Edge 2 16 tr lr

B I R S E C O D E R G I S I S AY I 2 – 2 0 1 6

3D YAZICILAR BIR ÜMIT MI, YOKSA ALDATMACA MI? UZAY IÇIN "S" TUŞUNA BASIN

Sihirli ellerle yapılan üretim.

Alman dişli üreticisi Stelter Zahnradfabrik'in üretiminde endüstriyel robotlar en önemli göreve sahip.

ROBOTIK DOKUNUŞ

İçindekiler E D G E S AY I 2 – 2 0 1 6 04

HABERLER VE TRENDLER

07

BILGI ÇEVRECI – VE KÂRLI Sürdürülebilirlik şirketler için uzun vadeli rekabet gücü ile gittikçe daha fazla ilişkilendiriliyor.

08

DOSYA: ALMANYA SIHIRLI ELLER

KAPAK KONUSU

Hata yapmak istemiyorsanız işi robotlara bırakın. Alman dişli üreticisi Stelter Zahnradfabrik'in felsefesi bu.

14

SON TEKNOLOJI PATRICK DE VOS ILE SORU-CEVAP Seco'nun kesme uzmanı okuyucuların teknik sorularını yanıtlıyor.

15

DOSYA: FILIPINLER YENILIK KIVILCIMI Filipinler'in büyümekte olan ekonomisi, otomobil aküleri için kalıp üreten Ramcar Technologies için güç kaynağı oldu.

18

OLASILIKLAR UZAY ASANSÖRÜ Uzaya roket göndermek yerine neden çok büyük bir asansör üretmiyoruz?

20

EDGE VE SIZ ASHLEY MOFFAT/AVUSTRALYA "The Mint, Avustralya'da kullanılan bozuk paraların tek tedarikçisi, bu nedenle burada çalışmak çok farklı bir deneyim."

22

DOSYA: FRANSA YÜKSEK BEKLENTILER Saint-Nazaire'deki Fransız havacılık ve uzay sektörünün kalbinde, Seco FAMAT'ın geleceğin jet motorları için parça üretmesine yardımcı oluyor.

28

DÜNYANIN DIĞER UCU ION TÂMPU Tutkulu bir otomobil koleksiyoncusu olan Romanyalı Ion Tâmpu, Seco Tools'da çalışıyor ve "Eski otomobiller duygulara dayanarak tasarlanmıştı," diyor.

32

EĞITIM 3D ILE BAŞA ÇIKMAK Seco'nun Araştırma ve Geliştirme Bölümü Başkanı Anders Ericsson, eklemeli üretim konusunda yapılacaklar ve yapılmayacakları açıklıyor.

2

EDGE (2. 2016)

İlham ve bilgi İş ortamımız hızla değişiyor.

Nesnelerin İnterneti, otomasyon ve ekle­ meli üretim gibi yeni teknolojiler ve çevre ve sürdürülebilirlik konusundaki hassa­ siyetlerin artması, sektörümüzün mevcut durumunu ciddi şekilde etkiliyor.

Edge dergisinin bu sayısında size ilham ve değerli bilgiler vermek için bu konuları ayrıntılı olarak ele alıyoruz. Size üretim süreçlerinde çok yüksek seviyede otomas­ yondan yararlanan Alman dişli üreticisi Stelter'i tanıtacağız. Seco'nun Araştırma ve Geliştirme Bölümü Başkanı Anders Ericsson eklemeli üretim konusunda bilgi­ ler ve tavsiyelerde bulunacak ve dairesel bir ekonomi kurmak ile ilgili ilham verici bir yazı bulacaksınız.

Edge her zamanki gibi dünyanın çeşitli yerlerindeki işler, yöntemler ve insanlar hakkında çeşitli yazılar sunuyor. Seco Tools Romanya'da bir tekniker olarak çalışan ve aynı zamanda tutkulu bir eski otomobil koleksiyoncusu olan Ion Tâmpu'nun yazısı­ nı kaçırmayın.

Keyifli okumalar!

HANS HELLGREN

BAŞKAN YARDIMCISI, SATIŞ VE PAZARLAMA EDGE@SECOTOOLS.COM

EDGE, Seco Tools tarafından dünya çapında 25 dilde yayımlanan bir müşteri dergisidir. Seco Tools AB Marketing Department, 737 82 Fagersta, İsveç. Telefon +46 223-400 00 Faks +46 223-718 60 İnternet www.secotools.com Yayıncı Hans Hellgren E-posta hans.hellgren@secotools.com Yönetici editör Jennifer Gauffin E-posta jennifer.gauffin@secotools.com Editoryal yapım ve düzen Appelberg Publishing Group Proje yöneticisi Per-Ola Knutas Editör Daniel Dasey Sanat direktörleri Cecilia Farkas, Johan Nohr Basım Elanders Kapak fotoğrafı Li Jingwang/GettyImages EDGE (2. 2016)

3

HABERLER VE TRENDLER

MIKAEL LINDHOLM Yaklaşık 20 yıldır ürün geliştirme konusunda çalışıyor ve birden fazla yenilik devrini görmüş. Odaklandığı alanlardan biri yeni Duratomic ürün çeşitleri.

KISA BILGILER Mikael Lindholm Konum: ISO tornalama takımı ve kaliteleri ürün müdürü.

Eğitim: Malzeme tasarımı konusunda yüksek lisans, farklı konularda yüksek lisans dereceleri ve yenilik yönetimi konusunda lisans.

Kariyer: Süreç ve Ürün Geliştirme, Proje Müdürü ve ardından çeşitli uluslararası görevler de dahil olmak üzere ürün yöneticisi pozisyonları.

FOTOĞRAF: GETTY IMAGES

TAKIM UZMANINDAN HABERLER

Doğru tip Seco Tools'un ve Uzay Yolu ve Alien gibi bilim kurgu filmlerinin logolarındaki ortak nokta nedir? Hepsinde Microgramma adlı yazı tipi kullanılıyor. Bu yazı tipi 1952 yılında Aldo Novarese ve Alessandro Butti tarafından Nebiolo Type Foundry için üretilmiş bir sans-serif yazı tipi.

Microgramma geliştirildikten kısa süre sonra bilim kurgu filmlerinde yaygın olarak kullanıldı ve gelişmiş teknoloji ve uzayın keşfi kavramlarını temsil etti. Microgramma ve diğer varyasyonları orijinal Alien filmlerinde ve yakın zamanda çekilen yeni filmlerinde de kullanılıyor. Bu yazı tipi, orijinal ve değiştirilmiş şekilleri ile birlikte altı adet Uzay Yolu filmindeki çeşitli ekranlarda ve gemilerin dışlarında kullanıldı.

Şubat ayında Seco'nun Kazablanka'daki yeni ofisinin açılışı.

Fas'ta yeni ofis Haas Machine Tools ile aynı tesisleri paylaşan Seco, büyümekte olan sanayi sektörlerindeki müşterilere daha iyi hizmet verebilmek için Kuzey Afrika'da, Fas'ta yeni bir ofis açtı.

Seco Tools Fransa Direktörü Thierry Cros, "Çeşitli Fransız ve Kanadalı uzay ve havacılık taşeronları şimdiden bölgede yatırıma başladı veya başlamak üzere," diyor. "Bu daha ilk dalga. Yeni ortaya çıkan otomotiv dalgası ile Renault ve PSA da yatırımlar yapacak."

%45 TK1501 VE TK0501 DÖKME DEMIR TORNALAMA KALITELERI Seco'nun Duratomic kaplama teknolojisi ve şirketin Edge Intelligence konsepti ile artık tüm dökme demir tornalama uygulamalarında mümkün olan en yüksek performans elde edilebiliyor. TK1501 ve TK0501 dökme demir tornalama kalitelerinde kullanılan Duratomic teknolojisi ve Edge Intelligence'ın Krom Renkli Kenar Algılama özelliği sayesinde müşteriler kenarı kullanılmamış olan uçları atmıyor.

Seco'nun yeni dengeli üretkenlik kalitesi TK1501, TK2001'in yerine gelerek dökme demir tornalama uygulamalarında en güvenilir sonuçları üreten kalite haline geliyor.

Diğer yandan yeni yüksek hızlı üretkenlik kalitesi TK0501, TK1001 kalitesinin aşınma direncini daha da artırıyor ve zorlu gri dökme demirin yüksek hızlı işleme uygulamalarındaki yüksek ölçüsel tutarlılık gereksinimlerini karşılayabiliyor.

4

EDGE (2. 2016)

Şirketin kullanılmış uç geri alma programından elde edilen verilere göre Seco içinde tekrar kullanılan sert metal toz üretimi oranı.

10.606 MW/sa Seco'nun Fagersta'daki üretim tesislerinde geri kazanılan ısı enerjisi miktarı. Bölgedeki evlere ısıtma için aktarılan toplam ısı miktarı, bir yıl boyunca 400 evi ısıtmaya yeterliydi.

%26 Seco'daki enerji kullanımı azaltma oranının çevre konularına özellikle odaklanarak elde edilen 2005 ile 2015 arasındaki değişimi.

