Zhmara(79)rozhnamai dangi maxmur

‫شەڕی دارەخورما چۆن روویدا؟‬

‫خاوەن ئیمتیاز‬

‫چـــــــۆنیەتی ئەنجــــــــامدانی شــەڕی‬ ‫داره‌خــــــــورما و ئەنجـــــــــــــــامەكەی‬ ‫بەچەندین شێوە باسی لێوە دەكرێ‪،‬‬ ‫بۆیە لێره‌دا ب ‌ه تێرو ته‌سه‌لی باس‬ ‫ل ‌ه شه‌ڕی داره‌خورما و ده‌نگدانه‌وه‌و‬ ‫كاریگه‌ری ئه‌م شه‌ڕ‌ه ده‌كه‌ین‪.‬‬

‫جه‌میل سنجاوی‬ ‫سەرنووسەر‬

‫به‌ختیار محه‌مه‌د‬ ‫‪makhmur@yahoo.com‬‬

‫‪3 2015/7/25‬ی خه‌رمانان ‪2715‬‬

‫ژمارە (‪)79‬‬

‫عاجزی شاعیر لە‬ ‫چڵهەوێزەوە بەرەو شیعری‬ ‫ئایینی و دڵداری‬

‫‪4‬‬

‫رۆژنامەیەكی رۆشنبیری گشتی مانگانه‌یه‌‪ ،‬له‌ مه‌خموور ده‌رده‌چێت‬

‫نرخ‪ 500 :‬دینار‬

‫پێناسەی كەندێناوەو‬ ‫قەراج له‌زاری جەمال‬ ‫بابانه‌وه‌‬

‫‪5‬‬

‫‪6‬‬

‫برایەتی بووە‬ ‫پاڵەوانی خولی‬ ‫ڕەمەزان‬

‫‪7‬‬

‫قایمقامی مەخموور بەوەكالەت‪:‬‬

‫لەكاتی رزگاركردنەوەی موسڵ مەخموور چۆڵ ناكرێت‬ ‫كارزان مامەندپیران‬

‫قایمقام����ی مەخم����وور بەوەكال����ەت‬ ‫رایدەگەیەنێت كە كێش����ەی كەم ئاوی‬ ‫لەمەخموور پەیوەندی بەكەمی كارەباوە‬ ‫هەیەو دەش����ڵێ قایمقامی پێش����ووی‬ ‫مەخموور بەفەرمانی وەزارەتی ناوخۆ‬ ‫گواس����تراوەتەوە بۆ قەزای دەش����تی‬ ‫هەولێر‪.‬‬ ‫س����ەبارەت بەگواس����تنەوەی قایمقامی‬ ‫پێش����ووی مەخم����وورو بەرێوەب����ەری‬ ‫كشتوكاڵی مەخموور‪ ،‬رزگار محەمەد‪،‬‬ ‫قایمقامی قەزای مەخموور بەوەكالەت‬ ‫لەدیمانەیەكی����دا رایگەیان����د "قایمقام‬ ‫فەرمانبەرێكی حكومەتەو بەفەرمانێك‬ ‫دادەمەزرێ����ت و بەفەرمانێكی����ش‬ ‫دەگوازرێتەوە‪ ،‬كاك ئیبراهیم شێخەڵاڵ‬ ‫ماوەی چوار ساڵ قایمقامی مەخموور‬ ‫ب����وو‪ ،‬بەفەرمان����ی وەزارەت����ی ناوخۆ‬

‫لەقایمقامیەت����ی ق����ەزای مەخم����وور‬ ‫گواسترایەوە بۆ قەزای دەشتی هەولێر‪،‬‬ ‫سەبارەت بە بەرێوەبەری كشتوكاڵیش‬ ‫لەس����ەر داواكاری خۆی ب����وو‪ ،‬بەهۆی‬ ‫باری تەندروستی‪ ،‬بۆیە داوای پشووی‬ ‫كرد‪ ،‬ئێستاش بەوەكالەت فەرمانبەرێك‬ ‫لەبەڕێوەبەرایەتی گش����تی دانراوە‪ ،‬تا‬ ‫كەس����ێك وەك بەڕێوەب����ەر بەفەرمی‬ ‫دادەنرێت"‪.‬‬ ‫رزگار محەم����ەد لەب����ارەی كەمی ئاوی‬ ‫خواردنەوەب����ۆ هاواڵتییان����ی مەخموور‬ ‫گوت����ی "هۆكارەك����ەی دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫پچڕان����ی كارەبا‪ ،‬كە پێش����تر كارەبای‬ ‫نیش����تیمانی زیاتر هەبوو‪ ،‬بیرەكانیش‬ ‫بەكارەب����ای نیش����تیمانی كاردەكەن و‬ ‫لەئێستاشدا كارەبای نیشتیمانی شەش‬ ‫حەوت كاتژمێر كارەبای نیش����تیمانی‬ ‫دەبڕێ����ت‪ ،‬ئەمەش كاریگەری لەس����ەر‬ ‫پڕۆژە ئاوەكەمان هەبوو‪ ،‬كەمتر ئاوی‬

‫بەرهەم دەهێنا"‪.‬‬ ‫لەبەش����ێكی دیكەی ئ����ەو دیمانەیەدا‪،‬‬ ‫س����ەبارەت بەمووچەی ئەو پۆلیسانەی‬ ‫كە لەسەر موسڵن‪ ،‬قایمقامی مەخموور‬ ‫بەوەكال����ەت رایگەیاند "ئومێد دەكەین‬ ‫ل����ەو رۆژانە مووچەی ئەو پۆلیس����انە‬ ‫بدرێ����ت و بەپێ����ی زانیارییەكانیش تا‬ ‫چوار مووچە بۆیان خەرج بكرێت"‪.‬‬ ‫رزگار محەم����ەد روونیش����یكردەوە كە‬ ‫ئەوان لەهەوڵدان ب����ۆ ئەوەی بەنزینی‬ ‫دۆرە بگەیەنرێتە وێستگەی مەخموورو‬ ‫هەر لیترێكیش����ی بە پێنج سەد دینار‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫لەكۆتای����ی دیمانەیەكەی����دا‪ ،‬رزگار‬ ‫محەمەد گوتی "ب����اوەر ناكەم لەكاتی‬ ‫رزگاركردن����ەوەی موس����ڵ مەخم����وور‬ ‫چۆڵ بكرێت‪ ،‬چونكە ئێرە س����ەرەڕێی‬ ‫ئازادكردنی موسڵ نییە"‪.‬‬

‫"لەقەزاكانی پارێزگای هەولێر تەنها‬ ‫لەمەخموور كەرتی تەندروستی ماوە"‬ ‫كارزانی مامەندپیران‬ ‫ئەگەرچی مەخموور ‪ 88‬س���اڵە قەزایە‪،‬‬ ‫بەاڵم تائێس���تا نەخۆش���خانەی گشتی‬ ‫نیی���ە‪ ،‬ك���ە ئەم���ەش كێش���ەی هەرە‬ ‫گ���ەورەی تەندروس���تی هاواڵتیانی ئەو‬ ‫شارەیە‪ ،‬لەوباریەوە بەڕێوەبەری كەرتی‬ ‫تەندروس���تی مەخموور لەدیمانەیەكیدا‬ ‫بۆ دەنگی مەخموور باس لەكێش���ەكانی‬ ‫تەندروستی مەخموور دەكات و دەڵێت"‬ ‫ل���ەرووی نەبوون���ی نەخۆش���خانەیەك‬ ‫مەخموور زۆر مەغدوورە"‪.‬‬ ‫دكتۆر هونەر شێخان‪ ،‬بەرێوەبەری كەرتی‬ ‫تەندروستی مەخموور دەڵێت "لەقەزاكانی‬ ‫س���نووری هەولێر كەرتی تەندروس���تی‬ ‫نەماوەو كراوەتە بەڕێوەبەرایەتی‪ ،‬تەنها‬ ‫لەمەخموور كەرت ماوە‪ ،‬كەرتەكەشمان‬ ‫لەحەوت بنكەی تەندروستی پێك دێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا هەردوو بنكەی گوێڕو قەراج‬

‫داخراون‪ ،‬بەهۆی ئەوەی ناوچەی شەڕن‬ ‫و بنكەیەكیش���مان تایبەت بەپێشمەرگە‬ ‫لەمەالقەرە كردۆتەوە"‪.‬‬

‫لەبارەی نەبوونی نەخۆشخانەی گشتی‪،‬‬ ‫دكتۆر هونەر گوتی "لەدوای رزگاركردنی‬ ‫مەخم���وور هەوڵ���ی ج���دی دراوە ب���ۆ‬ ‫كردنەوەی نەخۆشخانەیەك‪ ،‬نەخۆشخانە‬ ‫‪ 100‬قەرەوێڵەییەك���ەش بەغداد نەیكردو‬ ‫زۆر بەهانەی���ان دۆزیی���ەوە‪ ،‬بوون���ی‬ ‫نەخۆشخانە زۆر پێویستە‪ ،‬دەتوانم بڵێم‬ ‫مەخموور ل���ەم رووەوە زۆر مەغدوورە‪،‬‬ ‫چونكە ‪ 60‬كیلۆمەت���ر لەهەولێر دوورە‪،‬‬ ‫‪ 120‬ك���م لەموس���ڵ دوورە‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫بنكەی تەندروس���تی قەرەچووغ دەوامی‬ ‫نەخۆش���خانە دەكات و ‪ 24‬كاتژمێ���ر‬ ‫كراوەیە‪ ،‬ئێستاش بەنیازین هەردوو بەشی‬ ‫ت���ی بی و هاوس���ەرگیریش دەكەینەوە‪،‬‬ ‫كە ئەو كەس���انەی هاوسەرگیری ئەنجام‬ ‫دەدەن لێرە پش���كنینی خوێن دەكەن‪،‬‬ ‫نەك لێرەوە بچنە هەولێر بۆ پش���كنینی‬ ‫خوێن"‪.‬‬ ‫دەقی دیمانەكەی لەالپەرە ‪ 2‬بخوێنەوە‪.‬‬

