Wonderlijke kringloopkunst

Illustrator en grafisch vormgever Alex Rietveld uit Den Bosch laat zich inspireren door tattoos en religieuze iconen. Daarnaast maakt hij uitbundige creaties van speelgoed en afgedankte materialen.

Door: Peter van Sparrentak

Een studie technische bedrijfskunde bleek na enkele jaren toch niet zijn ‘ding’. Dus schoolde hij zich in dtp en grafisch ontwerpen. Het maken van sculpturen van allerhande materiaal dateert van een jaar of zes terug. “Het is eigenlijk mijn hobby,” vertelt hij. “Ik heb een tijd lang alleen maar dingen gemaakt. Nu ben ik iets meer bezig om het aan de man te brengen. Ik sta op kunstmarkten en heb een paar kleine exposities gehad.”

Een van de creaties uit de begintijd heeft als titel Steampunk Baby. Het object heeft een babyhoofdje, een romp met een walviskop en staat op drie wieltjes. Hier en daar heeft hij er kleine metalen onderdelen aan vastgezet. Het is een bonte mengeling van voorwerpen. Alex: “Ik ga voor mijn materiaal kringloopwinkels en rommelmarkten af. En soms koop ik dingen op Marktplaats, zoals laatst een hele doos speelgoedsoldaatjes en -tanks. Verder krijg ik spullen van vrienden en bekenden. En als ik op straat een bouwcontainer zie, kijk ik even of er iets tussen zit.”

Babypoppen

De werktafel ligt vol met materiaal en gereedschap. In het midden ligt het werktuig die hij het meest gebruikt: de dremel.

Schetsen

Als hij aan een object begint, is nog niet duidelijk wat het gaat worden. “Ik heb zelden een idee van tevoren. Ik heb verschillende objecten liggen en dan ga ik kijken: dit past misschien daar bij. Tijdens het maken verandert het nog een stuk of tien keer. Dus het gaat puur uit het hoofd, ik schets nooit. Op school maakte ik altijd mijn schetsen achteraf.” De sculpturen zien er soms humoristisch uit, maar hij maakt ook macabere objecten. Zoals babyhoofdjes met bloed of een bebloed schilderij met echte messen erin. “Aan wat ik maak, zie je altijd wel mijn stemmingen.” vertelt hij. “Sommige heb ik gemaakt in wat donkere periodes. Het is voor mij een uitlaatklep.” En er valt nog iets op. Ogenschijnlijk vrolijk ogende beelden blijken bij nadere bestudering toch venijnige elementen te hebben, zoals doodshoofden en vaak opduikende wapens. In zijn werkkamer staat een ladekast met daarin verzamelde spullen om de objecten mee te maken. Ze zijn gerangschikt naar soort. Er zijn laden met dierfiguren, soldaatjes, geweertjes en veren, die hij bij het vissen heeft meegenomen.

Art nouveau

Een ander pronkstuk is een soort koekoeksklok, opgepimpt met een hertenkop, vogel-

tjes, bladeren en dennenappels. “Ik wilde altijd al zo’n klok,” vertelt hij. “Maar ik kon in de winkel nooit een klok vinden die ik mooi vond. Dus heb ik er zelf maar één gemaakt. Alleen het uurwerk moet ik nog nakijken.” Met zijn kringloopobjecten wil hij laten zien, dat afval eigenlijk niet bestaat en dat van alles kunst gemaakt kan worden. Naast sculpturen maakt hij vrij grafisch werk in de vorm van illustraties en tekeningen. Deze ontwerpt hij met de computer om ze daarna op verschillende wijze uit te printen. Zo is hij samen met een vriend bezig om van zijn illustraties T-shirts te laten drukken. Van enkele andere heeft hij prints in fotolijstjes gezet. Zijn vrije werk promoot hij onder de naam Jeugd-

De sculpturen zien er soms humoristisch uit, maar hij maakt ook macabere objecten.

