Dichterbij
MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK UTRECHT EN OMSTREKEN NAJAAR 2016
UTRECHT EN OMSTREKEN
3642
Ondernemer Maarten adviseert starters »29 STUDENTENRAAD
FINANCIËN
KRACHT VAN VERENIGING
Waarom Rembrandt Elberse (21) lid werd »8
Beleggen voor beginners »18
Wetenschapsweek voor kids »22
OP BEZOEK BIJ...
2 UTRECHT EN OMSTREKEN
Jonge meiden die wel raad weten met VR-brillen, het bouwen van robots en programmeren. Speciaal voor deze (toekomstige) techgirls werden activiteiten georganiseerd tijdens de Campus Party, het grootste techfestival ter wereld. De andere dagen maakten studenten, techfans en innovators uit de hele wereld de dienst uit in de Jaarbeurshallen. Ze bogen zich onder meer over de toekomst van robotica, data en artifical intelligence. FOTO: DAAN PAANS
3642
28 MEI, 11.00 UUR. HAL 9 JAARBEURSPLEIN. 3
ANNEMARIE VAN DEN BERG
VOOR WOORD
Directievoorzitter
ALTIJD DICHTBIJ
D
e tijd waarin kinderen trots met hun ouders hun volle spaarpot kwamen brengen bij de Rabobank, is aan het voorbijgaan. Kinderen, maar ook volwassenen, zien tegenwoordig nauwelijks nog een bank van binnen. Dat is niet erg: de tijden zijn veranderd. Tegenwoordig kunt u online 24/7 bij ons terecht, maar ook fysiek vindt u ons op steeds meer plekken, voorbeelden daarvan ziet u op pagina 32. Wel staan we nog voor de uitdaging hoe we jongeren meer kunnen betrekken bij de Rabobank. Voor hen zijn we vaak niet meer dan een app waarmee zij hun bankzaken regelen. Rembrandt is een van onze jonge leden van de studentenraad. Hij vertelt op pagina 8 over zijn rol binnen de raad. De studentenraad is voor ons een belangrijke sparringpartner, bijvoorbeeld als het gaat om de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten.
COLOFON Lokale redactie: Wanda Vlug, Isabel Kleijne, Schrijf-Schrijf, Utrecht. Centrale redactie: Rabobank (Hans van Dijk) en MPG. Druk & handling: MPG. (Frank van der Kolk) Dichterbij is een uitgave van de Rabobank. Niets uit deze Dichterbij mag worden overgenomen, opgeslagen en/of verspreid op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de Rabobank. De Rabobank, MPG. en andere informatieleveranciers zijn niet aansprakelijk voor schade van welke aard ook als gevolg van onjuistheden in deze uitgave of in verband met het gebruik van deze uitgave. Stelt u geen prijs op de ontvangst van Dichterbij, dan kunt u dit doorgeven via communicatie.utrecht@rabobank.nl
4 UTRECHT EN OMSTREKEN
Neem onze nieuwe app GRPPY, een digitale pot van waaruit u als groep gezamenlijke uitgaven kunt doen. Deze dienst past helemaal in deze tijd. Als bank kent u ons ook als partner van sportclubs en culturele activiteiten. Deze zomer hebben we vijftig kinderen de kans kunnen geven om op ontdekkingsreis te gaan tijdens de Summerschool Junior op het Utrecht Science Park. U leest erover op pagina 25. De komende tijd staan er veel spannende dingen te gebeuren: van het bekendmaken van de finalisten voor het StimuleringsfondsXL tot De week van de ontmoeting. Ik kan u van harte aanbevelen om onze website goed in de gaten te houden. Veel leesplezier.
Benieuwd naar de ledenaanbiedingen? Ga naar pagina 36.
Dichterbij UTRECHT EN OMSTREKEN
NAJAAR 2016
8 10 14 16 18 22 26 28
22
32 34
Jong elan in de ledenraad Nieuwe generatie, nieuwe koers? Week 44: De week van de ontmoeting GRPPY: digitale groepspot Beleggen voor beginners De kracht van de lokale vereniging Vruchtbare kringloop Gestart, en dan? De Rabobank komt naar u toe Wat legt u vast voor later?
36
3642
RUBRIEKEN
39
8
2 6 17 21 31 36 38 39
Op bezoek bij... Kort nieuws Verspil minder eten: tips Zweeds raadsel Feiten Lokale ledenaanbiedingen Aanbiedingen Column 5
KORT
Start Grote Clubactie
GEEF AAN UW CLUB Vanaf zaterdag 1 oktober komen leden van verschillende verenigingen langs de deur om loten te verkopen. Met deze Grote Clubactie, ondersteund door de Rabobank, willen zij extra geld verdienen voor hun club.
V
erenigingen verbinden mensen met elkaar en met hun omgeving. Maar om verenigingen in stand te houden is geld nodig. Voor het onderhoud van clubhuizen bijvoorbeeld, of om materialen te vervangen of repareren. Om het Nederlandse verenigingsleven financieel gezond te houden organiseert de Nationale Stichting Grote Clubactie jaarlijks een landelijke loterij, waarmee verenigingen extra inkomsten
kunnen verwerven. Leden verkopen de loten aan de deur voor drie euro per stuk. Van het geld dat zij verdienen gaat 80 procent rechtstreeks naar de vereniging. De resterende 20 procent gaat naar de Grote Clubactie voor het prijzenpakket en het organiseren van de loterij. Met het kopen van loten steunt u dus de vereniging én maakt u kans op mooie prijzen, waaronder de hoofdprijs van 100.000 euro. De Grote Clubactie is bij uitstek een middel om leden actief te betrekken bij de realisatie van
Lenen van vermogende klanten
E
en soort marktplaats voor financieringen, dat is het online platform Rabo & Co. Hier kunnen mkb’ers die krediet nodig hebben in contact komen met vermogende klanten die op zoek zijn naar een nieuwe investeringsmogelijkheid. Deze vorm van peer-to-peerlending is een aanvulling op bestaande financieringsvormen als regulier bankkrediet en crowdfunding. Ondernemers plaatsen hun financieringsaanvraag op het platform en vermogende 6 UTRECHT EN OMSTREKEN
Private Banking-klanten geven aan welke lening ze willen meefinancieren. De Rabobank neemt in de proeffasen zelf voor minimaal 50 procent deel in iedere financiering. Rien Nagel, lid van de raad van bestuur: ‘De particuliere klanten die participeren in de lening hebben dezelfde voorwaarden, zekerheden en rendement als de Rabobank en we delen naar rato de lasten als een ondernemer in betalingsproblemen komt. Samen uit, samen thuis dus.’
een doel. Lokale Rabobanken ondersteunen de Grote Clubactie daarom door verenigingen hier actief over te benaderen. Ook stelt de bank een aantal prijzen ter beschikking van de loterij, zoals een wieler- en hockeyclinic. Meer info: clubactie.nl.
BESTE APP BELEGGEN De Rabo Beleggen App is opnieuw gekozen tot beste app voor beleggers. Zowel experts als consumenten vinden de app makkelijk in gebruik en overzichtelijk, zeker ook op een kleiner smartphonescherm. Dat blijkt uit het IEX Netprofiler Internet Brokeronderzoek 2016. Ook werd de Rabobank door consumenten en experts verkozen tot beste grootbank voor online beleggen. De top 3, die naast de Rabobank bestaat uit Binck en Alex, voldoet het beste aan de verwachtingen van de beleggers.
FINANCIERING GEZOCHT?
Digitaal met KlikStart
V
ertrouwd raken met verschillende online mogelijkheden. KlikStart helpt ouderen digitaal wegwijs worden. Deze computercursus wordt gegeven in samenwerking met jongeren van Enactus Utrecht.
Zij leren ouderen bijvoorbeeld online de bustijden te vinden. En laten zien hoe programma’s als Skype werken. In het najaar starten er weer verschillende cursussen in de regio. In oktober vinden op verschillende locaties in Utrecht en Nieuwegein cursussen plaats. Zo is er een laptopcursus voor beginners en gevorderden. En een les over het gebruik van tablets.
Een combinatie van verschillende financieringsvormen biedt soms meer mogelijkheden om te lenen. Op donderdag 29 september organiseert de Rabobank voor ondernemers de dag van het nieuwe financieren. Op 15 plaatsen in Nederland kunt u deelnemen aan interessante workshops, direct uw plan pitchen en nieuwe financieringsmogelijkheden verkennen. Meer info: rabobank.nl/ hetnieuwefinancieren.
RABO MINIMASTERS Kijk voor het volledige aanbod op Klikstart.org of mail naar info@klikstart.org.
Chatten zonder computerkennis
NIEUW: OSCAR SENIOR
3642
C
hatten, berichtjes sturen, foto’s delen: de nieuwe app Oscar Senior maakt het mogelijk voor mensen zonder enige computerkennis. Een uitkomst voor eenzame ouderen. De app Oscar heeft een zeer eenvoudig en toegankelijk bedieningsscherm met grote knoppen en tekst voor eenvoudige navigatie. Alle functies kunnen gepersonaliseerd en op afstand beheerd worden door een familielid. Door simpelweg de foto van een contact aan te raken kan de gebruiker een tekst of foto sturen of bellen via de beeldtelefoon. Op een vergelijkbare manier kan bijvoorbeeld het weerbericht of nieuws bekeken worden. 'Digitaal verdwalen' is vrijwel onmogelijk. Gebruikers kunnen alleen communiceren met ingevoerde contactpersonen. Download Oscar Senior gratis op iOS- en Androidsmartphones en -tablets via oscarsenior.com/nl.
