Editorial
Khawvelin Pathian a mamawh Tunlai kan khawvel boruak kan thlir hian hripui leh tam te a thleng mek niin a lang a. Conoravirus hri hian khawvel pumpui a tuam chhuak vek tawh tih theih a ni a. A ram changkang a piang an buai emaw tih mai tur a ni ta a ni. Khawvel sorkar ropuite chu ralthuam lamah chuan an thiamna leh an finna a sangin, ralthuam lama indo lo thleng ta se chungnung tak tak tur leh ropui tak tur an ni hlawm. Mahse an chan loh khanah chhuakin khawvel mifing leh thiamte leh ram ropuite pawh ti luhai em em mai hri a lo leng ta tlat mai. Ram ropuiber USA phei chu he hri hi an tuar nasa zualin, mitthi pawh an ngahber tawh a ni a. Hei hian khawvelin tih theih a neih loh zia a va tichiang em! Lalpa lam hawi lova khawvel changkanna leh ropuina thlirtute tan chuan engmah reng hi belh tlak a awm lo. In leh lo, sum leh paiah te thahnem ngaiin, a mawi leh mawilo pawh thlu lova kan intlansiak lai hian; khawvel hoh zia leh kumhlun loh zia chu a taka tarlanin a lo awm ta a nih hi. Saruakin kan lo pianga, saruak vekin kan kir leh dawn a ni. Lal Davida chuan "Keia tan zawng Pathian hnaih hi a tha a ni" a lo tih ang hian, Lalpa hnaih mai hi kan himna leh kan damna a lo ni zawk. Nitin eikhawp kan dil a, kan eikhawp bakin kan duham lawi si a ni. Kan fing lutuk te, kan hausa lutuk ta te leh kan thiam lutuk ta te hian Pathian thlarau a chet tir thei ta lo em ni ang? Finna, hauhsakna, ropuina leh thiamna te hi Lalpa tello chuan eng a lo ni love. Lalpa lam hnaih mai hi kan himna a lo ni zawk a ni. Khawvel hian Pathian a mamawh a, Lalpa lam a hawikir theih nan a he harsatna lo thleng hi a hmanthiam chuan khawvelah Pathian ropuizia puanchhuah a ni ang.
Sipai Tlangau
May 2020
1
I LAM KAN LO HAWI E 2Chronicles 20:12
SIPAI TLANGAU MAY 2020 A CHHUNGA THU AWMTE Editorial..... 1. Thlarauvah awm rawh u................................. 2 Captain Lalrinmawia 2. I duhna Lalpan a nghak................................ 3 P.C Lianhmingthanga 3. Inchhira simte Lalpan a ngaidam.................... 4 Captain Lalrinmawia 4. The Maiden tribute........................................ 5 Jean Ralte 5. Thlarauthianghlim neitute................................6 Thangliana CSM 6. Health tips.....................................................8 Dr Lalsiampara 7. News......................................................... 10
8. Outreach Mission & Evangelism...................11 9. Na benvawn leh rilru....................................13 Dr. Lalhriatpuia 10. News & Report.........................................14 11. Christian News..........................................15 12. Ropuinaa kaisang.......................................16 (for private circulation only)
Sipai Tlangau
May 2020
Thlarauvah awm rawh u ~ Captain Lalrinmawia Thlarauva awmna chu : Sual tih kan chak lai taka Pathian thu kan hnena lo thleng kan zawmna hi a ni. John 6:63 " In hnena thu ka sawi hi thlarau a ni a, nunna pawh a ni." Pathian chu thu a ni a, Pathian chu thlarau a ni bawka, Pathian chu a thuah a awm a, a thu chu thlarau a ni. Mi - thlarauvah a pian tawh chuan Pathian aw a lo hrethiam tawh thin a, mi piangthar nunah chuan Pathian aw a lo thleng ngei ngei thin a ni. ( Ka Beram ten ka aw an hria ang) .Pathian aw chu thlarauva hriatfiah a nih avangin mi thiam tam tak, zir sang tam tak ten an hriat thiam loh hi thlarauva mi piangte nunah chuan a chiangin a fiah em em thung. Mi piangtharte nunah chuan Pathian hi a hnawk pha ngei ngei tur a ni Paula chuan Rom 7:23 ah " Ka taksa pengahte hian dan danglam a awm tih ka hria, chu chuan ka rilru dan a dova' tiin a lo sawia, hei hi mi piangtharte danglamna a ni. Keimahniah hian keimahni nilo awm a awma (Gal.2:20) ah chuan kan tisa dan hi a do tlat a, sual kan tih dawn lai tak leh Pathian duhloh zawng anga kan nun kan hman dawn lai tak hian Pathian thu kan nunah a lo thleng zat zat thin a, chu Pathian thu lo thleng thin chu thlarau a ni a, chumi thu kan lo zawm chuan thlarauvah kan awm tihna a nimai. Khawvel taka kan nun ve dawn a piangin kan nunah Pathian a rawn hnawk pha ngei ngei thin a ni. Piangthar lote angin duh duh danin kan awm ve theilo. Thlarauva awm zel te hi thlarauvin an lo khat thin :Thlarauva khahna awmzia chu Gr. Alla Plerousthe en pneumatic tih a ni a, chumi 2
awmzia chu :1. Pathian hmangaihna leh khawngaihnain rilru, thinlung a luah khah 2. Pathian lam chauhva ngaihtuahna leh duhna a kal lai 3.
Khawvel thil in chhungril lamah hmun a chang theilo
Henry Syn-a , " TT-a khat awmzia chu tisa na, khawvel leh setana aw te, a hipna leh chakna reng reng do tlata, TT aw lo awih diam diam zel hi a ni" a lo ti. Ephesi 5:18 ah chuan Uain ruiin awm suh ula, thlarauva khatin lo awm zawk rawh u tih kan hmu a, uain rui leh thlarauva khat a rawn sawi pawlhna chhan chu mahni in control theilo, control tu nei ve ve sawina a ni. Control tu a awm avangin mihring lama mawi leh mawilo pawh dawn theilo. Chuvangin mahni duhdan leh ngaihdan pawh dah lal thei hlek lova thlarau thianghlim hian min chhun khah veka, min neih veka, min control vek hi a duh a ni. Engtin nge thlarauvin kan khah ang? Thlarauva khat tur chuan heng te hi kan mamawh. 1. Tuihalna : Thlarauva khahna atan Bible chang
3
Sipai Tlangau
pawimawh ber chu John. 7:37-39 a ni " Tupawh a tui a hal chuan ka hnenah lokal sela in rawh se!" Thlarauva khat tur chuan Pathian duhna tak tak neia, kan nun hi a tuihala, a riltam tak zet zet a ngai. Tuihal lovin tui in tur an zawng ngailo. Riltam lovin eitur an zawng ngailo, tuihal a ngai hmasa ber. 2. Inpumpekna : Thlarauva khat tur chuan inpumpekna nun tak tak a ngaia, vawikhat inpumpek mai a nilo, thu (thlarau) lo thleng avanga inpumpek reng na nun neih a ngai a ni. Inpumpekna tel lovin thlarauvin a khah theih loh. 3. Sual ani tih kan hriatsa laka inthiarfihlim: Sual nia kan hriat zawng zawngte dimdawihna tel miahlo leh sual thlavang hauh miah lova laihlana, bansan vek a ngai. Sual zep ruk nei chungin thlarauvin a khah theihloh. Pawnlang taka a hming maia intih Kristian ringawt hian thlarauvin a khah theih loh. Lang thei lamah leh lang theilo lamah pawh Pathian duhloh zawng chu a zavaiin sual chu kan tuithlar phal tur a ni. Zak kep nei chungin mi tumah Thlarauvin an khat thei lova, chutiang mite chu thlarauvin an awm thei lo a ni. Pathian thu kan hnena lo thleng kan lo zawm zelna chu Thlarauva kan awm a ni tih lantirna a ni.
