MM mei 2013

Page 1

Betere zorg voor moeders en kinderen in Afghanistan

Moederdag MAGAZINE VAN CORDAID MEMISA Jaargang 80 / mei 2013 / nummer 2

Armbandjes redden moederlevens in Ghana

Meer zwangere vrouwen op controles in de kliniek

hoe vieren ze dat in Congo?

inhoud

Afghaanse meisjes gaan na hun opleiding zwangere vrouwen in hun dorp begeleiden.

Zij leeft nog. En ze kan haar kind daardoor beschermen en opvoeden. Klinkt als de normaalste zaak van de wereld. En dat zou het ook moeten zijn. Daarom moet moedersterfte zo snel mogelijk teruggedrongen worden. In het tijdschrift MM laten we u zien hoe we daar als Cordaid Memisa aan bijdragen. Met slimme methodes. Via plaatselijke organisaties in ontwikkelingslanden. En met dank aan uw donatie!

2 MM

04 06 08 10 12 13 14

Kort nieuws Sieraden tegen moedersterfte en een ‘feestpakket’ voor betrokken donateurs.

Rood, geel en groen Armbandjes redden moederlevens in Ghana.

Moeder hier, moeder daar Kraamtranen in Nederland en grote zorgen in Kameroen.

Verloskundigenschool In Afghanistan leidt Cordaid Memisa meisjes op tot plattelandsvroedvrouw.

Het verschil Verloskundigenpraktijk Kéita helpt moeders hier én in ontwikkelingslanden.

Annelies in Congo ‘Vrouwen zijn allang blij dat ze een dagje rust hebben.’

5x Moederdag Hoe Cordaid Memisa jonge moeders helpt om gezond te blijven.

column

In Ghana is een nieuw programma op tv. In de vooraankondiging zie je hoe een man vanuit een dorp een ambulance belt. De camera zoomt uit. Het dorp is niet meer dan een vlek op de kaart, ergens op het platteland van West-Afrika. ‘Het spijt me meneer, in uw omgeving hebben we geen ambulance’, is het antwoord van de telefoniste. De man helpt zijn hoogzwangere vrouw op de motor. Ze moet haar buik ondersteunen. Haar gezicht vertrekt van de pijn. Zo gaan man en vrouw op weg. De afstand tot het ziekenhuis is 120 kilometer: een lange weg voor moeder en kind. Zonder zekerheid of ze op tijd de hulp krijgen die ze nodig hebben.

'H]H DUPEDQGMHV GUDJHQ YURXZHQ LQ *KDQD PHW WURWV

Voor veel vrouwen overheerst bij de bevalling diezelfde onzekerheid. In ontwikkelingslanden is goede zorg bij de zwangerschap niet vanzelfsprekend. Bijvoorbeeld op het platteland, waar klinieken voor veel mensen te ver weg zijn. Wereldwijd sterven iedere dag ongeveer achthonderd vrouwen door complicaties bij zwangerschap of geboorte. 99 procent van hen woont in ontwikkelingslanden. Die sterfgevallen zijn onacceptabel. Dat vind ik niet alleen als minister, maar ook als moeder. Het motto van de nieuwe tv-serie in Ghana – ‘zwangerschap is geen ziekte of doodsvonnis’ – kan wat mij betreft niet vaak genoeg worden herhaald. Bekendheid met problemen bij zwangerschap en geboorte is ontzettend belangrijk. Vrouwen moeten zelf de kennis, middelen en mogelijkheden hebben om keuzes te maken over voortplanting en een veilige bevalling. Daar werk ik aan door te investeren in zorg, voorlichting en voorbehoedsmiddelen in ontwikkelingslanden, via mijn ministerie en via organisaties als Cordaid Memisa.

Colofon Hoofdredactie: Cordaid Memisa Bladconcept, tekstredactie en productiebegeleiding: Schrijf-Schrijf Bladconcept en ontwerp: subsoda Fotografie: Adriaan Backer, Wilco van Dijen en Annalot Boersma Drukkerij: Communisis Oplage: 115.000

Ook zorgen we wereldwijd voor deskundige verloskundigen. Zij kunnen tenslotte de zorg voor moeder en kind verbeteren. Enige tijd geleden sprak ik met een aantal Nederlandse verloskundigen. Zij brengen verloskundigen hier in contact met verloskundigen daar. Samen strijden zij in ontwikkelingslanden tegen moedersterfte. Nederland werkt zo aan de gezondheid van moeders en kinderen. Omdat angst en onzekerheid niet langer de eerste dag als moeder mogen overschaduwen. Die dag moet om de juiste reden een dag zijn om nooit te vergeten.

Lilianne Ploumen 0LQLVWHU YRRU %XLWHQODQGVH +DQGHO HQ 2QWZLNNHOLQJVVDPHQZHUNLQJ Cordaid Memisa Lutherse Burgwal 10 2512 CB Den Haag 070 31 36 500 info@cordaidmemisa.nl www.cordaidmemisa.nl Giro 5657

MM

3

kort nieuws

6LPSOHPHQW (HQYRXGLJ -Ĺ?DL FKHUFKŠ GDQV OHV SR¨PHV

,N KHE JH]RFKW LQ GH JHGLFKWHQ &RPPHQW GLUH MH WĹ?DLPH

foto: andrewchin.nl

/DXUD

+RH LN PRHW ]HJJHQ GDW LN YDQ MH KRXG -Ĺ?DL WURXYŠ GHV PRWV VDYDQWV

,N KHE PRHLOLMNH ZRRUGHQ JHYRQGHQ %LHQ WURS ORQJV SRXU PHV FLQT DQV

0DDU WH JHZLFKWLJ YRRU PLMQ MDDU

Moederliefde Sieradenontwerpster Laura Hoes maakt vrolijk gekleurde sieraden en verkoopt die in haar webwinkel By Indy. Een deel van de opbrengst doneert ze aan Cordaid Memisa. Laura kreeg het idee toen ze een ďŹ lmpje van Cordaid Memisa zag op televisie. ‘Ik wist meteen dat ik iets voor deze organisatie wilde betekenen’, vertelt ze. ‘Anderhalf jaar geleden heb ik mijn moeder verloren. Daardoor weet ik helaas maar al te goed hoe belangrijk en onmisbaar een moeder is. Ik ben heel dankbaar dat ik mijn moeder 22 jaar van mijn leven heb mogen meemaken. En ik gun alle kinderen ter wereld dat ze opgroeien met hun moeder. Daarom steun ik Cordaid Memisa.’ Bedankt Laura, voor je mooie bijdrage! www.byindy.nl

