INTERVIEW WINDSURFLEGENDE ROBBY NAISH. “SOMS MIS IK HET MENTALE ASPECT VAN WEDSTRIJDEN”
Extra Zout Vuurtorens: op weg naar het licht Limburgse bierroute op de fiets Storm Chasen in Nederland Wandelen op de whiskey trail Bouw je eigen board Herfstroutes NL
WHATS NEXT
PRISON BREAKS
VRACHTFIETSEN
REISREPORTAGE
ONSJE(S) MINDER
15 X DE BAK IN
STADSE PAKEZELS
STOCKHOLM: ECOSTAD 2010
ACTIE EN AVONTUUR IN BEELD ‘s werelds beste foto’s
Word abonnee en betaal € 2,50 per nummer: zie pag. 85 EUR € 4,50 | JPY ¥ 558,80 | GBP ₤ 3,90
5e jaargang | #4 oktober ‘10 | GetSalt.com
epic
4
SALT #4
OKT. 2010
epic
Actie & Avontuur in beeld ‘s werelds mooiste foto’s Red Bull Illume Image Quest 22.764 ingezonden foto’s 4773 fotografen uit 112 landen 50 finalisten 10 winnaars De Red Bull Ilume Image Quest 2010 is de belangrijkste en grootste fotowedstrijd ter wereld op het gebied van actie en avontuur. Ruim 4700 fotografen stuurden hun beste werk op - in totaal een kleine 23.000 foto’s - in de hoop om tot de finale van deze prestigieuze competitie door te dringen. Eind augustus werden de winnaars door een 53-kopige jury in Dublin bekend gemaakt. Onder hen bevond zich ook Salts beeldredacteur Laura Luykenaar. Zij had samen met haar collega’s de bijna onmogelijke taak om aan de hand van criteria als compositie, creativiteit en artistieke flair de vijftig beste actiefoto’s ter wereld uit de enorme stapel foto’s te vissen. Uiteindelijk slaagde de jury er in de Ierse hoofdstad in om tien winnaars in de categorieën Culture, Playground, Energy, Spirit, Close-up, Wings, SanDisk Sequence, New Creativity, Experimental, Illumination en één algemene winnaar uit te kiezen. In deze Epic laten we je naast een selectie van de tien winnaars ook Laura’s persoonlijke favorieten zien. Sit back and enjoy the ride.
Overall winnaar Illume Chris Burkard (USA)
“Toen ik de schitterende foto’s van de anderen zag, wist ik bijna zeker dat mijn inzending geen enkele kans zou hebben om de Red Bull Illume te winnen. Ik had verwacht dat de jury namelijk meer op flashy, experimentele foto’s zou vallen. Mijn foto straalt namelijk pure eenvoud uit. Door alleen gebruik te maken van natuurlijke elementen als licht, wolken en landschappen probeer ik de aarde zo natuurlijk mogelijk in beeld te brengen, alsof de mens niet bestaat. Deze foto maakte ik aan het einde van de dag tijdens een surfsessie voor de kust van het Chileense dorpje Buchupero. Ik hoop dat de foto inspireert om de schoonheid van de natuur te ervaren.” Laura: “Dit is absoluut mijn favoriet! Het licht in het water, de structuur in de heuvels; eigenlijk de totale sfeer maakte dat ik deze foto al in de eerste ronde op mijn favorietenlijstje had gezet.”
OKT. 2010
SALT #4
5
interview
Je kunt het je nu bijna niet meer voorstellen, maar in de jaren ’80 was windsurfen een van de populairste sporten die er bestond. Met miljoenen tegelijk vlogen ‘zeilplanken’ wereldwijd over de toonbank en professionele windsurfers genoten dezelfde status als die van hedendaagse voetbalspelers. De bekendste en beste windsurfer uit die tijd was
Robby Naish, een naam die bij veel mensen nog steeds een belletje doet rinkelen. Ook nu nog draait het leven van de inmiddels 47-jarige Hawaiiaan om surfen. Salt redacteur en fanatiek windsurfer Ard Krikke kreeg de unieke kans om een van zijn helden te spreken.