May
2020
I duhna Lalpan a nghak ~ PC Lianhmingthanga
M
ihringte hi Pathianin Amah anga duhtaka a siam kan ni a. Bawhchhiatna avangin Mihring chu sualah tlu tawh mah se, an duhna , an thutlukna a nghak a, a nawr lui mai ngai lo. Mahnia thu titlu thei,duh thei duh lo thei dinhmunah Mihring chu a ding a ni. Thlarau ,rilru leh taksa chhandamna leh Damna atan pawh Mihringin a duhna ngeia Thutlukna a siam a ngai a ni. Lal Isuan a tisa putlai Ni a, damlo tinreng a tihdam leh, a chhandamte kha; an duhna ngei rawn lantir a, a hnena rawn tlulut leh a lam rawn hawite vek an ni. Duhtu leh Ringtute hnenah Chhandamna pek an ni : Bawhchhiatna avanga Pathian lama thi, nun nei tawh lo te, Pathianin hmangaihin, a Fapa mal neihchhun; an duh a, an lo rin a, Chhandamna-Chatuana Nunna an neih nan a pe a( Joh 3:16). Mamawh a, duh a, lo ngaihven a lo ring duh apiangte chu chhandam an lo ni thin a tin a ni. Pathian Thuah chuan hetiang hian kan hmu ," A nih leh engnge an sawi? 'Thu chuan a hnaih a che, I kaah leh I thinlungah pawh a awm,' tiin a sawi a ni: ' I kain Isua chu Lalpa a ni tih I tana, mitthi zing ata Pathianin a kaitho tih i thinlunga i rin chuan, chhandamin i awm ang' tih hi. Miten thinlungin an ring a, felna an hmu thin a; Kain an tana chhandamna an hmu bawk thin a ni," tiin(Rom 10:8-10). He thu hian Thlarau Chhandamna chauh ni lovin Taksa damna pawh a huam vek a ni. Thinlunga ringte chuan an Kain an rinna an puang chhuak thin a; chu chuan Rinna tak tak,Thiltih tel Rinna a siam a. Tichuan Chhandamna leh Damna- Thlarau, Rilru leh Taksa tan a thlen ta thin a ni. Duhtu leh Ringtu hnenah Damna a lo thleng thin: Natna kan tih te hi Diabola Hnathawh- Mihringte a tihduhdahna an ni. Lal Isua,Chhandamtu a lolan chhan ber chu; Diabola hnathawhte a tihboral theih nan leh Khawvel amah avanga an dam theihna turin a ni(I Joh 3:8, Joh 3:17). Diabola Tihduhdahna,Natna tuar; Sipai Tlangau
May 2020
damlo tinrengte tidamin Lal Isuan Khawvel a fang a nih kha( Tirh 10 : 38). An duhna ngei a Lal Isua ring a, a hnena lokal leh rawn tlulutte chu pakhatmah hlawhchham awm lovin an dam vek thin a nih kha. Tirhkoh Petera pawhin, " ..Mi chunga titha leh Diabola tihduhdah zawng zawng te tidamin a fang vel thin a," tiin a Lalpa rawngbawlna a sawi chhuak a nih kha( Tirh 10:38). Tunah tisa hmuh theihin Lal Isua kan hnenah awm tawh lo mah se; Thlarau Thianghlimin a awm reng a, ringa an duhna ngeia Lalpa lam hawite chu tihdamin an la awm zel a ni. Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim chuan vawiin thleng hian Policy an la thlak lo. A duhtu leh a ring duhtu apiangte tidama chhandam turin kan hnenah an la thawk reng ani. Lal Isuan, " I rin chuan Pathian ropuizia I hmu ang ka ti lo che em ni" tia Marthi hnena a sawi ang khan ( Joh 11:40); a duhtu leh a ringte chuan Pathian chakzia leh ropuizia an hmu thin a ni. Ringhlel tlatte erawh chuan duh ve hle thin mah se an hmuthin lo. Unau duh tak, nang Pathian chakzia leh ropuizia a takin I hmu ve tawh em? I duhna Lalpan a nghak e: Lalpa hian min tanpui a duh a, min chhandm a duh, kan natnate min tihdamsak a duh a ni. Hna a thawh theih nan kan duhna, kan thutlukna,kan rinna a nghak a ni. Pahar chuan Lal Isua ringin, a duhna ngeiin thutlukna siamin a hnenah a lokal a. Kha phar 4
kha zak leh hreh chung chungin Lal Isua hnenah a rawn tlulut a nih a rin awm. A hmaah rawn thingthiin, " Lalpa, I duh chuan min tithianghlim(tidam) thei e," tiin a ngen a ni. Lal Isuan a hauh lo, ava bana, a deka," Ka duh e,lo thianghlim taw hang che," a ti a, chawp leh chilhin a phar chu a lo reh(dam) ta mai a ni(Mk 1:40,41). Chhiahkhawn hotu Zakaia khan, Lal Isua hmuh ngei a duh a, rinna leh beiseina neiin thu a titlu a, Theipui kungah Lal Isua hmuh ngei duhin a lawn ta a ni. Lal Isuan Zakaia duhna leh a rinna thiltih chu a lo hre ru kiau a ni. Mipuiin an zui dum dum ngei ang a, Theipui kung zawn a lo thlenga, a dak chho tan hah mai a ni ngei ang. " Zakai , lo chhuk thuai rawh vawiinah i inah ka thleng tur a ni ," a ti a. Zakaia chu lo chhukin an In an pan ta a. Zakaia khan, a sum zatve pachhiate hnena a pek tur te, tu engpawh lo hlepru se a let li-a a rulh leh tur te a puang ta a ni. Khatianga a sawi lai khan Lal Isuain engmah a la sawi ve lo. Sual diabola lam thil kha Lal
Isua kiangah an tlawm a, Zakaia khan khang thute kha a sawi a ni. Inchhungah chuan Lal Isuan, " He Inah hian Chhandamna a lo thleng ta, ani pawh Abrahama Fapa a ni si a," tiin chhandam a nih thu a puang ta a ni(Lk 19:110).Chhiahkhawntute chu mi sual, hlepruk hmanga ngaih ni mahse, Amah hmuh duhtu Zakaia chu Lal Isuan a chhandam mai a ni. Kan duhna Lalpan a nghak a, rinna a kan duhna ngei a a lam kan hawi phawt chuan; kan Thlarau chhandam a duh a, kan Natnate pawh tihdam a duh a ni. Zakaia hi Lal Isuan a han nawrlui(force) a ni lo va, a rinna leh duhna ngeia hma rawn la a, theipui lera lawn hial khawpa a duhna a rawn entir chu, Lal Isuan hriain a duhna a tihlawhtling ta a ni. Duh lo chung leh ring lo chung a min chhandam luih a, min tihdam luih Lalpa'n a tum lo. A tilui dawn lo che a, I duhna ngei a nghak che a ni. Hun tha kan neih lai hian, kan duhna ngeia Amah chu ringa thutlukna siamin Lalpa hi i hnaih ve ang u.