Speciaal voor ondernemers organiseert Rabobank Utrecht samen met de Coöperatie Fabriek acht masterclasses. Een programma waarin u als ondernemer nieuwe inzichten en inspiratie opdoet. Van strategisch management tot praktische tips om innovatie meer plek te bieden. Experts uit diverse branches delen hun kennis tijdens dit programma. Het programma van 2016 is al van start gegaan. Voor info en inschrijven: Lindsey.Hoesen@ rabobank.nl of 06-53986173.
RABO MUSEUMKIDSWEEK Tijdens de herfstvakantie organiseren veel musea speciale activiteiten voor kinderen. Ook in Utrecht en omstreken. De Rabo Museumkidsweek is een initiatief van de Rabobank en de Museumvereniging. Kijk voor meer informatie op pagina 38.
7
JONGE LEDEN
Meepraten over de toekomst van de bank en een fris geluid laten horen. Dat doen Rembrandt, Astrid en Audrey, die deel uitmaken van de leden- of jongerenraad van hun Rabobank. Hoe bevalt dat? TEKST: PETER STEEMAN, SCHRIJF-SCHRIJF, UTRECHT FOTO'S: JAAP VAN DEN BEUKEL, JELMER DE HAAS
Jong elan in de ledenraad Audrey van den Broek (30) is kwaliteitsmanager bij Van den Broek Logistics en zit in de ledenraad van Rabobank Helmond. ‘Ik ben van huis uit geïnteresseerd in de Rabobank. Ons familiebedrijf deed al zaken met de Boerenleenbank. Ik wil graag de belevingswereld van de jonge ondernemer uitdragen naar de bank. Voor veel jongeren telt alleen het gemak, maar een bank is meer dan een app.’
W
aarom zijn jullie lid geworden? Rembrandt Elberse (21), student Bouwkunde en Technische Bedrijfskunde, ondernemer en vice-voorzitter van de studentenraad van Rabobank Utrecht. ‘Ontwikkelingen in de bouw volg ik op de voet. Huur- en grondprijzen zijn essentieel voor mijn onderneming in vastgoed. Deze onderwerpen spelen ook bij de bank. Dat, mijn wens om bestuurservaring op te doen en de betrokkenheid van de bank zijn de redenen waarom ik me aanmeldde voor de Studentenraad van Rabobank Utrecht. Het is bovendien de bank waar mijn familie al generaties bankiert.’ Astrid Brinkman (26, rechts in beeld) is salesconsultant IT en zit in de ledenraad Rabobank Rijssen-Enter: ‘Toen ik vijf jaar geleden werd gevraagd, sprak het maatschappelijke aspect mij aan. En ook wel die vinger aan de pols. Je hebt als ledenraad een directe link met de directie van je bank en centrale organisatie. Je zit dicht bij het vuur.’ 8 UTRECHT EN OMSTREKEN
Hoe zie jij jouw rol in de ledenraad? Astrid: ‘Dat heb ik mij vooraf afgevraagd. Ik wilde niet alleen een klankbord zijn. De Rabobank moet niet alleen een bank zijn, maar een middelpunt in de samenleving. In Rijssen hebben we een stevig fundament. En als lid van de ledenraad beslis je mee over het bestedingenfonds, dat is het geld dat gaat naar maatschappelijke doelen.’ Audrey: ‘Er wordt goed naar ons geluisterd. Je wordt betrokken in het verhaal van de bank. We worden bijvoorbeeld gevraagd te brainstormen met de directie over de digitalisering en de keuze voor diensten die je aanbiedt.’ Rembrandt: ‘Als student weet je wat er speelt onder jongeren. Met die kennis kunnen we de scheiding tussen de bank en jongeren verkleinen. Zo zijn we bezig met In the Pocket, een magazine voor studenten. Een van de artikelen gaat over de financiering van je studententijd. Heel relevant nu het nieuwe leenstelsel ingaat. Daar zijn veel vragen over. Ik vind het fijn dat ik toekomstige studenten zo kan helpen.’
3642
Als studentenraadslid van Rabobank Utrecht vertegenwoordig je binnen de bank de belangen van studenten en denk je mee met de ledenraad. Ook werk je aan projecten om onze dienstverlening en maatschappelijke betrokkenheid te verbeteren. Ben je student aan het mbo, hbo of wo en lijkt het je leuk om deel te nemen? Mail dan naar communicatie. utrecht@rabobank.nl.
9
ONDERNEMEN
Goed voorbereiden en vertrouwen hebben in de opvolgers zijn de sleutels voor succes bij een bedrijfsoverdracht. Hoe werkt dat precies? TEKST: MILOE VAN BEEK FOTO'S: HILBERT KRANE
NIEUWE GENERATIE, NIEUWE KOERS
Sturen op de overdracht Theo Lauwers droeg zijn in 1978 opgerichte autoherstelbedrijf over aan zijn zoon Nick en schoondochter Gerda.
10 UTRECHT EN OMSTREKEN
T
ien jaar. Dat is de termijn die nodig is om een bedrijfsoverdracht goed te regelen. Dat klinkt erg lang, maar er komt heel wat bij kijken en er gaat onderweg nog wel eens iets mis. Een overdracht moet fiscaal, financieel en organisatorisch goed worden geregeld. Ook is het goed als de opvolger de eerste tijd rustig kan meedraaien in het bedrijf. Daarmee heeft de eigenaar de tijd om de nieuwe generatie echt te gaan vertrouwen. Tot slot kan hij emotioneel afscheid nemen van zijn bedrijf. ‘Het bedrijf helemaal loslaten vinden eigenaren vaak lastig, neem daar dus echt uitgebreid de tijd voor’, zegt Mirelle Pennings, directeur Corporate Clients Nederland bij de Rabobank. Een bedrijfsopvolging mislukt vaker als de eigenaar zich blijft bemoeien met de te varen koers, vergeleken met bedrijven waar dat niet het geval is. Dat blijkt uit een onderzoek naar strategieverandering na generatiewisselingen dat het ECFB (Erasmus Centre for Family Business) deed in samenwerking met Rabobank
en BDO (accountancy en consultancy). Het is een van de redenen dat een eerste generatiewisseling in bijna zeven op de tien gevallen misgaat en minder dan vijf procent van de familiebedrijven de derde wisseling overleeft. ‘Vandaar dat we adviseren om tien jaar voor de formele overdracht al te gaan nadenken over de opvolging’, zegt Mirelle Pennings. ‘Een bedrijfsoverdracht is geen moment maar een proces. Wacht niet tot het laatste moment, dan ben je te veel afhankelijk van het toeval.’
ENTHOUSIAST MAKEN De tijd nemen betekent ook dat het vertrouwen in de opvolgers kan groeien. Want wie dat onvoldoende heeft, zal beschermingsconstructies in het leven roepen. ‘Voormalige eigenaren willen nog wel eens de feitelijke zeggenschap behouden, bijvoorbeeld met een vetorecht. Dat soort constructies geven de nieuwe generatie weinig armslag’, zegt Pursey Heugens, Professor of Organisation Theory, Development and Change
11
3642
Theo Lauwers werkt zelf nog drie tot vier dagen in het autoherstelbedrijf om zijn opvolgers te ondersteunen.
aan de Erasmus Universiteit en mededirecteur van het ECFB. ‘Ook kun je een bedrijf alleen echt loslaten als je een groot vertrouwen hebt in de nieuwe opvolger. Meteen na het besluit om terug te treden is het belangrijk om veranderingen aan te gaan brengen’, zegt Heugens. ‘Maak de nieuwe generatie enthousiast zodat ze de kernwaarden van het bedrijf mee krijgen en socialiseer ze in het bedrijf. Het vereist absoluut grootsheid om jezelf helemaal terug te trekken uit het bedrijf dat je zelf hebt opgebouwd.’ Maar wie met een been in zijn onderneming blijft staan, maakt het voor de opvolger moeilijk om zijn eigen beslissingen te nemen en dus te ondernemen. ‘Eigenaren die geen afscheid kunnen nemen maken van hun opvolger een leidinggevende of rentmeester die er alleen is voor het bijhouden van de dagelijkse gang van zaken. Dat is voor niemand goed.’