Kaynağa gidin Hiç sert tornalama finiş operasyonlarda takım aşınması konusunda ince detayları merak ettiniz mi? Silici uçlar ile sert tornalama veya seramikler ile ısıya dirençli süper alaşımları işlerken S-edge, T-edge veya E-edge kenar hazırlama arasında seçim yapma konusunda daha fazla bilgi ister misiniz?

Seco'nun "Seco Tools CBN Uzmanı" teknik bölümünde bu soruların yanıtlarını ve çok daha fazlasını bulabilirsiniz. Bu bölümde Seco teknik uzmanları gelişmiş üretim sektörü için CBN uçlar ile ilgili ipuçları, teknikler ve bilgilerini sadece sizinle paylaşıyor.

Daha fazla bilgi için cbnexpert.blogspot.se (İngilizce içerik) adresini ziyaret edin

JS564 JABRO SOLID2 FREZE Seco'nun yeni nesil Jabro-Solid2 solid parmak frezeleri çelikten titanyum alaşımlarına kadar yaygın olarak işlenen tüm malzemeler ile kullanılabilen 800'den fazla çok amaçlı ürünü temsil etmektedir. JS564 freze ISO-PMS malzemelerde gelişmiş kaba işleme içindir ve hem EKSENEL, hem de Z SEVİYESİ operasyonlarında çalışabilen takımlara ve iş parçası zorluğuna bağlı olarak tipik gelişmiş kaba işleme takım yollarına olan talebi karşılamak için geliştirilmiştir. Önemli özellikleri arasında optimize edilmiş, yüksek radyal temasa uygun ön ağız tasarımı ve NXT kaplama ve tasarlanan ağız şekli sayesinde optimize edilmiş talaş kontrolü bulunmaktadır.

GENIŞLETILMIŞ DISK FREZE TAKIMI ÜRÜN ÇEŞITLERI

Bir sonraki eğitim adımını atmak

FOTOĞRAF: GETTY IMAGES

Seco'nun NEXT STEP programı, süreç iyileştirme konusunda kapsam­ lı bir yaklaşım sunan bir ileri seviye eğitim ve üretim felsefesidir. Bu yak­ laşımda toplam üretim ekonomisini incelemek için kanıtlanmış fiziksel ve matematiksel modellere dayalı bilindik stratejiler kullanılır. Buna per­ formans, iş parçası kalitesi, değişken maliyetler, genel maliyetler, çalışılma­ yan süre, çıktı ve verim gibi etkenler

arasındaki ilişkiler de dahildir.

NEXT STEP üretim organizasyonu­ nuza çok fazla bilgi sağlar. Seco kurs boyunca sizinle yakından çalışarak tesisinizin mevcut durumu ile eksik­ siz bir iyileştirme sayesinde nerede olabileceğini karşılaştıran bir harita geliştirmenize yardımcı olacaktır.

Seco disk frezeleme takımı ürün çeşitlerini küçük çaplı freze çözümünü dahil edecek şekilde genişletti ve çap değerleri 10 mm’den başlıyor.

335.14 freze çeşitlerinde değiştirilebilir karbür frezeler bulunuyor ve bunlar kanal frezeleme, segman kanalı açma, tam radyüs profilleri ve hatta üstten ve alttan pah kırma gibi uygulamalar için en uygun çözümdür. Çok amaçlı ve hassas kesme profili sayesinde ürün çeşitleri her türlü malzeme üzerinde kullanılabilir. Karbür frezeler üç veya altı ağızlı olarak bulunmaktadır ve silindirik veya entegre pens tutucuları olan çok çeşitli saplar ile farklı tipte iş parçaları ve tezgah konfigürasyonlarına uygundur.

Daha fazla bilgi için – Seco'dan Patrick De Vos ile bağlantı kurun (patrick.de.vos@secotools.com)

EDGE (2. 2016)

5

HABERLER VE TRENDLER

İşlenmesi zor malzemeler için uçlar Seco 218.21 uçlar yüksek ilerlemeli frezeleme uygulamalarında kullanım için ortadan sıkma vidası olan çift taraflı, trigon şekilli uçlardır.

Genel mühendislik uygulamaları, uzay ve havacılık, kalıp üretimi ve enerji üretimi gibi sektörlerde kullanım için geliştirilmiş olan uçlar, ortasert alaşımlar dahil olmak üzere işlenmesi zor malzemeler ile kullanıma uygundur ve yüksek talaş kaldırma oranı, yüksek performans ve yüksek kenar tasarrufu sağlarlar. Yüzey frezeleme, cep boşaltma, hafif yokuş frezeleme ve kenar frezeleme gibi yüksek ilerlemeli uygulamalar için tasarlanmışlardır.

6

EDGE (2. 2016)

BILGI GLOBAL TRENDLER

Susanne Evegård Seco Tools Sürdürülebilir İş Müdürü

S

DAHA ÇEVRECI – DAHA KÂRLI

Sürdürülebilirlik çemberi Röportajı yapan: Per-Ola Knutas Görseli hazırlayan: Christoffer Pettersson

ON YILLARDA sürdürülebilir­

lik konusuna çok daha fazla odaklanılmaktadır. Bu alanda daha çok kârlılık ve iş modelleri ile doğrudan bağlantı kurulmuştur. Bunun nedeni kısmen sürdürülebilirliğin şirketin uzun vadeli rekabet gücü ile yakından ilişkili olması ve kısmen genellikle üretimdeki maliyetlerin düşürülme­ si ile ilgili olmasıdır.

Seco Tools sürdürülebilirlik konusunda aktif ve yapısal bir yaklaşım benimsemiştir. Mümkün olduğunca fazla hammaddeyi geri dönüştürmek, süreçlerimizin verimliliğini sürekli olarak artırmak, atıklarımızı azaltmak ve enerji ve su tüketimini azaltmak istiyoruz. Dört yıl önce başlattığımız Green Fund projesi ile her yıl bir miktar para biriktirdik. Böylece sürdürülebilirlik çalışmalarımızı güçlendirmeyi amaçlayan yeni yatırımlar ve projeleri finanse edebiliyoruz.

Ayrıca müşterilerimizin üretim süreçlerini analiz etmelerine yardımcı olduğumuzda sürdürülebilirlik genellikle kendiliğinden gelmektedir. Bir müşterinin üretim sistemindeki verimliliği artıracak önlemler sunduğumuzda müşterinin profili de daha sürdürülebilir hale gelmektedir ve aynı zamanda maliyetleri düşmektedir.

ÜÇ SÜRDÜRÜLEBILIRLIK TRENDI

Dairesel ekonomi Dünya çapında "dairesel ekonomi" yönünde gittikçe güçlenmekte olan bir trend bulunmaktadır. Burada şirketler operasyonlarını başı ve sonu olan doğrusal süreçler olarak değil, çevrim olarak görürler. Üç önemli sözcük: tekrar kullanım, azaltma ve geri dönüşümdür. Seco gittikçe bu felsefeye yaklaşacak şekilde çalışmaktadır.

Az bulunan bir kaynak: Su

BM sürdürülebilirlik hedefleri

Çoğu yerde su, gittikçe fiyatı artan ve daha az bulunan bir kaynaktır. Bu nedenle şirketler su tüketimi ve geri dönüşümü konularında süreçlere daha çok odaklanmalıdır ve hem para, hem de su tasarrufuna yönelmelidir.

Şirketler ve sektörler artık BM'nin 17 sürdürülebilirlik hedefini ve 2015 Paris BM İklim Değişikliği Konferansı'nda konulan hedefleri yerine getirmeye başlamalıdır. Bu hedefleri dünya çapında değişime ne kadar ve hangi yönde katkıda bulunduğumuzu gösterebilmek için bir fırsat olarak görüyoruz.

EDGE (2. 2016)

7

DOSYA STELTER, ALMANYA

8

EDGE (2. 2016)

HAZIRLAYAN: MICHAEL LAWTON FOTOĞRAFLAR: THOMAS MÜLLER GÖRSELLERI HAZIRLAYAN: MARTIN NICOLAUSSON /AGENT MOLLY & CO

ROBOTLAR ILE DIŞLI ÜRETIMI Hata yapmak istemiyorsanız işi robotlara bırakın. Alman dişli üreticisi Stelter Zahnradfabrik'in felsefesi bu. Şirketin operasyonları Seco'nun da yardımı ile birlikte daha da verimli hale geldi.

EDGE (2. 2016)

9

DOSYA STELTER, ALMANYA

DIŞLI ÜRETICISI Stelter'in Almanya'nın kuzeyin­ deki Bassum kentinde bulunan idari ofisleri eski tarzda görünebilir ancak kendi alanında en ileri teknolojiye sahip olan şirketi barın­ dırmaktadır. Şirketin Üretim Direktörü Christian Stelter şöyle diyor: "Sıra dışı bir otomasyon seviyesine sahibiz ve birden fazla robot tek bir süreçte birbirine bağlı." Bu yüksek sevi­ yede otomatikleştirilmiş olan düzen sayesinde sıradan ve gri bir işlenmemiş parça, taşıma bandına konuyor. Çeşitli tornala­ ma, frezeleme ve taşlama işlem­ lerinden geçtikten sonra parça CHRISTIAN diğer uçtan parlayarak çıkıyor.