Inchhira simte Lalpan a ngaidam ~ Lapuii Chawngthu Durtlang Corps 2 chronicles 33:10-13 Tin, LALPAN Manasea leh a mite hnenah thu a sawi thin a; nimahsela,an ngaihsak lo va. Chuvang chuan LALPAN Assuria sipai hotute a tir a, Manasea chu khaidiatin an hling a, kawl an buntir a, Babulonah an kalpui ta a. Tin, mangang taka a awm lai chuan LALPA a Pathian chu a zawng a, a pi leh pute Pathian hmaah chuan nasa takin a intihnuai a, a hnenah a tawngtai a, khawngaih a hlawh a, a dilna chu a ngaihthlaksak a, Jerusalemah a ramah chuan a hruai leh ta a. Tichuan, Manasea chuan LALPA chu Pathian a nih a hre ta a ??LALPAN Manasea leh a mite hnena thu a sawi ang hian nang leh keia hnenah pawh thu a sawi thin a, kan ngaihsak tawk loh vang hian kan chungah enge lo thleng thin le.. Pathian ngaihsak inti tamtak hian kan ngaihsak dan a diktawk loh fo avangin harsatna kan chungah alo thleng thin natna khaidiatin min hlin chang a awm a, retheihna kawl kan bun chang te a awm a zu leh damdawi khaidiat ten 5
Sipai Tlangau
kan fa duhlai te a hling a kan mangang a kan rum fo thin. Bible chuan Pathian beisei rawh a hmela damna vangin a ti a. Kan retheihna ata te, kan natna te, kan duhlai kan hmangaih em em te sualin a hlin lai hian engtiangin nge May
2020
Pathian hi kan beisei thin, chung laka ata min chhanchhuak tur chauh chuan kan beisei thin em?
dem tur kan zawng fo a, Sim tur kan neihte kan haidera mahni in man silo in midang man kan tum tlat thin
Manasea chu a saltanna ata mangang taka a awm lai chuan Pathian a beisei a nasa taka intihnuaiin a tawngtai thin chu chuan Pathian khawngaih a hlawh tir a a dilna chu ngaihthlak sakin a awm a ni. Nang leh kei hian harsatna kan tawhin nasa taka intihnuaiin nge kan tawngtai thin a tum nei sa ranin Pathian chetna tur awm lo lekin kan auh thin. Lalpa hi chetkhalh kan tum fo thin em?. Chhan nei lovin kan chungah harsatna alo thleng ngailo a Pathian kan hnaiha kan hriatchian theih nan harsatna kan tawh Lalpan a phal. Engvangnge kan tih chuan hmangaihna vang a ni. Nunna a kan luh loh hi kan hlauh aiin kan Pathian hian a hlau zawk a sual kawng zawhtute tan kawng tha minkawh hmuh zel zawng a nih hi..
Hawh u, Manasea ang hian Pathian kan ngaihsak lo a, a duhloh zawnga kan lo awm tawh a nih pawhin nasa taka intihnuaiin simna nen Lalpa zawng ila, kan chunga harsatna a lo thlen a, kan fanu te, kan fapa te kan pasalte sualin a lo hling a setana thangah an awk a nih pawhin. Kan thinlung zawng zawngin Lalpa zawng ila tawngtai ang u.
Harsatna kan tawh pawh a in enletna chang kan hriat loha mawhpuh tur kan la zawn chhung chuan Pathian kan beisei dan a dik tawk lo a, kan lo la hrechiang tawk lo hle a ni. Pathian chuan a fa a hmangaihte chu a zilhhau fo thin. Thinlung thianghlim lo te an thianghlim nan te, misualten an sim a a hnen ankirna tur atan te harsatna kan tawh hi a phaltlat a ni. Tamtak chuan kan thlan leh kan duh ni miah lo kan chunga harsatna a lo thlenin kan buaichhe nghal der a mahni inbih chiang silo in midang
Harsatna leh sualna in a tawndarh zawh loh rinna nei ila , Lalpa i lam ka lo hawi mai ani tiin sima a hnena intulut in Pathian chelo thei lova siam turin Amah beisei ila chutah chuan kan sualna te ngaidamin Jerusalem ama ramah min hruai lehin chutah chuan kan Pathian hian mal min lo sawmin Amah min siamtu hi kan hrechiang leh zual dawn a lo ni Kan Pathian hi kan hriatchian phawt chuan hlauhnain kan nunah hmun a chang tawh lo anga, natna leh lungngaihna in min tibuai tawh lo anga, sualna in kan nunah hmun a chang hek lo ang. "I duhzawng tih mi zirtir ang che, ka Pathian ini si a" tiin thuawihna bawih ah kan lo awm tawh zawk anga Pathian duhzawng zirchung zelin khawpui mawi khi kan lut dawn a ni..
The MAIDEN TRIBUTE
OF MODERN BABYLON Part 2 Jean Ralte, IET IT Coordinator
T
he MAIDEN TRIBUTE OF MODERN BABYLON tih thupuia hman hi a nihna takah chuan huat tura phuah a ni reng a. Khatih hunlai Victorian era Britain kha khawvel dang zawng zawng aiin an in dah chungnung a, naupang nawhchi zawrh tir tihte chu thu tawmkailo ngawih ngawih, hmanlai Babulon sakhuana anga tenawm leh dukdaklo anga ngai an ni. Chuvangin, SteadSipai Tlangau
May 2020
6
a thuziak khan khawtlang thin a khei zar mai. Pall Mall Gazette-a a thuchhuah hmang chuan England-in hmun biru thei ang bera khungbo a duh tak mai chu khawvel mithmuhah a rawn phochhuak ta si a. Chutiang anih takah chuan, British mipui thinrimna chu Stead-a demte chungah tuan zet mahse, amah Stead-a hmer tel tur pawhin a inpeih nghal at mai. Stead-a, Bramwell Booth-a leh Rebecca Jarrett-i te chu an thiltih avangin an chungthu ngaihtuah ngei a ngai ta. A ram mipuite hriat tura chung thil thleng tenawm an phochhuah duhna leh dan bawhchhetute lo humhim duhtute huatna chu vantlang rilruah a in buk tawk viau a ni.
