ژمارە ٧٨ی رۆژنامەی دەنگی مەخموور

‫ژیان و خەباتی تێكۆشەری ناسراوی كەندێناوە شەهید (كەریم عارەب)‬

‫خاوەن ئیمتیاز‬

‫زۆرن ئەوانەی لەمێژووی خەبات و تێكۆشانی گەلی كورد لەدەشتی قەراج‬ ‫و كەندێناوە بێوچان خەباتیان كردووە‪ ،‬هەربۆیە لێرەدا ئاماژە بەیەكێك‬ ‫لەسوارچاكەكانی كەندێناوە دەكەین‪ ،‬كە پێشەنگی ئەو كەسانەبووە كە‬ ‫لەدیبەگە بووەتە پارتی و لەریزەكانی چەند پارتێكی سیاسی خەباتی‬ ‫كردووەو دواجاریش بەهۆی شەڕی ناوخۆ گیانی خۆی دەكاتە قوربانی‪.‬‬

‫جه‌میل سنجاوی‬ ‫سەرنووسەر‬

‫به‌ختیار محه‌مه‌د‬ ‫‪makhmur@yahoo.com‬‬

‫ژمارە (‪)78‬‬

‫پێشمەرگەیەكی‬ ‫ئەمریكی لە مەخموور‬ ‫باس ل ‌ه داعش ده‌كات‬

‫‪25 2015/6/15‬ی جۆزه‌ردان ‪2715‬‬

‫‪3‬‬

‫رۆژنامەیەكی رۆشنبیری گشتی مانگانه‌یه‌‪ ،‬له‌ مه‌خموور ده‌رده‌چێت‬

‫نرخ‪ 500 :‬دینار‬

‫به‌سه‌ركردنه‌وه‌ی‬ ‫بەتەمەنترین وێنەگری‬ ‫كەندێناوە‬

‫‪4‬‬

‫یەكێتی تۆپی پێی‬ ‫عێراق سزای یانەی‬ ‫زاخۆ دەدات‬ ‫‪7‬‬

‫‪5‬‬

‫دروستكردنی هەزار خانوو بۆ عەرەبەئاوارەكان لەدیبەگە‬ ‫ناڕەزایی لێدەكەوێتەوە‬ ‫ده‌نگی مه‌خموور‬ ‫وابڕیارە دوو كەمپی نیشتەجێ بوون بۆ‬ ‫عەرەبە ئاوارەكان لەهەردوو شارەدێی‬ ‫(دیبەگە و بەحركە) دروس����تبكرێت‪،‬‬ ‫ئەم����ەش نارەزای����ی لەالی����ەن زۆرێك‬ ‫لەدانیش����تووانی ئ����ەم ناوچان����ە‬ ‫لێدەكەوێتەوەو لەوبارەیەوە ژمارەیەك‬ ‫ئەن����دام پەرلەمانت����اری كوردس����تان‬ ‫یاداشتێك بۆ سەرۆكایەتی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران بەرز دەكەنەوە‪.‬‬ ‫بەگوێ����رەی زانیارییەكان����ی رۆژنامەی‬ ‫دەنگ����ی مەخم����وور ه����ەزار خانووی‬ ‫نیش����تەجێ ب����وون ب����ۆ عەرەب����ە‬ ‫ئ����اوارەكان لەنزیك ناحی����ەی دیبەگە‬ ‫دروستدەكرێت كەئێستا بەشێكی ئەم‬ ‫خانووان����ە تەواوكراون‪ ،‬ئ����ەم كارەش‬ ‫نارەزایی زۆری لەالیەن دانیش����تووانی‬ ‫مەخموورو دیبەگ����ەی لێده‌كەوێتەوە‪،‬‬ ‫داوا دەك����ەن هەرچ����ی زووە ئ����ەو‬ ‫پ����رۆژەی كەمپی ئ����اوارەكان لەناوچە‬

‫كوردس����تانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی‬ ‫هەرێم بوەستێندرێت‪.‬‬ ‫هەروەها لەیاداش����تێك ك����ە ‪ 40‬ئەندام‬ ‫پەرلەمان����ی كوردس����تان واژووی����ان‬ ‫لەسەركردووە‪ ،‬تێیدا هاتووه‌ كە رێگە‬ ‫نەدرێت خانوو بۆ ئاوارەكان دروس����ت‬ ‫بكرێت بەڵكو كابین����ەی ئامادەیان بۆ‬ ‫دابی����ن بكرێت‪ ،‬هەروەه����ا داوا دەكەن‬ ‫كەمپ����ی ئ����اوارەكان دووربێ����ت ل����ەو‬ ‫ناوچانەی كە مادەی ‪ 140‬دەیانگرێتەوە‪.‬‬ ‫ه����ەروەك لەیاداش����تەكەدا هاتووە كە‬ ‫پێویستە رێكخس����تنی ئاوارەكان لەناو‬ ‫شارەكان بەش����ێوەیەكی سەردەمیانە‬ ‫بێ����ت و كاری نەرێنی نەبێت لەس����ەر‬ ‫دانیشتووانی شارەكان‪.‬‬ ‫دروس����تكردنی كەمپێك ب����ۆ عەرەبە‬ ‫ئاوارەكان لەدیبەگ����ە لەكاتێكدایە كە‬ ‫بەه����ۆی ش����ەڕی داعش����ەوە زیاتر لە‬ ‫‪ 30‬ه����ەزار هاواڵتی (گوێ����ڕو قەراج)‬ ‫ئاوارەبوونە‪ ،‬بەاڵم تائێس����تا هاوكاری‬ ‫نەكراون و ئاوڕیان لێ نەدراوەتەوە‪.‬‬

‫بەرپرسان ئاوی مەخموور‬ ‫ناخۆنەوە‬

‫خانووی كه‌مپی ئاواره‌كان له‌ دیبه‌گه‌‬

‫مەزرەعەكانی زورگەزراو تێك دەدرێن‬ ‫ده‌نگی مه‌خموور‬

‫هاواڵتییەك‪ :‬ئاوی مەخموور نەك بۆ خواردنەوە بۆ‬ ‫خۆشۆردن و چێشت لێنانیش ناشێت‬ ‫كارزانی مامەندپیران‬ ‫دانیش���تووانی مەخم���وور ئام���ادەن‬ ‫لەش���وێنێك بژین ئەگەرچ���ی ناوچەی‬ ‫ش���ەڕە‪ ،‬بەاڵم بەرگەی كێشەی كەمی و‬ ‫خراپی ئاوی خواردنەوە ناگرن‪ ،‬هەروەكو‬ ‫دەڵێن بەرپرس���ەكان ئ���اوی مەخموور‬ ‫ناخۆنەوە‪.‬‬ ‫نزار حوسێن (تەمەن ‪52‬ساڵ) دانیشتووی‬ ‫گەڕەكی كوردستان لەمەخموور دەڵێت‬ ‫"ئاوەكەمان بەكەڵكی خواردنەوە نایەت‪،‬‬ ‫ك���رم و ماددەی كبریت���ی تێدایە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ناچارین بیخۆینەوە‪ ،‬هەروەها بەنارێكی‬ ‫ئاو بەسەر گەڕەكەكاندا دابەش دەكرێت‪،‬‬ ‫پێش���تر ش���ەوانە دادەنیش���تین لەبەر‬ ‫رەوش���ی ئەمنی‪ ،‬كەچی ئێستا هەفتەی‬ ‫ش���ەوێك دەبێت بەدیار ئاوەوە ئێشكگر‬ ‫بین"‪.‬‬ ‫هەروەها (كۆچەر عوسمان) هاواڵتییەكی‬ ‫دیكەی مەخموورە لەگەڕەكی شەهیدان‬ ‫دەڵێت "بەه���ۆی دەستبەس���ەراگرتنی‬ ‫پ���رۆژەی ئ���اوی س���وڵتان عەبدوڵ�ڵ�ا‬ ‫لەالیەن داعشەوە‪ ،‬لەوكاتەوە مەخموور‬ ‫تووش���ی قەیرانی ئاو بوو‪ ،‬بۆیە ئەگەر‬ ‫چارەسەرێكی ئەو كێشەیە نەكرێت‪ ،‬دوور‬ ‫نییە كۆچی پێچەوانە سەر هەڵبداتەوەو‬ ‫خەڵك كۆچ بۆ شارەكانی دیكە بكەن"‪.‬‬ ‫دلێ���ر تەحس���ین گەنجێك���ی تەم���ەن‬ ‫‪ 28‬س���اڵەی گەڕەك���ی فەرمانبەران���ی‬

‫مەخم���وورە‪ ،‬لەب���ارەی كێش���ەی ئاو‬ ‫وتی"ئاوی مەخموور كە سەیری دەكەیت‬ ‫شەربەتی قەیس���ییە‪ ،‬كەچی تامەكەی‬ ‫ت���اڵ و كرماویی���ە"‪ .‬هەروەه���ا دەڵێت‬ ‫"بەرپرسانی مەخموور كاتێك لەدەرەوە‬ ‫دێن ئاوی مقەتەر لەگەڵ خۆیان دەهێنن‬ ‫و ئ���اوی مەخموور ناخۆن���ەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئاوی مەخموور نەك هەر بۆ خواردنەوە‬ ‫ناشێت‪ ،‬بگرە بۆخۆش���ۆردن و چێشت‬ ‫لێنان و قاپ شۆردنیش ناشێت"‪.‬‬ ‫لەالیەن خۆش���ییەوە (غ���ازی جەعفەر)‬ ‫بەڕێوەب���ەری ئاوی مەخم���وور دەڵێت‬ ‫"هەر چەندە مەخم���وور رۆژانە نزیكەی‬ ‫‪ 300‬هەزار مەتر س���ێجا ئاوی پێویستە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم زۆر كەمتر ل���ەم ژمارەیە ئاومان‬ ‫دەست دەكەوێت لەرێگەی پڕۆژەكانەوە‪،‬‬ ‫بەه���ۆی ئەوەی بیرەكان ئ���اوی كەم و‬ ‫زی���اد دەكات و بەگوێ���رەی پێویس���ت‬ ‫ئاوی خواردنەوەمان لەبەر دەست نییە‪،‬‬ ‫چونكە ئێمە ئێس���تا تەنها هەشت ئینج‬ ‫ئاوی بیرمان لەبەردەس���تە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫دەبێت ئاو بۆ س���ەنگەرەكانی پێشەوەو‬ ‫بارەگاكانی پێش���مەرگەش دابین بكەین‬ ‫لەرێگەی تەنكەرەكانەوە‪ ،‬هەر ئەوەندە‬ ‫فریا بكەوین پێنج رۆژ جارێك ئاو بدەینە‬ ‫گەڕەكێك"‪ .‬روونیش���یكردەوە "پرۆژەی‬ ‫ئ���اوی گاوەرە دوورە لەكبری���ت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پڕۆژەی ئ���اوی بناری قەرەچووغ بەپێی‬ ‫پش���كنین ئەو رێژە كبریتەی لەئاوەكەدا‬ ‫هەیە شیاوە بۆ خواردنەوە"‪.‬‬

‫ئۆفیس���ی كۆمەڵەی كوردستانێكی سەوز‬ ‫كۆڕێك بۆ دەستەی پاراستن و چاككردنی‬ ‫ژینگەی كوردستان ساز دەكات و سەرۆكی‬ ‫ژینگەكەش رێنمایی لەب���ارەی راوكردنی‬ ‫ئاژەڵی كێوی دەخاتەروو و مەزرەعەكانی‬ ‫زورگەزراویش بەزێدەرۆ ناودەبات‪.‬‬ ‫كۆڕەكە بۆ (س���ەمەد محەمەد) سەرۆكی‬ ‫دەس���تەی پاراستن و چاككردنی ژینگەی‬ ‫كوردس���تان ب���وو‪ ،‬لەبارەی���ەوە ناوبراو‬ ‫رایگەیان���د" ئامانج لەم كۆڕە گفتوگۆیەك‬ ‫بوو لەس���ەر پرس���ی ژینگەو كاریگەری‬ ‫لەس���ەر مرۆڤ و پاراستنی ئاژەڵی كێوی‬ ‫لەس���نوورەكە‪ ،‬بەداخ���ەوە كەس���انێكی‬ ‫ن���ا بەرپرس بەهیچ ش���ێوەیەك ژینگەی‬ ‫واڵتەكەی���ان ب���ەالوە گرنگ نیی���ە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئێمە ئ���ەو رێنماییانەی كە دەرمانكردووە‬ ‫لەسەر پاراستنی ئاژەڵی كێوی خستمانە‬ ‫بەرچ���او‪ ،‬ئ���ەو پەیامەم���ان گەیاند كە‬

‫بەتوندترین شێوە رووبەڕووی ئەو كەسانە‬ ‫دەبینەوە كە دەس���تدرێژی دەكەنە سەر‬ ‫ئاژەڵی كێوی"‪.‬‬ ‫لەوەاڵم���ی پرس���یارێكمان لەب���ارەی‬ ‫مەزرەعەكان���ی زوورگ���ەزراو وتیش���ی"‬ ‫زورگەزراو ناوچەیەكی سروشتی پارێزراوە‪،‬‬ ‫هەموو ئەو مەزرەعانە بەش���ێوەی زێدەڕۆ‬ ‫دروس���تكراون و رۆژێك دێ���ت ئەوانەش‬ ‫تێك دەدەی���ن و رێگە بەهیچ پڕۆژەیەكی‬ ‫كش���توكاڵی و بازرگانی و پیشەس���ازی‬ ‫نادەین"‪.‬‬ ‫هەروەها دەڵێت" مەخموورو زۆر ناوچەی‬ ‫دیكە پێویستیان بەكردنەوەی فەرمانگەی‬ ‫ژینگەپارێ���زی هەیە‪ ،‬بەاڵم ل���ەم كاتەدا‬ ‫ئەس���تەمە بتوانین‪ ،‬چونكە كوردس���تان‬ ‫بەقۆناغێكی هەس���تیار تێپ���ەڕ دەبێت و‬ ‫كۆمەڵێ���ك قەیرانی هەی���ە‪ ،‬ئومێدەوارم‬ ‫لەداهات���وو فەرمانگەی���ەك لەمەخم���وور‬ ‫بكەینەوە‪ ،‬چونكە ناوچەیەكی بەرفراوان‬ ‫و گرنگە"‪.‬‬

‫هەڵمەتێكی پاككردنەوە ل ‌ه مەخموور ئەنجام ده‌درێت‬ ‫ئا‪/‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫بەه���ۆی كەمی كرێ���كار لەش���ارەوانی‬ ‫مەخموورو پیس���ی شارەكە‪ ،‬سەرەنجام‬ ‫تیپی خەن���دەی مەخم���وور ئەندامانی‬ ‫تیپەك���ەی بۆ ماوەی س���ێ رۆژ دەكاتە‬ ‫كرێ���كاری ش���ارەوانی و هەڵمەتێك���ی‬ ‫پاككردنەوەی شار دەست پێ دەكەن‪.‬‬ ‫لەوبارەی���ەوە دڵ���دار خۆش���ناو‬ ‫سەرپەرش���تیاری تپی���ی خەن���دەی‬ ‫مەخموور بۆ شانۆو فیلم رایگەیاند "ئێمە‬ ‫وەك ئەكت���ەران و دەس���تەی كارگێڕی‬ ‫تیپەكەمان‪ ،‬دوای ئەوەی سەیرمان كرد‬ ‫شارەوانی مەخموور تووشی قەیرانی بێ‬ ‫كرێكاری ب���ووە‪ ،‬بڕیارماندا هەڵمەتێكی‬ ‫سێ رۆژە بۆ پاككردنەوەی شار دەست‬ ‫پێ بكەی���ن‪ ،‬لەژێرناوی (پاككردنەوەی‬ ‫ش���ار ئەركێك���ی نیش���تیمانی و‬ ‫ئەخالقیی���ە)‪ ،‬هەڵمەتەك���ەش رۆژی‬ ‫یەكەم لەناو بازاڕی مەخموور دەس���تی‬ ‫پێك���رد‪ ،‬بەئامادەبوون���ی بەڕێوەبەری‬ ‫ش���ارەوانی و چەند بەرپرسێكی دیكەی‬

‫س���نوورەكە‪ ،‬رۆژی دووەم و سێیەمیش‬ ‫كوچەو كۆاڵنەكانی شارمان پاككردەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم گرنگ���ە هاواڵتیانیش هاوكار بن و‬ ‫شارەكە زوو پیس نەكەنەوە"‪.‬‬ ‫لەالیەن خۆشیەوە (س���یروان دزەیی)‬ ‫بەڕێوەب���ەری ش���ارەوانی مەخم���وور‬ ‫رایگەیاند" لەئێستادا شارەوانییەكەمان‬ ‫تووش���ی قەیران���ی ب���ێ كرێ���كاری‬ ‫بووەت���ەوە‪ ،‬بۆیە ئەو تیپە هەس���تیان‬ ‫ب���ەو بەرپرس���یارێتییە كردب���وو‪ ،‬كە‬ ‫هەڵمەتێ���ك بك���ەن ب���ۆ پاككردنەوەی‬ ‫شارەكە بەهاوكاری ش���ارەوانییەكەمان‬ ‫و قایمقامییەت���ی مەخم���وور‪ ،‬ئێمە زۆر‬ ‫سوپاسی ئەو تیپەو ئەندام و الیەنگرانی‬ ‫دەكەی���ن‪ ،‬ب���ۆ لەئەس���تۆگرتنی ئ���ەو‬ ‫بەرپرسیارێتییە"‪.‬‬ ‫ش���ایانی باس���ە بەهۆی هاتنی داعش‬ ‫و رۆیش���تنی كرێ���كارە عەرەب���ەكان‪،‬‬ ‫ش���ارەوانی مەخموور لەئێستادا تووشی‬ ‫قەیران���ی بێ كرێ���كاری بووەتەوەو بەو‬ ‫ژمارە كرێ���كارەی هەیەت���ی‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫وەك پێویست شارەكە پاك بكاتەوە‪.‬‬

‫ژمارە(‪)78‬‬

‫‪2015/6/15‬‬

‫‪25‬ی جۆزه‌ردان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪15 June 2015‬‬

‫)‪No. (78‬‬

‫ئاوارەکانی شەڕی داعش دیبەگە دەخاتە بەردەم ئەگەری بەعارەبکردنەوە‬

‫‪2‬‬

‫د‪.‬عەلی بەرزنجی‬

‫كێ بەرپرسیارە‬ ‫کاوە نادر قادر‬ ‫دیبەگە س���ەنتەری ناحیەی کەندێناوەیە و‬ ‫لەسەدەی نۆزدەوە ئاوەدانبۆتەوە‪ ،‬تاساڵی‬ ‫‪ ٧٢ ،١٩٧٥‬گوندی لەخۆ دەگرت و س���ەر‬ ‫بە قەزای مەخم���وورەو ‪٤٢‬کم لەهەولێرەوە‬ ‫دوورەو هەر سەر بەپارێزگای هەولێر بووەو‬ ‫تاس���اڵی ‪ 1997‬لەالیەن دەس���ەاڵتدارانی‬ ‫بەعس وەک هەنگاوێک بۆ بەعەرەبکردنی‪،‬‬ ‫خرایە سەر پارێزگای موسڵ‪.‬‬ ‫دیبەگە لەبواری س���ەربازی و کشتوکاڵی و‬ ‫نەوتدا‪ ،‬شوێنێکی ستراتیژییەو لەسەرهێڵی‬ ‫تەماسدایە لەگەڵ ناوچە عارەبنیشینەکانداو‬ ‫تائێستا ئەو ناوچەیە س���ێ جار روبەڕوی‬ ‫ش���ااڵوی راگواس���تن و بەعارەبکردن���ەوە‬ ‫بۆت���ەوەو لەدوایین قۆناخەکانی ش���ااڵوی‬ ‫بەدن���اوی ئەنف���ال و بەراگواس���تنی ئەو‬ ‫ش���ارۆچکە لەس���اڵی ‪ ١٩٨٨‬ناوچەک���ە‬ ‫لەکوردان چۆڵکراو‪ ،‬پاشان لەدوای سااڵنی‬ ‫‪ ١٩٩٣‬بەعارەبک���راو ت���ا روخانی رژێم هەر‬ ‫بەعەرەبکراوی مایەوەو ‪ ١٢‬مس���تەوتەنەی‬ ‫عارەبی تیا دامەزرابوو کرابووە دوو ناحیە‬ ‫"عدنانیە و سیف قائید"‪.‬‬ ‫ئەمەو لەدوای ساڵی ‪١٩٧٥‬وە (‪ )٢٥‬گوندی‬ ‫ئەم ناحیەیە بەبڕیارێکی کۆماری لە کوردان‬ ‫راگوێزراو بەعارەبکرابوو گوندی سەرگەڕان‬ ‫کرایە س���ەنتەرو ناوی نرا "قودس"و خرایە‬ ‫س���ەر پارێزگای کەرکوک‪ ،‬ئ���ەو هەواڵنەی‬ ‫دەس���ەاڵتدارانی حکومەتە ی���ەک لەدوای‬ ‫یەکەکانی عێراق لەس���ەر ئ���ەو ناوچەیە‪،‬‬ ‫هۆی س���تراتیژیەتی رەگەزپەرستانەی ئەو‬ ‫دەس���ەاڵتدارانە بوو بۆ گۆڕینی دیموگرافی‬ ‫و س���یمای نەتەوەیی کوردستان‪ ،‬ئێستاش‬ ‫لەسایەی شەڕی دژە داعش و ئاوارەبوونی‬ ‫چەندی���ن گوندی عارەب���ی ناوچەی قەراج‬ ‫و مەخموور هەڕەش���ەی س���ەر لەنوێی بە‬ ‫عارەبکردنەوەی کەوتۆتەسەر!‪.‬‬ ‫شەڕی دارەخورما ساڵی ‪١٩٦٣‬‬ ‫ل���ەرۆژی ‪١١‬ی حوزیران���ی ‪ ١٩٦٣‬هێزێکی‬ ‫پۆلیس���ی گەڕۆک و عەش���ایری عارەب و‬ ‫هەن���دێ لە جاش���ە ک���وردەکان و کەمێک‬ ‫س���وپا‪ ،‬لەگون���دی کەن���داڵ و گاوەرەوە‬ ‫ب���ەرەو چەغەمیرەو دوایی ب���ۆ دارەخورما‬

‫خانووی كه‌مپی ئاواره‌كان له‌ دیبه‌گه‌‬ ‫هەڵکشابوون‪ ،‬لەوێ تووشی روبەڕوبونەوی‬ ‫هێزی پێش���مەرگە ببونەوە کە لقی دووی‬ ‫‪ PDK‬ل���ێ ب���ووو ب���ەرەو عەس���ر ئەو‬ ‫هێ���زە نەیتوان���ی لەبەرامب���ەر نەعرەتەی‬ ‫پێش���مەرگەکان خ���ۆی راگ���رێ و تان���او‬ ‫ش���ارۆچکەی دیبەگە کشانەوە بەکوشتارو‬ ‫برین���دارەوە‪ ،،‬ئەو س���ەرکەوتنە بەو هێزە‬ ‫بچووکەی پێش���مەرگەو لەقواڵیی باشووری‬ ‫کوردستان‪ ،‬لوت شکاندنێکی گەورەی خۆ‬ ‫بەزلزانی دەسەاڵتدارانی عێراقی ئەوسابوو‬ ‫لەبەرامب���ەر کوردس���تانیان‪ ،‬کاردانەوەی‬ ‫گەورەی هەب���وو لەس���ەر بەرزکردنەوەی‬ ‫مەعنەویات���ی پێش���مەرگە و خەڵک���ی‬ ‫ناوچەکەو تەواوی باشووری کوردستاندا‪.‬‬ ‫س���وتان و تااڵنکردنی شارۆچکەی دیبەگە‬ ‫لەساڵی ‪١٩٦٣‬‬ ‫دوای دوو رۆژ لەو تێکش���کانە سەربازییە‬ ‫ئابڕووب���ەرەی ک���ە لەدارەخورما هێزەکەی‬ ‫رژێمی ئەوس���ا توش���ی ب���وون‪ ،‬هێزێکی‬ ‫ح���ەرەس قەوم���ی ک���ە پێکهاتب���وو‬ ‫لەعەش���ایرە عارەبەکان���ی عەش���یرەتی‬ ‫تەی بەس���ەرکردایەتی ش���ێخ حەنێش���ی‬ ‫ت���ەی هەوێرەو محەمەد ش���حادە لهێبی و‬ ‫محەمەد س���وڵتان لهێبی‪ ،‬کە عەرەبنشینی‬ ‫ناوچ���ەی گوێڕ و مەخموور بوون و س���ەر‬ ‫لەبەیان بەناو ئەو ش���ارۆچکەیە وەربوون‬ ‫و پتر لەبیست دوکانیان سوتاندو زۆربەی‬

‫ك‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫ك‬

‫ده‌نگی مه‌خموور‬

‫* یەکێک لە بەرێوەبەرەکانی دیبەگە س���ێ چوارساڵ پێش ئێستا نەقلی دیبەگەبوو‬ ‫بەیانیان حەفت و نیو لە دەوام بوو تا پێنجی ئێوارە‪ ،‬دووش���ەم و پێنجشەم بەرۆژی‬ ‫دەبوو زۆر جدی بوو‪ ،‬بەاڵم دوایی فەقاسی گەندەڵی داگرت و لەھەموو بەرێوەبەرێک‬ ‫خراپتر دەرچوو!‪( .‬بەالش نەگوتراوە لە ئاوی مەنگ بترسە)‪.‬‬ ‫*ماوەی ھەش���ت س���اڵە ھیچ قایمقام و مدیر ناحییەیەک لەقەزای مەخموور ھاوکاری‬ ‫بواری رۆژنامەگەریان نەکردووەو خۆشیان ھیچ باڵوکراوەیەکیان دەرنەکردووە‪ ،‬ئەمەو‬ ‫لەکاتێکدا بەسەدان ملیار دیناریان بەناوی مەخموور وەرگرتووە‪( .‬خۆش دەسەاڵت!)‪.‬‬ ‫* یەک���ەم برینداری ش���ەڕی داعش لەناحیەی دیبەگە تائێس���تا کرێنش���ینەو کەم‬ ‫ئەندامیش���ەو ھەمیشە لەس���ەر عارەبانەیە‪ ،‬لەھەمووی کارەساتتر ھیچی بۆ نەکراوە‪‌،‬‬ ‫کەچی لەدیبەگە هەزار خانوو بۆ عەرەبی ئاوارە دروستدەکرێت‪( .‬وەفاتان بۆ شەهیدو‬ ‫بریندارەكان هەبێت)‪.‬‬ ‫* مەالیەك���ی دیبەگ���ە ھەمووجار لەخوتبەی دەیوت یەکریزی و یەکگرتن س���ەرمان‬ ‫دەخات و دەیوت‪ :‬برا لە پش���ت برا بێت مەگەر ق���ەزا الی خوا بێت‪ .‬کەچی لەدوای‬ ‫داگیرکردنی مەخموور لەالیەن داعش���ەوە ئەو مەالیە کوو لەدیبەگە رۆیی ئەوھا رۆیی‬ ‫و نەگەڕایەوە‪( .‬ئەوەیە دەڵێ بەقسەم بکە بەعەمەلم مەکە)‪.‬‬ ‫* ئەمساڵ بەھاری کەندێناوە زۆر خۆشبوو ماستی مەڕێش زۆربوو‪ ،‬ئەوانەی حەزیان‬ ‫لەماس���تاوکردن بوو بۆ بەرپرس���ەکان بازاڕیان خۆش���بوو‪ ،‬بەجۆرێک فەرمانبەرێک‬ ‫ئەوەندەی ماس���تی مەڕێی وەرگرتبوو منداڵەکانی ھەموو تووشی ھیشکەبیرۆ ھاتبوون‬ ‫ئەوەندەی ماستی بەرتیل بخۆن!‪( .‬بتخۆم ماستی مەڕێ!)‪.‬‬ ‫* ھەندێک کەس فەیسبووکیان ناشرین کردووە‪ ،‬ھەیە ناوی ئەحمەدەو وێنەی ھەیفا‬ ‫وەھبی لەسەر پرۆڤایلەکەی داناوە‪ ،‬ھەشە ناوی نەشمیلەو وێنەی پشیلەی داناوە‪ ،‬خۆ‬ ‫ھەشیانە ع و ح لێک ناکاتەوە‪ ،‬لەھەمووشی کارەساتتر ھەیە چوار ساڵە فەیسبووکی‬ ‫ھەیە ھێشتا پاسووردەکەی خۆی نازانێت!‪( .‬جا نەبوو فەیسبووک بەپارە نەبوو!!)‪.‬‬ ‫* له‌س���ێریانی دیبه‌گه‌ بەهۆی شەهیدو برینداربوونی پۆلێك پێشمەرگەی كوردستان‬ ‫لەكاتی پرۆس���ەی ئازادكردنی عێراق وه‌ك ریزلێنانێك بۆ ش���ه‌هیدو برینداره‌كان له‌م‬ ‫شوێنە پاركێك دروست كرا‪ ،‬بەاڵم ئه‌م پاركه‌ ئێستا بۆته‌ ره‌وسه‌ی گه‌نم و جۆ (ئاخر‬ ‫پارك كەی شوێنی دانانی گەنم و جۆیە؟!)‪.‬‬

