ง่ เ ว ่ า ล อา จข าอ า่ ง ร่ ว อื า าของ ่ า า ่ บ่งบอก ง วา รก ว่ ง า วง เ่ อื่ ลา วา งา วง า ของ ่ า อ าก รก ่ กลลบ ง ครา กับ า ค ี เ ่ือ า กข ง ่ว่าจ เ ง่ ร ลา ่ารก าก าก บาอว ลา า ่ ่าง า ข ร กร ่ง ว จกร ากร ่าง Facecook / บางขวางที่รัก
รงการเรื่องเล่าจาก ร าร ครงการกา ัง ร าร ร เ า า เ ร งคเ า ร่ว กบเ รือข่า กา า ร าว าล เรือ จากลางบางขวาง กร รา ล กร
าเ การ ั รก า า อการ า รวง รร
วา าง่า กว่า ่ าก ่ า การ า วา ่ อง าก ่ องวาง อ ร ่ง าก ่ า วา ่ว อง ่จ ลบ ่อ ่ กจบ ว งควา ี ก ากควา ั่ว งว เลก ก ขงอ ่ กบางขวาง า ง ลว ่ ง าก บเวลา ง ่เขา ว อ ่บ ลก ก ือว่า ก กลื ว อก ร่ง ่ง ของเขา เล เ ว ร า ที่ ก บาง ่ง ่ เ อกจากอ ร ง อก ่ง ่งเ ่ง า ่ ือ ่วงเวลา เร่ ของ ว ่ ่เ เลือ เ ือเ ือ ขเ ่ ่ ื อ ่ข าง รร า ว ่เ อ เ กับบาง ่งที่ เ ี เ ี
า ล เ า า กาเ
วา เ ลว ่วงเวลา ่เ จ เ ่ ่าเ า ลก า
เ
ว่า ง่ ่ ก ว ่ อาจ ่ เ่ เ งเ อื ล า่ ่ อ ่ ่ร ลก ่ เ ่ กกาลง ว ่อ อ เ อก ร่ง ่ง ของ ว ่ วา อบอ่ รือ ร อื่ อ่ ร่างกา ล จ ว า ่ี ี า
ลง ื่อเขา อเ ล รือ ร ร ่า
ว าร
ัก ท
า
อ ่ ร บบ ่อ ก
รา า
บา
บางขวาง
งควา ค เ
ร
SB - - - ห ังส เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง ผู้ต้องขังเรือนจ�ากลางบางขวาง งานเขียนจาก “โครงการเรื่องเล่าจากแดนประหาร” ด�าเนินการโดยโครงการก�าลังใจในพระด�าริพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ร่วมกับเครือข่ายพุทธิกา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย เรือนจ�ากลางบางขวาง กรมราชทัณฑ์ และกระทรวงยุติธรรม
สงวนลิขสิทธิ์โดยส�านักพิมพ์สารคดี ในนามบริษัทวิริยะธุรกิจ จ�ากัด ห้ามการลอกเลียนไม่ว่าส่วนหนึ่งส่วนใดของหนังสือ นอกจากจะได้รับอนุญาต พิมพ์ครั้งที่ ๑ กันยายน ๒๕๕๖ จ�านวนพิมพ์ ๔,๐๐๐ เล่ม ราคา ๑๖๐ บาท ั า บรรณาธิการเล่ม สุวัฒน์ อัศวไชยชาญ ผู้ช่วยบรรณาธิการ เกษณี วิลาวัลย์เดช ออกแบบปก รูปเล่ม นัทธินี สังข์สุข พิสูจน์อักษร นวลจันทร์ ทองมาก ควบคุมการผลิต ธนา วาสิกศิริ ั มิ ์ ส�านักพิมพ์สารคดี (ในนามบริษัทวิริยะธุรกิจ จ�ากัด) ั าห า บริษัทวิริยะธุรกิจ จ�ากัด ๒ , ๓๐ ถนนปรินายก แขวงบ้านพานถม เขตพระนคร กรุงเทพ ๑๐๒๐๐ โทร. ๐-๒๒ ๑-๖๑๑๐ (อัตโนมัติ) โทรสาร ๐-๒๒ ๒-๗๐๐๓ เอ็น. อาร์. ฟิล์ม โทร. ๐-๒๒๑๕-๗๕๕๙ ิม ์ ด่านสุทธาการพิมพ์ โทร. ๐-๒๙๖๖-๑๖๐๐ สา ั ิม ์สา ผู้อ�านวยการ สุวพร ทองธิว ผู้จัดการทั่วไป จ�านงค์ ศรีนวล ที่ปรึกษากฎหมาย สมพจน์ เจียมพานทอง ผู้อ�านวยการฝ่ายการตลาด โฆษณา ปฏิมา หนูไชยะ ผู้อ�านวยการฝ่ายศิลป์ ฝ่ายผลิต จ�านงค์ ศรีนวล ผู้จัดการฝ่ายตลาด พิเชษฐ ยิ้มถิน บรรณาธิการส�านักพิมพ์ สุวัฒน์ อัศวไชยชาญ หนังสือเล่มนี้ใช้หมึกพิมพ์ซึ่งมีส่วนผสมของน�้ามันถั่วเหลือง ช่วยลดการใช้วัตถุดิบจากน�้ามันปิโตรเลียม ช่วยลดผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม
2 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p1-13.indd 2
9/19/13 4:41 PM
สา บัญ
ที่มาของต้นฉบับ ค�าครู เจ็ดชอบและไม่ชอบ จากบางขวาง ลุ้น ke ให้เฟซคุก หญิง า ับ า “ชาติ เลิศจันทรา” บาง าง ั “วัชรินทร์” ห ง าม า าม ั “สิงห์ บางมัญ” ิ งั หา “นกป่า” ิส า ม “ล�าเจียกบรรจา” ั บั ิ ับ ามม “หนึ่ง ศรนารายณ์” ับบางสิง สญ ส มส “ติณฑ์ แก้วขาว” หม า “จันทร์ผา”
๑๑ ๑๔ ๓๐
๔๖ ๖๐ ๗๒ ์
๑๐๐ ๑๑๖ ๑๔๐
เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p1-13.indd 3
๔ ๖
|3 9/19/13 4:41 PM
มา
ง
บับ