NIEUWE INVESTERINGEN Jaarlijks vinden er achttot tienduizend generatiewisselingen plaats bij familiebedrijven. De helft van deze bedrijven gaat over naar een externe partij of houdt op te bestaan, de andere helft blijft binnen de familie. Tijdens de economische crisis van de afgelopen jaren stelden veel eigenaren de opvolging uit. De verwachting is dat veel familiebedrijven de komende jaren van eigenaar gaan wisselen. Naast vertrouwen is een van de aandachtspunten de dalende winstgevendheid van familiebedrijven na
‘Een bedrijfsoverdracht is geen moment maar een proces'
12 UTRECHT EN OMSTREKEN
iedere opvolging. Dit heeft vaak te maken met verouderde technologie, eigenaren zijn vaak jarenlang succesvol geweest met hun product, dienst of techniek maar die is inmiddels verouderd. Als ze gaan terugtreden, hebben ze vaak geen zin om nog risicovolle investeringen te doen. Ook de opvolgers besteden het geld vooral aan veilige activiteiten die zorgen voor een stabiele cashflow. ‘Rentmeesterschap is hierbij ook een valkuil. Veel nieuwe eigenaren kunnen niet innoveren omdat ze allerlei familieleden dividend schuldig zijn’, zegt Heugens. ‘Dat gaat ten koste van investeringen in nieuwe ontwikkelingen en maakt de kans groter dat de concurrentie ze voorbijstreeft’, zegt Heugens. Hij adviseert familieleden die geen actieve rol ambiëren, uit te kopen en een familiestatuut te maken waarin de familieleden afspraken maken over het familie- en bedrijfsvermogen. ‘Wie wel actief in het bedrijf wil zijn, moet net als de anderen een extern assessment volgen om te kijken of hij of zij geschikt is. Dit soort maatregelen doen één keer pijn, maar zijn op de lange termijn veel beter voor het bedrijf.’ Behalve het product en/of de techniek kunnen ook de managementsystemen achterlopen en moet er organisatorisch vaak van alles worden vernieuwd. Door ook hier al tijdens het overnameproces
aandacht aan te besteden kan de nieuwe eigenaar een betere start maken.
AAN DE KEUKENTAFEL Wordt de overdracht op tijd
3642
geregeld, dan kan de jonge generatie een positieve impact hebben op een bedrijf, meent Pennings. ‘Het is dan wel goed om tijdens het overnameproces te blijven ondernemen, te investeren en risico’s te blijven nemen. Laat de opvolger hierbij vast meedenken en zet zelf steeds meer stappen terug.’ Ondernemer Theo Lauwers, die onlangs zijn in 1978 opgerichte autoherstelbedrijf overdroeg aan zijn zoon Nick en schoondochter Gerda, heeft deze adviezen in zijn oren geknoopt. De overdracht loopt al een paar jaar en hij werkt zelf nog drie tot vier dagen in het bedrijf. ‘Dat doe ik alleen om Nick en Gerda te ondersteunen en te adviseren, Ik laat ze volledig vrij in hun beslissingen. Ik kan het bedrijf goed loslaten omdat ik al jaren met de opvolging bezig ben.’ Volgens Mirelle Pennings is het voor bankiers belangrijk om in die jaren van de overgang dicht bij het bedrijf te staan en de bijzondere dynamiek tussen bedrijf en familie goed te kennen. ‘Er wordt veel aan de keukentafel geregeld. Voor dat krachtenveld moeten bankiers kennis en begrip hebben. Voor de Rabobank is het enerverend om een volgende generatie te helpen met ondernemen in het bedrijf.’ Zo kunnen ondernemers in de agrarische sector intensieve begeleiding krijgen binnen het Rabo Opvolgers Perspectief. Experts werken samen met ondernemers aan de overname en de te volgen strategie. Tijdens trainingen kunnen agrariërs collega’s ontmoeten die ook op het punt staan een bedrijf over te nemen. Zo kunnen zij van elkaar leren. Ook bedrijven in andere sectoren kunnen bij adviseurs van de Rabobank terecht, om de financiële en fiscale situatie in kaart te brengen, bijvoorbeeld met een stappenplan voor de overname. Daarnaast gaan de Rabobank, BDO Accountants & Adviseurs en het Erasmus Centre for Family Business de komende jaren wetenschappelijk onderzoek doen naar familiebedrijven, om ze beter te begrijpen en nieuwe inzichten te verwerven. Daarmee kunnen zij hen ondersteunen, bijvoorbeeld via een kennisplatform dat de verbinding maakt met én tussen familiebedrijven.
Warme overdracht Het plan lag al helemaal klaar, zijn zoons Leon en Nick zouden het autoschadeherstelbedrijf dat Theo Lauwers (63) bijna veertig jaar geleden begon, samen overnemen. Maar het liep anders.
De papieren hoefden alleen nog maar te worden ondertekend bij de notaris, toen Leon zei dat hij toch geen eigenaar wilde worden van zijn vaders bedrijf. ‘Ik was geschrokken en opgelucht tegelijk’, vertelt Theo Lauwers. 'Maar gelukkig gaf hij het nog voor de overdracht aan.’ De ondernemer had altijd tegen zijn zoons gezegd: jullie mogen het overnemen, maar het moet niet. Nick besloot het bedrijf vervolgens met zijn vrouw Gerda over te nemen, Leon wilde graag als schademanager blijven werken. Eind goed al goed, en gelukkig was Theo Lauwers al op zijn 57e gaan nadenken over zijn opvolging. ‘Ik wist dat het een tijd zou duren voor het goed was geregeld en rond mijn 65e wilde ik stoppen.’ Hij zorgt voor een warme overdracht door zijn schoondochter Gerda vaak mee te nemen naar netwerkbijeenkomsten. ‘Het is niet handig als Theo in een keer uit het bedrijf stapt, klanten zijn aan hem gehecht', zegt Gerda Lauwers. Ze bedacht de afgelopen tijd samen met haar man Nick nieuwe campagnes om hun bedrijf in de spotlights te zetten, zoals een autowellnessactie. ‘Klanten kunnen bonnen kopen voor een schuimbad, een lakmassage of deuken laten botoxen. Ook hebben we twee cabrio’s aangeschaft als vervangend vervoer.’ Haar schoonvader juicht het toe. ‘Ze timmeren lekker aan de weg en doen dat op een nieuwe manier, via social media bijvoorbeeld.’
13
Week 44: De week van de ontmoeting
14 UTRECHT EN OMSTREKEN
VOORAANKONDIGING
Verassende samenwerkingsverbanden, bijzondere activiteiten en onverwachte ontmoetingen. In één week in november organiseren we met onze partners activiteiten in ‘De week van de ontmoeting’. TEKST: SCHRIJF-SCHRIJF, UTRECHT FOTO'S: RABOBANK UTRECHT
De week van de ontmoeting RABOBANK.NL/
3642
UTRECHT
D
e stad kleurt blauw-oranje in de eerste week van november. Musea, sportverenigingen, culturele organisaties, wetenschapsinstellingen en Rabobank Utrecht slaan de handen ineen. Dat is op zich niets nieuws. De bank en haar sponsorpartners werken het hele jaar door al nauw samen. Ze organiseren mooie projecten en activiteiten waar de stad en samenleving van kunnen profiteren. Wat er in november gebeurt? Verwacht veel activiteit in die ene week. Rondleidingen, voorstellingen, clinics, allemaal in het kader van ontmoeten. Speciaal voor leden en klanten van de Rabobank, als dank voor hun vertrouwen. Maar ook voor alle andere inwoners van onze regio.
In De week van de ontmoeting worden ook de winnaars van het StimuleringsfondsXL bekendgemaakt. Vanaf 15 september tot en met 31 oktober gaan acht finalisten stemmen werven. De drie initiatieven met de meeste stemmen winnen een geldbedrag uit het StimuleringsfondsXL en ondersteuning van de bank om hun projecten daadwerkelijk uit te voeren. Via het fonds schenkt Rabobank Utrecht een deel van haar winst aan de lokale samenleving, het zogeheten coöperatief dividend. Het StimuleringsfondsXL ondersteunt projecten in Utrecht, Nieuwegein of Harmelen die de omgeving of buurt versterken. Kijk voor een overzicht van deelnemers en meer info op StimuleringsfondsXL.nl
Houd rabobank.nl/utrecht in de gaten voor meer informatie.
15
BETALEN
GRPPY: DIGITALE GROEPSPOT TEKST: ANNETTE PRINS FOTO: SHUTTERSTOCK
E
en avondje stappen met zeven vrienden. De babyshower van je beste vriendin. Het afscheidscadeau voor jullie collega. Allemaal apart afrekenen voor een gezamenlijke uitgave kan lastig zijn. Gelukkig is er nu GRPPY (GRouPPay), de app die gezamenlijke uitgaven voor groepen eenvoudig en inzichtelijk maakt. Want wat je ook samen onderneemt, geen enkele groep ontkomt aan het regelen van geldzaken. Wie neemt bijvoorbeeld het voortouw? Er zijn in een groep altijd mensen die vooroplopen en mensen die volgen, en meestal zijn dat dezelfde. Maar daarna wordt het al lastiger: het bepalen van de inleg en het vullen van de pot. Niet iedereen is even snel met betalen. De problemen ontstaan vaak bij het bijhouden van de uitgaven tot het verdelen van de pot. In praktisch opzicht, omdat sommige mensen bijvoorbeeld hun bonnetjes niet bewaren, maar ook sociaal. Waar de een een voorschot niet durft terug te vragen, schaamt de ander zich omdat hij steeds vergeet te betalen. 16 UTRECHT EN OMSTREKEN
Al die ingewikkelde manieren om afzonderlijk af te rekenen zijn verleden tijd met GRPPY, de digitale pot waarin groepen geld kunnen verzamelen voor gemeenschappelijke uitgaven. De app is een initiatief van de Rabobank en is beschikbaar voor iOS en Android, voor iedereen die een betaalrekening heeft bij welke bank dan ook. ‘GRPPY is bedacht op basis van de wensen van toekomstige gebruikers’, vertelt Steffie Op de Laak, die bij de Rabobank aan de wieg van GRPPY stond. ‘We hebben de app ontwikkeld op basis van honderden interviews met mensen uit het hele land. En hun wensen op het gebied van financiële dienstverlening geïnventariseerd. GRPPY past goed bij het coöperatieve karakter van de Rabobank: het vereenvoudigt de organisatie van dingen die je samen onderneemt. GRPPY is nog niet af. Wij blijven luisteren naar onze gebruikers. Regelmatig komen er nieuwe features bij of worden onderdelen verbeterd. GRPPY is echt van ons allemaal.’