‫رزگار محەمەد ‪ -‬قایمقامی قەزای مەخموور بەوەكالەت‬

‫شەپۆلی رادیۆی (بەیان)ی داعش‬ ‫دەگاتە ناو مەخموور‬ ‫دەنگی مەخموور‬ ‫ئەگەرچ����ی ماوەیەكە لەس����نووری قەزای‬ ‫مەخم����وور ش����ەڕ لەنێ����وان هێزەكان����ی‬ ‫پێشمەرگەو چەكدارانی داعش كەمبۆتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئ����ەوەی بووەتە جێگ����ەی نیگەرانی‬ ‫هاواڵتییان����ی مەخموور ئەویش پەخش����ی‬ ‫رادیۆی داعشە‪.‬‬ ‫بەگوێ����رەی زانیارییەكانی دەنگی مەخموور‬ ‫پەخش����ی رادی����ۆی (به‌ی����ان) ماوه‌یه‌ك����ه‌‬ ‫ش����ه‌پۆله‌كە‌ی ده‌گاته‌ ناو سه‌نته‌ری قەزای‬ ‫مه‌خم����وورو ده‌وروب����ه‌ری‪ .‬ئ����ه‌م رادیۆیە‬ ‫زمانحاڵ����ی فه‌رمی رێكخ����راوی توندڕه‌وی‬ ‫تیرۆریستی داعشه‌ له‌ ناوچه‌كە‪ ،‬كە رۆژانه‌‬ ‫جنێوو قس����ه‌ی ناش����رین به‌پێش����مەرگەو‬ ‫نەت����ەوەی ك����ورد دەدات و هێزەكان����ی‬ ‫پێش����مەرگە بە هەڵگەڕاوە (مرتد) ناوزەد‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ئەگەرچی چەند جارێك هاواڵتییانی مەخموور‬

‫ئیدارەی ناوچەكەی����ان ئاگاداركردۆتەوە بۆ‬ ‫چارەس����ەركردنی ئەم كێشەیەو هەوڵبدرێت‬ ‫رێگڕی بكرێت لەگەیش����تنی پەخش����ی ئەم‬ ‫رادیۆیە‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە تائێستا ئیدارەی‬ ‫ناوچەك����ەو دەزگاكان����ی ئەمنی ش����ارەكە‬ ‫نەیانتوانی����وە بەربەرس����تێك لەب����ەردەم‬ ‫شەپۆلی ئەم رادیۆیە دابنێن‪.‬‬ ‫جێگەی باس����ە پەخش����ی رادی����ۆی داعش‬

‫كاریگ����ەری خراپ����ی لەس����ەر دەروون����ی‬ ‫هاواڵتییانی نیش����تەجێی شاری مەخموورو‬ ‫دەوروب����ەری هەی����ە‪ ،‬بەتایب����ەت هەوڵ����ی‬ ‫باڵوكردن����ەوەی ت����رس و دڵەراوكێ دەدات‬ ‫و هاواڵتییان����ی مەخمووری����ش داواكارن‬ ‫بەزووتری����ن كات كارێ����ك بكرێ����ت ب����ۆ‬ ‫دروس����تمكردنی بەربەس����تێك لەب����ەردەم‬ ‫شەپۆلەكانی ئەم رادیۆیە لەناوچەكەدا‪.‬‬

‫ژمارە(‪)79‬‬

‫‪2015/7/25‬‬

‫‪3‬ی خه‌رمانان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪25 July 2015‬‬

‫)‪No. (79‬‬

‫بەڕێوەبەری كەرتی تەندروستی مەخموور‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫مەخموور پێویستی بەنەخۆشخانە هەیە نەك بنكەی تەندروستی‬

‫"رەزامەندی نیشاندراوە بنكەی شەهید‬ ‫دەشتەوان بكەینە نەخۆشخانە"‬ ‫دیمانە‪ /‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫مەخم���وور ‪ 88‬س���اڵە قەزایە تا ئێس���تا‬ ‫نەخۆش���خانەی گش���تی نییە‪ ،‬كە ئەمەش‬ ‫كێش���ەی ه���ەرە گ���ەورەی تەندروس���تی‬ ‫هاواڵتیانی ئەو ش���ارەیە‪ ،‬وێ���ڕای ئەوەی‬ ‫لەسەنتەری قەزادا دوو بنكەی تەندروستی‬ ‫هەیەو بنكەی س���ێیەمیش بەهۆی قەیرانی‬ ‫دارای���ی ئامێ���رو كارمەن���دی ب���ۆ دابین‬ ‫نەكراوە‪ .‬لەوبارەیەوە دكتۆر هونەر شێخان‬ ‫بەڕێوەبەری كەرتی تەندروس���تی مەخموور‬ ‫دەڵێت" لەرووی نەبوونی نەخۆشخانەیەك‬ ‫مەخموور زۆر مەغدوورە"‪.‬‬ ‫دەنگی مەخموور‪ :‬مەخموور بەگشتی چەند‬ ‫بنكەی تەندروستی هەیە؟‬ ‫د‪ .‬هون���ەر‪ :‬لەس���نووری هەولێ���ر كەرت‬ ‫تەنه���ا لەمەخم���وور م���اوە‪ ،‬لەقەزاكان���ی‬ ‫دیك���ە بوونەت���ە بەڕێوەبەرایەتی‪ ،‬كەرتی‬ ‫مەخم���وور لەحەوت بنكەی تەندروس���تی‬ ‫پێك دێت‪ ،‬كە بنكەكان���ی گوێڕو هەوێرەو‬ ‫دیبەگەو مەخم���وورو قەرەچووغ و جیهان‬ ‫لەكەمپ���ی پەنابەران و قەراج‪ ،‬لەئێس���تادا‬ ‫ه���ەردوو بنكەی گوێ���ڕو ق���ەراج بەهۆی‬

‫ك‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫ك‬

‫ئەوەی ناوچەی ش���ەڕن داخ���راون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهاوكاری بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی‬ ‫هەولێر لەمەالقەرە بنكەیەكی تایبەتمان بۆ‬ ‫پێشمەرگە كردووەتەوە‪ ،‬كە ئێمە بەڕێوەی‬ ‫دەبەین و پێداویستی و دكتۆرمان بۆ دابین‬ ‫كردووە‪ ،‬بنكەی ش���ەهید دەشتەوانیش كە‬ ‫لەجۆری (تایپ‪ ) A‬ماوەی ساڵێكە تەواو‬ ‫بووە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی ئەو قەیرانەی بەس���ەر‬ ‫هەرێمی كوردستان داهاتووە‪ ،‬نەمانتوانیوە‬ ‫فەرمانب���ەرو ئامێرو پێداویس���تی بۆ دابین‬ ‫بكەین‪.‬‬ ‫دەنگ���ی مەخم���وور‪ :‬بۆ بنكەی ش���ەهید‬ ‫دەشتەوان ناكرێتە نەخۆشخانە؟ مەخموور‬ ‫دوو بنكەی تەندروس���تی هەیەو پێویستی‬ ‫بنكەی س���ێیەم نییەو نەخۆشخانەیش���ی‬ ‫نییە؟‬ ‫د‪ .‬هونەر‪ :‬مەخموور كە نەخۆشخانەی ئەوە‬ ‫پەیوەن���دی بەو سیاس���ەتی رژێمی بەعس‬ ‫هەبووە‪ ،‬لەدوای رزگاركردنی مەخمووریش‬ ‫هەوڵ���ی ج���دی دراوە ب���ۆ كردن���ەوەی‬ ‫نەخۆش���خانەیەك‪ ،‬ئەوە نەخۆشخانە ‪100‬‬ ‫قەرەوێڵەییەكە‪ ،‬كێش���ەیەكی زۆری هەبوو‬ ‫لەنێ���وان بەغ���دادو هەرێ���م‪ ،‬هەرچەن���دە‬ ‫هەوڵماندا‪ ،‬سەرەنجام بەغداد نەیكردو زۆر‬

‫"بەمزووانە بەشی پشكنینی خوێن بۆ‬ ‫هاوسەرگیری دەكەینەوە"‬ ‫بەهانەیان دۆزییەوە‪ ،‬گش���ت بەهانەكانمان‬ ‫بڕی‪ ،‬كەچ���ی هەر نەیانكرد‪ ،‬ئەگەر بنكەی‬ ‫تەندروستی جیهانیش هەژمار بكەین دەبێتە‬ ‫س���ێ بنكە‪ ،‬ئێم���ە پێویس���تمان بەبنكەی‬ ‫تەندروس���تی دیك���ە نییە‪ ،‬پێویس���تمان‬ ‫بەنەخۆشخانەیە‪ ،‬بنكەی شەهید دەشتەوان‬ ‫ش���ێوە دەتوانین س���وودی لێ وەربگرین‪،‬‬ ‫ناونیش���انەكەی بگۆڕین بۆ نەخۆش���خانەو‬ ‫كردووشمانەو دكتۆر سامانیش رەزامەندی‬ ‫دەربڕیوە‪ ،‬بەاڵم بیناكەی بۆ بنكەی (تایپ‬ ‫‪ )A‬دروس���تكراوەو دەتوانرێ دەستكاریش‬ ‫بكرێت‪ ،‬چونكە نەخۆش���خانە پێویس���تی‬ ‫بە هۆڵ���ی نەش���تەرگەری و لەدایكبوون و‬ ‫مانەوەی نەخۆش دەبێت‪.‬‬ ‫دەنگ���ی مەخموور‪ :‬لەبەرامبەر بنكەكە دوو‬ ‫هۆڵی گەورە دروس���تكراوە‪ ،‬ناكرێ سوود‬ ‫لەم هۆاڵنە وەربگرن؟‬ ‫د‪ .‬هون���ەر‪ :‬ناك���رێ‪ ،‬چونكە ش���ەقامێكی‬ ‫گەورەیان لەنێواندایە‪ ،‬دەكرێ بۆ مانەوەی‬ ‫نەخ���ۆش س���وودی لێ وەربگری���ن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەگ���ەر پڕۆگرامەك���ە بەت���ەواوی بكرابایە‬ ‫نەخۆش���خانە‪ ،‬ئەگ���ەر ‪ 100‬قەرەوێڵەییش‬ ‫نەبایە ‪ 50‬قەرەوێڵەیی بوایەو نەخۆش���خانە‬ ‫بوایە سوودی زیاترمان لێ وەردەگرت‪.‬‬

