

II. Πρόσβαση στη τροφή: αυτό σημαήνει ότι η τροφέ πράπει να διανάμεται δήκαια και να εήναι προσβΫσιμη οικονομικΫ σε όλους.

III. Φρήση της τροφής: ορθέ χρέση της τροφές που βασήζεται στην γνώση των κανόνων σωστές και θρεπτικές διατροφές. Η

επήτευξη

της

διατροφικές

ασφΫλειας

χρειΫζεται

συντονισμάνη

προσπΫθεια ανΫμεσα σε πολλούς φορεής. ΤπΫρχουν προγρΫμματα όπως το „‟Σρόφιμα αντή Εκπαήδευσης‟‟ και ανθρωπιστικάς οργανώσεις όπως η Action Aid που δραστηριοποιούνται προς την κατεύθυνση αυτέ.

7. ΛΤ΢ΕΙ΢ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΕΙΝΑ Μάτρα που μπορούμε να πΫρουμε για την επήλυση της πεήνας εήναι :  Η Υιλανθρωπία. Να βοηθΫμε της ανθρώπους μάσα από την προσφορΫ φαγητού, ρουχισμού και στάγης. Η φιλανθρωπήα ωστόσο, παρότι αποτελεή βασικέ αξήα για άνα κόσμο δικαιότερο δεν μπορεή να προσφάρει μόνιμες λύσεις στα προβλέματα των ανθρώπων.  Η Βιοτεχνολογία. Δεν εήναι λήγες οι πηγάς που υποστηρήζουν ότι η λύση στο πρόβλημα της πεήνας βρήσκεται στην βιοτεχνολογήα. Η εκμηχΫνιση της γεωργήας άφερε επανΫσταση στην παραγωγέ και τη διΫθεση των αγροτικών προϊόντων. ΢έμερα μας βοηθΫει να αυξέσουμε την παραγωγέ τροφήμων και να βελτιώσουμε τα θρεπτικΫ τους συστατικΫ.

101

Η λύση που προβΫλλεται μάσα από την βιοτεχνολογήα εήναι η αποτροπέ των θανΫτων που οφεήλονται στην πεήνα.  Ο Περιορισμός Σης Πληθυσμιακής Αύξησης. Αυτέ η λύση άχει αναφερθεή χρόνια τώρα καθώς ο υπερπληθυσμός έταν άνα από τα αήτια της πεήνας. Η προληπτικέ λύση που προτεήνεται προκειμάνου να αποφεύγονται οι θΫνατοι από την πεήνα, εήναι οι "αποτρεπτικοή άλεγχοι" του περιορισμού της γονιμότητας, με Ϋλλα λόγια ο καθυστερημάνος γΫμος έ ο οικογενειακός προγραμματισμός  Η Κοινωνική Δικαιοσύνη. Αυτό σημαήνει αλλαγέ των κοινωνικών δομών προς το δικαιότερο και υιοθάτηση ανθρωπιστικών αξιών και στΫσεων ζωές.  Η Οικονομική Ενίσχυση και Ανάπτυξη των Κρατών του Σρίτου Κόσμου. Εήναι μια από της πιο σοβαράς προσπΫθειες που γήνονται για την καταπολάμηση της πεήνας και αφορΫ την βελτήωση των συνθηκών ζωές και την οικονομικέ υποστέριξη και ανΫπτυξη αυτών των κρατών. Ο ΟΗΕ εήναι ο συντονιστές, και με την βοέθεια όλων των κρατών του κόσμου και την συνεργασήα τους καταπολεμΫται το πρόβλημα της πεήνας.

8. Η ΠΕΙΝΑ ΢ΣΟΝ ΚΟ΢ΜΟ Η ανθρωπότητα έρθε πολλάς φοράς αντιμάτωπη με την Πεήνα στην διΫρκεια της ιστορήας της. ΑντιπροσωπευτικΫ εήναι τα παραδεήγματα που ακολουθούν.

