ژمارە ٧٣ ی رۆژنامەی دەنگی مەخموور

‫ئەمڕۆ مووچەی مانگی ‪ 11‬دابەشدەكرێت‬

‫خاوەن ئیمتیاز‬

‫رێباز محەمم���ەد حەمالن‪ ،‬وەزیری دارایی و ئابووری حکومەتی هەرێمی‬ ‫کوردستان رایگەیاند‪ ،‬رۆژی پێنجش���ەمە ‪15‬ی کانوونی دووەمی ‪،2015‬‬ ‫مووچەی مانگی ‪11‬ی ‪ 2014‬دابەش���دەکرێت‪ .‬رێب���از محەممەد حەمالن‬ ‫باس���ی لەوەشکرد‪ ،‬دابەش���کردنی مووچەی مانگی ‪11‬ی ‪ ،2014‬سەرەتا‬ ‫لە وەزارەتی پێش���مەرگە دەس���تپێدەکات‪ .‬وەزیری دارای���ی و ئابووری‬ ‫حکومەتی هەرێمی کوردستان هەروەها ئاماژەی بەوەدا‪ ،‬کە دابەشکردنی‬ ‫ئەم مووچەیە لە داهاتی ناوخۆی هەرێمی کوردستانە‪.‬‬

‫جه‌میل سنجاوی‬ ‫سەرنووسەر‬

‫به‌ختیار محه‌مه‌د‬ ‫‪makhmur@yahoo.com‬‬

‫‪25 2015/1/15‬ی‬

‫ژمارە (‪)73‬‬

‫به‌فرانبار‬

‫كێ‌ داكۆكی لە مافی‬ ‫مەخموورییەكان دەكات !‬

‫سامان قه‌ره‌چووغی‬

‫‪3‬‬

‫‪2714‬‬

‫رۆژنامەیەكی رۆشنبیری گشتی مانگانه‌یه‌‪ ،‬له‌ مه‌خموور ده‌رده‌چێت‬

‫كادیرو پێشمه‌رگه‌ی‬ ‫كوردستان حاجی جه‌میل‬ ‫مه‌ال ساڵح دیبه‌گه‌یی‬

‫کوڕەکەی ڕۆناڵدۆ‬ ‫هاندەری میسییە‬

‫‪7‬‬

‫‪4‬‬

‫تیرۆریستانی داعش لە میحوەری مەخموور‪-‬گوێڕ تێکشکێنران‬ ‫غەفوور مەخمووری‪ :‬پێشمەرگە سەرکەوتنێکی گەورەی تۆمارکرد‬

‫تایبەت بەدەنگی مەخموور‬ ‫س���ەرلەبەیانی رۆژی ‪٢٠١٥/١/١١‬‬ ‫سکرتێری گش���تیی ‪ YNDK‬به‌یاوەری‬ ‫پێشمەرگەکانی ‪ YNDK‬بۆ پشتیوانی‬ ‫ھێزەکان���ی پێش���مەرگەی کوردس���تان‬ ‫ئامادەی سەنگەرەکانی پێشەوەی ھێزی‬ ‫پێشمەرگەی کوردس���تان بوو بەشداری‬ ‫ش���ەڕی رووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستانی‬ ‫داعش���یان لە دەڤ���ەری مەخموور کردو‪،‬‬ ‫مەخمووری رایگەیاند کەوا لەم ش���ەڕەدا‬ ‫وەک هه‌میش���ە چەتەکان���ی داع���ش‬ ‫رووبەڕووی گەورەترین شکست بوونەوە‪.‬‬ ‫ھێزێک���ی پێش���مەرگەکانی یەکێت���ی‬ ‫نەتەوەی���ی دیموکرات���ی کوردس���تان‬ ‫‪ YNDK‬بەسەرپەرشتی هه‌ڤاڵ غەفوور‬ ‫مەخمووری سکرتێری گشتیی ‪،YNDK‬‬ ‫ئام���ادەی س���ەنگەرەکانی پێش���ەوەی‬ ‫بەرگری کردن لە خاکی کوردستان بوون‬ ‫و بەشداری ش���ەڕی رووبەڕووبوونەوەی‬

‫تیرۆریس���تانی داعشیان لە بەرزاییەکانی‬ ‫گوندەکانی س���ولتان عەبدوڵاڵ و تەلەریم‬ ‫و کەن���دی قەالن (وادی الغ���راب) کرد‪،‬‬ ‫بەرزاییەکانی س���ەرووی گوندی سولتان‬ ‫عەبدوڵاڵ شوێنێکی ستراتیژی سەربازییەو‬ ‫چەندین جارە داعش ھێرش���ی بۆ دەکات‬ ‫و تێکدەش���کێت‪ ،‬غەف���وور مەخمووری‬ ‫س���کرتێری گش���تیی ‪ YNDK‬ل���ە‬ ‫لێدوانێکیدا بۆ رۆژنامەی دەنگی مەخموور‬ ‫وتی "تیرۆریستانی داعش لە بەرەبەیانی‬ ‫ئەمڕۆوە ھێرش���یان کردۆتە س���ەر ئەم‬ ‫ش���وێنە‪ ،‬كه‌ لەڕووی س���ەربازییەوە زۆر‬ ‫س���تراتیژییە و کێ لێرە بااڵدەست بێت‬ ‫ئەو دەتوانێ تەواوی دەڤەرەکە کۆنترۆل‬ ‫بکات‪ ،‬بۆیە چەتە تیرۆریستەکانی داعش‬ ‫ئەوە چەندین جارە ھێرش دەکەنە س���ەر‬ ‫ئەم بەرزاییانە و‪ ،‬ھێرش���ەکانیان لەالیەن‬ ‫ھێزی پێش���مەرگەوە تێکدەش���کێنرێت‪،‬‬ ‫ئەم���ڕۆش وەک هه‌میش���ە پێش���مەرگە‬ ‫قارەمانەکانی کوردس���تان ھێرشەکەیان‬

‫پێشمه‌رگه‌ له‌ به‌رزاییه‌كای سوڵتان عه‌بدوڵاڵ‬

‫تێکش���کاندن و ئەوانی ھاتبوون کەسیان‬ ‫بەساخی نەگەڕانەوەو کوژران"‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بە زیانەکانی تیرۆریس���تانی‬ ‫داع���ش‪ ،‬مەخمووری وت���ی "زیاتر لە ‪٦٠‬‬ ‫کوژراویان هه‌یەو سێ هه‌مەرو زریپۆشێکی‬ ‫س���ەربازییان لێگی���راوەو چەن���دی‬ ‫ئۆتۆمبێلی سەربازیش���یان س���وتێنراوە‪،‬‬ ‫دەتوانین بڵێین ئەم شکس���تەی ئەمڕۆی‬ ‫تیرۆریستان گەورەترین شکستییان بووە‬ ‫لە ناوچەکە"‪.‬‬ ‫ش���ایانی باس���ە هه‌ڤ���اڵ ق���ەھار تاھیر‬ ‫س���ەعید ئەندام���ی مەکتەبی سیاس���ی‬ ‫‪ YNDK‬سەرپەرش���تیاری ھێ���زی‬ ‫پێش���مەرگەکانی ‪ YNDK‬بەش���داری‬ ‫شەڕەکە بوو‪ YNDK ،‬هه‌ر لەسەرەتای‬ ‫دەس���تدرێژییەکانی داع���ش ب���ۆ س���ەر‬ ‫کوردستان لەدەڤەری مەخموور بەشداری‬ ‫زۆربەی ش���ەڕەکانییان کردووە‪ ،‬هه‌ر لە‬ ‫ئازادکردنی مەخم���وورو قەراج تا ئەمڕۆ‬ ‫ئامادەییان هه‌بووەو بەشداربوونە‪.‬‬

‫سیروان بارزانی‪ :‬سوپای عێراق بەتەنها بەپێنج‬ ‫داوای روونكردنەوە لەوەزارەتی پێشمەرگە دەكرێت‬ ‫ساڵی دیكە ناتوانێت داعش لەناو ببات‬ ‫لەسەر رووداوەكەی گوێڕ‬

‫س����ەبارەت بەرەوش����ی مەخموورو گوێڕ‪،‬‬ ‫س����یروان بارزان����ی گوت����ی " ش����ەڕ لەو‬ ‫سنوورە هەمیشە گەرمە‪ ،‬ئێمە هەمیشە‬ ‫لەئامادەی����ی دای����ن ب����ۆ هێرش����كردن و‬ ‫ئەوانیش بەهەمان شێوە‪ ،‬هێرش دەكەن‬ ‫و تێكیان دەشكێنین"‪.‬‬ ‫بەگوێ����رەی زانیارییەكان����ی س����یروان‬ ‫بارزان����ی ژم����ارەی چەكداران����ی داعش‬ ‫لەمیحوەرەكەیان����دا لەنێوان ‪ 350‬تا ‪400‬‬ ‫چەكدار دەبێت‪.‬‬ ‫لەبەشێكی دیكەی دیمانەكەیدا‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫میحوەری گوێڕ‪-‬مەخموور دەڵێت "ئەگەر‬ ‫س����وپا بەتەنها هەوڵی لەناوبردنی داعش‬ ‫ب����دات بەچ����وار پێنج س����اڵی دیكەش‬ ‫كۆتاییان نایەت‪ ،‬بەاڵم ئەگەر حەش����دی‬ ‫وەتەنی و س����وپا پێك����ەوە رووبەڕووی‬ ‫داعش ببنەوە زووتر لەناو دەچن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫رزگار كردنەوەی موس����ڵیش داعش ‪%85‬‬ ‫الواز دەبێت"‪.‬‬

‫كارزانی مامەندپیران‬

‫بەرپرس����ی میح����وەری گوێڕ‪-‬مەخم����وور‬ ‫لەدیمانەیەكی����دا تیش����ك دەخاتە س����ەر‬ ‫رەوش����ی دەڤەری مەخموورو دەوروبەری‪،‬‬ ‫ه����ەروەك دەڵێت "عەیبەو ش����ەرمە یادی‬ ‫رۆژی دامەزراندن����ی س����وپای عێراق����ی‬ ‫بكرێتەوە"و دەشڵێ "ش����ەڕ لەو سنوورە‬ ‫هەمیشە گەرمە‪ ،‬ئێمە هەمیشە لەئامادەیی‬ ‫داین بۆ هێرشكردن"‪.‬‬ ‫سەبارەت بەبەشداریكردنی پێشمەرگە بۆ‬ ‫رزگاركردنەوەی موسڵ‪ ،‬سیروان بارزانی‪،‬‬ ‫بەرپرس����ی میح����وەری گوێڕ‪-‬مەخم����وور‬ ‫تایب����ەت بەرۆژنامەی دەنگ����ی مەخموور‬ ‫رایگەیان����د ك����ە "ئەوە بڕیاری سیاس����ی‬ ‫پێویس����تە‪ ،‬من لێرە وەك پێشمەرگەیەك‬ ‫ئەوە نازانم كە بەش����داری دەكەین یاخود‬ ‫ن����ا‪ ،‬بەاڵم ه����ەر كاتێ����ك فەرمانمان پێ‬ ‫بكرێت دەچین"‪.‬‬

‫خێزانە عەرەبەكان هانا بۆ پێشمەرگە دەهێنن‬ ‫كارزانی مامەندپیران‬ ‫گون���دە‬ ‫رزگاركردن���ەوەی‬ ‫دوای‬ ‫عەرەبنش���ینەكانی س���نووری مەخموورو‬ ‫ق���ەراج‪ ،‬ئەو خان���ەوادە عەرەبانەی كەس‬ ‫و كاریان لەس���وپای عێ���راق و پۆلیس و‬ ‫حەش���دی وەتەنی���ن‪ ،‬لەالیەن داعش���ەوە‬ ‫هەڕەش���ەی كوش���تنیان لەس���ەرە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئ���ەو خانەوادانە هانایان بۆ پێش���مەرگە‬ ‫هێناوەو روویان لەناوچەكانی ژێردەسەاڵتی‬ ‫پێشمەرگە كردووە‪.‬‬ ‫ئیبراهی���م ش���ێخەڵاڵ قایمقام���ی ق���ەزای‬

‫مەخم���وور لەب���ارەی هاتنی ئ���ەو خێزانە‬ ‫عەرەبانەوە دەڵێت "ئەو خێزانە عەرەبانە‬ ‫خەڵكی گوندەكانی دوێزات و تەلەش���عیرو‬ ‫س���وڵتان عەبدوڵاڵو تەلەریم و گوندەكانی‬ ‫دیكەن‪ ،‬كەس و كاریان لەریزەكانی سوپاو‬ ‫پۆلیسن و ئێس���تا چەكدار كراون لەالیەن‬ ‫حەش���دی وەتەنی‪ ،‬بۆیە مەترسی لەسەر‬ ‫ژیانیان هەبووەو لەترس���ی داعش روویان‬ ‫لەناوچەكانی ژێر دەسەاڵتی ئێمە كردووە"‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەژمارەی خێزانە عەرەبەكان‬ ‫و ش���وێنی نیش���تەجێبوونیان‪ ،‬قایمقامی‬ ‫مەخموور روونیك���ردەوە "ژمارەیان ‪377‬‬

‫خێزان���ن و ژمارەی���ان ‪ 3155‬كەس���ەو‬ ‫لەمزگەوتەكان���ی دەش���تی كەندێن���اوە‬ ‫جێگی���ر ك���راون و لەئێس���تادا رێكخراوە‬ ‫خێرخوازیی���ەكان و حكومەت���ی هەرێمی‬ ‫كوردس���تان ه���اوكاری مرۆییان بەس���ەر‬ ‫دابەشدەكرێت و لەكەندێناوە پارێزگارییان‬ ‫لێ‌ دەكرێ���ت‪ ،‬دوای رزگار كردنەوەی ئەو‬ ‫گوندانە دەگەڕێنەوە شوێنی خۆیان"‪.‬‬ ‫سەبارەت بەرەوش���ی مەخموور‪ ،‬شێخەڵاڵ‬ ‫وتیشی "ئێستاكە ناوچەكە زۆر ئارامە هیچ‬ ‫مەترسییەكی لەسەر نەماوەو بارودۆخەكە‬ ‫بەتەواوی جێگیرە"‪.‬‬

‫پێشمەرگە تاكە هێزە دژی داعش‬ ‫‪2‬‬ ‫وەستاوەو شەڕ دەكات‬

‫بەهۆی هێرشەكانی داعش لەشەوی هەینی‬ ‫راب���ردوو لەمیح���وەری گوێ���ڕو تەلوەردە‪،‬‬ ‫لێژن���ەی پێش���مەرگە داوای روونكردنەوە‬ ‫دەكات‪ ،‬ك���ە ژمارەی���ەك لەهێزەكان���ی‬ ‫پێشمەرگەو ئاسایش شەهید بوون‪.‬‬ ‫ش���ەوی هەینی رێكەوت���ی (‪،)2015-1-9‬‬ ‫لەگوندی كەپرانی س���ەر بەشارەدێی گوێڕ‬ ‫چەكدارانی رێكخراوی تیرۆریس���تی داعش‬ ‫هێرش���یان كردە س���ەر ئەو ش���ارەدێیەو‬ ‫ژمارەیەكی زۆر لەهێزەكانی پێش���مەرگەو‬ ‫ئاسایش و هاواڵتی شەهیدو بریندار بوون‪،‬‬ ‫لەهەمانكات���دا لەمیح���وەری تەلوەردیش‬ ‫داعش بەهەمانش���ێوە هێرشی كردە سەر‬ ‫هێزەكانی پێش���مەرگە‪ ،‬لێژنەی پێشمەرگە‬ ‫لەپەرلەمان���ی كوردس���تان‪ ،‬بەه���ۆی ئەو‬ ‫زیانان���ەی ب���ەر هێزەكان���ی پێش���مەرگە‬ ‫كەوت���ووە‪ ،‬داوای روونكردنەوە لەوەزارەتی‬ ‫پێشمەرگە دەكات‪.‬‬ ‫باپیر كامەال‪ ،‬ئەندامی لێژنەی پێش���مەرگە‬ ‫ل���ە پەرلەمانی كوردس���تان ڕایگەیاند "لە‬ ‫ماوەی ڕاب���ردوودا هێزەكانی پێش���مەرگە‬ ‫لەش���ەڕەكانیان لەدژی چەكدارانی داعش‪،‬‬ ‫لەه���ەردوو میح���وەری گوێ���ڕو تەلوەرد‪،‬‬

‫شاره‌دێی گوێڕ‬ ‫هەندێ���ك زیانی���ان پێ‌گەیش���تووە‪ ،‬بۆیە‬ ‫لێژنەی پێش���مەرگە بەنیازە‪ ،‬نووسراوێكی‬ ‫فەرمی ئاراس���تەی وەزارەتی پێش���مەرگە‬ ‫بكات‪ ،‬بۆ ئەوەی بەرپرسانی ئەو وەزارەتە‬ ‫ڕوون‌كردنەوەی پێویست لەسەر هۆكارەكانی‬

‫ئەو ڕووداوانە بخەنەڕوو‪ ،‬ناوبراو ئاماژەشی‬ ‫ب���ەوە ك���رد‪ ،‬هێش���تا نووس���راوەكەیان‬ ‫ب���ۆ وەزارەتی پێش���مەرگە نەن���اردووەو‬ ‫لەكۆبوونەوەی داهاتووی لێژنەكەیاندا ئەو‬ ‫بابەتە یەكالیی دەكەنەوە"‪.‬‬

‫بەغدا ھیچ بڕە پارەیەکی بۆ مادەی ‪ 140‬تەرخان نەکردووە‬ ‫دەنگی مەخموور‬ ‫خالی����د ش����وانی وتەبێژی س����ەرۆکایەتی‬ ‫کۆماری عێ����راق رایدەگەیەنێت کە "دکتۆر‬ ‫فوئاد مەعس����وم لە کۆبوون����ەوەی تایبەتی‬ ‫خۆیدا داوای لە س����ەرۆک وەزیرانی عیراق‬ ‫کردووە کە کار بۆ ئەوە بکات لیژنەی بااڵی‬ ‫م����ادەی ‪ ١٤٠‬پێکبھێنێت����ەوەو جارێکی تر‬ ‫کارای بکاتەوە"‪.‬‬ ‫وتیشی "لەدوای پێکهێنانی حکومەتی نوێ‪،‬‬ ‫لیژنەی م����ادەی ‪ ١٤٠‬لەڕووی یاس����اییەوە‬ ‫نەماوە‪ ،‬هه‌ربۆیە س����ەرۆک کۆماری عێراق‬ ‫داویکردووە لێژنەیەکی بااڵی وزاری دروست‬ ‫ببێت و بەپێی بەرنامەکانی حکومەت مادەی‬ ‫‪ ١٤٠‬جێبەجێ بکات"‪ .‬ش����وانی راشیگەیاند‬ ‫کە حەیدەر عەبادی رەزامەندی نیش����انداوە‬ ‫لەس����ەر ئ����ەو داواکاریی����ەو داوایک����ردووە‬ ‫بچێت����ە بواری جێبەجێکردن����ەوە‪ .‬ئاماژەی‬

‫بۆ ئەوەش����کرد کە لە ئێستاش����دا گفتوگۆ‬ ‫دەکرێت لەسەر دیاریکردنی کەسایەتییەک‬ ‫بۆ سەرۆکی لیژنەی مادەی ‪ ١٤٠‬کە جێگەی‬ ‫رەزامەندی����ی هه‌موو الیەک بێ����ت‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫دەستنیشانکردنی ئەندامانی لیژنەکە‪.‬‬ ‫لەالیەک����ی ت����رەوە حکومەتی عێ����راق ھیچ‬ ‫بڕە پارەیەکی ل����ە بودجەی ‪ ٢٠١٥‬تەرخان‬

‫نەکردووە بۆ جێبەجێکردنی ماددەی ‪،١٤٠‬‬ ‫ب����ەاڵم لەالی����ەن خۆیەوە ھۆش����یار زێباری‬ ‫وەزی����ری دارایی عێراق ئاش����کرایکرد بڕیک‬ ‫پارەی����ەک بۆ جێبەجێکردن����ی مادەی ‪١٤٠‬‬ ‫تەرخان ک����راوە‪ .‬پارەکەش لە ئەمیندارێتی‬ ‫گش����تیی ئەنجوومەن����ی وەزیراندایە کە بۆ‬ ‫مادەی ‪ ١٤٠‬تەرخان کراوە‪.‬‬

‫ژمارە(‪25 2015/1/15 )72‬ی به‌فرانبار ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 January 2015‬‬

‫)‪No. (73‬‬

‫سوپای عێراقی لەمێژووی خۆیدا شەڕی شەرعی نەكردووە‬

‫‪2‬‬

‫سیروان بارزانی‪ :‬سوپای عێراق بەتەنها بەپێنج ساڵی دیكە ناتوانێت داعش لەناو ببات‬ ‫دیمانە‪ :‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫سیروان بارزانی بەرپرسی میحوەری گوێڕ‪-‬‬ ‫مەخموور لەدیمانەیەكدا تیش���ك دەخاتە‬ ‫سەر رەوشی ناوچەكەو ئامادەیی هێزەكانی‬ ‫پێشمەرگەو رۆڵی فڕۆكەی هاوپەیمانان و‬ ‫رۆژی س���وپای عێراق‪ ،‬ه���ەروەك دەڵێت‬ ‫"عەیبەو ش���ەرمە یادی رۆژی دامەزراندنی‬ ‫سوپای عێراقی بكرێتەوە"‪.‬‬

‫بۆ س���ەر س���ەنگەرەكانی ئێمەیان رەوانە‬ ‫ك���ردووە‪ ،‬كە یەكەمجارە تانك و زرێپۆش‬ ‫بۆ تەقینەوە ئامادە بكرێت‪ ،‬یەك لەوانەی‬ ‫بۆ تەقاندن���ەوە نێردرابوو‪ ،‬مودەراعەیەك‬ ‫بوو پوچەڵمان كردەوە‪،‬و پێكابێكیش���مان‬ ‫تەقان���دەوە‪ ،‬ش���ەش ئوتومبێلەك���ەی‬ ‫دیكەش تەقینەوە‪ ،‬بەاڵم زیانی گیانی بۆ‬ ‫پێشمەرگە نەبوو‪.‬‬ ‫* رۆڵ���ی فڕۆك���ەی هاوپەیمان���ان چۆن‬

‫نەك���راوە‪ ،‬چاوەڕوان���ی ئەوەم���ان دەكرد‬ ‫هاوكاری پێش���مەرگە بكات‪ ،‬س���ەبارەت‬ ‫بەحەش���دی وەتەنی���ش ه���ەوڵ هەیە بۆ‬ ‫ئەوەی لەرێ���گای پەرلەمانەوە بڕیاری بۆ‬ ‫دەربچێت بكرێتە پاس���ەوانی نیشتیمانی‪،‬‬ ‫وەك ئەوەی لەزۆر واڵتی دیكە هەیە‪.‬‬ ‫* پێتوای���ە ئەمج���ارە حكومەتی ناوەند‬ ‫پابەن���دی ئەو بەڵێنە دەبێ���ت لەكاتێكدا‬ ‫زۆرجار دەستووری پێشێل كردووە؟‪.‬‬

‫لەگەڵ رزگار كردنەوەی موسڵیش‬

‫بەبێ‌ حەشدی وەتەنی سوپا‬

‫داعش ‪ %85‬الواز دەبێت‬

‫ناتوانێت داعش لەناو ببات‬ ‫* ئای���ا پێش���مەرگە بەش���داری‬ ‫رزگاركردنەوەی موسڵ دەكات؟‪.‬‬ ‫ئ���ەوە بڕیاری سیاس���ی پێویس���تە‪ ،‬من‬‫لێرە وەك پێشمەرگەیەك ئەوە نازانم كە‬ ‫بەش���داری دەكەین یاخود نا‪ ،‬بەاڵم هەر‬ ‫كاتێك فەرمانمان پێ بكرێت دەچین‪.‬‬ ‫* حكومەتی عێراقی س���ەرەڕای ئەوەی‬ ‫ناتوانێ���ت رووبەڕووی داع���ش ببێتەوە‪،‬‬ ‫لەهەمانكات���دا ه���اوكاری پێش���مەرگەش‬ ‫ناكات‪ ،‬ئەمە بۆچی؟‪.‬‬ ‫ بێگومان سوپای عێراقی بۆ خۆی توانای‬‫ئ���ەوەی نییە دوژمنەكان���ی لەناو ببات و‬ ‫داعش تێك بش���كێنێت لەناوچەكانی ژێر‬ ‫دەسەاڵتی خۆیان‪ ،‬بەاڵم ئەوەی چاوەڕوان‬ ‫ێ‬ ‫دەكرا ئەوەی لەدەستوور هاتووە جێبەج ‌‬ ‫بكرێت بۆ پێشمەرگە‪ ،‬كەچی جێبەجێیان‬ ‫نەكرد‪ ،‬ئێس���تا بەڵێنیان داوە لەمساڵەوە‬ ‫وەك خۆی جێبەج���ێ‌ بكرێت و مووچەی‬ ‫پێش���مەرگەش لەالیەن بەغ���داوە رەوانە‬ ‫بكرێ���ت‪ ،‬بێگومان هاوكاری پێش���مەرگە‬

‫ لەساڵی (‪)2005‬ـەوە خەرقی دەستوور‬‫كراوە‪ ،‬ئ���ەو حكومەتە نوێیەش بەڵێنیان‬ ‫داوە‪ ،‬هەرچەندە پێشتریش زۆر بەڵێنیان‬ ‫داوەو جێبەجێی���ان نەكردووە‪ ،‬بەئومێدین‬ ‫ئەمجارە بەڵێنەكە ببەنە سەر‪.‬‬ ‫* تا چەند گەشبینی بەو بەڵێنە؟‪.‬‬ ‫ ئەوە دەگەڕێتەوە بۆ رێككەوتنی خۆیان‬‫لەپەرلەم���ان‪ ،‬چونكە ئەگ���ەر ئەو هێزی‬ ‫عەشایر نەبێت‪ ،‬بەتەمای سوپای عێراقی‬ ‫زۆر زەحمەتە ئەو ناوچانە رزگار بكرێنەوە‬ ‫كە لەژێر كۆنترۆڵی داعش دان‪.‬‬ ‫* وەفدە بیانییەكان چۆن دەڕواننە هێزی‬ ‫پێشمەرگە؟‪.‬‬ ‫ بیانییەكان لەقس���ەكردن موجامەلەیان‬‫نیی���ە‪ ،‬رێك وەك خ���ۆی دەڵێن‪ ،‬خۆتان‬ ‫دەزان���ن پێش���مەرگە تەنه���ا هێزێك���ە‬ ‫رووب���ەڕووی داعش وەس���تابێتەوەو دژی‬ ‫ش���ەڕ بكات و تێكی بش���كێنێت‪ ،‬ئەوەی‬ ‫پێش���مەرگە ب���ەم ئیمكانییەت���ە كەمەی‬ ‫كردوویەتی‪ ،‬نەس���وپای عێراقی نەسوپای‬ ‫س���ووری نەیانتوانی���وە بیك���ەن‪ ،‬تەنها‬

