SAMEN BESLISSEN OVER (VOORTZETTEN) ANTIHORMONALE THERAPIE NA BORSTKANKER

Vrouwen met een hormoongevoelige tumor krijgen na een operatie gedurende een langere periode anti­hormonale therapie om het risico te verkleinen dat de borstkanker terugkomt. Maar de behandeling is niet vrij van bijwerkingen. De bijwerkingen in combinatie met de duur van de therapie zorgt ervoor dat sommige vrouwen vroegtijdig stoppen. Op basis van data in de Santeon Farmadatabase bleek dat 18% van de vrouwen stopt met anti­hormonale therapie binnen drie jaar. Dit betreffen zowel vrouwen met een laag risico als vrouwen met een hoog risico op terugkeer van de borstkanker. Ook werd duidelijk dat veel vrouwen nog maar één type antihormonale therapie hadden gebruikt. Zorgverleners willen daarom beter met patiënten bespreken wat de behandeling oplevert (overleving) versus wat het kost (kwaliteit van leven). Zo kan de patiënt samen met de zorgverlener beslissen over doorgaan, pauzeren, wisselen of stoppen met de behandeling.

Keuzeondersteuning Met Uitkomstinformatie

Ter ondersteuning van nazorgconsulten is keuzeondersteuning ontwikkeld en zijn zorgverleners in de Santeon ziekenhuizen geschoold in samen beslissen.

In overleg met de patiënt kan met behulp van het PREDICT 2.0 voorspelmodel een schatting worden gemaakt van de 5­, 10­ en 15­jaars overleving en verwachte bijdrage van anti­hormonale therapie aan de overleving. Tijdens het nazorgconsult kan de spreekkamertool worden ingezet om uitleg te geven over antihormonale therapie. Patiënten worden, idealiter middels PROMs, gevraagd naar de ervaringen met de antihormonale therapie en eventuele bijwerkingen. Aan de hand hiervan wordt bepaald welke onderwerpen besproken worden tijdens het consult. De patiënt kan thuis in de online versie alle informatie nog eens rustig teruglezen.

Hoe zet je de gesprekshulp anti-hormonale therapie in?

Lees hier meer over de ontwikkeling van de keuzeondersteuning.

borstkankerpatiënt,

Verpleegkundig specialist Rebecca Berry bij CWZ zet de keuzeondersteuning in bij alle patiënten die anti­hormonale therapie gebruiken en op de polikliniek komen voor nazorg. “Het belangrijkste vind ik dat we met de tool de patiënt in de lead zetten. De patiënt krijgt gerichte informatie om een gelijkwaardige gesprekspartner te kunnen zijn. Het bespreken van risico’s en bijwerkingen en het benoemen en toelichten van de keuzes rond de anti­hormonale therapie zijn van grote waarde voor patiënten. Patiënten zijn vaak heel gemotiveerd om het advies van anti­hormonale therapie gedurende de periode waarin dat geadviseerd wordt op te volgen, maar verdragen het niet altijd goed. De keuzeondersteuning biedt dan herkenning en erkenning en laat ook zien dat er andere opties zijn. Patiënten komen beter voorbereid naar de vervolggesprekken en voelen zich gezien en gehoord, zeker als ze veel klachten ervaren.” Voor een deel van de mensen helpt de keuzehulp om de moeilijke beslissing te nemen om met de antihormonale therapie te stoppen. “Als patiënten aangeven dat ze weloverwogen zo’n belangrijke keuze maken dan is het altijd de juiste en kan ik als zorgverlener mij ook goed vinden in de keuze en daar vrede mee hebben.”

Zorgmanager oncologie Mariët Raatgever bij Bravis ziekenhuis zet de keuzeondersteuning al in bij de start met anti­hormonale therapie. “We willen patiënten die starten met anti­hormonale therapie beter informeren voor zij op het spreekuur komen. Zo kan een patiënt al voorafgaand aan het consult beter nadenken over de keuzes, zodat je tijdens het spreekuur de diepte in kan en sneller samen tot een weloverwogen besluit komt.”

Als een patiënt klachten ervaart bellen ze in Bravis naar lifecoaches (veelal een gespecialiseerd verpleegkundige of verpleegkundig specialist red.). Naast het inplannen van een consult, krijgt de patiënt dan ook de keuzehulp toegestuurd. Zo kunnen patiënten zich voorafgaand aan het consult al verdiepen in de opties, en op een rij zetten wat hun vragen en afwegingen zijn. We zien ook patiënten die aangeven: “Ik heb het allemaal gelezen. Ik ga er gewoon mee door, maar ik vind het fijn om te weten wat mijn opties zijn en wat ik kan doen om de klachten te verminderen.”

ERVARINGEN IN DE PRAKTIJK

Geleerde les

Als keuzeondersteuning te selectief wordt ingezet, komt het onvoldoende in de werkroutine van de zorgverleners. Juist het routinematig aanbieden aan alle patiënten borgt het gebruik.

Op dit moment loopt een pilotonderzoek middels interviews met zorgverleners, patiënten en consultanalyses. Uit de eerste resultaten blijkt dat patiënten enthousiast zijn over de keuzeondersteuning. Ze geven aan dat ze de keuzeondersteuning niet eenmalig gebruikt hebben, maar meerdere keren en dat ze verwachten dat het ook in de toekomst voor hen toegevoegde waarde heeft om te raadplegen. Specifiek de onderwerpenlijst vinden ze nuttig voor tijdens het nazorgconsult en voor zichzelf omdat ze bijwerkingen herkennen die ze eerder niet geassocieerd hadden met de therapie.