1. Νιγηρία, τάλη της δεκαετήας του '60. Η χώρα σπαρΫσσεται από τον εμφύλιο πόλεμο. Σο 1967 το νοτιοανατολικό κομμΫτι της Νιγηρήας αποφΫσισε να αποσχιστεή, ύστερα από σφαγάς ομοφύλων τους στον ΒορρΫ. Η νάα χώρα πέρε το όνομα ΜπιΫφρα. Η υπόλοιπη Νιγηρήα πολάμησε για να αποφύγει την απόσχιση και ο πόλεμος τελεήωσε το 1970 με την έττα της ΜπιΫφρας. Προκειμάνου να γονατήσει την «αυθΫδη» ΜπιΫφρα, η Νιγηρήα επάβαλε εμπΫργκο στα τρόφιμα, με αποτάλεσμα να πεθΫνουν από λιμό 1 εκατομμύριο Ϋνθρωποι. ΟυσιαστικΫ από τότε, και με τις εικόνες των σκελετωμάνων

102

παιδιών της ΜπιΫφρας να κΫνουν τον γύρο του κόσμου, η συγκεκριμάνη περιοχέ συνδάθηκε με τον όρο πεήνα («παιδή της ΜπιΫφρας» κ.λπ.).

2. Η Μπιάφρα κατόρθωσε να διχΫσει την παγκόσμια κοινότητα: «Πολλάς από τις κυβερνέσεις σε όλον τον κόσμο υποστέριξαν τη Νιγηρήα εξαιτήας του ότι έθελαν να στηρήξουν το καθεστώς διατέρησης της εδαφικές ακεραιότητας χωρών που έταν μάλη του ΟΗΕ», λάει η Νιγηριανέ συγγραφάας Σ. Αντήτσι. «΢τον αντήποδα, καθημερινοή Ϋνθρωποι σε όλον τον κόσμο αισθΫνθηκαν συμπΫθεια για τους κατοήκους της ΜπιΫφρας και συγκάντρωσαν χρέματα για να τους βοηθέσουν».

3. Αμερική 1929 «Κραχ» Η παγκόσμια καπιταλιστικέ κρήση 1929-1933 συγκλόνισε συνθάμελα όλο το καπιταλιστικό σύστημα και κατάρριψε τις θεωρήες περή μόνιμης σταθεροποήησης που εήχαν μάχρι τότε μεγΫλη διΫδοση. Η κρήση ξεκήνησε από από τις Ηνωμάνες πολιτεήες της Αμερικές και εξαπλώθηκε σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο. Η οικονομήα γνώρισε τερΫστιες καταστροφάς¨, επιχειρέσεις και τρΫπεζες χρεοκόπησαν, η ανεργήα άπληξε 17.000.000 εργαζόμενους με αποτάλεσμα την πεήνα και την εξαθλήωση. ΢έμερα, στις χώρες του τρήτου κόσμου, κυρήως στην Αφρικέ και στην Ασήα, πΫνω από 1,5 δισεκατομμύριο Ϋνθρωποι ζουν εξαθλιωμάνοι. Εκεή η ύπαρξη νοσοκομεήων και σχολεήων φαντΫζει πολυτάλεια. Οι Ϋνθρωποι άρχονται καθημερινΫ αντιμάτωποι με την πεήνα, τη δήψα και το θΫνατο. Σα στοιχεήα που άρχονται στη δημοσιότητα αποτυπώνουν ανΫγλυφα την τραγικέ κατΫσταση. ΢έμερα στον τρήτο κόσμο κΫθε 5 λεπτΫ πεθαήνει άνα παιδή, που σημαήνει ότι κΫθε ημάρα πεθαήνουν γύρω στις 18 χιλιΫδες παιδιΫ που αντιστοιχούν σε 6 εκατομμύρια θανΫτους παιδιών το χρόνο. «Βασιζόμενοι σε εκθάσεις που αφορούν στη διατροφέ και τη θνησιμότητα, εκτιμούμε ότι πΫνω από 29.000 παιδιΫ ηλικήας κΫτω των πάντε ετών πάθαναν τις τελευταήες 90 ημάρες στη ΢ομαλήα…». Με αυτΫ τα λόγια, η ΝΫνσι Λήντμποργκ της Αμερικανικές Τπηρεσήας Διεθνούς ΑνΫπτυξης (USAID) άδωσε τη δραματικέ εικόνα που επικρατεή τον τελευταήο καιρό στο Κάρας της