STELTER, Şirket ürünlerinin "sihirli eller ÜRETIM tarafından üretildiğini" söyle­ MÜDÜRÜ, STELTER meyi seviyor, çünkü bu endüs­ triyel robot çalışmalarına atıfta bulunuyor.

KARL-HEINZ WILKENS, TEKNIK MÜDÜR, STELTER

KARL FÖRSTER, SECO TOOLS, ALMANYA

10

EDGE (2. 2016)

STELTER ZAHNRADFABRIK’İN 2014 yılında inşa edilen en yeni üretim ala­ nında, büyük bir Alman otomo­ bil üreticisinin yeni çift debriyajlı şanzımanı için gereken dişlileri üreten çok sayıda tezgah var.

Tüm çalışma alanlarında bulu­ nan bilgisayar ekranları, ope­ ratörlere önceden belirlenmiş aralıklar ile çeşitli kontrolleri gerçekleştirmelerini hatırlatıyor. İç çap hâlâ tolerans dahilinde mi? Bu veya şu kanalın derinliği ne? Birkaç dakikada bir ekran­ da kontrol edilmesi gereken yeni bir parametre gösteriliyor.

Stelter şöyle açıklıyor: "Neyin

kontrol edilmesi gerektiğine karar veriyoruz ve ofiste kon­ trollerin yapılıp yapılmadığını ve hangi değerlerin elde edildiğini görebiliyoruz."

Bu operatör ve tezgahın birlik­ te kullanımı, Stelter ve şirketin Teknik Direktörü Karl-Heinz Wilkens'e göre önümüzdeki yıllarda yeni sanayi yapısı haline gelecek.

Wilkens: "Her zaman kontrol eden bir insan var" diyor. "Bir kişi kontrol süreçlerini kontrol ediyor ve programları ayarlıyor.

Ancak insanlar genellikle kalite konuları ile ilgilenmeliler. Yağ deposunu doldurmak ancak bir yan iş olabilir."

İyileştirilmiş operasyon süreleri

" Sıra dışı bir otomasyon seviyesine sahibiz."

CHRISTIAN STELTER, ÜRETIM MÜDÜRÜ, STELTER

Stelter, hatalarda insan kay­ nağını ortadan kaldırmaya çok az kaldığını söylüyor. Bilgisayar sistemlerinden destek alan işçi­ lerin kontrol ettiği robotik ekip­ manlar kullanarak çalışanlarını kaliteden sorumlu kılmış. "Bu sistemi on yıl önce kullanmaya başladık ve kaliteyi ciddi şekilde artırdık" diyor.

En önemli şey kalite. Stelter'e göre şirketi bu alanda en iyi üç şirketten biri ve bunun sırrının

kalite, esneklik ve elbette fiyat olduğunu söylüyor. Bu da gün­ de 24 saat devam eden üretim sürecinin tamamen güvenilir olmasını gerektiriyor.

Wilkens şöyle diyor: "Otoma­ tik bir hattımız var, bu nedenle güvenilir uç kullanım ömürle­ rine ihtiyacımız oluyor. Süreci durdurmamız gerekirse üretim kaybı yaşarız. İşte Seco Tools tam bu noktada bize yardımcı oldu."

Wilkins, Seco'nun yeni

Seco Tools'un yeni Duratomic kaliteleri olan TP0501, TP1501 ve TP2501 ile Stelter'de ciddi şekilde iyileştirilmiş işleme süreleri elde ediliyor. Bu kaliteler, yüzey ve alt tabakaları atom seviyesinde analiz ederek geliştirilmiştir. Seco'nun silici geometrisi de yüksek verimlilik ile mükemmel yüzey kalitesi sunuyor.

Bunun faydalı bir yan etkisi ise krom renkli uçların kullanıldığında siyaha dönmesi ve kesici kenarı kullanılmamış olan uçların atılmaması.

Dişli uzmanları Stelter Zahnradfabrik son yıllarda hızla büyüyen bir şirket. Şirket cirosu 2012 yılından beri 40 milyon Euro dan 65 milyon Euro ya çıkmış ve personel sayısı 210'dan 350'ye çıkmış. Şirket her türlü dişlinin üretimi ve son işlemleri alanlarında uzmanlaşmış. Üretimin %60'ı otomotive, %35'i ise diğer sektörlere ayrılmış. Kalan %5, rüzgar enerjisi üretimi ve demiryolu sektörü gibi büyük dişlilere ayrılmış.

EDGE (2. 2016)

11

DOSYA STELTER, ALMANYA

Stelter Zahnradfabrik her türlü dişlinin üretimi ve son işlemleri konularında uzmanlaşmış. Üretimin %60'ı otomotive ayrılmış ve şirketin müşterileri arasında büyük Alman otomobil üreticileri bulunuyor.

Duratomic kalitelerini kullana­ rak uç kullanım sürelerinin %20 uzadığını ve %5 oranında üretkenlik artışı elde edildiğini söylüyor. "Zaman kazandık ve süreç artık daha hızlı ve daha güvenilir," diyor. Stelter şunu ekliyor: "Süreci sık sık durdur­ maları gerekmediği için bu işçilere de yardımcı oluyor."

STELTER Seco ile aralarındaki ilişkiyi iki yönlü bir süreç olarak görüyor: "Onlara sorunlar ile gidiyoruz ve bize çözüm sunu­ yorlar," diyor. Seco Tools'un Kuzey Almanya Bölgesel Satış Müdürü Karl Förster son 20 yıl­ dır Stelter ile arasındaki bağlan­ tıyı sürdürüyor. "Biz bir ekibiz," diyor. "Birbirimizi çok iyi tanı­

12

EDGE (2. 2016)

yoruz ve üretkenlik konusunda büyük bir tutkuya sahibiz."

Son yıllarda kalite ve güveni­ lirlik konusundaki talepler ciddi şekilde arttı ve ürünler de değiş­ ti. Müşterilerin talepleri arttıkça Stelter de tedarikçilerinden daha fazlasını istiyor.

Seco ve Stelter şu anda yeni bir alt tabakaya sahip Secomax CBN ailesindeki yeni CH kalite­ lerini kullanarak güvenilirlik ve üretkenliği artırmak amacıyla 60 HRC sertliğinde malzemele­ rin tornalama işlemini optimize etmeye çalışıyor. Ayrıca girinti tornalamada Seco'nun MDT sistemi ile yeni TGH1050 kalite­ sini de test ederek güvenilirlik ve takım maliyetlerini iyileştirmek için çalışıyorlar.

İŞ PARÇASI:

Çift debriyaj sistemi için sabit dişli Malzeme: 20 MoCr 4 Operasyon: dış yüzey ve kenar tornalama İşleme amacı: daha uzun uç ömrü Tezgah: Emag VL 5i ve Seco Tools CNMG120408W-TP2501 uç İşleme verileri: Önceden 450 parça tornalandı, şimdi 700 parça tornalanıyor

Stelter teknolojik ilerlemenin gelecekte bu kadar hızlı olmaya­ cağını ancak özellikle şeffaflık konusunda taleplerin artacağını düşünüyor. Müşterilerin tez­ gahları doğrudan takip edeceği ve süreci gerçek zamanlı olarak izleyeceği bir gelecek olacağına inanıyor.

" Her zaman kontrol eden bir insan var."

KARL-HEINZ WILKENS, TEKNIK MÜDÜR

EDGE (2. 2016)

13

SON TEKNOLOJİ SORU-CEVAP

SECO TOOLS GROUP KURUMSAL TEKNIK EĞITIM MÜDÜRÜ PATRICK DE VOS IŞLEME ILE ILGILI SORULARINIZI YANITLIYOR.

Seco'nun dijital hizmetleri bana nasıl yardımcı olabilir?

PATRICK’E SORUN

Sorularınız mı var?

Sorularınızı aşağıdaki e-posta adresine gönderin: patrick.de.vos@secotools.com

14

EDGE (2. 2016)

YANIT: Eskiden işlenebilirlik modelleri son dere­ ce basitti ve uygulanmaları kolaydı. Ancak bu tip modellerin çağdaş işleme teknolojisi için ne kadar değerli olduğu şüpheli, çünkü teori her zaman uygulama ile aynı sonuçları vermiyor. Çağdaş işlenebilirlik modelleri en güncel araştırmalara dayanmaktadır ve işleme süreci ile süreç kapsamın­ da etkileşime giren tüm öğelerin gerçek durumunu son derece hassas bir şekilde temsil etmektedir.

Ancak bu işlenebilirlik modellerini tarif eden mate­ matiksel modelleri "manuel olarak" uygulamak artık kolay değildir. Ayrıca çeşitli işleme uygulama­ ları için çok çeşitli ve farklı takımlar olması sorunu büyütmektedir ve en uygun takımın manuel olarak seçilmesi zaman almaktadır. Burada Seco'nun MyPages ve Suggest (Tavsiye) için en uygun kes­ me koşullarını belirlemek amacıyla işlenebilirlik motorunu da kullanabilmektedir. Bu motor, işleme süreçlerini tarif etmek için tüm güncel işlenebilirlik modellerini bir araya getirmektedir. Seco Suggest, kesme verisi belirleme konusunda bulabileceğiniz en iyi yazılım araçlarından biridir. Bu kullanıcılara kesme kenarı için istedikleri takım ömrü ile aktif olarak çalışma imkanı veren az sayıda araçtan biri­ dir.  Daha fazla bilgi için www.secotools.com/mypages adresini ziyaret edin

Östenitli paslanmaz çelikler gibi gerinme ile sertleşen malzemelerin finiş işleme uygulamalarında, gerinme ile sertleştirilen yüzey katmanındaki derinlik ve sertlik nasıl minimuma indirilebilir?