22
SALT #4
OKT. 2010
interview
Levende Legende
Robby naish Tekst Ard Krikke Beeld Red Bull Photofiles/naishsails.com
d
e eerste keer dat ik Robby Naish in levende lijve ontmoette was in 1986 tijdens een World Cup wedstrijd in Zandvoort. Als 16-jarig jochie stapte ik tijdens mijn herfstvakantie op zondagochtend al vroeg in Utrecht op de trein richting het voor mij exotisch klinkende Zandvoort. Eenmaal ter plekke belandde ik in een compleet gekkenhuis. De boulevard was tot een groot windsurfcircus omgebouwd en dranghekken moesten ervoor zorgen dat de 'pitsen' van de merken niet door de tienduizenden windsurffans onder de voet werden gelopen. De hele dag liep ik over de boulevard, keek ik verlekkerd naar de nieuwste materialen, verzamelde ik posters met handtekeningen van mijn surfhelden en zag ik hoe Robby Naish met een sprong van zo’n acht meter hoog de zogenaamde Wave Performance won. Je begrijpt, mijn dag kon niet meer kapot. Maar ja, wat gebeurt er met helden? Naarmate je ouder wordt en andere interesses krijgt, verdwijnen ze logischerwijs naar de achtergrond. Zo ook bij mij. Totdat ik een paar weken terug mijn mail opende en een mailtje van ene R.Naish zag staan. “I try to spend as little time in front of a computer as I can. Best is sending me your Salt interview questions by email. Aloha and thanks. Robby.” Ik geef het eerlijk toe, even voelde ik me weer 16 jaar oud.
13-jarige wereldkampioen
aLs je beReid bent het maximaLe uit jezeLf te haLen, komen goede dingen vanzeLf naaR je toe.
Voor iedereen die nog nooit van Robby Naish heeft gehoord, een korte introductie. In 1976 verraste Robby de wereld door als 13-jarige knulletje in de Bahama’s wereldkampioen windsurfen te worden. Het was het begin van wat zou uitgroeien tot een van de grootste successen in de sportgeschiedenis. In de decennia die volgden reisde de surfer de hele wereld over en domineerde hij met zijn vloeiende stijl het windsurfen. In totaal won hij 24 wereldtitels in verschillende disciplines. Dankzij deze ongelooflijke prestatie werd Robby Naish een levende legende en zette hij windsurfen als sport en als lifestyle op de kaart. Deze verdiensten bezorgden hem een plek, naast andere sporthelden als skateboarder Tony Hawk en tennisser John McEnroe, in het prestigieuze World Sports Academy's Global Legends of Sport. Pas in het begin van de jaren ’90 kwam er een einde aan zijn alleenheerschappij en namen andere windsurfers, met de Deen Björn Dunkerbeck voorop, het stokje over. Uiteindelijk kon Naish met 24 wereldtitels, 150 overwinningen en heel veel ‘cash’ op zak met ‘pensioen’. Maar in plaats van op zijn lauweren te rusten, pakte hij twee nieuwe uitdagingen aan; eerst kitesurfen, waarmee hij opnieuw wereldtitels ophaalde, en kort daarna startte hij ook met zijn eigen bedrijf, Naish International, dat windsurfzeilen, kites en boards met zijn naam erop produceert. OKT. 2010
SALT #4
23
pittig
Indian Summer De overgang tussen warme nazomerdagen en koele nachten in de maanden september en oktober zorgt ervoor dat de natuur in herfstkleuren ontploft. In Amerika staat dit fenomeen bekend als Indian Summer, hier noemen we deze explosie Oudewijvenzomer.
De herfst van 2006 was met een gemiddelde temperatuur van 13,6 graden de zachtste in ruim 100 jaar.
Hoewel bijna iedereen herfst associeert met regen en harde wind, weten zeilers en windsurfers dat het ’s winters en in het begin van de lente vaker hard waait. Summer, you old Indian Summer. You're the tear that comes after
June-time's laughter. You see so many dreams that don't come true. Dreams we fashioned when Summertime was new (Indian Summer, Frank Sinatra)
Ben je in het najaar geboren? Dan heb je geluk, uit onderzoek blijkt dat je gemiddeld 6 maanden langer leeft dan iemand die in het voorjaar is geboren. Dit komt omdat zwangere vrouwen zomers meer fruit eten. In Rusland wordt mooi nazomerweer ook wel ‘babje ljeto’ genoemd, wat
vrouwenzomer betekent. In Rusland duren de zomers namelijk kort, net als het geluk van een Russische vrouw tijdens haar leven.