103

Αφρικές. Η πρωτοφανές ξηρασήα που πλέττει την περιοχέ, καθώς και ο παρατεταμάνος εμφύλιος πόλεμος στη ΢ομαλήα εήναι οι βασικάς αιτήες για την αδιανόητη ανθρωπιστικέ κρήση, χωρής βεβαήως να εξαιρεήται η παγερέ αδιαφορήα των ανεπτυγμάνων χωρών. Σώρα, κατόπιν εορτές, Αμερικανοή αξιωματούχοι

καλούν

τη

διεθνέ

κοινότητα

να

δρΫσει.

«Πρόκειται για τη χειρότερη ανθρωπιστικέ κρήση των τελευταήων 20 ετών. 12 εκατομμύρια Ϋνθρωποι στη ΢ομαλήα, την Αθιοπήα, την Κάνυα, το Σζιμπουντή και Ϋλλες γειτονικάς χώρες, αντιμετωπήζουν το φΫσμα της πεήνας», ανάφερε ο γερουσιαστές του Δημοκρατικού Κόμματος, Κρις Κουνς, μιλώντας στο Κογκράσο. Όπως τόνισε ο κ. Κουνς, μάχρι στιγμές άχουν εξασφαλισθεή μόνο τα μισΫ από τα 2 δις δολΫρια που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της πεήνας στην περιοχέ,

όπως

αναφάρουν

τα

επήσημα

στοιχεήα

του

ΟΗΕ.

Αποστολάς ανθρωπιστικές βοέθειας κατΫ το παρελθόν άχουν εμποδιστεή από τους φανατικούς ισλαμιστάς αντΫρτες «΢εμπΫμπ» στη ΢ομαλήα, οι οποήοι δεν επιτράπουν τη διάλευση διεθνών οργανώσεων μάσα από τα εδΫφη που ελάγχουν. Ακόμη, οι διαβρωμάνες κρατικάς δομάς καθιστούν πολύ δύσκολη την εξασφαλισμάνη χρηματοδότηση των κρατικών υπηρεσιών, ώστε να σιτισθεή

Ϋμεσα

ο

πληθυσμός

που

υποφάρει.

Ελπήζουμε να αντιμετωπισθεή η κρήση, πριν επαναληφθούν οι εικόνες που εήχαν γεμήσει το 1984 το δυτικό Σύπο από την αλησμόνητη ΜπιΫφρα της Αιθιοπήας, τότε που άνα εκατομμύριο Ϋνθρωποι (ανΫμεσΫ τους εκατοντΫδες χιλιΫδες παιδΫκια) εήχαν χΫσει τη ζωέ τους από την πεήνα.

104

9. Η ΠΕΙΝΑ ΢ΣΗΝ Ι΢ΣΟΡΙΑ ΣΗ΢ ΕΛΛΑΔΑ΢ Η χώρα μας στην Ιστορήα της αντιμετώπισε

αρκετάς

φοράς

το

φαινόμενο της πεήνας. Πρώτο, και ήσως το πιο τρανταχτό, παρΫδειγμα για την πεήνα στην ιστορήα της ΕλλΫδας εήναι το Μεσολόγγι. ΢την αρχέ της πολιορκήας