Gerinme ile sertleşen malzemeler deformas­ yona uğradıklarında belirgin şekilde sağlam ve sert hale gelirler. İşleme süreci, malzemenin talaş şeklinde kopacak seviyeye kadar deforme edilmesi anlamına gelir. Gerinme ile sertleşen malzemele­ ri işlerken, işleme süreci istenmemesine rağmen işlenen yüzeyde ince bir katman oluşturabilir. Esas kesme kenarı için bu sorun değildir ancak sonraki kesme kenarı (frezeleme uygulamalarında olduğu gibi) bu gerinme ile sertleşen malzeme katmanını keserek aşmak zorunda kalacaktır. Böylece takımın bozulma hızı değişecek takım ömrü kısalacaktır.

Gerinme ile sertleşen malzeme katmanının kalın­ lığı ve mukavemetini minimuma indirmek için işleme sırasındaki malzeme deformasyonu minimu­ ma indirilmelidir. Bunun için daha keskin kesme kenarları ve daha küçük köşe radyüsleri kullanıla­ bilir ve kesme hızı (deformasyon hızını minimuma indirmeyecek kadar düşük) ve ilerleme hızı hassas şekilde seçilebilir. Ancak ilerleme hızının çok düşük olması "sonraki" kesme kenarının sürekli olarak önceki kesme kenarı tarafından oluşturulan sert katmanları kesmesine neden olacaktır. Genellikle çok yüksek olmama ve çok düşük olmama arasında­ ki doğru denge daha çok yüksek ilerleme hızlarında elde edilmektedir. Bu özellikle frezeleme gibi bir­ den fazla kesme kenarının aynı anda kesme yaptığı operasyonlarda görülmektedir. 

YANIT:

DOSYA RAMCAR, FILIPINLER

GELECEĞE GÜÇ VERMEK Gelişmekte olan ülke içi araç satışlarından güç alan Filipinli şirket Ramcar Technologies, Seco Tools'un yardımıyla hızla yeni bir döneme giriyor.

HAZIRLAYAN: EVAN TAN FOTOĞRAFLAR: JULIAN WAINWRIGHT VE GETTY IMAGES

DOSYA RAMCAR, FILIPINLER

1919 yılıydı.

"

Jabro-Solid2 kullanmaya başladığımızdan beri büyük ilerleme kaydettik."

Noel Jarical, Müdür, Ramcar

16

EDGE (2. 2016)

I. Dünya Savaşı yeni bitmişti. Filipinler 300 yıllık İspanyol sömürgesi konumundan çıkmıştı ve Amerika Birleşik Devletleri'nin kontrolüne giriyordu.

Bu değişim ortamında, Ramon Caro adlı azimli bir genç Manila'daki Caro Electrical Services adlı oto elektrik atölyesini kurdu.

Yeni şirket başarılı oldu ve Caro'yu otomo­ bil aküsü üretimi alanına girmeye teşvik etti. Şirketinin adını Ramcar olarak değiştirdi ve yerel piyasaya Oriental Battery adlı yüksek kaliteli bir akü markası ile giriş yaptı.

Ramon'ın şirket için koyduğu vizyon sektörde en iyisiydi ve böylece 1978 yılında Filipinler için bir ilk olarak otomobil aküleri için polipropilen kutular üretmeye başladı. Şirket aynı zamanda Philippine Recyclers Inc. adlı akü geri dönüşümü yapan yan şir­ keti de kurarak dışarıdan kurşun ithal etme bağımlılığından da kurtuldu.

Aynı vizyon ile Ramcar 1997 yılında en büyük rakibi olan Motolite Battery şirketini satın aldı. Şirket kararlı bir şekilde büyüye­ rek Ramcar Technology adlı işleme atöl­ yesini kurdu. Bu mantıklı adım sayesinde yeni şirket son teknolojiye sahip çığır açan mühendislik hizmetlerine daha fazla kaynak ayırabildi.

Ramcar Technology günümüzde yeni teknolojileri araştırma konusunda iyi bir üne sahip. Şirket 1989 yılında NC frezeleme ve EDM tezgahları getirdi ve teknik çizimleri mekanik hale getirmek için ilk bilgisayarları­ nı kurdu. Aynı yılda eksiksiz bir işleme atölye­ si operasyonu kurdu ve ilk plastik enjeksiyon kalıbını üretti.

Artık Manila'nın kuzeyinde gelişmiş bir ekonomik bölge olan Santa Maria Indust­ rial Park'ta bulunan Ramcar Technology, Ramcar Şirketler Grubu kapsamındaki diğer şirketlere hizmet veriyor. Bunlar arasında Motolite ve Supercharge Batteries ve Mister Donut ve KFC'nin yerel işletmecileri gibi çok çeşitli markalar bulunuyor.

Otomobil aküleri için kalıp üreten Ramcar, gelişmekte olan Filipin ekonomisinden yararlanarak araç satışlarını artırıyor.

Filipinler ekonomisinin gelişmesi ile bir­ likte 2015 yılında araç satışları %23 oranında arttı ve Ramcar'ın üretimine yardımcı oldu­ ğu akülere olan talep ciddi şekilde yükseldi.

RAMCAR'IN MÜDÜRÜ Noel Jarical, 22 yıldır bu şir­ kette çalışıyor ve olumlu değişimlere bizzat şahit oldu. Şirkete kalıp tasarımcısı olarak giren Jarical, kariyerinde ilerleyerek şirketin Takım Atölyesi bölümünün başına geçti. Şir­ ketin büyümesini yeteneklerin ve takımların geliştirilmesine ve her zaman yeniliklere açık olmaya bağlıyor. Şirketin yatırım yaptığı konulardan biri, kaba operasyonların optimizasyonu ve bunun için Seco Tools'un talaş bölücülü Jabro-Solid2 parmak frezelerini kullanıyor­ lar. Seco Tools'un tavsiyeleri üzerine Ramcar Technology, farklı malzemeleri keserken

Jabro-Solid2 ile daha uzun takım ömrü Ramcar Seco Tool'un Jabro-Solid2 solid parmak frezelerini kullanıyor.

Bunlar çelikten titanyum alaşımlarına kadar en sık işlenen malzemelerde uygulanan 800'ün üzerinde çok amaçlı ürünü temsil ediyor. Seco'nun standart olarak uyguladığı gelişmiş titanyum alüminyum nitrit (TiAIN) kaplaması ile Jabro-Solid2 daha uzun takım ömrü ve daha ekonomik bir çözüm sunuyor.

" Artık %40 daha verimliyiz."

NOEL JARICAL, MÜDÜR, RAMCAR

Güneş enerjili araçlardaki görevleri ufalanmaya, ısınmaya ve aşınmaya daha daya­ nıklı olan parmak frezeleri doğru şekilde kullanmak için gereken yazılımları da aldı.

Seco Tools'un Filipinler ülke temsilcisi Ronald Caling: "Ramcar, optimize edilmiş kaba işleme stratejileri konusunda zaten deneyimliydi ancak 2014 yılında Jabro-Solid2 talaş bölücülü ürün çeşitlerini kullanana kadar bu stratejilerin nasıl çalıştığına dair ayrıntıları bilmiyorlardı," diyor. "Onlardan takımlarımızı kullanarak bu teknikleri gös­ terebileceğimiz bir proje istedik ve onlar da bizden akülerindeki kalıp girintisini oluştur­ maya yardımcı olmamızı istediler. Sonucu gören Ramcar, bu stratejiler ve takımlarımızı birlikte kullanarak süreçlerinin verimliliğini

artırabileceğine ikna oldu."

Optirough (Optimum Kaba İşleme) ile yüksek ilerlemeli frezeleme stratejisini bir­ likte kullanan Ramcar'ın kaba işleme süre­ ci öncekine göre %70 iyileşti. Jarical şöyle diyor: "Jabro-Solid2 kullanmaya başladığımız­ dan beri büyük bir iyileşme elde ettik. Artık %40 daha verimliyiz."

Günümüzde Ramcar kesici takımların %90’ını Seco Tools’dan alıyor ve Seco sürekli olarak Ramcar'ın piyasası ile uyumlu kalma­ sına yardımcı oluyor. Ramcar şu anda elekt­ ronik araçlar için daha iyi aküler geliştirme konusunda araştırma yapıyor. Bu, şirket için cesur bir adım ve gelecekteki trendlerden haberdar olmalarına yardımcı oluyor.

Ramcar Technologies, Ramcar Inc. akü fabrikasındaki bir işleme atölyesi bölümü olarak çalışmaya başladı. Bu bölüm ilk başta üretim bölümleri için onarım ve bakım görevlerini yerine getiriyordu ve bundan sonra ayrı bir şirkete dönüştü. Ramcar Technologies SINAG'ın geliştirilmesinde aktif bir görev aldı. SINAG, Filipinler'in ilk güneş enerjili aracıdır ve ülke bu araç ile 2007 Panasonic Dünya Güneş Enerjisi Yarışması'na katılmıştır.