ZO WERKT GRPPY 1. Download de app. 2. Registreer jezelf als gebruiker. 3. Maak een groep aan, open of met een penningmeester. 4. Nodig mensen uit via hun mobiele nummer of e-mailadres. 5. Leg geld in via iDEAL. 6. Noteer alle uitgaven voor de groep. 7. Verdeel de kosten over de leden. 8. Verreken de pot via terugstorten naar een rekening.
FEITEN
Belanden er bij u ook wekelijks onnodig veel restjes zuivel, brood en groenten in de kliko? Deze direct toepasbare tips komen dan wellicht van pas.
3642
BRON: MILIEUCENTRAAL, VOEDINGSCENTRUM. MPG.
BRUINE BANANEN? PEL ZE, WIKKEL ZE IN VERSHOUDFOLIE EN VRIES ZE IN VOOR EEN ROMIGE SMOOTHIE. /// DROOG OVERGEBLEVEN BROOD IN DE ZON OF OP DE VERWARMING ALS DEZE AANSTAAT EN VERMAAL HET BROOD TOT PANEERMEEL. /// VEEL NIET-GEKOELDE PRODUCTEN IN EEN ONGEOPENDE VERPAKKING ZIJN ENKELE MAANDEN TOT ZELFS ENKELE JAREN NA DE ‘TENMINSTE HOUDBAAR TOT’-DATUM NOG GOED TE GEBRUIKEN. /// WIST U DAT APPELS IN DE KOELKAST DRIE WEKEN LANGER GOED BLIJVEN DAN OP DE FRUITSCHAAL? /// VERSE KRUIDEN ZIJN PRIMA IN TE VRIEZEN. 17
VERMOGEN
Nu de spaarrente laag is en zelf vermogen opbouwen steeds belangrijker wordt, is beleggen een van de manieren om aan uw financiële toekomst te werken. Hoe begint u daarmee en met welk doel? TEKST: PETER STEEMAN FOTO'S: CAROLYN RIDSDALE
BELEGGEN VOOR BEGINNERS
‘Bepaal het doel en blijf bij uw plan’ O
ver beleggen bestaan meerdere vooroordelen. Het is voor mensen die snel geld willen verdienen, u moet er veel van afweten, en net als in een casino valt niet te voorspellen wie wint of verliest. ‘Dat imago is een erfenis uit het verleden’, stelt Rob van den Aker, hoofd Sparen en Beleggen bij de Rabobank. Verstandig beleggen zal voor sommigen tegenstrijdig klinken. Ze herinneren zich de koop- en verkoopadviezen uit de hoogtijdagen van de internetbubbel. Van den Aker: ‘Vijftien jaar geleden was er op een verjaardagsfeestje altijd wel iemand die beweerde dat hij of zij enorm gescoord had met een aandeel. En als de koers daalde, probeerde diegene zo snel mogelijk van dat aandeel af te komen.’ Verstandig beleggen is juist niet gebaseerd op die emotie. Een goede belegger houdt het hoofd koel. Het gaat om het vooraf gestelde beleggingsdoel en het onderhouden van vermogen. Daarbij is een goede verdeling van aandelen en obligaties, in verschillende sectoren en 18 UTRECHT EN OMSTREKEN
regio’s, essentieel. Een beleggingsspecialist kan helpen bij het samenstellen en beheren van een beleggingsportefeuille, of het volledig voor u doen.
BEGIN BESCHEIDEN Een ander vooroordeel is dat het bij beleggen draait om dat ene magische moment om in te stappen met beleggen. ‘Het is slimmer om regelmatig geld in een beleggingsportefeuille te stoppen’, aldus Van den Aker. ‘Dat kan al met bescheiden bedragen. U hoeft geen groot vermogen te hebben. Voorwaarde is dat u het geld dat u belegt niet nodig heeft als bijvoorbeeld de wasmachine kapotgaat. De Rabobank heeft heel laagdrempelige beleggingsproducten waarmee u vanaf ieder bedrag kunt instappen. Stop er bijvoorbeeld iedere maand honderd euro in. Door regelmatig geld in te leggen creëert u verschillende instapmomenten wat bijdraagt aan risicospreiding.’ Interesse in beurzen en indexen is geen voorwaarde voor het starten met beleggen, stelt
3642
Tien procent van de huishoudens belegt
19
BELEGGEN VOOR STUDENTEN Beleggen is een aansprekend thema onder studenten, merkte de Studentenraad van Rabobank Utrecht. Daarom namen zij het initiatief om speciaal voor studenten een bijeenkomst rond dit thema te organiseren. Studenten leerden er over de basis van beleggen en vroegen medewerkers van onder meer de afdeling Financieel Advies, Private Banking het hemd van het lijf. Interesse? Mail voor data en informatie: communicatie. utrecht@rabobank.nl.
Van den Aker: ‘Ruim dertig procent van onze beleggende klanten heeft geen kennis en tijd om zelf zijn portefeuille goed te beheren en kiest ervoor het beleggen over te laten aan onze experts. De vraag waar het bij beleggen om gaat is deze: denkt u na over vermogensopbouw voor een doel verder weg? En heeft u de verwachting dat u dat doel met sparen niet gaat halen? Dan is beleggen een aantrekkelijke optie. Dat kan op een heel verstandige manier. Het gaat om het halen van een doel op de lange termijn. Wie voor zichzelf een duidelijk doel heeft, hoeft niet iedere dag te kijken hoe het gaat. Bepaal uw doel, de termijn waarbinnen u dat doel wilt bereiken en het risico dat u hierbij kunt en wilt lopen. En blijf vervolgens bij uw plan.’
RENDEMENT EN RISICO In Nederland wordt door tien procent van de huishoudens belegd. ‘De lage spaarrente is een aanjager’, constateert Van den Aker. ‘Mensen zoeken naar wegen om meer rendement uit hun vermogen te halen. De vraag die dan aan de orde komt, is: wat wil ik met mijn geld? De studie van kinderen financieren, pensioen aanvullen of andere doelen? Wanneer u het doel heeft vastgesteld, weet u wanneer u het belegde geld weer nodig heeft. Hoe verder het doel in de toekomst ligt, hoe meer beleggingsrisico u kunt nemen. Dat komt omdat u meer tijd heeft om koersdalingen te compenseren. U beheerst de risico’s met een
‘Mensen zoeken naar wegen om meer rendement uit hun vermogen te halen. De vraag die dan aan de orde komt, is: wat wil ik met mijn geld?’
20 UTRECHT EN OMSTREKEN
Een goede verdeling van aandelen en obligaties, in verschillende sectoren en regio’s, is essentieel.
evenwichtige portefeuille, maar ook door rustig te blijven bij grote koersschommelingen. Wie in 2006 instapte, heeft in 2016 een aanzienlijk hoger rendement met beleggen dan sparen bereikt, ondanks de klappen die de beurzen kregen tijdens de kredietcrisis. Het voorbeeld illustreert hoe belangrijk een lange beleggingshorizon is.’
OP KOERS BLIJVEN ‘Voor beleggers die zelf actief willen sturen of het beleggen door ons willen laten doen, hebben we online hulpmiddelen zoals de Rabobank Beleggen App’, licht Van den Aker toe. Deze app is als beste beoordeeld door experts en consumenten in het IEX Netprofiler Internet Brokeronderzoek 2016. U kunt zelf eenvoudig online zien of u op koers ligt. En wij geven indien nodig buiten de omgeving van de app suggesties om zaken bij te stellen.’ Wilt u het beleggen liever overlaten aan vermogensbeheerders en specialisten? Dan kunt u kiezen uit drie verschillende mogelijkheden, zoals het mixfonds Rabo Beheerd Beleggen Basis. Dat fonds volgt de gemiddelde ontwikkeling van beleggingsindexen en sluit aan op het doelrisicoprofiel van de klant. Daarnaast is er de beleggingsportefeuille Actief, waarbij wordt ingespeeld op kansen op financiële markten wereldwijd. Tot slot kunt u kiezen voor Actief Duurzaam. Deze portefeuille is qua beleggingsstrategie dezelfde als de Actief-variant, maar dan enkel met duurzame fondsen. Op Rabobank.nl/beleggen leest u meer over de mogelijkheden en voorwaarden, of u nu zelf wilt beleggen, eventueel met advies van een specialist, of het wilt laten doen door beleggingsspecialisten van de Rabobank.