‫"دروستكردنی هەزار خانوو بۆ عارەبی ئاوارە‬ ‫پێشێلكردنی مادەی ‪١٤٠‬ی دەستووری عێراقە"‬ ‫مااڵنەکانی���ان تااڵن و بڕۆ کردو دوای چەند‬ ‫رۆژێک نزیک���ەی ‪ ٦٠‬کەس���یان لەخەڵکی‬ ‫ئەو شارۆچکەیە رەش���بگیرکرد بەتۆمەتی‬ ‫ئەوەی نیش���تیمانپەروەرن‪،‬کە هەندێکیان‬ ‫درانە دادگای عورفی ئەوکات و بەش���ێکی‬ ‫زۆریشیان بۆ ماوی ‪ ١١-٦‬مانگ لەبارەگای‬ ‫پۆلیسی گەڕۆکی هەولێر (شوێنی ئێستای‬ ‫پاریزگای هەولێر) دەستگیرکران‪.‬‬ ‫حەمادی شەهاب پەالماری ناوچەکە دەدا‬ ‫بۆ دوو رۆژ دوای ئەو شکستە سەربازییەی‬ ‫ش���ەڕی دارەخورم���ا‪ ،‬ب���ۆ بەرزکردنەوەی‬ ‫مەعنویات���ی خۆی���ان و تۆڵەکردن���ەوە لە‬ ‫خەڵک���ی ناوچەک���ە لەو پاڵپش���تییەی کە‬ ‫ب���ۆ هێزی پێش���مەرگە کردبویان‪ ،‬هێزێکی‬ ‫عەس���کەری بەسەرپەرشتی "حماد شهاب"‬ ‫ل���ە دووقۆڵ���ەوە هاتنە ناوچەک���ەو قۆڵی‬ ‫یەکەم بەسەرپەرشتی عەقید فەتحی عقێلی‬ ‫لەکەرکوکەوە هاتنە ناوچەکەو قۆڵی دووەم‬ ‫لە هەولێرەوە بەچەند زرێپۆش���ێک و تۆپی‬ ‫دوورهاوێ���ژو هێزێکی عەش���ایری عارەبی‬ ‫و جاش���ی ک���ورد کەوتنە گیان���ی خەڵکی‬ ‫س���ڤیلی ناوچەک���ە و ئەو هێزان���ە بەدوو‬

‫فڕۆکەی جەنگی لەئاسمانەوە دەپارێزران و‬ ‫شااڵوێکی دڕندانەیان دەستپێکرد لەتااڵن و‬ ‫بڕۆ سوتاندن و گرتن و کوشتنی هاواڵتیانی‬ ‫ناوچەک���ە کە ‪ ٣٢‬گوندی گرتەوە‪ ،‬کە تیادا‬ ‫نزیکەی ‪ ١٢‬هاواڵتی شەهیدکران و دووسەد‬ ‫کەسی تریش رەش���بگیرکران و گوازرانەوە‬ ‫موعتەقەلی س���ەربازی کەرکوک و پاشان‬ ‫بۆ گرتووخانەی موسەیەب‪ ،‬هەر دوای ئەو‬ ‫پەالمارە سەربازییەی س���ەر ئەو ناوچەیە‬ ‫‪ ٢٥‬گون���دی ئ���ەو ناوچەی���ە بەعارەبکران‬ ‫بەس���ەرکردایەتی حەواس و عیادەی سدید‬ ‫سەر بەعەشیرەتی شەمەرو تاکۆتاییەکانی‬ ‫‪ ١٩٦٧‬مانەوە لەو ناوچەیە‪.‬‬ ‫ئەوانەی ‪ ٥٢‬س���اڵ لەمەوب���ەر دیبەگەیان‬ ‫س���وتاند و ئێستا نەوەکانیان خانوویان بۆ‬ ‫تێدا دروستدەکرێ‬ ‫پێ���ش ‪ ٥٢‬س���اڵ لەمەوب���ەر لەرۆژێک���ی‬ ‫وەک ئەڕۆدا(‪ )١٩٦٣/٦/١٣‬لەش���ااڵوێکی‬ ‫رەگەزپەرس���تانەدا‪ ،‬ت���ەواوی ب���ازاڕو‬ ‫دوکانەکانی دیبەگەیان س���وتان و تااڵن و‬ ‫بڕۆیەکی زۆریان لەو ش���ارۆچکەیە کراو پتر‬ ‫لە ‪ ٦٠‬هاواڵتی رەش���بگیرکران هەندێکی بۆ‬

‫فۆتۆ ‪ :‬عه‌دنان حاجی كاكه‌‬ ‫م���اوەی ‪ ١١‬مانگ ل���ە گرتووخانە مانەوە‪،‬‬ ‫ه���ەر ل���ەو مانگ���ەدا ش���ااڵوێکی حەرەس‬ ‫قەومییەکانی دەس���ەاڵتدارانی عەبدوسەالم‬ ‫عارف و بەعس هێڕشیان کردەسەر ناوچەی‬ ‫کەندێناوە و ‪ ٣٢‬گوندیان سوتاند و تااڵنکرد‬ ‫و پت���ر لە ‪ ٢٠٠‬کەس���یان راپێچ���ی زیندان‬ ‫کراو‪ ،‬پتر لە دوازدە کەس���یش شەهیدکران‬ ‫کە هاواڵتی س���ڤیل بوون لەوانە سێ ژن و‬ ‫منداڵیکێشی تێدا بووە!‪ ،‬هەر لەوساڵەدا و‬ ‫هۆکاری سەرەکی ئەو شااڵوەش کاردانەوەی‬ ‫ئەو شکش���تە س���ەربازییە بوو کە لەشەڕی‬ ‫دارەخورم���ا س���وپاو هەندێ لەعەش���ایرە‬ ‫عارەبەکانی دەوروبەری و جاشە کوردەکان‪،‬‬ ‫توشی بوون لەدوو رۆژی پێشتردا‪ ،‬ئێستاش‬ ‫وا ‪ ١٠٠٠‬یەک���ەی خان���وو لەنێو س���نوری‬ ‫شارەوانی دیبەگە دروستدەکرێ بۆ هەندێ‬ ‫ماڵ���ە عارەبی ئاوارە‪ ،‬لەکاتێکدا ئەوە خۆی‬ ‫پێشێلکردنی ماددەی ‪١٤٠‬دەستوری عێراقە‬ ‫لەس���ەر ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی‬ ‫هەرێ���م و س���ەر لەن���وێ دوبارەکردنەوەی‬ ‫مێژووی تەعریبە وەک حەویجە و ش���نگال‬ ‫و هەندێ ناوچەی دوبز و بیانۆ هەرچییەک‬ ‫بێت‪ ،‬خانوو دروستکردن لەناوچەی تەماس‬ ‫لەگەڵ عارەب و جێ ناکۆکەکان‪ ،‬زوڵمکردنە‬ ‫لە خوێنی ش���ەهیدان و خەباتی سیاسی و‬ ‫پێشمەرگاتی و مەترس���ی بەعارەبکردنەوە‬ ‫لەئارادایە بە رەنگێکی دیکە‪.‬‬

‫لەمەخموور رۆژی جیهانی مندااڵن پیرۆز كرا‬ ‫ئا‪ /‬میناز پیرانی‬ ‫رۆژی ‪ 6/1‬بەرۆژی جیهانی مندااڵن ناسراوەو‬ ‫سااڵنە لەو رۆژەدا لەگشت جیهان‪،‬ئەمرۆژە‬ ‫بەرز رادەگیرێت و س���ەدان یادو ئاهەنگ و‬ ‫كەرنەڤاڵی بۆ س���از دەكرێت‪ ،‬لەم رۆژەدا‬ ‫س���ەنتەری هاوڕێی من���داڵ لەمەخموور بێ‬ ‫دەن���گ نەب���وو‪ ،‬بەئاهەنگێك���ی جوان ئەو‬ ‫رۆژەی لەمندااڵنی مەخموور پیرۆز كرد‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە (فەرمان محەمەد) بەڕێوەبەری‬ ‫س���ەنتەری هاوڕێ���ی من���داڵ لەمەخموور‬ ‫رایگەیان���د "ئەگەرچی ئێس���تا بەقەیرانی‬ ‫دارای���ی تێپ���ەڕ دەبین‪ ،‬ب���ەاڵم ناكرێ لەم‬ ‫رۆژەدا بێدەن���گ بین و بەپێویس���تم زانی‬ ‫هەرچۆنێ���ك بێت ئاهەنگێ���ك بۆ مندااڵنی‬ ‫مەخم���وور س���از بكەم و ئ���ەو رۆژە بەرز‬

‫رابگ���رم‪ ،‬كە زیاتر لە‪ 250‬منداڵ لەو رۆژەدا‬ ‫لەس���ەنتەرەكەمان ب���وون و ئاهەنگێك���ی‬ ‫خنجیالن���ە بۆ ئەو مندااڵنە س���از بكەین و‬ ‫س���اتێك لەو ترس و دڵەراوكێیە دووریان‬ ‫بخەینەوە"‪.‬‬

‫ه���ەر ب���ەم بۆنەی���ەوە رۆژنامەن���ووس و‬ ‫فۆتۆگراف���ەر (كارزان���ی مامەندپی���ران)‬ ‫پێش���انگایەكی فۆتۆگرافی كردەوە كەتێیدا‬ ‫چیڕۆكی مندااڵنی لەكەمپەكانی كوردستان‬ ‫دەگێڕایەوە‪.‬‬

‫شوانی بڕوانامەی رێكخراوی میدیای سەربەخۆی وەردەگرێت‬ ‫دەنگی مەخموور ‪ -‬هەولێر‬

‫رۆژنامەن���ووس (موحس���ین ش���وانی)‬ ‫ئەندامی دەستەی نووسەرانی رۆژنامەی‬ ‫دەنگی مەخموور بەشداریكرد لەخولێكی‬ ‫رێكخ���راوی (میدیای س���ەربەخۆ) كە‬ ‫بۆم���اوەی پێنج رۆژ بەرێوەچوو تایبەت‬ ‫بوو بەرۆژنامەنووسانی جەنگ‪.‬‬ ‫دوای بەش���داریكردنی لە وۆركشۆبی ‪5‬‬ ‫رۆژەی رێكخ���راوی میدیای س���ەربەخۆ‬ ‫(‪ )IMCK‬وەك رۆژنامەنوس���ێكی‬ ‫ب���واری جەنگ كە ل���ەرۆژی ‪30‬ی ئایار‬ ‫تاوەك���و ‪3‬ی حوزەی���ران لەهەولێ���ر‬ ‫ئەنجامدرا‪ ،‬رۆژنامەنووس (موحس���ین‬ ‫ش���وانی) بڕوانامەی رێكخراوی میدیای‬ ‫س���ەربەخۆی وەرگ���رت‪ ،‬ك���ە لەالیەن‬

‫راهێنەر (رۆم���ان زاگرۆس)بەرێوەچوو‬ ‫كە زیاتر لە ‪10‬سال ئەزموونی لەدەزگای‬ ‫راگەیاندن���ی (‪)BBC‬دا هەی���ەو وەك‬ ‫هەواڵس���ازو‪-‬هەواڵ و فیجەر‪-‬راهێنەری‬ ‫رۆژنامەوان���ی و ش���یكەرەوەی هەواڵ‬ ‫و سیاس���ەت ئێس���تا وەك راوێژكاری‬

‫رۆژنامەوانی لەلەندەن كاردەكات‪.‬‬ ‫جێگەی باسە رۆژنامەنووس (موحسین‬ ‫ش���وانی) ئەندامی دەستەی نووسەرانی‬ ‫رۆژنام���ەی (دەنگ���ی مەخم���وور)‬ ‫و بەرێوەب���ەری نووس���ینگەی كەناڵی‬ ‫(سپێدە)یە لەمەخموور‪.‬‬

‫كاتێ رەخنە دەگرین و گلەیی دەكەین‬ ‫و ڕاستییەكان ئاشكرا دەكەین و داوای‬ ‫مافە رەواكانم����ان دەكەین‪ ،‬كاتێكیش‬ ‫بێدەنگ نابین نەوەك هەر گوێمان لێ‬ ‫ناگرن! بەڵك����و لەبری وەاڵمدانەوەمان‬ ‫كۆمەلێ����ك بوخت����ان و بیان����ووی‬ ‫پروپووچمان دەدەنە پ����اڵ‪ ،‬تەنیا بۆ‬ ‫ئەوەی كەموكوریەكانیان پەردەپۆش‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫ئەمڕۆك����ە وایلێهاتووە بەرپرس����ەكان‬ ‫هەرچ����ی لەتوانایان بێ����ت لەبەرامبەر‬ ‫داوا رەواكانمان لەب����ری گفتوگۆكردن‬ ‫و گوێراگرت����ن‪ ،‬زۆر بەتوندی وەاڵمان‬ ‫دەدنەوەو پێمان دەڵێن مەبەس����تێكی‬ ‫سیاس����ی لەپاڵ ئێوەدایە‪ .‬بەداخەوە‬ ‫هەرچ����ی ناحەقیە بەرامب����ەر بەم خە‬ ‫ڵك����ە س����تەمدیدەیە دەكرێت و دەڵێن‬ ‫ئێوە تێكدەرن!‪.‬‬ ‫بۆی����ە دەمەوێ����ت زۆر بەروون����ی بڵێم‬ ‫و پرس����یار لەخوێن����ەری بەڕێز بكەم‬ ‫ئای����ا ك����ەس هەیە دەس����تەخۆی ماڵ‬ ‫لەخۆی تێكبدات؟! ئێ����وەو ویژدانتان‬ ‫كەس����ی ژیر ماڵی خۆی و ش����ارەكەی‬ ‫خ����ۆی تێك����دەدات؟!‪ .‬ب����ەاڵم ئەوەی‬ ‫جێگەی داخ و سەرس����وڕمانە كەسێك‬ ‫لەدەرەوەی ش����ارەكەت دێت و خۆی‬ ‫دەسەپێنێت بەس����ەرت!‪ ،‬ئەو دەبێت‬ ‫بەخ����اوەن ماڵ و تۆش دەبیتە میوان‪،‬‬ ‫گوای����ە هاتووە خزمەت بەش����ارەكەت‬ ‫بكات‪ ،‬بۆیە ئەگەر هاتوو وێرانیش����ی‬ ‫كرد تۆ ب����ۆت نیە ڕەخنە بگریت‪ ،‬خۆ‬ ‫ئەگەر قسەش بكەی بە تێكدەر ناوت‬ ‫دەبەن!‪.‬‬ ‫بۆیە لێ����رەدا دەمەوێ باس لەچەندین‬ ‫پرۆژەی س����ەقەتی مەخم����وور بكەم‪،‬‬ ‫ئینجا ئێوە بریار بدەن ئێمە تێكدەرین‬ ‫یان ئەوان����ەی بەج����ددی كار بۆ ئەو‬ ‫ناوچەیە ناك����ەن و خۆیان بەبەرپرس‬ ‫دەزانن و خۆشیان سەپاندووە بەسەر‬ ‫خەڵكی مەزلوومی ئەو شارە‪.‬‬ ‫توخ����وا ئێ����وەو ویژدانت����ان ڕای‬ ‫خۆتان ب����دەن‪ ،‬ب����ا لەش����ووقەكانی‬ ‫مەخموورەوە دەس����تپێبكەین ئەوەی‬ ‫بۆت����ە بەس����ەرهاتەكەی (ال����ف لیلە‬ ‫ولیل����ە) م����اوەی چەند س����اڵە (‪)60‬‬ ‫ش����ووقە لەس����ەر ئەرك����ی وەزارەتی‬ ‫ئاوەدانكردن����ەوە نیش����تەجێكردن‬ ‫دروستكراوەو وادەی دەستبەكاربوونی‬ ‫لەبەرواری (‪)2012/9/9‬بووە‪ ،‬دەبوایە‬ ‫ل����ەرۆژی (‪ )2013/9/9‬تەواوبێ����ت‪،‬‬ ‫كەچی تاوەكو ئێستاش تەواو نەبووە‪،‬‬ ‫بەرای ئێوە ئەوە خزمەتكردنە؟!‪.‬‬ ‫پرۆژەیەكی تری سەقەت لەمەخموور‪،‬‬ ‫نەخۆشخانەی جۆری ‪ A‬لەسەر (‪)60‬‬ ‫مەتریەك����ە‪ ،‬وادەی دەس����تپێكردنی‬ ‫لەرۆژی (‪)2012/3/24‬بووە‪ ،‬دەبوایە‬ ‫ل����ەرۆژی (‪ )2013/3/24‬تەواوبێت!‪،‬‬ ‫كەچی دووساڵی بەس����ەردا تێپەریوە‬ ‫تاوەكوئێس����تاش نەكراوەت����ەوە!‪،‬‬ ‫بۆچی و لەبەرچی؟ كێ بەرپرس����یارە‬ ‫لەنەكردنەوەی ئەم نەخۆش����خانەیە؟‬ ‫ئایا خزمەتكردن ئەوهایە؟!‪.‬‬ ‫هەروەها نەخۆش����حانەیەكی تر لەسەر‬ ‫ئەركی خێرخوازێكی سلێمانی بەناوی‬ ‫(حاج����ی فاروق) دروس����تی كردووە‪،‬‬ ‫ئەوە چەند ساڵە تەواوبووە‪ ،‬خەریكە‬ ‫ببێت����ە خانووەكەی من����دااڵن‪ ،‬بۆچی‬ ‫دكتۆرو پەرس����تاری ب����ۆ ناهێنن‪ ،‬ئایا‬ ‫ئەوەیە خزمەتكردن؟!‪.‬‬ ‫پڕۆژەیەك����ی ت����ری س����ەقەت هەیە‪،‬‬ ‫ئەویشیان بەناو گەراجێك كەوا (‪)59‬‬ ‫ملیۆنی بۆ س����ەرفكرایە كەچی بوونی‬ ‫نیە‪ ،‬دەڵێ����ن لەگ����ەڵ تەقینەوەكەی‬ ‫(‪ )2007|5|13‬فریوە‪ ،‬بەراستی سەیرە‬ ‫ئاخر چۆن گەراج دەفڕێت؟!‪.‬‬ ‫هەروەها هۆلێكی داخراو كە لەوجوودا‬ ‫بوونی نەبو كەچی پارەشی بۆ سەرف‬ ‫كراب����وو‪ ،‬ب����ەاڵم دوای بەدواداچوون و‬ ‫بێدەنگ نەبوون����ی ڕاگەیانكاران ئینجا‬ ‫دەستیانكرد بەدروستكردنی و تائێستا‬ ‫ئەویش تەواو نەبووە!‪.‬‬ ‫با زیاتر س����ەرتان نەهێشێنم پێموایە‬ ‫بۆ ئاشكراكردنی ڕاستییەكان ئەوەندە‬ ‫بەس����ە ئەگەرنا زۆر پرۆژەو گەندەڵی‬ ‫ترمان الیە‪.‬‬

‫ژمارە(‪)78‬‬

‫‪2015/6/15‬‬

‫‪25‬ی جۆزه‌ردان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪15 June 2015‬‬

‫پێشمەرگەیەكی ئەمریكی لە مەخموور‪:‬‬

‫)‪No. (78‬‬

‫‪3‬‬

‫تا پێشمەرگە هەبێت داعش هیچ مەترسی لەسەر جیهان نابێت‬

‫دیمانە‪ /‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫فۆتۆ‪ /‬كامیل ئیبراهیم‬

‫هاتنی داعش بۆ س���نوورەكانی كوردستان‬ ‫تەنها دۆستی بۆ كورد زیاتر نەكرد‪ ،‬بەڵكو‬ ‫بووە هۆی ئ���ەوەی خەڵكانێك���ی بیانیش‬ ‫لەواڵتان���ی ئەوروپ���ا و ئەمری���كاوە بێن���ە‬ ‫كوردستان و ببنە پێشمەرگەی خۆبەخش‪.‬‬ ‫كری���س‪ ،‬لەویالیەت���ی كالیفۆڕنی���ا هاتۆتە‬ ‫كوردستان و ئێس���تا لەمیحوەری مەخموور‬ ‫هاوش���انی هێزەكانی پێش���مەرگە بەرگری‬ ‫لەكوردستان دەكات‪.‬‬ ‫ئەو پێش���مەرگە خۆبەخش���ە (كریس) ئاوا‬ ‫خ���ۆی بە (دەنگ���ی مەخموور) ناس���اند و‬ ‫گوتی من (كری���س مان) خەڵكی ویالیەتی‬ ‫كالیفۆڕنی���ای ئەمریكام‪ ،‬لەس���اڵی ‪1989‬‬ ‫لەش���اری فیالدلفیا لەدایكبوویمە‪ ،‬لەساڵی‬ ‫‪ 2013‬قۆناغی ئامادەییم تەواوكرد و چوومە‬ ‫كۆلێ���ژی ئابووری و دوو قۆناغم لەو كۆلێژە‬ ‫خوێندووە و هێشتا دوو قۆناغی دیكەم ماوە‪.‬‬ ‫دەشڵێ پێشتر لەدوو هۆتێل لەئەمریكا كارم‬ ‫ك���ردووە و خوێندوومە و ئێس���تاش لەدژی‬ ‫چەكدارانی داعش لێرەم‪.‬‬ ‫ئەو گەنج���ەی ویالیەت���ی كالیفۆرنیا دەڵێ‬ ‫"بۆی���ە هاتمە كوردس���تان و چوومە ریزی‬ ‫پێش���مەرگە‪ ،‬چونكە دەمبینی كەس���انێكی‬

‫خراپ (داعش) دەیانەوێت ئەو خاكە داگیر‬ ‫بك���ەن و ناوچەكە بخەنە ژێر ركێفی خۆیان‬ ‫و خەڵكەكە بچەوس���ێننەوە و خەڵكانێكی‬ ‫بێت���اوان بك���وژن‪ ،‬لەبەر ئ���ەوە لێرە دەبم‬ ‫تاوەك���و ژیانی ئەو خەڵكە بپارێزم"‪ ،‬گریس‬ ‫ئەوەش���ی گوت كە ئەو خەڵك���ە خراپەی‬ ‫هات���وون و ناویان لەخۆیان ن���اوە داعش‪،‬‬

‫جیاوازی لەنێ���وان ئافرەت و منداڵ و گەنج‬ ‫و بەس���ااڵچوو ناك���ەن و دەیانكوژن‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەو پرسیارەم لەخۆم كرد‪ ،‬كاتێك دەتوانم‬ ‫كارێ���ك بكەم ب���ۆ نەیكەم و ئ���ەو خەڵكە‬ ‫لەدەست داعش نەپارێزم‪.‬‬ ‫كری���س س���ەبارەت بەرۆڵ���ی پێش���مەرگە‬ ‫لەش���ەڕی داعش دەڵێ‪ ،‬من ل���ەو بڕوایەم‬

‫كریس مان‬

‫كە ئایندەی هەموو عێراق لەس���ەر دەستی‬ ‫پێشمەرگە پارێزراو دەبێت‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫زۆر گرنگی بەپێش���مەرگە بدرێت‪ ،‬دەشڵێت‬ ‫"زۆریش دڵخۆش���م لەریزەكانی پێشمەرگە‬ ‫لەدژی داعش دەجەنگم"‪.‬‬ ‫ئەو خۆبەخش���ە ئەمەریكیی���ە بەردەوامی‬ ‫دایە قس���ەكانی گوتیش���ی كاتێك ویس���تم‬

‫بەسەدان ئۆتۆمبێڵ چاوەڕوانی وەرگرتنی دانەوێلەن لەسایلۆی مەخموور‬

‫"ئەمساڵ نۆ بارهەڵگر گیراوە‪ ،‬كە گەنمی ساڵی پاریان باركردبوو"‬

‫بێمە كوردستان‪ ،‬لەواڵتی توركیا بەربەستم‬ ‫بۆ دروس���تبوو‪ ،‬لەبالوێزخانەی ئەمریكاش‬ ‫پرس���یاری ئەوەیان لێكردم بۆچی دەچمە‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬ب���ەاڵم م���ن خۆڕاگ���ر بووم‪،‬‬ ‫چونك���ە دەمزانی بۆچی مەبەس���تێك دێمە‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬بەاڵم حكومەت���ی توركی زۆر‬ ‫بەخراپی مامەڵەیان لەگەڵ دەكردم‪.‬‬ ‫كری���س بۆ (دەنگی مەخم���وور) دەردە دڵ‬ ‫دەكات و دەش���ڵێ "زۆر بیری خانەوادەكەم‬ ‫دەكەم و حەز دەكەم لەماڵێك لەگەڵ ئەوان‬ ‫بژیم‪ ،‬بەاڵم ئەمە ئ���ەوە ناگەیەنێت هەموو‬ ‫كاتێ���ك لەگەڵ ئ���ەوان بم‪ ،‬لەكوردس���تان‬ ‫خەڵكانێ���ك ه���ەن م���ن وەك ئەندامێكی‬ ‫خێزانەكەم دایاندەنێم"‪ ،‬دوای چەند س���اتێ‬ ‫لەبێدەنگ���ی گوتیش���ی "من ئێس���تا لەنێو‬ ‫خانەوادەی خۆمدام‪ ،‬ئەگەر هەستبكەم ئەو‬ ‫خەڵكەش ئاوا هەڵس���وكەوت بكەن لەگەڵم‪،‬‬ ‫كەواتە پێویست ناكات دڵتەنگ بم و حاڵیشم‬ ‫لێرە زۆر باش���ە و حەز دەكەم لەخۆشی و‬ ‫ناخۆشیدا لەگەڵ پێشمەرگە بم"‪.‬‬ ‫لەبارەی جی���اوازی كوردس���تان و عێراق‪،‬‬ ‫ئەو گەنجە خۆبەخش���ە دەڵێ من ئێس���تا‬ ‫لەكوردس���تانم‪ ،‬دەبینم كوردستان واڵتێكی‬ ‫زۆر جوانە‪ ،‬پێویستە لەم كاتەدا كوردستان‬ ‫واڵتێكی س���ەربەخۆو ئ���ازاد رابگەیەنێت‪.‬‬ ‫دەش���ڵێ‪ ،‬دەزانم عێراق لەگەڵ كوردستان‬

‫وەك رۆژنامەنووسێك ناخم ئاسودەیە‬ ‫لە ئاست مەخموورییەكان‬

‫سامان قەرەچووغی‬

‫*‬

‫بەڕێوەبەری سایلۆی مەخموور‪ :‬ئەمساڵ وەرگرتنی‬ ‫دانەوێڵە نەدراوەتە بەڵێندەرو قایشەكانمان زۆر خراپن‬ ‫دیمانە‪ /‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫س���ایلۆی مەخم���وور بەگەورەترین س���ایلۆ‬ ‫لەكوردس���تان دادەنرێت و س���ااڵنە هەزاران‬ ‫تۆن دانەوێڵەی جوتیاران وەردەگرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمساڵ رووبەڕووی كەمی كارمەندو نەبوونی‬ ‫بەڵێندەرو كەمی ئامێرو پێداویس���تییەكان‬ ‫بووەت���ەوە‪ ،‬ل���ەم دیمانەیەدا (ئیس���ماعیل‬ ‫محەم���ەد) بەڕێوەب���ەری نوێ���ی س���ایلۆی‬ ‫مەخموور ئاماژە بەكەموكوڕی و ئاریشەكانی‬ ‫سایلۆكە دەكات‪.‬‬ ‫* بەڕێوەبەری پێش���وو ئاماژەی بەوەدا بوو‬ ‫كە بەش���ێك لەئامێرەكان لەالیەن داعشەوە‬ ‫تێك شكێنراون‪ ،‬ئەو ئامێرانە چین؟‬ ‫ نازانم ئەو ئامێران���ە چی بووینە‪ ،‬چونكە‬‫بەر لەهاتنی من بووە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی ئەوەی‬ ‫پێش���تر لەچاودێری بازرگانی بووم‪ ،‬لەكاتی‬ ‫هاتنی داعش زۆربەی كۆمپیوتەرو پرێنتەرو‬ ‫میزان و س���پلیت و چەن���د ئامێرێكی دیكە‬ ‫تێك ش���كێنرابوون‪ ،‬كۆگایەكی سایلۆكە كە‬ ‫قایش و كەلوپەلی تێدابوو س���ووتاو گشت‬ ‫قایشەكان لەناوچوون‪.‬‬ ‫* بۆچی هەوڵ نەدراوە ئەو ئامێرانە چاك‬ ‫بكرێنەوە؟‬ ‫ خۆی پرێنتەرو كۆمپیوتەر بردراوە‪ ،‬سایلۆ‬‫ئامێری دیكەی تێدا نییە‪ ،‬ئەو پێداویستییانەی‬ ‫تێك شكێنراون بردراون‪ ،‬ئەگینا دەستكاری‬ ‫كارگەو دانەوێڵەی سایلۆ نەكراوە‪.‬‬

