FIXIES: NIEUWSTE URBAN FIETSTREND VEROVERT DE STAD
+
LICHAAMSTAAL: JE SCHRIJFT HOE JE BENT
Extra Zout Wandelen op het randje Stand up paddleboarden Rondje Nederland op de fiets 3 x op zoek naar Verlichting Zeilen in Nederland Honden welkom Sight joggen
OBAMA’S ALOHA-MENTALITEIT
BIKE THE BIG APPLE
SPULLENHULP
HAWAII IS DEEL VAN MIJN WEZEN
32.000 FIETSERS IN NY
RUGZAKKEN, SNEAKERS &ZO
JACK O’NEILL (86) “The Ocean is like a therapy”
Word abonnee en betaal € 2,50 per nummer: zie pag. 81 EUR € 4,50 | JPY ¥ 558,80 | GBP ₤ 3,90
5e jaargang | #3 juli/aug. ‘10 | GetSalt.com
epic
4
SalT #3
JULI/AUG. 2010
epic
voor de vorm
Overwinnen Nadat de Engelse freerunner Ryan Doyle in 2007 na een mislukte salto van vier meter hoog zijn scheenbeen verbrijzelde, speelde hij even met de gedachte om zijn hardloopschoenen aan de wilgen te hangen. De oud-wereldkampioen vond het echter zonde om niets met zijn ervaring te doen en besloot om kinderen en andere atleten les in het overwinnen van je angsten te geven. En zoals je ziet is Ryan het spelletje nog steeds niet verleerd. Wie Ryan Doyle Wat Freerunning Waar Mexico City Fotograaf Mauricio Ramos/Red Bull Photofiles
JULI/AUG. 2010
SalT #3
5
inhoud
salt #3 2010
#3 juli/aug. 2010
SMaakmakers
Spraakmakers
12 PeoPle, PlaNet, PassioN, Play Nieuws & trends 18 Next De nieuwste technologieën 29, 36, 78 sPulleNHulP Vakantieliefdes 28 PoRtRet Obama's aloha mentaliteit 34 KuNststof Haaien. Bijzondere belevenissen 62 licHaamstaal Je bent hoe je schrijft 64 NatuuRPRaat Vampierinktvis 67 Body & soul Voer voor je ziel 74 iNHeems Masai, onverschrokken en trots 77 icooN Endless summer 80 Huisstijl Wonen, design, architectuur 83 fastfood Stilt je honger 86 Kid-diNg Spullen voor kids 88 megaPixel Fotografie: salt zoekt PEN vrienden 90 toPPleK F.A.S.T. Surfcity Scheveningen 93 oNBeKeNd maaKt BemiNd Pirin NP, Bulgarije
20 26
20
interview: jack o'Neill
50
84
Hoofdgerechten 43
68
extRa zout Doe-het-zelf gids voor je avontuurlijke lifestyle; stand up paddleboarden, hardlopen, wandelen, zeilen, wildspotten, op stap met je hond, fietsen en creatief met zand ReisveRHaal New York, Bike the Big Apple
Columns
Nagerechten
42 61 91
95 98 81
extra zout: sight joggen
Van de
iNteRview Jack O'Neill, the wetsuit godfather iN de media Films, muziek, boeken, internet weReldRoute De Bernina Lijn, Zwitserland BeRoemde ReizeN Overtuiging als brandstof
Roxane Catz Tijn Touber Floortje Dessing
68
Shop Service / Colofon Word Salt abonnee: e 15,- per jaar, 6 edities
Bike the Big apple
36
vakantieliefdes
redactie
Staycation Het schrijven van het voorwoord is altijd het laatste wat ik doe. Als alle pagina’s van het blad al bij de drukker zijn en de persen zich opwarmen, schittert er steeds één pagina door afwezigheid en dat is deze. Waarschijnlijk is het mijn moment van bezinning na weer een hele drukke periode, waarin we met zijn allen op ‘planeet Salt’ vertoefden. Nu dus weer. Deze plek in het blad gebruik ik graag om iets met jullie te delen dat me is opgevallen of dat dusdanig bij me is blijven hangen dat ik er regelmatig aan terugdenk. Dit keer is dat iets dat een vriendin, die in Amerika woont, me vertelde. Ik ken haar niet anders dan iemand die veel onderweg is, altijd op reis, of het nu voor haar werk of privé is. Maar dit keer ging ze niet op reis maar nam ze een ‘staycation’. Een wat? Vroeg ik. “Een vakantie waarbij je thuisblijft”, legde ze uit. Behalve dat ik het een extreem leuke uitdrukking vind, bedacht als een reactie op de recessie, zette het me ook aan het denken.
Want zijn we niet bijna allemaal constant bezig met weggaan zodra we iets langer vrij zijn? Alsof ‘daarbuiten’ de enige mogelijkheid biedt om tot rust te komen of om ons iets mee te laten maken. Alle voorbereidingen die er voor nodig zijn en die het vaak alleen maar nog drukker maken, nemen we kennelijk met het grootste gemak voor lief. Als we maar weg zijn. ‘Home sweet home’ is voor later. Ik geef het toe, ook ik trek er graag opuit, in de eerste plaats gedreven door nieuwsgierigheid. Maar de ‘staycation’ heeft me weer even op scherp gezet. Ik ben namelijk heel erg graag thuis, geniet intens van mijn woonplek op het water (ik woon op een woonboot) en vind het heerlijk dat ik blind de weg weet te vinden in mijn eigen dorp maar ook nog steeds voor verrassingen sta in mijn eigen land. Is dit een pleidooi voor thuisblijven? Nee, dat niet, maar wel voor meer genieten van je eigen omgeving. Geniet van de zomer en van deze uitgave van Salt. Natasha Bloemhard | Hoofdredacteur | natasha@getsalt.com JULI/AUG. 2010
SalT #3
3
pittig
Vakantie In 2009 bedroeg het aantal toeristen 880 miljoen wereldwijd. De meeste
hiervan, 74 miljoen, gingen naar La douce France. Andere toppers zijn de VS (55 miljoen) en Spanje (52 miljoen).
Van de steden voert Londen met 15 miljoen toeristen per jaar de
ranglijst aan. New York (11 miljoen) en Bangkok (10 miljoen) staan op plaats 2 en 3.
Gelukkig hoef je tegenwoordig geen heilig boontje te zijn om op
vakantie te gaan. In de middeleeuwen was dat wel anders. Een bedevaartstocht was toen de enige manier om er tussenuit te knijpen. Vandaar dat het Engelse woord ‘holiday’ van ‘holy
day’ afstamt.
Zo’n 10 tot 20 % van de Europeanen vindt ecotoerisme een goede zaak en is bereid om
hier tot 18 keer meer geld (dan ‘normaal toerisme’) aan uit te geven.