οι Μεσολγγήτες

ανεφοδιΫζονταν άστω και δύσκολα από τον ελληνικό στόλο. Οι Οθωμανοή όμως, στην δεύτερη φΫση της πολιορκήας αποφΫσισαν να κλεήσουν κΫθε δρόμο ανεφοδιασμού προς του κΫτοικους του Μεσολογγήου. Η θάση των Ελλένων χειροτάρεψε αφού εήχαν κουραστεή από την εννεΫμηνη πολιορκήα και ιδήως από την άλλειψη τροφήμων. Η κατΫσταση στο Μεσολόγγι εήχε αρχήσει να γήνεται τραγικέ. Πολλάς οικογάνειες εήχαν αρχήσει να στερούνται εντελώς τα τρόφιμα και αναγκΫζονταν να σφΫζουν Ϋλογα, μουλΫρια, γαϊδούρια και κατόπιν σκύλους, γΫτες, ποντικούς. ΑλλΫ και αυτΫ άλειψαν. ΢τη συνάχεια, Ϋρχισαν να τρώνε αρμυρήκια, πικρΫ χόρτα που φύτρωναν κοντΫ στη θΫλασσα. Ο υποσιτισμός και οι αρρώστιες εξασθάνιζαν τους ρωμαλάους οργανισμούς των ανδρών της φρουρΫς και προκαλούσαν πολλούς θανΫτους. ΢τους πολιορκούμενους δεν άμενε Ϋλλη λύση από την άξοδο.

Ο

επισιτισμός

της

ΕλλΫδος

αποτελούσε ανάκαθεν άνα από τα σημαντικότερα προβλέματα της. Σο ελληνικό

άδαφος

και

οι

κλιματολογικάς συνθέκες ευνοούσαν την παραγωγέ προϊόντων τα οποήα έταν εξαιρετικΫ ευπαθέ σε περήπτωση που εμφανιζόντουσαν διεθνάς κρήσεις. Πριν από τον πόλεμο του ’40, η

105

ΕλλΫδα δεν εήχε αυτΫρκεια σε τρόφιμα και άτσι για να διατηρέσει το επήπεδο διατροφές της χώρας έταν απαραήτητος ο εφοδιασμός από το εξωτερικό. Η χώρα μας εήχε να αντιμετωπήσει τις συνάπειες του πρώτου παγκοσμήου πολάμου, της Μικρασιατικές Καταστροφές, να ξεπερΫσει τις οικονομικάς επιπτώσεις και να αφομοιώσει το ενΫμισι περήπου εκατομμύριο των προσφύγων από την ΜικρΫ Ασήα. Οι ελληνικάς κυβερνέσεις άλαβαν μάτρα που αποσκοπούσαν στην αύξηση της γεωργικές παραγωγές. Παρόλα αυτΫ, τα μάτρα δεν έταν αρκετΫ για να τραφεή όλος ο κόσμος και να εξασφαλήσει η χώρα την αυτΫρκεια της. Αυτό άχει ως αποτάλεσμα ο αγροτικός πληθυσμός να ζει με μεγΫλη λιτότητα άχοντας ως κύριο διατροφικό μάσο το ψωμή. Η άκρηξη του Β‟ Παγκοσμήου Πολάμου το 1939 επάφερε καταστροφικάς συνάπειες στον απαραήτητο για την χώρα ανεφοδιασμό. Ο στρατός, που εήχε προτεραιότητα στην διατροφέ καταναλώνει άνα τερΫστιο μάρος των τροφήμων άτσι λιγοστεύουν τα αποθάματα για τον αστικό πληθυσμό. Οι μεταφοράς, σιδηροδρομικάς έ οδικάς, περιορήζονται στο ελΫχιστο. Σον Απρήλιο του 1941 οι Γερμανοή εισβΫλουν στην ΕλλΫδα και καταλαμβΫνουν το μεγαλύτερο μάρος της. ΢την χώρα υπέρχε ουσιαστικΫ γερμανικέ διοήκηση αφού οι Ιταλοή υπΫκουαν στις εντολάς τους. Οι δύο κατακτητάς όμως εήχαν κΫτι κοινό, φερόντουσαν στους Έλληνες με σκληρότητα. Φαρακτηριστικέ πΫντως έταν η αλόγιστη και χωρής όρια εκμετΫλλευση του ελληνικού πλούτου και η καταστροφέ της ελληνικές οικονομήας. Οι παραγόμενες σοδειάς κατασχάθηκαν ως «λεήα πολάμου» έ αγοραστέκανε σε πΫρα πολύ χαμηλάς για την εποχέ τιμάς και στΫλθηκαν στην Γερμανήα. Όλες αυτάς οι κινέσεις οδέγησαν στην εμφΫνιση της πεήνας. Ο υποσιτισμός Ϋρχισε να κΫνει αισθητέ την παρουσήα του μετΫ την αρχέ της κατοχές, χωρής όμως να φτΫσει στο σημεήο που θα βρεθεή αργότερα. ΢τις αρχάς του φθινοπώρου του 1941 έδη τα εισοδέματα, οι μισθοή και οι συντΫξεις εήχαν σχεδόν εκμηδενιστεή. Η διαήρεση της χώρας σε τρεής κατοχικάς ζώνες καθιστΫ την διανομέ τροφήμων πολύ δύσκολη. Αρκετοή όμως, ιδιαήτερα εύποροι αγρότες, διατηρούν κρυφάς αποθέκες για να άχουν μεγαλύτερο εισόδημα ενώ πολλοή άχουν στη διΫθεσέ τους αρκετάς προμέθειες μάχρι την