‫دەڵێ���ن بەهۆی ئ���ەو ئامێرانەوەیە ناتوانن‬ ‫رۆژانە زیاتر لە ‪ 80‬بارهەڵگر بەڕێ بكەن؟‬ ‫ سااڵنی رابردوو لەمانگی سێ سایلۆكەمان‬‫چاككردن���ەوەی بۆ دەردەچوو‪ ،‬قایش و گێڕ‬ ‫بۆكس و ئیڤێتەری ن���وێ دەكرایەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمس���اڵ هیچی بۆ نەكراوە‪ ،‬من هاتوومەتە‬ ‫س���ەر كارگەی���ەك مەترێك قایش���ی نییە‪،‬‬ ‫ئەگەر قایش���ێك پس���ا دەب���ێ چیبكەین‪،‬‬ ‫ئەگەر تووش���ی حاڵەتێكی وابین‪ ،‬لەوانەیە‬ ‫رۆژێك لەكار بووەستین‪ ،‬ئەو رۆژە قایشێك‬ ‫پس���اوە‪ ،‬كۆنە قایش���م هێن���اوەو دامناوە‪،‬‬ ‫تەنه���ا بۆ ئەوەی كارەكانمان نەوەس���تێت‪،‬‬ ‫زۆر پێویس���تمان بەقای���ش هەی���ە‪ ،‬جگ���ە‬ ‫لەمەش پێشتر لەوەرزی وەرگرتنی دانەوێڵە‬ ‫بەڵێندەر دەهات‪ ،‬گشت كارەكان لەكرێكارو‬ ‫ش���ۆفڵ و عەفارەی خۆی دەهێناو بەڵێندەر‬ ‫كارەكانی بەتاڵكردنی دەكرد‪ ،‬تا ئەوساتەی‬ ‫ئەم دیمانەیەم لەگەڵ دەكەیت‪ ،‬بەڵێندەرێك‬ ‫بوونی نییە ئەو كارانە بكات‪ ،‬ناچار كارەكان‬ ‫خۆم���ان رایدەپەڕێنین و رۆژانە نزیكەی ‪80‬‬ ‫بارهەڵگر بەڕێ دەكەین و نزیكە ‪ 1800‬تۆن‬ ‫دانەوێڵە وەردەگرین و تائێس���تاش نزیكەی‬ ‫‪ 27‬ه���ەزار تۆن دانەوێڵەم���ان وەرگرتووە‪،‬‬ ‫ئەگەر بەڵێندەرێك بێت رۆژانە دەتوانین ‪50‬‬ ‫بارهەڵگری دیكە بەڕێ بكەین‪.‬‬ ‫* شوفێران گلەیی ئەوە دەكەن زۆر لەسەرە‬ ‫دەمێننەوە‪ ،‬جاری واهەیە دەگاتە ‪ 11‬رۆژ تا‬ ‫بارەكەی بەتاڵ دەكات‪ ،‬بۆ؟‬

‫ ئێمە گەنم تەنه���ا لەبانزاتی وەردەگرین‪،‬‬‫واتا تەنها لەناو كارگە گەنم بەتاڵ دەكەین‪،‬‬ ‫نەك لەناو ل���ەودەكان‪ ،‬چونكە بەڵێندەرمان‬ ‫نیی���ە لە لەودەكان گەنم بەتاڵ بكات‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەوەی لەودەكان دەبێت بەشوفڵ پڕ بكرێت‪.‬‬ ‫* دەڵێ���ن ش���ەوانە بارهەڵگ���ر بەپ���ارە‬ ‫دەهێنرێتە ژوورەوە‪ ،‬ئەمە تاچەند راستە؟‬ ‫ تەح���ەددا دەكەم كەس���ێك بێ���ت بڵێت‬‫بەپ���ارە بارهەڵگ���رم بردووەت���ە ژوورەوە‪،‬‬ ‫هێنانە ژوورەوەی بارهەڵگر كارێكی ئاس���ان‬ ‫نییە‪ ،‬چونكە چاودێری بازرگانی و بەرپرسی‬ ‫پرس���گە رۆژان���ە بارهەڵگ���رەكان ناونووس‬ ‫دەكەن‪ ،‬بەپێی ئەو لیس���تە بارهەڵگرەكان‬ ‫دێن���ە ژوورەوە‪ ،‬بەش���ێوەیەكی زۆر رێ���ك‬ ‫سەرەكە دەچێتە پێش‪ ،‬كە لەكەم شوێن بەم‬ ‫رێك و پێكییە كارەكان دەڕوات‪ ،‬س���ەرەڕای‬ ‫ئ���ەوەی كارمەندێكی كەمم���ان هەیە لەچاو‬ ‫ئەو پڕۆسەی وەرگرتنە‪ ،‬داوا دەكەم ئەوەی‬ ‫بەڵگەی لەس���ەر ئەوە هەیە با بیداتە گشت‬ ‫راگەیاندنەكان‪ ،‬خەڵكانێك هەن لەخۆیانەوە‬ ‫قسە دەكەن‪ ،‬بەهۆی ئەوەی كارەكانمان زۆر‬ ‫بەرێكی بێ كێشە دەڕواتە پێشەوە‪.‬‬ ‫* باس���ت لەكەم���ی كارمەن���د ك���رد‪ ،‬ئەی‬ ‫كارمەندە عەرەبەكان ئایا دەوام دەكەن؟‬ ‫ بەڵێ كێش���ەی كەمی كارمەندمان هەیە‪،‬‬‫پێشتریش ‪ 19‬فەرمانبەری عەرەبمان هەبوو‪،‬‬ ‫كە ش���ارەزا بوون‪ ،‬چوار لەوانە بەش���ێوەی‬ ‫كات���ی لەهەولێ���ر دەوام دەك���ەن‪ ،‬ئەوانی‬ ‫دیكەش لەناوچەكانی خۆیانن‪ ،‬بەاڵم ئاگادار‬ ‫نیم ئایا فەس���ڵ كراون‪ ،‬یاخود مۆڵەتی بێ‬ ‫مووچەیان بۆ كردووە‪.‬‬ ‫* ئەی سەبارەت بەچەكی پارەی جوتیاران؟‬ ‫ چەك���ی پ���ارەی جوتی���اران ت���ا ‪6/29‬‬‫هاتۆتەوە‪ ،‬هەندێ���ك لە ‪6/30‬ی لەگەڵدایە‪،‬‬ ‫بەاڵم تەواو نییە‪ ،‬كێش���ەكەش لەحكومەتی‬ ‫بەغدای���ە‪ ،‬ت���ا حكومەتی بەغ���داد پارەكە‬ ‫تەمویل نەكات ناتوانی���ت چەكەكان خەرج‬ ‫بكەیت‪.‬‬ ‫* وەك دەزانی���ن برێك���ی زۆر لەج���ۆ‬ ‫لەس���ایلۆكەتان ماوەو تێكچووە‪ ،‬ئێوە چۆن‬ ‫مامەڵە لەگەڵ ئەمەدا دەكەن؟‬ ‫ بەڵێ بڕێ���ك جۆ لەس���ایلۆكەمان هەیە‪،‬‬‫ب���ەاڵم نازان���م چەند لەودەیە كە لەس���اڵی‬ ‫‪ 2013‬لەجوتی���اران وەرگی���راوە‪ ،‬چەندی���ن‬ ‫جار نووسراویش���ی پێكراوە كە بفرۆشرێت‬

‫یاخود بدرێتە جوتیاران‪ ،‬بەاڵم هێش���تا هەر‬ ‫لەش���وێنی خۆیەتی و جێگای لێ گرتووین‪،‬‬ ‫گەر ئەو جۆیە نەبوایە دەمانتوانی ‪ 26‬تۆن‬ ‫دانەوێڵەی دیكە وەربگرین‪ ،‬چونكە جۆیەكە‬ ‫‪ 26‬هەزار تۆنە‪.‬‬ ‫* ئ���ەی ئۆتۆمبێلە بارهەڵگرە راگیراوەكان‬ ‫چیان لێهاتەوە؟‬ ‫ بەبڕی���اری (قوب���اد تاڵەبان���ی) جێگری‬‫س���ەرۆكی ئەنجوومەن���ی وەزی���ران ه���ەر‬ ‫بارهەڵگرێك گەنمی س���اڵی پ���ار بار بكات‬ ‫دەستی بەس���ەردا دەگیرێت و شوفێرانیش‬ ‫ئاگادار كراونەتەوە‪ ،‬ئەمس���اڵ الی ئێمە نۆ‬ ‫بارهەڵگر گیراوە‪ ،‬كە گەنمی س���اڵی پاریان‬ ‫باركردبوو‪ ،‬ئەو بارهەڵگرانە دراونەتە دادگاو‬ ‫دادگاش داوای روونكردن���ەوەی زیات���ری‬ ‫ك���ردووە‪ ،‬تاقیگەش ئەوە دی���ار دەكات كە‬ ‫گەنمەكە هی س���اڵی راب���ردووە یاخود هی‬ ‫ئەمس���اڵە‪ ،‬هەر گەنمێك ئەسپێ تێدا بێت‬ ‫یاخ���ود مەنكورە بێت‪ ،‬بەگەنمی پار هەژمار‬ ‫دەكرێ���ت و ئەس���پێش زوو لەگەنم نادات‪،‬‬ ‫دەڵێن زۆر لەسەرە دەمێنێتەوە بۆیە ئەسپێ‬ ‫لێی دەدات‪ ،‬بەاڵم سەدان بارهەڵگری دیكە‬ ‫لەس���ەرەیەو بەنمرە یەكی���ش دەردەچێت‪،‬‬ ‫ئەگەر وابێت دەبێ���ت هەموو بارهەڵگرەكان‬ ‫رەت بكرێن���ەوە‪ ،‬ب���ۆ ئەس���پێ تەنها لەنۆ‬ ‫بارهەڵگری داوە‪.‬‬ ‫* دەوترێت زۆربەی بەرێوبەرەكانی سایلۆی‬ ‫مەخموور لەس���ەر گەندەڵی دەركراون‪ ،‬رای‬ ‫بەرێزت���ان لەوبارەیەوە چیی���ەو دەتانەوێ‬ ‫چۆن كار بكەن؟‬ ‫ من بەڵێنم داوە تا لێرە بم خیانەت نەكەم‪،‬‬‫هەر واش پەروەردە كراوم و ناتوانم خیانەت‬ ‫بكەم‪ ،‬راب���ردووم دیارەو خەڵكی مەخموورم‬ ‫و دەمەوێ���ت خزمەت���ی ش���ارەكەم بكەم‪،‬‬ ‫لەرۆژهەاڵت تا رۆژئ���اوا لەدەوامم‪ ،‬رۆژی وا‬ ‫هەبووە كاتژمێر ‪9‬ی شەو چوومەتەوە‪.‬‬ ‫پڕۆفایل‪:‬‬ ‫ ناوی تەواو‪ :‬ئیسماعیل محەمەد ئیسماعیل‪.‬‬‫ دەرچووی كۆلێژی یاسایە‪.‬‬‫ ل���ە رۆژی ‪ 2015/5/11‬وەك بەڕێوەبەری‬‫سایلۆی مەخموور دەستبەكار بووە‪.‬‬ ‫ پێش���تر لەفەرمانگەی چاودێری بازرگانی‬‫مەخموور فەرمانبەر بووە‪.‬‬

‫زۆر جیاوازی هەیە‪ ،‬ئەگەر قس���ە لەس���ەر‬ ‫ئەو پرس���ە بكەی���ن‪ ،‬كوردس���تان خاوەن‬ ‫رابردوویەك���ی دیار و مێ���ژووی خۆی هەیە‬ ‫و زۆر خەبات���ی بۆ ئەمڕۆ ك���ردووە و كورد‬ ‫ئێس���تا پێویس���تی بەس���ەربەخۆیی هەیە‪،‬‬ ‫هەرچەندە ناتوانم بڵێم كوردستان بەشێك‬ ‫نیی���ە لەعێراق‪ ،‬بەاڵم وەك وتم پێویس���تی‬ ‫بەسەربەخۆیی هەیە‪.‬‬ ‫هاوكات كریس بەڵێنی ئەوەشی دا كە تازە‬ ‫كوردستان جێناهێڵێ و گوتی من تا ئەوكاتە‬ ‫لێرە دەبم كە كوردس���تان ئ���ازاد دەبێت و‬ ‫مەترسی داعشی لەسەر نامێنێت و كێشەكان‬ ‫چارەسەر دەبن‪ ،‬دواتر بڕیاری ئەوە دەدەم‬ ‫كە بگەڕێمەوە یان زیاتر بمێنمەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەمڕۆ كوردستان پێویستی بەمن هەیە‪ ،‬بۆ‬ ‫پارێزگاریكردن بۆیە بەرگری لێدەكەم وەكو‬ ‫پێشمەرگەیەك‪.‬‬ ‫وەك تێگەیش���تنی خۆیش���ی بۆ رێكخراوی‬ ‫داعش‪ ،‬كری���س گوتی داعش كەس���انێكی‬ ‫نەفسنزم و خراپ و داگیركەرن‪ ،‬ئەوەندەی‬ ‫من بزانم ئەوان دەیانویست ئەو خاكە داگیر‬ ‫بكەن‪" ،‬هەموو جیهان ئ���اگادار دەكەمەوە‬ ‫تا ك���ورد پێش���مەرگەی هەبێ���ت‪ ،‬داعش‬ ‫هیچ مەترس���ییەكی لەس���ەر جیهان نابێت‪،‬‬ ‫ب���ا جیهانیش ب���ەم گەورەیی���ەی كورد و‬ ‫پێشمەرگە بزانن"‪.‬‬

‫لەك����ۆی بەچاپگەیان����دی (‪)78‬‬ ‫ژم����ارەی ئ����ەم رۆژنامەیە (‪)60‬‬ ‫وت����ارم باڵو كردۆت����ەوەو (‪)55‬ی‬ ‫تایبەت بووە بە س����نوری یەكەی‬ ‫كارگێ����ری مەخم����وور ل����ەرووی‬ ‫( نەبون����ی خزمەتگوزاری����ەكان‪،‬‬ ‫كۆمەاڵیەت����ی‪ ،‬رۆش����نبیری و‬ ‫هون����ەری‪ ،‬مێژوویی‪ ،‬سیاس����ی‪،‬‬ ‫ئابوری‪ ،‬هتد‪ )...‬بەاڵم بەداخەوە‬ ‫تائێس����تا لەس����ەر ئاستی یەكەی‬ ‫كارگێری س����نورەكە ئەو هەوڵ و‬ ‫ماندووبونەی من وهاوپیش����ەكانم‬ ‫نەبۆت����ە ه����ۆی ئ����ەوەی ژیانی‬ ‫هاواڵتیان باشتر ببێت!‪.‬‬ ‫چونكە كاربەدەس����تانی حكومی‬ ‫س����نورەكەو هەولێرو مووسڵیش‬ ‫هەرچ����ی مەبەس����تیان بێت هەر‬ ‫ئ����ەوە ئەنج����ام دەدەن و ئەوەی‬ ‫مەبەستیش����یان نەبێت بیانویان‬ ‫زۆرە!‪ ،‬بەدەیان پێش����نیاریان بۆ‬ ‫ب����ەرز دەكەیتەوە كاری لەس����ەر‬ ‫ناك����ەن‪ .‬باس����ی دەیان كێش����ە‬ ‫دەكەی����ت بەدواداچونی بۆ ناكەن‬ ‫و چارەسەری ناكەن‪ .‬كورد وتەنی‬ ‫حكومەت لە گوێی گادا نوستوە!‪.‬‬ ‫زۆرج����ار سەرنوس����ەری ئ����ەو‬ ‫رۆژنامەیە دەیوت با نوسینەكانت‬ ‫ك����ورت بێت‪ ،‬ب����ەاڵم لەبەر زۆری‬ ‫و كەڵەكەبوون����ی كێش����ەكان و‬ ‫بێدەنگی بەشی زۆری دانیشتوانی‬ ‫س����نورەكە‪ ،‬ناخ����م پ����ڕ ببوو لە‬ ‫ئاس����ت خەمەكانی����ان‪ ،‬هەس����تم‬ ‫دەكرد منێكی دانیشتوی هەولێر‬ ‫دەبێت لەش����وێنی بەشێكی زۆری‬ ‫مەخمووریی����ەكان دەنگ هەڵبڕم‪.‬‬ ‫وام بی����ر دەك����ردەوە ئەگ����ەر‬ ‫نوس����ینەكانم ب����ەم وردیە نەبێت‬ ‫مەبەستەكەم نەپێكاوە!‪.‬‬ ‫وەك لەدایكبووێكی ئەم ناوچەیە‬ ‫م����اوەی ‪ 21‬س����اڵە لەب����واری‬ ‫راگەیان����دن و رۆژنامەوان����ی‬ ‫كاردەك����ەم‪ ،‬ب����ەاڵم دەبێت دان‬ ‫بەو راس����تیە دابنێ����م ئەگەر ئەو‬ ‫رۆژنامەیە نەبوایە منیش ئەوەندە‬ ‫وتاری تایبەتم لەسەر ئەو سنورە‬ ‫نەدەنوسی‪ ،‬بۆیە لێرەوە سوپاسی‬ ‫خ����اوەن ئیمتی����ازو سەرنوس����ەر‬

‫دەكەم كە سانس����ۆرو مقەس����یان‬ ‫بەكار نەدەهێنا بۆ نوسینەكانم!‪.‬‬ ‫پاش����انیش وەك رێزلێنانێ����ك‬ ‫پێش����نیازی ئەوەی����ان ك����رد لە‬ ‫ژم����ارە (‪)44‬ی ‪2012 /6 /15‬‬ ‫ببم بەدەستەی نووسەران تا ئەو‬ ‫ژمارەی بەردەستتان ماوەی سێ‬ ‫ساڵە ئەندامی دەستەی نوسەران‬ ‫بوومە‪ ،‬ب����ەاڵم دان بەوە دادەنێم‬ ‫ل����ە راب����ردوودا نەمتوانیوە وەك‬ ‫پێویس����ت ئەركەكانی دەس����تەی‬ ‫نوس����ەران جێبەجێ بكەم‪ ،‬بۆیە‬ ‫بریاری ئەوەمداوە دەست لە كاری‬ ‫دەستەی نووس����ەران بكێشمەوە‬ ‫لەبەر سەرقال بوونم بە كاروباری‬ ‫تایبەتی����م‪ ،‬لەهەمانكات����دا خۆم‬ ‫ل����ە نوس����ینی دووبارەكردنەوەی‬ ‫كێش����ەكانی تایبەت بە مەخموور‬ ‫دەپارێزم و بۆ ماوەیەك بێدەنگی‬ ‫لەب����واری نوس����ین هەڵدەبژێرم‪.‬‬ ‫بەڵێنی ئەوە دەدەم لە داهاتوودا‬ ‫بەگوێرەی دەرفەت راو پێشنیارو‬ ‫تێبینیەكان����ی خ����ۆم بگەیێنم����ە‬ ‫سەرنووسەرو دەستەی نوسەران‪.‬‬ ‫ئەوەی جێگای دڵخۆش����یە بۆ من‬ ‫ه����ەوڵ وماندوبون����ی رابردوم بوو‬ ‫بەكتێبێك����ی (‪ )222‬الپەرەی����ی‬ ‫بەن����اوی (دەنگێ����ك ل����ە پێناو‬ ‫مەخموور) كە (‪ )62‬وتاری تایبەت‬ ‫بەو دەڤەرەی تیا باڵوكراوەتەوە‪،‬‬ ‫هی����وادارم توانیبێت����م بەو كارەم‬ ‫هەنگاوێك����م لە بواری نووس����ین‬ ‫بردبێتە پێشەوە لەو سنورە‪.‬‬ ‫لەهەمانكاتدا رێنیشاندەرێك بووبم‬ ‫بۆ هۆشیاركردنەوەی هاوواڵتیانی‬ ‫ئەو سنورە بۆ ئەوەی لە مافی رەوای‬ ‫خۆیان بێدەن���گ نەبن‪ .‬ئەگەرچی‬ ‫ماوەی (‪ )27‬ساڵە بەبێ خواستی‬ ‫خۆم ئ���ەو قەزایەم جێهێش���توە‪،‬‬ ‫بەاڵم ك���ە ناوەرۆكی وت���ارەكان‬ ‫دەخوێنیتەوە هەست بەوە ناكەیت‬ ‫كە دانیش���توی ئ���ەو قەزایە نیم‪،‬‬ ‫وت���ارەكان دەنگ و هەڵوێس���تی‬ ‫منە لە پێناو باش���تركردنی ژیانی‬ ‫هاوواڵتیان���ی ق���ەزای مەخم���وور‬ ‫ل���ەرووی گەش���ەپێدانی كەرت���ی‬ ‫خزمەتگوزاریی���ەكان‪ .‬بەڵگ���ەی‬ ‫ئەوەن كە من وەك رۆژنامەنوسێك‬ ‫راستگۆیانە پیشەكەمم پاراستووە‬ ‫ك���ە بریتیە ل���ە گەیاندنی خەمی‬ ‫مەخمووریەكان بەدەسەاڵت‪ .‬ئیتر‬ ‫دەسەاڵت تا چەند بەدەم داواكاری‬ ‫و پێویس���تی هاوواڵتیان���ی ئ���ەو‬ ‫س���نوورە هاتووە ئەوە بۆ خودی‬ ‫مەخموورییەكان بەجێدەهێڵم‪.‬‬ ‫دوا پەیڤیش����م ئەوەی����ە وەك‬ ‫رۆژنامەنوسێك ناخم ئاسودەیە لە‬ ‫ئاس����ت مەخموورییەكان‪ ،‬چونكە‬ ‫ت����ا لەتوانامدا هەب����وو داكۆكیم‬ ‫لەمافەكانیان كرد‪.‬‬

‫ژمارە(‪)78‬‬

‫‪2015/6/15‬‬

‫‪25‬ی جۆزه‌ردان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪15 June 2015‬‬

‫)‪No. (78‬‬

‫‪4‬‬

‫ژیان و خەباتی تێكۆشەری ناسراوی كەندێناوە شەهید (كەریم عارەب)‬ ‫ئا‪ :‬ده‌نگی مه‌خموور‬ ‫زۆرن ئەوانەی لەمێژووی خەبات و تێكۆشانی‬ ‫گەلی كورد لەدەش���تی قەراج و كەندێناوە‬ ‫بێوچان خەباتیان كردووە‪ ،‬هەربۆیە لێرەدا‬ ‫ئاماژە بەیەكێك لەسوارچاكەكانی كەندێناوە‬ ‫دەكەین‪ ،‬كە پێش���ەنگی ئەو كەس���انەبووە‬ ‫كە لەدیبەگە بووەت���ە پارتی و لەریزەكانی‬ ‫چەند پارتێكی سیاس���ی خەباتی كردووەو‬ ‫دواجاری���ش بەهۆی ش���ەڕی ناوخۆ گیانی‬ ‫خۆی دەكاتە قوربانی‪.‬‬ ‫ئەگەرچی هەندێ شەهید هەن لەسوچێكی‬ ‫بچووكی الپەرەكانی مێژوودا قەتیس ماون‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم هەردەم تروس���كایی گیان���ی ئەوان‬ ‫رێگاكان���ی خەباتی نەوەكان���ی داهاتوویان‬ ‫رووناك كردۆت���ەوە‪ ،‬ئەو ش���ەهیدانەبوونە‬ ‫س���ومبول و چرای رووناكی شەوەزەنگ بۆ‬ ‫نەوەكانی داهاتوو تا ئەزمونن لەكەسایەتی‬ ‫و خۆراگری و ماندووبوونی ئەوان وەربگرن‪.‬‬ ‫ژیاننامەی شەهید كەریم عارەب‬ ‫ئەس���تێرەی گەش و درەوشاوە لەئاسمانی‬ ‫كوردایەتی ش���ەهید (كەریم عارەب) ناوی‬ ‫تەواوی (كەریم خدر مەزن)ە‪ ،‬لەناو خەڵك‬ ‫بە (كەریم عارەب) ناسراوە‪ ،‬ئەو نازناوەش‬ ‫لەالیەن دایكییەوە بەس���ەردابراوە‪ ،‬چونكە‬ ‫دایكی ع���ارەب بووەو ن���اوی (وچحە ولی‬ ‫عوبێدی) بووە‪ ،‬باوك���ی كەریم عارەب واتە‬ ‫(خدر م���ەزن ئاكۆیی) مەال ب���ووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مەالیەتی نەكردووەو هەر خەریكی بازرگانی‬ ‫توتن و خورما ب���ووە بەتایبەت لەناوچەی‬ ‫حەویجەو خالس‪ ،‬هەر بەوهۆیەوە (وچحە)‬ ‫ی ناسیوەو خواس���تویەتی و چوار منداڵی‬ ‫لێ ب���ووە بەناوەكانی (محەم���ەد‪ ،‬عوبێد‪،‬‬ ‫س���ەلما)‪ ،‬كە ئێس���تا لەژیان���دا ماون جگە‬ ‫لەشەهید كەریم عارەب‪.‬‬ ‫ش���ەهیدی تێكۆش���ەرو خەباتگێر (كەریم‬ ‫ع���ارەب) لەس���اڵی ‪ 1920‬لەبنەماڵەیەك���ی‬ ‫كوردپەروەرو ئاینپەروەر لەناحیەی دیبەگەی‬ ‫سەر بەقەزای مەخموور لەپارێزگای هەولێر‬

‫لەدایكب���ووە‪ ،‬لەعەش���یرەتی (ئاكۆ)ی���ە‪،‬‬ ‫لەساڵی ‪ 1950‬ژیانی هاوس���ەری پێكهێناو‬ ‫لەگەڵ خاتوو (عائیش���ە)ی كچی وەس���تا‬ ‫یابەی لهێبان‪ ،‬هەش���ت منداڵی لەعائیش���ە‬ ‫بووە بەناوەكانی (خدر‪ ،‬سەركەوت‪ ،‬سەرباز‪،‬‬ ‫سەبیعە‪ ،‬نەسرین‪ ،‬ئاواز‪ ،‬قەدریە‪ ،‬دڵخواز)‪.‬‬ ‫لەب���ەر ه���ەژاری و كەمدەرامەتی وەك زۆر‬ ‫لەرۆلەكانی دیكەی میللەتەكەمان نەیتوانیوە‬ ‫بخوێنێ و بچێتە خوێندنگا‪ ،‬بەاڵم بەهەوڵ و‬ ‫كۆشش���ی خۆی لەبەندیخانەی دوژمن فێری‬ ‫خوێندەواری بووە‪ ،‬بۆیە گوتراوە بەندیخانە‬ ‫قوتابخانەی تێكۆشەرانە‪.‬‬ ‫لەحزبی هیواو رزگاری كاری كردووە‬ ‫كەریم عارەب پیاوێكی هێمن و لەس���ەرخۆ‬ ‫بوو‪ ،‬راس���تگۆو دڵسۆزو چاونەترس و بوێر‬ ‫بووە‪ ،‬هەروەها كەس���ێكی میوان دۆست و‬ ‫رووخ���ۆش ب���ووە‪ ،‬لەس���اڵی ‪ 1942‬لەگەڵ‬ ‫تێكۆشەری ناس���راوی كورد (ساڵح شێرە)‬ ‫ی هاورێی دەبێت���ە ئەندام لەحزبی (هیوا)‬ ‫كە حیزبێك���ی نەتەوەپەرس���تی كورد بوو‬ ‫لەو سەردەمەدا‪ ،‬دواتر هەردووكیان دەچنە‬ ‫ن���او ریزەكان���ی حزب���ی رزگاری كوردەوە‬ ‫كە نووس���ەرو سیاس���ەتمەداری كوردستان‬ ‫(مامۆس���تا س���اڵح حەیدەری) رابەرایەتی‬ ‫دەكردو بەهۆی كاریگ���ەری دوو پارێزەری‬ ‫ك���ورد بەناوەكان���ی (ئەن���وەرو عەبدوڵاڵ‬ ‫عەزی���زی پاش���ا دزەیی) كە چ���االك بوون‬ ‫لەخەباتی سیاس���ی كوردایەتی لەناوچەی‬ ‫دەش���تی هەولێر لەو س���ەردەمەدا ئەو دوو‬ ‫پارێزەرە تادوا ساتەكانی ژیانیان بەردەوام‬ ‫بوون لەخەبات و تێكۆشان لەپێناو ئازادی‬ ‫كوردو كوردستان‪.‬‬ ‫چوونە ناو پارتی‬ ‫دوای ئەوەی لەس���اڵی ‪ 1946‬كاتێك پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردس���تان بەسەرۆكایەتی مەال‬ ‫مس���تەفای بارزانی دادەمەزرێت و ش���ەهید‬ ‫كەریم عارەب و ساڵح شێرە بەهۆی ئەنوەر‬ ‫عەبدوڵاڵی عەزیزی پاشاوە دەچنە ریزەكانی‬ ‫پارتی‪ .‬لەساڵی ‪ 1948‬لەالیەن حكومەتەوە‬