Vind je baas dat je te veel vakantiedagen opneemt? Zeg hem dan dat reizen volgens de Europese Unie (sinds 2010) een mensenrecht is.
Moest je vroeger nog multimiljonair zijn om als normale sterveling de ruimte in te worden geschoten, vanaf 2012 kun je met Virgin Atlantic al voor een slordige
200.000 dollar een ruimtereis maken.
Een reiziger die niet om zich heen kijkt, is als een vogel zon-
der vleugels. (Moslih Eddin Saadi – Perzisch dichter)
We’ve been trekking for the past 50 years. Hopefully
we will never get there.
(Åke Nordin – oprichter van Fjällraven).
Sinds de recessie is Amerika een term rijker: StAYcAtIoN,
dit betekent dat je in je vakantie gewoon thuisblijft. JULI/AUG. 2010
SalT #3
11
people | planet | passion | play
tHe GreateSt pLaCeS ON eartH tot en met 5 september kun je in het Haagse koepeltheater een spectaculaire wereldreis maken langs zeven van de mooiste natuurwonderen. ‘Sit back (of ‘lay down’) and enjoy’ want de film The Greatest Places van Mal Wolfe sleurt je in grootbeeld mee langs de mooiste natuurgebieden ter wereld. Het verhaal begint 250 miljoen jaar geleden als het grootste continent begint te splijten. De wereldreis start in Madagaskar, de enige plaats waar apenbroodbomen staan. Op het eiland voor de Afrikaanse kust leeft bovendien tweederde van alle kameleons ter wereld. Via de nomaden en jakken op het Chang Tang Plateau in Tibet voert de reis naar de indrukwekkende Iguazuwatervallen in
Brazilië. Na een bezoek aan de inheemse bevolking en unieke diersoorten bij de Amazone en de zandduinen in de Namibische woestijn vlieg je naar de ijsbergen van Groenland. De reis eindigt in de Okavango Delta bij de Kalahariwoestijn in Botswana, waar olifanten, neushoorns en giraffen leven. Na deze wereldreis ben je waarschijnlijk blij dat je thuis bent, heerlijk met een kop thee op de bank. omniversum.nl
Op VakaNtie Met kaMpiOeNeN
it waS ONLy a Matter Of tiMe
lijkt het je wat om met levende sportlegendes als laird Hamilton (surfen) en jeremy jones (snowboarden) op vakantie te gaan? Als het aan EpicQuest ligt, behoort dit binnenkort tot de mogelijkheden. Deze nieuwe Amerikaanse reisorganisatie is er van overtuigd dat er genoeg mensen zijn die er een klein fortuin voor over hebben als ze met de beste sporters ter wereld kunnen surfen, boarden, vissen, kajakken of klimmen. Hoewel Laird (nog) niet tot de vaste ‘reisleiders’ behoort, heeft EpicQuest wel diverse wereldkampioenen en Olympische medaillewinnaars in dienst. Heb je toevallig net de loterij gewonnen, kijk dan op epicquest.com.
Professioneel skiër cody townsend droomde er al sinds zijn jeugd van om skiën met zijn andere passie, surfen, te combineren. Na een jaar lang achter een speedboat verschillende freestyle skies en bindingen te hebben getest, reisde hij vorig jaar naar Maui af. Door zich op zijn ski’s achter een jetski een golf in te laten trekken, lukte het Cody om al wave skiënd de Hawaïaanse golven te bedwingen. Op GetSalt.com zie je hoe de Amerikaan zijn droom waarmaakt.
12
SalT #3
JULI/AUG. 2010
people | planet | passion | play
expOSitie 40 Jaar SurfCuLtuur
Op weG
Beginnen met surfen? dan is dit boekje, op weg – golfsurfen in Nederland, een perfecte hulp. Bomvol tips en wetenswaardigheden. Behalve een overzicht van surfspots in Nederland, krijg je ook uitleg over materiaaal, techniek, surfcondities en uiteraard over de surfetiquette. Het boekje telt 26 pagina’s en is gratis verkrijgbaar bij surfscholen en surfshops langs de Nederlandse kust. Er is ook een digitale versie en die kun je downloaden op hsa.nl
TWEETS A loving atmosphere in your home is the foundation for your life. (Dalai Lama) The only existence what we call 'future' has is as a thought in your head. Beyond that there's no such thing as future (Eckhart Tolle)
Rob Cillikens
GOLfSurfeN iN NederLaNd
de komende maanden kun je in muzee scheveningen terecht voor de expositie 'gaan als ze er staan – 40 jaar surfcultuur op scheveningen'. Aan de hand van films, foto’s, portretten en uiteraard surfboards wil het Muzee laten zien dat surfers al vier decennia lang het straat- en strandbeeld in Scheveningen bepalen. De surftentoonstelling loopt t/m 24 oktober. Voor prijzen en openingstijden surf je naar muzeescheveningen.nl
MOuNtaiNbikerS bOOS Op ObaMa Amerikaanse mountainbikers zijn boos op president obama. Door zijn handtekening onder de zogenaamde omnibus Public Land Management Act te zetten, heeft 232.000 km2 natuur de beschermende status van Wilderness Area gekregen. Op zich goed nieuws maar in de praktijk betekent dit echter dat in zo’n gebied recreatie wordt beperkt tot hiken, kajakken, vissen, jagen en paardrijden. Mountainbikes worden door de wet helaas onder ‘gemotoriseerde voertuigen’ geschaard. Hierdoor is zes keer de oppervlakte van Nederland voorgoed off limits voor moutainbikers geworden. De International Mountain Biking Association (IMBA) is woedend omdat diverse Amerikaanse studies hebben aangetoond dat mountainbikers dezelfde (of minder) impact op de natuur hebben als wandelaars en ruiters.
There are two mistakes one can make along the road to truth - Not going all the way, and not starting. (Bear Grylls)
raNkiNG tHe StarS
denk je dat Nederland een schoon land is? think again. Volgens de Amerikaanse Environmental Performance Index (EPI), een internationale milieuranglijst voor landen, staat Nederland op een 47e plaats. Hiermee staan we achter landen als Ierland en Roemenië, maar voor de VS en China. De EPI rangschikt 163 landen op basis van 25 criteria zoals luchtkwaliteit, biodiversiteit, gezonde leefomgeving en de inspanningen van het land om het milieu te verbeteren. Zaken als intensieve visserij, matige waterkwaliteit en biodiversiteit drukken onze score. Volgens de EPI is IJsland het schoonste land ter wereld, gevolgd door Zwitserland en Costa Rica. Hekkensluiters zijn de Centraal-Afrikaanse Republiek en Sierra Leone.
