interview
Mannen hebben het ‘
P
recht aan
kant
Het juridische systeem is het domein van mannen. Vrouwenrechten blijven daardoor onderbelicht. Dat zegt Gabriela Knaul, Speciaal Rapporteur voor de VN. ‘Als het vrouwelijk perspectief ontbreekt op de beslissende posities, hoe kan er dan sprake zijn van gerechtigheid voor iedereen?’
76 Lof
Gabriela legt uit dat haar eigen criteria haar prioriteiten
(40) betekent praten over mensen-
bepalen. ‘Landen waar veel geweld en straffeloosheid is,
rechten. Ze is tenslotte Speciaal
staan boven aan de lijst. Maar ik kan alleen mijn werk doen als
Rapporteur voor de Onafhankelijkheid
een land mij uitnodigt. Je hebt die samenwerking nodig om
van Rechters en Advocaten, één van
iets voor elkaar te krijgen.’ Haar doel is landen te helpen en
de medewerkers van de Verenigde Naties die het naleven
niet te straffen. ‘Als je werkt aan de onafhankelijkheid van het
van de Rechten van de Mens monitoren. Gabriela: ‘Als je
juridische systeem, dan werk je eigenlijk aan de versterking
zegt dat bepaalde basisrechten voor iedereen gelden, dan
van de instituties, van de democratie en dus aan de algemene
zal je er ook voor moeten zorgen dat landen die afspraken
ontwikkeling van een land.’ Wanneer ze veel signalen uit een
nakomen.’ Haar missie: middels het waarborgen van een
land krijgt van schendingen van de zogenaamde rule of law, het
onafhankelijk, goed functionerend rechtssysteem bijdragen
principe dat ook een overheid zich aan de wet moet houden,
aan het recht op een menswaardig bestaan. Haar gedreven-
dient ze zelf een verzoek in om het land te bezoeken. ‘Soms
heid spat eraf. ‘Mensenrechten gaan niet alleen over verre
krijgen we te horen dat de tijd nog niet rijp is. Dat ze eraan
landen met corrupte regimes of over criminelen achter tralies’, zegt ze. ‘Mensenrechten gaan over vrijheid, over vrije
’
meningsuiting, over de kans om iets van je leven te maken, te kunnen werken. Ze gaan over gezondheid, de beschikbaarheid van water... Mensenrechten gaan over het leven zelf.’ Gebrekkige kennis Gabriela was volledig verrast toen ze in 2009 de derde Speciaal Rapporteur op dit onderwerp werd. ‘Iedereen met een juridische achtergrond mag solliciteren. Net als de meeste andere rechters en advocaten had ik nauwelijks ervaring met mensenrechten. Er waren veel aanmeldingen, maar het feit dat ik rechter was en vrouw – en mijn beide voorgangers advocaat en man – heeft uiteindelijk de doorslag gegeven.’ Inmiddels is de gebrekkige kennis een van de belangrijkste dingen die Gabriela vanuit haar mandaat probeert aan te pakken. ‘Mensenrechten zijn op geen enkele universiteit waar ook ter wereld een verplicht onderdeel van de studie. Recht TEKST Renate Tromp
hun
raten met de Braziliaanse Gabriela Knaul
spreken vanuit de handvatten die de Rechten van de Mens bieden, gebeurt daardoor veel te weinig. Bewustwording en aanvullende scholing zal de reikwijdte enorm vergroten.’ Discriminatie Als de grote boze wereld je werkveld is, waar begin je dan? Lof 77