‫شەهید (كەریم عارەب)‬ ‫دەستگیر دەكرێ و لەدادگا لەبەغدا حوكمی‬ ‫دوو ساڵ زیندانی بەسەردا دەسەپێندرێت و‬ ‫رەوانەی بەندیخانەی كەركوك دەكرێ‪.‬‬ ‫ش���ەهید كەری���م ع���ارەب لەبەندیخان���ە‬ ‫لەسەردەس���تی پارێزەر (عەونی یوس���ف)‬ ‫فێری خوێندەواری دەبێ‪ ،‬هەر لەبەندیخانە‬ ‫هاورێیەتی لەگەڵ (عەونی یوسف و رەشید‬ ‫عەبدولقادرو ئەحم���ەد حەمەدەمین دزەیی)‬ ‫پەیدا دەكات‪ .‬جێگەی باسە گرتنی شەهید‬

‫كەریم عارەب لەو كاتەدا بەهۆی هەلوێستی‬ ‫ئاغاكان���ی دیبەگ���ە بووە كە ش���كایەتیان‬ ‫لە (كەریم عارەب و س���اڵح ش���ێرە) كردو‬ ‫بەوهۆیەوە شەهید كەریم عارەب ماوەی دوو‬ ‫ساڵ زیندانی دەكرێت‪.‬‬ ‫چاالكییەكانی شەهید‬ ‫ش���ەهید كەری���م رۆڵی بەرچ���اوی هەبووە‬ ‫لەراپەرین���ی جوتیاران لەدەش���تی هەولێر‬ ‫لەس���اڵی ‪ 1953‬ل���ەدژی دەرەبەگایەت���ی‪،‬‬

‫بەوهۆیەوە لەساڵی ‪ 1954‬دیسان دەستگیر‬ ‫دەك���رێ و بەپێ���ی م���ادەی (‪)44/43‬ی‬ ‫لەیاسای داواكاری عەشایری ئەوسای عێراق‬ ‫زیندانی دەكرێت‪.‬‬ ‫هەروەه���ا لەهەردوو نەورۆزی ‪1954‬و ‪1959‬‬ ‫رۆڵ���ی بینی���وە لەئەنجامدانی ئ���ەم یادە‪،‬‬ ‫بەتایبەت لەنەورۆزی ‪ 1959‬ش���ەهید كەریم‬ ‫ع���ارەب رۆڵ���ی هەب���ووە لەكۆكردنەوەی‬ ‫جەم���اوەر ل���ەدەوری پارت���ی لەكاتێك���دا‬ ‫حیزبی ش���یوعی رێگربووە لەیادكردنەوەی‬ ‫ئەم ئاهەنگە لەش���ارۆچكەی مەخموور كە‬ ‫(پارێزەر ئەحمەد ش���ەریف لەك و س���ەید‬ ‫حەس���ەن و ئەبوزێدو س���اڵح شێرەو شێخ‬ ‫لەتیف بەرزنجی و سەید مەجید و حەسەن‬ ‫مس���تەفا) چ���وون بۆ ئ���ەوەی لەمەخموور‬ ‫بەناوی پارتی ئاهەنگی نەورۆز ساز بكەن‪.‬‬ ‫هەروەها لەس���اڵی ‪ 1961‬دیس���ان شەهید‬ ‫كەریم ع���ارەب لەالیەن میرییەوە بۆ ماوەی‬ ‫(‪ )9‬مانگ دەس���تگیر دەك���رێ دواتر ئازاد‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫وەكو پێویست ئاوڕیان لێنەدراوەتەوە‬ ‫لەبارەی شەهید كەریم عارەبەوە‪ ،‬مامۆستا‬ ‫(خدر) كوڕی ش���ەهید دەڵێ���ت "بەداخەوە‬ ‫ئەوانەی لەب���ارەی مێژووی ئ���ەم ناوچەیە‬ ‫دەدوێن زۆر بەكەمی ئاماژە بەرۆڵی شەهید‬ ‫كەریم عارەب دەك���ەن‪ ،‬دەتوانم بڵێم وەكو‬ ‫پێویست باسیان نەكردووە‪ ،‬باوكم هەمیشە‬ ‫خەریكی كوردایەتی و سیاسیەت بووە‪ ،‬لەو‬ ‫پێناوەشدا گیانی خۆی بەخت كرد‪ ،‬تەنانەت‬ ‫لەكاتی شەهیدبوونیش���ی لەن���او ریزەكانی‬ ‫پارتی زۆرێكیان ئاخیان بۆ ش���ەهیدبوونی‬ ‫باوكم خواس���تووە‪ ،‬ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫كەس���ایەتی ئەو"‪ .‬مامۆس���تا خدر دەشڵێ‬ ‫"تائێس���تا وەك���و پێویس���ت بنەماڵ���ەی‬ ‫شەهید كەریم عارەب بەس���ەرنەكراوەتەوە‬ ‫تەنه���ا جارێ���ك لەس���ااڵنی نەوەدەكان���ی‬ ‫بەرێز ئەرس���ەالن بایز سەردانی كردووین"‪.‬‬ ‫هەروەه���ا دەڵێت "ئەوانەی هاورێ و نزیكی‬ ‫باوكم بوونە ئاماژە بەوەدەدەن كە ش���ەهید‬

‫كەریم عارەب و س���اڵح ش���ێرە پێشەنگی‬ ‫ئەوكەس���انەبوون كە لەدیبەگە پەیوەندیان‬ ‫بەریزەكانی پارتییەوە كردووە"‪.‬‬ ‫مەال ماتۆرو شەهید كەریم عارەب‬ ‫م���ەال عەواڵی حاجی س���مایل ناس���راو بە‬ ‫(م���ەال ماتۆر) لەكتێبی س���ەربردەی ژیانی‬ ‫سیاس���یم‪ ،‬باس لەوەدەكات كە ئەو لەگەڵ‬ ‫س���اڵح ش���ێرەو كەریم ع���ارەب بەیەكەوە‬ ‫لەگوندەكان���ی كەندێناوە گەڕاون بۆ ئەوەی‬ ‫خەڵك هۆش���یاربكەنەوەو بۆ ئەوەی بزانن‬ ‫دەنگ بەكێ بدەن‪ ،‬هەروەها نووس���یویەتی‬ ‫ك���ە ئەوان ئۆتۆمبێلێكی���ان بەكرێ گرتووە‬ ‫بۆ ئەوەی لەگوندەكانی قەراج و كەندێناوە‬ ‫بگەڕێ���ن بۆ ئ���ەوەی بەیاننام���ەی حیزب‬ ‫ب�ڵ�او بكەنەوە‪ .‬هەروەه���ا تێیدا هاتووە كە‬ ‫بەه���ۆی باڵوكردن���ەوەی بەیاننامەی حزب‬ ‫لەگەڵ شەهید كەریم عارەب و ساڵح شێرە‬ ‫هەرس���ێكیان لەالیەن پۆلیس���ی مەخموور‬ ‫دەگیرێن و لەقش���ڵەی مەخم���وور زیندانی‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫بەهۆی شەڕی براكوژی شەهیدكرا‬ ‫ئەوەی جێگەی باسە بەهۆی ناكۆكی نێوان‬ ‫مەكتەبی سیاس���ی پارتی و سەركردایەتی‬ ‫ئەو پارت���ە لەس���اڵی ‪ 1964‬كەریم عارەب‬ ‫الیەنگیری مەكتەبی سیاسی پارتی دەبێت و‬ ‫لەو پێناوە سەری خۆی داناو ئەویش بووە‬ ‫یەكێك لەقوربانییەكانی شەڕی براكوژی‪.‬‬ ‫بەداخ���ەوە كەری���م عارەب لەش���ەوی ‪-12‬‬ ‫‪ 1968-10‬لەش���ارۆچكەی دیبەگ���ە لەالیەن‬ ‫مەفرەزەیەكی تایبەتەوە ش���ەهید دەكرێت‬ ‫و دوات���ر ه���ەر لەدیبەگ���ەش بەخ���اك‬ ‫دەسپێردرێت‪ .‬هەزاران ساڵو لەگیانی پاكی‬ ‫ش���ەهید كەریم عارەب و تێكرای شەهیدانی‬ ‫كوردو كوردستان‪.‬‬ ‫تێبین���ی‪ :‬بۆ ئەم بابەتە س���وودم لەكتێبی‬ ‫(بانێژەی ویژدانی كوردایەتیدا) لەنووسینی‬ ‫(د‪.‬ئەحم���ەد ش���ەریف ل���ەك)و كتێب���ی‬ ‫(سەربردەی ژیانی سیاس���یم) لەنووسینی‬ ‫(مەال عەواڵی حاجی سمایل) وەرگرتووە‪.‬‬

‫ژیان و بەرهەمی نووسەرانی دەڤەری مەخموور‬ ‫بەختیار محەمەد (بەشی حەڤدە)‬ ‫لێ����رەدا هەوڵدەدەی����ن وەك����و تەواوك����ەری‬ ‫بەش����ەكانی راب����ردوو كورتەی����ەك لەژی����ان‬ ‫و بەرهەم����ی چەن����د نووس����ەرێكی دەڤەری‬ ‫مەخموورتان پێ بناس����ێنین‪ ،‬دیارە بەشێك‬ ‫لەو نووس����ەرانەی كە ئێم����ە ئاماژەیان پێ‬ ‫دەكەین رەنگە لە ق����ەزای مەخموور لەدایك‬ ‫نەبووبن‪ ،‬بەاڵم لێرەدا جیاوازیمان نەكردووە‬ ‫لەنێ����وان ئەو نووس����ەرانەی ل����ەو ناوچەیە‬ ‫لەدایكبووبن یاخود لەش����وێنێكی تر‪ ،‬گرنگ‬ ‫ئەوەیە خەڵكی ناوچەكەن‪.‬‬ ‫‪ -1‬ناوی نووس���ەر‪ :‬مەال عەواڵی حاجی‬ ‫سمایل سارمه‌می‬ ‫ناوی ت����ەواو‪ :‬عەواڵ حاجی س����مایل (مەال‬ ‫ماتۆر)‬ ‫س����اڵ و شوێنی لەدایكبوون‪ ،1927 :‬گوندی‬ ‫حەسەن بلباس (كەندێناوە)‬ ‫ئاستی خوێندن‪ :‬دەرچووی ئایینی‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬ئایینی و سیاسی‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬س����ەربردەی ژیانی سیاسیم‪ ،‬ئەمینداری‬ ‫گش����تی رۆش����نبیری و الوان لەناوچ����ەی‬ ‫ئۆتۆنۆم����ی یارمەت����ی لەچاپ دان����ی داوە‪،‬‬

‫خورشید خدر‬ ‫لەس����ەر پش����تی ئەم پیرە زەوی����ەدا هەندێ‬ ‫كەڵەپی����اوی ئەوتۆ هەڵدەك����ەون‪ ،‬كە هەتا‬ ‫دونیایە مایەی خێرو خۆشین بۆ كۆمەڵگەی‬ ‫مرۆڤایەت����ی‪ ،‬وەچ����ە دوای وەچە لەس����ەر‬ ‫گوزەشتەو ئامۆژگایەكانیان پەند وەردەگرن‬ ‫و دەیكەنە رێبازی ژیان‪.‬‬ ‫ئەوان����ە وەك ئ����ەو كانی����ەن ك����ە هەرگی����ز‬ ‫چ����ل ناكەن‪ ،‬یا ئ����ەو چرایەن ك����ە هەرگیز‬ ‫ناكوژێنەوەو تاریكستانی ژیان بۆ مرۆڤایەتی‬ ‫رۆشەن دەكەنەوەو تەم و غوباری مەینەت و‬ ‫دڵەڕاوكێ لەخەرەندی داڵن دەڕوێننەوە‪.‬‬ ‫یەكێ����ك لەو پیاوە هەڵكەوتوانە (س����ەعدی‬ ‫ش����یرازی)یە‪ ،‬ئەو زاناو مرۆڤدۆستە لەبوێژو‬ ‫فەیلەسوفە هەر ناودارەكانی ئێران و دونیایە‪.‬‬ ‫ناوی خۆی (ش����ێخ مصلح الدین)ە‪ ،‬نازناوی‬ ‫(سەعدی‪-‬ش����یرازی) بۆ خۆی هەڵبژاردووە‪،‬‬ ‫لەباوەش����ی خێزانێكی ئاینناس����ی س����وننە‬ ‫مەزهەب لە شیراز هاتۆتە دونیاوە‪ .‬لەبارەی‬ ‫ناوی راستەقینەی و مێژووی لەدایكبوونی و‬ ‫سەربوردەی ژیانی و مردنی تەم و مژ هەیە‪.‬‬ ‫رەنگ����ە بتوانین بڵێی����ن لەدونیادانییە بەقەد‬ ‫(س����ەعدی) واڵت����ان گەڕاب����ێ و میللەتانی‬

‫مەال عەواڵی حاجی سمایل‬ ‫چاپخانەی ئەڕرەشاد‪ ،‬بەغدا‪.1990 ،‬‬ ‫‪ -2‬ناوی نووسەر‪ :‬تەلعەت تاهیر‬ ‫ناوی تەواو‪ :‬تەلعەت تاهیر خورشید‬ ‫ساڵ و شوێنی لەدایكبوون‪ ،1971 :‬مەخموور‬ ‫ئاستی خوێندن‪ :‬دەرچووی ئامادەیی‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬شاعیر‬ ‫ناونیشان‪:‬‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬وەسیەتەكانی هەڵم‪( ،‬هاوبەش)‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪.1995‬‬

‫تەلعەت تاهیر‬ ‫‪ -2‬جوای����ەز‪ ،‬ش����یعر‪ ،‬بەهاوبەش����ی لەگەڵ‬ ‫ش����اعیرانی دیكەی هەولێر‪ ،‬دەزگای ئاراس‪،‬‬ ‫هەولێر‪.1999 ،‬‬ ‫‪ -3‬ناوی نووسەر‪ :‬سابیر مامەسێنی‬ ‫ناوی تەواو‪ :‬سابیر عومەر یابە مامەسێنی‬ ‫ساڵ و شوێنی لەدایكبوون‪ :‬دیبەگە‪1954 ،‬‬ ‫ئاس����تی خوێندن‪ :‬دەرچووی كۆلیجی یاساو‬ ‫رامیاری‪ /‬بەشی یاسا‪ /‬زانكۆی بەغدا‪1980 /‬‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬یاسایی‬ ‫ناونیشان‪ :‬هەولێر‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬

‫سابیر مامەسێنی‬

‫بەشدار سامی‬

‫رێباز جەالل ئەحمەد‬

‫‪-1‬دیبلۆماس����یەتی ك����ورد بەدرێژایی مێژوو‪،‬‬ ‫چاپخانەی ئاسا‪ ،‬سلێمانی‪.2002 ،‬‬ ‫‪-2‬بۆ نەتەوەو بۆ مێ����ژوو‪ ،‬لێكۆلینەوەیەكی‬ ‫یاسایی رامیارییە‪ ،‬چاپخانەی شەهاب‪ ،‬چاپی‬ ‫یەكەم‪ ،‬هەولێر‪.2015 ،‬‬ ‫‪ -4‬ناوی نووسەر‪ :‬بەشدار سامی‬ ‫ناوی تەواو‪ :‬بەشدار سامی عەلی‬ ‫ساڵ و شوێنی لەدایكبوون‪،1984-12-25 :‬‬ ‫گەرەبەشە (مەخموور)‬ ‫ئاستی خوێندن‪ :‬دەرچووی ئامادەیی‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬نووسەرو شاعیر‬

‫شوێنی دانیشتن‪ :‬هەولێر‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئێوارە س����ەرابییەكان‪ ،‬شیعر‪ ،‬چاپخانەی‬ ‫میلۆدی‪ ،‬هەولێر‪.2008 ،‬‬ ‫‪-2‬س����بەی رۆژێك����ی دیكەی����ە‪ ،‬ش����یعر‪،‬‬ ‫لەباڵوكراوەكان����ی س����ەنتەری رۆش����نبیری‬ ‫روناك‪ ،‬چاپخانەی كارۆ‪ ،‬سلێمانی‪.2010 ،‬‬ ‫‪-3‬رۆیش����تن بەئاراستەی مردووە بەرێزەكان‪،‬‬ ‫ش����یعر‪ ،‬لەباڵوكراوەكان����ی بەرێوەبەرایەتی‬ ‫چااڵكی وێژەیی‪-‬هەولێر‪ ،‬چاپخانەی وەزارەتی‬ ‫رۆشنبیری‪ ،‬هەولێر‪.2013 ،‬‬

‫‪ -5‬ناوی نووسەر‪ :‬رێباز جەالل ئەحمەد‬ ‫ناوی تەواو‪ :‬رێباز جەالل ئەحمەد نانەكەلی‬ ‫ساڵ و شوێنی لەدایكبوون‪،1985-8-25 :‬‬ ‫هەولێر‬ ‫ئاس����تی خوێندن‪ :‬قوتابی دكتۆرایە لەبەشی‬ ‫زانستی ئابوورییەكان لەواڵتی پۆلەندا‪.‬‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬مامۆستا‬ ‫شوێنی دانیشتن‪ :‬وارشۆ (پۆلەندا)‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬فەرهەنگ����ی پۆلەندی‪-‬كوردی‪ ،‬چاپخانەی‬ ‫وەزارەتی رۆشنبیری‪ ،‬هەولێر‪.2013 ،‬‬

‫گوڵستانی سەعدی‪ ..‬رێبەرێك بۆ ژیان‬

‫جۆراوج����ۆری دیبێ‪ ،‬لەئاكام����ی ئەو هەموو‬ ‫سەفەرو گەڕانەدا ئاشنایی وئەزمونێكی زۆری‬ ‫دەرب����ارەی ئەو واڵت و نەتەوانەی كە دیبوی‬ ‫هەڵێنج����اوە‪ .‬داب و نەریت����ی جۆراوج����ۆری‬ ‫بەس����ەركردەوە‪ ،‬هەموو ئەوانە هەس����تێكی‬ ‫بەرزی لەال خرۆش����اند‪ ،‬بەرهەمی ئەو هەموو‬ ‫گەش����تە دوورو درێ����ژەی هەردوو ش����اكارە‬ ‫ئەدەبیەكەی (بۆستان)و (گوڵستان)ە‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەوەی كە زیاتر كەوتۆتە بەر داڵن و سەعدی‬ ‫بەدونیا ناس����اندووە گوڵس����تانەكەیەتی‪ ،‬كە‬ ‫ئاوێتەی زیاتر لە لەپەنجاساڵ تەمەنی ئەوە‪.‬‬ ‫بەڵێ پەنجاس����اڵ تف و تاڵی‪ ،‬پەنجاس����اڵ‬ ‫تاری����ك و رۆن����ی‪ ،‬پەنجاس����اڵ ئەزموون و‬ ‫بەسەرهاتی بلیمەتێكی گەڕیدەی پڕ ماجەڕا‪.‬‬ ‫ئاخۆ دەبێ ئەو گوڵستانە چتۆ كتێب بێت؟!‬ ‫ناساندنی كتێبی گوڵستان‬ ‫(گوڵستان) وەك لەپێشدا ئاماژەمان بۆكرد‬ ‫كتێبێك����ی پەندئامێ����زی هەڵێنجراو لە (‪)50‬‬ ‫ساڵ تەمەنی پڕ لەئەزموونی پیری دونیادیدە‬ ‫(سەعدی)یە‪.‬‬ ‫هەركەس بەش بەحاڵی پیشەو جێگەی خۆی‬ ‫لەكۆمەڵگ����ەدا بۆی هەیە گەوهەری خۆی لێ‬ ‫دەرێن����ێ و بۆ هەڵس����وڕاندنی كاروبای خۆی‬ ‫بیكاتە رێبازی‪ .‬تەژیە لەسیاسەت و رەوشت‬

‫و ماڵداری و ژیانی كۆمەاڵیەتی‪ ،‬بەدڵگیرترین‬ ‫س����تایل‪ .‬وەك چ����ۆن لەدەربڕی����ن و مانادا‬ ‫سەنگینە لەنوكتەی خۆش و گاڵتەو گەپیش‬ ‫بەدەرنیە‪ ،‬هەروەك خۆی دەڵێت‪( :‬دەرمانی‬ ‫تاڵ����ی ئام����ۆژگاری ئاوێت����ە بەهەنگوین����ی‬ ‫زەرافەتە)‪.‬‬ ‫شایانی باسە ئەو كتێبە هەندێ تایبەتمەندی‬ ‫هەیە كە لەكتێبی دیكەدا نیە‪ ،‬پەخش����انێكی‬ ‫ئاوێت����ە بەش����یعرە‪ ،‬ب����ۆ ئەنگاوتن����ی هەر‬ ‫مەبەس����تێك ك����ە بەپەخش����ان ی����ا چیرۆك‬ ‫دایڕش����تووە چەند بەیتە ش����یعرێكی هێناوە‬ ‫لەگەڵیدا تێكهەڵكێشی كردووە تا مەبەستەكە‬ ‫دەوڵەمەندتر بكات‪.‬‬ ‫ئەو كتێبە دانس����قەیە پەخش����ان‪ ،‬چیرۆك‪،‬‬ ‫ئەزمون‪ ،‬زانس����ت‪ ،‬زەوق و س����ۆز‪ ،‬تاس����ەو‬ ‫ئ����ارەزو‪ ،‬پەندو ئامۆژگاری‪ ،‬ش����یعری پاراو‪،‬‬ ‫تەنانەت خەیالیشی كردوە بەچەپكە گوڵێكی‬ ‫فڕەرەن����گ و بۆ لەچوارچێ����وەی كورتبڕی و‬ ‫رەوانبێژیەك����ی چڕدا‪ .‬ئەو پی����اوە بێ درێغ‬ ‫پاش����ایان و دەس����ەاڵتدارانی بۆ سیاس����ەتی‬ ‫چاك و دادپەروەری و میللەت خۆشویس����تن‬ ‫هانداوەو زەرورەتی ئەوكارەشی رۆنكردۆتەوە‪.‬‬ ‫خۆ نەتەنیا چینی كاربەدەس����ت‪ ،‬بگرە هەر‬ ‫لەئەمی����رو وەزیرەوە ت����ا دەگاتە جەنگاوەرو‬

‫فەرمانبەرانی دەوڵەت و دەروێش و خانەدان‬ ‫و زاهیدو دونیاپەرس����ت‪ ،‬هەموویانی بەكارو‬ ‫ئەركی خۆیان ئاگاداركردۆتەوە‪.‬‬ ‫شایانی باسە كتێبی گوڵستان لەقۆناغەكانی‬ ‫خوێندندا لەئێران وەكو پرۆگرام دەخوێندرێت‪،‬‬ ‫كاتی خۆی لەكوردس����تانی خۆماندا یەكێك‬ ‫بووە لەدەرسە پێویستەكانی بەدەستهێنانی‬ ‫بڕوانامەی مەالیەتی و لەحوجرەدا دەخوێندرا‪،‬‬ ‫مامۆستا ئاینیە بەتەمەنەكان ئەمە دەزانن و‬ ‫كاتی خۆی لەحوجرەدا خوێندویانە‪ .‬جێگەی‬ ‫باس����ە ئەو كتێب����ە نزیك����ەی ‪ 270‬الپەرەی‬ ‫قەبارە گەورەیەو هەش����ت بەش����ی سەرەكی‬ ‫لەخۆ دەگرێت كە ئەمانەن‪:‬‬ ‫بەشی یەكەم‪ /‬لەسیرەی پاشاكان‪.‬‬ ‫بەشی دووەم‪ /‬لەرەوشتی دەروێشەكان‬ ‫بەش����ی س����ێیەم‪ /‬س����ەبارەت بەگەورەی����ی‬ ‫چاوتێریی (قناعەت)‪.‬‬ ‫بەشی چوارەم‪ /‬سودی خامۆشی‪.‬‬ ‫بەشی پێنجەم‪ /‬سەبارەت بەعیشق و گەنجی‪.‬‬ ‫بەش����ی شەش����ەم‪ /‬س����ەبارەت بەپی����ری و‬ ‫كەنەفتی‪.‬‬ ‫بەشی حەوتەم‪ /‬كاریگەری پەروەردەكردن‪.‬‬ ‫بەشی هەشتەم‪ /‬سەبارەت بەئادابی ئاخاوتن‪.‬‬ ‫ئەوەندەی من بزانم‪ ،‬سێ كەس ئەو كتێبەیان‬

‫وەرگێڕاوەتە س����ەر زمانی ك����وردی كە ئەم‬ ‫بەرێزانەن‪:‬‬ ‫‪-1‬زەك����ی ئەحم����ەد هەن����اری‪-2 .‬مس����تەفا‬ ‫سەفوەت‪-3 .‬عەلی نانەوازادە‪.‬‬ ‫ك����ە بەڕای م����ن باش����ترینیان وەگێڕانەكەی‬ ‫مامۆستا (مستەفا سەفوەت)ە‪ ،‬چونكە دەقە‬ ‫فارسیەكەشی لەگەڵدا نووسیوەتەوە‪.‬‬ ‫هەرچەن����د گوت����راوە وەرگێڕان لەباش����ترین‬ ‫ش����ێوەیدا هەروەكو نەخشی بنەوەی مافورە‬ ‫كە لەچاونەخشی سەرەوەی چەند بێ نمودو‬ ‫نا بەرچاوە‪ .‬وەرگێرانیش لەباشترین شێوەیدا‬ ‫لەچاو دەقە رەس����ەنەكە هەروایە‪ .‬بەاڵم چار‬ ‫چی����ە‪ ،‬تۆ ئەگ����ەر بتەوێ ئاش����نا بەئەدەبی‬ ‫بێگانە بی����ت هەردەبێ لەرێ����ی وەرگێڕانەوە‬ ‫بۆی بچیت‪.‬‬ ‫دەی ئێ����وەش م����ەردی خواب����ن ت����ا بۆتان‬ ‫دەل����وێ ئەوكتێب����ە نایاب����ە دەوربكەنەوەو‬ ‫گەوه����ەری خۆتانی لێ دەرێن����ن‪ .‬لەكۆتاییدا‬ ‫پێمباش����ە سەرێ لەگوڵس����تانەكەی سەعدی‬ ‫ش����یرازی بدەی����ن و چەند گوڵ����ێ بچینین و‬ ‫هەر بەوەرگێڕانەكەی مامۆس����تا س����ەفوەت‬ ‫بیكەین����ە دیاری بۆ ئێ����وەی ئازیزان‪ ،‬هیوایە‬ ‫لێمان����ی قەبول بكەن‪ ،‬ئیتر مش����تێ نمونەی‬ ‫خەڵوارێكە‪-:‬‬

‫چوونە الی یاران س����وكی تیانیە‪ -‬بەاڵم نەك‬ ‫هێندە كەپێت بڵێن بەس‬ ‫ئەگەر خۆت تانوت بدەی لە خۆتا‪ -‬بەرگوێت‬ ‫ناكەوێ قەت تانونی كەس‬ ‫*************‬ ‫ئەم����ڕۆ دەتوان����ی كپی كەی ئاگ����ر – پەرە‬ ‫بستێنێ دادەگرێ جیهان‬ ‫دەتوان����ی دوژمن بە تی����ر بپێكی – مۆڵەتی‬ ‫مەدە تیرخاتە كەوان‪.‬‬ ‫************‬ ‫بیس����تم كە جارێ پیاوێكی بوزورگ – مەڕی‬ ‫رزگاركرد لەدەستی گورگ‬ ‫ش����ەوهات و چەقۆی لەقورگی ماڵی – مەڕ‬ ‫لەژێر چەقۆ بەزار دەیناڵی‬ ‫دەیگ����وت لەدەم����ی گ����ورگ دەرت هێنام –‬ ‫كەچی بویتە گورگ گیانت دەرهێنام‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪:‬‬ ‫‪-1‬گلستان س����عدی‪ ،‬تصحیح متن و شرح‬ ‫لغات‪ ،‬حسین استاد ولی‪.‬‬ ‫‪-2‬وەرگێڕاوی كوردی گوڵس����تانی سەعدی‪،‬‬ ‫مامۆستا سەفوەت رەسول (سەفوەت)‪.‬‬ ‫‪-3‬گوڵس����تانی س����ەعدی‪ ،‬وەرگێڕانی عەلی‬ ‫نانەوازادە‪.‬‬

‫ژمارە(‪)78‬‬

‫‪2015/6/15‬‬

‫‪25‬ی جۆزه‌ردان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪15 June 2015‬‬