JULI/AUG. 2010
SalT #3
13
next | BLIk op de toekomst
18
SalT #3
JULI/AUG. 2010
BLIk op de toekomst | next
Fixies
Nieuwste urban fietstrend trapt stevig door Een paar jaar geleden begon een handjevol fietskoeriers in steden als New York en Londen hun pakketjes op zogenaamde f ixies (doortrappers) te bezorgen. Er ontstond een subcultuur en die is momenteel aan het uitgroeien tot dé urban fietstrend van dit moment. Puurheid en eenvoud van de fiets zijn de grote verleiders. Het rijden op fixed gear bikes (fixies) wordt wereldwijd steeds populairder. Ook in Nederland duiken fixies steeds vaker in het straatbeeld op. Behalve dat het rijden op een doortrapper dankzij het vaste verzet een enorme kick geeft, zijn stijl en looks onder fanatieke aanhangers van het fixie-geloof minstens net zo belangrijk. Door de afwezigheid van allerlei ‘overbodige’ onderdelen als versnellingen, spatborden, bagagedragers en soms zelfs remmen blijft er een vrijwel kale fiets over waarmee een fixie rijder zich direct van alle andere fietsers onderscheidt.
wat is een fixie? Fixed gear bikes zijn eigenlijk de meest simpele fietsen die er bestaan. Een fixie bestaat meestal uit een gestript (race)frame, twee wielen, een (extreem) smal stuurtje, een zadel en een vast (fixed)
verzet. Voor de niet-techneuten onder ons; een vast verzet betekent dat het achtertandwiel direct op de as is vastgeschroefd. Hierdoor draaien de pedalen altijd gelijk met het achterwiel, uitrijden en je benen stilhouden is er dus niet bij. Een echte oerfiets dus, want de allereerste fietsen waren allemaal doortrappers.
leren fietsen op een fixie Het fietsen op een fixie kost even tijd om te leren. Het is vooral wennen aan het feit dat je je benen niet kunt stilhouden. Iedereen die wel eens op een spinning fiets heeft gezeten, kent dat gevoel, maar in plaats van in een veilige sportschool bevind je je met deze fiets op de weg. Tel hier bij op dat een fixie slechts één rem – een voorrem – heeft (echte freaks rijden zelfs zonder remmen) en je kunt je het beginnersgevoel wel voorstellen.
Sur pLaCe teNtOONSteLLiNG Wil je meer weten over fixies en de ondergrondse fixie-cultuur, ga dan naar de Sur Place tentoonstelling in Amsterdam. Behalve dat je je hier kunt vergapen aan mooie fixies, hangen de muren vol met fietskunst, worden er de hele zomer verschillende documentaires gedraaid en kun je diverse (pimp) workshops volgen. Je bent tot 22 augustus welkom. Voor meer informatie fiets je naar mediamatic.net. Op GetSalt.com (downloads) lees je in Fixed-Gear 101 (pdf) verhalen van fietskoeriers en leer je hoe je zelf een fixie kunt bouwen.
waarOM iS eeN fixie COOL? 1. subcultuur Fietskoeriers waren de eersten die een paar jaar geleden met een baanwielrenfiets of een omgebouwde racefiets de straat opgingen – een kale fiets trekt geen dieven aan en vergt weinig onderhoud - en zo een subcultuur, compleet met eigen dress code en races (zogenaamde alleycats), vormden. Gespecialiseerde magazines en blogs hebben er vervolgens voor gezorgd dat fixies door een steeds groter wordende groep fietsers werd ontdekt. 2. goedkoop Voor relatief weinig geld heb je een fiets die er snel en superstrak uitziet. Zo heb je een Specialized (Globe Roll1) al voor € 599,-. 3. less is more Steeds meer fietsers willen een fiets zonder allerlei onnodige franje. Een doortrapper is in feite een terugkeer naar de simpele oerfiets. Een fixie dwingt je om beter te anticiperen in het drukke stadsverkeer en leert je ook om soepeler te trappen. 4. uniek Ondanks (of juist dankzij) het gebrek aan onderdelen kun je een fixed gear bike heel makkelijk pimpen. Als je op fixedgeargallery.com rondneust, zie je hoe fixie-freaks hun fietsen op
fixie van Bianchi
de meest fantastische manieren hebben gecustomized. Denk aan mooie (leren) zadels, strakke stuurtjes uitgerust met (leren) handvatten of juist stuurlint, pedalen met klassieke toeclips, gekleurde velgen en naven. Maar ook met het plaatsen van zogenaamde ‘spoke cards’, gelamineerde kaartjes met afbeeldingen die je tussen de spaken van het achterwiel steekt, kun je je fiets ‘spicen’. 5. de kick Hoewel fixed gear bikes niet tot een extreme sport behoren, gaat de adrenaline vanzelf door je lijf pompen als je je al doortrappend door het stadsverkeer beweegt. Echte freaks hebben zelfs geen (velg)remmen op hun fiets zodat ze alleen kunnen stoppen door tegendruk op de pedalen te geven. Hoewel ervaren koeriers op deze manier al slippend (skidden) een noodstop kunnen maken, raden we je aan om remmen (zijn wettelijk ook verplicht) te monteren. 6. de trend Na de messenger bags (eveneens door fietskoeriers in de wereld gebracht) lijken ook fixies een modeartikel te worden waarmee een snelgroeiende groep graag gezien wil worden.
