DE ZUSSEN VAN DE RODE SCHAAR
Geknipt voor de job
Het is intussen de derde generatie die achter de stikmachine zit in de Rode Schaar, een opvallend naaiatelier in de Onze-Lieve-Vrouwestraat in Mechelen. Angelita en Guanita zetten het werk van hun moeder en grootmoeder met veel passie en liefde voor het vak voort. Eentje heeft zich zelfs een uniek ambacht eigen gemaakt: dat van de haute-couturetechnieken en het maken van handgemaakte korsetten. Tekst: Sandra Gasten Foto: Joren De Weerdt
“Veel mensen denken dat dit bandwerk is, maar elke dag zijn er nieuwe uitdagingen”
A30
A31 Enkele jaren geleden waren ze zonder twijfel de jongste onderneemsters van de Dijlestad en ook vandaag vallen ze nog op met hun leeftijd: zussen Angelita (24) en Guanita (25) Lesage van de Rode Schaar. In de vijf jaar dat ze nu als zelfstandigen actief zijn, is de kleding van zowat half Mechelen onder hun naaimachine gepasseerd. Hun moeder Beatrijs De Rauw en grootmoeder Simone Vrebos hebben wellicht de kleding van de andere helft geretoucheerd. “Onze bobonne is ooit als gerante begonnen in een filiaal van de Rode Schaar wat verderop in deze straat. Dat was toen nog een keten met een twintigtal winkels in Vlaanderen”, vertelt Guanita. “Midden jaren 80, toen veel filialen sloten, heeft ze de zaak als zelfstandige overgenomen. Na enkele jaren kreeg ze de hulp van haar dochter Beatrijs en daarna hebben ze samen de zaak opengehouden tot in 1997. Simone moest na een tijdje wegens een mindere gezondheid stoppen en Beatrijs zette
Wie voor de vitrine van de Rode Schaar staat, ziet meteen dat dit geen gewone retouchezaak is.
vanaf toen de zaak alleen voort. In 2001 kocht ze samen met haar man Danny dit pand in dezelfde straat, waar ze in 2004 introk.” Wie voor de eerste keer de winkel binnenkomt, moet even wennen aan de mix van stijlen: het etalageraam en de koepel aan de buitenkant lijken in art-nouveaustijl te zijn gemaakt, maar eens binnen kom je als het ware in een Spaanse haciënda terecht. “Mijn vader is een vloerder en heeft het interieur helemaal zelf bedacht. Het pand was volledig vervallen. Hij heeft oude deuren uit een kasteel opgekocht en er de toegangsdeur van gemaakt. Hij heeft gewerkt met oude materialen, waardoor dit een authentiek pand uit de art-nouveauperiode lijkt. We krijgen hier ook vaak toeristen over de vloer die zich hier onmiddellijk thuis voelen door de orangerie achteraan met de palmbomen en cactussen.”
Als 15-jarige mee in de zaak gestapt Wie hier voor de vitrine staat, ziet meteen dat dit geen gewone retouchezaak is. Een antieke paspop van Stockman draagt een victoriaanse jurk, volledig ontworpen en gemaakt door Guanita. Dat de zusjes gepassioneerd met hun vak bezig zijn, is duidelijk. Al lijkt het uitoefenen van een oud ambacht als naaien niet echt iets voor jonge twintigers. “We zijn in de zaak gegroeid natuurlijk. Van kleinsaf hielpen we al mee. ’s Avonds na school haalden we ritsen uit jassen, zoomden we broeken om, naaiden we rokken met de hand ... We hielpen in de zaak waar we konden”, legt Guanita uit. “Sommige klanten hebben ons in de loop van de jaren echt zien opgroeien en kennen ons nog van toen we veel kleiner waren.” Geen van beiden twijfelde er dan ook aan om een technische modeopleiding te volgen. Ze hadden er zelfs dagelijks vier uur pendelen naar het Francesco Paviljoen in Herentals voor over om daar de kneepjes van het ontwerpen, het maken van patronen en het uitwerken van een kledingstuk onder de knie te krijgen. Eind 2005 had hun vader een zwaar auto-ongeval. “Mijn mama stond toen voor een moeilijke beslissing: stoppen met de zaak omdat het te zwaar was om alleen een zaak te runnen én voor haar man te zorgen of een extra werkkracht zoeken.” Angelita is daarom met de opleiding gestopt en op haar 15de in de zaak gestapt. “Ik sta hier dus al negen jaar en ik ben nog maar 24”, lacht ze. “De Rode Schaar was een goed