‫و ماون‪.‬‬ ‫* بەب���ڕوای ئێوە چ���ۆن و كەی داعش‬ ‫كۆتایی دێت؟‪.‬‬ ‫ ئەگەر سوپا بەتەنها هەوڵی لەناوبردنی‬‫داعش بدات بەچوار پێنج س���اڵی دیكەش‬ ‫كۆتایی���ان نایەت‪ ،‬بەاڵم ئەگەر حەش���دی‬ ‫وەتەنی و سوپا پێكەوە رووبەڕووی داعش‬ ‫ببنەوە زووت���ر لەناو دەچن‪ ،‬لەگەڵ رزگار‬ ‫كردنەوەی موس���ڵیش داع���ش ‪ %85‬الواز‬

‫پێش���مەرگە بووە بەرگری كردووەو مافی‬ ‫پێشمەرگەشە باسی بكەن‪.‬‬ ‫* رەوش و بارودۆخی ئێوە لەم میحوەردا‬ ‫چۆنە؟‬ ‫ ش���ەڕ لەو س���نوورە هەمیشە گەرمە‪،‬‬‫ئێم���ە هەمیش���ە لەئامادەی���ی دای���ن بۆ‬ ‫هێرش���كردن و ئەوانیش بەهەمان شێوە‪،‬‬ ‫هێ���رش دەكەن و تێكیان دەش���كێنین و‬ ‫دیلیان دەگرین و چەكدارانیان دەكوژین‪،‬‬ ‫دەستكەوتی پێشمەرگەش زۆرە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەوەی پێش���مەرگە كردوویەتی بەئیرادەو‬ ‫مەعنەویاتی خۆی هیچ هێزێك نەیكردووە‪.‬‬

‫* داعش خەریك���ە پالنەكانی دەگۆڕێت‪،‬‬ ‫وەكو خەندەق لێدان ئەمە لەبەرچی؟‪.‬‬ ‫ بەڵ���ێ‌ راس���تە‪ ،‬چونكە ئێم���ە هەر ‪10‬‬‫رۆژ جارێ���ك دژی ئ���ەوان جووڵەیەكمان‬ ‫كردووە‪ ،‬ئەوانیش دەترس���ێن‪ ،‬ئێمە هەر‬ ‫ش���وێنێك دەگرینەوە خەندەق بەدەوری‬ ‫س���ەنگەرەكانی خۆمان ل���ێ‌ دەدەین‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی پێشمەرگە لەكردەوە خۆكوژییەكان‬ ‫بپارێزین‪ ،‬تا ئێس���تا هەش���ت ئوتومبێلی‬ ‫ئینتیح���اری هاتووە‪ ،‬تانكەر هاتووە زیاتر‬ ‫لە س���ێ‌ تەن و نیو تەقەمەنی تێدا بووە‪،‬‬ ‫تانك و زرێپۆش���یان بۆمبرێ���ژ كردووەو‬

‫دەبینی؟‪.‬‬ ‫ رۆڵی فڕۆكەی هاوپەیمانان زۆر باش���ە‪،‬‬‫لەرووی مەعنەوییەوە زۆر گرنگەو لەرووی‬ ‫كرداریشەوە رۆڵێكی بااڵیان هەیە‪.‬‬ ‫* ئەگەر پێشمەرگە هەمان چەكی دوژمنی‬ ‫هەبووایە پێویستی بەفڕۆكە دەبوو؟‪.‬‬ ‫ بێگوم���ان پێش���مەرگە زۆر بەهێزت���رو‬‫كاریگەرت���ر دەب���وو‪ ،‬پێش���ڕەوی زۆر‬ ‫زیاتریشمان دەكرد‪ ،‬بەاڵم فڕۆكەش لەهەر‬ ‫شەڕێكدا رۆڵی خۆی هەیە‪.‬‬ ‫* بەب���ڕوای ئێ���وە ژم���ارەی داع���ش‬ ‫لەمیحوەرەكەتان چەندە؟‪.‬‬ ‫ ئ���ەوەی ئێمە تەخمین���ی دەكەین ‪350‬‬‫تا ‪ 400‬چەكداریان ماوەو روویان لەكەمی‬ ‫كردووە‪ ،‬بەاڵم لەكاتی مانۆڕو هێرشەكاندا‬ ‫هێز لەشوێنی دیكە دەهێنن‪ ،‬لەدوا هێرشی‬ ‫داعش هێ���زی درعی جەزیرەیان هێنابوو‪،‬‬ ‫كە بەهێزترین هێزە لەناو داعش لەموسڵ‪،‬‬ ‫كەچی دیسان شكستیان هێناو داعشیش‬ ‫هەمان داعشی س���ەرەتای هاتنیان نین‪،‬‬ ‫بەاڵم وەكو مەترسی گروپێكی تیرۆریستین‬

‫دەبێت‪ ،‬بەاڵم لەوانەیە بەتەواوی كۆتاییان‬ ‫نەیەت و لەسنوورەكانی سووریاو موسڵ و‬ ‫ئەنبارو رومادی شەڕی پارتیزانی بكەن‪.‬‬ ‫* رۆژی س���وپا لەعێراق ب���ەرز راگیرا‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ئەو سوپایە رۆژ بەرۆژ شكستی‬ ‫زیاتر دەخوات‪ ،‬رای بەرێزتان؟‪.‬‬ ‫ خۆی ش���ەڕەو شكس���ت و سەركەوتنی‬‫تێدایە‪ ،‬س���ەنگەرێك دەگیرێ���ت و ئازاد‬ ‫دەكرێت���ەوە‪ ،‬ئ���ەوە نۆرماڵ���ەو لەالیەن‬ ‫پێش���مەرگەو س���وپاو داعشیش���ەوە روو‬ ‫دەدات‪ ،‬بەاڵم من وەك خودی خۆم ئەگەر‬ ‫ێ بكەیت‪ ،‬دەڵێم عەیبەو‬ ‫ئەو پرسیارەم ل ‌‬ ‫ش���ەرمە یادی رۆژی دامەزراندنی سوپای‬ ‫عێراقی بكەیتەوە‪ ،‬چونكە ئەو س���وپایە‬ ‫لەمێ���ژووی خۆی���دا لەوێرانكردنی عێراق‬ ‫و پەالماردانی خەڵك و دەرودراوس���ێ و‬ ‫تێكدان و وێرانكردنی ماڵی خەڵك بووە‪،‬‬ ‫ن���ە س���ەركەوتنیان هەبووە نەش���ەڕێكی‬ ‫ش���ەرعییان كردووە‪ ،‬ئەو س���وپایە تەنها‬ ‫لەالیەن دیكتات���ۆرەكان بەكارهێنراوە بۆ‬ ‫پەالماردانی خەڵكی خۆی‪.‬‬

‫پێشمەرگە تاكە هێزە دژی داعش وەستاوەو شەڕ دەكات‬ ‫قەراج‪-‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫ئەفس���ەرانی پێش���مەرگە لەدەڤەری قەراج‬ ‫خەڵك دڵنیا دەكەنەوە كە ناوچەكە ئارامەو‬ ‫ت���ا دوا دڵۆپ���ی خوێن بەرگ���ری لەم خاكە‬ ‫دەكەن و ناوچەكە لەچەكدارانی تیرۆریستی‬ ‫داعش دەپارێزن و بەرپەرچی هەر هێرشێكی‬ ‫دوژمنانیش دەدەن���ەوە كە بیانەوێت خاكی‬ ‫كوردستان داگیر بكەن‪.‬‬ ‫رائید س���ەالم پۆڕێ‌ یەكێكە لەئەفس���ەرانی‬ ‫هێزی پێش���مەرگەی فەرمان���دەی هەولێر‪،‬‬ ‫لەبارەی رەوش و ورەی پێش���مەرگە دەڵێت‬ ‫"ورەی پێش���مەرگە زۆر ب���ەرزە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫لەئێس���تادا لەهەلێ���ك دەگەڕێ���ت چ���اوی‬ ‫بەداعش���ێك بكەوێ���ت لێی ب���دات و هێرش‬ ‫بكاتە س���ەر داعش‪ ،‬ئێستا ئەگەر ئامر هێزو‬ ‫س���ەرووی خۆی رێگای پێ بدات‪ ،‬بێ‌ س ‌ێ و‬

‫دوو مل دەنێت و هێرش دەكاتە سەر دوژمن‪،‬‬ ‫پێش���مەرگەمان هەی���ە لەكات���ی مۆڵەتیش‬ ‫ناچێتەوە ماڵ‪ ،‬تەنها لەبەر ئەوەی شەڕێك‬ ‫هەبێت بیكات لەدژی داعش‪ ،‬پێشمەرگەمان‬ ‫هەب���ووە برادەرانی بەخورتی بردوویانەتەوە‬ ‫ماڵ‪ ،‬ئەوەی وای لەپێش���مەرگەش كردووە‬ ‫بەم شێوەیە لەسەنگەر بمێنێتەوە دوژمنە‪،‬‬ ‫چونك���ە دوژمنێك هاتووە دەرگای گرتووین‬ ‫دەیەوێت خاكمان داگیر بكات و ئاینەكەمان‬ ‫الواز ب���كات‪ ،‬الی تاك���ی كوردی���ش خاك‬ ‫لەهەم���وو ش���تێك پیرۆزت���رو گەورەترە‪،‬‬ ‫سەیر بكە داعش چی لەبرا ئێزیدییەكانمان‬ ‫كرد‪ ،‬جینۆس���ایدێكە لەسەر دەستی داعش‬ ‫قەوماوە‪ ،‬داعش هێزی تاریكییەو مرۆڤایەتی‬ ‫نیی���ە‪ ،‬تاكە هێزیش كە بتوانێت رووبەڕووی‬ ‫ئ���ەو هێ���زە ببێتەوە‪ ،‬هێزی پێش���مەرگەی‬ ‫كوردس���تانەو هێزی پێش���مەرگەش تا دوا‬

‫ك‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫ك‬

‫ده‌نگی مه‌خموور‬

‫* ئەگ���ەر ل���ە كەمتەرخەمییەكانی دوێنێی ش���نگال و ئەمڕۆی گوێڕ‬ ‫لێپرسینەوە نەكرێت‪ ،‬ئەوا ئەم واڵتە وەكو ئەوە وایە كە كەس بەكەس‬ ‫نەبێت‪ ،‬پێویس���تە خوێنی پێشمەرگە وەكو هێلی سوور وابێت ئەوەی‬ ‫بیرێژێت سزا بدرێت‪( .‬ئەگەر لێپرسینەوە نەبێت فاتیحە بخوێنن)‪.‬‬ ‫* ئەوەی خزمەتی مەخموور بكات ئەوا بەدڵنیاییەوە ناوی لەمێژووی‬ ‫مەخموور دەمینێتەوە‪ ،‬ئەوەش���ی بۆ بەرژەوەندی حیزبی و كەس���یی‬ ‫بێتە ئەو ش���ارەو سەروەت و سامانی ئەو ناوچەیە بەهەدەر بدات ئەوا‬ ‫بەر رەحمەتی خواش ناكەوێت‪( .‬پیاوی باش لەهەڵسوكەوتی دیارە)‬ ‫* هەی���ە لەفەیس���بووك بەناوی خ���وازراو پێمان دەڵێت كە باس���ی‬ ‫نەبوونی نەوت و س���ووتەمەنی بكەین‪ ،‬وەكو بڵێی ئەو سیس���تەمەی‬ ‫هەیە دیكتاتۆرییەو كەس نەوێ���رێ رووبەڕوو داوای مافی خۆیانی لێ‬ ‫بكەین‪( .‬تۆ بڵێی وابێت؟!)‪.‬‬ ‫* بەراستی تاوانە خوێنی پەنجەی پێشمەرگەیەك لەپێناو ئازادكردنی‬ ‫گوندی عەرەبنش���ینەكان برژێت‪ ،‬هەروەك بەتاوانیش���ی دەزانین كە‬ ‫مووچەی پێشمەرگەیەك بەقەد ئیفادی هەندێ سەرپەرشتیار نەبێت‪.‬‬ ‫(كێ دەیكا كێ دەیخوا)‪.‬‬

‫دڵۆپی خوێن ئامادەیە شەڕی داعش بكات‪،‬‬ ‫هەر‬ ‫رائید س���ەالم پۆڕێ‌ دەش���ڵێ "ئەگەر ئێمە‬ ‫چەكی هاوشێوەی دوژمنمان هەبووایە دوور‬ ‫نییە پێویس���تمان بەفڕۆك���ەش نەبووبێت‪،‬‬ ‫چونكە دوژمن چەك���ی زۆرو مۆدێرنی الیە‪،‬‬ ‫ئێس���تا ئێمە بەچەكی خۆیان شەڕی داعش‬ ‫دەكەینەوە‪ ،‬كە لەپاش���یان جێ دەمێنێت‪،‬‬ ‫داعشیش زراوی لەپێشمەرگە چووە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫رێگاش���مان بدەی���ن هێرش بكەی���ن داعش‬ ‫لەسنوورەكە ناهێڵین"‪.‬‬ ‫رائید (عەبدولواحید عەباس) ئەفس���ەرێكی‬ ‫دیك���ەی هەم���ان هێ���زە پێیوای���ە "لەگەڵ‬ ‫س���ەرهەڵدان و دەركەوتن���ی داعش‪ ،‬هێزە‬ ‫تیرۆریستی و بەعسییەكان هەر زوو خۆیان‬ ‫لەناو داعش بینییەوەو چوونە پاڵی‪ ،‬ئەمەش‬ ‫وایكرد زووترو زۆرتر هەواڵی ئەو خەالفەتە‬ ‫ب�ڵ�او ببێتەوەو ناوچەیەكی فراوان دەس���ت‬ ‫بەسەردابگرن‪ ،‬كە رووشیان لەكوردستان و‬ ‫هێرشیان كرد‪ ،‬پێشمەرگە شارەزای شەڕی‬ ‫داع���ش نەب���وو‪ ،‬داعش چەكێك���ی زۆری‬ ‫س���وپای كەوتبووە دەس���ت‪ ،‬كە نوێترین‬ ‫چەك بەگشت جۆرەكانیەوە لەخۆی گرتبوو‪،‬‬ ‫كە لەالی���ەن واڵتانی زلهێ���زو خودان چەك‬ ‫بەسوپای عێراق درابوو"‪.‬‬ ‫هەروەها دەڵێت "ئەگەرچی س���وپای عێراق‬ ‫ش���ارەزای ش���ەڕی داعش بووە‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫مەبدەئ���ەی نیی���ە ب���ۆ رووبەڕووبوونەوەی‬ ‫داعش‪ ،‬چونكە پێشمەرگە ئەو خاكە بەخاكی‬ ‫خۆی دەزانێت و بەبیروب���اوەڕەوە بەرگری‬ ‫لەم خاكە دەكات‪ ،‬ئێس���تا ئێمە وەك هێزی‬ ‫دووی فەرمان���دەی هەولێر لەدەڤەری قەراج‬ ‫س���نوورێكی فراوانمان لەبەردەس���تە لەزێی‬ ‫بچووكەوە تا زێ���ی گەورە‪ ،‬كە نزیكەی ‪500‬‬

‫رائید (سەالم پۆڕێ‌)‪ :‬داعش زراوی لەپێشمەرگە چووە‬ ‫رائید (عەبدولوەهاب مەجید)‪ :‬سەدام نەیتوانی پێشمەرگە بڕوخێنێت‪ ،‬داعشیش‬ ‫ناتوانێت‬ ‫رائید (عەبدولواحید عەباس)‪ :‬لەگەڵ دەركەوتنی داعش بەعسییەكانیش چوون ‌ه‬ ‫ریزیانه‌وه‌‬ ‫كیلۆمەتر دەبێت‪ ،‬لەم س���نوورەش چەندین‬ ‫جار هێرش���یان هێن���اوە‪ ،‬بەاڵم هەمیش���ە‬ ‫تێكش���اون‪ ،‬بۆیە ئێستاكە پێشمەرگە ورەی‬ ‫زۆر بەرزەو داعشیش ورەی رووخاوە"‪.‬‬ ‫هەروەه���ا رائی���د (عەبدولوەه���اب مەجید‬ ‫ئیسماعیل) لەبەشی رۆشنبیری و راگەیاندنی‬ ‫هێ���زی دووی فەرمان���دەی هەولێر دەڵێت‬ ‫"كات���ی خۆی س���ەدام حوس���ێن بەچەكی‬ ‫كیمیای���ی و ت���ۆپ و تەیارەو ی���ەك ملیۆن‬

‫سەرباز‪ ،‬نەیتوانی ورەی پۆاڵیینی پێشمەرگە‬ ‫بڕوخێنێت‪ ،‬ئێس���تاكە داعش���یش ناتوانێت‬ ‫پێش���مەرگە تێك بش���كێنێت‪ ،‬پێش���مەرگە‬ ‫ش���انازییە بۆ هەموو گەل���ی كورد لەهەموو‬ ‫س���ەردەمەكاندا‪ ،‬پێشمەرگە لەشەڕی داعش‬ ‫دیسان س���ەڵماندییەوە هەمان هێزی رۆژانی‬ ‫رابردووە‪ ،‬تاكە هێزە دژی داعش وەستاوەو‬ ‫شەڕ دەكات"‪.‬‬ ‫هەروەه���ا دەڵێ���ت "پێش���مەرگە بەرگری‬

‫لەگش���ت چی���ن و توێ���ژو ئای���ن و ئاینزاو‬ ‫نەتەوەی���ەك دەكات‪ ،‬بەرگری لەمرۆڤایەتی‬ ‫و ش���ەڕەف و كەڕامەت و نامووس دەكات‪،‬‬ ‫ئەم���ەش وایكردووە رۆژنام���ە ئەوروپایی و‬ ‫ئەمریكاییەكان بەمانش���ێتی گەورە باس���ی‬ ‫نەب���ەردی پێش���مەرگە بك���ەن‪ ،‬س���ەیری‬ ‫كردەوەكان���ی داعش بك���ە‪ ،‬پێغەمبەر دیلی‬ ‫شەڕی گرتووەو پێیگووتوون ‪ 10‬كەس فێری‬ ‫خوێندەواری بكەن ئازادتان دەكەم‪ ،‬كەچی‬ ‫داع���ش دیل���ەكان دەكوژێ���ت بەدڕندەترین‬ ‫شێوە"‪.‬‬ ‫رائی���د عەبدولوەه���اب دەش���ڵێ "خەڵكی‬ ‫كوردس���تان ئام���ادەن لەپێن���او خ���اك‬ ‫شانبەش���انی پێشمەرگە س���ەنگەر بگرن‪،‬‬ ‫خەڵ���ك هەیە بەخۆبەخ���ش ئامادەیە ببێتە‬ ‫پێش���مەرگە‪ ،‬ئەوەن���دە پێش���مەرگەی ال‬ ‫پیرۆزە‪ ،‬ئەوەی نەهاتبێتە سەنگەرەكانیش‬ ‫بەپێی توانا بەرگری لەپێشمەرگە كردووەو‬ ‫كۆمەك و هاوكاری بۆ پێش���مەرگە ناردووە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم دەزگاكان���ی راگەیاندن لەئاس���تی‬ ‫پێویس���ت نەبووینە بۆپێشمەرگە‪ ،‬سەنتەرە‬ ‫رۆش���نبیرییەكانیش دەبوای���ە رۆڵی خۆیان‬ ‫بگێڕن و كۆڕی جۆراوجۆر لەس���ەنگەرەكان‬ ‫ساز بدەن"‪.‬‬

‫ژمارە(‪25 2015/1/15 )72‬ی به‌فرانبار ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 January 2015‬‬

‫)‪No. (73‬‬

‫دەنگی مەخموور هێزەكانی پێشمەرگە لەمیحوەری قەراج بەسەردەكاتەوە‬

‫قەراج – كارزانی مامەندپیران‬ ‫پێش���مەرگە‪ ،‬خاك‪ ،‬نیشتیمان‪ ،‬هەرسێك‬ ‫تەواوكەری یەكتر‪ ،‬نیش���تیمان لەس���ەر‬ ‫ئ���ەو خاك���ە پێكدێت و لەسەردەس���تی‬ ‫پێش���مەرگەش دەپارێزرێت‪ ،‬ئەگەر خاك‬ ‫نەبێ���ت‪ ،‬نیش���تیمان لەدای���ك نابێت و‬ ‫ئەو كاتەش پێش���مەرگە لەدایك نابێت‪،‬‬ ‫پێش���مەرگە نەوەی خاك و نیش���تیمانی‬ ‫كوردان���ەو ئەو خ���اك و نیش���تیمانەش‬

‫لەالیەن ئەو نەوە دڵس���ۆزو گیان فیدایە‬ ‫دەپارێزرێ���ت‪ ،‬ل���ەدوا س���نوورەكانی‬ ‫كوردستانەوە لەسەنگەرەكانی پێشەوەی‬ ‫بەرگ���ری لەدەڤ���ەری ق���ەراج‪ ،‬دەنگ���ی‬ ‫مەخم���وور دەبێت���ە میوان���ی نەوەیەكی‬ ‫خۆشەویس���ت و بەئەمەك و گیان فیدای‬ ‫كوردستان‪ ،‬كە ئەویش پێشمەرگەی دلێرو‬ ‫قارەمان و پاڵەوانی ئەمڕۆی جیهانە‪.‬‬ ‫پاشنیوەڕۆیەكی ئەم زس���تانە‪ ،‬كەدونیا‬ ‫خۆرەت���او ب���وو‪ ،‬ب���ەاڵم كزەبایەك���ی‬

‫س���ارد هەم���وو الیەكی تەنیب���وو‪ ،‬تەنها‬ ‫س���ەنگەرەكانی پێش���ەوە ب���ەورەی‬ ‫پۆاڵیینی پێش���مەرگە گەرم بوو‪ ،‬كە هەر‬ ‫پێش���مەرگەیەك كاوەیەكی ئاس���نگەری‬ ‫دەس���ت بەچەكوش بۆ دوژمن سەنگەری‬ ‫گرتبوو‪ ،‬ئەوان تێكڕا دەیانگوت چاوەڕێی‬ ‫فەرمان���ی هێ���رش كردنین‪ ،‬ب���ۆ ئەوەی‬ ‫تەواوی خاكی كوردستان لەتیرۆریستانی‬ ‫داعش پاك بكەین���ەوەو خاكی داگیركراو‬ ‫رزگار بكەین���ەوە‪ ،‬چونك���ە گەلی كورد‬

‫چاوەڕێی م���ژدەی ئازادكردن���ی تەواوی‬ ‫كوردستانن‪.‬‬ ‫پش���كۆ عەبدولس���ەالم یەكێ���ك ل���ەو‬ ‫پێش���مەرگانە‪ ،‬وێ���رای دڵخۆش���ی خۆی‬ ‫بەس���ەردانیكردنمان وتی "ئێمە گش���ت‬ ‫پێش���مەرگەكانی هێزی دووی فەرماندەی‬ ‫هەولێ���ر‪ ،‬هەم���وو كات ئامادەین بۆ هەر‬ ‫هێرش كردن و رووبەڕوونەوەیەكی دوژمن‪،‬‬ ‫زۆر خۆش���حاڵم ل���ەدوا س���ەنگەرەكانی‬ ‫پێشەوەی بەرگریم وەك پێشمەرگەیەكی‬

‫كوردس���تان س���ەنگەرم لەدوژم���ن‬ ‫گرتووەو هەمیش���ە ورەم���ان لەبەرامبەر‬ ‫داع���ش ب���ەرز ب���ووە‪ ،‬زۆر پێمخۆش���ە‬ ‫لەرووبەڕووبوونەوەكانی داعش بەشداری‬ ‫بكەم و لەكاتی هێرش���ەكاندا ئامادەبم بۆ‬ ‫هێرش كردن"‪ .‬پشكۆ دەڵێت "ئامانجمان‬ ‫پاراس���تنی خاك���ی كوردس���تان و رزگار‬ ‫كردنەوەی ناوچ���ە داگیركراوەكانە‪ ،‬ئەو‬ ‫ش���ەڕەی ئێمەش دەیكەین‪ ،‬بۆ پاراستنی‬ ‫خاك و نیشتیمان و شەڕەف و نامووسی‬ ‫خۆمانە‪ ،‬ئێمە بۆ كوردستان شەڕ دەكەین‬ ‫و قبوڵمان نییە نەك داعش هیچ نەتەوەو‬ ‫تیرەو هۆزێك بس���تێك لەخاكمان داگیر‬ ‫بكات‪ ،‬لەو س���نوورەش داعش ورەی تێك‬ ‫شكاوەو ترس���ێكی زۆریان لەپێشمەرگە‬ ‫هەی���ە‪ ،‬لەكاتێكدا ئێم���ە ئەگەر فەرمانی‬ ‫س���ەرووی خۆمان پێ بێت‪ ،‬هەموو كات‬ ‫حەز دەكەین پێش���ڕەوی بكەین و هێرش‬ ‫بەرینە س���ەر دوژمن و تا حەویجە راویان‬ ‫بنێین‪ ،‬بەاڵم فەرمانی س���ەرووی خۆمان‬ ‫پێ نییە‪ ،‬زۆر حەز دەكەین هێرش بكەین‬ ‫و لەو سنوورە دووریان بخەینەوە"‪.‬‬ ‫یاسین حەمەد پێش���مەرگەیەكی دیكەیە‬ ‫دەڵێت" ورەمان زۆر بەرزەو جێگامان زۆر‬ ‫باشە‪ ،‬ئێمە بۆ پاراستنی خاكی كوردستان‬ ‫هاتووینەتە ئێرەو بەهەموو شتێك رازین‪،‬‬ ‫س���نووری نێوانمان لەگەڵ داعش دوو تا‬ ‫سێ‌ كیلۆمەترەو هیچ ترسێكمان لەداعش‬ ‫نییە‪ ،‬چونكە سەنگەرمان قایم و ورەمان‬ ‫ب���ەرزە‪ ،‬داعش ه���ەر هێرش���ێك بكات‬ ‫بێگومان‪.‬‬

