8
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
frXÞkhku yLku hkò hkò LkkhkÞý, íkuLkku Ëefhku ykrËíÞ yLku Úkkuzk MkirLkfku støk÷{kt rþfkh {kxu økÞk. ykÃkýu {kLkð¼ûke ðk½Lke þkuÄ fhe hÌkk Aeyu.
rÃkíkkS rþfkh fhðku yu ÃkkÃk Au.
íku s Mk{Þu íku{Lku ðk½Lke ºkkz Mkt¼¤kÞ Au. h ½hhh...½ h h h
hkò íkuLku {khðk {kxu rLkþkLk MkkÄu Au.
...
íku yk hÌkku.
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
ðk½Lku þkuÄðk hkò yLku íkuLkk MkirLkfku yðksLke rËþk{kt Ëkuzu Au.
nk, yu økwLkku Au, Ãký yuf ðk½ økúk{ðkMkeykuLku çknw nuhkLk fhe hÌkku Au.
nu÷ku £uLzTÍ,
íku Äw{kzkLke rËþk{kt òÞ Au yLku yuf ÍqtÃkze ÃkkMku ½kuzku swyu Au.
yhu, ykrËíÞ õÞkt ¾kuðkE økÞku. ykÃkýu íkuLku þkuÄðku Ãkzþu.
yk íkku {khk ËefhkLkku ½kuzku Au.
Úkkuzk Mk{Þ ÃkAe hkò yuf MÚk¤uÚke Äw{kzku Lkef¤íkku swyu Au. ¼ku÷ku sýkðu Au
ÍqtÃkze{ktÚke ¼ku÷ku çknkh ykðu Au. íku {khk ËefhkLku òuÞku?
nk íku ynª Ÿ½u Au.
hkò ¼kusLk ykhkuøku Au.
f[hku {Lku ykÃkku
fwtðh støk÷{kt ¾kuðkE økÞk níkk. nwt íku{Lku ynª ÷E ykÔÞku.
ÄLÞðkË. íkkhe ÃkkMku ¾kðk {kxu fkuE ¼kusLk Au.
çkeò rËðMku Mkðkhu
¼ku÷ku hMíkku çkíkkðu Au.
y{khe ykøkíkk-Mðkøkíkk fhðk çkË÷ yk¼kh. y{Lku Lkøkh íkhV sðkLkku hMíkku çkíkkðeþ.
yk støk÷ ½ýwt ½Lk½kuh Au.
ynª ½ýkt rþfkhe «kýeyku hnu Au.
sYh
{ò{kt Lku r{ºkku. ík{u fnuþku, þwt yLkwËeËe ðhMkkË íkku ykðíkku LkÚke ÃkAe þuLke {ò? ykðþu..ykðþu. Úkkuze hkn swyku. ík{khe {B{e yuf çkq{ {khu íkku ík{u yu{ Úkkuzk Ëkuze òð Aku. yu Ãký fux÷eÞ ðkh çkku÷kðu ÃkAeÚke s íku{Lke ðkík Mkkt¼¤ku Aku Lku?! ðhMkkËLkwt Ãký yuðwt s Au. rLkhkþ ÚkðkLke sYh LkÚke nkuze çkLkkððkLke «uÂõxMk [k÷w hk¾òu. yu fk{{kt ykðþu s . çkeS ðkík ík{Lku òu fkøkr¤Þk yLku çkeS ðMíkwyku øk{u íÞkt Lkk¾ðkLke xuð nkuÞ íkku yu ¾hkçk xuð Au. ykÃkýwt ½h nkuÞ fu þk¤k f[hku Vu÷kððku Mkkhe ðkík LkÚke. ík{u íkku òýku Aku fu ßÞkt MðåAíkk íÞkt «¼wíkk. yux÷u fu ¼økðkLkLku Ãký MðåAíkk øk{u Au. Mkkhk ÷kufkuLku Ãký. ßÞkhu Ãký fkøk¤, [kuõ÷uxLkwt hìÃkh fu ÃkAe çkeS fkuE ðMíkw Lkk¾ðkLke ykðu íkku íkuLkk {kxu f[hkÃkuxeLkku WÃkÞkuøk fhku. yu{ Ãký [ku{kMkk{kt Xuh Xuh Ãkkýe ¼hkE òÞ Au su ík{khe rhûkk, {khwríkðkLk fu ÃkAe MkkEf÷ Ãkkýe{kt yxðkE òÞ Au Lku íkuLke ÃkkA¤ Ãký yk ßÞkt íÞkt Lkk¾ðk{kt ykðu÷ku f[hku sðkçkËkh Au. yåAu çkå[u yiMkk Lknª fhíku.íkku nðu f[hku f[hkxkuÃk÷e{kt Lkk¾òu yLku MðåAíkk ò¤ðòu. yLkwËeËeLke ðkík íkku {kLkþku Lku ?
ík{khe Ônk÷e ËkuMík yLkwËeËe
¢{þ:
*****
CMYK
CMYK
ÃkkAk ð¤íkkt.
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
çkk¤ f÷kfkhku
LktËw MkMk÷ku
Lkk{: ............................................................................. Äkuhý: ................. þk¤k: ................................................. ½hLkwt MkhLkk{wt : ................................................................... .................................................................................... ....................................................................................
ÃkkýeLke yAíkÚke Mkki x¤ð¤ðk ÷køÞk yLku fux÷ktf «kýeyku íkku {]íÞw Ãký ÃkkBÞkt. çkeS íkhV çkÄe s søÞkyu ÃkkýeLkkt ík¤ Ÿ[kt Qíkhe økÞkt níkkt.yux÷u fkuE Ãký heíku Ãkkýe {¤ðwt þõÞ Lknkuíkwt. Bhatt Shailee Rakeshbhai Std- 5, Dayamayi Mata HighSchool, Surendranagar.
Fefar Purvi Dineshbhai, Std-7, Nalanda Vidhyalaya, Morbi
Topiwala Prince Anilbhai, Std-7, Prathmik kumar School, Vapi
Harmisha. C. Bhojani, Gondal
CMYK
Yash Manish Patel, Std3, Navi Prathmik School, Chikhali. Chauhan Hinal Madhukant, Pulkit School.
Manthan Kiritkumar prajapati, Std-4, S.M.K. Prathmik School, Kadi.
Lkt. 191
Parth R Shah, Std-7 Mount Carmel, Gandhi Nagar.
Chetan N. Ghorecha Std-8, Nirmal Vidhyalaya, Morbi.
Bhavsar Priyal Sanjay Kumar, Std-9, Vijaynagar Prathmik School, A’bad.
Learn To Draw
1
2
3
4
rþðhksÃkwhLke LkSf yuf ËkhwfkðLk Lkk{Lkwt støk÷ níkw. støk÷ ½ýwt ½Lk½kuh níkwt yLku rðfhk¤ «kýeykuÚke ¼hu÷wt níkwt. {kuLkw ®Mkn, [t[¤ ðk½, ðehw ËeÃkzku, MkkuLkwt hªA, [tfe ðktËhku yLku ÃkÃÃkw nkÚke yk støk÷Lkk fíkkoníkko níkkt. çkMk yuf LktËw MkMk÷kÚke Mknw fkuE Ëqh hnuíkk. íkuLkk{kt øksçkLke rLkheûkýð]r¥k níke. íku ¾qçk [t[¤ níkku. íkuLkk ¿kkLkÚke Mkki fkuE E»Þko Ãkk{íkk. çkÄkt «kýeyku{kt MLkun¼kð níkku. çkÄkt yufçkeòLku {ËËYÃk Úkíkk y™u Mkw¾uÚke hnuíkkt. støk÷ ½Lk½kuh níkwt, Ãký yux÷wt s h{ýeÞ níkwt. støk÷Lke ykMkÃkkMk MkhMk {òLkk Ãkðoíkku y™u Íhýkt ðnuíkkt níkkt yLku yuf LkËe Ãký ðnuíke níke. çknkhLkwt fkuE ÔÞÂõík fu «kýe støk÷{kt «ðuþ fhe þfíkwt Lknª. òu fhu íkku íkuyku íku{Lku hnuðk Ëuíkk Lknª. støk÷{kt ÃkkýeLke ònkus÷k÷e níke. íkuÚke Mkki fkuELku íkuLkk {kxu {kLk níkwt.
5
12345-
7
þkuÄe fkZâku íkuLkk rðþu ÃkqAâwt. LktËwyu fÌkwt fu íku yuf Mkktsu ynªÚke çkÄktLke ðkíkku Mkkt¼¤eLku ÃkMkkh Úkíkku níkku íÞkhu y[kLkf yk fkuíkh{kt Ãkze økÞku yLku çku çknuLkÃkýe- ði»ýðe yLku çknkh Lkef¤ðk {Úkíkku níkku íÞkhu rðãk- íkkuVkLke yLku [t[¤íkuLke Lksh yk fqðk Ãkh Ãkze. rðãkLkwt ¾eý{kt Ãkze sðwtrþðhksÃkwhLkk hnuðkMkeyku rðãkLku çk[kððk [ku { kMkk{kt ðhMkkË Ãkzu íÞkhu ði»ýðeLku ðehíkk s¤Lkku Mkt [ Þ yk heíku ¼q øk¼o fqðk ÃkwhMfkh. ¾kuËeLku fhíkk níkk yLku Mk{Þ ykÔÞu sYh Ãkzu íÞkhu íkuLkku WÃkÞkuøk fhíkk níkk. ÃkkýeLkku Mknus Ãký ËwÔÞoÞ Lk ÚkkÞ íkuLkwt æÞkLk hk¾íkk. yk Ãkkýe nsw MkwÄe çkÄkt Mk[ðkE hÌkwt Au. yk òuELku çkÄkt WËkMk ÚkE økÞkt yLku çkeò rËðMku ð¤e ÃkkAk {¤ðkLkwt Lk¬e fheLku Aqxkt Ãkzâkt. «kýeyku WíMkkn{kt ykðe økÞkt. íku{Lke yk Mk¼k{kt yuf {kºk Ãku÷k LktËw MkMk÷kLku Mk{MÞkLkku n÷ LktËw MkMk÷kyu ykÃÞku çkkfkík hk¾ðk{kt ykÔÞku níkku. çkeò níkku. yux÷u Mknw fkuE LktËw MkMk÷kLkku rËðMku çkÄkt yufXkt ÚkÞkt Ãký fkuELku yk¼kh {kLkðk ÷køÞkt y™u MkkÚku ÃkkMku Wfu÷ Lknkuíkku. y[kLkf LktËw MkkÚku íkuLku s støk÷Lkku hkò Ãký MkMk÷ku íÞkt ykÔÞku. íkuýu çkÄktLku íkuLke çkLkkÔÞku. MkkÚku ÃkðoíkLke ÃkkA¤ fkuíkh{kt MkkÚku [k÷ðk fÌkwt. çkÄkt íkuLke MkkÚku økÞkt. íÞkt yuf ¼qøk¼o s¤Lkku fqðku níkku. íku{kt çknw çkÄwt ¾{kh ¾w~çkw yr{ík¼kE, y{ËkðkË Ãkkýe níkwt. çkÄktyu LktËw MkMk÷kLku yk fqðku fuðe heíku
‘{khe fÕÃkLkk’-8 {wÆk
íÞktÚke ðnuíke LkËe støk÷Lke þku¼k níke. WLkk¤k{kt ßÞkhu ¾qçk s økh{e Ãkzu yLku [ku{kMkk{kt ðhMkkË Lk Ãkzu íÞkhu Ãký yk LkËe Mkwfkíke Lkne. nðu çkLÞwt yuðwt fu yuf ðkh Mkíkík ºký ð»ko MkwÄe ðhMkkË ðhMÞku s Lknª. íkuÚke LkËe yLku Íhýkt Mkwfkðkt ÷køÞkt. [khuçkksw nknkfkh {[e økÞku. ÃkkýeLke yAíkÚke Mkki x¤ð¤ðk ÷køÞk yLku fux÷ktf «kýeyku íkku {]íÞw Ãký ÃkkBÞkt. çkeS íkhV çkÄe s søÞkyu ÃkkýeLkkt ík¤ Ÿ[kt Qíkhe økÞkt níkkt. yux÷u fkuE Ãký heíku Ãkkýe {¤ðwt þõÞ Lknkuíkwt. ÃkkýeLkk y¼kðu Mkki fkuE çke{kh Ãkzðk ÷køÞk yLku yþõík çkLke økÞk. çkÄkt «kýeyku ®[íkk fhðk ÷køÞkt. yk¾hu yuf rËðMk çkÄkt «kýeykuyu Mk¼k økkuXðe. ÃkkýeLke yAíkLku ÃknkU[e ð¤ðk þwt fhðwt òuEyu. fkuELku WÃkkÞ MkqÍíkku Lknkuíkku. òufu hMíkku fkZðku sYhe níke. Wfu÷ Lk {¤ðkLku fkhýu
‘rþþw {w¾uÚke’Lkk MÚkkLku ‘{khe fÕÃkLkk’ {khe fÕÃkLkk-6
ðnk÷kt çkk¤r{ºkku, ‘rþþw {w¾uÚke’Lkk MÚkkLku nðuÚke ‘{khe fÕÃkLkk’ Lkk{Lkku Lkðku rð¼køk þY fhðk{kt ykðe hÌkku Au. su{kt ykÃku÷k {wÆkyku ÃkhÚke çkk¤fkuyu ðkíkko çkLkkðeLku íkkhe¾ 10-7-2010 MkwÄe{kt {kuf÷ðkLke hnuþu. ©uc ðkíkko h[Lkkh çkk¤r{ºkLku rðsuíkk ònuh fhðk{kt ykðþu, íku{s íkuLku Y. 2012Lkwt RLkk{ {¤þu. ‘{khe fÕÃkLkk’-8 {kxu yk ð¾íkLke ðkíkkoLkk {wÆk yk «{kýu Au.