โครงการเรื่องเล่าจากแดนประหาร รุ่นที่ ๒ เป็นโครงการย่อยหนึ่งใน โครงการพัฒนาคุณภาพชีวติ -มิตจิ ติ ใจผูต้ อ้ งขัง ทีเ่ กิดจากความร่วมมือของ โครงการก�าลังใจในพระด�าริพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา เครือข่ายพุทธิกา โดยพระไพศาล วิสาโล และคณะมนุษยศาสตร์ มหา วิทยาลัยหอการค้าไทย จัดท�าโครงการภายใต้แนวคิดและความหวังว่า การเขียนจะเป็นเครือ่ งมือให้ผตู้ อ้ งขังแดนประหารได้ทบทวนตนเอง อันจะ น�าไปสู่การพัฒนา เยียวยา มองเห็นคุณค่าในตัวเอง อีกทั้งเมื่อเรื่องราว เหล่านั้นได้รับการเผยแพร่ออกไปยังจะเป็นอุทาหรณ์ไม่ให้คนอื่นต้องท�า ผิดซ�้า รวมถึงการคลี่คลายทัศนคติด้านลบที่มีต่อผู้ต้องขัง เมื่อได้ล่วงรู้ถึง ที่มาที่ไปอันน�าเขามาสู่ชะตากรรมในปัจจุบัน เป็นสื่อที่จะเชื่อมประสาน ให้เกิดความเข้าใจ มองเห็นคุณค่าความเป็นคน ส่งผลถึงความปลอดภัย ของสังคมโดยรวม ด�าเนินโครงการโดยเปิดให้ผู้ต้องขังในเรือนจ�ากลางบางขวางที่ สนใจส่งใบสมัครพร้อมตัวอย่างงานเขียน รับผู้ผ่านการคัดเลือกจ�านวน ๓๐ คนเข้าอบรมต่อเนื่องสัปดาห์ละ ๑ วัน เป็นเวลา ๔ เดือน ตั้งแต่ มีนาคม-มิถุนายน ๒๕๕๕ โดยมีนักเขียนสารคดีมืออาชีพของเมืองไทย อรสม สุทธิสาคร วิวัฒน์ พันธวุฒิยานนท์ วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง เป็น วิทยากรประจ�าตลอดหลักสูตร คุณพรทิพย์ ฝนหว่านไฟ และคุณสุข์- ประณีย์ คันธะชัย เป็นผู้ประสานงานการด�าเนินโครงการ ใช้สถานที่ใน แดนการศึกษาของเรือนจ�ากลางบางขวาง นนทบุรี เป็นห้องเรียน โดยมี คุณปรียธ์ ดิ า สมจิตร หัวหน้าฝ่ายการศึกษา เป็นผูด้ แู ลรับผิดชอบโครงการ
4 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p1-13.indd 4
9/19/13 4:41 PM
ร่วมกับเจ้าหน้าที่ฝ่ายการศึกษาของเรือนจ�า หลักสูตรการเรียนเน้นฝึกทักษะการเขียน ตัง้ แต่ความรูท้ างท ษฎี เทคนิควิธีการ และการฝึกปฏิบัติแบบเข้มข้น รวมทั้งเชิญวิทยากรพิเศษ มาแบ่งปันประสบการณ์ ให้ความรู้และแรงบันดาลใจ อาทิ สามกวีซีไรต์- เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ ศักดิ์สิริ มีสมสืบ ไพวรินทร์ ขาวงาม ศิลปิน แห่งชาติ-สุรชัย จันทิมาธร นักเดินทาง-อาจารย์ประมวล เพ็งจันทร์ บรรณาธิการมืออาชีพ-ภัทระ ค�าพิทักษ์ ล ท้ายหลักสูตรเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมอบรมเขียนงานส่งเข้ารับ การพิจารณาพิมพ์รวมเล่มโดยส�านักพิมพ์สารคดี ดังปรากฏเป็นหนังสือ เฟซคุก เรือ่ งเล่าจากบางขวาง ผลงานเรือ่ งเล่า ปากค�า บทเรียน อุทาหรณ์ ภาพความเป็นอยู่และความเป็นไปในโลกหลังก�าแพงสูง ที่ถ่ายทอดผ่าน ถ้อยอักษรจากปลายปากกาของผู้เป็นเจ้าของเรื่องเอง างา
ง า
ง า า
หา
เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p1-13.indd 5
|5 9/19/13 4:41 PM
า
นับถึงวันนี้ก็เป็นเวลาร่วม ๓ ปีแล้วที่ฉันเข้าออกเรือนจ�ากลางบางขวาง ราวกับบ้านหลังที ่ ๒ จริงอยูว่ า่ นีอ่ าจไม่ใช่ชว่ งเวลาทีย่ าวนานมาก แต่ภาพ ความทรงจ�าดี ๆ ที่มีร่วมกันระหว่างครูกับศิษย์ก็งอกงามขึ้นตามวันเวลา นับจากชั้นเรียน “เรื่องเล่าจากแดนประหาร” ที่แดนการศึกษา เรื อ นจ� า กลางบางขวาง จบสิ้ น ลง ลู ก ศิ ษ ย์ รุ ่ น ที่ ๑ ก็ มี ผ ลงานรวมเล่ ม อิสรภาพบนเส้นบรรทัด ๑๓ นักโทษประหาร ออกมาสู่สายตานักอ่าน นับเป็นปรากฏการณ์ทนี่ า่ ยินดี เมือ่ หนังสือเล่มนีม้ ยี อดพิมพ์สงู ถึง ๒ หมืน่ เล่ม และได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๒ “เซเว่นบุ๊คอวอร์ด” ประเภท สารคดี เมือ่ ปีกอ่ น ต่อมาหนังสือ ค�าสารภาพสุดท้ายก่อนเข้าห้องประหาร ผลงานเดีย่ วของ ภุมริน ภมรตราชูกลุ หนึง่ ในนักเรียนรุน่ ๑ ยังได้เข้ารอบ สุดท้ายของการประกวดสารคดีรางวัลนายอินทร์อะวอร์ด และได้รับรางวัล รองชนะเลิศอันดับ ๒ “เซเว่นบุ๊คอวอร์ด” ประเภทสารคดี ของปีนี้ แน่นอนว่าสิ่งนี้นับเป็นก�าลังใจและสร้างความภูมิใจให้ครูผู้สอน ทุกคน และลูกศิษย์ทุกชีวิตในชั้นเรียนของพวกเรา ชั้นเรียน “เรื่องเล่าจากแดนประหาร” รุ่นที่ ๒ เปิดขึ้นที่เรือนจ�า กลางบางขวางเช่นเดิม ในส่วนของการสอนมีครูหน้าเก่าอย่างฉัน ครู แดง-วิวัฒน์ พันธวุฒิยานนท์ และครูวี-วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง เป็นครู ประจ�าชั้น พร้อมด้วยวิทยากรรับเชิญอีกหลายท่าน นักเรียนยังคงใส่ใจ ตัง้ ใจเรียนไม่ต่างจากเดิม หลังจากชั้นเรียนการเขียนปิดลง ครูทั้งสามคน ได้ร่วมกันคัดสรรผลงานของนักเรียนเพื่อรวบรวมมาพิมพ์ไว้ในหนังสือ เฟซคุก เรือ่ งเล่าจากบางขวาง ทีก่ า� ลังผ่านสายตาของท่านผูอ้ า่ นอยูใ่ นขณะนี้