‫دەنگی مەخموور‪ :‬هەبوونی نەخۆشخانە بۆ‬ ‫مەخموور تاچەند گرنگە؟‬ ‫د‪ .‬هون���ەر‪ :‬هەبوون���ی نەخۆش���خانە زۆر‬ ‫پێویستە بۆ ئێرە‪ ،‬دەتوانم بڵێم مەخموور‬ ‫ل���ەم رووەوە زۆر مەغ���دوورە‪ ،‬چونك���ە‬ ‫مەخموور ‪ 60‬كیلۆمەت���ر لەهەولێر دوورە‪،‬‬ ‫‪ 120‬كم لەموس���ڵ دووری‪ ،‬ئەگەر باس���ی‬ ‫قەراج و گوندە دوورە دەس���تەكان بكەین‬ ‫ئەوا دوورتریش���ە‪ ،‬بۆیە نەخۆش���خانە بۆ‬ ‫مەخم���وور زۆر پێویس���تەو حكومەت���ی‬ ‫هەولێرو وەزیری تەندروس���تیش ئاگادارەو‬ ‫كێشەی تەندروس���تی مەخمووریش تەنها‬ ‫بەكردن���ەوەی نەخۆش���خانە چارەس���ەر‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫دەنگی مەخموور‪ :‬بەاڵم تائێستا لەمەخموور‬ ‫هۆڵی لەدایكبوونیش نییە؟‬ ‫د‪ .‬هونەر‪ :‬ئێمە تا مانگی هەش���تی ساڵی‬ ‫رابردوو هۆڵی لەدایكبوونی سروش���تیمان‬ ‫هەب���وو‪ ،‬مانگانە ‪ 15‬تا ‪ 25‬حاڵەت دەهاتە‬ ‫المان‪ ،‬ب���ەاڵم ئەگەر لەدایكبوونەكە قورس‬ ‫بووایە رەوانەی هەولێرمان دەكرد‪ ،‬چونكە‬ ‫پزیشكی پسپۆڕمان نەبوو‪ ،‬تەنها كارمەندو‬ ‫پزیشكی پلەبەند بەكارەكان هەڵدەستان‪،‬‬ ‫لەگەڵ هاتنی داعش كارمەندەكان رۆیشتن‪،‬‬

‫چونك���ە زۆربەی���ان عەرەب بوون و س���ەر‬ ‫بەموس���ڵ بوون‪ ،‬مانگێك لەمەوبەر وەزیری‬ ‫تەندروس���تی س���ەردانی كردین‪ ،‬بەڵینیدا‬ ‫پێنج مامانمان بۆ دابمەزرێنن بەش���ێوەی‬ ‫گرێبەست‪ ،‬ئێس���تا كارەكان لەكۆتاییدایەو‬ ‫س���ەندیكای كارمەندانی پزیشكی ئەو پێنج‬ ‫مامانەیان بۆ دەست نیشان كردووین‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫دامەزراندنی ئەو كارمەندانە هۆڵەكە دیسان‬ ‫دەكەینەوە بۆ لەدایكبوونی سروشتی‪.‬‬ ‫دەنگ���ی مەخم���وور‪ :‬باش���ە كارمەن���دو‬ ‫پزیشكەكانی سەر بەموسڵ چیان لێهاتەوە؟‬ ‫د‪ .‬هون���ەر‪ :‬ئەوان تەنها چەند كارمەندێكی‬ ‫كەمی���ان دەوام دەك���ەن و مانگان���ەش‬ ‫مووچەی خۆیان ب���ێ دواكەوتن وەردەگرن‬ ‫و لەوبارەیەوە س���ەرووی خۆیش���م ئاگادار‬ ‫كردووەتەوە‪.‬‬ ‫دەنگ���ی مەخم���وور‪ :‬تاچەن���د كێش���ەی‬ ‫كارمەندتان هەیە؟‬ ‫د‪ .‬هونەر‪ :‬بەڵێ لەكەرتەكەمان بەگش���تی‬ ‫كێش���ەی كارمەندمان هەیە‪ ،‬چونكە هەموو‬ ‫كەس���ێك نایەتە ئێرە‪ ،‬بەتایبەت كارمەندو‬ ‫پزیش���كی كچ‪ ،‬كێشەی پزیشكی پلەبەندی‬ ‫كچم���ان هەی���ە‪ ،‬لەبەش���ی فریاكەوتنیش‬ ‫لەكاتی پێویس���ت كارمەندەكانمان خەڵكی‬ ‫مەخموورن بەهانای كارمەندەكانی دیكەوە‬ ‫دەچن‪ ،‬تەنانەت پزیشكەكانیش هاوكاریان‬ ‫دەكەن‪ ،‬لەكاتی ش���ەڕو هاتنی برینداریش‬ ‫خەڵ���ك و فەرمانگەكانی دیكە هاوكاریمان‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫دەنگی مەخموور‪ :‬تەنها بنكەی تەندروستی‬ ‫مەخمووری���ش ئێش���كگری ‪ 24‬كاتژمێری‬ ‫هەیە؟‬ ‫د‪ .‬هونەر‪ :‬بەڵێ‪ ،‬ئێستا بنكەی تەندروستی‬ ‫قەرەچووغ دەتوانم بڵێم دەوامی نەخۆشخانە‬ ‫دەكات و ‪ 24‬كاتژمێ���ر كراوەی���ە‪ ،‬بەیانیان‬ ‫پزیش���كی پسپۆڕی پێس���ت و ئافرەتان و‬ ‫سۆنارو هەناومان هەیە‪ ،‬لەگەڵ بەشەكانی‬ ‫تاقیگەو دەرمانخانەو س���ۆنارو تیش���ك و‬ ‫نەخۆشییە درێژخایەنەكان و ددان‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئێش���كگری ‪ 24‬كاتژمێری لەالیەن پزیشكە‬ ‫پلەبەندەكان‪ ،‬ئێس���تاش بەنیازین هەردوو‬ ‫بەشی تی بی و هاوسەرگیریش دەكەینەوە‪،‬‬ ‫كە ئەو كەس���انەی هاوس���ەرگیری ئەنجام‬ ‫دەدەن لێرە پشكنینی خوێن دەكەن‪ ،‬نەك‬ ‫لێرەوە بچنە هەولێر بۆ پشكنینی خوێن‪.‬‬ ‫دەنگی مەخموور‪ :‬ئەو پش���كنینانەی لێرە‬ ‫ناكرێن چییە؟‬ ‫د‪ .‬هونەر‪ :‬بەڵێ هەموو پش���كنینێك لێرە‬ ‫ناكرێت‪ ،‬جگە لەپش���كنینی هۆرمۆنەكان‪،‬‬ ‫هەموو پشكنینەكانی دیكە لێرە دەكرێت‪.‬‬

‫ئەحمەد مەال ساڵح‬

‫پورە عەیشان و‬ ‫مەعاشی پیاوان!‬ ‫چەن����د ڕۆژێ����ك بەر لەومەب����ەر پورە‬ ‫عەیشانی دەستە خوشكی دایكم بینی‬ ‫دەیگۆت‪ :‬دوو س����ێ سار پێش ئێستا‬ ‫دەس����تەو تاخمەك پەیدا بوون ناویان‬ ‫گۆڕان بوو وەیانەگۆ مەعاشی دەدەینە‬ ‫كابانی ماران لۆ خۆ خەنی بووم گۆتم‬ ‫وەلل����ه ئەگ����ەر بەوەی دابچ����ن ئەمن‬ ‫هەنك����ی ئامانەكی نوی����ن و بوزگوڕو‬ ‫هیربارم شوش����تییە چەند قەیاس����ە‬ ‫ش����ویم لێنای����ە چەند ك����ۆزە مندارم‬ ‫گەورە كردیە لۆخۆ لەوی هێوە مستە‬ ‫پارەكی وەردەگرم‪ ،‬سەری كوڕی خۆم‬ ‫نەیەش����ینم هەر وەكی هاتن و چوونە‬ ‫سەر كورسی و هەراماكەی قەت برێی‬ ‫ئەو مەملەكەتە بەجارەكی تێكچوو نە‬ ‫ئاوما‪ ،‬نەكارەبایەك‪ ،‬نە ئیش����ەك نە‬ ‫كەس����ابەتەك‪ ،‬هەرامەی توڕمبێلیش‬ ‫ئێس����تا بە چن����گ ناك����ەوی خەرك‬ ‫بەجارەكی هیشك بۆوە لەبرسان‪.‬‬ ‫پ����ورە عەیش����ان ب����ەردەوام ب����وو‬ ‫لەقس����ەكانی و گوت����ی‪ :‬ڕۆرە توخوا‬ ‫ئەگەر چ����اوت بەو گۆڕانانە كەت برێ‬ ‫پلكە عەیش����ان دەیگ����ۆ ئەگەر پێیان‬ ‫دەكرێ با تەقاویتی پیرەمێردی بدەن‬ ‫ئەوە لۆ سێ چار مانگی دەچی وەری‬ ‫نەگرتیە مەعاش����ۆكەی م����ن قەیدی‬ ‫نیە نامەوێ وەبی پارەی س����یامەندی‬ ‫بدەین����ەوە دوو س����ێ ج����ارە دەعوا‬ ‫دەكاتەوە‪.‬‬ ‫منی����ش ب����ۆ خۆش����ی گۆت����م نان����ا‬ ‫پ����ورێ ئەت����وش مەعاش����ی خ����ۆت‬ ‫بوێ ل����ۆ ناتەوێ!‪ .‬پورە عەیش����ێش‬ ‫بەپێكەنینەوە گوت����ی‪( :‬كورە كوڕم‬ ‫ئەگەر مەعاش����ی پیاوانیان پێنەدرێ‬ ‫وەك����ی وا لە دائیران ئیش����ێ دەكەن‬ ‫هی پیرێژنۆكەی وەكی من هەر هیچ!‪،‬‬ ‫با پارەی پی����اوان بدەن هی ژنان لێ‬ ‫گەڕێن!)‪.‬‬