‫ك ‌ێ داكۆكی لە مافی مەخموورییەكان دەكات !‬

‫سامان قەرەچووغی‬ ‫هەر واڵتێك رێز لە بەهای مرۆڤایەتی بگرێت‬ ‫پابەن���د دەبێ���ت بەبەندەكانی جاڕنامەی‬ ‫مافەكانی مرۆڤ‪ ,‬بۆیە دەس���ەاڵتی ئەو‬ ‫دەوڵەتان���ە خۆیان بەبەرپ���رس دەزانن‬ ‫لە ئاست خۆش���گوزەرانی و رەخساندنی‬ ‫ژیانێكی ئارام بۆ هاواڵتیەكانیان‪.‬‬ ‫لەكات���ی پێش���ێل كردن���ی ماف���ی هەر‬ ‫هاواڵتیەكی���ش لەالی���ەن حكوم���ەت یان‬ ‫هاواڵتیەكی تر یان برسیەتی ومەرگەسات‬ ‫بەرپرس���انی واڵت بەزووتری���ن كات‬ ‫بەدەن���گ داواكاری و پێویس���تیەكانی‬ ‫هاونیش���تیمانیەكانیان دەچن! تا دەگاتە‬

‫ئەو ئاس���تەی هاوكاری مرۆیی پێشكەش‬ ‫بەواڵتان���ی تریش دەكەن لە كاتی روداوە‬ ‫سروش���تیەكانی وەك الفاوو بومەلەرزەو‬ ‫گڕكان ی���ان وشكەس���اڵی و جەنگ‪ ،‬بۆ‬ ‫راس���تی ئەو چەن���د وش���ەیەش ئێمەی‬ ‫كوردس���تانی چەندی���ن جار س���وودمان‬ ‫لەم ج���ۆرە هاوكارییە م���اددی و مرۆیی‬ ‫و س���ەربازیەی واڵتان وەرگرتووە! دواین‬ ‫جاریش گەیشتنی ئەو هاوكارییە مرۆیی و‬ ‫سەربازیەیە كە تا ئێستاش بەردەوامە لە‬ ‫شەری داعش‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی گرین���گ بێ���ت كە من ب���ۆ ئەو‬ ‫ناونیشانەی س���ەرەوە بیپێكم ئەوەیە كە‬ ‫لە هەموو زەرەرمەن���د بونێكی هاواڵتیان‬ ‫قەرەبووكردنەوەك���ەی بە پل���ەی یەكەم‬ ‫دەكەوێتە ئەس���تۆی حكومەتی ئەو واڵتە‬ ‫بەتایبەت���ی ئەگ���ەر وواڵتەكە س���یادەی‬ ‫پارێزراوبێ���ت ل���ەو جەنگە ی���ان روداوە‬ ‫سروشتیە‪.‬‬ ‫ئەگەر س���ەیرێكی مێژووی دەسەاڵتدارانی‬ ‫عێراقیش بكەین لە ماوەی نزیكەی س���ەد‬ ‫ساڵی رابردوو كە باشوری كوردستانیش‬ ‫بەشێكی بە زۆر لكێندراوی ئەو دەوڵەتە‬ ‫بووە‪ ,‬زیاتر لە هەشتا ساڵی مەرگەسات‬ ‫ب���ووە! نەك هەر كار بۆ ئەوە نەكراوە كە‬ ‫مافی مرۆڤ بپارێزن و لەكاتی روداوەكان‬ ‫قەرەب���وی هاوواڵتی���ە زیانلێكەوتوەكان‬ ‫بكەنەوە‪ ،‬بەڵك���و ئەو حكومەتانە خۆیان‬ ‫بەش���ێكی س���ەرەكی بونە ل���ەو زەرەرو‬ ‫زیانان���ەی ب���ەر هاواڵتی���ان كەوت���ووە‬

‫بەتایبەت���ی دژی نەیارەكانیان لەوانەش‬ ‫گەل���ی كوردس���تان‪ ،‬ئ���ەوەی جێگ���ەی‬ ‫نیگەرانیە لە ماوەی ئەو بیس���ت و چوار‬ ‫س���اڵەی دەسەاڵتی كوردس���تانیش یەك‬ ‫هەنگاویان نەن���اوە بۆ قەرەبووكردنەوەی‬ ‫ئ���ەو هاوواڵتیانەی لەبەر ك���ورد بونیان‬ ‫زیانی���ان بەركەوت���ووە بەبیانوی ئەوەی‬ ‫كە پێویس���تە حكومەتی عێراقی فیدراڵ‬ ‫قەرەب���ووی ئەو هاواڵتیان���ە بكاتەوە كە‬ ‫لەس���ەردەمی دەس���ەاڵتی رژێمی فاشی‬ ‫بەعس لێیان كەوتووە‪.‬‬ ‫كەچی لەدوای پرۆسەی ئازادی عێراق لە‬ ‫‪9‬ی نیس���انی ‪ 2003‬ت���ا ئەمڕۆكەش جگە‬ ‫لە م���اددەی (‪ )140‬كە ئەویش تەنها ئەو‬ ‫ناوچانە دەگرێتەوە كە كێشە لەسەرن لە‬ ‫نێوان هەرێم و بەغ���داد هیچ ناوچەیەكی‬ ‫ت���ر دینارێكی وەرنەگرت���ووە لە كاتێكدا‬ ‫نزیك���ەی (‪ )4500‬گون���دی كوردس���تان‬ ‫خاپووركراوەو نەتەوەكەش���ی كیمیاباران‬ ‫وئەنفال و زیندانی و لەسێدارە دراوە!‪.‬‬ ‫س���نوری یەك���ەی كارگێ���ری ق���ەزای‬ ‫مەخمووری���ش یەكێكە ل���ەو ناوچە كورد‬ ‫نشینانەی كە هاوواڵتیەكانی قوربانیەكی‬ ‫زۆریانداوە لە گوند س���وتاندن و روخاندن‬ ‫و تااڵنكردن و راگواس���تن و كوش���تن‪,‬‬ ‫كەچی بەداخەوە دانیش���توانی س���نوری‬ ‫مەخم���وور ی���ان باش���تر بڵێی���ن دوای‬ ‫گواس���تنەوەی یەك���ەی ئی���داری قەزاكە‬ ‫لە هەولێرەوە بۆ س���ەر مووسل لەساڵی‬ ‫‪1996‬و گواس���تنەوەی پسولەی خۆراكی‬

‫ئەو هاواڵتیانە بۆ مووس���ڵ مافی ئەوەیان‬ ‫پێ���رەوا نەبیندرا كە فۆڕمی ماددەی ‪140‬‬ ‫پ���ڕ بكەن���ەوە! ئ���ەو مەخمووریانەی كە‬ ‫دانیش���توی هەرێمیش بوون و پس���ولەی‬ ‫خۆراكیان نەگواس���ترابۆوە سەر مووسڵ‬ ‫و فۆڕمەكەی���ان پڕكردب���ۆوەو كەمتری���ن‬ ‫ژمارەی ئەو س���نوورە س���ودمەند بوونە‬ ‫ل���ەو قەرەبووكردنەوەیە! لەئێستاش���دا‬ ‫ئەو س���نوورە بێبەش ك���راوە لە پارەی‬ ‫پترۆدۆالر كە بە یاس���ا جێگیر كراوە بۆ‬ ‫ئەو ناوچان���ەی كە نەوتی���ان لێبەرهەم‬ ‫دێت!بەد بەختی هاواڵتیانی ئەو س���نورە‬ ‫لەوەدایە هێشتا زیان لێكەوتوانی بەعس‬ ‫قەرەب���وو نەكراونەتەوە هی داعشیش���ی‬ ‫هاتە س���ەر‪ ,‬راستە لە شەری داعش ئەو‬ ‫سنورە كەمترین زیانی مرۆیی هەیە لەچاو‬ ‫س���نورەكانی تر‪ ,‬ب���ەاڵم زیانی ئابوریش‬ ‫ئێش و ئ���ازاری خ���ۆی هەی���ە لەالیەن‬ ‫ئەوكەس���انەی بە ئارەق���ەی نێوچەوان و‬ ‫ماندووبوون و شەونخونی بونەتە خاوەن‬ ‫خانویەك یان چەند س���ەر مەڕومااڵتێك‬ ‫و ئێس���تاش لەالیەن داع���ش و فرۆكەی‬ ‫هاوپەیمانان خانوەكانیان دەتەقێننەوەو‬ ‫ماڵەكانیان دەسوتێنن و تااڵن دەكەن!‪.‬‬ ‫ل���ەوەش نیگەرانتر ئەوەیە بەش���ی زۆری‬ ‫مەخموورییەكان تا ئێس���تاش بڕی یەك‬ ‫ملیۆن دینارەكەیان پێ‌ رەوا نەبیندراوەو‬ ‫كە ئ���اوارەی هەولێریش بوون حكومەتی‬ ‫هەرێم ب���ە یەك كیلۆ ئ���اردو یەك دینار‬ ‫ه���اوكاری نەك���ردن‪ ,‬تەنان���ەت وەك‬

‫دەسەاڵتێكی بێوێنە لەخزمەتكردندا‬

‫د‪ .‬عەلی بەرزنجی‬ ‫پێشینان گوتیانە (مردنت پیشان دەدەم‪،‬‬ ‫ت����ا مەمنوون بی بەتا)‪ .‬ل����ەالی خەڵكانی‬ ‫دەرەوەی هەرێ����م پێیانوایە كوردس����تان‬ ‫بۆتە دوب����ەی و خەڵكەكەش����ی لەوپەری‬ ‫خۆش����گوزەرانی دان و لەهەموو شتێكیان‬ ‫بەزیادە‪ ،‬بەاڵم گەر بێتوو لەرەوش و ژیانی‬ ‫خەڵكەكە وردببیتەوەو لەنزیكەوە سەیری‬ ‫بك����ەی دەزانیت چ����ی دەگوزەرێت و ئەم‬

‫خەڵكە چەند بەش����خوراوە! تەنها چینێكی‬ ‫تایبەت نەبێت!‪ .‬س����ەرەتا با لەپێشمەرگە‬ ‫قارەمانەكانەوە دەست پێبكەین‪.‬‬ ‫لەب����ری ئ����ەوەی حكوم����ەت ب����ەردەوام‬ ‫لەخزمەتیان بێت بەنازەوە مامەڵیان لەگەڵدا‬ ‫بكات‪ ،‬مەبەس����تم دەسەاڵت نەهێڵێت هیچ‬ ‫كات بیر لە گوزەران����ی ژیان و ماددەیەت‬ ‫بكەن����ەوە چونك����ە پێش����مەرگەیە بۆت����ە‬ ‫قوربانی میللەت و خاك و دەستكەوتەكان‬ ‫و پارێ����زەری بەرژەوەندی بەرپرس����ەكان‬ ‫بۆئەوەی دەس����تی دوژم����ن و ناحەزانمان‬ ‫نەگات����ێ‌ و ئازادیەكانمان لێ زەوت نەكەن‬ ‫و بۆجارێكی تر نەبینەوە كۆیلەی دەس����تی‬ ‫رەش����ی حوكمرانیان! دەبینین پێشمەرگە‬ ‫گیان لەسەردەستەكان هۆكارن بۆ ئەوەی‬ ‫خەڵكی كوردستان بەئارامی و ئاسوودەیی‬ ‫بژین‪.‬‬ ‫لەب����ری ئەوەی پاداش����تیان بكرێت كەچی‬ ‫دەبینی����ن تەنان����ەت مووچەكانیانی����ش‬ ‫لەكات و س����اتی خۆی پێن����ادرێ‌‪ ،‬یاخود‬ ‫ب����ەردەوام ل����ە دوو مانگ‪..‬س����ێ‌ مان����گ‬ ‫جارێك مووچەی����ان پێدەدرێت! ئەویش چ‬ ‫مووچەیەك بەداخەوە مووچەی ئافرەتێكی‬ ‫بەردەس����تی بندی����وار!‪ .‬فەرمانب����ەران‬ ‫مووچەی����ەك وەردەگرن تەنانەت بەش����ی‬ ‫دووجاری نۆرینگەی پزیش����كە بازرگانەكان‬

‫ناكات‪ ،‬ئافرەتان لەكاتێك ئامادەن ش����ەڕ‬ ‫لەگەڵ یاس����ای خودا دەك����ەن بەبیانووی‬ ‫ئەوەی ئافرەتی بێبەش ك����ردووە لەمافی‬ ‫خۆی كەچ����ی دەبینین ئافرەتێكی گەورەو‬ ‫داكێكی ج����ەرگ س����وتاو كەگوایە نیوەی‬ ‫كۆمەڵگان تەنها (‪ )50‬ه����ەزار دیناری بۆ‬ ‫براوەتەوە‪ ،‬ئەمەش لەسایەی دەسەاڵتێكی‬ ‫بێوێن����ەدا لەخزمەتكردن! كە مووچەكەیان‬ ‫ناكاتە ی����ەك جووتە پێ��ڵ�اوی نێو بازاری‬ ‫لەنگەفرۆشان!‪ .‬ئەوە یاساو مافی ئافرەتە‬ ‫لەنێو ئ����ەو هەموو رێكخراوان����ەی بەناوی‬ ‫ماف����ی ژن و ئافرەت����ەوە الف و گەزاف����ی‬ ‫لێدەدەن! چاویدێری كۆمەاڵیەتی ‪ 30‬هەزارو‬ ‫كەمئەندامان ‪ 100‬ه����ەزارو ئەمە بۆ ئێوەی‬ ‫خوێنەر ج����ێ‌ دێلم خۆت����ان و ویژدانتان‪.‬‬ ‫جا ئەگەر بێت����وو بەراووردێكی ورد بكەین‬ ‫لەگەڵ دان و بم����دەوە‪ ..‬بابزانین كامەمان‬ ‫قەرزدار دەبینەوە؟‪.‬‬ ‫ئێم����ەی هاوالت����ی یاخ����ود حكومەت����ی‬ ‫دەس����تپاكی؟ ب����ۆ نموونە بەش����ێوەیەكی‬ ‫گش����تی ‪ 600‬هەزار مووچەكەمە باش����ە بۆ‬ ‫یەك مانگ ئەگەر هی����چ نەدەم بە كۆرەك‬ ‫‪ 50‬هەزار بەالیەن����ی كەمەوە بۆیەك مانگ‬ ‫خۆ هیچ نا ‪ 200‬هەزار دەدەم بەبەنزینەكەی‬ ‫كاكە هەورامی بۆ یەك مانگ‪،‬و ‪ 50‬هەزار بۆ‬ ‫كارەب����ا!و ‪ 250‬هەزار دینار دەدەم بەكرێی‬

‫خانوو بۆ یەك مانگ‪ ،‬هەروەها ‪ 50‬هەزار بۆ‬ ‫پزیشكی بازرگان! كەواتە ‪ =600-600‬هیچ‪.‬‬ ‫كەواتە ئەی چی بخۆین و چی لەبەربكەین‬ ‫و چ����ی بدەینە رۆژان����ەی منداڵەكانمان بۆ‬ ‫قوتابخان����ە؟!‪ .‬ئ����ەی ئەو هەم����وو پارك‬ ‫وسەیرانگاو مۆلەكان بۆ كێ‌ دروستكراون؟‬ ‫كەوات����ە بۆ من����ی فەرمانبەرو مامۆس����تا‬ ‫هیچ! براكانم‪..‬خۆشەكەكانم ئەوەیە دەڵێ‌‬ ‫(دەنگی دەه����ۆڵ لەدوورەوە خۆش����ە!)‪،‬‬ ‫گوێم لێبووە دەڵێن كوردستان دەكەین بە‬ ‫دوبەی! كامە دوب����ەی؟ دوبەیەكی نوێ‌ یا‬ ‫كۆپی دوبەی ئیمارات؟‪.‬‬ ‫لێرەدا بەكورتی سەردانێكی خۆم بۆ والتی‬ ‫ئیمارات دەگێرمەوە‪ ،‬لەناو فرۆكەدا لەگەڵ‬ ‫دوو گەنجی ئ����ەو واڵتەدا گفتوگۆمان كرد‪:‬‬ ‫یەكێكی����ان قوتاب����ی یاس����ابوو ئەویتریان‬ ‫فەرمانب����ەری بەرگ����ری شارس����تانی بوو‪،‬‬ ‫لەفەرمانبەرەكەم پرس����ی رەوشی ئابووری‬ ‫و ماددیتان چۆنە؟ لەوەاڵمدا بەپێكەنینەوە‬ ‫گوت����ی‪ :‬ب����ۆ ئ����ەوە دەپرس����ی؟ گوت����م‪:‬‬ ‫لەبەرئ����ەوەی ئێمە بەنیازین كوردس����تان‬ ‫بكەین بەدوبەی‪ .‬لێمپرس����ی چەند س����اڵ‬ ‫خزمەتت هەیەو موچەكەت چەندە؟ گوتی‪:‬‬ ‫حەوت س����اڵ خزم����ەت و مووچەكەش����م‬ ‫‪ 20‬ه����ەزار درهەمە لەبەرئ����ەوەی خاوەن‬ ‫بروانام����ەی ناوەندی����م و مووچەك����ەم زۆر‬

‫ئاوارەیەكی عەرەبی مووس���ڵیش سەیری‬ ‫نەكردن‪ ,‬ماوەی هەشت مانگیشە خۆراكی‬ ‫بریكارەكانیان وەرنەگرتووە!‪.‬‬ ‫بەبڕوای من هۆكاری سەرەكی لە پەراوێز‬ ‫خستن و قەرەبوو نەكردنەوەی ئەو هەمووە‬ ‫زیان���ەی ب���ەر هاوواڵتیانی ئەو س���نورە‬ ‫كەوت���ووە ئەوەیە كە خ���ودی هاواڵتیانی‬ ‫ب���ێ‌ دەنگن لە ئاس���ت مافەكانیان و بیر‬ ‫ل���ەوە ناكەنەوە كە (ماف دەس���ەندرێت‬ ‫نەك دەبەخش���رێت)‪ ،‬تائێستا مانگرتنێك‬ ‫یان هەڵوێستێكی پش���وو درێژیی و یەك‬ ‫دەنگیم لە هاواڵتیانی ئەو سنورە نەبینیوە‬ ‫لەبەرامبەر زەوت كردن و پێش���ێل كردنی‬ ‫مافەكانی���ان! لەهەمانكات���دا نوێن���ەری‬ ‫راس���تەقینەی خۆیان نیە لە ناوەندەكانی‬ ‫بڕی���اردان و دەس���ەاڵتی جێبەجێ‌ كردن‬ ‫(پەرلەم���ان‪ ,‬حكوم���ەت‪ ،‬ئەنجومەن���ی‬ ‫پارێزگا) راس���تە لە ئێستادا ئەو ناوچەیە‬ ‫سێ نوێنەری هەیە‪ ،‬بەاڵم پێش شەڕو دوای‬ ‫شەری داعش���یش نەمبینی نوێنەرەكانیان‬ ‫كۆبونەوەیەكی فراوان لە دەرەوەی بارەگا‬ ‫حزبیەكان ئەنجام بدەن لەگەڵ هاواڵتیانی‬ ‫س���نوری مەخم���وورو داواكاریەكانی���ان‬ ‫بگەیەننە شوێنی مەبەست!‪.‬‬ ‫هەرچەندە بەش���ێك لە رۆژنامەنوسان و‬ ‫چاالكوانانی مەدەنی ئەو سنورە بەچاالكی‬ ‫جۆراوجۆرو وتاری رۆژنامەوانی داكۆكیان‬ ‫لە مافی هاواڵتیانی ئەو سنورە كردووە‪,‬‬ ‫ب���ەاڵم ل���ەالی كار بەدەس���تانی هەردوو‬ ‫حكومەت پولێكی سوتاو ناكات‪.‬‬

‫كەمە گوتم دەكاتە چەن����د دۆالر؟ گوتی‪:‬‬ ‫تەنها ‪ 60‬وەرەقە دۆالر!‪ .‬بەراستی تووشی‬ ‫ش����ۆك بووم گوتم دیارە گوزەران و كااڵو‬ ‫ش����تومەكتان زۆرگران����ە؟ گوت����ی نەخێر‬ ‫بەڵك����و بەپێچەوان����ەوە هەرزان����ە!‪ .‬گوتم‬ ‫ئەگەر ئەمش����ەو لە هۆتێلێكی مامناوەندی‬ ‫بمێنم����ەوە نرخەك����ەی چەن����دە؟ گوت����ی‬ ‫تەنه����ا ‪ 50‬دۆالرو بگ����رە كەمتریش! گوتم‬ ‫ئەی ژەم����ە خواردنێكی ب����اش‪ ،‬گوتی ‪6‬‬ ‫دۆالر‪ ،‬سەرم س����وڕماو گوتم رەنگە بواری‬ ‫تەندروس����تی و چارەسەری نەخۆشی گران‬ ‫بێت بەپێكەنینەوە گوت����ی‪ :‬ئێمە دڵنیایی‬ ‫تەندروس����تیمان هەیەو ه����ەر هاواڵتییەكی‬ ‫ئیمارات����ی مافی چاودێ����ری كۆمەاڵیەتی و‬ ‫پزیشكی لەسەر حكومەتە تەنانەت ئەگەر‬ ‫لەناو واڵت چارەسەری نەبێت ئەوە لەسەر‬ ‫ئەركی حكوم����ەت رەوانەی دەرەوەی والت‬ ‫دەكرێت!‪.‬‬ ‫لەكۆتای����دا گوت����م كەواتە س����وتەمەنیتان‬ ‫گران����ە؟ گوت����ی بەڵ����ێ‌ ئێس����تا گ����ران‬ ‫ب����ووەو نارەزایەتیەك����ی زۆری هاوالتیانی‬ ‫لێكەوتۆت����ەوە گوتم فول����ی ئوتومبێلیكی‬ ‫ئاسایی چەندە؟ لەوەاڵمدا گوتی ئێستا كە‬ ‫گران بووە ‪ 16‬دۆالرە!‪.‬‬ ‫ئەمەیە بەراورد لەنێوان دوبەی راستەقینەو‬ ‫دوبەی كۆپی الی خۆمان!‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫رەزوان عەبدولقادر‬

‫تەعریبی مۆدێرن‬ ‫هەر لە كۆن���ەوە گەڵی كوردو‬ ‫كوردستان بەر شااڵوی تەعریب‬ ‫و ماڵوێرانی كەوتووە‪ .‬بەتایبەت‬ ‫لەكاتی حوكمڕان���ی بەعس تا‬ ‫وای لێه���ات زۆربەی گوندەكان‬ ‫و ناوچ���ە س���نورییەكانی‬ ‫كوردستانی گرتەوە‪ ،‬ئێستاش‬ ‫دوای ‪ 11‬س���اڵ ل���ە روخانی‬ ‫رژێمی بەعس‪ ،‬بەاڵم تائێستاش‬ ‫ئ���ەو تەعریب���ە بەردەوام���ەو‬ ‫بەشَێ���وازی جۆراوج���ۆرو‬ ‫مۆدێرن‪.‬‬ ‫ئەگ���ەر لە ش���ەقام و كۆالن و‬ ‫ب���ازاڕی ش���ارەكانی هەرێمی‬ ‫كوردس���تان گ���وزەر بكەیت‪,‬‬ ‫بەتایب���ەت هەولێری پایتەخت‪،‬‬ ‫دەبینین ژمارەیەكی زۆر عەرەبی‬ ‫باش���وورو ناوەڕاس���ت ب���ەدی‬ ‫دەكەیت و هاتونەتە كوردستان‬ ‫و زۆربەی���ان هەوڵ���ی كڕین���ی‬ ‫خانوویەك یان پارچە زەویەك‬ ‫دەدات بۆ ئەوەی بەهەمیشەی‬ ‫نیش���تەجێ بێت و بمێنێتەوە‪.‬‬ ‫لەوالشەوە حكومەتی هەرێمیش‬ ‫ئاس���انكاریان ب���ۆ دەكات هەر‬ ‫ل���ەوەی بەئ���ارەزووی خۆیان‬ ‫بس���ورێنەوە تادەگاتە پێدانی‬ ‫مافی مانەوە‪.‬‬ ‫بەبۆچوون���ی زۆرێ���ك ل���ە‬ ‫رۆش���نبیران و خەڵ���ك ئەمە‬ ‫ناچێت���ە قالب���ی ئ���ازادی‬ ‫گواس���تنەوەو نیش���تەجێبوون‬ ‫چونكە ئێمەی كورد بەدرێژایی‬ ‫مێژوو تاقیكردنەوەیەكی تاڵ و‬ ‫تااڵنمان هەی���ە لەگەڵ عەرەب‬ ‫ك���ە خۆی ل���ە چەوس���انەوەو‬ ‫گوش���تن و ئەنفال و تااڵنكردن‬ ‫و خاپۆركردن���ی گون���دەكان‬ ‫دەبینێتەوە ‪ ,‬هەروەها دیاردەی‬ ‫تەعریب بەشێوەیەكی تر هاتە‬ ‫كایەوە‪ .‬بەجۆرێك لە ش���وێنە‬ ‫گشتیەكان وەك نەخۆشخانەو‬ ‫قوتابخان���ەو زانك���ۆ و مۆل و‬ ‫هۆتێ���ل وچێش���تخانەكان‪..‬‬ ‫هت���د ژمارەیەكی زۆر لەعەرەب‬ ‫كاردەك���ەن‪ ،‬لەگەڵ ئەوەش���دا‬ ‫بەس بەزمانی عەرەبی قس���ە‬ ‫دەك���ەن و جارج���ارەش گاڵتە‬ ‫بەزمانی كوردی دەكەن‪.‬‬ ‫جۆرێكی دیكە لە تەعریبكردن‬ ‫بۆت���ە دیاردەیەك���ی زەق‬ ‫ئەوی���ش‬ ‫لەكوردس���تان‪،‬‬ ‫هاوسەرگیرییە لەگەڵ كچ و ژنی‬ ‫ع���ەرەب‪ ،‬رۆژ لە دوای رۆژیش‬ ‫ل���ە زیادبووندای���ە لەكاتێكدا‬ ‫بەس���ەدان كچ���ی ك���وردی‬ ‫خۆمان بەقەیرەیی ماونەتەوەو‬ ‫هاوس���ەرگیریان نەك���ردووە‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی گرنگ���ەو ترس���ناكە‬ ‫پێویستە ئاماژەی بۆ بكەین كە‬ ‫لەو هاوسەرگیرییە منداڵ پەیدا‬ ‫دەب���ێ و ئ���ەو مندااڵنەش بە‬ ‫تێپەربوونی كات ژمارەیەكیان‬ ‫هاوس���ەرگیری لەگەڵ خزمانی‬ ‫عەرەبیان دەكەن و بەو شێوەیە‬ ‫ژمارەی عەرەب لە كوردس���تان‬ ‫زی���اد دەكات‪ .‬ئەگەر حكومەت‬ ‫س���نورێك و رێ���گای گونجاو‬ ‫نەگرتەبەر دوای چەند سالێكی‬ ‫دیك���ە عەرەبی���ش وەك كەمە‬ ‫نەتەوەكانی تری كوردس���تان‬ ‫داوای كورسی كۆتای پەرلەمان‬ ‫و پاریزگا دەكەن‪.‬‬ ‫هاتن���ی بەلێش���اوی ع���ەرەب‬ ‫زەنگێك���ی مەترس���یدارە ب���ۆ‬ ‫ئاین���دەی ك���ورد پێویس���تە‬ ‫س���ەركردایەتی و حكوم���ەت‬ ‫بیرێكی ج���دی ل���ێ بكەنەوە‬ ‫الیەنی دۆستایەتی و مرۆڤایەتی‬ ‫پاس���او نیی���ە بەهەمیش���ەیی‬ ‫لێ���رە بمێن���ەوە‪ ،‬ئەگەریش نا‬ ‫ئۆردوگایەكیان ل���ە دەرەوەی‬ ‫شار بۆ بكرێتەوەو ناسنامەیەكی‬ ‫دیاریكراویان هەبێ‪.‬‬