6 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p1-13.indd 6
9/19/13 4:41 PM
หากมองในสายตาของครู ผลงานของนักเรียนรุ่นที่ ๒ มีคุณภาพ ไม่ด้อยไปกว่ารุ่นแรก แต่มีประเด็นของเรื่องราวที่ดูหลากหลายมากกว่า บางเรือ่ งอ่านแล้วให้พลัง กระทบความรูส้ กึ ขณะทีบ่ างเรือ่ งอ่านแล้วยิม้ ได้ สบายใจ ให้ความรู้สึกน่าเอ็นดู หากเป็นอาหาร นี่คือมื้ออาหารที่หลาก รสชาติ ได้ลิ้มลองแล้วอิ่มใจ อิ่มอารมณ์ มีเสน่ห์ไม่ชวนเบื่อ แม้แต่ครูยัง สนเท่ห์ใจว่า ในโลกหลังก�าแพงที่ชีวิตเหมือนจะซ�้าซากจ�าเจ แล้งไร้ความ สุข แต่ลูกศิษย์ท้ังหลายยังสามารถสรรหาเรื่องราวที่ชวนตื่นตาตื่นใจมา เขียนให้พวกเราได้อ่านกันอย่างได้รสชาติอันจับใจ นอกเหนือจากการได้ทบทวนตนเองจากงานเขียน ถึงวันนีฉ้ นั เชือ่ ว่าลูกศิษย์ชาวบางขวางยังได้พบคุณค่าในตนเองจากการเรียนรู้ประสบ- การณ์ใหม่ ๆ เช่นเดียวกับทีค่ รูคนหนึง่ ได้พบศักยภาพ ความเข้มแข็ง และ ความอบอุ่นใจ มีชีวิตชีวาของลูกศิษย์ที่นี่ ขอบคุณองค์กรผูส้ นับสนุน เจ้าหน้าทีโ่ ครงการก�าลังใจ เจ้าหน้าที ่ เครือข่ายพุทธิกา อาจารย์จากมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย เจ้าหน้าที่แดน การศึกษาและเจ้าหน้าที่ฝ่ายต่าง ๆ ของเรือนจ�ากลางบางขวาง ตลอดจน ผูช้ ว่ ยงานทุกคนทีม่ สี ว่ นเปิดโอกาสและด�าเนินการให้งานนีส้ า� เร็จลุลว่ งด้วยดี ขอบคุณลูกศิษย์ทกุ รุน่ ทุกคน ในโลกหลังก�าแพง ทีท่ า� ให้ครูได้พบ ว่าความเป็นครูช่างงดงามและมีความหมายต่อชีวิตเพียงไร เป็นสิ่งดีท ี่ นักเรียนได้มอบประสบการณ์อนั มีคา่ ให้แก่ผอู้ า่ นได้เรียนรูจ้ ากปลายปากกา นับเป็นพลังสร้างสรรค์ที่วิเศษและน่าภาคภูมิใจ ส�าหรับผู้อ่านผู้มีอุปการคุณ ลองเปิดใจของคุณ เปิดโอกาสให้ ลูกศิษย์หลังก�าแพงของครูได้พสิ จู น์ฝไี ม้ลายมือของพวกเขาสูโ่ ลกอิสรภาพ ของงานเขียนกันนะคะ
ด้วยความเคารพและขอบคุณค่ะ อรสม สุทธิสาคร ๖ กันยายน ๒๕๕๖ เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p1-13.indd 7
|7 9/19/13 4:41 PM
บ
ม
บ า บาง
าง
เมื่อมีแบบอย่างดี ๆ จากรุ่นแรก นักเรียน “เรื่องเล่าจากแดนประหาร” รุ่น ๒ นี้จึงเรียนรู้กันได้รวดเร็ว รวมไปถึงรู้ทางพวกครู ๆ อยู่ไม่น้อย (คง ไปแอบเมาท์กับเพื่อน ๆ ที่มาเรียนรุ่นแรก) อย่างไรก็ตามการที่ต้นแบบ ท�าไว้ดีมากก็อาจส่งผลกระทบให้เกิดความกดดันหรือเกร็งกันบ้าง และเพราะเหตุนี้หรือเปล่า บรรยากาศของห้องเรียนบางช่วงจึง ดูเงียบขรึม จริงจังไปบ้าง นอกเหนือจากนี้ระหว่างทางยังมีแง่มุมเกิดขึ้น หลากหลาย เราขอสรุปตามอ�าเภอใจภายใต้หัวข้อ “ชอบ-ไม่ชอบ” รวม กันเจ็ดข้อ
บ “ส า
ม
”
แดน ๑๔ หรือแดนการศึกษา ถือว่าเป็นห้องรับแขกของบางขวาง ห้องเรียน ของเราก็อยูใ่ นแดน ๑๔ พร้อมทัง้ ห้องเรียนอืน่ ๆ และมุมหนังสือ ทีน่ เี่ ป็น ห้องเรียนนักเขียนที่ปลอดโปร่งมาก ห้องเรียนตามมหาวิทยาลัยยังสู้ไม่ได้ จริง ๆ แล้วคงไม่มใี ครอยากมาลงทะเบียนเรียนกับเราทีน่ ี่ แต่รไู้ หม ยังมีนกั เรียนคนหนึง่ เป็นผูช้ ว่ ย ในแดน ๑๔ เมือ่ ปีกอ่ นแอบฟังครูโครงการ เรื่องเล่า บรรยายแล้วสนใจ คันไม้คันมืออยากเขียน จึงส่งใบสมัคร แล้ว ก็ฝ่าฟันมาจนกระทั่งผลงานได้ลงตีพิมพ์ในหนังสือเล่มนี้
ม
บ “
มสงงา ”
ที่ผ่านมาเปอร์เซ็นต์การส่งการบ้าน (งานเขียนตามหัวข้อกว้าง ๆ) ของ นักเรียนในโครงการนีจ้ ะสูงและตรงเวลามาก สัง่ งานหนึง่ ชิน้ ส่งมาสองสาม
8 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p1-13.indd 8
9/19/13 4:41 PM
ก็มี แต่กลับมีบางรายมานั่งเรียนโดยแทบไม่ส่งการบ้าน ท�าให้ไม่รู้ว่าฝีมือ การเขียนพัฒนาไปแค่ไหน น่าเสียดายโอกาสทีค่ วรจะตกถึงเพือ่ นทีอ่ ยาก มาแต่ไม่ได้มา
บ “
าม ิ ส างส
์”