‫بەشێك لەهاواڵتیانی مه‌خموور قەرەبووی یەك‬ ‫ملیۆنییەكەیان پێ نەدراوە‬

‫ده‌نگی مه‌خموور‬

‫راپۆرت‪ :‬موحس����ین ش����وانی‪ ،‬كارزانی‬ ‫مامەندپیران‬

‫* ئێس����تاش ئ����ەو بۆچوونە هەر باوە كە دەوترێت مەخم����وور بویتە قوربانی‬ ‫ملمالنێ����ی حیزب����ی‪ ،‬چونكە زۆرینەی خەڵك����ی مەخموور دەنگی����ان بەحزبی‬ ‫دەسەاڵتدار نەداوە‪ ،‬دەوترێت ئەمەش بووەتە هۆی فەرامۆشكردنی ئەو شارەو‬ ‫خەڵكەكەی باجەكەی دەدەن!‪( .‬شارە هەموو شتێكی لێ روودەدات!)‪.‬‬ ‫* بەحیسابی هەندێ كەس ئەندازیاری ئاوەدانكردنەوەی مەخموور بوو‪ ،‬كەچی‬ ‫لەس����ەردەمی ئەو ئاوی مەخموور كرماوی بوو و بەچوار سااڵن ئینجا سایدێكی‬ ‫مەخموور تەواوكرا‪( .‬ماستاوكردنیش به‌وجۆره‌ خۆش نیه‌!)‪.‬‬ ‫* دوای ئ����ەوەی فەرمان����دەی هەولێ����ر خەاڵت����ی رێزلێنان����ی بەس����ەر ئ����ەو‬ ‫راگەیاندنكارانانە دابەش����كرد كە لەدەڤەری مەخموورو گوێڕ هەواڵ و راپۆرتیان‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬كەچی چاویان تاك����ە رۆژنامەكەی مەخمووری����ان نەبینی و دەنگی‬ ‫مەخمووریان فەرامۆشكردبوو‪ ،‬وادیارە الی ئەوان تەنها ئەوانەی لە تەلەفزیۆن‬ ‫كار دەكەن رۆژنامەنووسن!‪( .‬ئیتر بۆ دواوە!)‪.‬‬ ‫* دەوترێت نەوەی رابردوو كاڵوی خۆیان گرتبوو با نەیبات!‪ ،‬نەوەی ئێستاكە‪،‬‬ ‫هۆشیاربووە بەتەنها قسە دەكات‪ ،‬دەوترێت نەوەی داهاتوو‪ ،‬تەنها قسە ناكات‪،‬‬ ‫بەڵكو كەرامەتی گەندەڵكاران دەشكێنێ‪( .‬خۆزگە وادەبوو)‪.‬‬ ‫* خەریكە بەرەكانی جەنگ و سەنگەرەكانی پێشەوە دەبێتە شوێنی وێنەگرتن‬ ‫و نان خواردن‪ ،‬برادەرێكیش لەهەولێر لەمەزرەعەكەی خۆی چەكی بەدەستەوە‬ ‫گرتبوو لەفەیس����بووك نووس����یبووی لەبەرەكانی پێش����ەوە جەن����گ‪( .‬ئەگەر‬ ‫راستدەكەن یەك شەو الی پێشمەرگە بمێننەوە!)‪.‬‬ ‫* لەكاتێكدا مەخموور بەدەس����ت كێشەی كەمی ئاوو خراپی ئاوی خواردنەوە‬ ‫دەنالێنێت‪ ،‬بەاڵم بەرپرس����ێكی فه‌رمانگه‌ی ئ����او لەكۆلیژەكەی پلەی ئیمتیازی‬ ‫هێن����اوە‪ ،‬كەچی ئاوی مەخموور نەك پلەی باش����ەی نەهێناوە بەڵكو كرماوی‬ ‫بووەو لەتاقیكردنەوەكانی بەرێوەبەرایەتی ئاو ده‌ڵێن شیاوی خواردنەوە نییە‪.‬‬ ‫(تكایە كەمێكیش خەمی ئاوی مەخموورتان بێت!)‬

‫هێشتا بەشێك لەهاواڵتیانی مەخموور ئەو‬ ‫قەرەبووەیان وەرنەگرتووە كە بۆ ئاوارەكان‬ ‫لەالی���ەن وەزارەت���ی ك���ۆچ و كۆچبەرانی‬ ‫عێڕاقیی���ەوە داب���ەش دەكرا‪ ،‬س���ەرەڕای‬ ‫ئ���ەوەی زی���اد لەجارێ���ك مامەڵەكانیان‬ ‫پێش���كەش كردووە‪ ،‬بەپێی رێنماییەكان‬ ‫ئەوەی ئ���ەو قەرەب���ووەی وەرنەگرتبێت‪،‬‬ ‫ناس���نامەی ئاوارەیی بۆ ناكرێت‪ ،‬ئەمەش‬ ‫كێشەیەكی دیكەی هاواڵتیانی قەزاكەیە‪.‬‬ ‫هاواڵتی (نامیق ئیسماعیل) كە دانیشتووی‬ ‫مەخموورەو لەكاتی هاتنی داعش ئاوارەی‬ ‫ش���اری هەولێر بوو دەڵێت" پێنج ش���ەش‬ ‫مانگە جارێكی دیكە مامەڵەم پێش���كەش‬ ‫كردووەتەوەو تا ئێستاش وەرم نەگرتووە‪،‬‬ ‫داواكارم ئاوڕێك ل���ەم خەڵكە بدرێتەوەو‬ ‫ئ���ەوەی قەرەب���ووە ی���ەك ملیۆنییەكەی‬ ‫وەرنەگرتووە پێی بدرێت‪ ،‬جارێكی دیكەش‬ ‫لەمەخموور فایلم تەس���لیم كردووەتەوەو‬ ‫چاوەڕێ���ی ئ���ەوەم ناوەك���ەم دەربچێت و‬ ‫چەكی پارەم پێ بدرێت بۆ وەرگرتنی ئەو‬ ‫قەرەبووە‪ ،‬ئێمەش ئاوارە بووین وەك ئەم‬ ‫خەڵكە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی س���ەیرە كەسانێك‬ ‫وەریان گرتووەو كەسانێكیش ماون"‪.‬‬ ‫هاواڵتییەكی دیكە بەناوی (مام ئەكرەم)‬ ‫دەڵێ���ت" من چوار جار فایلم پێش���كەش‬ ‫ك���ردووەو جەخت���م كردووەت���ەوە‪ ،‬لەوێ‬ ‫پێی���ان گوت���م ن���اوت تێدای���ە چاوەڕێی‬ ‫خەرجكردن���ی پ���ارەی قەرەبووەك���ە بە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم چەند رۆژێ���ك لەمەوب���ەر چوومە‬ ‫ئۆفیس���ی ناس���نامەی ئاوارەیی لەبازاڕی‬ ‫نیشتیمان لەش���اری هەولێر‪ ،‬لەوێ دەڵێن‬ ‫ناوت نییە‪ ،‬تا ئێس���تاش قەرەبووی یەك‬

‫هاواڵتییەك‪ :‬قەرەبووی یەك ملیۆنییەكەم پێ‬ ‫نەدراوەو ناسنامەی ئاوارەییشم بۆ ناكرێت‬ ‫ملیۆنییەك���ەم پێ نەدراوەو ناس���نامەی‬ ‫ئاوارەییش���م بۆ ناكرێت‪ ،‬لەكاتێكدا كارتی‬ ‫زانیاریم مەخموورەو پس���وولەی خۆراكم‬ ‫موس���ڵەو ئاوارەش بوویمە‪ ،‬من برازاكەم‬ ‫بەیەكەوە فایلمان پێشكەش كردووە‪ ،‬ئەو‬ ‫ناوی دەرچووەو وەریش���ی گرتووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هی دەرنەچووە‪ ،‬نازانم خەتاكە لەكوێیەو‬ ‫لەئەستۆی كێیە"‪.‬‬ ‫ش���ارەدێی قەراج‬ ‫هاواڵتییەكی‬ ‫بەناوی‬