$ORUV MĹ?DL FKHUFKŠ DLOOHXUV

'XV LN KHE HUJHQV DQGHUV JH]RFKW (W MĹ?DL WURXYŠ GDQV PRQ FÄ“XU

,Q PLMQ KDUW KHE LN ]H JHYRQGHQ /HV PRWV TXH WX PĹ?DV DSSULV

'H ZRRUGHQ GLH MH PLM KHEW JHOHHUG

4XDQG MĹ?ŠWDLV HQFRUH SHWLW

7RHQ LN QRJ NOHLQ ZDV

0DPDQ MH WĹ?DLPH JUDQG FRPPH §D

0DPPD LN KRXG ]Âł ]Âł ]Âł YHHO YDQ MH -H OH GLV DYHF PHV EUDV

(Q GDW ]HJ LN MH PHW PLMQ XLWJHVWUHNWH DUPHQ Dit versje zingen kinderen in Congo voor hun moeder op Moederdag.

Iets te vieren? Het kraamfeestje van baby Simon, de vijftigste verjaardag van Leo Wielaart; steeds meer donateurs kiezen ervoor om tijdens hun feest geld in te zamelen voor Cordaid Memisa. Ze vragen hun gasten niet om een cadeau, maar om een donatie. Deze sympathieke acties steunt Cordaid Memisa natuurlijk van harte. Daarom is er nu een speciaal ‘feestpakket’ ontwikkeld. Met onder meer een poster van Cordaid Memisa om op te hangen in de feestzaal en briefkaarten met informatie over onze organisatie. Handig om mee te sturen met de uitnodigingen aan alle gasten. Het pakket is gratis op te vragen bij Cordaid Memisa, via telefoonnummer 070 313 65 00 of per e-mail (info@cordaidmemisa.nl).

4 MM

.RP RRN

ĹŻĆ&#x; ĹŠÄš Ä‚ĹŻ Ç Ĺ?ůůĞŜ Ç ÄžĆšÄžĹś ŚŽĞ Ĺ˝ĆŒÄšÄ‚Ĺ?Äš DĞžĹ?Ć?Ä‚ ĆľÇ Ĺ?ĞůĚ Ä?ÄžĆ?ƚĞĞĚƚÍ? <Žž ĚĂŜ ĹśÄ‚Ä‚ĆŒ Ä Ä Ĺś ǀĂŜ ŽŜnjĞ ÄšŽŜÄ‚ĆšÄžĆľĆŒĆ?Ä?Ĺ?ŊĞĞŜŏŽžĆ?ĆšÄžĹśÍ˜ Äž ÄžÄžĆŒĆ?ƚǀŽůĹ?ĞŜĚĞ Ĺ?Ć? ŽƉ maandag 17 juni 2013 in het Teylers Museum in Haarlem ǀĂŜ Ď­ĎŻÍ˜ĎŹĎŹ ƚŽƚ ϭϲÍ˜ĎŹĎŹ ƾƾĆŒÍ˜

Cordaid Memisa was ĂŠĂŠn van 85 gelukkige goede doelen tijdens het jaarlijkse Goed Geld Gala op 13 februari in Amsterdam. Tijdens dit feestelijke evenement maakte de Nationale Postcode Loterij bekend welke goede doelen zij dit jaar steunt en met hoeveel geld. Cordaid Memisa mocht een check in ontvangst nemen van â‚Ź500.000,-. Een geweldig bedrag. De Nationale Postcode Loterij steunt onze projecten al sinds 2003. Van elk verkocht lot doneert ze de helft aan goede doelen, waaronder Cordaid Memisa. Fantastische steun in onze strijd tegen moedersterfte.

112.000

..................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... .................. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................................................... .................. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................................................... .................. ..................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... .................. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................................................... .................. .................................................................................................................................................. ................... ................................................................................................................................................... .................. ..................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... .................. ................................................................................................................................................... .................. ..................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................................... .................... ................................................................................................................................................... ......

Al 112.00 Mama Broden verkocht. Kijk voor verkooppunten bij u in de buurt op cordaidmemisa.nl/mamabrood