Vandaar dat, naast de inmiddels talloze kleinere merken, ook bekende fietsmerken als Specialized en Bianchi al op de trend zijn in gesprongen en fixies op de markt brengen. Deze fietsen zijn vaak met een zogenaamde flipflop-naaf uitgevoerd zodat je als beginner naast doortrappen ook kunt kiezen voor freewheelen (trappers stil houden). meer informatie vastverzet.hyves.nl; specialized.com; singlespeed.nl; pristinefixedgear.com; rotterdamfixedgear.com JULI/AUG. 2010
SalT #3
19
inteRView
tHere’S ONLy ONe tHiNG better tHaN dreaMiNG biG, 20
SalT #3
JULI/AUG. 2010
inteRView
JaCk O’NeiLL
tHe wetSuit GOdfatHer O’Neill, voor veel mensen ‘gewoon’ een merknaam, maar er is één hele belangrijke reden waarom deze
naam het al zoveel jaren (sinds 1952) wereldwijd zo goed doet. O’Neill is namelijk de achternaam van de inmiddels 86-jarige Jack, een levende legende die niet alleen beroemd is geworden vanwege het uitvinden van het wetsuit en hiermee de grootste revolutie van de surfsport op zijn naam zette, maar ook vanwege zijn pioniersgeest als het gaat om het beschermen van de oceanen. Want ondanks zijn grote zakelijke succes, dankt hij zijn diepste geluk niet aan de dollars, maar nog steeds aan de oceaan. tekst Natasha Bloemhard Beeld archief o’Neill & Natasha Bloemhard
h
et was 1999 toen ik Jack voor het eerst ontmoette, bij hem thuis in Santa Cruz, Californië waar hij in een beachhouse direct aan de Monterey Bay woont. Voor de deur ligt Pleasure Point, een van de acht surfspots die het kleine dorpje Santa Cruz telt. Dagelijks liggen de surfers in de line up te wachten op de break van de dag. Jack bekijkt het tegenwoordig allemaal vanuit zijn hangmat, boven op het dak. Zelf surfen doet hij niet meer, maar tot zijn 75e was hij regelmatig in het water te vinden. Wat ik me van dat bezoek herinner is een pretentieloze man, iemand bij wie je gewoon aan kunt bellen. Zijn huis was eenvoudig ingericht, weinig poespas, maar wel met bijzondere details, zoals de trampoline midden in zijn huis. Via een kleine doorgang in de muur kruipt hij vanuit zijn slaapkamer op de trampoline. Jack: "trampoline springen houdt me in vorm en was altijd een ideale warming up voor het surfen", vertelde hij toen. Zijn badkamer bevindt zich letterlijk op zeeniveau. Om dat gevoel nog eens te bekrachtigen heeft hij patrijspoorten aangebracht. Vanuit zijn bad kan hij de surfers in het water zien. Voor de deur van het huis ligt een Zen rotstuin. De enige zichtbare luxe was een klassieke Jaguar uit 1957 die op de oprijlaan stond en nu, tien jaar later als ik opnieuw
voor zijn deur sta, staat deze er nog steeds. Energie voor uitgebreide interviews heeft de inmiddels 86-jarige Jack niet meer maar ik wil hem graag begroeten. De huishoudster doet open. Jack is ziek, dus mijn bezoek komt niet echt uit, morgen misschien. Als ik van het huis wegloop, denk ik ongemerkt terug aan de keer dat ik met de man aan de keukentafel zat en een bagel creamcheese zat te eten terwijl hij zijn verhaal vertelde. San Francisco: het is begin 1950 als de aluminium ramenverkoper, Jack O’Neill, dagelijks tijdens de lunchpauze naar het strand snelt om te gaan surfen. Lang houdt de 27-jarige Jack het echter nooit vol, maximaal 20 minuten, want het water in het noorden van Californië is verrekte koud. Jack moet lachen als hij aan die tijd terugdenkt. "We deden van alles om warm te blijven. De een kocht oude sweaters die uiteraard de wind tegenhielden, maar zodra ze nat waren loodzwaar werden, de ander spoot oude navy uniformen in met ‘Thompson Water Seal’ en weer een ander depte kleding in olie in de hoop dat het waterafstotend zou zijn. Tot ik op een dag in een dumpzaak tegen celvormig schuim aanliep.
aNd tHat iS MakiNG biG dreaMS HappeN JULI/AUG. 2010
SalT #3
21
poRtRet
Obama’s aloha-mentaliteit Hoe de Hawaïaanse opvoeding van Barack Obama de manier waarop hij regeert beïnvloedt – en wat dat betekent voor Amerika en de rest van de wereld. tekst james graff
t
oen Obama ruim een jaar geleden in het Witte Huis aankwam, was hij doortrokken van de geest van een plaats die totaal anders is dan de rest van Amerika. Hawaï, waar hij in 1961 is geboren en vanaf zijn tiende tot zijn achttiende op school heeft gezeten, heeft een inheems cultureel erfgoed dat radicaal anders is dan dat van de andere staten. En dat erfgoed heeft de 44ste president gevormd. Op Hawaï raakte hij doortrokken van het gevoel van een gezamenlijk doel, dat vaak te zien is bij eilandbewoners. Op de plek waar hij opgroeide, heerste niet een ‘wij tegen zij’-mentaliteit; alles was afgestemd op ‘wij’. Obama is geen president geworden omdat hij Hawaïaan is. Maar zonder Hawaï was hij niet dezelfde Obama geweest. “Het lijdt geen twijfel dat er altijd een restje Hawaï in mij zal blijven bestaan, en dat maakt deel uit van mijn wezen”, zei hij in december 2004 tijdens een toespraak in Honolulu, geciteerd in het boek The Dream Begins van Stu Glauberman en Jerry Burris. “Het beste van mezelf en het beste van mijn boodschap hangen samen met de traditie van Hawaï.”
liet niemand aanklagen. “Het is een tijd voor reflectie, niet voor vergelding”, zei hij. Een commentator betoogde daarop dat dit het bewijs was dat Obama een ‘overtuigde non-ideoloog’ is. Zo kun je het natuurlijk stellen. Maar volgens Sally-Jo Bowman, de in Hawaï geboren auteur van het boek The Heart of Being Hawaiian, geeft het iets anders weer: ho’oponopono, een traditionele Hawaïaanse techniek die wordt gebruikt in de gezinshulpverlening. Daarbij streeft men ernaar problemen op te lossen door in plaats van schuld toe te wijzen, relaties die verkeerd zijn gelopen weer te herstellen. Voor Bowman is dit slechts een van de vele voorbeelden van hoe de Hawaïaanse cultuur een inspiratie is voor Obama’s benadering van de politiek. “Inwoners van Hawaï zijn affectief; we willen een band aangaan met mensen”, zegt Bowman. “Altijd als ik Obama zie, raakt hij mensen aan, maakt hij contact. Dat is helemaal ‘Hawaï’.”
Hier volgt een uiteenzetting van zes Hawaïaanse culturele paden die terug te vinden zijn in Obama’s kijk op de politiek.
aLtiJd aLS ik ObaMa zie, raakt HiJ MeNSeN aaN, Maakt HiJ CONtaCt. dat iS HeLeMaaL ‘HawaÏ’
1. Het pad van aloha kanaka
3. Het pad van pono
In het Amerika van de jaren zestig en zeventig was Hawaï een prima plek om op te groeien voor iemand met een moeder uit Kansas en een vader uit Kenia. Hawaïanen streven naar het ideaal van aloha kanaka, een Polynesisch begrip dat staat voor open liefde voor mensen van wat voor afkomst dan ook. Of ze daar ook in slagen, blijft natuurlijk een twistpunt; er is altijd veel strijd geweest tussen inheemsen, Japanners, blanken en andere etnische groepen. Maar fundamentele rassenscheiding als op het vasteland, waar het in de politiek alleen maar ging over de relatie tussen blank en zwart, bestond op de eilanden niet in die vorm. Integendeel, in de jaren zestig, de tijd dat Obama opgroeide, was er in Hawaï – of in de gedachten van een jongen die werd opgevoed zonder vader – weinig besef van wat het betekende om zwart te zijn.