‫)‪No. (78‬‬

‫مەخموور و ساڵی ‪1963‬‬

‫‪5‬‬

‫كوشتنی بەرپرسی حەرەس قەومی و شەڕی تەلەلخێم چۆن روویدا؟‬

‫مام وسو دزه‌یی‬ ‫محەمەد ئەحمەد جاسم‬ ‫بەشی دووەم‬ ‫لێ����رەدا وەك����و تەواوك����ەری بەش����ی یەكەم‬ ‫باس لەرووداوە گرنگەكانی س����اڵی ‪1963‬ی‬ ‫تایب����ەت بەدەڤەری مەخم����وور دەكەین‪ ،‬كە‬ ‫ئەوكات چەندین چااڵكی و گەڕان و س����وڕان‬ ‫بەناو جەماوەر ب����ۆ هاندانیان دژی حەرەس‬ ‫قەومیی����ەكان و حزب����ی بەع����س بەردەوامی‬ ‫هەب����وو‪ ،‬ئ����ەوەی لەمان����ە زیات����ر ش����ایانی‬ ‫باس����كردن ب����ێ و زۆر گرنگ ب����ێ بەهۆیەوە‬ ‫دووش����ەڕی گەورەی بەدوای خۆیدا هێنا‪ ،‬كە‬ ‫شەڕی (تەلەلخێم) و ش����ەڕی (دارەخورما)‬ ‫ب����وو‪ ،‬هەروەها بردنی (غەفووری س����لێمان)‬ ‫و كوش����تنی (عومەر جاسم و حوسێن مەال)‬ ‫بوو‪ ،‬دوو كەس����ی تری����ش ناوەكانیان نەزانرا‬ ‫لەكلكەی میرجانی‪.‬‬ ‫كوشتنی بەرپرسی حەرەس قەومی‬ ‫هەروەكو لەس����ەرەتادا باس����م كرد غەفوری‬ ‫بەرپرس����ی حەرەس قەومی قەزای مەخموور‬ ‫بوو‪ ،‬تاسەرئێس����قان كەس����ێكی ش����ۆڤێنی‬ ‫ونەتەوەپەرس����ت بوو‪ ،‬رق����ی لەمرۆڤایەتی و‬ ‫نیش����تمان پەروەری بوو‪ ،‬ل����ەدوای كودەتای‬ ‫‪14‬ڕەمەزانی س����اڵی ‪ 1963‬كرا بەبەرپرس و‬ ‫بەشێوەیەكی یەكجار خراپ مامەڵەی لەگەڵ‬ ‫خەڵكی مەخم����وورو ناوچەكە دەكردو دەیان‬ ‫كەس����ی لەئەندام و كادیرانی حزبی شیوعی‬ ‫وپارتی خستە بەندیخانەو هەڕەشەی كوشتنی‬ ‫لەهەندێكیانی دەكرد وەك مامۆس����تا عارف‬ ‫ڕەئوف����ی بەڕێوەب����ەری قوتابخانەی ناوەندی‬ ‫مەخموورو عومەر حەس����ەن خۆشناو سابیر‬ ‫س����ەڵتەو ڕەفیق مەال)و چەندان تێكۆشەری‬ ‫تر‪.‬‬ ‫بەه����ۆی ئ����ەو هەڵس����وكەوتانەی غەفووری‬ ‫ش����ۆرش بڕیاری كوش����تن یان بردنیداو زۆر‬ ‫لەنزیك����ەوە كەوتن����ە چاودێریكردنی و زانرا‬ ‫كە س����ەفەری موس����ڵ دەكاو بەڕێگای گوێڕ‪،‬‬

‫محه‌مه‌د سه‌ڵته‌‬

‫نوری مه‌حمود ره‌مه‌زان‬

‫زرار سابیر سه‌ڵته‌‬

‫محه‌مه‌د قادر محه‌مه‌د‬

‫حاجی به‌كر سدیق‬

‫لەكۆتای����ی مانگی مایس����ی ‪ 1963‬بەیاوەری‬ ‫چوار پاس����ەوانی یەكێكیان (عومەری برای‬ ‫ئیبراهیم جاس����می ئۆمەراوە) لەهۆزی لهێب‬ ‫ب����وو‪ ،‬ئەوی تریان (حوس����ێن م����ەالی برای‬ ‫س����ولەیمان مەالی باقرت) لەهۆزی راشیدی‬ ‫ب����وو‪ ،‬ب����ەاڵم دووانەك����ەی تر نەزان����را كێ‬ ‫بوون‪ ،‬هەروەك (حوس����ێن ب����اوە) كە خۆی‬ ‫یەكێك بووە لەبەش����داربووەكانی كەمینەكە‬ ‫لەچاوپێكەوتنێكدا ئەوەی پشتڕاستكردۆتەوە‬ ‫كە غەفووری چواركەسی لەگەڵدابووە‪.‬‬ ‫هەروەها حەس����یبی ئەحمەدی حاجی عارەب‬ ‫یەكێك ب����وو لەوان����ەی ب����ەوردی چاودێری‬ ‫غەفووری دەكردو خاوەنی سەیارەبوو‪ ،‬كە زانی‬ ‫س����ەفەر دەكاو زۆر بەخێرایی خۆی گەیاندە‬ ‫دارەخورم����ا‪ ،‬لەوێ بەی����اوەری مەفرەزەیەك‬ ‫كە پێكهاتبوون لە (محەمەد س����ەڵتەو عەلی‬ ‫تەكری����ۆڤ و حوس����ێن باوەو قاس����می برای‬ ‫و بای����ز رۆژباش و جەمیل پی����رداودو) چەند‬ ‫پێشمەرگەیەكی دیكەش چوونە سەر ڕێگای‪،‬‬ ‫ئەوەب����وو لەكلك����ەی میرجان����ی مەفرەزەكە‬ ‫بۆس����ەی داناوەو غەف����ووری كەوتە ناوی و‬ ‫پاش شەڕێكی كورت‪ ،‬پاسەوانەكان كوژران و‬ ‫غەفووری بەس����وكی بریندار دەبێ ودەستگیر‬ ‫دەكرێ وخۆی دەخیلی محەمەد سەڵتە دەكاو‬ ‫دەپاڕێتەوە نەیكوژن‪ ،‬ئەویش ناهێڵێ بكوژرێ‬ ‫دەیبەنە دارەخورماو پاش����ان برایە بارەگای‬ ‫لق����ی دووی پارتی و لەوێ زیندانی كراو پاش‬ ‫ماوەیەك بەسزای گەل گەیەنرا‪.‬‬ ‫پالن����ی دوژمن بۆ تۆڵەكردنەوەی كوش����تنی‬ ‫غەفووری‬ ‫كوش����تنی غەف����ووری دەنگدانەویەكی زۆری‬ ‫لێكەوتەوە لەناوچەكەو حەرەس قەومییەكان‬ ‫بەوكارە شێت و هاربوون وتووێژیش لەنێوان‬ ‫شۆرش و حكومەت لەكۆتایی دابوو‪ ،‬ڕێنمایی‬ ‫ب����ۆ ح����ەرەس قەومییەكان و دام����ودەزگای‬ ‫پۆلی����س هاتبوو بەنهێنی ب����ۆ ئەوەی خۆیان‬

‫ئامادە بكەن بۆ هێرش����كردنە سەر ناوچەكە‪،‬‬ ‫بەتایبەت����ی گوندی تەلەلخێ����م و دارەخورما‪،‬‬ ‫ئ����ەوەی یەكەمییان نزیكەی (‪ )300‬چەكداری‬ ‫لێب����وو‪ ،‬عەری����ف خ����درو ئەن����وەرو تاهیر‬ ‫بەرپرس����یارێتیان هەبوولەناوچەكەدا‪ ،‬ئەوانە‬ ‫تاوانب����ار كرابوون ك����ە دەس����تیان هەبووە‬ ‫لەبردن����ی غەف����وری‪ ،‬ئەوەی دووەمیش����یان‬ ‫بارەگای پێش����مەرگەی لێب����وو چەقی هەموو‬ ‫چااڵكی و بڕیاردانی هێزی پێشمەرگە بوو‪.‬‬ ‫بۆی����ە ب����ۆ تۆڵەس����ەندنەوە ح����ەرەس‬ ‫قەومییەكان هەڵسان بەكۆكردنەوەی عەرەبە‬ ‫ش����ۆڤینییەكانی ناوچەی شەمامك و دەشتی‬ ‫قەراج لە هۆزەكانی (تەی‪ ،‬لهێب‪ ،‬ش����لیلە‪،‬‬ ‫س����نبس ڕاش����یدی‪ ،‬جبور) بەسەرپەرش����تی‬ ‫(شێخ حەنەش) كە سەرۆك هۆزی تەی بوو‬ ‫هەروەها حەسەن محەمەد حەسەن شەحادە‬ ‫ناس����راو بەحەس����ونی وبرای����م جاس����م وئەو‬ ‫دووانە لەهۆزی لهێب بوون وس����ولەیمان مەال‬ ‫لەهۆزی ڕاشیدی بوون‪ ،‬هەروەها عەرەبەكانی‬ ‫ئەوبەری زێش����یان هێنابوو‪ ،‬ئەوانە هەموویان‬ ‫بەس����واری ‪ 40-35‬س����ەیارە بەهۆسە لێدان‬ ‫وشێوەیەكی ئیستفزازی هاتنە ناو مەخموورو‬ ‫دەس����تیان ك����رد بەڕس����واكردن وجنێودان‬ ‫وگرتن����ی تیروتوانج لەخەڵك����ی مەخموور‪،‬و‬ ‫دەیانگ����ۆت (احنا عرب ماك����و اكراد بهذه‬ ‫دی����رە)‪ ،‬لەهەمانكاتدا فەوجێكی پۆلیس����ی‬ ‫هێزی جوالو (شرطة القوة السيارة) هاتە‬ ‫مەخموورو لەگەڵ پۆلیسی مەخموورو گوێرو‬ ‫دیبەگ����ە ئەمان����ە هەموویان لەئامادەباش����ی‬ ‫دابوون بۆ هێرشكردنە سەرناوچەكەو بارەگای‬ ‫پێشمەرگە لەگوندی دارەخورما‪ ،‬سەرەتا ئەم‬ ‫هێزانە هێرش����یان كردە سەرگوندی تەلەلخیم‬ ‫و دەشتی ش����ەمامك و لەهەمانكاتدا عەرەبە‬ ‫ش����ۆڤینییەكانی قەراج دەستیان كرد بەڕاوە‬ ‫دونان وتااڵنكردنی گوندەكانی دەشتی قەراج‬

‫و هەندێ لەگوندەكانی شەمامك و كەندێناوە‪.‬‬ ‫شەڕی تەلەلخێم‬ ‫ئەو هێزانەی دەوڵەت نەخش����ەی هێرشكردنە‬ ‫س����ەرگوندی تەلەلخێمی����ان داڕش����ت و ئەو‬ ‫زانیارییەش گەیش����تە دەست خەڵكی گوندی‬ ‫تەلەلخێم و گوندەكانی دەوروبەری‪ ،‬بۆیە ئەو‬ ‫‪ 300‬كەسەی لەوێ كۆببونەوە لەشەوی ‪5/31‬‬ ‫لەسەر ‪ 1963/6/1‬كۆبونەوەكییان ئەنجامدا‬ ‫لەگون����دی تەلەلخێم پ����اش گفتوگۆیەكی زۆر‬ ‫بڕیاریاندا‪ ،‬شەڕی حكومەتییان پێناكرێ و بۆ‬ ‫سەالمەتی خەڵكی گوندەكان واباشترە باڵوەی‬ ‫لێبكەن و هەركەس����ەو بچێتە شوێنی خۆی و‬ ‫ژن ومنداڵیش ملیان نا بۆ دەشتەكان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هێزەكەی حكومەت بەیانی ڕۆژی ‪1963/6/1‬‬ ‫هێرش����ی كردە سەرتەلەلخێم و لەوكاتەدا ئەو‬ ‫بەڕێزانە‪:‬‬ ‫(‪-1‬ئەنوەر م����ەال محەم����ەد‪ -2 ،‬تاهیر مەال‬ ‫محەمەد‪-3 ،‬عومەر س����ەلیم‪-4 ،‬بەكر سەدیق‬ ‫حەمەدەمی����ن‪ -5 ،‬حەمەد عەلی س����ادق‪-6 ،‬‬ ‫عەزیز حاجی عوسمان) ئەو چەكانەشیان پێ‬ ‫دەبێ (دوو غەدارەی سترلینگ‪ ،‬یەك تفەنگی‬ ‫بەدەل بڕنو‪ ،‬ی����ەك تفەنگی پێنج خۆر‪ ،‬یەك‬ ‫دەمانچە)‪.‬‬ ‫ئەوان����ە لەگوندی تەلەلخێم����ی گچكە دەبن و‬ ‫خەبەری����ان بۆدێ كە عەرەبەكان ژن ومنداڵی‬ ‫گوندی����ان بردییەو ئەوان بەخێرایی س����واری‬ ‫سەیارەی عومەر سەلیم دەبن و چەڕە ئاوەك‬ ‫لەگەڵ خۆیان دەبەن و دەكەونە شەڕ لەگەڵ‬ ‫هێزەك����ە لەبەرامبەر گ����ردی تەلەلخێم‪ ،‬واتە‬ ‫لەبەینی ه����ەردوو گوندی تەلەلخێمی گەورەو‬ ‫گچكە‪ ،‬ش����ەڕەكە چوار كاتژمێ����ر بەردەوام‬ ‫ب����وو‪ ،‬ئەوەی دەوری ب����ااڵی هەبوو (حەمەد‬ ‫عەلی س����ادق)بوو لەكەندی گۆمی س����مایل‬ ‫ش����ەهیدكرا‪ ،‬چونكە تفەنگ چییەكی زۆرباش‬ ‫ب����وو گولەی بەزایە نەدەداو (تاهیرو ئەنوەر)‬ ‫یش زوو ش����ەهید دەكرێن‪ ،‬چونكە (عەریف‬

‫بی��ل�ال) عەریف مەركەزی گوێڕی ڕەشاش����ی‬ ‫برێنی پێدەبێ و پش����تییان لێ دەگرێ و زوو‬ ‫ش����ەهیدیان دەكات‪ ،‬هەروەها (بەكر سەدیق‬ ‫حەمەدەمی����ن) برین����دار دەب����ێ و دەگیرێ‪،‬‬ ‫بەاڵم (عومەر سەلیم) قورتار دەبێ بەساغی‬ ‫دەرب����ازی دەب����ێ‪ ،‬ئەو ش����ەهیدانە لەماوەی‬ ‫ش����ەڕەكەدا توانیان ش����ەش ك����ەس بكوژن‬ ‫وهەش����تیش بریندار بكەن‪ ،‬ئەوانە هەموویان‬ ‫لە عەشیرەتی ڕۆژبیانی بوون‪ ،‬بەاڵم عەرەبە‬ ‫ش����ۆڤینییەكان هەربەوەن����دە نەوەس����تان و‬ ‫بەشێوەیەكی زۆر دڕندانە كەوتنە تەقەكردن‬ ‫ل����ەژن ومن����داڵ وخەڵكەك����ەی لەدەش����ت‬ ‫هەڵدەهات����ن‪ ،‬لەئەنجام����دا دووكەس����ییان‬ ‫شەهیدكرد بەناوەكانی‪:‬‬ ‫‪-1‬ئەن����وەر ڕەم����ەزان س����مایل‪-‬قوتابی پۆلی‬ ‫شەش����ی س����ەرەتایی بوو‪ ،‬دەیویست بچێتە‬ ‫گوێر بۆ تاقیكردنەوەی بەكەلۆریا‪.‬‬ ‫‪-2‬یاس����ین تەه����ا‪ -‬ئەوانە لەن����او دەغڵو دان‬ ‫شەهیدكران‪.‬‬ ‫دوای ئ���ەوە عەرەب���ەكان دەس���تییان ك���رد‬ ‫بەتااڵنكردن���ی بەش���ی زۆری گوندەكان���ی‬ ‫ناحی���ەی گوێڕ‪ ،‬تەنها گون���دی عەوێنە نەبێ‪،‬‬ ‫عەرەب���ەكان ڕەچاوی هیچ بەهایەكی ئەخالقی‬ ‫وكۆمەاڵیەتی و نان ونمەكی چەندین س���اڵەی‬ ‫باب و باپیرانیان نەكرد لەگەڵ كوردان‪ ،‬بەڵكو‬ ‫لەهەندێ گون���دەكان كوردو عەرەب بەیەكەوە‬ ‫دەژیان‪ ،‬عەرەبەكان بەبێ ش���ەرمانە یەكسەر‬ ‫دەس���تیانكرد بەتااڵنكردن���ی ماڵە كوردەكانی‬ ‫گوندی خۆیان بەتایبەتیش لەگوندی شەمامەر‪.‬‬ ‫هەندێ لەو كارە قێزەوانانەی عەرەبەكان‬ ‫كە لەدوای شەڕی تەلەلخێم ئەنجامیاندا‬ ‫‪ -1‬كوش���تنی عومەری دەروێ���ش لەگوندی‬ ‫سەید ئەمین بەدەستی سولەیمان شحادە‪.‬‬ ‫‪ -2‬كوش���تنی كچ���ی حەمید م���ەال عەزیز‬ ‫لەگون���دی عەوێنە بەدەس���تی س���ولەیمان‬ ‫شحادە‬

‫‪ -3‬تااڵنكردنی م���ەڕی عەلی حەمەدەمین و‬ ‫مەحمود سەعید ئاشەوان لەگوندی نۆغەران‪.‬‬ ‫‪ -4‬تااڵنكردنی (‪ )200‬س���ەر م���ەڕ وجووتە‬ ‫هێس���ترێكی كوێخ���ا ڕەحیم و عیس���مەت‬ ‫پیرۆتی‪.‬‬ ‫‪ -5‬تااڵنكردنی مەڕوگەنمی حاجی جەردیس‬ ‫لەگوندی ماجیداوە‪.‬‬ ‫‪ -6‬تااڵنكردنی (‪ )500‬س���ەر مەڕی ئەحمەد‬ ‫پیرە لەگوندی تەلەلخێم‪.‬‬ ‫‪ -7‬تااڵنكردنی مەڕی محەمەد محەمەدئەمین‬ ‫عاشور لەگوندی قادریە‪.‬‬ ‫‪ -8‬گرتن���ی (‪ )24‬ك���ەس لەن���او مزگەوتی‬ ‫تەلەلخێم و بەندكردنیان‪.‬‬ ‫پاش شەڕی تەلەلخێم و تااڵنكردنی ناوچەكە‪،‬‬ ‫ح���ەرەس قەومییەكان پالنی هێرش���كردنە‬ ‫سەر گوندی دارەخورمایان داڕشت و خۆیان‬ ‫ئامادەكرد‪.‬‬ ‫ئەو هێزانەی كە ئامادەكرابوو بۆ شەڕی‬ ‫دارەخورما‪ ،‬بریتیبوون لەمانەی خوارەوە‪:‬‬ ‫‪-1‬هێزێكی عەس���كەری بەهاوبەش���ی لەگەڵ‬ ‫ج���اش وحەرەس قەومی جول���ەی پێكرابوو‬ ‫لەدوو قۆڵەوە لەكەرك���وك و هەولێر‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوانە بەشداری ش���ەڕەكەیان نەكرد بەڵكو‬ ‫دەستیان بەشااڵوی سوتان و تااڵن و گرتنی‬ ‫خەڵكی بێتاوانی ناوچەكە كرد‪.‬‬ ‫‪-2‬هەم���وو ئەوهێزان���ەی كەلەش���ەڕی‬ ‫تەلەلخێ���م بەش���داربوون لەبەرەبەیان���ی‬ ‫ڕۆژی ‪ 1963/6/13‬هێرش���یان كردە س���ەر‬ ‫دارەخورم���ا‪ ،‬پێش���مەرگە چەكی قورس���ی‬ ‫نەبوو بەڵكو چەكی س���وكیان هەبوو لەگەڵ‬ ‫هاوەنێكی بچوك و ژمارەیان نەدەگەیش���تە‬ ‫‪ 60-50‬پێشمەرگەی بەچەك وخەڵكەكەی تر‬ ‫ڕۆژی پێش���تر باڵوەی لێكردبوو‪ .‬سەرەڕای‬ ‫نابەرامب���ەری لەژم���ارەی هێ���زو چ���ەك‪،‬‬ ‫پێشمەرگە بڕیاردا بەرگری بكەن و لەبەردەم‬ ‫هێزی دوژمن بچەقن‪.‬‬

‫بەتەمەنترین وێنەگری كەندێناوە‬

‫شوێنەوارەكانی گوندی شۆڕەپەلكە‬

‫تەها غەفوور ئۆمەربلی‬ ‫بەشی سێیەم‬ ‫ش���ۆڕەپەلكە ن���اوی دێیەكە ل���ە دێیەكانی‬ ‫دەش���تی ق���ەراج و مەخم���وور دەكەوێت���ە‬ ‫س���ەر س���نوری گوندەكانی ع���ەرەب‪ ،‬ئەم‬ ‫دێیە دەكەوێتە خوارووی ش���اری مەخموور‬ ‫بەنزیكی (‪)15‬كم لەباشووری مەخموور‪.‬‬ ‫وەك���و بەش���ەكانی رابردوو لێ���رەدا ئاماژە‬ ‫بەناوی هەندێك لەش���وێنی شوێنەواری لەم‬ ‫گوندە دەكەین‪ ،‬لەوانە‪:‬‬ ‫‪-1‬كەندە زەهیرە‪ :‬ئەم كەندە لەبن گوندییە‪،‬‬ ‫پیرەكان���ی ئ���ەم گون���دە دەڵێ���ن زەمانی‬ ‫ئینگلیز كوللە (كلۆ) زۆر بووە دەغڵ ودانی‬ ‫نەهێش���تووە حكومەتی ئەو كاتە هەڵساوە‬ ‫ب���ۆ قەاڵچۆكردنی گ���ەرای (هێلكەی) ئەم‬ ‫كللۆیانە ژەهری ڕش���تووە لەو شوێنانە كەوا‬ ‫كللۆكە گ���ەرای (هیلك���ە)ی لێداناوە كاتی‬ ‫ئەم ژەهرەیان لەن���او ئەم كەند كردووە كە‬ ‫وەكو شەكر سپی بووە مەڕومااڵت بەوشوێنە‬ ‫داهاتووە دەس���تیان ك���ردووە بەخواردنی‬ ‫دوایی هەم���ووی مردوون ل���ەورۆژەوە ئەم‬ ‫كەندەیان بەوناوە ناسراوە (كەندەزەهیرە)‪.‬‬ ‫‪-2‬گۆم���ی قادر ئاغا‪ :‬دەكەوێتە س���ەرەوەی‬ ‫گوندی شۆرەپەلكە لەالی ڕۆژئاوا‪ ،‬بەم گومە‬ ‫دەڵێن گۆمی ق���ادر ئاغا كەهیچ زانیاریەكی‬ ‫لەس���ەر نیە‪ ،‬ب���ەاڵم م���ن بۆچونێكم هەیە‬

‫ئەویش ئەوەیە كاتی خۆی دەش���تی قەراج‬ ‫ئاوەدان نەبوو‪ ،‬هەمووی چۆل و بیابان بوو‬ ‫كاتی بەهاران گیاوگۆر زۆر بووە مەڕومااڵت‬ ‫كەم ب���ووە جگە لەمەڕدارە گ���ەورەكان بۆ‬ ‫هەوارگرتن لەچی���ا (چیای قەرەچووغ) ئاوا‬ ‫بوون رەش���ماڵیان هەڵ���داوە مەڕومااڵتیان‬ ‫لێ بەخێوك���ردووە تاوەكو ل���ەوەر كۆتایی‬ ‫هاتووە‪ ،‬ئ���ەو گۆمەش لەناو كەند دایەو ئاو‬ ‫هەڵگر بووە بارانیش زۆر بووە‪ ،‬بۆیە دەشێ‬ ‫كابرایەك���ی مەڕدار هاتبێ بۆ ئەم ش���وێنەو‬ ‫ن���اوی قادر ئاغ���ا بووبێ ڕەش���ماڵی لەوێدا‬ ‫هەڵدابێ شوێنەكە بەناوی ئەو ناونراوە‪.‬‬ ‫‪-3‬س���ێ گۆمان‪ :‬دەكەوێتە الی باش���ووری‬ ‫گوندی لەس���ەر ڕێگای گوندی حوشترالوك‬ ‫لەنزیك گوندی ش���ۆرەپەلكە كە س���ێ گۆم‬ ‫لەریزی یەكن‪.‬‬ ‫‪-4‬گۆمەالبیان‪ :‬دەكەوێتە س���ەر رێی گوندی‬ ‫حوشترالوك گۆمێكی الری نیو كەوانیەییە‪،‬‬ ‫بۆیە پێی دەڵێن گۆمە البیان‪.‬‬ ‫‪ -5‬نەزەرگ���ە‪ :‬ئەمە ش���وێنێك بوو لەبەینی‬ ‫گوندی ش���ۆرەپەلكەو گ���ەزۆك‪ ،‬بریتی بوو‬ ‫لەكۆمەڵە خۆرێك وەكو قوچەكێكی گەورە‪،‬‬ ‫بیروبۆچوونی ئەم خەڵكەوابوو ئەگەر یەكێك‬ ‫ژانەس���ەری بووایە یان س���كی بێشایە ئەوا‬ ‫نانێك و سەلكە پیازێكیان دەبردەسەر ئەم‬ ‫كۆمەڵە خۆرەو بەجێیان دەهێشت كە گوایە‬ ‫چاك دەبێتەوە (بەاڵم ئەمە شتێكی خورافی‬ ‫بووو ڕاست نیەو نەبووە) كاتی منداڵی خۆم‬ ‫هەم���وو جارێ دەچوومەس���ەر ئ���ەم گردە‬ ‫(نەزەرگەیە)‪.‬‬ ‫‪-6‬گۆمی س���ەر ڕێگای گ���ەزۆك‪ :‬گۆمێكی‬ ‫گەورە بوو بەهاران ئاوی ڕادەگرت و خەلك‬ ‫ئاوی خواردنەوەی لێدەهێنا دەكەوتە س���ەر‬ ‫ڕێگای گەزۆك ‪.‬‬ ‫‪ -7‬غەرابەی حاجی عەزیز‪ :‬دەكەوێتە باكوری‬ ‫گوندی بەدووری ‪ 500‬م‪ ،‬شوێنەواریكی كۆنە‬ ‫لەس���اڵی ‪ 1942‬رووپێو (گەڕان و پشكنین)‬ ‫ی بۆ كراوە لەالیەن شوێنەوارناسانی بیانی‪.‬‬ ‫‪ -8‬غەراب���ەی مام ئیس���ماعیل‪ :‬لەرۆژئاوای‬ ‫گون���دی ش���وێنێكی ئاس���ەواری هەیە كە‬

‫ئەمەش رووپێو (گەران و پش���كنین)ی بۆ‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫‪-9‬غەرابەی مام ئەبابكر‪ :‬لەباشوری گوندی‬ ‫لەس���ەر ڕێ���گای حوش���ترالوك كەئەمەش‬ ‫گ���ەڕان و پش���كنینی ب���ۆ ك���راوە لەالیەن‬ ‫شوێنەوارناسانی بیانی‪.‬‬ ‫‪ -10‬بی���رە ش���یرناو‪ :‬دەكەوێت���ە باكووری‬ ‫ڕۆژهەالت���ی گون���دی بیرێكی كۆن���ەو وەكو‬ ‫شوێنەوار دیارە‪.‬‬ ‫‪ -11‬بس���تی قوچ‪ :‬گردێكە ی���ان بڵنداییەكە‬ ‫دەكەوێتە سەرەوەی غەرابەی مام ئەبابەكر‬ ‫ئەمەش شوێنەوارێكی كۆنە‪.‬‬ ‫‪ -12‬قوچەك���ی ئینگلیزی‪ :‬ئ���ەم قوچەكە‬ ‫كەكاتی الی���ن (حاكمێك���ی بەریتانی بووە‬ ‫پێ���ش دروس���تبوونی حكومەت���ی عێراقی)‬ ‫هاتب���وو لەس���ااڵنی ‪ 1920-1918‬س���نوری‬ ‫گوندەكان���ی قەراجی دیار كردبوو بەس���ەر‬ ‫جوتیارەكان���دا دابەش���كرابوون و تخوب���ی‬ ‫نێ���وان گون���دەكان جی���ا كران���ەوە لەهەر‬ ‫ش���وێنێك گومەتە خۆلێكیان كۆ دەكردەوە‬ ‫پێی���ان دەگوت قوچەك‪ .‬ئ���ەم قوچەكەش‬ ‫نیش���انەیەك بوو لەنێوان گوندی گردەپان‬ ‫و شۆرەپەلكەو حوشترالوك دانیشتوانەكان‬ ‫پێیاندەگوت قوچەكی ئینگلیزی لەبەرئەوەی‬