EDGE (2. 2016)

17

En üst kata kadar Uzay için "U" tuşuna basın.

Uzay ve havacılık sektörünün en son yeniliği olan uzay asansörü ile gelecekte seyahat edenler için böyle bir seçenek olabilir.

Kanada'da bulunan Thoth Technology adlı şirket, uzay araçlarının kolayca ve ekonomik olarak uzay görevleri için fırlatılabileceği 20 kilometre yüksekliğinde bir kule inşaatı ile ilgili öneride bulundu. Astronotlar elektrikli bir asansör ile kulenin stratosferde bulunan tepesine çıkacak, böylece Dünya'nın yerçekimini yenmek için gereken büyük maliyet ve güçlükler ciddi şekilde azaltılacak.

Hiçbir malzeme 35,000 km yükseklikteki yörünge seviyesine kadar kendi ağırlığını taşıyamadığı için uzay asansörlerinin üretilemeyeceği düşünülüyordu. Patentli ThothX Tower çok daha kısa olarak ve aynı zamanda büyük avantajlar sunarak bu sorunu ortadan kaldırıyor.

Kule her fırlatma işleminden sonra tekrar kullanılabilecek olan şişirilebilir parçalardan oluşacak.

18

EDGE (1. 2016)

KENDI UZAY ASANSÖRÜNÜZÜ ÜRETEBILIR MISINIZ?

EDGE'in Olasılıklar bölümünde, dünyada merak edilen ilginç konulara ve bunları oluşturmak için kullanılabilecek Seco Tools ürünlerine bakacağız.

Uzay programı Seco tarafından üretilen takımlar roket itici ağızlarının geliştirilmesinde kullanılıyor.

Seco uzay ve havacılık sektörlerini hedefleyen çeşitli ürünler üretiyor.

ThothX Tower:

20,000 metre

MS2050 Seco Tools'un yeni MS2050 kalitesinin piyasaya sürülmesi, görülmemiş üretkenlik imkanları sağlıyor. MS2050, havacılık sektöründeki titanyum parçaları işlerken aynı kesme parametrelerinde klasik uçlar ile karşılaştırıldığında takım ömrünü %40 ile %60 arasında uzatacak.

Titanyum uygulamalarında dik kenar işleme, yüzey frezeleme, kopya frezeleme ve yüksek ilerlemeli frezeleme işlemleri için mükemmel bir uç olan MS2050'de zorlu durumlar için optimize edilmiş yeni bir kaplama tekniği ve alt tabaka bulunur.

Everest dağı:

8.848 metre

Devamını secotools.com/aerospace adresinde okuyabilirsiniz

Burç Halife (dünyanın en yüksek binası)

828 metre

20 EDGE (2. 2016)

EDGE VE SIZ

Kaliteli bozuk paralar Royal Australian Mint Takım Odası Müdürü Ashley Moffat, Avustralyalılara her gün gerçekleşen milyonlarca alışveriş için ihtiyaçları olan bozuk paranın temin edilmesinde önemli bir göreve sahip. Seco ile yakından çalışarak üretkenliği ve Mint tarafından üretilen bozuk paraların kalite ve güzel görünümünü artırmaya çalışıyor.

Röportaj: Daniel Dasey Fotoğraf: Rohan Thomson

"THE MINT Avustralya'da kullanılan bozuk

Ashley Moffat YAŞ: 33 MESLEĞI: Takım Odası Müdürü, İşleme, Bozuk Para Üretimi ve Mühendislik Bölümü, Royal Australian Mint YAŞADIĞI YER: Canberra, Avustralya AILE: Evli, 3 ve 8 yaşlarında iki çocuk sahibi HOBILER: Motosiklet, dağ bisikleti ve F1 ve MotoGP izlemek EĞITIM: Takım imalatı ve makine mühendisliği alanlarında birinci seviye eğitimi tamamlamış.

paraların tek tedarikçisi, bu nedenle burada çalışmak çok farklı bir deneyim. Ayrıca daha küçük ülkeler için bozuk paralar ve hatıra amaçlı bozuk para ve madalyalar da üretiyoruz. Çoğu yetkin el işi ustalarından oluşan 23 kişilik bir ekibi yönetiyorum. The Mint bozuk paraları üretmek için işlenmemiş metal parçaları bozuk para presi içinde iki kalıp arasında presliyor. İşlerimizden biri kalıplarda kullanılan mastar parçaları üretmek. Mastar parçalar yüksek hızlı CNC tezgahlarımızda üretiliyor ve doğru yüzeyi elde etmek için saatlerce mikroskop altında elle düzeltme yapıyoruz. Üretimi ve tutarlılığı artırarak maliyetleri ve üretim sürelerini kısaltırken daha küçük tasarım ayrıntılarını oluşturabilmek için sürekli olarak en çağdaş teknoloji ve yöntemleri kullanmaya çalışıyoruz.

Seco ile işbirliğine yaklaşık altı yıl önce başladık. Gravür takımlarımızın üretimi dört yıl öncesine kadar şirket bünyesinde yapılıyordu ve Seco artık bu takımların üretiminden de sorumlu. Son iki yıldır daha hızlı ve daha uzun süre çalışan, yalnızca 0,04 milimetre radyüsü olan yeni nesil gravür takımlarını deniyoruz. Testler iyi gidiyor ve mevcut nesilden daha iyi olacakları, bozuk para üzerindeki ayrıntıları, takım dayanıklılığı ve atölye emniyetini iyileştirecekleri ümit ediliyor."

EDGE (2. 2016)

21

DOSYA FAMAT

ÇÖZÜMLER

UÇUŞA

GEÇİYOR Saint-Nazaire'deki Fransız havacılık ve uzay sektörünün kalbinde, Seco FAMAT'ın geleceğin jet motorları için parça üretmesine yardımcı oluyor.

HABER: CHARLES MASTERS FOTOĞRAFLAR: TIM FOX

22

EDGE (2. 2016)

FOTOĞRAF: BUENA VISTA IMAGES/GETTY IMAGES EDGE (2. 2016)

23

DOSYA FAMAT

FAMAT'ın ürettiği jet motoru gövdeleri Airbus ailesinde ve Boeing 737 ve 777'lerde kullanılıyor.

Jet motoru gövdeleri Fabrications Mécaniques de l'Atlantique (FAMAT) 1981 yılında ABD'li jet motoru üreticisi General Electric ve Fransız Snecma şirketi arasında %50 hisse paylaşımlı bir ortak girişim olarak kuruldu. Şirketin bugün 430 çalışanı var.

FAMAT'ın merkez ofisi Saint-Nazaire, Fransa'da bulunuyor. Şirketin yıllık cirosu 171 milyon Euro (2014). Şirketin temel faaliyeti iki ana şirketi için jet motoru gövdesi üretmek. Bunlara GE CF6, GE90, CF34, CFM CFM56 ve Engine Alliance GP7200 motor ailesi ile yeni nesil GE9X ve Leap tipi motorlar dahil.

Uzmanlık alanları: CAD/CAM sistemleri, nümerik kontrollü işleme, TIG, plazma ve elektron ışını kaynağı, ısıl işlemler, X ışını ve CMM kontrolleri.

Fabrikada titanyum, alüminyum ve inconel ile çalışmak için 40 adet işleme tezgahı bulunuyor.

24

EDGE (2. 2016)

" Kusursuz bir kalite sunmamız gerekiyor."

TÉPHANE MAURER, CNC PROGRAMLAMA VE S KESICI TAKIM MÜDÜRÜ, FAMAT

FOTOĞRAF: BENEDICT REDGROVE

F FAMAT disk freze takımlarına tamamlayıcı olması için karbür parmak frezelere geçiş yaptı ve iyi sonuçlar aldı.

ransa'nın Atlantik kıyı­ sındaki Saint-Nazaire limanı geçmişten beri gemi yapımı etkinlikleri ile tanınmıştır. Ancak günümüzde Avrupalı havacılık şirketi Airbus uçak gövdesi parçalarını yerel bir tesisten almaya karar verdiğinden beri şehrin adı başka bir aracın üretimiyle anılmaktadır.

Bu mühendislik merkezinde Snecma ve General Electric ara­ sında bir ortak girişim olan ve iki şirketin çeşitli jet motorları için gövdeler üreten FAMAT'ın da bulunması bir tesadüf değildir. Bu nedenle FAMAT'ın ürettiği parça­ lar günümüzde en yaygın olarak kullanılan çok sayıda uçağın üreti­ minde önemli bir rol oynamakta­ dır. Bunlar arasında Airbus ailesi ve ayrıca Boeing 737 ve 777'ler gösterilebilir.

FAMAT CNC Programlama ve Kesici Takım Müdürü Stéphane Maurer, "Motorlarda dönmeyen yapısal öğeleri üretiyoruz" diyor.

Saint-Nazaire fabrikasında genel­ likle titanyum, alüminyum ve inconel (motorda 800°C'ye kadar çıkabilen parçalarda kullanılan bir süper alaşım) parçaların işlen­ mesi için 40 adet işleme tezgahı bulunuyor.