foto: Kees Hageman

%HGDQNW 1DWLRQDOH 3RVWFRGH /RWHULM

DÄžÄšÄžÇ ÄžĆŒĹŹÄžĆŒĆ? ǀĂŜ Ĺ˝ĆŒÄšÄ‚Ĺ?Äš DĞžĹ?Ć?Ä‚ Ç€ÄžĆŒĆšÄžĹŻĹŻÄžĹś ŚŽĞ Ç Äž žŽÄžÄšÄžĆŒĆ?ĆšÄžĆŒĹŒ Äž ĆšÄžĆŒĆľĹ?ÄšĆŒĹ?ĹśĹ?ÄžĹśÍ˜ EĹ˝ĆšÄ‚ĆŒĹ?ĞĞů ĚĞĆ?ŏƾŜÄšĹ?Ĺ?Äž DÄ‚ĆŒĹ?ÄŁĹŻĹŻÄž >Ĺ?ŜĚĞÄ?ŽŽž Ĺ?Ć? Ä‚Ä‚ĹśÇ ÄžÇŒĹ?Ĺ? Žž Ä‚ĹŻĹŻÄž Ç€ĆŒÄ‚Ĺ?ĞŜ ƚĞ Ä?ÄžÄ‚ĹśĆšÇ Ĺ˝Ĺ˝ĆŒÄšÄžĹś Ĺ˝Ç€ÄžĆŒ Ć?Ä?ŚĞŜŏĞŜ ĞŜ ĹśÄ‚ĹŻÄ‚ĆšÄžĹśÍ˜ Ĺś Ćľ ĹŹĆŒĹ?ĹŠĹ?Ćš ĞĞŜ ĆŒŽŜĚůĞĹ?ÄšĹ?ĹśĹ? ÄšŽŽĆŒ ÄšĹ?Ćš ƾŜĹ?ĞŏĞ ĞŜ ŽƾÄšĆ?ƚĞ žƾĆ?Äžƾž ǀĂŜ EÄžÄšÄžĆŒĹŻÄ‚ĹśÄšÍ˜ ĞĞůŜĂžĞ Ä‚Ä‚Ĺś ĚĞ ĚĂĹ? Ĺ?Ć? Ĺ?ĆŒÄ‚Ć&#x; Ć? ĞŜ Ćľ žĂĹ? Ĺ?ĞžĂŜĚ ĹľÄžÄžĹśÄžĹľÄžĹśÍ˜ DĞůĚƚ Ćľ Ç ÄžĹŻ Ç€ſſĆŒ ĎŻĎ­ žĞĹ? Ä‚Ä‚Ĺś Ç€Ĺ?Ä‚ ŽŜnjĞ Ç ÄžÄ?Ć?Ĺ?ƚĞ͗ Ç Ç Ç Í˜Ä?Ĺ˝ĆŒÄšÄ‚Ĺ?ĚžĞžĹ?Ć?Ă͘Ŝů͘ Ä‚Ä‚ĆŒ Ç€Ĺ?ŜĚƚ Ćľ ŽŽŏ ŚĞƚ Ć‰ĆŒĹ˝Ĺ?ĆŒÄ‚žžÄ‚ ĞŜ ĚĞ ĆŒŽƾƚĞÄ?ÄžĆ?Ä?ĹšĆŒĹ?ĹŠÇ€Ĺ?ĹśĹ? ĹśÄ‚Ä‚ĆŒ ŚĞƚ dÄžÇ‡ĹŻÄžĆŒĆ? DĆľĆ?ÄžƾžÍ˜ dĞůĞĨŽŜĹ?Ć?Ä?Ĺš ŽƉĹ?ĞǀĞŜ ĹŹÄ‚Ĺś ŽŽŏÍ• Ä?Ğů ĚĂŜ žĞƚ ĆŒĹ?ĹŹÄ‚ &ĆŒÄžÇ‡Í— ϏϳϏ ĎŻĎ­ ϯϲ ώϾώ͘ Ͳ dŽƚ ÇŒĹ?ĞŜĆ? ŽƉ Ď­Ďł ŊƾŜĹ?ÍŠ

CORDAID MEMISA EN UW NALATENSCHAP Steeds vaker willen mensen Cordaid Memisa in hun testament laten opnemen. Tegelijkertijd vragen zij zich af hoe de afwikkeling van hun nalatenschap dan verloopt. Wist u bijvoorbeeld dat‌ • Cordaid Memisa kan optreden als uw executeur, zodat u niemand anders met deze zaken hoeft te belasten? • Een nalatenschap voor Cordaid Memisa niet om heel grote bedragen hoeft te gaan? Voor ₏150,- kan een traditionele vroedvrouw al worden bijgeschoold. • Familieleden en bekenden 10 tot 40 procent erfbelasting moeten betalen, terwijl Cordaid Memisa over erfenissen en schenkingen gÊÊn belasting hoeft te betalen? • U tijdens uw leven zelf kunt vastleggen welke projecten van Cordaid Memisa u met uw nalatenschap wil steunen? • Cordaid Memisa regelmatig informatiemiddagen organiseert over de executeurservice? U bent van harte welkom op de eerstvolgende bijeenkomsten op donderdag 30 mei en donderdag 11 juli.

HEEFT U VRAGEN over uw nalatenschap, wilt u zich opgeven voor een informatiemiddag of ontvangt u graag de gratis brochure Nalatenschappen? Bel dan met notarieel deskundige bij Cordaid Memisa, mr. MariĂŤlle Lindeboom op 070 313 62 64 of 06 22 52 82 98. Of stuur een e-mail naar marielle.lindeboom@cordaid.nl.

MM

5

Armbandjes voor zwangere vrouwen in Ghana

‘HEEFT JOUW VROUW ER AL ÉÉN?’

'H YURXZHQ LQ *KDQD GUDJHQ KXQ DUPEDQGMHV PHW WURWV =H ODWHQ HUPHH ]LHQ GDW ]H NLH]HQ YRRU HHQ YHLOLJH EHYDOOLQJ

In Ghana overleven lang niet alle moeders de bevalling. Daarom startte Cordaid Memisa in 2007 het ‘armbandjesproject’. Hiermee motiveert ze zwangere vrouwen om op controle te komen in de kliniek. En met succes: minder moeders sterven in het kraambed. Cordaid Memisa introduceert de armbandjes nu ook in andere delen van het land.

Sierlijke armbandjes in de kleuren rood, geel en groen, de kleuren van de Ghanese vlag. In Goaso, een bisdom in West-Ghana, dragen veel vrouwen deze bandjes om hun pols. Zoals de jonge moeder Akosue Azuma (21), die net in het ziekenhuis is bevallen van een gezonde dochter. Aan haar drie armbandjes is te zien dat zij tijdens haar zwangerschap drie keer op controle is geweest in de kliniek. Daar is ze getest op malaria, bloedarmoede en hiv. Ze heeft een preventief medicijn gekregen tegen malaria en advies over een gezonde levensstijl. Ook heeft de verloskundige naar haar buik geluisterd en gevoeld of de zwangerschap goed verloopt. Na afloop van elke controle heeft Akosue een nieuw armbandje gekregen. Bij vier maanden zwangerschap een rode, bij zes maanden een gele en bij acht een groene.