‫كاتی خۆی ئینگلیز ئەمانەیان دروستكردبوو‬ ‫وەكو خالێكی دیاریكراو‪.‬‬ ‫ناوی شۆڕەپەلكە لەچییەوە هاتووە؟‬ ‫ئەم گوندە پێش ئەوەی تێك بچێت مزگەوت‬ ‫و دیوەخان���ی ه���ەردەم هەبووە ئ���اوەدان‬ ‫بووە كات���ی قوتابخانە لەگوندەكان دابینكرا‬ ‫گوندی ش���ۆرەپەلكەش قوتابخانەی نەبووە‬ ‫منداڵ���ەكان دەچوونە گون���دی ئۆمەراوە بۆ‬ ‫خوێندن‪ ،‬بەاڵم ئ���ەوەی گرنگە لێرە ئەوەیە‬ ‫ناوی شۆرەپەلكە لەچییەوە هاتووە‪.‬‬ ‫‪ -1‬هەندێك دەڵێن لەب���ەر ئەوەی ئاوەكەی‬ ‫تاڵ و سوور بوە ش���ۆراو بووە ئەو ناوەیان‬ ‫لێن���اوە‪ ،‬لەبەر ئ���ەوەی دەكەوێت���ە نزیك‬ ‫كەندێك���ی ش���ۆراوی كە ئاوەكەی س���وێرە‬ ‫ل���ە هاویندا هەم���ووی دەبێتە خوێ خاوەن‬ ‫مەڕەكان مەڕەكانیان دەبەنە سەر ئەم شۆرە‬ ‫بۆئەوەی خوێ بدەنە مەرەكانیان‪.‬‬ ‫‪-2‬هەندێك دەڵێن لەكات���ی خۆی كاروانێك‬ ‫ب���ەم گون���دەدا دەڕوا الدەدەن ب���ۆ ئ���او‬ ‫خواردنەوە كاتێك ئاوەكە دەخۆن هەمووی‬ ‫س���وورە ئەویش دەڵێ پلكی شۆرە بەمانای‬ ‫ئەم ئاوە زۆر س���وورە بەرەب���ەرە ئەم ناوە‬ ‫گۆراوەو لەسەر زمان سووك بووە ناوەكەی‬ ‫گەیشتۆتە شۆرەپەلكە‪.‬‬

‫گوندی شۆڕەپەلكە‬

‫مام جەالل‪ :‬تا دواین هەناسەم هەر كاری وێنەگری دەكەم‬ ‫ئا ‪ /‬گۆران دیبەگەیی‬ ‫لەژم���ارەی ئەمجارەی رۆژنام���ەی دەنگی‬ ‫مەخم���وور بەپێویس���تمانزانی لەنزیكەوە‬ ‫بەتەمەنترین وێنەگری دیبەگەو كەندێناوە‬ ‫بەسەربكەینەوە كە تائێستاش لەسەر كاری‬ ‫وێنەگری هەر بەردەوامەو ئەو كامیرەش���ی‬ ‫كە بۆیەكەمجار بەكاریهێناوە تائێستا لەالی‬ ‫خۆی هەلیگرتووە‪.‬‬ ‫مام ج���ەالل عەزیز ئەحمەد ناس���راوە بە‬ ‫(جەاللی عەزیز پۆس���تە)‪ ،‬لەساڵی ‪1954‬‬ ‫لەش���ارەدێی دیبەگ���ەی س���ەر بەق���ەزای‬ ‫مەخم���وور لەدایكب���ووە‪ ،‬ب���ۆ یەكەمجار‬ ‫لەبەهاری س���اڵی ‪ 1967‬لەس���ەر دەستی‬ ‫(یەعق���وب ئیس���ماعیل)ی ك���وڕی پوری‬ ‫لەشاری هەولێر فێری كاری وێنەگری بووە‪.‬‬ ‫مام جەالل لە تەواوی تەمەنی لەپیشەكەی‬ ‫خ���ۆی دانەبڕاوە‪ ،‬ه���ەروەك خۆی دەڵێت‬ ‫"كەس نیە لەسنووری كەندێناوە وێنەم بۆ‬ ‫نەگرتبیێت"‪ .‬لەدوای پرۆسەی راگواستنی‬ ‫خەڵكی كەندێناوە لەالیەن رژێمی سەدامی‬ ‫فاش���ی لەس���اڵی ‪ 1988‬مام جەالل ماڵی‬ ‫دەبات���ە قەزای خەباتی س���ەر بەپارێزگای‬ ‫هەولێر‪ ،‬لەوێش���ەوە ه���ەر كاری وێنەگری‬ ‫دەكات‪ ،‬دوات���ر دوای مان���ەوەی بۆ ماوەی‬ ‫چوارس���اڵ ل���ەم قەزای���ە‪ ،‬ئینج���ا ماڵی‬ ‫دەگوازێتەوە بۆ شاری هەولێر‪ ،‬لەهەولێریش‬ ‫هەر خەریكی كاری وێنەگری دەبێت‪.‬‬ ‫دوای س���اڵێك لەش���اری هەولێ���ر ئینجا‬ ‫روودەكاتە ش���اری س���لێمانی ب���ۆ ماوەی‬ ‫چوارساڵیش ژیان لەم شارە بەسەر ئەبات‬ ‫و دواتر روو لەش���اری حاجی قادری كۆیی‬ ‫دەكات‪ ،‬بۆ دوو س���اڵیش لە ش���اری كۆیە‬ ‫ژیانی بەسەر دەبات‪ ،‬بەبێ ئەوەی بۆ یەك‬ ‫رۆژ لەكارەكەی داببرێت‪.‬‬ ‫م���ام ج���ەالل لەس���اڵی ‪ 2003‬ل���ەدوای‬ ‫ئازادكردن���ی زێ���دی ب���اب و باپیرانی‪ ،‬بۆ‬ ‫جارێكی تر دەگرێت���ەوە ناحیەی دیبەگەو‬ ‫تاوەكو ئێستا لەدیبەگە هەر خەریكی كاری‬

‫مام جه‌الل ‪ -‬وێنه‌گر‬ ‫وێنەگرییە‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی جێگەی دڵخۆش���ییە ب���ەالی مام‬ ‫جەالل���ەوە ئەوەی���ە كە ئ���ەم كامیرەی بۆ‬ ‫یەكەمجار وێنەی پێ گرتووە لەس���ەرەتای‬ ‫فێربوون���ی تاوەكو ئێس���تا ماویەتی و هەر‬ ‫پارستوویەتی و هەلیگرتووە الی خۆی‪.‬‬

‫ژمارە(‪)78‬‬

‫‪2015/6/15‬‬

‫‪25‬ی جۆزه‌ردان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪15 June 2015‬‬

‫گولمێك لەرەوسەی فۆلكلۆری كوردەواری‬ ‫زۆر خ����ۆم بەبەخت����ەوەر دەزانم ك����ە بتوانم‬ ‫كەمێك ل����ەو راستەڕەوس����ە خەرمان لۆغەم‬ ‫لەكراوو كۆش����ی منداڵە خۆشەویس����تەكانی‬ ‫كوردەواری بكەم‪ ،‬چەند باس وبەسەرهات و‬ ‫داب و نەریتی كۆنت����ان بینمەوە‪ ،‬یادو زمانە‬ ‫ڕەس����ەنەكەمانی پێ رەباس و سەیناغ بكەم‬ ‫لەو وش����ە جوانانەی كە ئێستا بەرەو نەمان‬ ‫و بزربوون دەڕۆن‪ .‬وەكو كورد دەڵێت‪( :‬هەر‬ ‫كۆنێك دەگەڕێتەوە سەر كۆنینەی خۆی)‪.‬‬ ‫پڕپۆلە‪ :‬خواردەمەنیەكە لەهێلكەو ئاردو ئاو‬ ‫دروس����ت دەكرێت بۆ جووجكەو مریش����ك و‬

‫داود محەمەد شڕۆل‬

‫عەلی شیش‪.‬‬ ‫كوچاگ����ر‪ :‬ب����ەو كوچكە بەردان����ەی دەوری‬ ‫ئاگ����ردان دەڵێ����ن كە مەنجەڵ و ش����تی تری‬ ‫دەخەنە سەرو ئاگریی لەبندا دەكەنەوە‪.‬‬ ‫تەبارە‪ :‬بەو گەن����م و جۆیە چاندراوە دەڵێن‬ ‫لەدوای ش����ین بوونا وش����ك بوویتەوە هێشتا‬ ‫نەدوراوەتەوە‪.‬‬ ‫قۆپ����ەن‪ :‬بەو كۆمەڵە گەن����م و جۆیە چڕەی‬ ‫پاڵ یەك دەڵێن كە ش����ین بوونە بەتایبەتی‬ ‫لەدەوری شارە مێروستانەكان دەبێت چونكە‬ ‫دەغلیان دزیوەو بارانی لێداوەو شین بووە یا‬ ‫لەشوێنی ڕژانی دەغلەكە لەكاتی تۆدان‪.‬‬ ‫قەرەخەرم����ان‪ :‬چەن����د دەس����كێك لەگەنمی‬

‫رەشگوڵی تەڕی شیرتێپەڕیو دەنێن و ئاگرێك‬ ‫دەكەنەوە ئەم دەسكانە دەخەنە سەرئاگرەكە‬ ‫هەتا هەندێك خاوەبرژ دەبێت و برژانكەكانی‬ ‫ل����ێ دەس����ووتێت و لەدوایی����دا دەكوترێ و‬ ‫گەنمەك����ەی یا ئەوها دەخ����ۆن وەیا دەیكەن‬ ‫بەش����یوی قەرەخەرمان هەموو جۆرە شتێكی‬ ‫لەگەڵدا تێكەڵ دەكەن بەگوێرەی عاداتی هەر‬ ‫شوێنێك جیاوازیان هەیە‪.‬‬ ‫ل����ەودە‪ :‬بریتیە لەچ����وار دی����واری بەقەدەر‬ ‫پشتێنەی زەالم دەبێت دوو دیواری درێژە ئەو‬ ‫سەرو ئەو سەرەكەشی وەك خانووی جزیری‬ ‫بەسێ گۆشەی دیوارەكەی دروستكراوە‪.‬‬ ‫خوبزە‪ :‬چەند زەالمێك بوون نانخۆرو پیاوی‬

‫ئاغاب����وون هەموو تفاق و خەرجیان لە چەك‬ ‫و والغ و خ����واردن لەس����ەر ئاغا بوو بۆ دزی‬ ‫و رێگری و چوونە س����ەر خەڵك و دوژمنانی‬ ‫ئاغاو ماڵ سوتاندن رادەگیران‪.‬‬ ‫ش����ەوین‪ :‬لەكاتژمێ����ری ‪12‬ی ش����ەو مێگەڵ‬ ‫دەچێتە دەرەوە بۆ لەوەران هەتا تێر دەخوات‬ ‫وەیا دوو كاتژمێ����ر لەدواییدا دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫هەوێز‪.‬‬ ‫الپووت����ە (مەساس����ە)‪ :‬پارچ����ە ئاس����نێكە‬ ‫لەچەش����نی پیش����ەقانە‪ ،‬ب����ەاڵم دەمەكەی‬ ‫نیو بازنەی����ە جووتیار ب����ەكاری دەهێنێ بۆ‬ ‫پاگژكردنەوەی گاسن و هەروجاڕ بەتایبەت لە‬ ‫جۆت كردنی زستان و بەهاراندا‪.‬‬

‫پیاوە بۆنخۆشەكەی مەخموور‬

‫كەریم بۆنخۆش‪ :‬بۆنی خۆش بەگرانی نرخەكەی نییە‪ ،‬دەبێ بزانی چ بۆنێك هەڵدەبژێری‬ ‫لەهەموو ش����وێنێك‪ ،‬بێ بۆنی خۆش ناتوانم‬ ‫بژیم"‪.‬‬ ‫مام كەریم باوەڕی ب����ە بۆنی گرانبەها نییە‪،‬‬ ‫لەوبارەیەوە دەڵێت "زۆر كەس هەیە دەڵێت‬ ‫بۆنم بە ‪ 100‬دۆالر كڕیوە وەك تۆ نییە‪ ،‬خۆی‬ ‫جۆری بۆنەكەو بەكارهێنانی گرنگە‪ ،‬بۆنەكانی‬ ‫كەرەزە‪ ،‬وەردەشێخ‪ ،‬گوڵ محەمەدی‪ ،‬تیرۆز‬ ‫بۆنێكی س����ووك و خۆش����ە‪ ،‬ڤیج����ی ئەویش‬ ‫بۆنێكی خۆش����ە قورس����ەو بۆ هاوین نابێت‪،‬‬ ‫ئ����ەو بۆنانەی من دەیك����ڕم نرخەكەی دوو تا‬ ‫س����ێ هەزار دین����ارە‪ ،‬ئەو جۆرانەی ئێس����تا‬ ‫ب����ەكاری دەهێنم‪ ،‬تی����رۆزو گوڵ محەمەدی و‬ ‫فندی لەبازاڕ تێكەڵ دەكەم‪ ،‬چونكە بۆنەكانی‬ ‫دیكە لەموس����ڵ دەهاتن‪ ،‬ئێس����تاش موسڵ‬ ‫لەژێردەستی داعش دایە"‪.‬‬ ‫ئەگەر لەمام كەریم بپرس����ی تەمەنت چەندە‬ ‫دەڵێت تەمەنم ‪ 17‬س����اڵە‪ ،‬هەروەك دەڵێت‬ ‫"چونكە هەمیشە خۆم پاك و خاوێن رادەگرم‬ ‫و بۆن بەكاردەهێنم‪ ،‬هەمیش����ە جلی كوردی‬

‫ئا‪ /‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫زۆرن ئەوان����ەی ش����ەیدای ش����تێك دەبن و‬ ‫خووی پێوە دەگرن‪ ،‬كەریم بۆنخۆش یەكێكە‬ ‫لەوان����ەی ه����ەر لەتەمەن����ی گەنجییەوە خوو‬ ‫دەداتە بۆنی خۆش‪ ،‬كە سەرەنجام بۆنخۆش‬ ‫دەبێتە پاشگری ناوەكەی‪.‬‬ ‫كەری����م بۆنخ����ۆش ل����ەدوورەوە بەبۆنەكەی‬ ‫دەناس����رێتەوە‪ ،‬ئ����ەو كەس����ێكی رووخۆش‬ ‫و خۆشەویس����تە لەنێ����و خەڵ����ك‪ ،‬لەبارەی‬ ‫ش����ەیدابوونی بەب����ۆن‪ ،‬دەڵێ����ت "لەتەمەنی‬ ‫گەنجییەوە بۆن بەكار دەهێنم‪ ،‬پێشتر تەنها‬ ‫كەرەزە هەبوو بەكارم دەهێنا‪ ،‬بەاڵم ئێس����تا‬ ‫وەردە ش����ێخ و كەرەزە تێك����ەڵ دەكەم‪ ،‬كە‬ ‫دوو جۆرە بۆنی فەڕەنس����ین و زۆر خۆش����ن‪،‬‬ ‫خەڵك زۆر پرس����یار دەكەن چۆن هەمیش����ە‬ ‫بۆنم خۆشە‪ ،‬پێش����تر كورەی گەچم هەبوو‪،‬‬ ‫هەم����وو گیانم خۆڵ و گەچ ب����ووە بۆنم هەر‬ ‫بەكار هێناوە‪ ،‬ئێس����تاش هەمیشە بۆنم پێیە‬

‫ئوتوك����راو لەب����ەر دەكەم‪ ،‬ج����ارێ وا هەیە‬ ‫لەمەجلیسەكان تووشی كەسی وا دەبم لەبەر‬ ‫بۆنی ئارەقە مرۆڤ ش����ێت دەكات‪ ،‬ئێ بۆن‬ ‫گران نییە‪ ،‬بەاڵم ئێمە گەلێكی دژە بۆنین"‪.‬‬ ‫ئەو سەربوردەی زۆر خۆشی هەیە‪ ،‬هەروەك‬ ‫دەڵێت "پێشتر مامۆستا بەهرام بەڕێوەبەری‬ ‫پەروەردەی مەخموور بوو‪ ،‬دەیگووت ئیفادت‬ ‫پێ نادەم‪ ،‬پارەت پێ دەدەم تەنها بۆنی پێ‬ ‫بكڕە‪ ،‬ی����ان دەیگوت بۆنت بۆ دەكڕم ئیفادت‬ ‫پێ نادەم‪ ،‬زۆر س����ەربوردەم هەیە لەس����ەر‬ ‫بۆن"‪.‬‬ ‫بۆنخ����ۆش ن����اوی ت����ەواوی (كەریم س����ابیر‬ ‫ئەمین) لەس����اڵی ‪ 1963‬گوندی دۆمەدریس‬ ‫لەشارەدێی قەراجی سەر بەقەزای مەخموور‬ ‫لەدایكبووە‪ ،‬لەساڵی ‪ 1985‬رووی لەمەخموور‬ ‫كردووە‪ ،‬لەس����اڵی ‪ 1980‬ژیانی هاوسەرگیری‬ ‫پێكهێناوەو ش����ەش كچ و سێ كوڕی هەیە‪،‬‬ ‫ئێس����تاش ش����وفێرە لەبەڕێوەبەرایەت����ی‬ ‫پەروەردەی مەخموور‪.‬‬

‫كاریگەریی جیهانگیری لەسەر خوێندنی بااڵ‬

‫پرۆفیسۆر د‪.‬شوكر مامەسێنی‬ ‫بەشی یەكەم‬ ‫بیگوم����ان زانكۆ ق����ەاڵی بی����ری مرۆییە لە‬ ‫بەرزتری����ن ئاس����تەكانی‪ ،‬و س����ەرچاوەی‬ ‫وەبەرهێن����ان و گەش����ەكردنی س����امانی‬ ‫مرۆڤایەت����ی وباڵوكردنەوەی شارس����تانیەت‬ ‫وكەلتووری مێژوویی نەتەوەكانە‪.‬‬ ‫هەروەه����ا ئەرك����ی چاودێ����ری ك����ردن و‬ ‫پەرەپێدانی ئاس����تی پەروەردەو پتەوكردنی‬ ‫پەیوەندیی����ە دەرەكیی����ە رۆش����نبیری و‬ ‫زانس����تیەكان لەگەڵ دامەزراوە بیانیەكانیش‬ ‫ئەگریت����ە ئەس����تۆ‪ .‬چەمك����ی جیهانگیری‬ ‫(عەولەم����ە) لەس����ادەترین پێناس����ەكانی‬ ‫خۆی دەبینێتەوە ل����ە‪ :‬فەراهەمكردنی یەك‬ ‫رێكخ����راوەی جیهانی ت����ەواوكار‪ ،‬كە هەموو‬ ‫بوارەكان����ی ژیان لە ئابووری و سیاس����ی و‬ ‫زانستی و رۆش����نبیری وتەكنەلۆجی تیایدا‬ ‫یەك بكریت و سنووری سیاسی ودەولەتی و‬

‫ئینتیم����ای نەتەوەیی نەمینێت‪.‬و بەفاكتەری‬ ‫ئەوەی كە خوێندنی زانكۆیی ڕێكخستنیكی‬ ‫كۆمەاڵیەتی كراوەی����ەو كاریگەری دامەزراوە‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكانی ڕاستەوخۆ ئەكەوێتە سەر‪،‬‬ ‫بۆیە ئ����ەم خوێندنە كەوتۆتە ژێر كاریگەری‬ ‫جیهانگیری بەشێوەیەكی قووڵ‪.‬‬ ‫زاناكانی ئەم بوارە ئاماژەیان بەو گۆڕانكارییە‬ ‫ئەرێنی و نەرێنیانە كردووە كە بەكاریگەری‬ ‫جیهانگیری لەسەر ئاس����تی خوێندنی بااڵو‬ ‫فێركردنی زانكۆیی روویان داوە‪ ،‬كە دەكرێ‬ ‫بەم شێوازەی خوارەوە بیانخەینە ڕوو‪:‬‬ ‫كاریگەرییە ئەرێنیەكانی جیهانگیری لەسەر‬ ‫خوێندنی بااڵ‬ ‫خوێندن����ی بااڵ بۆ گەنجان بوو‪ ،‬ئێس����تا بە‬ ‫فش����اری عەولەم����ە ب����ۆ هەمووان����ە‪ ،‬زانكۆ‬ ‫وەك����و مۆزەخانەیك����ی زانیاری ب����وو بۆتە‬ ‫ریكخراوەیەك����ی دوا رۆژ‪ ،‬زانكۆ لە قۆناغی‬ ‫لەخۆگرتن����ی زانیاری����ەكان چۆت����ە قۆناغی‬ ‫دارش����تنی سیس����تەمە كان����ی زانی����اری‪،‬‬ ‫ماموس����تاو ئەكادیمیەكانی زانكۆ لەپێگەی‬ ‫نێوەندگیری چوونەتە پێگەی یەكالكەرەوەی‬ ‫هزری‪ ،‬گواستنەوەی خوێندنی بااڵ لەقۆناغی‬ ‫گۆش����ەگیری بۆ ئاستی ش����انۆیەكی كراوە‬ ‫ب����ۆ زانس����ت و داهێن����ان‪،‬و دووركەوتنەوە‬ ‫لە سیس����تمی رۆش����نبیری بەرەو دارشتنی‬ ‫سیاس����ەتە رۆش����نبیریەكان‪ ،‬گۆرین����ی‬ ‫ئاراس����تەی پرۆگرامی زانكۆیی لەمەبەستی‬ ‫مەش����ق پێكردن بۆ مەبەستی دروستكردنی‬ ‫هەستیاری ئەرێنی‪ ،‬گواستنەوەی تەكنەلۆژیا‬ ‫لە فاكتەرێك ب����ۆ وەرگرتن و عەمباركردنی‬ ‫زانیاری بۆ ئامرازێكی داهێنان‪ ،‬بەكاریگەری‬

‫عەولەم����ە یارمەتیە داراییەكان دوای ئەوەی‬ ‫تەرخان كرابوو بۆ وانەكان ئێس����تا تەرخان‬ ‫كراون بۆ توێژینەوەو داهێنان‪.‬‬ ‫زانكۆ پێش����تر عەمبارێك بوو ب����ۆ زانیاری‬ ‫ئێس����تا بۆتە بازارێك بۆ دیالۆگ ومشتومری‬ ‫زانس����تی‪ ،‬دوای ئەوەی خوێن����دن لەزانكۆ‬ ‫بۆ مەبەس����تی دامەزراندن بوو‪ ،‬ئێس����تا بۆ‬ ‫مەبەستی فێربوون و تێگەیشتنە لە ژیان‪.‬‬ ‫كاریگەرییە نەرێنیەكانی جیهانگیری لەسەر‬ ‫خوێندنی بااڵ‬ ‫زانكۆكان وەكو پیش����ەوەرانی هزری بوون‪،‬‬ ‫ئێستا بەفاكتەری عەولەمە بوونەتە پێگەیەك‬ ‫ب����ۆ فێركردن����ی هون����ەری و دامەزراوەیی و‬ ‫خوێندنی زانكۆیی لەئاستی دانپێنانی گشتی‬ ‫دابەزیوە بۆ ئاستی سیستەمێكی چینایەتی‪.‬‬ ‫قوتاب����ی زانك����ۆ دوای ئ����ەوەی پابەن����دی‬ ‫رەوش����تی هەبوو بۆ بەه����ا مرۆڤایەتیەكان‪،‬‬ ‫ئێستا ئاراس����تەكراوە بەرەو نزیكبوونەوەی‬ ‫پراكتیزەی����ی لەپل����ە ناتەكنیكیی����ەكان‪،‬‬ ‫پێش����بركێی خوێندن لەس����ەر چەندوجۆری‬ ‫زانی����اری ب����وو‪ ،‬ئێس����تا بەه����ۆی عەولەمە‬ ‫پێشبركێ لەسەر زۆركردنی ژمارەی قوتابیان‬ ‫ودەسكەوتی داراییە!‪.‬‬ ‫زانكۆكان شوێنێك بوون بۆ بەیەك گەیاندنی‬ ‫كۆمەلگا ئەكادیمیە جیهانیەكان‪ ،‬بەكاریگەری‬ ‫عەولەمە بوونەتە هۆیەك ب����ۆ كوژاندنەوەو‬ ‫دامركاندن����ەوەی پێناس����ە نەتەوەییەكان‪،‬‬ ‫زانكۆكان دوای ئەوەی خەریكی پەرەپێدانی‬ ‫هەرێم����ەكان بوون‪ ،‬ئێس����تا خۆیان دادەنێن‬ ‫بەبەرزترو سەرووتر لە هەرێمەكان‪.‬‬ ‫وێرای ئەو كاریگەریانەی كە باس����مان كرد‬

‫روالەتی تر بەدی دەكەین لەزالبوونی عەولەمە‬ ‫بەسەر خوێندنی بااڵ‪ ،‬لەوانە مەرجدانانی ئەو‬ ‫دەوڵەتانەی����ە كەیارمەت����ی دارایی زانكۆكان‬ ‫دەدەن بۆ ئەوەی رۆڵی����ان هەبێت لەدانانی‬ ‫سیاس����ەتی خوێن����دن‪،‬و هەول����ی كزكردنی‬ ‫دەنگی رەخس����اندنی هەڵە یەكس����انەكان و‬ ‫دادوەری كۆمەالیەت����ی لە زۆرب����ەی وتاروو‬ ‫سیاسەتە فەرمیەكان و رێنماییە بیانیەكان‬ ‫دەدەن‪ ،‬لەگ����ەڵ ونبوونی بەرپرس����یاریەتی‬ ‫فێركردنی بااڵ لەدروستكردنی روناكبیرییەكی‬ ‫نیشتیمانی ونەتەوەیی بۆبەیەك بەستنەوەی‬ ‫كۆمەالیەتی یەكێتی نیشتیمانی و پەیوەندییە‬ ‫رۆشەنبیرییەكان لەنێوان دەوڵەتان‪.‬‬ ‫ئ����ەو ئامانجان����ەش وا هەژم����ار دەكرێ����ن‬ ‫لەالی����ەن زۆرێك لە عەولەمەخ����وازەكان كە‬ ‫بیرۆكەیەك����ی كۆنەو كاتی تێپ����ەر بووە‪،‬و‬ ‫الیەنگرەكان����ی ئ����ەم بیرۆكان����ە ب����ە چەق‬ ‫بەستوو دەناسرێن و دادەنرێن بەالیەنگرانی‬ ‫قوتابخان����ە هەرەمەكی����ەكان‪ ،‬لەجیات����ی‬ ‫ئ����ەو بەه����ا پەروەردەیی و رۆش����ەنبیریانە‬ ‫نیشانەكانی جەخت كردنەوە لەسەر بازاڕی‬ ‫كارو ڕۆناكبیری بازاڕو پێویستیەكانی توانا‬ ‫كێبركێییەكان دەردەكەوێت‪.‬‬ ‫هەروەه����ا لەگ����ەڵ سیاس����ەتی كرانەوەی‬ ‫ئاب����ووری و بەتایبەتكردنی كەرتی گش����تی‬ ‫و جەختكردنەوە لەس����ەر میكانیزمی باژێڕی‬ ‫جیهان����ی‪ ،‬ڕۆڵ����ی دەوڵ����ەت ل����ە فێركردن‬ ‫پاشەكشەی كرد و بەردەوام بوو لە گەڕانەوە‬ ‫بۆ دواوە لەبەر بەرپرسیاریتیەكانی لە گرتنە‬ ‫ئەس����تۆی ماف����ی فێركردن ب����ۆ هەموان‪،‬و‬ ‫هەڵكشانی ڕۆڵی كەرتی تایبەت وگەشەكردنی‬

‫خێ����را بەپلەیەك����ی چەندجارەییە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫لەوەتەی سااڵنی نەوەتەكان‪.‬‬ ‫لەب���ەر ئەوەی ئ���ەو جۆرە پرەنس���یپانە‬ ‫خەرجیەكی زۆر وەردەگرن بەش���ێوەیەكی‬ ‫گش���تی‪ ،‬خوێندنی زانكۆی���ی چووەتە ناو‬ ‫چوارچێ���وەی ئەو كااڵیان���ەی كە دەكڕێن‬ ‫و دەفرۆش���رێن‪ .‬خوێن���دن داب���ەش بووە‬ ‫ب���ۆ خوێندن���ی حكوم���ی و تایب���ەت‪،‬و وا‬ ‫باڵوبۆت���ەوە كە هەر ش���تێك تایبەت بێت‬ ‫چاكترو لێهاتووترە لە ش���تە حكومییەكان‪،‬‬ ‫جگ���ە ل���ە فراوانبوونی ئ���ارەزووی قازانج‬ ‫ك���ردن و بەكااڵكردنی خوێن���دن‪ .‬هەروەها‬ ‫باڵوبوون���ەوەی دامەزراندن���ی زانك���ۆ‬ ‫تایبەتی���ەكان و پەیمان���گا ب���ەرزەكان و‬ ‫ئەكادیمیە ئەهلیەكان بەبیانووی هێنانەدی‬ ‫داواكاری���ە زیادبووەكان لەس���ەر خوێندنی‬ ‫ب���ااڵ بۆ ئ���ەوەی دروس���تكردنی كەس���ە‬ ‫لێهاتووە ب���ەرزەكان هاوش���ان بن لەگەڵ‬ ‫ب���ازاری كاری ئەمڕۆ‪ ،‬هەروەه���ا لەگەلێك‬ ‫ل���ەم خوێندنگایانە خوێندن بەزمانی بیانی‬ ‫دەبێت و تێچوویەك���ی زۆر وەردەگرێت كە‬ ‫تەنها چینێكی س���نووردار دەتوانن دابینی‬ ‫بكەن لەزۆربەی واڵتان‪.‬‬ ‫هەر ل����ەم روانگ����ە دامەزراوەكانی خوێندنی‬ ‫حكومیەكان ویس����تیان كێبڕكێ لەگەڵ ئەم‬ ‫دام����ەزراوە ئەهلیانە بك����ەن‪ ،‬بۆیە بەش و‬ ‫لقی����ان بەزمان����ی بیانی ك����ردەوە بەهەمان‬ ‫خەرجی‪ ،‬ئەم بەشانەش شانسی پێگەیەكی‬ ‫جیاوازو رێزگرتنێكی بەرزتریان بەدەستهێنا‬ ‫لەالی����ەن زۆرێك لە فێرخ����وازان وئەندامانی‬ ‫دەستەی وانەبێژی‪.‬‬