‫(محێدین قه‌راجی)‪ ،‬كە ئێس���تا ئاوارەی‬ ‫شاری هەولێر بووە دەڵێت" لەگەڵ هاتنی‬ ‫داعش ئاوارەی هەولێر بووینەو ناویشمان‬ ‫دەرنەچووە‪ ،‬كە پرسیار دەكەین لەبارەی‬ ‫دەرنەچوون���ی ناوەكەم���ان دەڵێ���ن ئێوە‬ ‫شموولتان ناكات‪ ،‬داواكارم بەزووترین كات‬ ‫كارەكانمان رایی بكەن و چیتر ئەزیەتمان‬ ‫نەدەن‪ ،‬لەس���ەر م���اڵ و حاڵ���ی خۆمان‬ ‫ئاوارەی ش���اران بووینەو قەرەبووەكەش‬ ‫پێ نادرێت‪ ،‬كە ماف���ی خۆمانە وەك ئەو‬

‫خەڵكە"‪.‬‬ ‫هیمداد محەمەد نوێن���ەری قایمقامییەتی‬ ‫قەزای مەخموور لەلێژنەی ناونووس���ین و‬ ‫بەدواداچوون دەڵێت" ن���اوەكان لەبەغداد‬ ‫ناگەڕێتەوە‪ ،‬چونكە كراوەتە وەجبەو هەر‬ ‫جارێك ژمارەیەك ناو بەوەجبە دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫قایمقام قس���ەی لەگەڵ وەزی���ر كردووەو‬ ‫وەك قایمقامییەتیش چەندین نووسراومان‬ ‫كردووە ب���ۆ وەزارەت‪ ،‬بۆ ئەوەی ئەوانەی‬ ‫ئەو قەرەب���ووە نایانگرێت���ەوە‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫پێیان بدرێت‪ ،‬ئەوانەیشی كە قەرەبووەكە‬ ‫دەیانگرێتەوەو ناوی���ان نەگەڕاوەتەوە بۆ‬ ‫وەرگرتن���ی پارەكە بەزووترین كات ناویان‬ ‫دەربچێت و پارەكەیان پێ بدرێت‪ ،‬بەاڵم تا‬ ‫ئێستا هیچ وەاڵمێكیان نەبووە"‪.‬‬

‫ژمارە(‪)79‬‬

‫‪2015/7/25‬‬

‫‪3‬ی خه‌رمانان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪25 July 2015‬‬

‫قایمقامی نوێی مەخموور بەوەكالەت‪:‬‬

‫)‪No. (79‬‬

‫‪3‬‬

‫لەكاتی رزگاركردنەوەی موسڵ مەخموور چۆڵ ناكرێت‬ ‫دیمانە‪ /‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫قایمقامی نوێی مەخموور بەوەكالەت (رزگار‬ ‫محەمەد) لەیەك���ەم دیمانەیدا بۆ رۆژنامەی‬ ‫دەنگی مەخموور باس لە چەند پرس���ێكی‬ ‫تایبەت بەكێش���ەو گرفتەكان���ی مەخموور‬ ‫دەكات و راش���یدەگەیەنێت ك���ە كێش���ەی‬ ‫كەم ئاوی لەمەخم���وور پەیوەندی بەكەمی‬ ‫كارەباوە هەیەو دەشڵێ قایمقامی مەخموور‬ ‫بەفەرمانی وەزارەتی ناوخۆ گواستراوەتەوە‬ ‫بۆ قەزای دەشتی هەولێر‪.‬‬

‫هەولێر‪.‬‬ ‫* بەڕێوەب���ەری كش���توكاڵی مەخمووریش‬ ‫گوازرایەوە‪ ،‬بۆچی؟‬ ‫ لەس���ەر داواكاری خۆی بوو‪ ،‬بەهۆی باری‬‫تەندروس���تی دوای ئەوەی نەش���تەرگەری‬ ‫فەقەراتی كردبوو‪ ،‬رێگاكەش بۆ ئەو زەحمەت‬ ‫بوو‪ ،‬بۆیە داوای پش���ووی كرد‪ ،‬ئێس���تاش‬ ‫بەوەكالەت فەرمانبەرێك لەبەڕێوەبەرایەتی‬ ‫گشتی دانراوە‪ ،‬تا كەسێك وەك بەڕێوەبەر‬ ‫بەفەرمی دادەنرێت‪.‬‬ ‫* ت���ۆ ت���ازە وەك قایمق���ام بەوەكال���ەت‬

‫بەنزینی دۆرە دەگاتە مەخموورو‬ ‫نرخەكەی ‪ 500‬دینار دەبێت‬ ‫" چوار مووچەی لەسەر یەك بەپۆلیسەكانی‬ ‫موسڵ دەدرێت"‬ ‫* بۆ قایمقامی پێشوو دەستی لەكارەكەی‬ ‫هەڵگرت و گواسترایەوە كوێ؟‬ ‫ قایمقامی���ش فەرمانبەرێك���ی حكومەتەو‬‫بەفەرمانێك دادەمەزرێت و بەفەرمانێكیش‬ ‫دەگوازرێت���ەوە‪ ،‬ك���ە لەس���ەرووی خۆیەوە‬ ‫دەردەچێ���ت‪ ،‬كاك ئیبراهی���م ش���ێخەڵاڵ‬ ‫ماوەی چوار ساڵ قایمقامی مەخموور بوو‪،‬‬ ‫بەفەرمانێ���ك لەوەزارەت���ی ناوخۆ دەرچوو‬ ‫ب���وو‪ ،‬هەر لەالیەن وەزارەتی ناوخۆش���ەوە‬ ‫فەرمانێ���ك دەرچووە وەك قایمقامی قەزای‬ ‫مەخم���وور بگوازرێتەوە بۆقەزای دەش���تی‬ ‫هەولێ���ر‪ ،‬هەر وەك قایمقام لەوێ كارەكانی‬ ‫خۆی ئی���ش و كارەكان���ی بەڕێوەدەبات و‬ ‫گواس���تنەوەیەكی ئاساییەو بەپێی فەرمانی‬ ‫وەزارەت���ی ناوخۆو رەزامەن���دی پارێزگاری‬ ‫هەولێر دەستاو دەس���تكردنێكی دەسەاڵت‬ ‫ب���وو بەئامادەبوون���ی جێگ���ری پارێزگاری‬

‫دەستبەكار بوویت‪ ،‬كێشەی ئاو لەمەخموور‬ ‫هەی���ە‪ ،‬لەرۆژانی رابردوو كێش���ەكە قوڵتر‬ ‫بوویەوە‪ ،‬هۆكارەكەی چییە؟‬ ‫ هۆكارەك���ەی دەگەڕێت���ەوە ب���ۆ پچڕانی‬‫كارەبا‪ ،‬كە پێشتر كارەبای نیشتیمانی زیاتر‬ ‫هەبوو‪ ،‬بیرەكانیش بەكارەبای نیش���تیمانی‬ ‫كاردەك���ەن و لەئێستاش���دا كارەب���ای‬ ‫نیش���تیمانی شەش حەوت كاتژمێر كارەبای‬ ‫نیش���تیمانی دەبڕێت‪ ،‬ئەم���ەش كاریگەری‬ ‫لەس���ەر پڕۆژە ئاوەكەمان هەب���وو‪ ،‬كەمتر‬ ‫ئاوی بەرهەم دەهێنا‪.‬‬ ‫* كارەبای نیشتیمانی بۆ كەم كرایەوە؟‬ ‫ ئەو كارەبای���ەی لەهەرێم دێت‪ ،‬بەرنامەی‬‫مانگ���ی ح���ەوت ب���ەم ش���ێوەیەیە‪ ،‬ك���ە‬ ‫لەبەیانیی���ەوە ت���ا كاتژمێ���ر دووی پ���اش‬ ‫نی���وەڕۆ كارەب���ا ببڕێت‪ ،‬ئەم���ەش دەبێت‬ ‫لەرێگای مۆلیدەكانەوە قەرەبووی هاواڵتیان‬ ‫بكرێت���ەوە‪ ،‬بەپێی ئەو بەرنامەیەی لەنێوان‬

‫قایمقامی نوێی مەخموور بەوەكالەت (رزگار محەمەد)‬

‫قایمقامییەت و لێژنەی مۆلیدە ئەهلییەكان‬ ‫و ئەنجوومەنی مۆلیدەكان دانراوە‪ ،‬پێش���تر‬ ‫سێ تا سێ كاتژمێرو نیو لەكاتی پێویست‬ ‫كارەب���ا بەهاواڵتیان دەدرا‪ ،‬بەنیوەی نرخی‬ ‫هەولێر بوو‪ ،‬كە لەهەولێر رۆژانە ‪ 6‬كاتژمێر‬ ‫كارەب���ا مۆلیدە بەهەش���ت ه���ەزارە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەبووایە م���اوەی كارپێكردنی مۆلیدەكان‬ ‫زی���اد بكرێت و لەبەرامبەردا نرخەكەیش���ی‬ ‫بەرز بكرێتەوە‪ ،‬بۆی���ە بڕیارماندا بەرنامەی‬ ‫مۆلیدەكان ب���ۆ مانگی حەوت وەك هەولێر‬ ‫ل���ێ بكەین‪ ،‬رۆژانە بۆ م���اوەی ‪ 6‬كاتژمێر‬ ‫كارەبا مانگانە هەش���ت هەزار لەهاواڵتیان‬ ‫وەربگیرێت‪ ،‬كە لەكاتژمێر هەش���تی بەیانی‬ ‫ت���ا دوو نی���وەڕۆ‪ ،‬لەهەمانكات���دا لەكاتی‬ ‫پێویستیش كار بەمۆلیدەكان بكەن‪.‬‬ ‫* یەك ملیۆن دیناری قەرەبوو تا ئێستاش‬ ‫بەسەدان خێزان وەریان نەگرتووە‪ ،‬بۆچی؟‬ ‫بەنیازن چی بكەن لەم بارەیەوە؟‬ ‫ لەكۆتای���ی س���اڵی راب���ردوو‪ ،‬بەه���ۆی‬‫داخستنی میزانییەی سااڵنەی وەزارەتەكان‬