He Maiden Tribute chungchanga article hmasaber chu July, 1885 khan tihchhuah a ni a, a zawmna article 3 te nen kar indawta tihchhuah a ni. Stead-a chuan mipat hmeichhiatna lama sumdawnna chungchang tarlangin, a hming 'Lily' tia thupsak Eliza Armstrong-i hralh anih dan kimchang taka ziakin, London-ah thinrimna namenlo a kaiharh nghal a. Bramwell Booth-a chuan, 'A tluk tur awmlo turin, chanchinbu kaltlanga British mipuite, thli nataka chhem ang mai hian a tinghing a ni', tiin a chhinchhiah. Mipui mimir a tham nat em emna chhan pakhat chu, article chhuahtu Pall Mall Gazette hi chanchinbu rintlak, thu belhchian dawllo chhuah ve ngailo, clubmen te rawn ber a ni miau a. Chuvangin, Stead-a 7
Sipai Tlangau
thuziak chu ngaihzam mai mai chi a ni hauh lo, loh theih lohvin chhiartute chuan mipathmeichhiatna kaihhnawih sumdawnna a awm ngei a, zalen takin England dan hnuaiah kalpui anih chu rinhlelh rual a ni ta lo. Kum 1885 nipui laia Parliament upper house thukhawm chuan a tum-3 na atan hmeichhia-tleirawlte humhimna tur bill a ngaihtuah nawn a lo ngai ta. He bill hian mipathmeichhiatna chungchanga anmahni thlemtute laka thutlukna siam tura kum puitlinga a ngaihte kum bithliah tihsan chu a tum ber a ni. Europe ram dangah chuan kum 18 tih anih tawh laiin, England-ah chuan kum 13 chauh a la ni si a, Bramwell Booth-a phei chuan thil awmlo leh chimawm takah a ngai a ni. Catherine Boothi pawhin England dan keng kawhtute'n an dan siama kak zau tak awm an tarlanna ni hialin a sawi. He bill hian tum-2 zet lower house-a sawihona a paltlang zo tawhlo a, a chhan chu upat hmel taka lang hmeichhia kum naupang zawkte'n putar hausa takte an thlem a, verther taka an rosum an laksak venna niin an ngai tlat. A tum 3 na tura lower house-in a ngaihtuah leh hun chiah tinzawnin he Maiden Tribute article te chhuah ani hian mipui-mimir chhia leh tha hriatna a kaiharh a ni. Tichuan, he bill hi pass anih hlauh chuan 'Lily' te ang hmeichhe naupang khuaikhem thin tute thiamloh chantir a awlsam phah dawn a ni. Stead-a thuziakin a chawh phur mek chhem alh zual turin Sipai Pawl chuan bill pass ngei anih theihna turin thehlar lamah tan an lo la bawk a. July ni 18-a War Cry chhuak chuan chhiartute 'Hmeichhe Naupang Humhim' tura ngenna thuchah danglam tak a rawn keng tel a: Hemi chungchanga House of Commons hnena ngenna atan, ramchhunga Corps leh Headquarters-ah te hming sign-na tur ni engemawzat dah a ni ang. Officer leh Sipai tinte chu hming ziak tura beisei annih bakah midang a tam thei ang ber an thlawpna hmingziak lakhawm turin a ngen a ni. Kar hnih chhungin mi 393,000 te thlawpna May
2020
hming ziak lakkhawmin a awm. Chutih lai chuan, Stead-a tihdan dungthulin, Catherine Booth-i chuan England-a mi challang deuhte kaichhana sawm turin hma a la ve thung a. Stead-a ai maha kal thuiin, Archbishop of Canterbury ni lovin British Prime Minister leh Queen Victoria te hnenah lehkha a thawn a. Lalnu aiawhtu hnen atanga chhanna a dawnah chuan, sorkar inrelbawlnaah a inrawlh theilo naa, Army te'n hmeichhe naupangte humhimna tura an hmalakna chu a thlawp tih a rawn hriattir a. Lalnu hnen atanga thuziak a dawn te chu London-a Sipai Pawl inkhawmna hrang hrangah sawichhuah a ni. Ngenna an siam, mi chi hrang hrang thlawpna hmingziak chu 4 km laia sei lehkhazial a ni a, lower house-in bill a ennawn tur niah chuan thehluh a ni. Westminster lalin panin, vutbuak rawng sakawr pali in sakawt tawlailir a hnuh chuan hma a hruai a, Parliament thutkhawm laia rimawi tum phal anih loh avangin kawng chanve thlengin Band-pu 50 rualin hma an hruai a, mite hriat hlawh tak Sipai Pawl uniform hain hmeichhia 300 rual an kal bawk a. Officer 8 te'n kuang zawn angin chu lehkha zial chu an kokiah puin House of Commons chhuatlaiah an zalh ta a ni. An ngenna siama siamthat an phut thil 4 chu: 1. Hmeichhia te mahnia thutlukna siam thei chin kum bithliah chu kum 18 a tihsan ni rawh se. 2. Nawhchizuar tura mite lak/dap khawm chu dan bawhchhiatna ni rawh se. 3. Nawhchi zawrhna in ni a rinhlehte chu Police te'n luh theihna leh dap theihna nei rawh se. 4. Hmeichhiate thlem/khuaikhem chu dan bawhchhiatna ni rawh se.
Upper House rawtna kum bithliah kum 15 a tihsan chu lehthalin lower house-ah chuan vote 179/71 hmangin kum 16 ah tihsan a ni ta a, chu mai bakah nawhchizawrhna hmun zawng zawng tihtawpna dan nen. Sipai Pawl in a nawr telloh mipa leh mipa inkawp chu he dan thar hian a hmer tel nghal a, chumi hmang chuan 1895 khan lemchan-ziaktu lar Oscar Wilde-a chu man niin kum hnih chhung hrehawm taka hnathawk turin taninah khung a ni. Hmeichhiate kumtlin kum tihsan hi Stead-a leh Sipai Pawl tan chuan hnehna ropui tak a ni a, chumi piah lamah an in rawlh avang hian, ti-deka rorelna kalpui thin lower house chu chhem alha awmin, tum 2 lai alo hnawl tawh bill pass-in a awm theih phah ta a ni. Amaherawhchu, thu thehdarh anih theih dan hailan a han nih meuh chuan mipui-mimir thinurna an chungah a fu hneh hle mai. Lehkhabu hralhchhuaktu W.H.Smith company chuan Stead-a article a tel avangin Pall Mall Gazette an hralh duhlo a, Parliament member pakhatin House of Commons-ah ngenna siamin zahmawh rawngkai a ziah avangin Stead-a chungthu ngaihtuah turin a ti bawk a. Tichuan, Bramwell Booth, Rebecca Jarrett-i leh W.T.Stead-a te chu 1861 dan hmangin naupang rubo-ah puh an ni a, he dan hmang hian naupang rubo tak tak tute chu man an la ni ngai hauhlo thung. Eliza Armstrong-i nu lah a thenawmte'n a fanu a hralh avanga an selna anka do zo lovin, mi ina hnathawk tur chauhva hralh angah a inchhal thar leh a, thubuaiah a changlo thei ta lo. Heng mi pathumte hi mipuite chuan dem thar lehin, siamthatu aiin tisualtuah puh an ni ta a ni.