‫ئامۆژگارییەكانی پزیشك بۆ مانگی رەمەزان‬

‫رۆژووی ئەمس����اڵ ه����ەروا ئاس����ان نابێ����ت‬ ‫بەه����ۆی هاتن����ی وەرزی گەرم����ا‪ ،‬ب����ەاڵم‬ ‫فەرزێكە لەسەرش����انی هەموو موس����ڵمانێك‬ ‫پێویس����تە بەئەنجام����ی بگەیەنێ����ت‪ ،‬بۆیە‬ ‫باشترە پەیوەست بین بەهەندێك رێنمایی و‬ ‫ئامۆژگاریی پزیش����ك كە بەهۆیەوە دەتوانین‬ ‫خۆمان لەوشكبوونەوە بپارێزین‪.‬‬ ‫مانەوە بۆ خواردن تا درەنگانێكی شەو‬ ‫شەو مانەوەو بەردەوامبوون لەسەر خواردنی‬ ‫ب����ەردەوام دەبێت����ە زیادبوون����ی دڵەڕاوكێ‬ ‫لەلەشداو بەهۆیەوە ناڕەحەتیەكانی رەمەزان‬ ‫لەس����ەر لەش زیاتر دەبن‪ ،‬باش����ترە لەبری‬ ‫ئەوەی بی����ر لەخواردن بكەیتەوە بەش����ێك‬ ‫لەوزەی لەشت بە پش����وو بەدەستبێنیتەوە‬ ‫وەك ئامادەكارییەك بۆ رۆژی دواتر‪.‬‬ ‫خواردنەوە سوورەوكراوەكان كەمبكەرەوە‬ ‫بۆرەك یەكێك����ە لەخواردنە س����وورەوكراوو‬

‫خوازراوەكان����ی رەمەزان‪ ،‬ب����ەاڵم ئەمجۆرە‬ ‫خواردنان����ە دەبنەه����ۆی دروس����تبوونی‬ ‫پەرچەكردار لەلەش����داو بەهۆیەوە هەس����ت‬ ‫بەسەرئێشەو سەرگێژخواردن و دڵتێكهەڵهاتن‬ ‫دەبی����ن هەندێكجار‪ ،‬ئاگادارب����ە بەخواردنی‬ ‫چەند دەنكە خورمایەك و پەرداخێك ئاو یان‬ ‫ماستاو رۆژووەكەت بشكێنە‪ ،‬دواتر سوپێكی‬ ‫گ����ەرم ب����ۆ قەرەبووكردنەوەی ش����لەمەنیە‬ ‫بەفیڕۆچووەكان����ی ل����ەش ل����ەرۆژدا و ب����ۆ‬ ‫هێوركردنەوەی گ����ەدەش‪ ،‬دواتر ئەو ژەمەی‬ ‫كەدەیخۆیت لە بەربانگدا دەبێت هاوس����ەنگ‬ ‫بێت و پێكهاتەی جۆراوجۆر لەخۆبگرێت‪.‬‬ ‫رۆژووی خانمی دووگی����ان و خاوەن منداڵی‬ ‫شیرەخۆر‬ ‫رۆژوو گرانە بۆ ئەو ژنانەی كە لەسێ مانگی‬ ‫یەكەمی دووگیانیدان‪ ،‬بەتایبەت لەم قۆناغەدا‬ ‫ژنان����ی دووگی����ان هەس����ت بەدڵتێكهەڵهاتن‬

‫دەب����ن لەبەیانیان����دا‪ ،‬گ����ەر خانمان س����ێ‬ ‫مانگ����ی یەكەمیان بەب����ێ كاردانەوەی خراپ‬ ‫بەڕێكردب����وو دەتوانن دواتر ب����ەڕۆژوو ببن‪،‬‬ ‫بەاڵم دەبێت زۆرێك پش����وو ب����دات و خۆی‬ ‫ب����ەدوور بگرێ����ت لە دڵەڕاوك����ێ و دوودڵی‪.‬‬ ‫ئەوانەش����ی كەخاوەنی منداڵی شیرەخۆرەن‬ ‫باشترە راوێژ بە پزیشك بكەن پێش ئەوەی‬ ‫بڕیاری رۆژووگرتن بدەن‪.‬‬ ‫پاراستنی لەش لەوشكبوونەوە‬ ‫خ����ۆت بەدووربگ����رە لەوخواردنەوان����ەی‬ ‫كەدەبنەهۆی وش����كبوونەوەی لەش لەوێنەی‬ ‫قاوە‪ ،‬لەبری ئەوانە هەوڵبدە بەخواردنەوەی‬ ‫‪ 8‬كوپ ئاو لەشەودا‪ .‬لەكاتی رۆژدا رۆژوانەتی‬ ‫هەست بەگێژخواردن و كەمبوونەوەی تەركیز‬ ‫دەكات ئەمەش حاڵەتێكی ئاس����اییەو دوای‬ ‫رەمەزان كەس����ەكە دەچێتەوە باری ئاسایی‬ ‫خۆی‪.‬‬

‫)‪No. (78‬‬

‫‪6‬‬

‫رەزوان عەبدولقادر‬

‫ریكالم و خوێندن‬ ‫بەگرەنتی‬ ‫پرۆس���ەی پ���ەروەردەو فێركردن دوو‬ ‫فاكت���ەری گرنگ���ن بۆ پێش���كەوتن و‬ ‫پێگەیاندن���ی ن���ەوەی دوارۆژ‪ ،‬بۆی���ە‬ ‫پێویستە بەرنامەو پالنێكی تۆكمەی بۆ‬ ‫داب���رژرێ و پرۆگرام و كادری بەتواناو‬ ‫ئاست بەرزی تێدا بەدی بكرێت‪.‬‬ ‫هەروەه���ا ل���ەرووی وانەوتن���ەوەو‬ ‫ب���واری دەروونی پێویس���تە باگراوندو‬ ‫شارەزایەكی تەواوی هەبێت بۆ ئەوەی‬ ‫بەسەركەوتووترین شێوە هەنگاوبنێت‪.‬‬ ‫هەڵبەت���ە دوای ئ���ەوەی رەوتی ژیان‬ ‫لەكوردس���تان و عێ���راق گۆران���كاری‬ ‫بەس���ەرداهاتوو تەكنۆلۆژی���او ئامێرو‬ ‫داهێنان���ی تازە هاتە ناو ژیانی خەڵك‬ ‫و گەش���ەی ئاب���ووری و بازرگان���ی و‬ ‫زۆربوون���ی ژمارەی قوتابی���ان وایكرد‬ ‫چەندین قوتابخانەو پەیمانگاو كۆلیژی‬ ‫ئەهل���ی و تایبەتی بكرێن���ەوە‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئ���ەوەی دەزگا پەروەردەییەكان���ی‬ ‫حكومەت توانای وەرگرتنی ئەو ژمارە‬ ‫زۆرەی قوتابیانی نەبوو‪.‬‬ ‫ل���ەرۆژگاری ئەمڕۆدا ئەوەی بۆتە باس‬ ‫و ب���ەردەوام ریكالمی لە تیڤییەكان بۆ‬ ‫دەكرێت قوتابخانە ئەهلی و پەیمانگاو‬ ‫خول���ی بەهێزكردن���ی قوتابیانەو كار‬ ‫گەیش���تۆتە ئەو رادەی���ەی پەیمانگا‬ ‫هەیە كەنالێك���ی تەلەفزیۆنی تایبەت‬ ‫بەخۆی هەیەو بەردەوام پروپاگەندە بۆ‬ ‫خولەكانی خۆی دەكات‪ .‬ئەوەی جێگای‬ ‫هەلوێستە لەسەركردنە رۆژانەو شەوانە‬ ‫ریكالم بۆ خوێن���دن بەگرەنتی دەكاو‬ ‫چەن���دان جار دووب���ارەی دەكاتەوە!‪.‬‬ ‫لەوەش س���ەیرترو سەرس���ورهێنەرتر‬ ‫دەڵێت پەرت���ووك دەكەینە ‪ 15‬پەرو‬ ‫بەگرەنت���ی ‪ 90‬نم���رە‪ ،‬ئاخ���ر كاكی‬ ‫مامۆس���تا ل���ە هیچ بوارێك���ی ژیان و‬ ‫كاالی���ەك گرەنتی نییە!‪ ،‬جا نازانم تۆ‬ ‫بەچ پێوەرو مەنتقێك گرنتی ‪ 90‬نمرە‬ ‫بەقوتاب���ی دەدەی ئەگەر مەس���ەلەكە‬ ‫بازرگان���ی بەخوێن���دن و پ���ەروەردە‬ ‫نەبێت!‪،‬و مەبەس���ت لێی فریودانی و‬ ‫هەلخەلەتاندن���ی دایك وباوكی قوتابی‬ ‫نەبێ���ت!و ببێتە هۆكارێ���ك بۆ ئەوەی‬ ‫قوتابیان خێزانەكانیان هەراسان بكەن‬ ‫و بەناچ���اری منداڵەكانی���ان ببەن بۆ‬ ‫خولەكە‪.‬‬ ‫زۆرجاری���ش ل���ەو ج���ۆرە رێكالمانە‬ ‫دەڵێن بۆ ئەوەی دوارۆژت نەوفەوتێت‬ ‫و پەش���یمان نەبیت���ەوە زوو خ���ۆت‬ ‫ناون���وس بك���ە‪ ،‬وەك ئ���ەوەی بڵێین‬ ‫قوتابخانە حكومییەكان هیچ بەهایەكی‬ ‫پ���ەروەردەو فێركردنی���ان نەم���اوە!‪.‬‬ ‫بەداخ���ەوە وەزارەت���ی پ���ەروەردەش‬ ‫لەبەرامب���ەر ئەم بابەت���ە بێ دەنگن و‬ ‫هیچ كاردانەوەیەكیان نەبووە‪ ،‬تەنانەت‬ ‫بەقسەش هەلوێستیان نەبووە‪.‬‬ ‫لێرەوە پێویس���تە الیەن���ی پەروەردەو‬ ‫فێرك���ردن وەاڵمێكی گونج���اوی ئەو‬ ‫بێ دەنگییەی بدات���ەوە بەرامبەر ئەم‬ ‫پرسە‪ ،‬كە بەداخەوە كەرتی پەروەردەو‬ ‫خوێن���دن بەرەو ئاقارێك���ی بێ پالندا‬ ‫دەڕوات!‪ .‬گ���ەر وا نەبێ���ت چۆن و چ‬ ‫یاس���ایە مۆلەت و رێگە بەو شوێنانە‬ ‫دەدەن بەئ���ارەزووی خۆی���ان گرنتی‬ ‫بەقوتابیان بدەن! ئاخر قوتابی هەوڵ‬ ‫و كۆشش نەكات و بەردەوام خەریكی‬ ‫خوێندن���ی بابەتەكانی خ���ۆی نەبێت‪،‬‬ ‫چ���ۆن دەتوانرێت گرەنتی دەرچوون و‬ ‫‪ 90‬نمرەی پێ بدەی؟!‪.‬‬ ‫بۆیە پێویس���تە وەزارەت���ی پەروەردە‬ ‫بەدواداچوونێ���ك بۆ ئەم مەس���ەلەیە‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئاخ���ۆ ت���ا چەند لە ئاس���ت‬ ‫خزمەت���ی پەروەردەدای���ە‪ ،‬ئەگەر ئەو‬ ‫بیرۆكەی���ە راس���تە ب���ا پەرتووكەكان‬ ‫بكەنە ‪ 15‬ئەوكاتە گرەنتی ‪ 90‬نمرەش‬ ‫واس���ل دەبێ بۆ قوتابی���ان‪ ،‬هەروەها‬ ‫ئەوكات هیچ لەمپەروكۆسپێك نامێنێ‬ ‫لەب���ەردەم پێش���كەوتنی پرۆس���ەی‬ ‫پەروەردەو فێركردن و گشت قوتابیان‬ ‫دەبنە دكتورو ئەندازیارو بێ هیوایی و‬ ‫نائومێدیش لە خوێندن نامێنێت‪.‬‬

‫ژمارە(‪)78‬‬

‫‪2015/6/15‬‬

‫‪25‬ی جۆزه‌ردان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪15 June 2015‬‬

‫)‪No. (78‬‬

‫یانەی مەخموور لەخولی پلە دووی كوردستان مایەوە‬

‫‪7‬‬

‫راهێنەری یانەی مەخموور‪ :‬بەخت یاوەرمان نەبوو‬

‫ڕاپۆرت‪ :‬عەبدولرەحمان ئادەم‬ ‫ل���ەدوا یاری���ی خولی یانە پل���ە دووەكانی‬ ‫كوردس���تان یان���ەی مەخم���وور نەیتوانی‬ ‫س���ەركەوتن تۆمار بكات و بەكۆكردنەوەی‬ ‫(‪ )11‬خ���اڵ ه���ەر لەخول���ی پل���ە دووی‬ ‫كوردستان مایەوە‪.‬‬ ‫یانەی مەخموور لە یارییەكی چارەنوسسازدا‬ ‫لەخولی پلەدووەكانی كوردستان ڕووبەڕووی‬ ‫یان���ەی ب���ەردەرەش ب���ۆوەوە یارییەك���ە‬ ‫گرینگیەكی تایبەتی هەبوو بۆ هەردوو یانە‪،‬‬ ‫یانەی مەخموور بەسەركەوتنی لەم یارییە‬ ‫تاردەیەك هەلی هەبوو بۆ س���ەركەوتنی بۆ‬ ‫قۆناغی چوارگۆش���ەو یانەی بەردەرەشیش‬ ‫بەس���ەركەوتنی لەم یارییە مانەوەی خۆی‬ ‫مس���ۆگەر دەكرد لەخولی پل���ە دوو‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەر لەس���ەرەتایی یارییەك���ە توندوتیژی‬ ‫زۆری پێوەدیارب���وو یان���ەی بەردەرەش���ی‬ ‫خاوەن یاریگا باشتر دیاربوون لەناو یارگاو‬ ‫دەیانویس���ت زوو گۆل تۆمار بكات ئەوەبوو‬ ‫یاری���زان (عەلی حوس���ێن) گۆلی یەكەمی‬

‫تۆمارك���ردو لەدوای���دا یاریزانان���ی یانەی‬ ‫مەخموور چەندین هێرش���یان كردە س���ەر‬ ‫گۆلی خ���اوەن یاریگاو بەتایب���ەت یاریزان‬ ‫(ئومێد خەلیل) لەگەڵ گۆل مایەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫یاریدەری ناوبژیوان بەبڕیارێكی نادروس���ت‬ ‫ئۆفس���ایدی هەژماركردو یاریزانانی یانەی‬

‫مەخموور نارەزایی���ان بەرامبەر ئەم بڕیارە‬ ‫دەڕب���ڕی‪ .‬دوا ب���ەدوای ئەم���ەش یان���ەی‬ ‫مەخموور بەردەوام بوو لە هێرش���ەكانی بۆ‬ ‫س���ەر گۆلی بەرامبەر‪ ،‬لە هێرشێكدا یانەی‬ ‫مەخم���وور توان���ی گۆلی بەرامب���ەر تۆمار‬ ‫ب���كات‪ ،‬بەاڵم هەمان یاری���دەری ناوبژیوان‬

‫ئۆف سایدێكی نادروستی لەسەر یاریزانێكی‬ ‫یان���ەی مەخم���وور هەژمارك���رد لەكاتێكدا‬ ‫كە یاریزانێك���ی بەرگری یانەی بەردەرەش‬ ‫لەس���ەر هێلی گۆلی خۆیان وەس���تابوو كە‬ ‫ئەمەش بووە هۆی ئەوەی یاریزانانی یانەی‬ ‫مەخموور نارەزایی دەبڕن و بۆ ماوەی چەند‬ ‫خولەكێك یاریەكە بوەس���تێ‪ .‬لەسەرەتای‬ ‫تایمی دووەمیش یاری���زان ریاز زیاد توانی‬ ‫گۆلی بەرامبەر ب���ۆ یانەی مەخموور تۆمار‬ ‫ب���كات‪ ،‬ب���ەاڵم ل���ە دە خولەك���ی كۆتایی‬ ‫یارییەك���ە یانەی ب���ەردەرەش توانی گۆلی‬ ‫دووەم و س���ەركەوتن تۆماربكات‪ .‬بەمجۆرە‬ ‫ه���ەردوو یان���ەی (ئاك���رێ و ش���ۆریجە)‬ ‫سەركەوتن بۆ قۆناغی چوارگۆشە‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەس���ەرنەكەوتنی یان���ەی‬ ‫مەخم���وور ب���ۆ قۆناغ���ی چوارگۆش���ە‪،‬‬ ‫ڕاهێن���ەری یانەی مەخم���وور (ئیدریس‬ ‫محەم���ەد) رایگەیان���د "خۆئامادەكردنی‬ ‫ئەمساڵ وەك پێویست نەبووو ماوەكەی‬ ‫زۆر كەم ب���وو‪ ،‬هەروەه���ا منیش پێش‬ ‫دەس���تپێكردنی یارییەكانی ئەم خولە بە‬

‫‪ 10‬رۆژ كاری ڕاهێنەرایەتیم پێس���پێدرا‪،‬‬ ‫بۆی���ە تاڕادەی���ەك ناتێگەیش���تن هەبوو‬ ‫لەنێوان یاریزانەكان‪ ،‬بەاڵم یاری لەدوای‬ ‫یاری یاریزانەكان ئاس���تیان بەرەو باشتر‬ ‫دەچوو لەسەرەتا وەك دەستەی كارگێری‬ ‫یانەش تەنها دەیانویست یانەی مەخموور‬ ‫ل���ە خولی پل���ە دوو بمێنێت���ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەدوایدا بەس���ەركەوتنمان ل���ەدوو یاری‬ ‫گرنگ بەسەر یانەی پیرەمەگرون و یانەی‬ ‫ئاسۆ بوینە ڕكابەكار لەگەڵ یانەكانی تر‬ ‫بۆ س���ەركەوتن بۆ قۆناغی چوار گۆشە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەخت یاوەرمان نەبوو‪.‬‬ ‫جێگەی ئاماژە پێكردن���ە یانەی مەخموور‬ ‫لەخول���ی یانە پلە دووەكانی كوردس���تان‪،‬‬ ‫هەش���ت یاریی ئەنجامداو س���ێ بردنەوەی‬ ‫تۆماركردو دوو یاریی یەكسانبوون و توشی‬ ‫سێ دۆڕان هات و ‪ 10‬گۆلی تۆمار كردو ‪11‬‬ ‫گۆلی لێ تۆمار كرا‪ ،‬بەم ئەنجامەش یانەی‬ ‫مەخموور لە پل���ەی چوارەمی كۆمەڵەكەی‬ ‫هات و ه���ەر لەریزی یانە پل���ە دووەكانی‬ ‫كوردستان مایەوە‪.‬‬

‫یەكێتی تۆپی پێی عێراق سزای یانەی زاخۆ دەدات بزان ‌ه رۆناڵدۆ بڕیاری‬ ‫چی داوه‌؟‬

‫یەكێتی تۆپی پێی عێراق سزای یانەی‬ ‫زاخ���ۆی دەكرد بەهۆی ئەو رووداوانەی‬ ‫كە لەكاتی كردنەوەی یاریگا نوێیەكەی‬ ‫یانەی زاخۆ كە تێیدا یارییەكی دۆستانە‬ ‫لەنێوان یانەی زاخۆو هەلبژاردەی عێراق‬ ‫بەرێوەچوو‪.‬‬ ‫بەئامادەبوون���ی هاندەرێک���ی یەکجار‬

‫بژار جاف‬

‫زۆر یاریگ���ە نوێیەکەی یان���ەی زاخۆ‬ ‫كرای���ەوەو بەوبۆنەیەش���ەوە یارییەکی‬ ‫دۆس���تانەی لەگەڵ هەڵبژاردەی عیراق‬ ‫ئەنجام���دا‪ .‬ب���ەاڵم بەه���ۆی هوتاف���ی‬ ‫نادروس���ت و دوور لە گیانی وەرزش���ی‬ ‫لەالی���ەن هاندەرەکانییەوە یانەی زاخۆ‬ ‫گەورەتری���ن زەرەرمەند ب���وو لەالیەن‬

‫یەکێتی تۆپی پێی عیراقەوە س���زادرا‪.‬‬ ‫دوای بینین���ی چەن���د گرتەیەکی ئەو‬ ‫رووداوانە ل���ە یاریگە نوێیەکەی زاخۆ‪،‬‬ ‫یەکێتییەک���ە کۆبوونەوەیەکی ئەنجامدا‬ ‫و بڕی���اری دا یانەی زاخ���ۆ بۆ وەرزی‬ ‫داهات���ووی خولی نایاب���ی عیراق پێنج‬ ‫یاری���ی یەکەمی لەن���او یاریگەی خۆی‬ ‫بەبێ هاندەر ئەنجام بدات‪.‬‬ ‫هەروەها بریاردرا بۆ ماوەی س���ێ ساڵ‬ ‫هەڵب���ژاردەی عیراق هی���چ یارییەکی‬ ‫دۆستانەو فەرمی لەو یاریگەیەدا ئەنجام‬ ‫نەدات‪ ،‬لەکاتی دووبارەکردنەوەی ئەو‬ ‫کارەشدا ئەوا یانەی زاخۆ سڕ دەکرێت‬ ‫بۆ ئەوەی هی���چ یاریی���ەک لەناو ئەو‬ ‫یاریگەیەدا ئەنجام نەدات‪.‬‬ ‫لەالیەن خۆش���یانەوە بەش���ێوەیەکی‬ ‫فەرم���ی وەزی���ری وەرزش و الوان���ی‬ ‫هەرێمی کوردستان داوای لێبوردنی لە‬ ‫وەزیری وەرزش و الوانی عیراق کرد بۆ‬ ‫ئەو رووداوە نەخوازراوە‪.‬‬

‫ئیبرا لە پاریس خۆشحاڵه‌‬

‫زالتان ئیبراهیمۆڤیچی س���ویدی هەموو ئەو هەوااڵنەی‬ ‫بەدرۆ خس���تەوە کە باسیان لەوە دەکرد دەگەڕێتەوە‬ ‫بۆ ریزەکانی یانەی میالن‪.‬‬ ‫ل���ە لێدوانێکیدا ئیبراهیمۆڤی���چ رایگەیاند‪ :‬گەڕانەوەم‬ ‫ب���ۆ یانەی میالن���ی ئیتاڵی دورە لە راس���تیەوەو من‬ ‫ئێس���تا یاریزانی یان���ەی پاریس س���انجێرمانم‪ .‬ئیبرا‬ ‫دووپاتیش���یكردەوە ک���ە بۆندەک���ەی وەرزێکی ماوە‬ ‫و‬ ‫لەگ���ەڵ پاری���س س���انجێرمان‬

‫رێزی گرێبەس���تەکەی نێوانیان دەگرێت‪ .‬لە بەشێکی‬ ‫تری قس���ەکانیدا ئیبراهیمۆڤیچ هێرش���ی کردە سەر‬ ‫راگەیاندنەکان و تەئکیدی کردەوە کە لە دروستکردنی‬ ‫هەواڵی ناڕاستدا زۆر لێهاتون‬ ‫ئیبرا ئاماژەی بەوەدا ک���ە لەوکاتەوەی یانەی میالنی‬ ‫جێهێشتوە هیچ گفتوگۆیەکی لەگەڵ ئەدریانۆ گالیانی‬ ‫نەکردوەو ئەوەشی باسدەکرێت تەنها پروپاگەندەیە‪.‬‬ ‫لەکۆتایی قس���ەکانیدا ئیبراهیمۆڤیچ دوپاتیکردەوە کە‬ ‫لەریزەکانی یانەی پاریس سانجێرمان خۆشحاڵە و بیر‬ ‫لەوە ناکاتەوە لەو یانە فەرەنسیە بڕوات‪.‬‬

‫م‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫گ‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫دەكرێتەوە‬

‫مۆبایلی سه‌رنووسه‌ر‪0750 465 5463 :‬‬ ‫دیزاین‪ :‬شاخه‌وان محه‌ممه‌د سلێمان ‪0750 483 1852‬‬ ‫ناونیشان‬ ‫كوردستان ‪ -‬هه‌ولێر ‪ -‬مه‌خموور‬

‫ده‌سته‌ی نووسه‌ران‬

‫بژار بەكر‬ ‫لیونێل مێس���ی ئه‌و داوای���ه‌ی پێداچونه‌وه‌ی‬ ‫دۆڕان���د كه‌ پێشكه‌ش���ی كردب���وو لەپێناو‬ ‫هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی ئه‌و تۆمه‌ته‌ی ئاڕاسته‌ی‬ ‫كراب���وو بەخۆدزین���ەوە لەدان���ی ب���اج ل ‌ه‬ ‫ئیس���پانیا‪ ،‬ئه‌مه‌ش واته‌ ره‌نگه‌ جارێكیتر‬ ‫له‌سه‌ر ئه‌م تۆمه‌ته‌ دادگایی بكرێت‪.‬‬ ‫ساڵی رابردوو تۆمه‌تی خۆدزینه‌وه‌ له‌ پێدانی‬ ‫باج‪ ،‬ئاڕاس���ته‌ی مێسی و خورخی هوراسیۆی‬ ‫باوك���ی كرا به‌بەهای ‪ 4،16‬ملیۆن یۆرۆ له‌پای‬ ‫داهات���ی مافی وێن���ه‌كان له‌ نێوان س���ااڵنی‬ ‫‪ 2007‬و ‪ 2009‬ئه‌م���ه‌ش له‌ ڕێ���ی دامه‌زراندنی‬ ‫كۆمپانیای وه‌همیه‌وه‌ ل ‌ه هه‌ریه‌ك له‌ شاره‌كانی‬ ‫بیلیز و ئۆرۆگوای‪.‬‬ ‫مێسی و باوكی ئه‌م تۆمه‌ته‌یان ره‌تكرده‌وه‌و‬ ‫په‌نجه‌ی تۆمه‌تیان ئاراسته‌ی پارێزه‌ره‌كه‌ی‬ ‫پێش���ووی ئه‌س���تێره‌ی ئه‌رژه‌نتین���ی ك���رد‬ ‫به‌الم داواكاری گش���تی له‌ به‌رشلۆنه‌ بریاریدا‬

‫كه‌یسه‌ك ‌ه‬ ‫به‌رده‌وام بێت‪ .‬مێسی و باوكی له‌ میانه‌ی‬ ‫لێپرس���ینه‌وه‌یاندا له‌به‌رده‌م دادگای غافا‬ ‫(له‌ده‌وروبه‌ری به‌رش���ه‌لۆن ‌ه كه‌ میسی لێی‬ ‫نیشته‌جێیه‌) ل ‌ه سیپته‌مبه‌ری ‪ 2013‬تۆمه‌تی‬ ‫ئاماژه‌ پێكراویان ره‌تكرده‌وه‌‪ ،‬به‌پشت به‌ستن‬ ‫بەگه‌واهیدانی ئه‌ستێره‌ی ئه‌رژه‌نتینی‪ ،‬دادوه‌ر‬ ‫له‌وكاته‌دا بریاری داخستنی كه‌یسه‌كه‌یدا به‌اڵم‬ ‫داداگا له‌حوزه‌یران���ی رابردوودا بۆی دەرکەوت‬ ‫كه‌ به‌ڵگه‌ی پێویس���ت هه‌ی���ه‌ كه‌ئاماژه‌ به‌و‌ه‬ ‫ده‌كه‌ن میسی ئاگاداری ئه‌و سه‌رپێچیانه‌ بوو‌ه‬ ‫كه‌ ڕویداوه‪.‬‬ ‫جێگەی باس���ە داداگا لەكۆتایی س���كاالكه‌دا‬ ‫ێ تاوان تۆمه‌تباركرد‬ ‫میس���ی و باوكی بەس��� ‌‬ ‫س���ه‌باره‌ت بەهه‌اڵتن له‌ پێدانی باج به‌تایبه‌تی‬ ‫له‌ساالنی ‪ ،2008 ،2007‬و‪ 2009‬بەبەهای ‪4،16‬‬ ‫ملیۆن یۆرۆ‪.‬‬ ‫خه‌لیل پااڵنی‬ ‫سامان قه‌ره‌چووغی‬ ‫عه‌بدولره‌حمان ئاده‌م‬ ‫موحسین شوانی‬ ‫كارزان مامه‌ندپیران‬ ‫رەزوان عەبدولقادر‬