‫پ���ارە دابەش���كردن وەس���تا‪ ،‬وا دانرابوو‬ ‫ئەمس���اڵ پارەكە وەربگرن‪ ،‬بەاڵم ئەمساڵ‬ ‫هی���چ بودجەی���ەك ب���ۆ ئ���ەو مەبەس���تە‬ ‫تەرخان نەكراوە‪ ،‬ئ���ەوەی لەكارتی زیرەك‬ ‫دەدرێ���ت بەرنامەیەك���ی دیكەی���ە‪ ،‬هەمان‬ ‫بەرنام���ەی مینح���ە ی���ەك ملیۆنییەك���ە‬ ‫نیی���ە‪ ،‬ب���ۆ خەرجكردنی ئ���ەو مینحەیەش‬ ‫ژووری سەرپەرش���تیكردنی كاروب���اری‬ ‫پەناهەندەكانمان لەهەرێ���م لەهەولێرە‪ ،‬كە‬ ‫لەالی���ەن وەزارەتی ك���ۆچ و كۆچبەرانەوە‬ ‫سەرپەرشتی دەكرێت‪ ،‬لەگەڵ دوو ئەندامی‬ ‫پەرلەمانی عێراق���ی و ئەندامێكی پارێزگای‬ ‫نەینەواو چەند كەس���ایەتییەكی مەخموور‬ ‫س���ەردانمان كردن و قس���ەمان لەسەر ئەو‬ ‫بابەتە ك���ردو ‪ 1123‬مامەڵەی هاواڵتیانمان‬ ‫برد‪ ،‬بەاڵم ئەوان دەڵێن لەمس���اڵدا هیچ بڕە‬ ‫پارەیەك بۆ ئەو مەبەستە تەرخان نەكراوە‪،‬‬ ‫پێویس���تە بڕیارێكی تایبەتی بۆ دەربچێت‬ ‫ل���ەوەزارەت‪ ،‬پەرلەمانتارەكانیش بەڵینیان‬ ‫داوە س���ەردانی وەزی���ر بكەن ب���ۆ هەمان‬

‫مەبەست‪.‬‬ ‫* ئ���ەو پۆلیس���انەی لەس���ەر موس���ڵن‪،‬‬ ‫ماوەیەكی زۆرە مووچەی���ان وەرنەگرتووە‪،‬‬ ‫لەوبارەیەوە بەنیازن چی بكەن؟‬ ‫ هەندێ���ك گۆڕانكاری و پێش���هات هەیە‪،‬‬‫ئومێ���د دەكەین لەو رۆژان���ە مووچەی ئەو‬ ‫پۆلیس���انە بدرێت و بەپێی زانیارییەكانیش‬ ‫تا چوار مووچە بۆیان خەرج بكرێت‪.‬‬ ‫* لەوەتەی داعش دەس���تی بەسەر موسڵ‬ ‫داگرت���ووە‪ ،‬هاواڵتیان���ی مەخموور بەش���ە‬ ‫خۆراكی���ان وەرنەگرتووە‪ ،‬هیچ بەرنامەیەك‬ ‫نییە بۆ بەشەخۆراكی هاواڵتیان؟‬ ‫ راس���تە‪ ،‬هەرس���ێ پارێزگای موس���ڵ و‬‫تكریت و ئەنبار‪ ،‬بەپێی بڕیارێكی وەزارەتی‬ ‫بازرگان���ی عێ���راق‪ ،‬بەش���ە خۆراكەكانیان‬ ‫راگیراوە‪ ،‬بەهۆی ئەوەی ئ���ەو پارێزگایانە‬ ‫كەوتوونەتە بەردەس���تی داعش‪ ،‬بۆیە ئەو‬ ‫ناوچانەی ئازادن یاخود ئازاد كراون‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەنجوومەنی پارێزگای نەینەوا چەند جارێك‬ ‫باس���مان كردووەو ئەوانی���ش هەوڵیانداوە‬

‫بەش���ە ئازووقەی هاواڵتیان بدرێت‪ ،‬یاخود‬ ‫لەب���ڕی ئازووقەكە پ���ارە ب���ەو هاواڵتیانە‬ ‫بدرێ���ت‪ ،‬ئێم���ەش چاوەڕێ���ی وەزارەت���ی‬ ‫بازرگانین لەوبارەیەوە بڕیارێك بدەن‪.‬‬ ‫* لەهەولێ���ر ئاس���تەنگ ب���ۆ هاواڵتیان���ی‬ ‫مەخم���وور دێتە پێ���ش بۆ بەن���او كردنی‬ ‫ئوتومبێل‪ ،‬چارەسەر بۆ ئەمە چییە؟‬ ‫ بۆ ئەو مەس���ەلەیە خۆم لەگەڵ قایمقامی‬‫پێش���وو ب���ووم‪ ،‬ئ���ەو بابەت���ەی گەیاندە‬ ‫پارێ���زگاری هەولێ���ر بۆ چارەس���ەركردنی‬ ‫ئ���ەو ئاس���تەنگانە‪ ،‬دیارە تا ئێس���تا ئەو‬ ‫رێككەوتن���ەی نێوان پارێ���زگارو الیەنەكان‬ ‫كرا جێبەجێ نەكراوە‪ ،‬دیس���ان ئێمە هەوڵ‬ ‫دەدەین ب���ۆ وەبیرهێنانەوەیان و گەڕانەوە‬ ‫بۆ س���ەر سیستەمی پێش���وو‪ ،‬كە لەالیەن‬ ‫قایمقامییەتەوە جێبەجێ دەكرا‪.‬‬ ‫* سەبارەت بەس���ووتەمەنی وەك نەوت و‬ ‫گازوایل و بەنزین چی؟‬ ‫ ‪ %90‬ت���ا ‪ %95‬ی ن���ەوت لەوێس���تگەی‬‫س���ووتەمەنی حكومی و بەشێك لەوێستگە‬ ‫ئەهلییەكان بەس���ەر هاواڵتیان دابەش���كرا‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهۆی ب���ارودۆخ و پچڕانی رێگاكان‬ ‫ئەو بەرنامەیە راوەس���تا‪ ،‬بەپێی بڕیارێكی‬ ‫وەزارەت���ی نەوت���ی عێراق���ی‪ ،‬ئێس���تا‬ ‫لەگفتوگۆدای���ن لەگەڵیان ك���ە ناوچەكەمان‬ ‫بەه���ۆی پچڕانی رێ���گاكان ئەوبڕە نەوتەی‬ ‫هەبووە بگاتە دەس���تمان‪ ،‬بەشە گازوایلی‬ ‫مانگ���ی حەوت���ی مۆلی���دە ئەهلیی���ەكان‬ ‫گەیشتووەتە وێستگەی حكومی مەخموور‪،‬‬ ‫كارمان لەس���ەر ئەوەش ك���ردووە بەنزینی‬ ‫دۆرە بگات���ە وێس���تگەی مەخم���وورو هەر‬ ‫لیترێك بە پێنج سەد دینار دەبێت‪.‬‬ ‫* ئای���ا راس���تە لەكات���ی رزگاركردنەوەی‬ ‫موس���ڵ‪ ،‬جارێك���ی دیكە مەخم���وور چۆڵ‬ ‫دەكرێتەوە؟‬ ‫ بەو پێیەی ماوەیەكی كەمە لێرەم ش���تی‬‫وام نەبیستووە‪ ،‬بەاڵم مەسەلەی چۆڵكردنی‬ ‫مەخم���وور لەكات���ی رزگاركردن���ەوەی‬ ‫موس���ڵ بیهێنە بەرچاوت‪ ،‬هی���چ نزیكی و‬ ‫پەیوەندییەكی راس���تەوخۆی نییە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئێرە سەرەڕێی ئازادكردنی موسڵ نییە‪.‬‬

‫ساڵێك بەسەر خۆپیشاندانەكەی مەخموور تێپەری‬ ‫خواردنەوە بێبەش كردبوو هەروەها ئیدارەی‬ ‫ش���ارەكەش چارەسەرێكی بەپەلەو كاتی بۆ‬ ‫كێشەكە نەبوو دوای تێپەربوونی هەفتەیەك‬ ‫هیچ واڵمی خۆپێشاندەرانیان نەدایەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫چەند كەسایەتی و ڕۆژنامەنووس و چااڵكوان‬ ‫و خەمخۆران���ی مەخموور بەئاگاداری هەموو‬ ‫دام���وودەزگا حكوم���ی و حیزبی���ەكان و‬ ‫تەنانەت قائیمقامیەتیش لێ ئاگاداركرایەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەنێوان گیری چەند كەس���ایەتیەك و‬ ‫لەس���ەرداوای قایمقام خۆپێش���اندانەكە كرا‬ ‫بەگردبونەوەو ئ���ەوكات قایمقامی مەخموور‬

‫بەڵێنی���دا كاتژمێر ‪ 9‬بێتە ن���او بازاڕو گوێ‬ ‫لەداوای هاواڵتیان���ی گردبوونەوەكە بگرێ‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم دوای چاوەڕوانیەك���ی زۆر ه���ەواڵ‬ ‫بەخەڵكەك���ە درا كەوا قایمق���ام نایەتە ناو‬ ‫خەڵكەكەو ئامادەنی���ە گویێان لێ بگرێت‪،‬‬ ‫بۆی���ە ڕێكخەران���ی خۆپیش���اندانەكەش‬ ‫بڕیاریاندا بچن���ە ب���ەردەم قائیمقامیەت و‬ ‫هۆكاری نەهاتنەك���ەی قایمقام بزانن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫جەنابی قایمقام لەناو بااڵخانەی قایمقامیەت‬ ‫نەهات���ە دەرەوەو هێزێك���ی زۆری ئەمن���ی‬ ‫كۆكردبووە‪ ،‬بۆیە جەماوەرەكەش بڕیاریاندا‬