......... chhunzawm tur
8
Sipai Tlangau
May
2020
Thlarau Thianghlim Neitute ~ Thangliana CSM (R) Darlawn Corps
T
hlarau Thianghlim Penticost nia a lo thlen hunah Ringtute chu tihduhdahna an tuar a. Jerusa lem chhuahsanin chanchin tha an hril zel a. Upa pasarih thlanchhuah zinga pakhat Philipa pawh chung zinga tel ve chu Jerusalem chhuahsan achinah Evangelist hna a thawk ve a. Kaisari khuaah a cheng a (Tirh 21:8,9), fanu pali lai a nei nghe nghe a ni. Samari khuaah a zuk kal a, an hnenah chanchin tha Krista thu a zuk tlangaupui a ni (Tirh 8:5). Samari ram hi hmanlai chuan Gerazim tlangah Temple an nei a, Isua hunlai khan he rama chengte hi hnam inchawhpawlh an ni a, Temple hran an nei bawk a, chuvangin Judate chuan an ten hluah hluah a ni. An ram kaltlang pawh an duh ngai lo. Isua erawh a zirtirte nen an kal tlang a, Samari hmeichhia Juda ngaiha mihring a chhiar pawh ni lo nen Jakoba Tuichhunchhuah bulah an inbia a ni. Philipa pawh chu Isua ang bawkin Samari ram a kal a hreh lo. Chanchin tha hrilin Lalpa thupek kha a zawm a ni. Anni chuan Pathian ram chanchin tha, Isua Krista hming Philipa hrilh chu an awih veleh a hmei apain Tui baptisma chu an chang ta a ni (Tirh 8:12). Mahse Tui baptisma an chan hian Thlarau Thianghlim chu an la nei chuanglo a ni. Jerusalem khua a ringtu awm ten Samari khua a miten Pathian thu an awih tih an hriat chuan an hnenah Petera leh Johana an tir a, Kohhran tiak tir kan leh thu a chawm hi pawimawh tak a ni. Kohhran hruaitute phei chu Beram note leh Beramte chawm tur a ruat an ni (Joh 21:15-18; Tirh 20:28-31). Tirhkohte an zu thlen chuan Thlarau Thianghlim an hmuh theih nan an tawngtaisak a, chumi hma chuan Tui baptisma an chang tawh tih kan sawi tawh a. Thlarau Thianghlim chu tuma chungah a la thlenglo a, Tirhkohte chuan an lu chungah kut an nghat bawk a, tichuan Thlarau Thianghlim 9
Sipai Tlangau
chu an hmu ta a ni (Tirh 8:15-17). Jentail te chu lu chunga kut nghah kher ngailoin Isua Krista an rin veleh Thlarau Thianghlim an hmu mai a ni. Jentail Kornelia in a Petera sermon Tirh 10:34-43 ah kan hmu a. "Pathianin mi duhsak bik a nei lo, hnam tin zingah tupawh amah tih a, fel tak a ti apiang a lawm zawng mi an ni thin", Isua chanchin leh a rawngbawlna te a sawi a, mi zawng zawng Lal a ni a, Pathianin Thlarau Thianghlim leh thiltihtheihna a thuam dante, kraws a khenbeh a nih leh thu te, mitthi leh minungte roreltu atan Pathianin a ruat a, chang 43-ah "Tupawh amah chu ring apiang a hming avangin sualte ngaihhnathiamin an awm ang tih heng a chanchin hi zawlnei zawng zawngin an hriattir thin kha" tiin a khaikhawm a ni. Petera chungthu a sawi lai tak chuan thuhretute zawng zawng chungah chuan Thlarau Thianghlim a lo thleng ta a ni. Chutiang chuan tun ang hunah pawh Isua Krista ringtu apiang chu Thlarau Thianghlim neitu an ni ta a ni. Judate hnen chauhah chuan chanchin tha an hrilh chhung zawng khan Krista an rin hnuah pawh Tirhkoh ten tawngtaia lu chungah kut an nghah hma chuan thlarau thianghlim an nei mai rih lo. Thlarau thianghlim a chhinchhiah an nih achinah erawh Krista taksa leh mo te an lo ni ta a ni. Thlarau pakhat chauhah baptis in kan awm a, (I Kor 12:12,13,27) Thlarau Thianghlim May
2020
a baptis hnuah Krista taksa kan lo ni ta a. A ringtute chu a pengte kan lo ni ta theuh a ni.
Krista chu kan rin veleh Thlarau Thianghlim neitu kan ni. "Thlarau Thianghlim a lo lut a, Pathian fa ka lo ni", tih hla kan sa thei ta a ni.
Health tips - Dr Lalsiampara, M.S. (ENT)
C
haw atana rinrawla kan hman ni lem lo, kan chelek nasat viau si zingah heng Thingpui, Kuhva leh Vaihlo-te hi a lar pawl a ni awm e, Heng thilte hian eng ang chiahin nge tahsaah nghawng an neih thin tih tlem tlemin tarlang ila:THINGPUI : A THATNA LEH THAT LOHNA (Kawrthah Subsidiry Health Centre-a Medical Officer hna zawm tura ka kal tumin (July 1980) W est Phaileng atangin kein kan kai a, Bunghmun khawthlen hma deuhin ka tamchhawl pek a, engemaw ti tiin Bunghmun khua ka vaklut hram niin ka hria. In pakhatah chawfak turin kan tut a, chuta thingpui sen hang ka in ang tluka tui leh mi tiharh hi tun thleng pawhin ka tawng leh ngaitawh lo. Upain "Tam tawk apiang a tui" an lo tih hi a dik zia ka hmu chhuak chiang khawp mai!). Zirmi (researchers) tam takin thingpui hi mihring taksaah eng ang chiahin nge hna a thawh tih hi an lo zirtawh thin a, an hmuhchhuah chu a inang tlangpui. A thatna tam tak a awm laiin that lohna pawh a nei ve. Thingpui chang lo thil dang pawh, chawthlengin thatna tam tak a awm, a tel loa kan awm theih lohte pawh an ni ang; mahse that lohna pawh a awm ve thei tho tih hriat tur. Taksa tana thil tha kan ngaihtuah hian kan hriat reng tur pawimawh tak chu eng chenah nge a thata/a that loh theih tih hi thliar thiam fo a ngai, a tawk chiah zela thil ei leh in hi taksain a ngeih ber. A tlem lutuk emaw a tam lutuk emaw chuan hriselnain a tuar thei thin. Thingpui chungchangah pawh hei hi a dik chiah mai.
Sipai Tlangau
May 2020
Thingpui-ah hian eng thilte nge awm (chemical constituents)? Thingpui-ah hian thil tam tak a awm a, Carbohydrate, fat leh protein te erawh a pai tel lo tluka ngaih a ni. Thingpui-a thil awm pawimawh zual te chu: * Alkaloids * Catechins * Phenolics (Polyphenols) * Tannins * Caffein * Theanine * ECGC (Epigallocatechin gallate) * Flavonoids * Theophylline * Theobromine * Fluoride * Aluminium Heng chemical-te hi taksa mamawh tak takte an ni hlawm. Heng zinga mi Catechins leh Flavonoids hi Anti-oxidant tha tak nia ngaih an ni. Hengte hi taksa tana tha, cancer hial pawh engemaw chen veng thei nia sawi a ni. Thingpui thatna te Zirmi (researchers)-te sawi danin thingpui hian thatna tam tak a nei:* Thau lutuk tur a veng, green tea tha zuala 10
ngaih a ni. * Anti-depressant tha tak a ni. * Thawrimchhe tur a veng. * Green tea hi 'Sun bunt' damdawi tha tak a ni, hnawih mai tur. * Mi a ti harh vang a, rilru a tichak thei. * Taksa-in natna a dona khawl (immune system) a tichak. * Taksa chet vel dan (physical activity) a pui nasa hle. * Stroke laka taksa vengtu tha tak a ni. * Rul tur leh rannung tur (insect bite) a ti chhe/ dal thei (antivenom property). * HIV-AIDS natna a ti nep. * Lung leh thisen dawt hrisel nan a tangkai. * Cancer venna a puitu tha tak a ni. * Zuntlum venna a pui. Heng bak pawh hi thingpui thatna tam tak sawi tur a la awm. *
* * * * * * * * *
Thingpui that lohna lam ve thung Thingpuia awm fluoride hi ruhah a inchhekkhawl thei a, ruh chak lohna chi khat 'osteoflurosis' siamin ruh a tliak sam. Thluak lam natna chi khat 'Alzheimer's disease' a thlen (induce) thei. Thingpui in tam lutuk chuan aluminium toxicity a awm thei. Chaw pai tawihna a tibuai thei (tannin effect). Hmeichhe upa lam natna, 'Premenstrual syndrome' a tizual thei. Zunkawng hnathawh a tibuai. Muthilh theih lohna a thlen. Kal-a lungte awm a Siam thei. Thingpui sa tak in thin leh thingpuia awm 'tannins' hian chawkawng cancer veina 'risk' a tisang. Thingpui hian ha a tibal (stain). Heng thingpui that lohna tarn zawk hi chu tam tak in a thleng thei chauh an ni.