draaiende zaak en het zou zonde zijn geweest als ze had moeten sluiten.” “Hoewel veel jonge mensen denken dat naaien bandwerk is, krijgen we hier elke dag nieuwe uitdagingen. We doen het zelfs zo graag dat we onze televisie hebben weggedaan. We keken al weinig en vonden het tijdverspilling. Bijna elke avond werken we door, vaak tot ’s nachts. In onze vrije tijd proberen we nieuwe technieken uit. Zo ben ik me aan het verdiepen in het maken van sprookjesachtige trouwjurken, waar heel veel werkuren in kruipen. Mijn zus is gepassioneerd door interieurs. Elke maandagavond volgt ze een opleiding tot meubelmaker. We hebben onlangs de barkrukken van café Cuba Libre in onze straat opnieuw bekleed en een groot deel van de hemelbekleding voor Jumping Antwerpen hermaakt. We geven onze kennis door aan elkaar. Bovendien kan je met stiktechnieken alle kanten uit. De mode- en interieurwereld is gigantisch groot”, pikt Guanita in.
Couturehuis in Amerika Het heeft trouwens niet veel gescheeld of de Mechelse was in een couturehuis in de Verenigde Staten terechtgekomen. “Vorig jaar heb ik een beurs voor ‘Jong getalenteerden in erfgoedberoepen’ van de Koning Boudewijnstichting en Sofina nv gekregen. Nadat ik een uitgebreid dossier had opgemaakt, kreeg ik een mooi bedrag waarmee ik verschillende opleidingen in het buitenland mocht volgen. Toen ik vernam dat ik de beurs kreeg, was ik dolgelukkig. Ik ben de Stichting enorm dankbaar voor de financiële steun.” Jongeren tussen 20 en 35 jaar die al minimaal vijf
jaar zelfstandige zijn en zich willen specialiseren in een ambachtelijk vakgebied, kunnen zich bij de Stichting kandidaat stellen voor zo’n beurs. Guanita’s voorstel viel meteen in goede aarde. “Ik had een project ingediend om haute-couturetechnieken te leren, vaak gebruikt voor de duurdere kledingstukken”, legt ze uit. “In Maastricht en Amsterdam heb ik geleerd hoe ik korsetten voor avond- en trouwjurken en korsetten als bovenstuk kan maken. Bij een latere cursus in Baltimore in de VS leerde ik dit Chaneljasje naaien.” Speciaal voor de fotoshoot heeft ze het even uit de kast gehaald. “Samen met andere studenten uit onder meer Italië, Canada en Australië kregen we les van een 60-jarige vrouw die heel haar leven in hautecouturehuizen had gewerkt en ons dus enorm veel kon bijbrengen.” In Los Angeles kreeg ze de aanbieding om enkele maanden stage te lopen in een naaiatelier waar de jurken voor onder andere de Golden Globes en de Oscaruitreiking worden gemaakt. Sterren als Eva Longoria, Reese Witherspoon en de leden van de Jacksonfamilie zijn daar klant. Het blijft voorlopig een droom. “Ik heb er enorm veel moeite voor gedaan, maar als zelfstandige kon ik geen stagevisum voor Amerika bemachtigen. Het had fantas-
Angelita (links) en Guanita hebben zich beiden gespeciali seerd. Zo leerde Guanita tijdens een cursus in de VS ook het roze Chaneljasje dat ze aanheeft maken.