‫گردبونەوەكە بكەن بە خۆپێشاندان‪ .‬ئەوەبوو‬ ‫ب���ۆ ماوەی ‪ 3‬كاتژمێر ڕێ���گای (مەخموور‪-‬‬ ‫گەی���ارەو مەخموور‪-‬هەولێر)یان داخس���ت و‬ ‫هیچ بەرپرس���ێكی ئیداری ئامادەنەبوو گوێ‬ ‫لەداواكارییەكان���ی خۆپێش���ادەران بگرێ‪،‬‬ ‫كەخۆی لەم خااڵنە دەبینییەوە‪:‬‬ ‫‪ -1‬چارەس���ەركرنی بەپەل���ەی ئ���اوی‬ ‫خواردنەوەی مەخموور‪.‬‬ ‫‪ -2‬دابینكردنی سووتەمەنی‪.‬‬ ‫‪-3‬چارەسەركردنی نەخۆشخانەی گشتی‪.‬‬ ‫‪ -4‬دانانی ئەنجومەنی قەزا بۆ مەخموور‪.‬‬

‫سەید عەلی بەرزنجی‬

‫س���اڵێك لەمەوبەر رێك لەرۆژی ‪2014-7-14‬‬ ‫جەماوەری ش���ارۆچكەی مەخموور بەشێكی‬ ‫زۆری هاونیش���تیمانیان ل���ەدژی گەندڵی و‬ ‫ناعەدالەت���ی و كەمی خزمەتگ���وزاری ڕژانە‬ ‫سەرش���ەقامەكان و خۆپێش���اندانێكی ب���ێ‬ ‫وێنەیان لەمێژووی مەخموور ئەنجامدا‪.‬‬ ‫پێشووتریش لە ‪7‬ی تەمووزی هەمان مانگدا‬ ‫كۆمەڵێك هاونیش���تیمانیان بەهۆی نەبوونی‬ ‫ئاوی خواردنەوە كە چەكدارانی تیرۆریستی‬ ‫داعش دەستیان بەسەر پرۆژەی ئاوی سولتان‬ ‫عەبدوڵ�ڵ�ادا گرتبوو مەخمووری���ان لەئاوی‬

‫"گۆڕینی قایمقام دەستكەوتی خۆپیشاندانەكەی ‪ 7-14‬بوو‬

‫‪ -5‬دانان���ی خەڵكی ناوچەكە لەبەرپرس���ی‬ ‫ئیدارەو فەرمانگە حكومییەكان‪.‬‬ ‫بەداخ���ەوە لەب���ڕی بەدەمەوەهاتن���ی‬ ‫داواكارییەكانی خەڵك���ی مەخموور‪ ،‬كەچی‬ ‫بەتەقەو هێرش كردنە سەر خۆپێشاندەران‬ ‫وەاڵمی داواكارییەكانیان درایەوە!‪ .‬ئیدارەی‬ ‫شارەكەش ئەو خۆپێشاندانە جەماوەرییەیان‬ ‫بەدەستێكی حیزبی و سیاسی لە قەلەمدا!‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەی كە زۆربەی خۆپێش���اندەران‬ ‫خەڵك���ی هەموو الیەنەكان���ی تێدابوو بەبێ‬ ‫جیاوازی‪.‬‬ ‫هەر لەرۆژی ‪ 2014-7-14‬خۆپیش���اندەرانی‬ ‫مەخم���وور س���ووربن لەس���ەر داواكاری و‬ ‫مانەوەیان لەشەقام‪ ،‬بەاڵم هێزێكی چەكدار‬ ‫ب���ەزۆر باڵوەی���ان بەخۆپیش���اندەران كردو‬ ‫دواتری���ش هێزێكی ئەمن���ی هەڵیان كوتایە‬ ‫س���ەر ماڵ���ی رۆژنامەن���ووس و چاالكوان‬ ‫(موحسین ش���وانی)و بەفەرمانی قایمقامی‬ ‫مەخموور دەس���تگیركراو پاش���ان هەڵیان‬ ‫كوتایەسەر ماڵی رێكخەرانی خۆپیشانداكە‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی دەس���تگیریان بكەن‪ .‬رۆژی دواتر‬ ‫بۆ تۆلەسەندنەوە لەخۆپیشاندەران هێزێكی‬ ‫حیزبی لەدەرەوەی مەخم���وور هێنرایە ناو‬ ‫مەخموور بەداران هێرشیان كردەسەر چەند‬ ‫بەشداربوویەكی خۆپیشاندانەكەو لێیان دان‪،‬‬ ‫دواتر بەهۆی سووربوونی‬

‫رێكخەرانی خۆپیشاندانەكەو رۆژنامەنووسان‬ ‫و چاالكوانان لەس���ەر داواكەیان ش���اندێكی‬ ‫پەرلەم���ان س���ەردانی مەخمووری���ان كردو‬ ‫س���ەرەتا لەگەڵ رێكخەری خۆپیشاندانەكە‬ ‫كۆبوونەوەو گوێیان لەداوای هاواڵتیان گرت‬ ‫و س���كاالیان وەرگرت و پاش���ان سەردانی‬ ‫قائمقامیەتی مەخمووریان كرد‪.‬‬ ‫ئەوەی جێگەی داخە چەند كەس���ایەتیەك‬ ‫لەب���ری پش���تگیری داخ���وازی هاوالتییان‬ ‫كەچی دەست لەسەر سنگ و ئافەرینیان بۆ‬ ‫ئیدارەی شارەكە دووپاتكردووە!‪ .‬دواتریش‬ ‫بەهۆی هێرشی چەكدارانی داعش داواكاری‬ ‫خۆپیش���اندەران پش���تگوێ خراو هەڵسان‬ ‫بەس���زادانی بەندە (س���ەید عەلی)و منیان‬ ‫دوورخس���تنەوە لەوتاردانی رۆژی هەینی و‬ ‫منیان گواستنەوە بۆ دەرەوەی مەخموور‪.‬‬ ‫بەم بۆنەیەوە جارێكی دیكەو بەڵێن دووپات‬ ‫دەكەین���ەوە لەس���ەر داواكاریی���ە رەواكانی‬ ‫هاوالتییانی مەخموور بەردەوام دەبین‪ .‬بەڵێ‬ ‫بەهۆی خۆپیشاندانەكەی ساڵی رابردوو بووە‬ ‫هۆی البردنی قایمقام���ی مەخموورو لێرەوە‬ ‫جارێكی دیكە بەڵێن دەدەین كە هەمیش���ە‬ ‫داكۆكی���كارو بەرگریكاری ماف���ە رەواكانی‬ ‫هاوالتیان���ی خۆشەویس���تی مەخم���وورو‬ ‫دەوروب���ەری دەبین و گۆڕین���ی قایمقامیش‬ ‫بەدەستكەوتێكی ئەم خۆپیشاندانە دەزانین‪.‬‬

‫سوپاس بۆ سامان قەرەچووغی‬

‫قەرەچووغ���ی هەمیش���ە بەرگ���ری لەمافە‬ ‫رەواكانی هاواڵتییان و بەشخوراوان دەكات‪.‬‬ ‫بەڵێ سامان قەرەچووغی ئەو رۆژنامەنووسە‬ ‫بوێرو چاالكەیە كە چەندین س���اڵە ئەسپی‬ ‫خۆی لەبواری نوس���ین و كاری رۆژنامەوانی‬ ‫تاوداوەو لەپ���اڵ كاری نووس���ین لەبواری‬ ‫سیاسیش خزمەتێكی بێوچانی كردووە‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی دەم���ەوێ لێ���رەدا باس���ی بكەم‪،‬‬ ‫كاركردن���ی س���امان قەرەچووغ���ی ب���وو‬ ‫وەكو نووس���ەرو دواتریش وەكو دەس���تەی‬ ‫نووس���ەرانی رۆژنامەی (دەنگی مەخموور)‪،‬‬ ‫لەماوەی حەوت ساڵی رابردوو خەمخۆرانەو‬ ‫بەخۆرایی كاری لەرۆژنامەكەماندا كردووەو‬ ‫بەدەیان وتارو بابەتی هەمەجۆری لەس���ەر‬ ‫بەختیار پااڵنی‬ ‫رەوش و گ���وزەران و كێش���ەو گرفتەكانی‬ ‫ئ���ەوەی لەنزیكەوە بیناس���ێت دەزانێت كە دەڤەری مەخموور باڵوكردۆتەوە‪.‬‬ ‫قەرەچووغ���ی بەقەد چیا سەركەش���ەكەی ئەوەی جێگەی ش���انازییە‪ ،‬لەسەردەس���تی‬ ‫قەرەچووغ كەسێكی خۆراگرو ماندوونەناسە‪ ،‬رۆژنامەن���ووس (س���امان قەرەچووغ���ی)‬

‫یەكەمین كتێب لەمێژووی دەڤەری مەخموور‬ ‫كە ناوی "مەخموور"ی لەسەربێت كتێبەكەی‬ ‫بەرێزیان���ە‪ ،‬ك���ە مانگ���ی راب���ردوو كردیە‬ ‫دی���اری و خەاڵت بۆ س���ەرجەم خوێنەرانی‬ ‫ك���ورد‪ ،‬بەڵ���ێ كتێبی (دەنگێ���ك لەپێناو‬ ‫مەخم���وور) یەكەمین كتێبە لەكوردس���تان‬ ‫كەباڵوكرابێتەوە كە س���ەرجەم بابەتەكانی‬ ‫تایبەتە كرابێ���ت بەمەخموور‪ ،‬كە بێگومان‬ ‫ئەم كتێبە دەبێتە س���ەرچاوەیەكی باش بۆ‬ ‫هەركەس���ێك بیەوێ لەكێش���ەو گرفتەكانی‬ ‫دەڤەری مەخموور بگات‪.‬‬ ‫لێ���رەوە بەپێویس���تی دەزانی���ن بەن���اوی‬ ‫رۆژنامەی (دەنگی مەخموور) س���وپاس و‬ ‫پێزانینی خۆمان ئاراس���تەی رۆژنامەنووس‬ ‫(س���امان قەرەچووغی) بكەین‪ ،‬كە ماوەی‬ ‫حەوت س���اڵ بەبێ دابڕان و بەخۆبەخشانە‬ ‫كاری لەرۆژنامەكەمان���دا ك���ردووەو بەهۆی‬ ‫س���ەرقاڵی بەڕێزیان لەژمارەی رابردووەوە‬