Tlipna A bul lama sawi tawh angin thingpui-ah hian taksa tana thil tha sawi sen loh a awm laiin 11
Sipai Tlangau
thil tha lo pawh a awm ve tho tih hriat a, tam pui ni lo, a tawk chauha in thiam a ngai tih kan hriat a pawimawh. Khawl nuai (machine process) aiin kuta nuai/chil (thianghlim taka tih a nih chuan) hi hrisei zawka ngaih a ni. Sa lutuka in hi a tha lo bawk. KUHVA Kuhva khawr hi tunlai Mizo-te hian kan ei nasa hle. Pi-pute hunah an hriat ngai loh leh awm ngai io a ni chungin tunah hi chuan kan culture-a bet tlat ang hrimin kan chelek nasa ta. Kan taksa tan a pawi thei tih hria kan awm laiin hre lo pawh an tam niin a lang. Kuhva-in taksaa hna a thawh dan (Immediate effect) * Mi a chawk phur * Mi a tilum pup a, thlan a tichhuak bawk * Lungphu a ti rang a, thisen sang a Siam thei * Chaw kawng chetvel dan (peristalsis) a tihbuai avangin thil helh, pumna, luakchhuak leh luak, kawthalo a thlen thei. * Blood sugar a tisang thei * Kaih (seizure) a thlen thei * Naupai lai tan nau chhiat a thlen thei Ei rei hnuah chuan (Long term effect) * A tel lova awm theih lohna(Addiction) * Ka a ti bawlhhlawh a, mi a ti tawp * Ka chhung leh hrawk ro huam huam a Siam * Ka chhung pilh leh na a thlen * Ka chhung tuamtu tikhawng thei natna (submucosal fibrosis) a Siam thei a, a veite chu an pawh an ang thei thin lo. * Cancer, ka chhung cancer bakah chawkawng leh pumpui cancer a thlen thei. Zir mite sawi danin kuhva hian thatna tlem a nei ve, chung zinga damdawi lama a thatna chu heng anaemia, ulcerative colitis, schizophrenia leh poststroke symptoms-ah te hian enkawlna dang a pui ve thei. Kuhva ieiin i thialhnu kha chhak leh kher suh, hmunhma a titawpin hriselna atan a pawi thei. MEIZUK : TAKSA TAN A PAWI May
2020
(ME/ZUK tiin ka 'n dah a, vaihlo kan hman thin chi dang heng sahdah, tuiburai, khaini, zarda adt. pawh ang khat vek an nia, taksaa an pawikhawih theih dan thuhmun reng a ni tih hriat tur.
* *
PGi, Chandigarh-a Postgraduate kan zir laiin thingtlang-ah Health Camp kan nei thin a, hetiang camp kan neihnaah tumkhat chu kan thiapa (Vai) pa khat chuan sahdah a io hmuam pek a, bus chhungah ek a cheh lo chauh, a rang a rang in bus kan tiding a, kawngsir buhhmunah eksukbelte nen a zuk thut kak kha!). A hnuaia tarlan angte hi i taksaah a thleng thei a, meizuk I bansan hnu pawhin a zual zel thei tho a ni hria ang che. Meizuk hi a zutu tan chauha pawi a ni lova, a kiang hnaia lo awm tan pawh angkhat rengin a pawi thei tih hriat a tha. Meizukin taksa a khawih pawl dan thenkhat * Kum tin mi sang tam tak meizuk vanga natna tuarin an thi mek zel a, meizu zawng zawng hmun thuma thena hmun hnih hi hetiang avanga thi/thi tur an ni. * Meizuk hi Cancer vei nana thawhhlawk tak a ni. * Meizuk hian lungphu a tirangin lung leh thisen dawt a ti chak lova, heart attack leh stroke (thluaka thisen dawt ping) a thlen thei. * Meizuk hian kea thisen dawt a tihchhiat
*
*
*
theih thin avangin ke tan ngai hial pawhin a awm theih. Meikhua inting awm kha chuap chhungah a inchhek khawl a, chu chuan cancer mai bakah chuap natna hrang hrang a thlen thei. Meizu mi chu zu lo aiin a let 10-in chuap cancer veina chance a sang. Meizu mi chuan chuap that lohna chi khat 'Emphysema' an nei chawk, chu chuan zawi zawiin chuap hnathawh a tibuai a, lungphuchawl (heart failure) an nei duh. Meikhu-a carbon monoxide awm hian thisena Oxygen a tihtlem avangin tihrawl leh taksa peng dangin an mamawh ang oxygen an hmu pha thin lo, chu chuan that lohna tam tak a thlen thei. Nau pai laia meizuk hi naute tan a pawi thei hle, nau chhiat a tam, naute piang an te duh bik, pian hlimah an thi duh bik bawk (faetal tobacco syndrome).
Heng kan tarlan bak pawh hi meizuk vang hian thil thleng thei tam tak a la awm, ziah vek sen a ni lo. Meizu mi i nih chuan a rang thei ang bera i sim vat a pawimawh; i sim thei ngang lo a nih pawhin fimkhur ang che. I zuk dawnin hmun fianrial, mi dang awm lohna pan rawh, chu chuan I meizukin i thiante leh i chhungte a khawih pawi ve tur lakah a veng thei mahna.
“Lawm chang hriain kan nu te i chawimawi theuh ang�
Sipai Tlangau
May 2020
12
News INTERNATIONAL REPORT Tunlai khawvela buaipui tham hrileng mek chu Salvation army IHQ pawhin khawvel huapin nasa takin hma a la a. General Brian Peddle a pawhin khawvela Salvation Army te hnenah thlamuanna thuchah puangin, Sipaite pawhin kan thlamuanpui hle. He tih rual hian General chuan Chief of the Straff kaihhruaina hnuaiah " The International response Group covid-19 dinin hma an la nghal a. Heng Group te hian khawvel puma Salvationist te hnenah an mamawh ang, eitur leh thil chi hrang hrang te ngaihtuahsakin, a tul angin counseling te pawh an pe bawk a ni. Heng Group te hian Territory, Command, region a Commanderte theuh hnenah a tul anga hmalak dan turte sawipuiin a theih ang hma an la nghal char char a ni. Territory, leh command a sipai zawng zawngte chu he IHQ Response group thawhpui turin a sawm nghal bawk. Hengte hi Goup memberte chu an ni: COVID-19 International Response Group Members: The Chief of the Staff Commissioner Merle Heatwole (International Secretary for Business Administration) Commissioner Birgitte Brekke-Clifton (International Secretary for Programme Resources) Commissioner Wayne Maxwell (International Secretary for South Pacific and East Asia) Commissioner Johnny Kleman (International Secretary for Europe) Commissioner Yvonne Conrad (Zonal Secretary for Women's Ministries, Africa Zone) Commissioner Sharon Tillsley (Zonal Secretary for Women's Ministries, Americas and Car ibbean Zone) Commissioner Alistair Venter (International Secretary for South Asia) Lieut-Colonel Brian Venables (Communications Secretary, IHQ) Dr Matthew Carpenter (Head of Finance, IHQ) Pamela Hunter (Mission Support Coordinator, IHQ) UKRAINE SALVATION ARMY TE'N TANPUI Radiation , levelpangngaiaiin 16 ai a sang chuan fire fighters te leh emgergency staff dangte tan hlauhawm a thlenmai bakah ukraine Chernobyl nuclear power plant pawh hlauhawmna chuan a hual vel ani. Mi 1000 aia tam chu meialh hlauhawm takin siamthei lakah leh Ukraine-Belrarus border bulah power station hnut chhiah tawh chu a alh theihna lak a ven him turin an ruai. An mission chu radiological disaster in a ram a tichhe tur laka venna a ni a. Salvation Army staff ho chuan frontline teams ho bulah welfare support an pe a ni.
thlen atanga la awm radiation thlenna hmuna kum 34 liam ta a power station a reactors pakhat a tichhe nge nge a ni. Khami chhiatna thleng ah khan radioactive isotopes thahnem tak boruak ah a put chhuaka,Europe ram tam takah kha boruak chhia kha a leng bawk . Lirthei kha mi hunlaia an hnutchhiah kha ala awm reng bawk a . April 2020 a boruak hlauhawm takleng chuan south a capital ,Kiev lam chu a pana,chu mi hmun a mipuite chu an ina awmturin leh an tukverh kharvek turin an tibawk. An chhiar danin mipui 4.5 million velchu an inah an tang a ni.