‫ژمارە(‪25 2015/1/15 )72‬ی به‌فرانبار ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 January 2015‬‬

‫)‪No. (73‬‬

‫‪4‬‬

‫كادیرو پێشمه‌رگه‌ی كوردستان حاجی جه‌میل مه‌ال ساڵح دیبه‌گه‌یی‬ ‫ئا‪ :‬دەنگی مەخموور‬ ‫یه‌كێك له‌ تێكۆشه‌ور ماندوونه‌ناسه‌كانی‬ ‫ناوچه‌ی كه‌ندێناوه‌ كه‌ جێی ده‌س���تی‬ ‫وه‌ك كه‌س���ایه‌تی و پێش���مه‌رگه‌ و‬ ‫جوتیاری���ك ل���ه‌ ره‌وره‌وه‌ی ژیان���دا‬ ‫دیاربووه‌ لێ���ره‌وه‌ كورته‌یه‌ك له‌ ژیانی‬ ‫ده‌خه‌ینه‌روو‪:‬‬ ‫ ناوی ت���ەواوی (حاجی جه‌میل مه‌ال‬‫ساڵح)‪ ،‬لەساڵی ‪ 1926‬له‌خانه‌واده‌یه‌كی‬ ‫جوتیاری ناحیه‌ی دیبه‌گه‌ له‌دایكبووه‪.‬‬ ‫ له‌ب���ه‌ر بارودۆخ���ی ئه‌و س���ه‌رده‌م‬‫نه‌یتوانی���وه‌ بچێته‌ به‌رخوێندن و وه‌كو‬ ‫ه���ه‌ر منداڵێك���ی ژیان���ی كوله‌مه‌رگی‬ ‫به‌سه‌ر بردووه‪.‬‬ ‫ له‌سه‌رده‌می نەو‌جه‌وانی و هه‌رزه‌كاری‬‫هه‌ستی به‌چه‌وس���اندنه‌وه‌و چینایه‌تی‬ ‫نێوان ده‌ره‌به‌گ و جوتیاره‌كان كردووه‌‪،‬‬ ‫بۆیه‌ له‌هه‌ره‌تی الویه‌تییه‌و‌ه په‌یوه‌ندی‬ ‫بەبزووتن���ه‌وه‌ی جوتیاران���ی ركه‌به‌ری‬ ‫ده‌ره‌به‌گایه‌تی كردووه‪.‬‬ ‫ له‌س���اڵه‌كانی ‪1955‬دا له‌خه‌ب���ات و‬‫تێكۆشانیدا به‌شداری چه‌ندین جه‌وله‌و‬ ‫چاالكی كۆمه‌اڵیه‌تی ك���ردووه‌ له‌بناری‬ ‫قه‌ره‌چووغ و زورگ���ه‌زراوو ناوچه‌كانی‬ ‫قه‌راج و مه‌خموورو ده‌ش���تی هه‌ولێرو‬ ‫هه‌میش���ه‌ یارمه‌تی���ده‌ری جوتیاران و‬ ‫كرێكاران بووه‪.‬‬ ‫ دوای كوده‌تا ره‌شه‌كه‌ی به‌عسییه‌كان‬‫لەهه‌وڵیان���دا ب���ۆ سه‌رده‌س���ه‌اڵتی‬ ‫عێراق راس���ته‌وخۆ په‌یوه‌ندی بەریزی‬ ‫رێكخس���تنه‌كانی هه‌رێمی كوردستانی‬ ‫حیزبی شیوعی عێراقیه‌وه‌ كردووه‪.‬‬ ‫‪ -‬حاجی جه‌میل به‌ش���داری چاالكانه‌ی‬

‫ل���ه‌ ریزه‌كان���ی حیزب���دا ك���ردووه‌ چ‬ ‫له‌ب���واری وش���یاری چینایه‌تی و كاری‬ ‫رێكخراوه‌یی و به‌ش���داری پاڵه‌وانانه‌ی‬ ‫له‌ش���ه‌ڕه‌كاندا كردووه‌ كه‌ له‌ناوچه‌كه‌دا‬ ‫ل���ه‌ رووبه‌روبوون���ه‌وه‌ی دوژمن له‌گه‌ڵ‬ ‫هاورێكانیدا ئه‌نجامیان داوه‌ به‌تایبه‌تی‬ ‫هێزه‌كانی سوپای عێراق و هیزی جاش‬ ‫عه‌شایره‌كانی عاره‌ب‪.‬‬ ‫ لەدوای س���اڵی ‪ 1958‬دا هه‌میش���ه‌‬‫هه‌وڵ و كاری بۆ سه‌رگرتنی یاساكانی‬ ‫كشتوكاڵ و چاككردنی كشتوكاڵ بووه‌‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر ده‌ره‌به‌گایه‌تیدا‪.‬‬ ‫ ه���اورێ نزیكه‌كانی ل���ه‌ خه‌باتدا مام‬‫جه‌وهه‌ر س���ه‌لیم و خوالێخۆش���بووان‬ ‫(وه‌ستا عومه‌رشێخ محه‌مه‌د دیبه‌گه‌یی‬ ‫و حاجی جه‌مال حاجی ئیبراهیم به‌قاڵ‬ ‫و سه‌یفه‌دینی حاجی برایم)بوون‪.‬‬ ‫ یه‌كێ���ك ب���ووه‌ ل���ه‌و پێش���مه‌رگه‌‬‫ش���یوعیانه‌ی ل���ه‌ داس���تانی ش���ه‌ڕی‬ ‫چی���ای هندرێ���ن له‌ ناوچه‌ی س���ۆران‬ ‫كه‌ دوات���ر به‌رزایی چیاك���ه‌و ناوچه‌ی‬ ‫ر‌وان���دوزو گرتنی س���ه‌نگه‌رو جبه‌خانه‌‬ ‫س���ه‌ربازیه‌كانی س���وپای عێ���راق كه‌‬ ‫درتری���ن هێزه‌كانی رژیمی به‌عس بوون‬ ‫كه‌ بریتی بوو له‌ لیوایه‌كی س���ه‌ربازی‬ ‫بەهه‌موو زریپۆش و تانك و كۆپته‌ره‌وه‌‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫ حاجی جه‌میل كه‌سێكی خۆشه‌ویست‬‫و دڵس���ۆزو گوێرایه‌ڵ���ی فرمانه‌كان���ی‬ ‫حیزب و س���ه‌ركردایه‌تی ب���وو له‌ زۆر‬ ‫ش���ت هه‌ق و ره‌ق و بێباك و سه‌رره‌ق‬ ‫ب���وو‪ ،‬له‌وكاته‌ی عه‌قل���ی نه‌یبریبوایه‌‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ ئ���ه‌وه‌ش پیاوێكی ده‌س���ت و‬ ‫داوێن پاك ب���ووه‌و لێبورده‌یی یه‌كێك‬

‫له‌وس���اته‌وه‌ تووش���ی ش���ه‌رێك ده‌بن‬ ‫و هێزه‌كه‌ی���ان ده‌كه‌ن���ه‌ دووبه‌ش���ه‌وه‌‬ ‫به‌ش���ێك حاجی جه‌می���ل و ئه‌وی تر‬ ‫ئه‌حمه‌د باش���ه‌ سه‌رپه‌رش���تی ده‌كه‌ن‬ ‫و ش���ه‌رێكی ده‌س���ته‌ویه‌خه‌یان له‌گه‌ڵ‬ ‫دوژمن���دا ك���ردووە‪ ،‬دیاره‌ ئه‌وس���اڵی‬ ‫یه‌كێ���ك له‌مانگه‌كانی س���اڵی ‪1963‬‬ ‫بووه‌و زیان���ی زۆر له‌ كوژراوو برینداره‌‬ ‫دوژم���ن ده‌ده‌ن و دوای ئ���ه‌وه‌ش رژێم‬ ‫هه‌ڵده‌ستێ به‌س���وتاندنی گونده‌كانی‬ ‫بن���اری قه‌ره‌چ���ووغ ك���ه‌ گونده‌كانی‬ ‫(خۆش���اوو داره‌خورم���او خدرجیجه‌و‬ ‫الوه‌رو كه‌نداره‌قه‌ل)‪.‬‬ ‫دوای ئه‌و رووداوانه‌ حاجی جه‌میل و‬‫ئه‌حمه‌د باشه‌و ته‌واوی پێشمه‌رگه‌كان‬ ‫ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ ده‌ش���تی كۆیه‌و پاش���ان‬ ‫ده‌چنه‌ چیایی قه‌ندیل‪.‬‬ ‫ له‌ ناوچ���ه‌ی قه‌ندیلیش به‌ش���داری‬‫چه‌ند ش���ه‌ری تر ده‌كه‌ن تا ماوه‌یه‌ك‬ ‫ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بناری قه‌ره‌چووغ‪.‬‬ ‫ حاجی ق���ادری دووەم كوڕی حاجی‬‫جه‌میل مه‌ال ساڵح له‌ دوای (محه‌مه‌د)‬ ‫ی ره‌حمه‌ت���ی ك���وڕی یه‌ك���ه‌م كاتێك‬ ‫قۆناغه‌كان گ���ۆران حاج���ی جه‌میلی‬ ‫باوكم و چه‌ند هاورێییكی تری له‌الیه‌ن‬ ‫رژێم���ه‌وه‌ ده‌گیرێ���ن و دوای ماوەیه‌ك‬ ‫له‌گرتوخان���ه‌ی س���ه‌رای هه‌ولێر وه‌كو‬ ‫(راگیراو)مان���ه‌و دوات���ر حه‌واڵ���ه‌ی‬ ‫گرتوخانه‌ی (موس���ه‌یب)ی ده‌كه‌ن كه‌‬ ‫له‌خوارووی به‌غداوه‌یه‌‪.‬‬

‫بووه‌ له‌خه‌سڵه‌ت جوانه‌كانی و ره‌فتار‌ه‬ ‫جوانه‌كانیشی هه‌میشه‌ جێگای بایه‌خی‬ ‫ئه‌وانه‌بوو كه‌ له‌گه‌ڵیدا ژیابوون‪ ،‬وێرای‬

‫س���اڵی ‪ 1970‬وه‌كو هه‌ر كوردێكی ئه‌و‬ ‫س���ه‌رده‌مه‌ خۆشبه‌خت ده‌بێ كه‌ دوای‬ ‫خه‌بات���ی دوورو درێ���ژی نه‌ته‌وه‌كه‌ی‬ ‫و ئ���ه‌و قوربانیه‌ی ل���ه‌ پێناو ئازادی و‬ ‫رزگاری به‌ختیان كردبوو‪.‬‬ ‫ له‌س���ااڵنی ‪ 1970‬تاك���و كۆتای���ی‌‬‫هه‌ش���تاكان له‌ مه‌فته‌ن و زێدی باب و‬ ‫باپیرانی له‌ دیبه‌گه‌ ژیان به‌سه‌ر ده‌بات‪.‬‬ ‫ دوای ئ���ه‌وه‌ ب���ۆ ئ���ه‌وه‌ی پ���ه‌ره‬‫‌بەژیان���ی كۆمه‌الیه‌ت���ی خانه‌واده‌كه‌ی‬ ‫ب���دات بەخان���ه‌واده‌وه‌ ده‌چێته‌ گوندی‬ ‫(قۆریتان)ی نزیك هه‌ولێرو كاروكاسبی‬ ‫درێژه‌ پێ ده‌دات‪.‬‬ ‫ دوای ئ���ه‌وه‌ی جاریكی تر له‌س���اڵی‬‫‪ 1987‬رژێ���م ده‌س���ت ده‌كات‬ ‫به‌ته‌رحیلك���ردن و ته‌هجیركردنی زۆر‬ ‫ل���ه‌ ناوچه‌كانی كوردس���تان تا كه‌نار‬ ‫ش���اره‌كان ئه‌ویش په‌رگه‌نده‌ی ش���ای‬ ‫هه‌ولێر ده‌بێت‪.‬‬ ‫ یه‌كێك له‌ هاورێكانی حاجی جه‌میل‬‫ده‌گێرێت���ه‌وه‌ كاتێ���ك ب���ه‌ ش���ێوه‌ی‬ ‫نهێنی (مختفی) ك���ه‌ له‌گه‌ڵ ناوبراوان‬ ‫هه‌م���وو به‌یانی���ه‌ك زوو ل���ه‌ دیبه‌گه‌‬ ‫ده‌چوون���ه‌ ده‌ره‌وه‌ كه‌ له‌ ش���وێنێكدا‬ ‫یه‌كدیگرده‌بوون پێیان ده‌وت (كه‌ندێ‬ ‫عه‌دۆ) كه‌ شوێنێك بو كه‌ندێكی قه‌راخ‬ ‫زه‌ویه‌كانی خه‌لیف���ه‌ عه‌دۆ(عه‌بدوڵاڵ)‬ ‫ی حاجی س���مایلی بوو كۆده‌بوونه‌وه‌‬ ‫و دوای ش���ه‌وان ده‌گه‌ڕانه‌وه‪ .‬وه‌ختێك‬ ‫ئ���اگادار ده‌كرێنه‌وه‌ كه‌ ش���وێنه‌كه‌یان‬ ‫ئاشكرا بووه‌ له‌وساوه‌ چوونه‌ته‌ بناری‬ ‫ئه‌وه‌ی كه‌س���ێكی راس���تگۆو راستبێژ چی���ای قه‌ره‌چووغ به‌ دووری ‪ 30‬كم له‌ ‪ -‬خوالێخۆش���بوو حاجی جه‌میل مه‌ال‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫خوار دیبه‌گه‌ ب���ۆالی هاورێی دێرینیان س���اڵح لەرۆژی ‪ 1995-9-5‬له‌ش���اری‬ ‫ئ���ازاری‬ ‫ی‬ ‫‪11‬‬ ‫‌ی‬ ‫ه‬ ‫‌یاننام���‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫دوای‬ ‫‬‫خوالێخۆش���بوو (ئه‌حم���ه‌د باش���ه‌) هه‌ولیر به‌نه‌خۆشی كۆچی دوایی كرد‪.‬‬

‫مەخموور داوای پتڕۆدۆالر دەكات‬ ‫راپۆرت‪ :‬موحسین شوانی‬ ‫ئەگەرچی بڕیاری پتڕۆدۆالر لەپەرلەمانی‬ ‫عێراق پەسندكراوە‪ ،‬بۆ ئەو ناوچانەی‬ ‫كە نەوتی خاوی���ان لێ‌ دەردەهێنرێت‪،‬‬ ‫بەپێی ئەم بڕیارە رێ���گا بەم ناوچانە‬ ‫دەدات لەب���ڕی هەر بەرمیلێك دۆالرێك‬ ‫بۆ ئەوناوچانە خەرج بكرێت‪ ،‬كە ئێستا‬ ‫زیاد كراوە بۆ دوو دۆالر‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫مەخموور لەم بڕیارە بێبەشە‪.‬‬ ‫رۆژنامەنووس (خەلیل پااڵنی) لەبارەی‬ ‫بڕیاری پترۆدۆالرەوە دەڵێت "مەخموور‬ ‫ل���ەدوای رزگاركردنیی���ەوە ت���ا ئەمڕۆ‬ ‫ش���تێكی وای بۆ نەك���راوە‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫س���یماكەی جوان بكات و ئەو ژێرخانە‬ ‫داتەپیوەی ئێستا هەیەتی لەسەری ال‬ ‫ببات‪ ،‬تاكو ئێستاش شێوەی لەگوندێك‬ ‫دەچێ���ت‪ ،‬لەكاتێك���دا مەخم���وور زۆر‬ ‫دەوڵەمەندە لەئاستە بااڵكان باس لەوە‬ ‫كراوە تەنه���ا بەداهاتەكەی دەتوانرێت‬ ‫حكومەتێ���ك بەڕێ���وە ببڕێ���ت‪ ،‬جگە‬ ‫لەرووی كش���توكاڵییەوە‪ ،‬چەندین بیرە‬ ‫نەوت لەس���نووری مەخموور هەیە‪ ،‬كە‬ ‫لەتوانایدای���ە رۆژانە ‪ 250‬هەزار بەرمیل‬ ‫نەوت بەرهەم بهێنێت‪ ،‬كە لەئێس���تادا‬

‫رۆژانە ‪ 100‬هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم‬ ‫دەهێنرێت‪ ،‬كە تا ئێس���تا پترۆدۆالر بۆ‬ ‫مەخموور دابین نەكراوە"‪.‬‬ ‫پااڵن���ی پێیوای���ە "ئەگەر پت���رۆدۆالر‬ ‫بەمەخم���وور بدرێ���ت‪ ،‬دەبێت���ە هۆی‬ ‫بووژان���ەوەی مەخم���وور لەگش���ت‬ ‫بوارەكان���دا‪ ،‬ئەگەر وەك ش���وێنەكانی‬ ‫دیكە بۆ ه���ەر بەرمیلێ���ك دوو دۆالر‬ ‫ب���ۆ مەخموور خەرج بكرێت‪ ،‬س���ااڵنە‬ ‫بەشەپتڕۆدۆالری مەخموور دەگاتە ‪73‬‬ ‫ملیۆن دۆالر‪ ،‬كە بودجەیەكی زۆر باش‬ ‫دەبێت و دەڤەرەكە بووژانەوەیەكی باش‬ ‫بەخۆیەوە دەبینێت‪ ،‬پێشتر بیانوویەك‬ ‫هەبوو كە مەخموور س���ەر بەموسڵەو‬ ‫پارەكە پارێزگا بۆ خۆی دەبات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێس���تا مەخم���وور س���ەر بەهەولێرەو‬ ‫نەوتەك���ەش لەرێ���گای هەولێ���رەوە‬ ‫دەفڕۆشرێت‪ ،‬بۆیە پێم باشە چااڵكوانان‬ ‫و حی���زب و الیەن���ە سیاس���ییەكان‬ ‫پێداگ���ری لەس���ەر ئ���ەوە بكەین‪ ،‬كە‬ ‫حكومەتی كوردس���تان مشورێك لەوە‬ ‫بخوات و بەش���ەپتڕۆدۆالری مەخموور‬ ‫دابین بكات‪ ،‬بۆ ئ���ەوەی هەوڵ بدرێت‬ ‫س���یمای ئەو شارە بەرەو شارستانێتی‬ ‫بگەڕێتەوە"‪.‬‬

‫هەروەه���ا رۆژنامەن���ووس (كارزان���ی‬ ‫مامەندپی���ران) پێیوای���ە ت���ا ئێس���تا‬ ‫پترۆدۆالر بۆ مەخموور خەرج نەكراوە‬ ‫"ل���ەو رۆژەوەی بڕی���اری پت���رۆدۆالر‬

‫چووەت���ە پەرلەمان و دەنگی پێدراوە‪،‬‬ ‫خەڵك���ی مەخموور لەگش���ت چین و‬ ‫توێژەكانەوە داوای بەش���ەپتڕۆدۆالری‬ ‫س���نوورەكە دەكەن‪ ،‬كەچی تا ئێستا‬

‫بۆیان خەرج نەكراوە"‪.‬‬ ‫ئەو رۆژنامەنووس����ە داوا لەنوێنەرانی‬ ‫كورد دەكات لەبەغ����داو لەئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای موس����ڵ كە بەشی مەخموور‬ ‫لەپترۆدۆالر خ����ەرج بكرێت‪ ،‬هەروەك‬ ‫گوتیش����ی "ئەگەر بڕی����اری پترۆدۆالر‬ ‫ب����ۆ مەخموور خ����ەرج بكرێ����ت ئەوا‬ ‫ئێس����تاكە مەخموورو دەوروبەری زۆر‬ ‫پێش����كەوتووتر دەب����وو‪ ،‬ن����ەك وەك‬ ‫ئێستا پاركێكی ش����یاوو نەخۆشخانەو‬ ‫بەش����ەناوخۆیی نیی����ە‪ ،‬بەش����ێك‬ ‫لەش����ەقامەكانی وێران����ە‪ ،‬ناوچ����ەی‬ ‫پیشەس����ازی و بازاڕی مۆدێرنی نییە‪،‬‬ ‫دەیان پڕۆژەی پێویس����تە كە ئەوكاتە‬ ‫هەموویان بەئاس����انی دەكران‪ ،‬ئێستا‬ ‫ئ����ەو نەوتە خ����اوەی لەس����نوورەكە‬ ‫دەردەچێ����ت تەنه����ا دووكەڵەكەی بۆ‬ ‫خەڵكی مەخموورە"‪.‬‬ ‫ئەحمەد س���ەید عوم���ەر چااڵكوانێكی‬ ‫ناوچەكەیە پترۆدۆالر بەمافی هاواڵتیان‬ ‫دەزانێ���ت ب���ەاڵم لێ���ی زەوتك���راوە‪،‬‬ ‫ئەو دەڵێ���ت "نەوت لەهەر ش���وێنێك‬ ‫هەبێت دەبێتە مایەی خۆش���گوزەرانی‬ ‫خەڵكەكە‪ ،‬ب���ەاڵم نەوتەكەی مەخموور‬ ‫تائێس���تا جگە لەزیان هیچ سوودێكی‬

‫كاریگه‌ری تەلەفزیۆن لەسەر زمانی منداڵ‬

‫پڕۆفیسۆر دكتۆر شكر‬ ‫محمود مامه‌سێنی*‬ ‫زمان تاكه‌ رێگای ‌ه كه‌ منداڵ به‌كاری‬ ‫ده‌هێن���ێ بۆ گوزارش���ت ك���ردن ل ‌ه‬ ‫بیرۆك���ه‌و هه‌س���ته‌كانی‪ ،‬هه‌روه‌ه���ا‬ ‫تاكه‌ كه‌ناڵیش���ه‌‌ بۆ لێك گه‌یشتن و‬ ‫پێگه‌یش���تنی له‌گه‌ڵ ده‌وروبه‌ری‪،‬و‬ ‫زمان وه‌رگێڕی په‌بوه‌ندیه‌كانیه‌تی ل ‌ه‬ ‫كۆمه‌ڵگا‪.‬‬ ‫منداڵ ده‌ست به‌په‌یداكردن و وه‌رگرتنی‬

‫زمان ده‌كات هه‌ر له‌سه‌ره‌تای ته‌مه‌نی‬ ‫مندالی یه‌كه‌م‪ ،‬گوێ بیستی وشه‌كان‬ ‫ده‌بێت له‌ دایك وباوك و خوش���ك و‬ ‫براو یه‌كه‌كانی كۆمه‌ڵ‪ ،‬هه‌وڵ ده‌دات‬ ‫فێریان بب���ێ و ئاخاوتنی پێ بكات‪.‬‬ ‫بێگوم���ان هۆیه‌كان���ی راگه‌یان���دن‬ ‫ڕۆلێكی كاریگه‌ریان هه‌ی ‌ه له‌سه‌ر تێك‬ ‫گه‌یشتن و پێك گه‌یشتنی زمانه‌وانی‪.‬‬ ‫‌گرینگترین ئه‌و هۆیانه‌ش ته‌له‌فزیۆن ‌ه‬ ‫له‌ب���ه‌ر ئ���ه‌وه‌ی منداڵی ب���ۆ خۆی‬ ‫راكێش���اوه‌و ‌س���ه‌رنجی ڕاكیش���اون‬ ‫به‌ش���ێوه‌یه‌كی زۆر سه‌یر پێی لكاون‬ ‫و ئال���وده‌ی ته‌ماش���اكردن ب���وون‪.‬‬ ‫به‌رنامه‌كان���ی ته‌له‌فزیۆنی���ش زۆرن‬ ‫و هه‌مه‌ج���ۆرن‪ ،‬جۆره‌ه���ا به‌رنامه‌ی‬ ‫ڕۆش���نبیری پێش���كه‌ش بەمن���دااڵن‬ ‫ده‌كات ك���ه‌ له‌ رێگایانه‌و‌ه ڕه‌وش���ت‬ ‫و رس���ته‌ وزاراوه‌ی ت���از‌ه وه‌رده‌گرن‬ ‫و فێ���ری س���تایله‌ زمانه‌وانی���ه‌كان‬ ‫ده‌ب���ن وه‌ك���و پرس���یارو وه‌اڵم و‬ ‫بانگكردن سه‌رسوڕمان و تێگه‌یشتن‬ ‫وكرداره‌كان���ی راب���ردوو رانەب���ردوو‬ ‫فه‌رمان كردن‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ها له‌ كه‌س����ایه‌تی زنجیره‌كان‬ ‫بەتایبه‌ت����ی دۆبالژك����راوه‌كان و‬ ‫فیلم����ی وێنه‌ ج����والوه‌كان هه‌ندێك‬