M{kxo rfz
«n÷kËLke {kíkkLkwt Lkk{ þwt níkwt ? økwshkík{kt MkqÞo{trËh õÞkt ykðu÷wt Au ? økktÄeSLke ykí{fÚkkLkwt Lkk{ þwt Au ? xeðeLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? {kWLxyuðhuMx Ãkh ÃknkU[Lkkh MkkiÚke Ãknu÷e ÔÞÂõík fkuý níke ?
W¥khku {kxu swyku M{kxo rfz - 193 LkkUÄ: çkk¤r{ºkku, ík{u Mk{k[khku sqyku Aku? òu ík{u Mk{k[khku òuíkk-ðkt[íkk nþku íkku yk rð¼køk{kt ykðíkk Mkðk÷kuLkk sðkçkku Mkh¤íkkÚke ykÃke þfþku. ynª ykÃku÷k «&™kuLkk sðkçk Mkkík rËðMk{kt {kuf÷ku yLku Síkku YrÃkÞk 201Lkwt M{kxo rfz ELkk{.
‘M{kxo rfz’ - 189 {kxu çkk¤fkuyu {kuf÷kðu÷k Mkk[k W¥khkuLkku zÙku fhðk{kt ykÔÞku su{kt y{khk çkk¤r{ºk zk¼e hksËeÃk «íkkÃk®Mkn, ¾uzk. ‘M{kxo rfz’ íkhefuLkwt MkL{kLk {u¤ðe Y. 201Lkwt ELkk{ Síku Au. ¾qçk ¾qçk yr¼LktËLk ‘M{kxo rfz’ - 189Lkk Mkk[k sðkçkku 1- RÂLËhk økktÄe 2- r[¥kku 3- MkkhLkkÚk 4- ¼hw[ 5- hks½kx
Lkku÷us ÍkuLk ! Ëuð¼k»kk MktMf]íkLku Mk{økú rðïLke ¼k»kkykuLke sLkLke {kLkðk{kt ykðu Au. fBÃÞwxh Mkku^xðuh {kxu Ãký íkuLku «kÚkr{f ¼k»kkLkku Ëhßòu ykÃkðk{kt ykÔÞku Au. ! [uMkLke þkuÄ ¼khík{kt ÚkE Au. ! rðïLkwt «Úk{ økúuLkkExLkk ÃkÚÚkhku{ktÚke çkLkkðu÷wt {trËh ¼khík{kt Au. íkr{÷LkkzwLkk íkktòðwh{kt çk]nËuïh {trËh ykðu÷wt Au. íkuLkk rþ¾h{kt 80 xLk økúuLkkExLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykÔÞku Au. hkshkò [kuÕÞLkk Mk{Þ{kt rLk{koý Ãkk{u÷wt yk {trËh Ãkkt[ ð»ko sux÷kt xqtfk Mk{Þøkk¤k{kt íkiÞkh ÚkÞwt níkwt. ! MkkÃkMkezeLke h{ík 13{e MkËe{kt frð ¿kkLkËuð îkhk þkuÄðk{kt ykðe níke. íkuLku {kufþkÃkx íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðíke níke. yk h{íke ÃkkA¤Lkku WÆu~Þ yu níkku fu Mkkhwt yk[hý fhLkkhk nt{uþkt Mðøko {u¤ðu Au, ßÞkhu yLkerík yk[hLkkhkLku ÃkwLk: sL{ Äkhý fhðku Ãkzu Au. ! rðïLkwt MkkiÚke Ÿ[wt r¢fux økúkWLz rn{k[÷ «Ëuþ{kt ykðu÷wt Au. íku 1893{kt çkktÄðk{kt ykÔÞwt níkwt. ËrhÞkLke MkÃkkxeÚke 2444 {exhLke Ÿ[kE Ähkðu Au. ! rðï{kt MkkiÚke ðÄw ÃkkuMx ykurVMk Ähkðíkku Ëuþ ¼khík Au. ! rðïLke «Úk{ ÞwrLkðŠMkxe íkûkþe÷k Au, suLke MÚkkÃkLkk E.Mk. Ãkqðuo 700{kt ÚkE níke. ÃkºkÔÞðnkhLkwt MkhLkk{wt : rfzTÍ ðÕzì, ÃkqŠíkrð¼køk, MktËuþ ¼ðLk, ÷kz MkkuMkkÞxe hkuz, y{ËkðkË-54.
CMYK
2
[wLLkwLku {wLLkwLku MkwÄe ÃknkU[ðk{kt {ËË fhku.
CMYK
yk r[ºk{kt Ãkkt[ íkVkðík hnu÷k Au íku þkuÄku.
MkkiÚke {kuxk {kýMk
yuf økk{ níkwt. yk økk{{kt ¼ku÷ku Lkk{Lkku swðkLk
hnu. {k-çkkÃk økwshe økÞu÷kt. økk{Lke þk¤k{kt Mkkík [kuÃkze ¼ýe ¾uíkh{kt fk{u ÷køke økÞu÷ku. ¼ku÷ku Mð¼kðu Mkh¤ yLku Ãkhøksw níkku. íku fkuE fk{ çkíkkðu íkku íkhík fhe Ëuíkku. õÞkhuÞ fkuELke MkkÚku ÍkÍe ÷ÃkAÃk Lk fhu. yu ¼÷ku çkk¤ðkíkko yuLkwt fk{ ¼÷wt. yuf ðkh yuLku rð[kh ykÔÞku fu {kuxk {kýMkLku íÞkt fk{ fheyu íkku ÷kufku ykÃkýkuÞ ¼kð ÃkqAu. økk{{kt {kuxku {kýMk íkku {w¾e s økýkÞ. ¼ku÷ku íkku Íx {w¾eLku ½uh økÞku. {w¾e ¾kx÷k Ãkh çkuMke nkufku Ãkeíkk níkk. Ãkøku ÷køke ¼ku÷kyu ðkík fhe, ‘ {w¾e çkkÃkk {khu ík{khe Mkuðk fhðe Au. {Lku ík{u Lkkufheyu hk¾e ÷ku.’ {w¾eLku Ãký yufkË fk{ fhLkkh ¼ku÷k suðk swðkLk {kýMkLke sYh níke. íku{ýu ¼ku÷kLku fk{u hk¾e ÷eÄku. nðu økk{{kt ¼ku÷kLkku ðx Ãkzðk ÷køÞku. yuf ðkh {w¾eLku ½uh íkk÷wfk {ÚkfuÚke {kuxk Mkknuçk ykÔÞk. {w¾e íku{Lku Mk÷k{ku ¼hðk ÷køÞk. yk òuELku y[kLkf yuf rËðMk {kuxk MkknuçkLkku ¼ku÷kLku ÚkÞwt fu nwt íkku {w¾eLku {kuxk {kýMk Äkhíkku níkku Ãký yk íkku {w¾e fhíkkt Ãký {kuxk Mkknuçk ÷køku Au. íkku Ëefhku çke{kh Ãkzâku. Ëðk¾kLku ÷E ÃkAe nwt þeË {w¾eLke [kfhe fhwt ykðk {kuxk {kýMkLke økÞk íkku Ãký Mkkòu Lk ÚkÞku. ykÚke [kfhe fheyu íkku ðx Ãkze òÞ. {kuxk Mkknuçk ¼økðkLkLkk {trËhu økÞk ¼ku÷kyu Ãku÷k MkknuçkLku MkeÄe s ðkík fhe. yLku [kuÄkh yktMkwyu hzðk ÷køÞk. MkknuçkLku Ãký ¼ku÷ku øk{e økÞku níkku. íku{Lku ½hfk{ {kxu LkkufhLke sYh níke. Mkknuçk ¼ku÷kLku ÃkkuíkkLke MkkÚku ½hu ÷E økÞk. þnuh{kt MkknuçkLkwt {kuxwt {fkLk níkwt. ½hu økkze Ãký ÃkAe {khkÚke ynª fk{ Lk ÚkkÞ .su {kuxk nkuÞ yu{Lke ¾he. ¼ku÷ku íkku MkknuçkLkku ðx òuE LkðkE ÃkkBÞku. [kfhe fheyu íkku s ÷kufku{kt ðx Ãkzu. rsÕ÷kðk¤k {kuxk Mkknuçk çku rËðMk hkufkÞk. MkknuçkLkk ½hu {w¾e suðk ½ýk ÷kufku fk{ {kxu ykðíkk ¼ku ÷ kyu íku{Lke MkhMk Mkh¼hk fhe yu{Lkwt rË÷ Síke níkk Lku MkknuçkLku Ãkøku ÷køkíkk níkk. yuf ðkh MkknuçkLku ÷eÄw t . ¼ku÷kyu ÃkkuíkkLkk {LkLke ðkík fhe. MkknuçkLku Ãký íÞkt rsÕ÷k {ÚkfuÚke {kuxk Mkknuçk ykÔÞk. ¼ku÷kLkk ¼ku ÷ k suðk yuf {kýMkLke sYh níke. yu{Lkku çktøk÷ku Mkknuçk íku{Lke ykøkíkkMðkøkíkk{kt Ãkze økÞk. yk òuE {ku x ku níkku . {kuxk Mkknuçku nk Ãkkze yux÷u ¼ku÷ku íkku ¼ku÷ku Vhe y[hs ÃkkBÞku. {Lkku{Lk rð[kh fhðk Mkknu ç kLke økkze{kt nh¾kíkku nh¾kíkku çkuMke økÞku. ÷køÞku fu nwt íkku yk MkknuçkLku {kuxk {kýMk {kLkíkku rsÕ÷k {Úkfu Mkknu çkLkku {kuxku çktøk÷ku níkku. yu òuE níkku. Ãký yk{Lkk fhíkktÞ {kuxk Mkknuçk íkku yk Au. íkku ¼ku÷ku LkðkE ÃkkBÞku. yktøkýu çkøke[ku níkku. çkøke[k{kt
MkqÞo{k¤kLkku Aêku økún r[ºk{kt htøk Ãkqhku. yk r[ºk{kt ykÃku÷e ðMíkwykuLke òuz çkLkkðku.