A32
tisch geweest om nog meer technieken aan te leren en nog meer ervaring op te doen. Echt jammer, maar ik geef het niet op: ik blijf proberen.” Ze wil in 2018 nog een opleiding volgen bij het befaamde École de la Chambre Syndicale de la Couture Parissienne in Parijs. “Een weekdag leer ik er haute-couturekledingstukken aanpassen en als kers op de taart mag ik stage lopen bij Chanel”, vertelt Guanita. “We willen ons meer en meer toeleggen op het maken en aanpassen van duurdere kledingstukken. Ik ben echt blij dat we onze job allebei zo graag doen. Samen kunnen we groeien. Ook bij onze mama begint het opnieuw te kriebelen: later dit jaar komt ze weer halftijds in de zaak werken.” Guanita’s opleidingen hebben de zaak alleszins geen windeieren gelegd: naast het inzetten van
ritsen, het verkleinen of vergroten van (heren)kostuums, het herstellen van jeansbroeken en lederen vesten, het aanpassen of het naaien van patches op motorkledij en het veranderen van gordijnen vinden vrouwen van verschillende nationaliteiten hun weg naar de Rode Schaar. Want waar de twee nu wel heel goed in zijn geworden, zijn de speciallekes: galajurken of trouwjurken. “Vaak moeten die jurken versmald of verkort worden, maar soms ook helemaal veranderd. We gebruiken geregeld de speciale, uit Groot-Brittannië ingevoerde, baleinen om het bovenstuk te verstevigen. Sommige vrouwen zijn echt vaste klanten geworden. Soms krijgen we tot wel dertig jurken tegelijk binnen voor één trouwfeest. Soms denken we eens: hoe moeten we daaraan beginnen? Maar dan bespreken we onze ideeën en komen we er wel uit”, lacht Angelita. De twee zussen kregen zelfs al eens een broek van de gitarist van de Duitse hardrockband Scorpions in hun handen, de groep die begin jaren 90 een nummer 1-hit scoorde met Wind of Change. “Het taxibedrijf dat hun vervoer in België verzorgde, heeft dezelfde boekhouder als wij”, vertelt Guanita. “De rits van de broek van de gitarist was plots stuk en ’s avonds moest hij met die broek optreden in het Sportpaleis. Het is natuurlijk super
wanneer bekendheden de weg naar onze zaak vinden”, zegt ze.
Hipste straat van Mechelen Vandaag komt oud en jong Mechelen over de vloer in de Rode Schaar. “Het is natuurlijk fijn dat er nog klanten van mijn bobonne en moeder zijn, maar ook jongere klanten vinden hun weg”, vertelt Angelita. “Net als het publiek dat in Mechelen is komen wonen. De stad is veel mooier geworden. Vandaag is het een kindvriendelijke, propere winkelstad. Ook niet-Mechelaars komen naar hier om te winkelen of om uit te gaan.” De twee zitten toevallig ook in wat de laatste jaren de hipste straat van Mechelen is geworden: de Onze-Lieve-Vrouwestraat. “Dit is absoluut de leukste straat van de stad”, zegt Angelita. “Hier liggen heel wat toffe winkels: naast de vaste waarden als Verlinden en Harlekijn vind je hier ook relatief recente zaken zoals boekenwinkel De Zondvloed, kledingzaken Lily en Supergoods en net over ons het populaire café Zapoi. Het zijn allemaal kleine zelfstandigen, unieke zaken die je bijvoorbeeld op de Bruul minder vindt. Het leeft hier écht. Bovendien kan je hier nog parkeren, wat voor onze klanten wel belangrijk is. Ze komen snel iets binnenbrengen, nemen een ticketje om gratis
een kwartiertje te parkeren en vertrekken weer.” In ieder geval geloven de twee zusjes in de toekomst en zijn ze nog lang niet van plan om ermee te stoppen. “Sinds onze verhuizing naar deze locatie en de investering in industriële machines kan je ons al geen retouchezaak meer noemen”, zegt Angelita. “We zijn eigenlijk een naaiatelier geworden. In totaal hebben we vijftien machines in huis: snelstikkers, overlockmachines, lederstikkers ... We zoeken altijd naar de beste oplossing voor onze klanten en leren nog elke dag bij. Daarom blijven we het ook zo graag doen. Mensen komen zelfs vaker dan vroeger iets laten repareren, eerder dan het weg te gooien. Bovendien kopen ze steeds vaker spullen via het internet of in een tweedehandszaak die ze dan liever laten retoucheren dan ze terug te sturen.” Veel concurrentie hebben de zussen niet. “Wij beoefenen nog echt een ambacht en dat kan je gelukkig niet online bestellen”, lachen de twee.
De Rode Schaar, OnzeLieveVrou westraat 86 in Mechelen www.retouches mechelen.be Facebook: Rode Schaar