‫الیه‌نی دیالۆگ و گفتوگۆ فێرده‌بن‪.‬‬ ‫هه‌ندێك به‌رنامه‌ هه‌یه‌ له‌كه‌ناڵه‌كان‬ ‫پیش����كه‌ش ده‌ك����رێ تاڕاده‌ی����ه‌ك‬ ‫ده‌وڵه‌مه‌ندن بەزمانی پاراوو ش����یاو‬ ‫ب����ۆ من����داڵ‪ .‬هه‌ندێ����ك به‌رنامه‌ی‬ ‫فێركردن و راسته‌وخۆی تریش هه‌یه‌‬ ‫ئامانج����ی پێدان����ی زمانێكی زیندوو‬ ‫راس����ته‌ بەمنداڵه‌ قوتابیه‌كان‪ .‬ئه‌و‬ ‫به‌رنامانه‌ ئه‌گه‌رچ����ی زۆر كه‌من لە‬ ‫كەناڵ����ە كوردییه‌كان‪ ،‬به‌اڵم به‌رنامه‌‬ ‫پێشكه‌ش ده‌كه‌ن بەزمانی كوردی و‬ ‫وشه‌كانی چۆنیه‌تی گوزارشت كردن‬ ‫پێیان له‌هه‌ڵویس����ته‌ جی����اوازه‌كان‪،‬‬ ‫و‌له‌وانه‌یه‌ وش����ه‌ لێكچوو هاو واتاو‬ ‫دژ ی����ەك و هاوه‌ڵناوی����ش ل����ه‌ خۆ‬ ‫بگرێ����ت‪ .‬كۆی ئه‌وانه‌ هه‌ل بۆ منداڵ‬ ‫ده‌ڕه‌خسێنن بۆ فیربوونی خوێندنه‌وه‌‬ ‫له‌ باخچه‌ی س����اوایان وقوتابخانه‌‪،‬و‌‬ ‫توان����ای فێربوونی����ان بەهێز ده‌كات‬ ‫بەتایبەتی ئه‌و بەرنامانه‌ی نیش����ان‬ ‫ده‌درێ����ت بەوێن����ه‌ی ڕه‌نگاوڕه‌نگ و‬ ‫بەجێهینانی باش و پێشكه‌شكردنی‬ ‫س����ه‌رجه‌م ئه‌وانه‌ س����وود به‌ منداڵ‬ ‫ده‌گه‌یه‌نن و ئه‌زموون����ی زمانه‌وانی‬ ‫قوڵ ده‌كه‌نه‌وه‌‪ .‬له‌به‌رامبه‌ر ئه‌مه‌ش‬ ‫هه‌ندێ����ك كاریگ����ه‌ری زمانه‌وان����ی‬

‫نه‌رێن����ی به‌دی ده‌كرێ����ت له‌به‌رنام ‌ه‬ ‫گش����تیه‌كان و وه‌رگێ����ڕدراوه‌كان‬ ‫و دۆب��ل�اژو رێكالم����ه‌كان چونك����ه‌‬ ‫زۆربه‌یان زمانی منداڵ ده‌ش����ێوێنی‪.‬‬ ‫ئه‌و ڕیكالمانه‌ی له‌ ته‌لەفزیۆنه‌كاندا‬ ‫ده‌رده‌كه‌ون كاریگه‌ری ته‌واویان هه‌یه‬ ‫‌چونكه‌ ده‌بینین فرێس ورس����ته‌كانی‬ ‫ده‌ڵینه‌وه‌و چه‌ند باره‌ی ده‌كه‌نه‌وه‌ له‌‬ ‫قس����ه‌كانیان بۆیه‌ ئه‌گه‌ر ئه‌و وشانه‌‬ ‫ڕه‌وان بوون له‌ مێشكیان ده‌چه‌سپێت‬ ‫و‌ ئه‌گه‌ر وشه‌كان زمانێكی نا پاراوو‬ ‫ڕسته‌ی الواز بن زمانه‌ ڕه‌وانه‌كه‌یان‬ ‫ده‌ش����ێوێنیت و كاریگه‌ریشی ده‌بێ‬ ‫ل����ه‌ س����ه‌ر فێربوونی����ان و‌ لەخاله‌‬ ‫نه‌رێنیه‌كانی تر خزانی وشه‌ی بیانی‬ ‫بۆ زمانی من����داڵن و‌ به‌كارهێنانیان‬ ‫لەجیاتی وش����ه‌ پاراوه‌كان ئه‌مه‌ش‬ ‫ئه‌بێت����ه‌ ه����ۆی تێكه‌لكردنی وش����ه‌‬ ‫كوردی����ه‌كا ن و وش����ه‌ بیانی����ەكان‬ ‫بەالسایی كردنه‌وەی بیانی هه‌روه‌كو‬ ‫ئه‌م دیارده‌ی����ه‌ بەرچاو ده‌كه‌وێت له‌‬ ‫په‌یوه‌ندیه‌ ته‌له‌فۆنی����ه‌كان و كاتی‬ ‫پیش����وازیكردن و به‌یه‌كگه‌یش����تن و‬ ‫ماڵئاوایی (هلو_مێرس����ی_اوكی_‬ ‫های_ بای_ده‌تبینم‪ ،‬هتد‪.)...‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ش زی����ان ب����ه‌ زم����ان و‬

‫به‌رنامه‌كانی����ان ده‌گه‌یه‌نێ بۆیه‌ من‬ ‫ل����ه‌م ڕوانگه‌یه‌وه‌ وه‌كو نوس����ه‌ری‬ ‫ئه‌م چه‌ن����د دێره‌ پیش����نیازده‌كه‌م‬ ‫به‌ڵك����و بەپێویس����تی ده‌زان����م‬ ‫ئه‌ركی سه‌رش����انی ئه‌وكه‌س����انه‌ی‬ ‫به‌رپرس����ن لەئامادەكردنی به‌رنامه‌‬ ‫ته‌له‌فزیۆنی����ه‌كان كه‌ هه‌ش����یار بن‬ ‫له‌ تیبینی كردنی ئه‌م مه‌ترس����یانه‌‬ ‫راوێژكاری كه‌س����ی پسپۆر بكه‌ن له‌‬ ‫زمانه‌وانی وه‌كار بكەن و هه‌ولی جدی‬ ‫بده‌ن بۆ كه‌مكردن����ه‌وه‌ی به‌رنامه‌‬ ‫گش����تیه‌كان كه‌ هه‌ل����ه‌ی زمانه‌وانی‬ ‫تیای����ه‌و گرنگ����ی ب����ده‌ن بەزمانی‬ ‫نوس����ین وئاخاوتن����ی به‌رنامه‌كان‬ ‫وپێشكه‌ش����كردنی له‌الیه‌ن كه‌س����ی‬ ‫تایبه‌تمه‌ن����دو لێهات����وو‪ ،‬زنجی����ره‌و‬ ‫فیلم����ه‌كان پیش����كه‌ش نه‌كرێت تا‬ ‫چاودێری و ره‌خنەگیری لێ نه‌كرێ‬ ‫و‌چه‌ن����د به‌رنامه‌یه‌ك����ی فێركردنی‬ ‫زم����ان و تایبه‌ت بەمنداڵ وقوتابیان‬ ‫رۆژانه‌ پیشكه‌ش بكرێت بەمه‌رجێك‬ ‫ئاماده‌كرابێ����ت له‌الیه‌ن پس����پۆرانی‬ ‫ب����واری زمانه‌وانی بەوێنه‌و وش����ه‌ی‬ ‫ره‌نگاوره‌نگ‪ ،‬هه‌روه‌ها دایك وباوك‬ ‫رۆلێكی گه‌وره‌یان هه‌یه‌ له‌پاراستنی‬ ‫منداله‌كانی����ان ل����ه‌ مه‌ترس����یه‌كانی‬

‫بۆ خەڵكەك���ە نەبووە‪ ،‬لەس���ەردەمی‬ ‫بەعس بووە هۆی گۆڕینی دیموگرافیای‬ ‫ناوچەك���ە لەالی���ەن بەع���س و دوای‬ ‫رزگاركردن���ی مەخمووری���ش تەنه���ا‬ ‫دووكەڵەكەی بۆ خەڵك بوو‪ ،‬لەس���اڵی‬ ‫‪ 2009‬یاسای پتڕۆدۆالر پەسند كرا‪ ،‬كە‬ ‫بۆ هەر بەرمیلێك نیو دۆالر‪ ،‬لەس���اڵی‬ ‫‪ 2010‬كرایە یەك دۆالرو لەساڵی ‪2012‬‬ ‫بووە دوو دۆالرو لەساڵی ‪ 2013‬یش بۆ‬ ‫هەر بەرمیلێك پێنج دۆالر دانرا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێس���تا ئەو بڕە پارەیە بۆ مەخموور‬ ‫خەرج نەكراوە"‪.‬‬ ‫بەبڕوای ئ���ەو چاالكوان���ە ئەگەر ئەو‬ ‫بڕە پارەیە خ���ەرج بكرێت‪ ،‬دەتوانرێت‬ ‫كۆمەڵێك پڕۆژە ب���ۆ ناوچەكە بكرێت‬ ‫و ئاوەدان بكرێتەوە‪ .‬ئەحمەد س���ەید‬ ‫عوم���ەر دەش���ڵێ "جگ���ە لەحیزب���ی‬ ‫دەس���ەاڵتدار رەخنە لەگش���ت الیەنە‬ ‫سیاس���ییەكانی دیك���ە دەگ���رم‪ ،‬كە‬ ‫قسەكانیان تەنها لەرێگای راگەیاندن و‬ ‫ت���ۆڕە كۆمەاڵیەتییەكانە‪ ،‬ئەگەر ئەوان‬ ‫لەخەمی خەڵكدان ئەو مافە بۆ خەڵكی‬ ‫مەخموور بگێڕنەوە‪ ،‬چونكە پتڕۆدۆالر‬ ‫مافی خەڵكی مەخموورەو ئەو مافەیان‬ ‫خوراوە"‪.‬‬

‫زمانه‌وانی توشی ده‌بێت وه پێویسته‌‬ ‫گفتوگۆ له‌گ����ه‌ڵ منداله‌كانیان بكه‌ن‬ ‫ده‌رباره‌ی ئه‌و هه‌ل����ه‌ زمانه‌وانیانه‌و‬ ‫زاراوه‌ ناراس����ته‌ الوازه‌كان ك����ه‌‬ ‫له‌وانه‌یه‌ نه‌گونجێ����ت له‌گه‌ڵ نه‌ریت‬ ‫و ژینگه‌ی كوردس����تان و كۆمه‌لگای‬ ‫ك����ورده‌واری‪ ،‬وداوایان لێ بكه‌ن كه‌‬ ‫بۆچونی خۆیان پیشان بده‌ن له‌مه‌ر‬ ‫ئه‌و فری����س و وش����ه‌و ریكالمانه‌ی‬ ‫ك����ه‌ پیش����انیان ده‌ده‌ن ئ����ه‌وه‌ش‬ ‫پێویس����ت ده‌كات به‌خێ����وكاره‌كان‬ ‫هاوبه‌ش����ی منداڵ����ه‌كان بك����ه‌ن له‌‬ ‫بینینی ئه‌و فیلمانه‌ی كه‌ته‌ماشایان‬ ‫ده‌ك����ه‌ن ئه‌كه‌ر باش بوو هان بدرێن‬ ‫له‌سه‌ربینینی ئه‌گه‌ر ناشیاویش بێت‬ ‫هه‌ل����ه‌و مه‌ترس����یه‌كانیان بۆ روون‬ ‫بكه‌نه‌وە‪.‬‬ ‫به‌و شیوه‌ی ‌ه ده‌ركه‌وت ك ‌ه ته‌لەفزیۆن‬ ‫كاریگه‌ریه‌كی زمانه‌وانی بەهێزی هه‌ی ‌ه‬ ‫له‌س���ه‌ر منداڵ و‌ ئه‌رك ‌ه له‌سه‌ر ئێم ‌ه‬ ‫یارمه‌تی جگه‌رگۆش���ه‌كانمان بده‌ین‬ ‫كه‌ س���وودی لی وه‌رگرن‪ ،‬رێنماییان‬ ‫بكه‌ین بۆ هه‌ر كارێك كه‌ زیانیان پێ‬ ‫بگه‌یه‌نێ له‌ رووی زمان و ره‌وشت‪.‬‬ ‫* مامۆس���تای كۆلێ���ژی زانس���ت ‌ه‬ ‫ئیسالمیه‌كان‬

‫ژمارە(‪25 2015/1/15 )72‬ی به‌فرانبار ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 January 2015‬‬

‫)‪No. (73‬‬

‫لەگەوهەرەكانی داغستانی من‬

‫ئا‪ :‬خورشید خدر‬ ‫زنجیرە‪2/‬‬ ‫بەڵێن بوو لەژێر چەتری ئەو ناوونیش����انەی‬ ‫س����ەرەوەدا بێین����ەوە خزمەتت����ان و ب����ۆ‬ ‫دۆزین����ەوەی بڕێك����ی دیك����ەی مرواری����ە‬ ‫گرانبەهاكانی (داغستانی من) لەدەریای بێ‬ ‫بنی ئ����ەو كتێبە بەنرخەدار زیاتر روو بچین‪،‬‬ ‫وەلێ سەیرم كرد هەندە زۆرە بەزنجیرەیەك‬ ‫و دووان و سێیان لەبن نایێ‪ ،‬بۆیە بەتەماینە‬

‫ئەوەندەی بلوێ درێژە بەو لێگەرانە بدەین تا‬ ‫ئەو دەمەی برادەرانی رۆژنامە دەڵێن‪ :‬بەسیە‬ ‫ئیدی وازبێنە‪.‬‬ ‫لەم س����ااڵنەی دوای����ی برادەرێك����ی خاوەن‬ ‫كتێبخانە‪ ،‬كە كتێب بۆ نووس����ەران لەس����ەر‬ ‫نەفەقەی خۆی چاپ دەكات و دەفرۆشێتەوە‪،‬‬ ‫بەپێی رێكەوتنێك لەگەڵ نوسەری كتێبەكە‪،‬‬ ‫لێمپرسی باشە بۆ چاپی دووەمی (داغستانی‬ ‫من) ناكەیتەوە؟ ئەویش گوتی‪ :‬بەتەما بووم‪،‬‬ ‫بەاڵم كە پرسم بەمامۆستا عەزیز گەردی كرد‬ ‫تا رەزامەندی وەرگرم‪ ،‬قایل نەبوو‪ ،‬و گوتی‪:‬‬ ‫كتێب هەر ئ����ەو كتێبەیە كە تەنیا یەك جار‬ ‫لەچاپ بدرێت‪.‬‬ ‫م����ن مامۆس����تا ناه����ەق ناگرم‪ ،‬قس����ەكەی‬ ‫ماقوالنەی����ە‪ ،‬بۆچوونێك����ی خۆیەتی و رێزی‬ ‫لێ دەگرم‪ ،‬رەنگە ب����ەر زەبری ئەو قەولەی‬ ‫عەرەب بكەوێ كە دەڵێ‪( :‬التكرار قبیع ولو‬ ‫كان مرع)‪.‬‬ ‫وەلێ منیش دەپرسم ئاخۆ دووپاتكردنەوەی‬ ‫كاری بەج����ێ و گفت����اری بەج����ێ دەبێ چ‬ ‫عەیبێكی هەبێ؟‬ ‫ئەدی بۆچی خوای بااڵدەس����ت و دانا رۆژی‬ ‫پێن����ج فەرزە نوێژی لەس����ەر موس����وڵمانان‬ ‫فەرزكردووە‪ ،‬تادوا هەناسەی ژیانیشی دەبێ‬

‫بەردەوام بێ لەسەری‪،‬و تەنانەت نەخۆشیشی‬ ‫لێ هەڵنابوێرێ‪ ،‬كە دەبێ لەدانیش����تنەوە یا‬ ‫لە پاڵەوە نوێژەكەی ه����ەر بخوێنێ‪ ،‬مەگەر‬ ‫هۆش����ی لەخۆی نەبێ و زمانی ش����كابێ‪ ،‬یا‬ ‫شێت و منداڵی نەفام!‪.‬‬ ‫ئێ خۆ ئەویش هەر دووبارەكردنەوەی هەمان‬ ‫گفتارو كردارە‪.‬‬ ‫ئیدی بڵێین چی! هەركەسە جڵەوی ئەسپی‬ ‫خ����ۆی لەدەس����تەو بەمگێ����زی خ����ۆی لێی‬ ‫دەخوڕێ!‪.‬‬ ‫ئەگەر بەو پێودانگە بێ خۆ ئەو كارەی منیش‬ ‫لەدووپاتكردنەوە بەدەرنییە‪ ،‬دەبێ بڵێم كاكە‬ ‫ئەوە ئێوەو ئەوەش كتێبی (داغستانی من)‬ ‫ب����ڕۆن پەیدای بكەن و پەن����دی لێ دەرێنن‪،‬‬ ‫دەس����ت و قەلەم شل كردنی منی بۆ چییە؟‬ ‫بەاڵم س����ەدا چەندی خوێن����ەران وەبەر ئەو‬ ‫كارە ڕادەكەن؟!ی����ا ئەو كتێب����ەی كە تەنیا‬ ‫جارێك لەچاپ درابێ ئەویش لەساڵی ‪1979‬‬ ‫دەبێ چەند كەس بۆیان پەیدا بكرێت؟‪.‬‬ ‫نەخێر (م����ام هێمن) گۆتەنی‪ :‬نەس����یم بێ‬ ‫سیم دەبینێ‪ ،‬ش����ل دەبێ‪ ،‬بەم كارە ڕاناگا‪،‬‬ ‫بەهەرحاڵ وا بۆ ئەمجارەش ڕشتەیەكی ئەو‬ ‫گەوهەرە درەخش����انە دەكەم����ە بەرۆكی ئەو‬ ‫ژم����ارە تازەیەی (دەنگ����ی مەخموور) ئیدی‬

‫بەقەول����ی خۆمان گۆتەن����ی‪ :‬خوا كەریمە بۆ‬ ‫جارێكی دی‪.‬‬ ‫سەرنج بفەرموون‪:‬‬ ‫‪ -11‬جوانترین گۆزە كە خەڵك دەیانخاتە ناو‬ ‫بازاڕەوە لەقوڕی ئاس����ایی دروست دەكرێت‪،‬‬ ‫هەروەهاش جوانترین شیعر لەوشەی ئاسایی‬ ‫دەهۆندرێتەوە‪.‬‬ ‫‪ -12‬پیاوێك بیەوێ ش����یعر بنوس����ێ و زمان‬ ‫نەزانێ‪ ،‬وەك ش����ێتێكە كە مەل����ە نەزانێ و‬ ‫خۆی فڕیداتە ناو رووبارێكی هەلچوەوە‪.‬‬ ‫‪ -13‬م����ام ناوەنج����ی حالەتێ����ك خراپە بۆ‬ ‫(نوس����ەر) نوس����ەر دەبێ وا هەس����ت بكات‬ ‫یا گورگە كەروێش����كێكی هەل لوش����یوە‪ ،‬یا‬ ‫كەروێش����كە لەبەر گورگ ڕای كردووەو قوتار‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫‪ -14‬ش���یعر وەكو ئەو گولچە كێویانە وایە‬ ‫كە بەبارێك یا لەمێرگێكی شاخاویدا ڕوابن‪،‬‬ ‫هەر ش���ەقاوێك داوێی گولێك���ی جوانترت‬ ‫دەكەوێتە بەرچاو‪.‬‬ ‫‪ -15‬ك���ە بەه���ار دێ گۆران���ی بڵ���ێ‪ ،‬كە‬ ‫زستانیش دێ هەقایەت بگێڕەوە‪.‬‬ ‫‪ -16‬تا خۆشەویس���تی نێوان دایك و باوك‬ ‫پتەوتربێ‪ ،‬منداڵەكانیان قش���ت و نازدارتر‬ ‫دەبێ‪.‬‬

‫‪ -17‬درەختێ���ك بەپێن���ج مان���گ گ���ەاڵی‬ ‫پێوەدێ‪ ،‬بەاڵم تاقەرۆژێك یا تاقە شەوێك‬ ‫بەس���ە بۆ ئەوەی گەاڵكانی س���یس ببن و‬ ‫هەڵوەرێن‪.‬‬ ‫‪ -18‬ئەگەر گۆماوێك گۆزینگێك قووڵ بێ‪،‬‬ ‫دەلینگی شەلوارت تاسەر چۆكان هەڵمەكە‪.‬‬ ‫‪ -19‬بەمەلەوان���ی ل���ەوە دورت���ر مەڕۆ كە‬ ‫نەتوانی بگەڕێیتەوە كەنار‪.‬‬ ‫‪ -20‬ئ���ەو دەرگای���ە مەش���كێنە ك���ە كلیل‬ ‫بەئاسانی دەیكاتەوە‪.‬‬ ‫‪ -21‬كە (گا) دزرا تازە چ پێی دەوێ قوفلی‬ ‫گەورە لەدەرگا بدەی!‪.‬‬ ‫‪ -22‬خان���وی جوانیش ئەگ���ەر دیوارەكانی‬ ‫پتەو نەبێ دادەڕمێ‪.‬‬ ‫‪ -23‬ق���ەت نەكەی (كا) لەب���ەر (هەڵۆ) و‬ ‫(گۆشت) لەبەر (كەر) دابنێی‪.‬‬ ‫‪ -24‬بۆی هەیە گردی بچوكیش زێڕی زۆری‬ ‫تێدابێ‪.‬‬ ‫‪ -25‬بەكەلەش گایە‪ ،‬بە مێشك گۆلكە‪.‬‬ ‫ماویەتی‪...‬‬ ‫س���ەرچاوە‪ /‬داغستانی من‪ /‬كتێبی یەكەم‪/‬‬ ‫دانراوی‪ :‬رەس���ول هەمزەتۆڤـ‪ /‬وەرگێڕانی‬ ‫لەئینگلیزیی���ەوە‪ :‬عەزی���ز گەردی‪ ،‬س���اڵی‬ ‫‪.1979‬‬

‫شیکردنەوەی پەندەکانی کوردەواری‬

‫تەها غەفوور ئۆمربلی‬ ‫بەشی دووەم‬ ‫‪( -1‬بابخۆین تا نەکوتراوین)‪ .‬شیکردنەوەی‪:‬‬ ‫ئەگێرن����ەوە ک����ە کابرایەک����ی پیس����کەی‬ ‫دەولەمەندی ئاژەڵ����دار ژنەکەی بێزو ئەکات‬ ‫بە سیجگەرەوە هەر چەند ئەکا دڵی بڕوایی‬ ‫نادات گیسکێکی بۆ سەربری ناچار ئەچێ بۆ‬ ‫ش����ار‪ ،‬بۆ کڕینی جەرگ و ناوێك ئەم گێر و‬ ‫گێر ئەکات کابرای قەساب پێی نافرۆشێت‪،‬‬ ‫بەگاڵتەوە پێی ئەڵێ سویجگەر لە فالن شار‬ ‫هەرزانە‪ ،‬کابرا بەپ����ێ ملی رێ ئەگرێ و بۆ‬ ‫ئەو ش����ارە‪ ،‬وەخت ئەگاتە شارەکە ماڵێکی‬ ‫گەورە دەرئەکەوێ ئەبێ بەمیوانی ئەم ماڵە‬ ‫بەخێرهاتنێکی گ����ەرم و گوری ئەکەن دوای‬ ‫نان پێ گەیشتن ژنی خانە خوێیەکە دێ بە‬ ‫مێردەکەی ئەڵێ نان حازرە ئینجا بیخۆین و‬ ‫بیکوتی����ن (یا بیکوتین و بیخوین) میوانەکە‬ ‫زەرد هەڵگەرا لە ترس����ا خانە خوێیەکە تێ‬ ‫ئ����ەگات خێرا پێی ئەڵێ برا لە ئەمە خێزانی‬

‫منە ژن����ی خزمێکی دەولەمەندی پیس����کەی‬ ‫خۆم����ان بوو‪،‬و ئەم کۆش����کە ه����ی ئەو بوو‬ ‫ت����ا مرد نە خۆی و نە ئ����ەم ژنە تێریان لێ‬ ‫نەخوارد‪ ،‬لە پاش����ان بە وجاخ کوێریی مرد‪،‬‬ ‫لە ژوورێکی ئ����ەم خانوەدا نێژراوەو ژنەکەی‬ ‫ش����وی کردەوە بەمن و من هاتمە سەر ئەم‬ ‫ماڵ����ە حازرە‪ ،‬ئێس����تا بەیانی����ان دوای نان‬ ‫خ����واردن گۆرەکەی ئەدینە بە تێال تا هیالك‬ ‫ئەبین ئینجا خێزانەکەم ئەمەی مەبەس بوو‬ ‫کە وتی بخۆی����ن و بیکوتین‪ ،‬یا بیوکوتین و‬ ‫بیخۆین کابرا کە ئەمە ئەبینێ بەیانی بەپەلە‬ ‫ئەگەرێت����ەوە بەرانێك س����ەر ئەبری ژنەکەی‬ ‫واق����ی ورما ئەل����ێ پیاوەکە ئەم����ە چیە؟!‬ ‫کابراش داستانەکەشی بۆ ئەگێرێتەوە ئەڵێ‬ ‫(بابیخۆین تا نەکوتراوین)‪.‬‬ ‫‪( -2‬بانێکە و دوو هەوا) شیكردنەوەکەی‪:‬‬ ‫ئەگێرن����ەوە ژنێك کورێ����ك و کچێکی ئەبێ‪،‬‬ ‫کوڕەکەی ژن ئەهێنێ و کچەکەی شو ئەکات‪،‬‬ ‫هەردوکیان لەماڵ����ی دایکەکەیان ئەمێننەوە‬ ‫شەو لەسەر بان ئەخەون‪ ،‬کورەکەو بوکەکە‬ ‫لەگ����ەڵ زاواک����ەی و کچەکەی‪ ،‬نیوەش����ەو‬ ‫دایکەک����ە ی����ان بەس����ەریانەوە ئەگەرێ کە‬ ‫ئەچێتە س����ەر جێگای بوکەکەی پێی ئەلێ‪:‬‬ ‫گەرمە توزێك لێك دور کەونەوە‪ ،‬کە ئەچێتە‬ ‫سەر جێگای زاواکەی ئەڵێ‪ :‬ساردە نەختێك‬ ‫نزیك کەونەوە‪ ،‬تا ش����ەوێك کوڕەکەی پێی‬ ‫ئەڵ����ێ دایە بۆچی ئەم بانێك و دوو هەوایە‪،‬‬ ‫ئینجا ئەمە بووە بە دەس����تورو باوێك ئەڵێن‬ ‫کە بەسەر یەکێکیان بەراورد بکرێ و بەسەر‬ ‫یەکیتریان نەکرێ‪.‬‬ ‫‪( -3‬بزن شیردا بۆ داپیر‪ ،‬داپیر کلکە قورێم‬ ‫بداتەوە)‪ .‬شیکردنەوەی‪:‬‬ ‫دەگێرن����ەوە ک����ە پیرەژنێك بزنێک����ی ئەبێ‪،‬‬ ‫بەش����یرەکەی ئەژی رۆژێك ئەبینی شیرەکەی‬ ‫خ����وراوە‪ ،‬رۆژی دواتر خۆی مات ئەکا ئەبینێ‬