þrLk
nª[fku Ãký ¾hku. ¼ku÷kLku ÚkÞwt fu yk Mkknuçk fhíkkt fkuE {kuxk {kýMk nkuÞ s Lknª. ¼ku÷ku fk{{kt ÃkkðhÄku níkku. íkuýu ÃkkuíkkLkk fk{Úke ½hLkk MkkiLkkt rË÷ Síke ÷eÄkt. yuf ðkh hkßÞLkk fkuE {kuxk «ÄkLk rsÕ÷kLke {w÷kfkíku ykððkLkk níkk. þnuh{kt {kuxe Mk¼k ÚkðkLke níke.¼ku÷kLkk Mkknuçk ºký rËðMkÚke ËkuzÄk{ fhe hÌkk níkk. þnuh{kt {kuxe Mk¼k ÚkðkLke níke. ¾kðk {kxu Ãký
E.Mk. 1610{kt økur÷r÷Þkuyu xur÷MfkuÃkLke {ËËÚke þrLkLkk ð÷Þku òuÞk níkk. 1659{kt r¢ùLk nkuÃkuLsMko Lkk{Lkk z[ rð¿kkLkeyu xur÷MfkuÃk ðzu þrLkLkk ð÷Þku ðå[uLkku htøkÃkx yku¤ÏÞk níkk. þrLkLkku økún nkEzÙkusLk yLku rnr÷Þ{ Lkk{Lkk ðkÞwykuLkku çkLku÷ku Au. íku fË{kt Ãk]Úðe fhíkkt 755 økýku {kuxku Au. þrLkLkk ðkíkkðhý{kt 1800 rf{eLke ÍzÃku ÃkðLk VqtfkÞ Au. þrLkLku fw÷ 48 [tÿ Au. íkuLkk MkkiÚke {kuxk [tÿLkwt Lkk{ xkExLk Au. furMkLke yðfkþÞkLku 63 ÷k¾ rf{e Ëqh hneLku [tÿLke íkMkðehku ÍzÃke Au.
íku÷ðk¤ku fkøk¤ fu{ ÃkkhËþof çkLku Au?
ßÞkhu r[ºkku ËkuhðkLkkt nkuÞ íÞkhu ík{u AkÃkfkøk¤Lkku WÃkÞkuøk fhku Aku Lku Ãký òu AkÃkfkøk¤ Lk nkuÞ íÞkhu þuLkku WÃkÞkuøk fhku Aku? sðkçk ykðþu íku÷ðk¤k fkøk¤Lkku çkhkçkh Lku. MkkËk fkuhk fkøk¤Lke {ËËÚke ykhÃkkh LkÚke òuE þfkíkwt, fkhý fu íku yÃkkhËþof Au. MkkËk fkøk¤ Ãkh «fkþLkkt su rfhýku Ãkzu Au íkuLkwt ÃkhkðíkoLk ÚkkÞ Au yux÷u fu íku{ktÚke «fkþLkkt rfhýku ykhÃkkh LkÚke Lkef¤e þfíkkt. ÃkkAkt VUfkÞ Au. òu yu fkøk¤Lku íku÷ðk¤ku fhðk{kt ykðu íkku fkøk¤Lkkt rAÿku íku÷Lku þku»ku Au yLku Ãkrhýk{u «fkþLkkt rfhýku Mknu÷kEÚke íku{ktÚke ÃkMkkh ÚkE òÞ Au. íkuÚke íku÷ðk¤ku fkøk¤ ÃkkhËþof çkLku Au. yLku Mkh¤íkkÚke AkÃk Ãkkze þfkÞ Au.
½hu ykðíkk Lk níkk. yk òuE ¼ku÷kLku ÚkÞwt fu ykðLkkh «ÄkLk {khk Mkknuçk fhíkkt Ãký {kuxk {kýMk ÷køku Au. yu ðøkh {khk Mkknuçk yk{ nktV¤kVktV¤k Lk ÚkE òÞ. ¼ku÷kLke ðkík Mkk[e níke. yk¾k hkßÞLkk «ÄkLk {kuxk s fnuðkÞ. íkuyku ykÔÞk. íku{Lke økkzeLke ykøk¤ çku Lku ÃkkA¤ çku økkzeyku níke. Ãkku÷eMk ykøk¤ ÃkkA¤ ËkuzkËkuz fhíke níke. íkuyku økkze{ktÚke Lke[u QíkÞko íÞkhu ¼ku÷kLkk Mkknuçk íku{Lke Mkk{u økÞk yLku íku{Lku ðtËLk fÞkO. ¼ku÷ku íkku yk òuE s hÌkku. ¼ku÷kyu {Lk{kt rLkýoÞ fhe ÷eÄku fu yk Lkkufhe nðu Akuzðe. «ÄkLk sðk xkýu MkknuçkLku ½uh ÃkÄkÞko. ¼ku÷kyu MkhMk [k çkLkkðe. íku Ãkeíkkt s «ÄkLk ¾wþ ÚkE økÞk. íku{ýu ÃkqAâwt yk [k fkuýu çkLkkðe Auu. ¼ku÷ku ykøk¤ ykÔÞku Lku nkÚk òuzeLku çkkuÕÞku {U çkLkkðe Au. òu {Lku ík{khk ½hu ÷E òyku íkku hkus ykðe [k çkLkkðeþ. «ÄkLkLku ¼ku÷kLke ðkík øk{e økE. «ÄkLk ¾hu¾h ¼ku÷kLku økkze{kt yu{Lkk ½hu ÷E økÞk. ÃkkxLkøkh{kt «ÄkLk MkknuçkLkku çknw {kuxku çktøk÷ku níkku. ½h{kt çkÄe s Mkøkðz níke. ½ýkt çkÄk ykuhzk níkk. ½ýk Lkkufh Ãký níkk. Ëhðksu økwh¾ku ¾zuÃkøku [kufe fhíkku Ãknuhku ¼híkku níkku. ¼ku÷ku íkku yk çkÄwt òuE y[hs ÃkkBÞku. íkuLku ÚkÞwt fu nðu yk Mkknuçk fhíkkt íkku fkuE {kuxwt nkuE s Lkk þfu. y[kLkf yuf rËðMk {kuxk MkknuçkLkku Ëefhku çke{kh Ãkzâku. Ëðk¾kLku ÷E økÞk íkku Ãký Mkkòu Lk ÚkÞku. ykÚke {kuxk Mkknuçk ¼økðkLkLkk {trËhu økÞk yLku [kuÄkh yktMkwyu hzðk ÷køÞk. ¼økðkLkLke ÃkkMku çku nkÚk òuzeLku ËefhkLku Mkkòu fhðk rðLktíke fhðk ÷køÞk. yk òuELku ¼ku÷kLku ÚkÞwt fu {kuxk {kýMk hzu ¾hkt. ¼økðkLk s {kuxk Au. íku{Lkk fhíkkt fkuE {kuxwt LkÚke. íkku ÃkAe çkeòLke [kfhe þeË fhðe. ¼økðkLkLke s Mkuðk fu{ Lkk fhwt. Lku ¼ku÷ku ½h{kt fkuELku fþwt fÌkk rðLkk ¼økðkLkLke Mkuðk fhðk Lkef¤e Ãkzâku. - Lkxðh Ãkxu÷
Amzing Nests
W¾kýkt 1
2 3 4
ºký yûkhLkwt {khwt Lkk{, íku{kt fhíkkt Mkki ykhk{, Ãknu÷ku yûkh fkZe Lkk¾ku íkku çku fhíkkt Mkkt¼¤ðkLkwt fk{.
{khku íkku Lkkþ LkÚke, ÷kufkuLku nwt ðnU[wt Awt ¿kkLk, {khe Mkkuçkík hk¾ku íkku ÚkkÞ ËwrLkÞk{kt ík{khwt MkL{kLk. Ãkøk Au Ãký MkkÚk¤ LkÚke, {kÚkwt Au Ãký [nuhku LkÚke. ðkík fhðk{kt WÃkÞkuøke Ãký nwt ðkíkkurzÞku LkÚke, fËLke fkuE Mkh¾k{ýe Lkrn, nkÚk{kt hne þfwt Ãký òrzÞku Lkrn.
Weaver birds take great care to weave their beautiful nests, which hang from tree branches.
Flamingo builds their nests by forming
a mound of mud in the lakes in which they breed. The mound is then hollowed out tostore the eggs. The nests are high enough so they cannot become floded and are built closely together in a colony.
CMYK
xÃkfkt òuzku yLku htøk Ãkqhku.
3
þrLkðkh k 3 sw÷kR k 2010
þrLkðkh k 3 sw÷kR k 2010
p sðkçk : 1- {fkLk, 2- ÃkwMíkf 3- rçk÷kzeLkk xkuÃk, 4- VkuLk
6
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
ðhMkkË yLku hk»xÙeÞ Ãkûke
{nkLkw¼kðLku {¤ku
fhwýk{qŠík {Äh xuhuMkk MxuåÞw ykuV r÷çkxeo
CMYK
J
J
J
J
J
J
rðïLkk MkkiÚke Ÿ[k MxuåÞw yux÷u fu rþÕÃk íkhefu MxuåÞw ykuV r÷çkxeoLkwt Lkk{ òýeíkwt níkwt. MxuåÞw ykuV r÷çkxeoLkku yÚko ÚkkÞ Au- MðíktºkíkkLke Ëuðe. 1886Lke Mkk÷{kt £kLMku íku y{urhfkLku ¼ux ykÃÞwt níkwt. yurV÷ xkðhLke rzÍkELk su{ýu íkiÞkh fhe níke íku økwMíkkð yurV÷u r÷çkxeoLke rzÍkELk{kt ½ýe {n¥ðLke ¼qr{fk ¼sðe níke. £kLMkLkk £uzrhf ykuøkMx çkkÚkkuoÕze, su{Lku yk rþÕÃk y{urhfkLku ykÃkðkLkku rð[kh ykÔÞku níkku. íku{ýu yk MxuåÞw {kxu íku{Lke {kíkkLkk [nuhkLku æÞkLk{kt hkÏÞku níkku. yk rþÕÃkLke Ÿ[kE 46 {exh Au. rþÕÃkLkk nkÚk{kt su {þk÷ Au íku 14 {exh Ÿ[e Au. yk rþÕÃkLkk {kÚkk Ãkh su íkks Au, íku{kt Mkkík rfhýku hnu÷kt Au, suLkku yÚko Ãk]Úðe ÃkhLkk Mkkík Mk{wÿkuLkkt «íkef yuðku ÚkkÞ Au.