Maurer, FAMAT'ın diğer şirket­ ler gibi aynı zorluklar ile karşılaş­ tığını söylüyor: ürünleri hızlı ve ekonomik bir şekilde üretmeleri gerekiyor. "Ancak en önemlisi, ulaşılması zor olan bir kalite sun­ mamız gerekiyor, bunu söylemeye bile gerek yok. İşleme konusun­ da 2000 mm çaplı parçalarda +/-0,025 mm'ye kadar toleranslar elde edebiliyoruz. İşlediğimiz tüm parçalar sistematik olarak 3 boyut­ lu koordinat ölçüm cihazı ile kont­ rol edilerek olası hatalar tespit ediliyor."

FAMAT ŞU ANDA yeni yakıt tasarrufu ve gürültü azaltma standartları sunan yeni nesil motorların geliştirilme­ sinde çalışıyor. Bunlar arasında Boeing 777'de kullanılacak olan GE9X da bulunuyor. Maurer şöyle diyor: "Bu yeni bir motor ve göv­ denin tüm titanyum işleme süreç­ lerini Seco ile geliştirdik. Yeni nesil kesici takımları ve çok daha iyi işleme zamanı sunan bir kesme stratejisine ulaşmak için doğrudan takım üreticisi ile birlikte çalışmak istedik". Zaman tasarrufunun %10 ile 20 arasında olduğunu tahmin ediyor.

FAMAT'ın Seco ile uzun süreli bir ortaklığı var ve fabrikadaki EDGE (2. 2016)

25

DOSYA FAMAT

" Boeing 777'de kullanılan GE9X, Seco ile tüm titanyum işleme süreçlerini geliştirdiğimiz yeni bir motor."

STÉPHANE MAURER, CNC PROGRAMLAMA VE KESICI TAKIM MÜDÜRÜ, FAMAT

MAURER, HER GÖVDEYI üretmek için gere­ ken dökümhane çalışmaları nede­ niyle bu gövdelerin pahalı parça­ lar olduğunu söylüyor. "Seco test yapacağımızı söylediğinde bunu bir test parçası üzerinde yapamıyo­ ruz, doğrudan parça üzerinde yap­ mamız gerekiyor" diyor. "Temkinli olmayı cesur olmaya tercih ediyo­ ruz ve bu da Seco ekibinin en iyi bilinen özelliği. Risk alacak kadar cesurlar ancak aynı zamanda çok doğru karar veriyorlar ve bu riskle­ rin neler olabileceğini çok net bir şekilde açıklıyorlar.

Seco Satış Mühendisi Florent Popilus, Seco'yu rakiplerden ayı­ ranın FAMAT gibi müşteriler ile yakından çalışması olduğunu söy­ lüyor. "Kesici takımlar konusunda­ ki uzmanlığımızı sunuyoruz, onlar da işleme konusundaki uzmanlık­ larını sunuyor" diyor. "Masaya otu­ ruyoruz ve hangi takımların gerek­ tiğine ve hangi işleme stratejisinin uygulanacağına karar veriyoruz."

26

EDGE (2. 2016)

FAMAT'IN Boeing 737'de kullanılan

yeni nesil Leap 1B motorun göv­ desi için hızlı bir çözüm bulması gerektiğinde, prototipi üretmek için çok az zamanları vardı. Popi­ lus şöyle diyor: "FAMAT birden fazla tedarikçiye teknik bilgileri dağıtıp teklifleri karşılaştırmak yerine doğrudan Seco ile çalışarak parçanın nasıl üretileceğini görüş­ tü. Böylece bitmesi gereken tarih­ te tamamlanabildi."

Popilus parçaların zamanla değiştiğini ve yeni şekiller oldu­ ğunu, böylece Seco'nun da uyum

sağlaması gerektiğini söylüyor. "Bu yalnızca takımlar için değil, prog­ ramlama için de geçerli," diyor.

"Seco eksiksiz bir işleme strate­ jisi ve teknik tavsiyeler sunuyor.

FAMAT ile araştırma aşamasından üretimin sonuna kadar birlikte çalışıyoruz.

Seco satış mühendisi konuyu şöyle özetliyor: "Önemli olan kar­ şılıklı güven. Onlar bize güveniyor, biz de onlara güveniyoruz. Onlara kesici takımları temin edip kendi başlarına bırakmıyoruz."

FAMAT Fransa'nın Atlantik kıyısında, gemi üretimi ve havacılık sektörü ile tanınmış olan Saint-Nazaire adlı liman şehrinde bulunuyor.

FOTOĞRAF: JACQUES LOICE/GETTY IMAGES

kesici takımların büyük kısmı­ nı Seco tedarik ediyor. Maurer: "Seco'nun avantajı, son derece çekici görünen ancak garantili olmayan gerçek dışı tekliflerde bulunmamaları" diyor. "Daha önce test ettikleri şeyleri tavsiye ediyorlar ve böylece çok fazla sürp­ riz ile karşılaşmıyoruz."

Tornalama uçlarından delik baralarına kadar Seco'nun takımları fabrikanın her yerinde görülüyor.

FAMAT'ın fabrikadaki kesici takımların çoğunu tedarik eden Seco ile uzun süreli bir ortaklığı var.

Daha kısa çevrim süreleri FAMAT Boeing 777'lerde kullanılan yeni GE9X motora yönelik göbek gövdesi üretmek için geliştirilmiş işleme takımı çözümleri istiyordu. Amaçlarından biri, aynı hareketleri yapmaktan kaynaklanan yaralanmalara karşı operatörlerin çalışma koşullarını iyileştirmekti. Şirket aynı zamanda üretkenliği de artırmayı amaçlıyordu.

315 milimetre çaplı eski disk freze takımları yaklaşık 14 kilogram ağırlığındaydı. Seco bunlar yerine toplam yaklaşık dört kilogram ağırlığındaki 25 milimetre karbür parmak frezeleri kullanmayı önerdi.

Takım değişimi sayesinde işleme döngüsü büyük disk freze takımına göre %48 daha kısa hale geldi. Kesici takım maliyeti de %30 düştü.

FAMAT ileride 450 mm disk freze takımını Seco'nun JSR22 ürün çeşitlerinden özel 32 milimetre karbür parmak freze ile değiştirme konusunu araştırıyor. Böylece 29 kilogram disk frezenin manuel olarak takılmasına gerek kalmayacak, çünkü 6,7 kilogram ağırlığındaki küçük karbür parmak freze takım haznesinden otomatik olarak takılabilecek.

FAMAT yeni bir jet motoru gövdesi üretmek için hızlı bir çözüme ihtiyaç duyduğunda Seco yalnızca altı hafta içinde uygun takımları temin etmeyi başardı.

EDGE (2. 2016)

27

Klasikler için HAZIRLAYAN: CARI SIMMONS FOTOĞRAFLAR: LINNEA RHEBORG

BİR TUTKU

Seco Tools'un Romanya'daki teknik temsilcisi olan Ion Tâmpu, özenli bir şekilde yeni teknolojilere ayak uyduruyor ancak aynı zamanda eski geleneklere dönmekten de memnun.

Old Cars Club Transilvania Ion Tâmpu 2005 yılında Old Cars Club Transilvania adlı eski otomobil kulübünü kurdu. "Temel amacımız çok sayıda üye sahibi olmak değil klasik araçları olan meraklı üyeler bulmak," diyor.

Kulüp her yıl bir ralli etkinliği düzenliyor ve benzer etkinlikler düzenleyen diğer kulüplere yardımcı oluyor.

Eski otomobil yarışları, diğer yarışlarda olduğu gibi tamamen hız ile ilgili değildir, daha çok hassas kullanıma odaklanılır. Önemli olan sürüşün genel temposunu ayarlamak veya Tâmpu'nun dediği gibi "Hedeflere tam zamanında ulaşmak için gereken hızı tam olarak koruyabilmek."

28

EDGE (2. 2016)

DÜNYANIN UCUNDA

"ESKİ YÖNTEMLER HÂLÂ İŞE YARIYOR!" diyor Ion Tâmpu. Kendisi son altı yıldır Seco Tools’un müşterilerine ve satış ekibine teknik destek veriyor. "En güncel teknoloji ile her şeyi iyileştirebilir ve modern hale getirebilirsiniz ancak bir şeyler yolunda gitmiyorsa her zaman baştan başlamak ve temel konulara dönmek yararlı olacaktır."

Tâmpu genellikle seyahat ediyor, müşterileri ziyaret ediyor ve teknik destek sağlıyor. Bu görevler kesme işlemlerini iyileştirmek, frezeleme parametrelerini ayarlamak veya üretkenliği artırmak için bir çözüm aramak gibi şeyler olabiliyor. Seco ürünlerini sektörden sektöre ve bölgeden bölgeye değişiklik gösteren koşullar ve tezgahlara uyarladığını söylüyor ve şöyle diyor: "Ben bir sorun giderme uzmanıyım. Yardımcı olmaya ve müşterinin durumunu iyileştirme­ ye çalışıyorum."

Tâmpu Seco'da çalışmadan önce Kanadalı bir çelik şirketinde inşa­ at mühendisi olarak çalışıyordu.

