SALMON BOOKS
PUSH STA
RT BUTTON
FOREWORD ถามจริง ใครไม่เคยเล่นเกมบ้าง?
เด็กวัยรุ่นยี่สิบต้นจนสามสิบปลาย เรา แทบทุกคนล้วนเคยผ่านประสบการณ์นั่ง หน้าจอคอมพ์ จมจ่อมไปกับจอยสติก ไม่วา่ จะกับพี่กับน้อง กับผองเพื่อนหรือเล่นคน เดียว จะเล่นตอนกลางวันหรือกลางคืน ปิด เทอมหรือเปิดเทอม แอบเล่นหรือเล่นอย่าง เปิดเผย เราก็เคยเล่นเกม เวลาจำ�นวนมากนอกจากถูกใช้ไปกับการ เรียนชั้นประถม มัธยม จนกระทั่งมหาวิทยาลัย เวลาทีเ่ หลือเราก็คดิ ถึงตัวละครใน จอโทรทัศน์ที่ขยับยุกยิกตามใจเราผ่านแท่ง หรรษาในมืออยู่เสมอ วิ ดี โ อเกมเหมื อ นเพื่ อ นที่ เ ราได้ เ ห็ น วิวัฒนาการของมันอยู่ตลอดเวลา ตั้งแต่ยัง เป็นภาพพิกเซลแปดบิต เพราะเทคโนโลยี เมื่อสิบยี่สิบปีก่อนยังไม่สามารถพัฒนาได้ มากกว่ า นั้ น จนกระทั่ ง เริ่ ม เก่ ง กาจขึ้ น จากทีเ่ ป็นตัวเหลีย่ มก็เริม่ มีสว่ นโค้ง นูน เว้า สองมิ ติ ก ลายเป็ น สาม แถมยั ง ฉลาดขึ้ น จากเมือ่ ก่อนเคยบังคับได้ดว้ ยแค่ปมุ่ ไม่กปี่ มุ่ ก็กลายเป็นสิบปุ่มที่อยู่บนจอยสติกเดียว
ถ้าเป็นเพื่อนผู้หญิง คงเป็นคนที่ เราเห็นมาตัง้ แต่อนุบาลจนป่านนีเ้ ธอ เติ บ โตเป็ น สาวสวยนั ก การทู ต ที่ ร่ า เริ ง แจ่ ม ใส พู ด จาเข้ า ใจง่ า ย ฉลาด แถมยังคุยด้วยแล้วสนุกจนลืม วันลืมคืน! แต่ . ..ใช่ ว่ า ทุ ก คนจะชอบสาว นักการทูตเสียเมื่อไหร่ เพราะบางทีเราก็คิดถึงเกมสมัย ยังเด็ก เกมที่เรียบง่าย เข้าใจง่าย (ทีไ่ ม่มกี ติกาอะไรรุงรัง แต่ท�ำ ไมเล่น ไม่ผ่านสักทีวะเนี่ย!) เป็นเกมที่เรา ไม่จำ�เป็นต้องเข้าใจเนื้อหา แต่ดัน จำ�ได้ไม่เคยลืม (ทำ�เป็นพูดไป ทีจ่ ริง เพราะยังอ่านภาษาอังกฤษไม่ออก ต่างหาก!) ไม่เชื่อสังเกตเวลาเพื่อน เริม่ จับกลุม่ สนทนาแล้วหัวข้อผ่านมา ถึงเรื่องเกม ไม่ว่าจะพูดถึงเกมอะไร ทุกคนก็สามารถเฮตามกันได้หมด เพราะถึงจำ�ชื่อไม่ได้ก็พอจะคุ้นหน้า คุ้นตาว่าเคยเจอมาก่อน กระแดะไปนิด แต่เราขอเรียกว่า ‘คลาสสิก’ นวพล ธำ�รงรัตนฤทธิ์ ไม่ใช่เกมเมอร์ ไม่ใช่เซียนเกมที่เล่นน็อกมา แล้วทุกไตเติ้ล ทว่าเขาเป็นหนึ่งใน
ผู้ผ่านประสบการณ์เกมมากมายใน ยุ ค หนึ่ ง แล้ ว ดั น จำ � มั น ได้ แ ทบทุ ก รายละเอียด แถมเป็นข้อมูลที่จับจุด เส้นตายของพวกเราได้ชะงัด (อ๋อ ไม่ ต้องวิตกว่าอ่านจบแล้วจะตาย ไม่ใช่ เดธโน้ต เราหมายถึงจุดที่อ่านแล้ว มัน ‘โดนใจ’ น่ะ) เมื่อเขามาเขียนหนังสือ ก็บวก สำ � นวนสำ � เนี ย งการเขี ย นอั น เป็ น เอกลักษณ์ที่อ่านแล้วเพลิน เหวอ น่ารัก น่าถีบ พายิ้มเข้าไปได้ตลอด ทุกย่อหน้า รวมจนเป็นหนังสือเล่มนี้ ที่เต็มไปด้วยเกมเก่าของเราแต่ก่อน ขอเตือนล่วงหน้าว่านีไ่ ม่ใช่ห่ นังสือ เฉลยเกมหรือเป็นวิกิพีเดียอัดเล่มที่ ข้อมูลเกมแน่นเอี้ยดจนสามารถนำ� ไปทำ � วิ ท ยานิ พ นธ์ ไ ด้ ถ้ า คุ ณ เป็ น nerd ด้านเกมหรือเป็น geek ด้าน โปรแกรม เราแนะนำ�ให้วางหนังสือ เล่มนี้ไว้ที่เดิม แต่ถ้าคุณเคยได้จับจอยสติกอยู่ บ้างสักครั้งในชีวิต เราแนะนำ�ว่าให้ คุณเอา ‘จอยสติก’ เล่มนีก้ ลับไปด้วย แต่อย่าติดมากล่ะ เดี๋ยวจะเสียการ เสียงาน!