‘{ÄhLkwt rçkhwË yu {khk {kxu Mkðo©uc MkL{kLk Au.’ yk þçËku Au {Äh xuhuMkkLkk. {Äh xuhuMkkLku Mktík íkhefu MktçkkuÄðk{kt ykðu Au. fkfk fk÷u÷fhLku su heíku MkðkE økwshkíke fnuðk{kt ykðu Au íku s heíku {Äh xuhuMkk yu MkðkÞk ¼khíkeÞ Au. íku{Lkku sL{ {uMkuzkurLkÞk 26 ykuøkMx, 1910{kt ÚkÞku níkku yLku íku{Lkwt Lkk{ yuøLke økkuLÍk çkkuÍkrnÞw níkwt. íkuyku £uL[ Mktík xuhuMkk {kŠxLkÚke ¾qçk «¼krðík ÚkÞk níkk yLku íku{ýu íku{Lkwt Lkk{ Ãký xuhuMkk hkÏÞwt. f÷f¥kk{kt íkuyku rþrûkfk íkhefu ykÔÞkt níkkt. ynªLke MkUx {uhe nkEMfw÷{kt 20 ð»ko MkwÄe rþrûkfk íkhefu
Vhs çkòðe yLku ynª s íku{Lke fkhrfËeo y™u SðLkLku ð¤ktf {éÞku. íkuyku f÷f¥kkLkk ÷kufkuLke ËÞLkeÞ nk÷ík yLku Ëkhwý økheçkeÚke rð[r÷ík ÚkE økÞkt níkkt. íku{ýu íku{Lkwt SðLk yk ÷kufkuLke Mkuðk{kt Mk{ŠÃkík fhðkLkwt Lk¬e fÞwO. íku{ýu þuhe{kt hnuíkkt yLku þk¤kyu Lk síkk çkk¤fkuLku ¼ýkððkLke þYykík fhe yLku yk {kxu íku{ýu r{þLkhe ykuV [urhxeLke MÚkkÃkLkk fhe. ûkÞ yLku fwchkuøkÚke Ãkezkíkk ÷kufku {kxu íku{ýu rLk{o÷ ÓËÞLkk{Lke MktMÚkkLke MÚkkÃkLkk fhe níke, su yksu Ãký fkÞohík Au. ÃkkuÃk ßnkuLk Ãkku÷-2 yu íku{Lku MktíkLkwt WÃkLkk{ ykÃÞwt níkw. {Äh xuhuMkkLku íku{ýu fhu÷kt MkuðkfkÞkuo çkË÷ þktrík {kxuLkwt Lkkuçk÷ Ãkkrhíkkur»kf 1979{kt ykÃkðk{kt ykÔÞwt níkwt. ËÞk yLku fhwýkLke {qŠíkMk{k {Äh xuhuMkk 1997{kt {]íÞw ÃkkBÞkt.
{kuh
Äq{fuíkw yu MkqÞo{k¤kLkku s yuf ¼køk Au yLku
ÃkqtArzÞk íkkhk íkhefu yku¤¾kíkk Äq{fuíkw
íkuLke ÷ktçke÷[f ÃkqtAzeLkk fkhýu ½ýk ÷kufku íkuLku ÃkqtArzÞku íkkhku fnu Au. Äq{fuíkwLkwt hnMÞ Wfu÷ðk{kt Mkki«Úk{ yLku {n¥ðLkku Vk¤ku yuz{tz nu÷u (1656-1742) Lkk{Lkk ¾økku¤þk†eyu ykÃÞku níkku. Äq{fuíkw y[kLkf ykfþ{kt Ëu¾kÞ Au. Úkkuzkf {rnLkkyku MkwÄe økwshkík{kt ½ýe yiríknkrMkf íku MkkiLkwt æÞkLk ¾U[u Au yLku ÃkAe E{khíkku ykðu÷e Au. hwÿ íku yá~Þ ÚkE òÞ Au. íkuLkk {nk÷Þ ykðwt s yuf fkhýu ½ýkt ð»kkuo MkwÄe y¼ý yiríknkrMkf MÚkkÃkíÞ Au. hwÿ ÷kufku Äq{fuíkwLku òuELku {nk÷Þ W¥kh økwshkíkLkk øk¼hkE síkk níkk. rMkØÃkwh{kt ykðu÷wt Au. rMkØÃkwh ykfkþ{kt yu Ëu¾kÞ íÞkhu ÃkkxýÚke LkSf ykðu÷wt Au. 1000 fkuE yrLkü ykÃkr¥k ykðe ð»ko Ãkqðuo Ãkkxý yu økwshkíkLkwt Ãkzþu, íkuðe {kLÞíkkÚke ÃkkxLkøkh níkwt. Mkku÷tfe ðtþLkk ÷kufku ¼Þr¼ík Úkíkk níkk. þkMkf {q¤hks Mkku÷tfeyu E.Mk. Ãkqðuo Ãkhtíkw nðu Äq{fuíkw rðþu 944{kt hwÿ {nk÷Þ çktÄkÔÞwt níkwt. ½ýe ði¿kkrLkf {krníke 1024Lke Mkk÷{kt íku{ýu rþð {trËh «kÃík ÚkE þfe Au. íkuLkkÚke nu÷uyu Wfu÷e ykÃÞwt níkwt. çktÄkÔÞwt níkwt. rþð {trËh çktÄkÔÞwt zhðkLke sYh hne LkÚke. Äq{fuíkw yu MkqÞoLkk fw¤Lkku s yuf MkÇÞ Au yLku íku nkuðk Aíkkt yk E{khíkLkwt çkktÄfk{ nu÷uyu 1682Lke Mkk÷{kt çknw ËqhLkk ytíkhÚke ykðu Au. Võík MkqÞoLkk s Lknª, Ãkhtíkw 1043 MkwÄe Ãkqhwt Lknkuíkwt ÚkÞwt. 175 LkshkuLksh Äq{fuíkw çkeò økúnkuLkk økwhwíðkf»koýLke Ãký Äq{fuíkwLke fûkk Ãkh ð»ko çkkË rMkØhks sÞ®Mknu yk rLknkéÞku, íku Ãknu÷kt 1456, Úkku z ef yMkh íkku ÚkkÞ Au s. MkkiÚke {kuxku økún økwhw nkuðkÚke E{khíkLkwt çkktÄfk{ Ãkqhwt fhkÔÞwt 1531 yLku íkuLke MkkiÚke ðÄkhu yMkh níkwt. hwÿ {nk÷Þ{kt ºký {k¤ 1607Lke Mkk÷{kt Äq{fuíkw Ãkh ÚkkÞ Au. MkqÞoLke MkkÞLMk xkuf ykðu÷k Au. y™u 48 Míkt¼ Ãkh íku Ãký Äqf{uíkw Ëu¾kÞku fûkk{kt VhLkkh Äq{fuíkwLke Q¼wt fhðk{kt ykÔÞwwt Au. hwÿ níkku. su «{kýu swËk swËk økúnkuLkku fûkk økw h w L kk fkhýu çkË÷kE nkuðkLkk Ëk¾÷k Ãký LkkUÄkÞk {nk÷Þ{kt «ðuþðk {kxu [kh MkqÞoLke ykswçkksw Ãkrh¼ú{ý Au yLku íku L kk ÷eÄu Äq { fu í kw L kku MkqÞoLke ykswçkksw VhðkLkku rËþkyku{kt [kh fhðkLkku Mk{Þøkk¤ku Lk¬e nkuÞ Au, Ãkrh¼ú { ýfk¤ Úkku z ku f çkË÷kE þfu Au, Ãkhtíkw íku òu «ðuþîkh ykðu÷kt Au íku s «{kýu Äq{fuíkw Ãký Ëh 75 fu 76 økw h w L ke LkSf òÞ íkku ! íku{s 11 sux÷kt ð»kuo ykfkþ{kt Ëu¾kÞ Au. nu÷uyu ‘þq{ufh-÷uðe’ Äq{fuíkwLke Ãkrh¼ú{ý fûkk økwhwLke LkkLkkt-{kuxkt økýíkhe {ktzeLku fÌkwt níkwt fu nðu ÃkAe 76 yu x ÷e LkSf ÃknkU[þu fu suLkk fkhýu íku økwhw Ãkh s rþð{trËh ð»ko çkkË 1758Lke Mkk÷{kt Ëu¾kþu. íkuLke yu yÚkzkE Ãkzþu, yuðwt økrýík 1993Lke þYykík {ktzðk{kt ykðu÷kt Au. økýíkhe Mkk[e Ãkze níke. ykÚke rzMkuBçkh ykÔÞw t níkw t. íku {wsçk sw÷kE 1994Lkk çkeò Ãk¾ðkrzÞk{kt 1758{kt «Úk{ Ëu¾kÞu÷ku yLku {k[o 1759{kt ‘þq { u f h ÷u ðe 9’ Lkk{Lkk Äq{fuíkwLkk 21 xwfzkyku økwhwLkk MkqÞoLke LkSf ÃknkU[u÷ku yu Äq{fuíkw ‘nu÷uLkk Äq{fuíkw’ økú n MkkÚku yÚkzkÞk níkk. yk Äq{fuíkwLkk Ãknu÷k xwfzkLke íkhefu yku¤¾kÞku. Äq{fuíkw õÞktÚke ykðu Au yLku õÞkt Ãk] Ú ðeLke Mkhu h kþ 60 fhkuz rf.{e. Ëqh ykðu÷k økwhw òÞ Au, íku{ s Vhe ÃkkAku íku õÞkhu Ëu¾kþu íku hnMÞ
hwÿ {nk÷Þ
