“มูลค่าชีวิต” มิใช่การเลือกปฏิบัติเพียงคนอีกต่อไป สั ต ว์ เ ลี้ ย งสมั ย นี้ ก็ มี สิ ท ธิ์ ไ ด้ รั บ การรั ก ษาเพื่ อ ความปลอดภัยของชีวิตด้วยวิทยาการแพทย์ สมัยใหม่แทบไม่แตกต่าง ในภาพคือการ ตรวจหาต� ำ แหน่ ง ที่ แ น่ ชั ด ของ “นิ่ ว ” ด้วยระบบ MRI อันเป็นสุดยอดเทคโนโลยีเครื่องวินิจฉัยโรคที่ทันสมัยกว่า รั ง สี เ อกซ์ ซึ่ ง ยั ง มี ใ ห้ สั ต ว์ ใ ช้ เ พี ย ง เครือ่ งเดียวในกลุม่ ประเทศอาเซียน เมื่อประกอบกับสัตว์ป่วยที่มาใช้ บริการคือเต่าขนาดยักษ์ สัตวแพทย์และนักรังสีเทคนิคจึงให้ ความสนใจกันเป็นพิเศษ
คลินิกพิเศษ สัตว์เลี้ยง
: เยียวยาโรคสัตว์ ด้วยความรัก เฉพาะทาง
เรื่อง : สุชาดา ลิมป์ ภาพ : ประเวช ตันตราภิรมย์
88
กรกฎาคม กรกฎาคม ๒๕๕๖ ๒๕๕๖
กรกฎาคม ๒๕๕๖
89
“ล�ำโพง” ป้องกันไม่ให้เจ้าตูบเลียหรือกัดแผลตัวเอง มีชื่อเรียก “เอลิซาเบทคอลลาร์” (Elizabeth collar) มีประวัติน่ารักว่ามาจากแฟชั่น ปกเสือ้ ทีส่ ดุ แสนจะพองของควีนเอลิซาเบทแห่งอังกฤษเมือ่ กว่า ๔๐๐ ปีกอ่ น (ขวา) ไม่มใี ครตอบได้วา่ เจ้าเหมียวจะมีชวี ติ ผ่านพ้นคืนนีไ้ หม ขึ้นอยู่กับว่าจะมีเจ้าของแมวคนใดพาแมวสุขภาพดีมาบริจาคเลือดให้ทันการณ์หรือเปล่า ถึงอย่างนั้นเจ้าของก็ไม่อาจดูดายให้มันต่อสู้กับ ความตายตามล�ำพังที่บ้าน
90
กรกฎาคม ๒๕๕๖
นาทีแห่งความเจ็บปวดด้วยโรคร้ายหรือป่วยไข้ แสงสว่างจากเครื่องแบบสีขาวอาจเป็น ความหวังต่อลมหายใจ แต่การเยียวยาความ รู้สึกมีเพียง “เจ้าของ” เท่านั้นที่เป็นความหวัง เดียวของสัตว์เลี้ยง
กรกฎาคม ๒๕๕๖
91
“อัลตราซาวด์” ช่วยตรวจวินิจฉัยได้หลากหลาย ทั้งการตั้งท้องของแม่หมา หรือการตรวจหาโรคภายในช่องท้อง เช่น ตับ ถุงน�้ำดี ม้าม ไต กระเพาะปัสสาวะ ต่อมลูกหมาก ฯลฯ (ขวา) ปลาน้อยว่ายน�ำ้ ไร้ทศิ ทางหรือหงายท้องป่อง หากเจ้าของไม่ดดู ายและพามารักษาทันท่วงที สัตวแพทย์สามารถ “เอกซเรย์” หาสิ่งผิดปรกติแล้วอาจรักษาให้กลับมาว่ายตามเดิม
92
กรกฎาคม ๒๕๕๖
คุณหมอพิจารณาว่าจะสแกนร่างกายสัตว์ หรือ “เอกซเรย์” จากสิ่งที่ต้องการตรวจ เครื่ อ งมื อ ที่ละเอียดต่างกัน เจ้าของจะได้
แต่ละตัวด้วย “อัลตราซาวด์” เป็นหลัก และความจ�ำเป็นต่อ ไม่ต้องเสียค่ารักษาเกินจ�ำเป็น
กรกฎาคม ๒๕๕๖
93