Otomotiv sektöründe de makine mühendisi olarak çalıştı ve sektörden bağımsız olarak aynı mühendislik

ION TÂMPU Teknik Temsilci, Seco Tools YAŞADIĞI YER: Brasov, Romanya AILE: Evli ve iki çocuk sahibi DIĞER ILGI ALANLARI: Dağda yürüyüş yapmak EN SEVDIĞI ESKI OTOMOBILLER: Fiat 501 Torpedo Fiat 1500S Spider Renault Alpine A110 EDGE (2. 2016)

29

Ion Tâmpu'nun ilk eski otomobilleri 1960 model yumuşak tavanlı bir Beetle 1200, 1972 model bir Doğu Alman Trabant. Şimdi 1967 model bir Fiat 1800B ve aynı yıla ait bir Renault 16'ya sahip.

" Eski otomobiller duygular ve zeka ile tasarlandı, bilgisayarlarla değil."

ilkelerinin geçerli olduğunu söylüyor. "Teori hep aynı. Yalnızca teoriyi uygulama yöntemi farklı."

Tâmpu tüm teknik ve mühendislik bilgilerini hem mevcut işinde, hem de hobisi olan eski otomobillerde kullanmaktan büyük keyif alıyor. "VW Karmann Ghia spor otomobili gördüğümde yalnızca beş yaşınday­ dım ve o zaman otomobillere bayıldığımı fark ettiği­ ION TÂMPU, SECO TOOLS'UN ROMANYA'DAKI TEKNIK TEMSILCISI VE TUTKULU BIR OTOMOBIL KOLEKSIYONCUSU mi hatırlıyorum," diyor.

Bu tutkusu çocukluğundan beri hâlâ devam ediyor ve yaşadığı şehirde "Old Cars Club Transilva­ nia" adlı eski otomobil kulübünü "Bu güvenilir ve iyi bir tasarımdı arkadaşları bulabilirlerse parça­ kurmuş. Bu kulüp ralliler ve çeşitli ve günümüzde tekrar üretilmesi ların çoğunu ithal ediyorlar. Aynı etkinlikler düzenliyor. neredeyse imkansız. Artık tüm zamanda genellikle hurdalıklar­ Tâmpu'nun eski otomobilleri otomobiller tamamen aynı dan temin ettikleri eski parçaları restore etme işlemini açıklama görüntü ve hissi veriyor. Yalnızca da revize ediyorlar. şekli, bu uğraşısını soylu bir görev amblemleri farklı."

TÂMPU ŞU ANDA 1967 YAPIMI IKI ARACA SAHIP: olarak gördüğünü açıkça gösteri­ Tâmpu'nun ilk eski otomo­ altı silindirli bir Fiat 1800B ve yor. "Eski otomobiller otomobil bili, yumuşak tavanlı Beetle'dı.

Renault 16. Bu araçları sık sık tasarımcısının ruhunu taşıyor," Bundan sonra bir Doğu Alman sürüyor ancak bunun dışında diyor. "Bu araçlar duygular ve Trabant'ı satın aldı. "Bu çok güzel çoğu eski otomobil koleksiyon­ zeka ile tasarlandı, bilgisayarlarla bir araçtı ancak Romanya devri­ cusu gibi bu hobisini çevresine değil." minden sonra yedek parçalarını fazla duyurmuyor. "Eski komünist Efsanevi eski otomobil bulmak zor olduğu için 1990'larda rejimde eski otomobil koleksiyonu Volkswagen Beetle'dan bakımı zordu." yapmak elitist bir hareket olarak bahsederken Tâmpu şöyle diyor: Bugün kendisi ve koleksiyoncu

30

EDGE (2. 2016)

Eski araç almadan önce

Old Cars Club Transilvania eski otomobil kulübü toplanıyor.

Ortaçağ şehri Brasov'da bulunan kulübün kurucusu Ion Tâmpu'ya göre kulübün amacı, "klasik araçları olan meraklı üyeler bulmak". Arkadaşlarının araçları arasında 1949 model Chevrolet kamyonet, 1970 model İngiliz MGB ve 1964 model jip tarzı Romanya üretimi ARO M461 bulunuyor.

görülüyordu ve yalnızca zenginle­ re has bir uğraşıydı."

Günümüzde bu tutumun değiş­ mekte olduğunu söyleyen Tâmpu, özellikle gençlerin kendisini 1967 model otomobilleri ile gördüğün­ de çok etkilendiklerini söylüyor.

"Bu araçların hâlâ çalıştığına ina­ namıyorlar. Aslında temel ilkeler çok da değişmedi. Otomobillerin hâlâ dört tekerleği, bir motoru ve direksiyon simidi var. Eski otomo­ billeri modern hale getiremezsiniz ancak eski yaklaşımlar ve yöntem­ ler hâlâ işe yarıyor."

Ion Tâmpu: "Eski otomobil almadan önce araştırmanızı iyi yapın," diyor. "Hayallerinizdeki otomobil hakkında tüm bilgileri toplayın ve inceleyin. Teknik durumunu, parçaların orijinal olup olmadığını ve çok daha fazla şeyi doğrulayabilmelisiniz. Bu nedenle yardıma ihtiyacınız olursa bir uzmandan yardım alın."

Satın almadan önce ayrıca aşağıdakileri öneriyor: Eski otomobilleri İnternet üzerinden almamaya çalışın. Her şeyi kendi gözünüzle görmeniz daha iyi olacaktır.

Aracı restore etmek için zaman ve para harcamaya hazırlıklı olun. Araç çok iyi durumda olsa bile beklenmedik durumlar için kenarda paranız olmalı.

Pas olup olmadığını kontrol edin. Boya altındaki küçük kabarcıklar veya bazı çizikler kolayca düzeltilebilir ve pasın ilerlemesi durdurulabilir. Ancak aracın tabanından yeri görebiliyorsanız sakın satın almayın.

Garajınızda araca yer ayırmayı unutmayın.

EDGE (2. 2016)

31

EDGE VE EĞITIM

OTOMOTIV SEKTÖRÜ Audi Toolmaking şirketin tarihi Grand Prix spor otomobili 1936 model Auto Union Type C'yi üretmek için 3D yazıcı kullandı. Şirket artık karmaşık parçaların üretiminde metal yazıcıları ile gerçekleştirilebilecek uygulamaları araştırıyor.

32

EDGE (2. 2016)

Bu teknolojide seçici sinterleme lazeri metalik toz katmanlarını eritiyor. Bu katmanlardaki tanecik ebadı milimetrenin 15 - 40'ta biri arasında ve bu bir insan saçı çapının neredeyse yarısı kadar.

3D TEKNOLOJISI AÇIKLANIYOR

Ümit mi, yoksa aldatmaca mı?

Herkes 3D yazıcılardan veya bazılarının dediği gibi "Eklemeli Üretim" tekniğinden bahsediyor. Peki bu teknoloji ne zaman yaygınlaşacak ve ne gibi sonuçlar getirecek? Seco'nun Araştırma ve Geliştirme Başkanı Anders Ericsson konuyu yakından inceliyor.

A

udi bir yıldan biraz HAZIRLAYAN: PER-OLA KNUTAS FOTOĞRAFLAR: JONAS GAUFFIN, AUDI uzun bir süre önce RESIMLER: ANIL YANIK klasik Grand Prix aracı olan 1936 model Auto Union Type C'nin yarım ölçekli modelini tanıttığında aracın kendisinden çok "yazıcı" dikkat çekti. Araç, eklemeli üretim veya zaman zaman 3D yazıcı teknolojisi adı verilen yöntem ile üretilen ilk araçlardan biriydi. Aynı zamanda Audi doğrudan "tozu metale dönüştürerek" karmaşık parçaları yazdırmak için yeni olasılıkları araştır­ dığının işaretlerini verdi.

Audi örneği, Eklemeli Üretim (E.Ü.) yönteminin artmakta olan kulla­ nım alanlarından yalnızca biri. Bu yöntemi savunan çevreler, bu teknoloji ile metal sektörünün üretim tarafından yönlendirilen tasarımdan tasarım EDGE (2. 2016)

33

EDGE VE EĞITIM

tarafından yönlendirilen üretime geçiş yapmasını sağladığını vurguluyor. Ayrıca yeni ürünlerin geliştirilmesinin daha kısa süreceğini ve artık karmaşık geometrile­ re sahip parçaları üretmek için yeni bir potansiyel olduğunu iddia ediyorlar. Hatta bazıları daha da ileri giderek bu teknolojiye "imalatta paradigma kayması" bile diyor.

Ancak Seco Araştırma ve Geliştirme Başka­ nı Anders Ericsson bu teknolojinin metal işleme sektöründe kısa vadedeki öneminin bu kadar büyük olmadığını açıklıyor.

"E.Ü. çoğu müşterimiz için son derece ilgi çekici bir teknoloji," diyor. "Bazı durumlar­ da kaba işlemenin yerine geçebiliyor ancak bu teknolojinin önümüzdeki 15 yıl içinde finiş operasyonlarının büyük kısmının yeri­ ne geçeceğini düşünmüyoruz."