25%

minder moedersterfte De armbandjes zijn bedoeld om zwangere vrouwen aan te moedigen regelmatig op controle te komen. En met succes: de vrouwen dragen deze ‘gadgets’ met trots. Ze laten ermee zien dat ze kiezen voor een veilige zwangerschap. Bovendien bevorderen de bandjes de sociale controle in de dorpen: iedereen ziet immers wie naar de kliniek is geweest. Zelfs de mannen bemoeien zich ermee. Als zij een zwangere vrouw zien zonder armbandje spreken ze ook haar echtgenoot daarop aan. De arm-

6 MM

bandjes zijn onderdeel van een groot project dat Cordaid Memisa in 2007 begon in Goaso om de zorg voor moeders en kinderen te verbeteren. Sindsdien laten meer vrouwen zich controleren in de kliniek en is het aantal bevallingen in het ziekenhuis bijna verdubbeld. Mede hierdoor is de moedersterfte in Goaso gedaald met meer dan 25 procent. Het project is inmiddels opgenomen in het reguliere zorgsysteem in het bisdom.

10 nieuwe klinieken Door het succes van het project breidt Cordaid Memisa het uit naar andere gebieden in Ghana. Daarmee wil ze ook de overlevingskansen van andere moeders in het land vergroten. Ze introduceert de armbandjes daarom in tien nieuwe klinieken in andere delen van het land, mede met financiering van de Nederlandse Stichting Nefkens Ontwikkelingshulp. ‘In Goaso gaat het inmiddels veel beter, maar in andere gebieden nog niet’, vertelt Julia Scholten van Cordaid Memisa. ‘Daar kan moeder worden een vrouw nog steeds het leven kosten. Omdat ze thuis bevalt, bijvoorbeeld, met alleen de begeleiding van een traditionele vroedvrouw. Die weet zich meestal geen raad met complicaties of ziet de ernst er niet op tijd van in. Ook vinden dit soort bevallingen vaak plaats onder onhygiënische omstandigheden.’

0HGH GDQN]LM GH DUPEDQGMHV LV GH PRHGHUVWHUIWH LQ :HVW *KDQD JHGDDOG PHW SURFHQW

2

jonge moeders Veel vrouwen bevallen thuis omdat ze de kliniek niet goed kunnen bereiken. Het is te ver lopen of het vervoer ernaartoe is te duur. Dat geldt bijvoorbeeld voor Gladys Donker (19), zij is zeven maanden zwanger en woont met haar man op het platteland. De dichtstbijzijnde kliniek ligt twintig kilometer verderop. Geld voor de bus heeft ze niet. ‘Mijn man vindt dat we ons schamele inkomen beter kunnen besteden’, vertelt ze. ‘Daarom zal ik thuis bevallen, met hulp van mijn schoonmoeder en een traditionele vroedvrouw.’ Ook Lidia Amoah (26) wacht dit lot. Na twee zware thuisbevallingen wil zij maar al te graag haar derde kindje veilig in het ziekenhuis ter wereld brengen. Maar ze weet niet hoe ze daar moet komen. ‘Vanuit mijn dorp gaat maar één keer per week een bus. Bovendien ben ik in het regenseizoen uitgerekend en dan zijn de wegen onbegaanbaar.’

400

traditionele vroedvrouwen Met het nieuwe project wil Cordaid Memisa moeders niet alleen motiveren om naar de kliniek te gaan. Het moet de kwaliteit van de moeder- en kindzorg ook verbeteren. Zo worden er twintig extra verloskundigen opgeleid om in de tien nieuwe klinieken te gaan werken. Daarnaast krijgen in totaal vierhonderd traditionele vroedvrouwen

in de regio bijscholing van professionele zorgverleners. Deze vroedvrouwen worden gekoppeld aan een professionele verloskundige in het ziekenhuis, bij wie ze terecht kunnen voor advies. In trainingen leren ze onder meer hygiënischer te werken en op tijd ernstige problemen tijdens een zwangerschap te herkennen. Daardoor kunnen ze vrouwen voortaan eerder doorverwijzen naar de kliniek. Voor controles én bevallingen. Bovendien krijgen vrouwen voorrang in de kliniek als ze er samen met hun traditionele vroedvrouw naartoe komen.

20.000 zwangere vrouwen Cordaid Memisa is ambitieus. In de tien nieuwe gebieden waar het armbandjesproject is geïntroduceerd, wil ze de gezondheidszorg verbeteren en toegankelijk maken voor 20.000 zwangere vrouwen en hun baby’s. Voor moeders in Goaso is de afgelopen jaren al veel verbeterd, mede dankzij de aanpak van Cordaid Memisa. Die zorg verdienen jonge moeders in andere delen van Ghana ook. Zodat zij net als Akosue Azuma hun kindje gezond en veilig ter wereld kunnen brengen.

MM

7

hier daar Zwangerschap, bevalling en kraamtijd. Ze duren min of meer een jaar. Hoe houd je in die periode je baby ĂŠn jezelf gezond? Op deze vraag zoeken vrouwen overal ter wereld het antwoord. Zoals Aurelie uit Kameroen, die vier dagen geleden beviel van een meisje. En Ghislaine uit Soest, die een maand geleden een zoontje kreeg.