นักเรียนรุน่ นีอ้ ายุเฉลีย่ หนุม่ แน่นกว่ารุน่ แรก ความคิดสร้างสรรค์กโ็ ดดเด่น เป็นตัวเอง ช่วงแรก ๆ ให้ท�างานกลุ่ม ช่วยกันคิดแล้วน�าเสนอหน้าชั้น แต่ละกลุม่ มีลกู เล่น มีมกุ เนือ้ หาก็ไม่ธรรมดา อย่างเช่น เลีย้ งนกแบบไร้กรง ดอกไม้ในหลืบหิน (สาวประเภทสองในเรือนจ�า) หรือวิชาเอาตัว (ไม่) รอด (คนที่บ้าพนันได้ทุกเรื่อง) บางเรื่องครูเชียร์ให้เขียนเป็นงานชิ้นใหญ่ แต่ ก็สานต่อน้อยมาก เพราะไอเดียเขาเยอะ
ม
บ “ ห
ม ม มา
ิ
”
บางครั้งนักเขียนชาย-ยิ่งนักเขียนสังกัดมหาวิทยาลัยบางขวางด้วย ชอบ แสดงเหลี่ยมคมที่คมเกินไปในงานเขียน จนน�้าเสียงของเรื่องขาดความ จริงใจโดยใช่เหตุ นักเขียนชายต่างจากนักเขียนหญิงตรงจุดนี้ (พูดกว้าง ๆ ถึงบรรยากาศการเรียนทัว่ ไป ไม่ได้หมายความว่าท่านจะพบมากในหนังสือ เล่มนี้)
บ “
ง ห า ส”
นอกจากเรื่องเกี่ยวกับชีวิตคนที่โดดเด่นแล้ว พวกเขายังสรรหาหัวเรื่อง อื่น ๆ มาเล่าอย่างหลากหลาย เช่น Facecook บางขวางที่รัก, นักโทษ บัณฑิต กับเปลวเทียนในความมืด ล ทัง้ อ่านเอาเรือ่ ง เอารส และยังเป็น การเปิดโลกให้เราได้เข้าไปรู้จักวัฒนธรรมความเป็นไปในสังคมที่ไม่เคย มีนักสารคดีเข้าไปเก็บข้อมูลมาก่อน
เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p1-13.indd 9
|9 9/19/13 4:41 PM
ม
บ “
ง บบ
”
พยายามบอกลูกศิษย์ทุกค่าย อย่าจบเรื่องแบบนี้ แต่ด้วยความที่ลูกศิษย์ ในเรือนจ�ามีข้อจ�ากัดมากมาย รวมถึงข้อจ�ากัดด้านการรับรู้ เรื่องที่เขียน ก็มักเป็นเรื่องราวบนสังเวียนชีวิตของตนหรือคนใกล้ตัว เรื่องแนวนี้เป็น เรือ่ งเล่าที ่ “พุง่ ตรงจากใจ” จึงสร้างแรงสะเทือนใจได้งา่ ยก็จริง แต่นกั เขียน ที่ขาดประสบการณ์มักเสนอมุมมองหรือขมวดปมจบด้วยประโยคซ�้าซาก ทีจ่ า� ๆ กันมา เช่น จะดีจะชัว่ ก็อยูท่ เี่ ราเลือกเดิน, ชาติกอ่ นท�ากรรมกับเขา ไว้ ชาตินี้จึงต้องมาชดใช้ ล จะบอกว่า พูดอีกก็ถูกอีก หรือเป็นประโยคที่ควรถูกตรวจสอบ อย่างจริงจังดีล่ะ บ “ สม งา า า ม าสม ” เป็นบทพิสูจน์อีกครั้งว่า ของที่ล้นเกินจนไร้ค่าจากที่หนึ่งกลับมีค่ามากใน อีกที่หนึ่ง ไดอะรี สมุดโน้ต ทีเ่ ก็บไว้ โดยเฉพาะพวกทีม่ วี นั เดือนปี พอหมด ปีก็ไม่มีใครอยากได้ แต่ส�าหรับข้างในนั้นมันมีความหมายมาก ต่อมาเลย ขอบริจาคจากเพือ่ นซึง่ ท�างานในส�านักทีข่ องพวกนี ้ “ล้นตลาด” ตอนปีใหม่ พร้อมทัง้ ดินสอ ปากกา ทีเ่ ก็บกวาดจากงานสัมมนา เอามาแจกเป็นรางวัล ให้นักเขียนแดนประหาร ไดอะรีบางเล่ม เห็นคนถือแล้วรู้เลย...ผู้บริหารแน่นอน
วิวัฒน์ พันธวุฒิยานนท์ ๗ กันยายน ๒๕๕๖
10 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p1-13.indd 10
9/19/13 4:41 PM
ห
โลกหลังก�าแพงคุกเป็นแดนที่คนไม่อยากย่างกราย แต่ก็อยากรู้อยากเห็น ผมได้ข้อสรุปเบื้องต้นนี้จากกระแสตอบรับต่อหนังสือ อิสรภาพ บนเส้นบรรทัด ๑๓ นักโทษประหาร ผลิตผลต้นฉบับจากโครงการเรือ่ งเล่า จากแดนประหารครั้งแรก ที่กลายเป็นหนังสือขายดีที่สุดของส�านักพิมพ์ สารคดีในปีที่จัดพิมพ์ออกมาด้วยยอดขายหลายหมื่นเล่ม อีกทั้งยังได้รับ การการันตีคุณภาพด้วยรางวัลจากเวทีประกวดงานเขียนสารคดีระดับ ประเทศ ต่อเนื่องมาถึงการด�าเนินโครงการเรื่องเล่าจากแดนประหาร รุ่น ที่ ๒ กระทั่งได้ผลิตผลเป็นหนังสือ เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง เล่มนี ้ ในส่วนของคนท�างาน--โดยเฉพาะครู-ผู้สอน ความส�าเร็จอย่างล้นหลาม เกินความคาดหมายจากผลงานเขียนของนักเรียนนักเขียนรุน่ แรก ไม่ได้ถอื เป็นเงื่อนไขนัยส�าคัญอย่างใดมากไปกว่าการเป็นแรงหนุนน�าและก�าลังใจ ในการท�าต่อไปอย่างมั่นใจ ท�าในสิ่งที่พอท�าได้ หยิบยื่นได้ เข้าถึงได้ โดยไม่ติดข้องกับอดีต หรือภูมิหลังว่า เขาจะเคยเป็นใคร ท�าอะไรมาบ้าง และจะต้องรับผลต่อไป เช่นไรในทางคดี เพราะนั่นเป็นเรื่องที่ใครแต่ละคนต้องเดินไปบนหนทางสายชะตา กรรมของตนเอง ครูเพียงแต่มาชวนและชีช้ อ่ งทางในการถ่ายทอด บันทึก เล่าเรือ่ ง ที่อยากจะบอกเล่า-ด้วยภาษาเขียน กับการเกื้อกูลทางจิตใจ เปิดโลก ใหม่ ๆ ให้คนที่ถูกจองจ�าอยู่ในโลกสี่เหลี่ยมคับแคบมายาวนานได้รับรู้และ เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p1-13.indd 11
