HET BELANG VAN VISUELE COMMUNICATIE VAN DATA

Hoe maak je uitkomstinformatie visueel toegankelijk voor patiënten? Over die vraag boog dataanalist en -visualisator Sara Sprinkhuizen zich voor het Experiment Uitkomstindicatoren. In het bijzonder nam zij de visualisatie van het ARAT voorspelmodel voor haar rekening. Dit model wordt bij CVA-patiënten ingezet om inzicht te geven in het te verwachten herstel van hun armhandfunctie. Simpel een grafiekje uitdraaien voldoet niet, weet Sprinkhuizen. “Dat zijn data die visueel gemaakt is, maar geen datavisualisatie die communiceert met de ontvanger.”

Origineel De x­as en y­as krijgen meer duiding, context en leesbaarheid

Eén vaste definitie van datavisualisatie is er niet. En dat is niet erg, vindt Sprinkhuizen, want zo blijft haar vak ruimte bieden voor creativiteit. “Ik beschrijf het steeds vaker als ‘visuele communicatie van data’, omdat ik de brug sla tussen data en ontvanger, en de factor communicatie hierin essentieel is.” Voordat Sprinkhuizen met de daadwerkelijke visualisatie van gegevens begint, weegt ze onder meer af wie een grafiek te zien krijgt, op welk moment, met welke voorkennis en of dit samen met een zorgverlener is. “Al dit soort factoren neem ik mee, zodat ik een ‘kapstok’ kan creëren waarop ik de data kan hangen.”

Maatwerk

Naar datavisualisatie is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. Dit vormt de basis voor het werk van Sprinkhuizen. Maar elk datavisualisatie­vraagstuk is maatwerk.

Voor het voorspelmodel arm­handfunctie kreeg ze input van projectleider CVA in het Experiment Inger Deijle. Sprinkhuizen: “Zij vertelde me dat er altijd een zorgverlener bij is die de grafiek toelicht. Dat is voor de keuzes die ik ga maken in visualisatie heel belangrijk, want dat betekent dat er iemand is die duiding kan geven. Daarnaast zijn er al een aantal meetmomenten voorafgegaan aan het tonen van de voorspelling. Dit is de ‘realiteit’ van de patiënt waarbij ik in de visualisatie kon aansluiten. Verder moest de visualisatie in het EPD ingebouwd worden, dit is een technische voorwaarde waarmee ik rekening moest houden.”

Context Geven

Eén van de eerste aanpassingen die Sprinkhuizen aanbracht, had betrekking op de Y­as van de grafiek. Daar staan getallen die uitdrukken hoe goed de

Nog meer duiding via titel, subtitel en tekst annotaties arm­handfunctie is. “Maar wat zegt het als je een 8 scoort? Die getalswaarde gaat pas iets betekenen als je context geeft,” legt Sprinkhuizen uit. Dus liet ze de Y­as van 0 tot 57 (de maximale score) lopen en voegde aan deze cijfers de tekst ‘geen beweging/functie’ en ‘normale hand­armfunctie’ toe. Ook een duidelijke titel en subtitel boven de grafiek moeten zorgen voor context voor de patiënt. “Zo bied je dezelfde informatie tekstueel en visueel aan. Dit zorgt voor dubbele encoding.”

Kleur En Wazigheid

Om te benadrukken dat de te verwachten arm­handfunctie geen vaststaand feit is maar een voorspelling, maakte Sprinkhuizen de gekleurde wolk iets waziger. “Hoe goed een voorspelmodel ook is, het blijft een voorspelling. Je kunt daarom niet voorzichtig genoeg zijn met het meegeven van deze onzekerheid in je visualisatie.”

Ook de kleuren van de grafiek werden aangepast, vooral om onderscheid te maken tussen de gemeten en de voorspelde waardes. En door deze kleuren terug te laten komen in de bijbehorende woorden in de titel, moet het voor de patiënt nog makkelijk worden om in één oogopslag te zien waar je naar kijkt.

Sprinkhuizen tot slot: “Hopelijk maakt deze visualisatie het werk van zorgverleners niet alleen makkelijker, maar draagt deze ook bij aan een stuk bewustwording van hoe je data aan patiënten communiceert.”