‫ده‌نگی مه‌خموور له‌ فه‌یسبووك‪:‬‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫هەرچەن���دە رۆناڵدۆ‬ ‫نی���ە‬ ‫دڵخ���ۆش‬ ‫لە یا نە کە ی���د ا ‪،‬‬ ‫لەگ���ەڵ ئەمەش���دا‬ ‫گر ێبە س���تێکی‬ ‫گرانبەه���ای پاریس‬ ‫جێرم���ان‬ ‫س���ان‬ ‫لەب���ەر ری���اڵ مەدرید‬ ‫رەتدەکاتەوە‪.‬‬ ‫رۆژنامەی مارکای ئیس���پانی‬ ‫ئاش���کرای کردووە کە‬ ‫کریستیانۆ رۆناڵدۆی‬ ‫هێرش���بەری ری���اڵ‬ ‫مەدری���د لەگ���ەڵ‬ ‫پێرێ���زی س���ەرۆکی‬ ‫یانەک���ە کۆبووەتەوە‬ ‫و نیگەران���ی خ���ۆی‬ ‫لەس���ەر ب���اری یانەکە‬ ‫لەم وەرزەدا دەربڕیوە‪.‬‬ ‫ب�ڵ�اوی‬ ‫رۆژنامەک���ە‬ ‫کردووەت���ەوە کە رۆناڵدۆ‬ ‫لەکۆبونەوەکەدا دڵخۆش‬ ‫نەبووە و بەسەرۆکەکەی‬ ‫راگەیان���دووە ک���ە وەک‬ ‫پێویس���ت پاڵپش���تی‬ ‫ناکرێن‪.‬‬ ‫ئام���اژەی‬ ‫م���ارکا‬ ‫ب���ەوەش ک���ردووە‬ ‫ک���ە یانەی پاریس‬ ‫س���ان جێرمان‬ ‫گرێبەس���تێکی‬ ‫گر ا نبە ه���ا ی‬ ‫پێشکە شی‬ ‫ر ۆ نا ڵ���د ۆ‬ ‫ک���ر د و و ە ‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئەم‬ ‫هێر ش���بە ر ە‬ ‫پورتوگالیی���ە پێ���ی‬ ‫باشترە بۆ ماوەیەکی‬ ‫زیاتر لەریزەکانی یانەی‬ ‫شاهانەدا بمێنێتەوە‪.‬‬ ‫لەم وەرزەدا یانەی ریاڵ‬ ‫مەدرید و یاریزانەکانی‪،‬‬ ‫بەتایبەت کریس���تیانۆ و‬ ‫گاری���س بەی���ل روبەڕوی‬ ‫زۆری‬ ‫رەخنەیەک���ی‬ ‫هاندەرانی یانەکە بوونەوە‪،‬‬ ‫ئەم���ەش بەهۆی ئ���ەوەی‬ ‫نەیانتوان���ی هی���چ نازناوێک‬ ‫بەدەست بهێنن‪.‬‬

‫ده‌نگی مه‌خموور له‌ تویته‌ر‪:‬‬

‫عەبدولرەحمان ئادەم‬

‫یانەی مەخموور لە خولی‬ ‫پلەدوو سەركەوتوو بوو‬ ‫س���ەڕەڕای ئ���ەو قەیران���ە‬ ‫داراییەی كەوا سەرجەم دام و‬ ‫دەزگاكانی هەرێمی گرتۆتەوە‬ ‫لەدەرئەنجام���ی ئ���ەو ش���ەڕە‬ ‫نەگریس���ەی تیرۆریس���تانی‬ ‫داعش ك���ە توش���ی عێراق و‬ ‫كوردس���تانی ك���ردووە یانەی‬ ‫وەرزشی مەخموور و سەرجەم‬ ‫یانەكانی كوردستانیش بێبەش‬ ‫نەبوونە ل���ەم قەیرانە داراییە‬ ‫بەتایبەت���ی یان���ەی مەخموور‬ ‫كە بارودۆخ���ی جیاوازترە لە‬ ‫یانەكانی تر بەهۆی ئەوەی كە‬ ‫شارۆچكەی مەخموور لەهێلی‬ ‫تەماس���ی ش���ەر زۆر نزیكەو‬ ‫كاریگ���ەری زۆری هەب���ووە‬ ‫ل���ە نائارامی ئ���ەم ناوچەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم س���ەڕەڕای ئ���ەم هەموو‬ ‫گیروگرفتە یان���ەی مەخموور‬ ‫بەش���داریكرد لەركابەرییەكانی‬ ‫خولی یان���ە پل���ە دووەكانی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫لەسەرەتای بەش���داریكردنی‬ ‫یان���ەی مەخموور ل���ەم خولە‬ ‫دەس���تەی كارگێ���ری و‬ ‫راهێنەران تەنها دەیانویس���ت‬ ‫لەری���زی یانە پل���ە دووەكان‬ ‫بمێنێنەوەو دانەبەزن بۆ خولی‬ ‫پلە س���ێ بەه���ۆی وازهێنانی‬ ‫دوو راهێن���ەر ل���ە م���اوەی‬ ‫خۆئامادەكردن و كەمی ماوەی‬ ‫ئام���ادەكاری و جێگرنەكردنی‬ ‫یاریزان���ەكان‪ ،‬ب���ەاڵم بەهۆی‬ ‫هەوڵ���دان و ماندووبوون���ی‬ ‫زۆری ڕاهێن���ەرو یاریزانەكان و‬ ‫پش���تگیری دەستەی كارگێری‬ ‫و خەمخۆران���ی وەرزش���ی و‬ ‫جەم���اوەری یانەك���ە توانیان‬ ‫ئاس���تێكی بەرز نیشانبدەن‪،‬‬ ‫بەڵك���و ڕكابەری���ش ب���ن بۆ‬ ‫س���ەركەوتن ب���ۆ قۆناغ���ی‬ ‫چوارگۆش���ە بەتایبەتی دوای‬ ‫ئ���ەوەی س���ێ س���ەركەوتنی‬ ‫گرنگی���ان تۆماركرد بەس���ەر‬ ‫یانەكان���ی پیرەمەگ���رون و‬ ‫ئاسۆ و ش���ۆریجە كە ئەمەش‬ ‫ب���ووە هاندەرێك���ی زیاتر بۆ‬ ‫س���ەركەوتنی یانەكەی���ان بۆ‬ ‫قۆناغی دوایی بەهیوای ئەوەی‬ ‫جارێكی تر بگەرێنەوە بۆ ڕیزی‬ ‫یانە پلە یەكەكان‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم لەدوا یاری���ی بەرامبەر‬ ‫بەیان���ەی ب���ەردەرەش بەخت‬ ‫یاوەری���ان نەب���ووو هەروەها‬ ‫بەه���ۆی هەڵەكانی دەس���تەی‬ ‫ناوبژیوانی سەركەوتوو نەبوون‬ ‫ل���ەم یاریی���ە و نەیانتوان���ی‬ ‫سەربكەون بۆ قۆناغی دوایی‪.‬‬ ‫بەهەرح���اڵ ئ���ەم ئەنجامەش‬ ‫جێ���گای‬ ‫دڵخۆش���كەرەو‬ ‫دەستخۆشی هەموو الیەكە كە‬ ‫توانیان لەم قەیران و بارودۆخە‬ ‫ناس���كە بەس���ەركەوتووی‬ ‫بەشداری لەم خولەدا بكەن‪.‬‬

‫‪twitter.com/makhmur_maxmur‬‬

‫ژمارە (‪)78‬‬

‫‪25‬ی جۆزه‌ردان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪2015/6/15‬‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫‪Dengî Mexmûr‬‬

‫عەدنان كەریم‪ :‬خۆم بە خەڵكی هەموو كوردستان دەزانم‬ ‫ئەحمەد مەال ساڵح‬

‫دەوڵەتی ئاخیر‬ ‫زەمان‬ ‫هەینی ڕابردوو ل����ە مزگەوتە‬ ‫خنجیالنەك����ەی گەڕەك����ی‬ ‫خۆمان مامۆس����تا گیان باسی‬ ‫نیش����انەكانی ئاخیری زەمانی‬ ‫كرد زۆر بەجوانی دانە بەدانە‬ ‫هەموویان����ی ڕوون ك����ردەوە‪،‬‬ ‫فەرمووی‪( :‬هەموو نیش����انە‬ ‫بچووك����ەكان هاتوونەت����ە دی‬ ‫تەنان����ەت ی����ەك نیش����انەش‬ ‫نەماوە‪ ،‬ئەوەی ماوە نیش����انە‬ ‫گەورەكان����ن ئەوانی����ش هاكا‬ ‫هات����ن چونكە ش����ەرع دەڵێ‪:‬‬ ‫ك����ە نیش����انە بچووك����ەكان‬ ‫هاتن گ����ەورەكان زۆر بەپەلە‬ ‫بەدوای����ان دێ����ن و ئێمەمانان‬ ‫ئێستا لە ئاخیرەكەی دەژین‪،‬‬ ‫ئ����ەوڕۆ س����بەی كۆتایی بەو‬ ‫ژیانە كاتیەمان دێ)‪.‬‬ ‫لەڕاس����تیدا من هیچ ڕەخنەو‬ ‫تێبینیەكم لەس����ەر قسەكانی‬ ‫ئەو مامۆس����تا بەڕێ����زە نیەو‬ ‫هی����چ ش����تێكی پێچەوانەوەی‬ ‫ش����ەریعەت و فەرم����وودە‬ ‫پیرۆزەكان����ی پێغەمبەرم����ان‬ ‫نەبوو (د‪.‬خ) ل����ێ بێ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەكۆتای����ی وتارەك����ەی ك����ە‬ ‫دەستی كرد بەدوعاو پاڕانەوە‬ ‫لەخ����وای گ����ەورە یەكێك لە‬ ‫دوعاكانی ئەوەب����وو (خوایە‬ ‫گەلی كوردمان بكەیە خاوەن‬ ‫كی����ان و دەوڵەت����ی خۆی)‪،‬‬ ‫ئی����دی هەر لەوكات����ەوە تاكو‬ ‫ئێس����تاش دڵخۆش����ی و ترس‬ ‫و بیركردن����ەوەو ڕامانێكی زۆر‬ ‫دایگرتووم بە تێكەڵی‪ ،‬دەزانن‬ ‫لەبەر چی؟‬ ‫ بیردەكەم����ەوە دەڵێم‪ :‬ئاخر‬‫مادەم لە ئاخیری زەمان بین‬ ‫تازە دەوڵەتمان بۆ چی بێ؟!‬ ‫ ڕادەمێنم دەڵێم‪ :‬ئەرێ ئەو‬‫گەلە مەزڵومە پەنجا ملیۆنییە‬ ‫دەب����ێ حیكم����ەت لەچی بێ‬ ‫سەدان ساڵە دەوڵەتێكی پێ‬ ‫ڕەوا نەبینراوە؟!‬ ‫ دەترسم دەڵێم‪ :‬ڕەنگە هەر‬‫لەگ����ەأل ڕاگەیاندنی دەوڵەتی‬ ‫كوردی ئیس����ڕافیل (سەالمی‬ ‫خ����وای ل����ێ بێ) س����افیڕەی‬ ‫كۆتایی لێ بداو دونیا هەمووی‬ ‫وێران بێ‪.‬‬ ‫ دڵخۆشم دەڵێم‪ :‬خۆ ئەوكات‬‫منەتم����ان بەئیعتیرافی واڵتان‬ ‫ناب����ێ و پ����ارەی تێچ����ووی‬ ‫پاس����ەپۆڕت و ئاڕم و پول و‬ ‫بیانایەی س����ەرۆكایەتی و ئەو‬ ‫شتانەش دەگەڕێتەوەو قەرزی‬ ‫ش����ەریكاتی ن����ەوت و بانكی‬ ‫واڵتانیش نادەینەوە!‪.‬‬ ‫كوردس����تان‪.‬‬ ‫ئـــــــ����اخ‬ ‫دەوڵەتەكەی ئاخیر زەمان!‪.‬‬

‫قسەی خۆش‬ ‫* ئەح���ۆل دوکانێک���ی جل و‬ ‫بەرگ دائەنێ���ت پیاوێک ئەچێت‬ ‫ب���ۆ الی ئەڵێت‪ :‬کاکە پانتۆڵێکم‬ ‫ئەوێت بۆ کوڕەکەم لە پۆلی ‪١٠‬ی‬ ‫ئامادەییە‪.‬‬ ‫ئەح���ۆل ئەڵێت‪:‬ئەدەبیی���ە یان‬ ‫عیلمییە؟‬ ‫* لەئەحۆلی���ان پرس���ی‪ :‬رۆژ‬ ‫درێژترە یان شەو؟‬ ‫ئەحۆل وت���ی‪ :‬نازانم تائێس���تا‬ ‫نەمبینیوە لەتەنیش���ت یەكتری‬ ‫رابوەستن‪.‬‬

‫عه‌دنان كه‌ریم له‌گه‌ڵ گۆران دیبه‌گه‌یی‬ ‫ئا‪ /‬گۆران دیبەگەیی‬ ‫عەدن����ان كەری����م یەكێك����ە لەهونەرمەن����دە‬ ‫هەرەس����ەركەوتووەكانی كوردس����تان ك����ە‬ ‫بەدەنگ����ە خۆش����ەكەی گ����ەورەو بچووك و‬ ‫هەموو تاكێكی كورد دێنێتەجۆش‪ ،‬دانیشتن‬ ‫لەگ����ەڵ ئەو تام و جێژێك����ی تایبەتی خۆی‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەو مرۆڤێكی خاكییەو تاسەرئێسقان‬ ‫عاشقەو هەس����تی كوردایەتی لەناخیدا گڵپە‬ ‫ئەكات و هەس����ت و س����ۆزو خۆشەویس����تی‬ ‫لەگۆرانییەكانی����دا رەن����گ ئەداتەوەو ناوێكی‬ ‫دیارە لەنێو كایەی مۆزیك و گۆرانی كوردی‪،‬‬ ‫بۆی����ە بەپێویس����تمانزانی لەنزیك����ەوە ئەو‬ ‫هونەرمەندە گەورەیە بەسەربكەینەوە‪.‬‬ ‫هونەرمەندی گەورەی كورد (عەدنان كەریم)‬ ‫لەچاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ رۆژنامەی (دەنگی‬

‫مەخموور) ئاماژە بەوە دەكات كە زۆرجاران‬ ‫خەڵك ئەڵێت عەدنان خەڵكی سلێمانیە یان‬ ‫خەڵكی كەركوكە‪ ،‬نازانن كە من لە ئەس��ل�ا‬ ‫خەڵكی كوێم؟!‪ ،‬هەروەها دەڵێت س����ەرەڕای‬ ‫ئەوەی من خۆم بەخەڵكی هەموو كوردستان‬ ‫دەزان����م بەاڵم باب و باپیرانم خەڵكی گوندی‬ ‫ژاژلێن الی ماوەت بەش����ی ش����ارباژێر لەوێ‬ ‫لەدایكبووە‪ ،‬باوكم هەر لەوێیش����ەوە خێزانی‬ ‫دروس����ت كردووە‪ ،‬بەاڵم دواتر چۆتە شاری‬ ‫كەركوك لەوێ بووە بەپۆلیس ماڵی دایكشم‬ ‫خەڵك����ی مەزاناوێن����ی خەڵك����ی رۆژهەالتی‬ ‫كوردستانن‪.‬‬ ‫سەبارەت بەژیانی تایبەتی خۆی‪ ،‬هونەرمەند‬ ‫عەدن���ان كەریم دەڵێت "من لەس���اڵی ‪1963‬‬ ‫لەش���اری كەركوك لەدایكبووم���ە‪ ،‬كە باوكم‬ ‫ئەوكاتە نەفی كراوە بەرەو بەس���را لەس���ەر‬

‫زەمانە دەبێتە پێشمەرگە‬

‫دەنگی مەخموور‬ ‫نوێتری���ن بەرهەمی هونەرمەندی ش���اری‬ ‫مەخموور (ئەحمەد زەمان���ە) گۆرانییەكە‬ ‫بەن���اوی (نایەمەوە من پێش���مەرگەم) كە‬ ‫كۆمەڵێ هونەرمەندو الوی مەخموور كاریان‬ ‫لەم بەرهەمەدا كردووە‪.‬‬ ‫گۆرانی (نایەمەوە‌ من پێشمه‌رگه‌م) نوێترنی‬ ‫ڤیدیۆ كلیپی هونەرمەند (ئەحمەد زەمانە)‪،‬‬ ‫لەهۆنراوەی شاعیر (موحسین شوانی)یەو‬ ‫كاری مۆزیك لەالیەن (س���امان رەحمان)و‬ ‫(گ���ۆران كەمال مەخمووری) ئەنجامدراوە‪،‬‬ ‫هەروەه���ا لەس���تۆدیۆی نالی لە ش���اری‬

‫مەخموور تۆماركراوە‪ ،‬وێنەگرتنی ئەم كلیپە‬ ‫لەالیەن تیپی خەندەی مەخموورو لەالیەن‬ ‫وێنەگر (بارزان س���الەیی) وێنەی گیراوە‪،‬‬ ‫هەروەه���ا هونەرمەند س���االر نەورۆز كاری‬ ‫مۆنتاژی بۆ كردووەو لەنواندنی هەریەك لە‬ ‫(گۆران كەمال مەخمووری و دایكی گۆران‬ ‫و سیروان جەمیل)ە‪ ،‬سیناریۆو دەرهێنانی‬ ‫لەالیەن (زۆراب مەخمووری) كراوە‪.‬‬ ‫جێگەی باس���ە ئەحمەد زەمانە سااڵنێكی‬ ‫دوورو درێ���ژە خزمەت بەب���واری هونەری‬ ‫دەكات و لەسااڵنی هەش���تاكان بەگۆرانی‬ ‫(زەمان���ە) ناوبانگ���ی دەرك���ردووەو‬ ‫بەوهۆیەشەوە بە ئەحمەد زەمانە ناسراوە‪.‬‬

‫مەس���ەلەی كوردایەتی‪ ،‬لەسااڵنی حەفتاكان‬ ‫ماڵم���ان هاتۆتەوە بۆ س���لێمانی‪ ،‬خوێندنی‬ ‫س���ەرەتای و ناوەن���دی و پەیمانگای هونەرە‬ ‫جوانەكانم لە سلێمانی تەواو كردووە‪ ،‬لەساڵی‬ ‫‪ 1980‬چوومەتە پەیمانگای هونەرەجوانەكان‬ ‫و لەس���اڵی ‪ 1985‬بەش���ی ش���ێوەكاریم‬ ‫تەواوكردووە‪ ،‬لەساڵی ‪ 1986‬ژیانی هاوسەریم‬ ‫دروست كردووەو ئێستا خاوەنی سێ منداڵم‬ ‫دوو ك���وڕو كچێك‪ .‬لەس���ەرەتای نەوەدەكان‬ ‫چومەت���ە رۆژهەاڵتی كوردس���تان لەش���اری‬ ‫مەهاباد نیشتەجێبووم لەساڵی ‪ 1992‬بەرەو‬ ‫هەن���دەران رۆیش���تین‪ ،‬بەگش���تی ژیانی من‬ ‫بەچەند قۆناغێكدا تێپەریوە"‪.‬‬ ‫س����ەبارەت بەیەك����ەم هەن����گاوی هاتنە نێو‬ ‫دونی����ای هون����ەرەوە‪ ،‬هونەرمەن����د عەدنان‬ ‫كەریم بەم ش����ێوە هات����ە ئاخافتن و گوتی‬ ‫"ئەوەی لەپێش����وو باس����م ك����رد كورتەیەك‬ ‫بوو لەژیانی من‪ ،‬س����ەبارەت بەم پرس����یارە‬ ‫كە چ����ۆن هاتمە ن����او ژیان����ی هونەرییەوە‪،‬‬ ‫ئەوەبوو لە فرس����ەتێكدا توانیم بڕیار بدەم‪،‬‬ ‫كە ئەم فرس����ەتم ب����ۆ رێك ك����ەوت توانیم‬ ‫چارەنووس����ی ژیانم دەست نیشان بكەم‪ ،‬من‬ ‫لەتیپی مۆسیقای س����لێمانی بووم‪ ،‬سەرەتا‬ ‫كۆرس بووم‪ ،‬ئەوەبوو خۆمان ئامادەكرد بۆ‬ ‫فیس����تیڤالێك وابریاربوو ك����ە گۆرانی بێژێك‬ ‫گۆرانی بڵێ لە بەغدا‪ ،‬بەاڵم ئەم گۆرانیبێژە‬ ‫نەهات و ئامادەنەب����وو‪ ،‬ئەوەبوو هونەرمەند‬ ‫مامۆس����تا ئەنوەر قەرەداغی بەكۆرس����ەكەی‬ ‫وت‪ :‬ك����ێ دەتوانی گۆرانی بڵ����ێ؟ ئەوەبوو‬ ‫م����ن لەم كاتەدا دەس����تم هەلبڕی هەرچەندە‬

‫هەموو رۆژێ كە خ����ۆل هەلدێ‪ ،‬چوومە الی‬ ‫مامۆس����تاكەم وتم ئامادەم‪ ،‬وتی كوا بیڵێ‪،‬‬ ‫منیش گۆرانیەكەم بۆی وت‪ ،‬مامۆستا داماوو‬ ‫وت����ی زۆر تێكەل بەگۆرانیەك����ە بووی‪ ،‬زۆر‬ ‫جوانت پێكا‪ .‬ئەوەش زۆر دڵی خۆش كردم"‪.‬‬ ‫لەكۆتایی����دا عەدنان كەری����م دەڵێت "دوای‬ ‫ئەوەی چەندی����ن گۆرانیم تۆماركردو چەندین‬ ‫كۆنس����ێرتم لەش����ارو واڵتەكان ئەنجامداوە‪،‬‬ ‫تەنها لەئوس����ترالیا كۆنس����ێرتم نەكردووە‪،‬‬ ‫ئیشااڵ لەداهاتووە بەردەوام ئەبم لەخزمەتی‬ ‫زیاتری گوێگرانم بەرهەم����ی نوێتر دەخەمە‬ ‫بەردەستیان"‪.‬‬

‫چ‬ ‫ا‬ ‫پ‬ ‫مەخموور‬ ‫لەپێناو‬ ‫دەنگێك‬ ‫ك‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫و‬

‫كەوتە بەردیدی خوێنەران‬ ‫(دەنگێك لەپێناوی مەخموور) دووەمین‬ ‫كتێبی چاپكراوی رۆژنامەنووس (سامان‬ ‫قەرەچووغ���ی)ە‪ ،‬لەدوو توێ���ی (‪)222‬‬ ‫الپەڕەیی كەوتە بەر دی���دی خوێنەران‪،‬‬ ‫كە تیایدا كۆمەڵ���ێ ووتاری رۆژنامەوانی‬ ‫تایب���ەت بەس���نوری ق���ەزای مەخموور‬ ‫لەخ���ۆ دەگرێ���ت‪ .‬ئەمانەش بەش���ێكن‬ ‫لەوتارەكان‪( :‬مەخموور نیە مەغدوورە!)‪،‬‬ ‫(ل���ە ئ���ازاد كردن���ی مەخم���وورەوە‬ ‫تاك���و كۆچڕەوەك���ە!)‪( ،‬دەردە دڵ���ی‬ ‫مەخمووری���ەك!)‪( ،‬ك���ێ داكۆك���ی لە‬ ‫ماف���ی مەخمووریەكان دەكات!)‪( ،‬ئەرێ‬ ‫سەرۆكەكان مەخموورتان چۆن بینی!)‪،‬‬ ‫(مەخموور لە گێژاوی تەعریبدا!)‪( ،‬كێ‬ ‫قەرەبوی مەخمووری���ەكان دەكاتەوە!)‪،‬‬ ‫(مەخموور بووە بە چێش���تی مجێور!)‪،‬‬ ‫(بۆچ���ی مەخمووریەكان ی���ەك دەنگ‬ ‫نین!)‪( ،‬ئەمج���ارەش مەخمووریەكان‬ ‫(بۆچ���ی‬ ‫قوربانیەكەیان���دا!)‪،‬‬ ‫مەخموورتان خس���تەوە سەر ئیدارەی‬ ‫مووس���ڵ!)‪( ،‬بۆ ئ���ەوەی مەخموور لە‬

‫جگه‌ر گۆشه‌كانی ده‌نگی مه‌خموور‬

‫محه‌مه‌د هێمن نانه‌كه‌لی‬

‫زۆر دوودڵ و ش����ەرمم هەب����وو‪ ،‬كە چوومە‬ ‫ئەم شوێنەی كە گۆرانیبێژ گۆرانی لێ ئەڵێ‬ ‫گۆرانیەكم وت‪ ،‬دیاربوو هاورێكانم پێیانوابوو‬ ‫كە زۆر بەجۆشە‪ ،‬منیان راسپارد بۆ گۆرانی‬ ‫لەئاهەنگەك����ە‪ ،‬بەم جۆرە ئیدی س����ەرەتای‬ ‫گۆرانیم دەستی پێكرد"‪.‬‬ ‫س����ەبارەت بەیەكەم گۆرانی خ����ۆی‪ ،‬عەدنان‬ ‫كەرێ����م دەگێڕێتەوە "یەك����ەم گۆرانی كە وتم‬ ‫لەس����اڵی ‪ 1979‬لەهۆڵی خ����ود لە بەغدا بوو‪،‬‬ ‫بەراستی ئەوكات زۆر ئەستەم بوو من تەمەنم‬ ‫‪16‬س����اڵ بوو كە چوومە سەرش����انۆ‪ ،‬گش����ت‬ ‫گیان����م ئەلەرزی‪ ،‬بەاڵم هەس����تم خۆش����بوو‪،‬‬ ‫یەكەمجارم بوو لە هۆلی وا گەورە وەك هۆلی‬ ‫خودو خەڵكێك����ی زۆر‪ .‬ئەوەبوو تازە كامێرای‬ ‫رەنگاورەن����گ هاتبووە عێراق چ����وار كامیرە‬ ‫بەدەورمەوەب����وو كەش����ێكی زۆر جیاوازب����وو‪،‬‬ ‫ه����ەر كۆپەلەی یەكەم ترس����م هەب����وو‪ ،‬دواتر‬ ‫جۆش وخرۆش بالوب����ۆوەو كردمە هەڵپەركێ‬ ‫لەسەرتەختی شانۆ"‪.‬‬ ‫دەربارەی هەنگاوەكان����ی دواتری هونەرمەند‬ ‫لەنێ����و دونیای هون����ەردا‪ ،‬عەدن����ان كەریم‬ ‫دەڵێت "دواتر هاتینەوە كورس����تان ئەوەبوو‬ ‫ش����انۆگەریەك رێكخرابوو لەس����اڵی ‪،1980‬‬ ‫یەكێ����ك لەمامۆس����تاكان وتی‪ :‬ت����ۆ گۆرانی‬ ‫بڵ����ێ‪ ،‬گۆرانییەكەیان دام����ێ وتیان مۆلەتی‬ ‫یەك هەفت����ە‪ ،‬ئەوەبوو چووم����ەوە ماڵ زۆر‬ ‫ش����ەرمم لە باوكم ئەكرد‪ ،‬چونكە كەس����ێكی‬ ‫ئاینپەروەربوو‪ ،‬دەرگام لەسەرخۆم دادەخست‬ ‫بەنهێنی گۆرانیەكەم دەوت‪ ،‬یەكەم ئاوازم كە‬ ‫وەرم گ����رت ئاوازی ئارام خج����ە دوریان بوو‬

‫توانا محه‌مه‌د گۆران‬

‫تیرۆرس���تان بپارێزی���ن!)‪( ،‬مەرحەب���ا‬ ‫ش���ارەوەانی مەخموور!)‪( ،‬مەخمووری‬ ‫دوای داع���ش!)‪( ،‬چیرۆك���ی ئەو رۆژەی‬ ‫مەخمووریی���ەكان‬

‫ی‬ ‫ن‬ ‫وێ‬

‫كەوتنە بەر شااڵوی بەعسیەكان!)‪،‬‬ ‫(مەخمووریەكان كەمپێكیشیان پێ ڕەوا‬ ‫نەبیندرا!)‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬گۆران دیبه‌گه‌یی‬

‫ژێوار ئاكام مشاری‬

‫هۆنراوه‌ی میللی‬ ‫كاكە سەرێ من دێشی دەردێ لەدرم وەی وەیە‬ ‫سەفەرێكم كەوتەبەر فكرم (چەغەمیرەیە)‬ ‫لە (دێمەكاری) رەتبووم كەندێ (گۆمەفڕەیە)‬ ‫تاخمە كیژەك راڕۆیین زێخەی من لە پەڕگەیە‬ ‫شەوقێ نەینۆكێم دایێ هێ كچێ وەرە پەنایێ‬ ‫یارم مامزی كەمۆیە زوو لەبۆم هاتە رایێ‬

‫شاره‌وانی و كاره‌بای دیبه‌گه‌ ئه‌و عاموده‌تان لێ دیاره‌؟‬