ð»kkoÉíkwLkk ykøk{LkLke ðkík nkuÞ yLku {kuh ÞkË íkuyku f¤k fhu Au íÞkhu íku{Lke ÷tçkkE ðÄeLku 70Úke 90 Lk ykðu yuðwt íkku çkLku s Lknª. {kuh fuðwt çkku÷u Au yu{ #[Lke nkuÞ Au. {kuh yuf yuðwt Ãkûke Au su ÷ktçkku Mk{Þ ÃkqAðk{kt ykðu íkku íkhík s ík{u sðkçk ykÃkþku fu MkwÄe Qze þfíkwt LkÚke. íku{Lkwt hnuXký {kuxu ¼køku ð]ûk s xunwf... xunwf... Ãký {kuh xunwf xunwfLkk xnwfk MkkÚku nkuÞ Au yÚkðk íkku s{eLk Ãkh òuðk {¤u Au. {kuhLkwt ðsLk [ku{kMkk{kt {un... {un... yu{ çkku÷íkk nkuÞ Au. {un yux÷u 4Úke 6 rf÷kuøkúk{ sux÷wt nkuÞ Au. Zu÷Lke ÷tçkkE {kuh ðhMkkË. ßÞkhu Ãký ðhMkkË ykððkLkku nkuÞ íkuLke yøkkW fhíkkt ykuAe nkuÞ Au. yux÷u fu íku ðÄw{kt ðÄw 38 #[ {kuh íku{Lke þi÷e{kt {un (ðhMkkË ykð)Lkku MkkË ykÃkíkk ÷tçkkE Ähkðu Au yLku íkuLkwt ðsLk Ãký 2Úke 4 rf÷kuøkúk{ nkuÞ Au. nðu ßÞkhu Ãký {kuhLkku yðks Mkt¼¤kÞ íÞkhu sux÷wt nkuÞ Au. {kuh yLku Zu÷{kt íkVkðík yu Au fu {kuh æÞkLkÚke íku{Lkku xnwfku Mkkt¼¤òu. {kuh yu ¼khíkLkwt f¤k fheLku Lkk[u Au, ßÞkhu Zu÷ LkÚke Lkk[íke. Zu÷Lkkt hk»xÙeÞ Ãkûke Au. {kuhLkkt ÃkªAkt yu {kuhLke MkwtËhíkkLkwt ÃkªAkt {kuhLkkt ÃkªAkt fhíkkt LkkLkkt nkuÞ Au. {kuhLke zkuf Ãkh ¼qhku htøk òuðk {¤u Au, íkku Zu÷Lke zkuf ÷e÷k htøkLke nkuÞ fkhý Au. {kuhLkkt ÃkªAkt rðrðÄ htøkku Au. {kuh Zu÷Lku ykf»koðk {kxu f¤k fhu Ähkðu Au. ßÞkhu íku yk ÃkªAkt st ø k÷çkw f Au yLku Zu÷ {kuhLke ÃkMktËøke fhu Au. Vu÷kðeLku Lkk[ fhu Au íkuLku ykÃkýu {kuh Mkkík «fkhLkk swËk swËk yðks f¤k íkhefu yku¤¾eyu Aeyu. yu{ fkZe þfu Au , ßÞkhu Zu÷ A «fkhLkk yðks fkZe þfu fnuðk{kt ykðu Au fu [kíkf íkku ðhMkkËLke hkn òuðu su Au . ¼e÷ku L ke yu f òrík {Þqhe{kt {kuhLku Ãkrðºk {kLkeLku Au, Ãký {kuh íkku ðhMkkËLku {kýu Au. yux÷u fu {kuh Mkk{kLÞ heíku ðhMkíkkt ðhMkkË{kt f¤k fhíkkt ðÄw òuðk íkuLke Ãkqò fhðk{kt ykðu Au. {kuh yLku Zu÷ LkkLkkt Sðstíkw, yLkksLkk Ëkýk yLku {¤u Au. {kuhLke ÃkqtAze yufË{ LkkLkfze yLku fÚÚkE htøkLke nkuÞ Au. {kuhLkkt ÃkªAkt MkVuË htøkLke MxÙku suðe V¤ku ¾kÞ Au. [¢ðíkeo hkò [tÿøkwÃík {kiÞo su ðtþÚke MktçktÄ Ähkðu Ëu¾kíke ÷ktçke Mk¤e Ãkh økkuXðkÞu÷kt nkuÞ Au, su{kt Au íku {kiÞo ðtþLkwt Lkk{ {Þqh yux÷u fu {kuh ÃkhÚke Ãkzâwt òtçk÷e, ¼qhku yLku ÷e÷ku htøk nkuÞ Au. {kuhLku þYykík{kt Au . íku {Lkk Ãkqðoòu {kuhLku Ãkk¤ðkLkk þku¾eLk níkk, íkuÚke 20 sux÷kt ÃkªAkt nkuÞ Au, su ykøk¤ síkkt ðÄeLku 200 íku { Lkk ðtþLkwt Lkk{ {kiÞo Ãkzâwt níkwt yu{ {kLkðk{kt ykðu yLku íkuÚke ðÄw MktÏÞk{kt òuðkt {¤u Au. {kuhLkkt ÃkªAktLku Au . Ëu ð e MkhMðíke y™u ¼økðkLk fkŠíkfuÞLkwt ðknLk {kuh y{wf ÷kufku þwfLkðtíkkt {kLku Au íkku y{wf ÷kufku íkuLku Au. {kuh yu çkÄkt s Ãkûkeyku{kt ykf»kof Au, íkuÚke íkuLkkt yÃkþwfrLkÞk¤ {kLku Au. {kuh ¼khík, ©e÷tfk yLku y{wf yurþÞkE Ëuþku{kt s ÃkªAkt {kxu yLku íkuLku ðu[eLku ®f{ík {u¤ððk {kxu íkuLkku rþfkh fhðk{kt ykðu Au. suLkk fkhýu òuðk {¤u Au. Lkh ÃkûkeLku {kuh íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu íku{Lke MktÏÞk{kt Äehu Äehu ½xkzku Au, ßÞkhu {kËk ÃkûkeLku Zu÷ íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu LkkUÄkE hÌkku Au. Au. {kuh 40Úke 46 #[ ÷ktçkk nkuÞ Au. ßÞkhu
MkkÚkuLke x¬hÚke 1,930 rf.{e.Lkku yøkLkøkku¤ku ÃkuËk ÚkÞku níkku. yk «Úk{ xwfzku 2,00,000 rf.{e.Lkk ðuøkÚke økwhw MkkÚku yÚkzkÞku níkku. yu ÃkAe Ãkkt[ rËðMk MkwÄe ÷øk¼øk A-A f÷kfLkk ytíkhu Äq{fuíkwLkk ¼tøkkh (xwfzkyku) økwhw MkkÚku yÚkzkÞk níkk. Ãkkt[{ku xwfzku økwhw MkkÚku yÚkzkÞku íÞkhu íkku økwhwLkk økún{kt yzÄe Ãk]Úðe sux÷k Ÿzk ¾kzk Ãkze økÞk níkk. Äq{fuíkwykuLkku 30 ð»ko MkwÄe Mk½Lk yÇÞkMk fhLkkh ði¿kkrLkf-¾økku¤þk†e þq{ufhLke {kLÞíkk yLkwMkkh ÷øk¼øk çku nòh Äq{fuíkwyku ykfkþ{kt ½q{e hÌkk Au. ÃkwhkíkLkfk¤{kt Äq{fuíkwyku rðþu ÷kufkuLkk {Lk{kt su zh níkku íku {nËtþu nðu Ëqh ÚkÞku sýkÞ Au. ¼ýu÷k ÷kufkuLku nðu Mk{òE økÞwt Au fu 4.5 yçks ð»ko Ãknu÷kt MkqÞo{k¤k íkiÞkh ÚkE íÞkhu çkkfe çk[u÷k ÃkËkÚkkuo{ktÚke Äq{fuíkw çkLÞk Au. ðkMíkð{kt íkuyku çkhV, Äq¤, ðkÞwyku yLku LkkLkk-{kuxk fýkuLkk çkLku÷k yuf Ãkkøk÷ ( zkuõxhLku ) : zkuõxh yLku fux÷kf rf.{e. ykfkhLkk ÚkeS økÞu÷k Mkknuçk {Lku Ëktík ðøkhLkwt fqíkhwt fhzâwt ÃkÚÚkhku-¾zfku Au. íku ßÞkhu MkqÞoLke LkSf Au. ÃknkU[u Au íÞkhu økh{eÚke íkÃke sELku íku{Lkk zkuõxh : Úkkuze ðkh çkuMkku nwt ík{Lku ÃkkA¤Lkk ¼køk{kt ÷kϾku rf.{e. ÷ktçke ÃkqtAze MkkuÞ ðøkhLkkt [kiË ELsuõþLk {qfe suðku ykfkh Ëu¾kÞ Au. nu÷e Äq{fuíkwLke ÃkqtAze Ëô Awt. ºký fhkuz rf.{e. ÷ktçke nkuðkLkwt hurzÞku xur÷MfkuÃk îkhk rþûkfu ðøko{kt rLkçktÄ ÷¾ðk ykÃÞku. fhkÞu÷k yÇÞkMk ÃkhÚke sýkÞwt níkwt. rð»kÞ níkku yk¤Mk yux÷u þwt. Mkkðhýe suðe Ëu¾kíke yk ÃkqtAzeLke òzkE çkçk÷wyu ºký ÃkkLkkt fkuhkt Akuzâkt yLku 10 nòh rf.{e. sux÷e nkuðkLkwt Ãký [kuÚkk ÃkkLku ÷ÏÞwt yk¤Mk íku ykLkwt MktþkuÄfkuyu sýkÔÞwt níkwt. Lkk{. {u 2004{kt MktæÞkfk¤u Ãkrù{ rûkríks Ãkh çku Äq{fuíkwyku (Äq{fuík ¢{ktf Mkezkuõxh (ËËeoLku ): òu ík{u ¾hu¾h 2001 õÞq- 4 yLku r÷rLkyuh Mke- 2002 rLkhkuøke Úkðk EåAíkk nku íkku ík{khu xe- 7) yuf MkkÚku Ëu¾kÞk níkk. íku ÃkAe ¾qçk fk¤S hk¾ðe Ãkzþu. hkus íku{Lkwt íkus {tË Ãkze síkkt Ëu¾kíkk çktÄ ÚkE þkf¼kSLkku MkqÃk s Ãkeðku Ãkzþu. økÞk níkk. ËËeo : nk yu íkku Ãkeþ Ãký Ãknu÷kt yu íkku Äq{fuíkw Ãk]Úðe MkkÚku ËMk ÷k¾ ð»kuo fnku fu s{íkkt Ãknu÷kt ÃkeðkLkku fu sBÞk yufkË ð¾ík s xfhkÞ Au. ßÞwhkrMkf ÃkAe. ÞwøkLkkt zkÞLkkMkkuh yLku yLÞ «kýeyku ykðe s fkuE x¬hÚke Lkkþ ÃkkBÞkt nkuðkLkku íkfo fhðk{kt ykðu Au.
÷k®Vøk çkuøk
r[Lxw : ÃkÃÃkk E†e þwt fk{ fhu Au. ÃkÃÃkk : E†e fh[÷eyku Ëqh fhðkLkwt fk{ fhu. r[Lxw : íkku ÃkÃÃkk ËkËeLkk [nuhk Ãkh Ãký Úkkuze E†e Vuhðe Ëku Lku yu{Lke fh[÷eyku Ãký Ëqh ÚkE òÞ. {wÒkw : ÃkÃÃkk yk çkÄkt {kýMkku yuf s ËzkLke ÃkkA¤ fu{ Ëkuzâk fhu Au. ÃkÃÃkk : çkuxk økku÷ fhðk {kxu. r[Lxw : Ãký ÃkÃÃkk Ëzku íkku Ãknu÷uÚke s økku¤ íkku Au. uyuf r¼¾khe yuf †e ÃkkMku ykÔÞku yLku çkkuÕÞku : çknuLk {Lku {nuhçkkLke fheLku yuf YrÃkÞku ykÃkþku? AuÕ÷kt ºký rËðMkÚke ¾kÄwt LkÚke. çknuLk : Ãký ÃkAe yuf YrÃkÞkÚke þwt ykðþu yLku nwt ðÄkhu YrÃkÞk Lknª ykÃke þfwt. r¼¾khe : yhu, {khu íkku {kÁt ðsLk fhkðeLku òuðwt Au fu fux÷wt ½xâwt Au ?