สÓนักพิมพ์แซลมอน
คÓนิยม
เด็กติดเกมท�ำอย่างไรดี พ่อแม่หลายๆ ท่านกำ�ลังเผชิญกับปัญหานี้อยู่ แล้วก็บ่อยครั้งมาก ที่พ่อแม่เหล่านั้นลงโทษเด็กด้วยการกักบริเวณ ห้ามออกจากบ้าน หรือบางท่านก็ลงโทษด้วยการตีเด็ก ยิ่งทำ�ให้เด็กพยายามที่จะ ต่อต้านด้วยการหลบไปเล่มเกมให้ได้ จริงๆ แล้ว ด้วยวัยของเด็ก ในช่วงนี้ยิ่งว่าก็เหมือนยิ่งยุ เพราะถ้าเด็กเล่นในบ้านไม่ได้ก็ไป นอกบ้าน ยิ่งทำ�ให้ควบคุมดูแลไม่ได้ ดังนั้นการที่มีลูกที่ชอบเล่น เกม หรือบางคนถึงกับติดเกม ไม่ยอมกินข้าวปลาอาหารแล้วก็มี ผลต่อสุขภาพตามมา วิธีการดูแลลูกให้เล่นเกมพวกนี้ให้น้อยลง ควรทำ�อย่างไร 1. การบอกผลเสียของการเล่นว่าทำ�ให้เสียสายตา มีผลกระทบ ต่อสมองและกล้ามเนือ้ เนือ่ งจากว่าการเล่นเกมนัน้ จะใช้กล้ามเนือ้ ไม่กี่มัด แล้วส่วนอื่นก็ไม่ได้ใช้
2. บอกผลเสี ย ต่ อ ร่ า งกาย ถ้ า ไม่ ย อมรั บ ประทานอาหาร เนื่องจากเล่นเกมต่อเนื่องจะทำ�ให้ร่างกายอ่อนแอและเป็นลมได้ 3. บอกผลเสียต่อการเรียน เนื่องจากแทนที่จะได้เอาเวลา เหล่านีม้ าทบทวนบทเรียนหรือทำ�การบ้าน ก็กลับมาเล่นเกม บางที พักผ่อนไม่พอเวลาเรียนก็ง่วง เรียนไม่ทันเพื่อน 4. ตกลงเวลาในการเล่นเกมและต้องให้ทำ�ตามกติกา ว่าจะให้ เล่นได้วนั ละกีน่ าที โดยให้เด็กเลือกว่าเวลาไหน ซึง่ เท่ากับเป็นการ ฝึกวินัยในเรื่องการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ด้วย 5. ระหว่างที่เด็กเล่นพ่อแม่ควรแสดงความห่วงใยสุขภาพ ด้วยการจัดแสงไฟให้เพียงพอ จัดท่านั่งให้เหมาะสม พร้อมกับ อธิบายให้เด็กทราบว่าเป็นห่วงสุขภาพของเขา 6. สอดส่องดูว่าเกมที่เด็กเล่นนั้นเป็นเกมที่ก้าวร้าวหรือหนัก ไปทางเรื่องเพศหรือเปล่า จะได้หาทางป้องกันและแก้ไขได้ทัน ไม่ควรปล่อยให้เด็กเล่นเกมอยู่คนเดียวเป็นเวลานานโดยไม่ดูแล 7. จัดหากิจกรรมอื่นๆ ที่ทุกคนในครอบครัวมีส่วนร่วมด้วย เพือ่ ไม่ให้เขาว่างเกินไป แล้วจะทำ�ให้เขาไม่หมกมุน่ อยูแ่ ต่เรือ่ งเกม ที่สำ�คัญที่สุดพ่อแม่ต้องดูแลลูกอย่างใกล้ชิดด้วย ไม่ว่าลูกจะทำ� อะไร เช่น เล่นกีฬา ทำ�การบ้าน ช่วยงานบ้านหรืออื่นๆ เพราะ ว่าการที่อยู่ใกล้ชิดลูกจะทำ�ให้ทราบว่าลูกมีปัญหาอะไรหรือเปล่า หรือเมือ่ เขาทำ�ความดีเขาก็ตอ้ งการคนทีช่ นื่ ชมเขาเหมือนกัน โดย เฉพาะคนที่เป็นพ่อแม่ไม่ว่าอยู่ในสถานการณ์ไหนๆ ก็ตาม ลูกก็ ต้องการเสมอ