Kha mi thilthleng kha a lo tuar hma satu ho tan chona nasa tak a thlen a partial core meltdown
Emergency vehicles 300 chuang leh helicopters leh planes te chuan chu meipui
13
Sipai Tlangau
May
2020
hlauhawmtak chu tih chimit tumin an bei a. Ukraine a salvation army te chuan tui bottle, latern batteries leh bawlhhlawh paihnate chu an pe a ni. Major Veaceslav Cotrutsa , The salvation Army Divisional Commander Ukraine a awm chuan heti hian a sawi a ni" Salvation army ina firefighters te eileh in pek hi kan tih tur a ni .Radiation lo vengtu leh boruak tha kan dawn theih nana tunah chuan an pawimawh em em a,kan va kalin an mamawhchauh pe loin, tawngtawina nen hun kan va hmang paha,antisa chu achaktawk lo in , an thlarau ah pawh an chakthei nan kan tawngtai sak a ni". Chu meialhchuni 18 operation tih zawh hnuah venhimna hnuaiah awm mahse ,The Salvation
Army te chuan a bulvelah tanpuina theih ang ang pek an la tum reng a ni. IET Report Baktawnga in 3 kangte hnenah THQ chuan tanpuina a pe a. He tanpuina hlan tur hian Lieut.Col. Simon SP. chu kalin a hmunah an hlan a ni. Chief Secretary hi Major Lalliankunga Social Secy. in a tawiawm. Hliappui khuaa Rialin nasa taka a den chhiat CO Quarters leh YP Hall te tanpuina pek a ni a. He tanpuina hi a hmunah kalin, Lieut Col. Vanlalthanga Personnel Secy. hovin, Major Laliankunga, Major K.Rohlupuia TYS leh Major Moses Sairengpuia te kalin a hmunah tanpuina hi an han hlan a ni.
CHRISTIAN NEWS Khawvel sakhuate: Khawvela sakhawliante dinhmun chu hetiang hi a ni. Kristian zawng zawng hi khawvel mihring 33%( za a sawmthum pathum) kan ni a. Muslim ho hi 21%(zaah sawmthum pakhat) an ni. Hindu, sikh , Jews, Buddhist, Jain te hi 15% tlinglo deuh vek an ni a. Chutinag zat 15% tho hi sakhaw vawn neilo an awm bawk a ni. China ah harsatna a nasa: China ramah shouwang kohhran chu sorkar pawm loh kohhran a ni a. Member sang chuang lawina a ni a, Sorkarin an Biakin a kharsak ta a ni. An hruaitu deuh deuh 30 lai an man bawk a, i tawngtaisak ang u. Chutih laiin China ram hi tunlai khawvelah Kristian pun chakna ber ram a ni. Africaah harsatna: Africa ram Nigeriaah Kristiante tawrhna a thleng nasa a. Muslima firfiak Fulani an tih ten Kristiante In leh lo tam tak an tichhia a, engemawzat an that bawk. Kum 1 chhungin mi300,000 ( Nuaihthum) lai ten an in anchhuahsanin an raltlan mek a ni. Sipai Tlangau
May 2020
Africa dinhmun: Africa khawmualpui hi 1900 kum hmalam zawng khan Kristian za a pathum ( 3%) chauh an awm a. Tunah chuan za a sawmruk panga(65%) lai an tling tawh. Sipai Pawl pawh hi khawmualpui pakhata member tamna ber hial an lo nit a a ni. Tunah hian khawvel pum a Sipai Pawl member za a sawmthum pathum( 33%) vel lai hi Africa khawmualpui a chengte an ni. - The American Warcry Coronavirus: He hripui hlauhawm tak mai hian china ram atanga lo darh chuan khawvel a tuam mek a. A kal zel dan tur a la hriat loh a, khawvel sorkar a buaiin, a damdawi hmuchhhuak turin nasa takin tan an la a, kumin hian an hmuchhuak angem hriat a ni lo. Tunah hian USA chu a a tuar nasa ber tu an ni rih. 1919 khan Influenza hri hi a lo leng tawh a, khawvel mihring maktaduaih sawmthum ( 3,000,000) laiin an thih phah a. Mizoramah pawh mi 2000/3000 vellin an thihphah ni a hriat a ni. Kohhran chak tehna: The International Christian research Insti14
tute , London in a puan dan in; khawvelah kohhran thang chak an teh dan chu hetiang hi a ni : 1. Harhtharna( revival) uar leh ngaisang apiangah 2. Mission uar leh ngaisang apiangah
3. Kohhran member mimir (Laymen) kohhrana chhawr uar leh hmangtam a piangah 4. Mi rethei leh chanhai kuangkuah nasa a piang ah. -
FEBA, Manila
Official Gazette May 01, 2020 khan a hnuaia appointment leh kaisanna te hi puan a ni No
Name
Present Appointment
Next Appointment
Effective Date
1 Major Lalliankunga Ralte Social Secy & CHAN Director Secy for Prog. with Lieut.Colonel 01.06.2020 2 Major Zonunsangi HRD/Candi. Sec/SLD Promoted to the rank of Lieutenant Colonel 01.06.2020 3 Major Vanlalhuma 4 Major Rochhungi Khupchawng 5 Major Lalsangpuii Saza
DC Western DDWM
DC CSD DDWM CSD
01.06.2020 01.06.2020
Project Secretary Addl. Appt. - Nepal Extension Officer
01.06.2020
6 Major Moses Sairengpuia S 7 Major Lalbuatsaihi
DSB CSD Social Secretary & Director of CHAN CC I/C CSD Supplies & Trade Secretary
01.06.2020 01.06.2020
8 Major Lalmuanchchana 9 Major Lalropuii Changsan
CO Shillong CO Shillong
DC Western Division DDWM Western Division
01.06.2020 01.06.2020
Addl. - Outreach & Evan. Secy
01.06.2020
10 Major K. Lalbiaktluanga Property Secretary 11 Major Chawnghluna C 12 Major Lalchhuanmawii
DC CND Secretary for Personnel with Lieut. Colonel 01.08.2020 DDWM THLS, THQ with Lieutenant Colonel 01.08.2020
13 Major Romawia 14 Major Lalthanzuali Ralte
DSB CND CC i/C
DC CND DDWM CND
01.08.2020 01.08.2020
15 Major Thanga Tombing 16 Major Lalmuanpuii Pachuau
DYS CSD DSWM
DC Northern DDWM Northern
01.10.2020 01.10.2020
LALZAMLOVA COMMISSIONER TERRITORIAL COMMANDER 15
Sipai Tlangau
May
2020