$XUHOLH ZDDURP EHQ MH LQ KHW ]LHNHQKXLV EHYDOOHQ HQ QLHW WKXLV"

‘Als we nu naar huis gaan, overleeft ze het niet’

‘Mijn baby had in mijn buik een infectie. Daar kwamen de zusters achter tijdens een zwangerschapscontrole. Ik wilde geen risico nemen en ben voor de bevalling naar het ziekenhuis in Batouri gegaan. Dat is vijftig kilometer bij mijn dorp vandaan. Toen ik voelde dat het zover was, heeft mijn vader me ernaartoe gebracht op de motor. Later is ook mijn moeder gekomen. De bevalling zelf is goed gegaan. Mijn ouders waren er de hele tijd bij om me te steunen. Mijn man niet, hij bleef achter in ons dorp om op mijn oudste zoontje te passen. Omdat hij er niet bij was, heeft onze baby nog geen naam. Daarover moet mijn man beslissen zodra hij bij ons is.’

*KLVODLQH MRXZ ]RRQWMH 3LHWHU LV RRN LQ KHW ]LHNHQKXLV JHERUHQ +RH LV MRXZ EHYDOOLQJ JHJDDQ" ‘Heel goed. Wel was ik tien dagen over tijd. En toen mijn vliezen eindelijk braken, bleven de weeĂŤn uit. Dat kan gevaarlijk zijn, voor een moeder en een kindje, want er is dan meer kans op infecties. In Nederland wekken ze de bevalling op als de weeĂŤn niet binnen 72 uur beginnen. Mijn afspraak hiervoor stond al gepland, maar gelukkig begonnen de weeĂŤn een avond ervoor toch nog spontaan. Ze waren meteen heel heftig. Ze volgden elkaar in rap tempo op en ik had totaal geen tijd om ze goed op te vangen. Van tevoren wist ik niet wat ik kon verwachten van de bevalling. Nou, heel veel pijn dus! Pieter is binnen acht uur geboren. Toen hij eruit was, hield de verloskundige hem omhoog. “Zie je wat het is?â€?, vroeg ze. Maar ik had mijn bril niet op. Ik vond het ook niet belangrijk. Ik was vooral blij dat het kindje er was.’

8 MM

‘Na een paar dagen kwamen de kraamtranen’

$XUHOLH XLW .DPHURHQ PHW KDDU SDVJHERUHQ GRFKWHUWMH

*KLVODLQH XLW 6RHVW PHW KDDU ]RRQWMH 3LHWHU

$XUHOLH MRXZ NLQGMH LV YLHU GDJHQ JHOHGHQ JHERUHQ :DDURP ]LMQ MXOOLH QRJ VWHHGV LQ KHW ]LHNHQKXLV" ‘Mijn dochtertje is ernstig ziek. Ze heeft een infectie en veel moeite met slikken. Als we nu naar huis gaan, overleeft ze het niet. Daarom blijf ik hier op de kraamafdeling. Maar eigenlijk kunnen ze ons ook hier niet helpen. Voor een behandeling moeten we naar een groter ziekenhuis, tachtig kilometer verderop. Het vervoer ernaartoe en de behandeling zijn erg duur. Daar heb ik geen geld voor, want ik had maar net genoeg geld om de bevalling te kunnen betalen. Mijn man is in ons dorp geld aan het vragen aan familie. Ik hoop dat hij gauw naar ons toekomt. Dan is er een kans dat mijn dochtertje blijft leven.’

+RH ZDUHQ MRXZ HHUVWH GDJHQ DOV PRHGHU *KLVODLQH" 0RHVW MH HUJ ZHQQHQ" ‘Vanaf het moment dat ik Pieter in mijn armen hield, was ik de pijnlijke bevalling vergeten. Alsof ik die in een trance had beleefd. Na een paar dagen kwamen de kraamtranen. Ik dacht met de bevalling het ergste wel achter de rug te hebben. Maar ineens bleken er nog meer ongemakken te zijn. Borstvoeding die niet op gang kwam, slapeloze nachten en onzekerheid. Hoe krijg ik die kleine armpjes in dat rompertje? Hoe doe ik hem in bad? Hoe knip ik zijn nageltjes? Ik was blij dat de kraamhulp me daarbij hielp. Het gaat ontzettend goed met Pieter. Het is een lief en makkelijk baby’tje. Ik vind het nog steeds ongelooijk dat hij vier weken geleden nog in mijn buik zat en dat hij nu hier is. Ik wilde nooit zo’n moeder worden die alleen maar over haar kind praat, maar ik vrees dat het vanzelf gebeurt.’

9RRU MRX ZDV GLW GH WZHHGH EHYDOOLQJ $XUHOLH :DV KHW DQGHUV GDQ GH YRULJH NHHU" ‘Ja. De eerste keer dat ik zwanger raakte, was ik pas vijftien jaar. Het was een zware tijd. De vader van mijn kindje bemoeide zich nergens mee, ik stond er alleen voor. Gelukkig hielpen mijn ouders me enorm. Zij raadden me aan om naar een zwangerschapscontrole te gaan. “Dat is goed voor jou en je baby�, zeiden ze. Daarom heb ik dat gedaan. Op advies van de zusters is mijn oudste zoontje toen in het ziekenhuis geboren. Na die bevalling mocht ik heel snel weer naar huis. Thuis hielp mijn moeder me om voor mijn baby te zorgen. Ze maakte een speciaal papje voor me, waardoor mijn borstvoeding beter op gang kwam. Ik heb veel van haar geleerd. Nu weet ik veel beter hoe ik voor mijn kindjes moet zorgen. Ik hoop heel erg dat mijn dochtertje blijft leven.’