‫پش����یلەیەك دێت����ە س����ەری‪ ،‬ئەمی����ش قیمە‬ ‫کێشێك ئەمالێ بە کلکیا ئەیقرتێنێ پشیلەکە‬ ‫ئەڕوا س����بەینێ دێتە س����ەر پیرەژنەکە ئەڵێ‬ ‫داپیرە کلکە قورێم ئەوێت‪ ،‬ئەڵێ تۆ ش����یری‬ ‫بزنەکەی منت خواردوە بچۆ بۆ الی دار‪ ،‬گەاڵم‬ ‫بۆ بێنە تا بیدەم بەبزنەکەم ش����یری زۆربێ‪،‬‬ ‫ئەو حەلە کلکە قۆرێت ئەدەمەوە‪ ،‬پش����یلەکە‬ ‫ئەچێ ب����ۆ الی دار ئەڵ����ێ‪ :‬دار گەاڵ بکە بۆ‬ ‫بزن‪ .‬بزن شیردا بۆ داپیر‪ ،‬داپیر کلکە قورێم‬ ‫بدات����ەوە‪ .‬داریش ئەڵێ‪ :‬بڕۆ ئاو بێنە لە کانی‬ ‫بۆ ژێرم تا گەاڵ دەردەم‪ ،‬پش����یلەش ئەچێتە‬ ‫س����ەر کانی ئەڵێ‪ :‬کانی ئاو ئ����اودە بۆ دار‪،‬‬ ‫دار گەاڵ دەدا بۆ بزن‪ ،‬بزن ش����یردا بۆ داپیر‪،‬‬ ‫داپیر کلکە قورێم بداتەوە‪ ،‬ئەویش ئەڵێ بچۆ‬ ‫بۆالی وەستا کەوش کا بۆ کچ‪ ،‬کچیش چۆپی‬ ‫کا لەس����ەر کانی‪ ،‬کانی ئاودا بۆ دار‪ ،‬دار گەاڵ‬ ‫کا بۆ بزن‪ ،‬بزن ش����یردا بۆ داپیر‪ ،‬داپیر کلکە‬ ‫قولێم بداتەوە‪ ،‬ئینجا وەس����تا کەوش ئەکا بۆ‬ ‫کچ‪ ،‬کچی����ش ئەچێ چۆپی کا لە کانی‪ ،‬کانی‬ ‫ئەتەقی‪ ،‬دارو درەخت ئ����او ئەدا هەموو گەاڵ‬ ‫ئەکەن تا بزن تێر ئەخوا شیرەکەی زۆر ئەبێ‪،‬‬ ‫ئینجا داپیر کلکە قورێی پشیلە ئەداتەوە‪.‬‬ ‫تائێستاش ئەم پەندە بەیەکێك ئەوترێت کە‬ ‫گی����رو گرفتی زۆر بینە کارێك و درەنگ بی‬ ‫دایە دەستەوە‬ ‫‪( -4‬بۆز بە لەڕی)‪ .‬شیکردنەوەی ئەم پەندە‪:‬‬ ‫ئەگێرن����ەوە کەوا پیاوێك ئەس����پێکی بۆزی‬ ‫ل����ەڕی ئەبێ‪ ،‬بەهار دادێ و ئەس����پەکە تێر‬ ‫ئەخواو قەلەو قەلەو ئەبێتەوە‪ ،‬دەست ئەکا‬ ‫بە هیل����ە و حیلە حیل چەپ����ۆکان‪ ،‬رۆژێك‬ ‫کاب����رای خاوەنی ئەخاتە خ����وارەوە ئەمیش‬ ‫ئەڵێ (بۆز بە لەڕی)‪.‬‬ ‫‪ -5‬دەگێرنەوە‪ ...‬سیاوەمش کوڕی کەیکاوسی‬ ‫دووهەمە‪ ،‬کە ش����ای کەیانیی����ەکان بووە لە‬ ‫ئێران‪ ،‬ئەم کوڕە الو چاکە‪ ،‬ناحەز بەد ناوی‬

‫ئەکا الی باوکی کە گوایا لەگەڵ (سوودابە)‬ ‫ی باوە ژینیا دەستی تێکەڵ کردووە لەسەر‬ ‫ئەوەشا بریاری کوش����تنی ئەدا‪ ،‬سیاوەمش‬ ‫کە بەمە ئەزانی ش����ەو لەن����او ئەڕوا بۆ الی‬ ‫ئامراس����یابێ ترکستان‪ ،‬کە هاوسنوری ئێران‬ ‫بووەو دوژمنایەتیان لە ناوابوە‪ ،‬بەگەیشتنی‬ ‫سیاوەمش ئامراس����یاب زۆر بەرێزەوە وەری‬ ‫ئەگ����رێ و کچی خۆی لێ مارە ئەکا‪ ،‬تا بەد‬ ‫خوا بۆی تێ ئەجێنێ الی ئامراسیاب لەسەر‬ ‫ئ����ەم ئەیک����وژێ‪ ،‬کچەکەی ئامراس����یاب بو‬ ‫کورێکی مناڵی لە سیاوەمش ئەبێ‪ ،‬لەترسی‬ ‫ئەوەی ن����ەوەك ئەویش بک����وژی‪ ،‬بەدزیەوە‬ ‫ئەینێری بۆ الی ش����وان کارەیەکی خۆیان لە‬ ‫س����نوری ئێران‪ ،‬کە بەخێوی بکا‪ ،‬کەیکاوس‬ ‫کە ئەم ئەبَیت رۆستەم ئەنێری کوڕەکەی‬ ‫بۆ ئەهێنێ‪،‬و ناوی ئەنێ (کەی خەس����رەو)‬ ‫ئەوس����ا س����وپایەکی گەورە ئەنێرێتە س����ەر‬ ‫ئامراس����یاب‪ ،‬بەسەرکردەی (توسی نەوزەر)‬ ‫لەگ����ەڵ رۆس����تەم چەن����د پاڵەوانێکی ترە‪،‬‬ ‫پاش جەنگێکی خوێناوی کوش����تارێکی زۆر‬ ‫ئەگەرێتەوە بۆ ئێ����ران‪،‬و ئەم دوژمنایەتیەی‬ ‫جەنگوخوێ����ن رێژیەی درێژە ئەس����ێنێ‪ ،‬تا‬ ‫کەیکاووس ئەمری‪ ،‬و کەیخەسرەو ئامراسیاب‬ ‫ئەکوژێ‪ .‬بەم بۆنەیەوە فردەوس لەشانامەوا‬ ‫بەئامراسیاب ئەڵێ‪.‬‬ ‫‪ -6‬ب����وە بە گیس����کەکەی هەیاس خاس یان‬ ‫(هەیاس دوڕناس)‪:‬‬ ‫ئەگێڕنەوە کە سوڵتان مەحمودی غەزنەوەی‪،‬‬ ‫گیسکێك ئەداتە دەست هەیاس خاس‪ ،‬پێی‬ ‫ئەڵێ ئەم گیس����کە تا لێی ئەپرسمەوە‪ ،‬نابێ‬ ‫نە زیاد بکا و نە کەم‪ ،‬ئەویش دایئەبەستێ‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم بێچ����وە گورگێکی����ش بەدیاری����ەوە‬ ‫ئەبەستێتەوە‪ ،‬گیسکەکە هەرچەند چاوی بە‬ ‫گورگەکە ئەکەوێ لە ترس����انا گەشە ناکات‪،‬‬ ‫کە س����وڵتان مەحم����ود لێی ئەپرس����ێتەوە‬

‫ئەبینی گیس����کەکە نە قورس بوە نەسووك‪،‬‬ ‫ئینجا ئەمە بە ش����تێك ئەوترێ کە لەترسی‬ ‫شتێك گەشە ناکات‪.‬‬ ‫‪( -7‬بەزمان����ی خ����ۆم چیم ک����رد بە خۆم)‪.‬‬ ‫شیکردنەوەی ئەم پەندە‪:‬‬ ‫ئەگێرن����ەوە ک����ە جۆاڵ ئ����ەك ژنێکی جوانی‬ ‫ئەبێ‪ ،‬بەم بۆنەی����ەوە رۆژێ لە رۆژان ئاغای‬ ‫ئەو ش����وێنە بە بەر ماڵی جۆاڵ ئەڕوات گوێی‬ ‫لە دەنگی گۆرانیەک����ی زۆر بەجەخت ئەبێ‪،‬‬ ‫ئەمی����ش ئەچێت����ە ژورەوە‪ ،‬دوای س��ڵ�او لە‬ ‫جۆاڵ ئەپرس����ێ ئەڵێ‪ :‬وادیارە س����ەرو دڵت‬ ‫زۆر خۆشە؟ ئەویش ئەڵێ لە سایەی ئاغاوە‬ ‫کارم هەی����ەو ژنی جوان����م هەیە ‪ ،‬ئەگەر دڵ‬ ‫خۆش����نەبم وا ئەمگ����رێ‪ ،‬ئا لەم قس����انەدا‬ ‫ژنەکەی دێ بە س����ەڕیا‪ ،‬ئاغا کە چاوی پێ‬ ‫ئەکەوێ زۆری حەز لێ ئەکا‪ ،‬کە ئەگەرێتەوە‬ ‫بۆ ماڵەوە ئەنێرێ بە شوێنی جۆاڵو ژنەکەی‬ ‫ئەوانی����ش بە ناچاری ئەچن‪ ،‬ئاغا ئەڵێ‪ :‬من‬ ‫ژنەکەم مردووە ئەم ژنی تۆیە بۆمن باش����ە‪،‬‬ ‫تۆ ئەم ژنە تەالق بدە‪ ،‬بچۆ ژنێکی تر بۆخۆت‬ ‫بێن����ە خەرجی من بۆت ئەدەم‪ ،‬کابرای جۆاڵ‬ ‫بەناچ����اری هەر لەوێ ژنەک����ەی تەالق ئەداو‬ ‫خ����ۆی بە تەنیا ئەگەڕێتەوە بۆ ماڵەوە لەبەر‬ ‫خۆی����ەوە ئەڵ����ێ (بەزمانی خ����ۆم چیم کرد‬ ‫بەخۆم) لە پ����اش ماوەیەك ئاغ����ا دووبارە‬ ‫بەبەر ماڵی جۆاڵدا ئەڕوا‪ ،‬کە تەماش����ا ئەکا‬ ‫ماڵ کش و ماتە‪ ،‬دەنگی کەسی لێوە نایێت‪،‬‬ ‫کە ئەچێت����ە ژورەوە ئەبینێ وا کابرای جۆاڵ‬ ‫پاڵ کەوتوەو بۆ تەنیایی خۆی ئەگریێ‪ ،‬ئاغا‬ ‫زۆر بە زەیی پێدا دێت����ەوەوە لەگەڵ خۆیدا‬ ‫ئەیباتەوە بۆ ماڵەوە‪ ،‬ئاغا کچێکی ئەبێ لێی‬ ‫م����ارە ئەکا لە پ����اش ماوەیەکی کەم ئاغاش‬ ‫ئەمری و هەرچی دارایی ئەبێ ئەمێنێتەوە بۆ‬ ‫ژنی جۆاڵو ئینج����ا کابرا ئەڵێ‪ :‬ئەگەر ئەوها‬ ‫نەبوایە‪ ،‬وانە ئەبوو(‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫عەزیزی مەالی رەش‬

‫كێوەلی‬ ‫لەزەمانی زوو (كێوەلی) هەبوو‪،‬‬ ‫چەند پی����اوی ع����ەرەب لەگەڵ‬ ‫ئافرەتێكی سەماكەرو گۆرانیبێژ‬ ‫گوند بەگوند دەگەڕان‪.‬‬ ‫ئێواران لەدوای نوێژی عیشادا‪،‬‬ ‫لەس����ەر س����ەكۆی دیوەخان����ی‬ ‫ئاوایی����دا پی����اوەكان دبك����ەو‬ ‫ڕەبابەیان لێدەداو عەتابەش����یان‬ ‫دەگ����وت‪ .‬ئافرەتێكی جاحێلیش‬ ‫سەمای دەكردو گۆرانی دەگوت‪.‬‬ ‫ئافرەتەكە (چەفیە)یەكی ڕەشی‬ ‫لەدەست بوو‪ ،‬لەكاتی هەڵپەڕیندا‬ ‫بەدەستیەوەی دەگرت‪.‬‬ ‫لەدانیش����تووان‬ ‫هەرك����ەس‬ ‫درهەمێكی بدابووایە (دەسماڵ)‬ ‫ەكەی دەدایە‪.‬‬ ‫هەركە پش����وو دەدرا ئافرەتەكە‬ ‫دەچ����ووە الی ئەوكەس����ەی‬ ‫الب����وو‬ ‫(چەفتە)ەك����ەی‬ ‫دادەنیش����ت‪ .‬هەتا دەحەساوە‪.‬‬ ‫هەننۆب هەڵدەس����تاوەو سەمای‬ ‫دەكردەوە‪.‬‬ ‫جارێ����ك كاك����ی ئێ����وە‪ ،‬تازە‬ ‫هەڕەت����ی مۆزە مۆزی����م بوو‪ ،‬و‬ ‫زۆرم هەوەس����ت بەخۆم دەهات‪.‬‬ ‫درهەمێكم لەدایك����م وەرگرت و‬ ‫بۆی خەزیم‪..‬ئێـ‪..‬هـ بەڵكی خوا‬ ‫دەكات بەرەمنی����ش دەكەوێت‪.‬‬ ‫كەچی بەداخ����ەوە لەبەر تەمەن‬ ‫بچووكی و كوڕە ئاغاو گەنجانی‬ ‫ملهوڕی ئاوایی گوو بەكاڵوی من‬ ‫نەپێوراو حۆتر حۆتر بەدڵساردی‬ ‫گەڕامەوە‪.‬‬ ‫وادێتەوە زەینم ئ����ەو عەرەبەی‬ ‫دبكەك����ەی دەكوت����ا نۆب����ات‬ ‫هەڵدەس����تاوە س����ەرپێیان و‬ ‫دەچووە بەردەم����ی ئافرەتەكەو‬ ‫دبكەك����ەی بەهێزت����ر دەكوتا‪،‬‬ ‫پێیدەگوترا‪( :‬عەبو حەش����یش‪-‬‬ ‫ابو حش����یش)‪ .‬بەئافرەتەكەش‬ ‫دەگوترا (حاجی فاتمە)‪.‬‬ ‫هێندە ج����ار لەجیاتی "كێوەلی"‬ ‫(حاج����ی فاتیم����ە) دەگوترا‪..‬‬ ‫كێوەل����ی هات= حاج����ی فاتمە‬ ‫هات)‪.‬‬ ‫كەچ����ی كێوەلی لەنێو ش����اری‬ ‫(موس����ڵ) ب����ە (تیات����رۆ)‬ ‫ناودەب����ردرا‪ .‬زۆر لە ئەوانەی بۆ‬ ‫رابواردن دەچوونە شاری موسڵ‬ ‫بەر گوێم كەوتووەو دەیانگوت‪:‬‬ ‫(چووینە تیاترۆخانە)‪.‬‬

‫ڕەوسە بڕكردن‬ ‫ڕەوس���ە بڕ كردن تەنیا لە زەمانی ئاغاكان‬ ‫بوو‪ ،‬كە زەوی دێهاتەكانیان لەژێر دەس���ت‬ ‫داب���وو‪ ،‬ب���ەاڵم ل���ەدوای شۆرش���ی ‪14‬ەی‬ ‫گەالوێژی س���اڵی ‪1958‬دا هەرچی جوتیار‬ ‫بوو بووە خاوەن زەوی خۆی و ڕەوس���ە بڕ‬ ‫كردن نەما‪.‬‬ ‫هەركە بە جەواڵ‪ ،‬یان خراریان دەبردەوە‪،‬‬ ‫جەواڵێك و خرارێك دەپێورا ئەوانی دیكەیان‬ ‫بەگوێرەی ئەو جەواڵ و خرارە دەقڕس���اند‪.‬‬ ‫خ���ۆ ئەگەر ب���ە دەڕاس���ە بدوورابووایەوە‪،‬‬ ‫دەغڵیان بەعارەبانەی تەرەكتەر دەبردەوە‬ ‫ماڵ و عارەبانەكییان دەپێوا‪.‬‬ ‫ڕەوس���ە بڕ كردن لەزەمان���ی ئاغاندا بەم‬ ‫تەرزە بوو‪.‬‬ ‫س���ەپانی ڕەوس���ەكە‪ ،‬با بڵێی���ن (چوار‬ ‫بوونە)و چواری دیكەش���یان بە دەستەوا‪،‬‬ ‫ل���ە دەورو جی���ران دەهاتن‪ ،‬دەس���تیان‬ ‫دەدا تەش���ت و بێژینگ‪( ،‬سەرەند) دانی‬ ‫لێگی���ر نەدەبوو‪..‬و بەكاری���ان نەدەهێنا‪،‬‬ ‫ملیان لەبەر ڕەوس���ەكە دەنا و هەركەس‬ ‫ئامانەكەی دەس���تی لە ڕەوس���ەكە دەناو‬ ‫بەس���ەری دەكردو كەس���ێك لەش���وێنی‬ ‫خۆی هەڵنەدەس���تا‪ ،‬هەتا س���ەرپاڵەكە‬ ‫هەڵنەس���تابووایەو ژمارەكەشی بەم جۆرە‬

‫دەگوت‪:‬‬ ‫ ئەوە یێك‬‫لەشەیتانێ پشكێ نێك‪.‬‬ ‫لنگی ببێتە سێپێك‪.‬‬ ‫یێـ‪...‬ك‪ ..‬یێك‪.‬‬ ‫دەچ���وون دوو س���ێ هەن���گاو دوور ل���ە‬ ‫ڕەوس���ەكەیان ڕوودەك���ردو دووب���ارە‬

‫ئامانەكانیان پڕ دەكردەوەو‪:‬‬ ‫ ئەوە دوو‪...‬‬‫بەرەكەت بێ لە كنە توو‬ ‫لە شەیتانی ڕەشبێ ڕوو‬ ‫چاو كۆرەی ڕدێن بە گوو‬ ‫بەكۆاڵناندا دەچوو‬ ‫منداڵی دەكەوتنە دوو‬

‫تا كونە گورگ و دارەتوو‪.‬‬ ‫دوو‪ ....‬دوو‪.‬‬ ‫دەچوون لەس���ەر ئ���ەوی دیكەی���ان ڕوو‬ ‫دەكرد‪.‬‬ ‫ ئەوە سێ‪...‬‬‫بەرەكەت بكەوتە ڕەوسێ‬ ‫خودا بیدا و پێغەمبەر بنووسێ‬

‫دەس���تەكانەوە دەزاندرا ڕەوسەكە چەند‬ ‫یا شێخی ماڵ لە قدووسێ‬ ‫بووە‪ ،‬لەهەوەل���ەوە دەبووایە‪ ،‬كۆمەڵەی‬ ‫چاوی چاوپیسان بنووسێ‬ ‫ئاغ���ا (‪ )%20‬بەیەك كەڕەت دابگرن و بۆ‬ ‫سێ‪ ..‬سێ‪..‬‬ ‫بەم ش���ێوە ڕەوسەكەیان بۆ پێنج كۆمەڵ ئاغای ببەنەوە‪ .‬جا با دەباریش بووایە‪.‬‬ ‫تاپۆی كوزر‬ ‫وەك یەك بڕ دەكرد‪ .‬دەس���تەیەكیان بە‬ ‫جیا دادەناو بە ڕبە دادەناو بە ڕبە دەیان ئاغ���ای هێن���دە گوندان لەكاتی ڕەوس���ە‬ ‫پێ���وا‪ .‬ئەوس���ا بەهۆی زانین���ی ژمارەی ب���ڕ كردن���دا دەس���تی لەنیچو ك���ووزری‬ ‫جۆخینەك���ە دەگێڕا ئەگ���ەر قلە دەغڵی‬ ‫بەرچاو بكەوتبووایە‪ ،‬ئەوسا ڕبە دەغڵێكی‬ ‫لەكۆمەڵ���ەی جوتیارەكە دەبردو لەس���ەر‬ ‫كۆمەڵەی خۆی روو دەكرد و دەیگوت‪:‬‬ ‫ ئەوەش تاپ���ۆی ئەو‪ .‬دەغڵ���ەی لەناو‬‫كوزەرەكەمایە‪.‬‬ ‫ئاغ���اش هەبوو ئەمەی ه���ەر بەخەیاڵیش‬ ‫دانەدەهات‪.‬‬ ‫كرێی شەقڵچی‬ ‫لەدوای ڕەوس���ە ب���ڕ كردن���دا ئاغا یەك‬ ‫دوو ڕبەی لەبەش���ی جوتیارەكەی دەبرد‬ ‫و دەیخس���تە س���ەر بەش���ەكەی خۆی و‬ ‫دەیگوت‪:‬‬ ‫ ئەمەش حەقی شەقڵچییە‪.‬‬‫س���ەرچاوە‪ :‬لەكتێب���ی خورجەی���ەك‬ ‫لەفۆلكلۆری دەشتی هەولێرو‪...‬لەنووسنی‬ ‫عەزیزی مەالی رەش وەرگیراوە‪.‬‬

‫ژمارە(‪25 2015/1/15 )72‬ی به‌فرانبار ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 January 2015‬‬

‫)‪No. (73‬‬

‫‪6‬‬

‫بەشدار سامی ئەو شاعیرەی زۆربەی خەاڵتەکانی بواری شیعری وەرگرتووە‬ ‫دیمانە‪ :‬هه‌لۆ نانەکەلی‬ ‫ش���اعیری بەتوانا (بەش���دار سامی عەلی)‬ ‫لەس���اڵی ‪ ١٩٨٤‬لەقەزای مەخموور لەدایک‬ ‫بووە‪ ،‬دۆخی ژیانیی بنەمالەکەی هه‌میش���ە‬ ‫وا ڕێکەوت���ووە ژیانیان ل���ە نێوان هه‌ولێرو‬ ‫مەخمووردا پ���ێ یەکالیی نەکرێتەوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫وادەکات چەن���د س���اڵێک ل���ە مەخموورو‬ ‫چەند س���اڵێک لە هه‌ولێر بژین‪ ،‬دواین جار‬ ‫ک���ە مەخمووری بەجێ ھێش���توە‪ ،‬س���اڵی‬ ‫‪١٩٩٩‬ب���وو‪ ،‬کە بۆ یەکج���اری ڕوو دەکاتە‬ ‫هه‌ولێر و هه‌ر لەوێ دەگیرسێتەوە‪.‬‬ ‫بەش���دار س���امی ئێس���تا لەس���ەر ئاستی‬ ‫کوردس���تانی باش���وورو تاڕادەیەکیش لە‬ ‫پارچەکانی تری کوردس���تان وەک شاعیرو‬ ‫فۆتۆگراف���ەر ناس���راوە‪ ،‬بەش���ێوەیەکی‬ ‫س���ەردەمیانە شیعر دەنووسێت و لە ڕووی‬ ‫فۆڕم و تەکنیکەوە تەواو خۆی لە شاعیرانی‬ ‫تر جیاکردۆتەوەو لەکاری فۆتۆگرافیش���دا‬

‫خاوەن���ی چەندی���ن پێش���انگای تایبەت و‬ ‫ھاوبەش���ە گرینگترینی���ان پێش���انگایەکی‬ ‫ئیرۆتیکی کردەوە ئەو پێش���انگایە لەسەر‬ ‫ئاس���تی عێراق و ناچەکە دەنگدانەوەیەکی‬ ‫زۆری هه‌ب���وو‪ ،‬ه���ه‌ر ئەوەی���ش وایکردوە‬ ‫چەندی���ن خەالتی ناوخۆی���ی وەربگرێت و‬ ‫ش���یعرەکانی وەرگێردراون بۆ سەر زمانی‬ ‫عەرەبی و فارسی و ئینگلیزی‪.‬‬ ‫بەشدار س���امی لەساڵی ‪٢٠٠٦‬ەوە خەریکی‬ ‫شیعر نووسینە‪ ،‬لەس���اڵی ‪ ٢٠٠٦‬کتێبێکی‬ ‫ش���یعری بەناوی (ئێوارە س���ەرابییەکان)‬ ‫باڵوکردۆت���ەوە‪ ،‬لەس���اڵی ‪ ٢٠٠٧‬خەاڵت���ی‬ ‫ڤێستیڤاڵی نەورۆزی (یەکێتی نووسەرانی‬ ‫کورد‪-‬لق���ی هه‌ولێ���ر)ی بۆ ش���یعری الوان‬ ‫وەرگرت���ووە‪ ,‬لەس���اڵی ‪ ٢٠٠٧‬لەگۆڤاری‬ ‫(نووھات) کە گۆڤارێکی مانگانەی گش���تی‬ ‫بوو‪ ،‬بەرپ���رس و ئامادەکارو فۆتۆگرافەری‬ ‫الپەری فۆتۆ و توانج بوو‪ .‬هه‌روەھا لەساڵی‬ ‫‪ ٢٠١٠‬خەالت���ی الوی س���اڵی لەوەزارەت���ی‬

‫وتە بەنرخەكانی نابلیۆن‬ ‫مستەفا كەمال‬

‫‪ -1‬ئافرەت لەهەر ش���وێنێك بێت‪،‬‬ ‫ئەم شوێنە دەگەشێتەوە‪.‬‬ ‫‪ -2‬ی���ەك می���ل دووربك���ەوە لەو‬ ‫كەس���ەی ش���تێكت دەداتێ بەبێ‬ ‫بەرانبەر‪ ،‬چونكە نیازی پاك نییە‪.‬‬ ‫‪ -3‬لەدوای هەم���وو پیاوێكی ژیر‪،‬‬ ‫ئافرەتێكی ژیر هەیە‪.‬‬ ‫‪ -4‬هاورێی راستەقینە ئەو كەسەیە‬ ‫لەیادی نییە چی بۆ كردووی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەیادیەت���ی چی بۆ كراوە لەالیەن‬ ‫تۆ‪.‬‬ ‫‪ -5‬پیاو دەتوانێت هەموو شتێك‬ ‫لەهاوسەرەكەی قەدەغە بكات‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ناتوانێ رێ���گای بوونی‬ ‫بەدای���ك لێبگ���رێ‪ ،‬لەبەرئەوەی‬

‫دایكایەتی بەشێكە لەدروستبوونی‬ ‫ئافرەت‪.‬‬ ‫‪ -6‬ئاف���رەت تەمەن���ی خ���ۆی‬ ‫دابەش���ی (‪ )2‬دەكات‪ ،‬بەاڵم (‪)5‬‬ ‫ساڵ لەسەر تەمەنی راستەقینەی‬ ‫خۆشەویس���ترین دەستە خوشكی‬ ‫دادەنێ‪.‬‬