| 11 9/19/13 4:41 PM
ทันโลกสมัยใหม่อย่างคนอื่นเขาบ้าง อย่างเรื่อง “Facecook บางขวางที่รัก” ที่เป็นเรื่องหนึ่งอยู่ใน หนังสือเล่มนี้ ผู้เขียนก็เล่าที่มาว่า ได้แรงบันดาลใจจากที่ครูน�าเอาเรื่องนี้ มาเล่าระหว่างเรียน (ในบางขวางไม่มีเฟซบุ๊กเล่น) คนมาเรียนได้ผ่อนคลาย ได้เรียนรู้ และเล่าเรื่องที่อยู่ในความคิด จิตใจออกมาเป็นงานเขียนได้ ก็ถือว่าบรรลุผลตามเป้าหมายแล้ว ส่วนหนังสือจะขายดีหรือมีรางวัลแถมพ่วงท้าย ก็ถอื เป็นผลพลอย ได้ที่น่าชื่นใจ ในบรรดา ๑๓ นักโทษประหารที่เป็นผู้เขียนในเล่ม อิสรภาพบน เส้นบรรทัด มีอย่างน้อย ๓ คนทีย่ งั ท�างานเขียนต่อเนือ่ งมา มีผลงานเดีย่ ว ของตนเองเผยแพร่อยูใ่ นร้านหนังสือ และผลงานของบางคนยังได้รบั รางวัล ซ�้า ๆ นีเ้ ป็นค�าตอบทีช่ ดั เจนว่า ผูอ้ า่ นให้การยอมรับเขาในฐานะนักเขียน แล้ว มาถึงขั้นนี้คนที่เคยยืนอยู่หน้าชั้นเรียนของเขาก็เพียงแต่เฝ้ามอง ด้วยความชื่นชมยินดี และเอาใจช่วย ตามธรรมดาของทุกห้องเรียนที่บทบาทในฐานะครู-ผู้สอนต้อง ผ่านพ้นไปเมื่อจบหลักสูตรปิดโครงการ ถัดจากนี้ก็ได้แต่เฝ้าลุ้นด้วยใจจดจ่อว่า ผู้อ่านจะกดไลก์ให้ผู้เขียน เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง เป็นนักเขียนอย่างเต็มตัวหรือไม่...
ครูวี วีระศักดิ์ จันทร์ส่งแสง ๑ กันยายน ๒๕๕๖
12 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p1-13.indd 12
9/19/13 4:41 PM
เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p1-13.indd 13
| 13 9/19/13 4:41 PM
ง ครา กับ า “ า ิ ิ
ั
ค ี
า”
หลังจากที่ผมสู้คดีมา ๗ ปีเต็ม ท้ายที่สุดศาลฎีกา
พิพากษาเสร็จเด็ดขาดให้ประหารชีวิตสถานเดียว พิพากษายืนตามศาล ชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ อันที่จริงผมสมควรน้อมรับค�าพิพากษาของศาลตั้งแต่ศาลชั้นต้น แล้ว แต่สนั ดานหยาบของคนทีด่ อื้ ด้านเช่นผมท�าให้ดนิ้ รนกระเสือกกระสน
14 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p14-29.indd 14
9/19/13 4:41 PM
สู้คดี ทั้ง ๆ ที่ผมกระท�าความผิดจริง ในโลกนี้คงมีคนใจหยาบอย่างผมอีกมากมายที่กระท�าความผิด แล้วไม่ยนิ ยอมรับผิด คนทีท่ �าความผิดไม่วา่ โดยพลาดพลัง้ หรือจงใจ แล้ว ยอมรับในความผิดนั้น ผมมั่นใจว่าไม่มากก็น้อยต้องมีผู้คนให้อภัย แต่ ส�าหรับคนที่กระท�าความผิด แล้วยังไม่ยอมรับในความผิดที่ตนกระท�าเช่น ผม อย่าว่าแต่ผู้คนในสังคมไม่ยอมให้อภัย แม้แต่ตัวผมเองก็มิบังควรให้ อภัยตัวเองเช่นกัน นี่คือล�าน�าอันแสนเจ็บปวดของคนที่ได้ชื่อว่า “อาชญากร” แดน ๖ เรือนจ�ากลางบางขวาง จังหวัดนนทบุร ี นักโทษ ๗๐๐ กว่า คนขวักไขว่เหมือนปลวกที่ถูกจอบจามยอดกองดินที่เป็นเรือนรัง บ้างเดิน บ้างวิ่ง บ้างนั่ง มีทุกอิริยาบถ ต่างคนต่างท่าทาง พวกเขาเหล่านั้นอาศัย อยู่ภายในก�าแพงสี่เหลี่ยมผืนผ้า เนื้อที่ประมาณ ๕ ไร่ ซึ่งแน่นเต็มไปด้วย อาคารสิ่งปลูกสร้าง อาคารหลังแรกทีเ่ ป็นอาคารหลักและขาดไม่ได้ นัน่ คือตึกเรือนนอน สองชั้นขนาด ๑ x๔๒ เมตร สูงประมาณ ๑๕ เมตรจากยอดจั่วหลังคาถึง พื้นดิน เป็นที่ซุกหัวนอนของเดนทรชน ๗๐๐ กว่าคน โรงงานเย็บผ้าห้า โรง รวมแล้วมีจักรเย็บผ้าไม่ตา�่ กว่า ๕๐๐ หลัง อีกทั้งอาคารฝ่ายควบคุม อาคารการศึกษา อ่างอาบน�้าสองอ่างใหญ่ ท่านอย่าไปสนใจว่าอาคาร เหล่านั้นมีขนาดเท่าไร เอาเป็นว่าในพื้นที่ประมาณ ๕ ไร่นี้มีพื้นที่ว่างให้ นักโทษ ๗๐๐ กว่าคนได้หายใจโล่ง ๆ ก็เพียงขนาดสนามบาสเกตบอลหนึง่ สนามกับอีกครึ่งหนึ่งเท่านั้น ภายในอาณาจักรแดน ๖ นอกจากนักโทษกับผู้คุมแล้ว ยังมีสิ่งมี ชีวิตอีกชนิดหนึ่งที่ร่วมทุกข์ร่วมสุขอยู่ด้วยกัน และเขาเหล่านั้นก็คงต้องใช้ ชีวิตอยู่ในนี้ตั้งแต่เกิดจนตาย เขาเหล่านั้นคือแมว แมวที่ร้องเหมียว ๆ สี่ ขาหนึง่ หางสองหูหนึง่ ปากทีเ่ ราเลีย้ งไว้จบั หนูนนั่ แหละครับ และผมก็พ�านัก ในแดนนี้ในฐานะนักโทษ ปลายปีที่ ๗ ในการด�ารงชีวิตในคุกของผม เช้าตรู่ต้นธันวาคม เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p14-29.indd 15