20 yıl geri gidersek çoğu kişi klasik metal kesme yönteminin yerine net şekil verme adlı yeni üretim teknolojisinin geçeceğini düşünüyordu. Bu yöntemde son şekline son derece yakın parçalar üretilir. Ancak net şekil verme günümüzde sektörde yaygın olarak kullanılsa da çoğu kişinin beklediği devrimi yaratmadı.

Ericsson: "Bununla günümüzdeki ekle­ meli üretim teknoloji arasında bağlantı kurabilirsiniz," diyor. "Herkes teknolojiden bahsediyor ancak bunun nereye gideceğini

Eklemeli üretim nasıl çalışır?

Metallerde 3D yazdırma alanında iki yöntem bulunuyor: Seçici Lazer Eritme (SLM) adlı soğuk yöntemde metal tozu birleştirilerek eritiliyor ve Elektron Işınlı Eritme (EBM) adlı sıcak yöntemde eritme işlemi için elektron ışını kullanılıyor. Yöntem seçimi, üretilen parçada olması istenen özelliklere göre değişiklik gösteriyor.

Metal tozu 30-50 mikrometre kalınlı-

"

Seco olarak E.Ü. yöntemini müşterilerimiz için bir fırsat ve son derece ilginç bir teknoloji olarak görüyoruz.

Anders Ericsson, Seco Ar-Ge Başkanı

ğında bir tabaka halinde yayılıyor ve önceden programlanmış bir ışın metali eritiyor.

Böylece tüm katmanlar önceki katman ile birleşerek eriyor. Her katmanda parça biraz aşağıya hareket ettiriliyor ve parçanın yavaş yavaş oluşması sağlanıyor.

En yaygın olarak kullanılan malzemeler titanyum, paslanmaz çelik, nikel bazlı metaller ve çeşitli takım çelikleri.

aslında bilmiyoruz. Yine de hâlâ eklemeli üretim yönteminin net şekil vermeye göre metallerde daha fazla potansiyel sunduğu­ na inanıyorum, çünkü E.Ü. şu anda karma­ şık plastik parçalarda başarıyla kullanılıyor ve dijitalleştirme burada yöntemin kullanı­ mı için büyük önem taşıyor."

Günümüzde, eklemeli üretim yöntemi­ nin geleneksel olarak metal işleme sektörü­ ne bağımlı olduğu alanlarda kullanımı, tıp sektörü ve bir miktar havacılık sektörü. Yön­ tem protez ve implantlar gibi karmaşık ve özel üretilen parçaların küçük çaplı üretimi için tıp sektöründe son derece başarılı oldu.

Ericsson: "Diğer yandan, E.Ü. 'in metal parçaların büyük miktarda üretiminde

HAVACILIK SEKTÖRÜ Sürekli devam eden hafif yapı arayışı, havacılık sektöründeki Eklemeli Üretim geliştirme çalışmalarını teşvik ediyor. Burada kanat ayrıntıları ve yakıt memeleri gibi çeşitli parça örnekleri bulunuyor. Lazer sinterleme süreçleri ile üretilen akıllı ve hafif yapılar sayesinde yüksek mukavemet ve %40-60 arası ağırlık düşüşü elde ediliyor.

OTOMOTIV SEKTÖRÜ İsveçli kamyon üreticisi Scania, Karlskoga, İsveç'teki Alfred Nobel Science Park'ta statör gibi parçaların 3D yazdırılmasını test ediyor.

34

EDGE (2. 2016)

SAVUNMA İsveç savunma sanayi grubu Saab, Carl Gustaf M4 tepmesiz tanksavar tüfeklerinde titanyumdan yapılmış Eklemeli üretilen bir parçayı test etti.

Testlere göre E.Ü. parçalar dökme demir parçalara göre daha yoğundu.

etkili olarak kullanıldığını nadir olarak görüyoruz," diyor. "Parça başına maliyet son derece yüksek. Bu teknolojinin büyük bir etkisi olabilmesi için 10 - 20 kat daha hızlı olması gerekiyor."

TIP SEKTÖRÜ Ortopedi sektöründe kemik büyümesine izin veren yeni malzeme ve tasarımlara ciddi şekilde odaklanılıyor. Bu iki özelliğin bir araya gelmesi, eklemeli üretim yönteminin daha fazla ilgi çekmesine neden oluyor. Böylece diz protezleri ve kalça bağlantıları yeni yöntemler ile tasarlanabiliyor. Ayrıca diş implantları da her hasta için özel olarak üretilebiliyor.

ERICSSON’A göre, üretilen parçaların özellik­ leri açısından eklemeli üretilen ürünler genellikle içi dolu metal parçalara yakın. "Örneğin bükülme rijitliği konusunda aynı özellikleri elde edebiliyorsunuz," diyor.

"Ancak mikroskobik seviyede, malzeme hassas olarak işlendiğinde etkili bir işleme yapabilmek için işleme teknolojisini değiş­ tirmeniz gerektiği açıkça görülüyor. Şu anda bu durumu işleme örneklerinde yakla­ şık %30 oranında görüyoruz."

Burada Seco sık sık dünya çapındaki müş­ terileri ile bir araya gelip tartışarak malze­ me özellikleri ve işleme takımı seçimi konu­ larında karşılaşılan zorlukları aşıyor.

Ericsson "hayal etmekten çekinilmeyen" bir yaklaşımı tavsiye ediyor ve E.Ü. yöntem­ lerini uygulamaya dikkatle seçilen parça­ lardan başlanmasını öneriyor. Seco'nun da bazı ürünlerindeki bazı metal parçalarda E.Ü. yöntemi kullandığını söylüyor.

"Seco olarak E.Ü. yöntemini müşterile­ rimiz için bir fırsat ve son derece ilginç bir teknoloji olarak görüyoruz. Seco'nun işleme alanındaki geniş ve derin yetkinliği sayesin­ de müşterilerimiz ile yakından çalışabilece­ ğimizi ve E.Ü. yöntemini içeren, kendileri için verimli bir üretim sistemi kurmalarına yardımcı olan kapsamlı çözümler sunabile­ ceğimizi görüyoruz."

Anders Ericsson'un E.Ü. yöntemi hakkındaki tavsiyeleri: TESTE BAŞLAYIN Eklemeli üretilmiş parçaları alabileceğiniz parça tedarikçileri bulunuyor. İŞ AKIŞINI INCELEYIN Sürecinizdeki tüm iş akışını inceleyin.

E.Ü. yöntemini kullanmanın verimli ve uygun olabileceği yerleri analiz edin.

TAKIM TEDARIKÇINIZ ILE GÖRÜŞÜN Kesici takım tedarikçiniz ile iletişim kurarak onların uzman bilgileriyle hassas işleme ve tüm işleme süreci için en iyi çözümü tespit edin.

ENDÜSTRIYEL PARÇALAR E.Ü. yöntemi ile imalat sektörüne kıskaç üreterek tasarımları güncellemek ve değiştirmek daha kolay hale geliyor.

EDGE (2. 2016)

35

DAHA FAZLASINI MI ISTIYORSUNUZ? DERGIDEKI TÜM YAZILARI GÖREBILECEĞINIZ Seco'nun yeni JHF181 Jabro Solid parmak freze ürün çeşitleri, torik şekilli ve köşesi yuvarlak tasarımlar ve çeşitli ağız sayısı seçenekleri ile mevcuttur.

Edgeupdate.com adresini ve Seco'nun Facebook, Twitter ve Instagram sayfalarını ziyaret edin.

EDGE GÜNCELLENDI Dergide olduğu gibi Edgeupdate.com'un da yeni bir görünümü ve birçok yeni özelliği var. Göz atmayı unutmayın!

YOUTUBE KANALI Ayrıca ürünlerimizin tıbbi protez bağlantılarından jet motorlarına kadar dünyanızı oluşturan parçaları nasıl şekillendirdiğini görmek için Youtube'daki Seco kanalını da inceleyin.

BELIRLI IŞLER IÇIN BELIRLI TAKIMLAR

SERT ÇALIŞMA

SAYFALARIMIZI BEĞENIN! Facebook ve Instagram sayfalarımızı ziyaret etmeyi ve Seco ile ilgili her şey hakkında Twitter'dan bize tweet atmayı unutmayın.

36

EDGE (2. 2016)

SECO'NUN YENI JHF181 Jabro Solid parmak freze ürün çeşitleri, ISO-H ve ISO-S malzemelerin kullanıldığı yüksek ilerlemeli frezeleme uygulamaları için tasarlanmıştır.

Uzay ve havacılık, tıp ve kalıp üretimi gibi sektörlerde kullanım için geliştirilmiş olan takımlar, hafif kesme etkisi ve yüksek üretkenlik ile kolayca uygulanabilen

kesme yöntemlerini mümkün kılmaktadır.

Mevcut benzer takımlara göre daha fazla malzeme çeşidi işlemede kullanılabilirler. Ürün kendisine özgü kaplaması, ön işleme süreci ve kenar hazırlama özelliği ile önceki modele göre %30 daha uzun takım ömrü sunar. Ø2–16 boyutlarında, torik şekilli veya köşesi yuvarlak ve farklı ağız sayısı seçenekleri ile mevcuttur.

03060124 ST20166561