Oplossing De letters uit de genummerde
PUZZEL
vakjes vormen het oplossingswoord. Stuur deze oplossing en uw adresgegevens uiterlijk 1 november 2016 naar communicatie.utrecht@ rabobank.nl. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.
Maak kans op een Utrecht Pakket met ambachtelijke producten.
3642
ZWEEDS RAADSEL Een Zweeds raadsel werkt net als een kruiswoordpuzzel. De pijlen geven aan in welke richting u het woord in kunt vullen. De letters uit de genummerde vakjes vormen het oplossingswoord dat u invult in de balk onder de puzzel.
21
SPONSORING
De Rabobank sponsort sportieve en culturele verenigingen met financiële steun, maar ook met kennis, kunde en een netwerk. ‘Sponsoring moet de band tussen mensen in de buurt versterken.' TEKST: ELSE DE JONGE, SCHRIJF-SCHRIJF, UTRECHT FOTO'S: TON ZONNEVELD, LIZE KRAAN (SUMMERSCHOOL JUNIOR)
De kracht van de vereniging I
n het clubgebouw van hockeyclub hdm in Den Haag komen 75-plussers wekelijks bij elkaar, in groepen van vijftien tot twintig personen. Niet om te hockeyen, maar om samen aan seniorengym te doen, onder leiding van een fysiotherapeut van Fysiofit. Die weet precies of iemand klachten heeft en welke – de oefeningen worden erop aangepast. Na de les blijven de deelnemers vaak even na, voor een drankje en een praatje. ‘Onze hockeyclub wil meer zijn dan alleen een sportvereniging’, vertelt Henriëtte Verbeem, docente sportmanagement en vrijwilliger bij hdm. ‘Ook in bredere zin willen we maatschappelijk betrokken zijn. Dat betekent concreet dat we onze locatie en onze kennis ter beschikking stellen aan andere groepen in de samenleving.'
SPORT EN CULTUUR 'De Rabobank, al langere tijd onze hoofdsponsor, wil via het verenigingsleven de binding met de lokale samenleving versterken. Onze maatschappelijke 22 UTRECHT EN OMSTREKEN
ambities sluiten dus prachtig aan bij die van de Rabobank. Nu sponsort de Rabobank ook dit proefproject met senioren.’ Het voorbeeld van de Haagse hockeyclub illustreert goed de verbindende kracht van verenigingen, vindt Tom van Kuyk. Hij is bij de Rabobank verantwoordelijk voor de uitvoering van het sponsorbeleid. Dit jaar bereidt hij daarin een aantal vernieuwingen voor, die per januari 2017 ingaan. ‘De prachtige verenigingsstructuur die Nederland rijk is, staat onder druk. De overheid verstrekt minder subsidies en gemeenten moeten keuzes maken wat ze gaan doen met de beschikbare middelen. Dat kan ten koste gaan van de steun aan verenigingen, die het soms toch al moeilijk hebben door teruglopende sponsorinkomsten, een tekort aan vrijwilligers of goede bestuurders. De Rabobank doet daar iets aan. We hebben altijd al geïnvesteerd in lokale activiteiten. Dat blijven we doen, maar tot nu toe hadden we daarbij een heel brede scope. We focussen ons vanaf 2017 specifiek
23
3642
Kinderen gaan op onderzoek uit tijdens Summerschool Junior op en rond het Utrecht Science Park.
op verenigingen en stichtingen binnen sport en cultuur. Verenigingen op dat vlak willen we helpen om toekomstbestendig te worden. Niet alleen door financiële steun te bieden, maar ook door inhoudelijk relevant te zijn als sponsor.’ De Rabobank gaat verenigingen daarom ook bijstaan met kennis en kunde op het gebied van financiën, bestuur, gezondheid, duurzaamheid en maatschappelijke impact. Van Kuyk: ‘Als het gaat om duurzaamheid, kunnen we bijvoorbeeld samen met clubs kijken waar verbeteringen en besparingen mogelijk zijn. Hebben ze hun recycling op orde? Kunnen ze bepaalde verlichting beter vervangen door ledlampen? Zouden zonnepanelen uitkomst bieden? Op het gebied van gezondheid kunnen we bijvoorbeeld samen kijken naar gezonde alternatieven voor in de kantine. En clubs die meer willen doen voor hun omgeving kunnen we helpen om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Dan ben je als sponsor echt relevant, daarmee raak je mensen.’
MAATSCHAPPELIJKE IMPACT ‘We hanteren uiteraard een aantal voorwaarden', zegt Van Kuyk. ‘Zo willen we er zeker van zijn dat het bestuur van een vereniging gemotiveerd en deskundig is en dat men de financiën op orde heeft. De vereniging moet duidelijk van waarde zijn voor plaatselijke bewoners en partijen. Landelijk zullen we alle lokale initiatieven optellen tot een groot geheel en hierover commu-
'Met street-hockey gaan jongeren meer bewegen, en ze leren sociale en sportieve vaardigheden.’
24 UTRECHT EN OMSTREKEN
niceren via bijvoorbeeld campagnes en evenementen. Een goed voorbeeld is het Urban Street Hockey-project in Arnhem. Op twee speelveldjes in Arnhemse wijken met een lage sociaaleconomische status kunnen jongeren zich wekelijks bekwamen in de ‘tricks’ van de hockeysport. Naast een professionele trainer is daar een sportbuurtcoach bij aanwezig. Die kent de jongeren en de buurt en dus ook de eventuele problematiek die er speelt. Het project is een initiatief van de Arnhemse clubs Upward en HCM. Voor het opzetten en vormgeven van het project benaderde de KNHB Gregie Swinkels. Ze is eigenaresse van Sporttwist, een adviesbureau voor sport en beweging in Arnhem. ‘De KNHB stimuleert dat hockeyverenigingen die onder hun vlag vallen zich maatschappelijk inzetten’, vertelt ze. ‘Ik ben vanuit dat perspectief gaan praten met de beide Arnhemse hockeyclubs.’ De leden van Upward en HCM wilden hun geliefde sport wel naar de wijken brengen. ‘Veel jongeren komen nooit in aanraking met hockey. In de wijken waar het project nu loopt, is de sportparticipatie überhaupt laag. Met street-hockey bevorder je dat ze bewegen, en ze leren sociale en sportieve vaardigheden.’ Voor de sponsoring van de street-hockeytrainers en de sportbuurtcoaches had Gregie contact met de lokale
Rabobank Arnhem en omstreken. De centrale organisatie van de Rabobank in Utrecht hielp mee om de inhoud van het project vorm te geven en zorgde voor de juiste begeleiding. Gregie benadrukt dat het niet de intentie is de jongeren die meedoen over te halen lid te worden van een van de twee verenigingen. ‘Ze zijn uiteraard van harte welkom, maar het maatschappelijke doel van het project is het belangrijkst.’
LOKAAL BEGINNEN Hoewel veruit het grootste deel van de sponsormiddelen lokaal wordt ingezet, blijft de Rabobank ook landelijk actief als sponsor. Van Kuyk: ‘Nationale ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van een landelijke campagne, doen we om wat lokaal gebeurt te versterken. Op sport- en cultuurgebied gaan we samenwerken met belangrijke koepelorganisaties. Daaronder vallen de sportbonden, de verenigingen en hun leden.'
Week vol wetenschap Vijfhonderd nieuwsgierige kinderen gingen deze zomer tijdens de Summerschool Junior vier dagen lang op ontdekkingsreis langs faculteiten op het Utrecht Science Park.
Ze deden proefjes in het laboratorium, boorden in de grond om zand en klei te onderzoeken en luisterden naar het kloppen van hun eigen hart. De jongens en meisjes die meededen aan de Summerschool Junior gingen een week lang in kleine groepen op onderzoek uit. Samen met professoren, wetenschappers en studenten van de Universiteit Utrecht bezochten kinderen tussen 7 en 14 jaar oud onder meer de faculteit Geowetenschappen, Geneeskunde en Museum Sonnenborgh. Daar maakten ze op een speelse manier kennis met de wetenschap.
3642
Dit jaar vierde de Summerschool Junior haar vijfjarig jubileum. Vanwege dit lustrum konden maar liefst vijfhonderd nieuwsgierige kinderen zich inschrijven. Rabobank Utrecht reserveerde vijftig plaatsen voor kinderen die van huis uit niet de mogelijkheid hebben om mee te doen. ‘Voor sommige kinderen is deelname lifechanging. Het is fantastisch om te zien hoe het hun ogen opent voor een andere wereld’, zegt Bert van der Zwaan, Rector Magnificus van de Universiteit Utrecht. Rabobank Utrecht is partner van het Centrum voor Wetenschap en Cultuur van de Universiteit Utrecht en ondersteunt de Summerschool Junior. Meer info: summerschooljunior.nl
25
3642
ONDERNEMEN
Vroeg of laat komen gestarte ondernemers voor uitdagingen te staan. Inkomsten die achterblijven op de begroting of de wensen van klanten die veranderen. Hoe overwint u die kritieke momenten? TEKST: LINDA HUIJSMANS, SCHRIJF-SCHRIJF, UTRECHT FOTO'S: SHUTTERSTOCK / MT MEDIAGROUP, DAAN PAANS
Gestart, en dan? LEES MEER VERHALEN VAN ONDERNEMERS OP IKGASTARTEN.NL.