MM

9

Verloskundige in Afghanistan:

‘Ik hoop dat ik een voorbeeld ben voor andere meisjes’ In het conservatieve en door mannen gedomineerde Afghanistan leidt Cordaid Memisa meisjes op tot vroedvrouw. Die gaan daarna in hun eigen gemeenschap op het platteland aan het werk. Mamosa (19) is één van hen. In december 2012 behaalde ze haar diploma en sindsdien helpt ze zwangere vrouwen in haar geboortestreek. In deze MM vertelt ze haar verhaal. ‘Ik ben opgegroeid in Sari, een klein dorpje in het Chora-district in de provincie Uruzgan. Een ruig en afgelegen gebied in het zuiden van Afghanistan. De mensen leven er voornamelijk van landbouw, zoals ook mijn familie. Scholen en klinieken zijn er niet, daarvoor moeten we naar de stad Chora. Als kind ging ik niet naar school, net zo min als veel andere meisjes. Ik leerde thuis lezen en schrijven, evenals mijn twee broers en drie zussen. In Sari probeert iedereen te overleven met de weinig middelen die er zijn. Vooral vrouwen hebben het zwaar, zeker wanneer ze in verwachting zijn. De meesten zijn niet goed op de hoogte van alle gezondheidsrisico’s. En naar de dokter gaan ze niet, want dat zijn meestal mannen. In Afghanistan is het niet vanzelfsprekend voor een zwangere vrouw om naar een mannelijke arts te gaan. En dus blijven de meeste vrouwen maar thuis.’ Voor het eerst naar school ‘Twee jaar geleden hoorde ik voor het eerst over de opleiding tot plattelandsverloskundige. Ik wilde er graag naartoe,

10 MM

omdat ik de vrouwen in Chora wil helpen. Als zwangere vrouwen door een andere vrouw geholpen kunnen worden, zoeken ze wél medische hulp. Zeker als ze diegene kennen uit hun dorp. Aan mijn ouders vroeg ik toestemming om naar de school te gaan in Tarin Kowt, de hoofdstad van Uruzgan. Ook de leiders in mijn dorp moesten instemmen. Dat is bij ons gebruikelijk. Tarin Kowt ligt ver weg en de reis ernaartoe is gevaarlijk, vooral voor een meisje. Maar gelukkig mocht ik gaan. Samen met twaalf andere meisjes zat ik op school, voor het eerst van mijn leven. In het begin vond ik het best spannend. Ik was vooral bang dat de lessen te moeilijk zouden zijn. Maar de docenten gaven vaak extra uitleg, zodat ik de examens makkelijk kon halen. Na een paar maanden werd het makkelijker voor me. Naast alle theorie volgde ik praktijklessen in het ziekenhuis van Tarin Kowt. Die vond ik erg boeiend. In achttien maanden tijd leerde ik er alles over veilig bevallen en veilig moederschap.’

Afghanistan heeft nog meer meisjes als Mamosa nodig

Moedersterfte in Afghanistan is één van de hoogste ter wereld. Elke twee uur sterft er een moeder aan complicaties tijdens zwangerschap of bevalling. Omdat ze voor medische hulp niet naar een mannelijke arts mag. En omdat er niet genoeg vrouwelijke verloskundigen zijn. Vooral vrouwen op het platteland lopen gevaar.

Voorbeeld voor andere meisjes ‘In december 2012 kreeg ik mijn diploma. Ik was ontzettend trots. Daarna keerde ik terug naar mijn familie en sindsdien werk ik in de gezondheidskliniek in Chora. Elke dag help ik bij meerdere bevallingen en ga ik op huisbezoek bij ongeveer tien zwangere vrouwen. Ik controleer hoe hun zwangerschap verloopt en of er complicaties zijn. Ook vertel ik de moeders hoe belangrijk een goede hygiëne is, vooral tijdens hun zwangerschap. Ik leg hen uit waarom ze zich moeten laten inenten en informeer hen over de mogelijkheden voor familyplanning. Door goede voorlichting te geven, leer ik vrouwen hoe ze hun gedrag kunnen veranderen. Zo wil ik de moeders én hun kinderen beschermen tegen alle gezondheidsrisico’s. Ik ben erg blij dat ik dit belangrijke werk kan doen. Mijn ouders en mijn omgeving steunen mij hierbij. Ik hoop dat ik een voorbeeld ben voor andere meisjes in Chora. Dat er meer zijn die de opleiding zullen gaan volgen. Want om de overlevingskansen van moeders in Afghanistan te verbeteren, zijn nog veel meer verloskundigen nodig.’

Sinds 2008 leidt Cordaid Memisa jonge Afghaanse meisjes op tot ‘plattelandsverloskundige’ in de provincies Uruzgan en Kandahar. Tientallen meisjes behaalden inmiddels hun diploma. Velen van hen werken nu als verloskundige in hun eigen gemeenschap. Net zoals Mamosa. Met steun van Cordaid Memisa wordt dit jaar een nieuwe school gebouwd in de noordelijke provincie Balkh. Daar worden 24 studentes opgeleid. Medewerkers selecteren de meisjes in de meest afgelegen dorpjes. Ze praten er onder meer met ouders en dorpshoofden en proberen hen ervan te overtuigen de meisjes naar school te laten gaan. In een conservatieve cultuur als Afghanistan is dat niet vanzelfsprekend. Help Afghanistan verder ‘De gezondheidzorg in Afghanistan is de laatste jaren enorm verbeterd’, vertelt Albert van Hal van Cordaid Memisa. ‘In 2001 had slechts 9 procent van de bevolking toegang tot basiszorg, nu is dat zo’n 70 procent. Dat is geweldig. De gezondheidszorg in het land was volledig verwoest door jaren van oorlog, nu bouwen we het weer op. Maar die zorg is grotendeels afhankelijk van internationale financiers zoals Cordaid Memisa. Onze inzet en financiële steun blijft daarom hard nodig. Nederlandse soldaten vertrekken dit jaar uit Afghanistan, maar wij mogen de Afghanen niet in de steek laten.’

MM

11

het verschil Moeders helpen om hun kinderen veilig ter wereld te brengen. Dat doet Verloskundigenpraktijk Kéita in Zoetermeer voor vrouwen in Nederland. Maar ook voor zwangere vrouwen in ontwikkelingslanden. Samen met Cordaid Memisa.