CMYK
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
[wLLkwLku {wLLkwLku MkwÄe ÃknkU[ðk{kt {ËË fhku.
CMYK
yk r[ºk{kt Ãkkt[ íkVkðík hnu÷k Au íku þkuÄku.
MkkiÚke {kuxk {kýMk
yuf økk{ níkwt. yk økk{{kt ¼ku÷ku Lkk{Lkku swðkLk
hnu. {k-çkkÃk økwshe økÞu÷kt. økk{Lke þk¤k{kt Mkkík [kuÃkze ¼ýe ¾uíkh{kt fk{u ÷køke økÞu÷ku. ¼ku÷ku Mð¼kðu Mkh¤ yLku Ãkhøksw níkku. íku fkuE fk{ çkíkkðu íkku íkhík fhe Ëuíkku. õÞkhuÞ fkuELke MkkÚku ÍkÍe ÷ÃkAÃk Lk fhu. yu ¼÷ku çkk¤ðkíkko yuLkwt fk{ ¼÷wt. yuf ðkh yuLku rð[kh ykÔÞku fu {kuxk {kýMkLku íÞkt fk{ fheyu íkku ÷kufku ykÃkýkuÞ ¼kð ÃkqAu. økk{{kt {kuxku {kýMk íkku {w¾e s økýkÞ. ¼ku÷ku íkku Íx {w¾eLku ½uh økÞku. {w¾e ¾kx÷k Ãkh çkuMke nkufku Ãkeíkk níkk. Ãkøku ÷køke ¼ku÷kyu ðkík fhe, ‘ {w¾e çkkÃkk {khu ík{khe Mkuðk fhðe Au. {Lku ík{u Lkkufheyu hk¾e ÷ku.’ {w¾eLku Ãký yufkË fk{ fhLkkh ¼ku÷k suðk swðkLk {kýMkLke sYh níke. íku{ýu ¼ku÷kLku fk{u hk¾e ÷eÄku. nðu økk{{kt ¼ku÷kLkku ðx Ãkzðk ÷køÞku. yuf ðkh {w¾eLku ½uh íkk÷wfk {ÚkfuÚke {kuxk Mkknuçk ykÔÞk. {w¾e íku{Lku Mk÷k{ku ¼hðk ÷køÞk. yk òuELku y[kLkf yuf rËðMk {kuxk MkknuçkLkku ¼ku÷kLku ÚkÞwt fu nwt íkku {w¾eLku {kuxk {kýMk Äkhíkku níkku Ãký yk íkku {w¾e fhíkkt Ãký {kuxk Mkknuçk ÷køku Au. íkku Ëefhku çke{kh Ãkzâku. Ëðk¾kLku ÷E ÃkAe nwt þeË {w¾eLke [kfhe fhwt ykðk {kuxk {kýMkLke økÞk íkku Ãký Mkkòu Lk ÚkÞku. ykÚke [kfhe fheyu íkku ðx Ãkze òÞ. {kuxk Mkknuçk ¼økðkLkLkk {trËhu økÞk ¼ku÷kyu Ãku÷k MkknuçkLku MkeÄe s ðkík fhe. yLku [kuÄkh yktMkwyu hzðk ÷køÞk. MkknuçkLku Ãký ¼ku÷ku øk{e økÞku níkku. íku{Lku ½hfk{ {kxu LkkufhLke sYh níke. Mkknuçk ¼ku÷kLku ÃkkuíkkLke MkkÚku ½hu ÷E økÞk. þnuh{kt MkknuçkLkwt {kuxwt {fkLk níkwt. ½hu økkze Ãký ÃkAe {khkÚke ynª fk{ Lk ÚkkÞ .su {kuxk nkuÞ yu{Lke ¾he. ¼ku÷ku íkku MkknuçkLkku ðx òuE LkðkE ÃkkBÞku. [kfhe fheyu íkku s ÷kufku{kt ðx Ãkzu. rsÕ÷kðk¤k {kuxk Mkknuçk çku rËðMk hkufkÞk. MkknuçkLkk ½hu {w¾e suðk ½ýk ÷kufku fk{ {kxu ykðíkk ¼ku ÷ kyu íku{Lke MkhMk Mkh¼hk fhe yu{Lkwt rË÷ Síke níkk Lku MkknuçkLku Ãkøku ÷køkíkk níkk. yuf ðkh MkknuçkLku ÷eÄw t . ¼ku÷kyu ÃkkuíkkLkk {LkLke ðkík fhe. MkknuçkLku Ãký íÞkt rsÕ÷k {ÚkfuÚke {kuxk Mkknuçk ykÔÞk. ¼ku÷kLkk ¼ku ÷ k suðk yuf {kýMkLke sYh níke. yu{Lkku çktøk÷ku Mkknuçk íku{Lke ykøkíkkMðkøkíkk{kt Ãkze økÞk. yk òuE {ku x ku níkku . {kuxk Mkknuçku nk Ãkkze yux÷u ¼ku÷ku íkku ¼ku÷ku Vhe y[hs ÃkkBÞku. {Lkku{Lk rð[kh fhðk Mkknu ç kLke økkze{kt nh¾kíkku nh¾kíkku çkuMke økÞku. ÷køÞku fu nwt íkku yk MkknuçkLku {kuxk {kýMk {kLkíkku rsÕ÷k {Úkfu Mkknu çkLkku {kuxku çktøk÷ku níkku. yu òuE níkku. Ãký yk{Lkk fhíkktÞ {kuxk Mkknuçk íkku yk Au. íkku ¼ku÷ku LkðkE ÃkkBÞku. yktøkýu çkøke[ku níkku. çkøke[k{kt
MkqÞo{k¤kLkku Aêku økún r[ºk{kt htøk Ãkqhku. yk r[ºk{kt ykÃku÷e ðMíkwykuLke òuz çkLkkðku.
þrLk
nª[fku Ãký ¾hku. ¼ku÷kLku ÚkÞwt fu yk Mkknuçk fhíkkt fkuE {kuxk {kýMk nkuÞ s Lknª. ¼ku÷ku fk{{kt ÃkkðhÄku níkku. íkuýu ÃkkuíkkLkk fk{Úke ½hLkk MkkiLkkt rË÷ Síke ÷eÄkt. yuf ðkh hkßÞLkk fkuE {kuxk «ÄkLk rsÕ÷kLke {w÷kfkíku ykððkLkk níkk. þnuh{kt {kuxe Mk¼k ÚkðkLke níke.¼ku÷kLkk Mkknuçk ºký rËðMkÚke ËkuzÄk{ fhe hÌkk níkk. þnuh{kt {kuxe Mk¼k ÚkðkLke níke. ¾kðk {kxu Ãký
E.Mk. 1610{kt økur÷r÷Þkuyu xur÷MfkuÃkLke {ËËÚke þrLkLkk ð÷Þku òuÞk níkk. 1659{kt r¢ùLk nkuÃkuLsMko Lkk{Lkk z[ rð¿kkLkeyu xur÷MfkuÃk ðzu þrLkLkk ð÷Þku ðå[uLkku htøkÃkx yku¤ÏÞk níkk. þrLkLkku økún nkEzÙkusLk yLku rnr÷Þ{ Lkk{Lkk ðkÞwykuLkku çkLku÷ku Au. íku fË{kt Ãk]Úðe fhíkkt 755 økýku {kuxku Au. þrLkLkk ðkíkkðhý{kt 1800 rf{eLke ÍzÃku ÃkðLk VqtfkÞ Au. þrLkLku fw÷ 48 [tÿ Au. íkuLkk MkkiÚke {kuxk [tÿLkwt Lkk{ xkExLk Au. furMkLke yðfkþÞkLku 63 ÷k¾ rf{e Ëqh hneLku [tÿLke íkMkðehku ÍzÃke Au.
íku÷ðk¤ku fkøk¤ fu{ ÃkkhËþof çkLku Au?
ßÞkhu r[ºkku ËkuhðkLkkt nkuÞ íÞkhu ík{u AkÃkfkøk¤Lkku WÃkÞkuøk fhku Aku Lku Ãký òu AkÃkfkøk¤ Lk nkuÞ íÞkhu þuLkku WÃkÞkuøk fhku Aku? sðkçk ykðþu íku÷ðk¤k fkøk¤Lkku çkhkçkh Lku. MkkËk fkuhk fkøk¤Lke {ËËÚke ykhÃkkh LkÚke òuE þfkíkwt, fkhý fu íku yÃkkhËþof Au. MkkËk fkøk¤ Ãkh «fkþLkkt su rfhýku Ãkzu Au íkuLkwt ÃkhkðíkoLk ÚkkÞ Au yux÷u fu íku{ktÚke «fkþLkkt rfhýku ykhÃkkh LkÚke Lkef¤e þfíkkt. ÃkkAkt VUfkÞ Au. òu yu fkøk¤Lku íku÷ðk¤ku fhðk{kt ykðu íkku fkøk¤Lkkt rAÿku íku÷Lku þku»ku Au yLku Ãkrhýk{u «fkþLkkt rfhýku Mknu÷kEÚke íku{ktÚke ÃkMkkh ÚkE òÞ Au. íkuÚke íku÷ðk¤ku fkøk¤ ÃkkhËþof çkLku Au. yLku Mkh¤íkkÚke AkÃk Ãkkze þfkÞ Au.