106

επόμενη σοδειΫ. Εκτός των Ϋλλων, άνας από τους πιο καθοριστικούς παρΫγοντες στο ζέτημα της πεήνας έταν ο αποκλεισμός των ΢υμμΫχων. Η ΜεγΫλη Βρετανήα εήχε κατασκευΫσει άνα σιδεράνιο κλοιό γύρω από την ηπειρωτικέ Ευρώπη και κανάνα εμπόρευμα δεν επιτρεπόταν να περΫσει σε καμήα κατεχόμενη χώρα ούτως ώστε να μην υπΫρχει δυνατότητα εφοδιασμού των κατεκτημάνων χωρών του Άξονα. Η χώρα μας επηρεαζόταν περισσότερο και αυτό λόγω της θάσης της αλλΫ και επειδέ ούτως η Ϋλλως έταν αναγκασμάνη να εισΫγει προϊόντα. O ιλιγγιώδης πληθωρισμός μηδάνισε τα εισοδέματα και τις αποδοχάς των κατακτημάνων, ενώ η κυκλοφορήα αγαθών στη μαύρη αγορΫ, τα οποήα μπορούσε κανεής να αποκτέσει πληρώνοντας σε χρυσάς λήρες έ ανταλλΫσσοντας τα υπΫρχοντΫ του, συμπλέρωσαν την αδιάξοδη κατΫσταση. H εξεύρεση τροφές, ειδικΫ στα αστικΫ κάντρα, αποτάλεσε μια οδυνηρέ περιπάτεια και η πεήνα κόστισε τη ζωέ πολλών χιλιΫδων ανθρώπων. Για την αντιμετώπιση αυτές της κατΫστασης οργανώθηκαν συσσήτια τόσο από την Εθνικέ Αλληλεγγύη όσο και από τον Εκκλησιαστικό Οργανισμό Φριστιανικές Αλληλεγγύης (Ε.Ο.Φ.Α.). Σο θάαμα εξαντλημάνων ανθρώπων που σωριΫζονταν στους δρόμους της Αθένας, τα κΫρα με τους σωρούς των πτωμΫτων και οι ομαδικοή τΫφοι εήναι από τις σκληρότερες εικόνες για όσους τις αντήκρισαν και για όσους τις γνώρισαν καταγραμμάνες σε φωτογραφήες της περιόδου. Tο "σκληρό χειμώνα του '41", όπως κωδικοποιέθηκε στην ελληνικέ μνέμη ο χειμώνας '41-42, υπολογήζεται ότι 100.000 Ϋνθρωποι άχασαν τη ζωέ τους από το λιμό και το ψύχος στην Αθένα και στην υπόλοιπη ΕλλΫδα, ενώ σε ολόκληρη την τετρΫχρονη Kατοχέ πάθαναν περήπου 300.000 Έλληνες από πεήνα, αβιταμήνωση και επιδημήες. ΕξΫλλου, ο κατοχικός λιμός και οι συνακόλουθες ασθάνειες ενοχοποιούνται για την παιδικέ θνησιμότητα και την καχεξήα των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων.

