Cliff Cremer: Kill Zone

Cliff Cremer schreef een boek over een Private Security Contractor

Door: Feije Wieringa

Al snel na de inval in Irak in 2003 bleek het Amerikaanse leger niet te kunnen voldoen aan de stijgende vraag naar beveiligingstaken. Particuliere beveiligingsbedrijven als Blackwater USA doken onmiddellijk in dit gat en creëerden zo een soort schaduwleger van bewapende burgers die overal in Irak beveiligingstaken uitvoerden. De particuliere beveiligers stonden bekend als Private Security Contractors en stonden letterlijk boven de wet. Door gewelddadige schietincidenten werden ze al vrij snel berucht. Naar schatting kwamen in Irak zo’n 600 contractors om het leven.

In het onlangs verschenen boek Kill Zone van Cliff Cremer komt voor het eerst een Nederlandse Private Security Contractor met zijn verhaal naar buiten. De man was actief in Irak in de jaren 2004 tot 2009 en maakte van dichtbij de gruwelen van de War on Terror mee. Het boek opent met een plastische beschrijving van het exploderen van een bermbom, bij het begeleiden van een konvooi, waarbij de man op het nippertje de dans ontspringt. Er zullen nog veel van dit soort incidenten volgen. Contractors (particuliere beveiligers) zijn weliswaar geen militairen, maar ze lopen wel alle risico's waaraan frontsoldaten blootstaan. Vooral in Irak was het zwaar: vrijwel elk konvooi werd aangevallen. En niet alleen door de Irakezen, maar ook het

2003 naar toe als Nederlands marinier. In Irak kwam hij in aanraking met Private Security Contractors uit Nieuw-Zeeland. Dat

bracht hem op het idee om zelf ook als contractor te gaan werken. Hij deed dat eerst tijdens een verlof bij de mariniers. Dat werd ontdekt en hij werd toen op staande voet ontslagen bij het Korps Mariniers. Daarna is hij zich helemaal gaan toeleggen op een carrière als security contractor. Hij heeft in Irak gewerkt van 2004 tot 2009, in de meest heftige periode met de meeste doden. Veel van zijn collega’s hebben het niet overleefd. Die reden op een bermbom of werden vermoord door opstandelingen. Hij heeft geluk gehad.

Het eerste wat bij het woord contractor bij mij opkwam was 'huurling', voor mij een beladen begrip. Wat houdt die term Private Security Contractor nu precies in?

Private Security Contractors zijn niks anders dan bewapende particuliere beveiligers die werken voor particuliere beveiliginsgbedrijven. Die bieden hun diensten aan daar waar er vraag naar is, vooral in oorlogsgebieden. Security contractors zijn altijd defensief bezig en niet offensief. We hebben het in dit geval puur over beveiligers. Zoals je in Kill Zone hebt gelezen was de taakomschrijving in Irak vooral het beveiligen van konvooien en VIP’s. In een periode dat dagelijks tientallen mensen werden vermoord en er overal aanslagen waren, vooral op konvooien en westerlingen.

Hoe belandde deze man in Irak en wat maakt hem voor jou interessant?

Hij ging er vlak na de Amerikaanse inval in

Uit de heftige verhalen in je boek blijkt wel dat hij als burger voor hetere vuren heeft gestaan dan menig soldaat....

Ja, dat klopt. Als security contractor in Irak zag hij in in één week meer actie, dood en geweld dan in tien jaar bij de Nederlandse mariniers.

Is het makkelijk om Private Security Contractor te worden?

Nee helemaal niet. Het is zelfs bijna onmogelijk. En zeker als Nederlander. De meeste Private Security Companies zijn Brits of Amerikaans, en ze werken bijna uitsluitend met commando’s van de SAS, Green Berets, Delta Force en noem al

Rechts op de foto de hoofdpersoon uit Kill Zone, samen met Britse collega's onder het beroemdste monument van Bagdad, in januari 2007.

friendly fire van de Amerikaanse troepen dreigde voortdurend. Highlife interviewde Cliff, ex-hoofdredacteur van Highlife en huidige hoofdredacteur Soft Secrets, over dit opmerkelijke boek.

Waarom dit boek over deze Private Security Contractor?

Het grote publiek weet weinig over dit onderwerp en in de pers blijven deze mensen onderbelicht. Ik had er wel eens over nagedacht om een boek te schrijven over security contractors, maar had geen concrete plannen. Toen werd ik opeens benaderd door een Nederlandse contractor die in Irak en Afghanistan actief was geweest en die mijn boek Bomberjack had gelezen. Hij vroeg me of ik zijn verhaal op papier

wilde zetten. Het kwam dus op mijn pad. Ik had het geluk dat de enige Nederlandse contractor die zijn verhaal kwijt wilde zich bij mij meldde. Er zijn er ook niet veel van; hooguit een handjevol Nederlandse contractors hebben actie meegemaakt in Irak.

die elite-eenheden maar op. Daar komt in principe geen Nederlander tussen. Bij welke eenheid je ook gediend hebt, Nederlandse militairen hebben nou eenmaal geen oorlogservaring. Alleen vredeservaring, haha. En onderschat Srebenica niet. Dat onvoorstelbare drama heeft er voor gezorgd dat men in het buitenland denkt dat alle Nederlandse militairen zijn zoals die overste Karremans, die slapjanus die het commando had over de Nederlandse troepen die hebben staan toekijken hoe er duizenden mensen werden vermoord in Bosnië. En het imago van Nederlandse militairen was al niet bepaald krijgshaftig...

