BEKOSTIGING VAN SAMEN BESLISSEN “WE BEVINDEN ONS NU OP EEN KANTELPUNT RICHTING

UITKOMSTGERICHTE BEKOSTIGING”

Het Maasstad Ziekenhuis heeft voor 2022 tot en met 2024 een waardegedreven meerjarig contract gesloten met vier zorgverzekeraars. Onder leiding van interim manager Zorgverkoop Dennis Diederix zijn KPI’s opgesteld en afgesproken die samen beslissen en de inzet van keuzehulpen stimuleert.

“De basisgedachte van ons waardegedreven contract met KPI’s (key performance indicatoren) is dat we slimmer willen werken, niet harder. De zorgvraag stijgt door een groeiende en vergrijzende bevolking, het aanbod daalt door onder andere capaciteits­ en personeelstekort. Het Maasstad Ziekenhuis wil de zorg op alle vier de onderdelen van de Quadruple aim aantoonbaar verbeteren: verhogen van de patiënttevredenheid, het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor de inwoners van Rotterdam, het reduceren van de maatschappelijke zorgkosten en verhogen van de medewerkers tevredenheid. Daarbinnen zetten we samen beslissen in. Een belangrijk deel van ons contract met de zorgverzekeraars is de prestatiebonus met KPI’s. Dit zijn nu nog vooral proces­ en resultaatafspraken, zoals het inzetten van samen beslissen. We ontwikkelen de KPI’s verder richting afspraken over uitkomsten binnen de Quadruple aim, en niet richting een middel, zoals samen beslissen.”

Verkeerde Financiele Prikkel

Een mogelijk risico van samen beslissen is dat omzet daalt terwijl het werk niet navenant minder wordt. “We willen eigenlijk dezelfde populatie behandelen, maar de zorg anders inrichten. In de spreekkamer wordt de toegevoegde waarde van samen beslissen wel gezien, maar een andere manier van werken, wat samen beslissen met zich meebrengt, wordt niet altijd gesteund. Ook niet financieel. Zorgverzekeraars kijken naar schadelast. Als een nefroloog samen met zijn patiënt kiest voor een niertransplantatie krijgt een medisch specialist daar niet (volledig) voor betaald; de voorbereidende gesprekken worden voor een topklinisch ziekenhuis niet vergoed, de omzet gaat naar het UMC die de transplantatie uitvoert. Een tweede voorbeeld: als samen beslissen leidt tot meer conservatieve behandelingen, verliezen we omzet. De patiënt gaat naar de eerstelijn of ontvangt minder zorg. Dan gaat de winst naar de zorgverzekeraar. Zo is het huidige bekostigingssysteem ingericht. De financiële prikkel is dus verkeerd.”

Een goede vergelijking bieden de boeren volgens Diederix: “Boeren zien het voordeel van biologische landbouw op diverse vlakken, maar niet op financieel gebied. De hogere kostprijs voor hun biologische producten weegt niet op tegen de lagere opbrengst die ermee gepaard gaat.”

Daarbij raakt Diederix een groot dilemma in de zorg. “Samen beslissen moet financieel haalbaar zijn en gestimuleerd worden in de spreekkamer. Medisch spe­ cialisten zien ook wel de verbeteringen door samen beslissen, maar lopen tegen grenzen aan. Ze zien niet dat het financieel haalbaar en interessant is. En willen ook niet financieel gedreven hun medische behandelingen kiezen uiteraard. Het DBC­systeem werkt remmend. De bekostigingssystematiek met diagnose­behandelcombinaties (dbc’s) en bekostiging per verrichting, moet anders. Er moet gekeken worden naar financiering van het gehele zorgpad, van gezondheid en preventie tot aan behandeling en nazorg. We moeten gaan betalen voor een aandoening, een patiënt met een probleem. Niet voor een bepaald type behandeling. En op een niveau van een regionale patiëntenpopulatie. Zorgkosten liggen in het gehele zorgpad en samen beslissen maakt daar onderdeel van uit.”

COMFORT

Het innovatieve meerjarige contract van het Maasstad Ziekenhuis borduurt voort op geleerde lessen, uit het eigen veld. “We hebben het financieringsmodel anders vormgegeven en ingezet op comfort geven aan onze artsen om samen beslissen te kunnen omarmen. We hebben een slag gemaakt door datagedreven oplossingen te identificeren. Daarmee krijg je de handen op elkaar. Maak het inzichtelijk. Hoe vaak zet je een keuzehulp in, op welk moment in het totale zorgpad? Bij nierfalen zien we bijvoorbeeld dat een deel van de voorlichting in de thuissetting gebeurt, niet binnen de muren van het ziekenhuis.” Samen beslissen is geen doel op zich, zegt Diederix. “Samen beslissen is een middel om te komen tot patient empowerment. Dat is het doel. Je stuurt op uitkomsten, niet op een middel. Door met elkaar dat gesprek te voeren en door meten en monitoren kun je inen extern sturen en verbeteren. We kijken naar de gehele ‘patient journey’ voor het identificeren van ons verbeterpotentieel.”

Werk Op Een Andere Manier Waarderen

Het organiseren van uitkomstgerichte bekostiging vergt tijd en menskracht. “We moeten toe naar een andere manier van waarderen van het werk. Door de kosten in het gehele zorgpad inzichtelijk te maken en zorgpadbreed te financieren. De financiële prikkel moet anders. We hebben al veel goed werk verzet, maar we bevinden ons nu duidelijk op een kantelpunt richting uitkomstgerichte bekostiging.”