ศิริจันทร์ สุขใจ พยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลพระศรีมหาโพธิ์
INTRODUCTION
ขึ้นๆ งงๆ ซ้ายขวา ซ้ายขวา เอบี (หรือบีเอ) ซีเล็กท์ แล้วสตาร์ท (ใช่มั้ย) ช่วงปี พ.ศ. 2530 กว่าๆ ผมจำ�ได้ว่าการได้มาซึ่งตลับเกม คอนทร้า ของผมนั้นมันช่างดราม่าเสียเหลือเกิน ตอนนั้นเป็นช่วง จะจบอนุบาล 3 แม่ให้สัญญาว่าถ้าผมสอบได้ที่หนึ่งจะพาไปซื้อ เครื่องแฟมิคอมพร้อมเกม คอนทร้า จะได้ไม่ต้องไปนั่งเล่นบ้าน เพือ่ นอีก ผมจำ�ไม่ได้หรอกครับว่าผมตัง้ ใจเรียนแค่ไหนในเทอมนัน้ ผมจำ�ได้แค่ว่าวันประกาศผลสอบ ผมเดินไปพร้อมกับแม่เพื่อรับ กระดาษผลสอบจากคุณครู วินาทีทคี่ ลีก่ ระดาษออกดู ผมจำ�ได้ว่า มันตื่นเต้น และมันตื่นเต้นขั้นสุดตอนที่ผมอ่านผลสอบที่เขียนว่า ‘สอบได้เป็นอันดับที่ 2’ ผมไม่เห็นหน้าตัวเองหรอกครับว่าวันนั้น หน้าตาซีดไปมากน้อยแค่ไหน แต่ในชีวติ น้อยๆ ของเด็กอนุบาล 3 เนี่ย ตัวเลข 2 ที่ปะทะหน้าตอนนั้น มีผลทำ�ให้โลกสลายได้ทันที หลังจากซึมไปหลายวัน สุดท้ายแม่ก็พาผมไปมาบุญครองเพื่อซื้อ เครื่องพร้อมเกม เพียงเท่านี้ ผมจึงทำ�ความเข้าใจตัวเองได้ไม่ยาก ว่า ทำ�ไมเราจึงไม่เคยลืมเรือ่ งราวต่างๆ ทีเ่ กิดจากเครือ่ งเกมเครือ่ ง หนึ่งได้เลย
ในสมัยนั้นเราอยู่ในโลกที่ไม่มี คอมพิ ว เตอร์ ไม่ มี อิ น เทอร์ เ น็ ต ความบันเทิงเรามีเพียงแค่การเล่น กับเพื่อนข้างบ้าน และดูโทรทัศน์ ช่วงวันหยุด ชีวิตดูน่าเบื่อและเต็ม ไปด้ ว ยข้ อ จำ � กั ด ไม่ น่ า แปลกที่ การเล่นเกมในยุคสมัยนั้นจึงไม่ใช่ แค่การน็อกเกมให้จบ แต่มันแทบ จะเป็นทุกอย่างในชีวิต มันเป็นทั้ง การหลีกหนีโลกของวิชา สปช. สลน. และ กพอ. เป็นทั้งความสัมพันธ์ ระหว่างเรากับเพื่อน เป็นการเมือง และการต่อรองอำ�นาจภายในบ้าน แค่เรากล่าวชื่อเกม คอนทร้า ไป เพียงเกมเดียวและแบบเฉี่ยวๆ ก็ เพียงพอที่จะทำ�ให้เราหวนระลึกถึง ความทรงจำ�ที่อยู่รอบๆ อุ้งมือที่กำ� จอยสติก ผมเชื่อว่าในเกมแต่ละ ตลับมีเรื่องราวมากมายหลายด่าน ซ่อนอยู่ และรับประกันได้เลยว่า ตำ � นานหรื อ เรื่ อ งราวรอบๆ จอย สติกของแต่ละคนนัน้ มันจะไม่มวี นั เหมือนกัน หนังสือเล่มนีเ้ ป็นเหมือนเพียงปุม่ select ไว้เลือกเกมต่างๆ ที่อยู่ใน ประวัติศาสตร์ส่วนตัวด้านการเล่น เกมของผม เพื่ อ ที่จะช่ว ย start