Op een bepaalde manier bevordert de geografische ligging van Hawaï solidariteit. “Of je het nu hebt over de New York-mentaliteit of de Californië-mentaliteit, waar het om draait, is eigenlijk alleen maar “ikke, ikke, ikke”’, zegt Puakea Nogelmeier, hoogleraar Hawaïaans aan de Universiteit van Hawaï. “In Hawaï ontlenen we onze identiteit aan het feit dat we deel uitmaken van een grotere groep, en die typisch Hawaïaanse trek zie ik duidelijk terug bij Obama.” In 1976 bouwde de Hawaïaanse navigator Nainoa Thompson een achttien meter lange kano met dubbele romp. Met zo’n boot zouden volgens sommige wetenschappers de eerste kolonisten vanaf de Polynesische Marquesas-eilanden naar Hawaï zijn gekomen in het eerste millennium na Christus. Door zonder navigatie-instrumenten naar verafgelegen eilanden te varen, leerde Thompson een belangrijke les die volgens hem al eeuwen geleden wortel heeft geschoten op de eilanden. Als er geen ander land in zicht is, als onmin tussen kapitein en bemanning kan leiden tot de verdrinkingsdood van iedereen, dan wordt samenwerking een erfelijke eigenschap. Mayer is ervan overtuigd dat het op elkaar aangewezen zijn in een uitgestrekte zee heeft geleid tot het ontstaan van het Hawaïaanse idee van pono: waarheid of echtheid. “Als je hier niet integer bent, zien mensen dat”; legt ze uit. “Ik zie dat ‘Barry’ is beïnvloed door een oeroude fijngevoeligheid, en dat is goed voor Amerika en voor de rest van de wereld.”
2. Het pad van ho’oponopono Toen er begin 2009 belastend bewijs opdook dat de regering-Bush bewust had ingestemd met martelingen om terreurverdachten aan het praten te krijgen, stond Obama onder druk om snel korte metten te maken met de bedenkers van een beleid dat hij al lang had veroordeeld als ondermijnend voor de Amerikaanse normen en waarden. Toch koos hij ervoor geen oude rekeningen te vereffenen. Natuurlijk zorgde hij ervoor dat de methoden niet langer werden gebruikt, en hij drong aan op volledige openheid over de praktijken. Maar hij 30
SalT #3
JULI/AUG. 2010
poRtRet
Het beSte VaN MezeLf eN Het beSte VaN MiJN bOOdSCHap HaNGeN SaMeN Met de traditie VaN HawaÏ
Op eeN eiLaNd iS de rOep OM duurzaaMHeid GeeN MOdeGriL JULI/AUG. 2010
SalT #3
31
›› extRa zout | WAdLopeN
tekst natasha Bloemhard
picarDie baai van somme
Dat zelfs Frankrijk, het land dat al zo lang door de Nederlanders wordt uitgekamd, nog verrassingen kent, bleek wel toen Salt kennismaakte met de Picardie in NoordFrankrijk. Vroeger vooral geliefd bij de Franse adel, tegenwoordig in trek bij mensen die van natuur, rust en uitwaaien houden. Wij struinden over het wad bij de Baai van Somme.
46
SalT #3
JULI/AUG. 2010
De Picardie is een beetje ‘het zwarte schaap’ van Noord-Frankrijk. Veel toeristen weten de Noordelijke regio’s namelijk prima te vinden maar vrijwel iedereen rijdt meestal direct door naar Normandië, het veel bekendere broertje dat ‘pocht’ met zijn oorlogsmonumenten en zijn mossel- en oesterbanken. Die ondergeschoven positie is de Picardie terecht een beetje zat, vandaar dat ze de marketingmachine op gang hebben gebracht, met als een van de belangrijkste troeven, de Baai van Somme, ook vaak de Sommebaai genoemd. De Baai is het eindpunt van de rivier de Somme die het gelijknamige departement in tweeën verdeelt. Op Google Earth kun je fantastisch zien hoe groot deze riviermonding is, met ruim 6000 ha echt ‘huge’. Wie de Sommebaai voor het eerst ziet (en ruikt), kan niet anders dan aan de Waddenzee denken. Als het droogvalt, kun je het gebied te voet
of op de rug van een paard verkennen. Uiteraard wel met een gids, want net als op de Waddenzee kan het water verraderlijk snel opkomen. De Waddenzee mag zich dan sinds kort Werelderfgoed noemen, de Baai van Somme is op haar beurt lid van de mooiste baaien ter wereld. Beiden hebben dit overigens niet te danken aan azuurblauw water, maar vooral aan hun unieke flora en fauna. Als ik bij de baai aankom is het eb, hét moment dus om een oversteek te maken. Samen met een gids lopen we in zo’n drie uur van Saint-Valérysur-Somme naar het aan de overkant gelegen Le Crotoy. Laarzen aan want her en der zullen we flink door de blubber moeten ploegen. Op het eerste gezicht lijkt het een ietwat saai landschap en ik geniet ik vooral van de ruimte. De verrassing zit echter in alles wat de gids over dit unieke stuk
›› WAdLopeN | extRa zout
natuur weet te vertellen. Zo staat de bodem bijvoorbeeld vol met eetbare planten en struiken zoals zeekraal en zeealsem. Om zijn verhaal kracht bij te zetten, trekt de gids een flink stuk alsem uit de grond en brengt dit in één beweging naar zijn mond. Uiteraard probeer ik het ook en het smaakt niet eens slecht. De planten knisperen als zoute chips in mijn mond. Zeealsem ruikt een beetje naar lavendel en werd vroeger om die reden door veel vrouwen geplukt, gedroogd en vervolgens in de kasten gelegd, legt de gids ons uit. Behalve wij, doet ook een kudde schapen zich tegoed aan de zoute dis. Deze schapen worden dagelijks van en naar het wad gehaald en dat gedurende een aantal weken op rij. Het is de bedoeling dat ze zich in die weken volvreten met de zoute groentes, want dat is wat nodig is om het lamsvlees zijn specifieke smaak te geven. Dit lamsvlees prijkt op vrijwel elke menukaart van de Picardie. Tegen de tijd dat wij van het wad afkomen, heeft het avondlicht de baai overgenomen en schitterend rood en paars gekleurd. Geen gelukstreffer blijkt, de zonsondergangen zijn hier ‘gewoon’ een handelskenmerk.