| 15 9/19/13 4:41 PM
Facecook / บางขวางที่รัก “ ั ิ
์”
“เกือบจะ ๑๐ ปีแล้วที่ผมได้มาอาศัยอยู่ในสังคม
แบบใหม่” ใช่ ! สังคมที่ถูกแยกตัวออกจากสังคมภายนอก แน่นอน ผมเป็น ส่วนหนึ่งของที่นี่ ที่ที่ถ้าคุณมองผ่านจากบริเวณโดยรอบนอก อาจเป็น สถานทีซ่ งึ่ ไม่นา่ นัง่ รถผ่านหรืออยากเข้าใกล้ ไม่นา่ มาเห็น ดูนา่ กลัว ไม่เป็น
30 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p30-45.indd 30
9/19/13 4:42 PM
มงคล ไม่อยากได้ยนิ หรือพูดถึง และไม่มใี ครอยากเข้ามาอยู ่ เว้นแต่ “ผูค้ มุ ” ที่ที่หลายฝนที่พ้นผ่านถูกน�้าท่วมก็หลายที ที่ที่ผมเองได้รับต�าแหน่งซึ่งมี ค�าน�าหน้าว่า “น.ช. นักโทษเด็ดขาดชาย” ความรู้สึกใช่ว่าจะยินดีหรือ ภูมิใจกับสิ่งที่ได้มา แต่ผมก็ “ชอบ” ว่าค�านี้น่าขัน ผมเป็นหนึง่ ในหลายพันของบุคคลอันตรายทีไ่ ด้อยูอ่ าศัยในทีแ่ ห่ง นี้ มันคือสถานที่แห่งความทรงจ�า เตือนใจคนหลายคน และตอกย�้าความ คิดของใครอีกไม่นอ้ ย เพือ่ ให้มองเห็นว่า เมือ่ มีคา� ว่า “พลาด” ก็ยงั คงมีคา� ว่า “โอกาส” พ่วงท้ายมาด้วยเสมอ เช่นตัวผม ผมนึกถึงก้าวแรกที่มาเหยียบตรงนี้แล้ว หัวใจแทบกระดอนออก มาจากปาก ได้รจู้ กั คุกบางขวางจากสือ่ ต่าง ๆ ไม่วา่ จะเป็นเพชฌฆาตระดับ เทพผูป้ ลิดชีพนักโทษประหารก่อนทีจ่ ะมีการฉีดยา เป็นคุกทีข่ งั นักโทษซึง่ มีโทษประหารหรือตลอดชีวิต นักโทษคดีอุกฉกรรจ์ คนดัง ๆ ของประเทศ บางคนก็เคยผ่านที่แห่งนี้มาก่อน “ผมต้องใช้เวลาของชีวติ ทีเ่ หลือเพือ่ ประโยชน์สงู สุดของตัวเองใน นี ้ (หรือ)” ค�าถามอัดแน่นเต็มหัวสมอง ค�าถามหลายอย่างตามมาเป็นแถว เมื่อเข้ามาอยู่ในที่นี้แล้วได้แต่มองดูรอบตัว ความรู้สึกในตอนนั้นเหมือน ก�าลังร่วงละลิ่วมาจากตึกสูง สองมือไขว่คว้าได้แต่อากาศ มองเห็นก�าแพง สูงทีม่ ลี วดหนามอยูด่ า้ นบน ซึง่ อาจดูคนุ้ ตาถ้ามองจากภายนอกก�าแพง แต่ ถ้ามองจากภายในนี้ดูแปลก ๆ ดี ผมนึกหัวเราะในใจ “ที่นี่คือบางขวางจริงหรือ” ภาพในวันนั้นต่างจากวันนี้ไปมาก ทั้งผู้คนและเทคโนโลยี สังคมภายในนี้ กับสังคมภายนอก แน่นอน โลกยุคใหม่ซึ่งผมย่อมตามไม่ทัน แต่หลาย เรื่องได้พิสูจน์แล้วว่า “สังคมออนไลน์” ที่อยู่บนหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือ บนโทรศัพท์มือถือ มันมีอ�านาจท�าให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในทุกด้านของ โลก (รวมทั้งโลกของผมนี้ด้วย) นอนดูข่าวจากทีวี (ทีวีคือมหรสพสิ่งเดียวภายในห้องนอน) ข่าว เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p30-45.indd 31
| 31 9/19/13 4:42 PM
ว
งควา ี ก ากควา ั่ว “สิงห์ บางมัญ”
“ไปโกนหนวด ! ในแดนนีห้ า้ มใครไว้หนวด นอกจาก
เรา เดี๋ยววันหลังถ้าใครหนวดยาวจะให้ใช้ก้อนหินถอนหนวดทีละเส้น” คุกคือโลกสีเ่ หลีย่ มทีใ่ คร ๆ ไม่อยากเข้ามาอยูห่ รือแม้แต่เฉียดผ่าน ใครบางคนเรียก “มหา ลัยชีวติ ” เพือ่ ให้ดดู ี แต่ความจริงแล้วทีน่ คี่ อื หลุมด�า ของชีวติ เป็นสถานทีร่ วมเดนคนมากมายหลายจ�าพวก มีทงั้ คนดีและคนเลว
46 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p46-59.indd 46
9/19/13 4:43 PM
มีทั้งนักพูดและนักคุย มีทั้งคนจริงและไม่จริง มีทั้งนักค้าและนักฆ่า มีทั้ง นักเลงและอันธพาล ทั้งเลวโดยสันดานหรือเลวเพียงครั้งเดียว อยู่รวมกัน คนที่ท�าผิดกฎหมายจะถูกศาลตัดสินลงโทษไม่ให้ออกไปอยู่ใน สังคมภายนอก หรือถูกสังคมภายนอกรังเกียจ ไม่ยินดีต้อนรับ บางครั้ง แม้ญาติพนี่ อ้ งก็ยงั เมิน คนรักยังหนีหาย เพือ่ นทีค่ บนานนับสิบปียงั เดินหนี หรือคนทีค่ นเหล่านีเ้ คยช่วยเหลือยามทุกข์ยงั ส่ายหน้า ปล่อยให้เดนคนต้อง อยู่ในโลกสี่เหลี่ยมอย่างอ้างว้าง ขาดก�าลังใจ ไร้ทิศทาง เหมือนเดินหลง ทางอยู่ในขุนเขาที่ยิ่งใหญ่ท่ามกลางอันตรายทุกขณะก้าวเดิน