In de middeleeuwen was het Engelse woord voor herfst geen
autumn of fall, maar ‘harvest’. Net als het oud-Nederlandse ‘hervest’ verwees deze term naar het seizoen waarin de gewassen geoogst konden worden.
Herfst is een tweede lente, waarin elk blad een bloem is. (Albert Camus – Frans filosoof en schrijver). OKT. 2010
SALT #4
13
natuurpraat
Republikeinwever
Bouwers ' s werelds grootste nest
Tekst Rosanne Vriend
Zo anoniem als de Zuid-Afrikaanse republikeinwever er uitziet, zo buitengewoon zijn de nesten die dit beestje bouwt. Met zeven meter lang en 100 kilo zwaar denk je eerder dat Pino hier broedt, dan dit kleine vogeltje met het onbestemde uiterlijk van een huismus.
Het geheim van deze bouwkunst zit in het sociale gedrag van deze vogel. De republikeinwever bouwt namelijk niet alleen, maar samen met honderden soortgenoten. Van veraf lijkt het nest net een grote baal met hooi in een boom. Maar wanneer je dichterbij komt, zie je dat de kraamafdeling uit tientallen kamers bestaat. Als het nest af is kunnen er soms zelfs meer dan 400 vogels nestelen. Bij de constructie, die goed een jaar kan duren, houden de bouwkundige vliegers ook rekening met hun vijanden. Door een boom met een dunne stam en hooghangende takken uit te kiezen en de ingangen van de broedkamers met scherpe strohalmen te bekleden, houden ze roofdieren als boomslangen buiten de deur. Ook de klimaatcontrole van het vogelappartementencomplex is tot in de puntjes verzorgd. Belangrijk, want de Kalahari woestijn in het droge noordwesten van Zuid-Afrika is ’s nachts ijzig koud terwijl overdag de mussen dood van het dak vallen. Een gelijkmatige binnentemperatuur is dus wenselijk. Bovendien
houden de multitaskende republikeinwevers hun nest zo goed bij dat de complexen meer dan 100 jaar bewoonbaar blijven. De luxe penthouses zijn ook geliefd bij andere flierefluiters die maar al te graag een kamer kraken. Zo komt het dat er naast de hardwerkende republikeinwevers een bonte kakofonie van Afrikaanse vogels in de nesten woont. De republikeinwevers ontvangen de indringers met de gastvrijheid van een hoteleigenaar. Waarom? Hoe meer inwoners de vogelstad telt, des te beter er op gevaar gelet wordt. Het nadeel is dat de nesten soms zo groot en zwaar worden dat de boom onder hun gewicht bezwijkt. Zien? Tijdens een 4x4-safari door de Kalahari woestijn kom je de nesten gegarandeerd tegen. Helaas is lopen of fietsen niet aan te raden, aangezien hier ook groot wild, als leeuwen en hyena’s, rondstruint. Meer informatie birdingafrica.com OKT. 2010
SALT #4
27
kunststof | an artist impression
Surfing Dolphins “Op een dag was ik aan het surfen toen er direct naast me drie dolfijnen gelijk met mij op dezelfde golf reden. Ik was er zo door gefascineerd dat ik gewoon van mijn board viel. De ervaring was een keerpunt in mijn carrière.” Aan het woord is de vermaarde filmmaker en fotograaf Greg Huglin (57), die zijn wereldwijde bekendheid in eerste instantie te danken heeft aan zijn surffilms, maar tegenwoordig veel vaker als documentairemaker, met de oceaan en dolfijnen in de hoofdrollen, prijzen in de wacht sleept.
tekst Natasha Bloemhard Beeld Greg Huglin
36
SALT #4
oKt. 2010
an artist impression | kunststof
oKt. 2010
SALT #4
37
›› extra zout | fietsen en wandelen
vuurtOrens zOek het licht In Nederland zijn we opgegroeid met vuurtorens. Dit - voor zeemannen bekende - lichtbaken dooft echter steeds vaker door de komst van geavanceerde navigatieapparatuur. Desondanks trekken de torens nog volop de aandacht, maar dan vooral van fietsers en wandelaars.