½hu ykðíkk Lk níkk. yk òuE ¼ku÷kLku ÚkÞwt fu ykðLkkh «ÄkLk {khk Mkknuçk fhíkkt Ãký {kuxk {kýMk ÷køku Au. yu ðøkh {khk Mkknuçk yk{ nktV¤kVktV¤k Lk ÚkE òÞ. ¼ku÷kLke ðkík Mkk[e níke. yk¾k hkßÞLkk «ÄkLk {kuxk s fnuðkÞ. íkuyku ykÔÞk. íku{Lke økkzeLke ykøk¤ çku Lku ÃkkA¤ çku økkzeyku níke. Ãkku÷eMk ykøk¤ ÃkkA¤ ËkuzkËkuz fhíke níke. íkuyku økkze{ktÚke Lke[u QíkÞko íÞkhu ¼ku÷kLkk Mkknuçk íku{Lke Mkk{u økÞk yLku íku{Lku ðtËLk fÞkO. ¼ku÷ku íkku yk òuE s hÌkku. ¼ku÷kyu {Lk{kt rLkýoÞ fhe ÷eÄku fu yk Lkkufhe nðu Akuzðe. «ÄkLk sðk xkýu MkknuçkLku ½uh ÃkÄkÞko. ¼ku÷kyu MkhMk [k çkLkkðe. íku Ãkeíkkt s «ÄkLk ¾wþ ÚkE økÞk. íku{ýu ÃkqAâwt yk [k fkuýu çkLkkðe Auu. ¼ku÷ku ykøk¤ ykÔÞku Lku nkÚk òuzeLku çkkuÕÞku {U çkLkkðe Au. òu {Lku ík{khk ½hu ÷E òyku íkku hkus ykðe [k çkLkkðeþ. «ÄkLkLku ¼ku÷kLke ðkík øk{e økE. «ÄkLk ¾hu¾h ¼ku÷kLku økkze{kt yu{Lkk ½hu ÷E økÞk. ÃkkxLkøkh{kt «ÄkLk MkknuçkLkku çknw {kuxku çktøk÷ku níkku. ½h{kt çkÄe s Mkøkðz níke. ½ýkt çkÄk ykuhzk níkk. ½ýk Lkkufh Ãký níkk. Ëhðksu økwh¾ku ¾zuÃkøku [kufe fhíkku Ãknuhku ¼híkku níkku. ¼ku÷ku íkku yk çkÄwt òuE y[hs ÃkkBÞku. íkuLku ÚkÞwt fu nðu yk Mkknuçk fhíkkt íkku fkuE {kuxwt nkuE s Lkk þfu. y[kLkf yuf rËðMk {kuxk MkknuçkLkku Ëefhku çke{kh Ãkzâku. Ëðk¾kLku ÷E økÞk íkku Ãký Mkkòu Lk ÚkÞku. ykÚke {kuxk Mkknuçk ¼økðkLkLkk {trËhu økÞk yLku [kuÄkh yktMkwyu hzðk ÷køÞk. ¼økðkLkLke ÃkkMku çku nkÚk òuzeLku ËefhkLku Mkkòu fhðk rðLktíke fhðk ÷køÞk. yk òuELku ¼ku÷kLku ÚkÞwt fu {kuxk {kýMk hzu ¾hkt. ¼økðkLk s {kuxk Au. íku{Lkk fhíkkt fkuE {kuxwt LkÚke. íkku ÃkAe çkeòLke [kfhe þeË fhðe. ¼økðkLkLke s Mkuðk fu{ Lkk fhwt. Lku ¼ku÷ku ½h{kt fkuELku fþwt fÌkk rðLkk ¼økðkLkLke Mkuðk fhðk Lkef¤e Ãkzâku. - Lkxðh Ãkxu÷
Amzing Nests
W¾kýkt 1
2 3 4
ºký yûkhLkwt {khwt Lkk{, íku{kt fhíkkt Mkki ykhk{, Ãknu÷ku yûkh fkZe Lkk¾ku íkku çku fhíkkt Mkkt¼¤ðkLkwt fk{.
{khku íkku Lkkþ LkÚke, ÷kufkuLku nwt ðnU[wt Awt ¿kkLk, {khe Mkkuçkík hk¾ku íkku ÚkkÞ ËwrLkÞk{kt ík{khwt MkL{kLk. Ãkøk Au Ãký MkkÚk¤ LkÚke, {kÚkwt Au Ãký [nuhku LkÚke. ðkík fhðk{kt WÃkÞkuøke Ãký nwt ðkíkkurzÞku LkÚke, fËLke fkuE Mkh¾k{ýe Lkrn, nkÚk{kt hne þfwt Ãký òrzÞku Lkrn.
Weaver birds take great care to weave their beautiful nests, which hang from tree branches.
Flamingo builds their nests by forming
a mound of mud in the lakes in which they breed. The mound is then hollowed out tostore the eggs. The nests are high enough so they cannot become floded and are built closely together in a colony.
CMYK
xÃkfkt òuzku yLku htøk Ãkqhku.
3
þrLkðkh k 3 sw÷kR k 2010
þrLkðkh k 3 sw÷kR k 2010
p sðkçk : 1- {fkLk, 2- ÃkwMíkf 3- rçk÷kzeLkk xkuÃk, 4- VkuLk
6
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
çkk¤ f÷kfkhku
LktËw MkMk÷ku
Lkk{: ............................................................................. Äkuhý: ................. þk¤k: ................................................. ½hLkwt MkhLkk{wt : ................................................................... .................................................................................... ....................................................................................
ÃkkýeLke yAíkÚke Mkki x¤ð¤ðk ÷køÞk yLku fux÷ktf «kýeyku íkku {]íÞw Ãký ÃkkBÞkt. çkeS íkhV çkÄe s søÞkyu ÃkkýeLkkt ík¤ Ÿ[kt Qíkhe økÞkt níkkt.yux÷u fkuE Ãký heíku Ãkkýe {¤ðwt þõÞ Lknkuíkwt. Bhatt Shailee Rakeshbhai Std- 5, Dayamayi Mata HighSchool, Surendranagar.
Fefar Purvi Dineshbhai, Std-7, Nalanda Vidhyalaya, Morbi
Topiwala Prince Anilbhai, Std-7, Prathmik kumar School, Vapi
Harmisha. C. Bhojani, Gondal
CMYK
Yash Manish Patel, Std3, Navi Prathmik School, Chikhali. Chauhan Hinal Madhukant, Pulkit School.
Manthan Kiritkumar prajapati, Std-4, S.M.K. Prathmik School, Kadi.
Lkt. 191
Parth R Shah, Std-7 Mount Carmel, Gandhi Nagar.
Chetan N. Ghorecha Std-8, Nirmal Vidhyalaya, Morbi.
Bhavsar Priyal Sanjay Kumar, Std-9, Vijaynagar Prathmik School, A’bad.
Learn To Draw
1
2
3
4
rþðhksÃkwhLke LkSf yuf ËkhwfkðLk Lkk{Lkwt støk÷ níkw. støk÷ ½ýwt ½Lk½kuh níkwt yLku rðfhk¤ «kýeykuÚke ¼hu÷wt níkwt. {kuLkw ®Mkn, [t[¤ ðk½, ðehw ËeÃkzku, MkkuLkwt hªA, [tfe ðktËhku yLku ÃkÃÃkw nkÚke yk støk÷Lkk fíkkoníkko níkkt. çkMk yuf LktËw MkMk÷kÚke Mknw fkuE Ëqh hnuíkk. íkuLkk{kt øksçkLke rLkheûkýð]r¥k níke. íku ¾qçk [t[¤ níkku. íkuLkk ¿kkLkÚke Mkki fkuE E»Þko Ãkk{íkk. çkÄkt «kýeyku{kt MLkun¼kð níkku. çkÄkt yufçkeòLku {ËËYÃk Úkíkk y™u Mkw¾uÚke hnuíkkt. støk÷ ½Lk½kuh níkwt, Ãký yux÷wt s h{ýeÞ níkwt. støk÷Lke ykMkÃkkMk MkhMk {òLkk Ãkðoíkku y™u Íhýkt ðnuíkkt níkkt yLku yuf LkËe Ãký ðnuíke níke. çknkhLkwt fkuE ÔÞÂõík fu «kýe støk÷{kt «ðuþ fhe þfíkwt Lknª. òu fhu íkku íkuyku íku{Lku hnuðk Ëuíkk Lknª. støk÷{kt ÃkkýeLke ònkus÷k÷e níke. íkuÚke Mkki fkuELku íkuLkk {kxu {kLk níkwt.
5
12345-
7
þkuÄe fkZâku íkuLkk rðþu ÃkqAâwt. LktËwyu fÌkwt fu íku yuf Mkktsu ynªÚke çkÄktLke ðkíkku Mkkt¼¤eLku ÃkMkkh Úkíkku níkku íÞkhu y[kLkf yk fkuíkh{kt Ãkze økÞku yLku çku çknuLkÃkýe- ði»ýðe yLku çknkh Lkef¤ðk {Úkíkku níkku íÞkhu rðãk- íkkuVkLke yLku [t[¤íkuLke Lksh yk fqðk Ãkh Ãkze. rðãkLkwt ¾eý{kt Ãkze sðwtrþðhksÃkwhLkk hnuðkMkeyku rðãkLku çk[kððk [ku { kMkk{kt ðhMkkË Ãkzu íÞkhu ði»ýðeLku ðehíkk s¤Lkku Mkt [ Þ yk heíku ¼q øk¼o fqðk ÃkwhMfkh. ¾kuËeLku fhíkk níkk yLku Mk{Þ ykÔÞu sYh Ãkzu íÞkhu íkuLkku WÃkÞkuøk fhíkk níkk. ÃkkýeLkku Mknus Ãký ËwÔÞoÞ Lk ÚkkÞ íkuLkwt æÞkLk hk¾íkk. yk Ãkkýe nsw MkwÄe çkÄkt Mk[ðkE hÌkwt Au. yk òuELku çkÄkt WËkMk ÚkE økÞkt yLku çkeò rËðMku ð¤e ÃkkAk {¤ðkLkwt Lk¬e fheLku Aqxkt Ãkzâkt. «kýeyku WíMkkn{kt ykðe økÞkt. íku{Lke yk Mk¼k{kt yuf {kºk Ãku÷k LktËw MkMk÷kLku Mk{MÞkLkku n÷ LktËw MkMk÷kyu ykÃÞku çkkfkík hk¾ðk{kt ykÔÞku níkku. çkeò níkku. yux÷u Mknw fkuE LktËw MkMk÷kLkku rËðMku çkÄkt yufXkt ÚkÞkt Ãký fkuELku yk¼kh {kLkðk ÷køÞkt y™u MkkÚku ÃkkMku Wfu÷ Lknkuíkku. y[kLkf LktËw MkkÚku íkuLku s støk÷Lkku hkò Ãký MkMk÷ku íÞkt ykÔÞku. íkuýu çkÄktLku íkuLke çkLkkÔÞku. MkkÚku ÃkðoíkLke ÃkkA¤ fkuíkh{kt MkkÚku [k÷ðk fÌkwt. çkÄkt íkuLke MkkÚku økÞkt. íÞkt yuf ¼qøk¼o s¤Lkku fqðku níkku. íku{kt çknw çkÄwt ¾{kh ¾w~çkw yr{ík¼kE, y{ËkðkË Ãkkýe níkwt. çkÄktyu LktËw MkMk÷kLku yk fqðku fuðe heíku
‘{khe fÕÃkLkk’-8 {wÆk
íÞktÚke ðnuíke LkËe støk÷Lke þku¼k níke. WLkk¤k{kt ßÞkhu ¾qçk s økh{e Ãkzu yLku [ku{kMkk{kt ðhMkkË Lk Ãkzu íÞkhu Ãký yk LkËe Mkwfkíke Lkne. nðu çkLÞwt yuðwt fu yuf ðkh Mkíkík ºký ð»ko MkwÄe ðhMkkË ðhMÞku s Lknª. íkuÚke LkËe yLku Íhýkt Mkwfkðkt ÷køÞkt. [khuçkksw nknkfkh {[e økÞku. ÃkkýeLke yAíkÚke Mkki x¤ð¤ðk ÷køÞk yLku fux÷ktf «kýeyku íkku {]íÞw Ãký ÃkkBÞkt. çkeS íkhV çkÄe s søÞkyu ÃkkýeLkkt ík¤ Ÿ[kt Qíkhe økÞkt níkkt. yux÷u fkuE Ãký heíku Ãkkýe {¤ðwt þõÞ Lknkuíkwt. ÃkkýeLkk y¼kðu Mkki fkuE çke{kh Ãkzðk ÷køÞk yLku yþõík çkLke økÞk. çkÄkt «kýeyku ®[íkk fhðk ÷køÞkt. yk¾hu yuf rËðMk çkÄkt «kýeykuyu Mk¼k økkuXðe. ÃkkýeLke yAíkLku ÃknkU[e ð¤ðk þwt fhðwt òuEyu. fkuELku WÃkkÞ MkqÍíkku Lknkuíkku. òufu hMíkku fkZðku sYhe níke. Wfu÷ Lk {¤ðkLku fkhýu
‘rþþw {w¾uÚke’Lkk MÚkkLku ‘{khe fÕÃkLkk’ {khe fÕÃkLkk-6
ðnk÷kt çkk¤r{ºkku, ‘rþþw {w¾uÚke’Lkk MÚkkLku nðuÚke ‘{khe fÕÃkLkk’ Lkk{Lkku Lkðku rð¼køk þY fhðk{kt ykðe hÌkku Au. su{kt ykÃku÷k {wÆkyku ÃkhÚke çkk¤fkuyu ðkíkko çkLkkðeLku íkkhe¾ 10-7-2010 MkwÄe{kt {kuf÷ðkLke hnuþu. ©uc ðkíkko h[Lkkh çkk¤r{ºkLku rðsuíkk ònuh fhðk{kt ykðþu, íku{s íkuLku Y. 2012Lkwt RLkk{ {¤þu. ‘{khe fÕÃkLkk’-8 {kxu yk ð¾íkLke ðkíkkoLkk {wÆk yk «{kýu Au.