N
a de adrenalinerush van het begin breekt voor de meeste ondernemers een nieuwe fase aan. U heeft een eigen bedrijfsruimte, de eerste opdrachten zijn uitgevoerd en de eerste facturen zijn betaald. Maar toch. Het kan gebeuren dat niet alles gaat zoals voorgesteld. Stel dat er minder geld binnenkomt dan er uitgaat, of dat de acquisitie moeizamer loopt dan gehoopt? Dat er twijfels komen over de levensvatbaarheid van de onderneming is een herkenbare fase, stelt Fenna Posthuma, startersadviseur MKB van de Startersdesk Rotterdam. ‘Na een jaar of anderhalf breekt een kritieke periode aan. In die fase zien we veel ondernemingen die enthousiast en vaak zelfs met veel succes van start zijn gegaan, plotseling vastlopen.’
3642
RICHTING AANHOUDEN In haar rol als adviseur ziet Posthuma het te vaak gebeuren dat gestarte ondernemers voor onverwachte uitdagingen komen te staan. De belangrijkste 28 UTRECHT EN OMSTREKEN
oorzaken? ‘Onvoldoende focus, niet flexibel genoeg en te bang om advies te vragen.’ Dat vraagt om enige uitleg. Bij de start geven een goede marktverkenning en het schrijven van een ondernemersplan een goede richting aan het in kaart brengen van de eigen drijfveren en het bepalen welke kant het bedrijf op zou moeten gaan. Ondernemers bij wie het na dat eerste soms heel succesvolle jaar toch misgaat, zijn vaak die richting uit het oog verloren. ‘Wie de focus verliest, raakt de controle kwijt’, vat Posthuma het kort maar krachtig samen.
RECEPT VOOR SUCCES Ondernemers worden in het begin overspoeld door zaken die de aandacht vragen en daardoor is het gemakkelijk om de grote lijn kwijt te raken. Daarom is het goed om regelmatig met een collegaondernemer of goede vriend te sparren. ‘Vertel gewoon wat u aan het doen bent en houd in het achterhoofd wat ooit het uitgangspunt van uw onderneming was. Dan hoort u zelf vaak al of u
Focus on Solux, Nieuwegein Sinds: 2015
3642
goed bezig bent, of niet’, is het advies van Posthuma. Nee durven zeggen is een belangrijke vaardigheid die veel ondernemers niet meteen onder de knie hebben. In het begin bent u blij met iedere potentiële klant die zich aandient. Maar omdat er toch ook geld in het laatje moet komen, is de verleiding om opdrachten aan te nemen die u eigenlijk niet wilt of kunt doen, groot. ‘Soms is de klant het beste geholpen door hem naar een collega-ondernemer door te verwijzen. Dat is moeilijk. Het is heel erg om nee te moeten zeggen. Maar bedenk: een boze klant is nog veel erger. Dicht bij uzelf blijven is het beste recept voor succes.’
www.focusonsolux.nl De particuliere markt is al volop bezig met duurzaamheid. Maar de zakelijke markt blijft achter. Maarten Roelvink zag zijn kans schoon en begon zijn bedrijf Focus on Solux. Met zijn bedrijf helpt hij ondernemers bij het verminderen van hun CO2-uitstoot en bij het besparen op energiekosten. Met kwalitatief hoogwaardige ledverlichting en zonnepanelen, passend binnen het circulaire gedachtegoed: gebruik in plaats van bezit. De lessen die Maarten Roelvink leerde tijdens zijn eerste ondernemingsavontuur komen nu goed van pas. ‘Eerder ging ik voor alle vormen van omzet. Ook als ik daarvoor af moest wijken van mijn ondernemingsplan. De waan van de dag bepaalde vaak mijn volgende stap in mijn bedrijf. Dat pakt eigenlijk nooit goed uit. Nu heb ik een keus gemaakt: ik kies bewust voor de zakelijke markt, en zeg daarom ook “nee” tegen particuliere aanvragen. Ik ga uit van míjn plan. En ik gooi het niet direct om wanneer ik drie keer op rij “nee” te horen krijg van een potentiële klant. Want sta eens stil bij de hoeveelheid tijd die je hebt gestoken in het finetunen van je ondernemingsplan. Dat is in tijd misschien zo tienduizenden euro’s waard. Dat gooi je toch niet zomaar in de prullenbak na een beetje tegenslag? Mijn advies voor startende ondernemers is dan ook: focus op jouw plan, durf “nee” te zeggen en wees standvastig.’
‘Durf “nee” te zeggen’
DURF LOS TE LATEN Focus is belangrijk, maar nog belangrijker is om naar de wereld om u heen te blijven kijken. De markt beweegt, eisen en wensen van klanten veranderen en dat moet u wel kunnen zien. Beweeg dus mee als dat nodig is. Wat gisteren en vandaag werkte, werkt niet automatisch morgen ook nog. Blijf 29
daarom altijd in contact met gebruikers en uw klanten. Ga de dialoog aan, stel vragen, toets hun ervaringen. Wees vooral niet bang om na een jaar een andere kant op te gaan, ook als dat bij de start eigenlijk niet de bedoeling was. ‘Als u tot de conclusie komt dat u beter uw koers kunt verleggen moet u dat zeker doen’, stelt Posthuma, ‘zolang u dat maar bewust en goed onderbouwd doet.’
‘Blijf dicht bij jezelf’
MANAGER OF EENPITTER? Ondernemers die klein zijn gestart en waarbij het product aanslaat, nemen vaak personeel aan. Dan komt er heel wat meer bij kijken: leidinggeven over een groep mensen, wellicht eigenaar worden van een bedrijfspand en meer manager zijn dan ondernemer. Dat hoeft niet altijd even leuk te zijn, maar is wel vaak onvermijdelijk bij groei. Vele vragen dienen zich aan: Ga ik vaste krachten of flexkrachten inhuren? Wat zijn de juridische en financiële consequenties van een dergelijke keuze? Sommigen kiezen ervoor om eenpitter te blijven, maar in een maatschap of coöperatie met vakgenoten te gaan samenwerken. De momenten waarop deze keuzes overwogen moeten worden, komen vaak onverwacht, en altijd ongelegen. Zorg dat er genoeg de tijd is om een afgewogen keuze te maken. Praat met een collega-ondernemer, of zoek een coach.
FØRN, Groningen Sinds: 2012
DELEN IS GROEIEN Ga in elk geval niet zelf het wiel uitvinden. Natuurlijk kunt u beginnen met informatie te zoeken, zoals op de sites IkGaStarten.nl van de Rabobank, bij de Belastingdienst, de Kamer van Koophandel en bij uw lokale Rabobank. Gebruik vooral andere ondernemers als vraagbaak en bezoek bijvoorbeeld netwerkbijeenkomsten’, tipt Posthuma. ‘Als u vraagt of ze willen helpen, doen ze dat vaak met alle plezier.’ Zo sponsort de Rabobank het Ondernemersklankbord waar u terechtkunt met vragen aan andere ondernemers. ‘Soms zijn ondernemers bang om vragen te stellen, uit angst dat anderen er met hun idee vandoor gaan. Die angst is zelden terecht, weet Posthuma. ’Vergeet niet dat er een groot deel van uzelf inzit: u heeft het doordacht en er een eigen draai aan gegeven. En hoe langer u bezig bent, hoe meer het eigen wordt. Draai het daarom liever om: kennis delen = groeien.’
‘Word nooit gemakzuchtig’
30 UTRECHT EN OMSTREKEN
www.forn.nl Een leuk product dat niet gemakkelijk na te maken is. Die gedachte had René Smit voor ogen toen hij meubelmerk FØRN oprichtte. Hij maakt robuuste meubelen van steiger- en sloophout die de klant naar eigen smaak kan aanpassen. ‘Het helpt als je de klant veel meer informatie geeft dan hij verwacht. Of het nou om productteksten, afmetingen, foto’s of video’s gaat: hoe meer je geeft, des te eerder raakt de klant overtuigd dat je
Visbroeders, Nijkerk Sinds: 2014 www.devisbroeders.nl De eeneiige tweeling Aard en Peter Lagerwerf startte met hun eigen viswagen, waarmee ze het hele land doortrekken. Dagelijks maken ze een heuse theatershow rondom hun verse kibbeling, kabeljauw en haring. Aard: ‘Als je succesvol bent, bestaat het gevaar dat je minder strenge eisen aan jezelf gaat stellen. Dat willen we hoe dan ook voorkomen.’ Peter: ‘Het gevaar dat je gemakzuchtig
betrouwbaar bent. Concurrenten geven vaak korting om de klant te overtuigen. Wij willen juist wegblijven van de prijzenslag. Blijf dicht bij jezelf is daarom het beste advies wat je als ondernemer kunt krijgen. Het is goed om inspiratiebronnen te hebben en andere visies aan te horen, maar uiteindelijk moet je doen wat bij jou past. Bouw je bedrijf vooral niet op de verwachtingen van de buitenwereld. Een bedrijf met dertig of vijftig man personeel klinkt mooi, maar is niets waard als je er niet iets goeds mee doet voor je klanten en medewerkers.’
wordt, ligt altijd op de loer. Wij richten ons puur op kwaliteit. Niet alleen onze vis is vers, wij verversen ook elke dag onze olie voor de kibbeling. Goede kwalitatieve olie! De haring maken we voor de ogen van de klanten schoon. Kwaliteit is het keurmerk van ons bedrijf, want met kwaliteit verdien je geld.’ Aard: ‘Ook al is dat dan wat duurder.’ Peter: ‘Als ik slechte vis ga verkopen, heb ik geen plezier in mijn werk.’ Aard: ‘We tonen onze liefde voor het vak, dat betaalt zich uit. Mensen staan bij ons in de rij.’