‫سوودەكانی پێكەنین بزانە‬ ‫‪ -1‬یەكێ���ك لەس���ودە گرنگەكانی‬ ‫پێكەنی���ن ئەوەی���ە دەبێتە هۆی‬ ‫كەمكردن���ەوەی ڕێ���ژەی دەردانی‬ ‫ئ���ەو هۆرمۆنانەی كە دەبێتە هۆی‬ ‫دروس���تبونی دڵەڕاوك���ێ لە ناخی‬ ‫مرۆڤدا‪.‬‬ ‫‪ -2‬بەهێزكردنی جەستە كۆئەندامی‬ ‫بەرگری‪،‬و باشكردنی تەندروستی و‬ ‫توشنەبون بەنەخۆشیەكان‪.‬‬ ‫‪ -3‬پێكەنی���ن دەبێت���ە ه���ۆی‬ ‫حەوان���ەوەی جەس���تەو دەروون‪،‬‬ ‫تەنه���ا پێكەنینێ���ك‪ 45 ،‬خولەك‬ ‫ئارام���ی دەبەخش���ێت بەت���ەواوی‬ ‫ماسولكەكانی جەستە‪.‬‬ ‫‪ -4‬كاتێ���ك م���رۆڤ پێدەكەنێ���ت‬ ‫ڕزگاری دەبێ���ت لەبریكردن���ەوە‬ ‫خراپ���ەكان وەك توڕەب���ون و‬ ‫هەستكردن بەتاوان و دڵەڕاوكێ‪ ،‬وا‬ ‫دەكات مرۆڤ باشتر بیربكاتەوە‪.‬‬ ‫‪ -5‬پێكەنین دەبێتە هۆی پاراستنی‬ ‫تەندروس���تی دڵ‪ ،‬س���وڕی خوێن‬ ‫چاالك���دەكات‪ ،‬م���رۆڤ دەپارێزێت‬ ‫لەتوشبون بەنەخۆشیەكانی دڵ و‬ ‫بۆری خوێن‪.‬‬ ‫‪ -6‬دەبێتە هۆی سوتاندنی كالۆری‬ ‫جەس���تە‪ ،‬پزیش���كەكان ئاماژە بۆ‬ ‫ئ���ەوە دەكەن كاتێك مرۆڤ ڕۆژانە‬ ‫پێنج جار بەقوڵی پێبكەنێت وەك‬ ‫ئەوە وای���ە ئامێری توندكردنەوەی‬

‫ماسولكەی بەكارهێنابێت بۆماوەی‬ ‫دە خولەك‪.‬‬ ‫‪ -7‬هەروەه���ا پێكەنین���ی ق���وڵ‬ ‫ب���ەڕۆژدا ب���ۆ م���اوەی ‪ 10‬بۆ ‪15‬‬ ‫خولەك دەبێتە هۆی دابەزاندنی ‪3‬‬ ‫كیلۆگرام لەكێشی زیادە بۆماوەی‬ ‫ساڵێك‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪:‬یاهوو‬

‫ڕۆش���نبیری و الوان���ی حکومەتی هه‌رێمی‬ ‫کوردس���تان بۆ ش���یعر وەرگرتوە‪ .‬لەساڵی‬ ‫‪ ٢٠١١‬خەاڵتی یەکەمی ڤێستیڤاڵی گەالوێژی‬ ‫بۆ شیعر پێ بەخشرا‌وە‪.‬‬ ‫هه‌روەھا شاعیر لەزۆربەی گۆڤارو ڕۆژنامەو‬ ‫س���ایتە ئەدەبیی���ەکان‪ ،‬نووس���ینەکانی‬ ‫باڵوبوونەتەوە‪ ،‬هه‌روەک لەزۆربەی س���ایت‬ ‫و باڵوک���راوە ناوخۆی���ی و جیھانیی���ەکان‬ ‫فۆتۆکانی باڵوبوونەتەوە‪.‬‬ ‫هه‌روەھا لەس���اڵی ‪ ٢٠١٢‬کتێبێکی شیعری‬ ‫باڵوکردۆت���ەوە‪ ،‬بەناوی (س���بەی ڕۆژێکی‬ ‫دیکەیە)و لەس���اڵی ‪ ٢٠١٤‬کتێبێکی شیعری‬ ‫بەناوی (ڕۆیش���تن بەئاراس���تەی مردووە‬ ‫بەڕێزەکان) باڵوکردۆتەوە‪،‬و لەساڵی ‪٢٠١٤‬‬ ‫بۆ دووەم جار خەالتی یەکەمی ڤێستیڤاڵی‬ ‫گەالوێژ بۆ شیعر وەردەگرێت‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەدەستپێکی ش���یعر نووسین‪،‬‬ ‫بەش���دار س���امی دەڵێ���ت "م���ن دەتوانم‬ ‫بەدڵنیایی���ەوە بڵێ���م‪ :‬ق���ەت بی���رم لەوە‬ ‫نەکردبۆوە شیعر بنووسم‪ ،‬تەنانەت حەزی‬ ‫خوێندن���ەوەی شیعریش���م نەب���وو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دوای ئەوەی ل���ە مەخم���وورەوە بریارمدا‬ ‫برۆمە هه‌ولێ���ر کە چووم���ە هه‌ولێر لەوێ‬ ‫هه‌س���تم دەکرد کات���م زۆر بەفیڕۆ دەڕوات‬ ‫ماوەیەک خۆم بەی���اری تۆپی پێ خەریک‬ ‫کرد هه‌س���تم کرد تێیدا س���ەرکەوتوو نابم‬ ‫دوورکەوتمەوە لێی‪ ،‬بۆیە ئێوارەیەک چووم‬ ‫لە بن ق���ەالت هه‌ندێک کتێب���م کڕی گوتم‬ ‫کاتەکان���م بەخوێندن���ەوە خەریک دەکەم‪،‬‬ ‫یەک���ەم کتێبی���ش کە کری���م کتێبی هه‌ژار‬ ‫بۆ کوردس���تان بوو لەوێوە ئی���دی کتێبە‬ ‫بازارییەکانم کری و هه‌ستێکی وەھام هه‌بوو‬

‫دەتوانم منیش بنووس���م هه‌ر لە بێ ئیشیدا‬ ‫بریارمدا شیعر بنووسم"‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەکاری فۆتۆگرافیش‪ ،‬بەشدار‬ ‫دەڵێت "حەزی فۆتۆگرافیم هه‌ر زوو هه‌بوو‪،‬‬ ‫بەالم لەب���ەر ئەوەی پ���ارەم نەبوو کامێرا‬ ‫بک���رم ئەو ح���ەزەم بەتەواوەتی فەرامۆش‬ ‫کردبوو‪ ،‬بەاڵم ئێس���تاکە حەزی سەرەکیم‬ ‫زیاتر فۆتۆگرافەرییە‪ ،‬هه‌میش���ە بیر لەوە‬ ‫دەکەمەوە پڕۆژەی گەورەم لەو بوارەدا‬ ‫هه‌بێ���ت‪ ،‬بەاڵم شیعرنووس���ینیش‬ ‫تەواو کۆنترۆل���ی کردووم ناتوانم‬ ‫دەس���تی لێ هه‌ڵگرم‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫کە م���ن زیات���ر وەک ش���اعیر‬ ‫ناسراوم"‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەوەی ک���ە تاچەند‬ ‫ش���اعیر لەش���یعرەکانی خۆی‬ ‫رازیوە‪ ،‬لەوەاڵمدا گوتی "ڕاس���تە‬ ‫هه‌رچ���ی خەالت���ی گرین���گ هه‌یە‬ ‫ل���ە کوردس���تان بۆ ش���یعر من بۆ‬ ‫ش���یعرەکانم وەرم گرت���ووە‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫ئەوە ئەوە ناگەیەنێت کە من ش���یعری‬ ‫خۆم���م بردۆتە ئاس���تێکی زۆر باش‪ ،‬نا‬ ‫دەبێت تەماش���ای شیعری کوردی بکەین‬ ‫بزانین ش���یعری کوردی لە چ ئاستێکدایە‬ ‫هه‌ڵبەت ئەوە دەبێت ڕەخنەگرەکان قسە‬ ‫لەوبارەیەوە بکەن‪ ،‬بەاڵم بەبڕوای من‬ ‫ئاستی ش���یعری کوردی زۆر لە‬ ‫خوارەوەی���ە‪ ،‬دەبێت‬ ‫ببردرێتە ئاس���تی‬ ‫شیعری جیھانی‬ ‫ئەوەی���ش ک���ە‬ ‫زۆری دەوێت‪،‬‬

‫ت���ا ئەوکات من لە ش���یعری خ���ۆم بەھیچ‬ ‫ش���ێوەیەک رازی نی���م وەک چ���ۆن لە ئی‬ ‫شاعیرانی تریش رازی نیم‪ ،‬دەبێت هه‌وڵ و‬ ‫پڕۆژەی گەورەی شیعریمان هه‌بێت‪ ،‬شیعر‬ ‫ئەوە نییە کە کورد تێیگەیش���تووە‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئەوەیە کە جیھان لەڕووی زمان و تەکنیک‬ ‫و فۆرمەوە پێیگەیشتوە"‪.‬‬ ‫ئە گە ر چی‬

‫ش���اعیری ناوب���راو خەڵک���ی مەخموورە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم تائێس���تا لەک���ۆری ش���یعری و‬ ‫ئەدەب���ی نابیندرێ���ت‪ ،‬لەوبارەیەوە دەڵێت‬ ‫"بەش���انازییەوە خۆم بەخەڵکی مەخموور‬ ‫دەزان���م‪ ،‬ت���ا س���ەر ئێسقانیش���م خوێنی‬ ‫مەخموورم لەخۆمدا هه‌ڵگرتووە‪ ،‬بەاڵم من‬ ‫دەبێت بچمە بەر دەرگەی ئەو دەزگایانەی‬ ‫ک���ە کاری میدیایی ل���ە مەخموور دەکەن‬ ‫و بڵێ���م وەرن دیمانەم بک���ەن یان دەبێت‬ ‫خۆیان ئ���ەو وزەیان تێ���دا هه‌بێت دەنگی‬ ‫ناوچەکەی خۆیان بدۆزنەوە"‪.‬‬ ‫لەرێگ���ەی رۆژنامەکەمانەوە‪ ،‬پێمانخۆش���ە‬ ‫ئەگەر هه‌ر قسەیەکت هه‌یە‪ ،‬بۆ خوێنەرانی‬ ‫رۆژنامەکەم���ان بیخەیت���ەڕوو‪" :‬م���ن لەم‬ ‫دیمانەی���ەدا هه‌س���تێکی تایبەت���م هه‌بوو‬ ‫ئەوی���ش ئەوەبوو کە دەتوانم بەدڵنیاییەوە‬ ‫بڵێم لەزۆربەی دیمانەکانی تر کە کردوومە‬ ‫گرینگ���ی زیات���ری هه‌ب���وو ب���ۆم‪ ،‬چونکە‬ ‫یەکەم ش���ت ئەوەیە من ب���ۆ ماڵی خۆم و‬ ‫ب���ۆ ھاوڕێکانی مەخموورم قس���ە دەکەم و‬ ‫هه‌ست دەکەم ھیچ سنوورێک بۆ قسەکردنم‬ ‫نییەو لە نێو ماڵی خۆم دەپەیڤم ئەوە زۆر‬ ‫گرینگ بوو‪ ،‬ھیچ شتێکم نییە جگە لەوەی‬ ‫بەھی���وام ئ���ەو مەخم���وورە دوور بێت لە‬ ‫هه‌موو ناخۆشیەک و ئاستی میدیاییش‬ ‫لەوە زیاتر بڕواتە پێشەوە‪.‬‬

‫مۆبایل كۆتایی بە ژیانی هاوناز هێنا‬ ‫ئا‪ /‬رەزوان عەبدولقادر‬

‫ئارام عەل����ی فەرمانبەرێكی حكومییە‬ ‫بەم جۆرە تراژیدیای مردنی هاورێكەی‬ ‫باس دەكات و دەڵێ‪ :‬من خۆم بەتاوانبار‬ ‫دەزانم كە بۆ كاری فەرمانگە تەلەفۆنم‬ ‫بۆ هاوناز كرد ژنێكی روح س����ووك و‬ ‫قسەخۆش����بوو خاوەن هاوسەرو سێ‬ ‫منداڵ بوو دوو كوڕ و كچێك‪.‬‬ ‫دەگێرێت����ەوە كە هاوناز فەرمانبەر بوو‬ ‫لە یەكێك لە فەرمانگەكانی حكومەت‬ ‫و رۆژانە خەریكی دەوامكردنی ئاسایی‬ ‫خۆی ب����وو‪ ،‬لە دوای دەوامیش گرنگی‬ ‫بەماڵ ومنداڵ و هاوس����ەرەكەی دەداو‬ ‫هەتا بل����ێ ژنێك����ی بەس����ۆزبوو بەم‬ ‫ج����ۆرە لەكەش����ێكی ئارام����دا ژیانیان‬ ‫دەگوزرەراند‪ .‬هەروەها هاوس����ەرەكەی‬ ‫ن����اوی ئامانج ب����وو خەریكی ئیش����ی‬ ‫كرێكاری ب����وو لەهەمانكاتدا پیاوێكی‬ ‫رەزیل و دل����ڕەق و بەپرتەو بۆلە بوو‪،‬‬ ‫بەتایبەت كاتێ دەهاتە س����ەر سفرەی‬ ‫ن����ان خ����واردن و ه����ەردەم رەخنەی‬ ‫ل����ە خ����واردن و ش����یوەكە دەگرت و‬ ‫هەفت����ە نەبایە ش����ەڕ نەكات لەس����ەر‬ ‫هی����چ و خۆرای����ی‪ .‬لەوبارەیەوە هاوناز‬ ‫دەگێرێتەوە "بەه����ەر حاڵ بوایە ژیانم‬ ‫لەگەڵی بەسەر دەبردو رۆژگارێكی تاڵم‬ ‫بەرێك����رد و یەكێك لەهەلس����وكەوت و‬ ‫رەوشتە ناشرینەكانی مێردەكەم رۆژانە‬ ‫س����ەیری مۆبایلەكەی دەكردم و بزانی‬ ‫چەند كەس تەلەفۆن����ی بۆ كردووم و‬ ‫پرس����یاری دەكرد ئەمانە كێن‪ ،‬یاخود‬ ‫كاتێك لە ماڵەوە تەلەفۆنم بۆ دەهات‬ ‫یەكس����ەر گوێ����ی رادەگ����رت و بزانێ‬ ‫كێی����ە‪ ،‬كە بەراس����تی بەالم����ەوە ئەو‬

‫مەخموور حەیرانێکی سەرچیاییەو‬ ‫بەگوێی هه‌موومان چرپاوە‬ ‫ئەو دەنگەی ھێشتا دەڵێ و دەڵێ‬ ‫خەمخۆرەکەم بێ سەرو شوێن‬ ‫چی بەسەرھات؟!‬ ‫چاوەرێیمە نەگەڕاوە‬

‫حالە زۆر ناخ����ۆش بوو‪ ،‬چەندین جار‬ ‫ئامۆژگاریم دەكرد و دەیگوت بێدەنگ‬ ‫بە‪ ،‬من هاوسەری تۆم و بەرپرسم لێت‬ ‫وخۆی ت����وڕە دەكرد‪ ,‬منی����ش لەبەر‬ ‫دوارۆژی منداڵەكان����م و تێك نەچوونی‬ ‫و هەلوەش����اندنەوەی خێزانەكەم خۆم‬ ‫بێدەن����گ دەك����ردو لەناخ����م پەنگی‬ ‫دەدایەوە بۆ ئەوەی كار نەكاتە س����ەر‬ ‫دەروونی منداڵەكانم و لە خوێندن دوا‬ ‫نەكەون"‪.‬‬ ‫هاون����از بەردەوام����ە لەس����ەر‬ ‫بەس����ەرهاتەكەی و دەڵ����ێ‪ :‬لەالیەكی‬ ‫ترەوە ل����ە فەرمانگەك����ەم زۆر هیالك‬ ‫دەب����ووم‪ ،‬بەاڵم ه����ەر چونێ����ك بوو‬ ‫ئارام����م دەگ����رت‪ ،‬ئێوارەیەكیان دوای‬ ‫نان خ����واردن بەدی����ار تەلەفزیۆنەوە‬ ‫دانیش����تبووین لەگ����ەڵ منداڵەكان����م‪،‬‬ ‫لەناكاو زەنگی مۆبایلەكەم لێیداو منیش‬ ‫هەڵم گرت و واڵمم دایەوە‪ ،‬یەكێك بوو‬ ‫لە فەرمانبەرە پیاوەكانی فەرمانگەكەم‬ ‫كە لەژوورەكەی من����دا كاریدەكرد پێ‬ ‫گوتم بەیانی من مۆلەتم وەرگرتووە كە‬ ‫هاتی كۆمەڵ����ە فایلێكم داناوە رێكیان‬ ‫بخەو هەندێك هەڵەی تێدایە و تێبینم‬ ‫لەس����ەر نووسیوە‪ ،‬منیش گوتم باشە‪.‬‬ ‫دوای ئ����ەوەی تەلەفۆنەكەم داخس����ت‬ ‫ئامانج یەكس����ەر س����وور هەلگەڕاو و‬ ‫هەلچ����ووو گوتی‪ :‬ئەو پی����اوە كێ بوو‬ ‫قس����ەت لەگەڵی كرد‪ ،‬بێ سێ و دوو‬ ‫گوت����ی ئەوە ناپاكیم ل����ێ دەكەی‪ ،‬بێ‬ ‫ئەوەی هیچ لە مەسەلەكە گەیشتبێت‪،‬‬ ‫یەكس����ەر كەوتە لێدانم‪ ،‬منی دەركردە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬منیش بە تاكسیەك بەچاوی‬ ‫گریان و فرمێس����كەوە چوومەوە ماڵی‬ ‫باوك����م‪ .‬دوای ئ����ەوەی لەگ����ەڵ باوكم‬

‫و براكان����م ڕاس����تی مەس����ەلەكەم بۆ‬ ‫گێران����ەوەو و تەلەفۆنی����ان بۆ هاوڕێ‬ ‫فەرمانبەرەكەم ك����ردو ئەویش گوتی‪:‬‬ ‫ئێس����تا قس����ەم لەگەڵ هاوناز كردووە‬ ‫سەبارەت بەفایلەكان بۆ بەیانییەكەی‬ ‫سەفینی فەرمانبەریش لەگەڵیان چووە‬ ‫ماڵی ئامانج و ژمارەی خۆی نیشانداو‬ ‫گوتی من ب����ووم تەلەفۆنم كرد‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بێ س����وود بوو چونك����ە ئامانج زۆر ال‬ ‫مل بوو‪ ،‬بەس قسەی خۆی پێ راست‬ ‫ب����وو پێداگیربوو لەس����ەر ڕای خۆی و‬ ‫كردبووی����ە بیانوو بۆ ئ����ەوەی تەالقم‬

‫بدات‪.‬‬ ‫هاون����از دەگێرێت����ەوە "دوای ش����ەش‬ ‫مانگ مانەوە لە ماڵی باوكم رۆژێكیان‬ ‫ئ����اگاداری دادگام بۆ ه����ات و ئامانج‬ ‫س����كاالی نووس����یوەو دەیەوێ تەالقم‬ ‫ب����دات‪ ،‬ب����ەاڵم دیس����انەوە چەندی����ن‬ ‫خزم هاتنە ناو مەس����ەلەكەو لەگەڵی‬ ‫هەولیان����دا ه����ەر ب����ێ س����وود بووو‬ ‫دەیگووت چارەسەر بەس تەالق دانە‪.‬‬ ‫دوای چەندین دانیشتنی دادگا دادوەر‬ ‫هەر دوای دەخس����ت بۆ ئەوەی بگەینە‬ ‫ئەنجامێك‪ ,‬منش لەوپەری دڵەراوكێ‬ ‫و خەمباری دەروونیدا دەژیام‪ ،‬لەالیەك‬ ‫دووربووم ل����ە منداڵەكان����م لەالیەكی‬ ‫ت����رەوە لەماڵی باوكم ب����ووم ئەوانیش‬ ‫خانووێكیان بچووكیان هەبوو‪ ،‬شەوانە‬ ‫لەبەر بیركردنەوەو خەمخواردن خەوم‬ ‫لێ نەدەكەوت‪ ،‬كە ئەو پیاوە دڵپیسەو‬ ‫زالمەم����م دەهات����ەوە بەرچ����او زیاتر‬ ‫خەفەتم دەخواردو وای لێهات دەوامی‬ ‫فەرمانگ����ەم پێ نەدەك����راو بەتەواوی‬ ‫لەژیانی خ����ۆم بێزاربووم و بیرم لەوە‬ ‫كردەوە كۆتایی بەژیانی خۆم بێنم‪.‬‬ ‫كۆتای����ی بەس����ەرهات و چیرۆك����ە‬ ‫تراژیدییەك����ەی هاوناز بەم ش����ێوەیە‬ ‫دەبێ����ت ك����ە رۆژێكی هەین����ی ماڵی‬ ‫باوكی هاون����از داوەت كرابوون چونكە‬ ‫ئامۆزایەكی هاوناز ژنی دەگواستەوەو‬ ‫هاونازیش ئەمە بەهەڵ دەزانێ چونكە‬ ‫كەس ل����ە ماڵەوە نابێت‪ ،‬دوای ئەوەی‬ ‫لەگەرماوی ماڵەوەیان دەبەیەك نەفتی‬ ‫بەالش����ەی خۆی����دا ك����ردوو ئاگری لە‬ ‫جەس����تەی خۆی بەرداو ت����ا مردنیش‬ ‫ك����ەس بەهاواری نەه����ات و ماڵئاوایی‬ ‫یەكجاری لە ژیان و منداڵەكانی كرد‪.‬‬

‫مەخموور‬

‫مەخموور‬ ‫پیرێژنێکی بەتەمەن و شڕە‬ ‫لە دواساتەکانی تەمەنی‬ ‫دەستی گۆچانەکەی ناگرێ‬ ‫دڵۆپ دڵۆپ‬

‫فرمێسکی خەماوی دەوەرێنێ‬ ‫ئای ئەسەف‪..‬‬ ‫کێ دێ بەھاوارم‬ ‫نەسەنگ و ھێز‬ ‫‌تاقەتیشم تیا نەماوە‪.‬‬

‫زۆراب مه‌خمووری‬

‫ژمارە(‪25 2015/1/15 )72‬ی به‌فرانبار ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 January 2015‬‬

‫)‪No. (73‬‬

‫سەرەڕای قەیرانی دارایی چاالكی وەرزشییەكانی مەخموور بەردەوامە‬

‫یارییەك���ە لە بەرژەوەندی خۆی تەواو بكات‬ ‫بەلێدانی س���زای یەكالك���ەرەوە بەئەنجامی‬ ‫(‪ )1-3‬گ���ۆل‪ ،‬دوای ت���ەواو بوون���ی كاتی‬ ‫ئاسایی یاریەكە بە یەك گۆل بۆ هەردووال‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ رۆژنامەی دەنگی مەخموور‪،‬‬ ‫تاری���ق حەس���ەن لەچاالك���ی وەرزش���ی و‬ ‫دێدەوانی مەخموور وتی‪ :‬هەرچەندە لەساڵی‬ ‫خوێندنی ئەمس���اڵ نەمانتوانی بەهۆی ئەو‬ ‫قەیران���ە داراییە چاالكیەكانم���ان بەتەواوی‬ ‫ئەنجامبدەی���ن‪ ،‬ب���ەاڵم بەپاڵەوانیەتی تۆپی‬ ‫پێی قوتابخانە س���ەرەتاییەكان دەس���تمان‬ ‫پێكرد"‪ ،‬گوتیش���ی "ل���ە ماوەیەكی نزیكدا‬ ‫دەس���ت دەكەین بەئەنجامدانی خولی تۆپی‬ ‫س���ەرمێزو تۆپ���ی بالە ب���ۆ قوتابخانەكانی‬ ‫كچان و خول���ی تۆپی پێی ب���ۆ قوتابخانە‬ ‫ئامادەییەكانی سەنتەری مەخموور"‪.‬‬

‫عەبدولرەحمان ئادەم‬ ‫بەرێوەبەرایەتی چاالكی وەرزش و دێدەوانی‬ ‫مەخم���وور ك���ە س���ەر بەبەرێوەبەرایەت���ی‬ ‫پ���ەروەردەی مەخم���وورە خولێك���ی تۆپی‬ ‫پێ���ی بچوككراوەی بۆ ح���ەوت قوتابخانەی‬ ‫سەرەتایی سەنتەری مەخموور بەرێوەبرد‪.‬‬ ‫بەش���داربووانی ئەم خول���ە پێكهاتبوون لە‬ ‫قوتابخانەكانی (چرا‪ ،‬قەرەچووغ‪ ،‬مەخموور‪،‬‬ ‫دڵ���دار‪ ,‬س���ەداقە‪ ,‬كوردس���تان‪ ,‬قەراج)‬ ‫یارییەكان���ی ئەم خولە بەش���ێوەی چوونە‬ ‫دەرەوەی بە دوو دۆڕان ئەنجامدراو یارییەكان‬ ‫لەس���ەر یاریگای قوتابخانەی كوردس���تان‬ ‫بەرێوەچوو‪ .‬هەردوو قوتابخانەی كوردستان‬ ‫و ق���ەراج توانیان بگەنە یاری���ی كۆتایی و‬ ‫لە ئەنجامدا قوتابخانەی كوردس���تان توانی‬

‫تیپی مه‌خموور‬

‫کوڕەکەی ڕۆناڵدۆ‬ ‫هاندەری میسییە‬ ‫کریس���تیانۆ ڕۆناڵدۆ باش���ترین یاریزانی‬ ‫جیهان و ئەستێرەی یانەی ڕیال مەدرید‬ ‫دانی بەوەدانا کە کوڕەکەی سەرس���امی‬ ‫لیۆنێل میس���یە‪ ،‬ئەم���ەش دوای ئەوەی‬ ‫ئەس���تێرە ئەرجەنتینییەکە لە ئاهەنگی‬ ‫بالۆن دۆر چاوی بە خێزانەکەی ڕۆناڵدۆ‬ ‫کەوت‪.‬‬ ‫وەکو لە گرتە ڤیدیۆیەكدا باڵوكراوەتەوە‬ ‫کوڕەکەی ڕۆناڵدۆ دوای بینینی میس���ی‬

‫دەیەوێت بچێت بۆ الی و ساڵوی لێبکات‬ ‫و باوکی ڕێگەی لێ ناگرێت و میس���یش‬ ‫تەوق���ەی لەگ���ەڵ دەکات و پێی دەڵێت‬ ‫"ساڵو تۆ چۆنی‪ ،‬هەستت چۆنە؟"‬ ‫لەوەاڵم���دا ڕۆناڵ���دۆ وتی ‪":‬م���ن و ئەو‬ ‫سەیری چەند ڤیدیۆیەکی تۆمان دەکرد لە‬ ‫ئینتەرنێت و کوڕەکەم باسی تۆ دەکات"‪.‬‬ ‫دوات���ر کریس بە کوڕەکەی دەڵێت "دەی‬ ‫ئێستا شەرم مەکە"‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫تیپی مه‌خموور‬

