Zoektocht naar dierenhaters

Door: Marian Henderson

Dat dode mensen onderzocht worden wanneer er van een misdaad sprake is, is algemeen bekend. steeds vaker gebeurt dit echter ook bij dieren. Waarom is dat? Is dergelijk onderzoek niet veel te kostbaar? Welke doelen zijn ermee gediend? En wie zijn er mee bezig? Highlife duikt in het forensisch dieronderzoek.

Een lijk heeft dikwijls een verhaal te vertellen. Het werd gestoken, beschoten, verminkt, verkracht of vergiftigd en wat je

nog meer voor verschrikkelijks kunt verzinnen. Er zijn verwondingen, je vindt bloed, sperma, haren en weefseldeeltjes. Al die aspecten kunnen informatie over het delict geven. die er nietsvermoedend langsliep. Welke dierenhater was daar bezig geweest? En waar was deze zieke geest nog meer toe

in staat? Wie weet zou hij zich met hetzelfde gemak aan mensen vergrijpen?

Het eindigde voor hem met tbs en dwangverpleging.

Zieke geest

Maar wat zegt een dierenlichaam ons? Soms heeft ook een dierenlijkje een verhaal te vertellen en dat kan een gruwelijke geschiedenis zijn. In 2009 werden in Zoetermeer lammetjes en geitjes van een kinderboerderij gevonden, die letterlijk doormidden waren gezaagd. Een lammetje werd op een picknicktafel achtergelaten. Met de darmen was het woord 'leuk' gevormd. Daar dacht de politie heel anders over. De dieren hadden kennelijk erg geleden en ze werden zodanig uitgestald dat dat zeer shockerend was voor degene

Fantasie

In dezelfde periode werden er eendjes met afgeknipte pootjes gevonden. Hier moest een ernstig gestoord mens aan het werk zijn. Met behulp van Frank van de Goot, en destijds ook van het Nederlands Forensisch Instituut, werd er onderzoek gedaan. Het bleek dat de lammetjes bij leven waren doorgesneden en dat er een manier was gekozen die langdurig lijden inhield. Er kwamen gegevens boven tafel over de werkwijze en het gebruikte mes. Precies zoals dat ook zou zijn gebeurd wanneer er een mens was vermoord. Uiteindelijk werd (door een tip) de dader gevonden. Een 28-jarige man, die was geobsedeerd door een steeds sterker wordende drang om te verminken en te doden. Hij had de fantasie om zich op stelletjes te gaan richten. De man zou hij doden, de vrouw verkrachten. Dat kon dus gelukkig voorkomen worden. Het eindigde voor hem met TBS en dwangverpleging.

Proef

Patholoog anatoom Frank van de Goot, sinds drie jaar werkzaam bij Symbiant, een pathologie-maatschap in Alkmaar, is steeds meer met dierenonderzoek in aanraking gekomen. Zo werd zijn hulp ingeroepen bij de kwestie met de gewonde – dode –bruinvissen die aanspoelden. Hoe kwamen ze aan die ernstige verwondingen? Was hier opzet in het spel? Hij deed dit onderzoek samen met Andrea Gröne, professor diergeneeskunde van de Universiteit van Utrecht, ook een naam op dit gebied. Van de Goot realiseerde zich dat hij zijn jarenlange ervaring met forensisch onderzoek op mensen ook voor dieren in kon zetten. “Toen werd ik benaderd door dierenarts Monique Verkerk om dat samen met haar te gaan doen. We hebben het wel gehad over een proef van een jaar, maar vergeet dat maar. Als het een succes wordt gaan we er mee door tot we doodgaan, als het niet lukt dan stoppen we. Maar vooralsnog ziet het er naar uit dat het gaat lukken. We hebben opdrachten genoeg en ook interesse uit het buitenland. Momenteel ben ik zelfs bezig studenten in te werken, zodat we straks een groter team hebben en daarmee een hele bulk werk aankunnen.”

Kunt u zaken noemen waar u mee bezig bent?