Onder de pannen in een vuurtOren 1
2 3
48
SALT #4
OKt. 2010
1. Hoge Licht Westkapelle
2. Vuurtoren van Harlingen
3. Lichtschip Trinity House Light Vessel No. 11 – Rotterdam
In deze multifunctionele vuurtoren kun je niet slapen maar wel trouwen. Het Hoge Licht doet namelijk niet alleen dienst als vuurtoren, maar ook als dorpskerk. Nadat de gotische SintWillibrorduskerk bijna verloren ging door een brand, plaatsten de inwoners er – heel toepasselijk - een lichtbaken op, zodat de toren nog altijd in vuur en vlam staat. vvvzeeland.nl
Hoewel de vuurtorenwachter hier al sinds 1998 niet meer komt, ontsteekt het licht in de Harlingertoren nog bijna iedere nacht. Het kamertje van de wachter is namelijk omgebouwd tot minihotel. Na een flink aantal omwentelingen brengt de trap je naar het ronde bed van waaruit je met goed weer uitkijkt over de zee en de Waddeneilanden. Letterlijk romantiek ten top! vuurtorenharlingen.nl
Lichtschepen fungeerden vroeger als een soort mobiele vuurtorens. Wanneer er bijvoorbeeld plotseling een gevaarlijke zandbank ontstond, werd een lichtschip ingezet. Inmiddels is deze 42 meter lange jongen met pensioen en doet hij dienst als restaurant. Gelegen in de Wijnhaven van Rotterdam eet je hier overheerlijke Spaanse en Portugese tapas. restauranttinto.nl
›› fietsen en wandelen | extra zout Het Paard van Marken
Lange Jaap
Lichthoogte 16 meter Lichtbereik 16,7 km Bouwjaar 1893 Status actief Fietsroute 62 km – Onderdompelen in Hollands Glorie
Lichthoogte 57 meter Lichtbereik 55,5 km Bouwjaar 1878 Status actief Fietsroute 70 km - In de voetsporen van Napoleon
Al in de 17e eeuw werd op Marken, toen nog een eiland in de Zuiderzee, een vuurtoren gebouwd om de scheepvaartroute richting de drukke haven van Amsterdam te beveiligen. De huidige toren werd in 1839 gebouwd en werd dankzij zijn opvallende vorm door schippers meteen het Paard van Marken genoemd. Gelukkig heeft het voormalige vissersdorpje sinds de indamming van de Zuiderzee niets van haar historische charme verloren en zijn unieke paalwoningen, de werven, de klederdracht en uiteraard de paling je ‘reality show’. Salt route suggestie Krijg je geen genoeg van al deze Hollandse Glorie, stap dan op de fiets en lus door middel van de bekende fietsknooppunten simpel een rondje aan elkaar. Uniek Nationaal Landschap met dorpen als Volendam, Edam en Broek in Waterland vormt je plaatje. Voer de volgende knooppunten in in de routeplanner van falk.nl of fietsersbond.nl: 51, 99, 98, 97, 95, 96, 99, 56, 3, 5, 23, 22, 21, 2, 1, 41, 40, 42, 43, 44, 47, 79, 79, 77, 52, 51.
Lange Jaap is met zijn lengte van 57 meter de hoogste gietijzeren toren van Europa. Deze grote rode jongen dankt zijn indrukwekkende uiterlijk aan de 1088 gietijzeren platen en 21.446 moeren en bouten waaruit hij is opgetrokken. Ondanks zijn gewicht van een half miljoen kilo beweegt de torenkop tijdens een fikse storm wel een meter heen en weer. Iemand die het strategische belang van dit punt al vroeg doorhad, was niemand minder dan Napoleon. In het begin van de 19e eeuw kwam hij hoogstpersoonlijk polshoogte nemen en liet De Stelling van Den Helder, een hele reeks verdedigingswerken, aanleggen om dit ‘Gibraltar van het Noorden’ te beschermen. Salt route suggestie Haal bij het VVV in Den Helder de beschreven Napoleon fietsroute (€ 0,50) en fiets langs dit militaire erfgoed, door duinen, over strakke polderwegen en kronkeldijken. Uiteraard kun je door de knooppunten op falk.nl of fietsersbond.nl aan elkaar te rijgen, deze route zelf inkorten of uitbreiden. Onze suggestie; 1, 5, 94, 12, 26, 84, 93, 75, 18, 8, 99, 6, 21, 7 (45 km).