Met deze minitool kan hij slijpen, schuren, snijden en boren. Alex: “Ik heb hier bijvoorbeeld een beeldje van een kip. Daar heb ik het bovenstuk van afgeslepen en het onderlichaam van een baby op gezet, vastgeplakt met montagekit. Meestal ligt het hier op tafel vol, omdat ik van sommige dingen nog niet weet hoe ik verder ga.” Als hij alle onderdelen aan elkaar heeft gezet, giet hij er polyesterhars over heen. Dat houdt alles bij elkaar en werkt oneffenheden weg. Dan schildert hij de sculptuur meestal zilverkleurig met de spuitbus. “Ik heb bepaalde periodes. Ik heb een tijdje babypoppen gebruikt. Dan ben ik het zat en ga ik iets anders doen. En soms is het gewoon wat ik toevallig heb liggen. En wat de kringloopwinkels verschaffen. Ik ben nu weer met een paspop bezig. Bij deze heb ik er uiteindelijk toch de benen van af gezaagd. Het bovenstuk staat nu op een pilaar. Het wordt een soort cyborg. Ik heb er metalen delen op gezet van een kandelaar en van een oud stofzuigertje.”

Cyborgs

met metalen slangen, die van de tepels naar het hoofd lopen. In de buik, de baarmoeder, zit een beeldje van Ganesh: de hindoeïstische god met olifantenhoofd. In de kamer zijn verder een zelfgemaakte hanglamp en een staande lamp te zien. Alex: “Ik wilde een keer toegepaste kunst maken. Ik heb al eens een 3D-schilderij gemaakt, met daarop allerlei speelgoed en andere objecten geplakt. Zo kwam ik op het idee om op die manier een lamp te maken.” Op de kap van de staan-

de lamp, getiteld Lamp Of War, is het een drukte van belang met speelgoedsoldaatjes, ruimtevaarders, plastic dieren, schelpen en voertuigen. De hanglamp, gemaakt van een oude metalen prullenbak, biedt een soortgelijk tafereel. In de bonte chaos prijken een vissenkop en een Thunderbirds-vliegschip. De lamp heeft hij Not Made In China genoemd. “Omdat ik deze zelf heb gemaakt en de meeste onderdelen die ik gebruik uit China komen.”

stijl: een letterlijke vertaling van jugendstil. Deze kunststroming, ook wel art nouveau genoemd, stond bekend om een weelderige

schilderstijl met vaak elementen van planten, bloemen en vogels. Alex: “Jugendstil is altijd mijn favoriete kunststroming geweest. Ik ben fan van Alfons Mucha. Een Tsjech, die vooral bekend is door zijn affiches, vaak met vrouwen erop. Femme fatales, die ook voorkomen in mijn werk.” een icoon meegenomen, met een madonna en bladgoud. Ik was gefascineerd door dat overdadige.” Zelf heeft hij een van zijn madonnatekeningen uitgevoerd als een schilderij met aluminium platen en led-lichtjes.

Tattoos zijn een andere inspiratiebron. Alex: “Ik heb zelf tatoeëerapparatuur gehad en een tattoo op mijn arm gemaakt. Het was niet iets voor mij. Ik kwam er snel achter dat ik dit beter kon overlaten aan een professional. Ik heb de tattoos op mijn armen wel zelf ontworpen.” Hoewel hij geen morele boodschap meegeeft, deelt hij soms wel plaagstootjes uit. Naar de kerk bijvoorbeeld. Of naar oorlogvoerders. Als parodie op de propaganda van het communisme maakte hij posters met Mao Tse-Tung van China en Kim Jong-Il van Noord-Korea. Beiden met clownsneus en gekleed in een Amerikaans gevangenispak.

www.jeugdstijl.eu

Met zijn kringloopobjecten wil hij laten zien, dat afval eigenlijk niet bestaat en dat van alles kunst gemaakt kan worden.

Madonna’s

Een terugkerend element zijn religieuze iconen, zoals madonna’s. “Ik geloof zelf niet. Het is een beetje mijn afkeer van religie, maar tegelijkertijd de fascinatie ervan. Ik ben protestants opgevoed, net als mijn moeder. Dat geloof is vrij sober. Mijn vader is van oorsprong katholiek. Toen ik twaalf was, had hij