“Om een voorbeeld te noemen: we werkten aan een hond, die gevonden is met steekwonden. De man die dat gedaan had, betoogde dat hij wel moest. De hond die hem had aangevallen was agressief, zodat hij hem wel van het lijf moest houden. Ik vond een flink aantal letsels. Er bleek echter dat een deel daarvan vier uur voor de dood al was toegebracht en een aantal op het tijdstip van het overlijden. Dat het uit zelfverdediging was gedaan klopte dus

niet, de man had de hond al eerder gestoken. In dit geval zijn we daar dus achter gekomen, maar heel vaak wordt zulk onderzoek niet gedaan. In principe kost een forensisch onderzoek minstens 10.000 euro. Dat hebben mensen echt niet over voor Flappie, een konijn dat twee tientjes heeft gekost. Die kopen een nieuw konijn. Maar omdat wij de expertise, de logistiek

en de werkruimte al hebben, kunnen we onze diensten tegen een lage prijs aanbieden. We bieden een overwaarde tegen kostprijs. We vinden het namelijk gewoon ook leuk om dit te doen.”

Waar vindt dit onderzoek plaats?

“Ik doe het zeker niet in het ziekenhuis. Daar kan ik geen dode dieren mee naar toe nemen in verband met de patiëntveiligheid. Stel dat ik virussen meebreng waarvan mensen ziek worden. Daar maak je geen vrienden mee. Maar Monique Verkerk heeft haar eigen werkruimte als dierenarts waar we kunnen werken. Wat we onderzoeken maken we eerst steriel. We krijgen vooral opdrachten van de (dieren) politie. Het is ons streven dat we de politie zoveel mogelijk materiaal in handen kunnen geven, zodat ze weten wat voor letsels er zijn en met welk voorwerp die zijn toegebracht, zodat zij vervolgens de opsporing kunnen doen en mensen met die kennis kunnen confronteren. Dan zijn ze misschien eerder bereid om dat te bekennen.”

misdrijven?

“Het aanpakken van dierenmisbruik staat bij mij hoog in het vaandel, maar het is ook waar dat huiselijk geweld en grove mishandeling vaak samengaan met of worden voorafgegaan door het mishandelen en ombrengen van dieren. Het kan dus leiden tot het vinden van daders van andere misdrijven. Voor wat betreft de dieren-

mishandeling vermoed ik dat het feit dat je als mishandelaar de politie aan je deur kunt krijgen en gepakt kunt worden ook al een preventieve werking heeft. Ik ben een beestjesmens. Ik vind het belangrijk om iets tegen dierenmishandeling te kunnen doen. Dit is op mijn pad gekomen. Ik kan het en ik vind het leuk om dit te doen. Je kunt wel op je eilandje blijven zitten niksen, maar je kunt er ook iets aan proberen te doen en dat doen wij. In het humane strafrecht moeten zaken helemaal dichtgespijkerd worden, alles moet tot het uiterste worden bewezen. Het zou prettig zijn als er hier wat lichtere maatstaven zouden gelden, net als bij het snelrecht. Anders vrees ik dat je weinig veroordelingen krijgt. Maar wij krijgen al zaken die enigszins gefilterd zijn, waarvan men denkt: daar krijgen we wel een dader te pakken. Dan is het ook nog zo dat we met het onderzoeksmateriaal andere dingen kunnen doen. Ik kan mijn studenten bijvoorbeeld snij- en steekwonden laten zien. En we kunnen dierlijk materiaal voor onderzoek gebruiken, waardoor het kan leiden tot publicaties en wetenschappelijk onderzoek. Met menselijk materiaal mag dat allemaal niet. Daar wordt alle bewijsmateriaal veilig gesteld.”

Wie zijn uw opdrachtgevers?

“Behalve de politie zijn ook particulieren onze opdrachtgevers. Laatst had ik nog iemand met een dode kat, die stellig

meende dat het dier door de overburen was doodgeschopt. Hij heeft het beest bij me ingeleverd en uit onderzoek bleek dat alle kenmerken wezen op een aanrijding en contact met autobanden en dat er helemaal geen aanwijzingen waren dat het dier was geschopt. Met die wetenschap kan iemand daar meer vrede mee hebben.”

Het aanpakken van dierenmisbruik staat hoog in het vaandel, maar het is ook waar dat huiselijk geweld en grove mishandeling vaak samengaan met het mishandelen van dieren.

Wordt dit vooral gedaan om dierenmishandeling op te sporen, of wil men daders op het spoor komen van andere