Henson paard als ‘huismerk’
Fast Facts
De volgende dag rijden we naar de noordkant van de baai, naar Parc de le Marquenterre, een 3000 ha groot natuurreservaat waar niet alleen echte die hard natuurfreaks blij van worden, maar wij ook. Want we gaan er paardrijden, door de duinen en bossen, langs moerassen en vervolgens het wad op. Het reservaat is razendpopulair bij vogelliefhebbers die erop uit zijn om alle 320 soorten die er nestelen op hun lijstjes van ‘gespot’ af te kunnen vinken. Het departement Somme is ook de thuishaven van het Henson paard, een paardenras dat eind jaren zeventig werd gefokt door arts en ruiter Lionel Berquin. Hij wilde een ras met een homogene kleur, net zoals het Noorse Fjordenpaard dat dan ook model stond. Inmiddels is het Henson paard een echt ‘huismerk’ geworden van het Somme departement en wordt nog steeds half wild gefokt op de zandvlaktes van het Parc de le Marquenterre. Wij kozen die dag voor een tocht van een kleine twee uur maar dat het gebied zich uitstekend leent voor lange dagtochten, spreekt voor zich.
Regio Picardie, verdeeld in drie departementen: Somme, Oise en Aisne Baai van Somme 6000 ha groot natuurgebied aan de kust van de Picardie Ligging Noord-Frankrijk, ten noordoosten van Normandië Reistijd +/- 450 km vanaf Utrecht, wat de Sommebaai ook geschikt maakt voor een weekenduitje Info noordfrankrijk.nl, franceguide.com, picardietourisme.com Boekentips 20x Logeren en Genieten in Picardië, ANWB Goud Reisgids Picardië & Nord-Pas & de Calais, Overnachtingstip Hotel Les Tourelles met uitzicht over de baai. Vraag om het torenkamertje! lestourelles.com
JULI/AUG. 2010
SalT #3
47
›› extRa zout | CreAtIeF met zANd
zanD kunst Iedereen heeft in zijn jeugd wel eens met een emmertje en een schepje zandkastelen gebouwd. Met een beetje fantasie maakte je de mooiste creaties. Voeg je daar techniek aan toe, dan ben je in staat om deze bouwwerkjes tot ware zandkunst te verheffen. Wil je leren hoe? Volg dan een workshop zandsculpturen bouwen. Kinderachtig? Niet echt. Tijdens een workshop leer je namelijk hoe je (weer) creatief moet denken. Zo word je als een heuse architect uitgedaagd om eerst een schets van je eigen bouwwerk te maken. Daarna is het de bedoeling dat je al scheppend, gietend, mengend, aanstampend (compacten) en snijdend (carven) van een vormloze bult zand een leuke sculptuur maakt. Je merkt vanzelf dat het bij zandsculpturen bouwen niet alleen om een sprekend eindresultaat gaat, maar ook om het bouwproces zelf. Omdat zand zich niet laat ‘dwingen’ leer je vooral ook om geduld te hebben en met creatieve oplossingen te komen.
56
SalT #3
JULI/AUG. 2010
›› CreAtIeF met zANd | extRa zout
schrijf je in voor een workshop
zanDsculpturen festivals deze zomer worden er drie grote zandsculpturenfestivals in Nederland georganiseerd. in roermond, Hoensbroek en Noordwijk wrijf je bij het zien van zoveel levensechte kunstwerken gegarandeerd het zand uit de ogen.
Hier Kun je aan de slag
• sandworks.nl, Vianen • zandacademie.nl, Kijkduin, Zoetermeer • geenkunst.info, Katwijk • workshopzandsculpturen.nl, Den Haag
Bij de Maasplassen in de buurt van Roermond vindt de hele zomer (t/m 26 september) het Nederlands Zandsculpturenfestival plaats. Meer dan vijftig professionele zandkunstenaars uit binnen- en buitenland hebben zich hier uitgeleefd. Alle sculpturen staan in het thema ‘Liefde voor het leven’. Hiermee wil het festival de aandacht vestigen op het Internationale Jaar van de Biodiversiteit van de VN. Zo waan je je het ene moment in een tropische regenwoud, terwijl je even later oog in oog met giraffen en leeuwen. Als je toch in Limburg bent, stop dan ook even bij Kasteel Hoensbroek. Hier kun je tot
en met 31 oktober tussen reusachtige zandkastelen, waaronder het Muiderslot en Paleis het Loo, dwalen. Last but not least, op het Noordwijkse strand bevind je je door alle raketten, satellieten en aliens tot 4 oktober op een andere planeet. Fast Facts
Wat Zandsculpturen festivals Datum en locatie t/m 26 september (Maasplassen/Roermond), t/m 31 oktober (Kasteel Hoensbroek/Hoensbroek) Voor wie voor iedereen die weer eens in een zandbak wil spelen Meer info sculpture-events.com, kasteelhoensbroek.nl
ZanDERigE FEiTEn • Niet alle zand is geschikt om mee te bouwen. Strandzand is bijvoorbeeld te glad (de zee heeft de korrels gepolijst). Rivierzand is daarentegen ideaal, juist omdat het korrelig is waardoor het zich als minuscule bouwstenen goed laat ‘stapelen’. • Zandsculpturen bestaan alleen uit water en zand. • Als het regent gebeurt er niets met een zandsculptuur, mits het goed is aangestampt. Het regenwater wordt door het zand geabsorbeerd en verdampt. • Zandkastelen overleven zonder problemen windkracht 7. • Een creatie van zand kan maandenlang blijven staan. Het Nederlands record staat op 21 maanden.