“มดแดง” เฮดจ์ฮอก (hedgehog) ตัวน้อย หรือที่คนเลี้ยงสัตว์บ้านเราเรียก “เม่นแคระ” ป่วยด้วยอาการปอดชื้น หลังจากที่คุณหมอฟังเสียง ปอดและหัวใจเรียบร้อยจะประเมินการรักษาต่อไป บางตัวอาจเพียงป้อนยาขยายหลอดลม แก้อักเสบ ฆ่าเชื้อ แต่ก็มีบางตัวที่ป่วยหนักจนต้อง รักษาด้วยวิธีพ่นยา (ขวา) “โยโกะ” กระต่ายวัย ๙ ปี กระดูกสันหลังเสื่อมกดทับเส้นประสาท ส่งผลให้ขาคู่หลังหมดแรงจากอาการอัมพาต เจ้าของพามารักษาด้วยวิธีฝังเข็มนาน ๗ เดือนแล้ว ช่วยกระตุ้นระบบความรู้สึกของมันให้กลับฟื้นคืนแรงขึ้นอีกครั้ง
94
กรกฎาคม ๒๕๕๖
สถานพยาบาลส�ำหรับ “สัตว์เลี้ยงชนิดพิเศษ” (exotic pet) ไม่ใช่คลินกิ รักษาสัตว์ทั่วไปอย่างหมาแมว แต่เป็นคลินิกที่มีสัตวแพทย์ผู ้ เ ชี่ ย วชาญ ด้ า นการรักษาสัตว์แปลกถิ่นโดยเฉพาะเท่านั้น
กรกฎาคม ๒๕๕๖
95
เกิด-แก่-เจ็บใช้บริการที่มาก สัตว์ไม่อาจร้อง ก็ยินดีจัดหาให้
ตาย เป็นวงจรของทุกชีวิต ระหว่างทาง หมาหลายตัวมีโอกาส กว่าความจ�ำเป็นพื้นฐานของ “ชีวิตหมา ๆ” สิ่งเหล่านั้น ขอ แต่สองมือเจ้าของที่รักและเลี้ยงพวกมันประหนึ่งลูก
ปอมเมอเรเนียนตัวน้อยใช้บริการ “ลู่วิ่งใต้น�้ำ” ในตู้กระจกใสที่มีน�้ำสูงระดับข้อไหล่ มันเดินสลับวิ่งเหยาะบน “สายพาน” ทิ้งน�้ำหนัก ส่วนหนึ่งลงบนขาเพื่อฟื้นฟูกล้ามเนื้อร่างกาย (ซ้าย) ช่องปากของหมากลายเป็นสิ่งส�ำคัญไม่ต่างจากคน การพาหมามา “ขูดหินปูน” นอกจากจะท�ำให้สุขภาพปากดีแล้ว ยังช่วยป้องกันโรคเหงือกและฟันอักเสบได้
96
กรกฎาคม ๒๕๕๖
กรกฎาคม ๒๕๕๖
97
“สระว่ายน�้ำหมา” ใช้ระบบ กรองและฆ่าเชื้อมาตรฐานเดียวกับสระของคน นอกจากจะมีไว้เพื่อออกก�ำลังกายให้สุขภาพแข็งแรง ลดความอ้วนแล้ว ยังช่วยรักษาโรคกล้ามเนื้อ ข้อสะโพกเสื่อม ฯลฯ 98
กรกฎาคม ๒๕๕๖
“น�ำ้ ผึง้ ” และ “น�ำ้ ตาล” สวมเสือ้ แจ็กเกตชูชพี เพือ่ ประคองให้รา่ งกายไม่ตอ้ งรับน�ำ้ หนักตัวมากเกินไป ทัง้ คูผ่ ลัดกันคาบลูกบอลเล่นสลับพุย้ น�ำ้ อย่างกระตือรือร้น พลอยให้คนที่ดูอยู่ลุ้นว่าตัวใดจะถึงขอบสระก่อน
หัวใจของสัตว์ไม่มีตรรกะ รักก็คือรัก ที่มีชีวิตอยู่เพราะได้ “ความรัก” จากเจ้าของหล่อเลี้ยง
เจ้าเต่าตัวน้อยที่บาดเจ็บจากการกัดกันเองจนแก้มเป็นแผลถึงมือสัตวแพทย์อย่างปลอดภัย และการพยาบาลก็เกิดขึ้นอย่าง ทะนุถนอม เพราะคุณหมอตระหนักดีว่าเจ้าของยอมจ่ายเงินซื้อความปลอดภัยให้ชีวิตเจ้าสี่ขานี้ด้วยความรัก (ขวา) เจ้าของไม่ได้พา “โซโก้” มาโรงพยาบาลสัตว์เพื่อป้องกันหรือรักษา แต่มาเพื่อ “ให้เลือด” เพราะรู้ว่าทั้ง “เลือดสด” และ “เลือดแช่แข็ง” ต่างเป็นสิ่งขาดแคลนและส�ำคัญมากส�ำหรับสัตว์ร่วมโลกตัวอื่น
