Hoe de CIA Jamaica ontwrichtte

Dat de amerikaanse inlichtingendienst in de jaren zeventig alles in het werk stelde om Jamaica en de progressieve regering van Michael Manley te destabiliseren, is een publiek geheim. In de spannende nieuwe roman stir It Up suggereert de amerikaanse auteur David Dusty Cupples dat ook de entourage van bob Marley geïnfiltreerd zou zijn.

Scott Gallagher is een jonge blanke dread met een haast neurotische fixatie op Bob Marley. In Jamaica heeft hij iets meegemaakt dat hem mentaal en lichamelijk

door elkaar heeft geschud. Een psychiater probeert Scott te helpen om het trauma te verwerken. Geleidelijk herinnert hij zich wat er in Kingston gebeurd is, en hoe hij

betrokken raakte bij de (waargebeurde) feiten die zich toen afspeelden.

Door: Karel Michiels

Het bondgenootschap van bob Marley en Michael Manley, twee helden van het volk, moest gestopt worden.

Waarheid

Nadat de Amerikanen letterlijk orde op zaken hadden gesteld in Chili, Argentinië en andere landen waar ‘communisten’ de kop opstaken, lieten ze hun oog vallen op Jamaica. Daar was in 1972 een man aan de macht gekomen, Michael Manley, die

toenadering zocht tot Cuba en openlijk een ‘derde weg’ predikte, ergens tussen de vrije Amerikaanse markt (die het Jamaicaanse volk nog maar weinig goeds had gebracht) en een socialer, zeg maar socialistisch systeem, met oog voor de noden van de ‘sufferers’, zoals de arme sukkels in de ghetto’s zich graag noemen. Manley was ook bevriend met Bob Marley, de koning van de reggae, internationale superster, rebel en rastaman. Zijn songs vertelden de waarheid, en ook dat zinde de CIA niet. Het bondgenootschap van Marley en Manley, twee helden van het volk, moest gestopt worden.

Wapens

Scott is de zoon van het CIA-hoofd in Kingston, een archetypische bad guy zoals de Amerikaanse overheid ze in die dagen wel vaker uitstuurde over de wereld. De man krijgt alle middelen ter beschikking om het regime te destabiliseren: huurlingen, smeergeld, bevriende kranten, drugs (cocaïne) en vooral wapens, veel wapens. Hoog in de Blue Mountains werden ze geleverd, op afgelegen vliegveldjes, vaak in ruil voor grote ladingen ganja. Drugs for arms: het was geen uitzondering in de strijd tegen communisten en revolutionairen. De CIA speelde bovendien handig in op de historische rivaliteit tussen de twee politieke partijen in Jamaica, de regerende PNP en de JLP van Edward Seaga.

Scott zelf raakt bevriend met iemand uit de omgeving van Bob Marley en beleeft mooie dagen in het huis aan Hope Road. Tot de acties van zijn vader hem persoonlijk raken; fysiek, geestelijk en emotioneel. Het persoonlijke drama valt niet toevallig

samen met de moordaanslag op Bob Marley en het legendarische Smile Jamaica concert enkele dagen later, een keerpunt in de geschiedenis van het eiland èn van Marley’s carrière.

spannend

Het is een spannend verhaal dat Cupples vertelt, gedrenkt in de vibes en het patois dat we allemaal zo goed kennen. De auteur kijkt naar Jamaica met liefde, kennis en onmiskenbaar ook veel mooie en beklijvende herinneringen in het achterhoofd. Hij weet wat wiet doet met een mens, kruipt moeiteloos in het hoofd van een dweperige puber en even makkelijk in het verknipte brein van een gefrustreerde CIAagent. Niet alles komt goed op het einde, al was het maar omdat Bob Marley sterft, maar Scott heeft in elk geval zichzelf beter leren kennen, èn de andere helft van de geschiedenis, de helft die ons zelden of nooit verteld wordt.

High times

David Cupples is niet de eerste auteur die de aanwezigheid van de CIA in Jamaica in de tweede helft van de jaren zeventig linkt aan de moordaanslag op Bob Marley. In het Amerikaanse blowersblad High Times (en om die reden uiteraard nooit opge-