'H UHGH Q

'H DDQSDN

‘Een veilige bevalling is niet mogelijk zonder goed opgeleid medisch personeel. Hieraan ontbreekt het vaak in ontwikkelingslanden. Daarom steunen wij Cordaid Memisa om lokale verloskundigen op te leiden. Die gaan daarna werken in de klinieken en geven moeders de begeleiding die ze nodig hebben tijdens hun zwangerschap en bevalling. Ook als er complicaties zijn. Met de zorg van goed geschoolde verloskundigen zullen er minder zwangere vrouwen sterven tijdens hun bevalling. En zo helpen wij Cordaid Memisa om moedersterfte terug te dringen.’

‘Goede begeleidi ng tijdens de zwan gerschap, bevalling en kraamtijd is ontze ttend belangrijk . En in Nederland krijg en zwangere vrouwe n die goede bege leiding. Onder meer van de verloskundigen in onze prak tijk Kéita in Zo etermeer. Helaas krijgen moeders in ontwikk elingslanden die zo rg en ondersteuning va ak niet. Terwijl zij die hard nodig hebben, zo dat ook zij hun kin deren veilig kunnen bare n.’

9HUORVNXQGLJHQSUDNWLMN .©LWD

'H ELMGUDJH

‘In onze verloskundigenpraktijk maken wij veel echo’s. Voor aanstaande ouders is dat vaak een bijzonder moment. Ze zien hun kindje dan voor het eerst. Wij bieden ouders een dvd aan van hun echo. Die kunnen ze voor vijf euro aanschaffen. De opbrengst doneren we aan het eind van het jaar volledig aan Cordaid Memisa, aangevuld met een financiële bijdrage vanuit onze praktijk. Tijdens onze voorlichtingsavonden vertellen wij dat we Cordaid Memisa steunen, waarom we dat doen en op welke wijze. We vertellen bezoekers daarbij ook dat hun bijdrage meer dan welkom is.’

12 MM

'H SUDNWLMN

‘Zwanger zijn en een kind krijgen is een ingrijpende en persoonlijke gebeurtenis in het leven van aanstaande ouders. Daa rin willen wij hen optimaal ondersteunen en begeleiden, met professionele zorg en pers oonlijke aandacht. Als verloskundigen nem en wij de tijd en ruimte om hen zo goed mog elijk te begeleiden tijdens de zwangerscha p, de geboorte en het kraambed. En die zorg gunnen wij moeders overal ter wereld.’

Annelies in Congo

$QQHOLHV

ANNELIES CLAESSENS (32) woont in Bukavu, een stad in het oosten van Congo. Ze werkt er voor Cordaid Memisa. Samen met haar man Dirk-Jan voedt ze er hun dochters Olivia (5) en Elodie (2) op. In MM vertelt ze over haar leven en moeder-zijn in Congo.

Pagne Tussen haar Congolese klasgenootjes valt mijn dochter behoorlijk op. Met serieuze gezichten en theatrale gebaren dragen de kinderen het versje voor: ‘Mama, je zit diep in mijn hart, dankjewel voor alles wat je voor me doet.’ Ontroerd kijk ik toe, samen met de andere moeders. Het is vandaag Moederdag. In Congo vieren we dat op 8 maart, tegelijk met internationale vrouwendag. Het is een groot feest waarop vrouwen en moeders worden geëerd. Deze dag hoeven zij – bij hoge uitzondering – niet te werken, te koken of voor hun man te zorgen. De stemming op school is vrolijk en ontspannen. Iedereen ziet er feestelijk uit. Moeders en dochters dragen vandaag een jurk van dezelfde ‘pagne’, een Afrikaanse batikstof. Ook mijn dochters en ik zien er hetzelfde uit. Dat is traditie. Mannen kopen deze page voor hun vrouw, dochters en moeder, om er iets

moois van te laten maken. Vrouwelijke medewerkers krijgen de stof ook wel eens cadeau van hun baas. Door hetzelfde stofje te dragen laten mensen zien dat ze ergens bij horen, bij een school of een kantoor. En dat zorgt voor aanzien. De stof is erg populair en sommige zijn best duur. Niet elk gezin kan dat betalen. Maar het is not done om niet mee te doen aan de deze viering. De sociale druk om er mooi uit te zien, is groot. De dag bezorgt mij een dubbel gevoel. Want intussen gaat het helemaal niet zo goed met de Congolese vrouw. Ze heeft in de samenleving niks te vertellen, krijgt niet de medische zorg die ze nodig heeft en draait op voor al het werk – thuis en op het veld. Wat valt er eigenlijk te vieren? Ik ben niet de enige zich dat afvraagt. Sommige vrouwen in Congo gebruiken deze dag om te protesteren. Met spandoeken trekken ze door de

straten. Ze laten zich niet afkopen met een mooi stofje, één dag per jaar. Maar vooralsnog gaat het hierbij om een klein elitegroepje. De meeste moeders zijn allang blij met eindelijk eens een dagje rust. Op school zijn de versjes afgelopen. Alle kinderen zoeken hun moeders weer op. We praten, lachen en bewonderen elkaars creaties. De ene outfit is nog mooier dan de andere. Ik weet dat mijn dochters en ik er het hele jaar profijt van zullen hebben. Wanneer het me ’s ochtends niet snel genoeg gaat, trek ik gewoon de prachtige 8 maart-jurken uit de kast. Dan zijn mijn dochters zo aangekleed; die willen ze wel aan! Zelf moet ik dan natuurlijk ook mijn feestjurk dragen. Voor mij is Moederdag niet gebonden aan een datum. Maar voor de meeste moeders in Congo is het vooralsnog maar één dag per jaar feest.

MM

13

Moeders zijn onmisbaar. Die boodschap staat centraal op Moederdag. Maar geldt eigenlijk het hele jaar door. En al helemaal in ontwikkelingslanden. Daar zijn kinderen en gemeenschappen sterk afhankelijk van gezonde moeders. Cordaid Memisa helpt jonge moeders om gezond te zijn, bijvoorbeeld op de hiernaast beschreven manieren.