แต่ในความเลวร้ายของชีวติ ก็ยงั มีแสงส่องน�าทางให้รทู้ ศิ ทางทีถ่ กู ต้อง เพื่อหลุดพ้นจากวังวนแห่งอันตราย แม้จะต้องใช้เวลานานมากก็ตาม ชายวัย ๕๐ ต้น ๆ หนวดดกด�า ผิวด�าแดง ผมหยักศก ความสูง เกินเกณฑ์มาตรฐานราชการเล็กน้อย น�้าหนักคาดคะเนยากเพราะกล้าม เนื้อที่แน่นปึ กบวกกับพุงเล็กน้อย ใบหน้าคมสันบอกถึงความเข้มและ ดุดัน “ผู้แดนหนวด” เป็นฉายาที่บรรดาเดนคนมอบให้ท่าน อาจฟังดูไม่ เหมาะสม แต่ท่านกลับชอบในฉายานี้ ท่านผ่านการรับใช้กรมราชทัณฑ์มานานกว่า ๒๐ ปี นานกว่าเดน คนหลาย ๆ คน ด้วยประสบการณ์การอยูใ่ นโลกสีเ่ หลีย่ มไม่ตา่ งกับเดนคน ทั้งหลาย ย่อมผ่านความหลากหลายของเดนคนมานับไม่ถ้วน รู้ถึงลูกเล่น ต่าง ๆ ของคนคุกเป็นอย่างดี ดังนัน้ จึงเป็นเรือ่ งยากทีใ่ ครท�าผิดแล้วจะรอด สายตาที่เบิกกว้างดังนกฮูกมองเห็นในความมืดของท่านได้ แม้จะอยูใ่ นสังคมทีแ่ วดล้อมด้วยคนเลวร้ายทัง้ หลาย แต่ทา่ นกลับ มอบสิ่งดี ๆ ให้มากมาย ท่านคิดเสมอว่า ในความเลวของคนย่อมมีความ ดีอยูบ่ า้ ง และจะท�าอย่างไรให้ความเลวนัน้ น้อยกว่าความดี หรือปลุกความ ดีให้ฟ นขึ้นมา เพื่อให้มีชีวิตใหม่ที่ดีกว่าเก่า ท่านสอนและชี้แนวทางที่ ถูกต้องในการใช้ชีวิต มอบแต่สิ่งดี ๆ ให้เดนคนทั้งหลายด้วยความอดทน ท่านพูดเสมอว่า การเตือนสติให้เดนคนได้กลับมาท�าความดีนนั้ ก็ เหมือนท่านได้ปลูกถั่ว ซึ่งเมล็ดถั่วที่นา� มาปลูกนั้นเป็นเมล็ดที่ถูกสังคมคัด เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p46-59.indd 47
| 47 9/19/13 4:43 PM
ี ี ก ง วั ร าร “
า”
ชะตาชีวติ บางครัง้ ก็โหดร้ายเหลือเกินทีไ่ ม่ให้ความ
ยุติธรรมส�าหรับคนบางคนที่ชีวิตผกผันแปรปรวนถูกเคราะห์กรรมโหม กระหน�่าซ�้าแล้วซ�้าเล่า จนต้องท�าใจยอมรับยอมจ�านนต่อความพ่ายแพ้ เพราะเหลือจะต้านทานได้อีกต่อไปแล้ว เช่นชีวิตของนักโทษคนหนึ่งซึ่ง ประสบปัญหาในชีวิตมากมายอย่างแสนสาหัสสากรรจ์
60 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p60-71.indd 60
9/19/13 4:43 PM
หนุม่ ชาวเขาเผ่าม้งคนหนึง่ มีนามว่า “ลี” เขาเป็นคนร่างกายก�าย�า สูงประมาณ ๑๖๐ เซนติเมตร ผิวขาวตาตีเ่ หมือนคนจีน อายุ ๒๖ ปี มีนสิ ยั สุภาพเรียบร้อย พูดเก่ง และยิม้ ง่าย ลีเป็นลูกชายของพ่อไสกับแม่มาลี อยู ่ หมู่บ้านเจดีย์โคะ ต�าบลมหาวัน อ�าเภอแม่สอด จังหวัดตาก ลีมพี นี่ อ้ งสีค่ น เขาเป็นลูกคนโต มีนอ้ งชายสองคน คนเล็กเป็นน้อง สาว อายุของพวกเขาไล่เลี่ยกัน เว้นห่างกันเพียงคนละ ๑ ปีเท่านั้น ลีชว่ ยพ่อแม่ท�างานมาตัง้ แต่เด็ก มีอาชีพท�าไร่ขา้ วโพดซึง่ เป็นพืช เศรษฐกิจของท้องถิ่นนั้น เป็นอาชีพที่หาเลี้ยงครอบครัวโดยสุจริตเรื่อยมา บางปีทขี่ า้ วโพดขายได้ราคาดีได้เงินมาก เกษตรกรก็จะมีรอยยิม้ กันทัว่ หน้า บ้านของลีเป็นบ้านไม้ยกพื้นสูง หลังคามุงด้วยกระเบื้องสีเขียว ซึ่งเพียงพอส�าหรับใช้หลบแดดหลบฝน ท�าให้หกชีวิตได้อยู่ร่วมกันอย่าง มีความสุข แม่มาลีมีฝีมือในการทอผ้า จึงทอผ้าขายเพิ่มรายได้ให้แก่ ครอบครัวอีกทางหนึ่ง ลีเรียนจบแค่ชนั้ มัธยมต้น เขาต้องออกจากโรงเรียนเพือ่ มาช่วยพ่อ ท�าไร่ขา้ วโพด เพราะเขาสงสารพ่อทีท่ า� งานหนักอยูค่ นเดียว และก็พยายาม ส่งเสียให้น้อง ๆ ได้เล่าเรียนสูง ๆ เพื่ออนาคตจะได้มีงานดี ๆ ท�า ไม่ต้อง ท�างานตากแดดตากฝนหน้าด�าหน้าแดงให้ล�าบากอย่างทีเ่ ขากับพ่อเป็นอยู่ เมื่ออายุได้ ๑๖ ปี พ่อแม่สู่ขอสาวในหมู่บ้านให้เขา เขามีลูกชาย หนึ่งคน ปัจจุบันอายุ ๙ ขวบ แต่ลีไม่ได้แยกครอบครัวออกไปจากพ่อแม่ เพราะเป็นประเพณีของชนเผ่าม้งที่ลูกชายคนโตจะต้องเป็นคนดูแลเลี้ยงดู พ่อแม่ แต่ส�าหรับลูกสาว เมื่อแต่งงานแล้วต้องออกเรือนไปอยู่บ้านสามี เลี้ยงดูปู่ย่าตามประเพณีของชนเผ่า เช้าวันที ่ ๒๕ พ ศจิกายน ๒๕๔๙ ลีเป็นตัวแทนของพ่อไปช่วยงานท�าบุญ ขึ้นบ้านใหม่ที่อ�าเภอเทิง จังหวัดเชียงราย ตามค�าเชื้อเชิญของลุงซึ่งเป็น เพื่อนกับพ่อ ในงานมีแขกเหรื่อมาร่วมมากมาย งานจัดอย่างเอิกเกริก ใหญ่โต และมีความจ�าเป็นต้องจับจ่ายซื้อของมาใช้ในงาน ลุงจึงขอยืมรถ เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p60-71.indd 61