Is het niet raar dat bewapende burgers opereren in oorlogsgebieden?

Private Security Contractors hebben geen militaire taken. Ze voeren geen aanvallen uit en sporen ook geen terroristen op. Het enige wat ze doen is zorgen dat de vracht of de persoon veilig van A naar B wordt vervoerd. Als ze worden aangeval-

Deze Toyota Landcruiser reed op een IED. De Irakese chauffeur stierf ter plekke.

len schieten ze natuurlijk wel terug. Contractors van Blackwater stonden er om bekend dat ze veel te snel schoten bij veronderstelde dreigingen. Zodoende zijn honderden onschuldige burgers omgekomen. Dat gaf alle security contractors een slechte naam.

Je zou toch verwachten dat het Amerikaanse leger zelf beveiliging deed van konvooien?

Die waren nog veel meer trigger-happy dan de contractors. In die jaren heeft het Amerikaanse leger 800 Irakezen doodgeschoten omdat ze dachten dat die een bedreiging vormden. Overigens zijn ook veel contractors per ongeluk doodgeschoten door het Amerikaanse leger. Na de inval in Irak in 2003 kwamen de Amerikanen er al snel achter dat ze niet genoeg manschappen hadden. En toen de opstand daar uit de hand begon te lopen, werd het helemaal nijpend. In dat gat sprongen de security companies.

In je boek komt deze contractor nogal koel en emotieloos naar voren... Bijna een soort robot.

Tsja, contractors zijn nou eenmaal geen filosofen of grote denkers. Dat heb ik ook over willen brengen in mijn boek. Je hebt een bepaalde instelling nodig om dit soort werk te kunnen doen. Niet teveel nadenken, gewoon doen. Het verhaal is in mijn boek belangrijker dan de hoofdpersoon. Het was ook niet mijn bedoeling om voor psycholoog te spelen. De lezer moet zelf maar oordelen wat hij van de hoofdpersoon vind. Maar een robot was hij zeker niet. De angst overheerste.

Wat doet hij tegenwoordig?

Hij werkt nog steeds in de branche en als hij in Nederland is, verdient hij zijn geld

Tool kit van de hoofdpersoon uit Kill Zone.

als uitsmijter. Verder is hij actief in maritieme beveiliging. Rederijen doen steeds

vaker een beroep op dit soort bedrijven, om ze in te zetten tegen piraten. Want de Nederlandse politiek laat veel te weinig daadkracht zien bij het aanpakken van piraterij. Rederijen zitten met hun handen in het haar. Ze vlaggen hun schepen om naar landen waar ze toestaan dat er bewapende beveiligers aan boord zijn. Dat kost de Nederlandse economie veel geld trouwens. Maar echt kordaat optreden, door mariniers massaal Nederlandse vrachtschepen te laten beveiligen, dat gebeurt gewoon niet. Terwijl de mariniers daar ooit voor zijn opgericht nota bene! En dus springen ook daar nu particuliere beveiligingsbedrijven in het gat.

Ben je tevreden met het boek?

Ja, heel tevreden zelfs. Het is mijn boek, met zijn verhaal geworden. In het begin dacht ik, hij vertelt en ik noteer. Lekker makkelijk. Maar toen bleek al snel dat hij eigenlijk een stugge boer is. Ik heb duizenden vragen moeten stellen om me een beeld te vormen. Vaak gaf hij antwoord met ja of nee. Om gek van te worden.

Maar ik hield vol, en na eindeloze interviews en Skype-sessies had ik eindelijk het boek in mijn hoofd zitten. Dit boek is denk ik niet alleen boeiend om te lezen, maar heeft ook journalistieke en zelfs historische waarde. Nooit eerder kwam een Nederlandse security contractor naar buiten met zijn verhaal. Ik hoop dan ook dat het boek over 100 jaar nog in de bibliotheek ligt, en dat studenten geschiedenis het naslaan om een realistisch beeld te krijgen van het werk van security contractors in Irak en Afghanistan tijdens de War on Terror.

Het is wel compleet wat anders dan je werk voor Highlife en Soft Secrets…

Haha, dat kun je wel stellen. Ik ben gewoon een freelance journalist en schrijver, met een vrij breed interessegebied.

Quotes uit Killlzone

Dan, het begin van een lichtflits. Een warme gloed. Het wordt zwart voor m’n ogen. We zijn over een IED gereden.

Tot op de dag van vandaag baal ik ervan dat we die drie mannen bij de oever niet gewoon hebben volgepompt met lood. Toen het nog kon.