M{kxo rfz
«n÷kËLke {kíkkLkwt Lkk{ þwt níkwt ? økwshkík{kt MkqÞo{trËh õÞkt ykðu÷wt Au ? økktÄeSLke ykí{fÚkkLkwt Lkk{ þwt Au ? xeðeLke þkuÄ fkuýu fhe níke ? {kWLxyuðhuMx Ãkh ÃknkU[Lkkh MkkiÚke Ãknu÷e ÔÞÂõík fkuý níke ?
W¥khku {kxu swyku M{kxo rfz - 193 LkkUÄ: çkk¤r{ºkku, ík{u Mk{k[khku sqyku Aku? òu ík{u Mk{k[khku òuíkk-ðkt[íkk nþku íkku yk rð¼køk{kt ykðíkk Mkðk÷kuLkk sðkçkku Mkh¤íkkÚke ykÃke þfþku. ynª ykÃku÷k «&™kuLkk sðkçk Mkkík rËðMk{kt {kuf÷ku yLku Síkku YrÃkÞk 201Lkwt M{kxo rfz ELkk{.
‘M{kxo rfz’ - 189 {kxu çkk¤fkuyu {kuf÷kðu÷k Mkk[k W¥khkuLkku zÙku fhðk{kt ykÔÞku su{kt y{khk çkk¤r{ºk zk¼e hksËeÃk «íkkÃk®Mkn, ¾uzk. ‘M{kxo rfz’ íkhefuLkwt MkL{kLk {u¤ðe Y. 201Lkwt ELkk{ Síku Au. ¾qçk ¾qçk yr¼LktËLk ‘M{kxo rfz’ - 189Lkk Mkk[k sðkçkku 1- RÂLËhk økktÄe 2- r[¥kku 3- MkkhLkkÚk 4- ¼hw[ 5- hks½kx
Lkku÷us ÍkuLk ! Ëuð¼k»kk MktMf]íkLku Mk{økú rðïLke ¼k»kkykuLke sLkLke {kLkðk{kt ykðu Au. fBÃÞwxh Mkku^xðuh {kxu Ãký íkuLku «kÚkr{f ¼k»kkLkku Ëhßòu ykÃkðk{kt ykÔÞku Au. ! [uMkLke þkuÄ ¼khík{kt ÚkE Au. ! rðïLkwt «Úk{ økúuLkkExLkk ÃkÚÚkhku{ktÚke çkLkkðu÷wt {trËh ¼khík{kt Au. íkr{÷LkkzwLkk íkktòðwh{kt çk]nËuïh {trËh ykðu÷wt Au. íkuLkk rþ¾h{kt 80 xLk økúuLkkExLkku WÃkÞkuøk fhðk{kt ykÔÞku Au. hkshkò [kuÕÞLkk Mk{Þ{kt rLk{koý Ãkk{u÷wt yk {trËh Ãkkt[ ð»ko sux÷kt xqtfk Mk{Þøkk¤k{kt íkiÞkh ÚkÞwt níkwt. ! MkkÃkMkezeLke h{ík 13{e MkËe{kt frð ¿kkLkËuð îkhk þkuÄðk{kt ykðe níke. íkuLku {kufþkÃkx íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðíke níke. yk h{íke ÃkkA¤Lkku WÆu~Þ yu níkku fu Mkkhwt yk[hý fhLkkhk nt{uþkt Mðøko {u¤ðu Au, ßÞkhu yLkerík yk[hLkkhkLku ÃkwLk: sL{ Äkhý fhðku Ãkzu Au. ! rðïLkwt MkkiÚke Ÿ[wt r¢fux økúkWLz rn{k[÷ «Ëuþ{kt ykðu÷wt Au. íku 1893{kt çkktÄðk{kt ykÔÞwt níkwt. ËrhÞkLke MkÃkkxeÚke 2444 {exhLke Ÿ[kE Ähkðu Au. ! rðï{kt MkkiÚke ðÄw ÃkkuMx ykurVMk Ähkðíkku Ëuþ ¼khík Au. ! rðïLke «Úk{ ÞwrLkðŠMkxe íkûkþe÷k Au, suLke MÚkkÃkLkk E.Mk. Ãkqðuo 700{kt ÚkE níke. ÃkºkÔÞðnkhLkwt MkhLkk{wt : rfzTÍ ðÕzì, ÃkqŠíkrð¼køk, MktËuþ ¼ðLk, ÷kz MkkuMkkÞxe hkuz, y{ËkðkË-54.
CMYK
2
8
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
frXÞkhku yLku hkò hkò LkkhkÞý, íkuLkku Ëefhku ykrËíÞ yLku Úkkuzk MkirLkfku støk÷{kt rþfkh {kxu økÞk. ykÃkýu {kLkð¼ûke ðk½Lke þkuÄ fhe hÌkk Aeyu.
rÃkíkkS rþfkh fhðku yu ÃkkÃk Au.
íku s Mk{Þu íku{Lku ðk½Lke ºkkz Mkt¼¤kÞ Au. h ½hhh...½ h h h
hkò íkuLku {khðk {kxu rLkþkLk MkkÄu Au.
...
íku yk hÌkku.
þrLkðkh k 3 sw÷kE k 2010
ðk½Lku þkuÄðk hkò yLku íkuLkk MkirLkfku yðksLke rËþk{kt Ëkuzu Au.
nk, yu økwLkku Au, Ãký yuf ðk½ økúk{ðkMkeykuLku çknw nuhkLk fhe hÌkku Au.
nu÷ku £uLzTÍ,
íku Äw{kzkLke rËþk{kt òÞ Au yLku yuf ÍqtÃkze ÃkkMku ½kuzku swyu Au.
yhu, ykrËíÞ õÞkt ¾kuðkE økÞku. ykÃkýu íkuLku þkuÄðku Ãkzþu.
yk íkku {khk ËefhkLkku ½kuzku Au.
Úkkuzk Mk{Þ ÃkAe hkò yuf MÚk¤uÚke Äw{kzku Lkef¤íkku swyu Au. ¼ku÷ku sýkðu Au
ÍqtÃkze{ktÚke ¼ku÷ku çknkh ykðu Au. íku {khk ËefhkLku òuÞku?
nk íku ynª Ÿ½u Au.
hkò ¼kusLk ykhkuøku Au.
f[hku {Lku ykÃkku
fwtðh støk÷{kt ¾kuðkE økÞk níkk. nwt íku{Lku ynª ÷E ykÔÞku.
ÄLÞðkË. íkkhe ÃkkMku ¾kðk {kxu fkuE ¼kusLk Au.
çkeò rËðMku Mkðkhu
¼ku÷ku hMíkku çkíkkðu Au.
y{khe ykøkíkk-Mðkøkíkk fhðk çkË÷ yk¼kh. y{Lku Lkøkh íkhV sðkLkku hMíkku çkíkkðeþ.
yk støk÷ ½ýwt ½Lk½kuh Au.
ynª ½ýkt rþfkhe «kýeyku hnu Au.
sYh
{ò{kt Lku r{ºkku. ík{u fnuþku, þwt yLkwËeËe ðhMkkË íkku ykðíkku LkÚke ÃkAe þuLke {ò? ykðþu..ykðþu. Úkkuze hkn swyku. ík{khe {B{e yuf çkq{ {khu íkku ík{u yu{ Úkkuzk Ëkuze òð Aku. yu Ãký fux÷eÞ ðkh çkku÷kðu ÃkAeÚke s íku{Lke ðkík Mkkt¼¤ku Aku Lku?! ðhMkkËLkwt Ãký yuðwt s Au. rLkhkþ ÚkðkLke sYh LkÚke nkuze çkLkkððkLke «uÂõxMk [k÷w hk¾òu. yu fk{{kt ykðþu s . çkeS ðkík ík{Lku òu fkøkr¤Þk yLku çkeS ðMíkwyku øk{u íÞkt Lkk¾ðkLke xuð nkuÞ íkku yu ¾hkçk xuð Au. ykÃkýwt ½h nkuÞ fu þk¤k f[hku Vu÷kððku Mkkhe ðkík LkÚke. ík{u íkku òýku Aku fu ßÞkt MðåAíkk íÞkt «¼wíkk. yux÷u fu ¼økðkLkLku Ãký MðåAíkk øk{u Au. Mkkhk ÷kufkuLku Ãký. ßÞkhu Ãký fkøk¤, [kuõ÷uxLkwt hìÃkh fu ÃkAe çkeS fkuE ðMíkw Lkk¾ðkLke ykðu íkku íkuLkk {kxu f[hkÃkuxeLkku WÃkÞkuøk fhku. yu{ Ãký [ku{kMkk{kt Xuh Xuh Ãkkýe ¼hkE òÞ Au su ík{khe rhûkk, {khwríkðkLk fu ÃkAe MkkEf÷ Ãkkýe{kt yxðkE òÞ Au Lku íkuLke ÃkkA¤ Ãký yk ßÞkt íÞkt Lkk¾ðk{kt ykðu÷ku f[hku sðkçkËkh Au. yåAu çkå[u yiMkk Lknª fhíku.íkku nðu f[hku f[hkxkuÃk÷e{kt Lkk¾òu yLku MðåAíkk ò¤ðòu. yLkwËeËeLke ðkík íkku {kLkþku Lku ?
ík{khe Ônk÷e ËkuMík yLkwËeËe
¢{þ:
*****
CMYK
CMYK
ÃkkAk ð¤íkkt.