| 61 9/19/13 4:43 PM
ร า ที่ ก “ า
บ
า”
หากตัง้ ค�าถามว่า ถ้าให้เวลา ๒๐ ปี คุณสามารถท�า
อะไรได้บา้ ง เราคงได้รบั ค�าตอบทีแ่ ตกต่างกันมากมาย นักเรียนนักศึกษา อาจเห็นว่า นั่นเป็นเวลาที่นานมากพอส�าหรับการศึกษาเล่าเรียนตั้งแต่ ระดับชั้นประถมกระทั่งส�าเร็จการศึกษาสูงสุดปริญญาเอก นักธุรกิจอาจ ใช้เวลานั้นประกอบธุรกิจการค้า จากการเริ่มต้นก่อร่างสร้างตัว สะสม
72 | เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง p72-99.indd 72
9/19/13 4:44 PM
ประสบการณ์ทลี่ ม้ เหลวและรุง่ เรืองร�า่ รวย จนประสบความส�าเร็จเป็นกิจการ ทีใ่ หญ่โตมัน่ คง หรือคนทีอ่ ยูใ่ นสถานภาพของการเป็นพ่อแม่ อาจใช้เวลา นั้นเฝ้าดูการเจริญเติบโตของลูกหลานตั้งแต่เพียงเป็นทารกแรกคลอดไป จนกระทั่งถึงวัยที่เติบโตเป็นหนุ่มสาว คุณเคยทราบหรือไม่ว่า ขณะที่เราก�าลังใช้เวลาทุกวินาทีของเรา แสวงหาความส�าเร็จของชีวิตในอนาคต ไม่ว่าจะเป็นการศึกษาเล่าเรียน การประกอบธุรกิจการค้า หรือการเฝ้ามองการเติบโตขึน้ ของลูก ๆ หลาน ๆ อย่างอิ่มเอมใจด้วยความหวังที่สวยงามอยู่นี้ มีคนจ�านวนหนึ่งต้องใช้เวลา นับ ๒ ทศวรรษให้แก่การสูญเสีย ความทุกข์ทรมาน และความหวาดกลัว พวกเขาไม่มีความหวังต่อความส�าเร็จในธุรกิจการค้าที่ได้ท�าในปัจจุบัน เช่นคุณ พวกเขาไม่มีสิทธิ์หรือโอกาสส�าหรับการศึกษาเล่าเรียนถึงระดับ ปริญญาเอกได้ โดยเฉพาะอย่างยิง่ พวกเขาหลายคนไม่มโี อกาสได้เห็นลูก ทีเ่ ขารักเลยตลอดเวลานัน้ การสูญเสีย ความทุกข์ทรมาน และความหวาด กลัว เป็นสิง่ ทีพ่ วกเขาต้องเผชิญทุกวินาทีทลี่ มื ตาตืน่ และยังมีลมหายใจอยู ่ บนโลกใบนี้...โลกใบเดียวกันกับคุณ ผู้คนเหล่านี้ล้วนแต่เป็นคนที่สังคมมีฉันทามติว่าโฉดชั่ว เลวร้าย น่าชิงชัง พวกเขาเหล่านี้คือผลผลิตขั้นสุดท้ายของกระบวนการยุติธรรม แบบไทย กระบวนการทีผ่ คู้ นในสังคมนีต้ า่ งเห็นพ้องต้องกันว่าเป็นเครือ่ งมือ ส�าคัญที่สุดส�าหรับการปกป้องดูแลสมาชิกในสังคม “นักโทษ” จ�านวนหนึง่ ต้องโทษจ�าคุกด้วยระยะเวลายาวนานเกือบ ๒ ทศวรรษ และหลายคนใช้เวลากว่านั้นหลายปี พวกเขาได้รับบทเรียน ใดบ้างต่อโทษของการฝ่าฝนกฎเกณฑ์ของสังคม ความหวาดกลัว ความ ทุกข์ทรมาน และการสูญเสีย ที่ผู้คนในสังคมนี้มีมติว่าเป็นสิ่งที่พวกเขา สมควรต้องรับ มีจุดเริ่มต้นและสิ้นสุดลงอย่างไร สิ่งใดเป็นสิ่งที่พวกเขา หวาดกลัวและทุกข์ทรมาน แต่จ�าเป็นต้องเผชิญในช่วงเวลายาวนานที่ อิสรภาพถูกจ�ากัด พวกเขาสามารถข้ามผ่านเรือ่ งราวเหล่านัน้ ไปได้หรือไม่ อย่างไร... เฟซคุก เรื่องเล่าจากบางขวาง
p72-99.indd 73
| 73 9/19/13 4:44 PM
ง่ เ ว ่ า ล อา จข าอ า่ ง ร่ ว อื า าของ ่ า า ่ บ่งบอก ง วา รก ว่ ง า วง เ่ อื่ ลา วา งา วง า ของ ่ า อ าก รก ่ กลลบ ง ครา กับ า ค ี เ ่ือ า กข ง ่ว่าจ เ ง่ ร ลา ่ารก าก าก บาอว ลา า ่ ่าง า ข ร กร ่ง ว จกร ากร ่าง Facecook / บางขวางที่รัก
รงการเรื่องเล่าจาก ร าร ครงการกา ัง ร าร ร เ า า เ ร งคเ า ร่ว กบเ รือข่า กา า ร าว าล เรือ จากลางบางขวาง กร รา ล กร
าเ การ ั รก า า อการ า รวง รร
วา าง่า กว่า ่ าก ่ า การ า วา ่ อง าก ่ องวาง อ ร ่ง าก ่ า วา ่ว อง ่จ ลบ ่อ ่ กจบ ว งควา ี ก ากควา ั่ว งว เลก ก ขงอ ่ กบางขวาง า ง ลว ่ ง าก บเวลา ง ่เขา ว อ ่บ ลก ก ือว่า ก กลื ว อก ร่ง ่ง ของเขา เล เ ว ร า ที่ ก บาง ่ง ่ เ อกจากอ ร ง อก ่ง ่งเ ่ง า ่ ือ ่วงเวลา เร่ ของ ว ่ ่เ เลือ เ ือเ ือ ขเ ่ ่ ื อ ่ข าง รร า ว ่เ อ เ กับบาง ่งที่ เ ี เ ี
า ล เ า า กาเ
วา เ ลว ่วงเวลา ่เ จ เ ่ ่าเ า ลก า
เ
ว่า ง่ ่ ก ว ่ อาจ ่ เ่ เ งเ อื ล า่ ่ อ ่ ่ร ลก ่ เ ่ กกาลง ว ่อ อ เ อก ร่ง ่ง ของ ว ่ วา อบอ่ รือ ร อื่ อ่ ร่างกา ล จ ว า ่ี ี า
ลง ื่อเขา อเ ล รือ ร ร ่า
ว าร
ัก ท
า
อ ่ ร บบ ่อ ก
รา า
บา
บางขวาง
งควา ค เ
ร