JULI/AUG. 2010
SalT #3
57
lichaamstaal
Je beNt HOe Je SCHriJft Biedt een analyse van je handschrift inzicht in je persoonlijkheid? Salt ging naar een grafologe om het antwoord te vinden. tekst lisette Thooft
t
er voorbereiding op mijn ontmoeting met grafologe Maresi de Monchy, werd mij verteld een handgeschreven tekst in te leveren op een ongelinieerd A4’tje. De inhoud deed niet ter zake; de tekst was voldoende om mijn handschrift te laten analyseren – en daarmee mijn persoonlijkheid. Dat klonk grappig ouderwets, net zoiets als je hand laten lezen of je astrologische kaart laten trekken. En dat is meteen de kritiek op grafologie, de studie en analyse van handschriften: je schrijft wat vage algemeenheden op, je bouwt enkele onzekerheden en tegenstellingen in en je houdt het vooral positief en flatterend. Dit staat bekend als het zogeheten Barnum-effect, vernoemd naar de showman P.T. Barnum die in de negentiende eeuw door Amerika rondreisde met een rariteitenkabinet. Zijn specialiteit: gedachten lezen. Waarom was hij succesvol? Hij verwoordde het op zo’n manier dat iedereen er wel iets van zichzelf in herkende. Verwijzend naar het Barnum-effect, en het gebrek aan valsificatie en consensus onder de beoefenaars, is grafologie in deze tijd van no-nonsense meerdere malen vernietigend beoordeeld in rapporten en dissertaties. Toch was het nog maar enkele decennia geleden dat een handschriftanalyse als een standaardprocedure werd gezien in het bedrijfsleven bij sollicitiatieprocedures. In sommige landen, zoals Zwitserland, vraagt tweederde van de bedrijven nog altijd om een handgeschreven brief voor een analyse van de persoonlijkheid, ambities en werkhouding van de kandidaten. Tegenwoordig wordt een geaccrediteerde graad in de grafologie aangeboden bij een handvol universiteiten in de wereld, met name in Europa waar de ‘wetenschap’ van de grafologie aan het einde van de negentiende eeuw werd ontwikkeld door de Fransman Jules Crépieux-Jamin. Hij geloofde dat specifieke elementen uit een handschrift correleerden met een bepaalde menselijke eigenschap. Als je een wijde marge overhield aan de rechterkant van de pagina betekende het volgens hem dat je anti-sociaal was. Sindsdien is de grafologie verder ontwikkeld. Toch ben ik een beetje sceptisch als ik plaatsneem tegenover De Monchy in de ruime eetkeuken van haar huis dat uitkijkt over de weilanden. Maar De Monchy is niet de eerste de beste. Ze heeft
zeker dertig jaar ervaring, was voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Grafologie en Schriftexpertise, vice-voorzitter van de European Society for Handwriting Psychology en oprichter van de Chileense Wetenschappelijke Grafologische Associatie. Nu leidt ze AGB, een grafologisch adviesbureau in Rhoon, bij Rotterdam. De meeste van haar klanten zijn bedrijven die willen weten of een kandidaat geschikt is voor een vacante positie of promotie; anderen zijn mensen als ik, die meer willen weten over zichzelf. Schrijven is bewegen op papier, meent De Monchy. Net zoals iedereen een unieke motoriek heeft, zo is ook elk handschrift uniek. Als je eenmaal spontaan aan het schrijven slaat, is het waarschijnlijk onmogelijk om je anders voor te doen dan je bent. ‘Natuurlijk is elke brief een momentopname’, weet De Monchy. ‘Maar de fundamentele manier van bewegen kun je niet opzettelijk veranderen. Daarom is grafologie een goede manier om de persoonlijkheid te analyseren.’ Om een analyse te maken heeft een grafoloog minstens een flink stuk tekst nodig; na een regel of vijftien is een brievenschrijver meer in beslag genomen door wát hij schrijft dan hóe hij schrijft. De Monchy werkt graag met een tekst van tenminste 25 regels, het liefst voorzien van een handtekening, dat zij ‘het visitekaartje’ noemt. Wat er staat, leest ze zelden. Het gaat haar allereerst om het beeld van het schrift en soms houdt ze het papier zelfs op z’n kop om dat goed te analyseren. Nog minder belangrijk is of je schrijft zoals we het ooit op school hebben geleerd. Een keurig, schools schrift kan zelfs een slecht teken zijn: het kan wijzen op gebrek aan persoonlijkheidsontwikkeling en eigenheid. Maar de interpretatie van de vormen, regelmaat en consistentie in een handschrift loopt binnen de grafologie uiteen. Sommige grafologen bestuderen specifieke krulletjes en streepjes en verbinden daar karaktereigenschappen aan. Als je het streepje van je t’s hoog plaatst, bijvoorbeeld, zou je meer ambities hebben; zet je ze laag, dan ben je bepaald geen hoogvlieger. Komt het streepje zelfs hoger dan de schacht te staan, dan reik je veel te hoog. ‘Quatsch’, vindt De Monchy deze benadering. ‘Het gaat om de context. Ik kijk naar het geheel.’ De Monchy onderstreept dat het gebrek aan consen-
(Handschrift Laura)
62
SalT #3
JULI/AUG. 2010
over eN op oNs LIJF GesChreveN | lichaamstaal
(Handschrift Natasha)
sus onder grafologen over de interpretatie van een handschrift kan worden toegeschreven aan het verschil tussen goede en slechte grafologen. ‘De goede komen telkens tot dezelfde analyse’, zegt ze. ‘We bewijzen dat ieder jaar tijdens onze internationale bijeenkomsten, waar grafologen uit verschilende culturen dezelfde handschriften bestuderen en tot dezelfde conclusies komen.’ Hoewel een handschrift in context moet worden gezien, zijn er volgens De Monchy wel zones aan te wijzen. De bovenzone – bestaande uit de halen naar boven van letters als de b, d en h – zegt iets over de geestelijke belangstelling. De onderzone – de lussen en streepjes naar onder van letters als de g, j en p – laat zien hoe het met de lichamelijke vitaliteit is gesteld. Middenin is het gebied van het ego: weinig lussen naar boven of onder kan erop wijzen dat de schrijver sterk op zichzelf is gericht, evenals een heel groot schrift. Overigens schrijven oudere mensen vaak groter doordat ze minder goed kunnen zien en pubers schrijven tijdens een periode van onstuimige groei vaak groter doordat ze hun eigen ik proberen te vinden. Die nuances onderstrepen het belang van een analyse in een context. Deze betekenissen werden toegeschreven aan bepaalde vormen door een mix van ervaring, intuitie en symboliek, legt De Monchy uit. ‘Een handschrift dat naar rechts helt kan betekenen dat je openstaat voor anderen. Immers, als je iemand begroet, handen schudt of buigt, dan zijn dat bewegingen naar voren. Een helling naar links daarentegen kan erop duiden dat je jezelf isoleert van anderen. En alles daartussen kan betekenen dat je je gereserveerd opstelt. Het schrift is een symbolische reflectie van hoe het lichaam beweegt.’ Verder letten grafologen bijvoorbeeld ook op de druk die is uitgeoefend op het schrift (hoe meer druk, hoe intenser de emoties of hoe meer stress de schrijver ervaart) en op de ruimte die tussen de woorden worden gelaten (meer ruimte kan erop duiden dat de schrijver ruimte openlaat voor de ander). De Monchy kan in twee, drie uur een korte analyse doen van mijn brief – of beter gezegd: van mijn persoonlijkheid. De volgende dag verschijnt haar oordeel in mijn emailbox. Ik moet een paar keer
slikken als ik lees wat mijn handschrift verraadt. Ik heb geen noemenswaardige leiderschapskwaliteiten, ben niet overmatig ambitieus, sla niet met de vuist op tafel, kan moeilijk ‘nee’ zeggen en laat vaak over me heen lopen. Ik vertoon een gebrek aan methode en structuur en blink niet uit in timemanagement. Ik ben nonchalant en slordig in mijn privéleven. Er is een gevaar voor vrijblijvendheid en ‘ondanks intelligentie minder diepgang’... Oei! Daar gaan mijn spirituele aspiraties. Sterke kanten heb ik gelukkig ook: mijn handschrift toont een soepele denkwijze met onverwachte invallen en creatieve ideeën, flexibiliteit, stressbestendigheid en een praktische aanpak. Ik ben volgens het rapportje ‘benijdenswaardig easy-going’. Mijn partner herkent mij wel in de beschrijving, maar vindt het nog iets te harmonisch; in het echt maak ik meer ruzie dan je hier terugziet. (Als ik later aan De Monchy vraag of je aan iemands handschrift kunt zien of hij spiritueel verlicht is, aarzelt ze: ‘Je kunt wel zeggen dat een persoonlijkheid harmonieus ontwikkeld en geïntegreerd is. Dan zie je dat het handschrift niet te groot is, mooi ontwikkeld, met een goede indeling en evenwichtig, met een fraai ritme.’) Hoewel De Monchy’s analyse weliswaar niet overeenkomt met hoe ik mezelf graag zou zien – een beetje meer Barnum-effect had ik wel gewaardeerd! – moet ik toegeven dat het verdraaid goed overeenkomt met de manier waarop ik de afgelopen kwart eeuw mijn werk als freelance journalist heb uitgevoerd, racend van deadline naar deadline, springend van blad tot blad, meestal koersend langs de weg van de minste weerstand. Het kost een paar dagen, maar stilletjes aan voel ik me steeds tevredener worden met de uitkomst van mijn handschriftanalyse. Verlicht ben ik nog lang niet en heel bijzonder ook niet, maar hoe erg is dat? Eigenlijk voelt het als een bevrijding om te accepteren dat ik niet iemand ben met brandende ambities om een leider te zijn of heel bijzondere dingen te doen. Ik troost mezelf met de gedachte dat ‘benijdenswaardig easy-going’ óók best spiritueel is. En dat ik met deze persoonlijkheid als freelance journalist dus wel aardig op mijn plaats ben in de maatschappij.