ความทรงจำ�เก่าๆ ทั้งเรื่องในเกม และเรื่องนอกเกม อย่างเรื่องชีวิต เรื่องเรียน เรื่องเพื่อน เรื่องวีรกรรม บ้าๆ บอๆ ส่วนตัวที่เกิดขึ้นสมัยเล่น เกมนัน้ ให้ได้กลับมาอีกครัง้ หนังสือ เล่มนีอ้ าจจะมีการบิดเบือนความจริง มัว่ ถัว่ ไปบ้าง หรือบางทีกจ็ �ำ ผิดจำ�ถูก เนือ่ งมาจากความทรงจำ�ส่วนตัวและ อาจจะไม่ ไ ด้ ร วมเกมทุ ก เกมที่ ฮิ ต ไว้ได้ทั้งหมด แต่เราคิดว่าทุกเกมที่ เราเลือกมานัน้ จะทำ�ให้ผอู้ า่ นคิดถึง เกมทุกเกมทีต่ วั เองเล่น และลุกลาม ไปถึงการวางหนังสือเล่มนี้ รีบวิ่งไป หาเกมสักเกมมาเล่นอีกครั้ง พร้อม โทร.หาเพื่อนเก่าสักคนที่เคยด่าพ่อ กันระหว่างเล่นเกมนั้นๆ ไม่ว่าจะกดขึ้นๆ หรือลงๆ จะกด ซ้ า ยหรื อ ขวา จะกดเอก่ อ นกดบี จะกดซีเล็กท์พร้อมสตาร์ท ความ ทรงจำ�ของพวกเราที่มีต่อเรื่องราว รอบๆ เครื่องเกมทุกเครื่องล้วนจะ กลับมา ราวกับว่าความทรงจำ�เหล่า นั้นเป็นอมตะ โดยที่เราไม่ต้องทำ� สูตรเลยละครับ
นวพล ธÓรงรัตนฤทธิ์ มีนาคม 2555
B
A SELECT START
FAMICOM
เ เ ฟ มิ ค อ ม คื อ เ เฟ มิ ลี่
เครื่ อ งแฟมิ ค อม หรื อ เครื่ อ งแฟมิ ลี่ (ตามยี่ ห ้ อ เครื่ อ งแฟมิ ค อมเวอร์ ชั่ น คนไทยท�ำ) คื อ เครื่ อ งเกมที่ เ ป็ น ส่วนหนึ่งของครอบครัวทุกครอบครัว ที่ มี บุ ต รหลาน พ่ อ แม่ ทุ ก คู ่ ต ้ อ งเคย ประสบกับภาวะวิกฤตลูกตื๊อ หรือต้อง เคยอยู่ในสถานการณ์การเจรจาต่อรอง ซื้อเครื่องแฟมิคอมจากลูกๆ ในโอกาส ต่างๆ เช่น ถ้าสอบได้ทหี่ นึง่ ขอซือ้ เครือ่ ง แฟมิ ค อม หรื อ ถ้ า รอบนี้ ส อบไม่ ต ก สักวิชา ขอซื้อเครื่อง หรือถ้ารอบนี้ไม่ เรียนซ�้ำชั้น ขอซื้อเครื่อง (คือไม่ว่า สถานการณ์จะเลวร้ายแค่ไหน กูก็จะ ต่อรอง) ด้วยเหตุที่เครื่องมีราคาไม่ได้ แพงเกิ น เหตุ เด็ ก หลายคนจึ ง ได้ มีเครื่องแฟมิคอมไว้เปิดซิงเข้าวงการ เกม ด้วยความทีเ่ กมในเครือ่ งแฟมิคอม มีความน่ารักน่าชัง จึงไม่แปลกที่เด็ก ผู ้ ช ายและผู ้ ห ญิ ง จะสามารถลงแขก ร่วมเล่นแบบพร้อมกันได้ ว่างๆ บางคืน ลูกนอนแล้วพ่อก็นั่งกดเล่นตัวสั่นเป็น เจ้ า เข้ า ไม่ แ พ้ ที่ ลู ก เล่ น เมื่ อ กลางวั น (ดั ง นั้ น ถ้ า จะเรี ย กแฟมิ ค อมว่ า เป็ น เครื่องแฟมิลี่ก็คงจะไม่ผิดอะไร) ระยะ เวลาของเครื่ อ งแฟมิ ค อมครอบคลุ ม ชีวิตเราอย่างยาวนาน จึงไม่น่าแปลกใจ ที่ชีวิตเด็กเกือบทุกคนจะผูกพันกับเกม จ�ำนวนมากจากเครื่ อ งเกมสี ข าวแดง เครืื่องนี้