MAJOR LALRINTHANGI Maj. Lalrinthangi hi Pu Sehnawka(L) leh Pi Thanzingi(L) te fa 6 zinga 2 na niin, Khawzawl bul Darngawn khuaah alo pianga, an unau upat dan indawt hetiang a ni:1. Khawvelthangi w/o Phaklova (L), Khawzawl 2. Maj.Lalrinthangi w/o Maj.Hrangdawla, Zemabawk 3. Lalziki w/o Chungnunga (L), Khampat 4. Biakthuami, Hnahlan 5. Robert Khuangkunga h/o Nemzangaii (L), Hnahlan 6. Salvationthangi w/o K.C. Thangkunga (L), Zemabawk M/S Veng Kum 1950 ah Corps Cadet zirin, Dt. 11.11.1952 khan Hrangdawla s/o Lalbanga, Chhawrtui khua nen inneiin, fa 7 neiin, an fate upat dan indawt hetiang a ni: 1. K. Hmangaihliana h/o F. Elizabeth, Saiha Bazar Veng 2. Lalthlamuani w/o Zaliantluanga, Zemabawk Venglai 3. K. Zonunsanga h/o Lalrinpuii, Champhai Kananveng 4. K. Zohmingliana h/o Vanlalruati, Zuangtui 5. K. Zosangliana h/o Zohmangaihi, Champhai Zotlang 6. Maj. K. Vanlalsawmthanga h/o Maj. Zorammuani, Kulikawn 7. K. Vanlalliana h/o Lalsangzuali, Zemabawk Tunah hian fa 7, tu leh tuchhuan 61 lai a nei hman a ni. Rawngbawlna: Ni 1.8.1953 khan The Salvation Army Officer turin Trainingna Aizawl Kulikawn-ah an lut a, an Session hming hi "Shepherd Session" an 16
Sipai Tlangau
ni a, Officer traning pawh tha taka zir zovin, Maj. Lalrinthangi hi an session an zir chhung hian hmeichhe zinga exam a titha ber a ni. Ni 20.3.1954 khan Colonel Ivar Palmer, T.C chuan Officer a Commission (Nemngheh na) neiin, Probationary Lieutenent Rank pek an ni An rawngbawl chhung hian Mizoram hmun hrang hrangah awmin, heng khua a Corps hrang hrangahte hian rawng an bawl a ni: 1. Sesawng Corps 2. Maite Corps 3. Mualpheng Corps 4. Tlangpuilian Corps 5. Tualcheng Corps 6. Hnahlan Corps (Hruaikhawm a an awmna) 7. Kolasib Corps 8. Zemabawk Corps 9. Chhingchhip Corps 10. Lungpho Corps 11. N.E Bualpui Corps (Tuna Hliappui ni ta hi) 12. Luangmual Corps 13. Bethlehem Corps 14. Ramhlun Vengthar Corps. 21.6.1991 khan khan Retirement hmuin anmahni in Zemabawkah hian an lo lut chho ta a ni. Maj. Lalrinthangi hi a thiltihna apiangah a hmuingil thei em em a. Pathian malsawmna a dawng nasa hle a ni. A rawngbawlna: Kohhran rawngbawlnaah Salvation Army Officer a nihna angin a pasal Maj Hrangdawla nen theih tawp chhuahin, Corps an awmnaah hmeichhe lam rawngbawlna a bultum bik pawh hneh takin a enkawl thin a, hei mai hi ni lovin, a remchan ang angin chhungkua intodelh nan Vawk leh Ar te enkawlin, a remchanna hmunah chuan Leipui te neiin, thingtlang lama an awm lai phei chuan Chawhmeh turte hi lei ngai lova intodelhin an awm thin a, an pa dam loh theih loh lai pawhin ama hoin a fate nen riaka lo te vatin, hna thawh la na tak mi a ni a, thlai leh ran vulhah te a hmui ngil em em thin a ni. Hei mai May
2020
bakah hian a theih ang angin mite tana tangkai turin khawtlang rawngbawlna MHIP lamah te a that deuh lai chuan a inhmang thin a, an awmna khuaah MHIP ah OB te niin, theih tawpin a inhmang thin a, thingtlang lama an awm lai chuan nau nei an awmin nau chhar turin an ko phar nasa thei hle bawk a ni. Major.Rini hi a awmna khua MHIP dinna ah chuan Secretary te leh President te a ni thin a, tin Meidcal Staff awmna hmun ah pawh nau chhar hi a thiam em avang leh, mite hmangaihna nei mi a nih vang hian, nau a chhar nasa hle thin a ni. A nat dan: Maj. Lalrinthangi hi tun hma, thingtlanga an awm lai atang tawhin Santen leh sciatica te in alo awm zeuh zeuh tawh a, Zemabawk a an awm hnu, a kum a upat hnu hian internal Bleeding (Kawchhung a thiput) hi a nei zeuh zeuh a, damdawiin pawh an lut fo a, thisen te pek a niin, Pathian zarah dam takin a awm ve leh mai thin a, mahse, heng zawng zawngah hian thisen putna hmun hi chiang taka hriatna a awm thei lo a ni. 2/4/2020 Zing dar 4:50Am vel khan a inthiar chu a ek a thi a, damdawiin kal turin inbuatsaih nghal a ni a, an insiam chhung reilo te chhung pawhin vawi engemaw zat inthiara a kal bakah, thiin a luak ta bawk a ni. Durtlang Hospital ah kalpuiin admit nghal a ni a, Thisen unit 4 pek nghal a ni a, a hnuah thisen unit 3 leh white Blood unit 3 pek leh a ni a, bleeding awm belh lovin a tha cho ve leh mai a. Endoscopy leh CT Scan bakah Ultrasound te a endik a ni a, mahse a thi chhuahna awm lai reng reng hmuh a ni lo. Dam taka chhuak thei tura an inbuatsaih mek laiin 16/4/2020 (Thursday) atangin Santen in a man ta tlat mai a, chhun zan zawmin, chawlh awm mang lovin a inthiar ta char char mai a, hei hian a tichau hle a, Santen natna enkawla
17
Sipai Tlangau
an buai em em laiin 22/4/2020 (Wednesday) chawhnu lamah Bleeding nasa takin a awm thar leh ta tlat mai a. A taksa a chauh sa deuh avangin ICU ah dah luh nghal a ni a, thisen unit 4 pek leh a ni a, thisen var unit 4 pe bawkin, a bleeding tihreh tumin theih tawp chhuah a ni a, 25/4/2020 khan thisen a put reng avang leh a BP a hniam avangin Thisen thar tha unit 4 pek leh a ni a, chuti chung pawh chuan Bleeding awm zelin, a BP in san lam aiin hniam lam a pan zel a, khawl hmanga a BP te UP reng a ngai a, Inrinni lam atang chuan a biak theih ta lo a, zan lamah phei chuan a kal mai dawn emaw ni kan tih hial laiin kan zankhua leh ta hram a, Covid-19 hri len lai a nih avangin avangin ICU a awmte a awmpuitu tan pawh tlawhna hun hawn a ni lova, Doctorin a chanchin an sawi bak hriat tur a awm lova, Sunday 26/4/2020 tuk chuan a dinhmun a hniam zel a ni tih te, BP tihsanna khawl hmanga a BP chu tisangin, a san theih dan ber a khawla an ti chungin a sang tha hlei thei lo tihte doctor report dawn a ni ta a, damdawi dang leh thisen pek belh leh an tum thute kan dawng bawk a. Chutia thisen dang pe tura an inbuatsaih mek lai chuan Thlamuang takin, a rawng a bawl thin Pathian chuan a hnenah a thlarau alo chawlh tir ta a ni. Vuina inkhawm: 26th April, 2020, 5 PM Vuina hmun : Maj. Hrangdawla Building, Industries Sq, Zemabawk Chairman: Capt. Benjamin Lalhmingmawia, C.O Chanchin sawina THQ aiawh: Lt. Col. Vanlalthanga, Personal Secretary Corps aiawh: Pu CVL Rosanga, C.T. Chhungkaw aiawh: Item : Zemabawk Corps Band Vuitu In lam : Commr. Lalzamlova, T.C India Eastern Territory Thlanmual: Capt. Benjamin Lalhmingmawia, C.O. A vuinaah hian THQ Officerte leh Aizawla Officer dangte engemaw zat an kal. May
2020