100
กรกฎาคม ๒๕๕๖
กรกฎาคม ๒๕๕๖
101
คลินิกพิเศษ สัตว์เลี้ยง เรื่อง : สุชาดา ลิมป์ ภาพ : ประเวช ตันตราภิรมย์
: เยียวยาโรคสัตว์ ด้วยความรัก เฉพาะทาง
โรคของหมา แมว และคน คล้ายกันเข้าไปทุกที
ไม่ว่าจะโรคเล็ก ๆ อย่างท้องเสีย ไข้ลมแดด ลมชัก หวัด ภูมิแพ้ หรือโรคที่มีความเสี่ยงอย่างเชื้อรา ที่ผิวหนัง พยาธิในเม็ดเลือด ไข้หัด ปอดบวม เนื้องอกในอวัยวะเพศ มดลูกอักเสบ นิ่ว กล้ามเนื้อหลังอักเสบ หมอนรองกระดูกเสื่อม ข้อสะโพกเสื่อม เบาหวาน ต้อกระจก โรคแท้งติดต่อ (หมา) จนถึงร้ายแรงอย่าง โรคหัวใจ ล�ำไส้อักเสบ ตับอักเสบ ถุงน�้ำดีอักเสบ ไตวายเรื้อรังและเฉียบพลัน มะเร็ง เอดส์ (แมว) ฯลฯ ท�ำให้ต้องมี “คลินิกพิเศษ” ที่รักษาโดยสัตวแพทย์ “เฉพาะทาง”
นี่ถ้าใช้สิทธิ์บัตรทองได้ด้วย เจ๋งเลย
ในคน “คลินิกพิเศษ” อาจหมายถึงคลินิกอายุรกรรมตามโรงพยาบาลที่ “ตรวจโรคทั่วไป” และให้ บริการ “นอกเวลาราชการ” ผู้ป่วยจะเสียค่าใช้จ่ายแพงกว่าที่ตรวจในเวลาราชการ แต่ในสัตว์หมายถึงแผนกอื่นที่รักษาลึกกว่าอายุรกรรม ให้บริการทั้ง “ในและนอกเวลาราชการ” โดยสัตวแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ “เฉพาะโรค” บางครั้งจ�ำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีราคาสูงตรวจวินิจฉัย หรืออาจ ต้องรักษาด้วยวิธีผ่าตัด เวชศาสตร์ฟื้นฟู ฝังเข็ม ธาราบ�ำบัด ฯลฯ ร่วมกับฉีดยาหรือกินยา ค่าใช้จ่ายที่แพง (แม้จะรักษาที่โรงพยาบาลสัตว์ของคณะสัตวแพทย์ในมหาวิทยาลัยรัฐบาล) จึงไม่ใช่เพราะรักษานอกเวลา เหมือนคน มาโรงพยาบาลสัตว์หลายครั้ง ไม่เคยรู้สึกว่ากว้างจนเดินไม่ทั่วเท่าวันที่ต้องเก็บข้อมูลกลับไปเขียน เมื่อต้องเขียนก็ยังลังเลว่าจะเริ่มต้นตรงไหนก่อน เพราะตรงไหน ๆ ก็ดู “พิเศษ” ไปหมด เป็นเรื่องราวที่คนทั่วไปอาจไม่ได้เห็นบ่อยนัก บางคนเพิ่งรู้ด้วยซ�้ำว่ามี
อยากเล่าให้ครบ แต่พื้นที่จ�ำกัด จัดให้ได้แค่พอหอมปากหอมคอ
เหตุผลหนึ่งของการเลี้ยงหมาคือเจ้าของเชื่อว่าหมาสัมผัสได้ถึงความรักและ ตอบแทนด้วยความซื่อสัตย์เสมอ ยามเจ็บป่วยหลายคนจึงทุ่มใจดูแลหมา ไม่ต่างจากดูแลตัวเอง โรงพยาบาลสัตว์ไหน ๆ จึงไม่เคยร้างรอยตีนหมาสักวัน
102
กรกฎาคม ๒๕๕๖
กรกฎาคม ๒๕๕๖
103