14 MM

5x Moederdag (HQ JH]RQG RQWELMW Verse jus, een gekookt ei en een lekker broodje. Daarmee verrassen veel Nederlandse kinderen hun moeders op Moederdag. Hoe anders gaat dat in ontwikkelingslanden. Daar is van een gezond ontbijt zelden sprake, op welke dag dan ook. Gezinnen overleven er op karige, eenzijdige maaltijden. Voor zwangere vrouwen heeft dit vaak grote gevolgen. Als zij onvoldoende voedingsstoffen binnenkrijgen, lopen zij namelijk grotere kans om ziek te worden. En dat kan slecht uitpakken voor het kindje in hun buik. Op het platteland van Oeganda geeft Cordaid Memisa daarom voorlichting over gezond eten. Moeders leren welk voedsel voldoende voedingsstoffen bevat. Hoe zij hun kinderen het best te eten kunnen geven. En dat gezond voedsel zowel henzelf als hun kinderen minder vatbaar maakt voor ziektes. De voorlichting van Cordaid Memisa redt dus letterlijk levens.

(HQ UXVWLJH GDJ Afwassen, boodschappen doen, wasjes draaien. Veel Nederlandse mannen en kinderen nemen op Moederdag huishoudelijke taken over die traditioneel bij moeders liggen. Ook buiten die dag delen steeds meer mannen en vrouwen dat soort taken. In ontwikkelingslanden is dit zeldzaam. In Congo krijgen moeders bijvoorbeeld wel rust op Moederdag. Maar op alle andere dagen draaien ze overal voor op. Ze bewerken het land, verzorgen hun kinderen en bestieren het huishouden. Ook al zijn ze hoogzwanger, tijd om te ontspannen is er niet. In Congo bouwt Cordaid Memisa speciale maternité’s. Dat zijn een soort kraamhuizen vlak bij de klinieken. Vrouwen kunnen daar al weken voordat ze zijn uitgerekend terecht. Zo’n logeerplek is belangrijk, omdat de dorpen vaak ver weg liggen van de gezondheidsposten. De tocht ernaartoe is voor zwangere vrouwen zwaar en niet zonder gevaar. In de maternité’s krijgen moeders alle medische zorg die ze nodig hebben. En kunnen ze zich in alle rust voorbereiden op een veilige bevalling.

(HQ NOHLQ FDGHDXWMH Op Moederdag krijgen moeders bezoek van hun kinderen. En vaak ook een cadeautje; van een bos bloemen tot een doosje chocola. In Ghana gaat Cordaid Memisa niet bij moeders op bezoek, maar nodigt ze hen juist uit. Ze stimuleert hen om naar de kliniek te komen en zich er tijdens hun zwan-

gerschap regelmatig te laten controleren. Die controles verlagen de kans op complicaties, want problemen kunnen zo in een vroeg stadium worden ontdekt. Als dank voor hun komst krijgen moeders na elke controle een cadeautje: een rood, geel of groen armbandje. Die dragen ze met trots: de trots om een gezonde moeder te zijn.

(HQ ZDDUGHYRO EHULFKW ‘Lieve mama, ik ben blij dat je mijn moeder bent.’ Hoeveel lieve sms’jes worden er in Nederland niet verstuurd op Moederdag? Berichtjes waarin staat hoe belangrijk zij zijn. Ook Cordaid Memisa stuurt moeders berichtjes. En niet alleen op Moederdag! In Malawi startte ze een ICT-project op het platteland. Zwangere vrouwen met een mobiele telefoon krijgen een sms’je wanneer het tijd is om naar zwangerschapscontrole te gaan. Ook ontvangen ze een berichtje om hen te informeren dat ze op tijd naar de kliniek moeten om te bevallen. Bovendien ontvangen ze tips voor gezonde voeding en een goede hygiëne. De mobieltjes van deze moeders zijn geen dure en geavanceerde toestellen. En de kosten voor de sms’jes bedragen maar een paar cent. Toch is deze methode waardevol. Eén berichtje kan hét verschil maken in het leven van een moeder en haar baby.

(HQ JHPHHQVFKDSSHOLMNH EDQG Een moment om samen te zijn met het hele gezin. Dat is Moederdag in Nederland. Ook in Afrika brengt Cordaid Memisa mensen bij elkaar. Niet alleen families, maar álle mensen in een dorp. Dorpshoofden, traditionele vroedvrouwen en priesters hebben namelijk veel invloed op het leven van jonge vrouwen. Ze beslissen bijvoorbeeld of ze in de kliniek mogen bevallen. En of ze medicijnen mogen gebruiken. In een aantal landen, waaronder Ghana en Malawi, richt Cordaid Memisa ‘veiligmoederschapsgroepen’ op. Daarin zitten moeders, vaders en belangrijke mensen uit het dorp. Onder leiding van een getrainde gezondheidswerker praten ze over alles wat met zwangerschap en veilig bevallen te maken heeft. Ze leren waarom zwangerschapscontroles belangrijk zijn. Waarom het beter is om in de kliniek te bevallen. En welke mogelijkheden er zijn voor familyplanning. Zo raakt het hele dorp betrokken bij veilig moederschap en wordt het een verantwoordelijkheid van iedereen. Dat verbetert het leven van moeders enorm. Niet alleen op Moederdag, maar élke dag.

MM

15

advertentie

Verloskundigenpraktijk Kéita biedt zorg aan cliënten in Zoetermeer, Benthuizen en nabije omgeving. Onze praktijk biedt ook een echo- en een avond spreekuur. Wij omringen je met professionele zorg en nemen tijd voor jou!

www.keita.nl

Kéita helpt Cordaid Memisa moedersterfte te voorkomen.

Wilt u met uw praktijk ook een actie voor Cordaid Memisa doen, neem dan contact op met Jacqueline Leemkuil, tel 070 3136216 of mail naar JLE@cordaid.nl.

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.