SALT TiP
vuurtOrenvakantie in nOOrwegen In Noorwegen zijn 50 vuurtorens, die van Vardø tot in de Oslofjord langs de Noorse kust staan, omgetoverd tot accommodaties waar je een of meerdere nachten kunt verblijven. Sommige vuurtorens staan direct langs de kust aan de rand van een dorp, anderen staan helemaal alleen op een rotseiland. Ook qua grootte variëren de torens. Tip: maak een road trip en verblijf onderweg in verschillende torens Meer info visitnorway.com
BOEK
VuurTOrEnS in nEdErLAnd Met dit overzicht van alle vuurtorens en bakens langs de Nederlandse kust kun je genieten van Nederlands erfgoed. In het boek neemt schrijfster Noor Krikhaar je mee in de geschiedenis van deze karakteristieke gebouwen waarvan er nog tientallen langs de kust, op de Waddeneilanden en langs het IJsselmeer staan. Een losse fietskaart met acht vuurtorenroutes is de bonus van het boek, plus twee postzegelvelletjes voor de liefhebber. 32 pag, ISBN 8714341064523, uitgeverij: Davo Deventer.
wist je dat Er tegenwoordig nog 40 vuurtorens in Nederland te vinden zijn? Tweederde van deze torens is nog in gebruik. Slechts drie van die torens bemand zijn? Vanwege de drukke scheepvaart zitten er nog wachters in de torens op Terschelling, Schiermonnikoog en in Ouddorp. Kapiteins vuurtorens zelfs in het donker kunnen herkennen? Iedere toren heeft zijn eigen unieke lichtpatroon. Er rond de Maasvlakte zeven vuurtorens pronken? Om het vaarverkeer vanaf de zee naar de drukke haven van Rotterdam te loodsen zijn de lichtbakens onmisbaar. Dat het bankbiljet van 250 gulden ook wel dé vuurtoren werd genoemd? Op dit briefje prijkte de Westerlichttoren uit Haamstede. De oudste Nederlandse vuurtoren al heel wat te verduren heeft gehad? De Brandaris (1323) op Terschelling werd tot twee keer toe door de zee verzwolgen. De huidige toren stamt uit 1570. Bill Gates reclame maakt voor een Nederlandse vuurtorens? Bij Windows 7 wordt standaard een foto van de vuurtoren van Texel geleverd. OKt. 2010
SALT #4
49
spullenhulp
3 x Big Wheels 1979
Het jaar dat Gary Fisher samen met zijn compagnon Charlie Kelly hun nieuwe bedrijfje MountainBikes dopen. De naam van een sport is geboren. 1 1. amerikaanse monstertruck Model Specialized Stumpjumper Expert Carbon Geschikt voor Snelheidsduivels die de trails in vuur en vlam willen zetten. Onder de motorkap carbonframe, Rockshox 90mm voorvork, 2x10 speed versnellingsbak, Avid schrijfremmen, Body Geometry zadel. Lachend naar de bank € 3199,specialized.com
2. instapmodelletje Model Felt Nine Sport Geschikt voor Slimme kopers die een 29” willen rijden, maar niet meteen hun spaarpot kapot wil slaan. Onder de motorkap RockShox (Dart) voorvork, mix van Shimano en Suntour onderdelen, hydraulische schijfremmen, WTB banden. Lachend naar de bank. feltbicycles.com
3. Back to the roots Model Kona Unit Geschikt voor ‘Old skool’ bikers die zoveel mogelijk tijd aan fietsen willen besteden en zo min mogelijk aan onderhoud van bewegende en draaiende delen. Onder de motorkap Single speed aandrijving (32-18), vaste Kona voorvork, mechanische stoppers, eerlijke prijs Lachend naar de bank € 799,-. konaworld.com
2
3
Wat is een Big Wheel (29 inch) mountainBike? Mountainbikes zijn al sinds jaar en dag uitgerust met ‘standaard’ 26 inch wielen. Een jaar of tien geleden kwamen de eerste mountainbikes met grote 29 inch wielen op de markt. Met name mountainbikepionier, en oprichter van het gelijknamige merk, Gary Fisher was een groot voorstander van ‘big wheels’. Een 29 inch bike, ook wel ‘twenty niner’ of ’29-er’, genoemd, heeft een gewone 28 inch velg (net zoals tour- en racefietsen), het is de band die voor het oversized 29 inch formaat zorgt .
dit zijn de voordelen: • Met grote wielen rol je makelijker over obstakels zoals kuilen en boomwortels heen. Denk maar aan de oversized Amerikaanse monstertrucks die met gemak over auto’s walsen. • Grote wielen hebben een groter contactoppervlak met de ondergrond waardoor je makkelijker door zand en blubber fietst. Ook heb je tijdens het klimmen meer grip. • Als je eenmaal op gang bent lopen grotere wielen makkelijker (lees: je rijdt harder). • Lange mountainbikers vinden op een 29-er een ‘natuurlijker’ zitpositie.