FEITEN
Als starter goed beslagen ten ijs komen. Daarbij ondersteunt het online initiatief Ikgastarten.nl van Rabobank. Met onder meer stappenplannen voor een businessplan en een social media-strategie.
3642
SCHRIJF-SCHRIJF, UTRECHT, IKGASTARTEN.NL
500 MENSEN STARTEN DAGELIJKS EEN ONDERNEMING. /// EEN BASIS LEGGEN VOOR EEN BEDRIJFSPLAN? DAT KAN IN VIJF MINUTEN VIA DE ONLINE TOOL RABOBANKSTARTPROOF.NL. /// DE STARTERSAFTREK, MKB-KREDIET EN INVESTERINGSFONDSEN, OP IKGASTARTEN.NL STAAN INTERESSANTE SUBSIDIES EN REGELINGEN VOOR STARTERS. /// DAAR STAAN OOK DE OMSCHRIJVINGEN ÉN GEBRUIKSAANWIJZINGEN VAN DE VERSCHILLENDE TYPEN SOCIAL MEDIA-GEBRUIKERS. ERG WAARDEVOL VOOR HET FINETUNEN VAN EEN ONLINE MARKETINGSTRATEGIE. 31
DICHTBIJ
Op steeds meer plaatsen is de Rabobank dichtbij en op andere plaatsen dan u gewend bent: van café tot verzorgingstehuis en pop-up store. TEKST: RABOBANK FOTO'S: RABOBANK
DE BANK KOMT NAAR U TOE
F
lexibel, tijdelijk en verrassend. Zo komt de Rabobank terug in het straatbeeld. Niet in de vorm van kantoren, maar in de vorm van heel veel nieuwe contactpunten bij u in de buurt. Daarbij kunt u denken aan een ontmoetingsplek – een café bijvoorbeeld – waar u een oriënterend gesprek kunt voeren over een hypotheek of starterslening met een adviseur van de Rabobank. Ook gaan er in vele steden en kleine plaatsen tijdelijke advieskantoren open. Dit zijn pop-up winkels met verschillende thema's, bijvoorbeeld wonen of sparen. Mobiele adviseurs van lokale Rabobanken zijn daarnaast op bepaalde dagdelen aanwezig in zorgcentra, buurthuizen of medische centra om mensen te adviseren over bankzaken. Met adviseurs die op plaatsen zijn waar u veel komt, en door 24-7 in online bankzaken beschikbaar te zijn, wil de Rabobank altijd dicht bij u in de buurt zijn. 32 UTRECHT EN OMSTREKEN
1 - Rabobank Flevoland
4 - In de regio Noord-Holland
opende onlangs een tijdelij-
zijn niet één, maar twee
ke Rabo Woonwinkel in
Rabobank pop-up Woon-
Lelystad.
winkels geopend.
2 - In bedrijfsverzamelgebouw BINK36 op de Binckhorst in Den Haag huurt Rabobank standaard twee werkplekken. Zo kunnen de vierhonderd ondernemers die er werken gemakkelijk terecht met vragen.
5 - De retro Rabobankbus van Rabobank Peel, Maas & Leudal dient zowel als gesprekslocatie voor nieuwbouwplannen als een podium voor het uitreiken van de prijzen van de ClubkasCampagne. 6 - Bewoners van verzor-
3 - Een adviseur van
gingshuis Swaensborsch in
Rabobank Utrecht geeft in
Monnickendam kunnen elke
een Woonwinkel raad aan
maandag terecht voor
een stel dat een huis wil ko-
advies aan medewerkers van
pen.
Rabobank Waterland en Omstreken.
1
2
3
4
3642
5
6
ZORG VOOR LATER
HET LEVENSTESTAMENT
Wat zou u hebben gewild? Wie mag er namens u beslissingen nemen over uw leven of geldzaken, als u iets overkomt waardoor u dit zelf niet meer kunt doen? Dit kan in de praktijk complexe vraagstukken opwerpen. TEKST: MANDY VAN KONINGSBRUGGE FOTO'S: MOKER
V
eel mensen hebben wel eens nagedacht over wat er moet gebeuren met hun bezittingen, de voogdij over de kinderen of de toekomst van hun bedrijf, mochten zij (plotseling) komen te overlijden. Wellicht hebt u hiervoor het een en ander vastgelegd in een testament. Maar wat nu als u iets ernstigs overkomt, zoals een auto- of skiongeval, waardoor u in coma raakt. Of wanneer u een hersenbloeding krijgt of dement raakt. Wie is er dan bevoegd om namens u te handelen en beslissingen te nemen? Voor dit soort situaties is er het levenstestament. Grondlegger en ontwikkelaar van het levenstestament is estate planner (nalatenschapsplanning) Chanien Engelbertink. ‘Het levenstestament bestaat eigenlijk pas sinds 2009 vanuit een idee van een van de kantonrechters. Zij staan vaak voor de moeilijke taak om de belangen te behartigen in de geest van de al dan niet tijdelijk weggevallen persoon. Niet zelden spelen daarbij ook de belangen van overige familie34 UTRECHT EN OMSTREKEN
leden een rol. Een levenstestament is dan een handig hulpmiddel, ook voor de dierbaren.’
DRAAIBOEK Een levenstestament is een soort draaiboek voor uw leven: behalve de juridische bevoegdheden kunt u er gerichte instructies in geven aan de gevolmachtigden. Bijvoorbeeld over uw wensen ten aanzien van het doen van giften, de verzorging van uw minderjarige kind(eren) of huisdieren, uw eigen verzorging en eventuele verkoop, opslag van uw inboedel of medische behandelingen. Natuurlijk kunt u ook door middel van een notariële volmacht een of meer vertrouwenspersonen aanwijzen die namens u mogen handelen als u daar zelf niet meer toe in staat bent. Engelbertink: ‘U moet dan wel een volmacht per afzonderlijke situatie afgeven: voor verschillende bankrekeningen, voor medische beslissingen, voor beslissingen over het huis … In een levenstestament kunt u dit in een keer vastleggen.’ Een veelvoorkomend misverstand is volgens Engelbertink
Een levenstestament is een draaiboek voor juridische bevoegdheden, maar ook voor uw wensen ten aanzien van onder meer inboedel en verzorging.
MEER WETEN?
3642
dat het voor getrouwde mensen niet nodig is om zaken vast te leggen ‘voor het geval dat’. ‘Stel u bent samen eigenaar van een huis, dan ontstaat er een probleem als u bijvoorbeeld het huis zou willen verkopen of een lening wilt af- of oversluiten. Voor uw partner tekenen mag namelijk niet, ook niet als u getrouwd bent. Dat probleem wordt nog veel groter als een van beiden bestuurder en aandeelhouder is van een besloten vennootschap. Dat kan zomaar handenvol complexe vraagstukken opleveren.’
REGIE IN EIGEN HAND Wat gebeurt er eigenlijk als er niets is vastgelegd? ‘In dat geval zal de rechter iemand aanwijzen als uw belangenbehartiger, meestal een familielid’, legt Engelbertink uit. ‘Met een levenstestament houdt u zelf de regie in handen over wie belangen behartigt en hoe. Bovendien zal een organisatie of bank geen genoegen nemen met een handgeschreven volmacht of een onderlinge afspraak
tussen familieleden.’ Een ander misverstand is dat bankzaken voor lange duur en in geval van overlijden of wilsonbekwaamheid ook geregeld kunnen worden met een bancaire volmacht, zoals van de Rabobank. Een notariële akte of levenstestament heeft meer bewijskracht, omdat de notaris de identiteit van de betrokkenen controleert én of de persoon in kwestie op het moment van tekenen wilsbekwaam is. Een bancaire volmacht vervalt in het geval u overlijdt en wordt ingeperkt als u wilsonbekwaam wordt. De bank heeft namelijk een zorgplicht om u te beschermen tegen ongewenste geldopnames en zal de pas en andere betaalmiddelen van de gevolmachtigde intrekken. Twijfelt u over de juiste keuze, dan kunt u altijd contact opnemen met uw Rabobank.