107

10. ΠΕΙΝΑ ΢ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΟΤ 2012 Πρόσφατα από το Medlab Ιατρικό Ινστιτούτο ανακοινώθηκε μια μελάτη που άδειξε ότι άχει αυξηθεή η οστεοπενήα στην παιδικέ ηλικήα τα τελευταήα δύο χρόνια και αυτό οφεήλεται στην αλλαγέ των διατροφικών συνηθειών στην ελληνικέ οικογάνεια, μειώνοντας την κατανΫλωση ακόμα και του γΫλατος

στο

πλαήσιο

της

μεήωσης

των εξόδων

του

οικογενειακού

προϋπολογισμού. Χάχνουν για τροφή στα σκουπίδια ΢τους κΫδους των πολυκαταστημΫτων και στα απομεινΫρια των λαϊκών αγορών, Ϋνθρωποι της διπλανές πόρτας ψΫχνουν για λήγα τρόφιμα με τα οποήα θα «χορτΫσουν», καθώς ανεργήα και περικοπάς άχουν συρρικνώσει το εισόδημΫ τους. Μάχρι πριν λήγο καιρό η εικόνα της φτώχειας στην Αθένα περιοριζόταν στους κλοσΫρ και στους Ϋπορους μετανΫστες που κοιμόνταν στα παγκΫκια και άτρωγαν από τα συσσήτια των δέμων και των εκκλησιών. ΢έμερα, ωστόσο, το φαινόμενο άχει επεκταθεή και πήσω από τις κλειστάς πόρτες διαμερισμΫτων πολυτελεήας. ΢ημαντικό ποσοστό όσων δεν μπορούν πλάον να «τα βγΫλουν πάρα» εήναι πρώην εργαζόμενοι με οικογάνειες έ συνταξιούχοι που ζούσαν με αξιοπράπεια τα γερΫματΫ τους μάχρι που έρθε η οικονομικέ κρήση και τους μεήωσε την σύνταξη τους τόσο που τώρα πια δεν τους φτΫνει ούτε για τα απαραήτητα. Μια βραδινέ επήσκεψη σε κΫποιο πολυκατΫστημα μας αποκαλύπτει πρωτοφανεής εικόνες για την ΕλλΫδα. Με το κλεήσιμο, γύρω στις 9 το βρΫδυ, Ϋνθρωποι μαζεύονται και ψΫχνουν τους κΫδους μέπως βρουν οτιδέποτε φαγώσιμο. Σάλος, ανΫλογη εήναι και η εικόνα στις λαϊκάς αγοράς. Σα σΫπια φρούτα και λαχανικΫ που πετιούνται, μαζεύονται αμάσως από Ϋπορους ανθρώπους.

11. ΕΠΙΛΟΓΟ΢ Με την άρευνΫ μας διαπιστώσαμε ότι η ανθρωπότητα άχει αντιμετωπήσει διατροφικάς κρήσεις σε όλη τη διΫρκεια της ιστορήας της. Σο πρόβλημα της

108

πεήνας εήναι πολύπλοκο και απαιτεή συνεχέ δρΫση και μΫλιστα σε πολλΫ μάτωπα καθώς και συνεργασήα των κρατών υπό τον συντονισμό φοράων διεθνούς κύρους όπως ο ΟΗΕ η UNICEF η ACTION AID κ.α. Αν υπΫρχει αλληλεγγύη και θάληση ήσως τότε υπΫρχουν ελπήδες η πεήνα στον πλανέτη να νικηθεή έ άστω να περιοριστεή.

12. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΥΙΑ http://www.env-edu.gr/packs/peinastonkosmo/3_2_peina.html http://www.env-edu.gr/packs/peinastonkosmo/3_2_peina.html http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CF%80%CE%BF%CF%83%CE%B9 %CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82 http://www.envisecurity.com/content.php?id=135

109