Wat zijn de voordelen van grotere Wielen? Waren een decennium geleden naast Gary Fisher alleen nog een paar kleine Amerikaanse merken in het big wheels concept geïnteresseerd, tegenwoordig hebben ook grote spelers als Specialized, Trek en Cannondale meerdere 29-ers in hun collectie. Waarom?
44
SALT #4
OKT. 2010
dit zijn de nadelen: • Op een grotere fiets ben je minder wendbaar, dus op een extreem slingerende singletrack moet je harder werken. • Door de grotere wielomtrek (de wielen zijn zwaarder) accelereer je een fractie langzamer. • Een 29-er is zwaarder dan een normale bike, op lange klimmen werkt dit in je nadeel. • Beperkte keuze in accessoires als voorvorken, banden en velgen.
spullenhulp
3 x All (g)rounders
1 1. duitse veelvraat Model Cube Fritzz SL (leverbaar vanaf december) Geschikt voor Bikers die op eigen kracht omhoog willen klimmen om zichzelf daarna te trakteren op het betere downhillen. Onder de motorkap 160 mm voor- en achtervering (Fox), alu frame, Shimano XT-groep (3x10 versnellingen), Easton wielen, Schwalbe 2.4 banden. Gewicht: 13,4 Lachend naar de bank € 3.499,-. cube.eu
2
2. made in holland Model Berend Rambler Geschikt voor Asfaltvreters die zo nu en dan de lokroep van het bos niet kunnen weerstaan. Onder de motorkap Handgemaakt alu frame, starre vork, Rohloff Speedhub met 14 versnellingen, riemaandrijving, hydraulische velgremmen, leren zadel, semi-slick Schwalbe banden. Lachend naar de bank vanaf € 2.727,-. berendindustries.nl
3. handjes thuis heren! Model Focus Dona FS 2.0 Geschikt voor Dames die niet op de te grote fiets van hun vriend willen rijden Onder de motorkap Alu frame, 100 mm (RockShox) voorvering, 100 mm achtervering, Shimano SLX/XT onderdelen en hydraulische schijfremmen. Lachend naar de bank € 1399,-. focus-bikes.com
3 Wist je dat in Nederland een netwerk van ruim 10.000 kilometer aan mountainbike trails op je ligt te wachten?
(onver)hArde feiten Staatsbosbeheer schat dat zo’n 60.000 tot 100.000 Nederlanders regelmatig op hun mountainbikezadel klimmen.
De eerste mountainbikes werden Clunkers genoemd en waren afgeleid van Schwinn cruiser frames uit de jaren ’30 van de vorige eeuw.
Ben je tussen al het voetbalgeweld tevergeefs op zoek naar mountainbikeactie op je tv, surf dan eens naar freecaster.tv. Deze site staat echt stampvol met video’s van freeride, downhill en UCIwedstrijden. Naast mountainbikebeelden vind je hier overigens ook surf, kajak, klim en sneeuwactie.
De eerste echte mountain bikers was een fietsregiment zwarte soldaten, het 25th Infantry Buffalo Soldiers, die al aan het einde van de 19e eeuw met hun zware single speed fietsen een rondrit van zo’n 1300 kilometer dwars door de ruige natuur van de Amerikaanse staat Montana maakten.