De kosten van een levenstestament verschillen per notaris, maar zijn over het algemeen vergelijkbaar met die van een normaal testament. Het opstellen ervan vraagt om een goede voorbereiding. Het loont om van tevoren alvast goed na te denken over uw wensen. Op de website hetlevenstestament.nl kunt u een checklist invullen die u hierbij helpt. Naast informatie over het levenstestament kunt u hier ook lezen over wat het betekent als u zelf gevraagd wordt om belangenbehartiger voor iemand te zijn.
35
VOOR LEDEN
Rabobank Utrecht heeft speciaal voor haar leden een aantal lokale aanbiedingen geselecteerd.
CADEAU
SPANNENDE SKELETTENTOUR Op het eerste gezicht ziet een mens er misschien wel heel anders uit dan een haai, krokodil of paard. Maar toch zijn er verschillende overeenkomsten. Om te beginnen hebben ze allemaal een wervelkolom. Op zoek naar meer gelijkenissen? Kom dan naar de familietentoonstelling Tot op het Bot in het Universiteitsmuseum Utrecht. Daar kun je onder meer de
20% KORTING
3642
MOCCO HAMAMDOEKEN Bijzondere kleuren, gespecialiseerde weeftechniek en ingetogen ontwerpen. Dat is kenmerkend voor MOCCO. Deze hamamdoeken worden gemaakt op oude weefgetouwen, waardoor de stof ontzettend zacht wordt. Een hamamdoek is een grote soepele en sterke handdoek. Ze nemen goed vocht op en ze zijn vooral in een mum van tijd weer droog. Deze hamam36 UTRECHT EN OMSTREKEN
doeken zijn perfect voor de sauna, het strand, tijdens het sporten of voor mee op reis. Ontdek de zachtheid en de veelzijdigheid van deze hamamdoek. Profiteer als Rabolid van 20% korting op de collectie. U betaalt vanaf â‚Ź 19,96 i.p.v. â‚Ź 24,95 voor een hamamdoek in cadeauverpakking. Vouchercode Rabo-hamam16. Meer informatie en bestellen op mocco.nl.
skelettentoren bekijken. Die is maar liefst 9 meter hoog. Leden van de Rabobank krijgen op vertoon van hun Rabobank-pas tot en met 31 oktober de spannende speurtocht Skelettentour cadeau. Meer info: universiteitsmuseum.nl
50% KORTING
ROCKCOMPOSTIES IN MUSICAL RENT Gebaseerd op Puccini’s opera ‘La Bohème’ vertelt ‘RENT’ het verhaal van een groep jonge kunstenaars in een tijd waarin het hiv-virus nog een doodvonnis betekende. Welke keuzes maak je als je weet dat je niet lang meer zult leven? In een jaar tijd leren acht vrienden op hun weg naar volwassenheid een belangrijke les: leven voor vandaag.
Rabobank Utrecht stelt 200 1e rang kaarten met 50 % korting beschikbaar voor ‘RENT’ op 16 oktober 20.00 uur in de Stadsschouwburg Utrecht. U betaalt € 15,50 i.p.v. € 31. Bestel van 5 t/m 19 september telefonisch kaarten (030-2302023) o.v.v. ‘lid Rabobank’ of via de website: stadsschouwburgutrecht.nl met de actiecode: rabolid
KORTING
DOOLHOOFD, MYTHE VAN DE MINOTAURUS Bezoek in Nieuwegein de muzikale familievoorstelling Doolhoofd, voor helden en heldinnen vanaf zes jaar. In deze muzikale bewerking van de bekende mythe van de Minotaurus is het orgel – bijna letterlijk – de rode draad.
De voorstelling is op 18 september om 11.30 uur of 14.00 uur in het gebouw van het Apostolisch Genootschap, Nijpelsplantsoen 370 in Nieuwegein. Voor nadere informatie en reserveren zie: stichtingvoordewind.org.
3642
Op vertoon van deze pagina betalen volwassenen € 5,00 (i.p.v. € 7,50) en kinderen € 3,50
(i.p.v. € 5,00). Maximaal 4 kaarten per gezin.
37
AANBIEDINGEN
Als lid van de Rabobank kunt u profiteren van aantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledige aanbod op rabobank.nl/dichterbij.
MUSEUMKIDSWEEK
VOOR DE HELE FAMILIE
LEUKE ACTIVITEITEN IN MUSEUMKIDSWEEK
SPROOKJESMUSICAL DE GELAARSDE KAT
Tijdens de Rabo Museumkidsweek in de herfstvakantie organiseren veel musea speciale activiteiten voor kinderen. Dit is een initiatief van de Rabobank en de Museumvereniging. U vindt alle activiteiten op
Ga mee naar een sprookjeswereld waarin De gelaarsde Kat laat zien hoe hij bij een arme molenaarszoon terecht is gekomen. De twee raken bevriend en de kat belooft de molenaarszoon alles wat hij zich maar kan
museumkidsweek.nl. Kinderen ontvangen in de deelnemende musea een presentje en zij kunnen deelnemen aan een landelijke wedstrijd. De hoofdprijs: een museumweekend voor het gehele gezin!
wensen. Kom vanaf oktober genieten van de nieuwste Efteling sprookjesmusical. Een swingende voorstelling vol kattenkwaad voor de hele familie in het Efteling Theater!
PAARDENSPORT
VOORDELIG NAAR DE MILITARY IN BOEKELO
3642
De Military van BoekeloEnschede behoort tot de beste sportevenementen van de wereld. Alle (inter) nationale topruiters zijn aanwezig. Kenmerkend zijn het technisch hoogstaande parcours, de oer-Twentse gezellige en informele sfeer en de kampioenschapsambiance. Tijdens de military kunt u leuke aankopen doen en nieuwe fashionen lifestyletrends ontdekken op de zeer uitgestrekte 38 UTRECHT EN OMSTREKEN
Military Herfst - Fair. Meer dan 100 standhouders verleiden de bezoeker met exclusieve sieraden, auto’s, kunst, wellness en meer. Traditioneel hoogtepunt is de Military Classic Night - Fair. Als lid van de Rabobank profiteert u van extra voordeel bij het spectaculaire onderdeel Crosscountry op zaterdag 8 oktober. Kijk op rabobank.nl/dichterbij voor meer informatie.
COLUMN
FLOOR DE GROOF Teamleider Bijzonder Beheer
‘Tot het uiterste gaan om problemen te verhelderen’
P
roblemen oplossen – ik hou ervan. Geef me een warrig knotje wol en ik maak er zo weer een keurig bolletje van. Deze kwaliteit heb ik vaak kunnen inzetten als accountmanager bij Bijzonder Beheer, een functie die ik acht jaar lang uitoefende voordat ik teamleider werd van deze afdeling.
3642
Ondernemers in verschillende stadia van financiële tegenslag komen bij ons terecht. Wij zijn geregeld de spreekwoordelijke laatste strohalm, het is erop of eronder. Dat schrikt veel ondernemers af. Overgedragen worden aan Bijzonder Beheer is niet het beste nieuws dat je als ondernemer kunt krijgen – maar onze reputatie als boemannen-afdeling is niet verdiend. Dikwijls kunnen we onze kennis, kunde en netwerk inzetten om de zaken weer ten goede te keren. Dat lukt ons overigens vaker wel dan niet. Ons doel is om de ondernemer er weer bovenop te helpen. Om samen met de klant de problemen te verhelderen en op te lossen. Is daar een adviseur uit een specifieke
‘Dikwijls kunnen we onze kennis, kunde en netwerk inzetten om de zaken weer ten goede te keren’
branche voor nodig? Dan schakelen we die in. We blijven zo lang mogelijk achter de klant staan. Uiteraard verliezen we daarbij de positie van de bank niet uit het oog. Soms slaagt de reddingspoging niet en moeten we de relatie met een klant beëindigen. Het is belangrijk om die keuze goed uit te leggen. Om eerlijk te zijn en ruimte te bieden voor emoties. Het is nogal wat, wanneer je zij aan zij hebt geknokt om de boel vlot te trekken, maar dat die inspanning niet gebracht heeft wat we hoopten. Een boodschap brengen waarvan je weet dat die grote gevolgen heeft voor je klant. Dat zijn beslist geen gemakkelijke gesprekken. Als accountmanager heb ik genoeg van die gesprekken gevoerd om dat te weten. Die ervaring zet ik nu in om de accountmanagers te begeleiden, te coachen en er doorheen te slepen als het ze een beetje teveel wordt. We hebben immers mensen nodig die de energie hebben om er elke keer weer vol voor te gaan, want die ondernemers doen dat ook. Zij verdienen een accountmanager die tot het gaatje gaat om hun onderneming weer perspectief te geven. Ik denk met ze mee over moeilijke dossiers, ben sparringpartner en oefen gesprekstechnieken. Het is geweldig werk: mensen enthousiast houden en tegelijk niet één, maar wel tien bolletjes wol ontwarren. 39
en verbeter de buurt.
Het StimuleringsfondsXL, de finalisten zijn bekend We hebben veel plannen ontvangen die de buurt beter, interessanter en duurzamer maken. Uit de inzendingen heeft onze ledenraad 8 finalisten gekozen. Door te stemmen help je hen aan een plaats in de top 3. De winnaars voeren hun project uit.
Bekijk de finalisten en stem op StimuleringsfondsXL.nl Een aandeel in elkaar
3642
Breng een stem uit