oudste HandscHriFt
Lange tijd werd gedacht dat 5500 jaar geleden in Syrië voor het eerst iets op schrift, beter gezegd op kleitabletten, werd vastgelegd. In 2003 ontdekten wetenschappers echter in de Chinese provincie Henan een schildpadschild waarin duizenden tekens waren gekerfd. De ouderdom van dit Chinese handschrift wordt geschat op 8000 jaar, bijna 3000 jaar ouder dan de Soemerische kleitabletten!
Met toestemming overgenomen uit Ode magazine. Ode.nl
(Handschrift Ard) JULI/AUG. 2010
SalT #3
63
ReisRepoRtage
bike tHe biG appLe CONCrete JuNGLe wHere dreaMS are Made tekst & beeld ard Krikke & natasha Bloemhard
Fast Facts td banK FiVe boro biKe tour
Sinds 1977 Afstand 42 mijl, oftewel 67,5 km (11.200 pedaalomwentelingen) Aantal bruggen 5 Aantal deelnemers maximaal 32.000 (uit 25 landen) Man/vrouw 64% man, 36% vrouw Aantal vrijwilligers 1600 geschikt voor iedereen die kan fietsen Koek en zopie 60.000 bananen, 53.000 energierepen, 25.000 sinasappels, recycling 1,5 ton plastic, 2,5 ton eten (restanten worden aan daklozenorganisaties uitgedeeld) Fietsverhuur bikeandroll.com info bikenewyork.org of cycletours.nl. Deze Nederlandse reisorganisatie heeft het evenement opgenomen in haar reizenpakket.
68
SalT #3
JULI/AUG. 2010
“In New York, concrete jungle where dreams are made. There’s nothing you can’t do, now you’re in New York. These streets will make you feel brand new”: zingt Alicia Keys in het nummer Empire State of Mind waarin ze samen met rapper Jay-Z ‘haar’ stad bezingt. Begin mei reden wij mee in het grootste fietsevenement van Amerika, de Five Boro Bike Tour, samen met 32.000 andere fietsers dwars door de vijf wijken van New York. Sindsdien krijgen wij het nummer niet meer uit ons hoofd.
ReisRepoRtage
OM 32.000 MeNSeN VaN Start te LateN GaaN, Heb Je MiNSteNS twee uur NOdiG
N
ew York heeft iets magisch, waardoor je er vroeg of laat waarschijnlijk wel een keer naartoe gaat. Laat dan de TD Bank 5 Boro Bike Tour, die jaarlijks begin mei plaatsvindt, hét moment zijn, want op deze dag is de stad in handen van ruim 32.000 fietsers en wordt al het andere verkeer een halt toegeroepen. Behalve dat het één groot feest is, is het tevens een unieke kans om de stad te zien op een wijze die op geen enkele andere dag van het jaar mogelijk is: fietsen over de ‘high ways’ die door en om de stad heen lopen, over beroemde ‘avenues’ en bruggen die normaal gesproken off limits zijn voor fietsers, door de wijken, het Central Park, langs het Empire State building; kortom: let’s hear it for New York, New York, New York. Voor de geschiedenis van de 5 Boro (boro = borough = wijk) Bike Tour moeten we 33 jaar terug, naar 1977. Het initiatief voor deze fietstocht ontstond toen Sal Cirami, werkzaam op een school, en Eric Prager van de NYC Board of Education elkaar in februari van dat jaar ontmoetten. Eric was in opdracht van American Youth Hostels bezig met het ontwikkelen van een ‘Bike Safety’-programma en Sal was naast haar schoolwerk ook actief in een fietsclub. Sal nodigde Eric uit
voor een vergadering van de fietsclub waar het idee ontstond om een fietstocht dwars door de stad te organiseren met onderweg clinics voor het bijbrengen van de veiligheidsregels. Sal plaatste een oproep op een prikbord in de school om mee te doen en zo verzamelden zich op 10 juni 1977 250 fietsers, twee politiemannen en negen begeleiders voor de eerste editie van wat toen nog de Five Boro Challenge heette. “Het was geweldig” vertelt Sal, “maar we dachten op dat moment echt niet na over een tweede editie, laat staan over een 33e editie met 32.000 deelnemers.” De start van de 42 mijl (ruim 67 km) lange 5 Boro Bike Tour is sinds 1979 in Battery Park, in Lower Manhattan en voert via Manhattan naar de Bronx, over de Queensboro Bridge naar Queens, door Brooklyn en via de Verrazano-Narrows Bridge naar Staten Island waar de tocht eindigt op een groot festivalterrein met muziek, massages, hotdogs en souvenirs. Vanaf hier is het nog een klein half uurtje fietsen naar de ferry die je terugbrengt naar Manhattan. Vanaf de boot heb je een waanzinnig zicht op het Vrijheidsbeeld en de skyline van New York.
JULI/AUG. 2010
SalT #3
69