‫ی کورد له‌جامی‌ ئاسیا به‌شدار ‌ه‌‬ ‫یاریزانێك ‌‬ ‫ی پاڵه‌وانێتی‌ تۆپی‬ ‫له‌ئوسترالیا كۆتاییه‌كان ‌‬ ‫ی ئاسیا به‌رده‌وامه‌و جگ ‌ه‬ ‫ی واڵتان ‌‬ ‫پێی جام ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هه‌ڵب���ژارده‌ی‌ عێ���راق ك���ه‌ دوو یاریزان ‌‬ ‫كوردی‌ تێدایه‌‪ ،‬له‌نێو هه‌ڵبژارده‌ی‌ ئێرانیشدا‬ ‫یاریزانی‌ كورد هه‌یه‪.‬‬ ‫وریا غه‌ف���ووری‌ یه‌كێكه‌ ل���ه‌و یاریزانانه و‬ ‫ی هه‌ڵبژارده‌كه‌ی���دا به‌رامبه‌ر‬ ‫له‌یه‌كه‌م ی���ار ‌‬ ‫ی‬ ‫ی سه‌ره‌ك ‌‬ ‫ی به‌حره‌ین به‌ش���ێوه‌ ‌‬ ‫هه‌ڵبژارده‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫له‌هێڵی به‌رگریدا یاریكردو توانی‌ ئاستێك ‌‬ ‫به‌رز پیش���انبدات و به‌رگرییه‌كی‌ قاره‌مانان ‌ه‬ ‫ی‬ ‫له‌تیپه‌ك���ه‌ی‌ ب���كات‪ ،‬به‌تایبه‌تیش له‌تایم ‌‬ ‫یه‌كه‌می‌ یارییه‌كه‌دا‪.‬‬

‫پاش ئه‌وه‌ی‌ كارلۆس كیرۆشی‌ پورتوگالی‌ و‬ ‫ی‬ ‫ی ئێران وریا غه‌فوور ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژارده‌ ‌‬ ‫راهێنه‌ر ‌‬ ‫ی هه‌ڵبژارده‌ك���ه‌ی‌ ده‌كات‪ ،‬ئه‌م‬ ‫بانگهێش���ت ‌‬ ‫ی ئاست به‌رزییه‌و‌ه زوو ده‌بێت ‌ه‬ ‫یاریزان ‌ه به‌هۆ ‌‬ ‫ی‬ ‫ی راهێنه‌ر ك���ه‌ بۆ جام ‌‬ ‫جێگه‌ی‌ متمان���ه‌ ‌‬ ‫ی‬ ‫ئاس���یا بانگهێش���تی‌ بكاته‌وه‌ و به‌شێوه‌ ‌‬ ‫ی پێببه‌ستێت‪.‬‬ ‫سه‌ره‌كیش پشت ‌‬ ‫ی‬ ‫جێگەی باس���ە ئ���ەم یاریزان���ە لە‌ته‌موز ‌‬ ‫ی‬ ‫ی له‌گه‌ڵ یانه‌ ‌‬ ‫‪ 2014‬بۆندێكی‌ دوو س���اڵه‌ ‌‬ ‫س���یپاهان ئه‌سفه‌هاندا مۆركردووه‌‪ ،‬تائێستا‬ ‫ی یه‌كه‌می‌ ئێران‬ ‫‪ 3‬ی���اری‌ له‌گه‌ڵ هه‌ڵبژارده‌ ‌‬ ‫ئه‌نجامداوه‌‪.‬‬

‫پۆگبا دەتوانێت بگات بە ئاستی پالتینی و زیدان‬ ‫ماس���یمیلیانۆ ئەلێگ���ری ڕاهێن���ەری‬ ‫یانەی یوڤانتۆس���ی ئیتاڵی ستایشی‬ ‫تواناکانی پۆل پۆگبای فەرەنسی کرد‬ ‫و پێشبینی دەکات لەداهاتوودا ببێت‬ ‫بە ئەستێرەیەکی جیهانیی‪.‬‬ ‫لەسەر ئاس���تی ئەس���تێرە الوەکەی‬ ‫بیانکۆنێ���ری‪ ،‬ئەلێگ���ری وتی "پۆگبا‬ ‫یاریزانێکی سەرسوڕهێنەرە‪ ،‬پێموابێ‬ ‫دەتوانێت بەهەمان ڕێگەی پالتینی و‬ ‫زینەدین زیدان‪-‬دا بڕوات‪ ،‬ئەم یاریزانە‬ ‫دەتوانێت بگات بە لوتکەی تۆپی پێی‬ ‫جیهان"‪.‬‬ ‫پۆگبای تەمەن ‪ 22‬س���اڵ لەدوا یاریی‬ ‫یانەکەیدا بەرامب���ەر ناپۆلی لە خولی‬ ‫س���یریا ئەی‪ ،‬بەتۆمارکردنی گۆڵێکی‬ ‫س���ەرنجڕاکێش پێش���ەنگی یوڤی کرد‬ ‫ب���ۆ س���ەرکەوتن بەئەنجام���ی ‪1-3‬و‬ ‫بیانکۆنێ���ری لەیەکەم���ی ڕیزبەن���دی‬ ‫خولەکەدا هێشتەوە‪.‬‬

‫باشترينەکانی جيهان بۆ ساڵی‬ ‫‪ ٢٠١٤‬دياريکران‬ ‫لەش����اری زيوريخ����ی واڵت����ی سويس����راو‬ ‫بەئامادەبوونی کەس����ايەتييە وەرزشييەکانی‬ ‫جيهان‪ ،‬ئاهەنگی س����ااڵنەی فيفا ئەنجامدرا‬ ‫بەمەبەس����تی دياريکردن����ی باش����ترينەکانی‬ ‫جيهان بۆ ساڵی ‪.٢٠١٤‬‬ ‫پاش دەستپێکی ئاهەنگ و پيشاندانی چەند‬ ‫دۆکيۆمینتێک لەسەر پاڵێوراوان‪ ،‬لە ئەنجامدا‬ ‫باشترينەکان بەمشێوەيە دەستنيشانکران‪:‬‬ ‫ پێکهاتەی ساڵی ‪٢٠١٤‬ی فيفا بۆ ياريزانانی‬‫تۆپی پێ – پياوان‬ ‫گۆڵپارێز‪ :‬نۆيەر (بايرن ميونيخ)‬ ‫هێڵی بەرگری‪ :‬س����يلڤا (پی ئێس جی ) ‪-‬‬ ‫رام����ۆس (رياڵ مەدري����د) ‪ -‬لويز (پی ئێس‬ ‫جی) ‪ -‬الم (بايرن ميونيخ)‬ ‫هێڵ����ی ناوەن����د‪ :‬دی ماري����ا (مانچس����تەر‬ ‫يونايتد) ‪ -‬کروس (رياڵ مەدريد) ‪ -‬ئينيێستا‬ ‫(بەرشلۆنە)‬

‫مۆبایلی سه‌رنووسه‌ر‪0750 465 5463 :‬‬ ‫دیزاین‪ :‬شاخه‌وان محه‌ممه‌د سلێمان‬

‫‪0750 483 1852‬‬

‫سەرنجی یاریزانەكان رادەكێشێ‬ ‫بژار بەكر‬ ‫پەیامنێرێک���ی تەلەفزیۆن���ی لەواڵتی‬ ‫سربیا ئاش���کرایکرد کە چەندین جار‬ ‫داوای لێک���راوە یاری���گا بەجێبهێڵت‬ ‫چونک���ە س���ەرنجی یاریزان���ەکان‬ ‫ڕادەکێشێت و بەهۆی ئەوەوە یارییان‬ ‫پێ ناکرێت‪.‬‬ ‫کاسرینا سیریکۆڤیچی تەمەن ‪ 25‬ساڵ‬ ‫کە کاری پەیامنێری بە خەون دەزانێت‬ ‫دەڵێت کە هەندێک جار لە پیشەکەی‬ ‫دەترس���ێت چونک���ە یاریزان���ەکان‬ ‫لەکاتی چاوپێکەوتندا هۆش���یان الی‬ ‫پرسیارەکان نییە‪.‬‬ ‫کاسرینا لەوبارەیەوە وتی "دان بەوەدا‬ ‫دەنێ���م کە لە س���ەرەتاوە ڕووبەڕووی‬ ‫کێش���ەی زۆر بووم���ەوە‪ ،‬زۆر کارێکی‬ ‫ق���ورس ب���وو‪ ،‬چونکە ئەس���تەم بوو‬ ‫کارکردن لەگ���ەڵ یاریزانەکاندا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێموابێ ئێستا لەگەڵم ڕاهاتوون"‪.‬‬ ‫وتیش���ی "لەس���ەر داوای یاریزانەکان‬ ‫چەندین ج���ار داوام لێک���راوە یاریگا‬ ‫جێبێڵ���م‪ ،‬چونک���ە بەه���ۆی من���ەوە‬ ‫هۆشیان الی یارییەکە نامێنێت"‪.‬‬ ‫کاس���رینا ئاشکراش���یکرد ک���ە ئ���ەو‬ ‫هاندەرێک���ی سەرس���ەختی یانەی ڕێد‬ ‫ستاری س���ربییەو دوپاتیشی کردەوە‬ ‫کە هاوڕێ کوڕەک���ەی یاریزانی تۆپی‬ ‫پێ نییە‪.‬‬

‫ده‌سته‌ی نووسه‌ران‬

‫ئا‪ :‬كامه‌ران محه‌مه‌د‬

‫هێڵی پێش����ەوە‪ :‬رۆبن (باي����رن ميونيخ) ‪-‬‬ ‫رۆناڵ����دۆ (رياڵ مەدريد) ‪ -‬ليۆنێل مێس����ی‬ ‫(بەرشلۆنە)‬ ‫ باشترين راهێنەری جيهان بۆ تيمی پياوان‪:‬‬‫يواخيم لۆف ‪ -‬ئەڵمانيا‬ ‫ باش����ترين راهێن����ەری جيهان ب����ۆ تيمی‬‫ئافرەتان‪ :‬رالف کلێرمان‬ ‫ خەاڵتی تايبەتی سەرۆکی فيفا بۆ هێرۆشی‬‫کاگابی ژاپۆنی بوو کە پيشەی رۆژنامەنووسی‬ ‫وەرزشیی بوو لە سااڵنی رابردوو‪.‬‬ ‫ جوانتري����ن گۆڵ����ی ‪( ٢٠١٤‬پوش����کاش)‪:‬‬‫جەیمس ڕۆدریگێز ‪ -‬بەرامبەر ئۆرۆگوای‪.‬‬ ‫ باشترين ياريزانی جيهان ‪ -‬ئافرەتان‪ :‬نادین‬‫کیسلەر ‪ -‬ئەڵمانیا‬ ‫ باش����ترين ياريزان����ی جيه����ان ‪ -‬پي����اوان‪:‬‬‫کريستيانۆ رۆناڵدۆ (رياڵ مەدريد)‬ ‫ڕێژەی دەنگدان‪:‬‬ ‫ڕۆناڵدۆ‪%37.66:‬‬ ‫میسی‪%15.76 :‬‬ ‫نۆیەر‪%15.72 :‬‬

‫خه‌لیل پااڵنی‬ ‫سامان قه‌ره‌چووغی‬ ‫عه‌بدولره‌حمان ئاده‌م‬ ‫موحسین شوانی‬ ‫كارزان مامه‌ندپیران‬

‫ناونیشان‬ ‫ده‌نگی مه‌خموور له‌ فه‌یسبووك‪:‬‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫كوردستان ‪ -‬هه‌ولێر ‪ -‬مه‌خموور‬

‫‪Dengî Mexmûr‬‬

‫ژمارە (‪25 2015/1/15 )73‬ی به‌فرانبار ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫قەرەچووغی ئەمجارە جیاواز دەردەكەوێت‬

‫تایبەت بەدەنگی مەخموور‬

‫هونەرمەن����د دەنگخ����ۆش (س����لێمان‬ ‫قەرەچووغی) گۆرانییەكی نوێ و جیاواز‬ ‫باڵودەكاتەوە‪.‬‬ ‫هونەرمەن����د (س����لێمان قەرەچووغ����ی)‬ ‫ب����ۆ رۆژنامەی دەنگ����ی مەخموور گوتی‬ ‫"بەرهەمی ئەمجارەم بەناوی (نەعرەتەی‬ ‫ش����ێرانە)یە‪ ،‬كە لەئ����اوازی هونەرمەند‬ ‫(جەمیل سنجاوی)یەو لەرادیۆی دەنگی‬ ‫مەخم����وور له‌الیه‌ن‌ (س����ازگار حاجی)‬ ‫تۆمارك����راوە‪ ،‬هۆنراوەكەش����ی لەالیەن‬ ‫(فات����ع بێ��ل�ان تالەبانی) نووس����راوە"‪.‬‬ ‫قەرەچووغی گوتیش����ی "كاری وێنەگرتن‬ ‫و مۆنت����اژی ئ����ەم بەرهەم����ە لەالی����ەن‬ ‫هونەرمەند (ساالر نەورۆز) ئەنجامدراوە‪،‬‬ ‫وكاری مۆس����یقای له‌الی����ه‌ن هونه‌رمه‌ند‬ ‫(عیماد پیانۆ) ئه‌نجام����دراوه‌‪ ،‬هەروەها‬ ‫(نیاز مەخمووری) وەك����و یاریدەدەری‬ ‫وێنەگرتن كاری تێداكردووە"‪.‬‬ ‫جێگەی باس����ە س����لێمان قەرەچووغی‬ ‫زیاتر وەكو حەیرانبێژ ناس����راوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمج����ارە جیاوازت����ر لەبەرهەمەكان����ی‬ ‫رابردوو به‌ چه‌ند جل و به‌رگێكی جیاواز‬ ‫دەردەكەوێت‪.‬‬

‫تا سەر ئێسقان خوێنی مەخموورم‬ ‫لەخۆمدا هه‌ڵگرتووە‬ ‫‪6‬‬

‫لقی مەخمووری ناوەندی حەیرانبێژان كرایەوە‬ ‫كارزانی مامەندپیران‬

‫ماڵئاوا حەیرانبێژی ناسراوی كورد (حەسەن سیساوەیی)‬

‫دەنگی مەخموور‬ ‫بەداخ����ەوە رۆژی ‪١٠‬ی ئ����ەم مانگ����ە‬ ‫حەیرانبێژی ناس����راوی ك����ورد هونەرمەند‬ ‫(حەس����ەن سیس����اوەیی) لەتەمەنی ‪١٠٣‬‬ ‫كۆچی دوایی كرد‪.‬‬

‫ئەگەرچی هونەرمەندی حەیرانبێژ حەسەن‬ ‫سیس����اوەیی ماوەیەكی زۆرب����وو نەخۆش‬ ‫كەوتبوو‪ ،‬بەاڵم دواجار لەنەخۆش����خانەی‬ ‫ش����ەقاڵوە ماڵئاوای����ی لەهەم����ووان كرد‪.‬‬

‫لەوبارەی����ەوە به‌رێوه‌ب����ه‌ری راگه‌یاندن����ی‬ ‫ته‌ندروس����تی ش����ه‌قالوه‌ (موحس����ین‬ ‫قه‌سرۆكه‌یی) رایگەیاند كە "دوای ئه‌وه‌ی‬ ‫له‌الی����ه‌ن تیمێكی ته‌ندروس����تی س����ه‌ر به‌‬ ‫به‌رێوه‌به‌رایه‌تی ته‌ندروس����تی ش����ه‌قالوه‌‬ ‫به‌ ئه‌مبۆالن����س ره‌وانه‌ی نه‌خۆش����خانه‌ی‬ ‫ش����ه‌قالوه‌ ك����را به‌داخ����ه‌وه‌ هونەرمەن����د‬ ‫(حەسەن سیساوەیی) گیانی له‌ ده‌ستدا"‪.‬‬ ‫جێگ����ەی باس����ە ھونەرمەند (حەس����ەن‬ ‫سیس����اوەیی) لەس����اڵی ‪ ١٩١٢‬لەگون����دی‬ ‫(سیس����اوەی) س����ەر بەش����ارەدێی هه‌ریر‬ ‫لەدایکب����ووە‪ ،‬م����اوەی زیاتر لە ‪ ٥٠‬س����اڵ‬ ‫لەڕێگ����ەی حەی����ران و الوک خزمەت����ی بە‬ ‫ب����واری ھون����ەری ک����وردی ک����ردووەو تا‬ ‫ئێستاش چەندین بەرهه‌می تایبەت بەخۆی‬ ‫تۆمارک����ردووەو باڵویکردۆت����ەوە‪ ،‬یەک����ەم‬ ‫بەرهه‌می حەیرانیشی لەساڵی ‪ ١٩٥٠‬بووە‬ ‫لەرادیۆ بەغدا‪.‬‬ ‫ماوەتەوە بڵێین كە حەیرانبێژی ناس����راوی‬ ‫ک����ورد (حەس����ەن سیس����اوەیی) زیات����ر‬ ‫بەحەیرانی (ئەس����مەرو مام����ەر) ناوبانگی‬ ‫دەركردو جگە لەم����ەش چەندین حەیرانی‬ ‫تۆماركراوی لەدوای خۆی بەجێهێش����ت و‬ ‫دوای كۆچی دواییشی لەگۆڕستانی باسرمە‬ ‫بەخاك سپێردرا‪.‬‬

‫قسەی خۆش‬ ‫* لەنوێتری����ن لێدوانیدا ئەحۆل موشكیلە ئەوەیە بیری ئەكەم!‪.‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬شەش مانگە قسە لەگەڵ * كچێك لەپۆستێك نووسیبووی‪:‬‬ ‫كچێك ئەك����ەم لەفەیس����بووك خۆشەویستی ئێس����تا وەك كارتی‬ ‫و خۆش����مەوێ‪ ،‬لەئاخی����را كوڕ فاستلینگ وایە زوو تەواو دەبێت!‪،‬‬ ‫دەرچوو‪ .‬ئەوە موشكیلە نییە‪ ...‬كوڕێكی����ش لەكۆمێن����ت ب����ۆی‬ ‫نووس����یبوو‪ :‬ئاخر داونل����ۆدی زۆر‬

‫پێدەكەن!!‪.‬‬ ‫* جاران ئەگەر سەردانی كەسێكت‬ ‫نەكردای����ە‪ ،‬س����ەردانی نەئەكردی‪،‬‬ ‫ئێس����تا ئەگەر الیك بوو كەس����ێ‬ ‫نەكەی الیكت بۆ ناكات!‪.‬‬

‫حەیرانێك له‌سه‌ر پێشمه‌رگه‌‬

‫لقی مەخمووری ناوەندی حەیرانبێژانی هەولێر‬ ‫لەمەخم����وور كرایەوەو لەیەكەم چااڵكیش����دا‬ ‫(‪ )50‬كەسایەتی و حەیرانبێژو فۆلكلۆردۆست‬ ‫و رۆشنبیرو نووسەرو دەزگاكانی راگەیاندنی‬ ‫خەاڵت كرد‪.‬‬ ‫رۆژی ‪ 2014/12/28‬بەئامادەبوون����ی‬ ‫ژمارەیەك����ی زۆری بەرپرس����انی حكوم����ی و‬ ‫حیزب����ی و كەس����ایەتی و حەیرانبێ����ژان و‬

‫فۆلكلۆردۆستان و هونەرمەندان و رۆشنبیران‬ ‫و دەزگاكان����ی راگەیاندن‪ ،‬لق����ی مەخمووری‬ ‫ناوەندی حەیرانبێژان����ی هەولێر لەمەخموور‬ ‫كرایەوە‪.‬‬ ‫س����لێمان قەرەچووغ����ی بەرپرس����ی لقەكە‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ دەنگی مەخموور رایگەیاند‬ ‫"ئەمڕۆ لقی مەخمووری ناوەندی حەیرانبێژانی‬ ‫هەولێ����ر بەئامادەبوون����ی ژمارەیەك����ی زۆر‬ ‫لەبەرپرس����ان و كەس����ایەتی و نووس����ەرو‬ ‫رۆش����نبیرو هونەرمەن����دو رۆژنامەن����ووس‬ ‫لەمەخموور كرایەوە‪ ،‬لەیەكەم چااڵكیشماندا‪،‬‬

‫هەمان رۆژ لەهۆڵ����ی كتێبخانەی مەخموور‪،‬‬ ‫پەنجا كەسایەتی و حەیرانبێژو فۆلكلۆردۆست‬ ‫و رۆش����نبیرو نووسەرو دەزگاكانی راگەیاندن‬ ‫لەالی����ەن لقەكەم����ان خەاڵت����ی رێزلێنانیان‬ ‫پێبەخشرا‪.‬‬ ‫قەرەچووغی وتیش����ی" لەكۆتایی رێورەسمی‬ ‫خ����ەاڵت داب����ەش كردنەك����ەش ئاهەنگێكی‬ ‫حەیرانمان س����از كرد‪ ،‬كە م����ن و هەر یەك‬ ‫لەحەیرانبێ����ژان (محەم����ەد عەبدولخال����ق‬ ‫و س����ەمیرو كان����ی بۆكانی) چەن����د پارچە‬ ‫حەیرانێكمان پێشكەش بەئامادەبووان كرد"‪.‬‬

‫ئەمساڵ بێ دۆمبەران نابین‬ ‫كامه‌ران محه‌مه‌د‬ ‫دۆمبەران ئەو رووەكە سروش����تییەیە كە تام‬ ‫و جێژێك����ی تایبەتی خۆی هەی����ەو لەچەند‬ ‫واڵتێكی كەم بوونی هەیە‪ ،‬لەكوردس����تانیش‬ ‫بەتایبەت لەدەڤ����ەری مەخموور ئەم رووەكە‬ ‫زۆر باوە‪.‬‬ ‫دەڤ����ەری مەخم����وور خاوەنی خۆش����ترین‌و‬ ‫بەتامتری����ن جۆری دۆمبەرانەو لەس����ەرەتای‬ ‫دەركەوتن����ی دۆمبەران نرخەكەی بۆ نزیكەی‬ ‫‪ 100‬هەزار دینار بەرزدەبێتەوەو لەزۆر شوێنی‬ ‫دەڤەری مەخموور دۆمب����ەران دەردەكەوێت‬ ‫لەوان����ە زوورگ����ەزراو چی����ای قەرەچ����ووغ‌و‬ ‫گوندەكانی وەكو هەوارغەرو س����ەرگەڕان‌و‪..‬‬ ‫هتد‪.‬‬ ‫دۆمب����ەران لەجیهانی زین����دەوەردا بە كەڕوو‬ ‫دادەنرێ����ت‪ ،‬لە ناوچە بیابان‌و دەش����ت‌و بانە‬ ‫لماوییەكان زۆرە‪ ،‬زیاتر لە ‪ ٣٠‬جۆری دۆمبەاڵن‬ ‫هەیە‪ ،‬لە ژێر زەوی گەشەدەكات‪ .‬بەشێوەیەكی‬

‫گش����تی ئەم رووەكە لەهەموو وەرزێك شین‬ ‫نابێت‪ ،‬پێویس����تی بە ‪180‬ملم ب����اران هەیە‬ ‫ئینجا ئەو رووەكە سروشتییە سەرهەڵدەدات‪.‬‬ ‫بەش����ێوەیەكی گشتی پێكهاتەكەی دۆمبەران‬ ‫بەم شێوەی خوارەوەیە‪ %9 :‬پرۆتینەو ‪%13‬‬ ‫كاربۆهیدرات����ەو ‪ %10‬چەوری����ەو ئەوانی تری‬ ‫كالسیۆم‌و پۆتاسیۆم‌و فس����فۆرو سۆدیۆمەو‬ ‫لەگەڵ بوون����ی ڤیتامینی ب‪ ٢+١‬تێدایە‪ ،‬بۆیە‬ ‫خەڵ����ك خاوێن����ی دەكەنەوەو لە ن����او رۆن‬ ‫دەیكۆڵێنن‪ ،‬یاخود وەكو گۆشت لەسەر برنج‬ ‫دادەنرێت یان سوور دەكرێتەوە لە ناو رۆن‪.‬‬ ‫ماوەتەوە بڵێن دۆمب����ەران لەهەموو وەرزێك‬ ‫و هەموو ساڵێك شین نابێت‪ ،‬بەاڵم ئەمساڵ‬ ‫لەئێس����تاوە دۆمب����ەران بوون����ی هەیەو ئەم‬ ‫بەهارە دەشتی قەراج و كەندێناوە پڕ دەبێت‬ ‫لەدۆمب����ەران و ئەگەر بارودۆخ����ی ناوچەكە‬ ‫ئ����ارام بێت ئەوا بەش����ێكی زۆری هاواڵتییان‬ ‫بۆ خۆش����ی‌و كات بەس����ەربردن س����ەردانی‬ ‫ئەو ش����وێنانە دەكەن ك����ە دۆمبەرانی لێیەو‬

‫بەش����ێكیش بۆ پەیداكردن����ی بژێوی ژیان‌و‬ ‫الیەنە ئابوورییەك����ە دۆمبەران كۆدەكەنەوەو‬ ‫دواتر دەیفرۆشن‪.‬‬

‫كاریكاتێر‬

‫حەیران دەرێم لەقەراتان لەقەراتی مەخمووری‪،‬‬ ‫گازدەكەم كاك نەجات عەلی شێری مەیدانێ‬ ‫سەدجار لەمنت كەوێ لەگەڵ غیرەتێ وەكی شەوورۆژ‬ ‫هان دەدەی پێشمەرگان لەبۆ شەڕی داعشان‬ ‫لەدەشتی قەراجی كاكی بەكاكی بەینی باقرت و روالەی‬ ‫ناوەال لەسەرانسەری سنووری‪،‬‬ ‫ئەمن ئەوڕۆ دانی هێوارێ دەگەڕام لەبناری قەرەچووغی‬ ‫بەینی ئاوی بن بەردو دەرماناوێ‬ ‫چەندی چاوان دەگێڕم لێمان بزربووە‬ ‫مامە قلەی شێری قەرەچووغ و زووری*‪.‬‬ ‫نووسینی‪ :‬مه‌ال ساڵح بایز‬ ‫*زوور‪ :‬زوورگه‌زراو‬

‫هاواڵتیان ل ‌ه چاوه‌ڕوانی مووچه‌دا‬