OKT. 2010
SALT #4
45
reisreportage
72
SALT #4
OKT. 2010
reisreportage
Eiland hoppEn
in Stockholm EcoStad 2010 Nazomeren in Stockholm, het leek mij vorig jaar rond deze tijd een goed idee. Ten eerste was ik er nooit eerder geweest, ten tweede ben ik gek op steden die dicht tegen de natuur aan ‘schurken’. Bovendien was ik nieuwsgierig naar het eco-gehalte van de stad die zich heel 2010 op de borst mag kloppen als zijnde de groenste stad van Europa. Tekst Natasha Bloemhard Beeld Stockholmtown.com, Natasha Bloemhard & Angelique van Schalkwijk
h
ey, hey”, begroet een lachende Zweedse schone me vanachter de balie van het ‘beroemde’ Chokladkoppen, een van de cozy cafés die in elk boekje dat je over Stockholm kunt vinden wordt genoemd. Chokladkoppen bevindt zich op het Stortorgetplein, midden op het ‘eiland’ Gamla Stan, het historische hart van de stad. Via een wirwar van smalle 17e eeuwse (autovrije) straatjes ben ik er gekomen. “Wat mag het zijn?”, vraagt ze vriendelijk. Naarstig (en onder de indruk) tast ik de enorme lijst met warme chocoladedranken af. Zelden zoveel varianten gezien. Ik kies uiteindelijk voor een warme witte (!) chocolademelk mét een ‘Bulle’, het kaneelbroodje dat Stockholmmers als een van hun lokale traktaties beschouwen. Ik neem mijn twee caloriebommen mee naar buiten en neem plaats op het terras. Uit een mand die bij de voordeur staat pak ik een wollen deken mee en trek die over mijn benen. Het is september, de zon schijnt nog volop maar de frisse herfst dient zich aan. Het is mijn eerste keer in deze stad, ben er amper een uur maar vind het nu al helemaal leuk. En aan de mensen die voorbij lopen te zien is Stockholm echt ultra hipperdepip. OKT. 2010
SALT #4
73
lichaamstaal
Het licHaam als De wereld zit vol geluid, variërend van natuurgeluiden tot stadsrumoer, van ijle klassieke muziektonen tot heavy metal beats. Muziekvoorkeuren zijn persoonlijk maar de basis ervan – de klank – is universeel en wordt van oudsher gebruikt om lichaam en geest te verruimen. Wat dat precies inhoudt ondervond Roxane Catz tijdens een zogenaamde klanksessie die steeds vaker in Nederland opduikt. Door Roxane Catz
s
luit je ogen en probeer deze klank helemaal in je op te nemen. Niet alleen met je oren maar met je hele lichaam...” Ik zit met gekruiste benen op een ruime bank tegen een berg van kussens. Om me heen staat een indrukwekkende verzameling zelfgemaakte klankschalen, gongen, buizen, bellen, staven en triangels. Met mijn ogen dicht luister ik naar wat komen gaat. Een diep gonggeluid vult de kamer en trilt door in mijn hoofd. Nog voordat ik me kan afvragen hoe ik een klank met mijn ‘hele
66
SALT #4
OKT. 2010
lichaam’ kan opnemen, gebeurt het eigenlijk al. De klank dendert letterlijk bij me binnen en giert door mijn hele lijf. Ik zak weg, in een soort trance, over iets nadenken is niet meer mogelijk, terwijl ik me tegelijkertijd extreem helder voel. De klank zoemt nog heel lang na en voert me mee in een steeds diepere ontspanning. Even later volgen weer heel andere klanken, soms luider of juist zachter, vanaf verschillende afstanden die ook op een andere manier door mijn lijf trillen en me telkens even ‘wakker’ maken zonder dat
lichaamstaal
klankbord
ik de behoefte voel om mijn ogen te openen. Hoe ga ik dit straks weer een beetje goed uitleggen, begint er ’n stemmetje in me te piepen, maar al snel wordt deze het zwijgen opgelegd want ik verzink alweer in een volgende klank.....
Historie Klankschalen – ook wel singing bowls genoemd – zijn unieke klankinstrumenten uit de Himalaya. Hun oorsprong is in nevelen gehuld,
maar hun geschiedenis gaat minstens duizend jaren terug en tot op heden worden ze in de kloosters van Tibet en Nepal gebruikt. Ze werden van verschillende metalen zoals goud, zilver, koper, ijzer, volgens een ingewijd proces met de hand gemaakt. Dat maakte iedere schaal uniek in vorm en klank. Later werden ze overgenomen in de Boeddhistische cultuur. Hier werden ze vooral gebruikt voor meditatie. Rond de jaren zeventig groeide hun populariteit ook in het Westen en zijn ze langzaam maar zeker geïntegreerd in diverse OKT. 2010
SALT #4
67