‫دەس���تی لەكاركێش���ایەوە‪ ،‬كەسێكی وەكو‬ ‫كاك س���امان لەه���ەر ش���وێنێكدا كاربكات‬ ‫بێگومان بەدڵسۆزی كارەكانی دەكات‪.‬‬ ‫ش���ایانی باس���ە‪ ،‬رۆژنامەن���ووس س���امان‬ ‫قەرەچووغی لەساڵی ‪ 1975‬لەبنەماڵەیەكی‬ ‫نیش���تیمانپەروەر لەش���اری مەخم���وور‬ ‫لەدایكب���ووەو لەس���ااڵنی ‪ 1980‬ت���ا ‪1989‬‬ ‫چەندین جار بەندك���راوە لەگەڵ ئەندامانی‬ ‫بنەماڵەكەی لەسەر كاری سیاسی‪ ،‬لەساڵی‬ ‫‪ 1988‬رژێم���ی بەع���س لەن���او جەرگ���ەی‬ ‫ش���اری مەخم���وور خانوەكەیان بە ‪TNT‬‬ ‫تەقان���دەوەو دواتریش لەگەڵ خانەوادەكەی‬ ‫ب���ۆ ئ���ۆردووگای زۆرملێ���ی جدی���دەزاب‬ ‫گواس���ترانەوە‪ ،‬قەرەچووغ���ی جگە لەكاری‬ ‫سیاسی لەریزەكانی حیزبی شیوعی‪ ،‬لەساڵی‬ ‫‪ 1994‬دەس���تی ب���ەكاری رۆژنامەنووس���ی‬ ‫كردووەو لەبواری ش���انۆو رادیۆو تەلەفزیۆن‬ ‫هەروەه���ا ئەندامی دەس���تەی دامەزرێنەری‬

‫سەنتەری‬ ‫قەرەچووغ بووە لەمەخموورو لەئێستاش���دا‬ ‫بەرپرسی تایبەتمەندی ناوەندی جوتیارانی‬ ‫حزب���ی ش���یوعی كوردس���تان و ئەندامی‬ ‫مەكتەبی كاری جەماوەری ناوەندی حیزبی‬ ‫شیوعییە‪.‬‬ ‫لەكۆتایی���دا هی���وای س���ەركەوتن و‬ ‫بەردەوامی بۆ كاك سامان قەرەچووغی‬

‫دەخوازین‪،‬‬ ‫هەروەها بەپێویس���تی دەزان���م داوای‬ ‫لێب���وردن لەه���ەر كەموكوڕییەكم���ان‬ ‫ئەگەر هەبووبێت لەم���اوەی كاركردنی‬ ‫لەرۆژنامەی دەنگی مەخموور‪ ،‬بەهیوای‬ ‫ژیانێك���ی بەخت���ەوەر ب���ۆ بەرێزیان و‬ ‫خانەوادە سەربەرزەكەیان‪.‬‬

‫ژمارە(‪)79‬‬

‫‪2015/7/25‬‬

‫‪3‬ی خه‌رمانان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪25 July 2015‬‬

‫)‪No. (79‬‬

‫عاجزی شاعیر لە چڵهەوێزەوە بەرەو شیعری ئایینی و دڵداری‬ ‫ئا‪ :‬دەنگی مەخموور *‬ ‫پێشەكی‬ ‫عاجزی شاعیر یەكێك بووە لەو شاعیرانەی‬ ‫كە حەزی لەخوێندنەوەی شیعری كالسیكی‬ ‫كوردی ب���ووەو بایەخ���ی زۆری بەئەدەبی‬ ‫میللی���ی س���ەرزار (فۆلكل���ۆر) داوە‪ .‬ئەم‬ ‫ش���اعیرە بەگشتی گرنگی بەبابەتی شیعری‬ ‫ئایین���ی و دڵداری داوەو ش���یعرەكانی ئەو‬ ‫ل���ەرووی روخس���ارەوە بریتی���ە لەپارچ���ە‬ ‫غەزەل���ی كورت (لیریك)‪ ،‬لەس���ەر بەحری‬ ‫ع���ەرووزو یەكێت���ی قافی���ەو پ���اش قافیە‬ ‫دام���ەزراوە‪ .‬ئەگەرچی ش���یعری زۆر نییە‪،‬‬ ‫بۆیە جگە لەغەزەل شیعری بەندی چوارینی‬ ‫و پێنچینی عەرووزی بەكارهێناوە‪ .‬هەروەها‬ ‫عاجز ش���یعری هەندێ لەشاعیرانی كوردی‬ ‫كردووە بەپێنج خش���تەكی‪ ،‬لەوانە‪ :‬عاسی‪،‬‬ ‫وافی‪ ،‬تاهیربەگ‪ ،‬راجی‪ ،‬مەال شێخ عومەری‬ ‫بالیسانی‪.‬‬ ‫ژیاننامەی عاجز‬ ‫ن���اوی ت���ەواوی (عەبدوڵ�ڵ�ا ك���وڕی مەال‬ ‫محەمەدی حوس���ێنی بەرزنجی)یە‪ ،‬وشەی‬ ‫(عاجز)ی وەك نازناو بەكارهێناوە‪ ،‬لەساڵی‬ ‫‪ 1929‬لەگون���دی (چ���ل هەوێزە)ی س���ەر‬ ‫بەش���ارەدێی كەندێناوەی س���ەر بەقەزای‬ ‫مەخموور لەدایكبووە‪ ،‬قۆناغەكانی خوێندنی‬ ‫لەحوج���رەی مزگەوت بووە‪ ،‬زۆربەی ماوەی‬ ‫خوێندن���ی لەگون���دی زیخ���ان لەناوچەی‬

‫خۆش���ناوەتی بووە‪ ،‬لەپاشان رووی كردۆتە‬ ‫روان���دزو لەدوایی���دا گەڕاوەت���ەوە هەولێرو‬ ‫لەمزگەوتی حاجی ق���ادری دەباغ ئیجازەی‬ ‫مەالیەتی وەرگرتووە‪ ،‬لەزۆرێك لەناوچەكانی‬ ‫كوردستان مەالیەتی و پێشنوێژی كردووە‪.‬‬ ‫لەگوندەكانی هەرمەك و دەراش لەناوچەی‬ ‫خۆش���ناوەتی مەالبوو‪ ،‬دواتر بووە بەمەالی‬ ‫گوندی گۆمەشین لەدەشتی قەراج‪ ،‬پاشان‬ ‫گەڕاوەتەوە گوندی كۆتمەی خۆش���ناوەتی‪،‬‬ ‫ئەوجا گوندی ش���اوێس و ئینج���ا لەالیەن‬ ‫ئەوقاف���ەوە ك���راوە بەمەال ل���ە خورماڵ و‬ ‫چەمچەم���اڵ‪ ،‬دواجار گەڕاوەت���ەوە هەولێر‬ ‫بووە بەمامۆس���تای قوتابخانەی ئەوقاف و‬ ‫لەمزگەوتی حاج���ی بەكریش بووە بەئیمام‬ ‫و خەتیب‪.‬‬ ‫مخابن ئەم مامۆس���تا پایەب���ەرزە لەناكاو‬ ‫تووش���ی نەخۆش���ییەكی دژوار دەبێ���ت و‬ ‫رەوان���ەی نەخۆش���خانەی هەولێ���رو دواتر‬ ‫رەوانەی نەخۆش���خانەی موس���ڵ دەكرێت‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم بێ ئەنجام دەبێت‪ ،‬بۆیە لەرۆژی ‪2‬ی‬ ‫مایسی ‪ 1967‬لەموسڵ كۆچی دوایی دەكات‬ ‫و تەرمەكەیان هێناوەتەوە هەولێرو لەنزیك‬ ‫مزگەوتەكەیەوە بەخاكیان سپاردووە‪.‬‬ ‫هەندێ لەشیعرەكانی عاجز‬ ‫لەشیعرێكیدا عاجز دەڵێ‪:‬‬ ‫ش���ۆخەكەی بێ رەحم و ئینس���اف قاتیلی‬ ‫جانم وەرە‬

‫باعیس���ی گومراهی رووح و شێخی سەنعانم مروەت���ت بــــێ پێم بفەرموو رێ وو حێ وو‬ ‫میم و تێ‬ ‫وەرە‬ ‫دڵ هەمیش���ە ئینتی���زاری لوتف و ئینعامی‬ ‫عاج���ز ل���ەم لیریك���ەدا خ���ۆی خەریك���ی‬ ‫تووە‬ ‫دەردەمەن���دی قامەتی تۆم چ���او بەگریانم گەمەیەیەك���ی رەوانبێژی كردووە لەس���ەر‬ ‫دەس���تووری هەندێ لەش���یعری كالسیكی‬ ‫وەرە‬ ‫لەكۆتایی ئەم پارچە شیعرەی دەنووسێ‪ :‬كۆن‪ ،‬لەنیوە دێری دووەمی هەموو دێرەكان‬ ‫(عاجز)م رووحی رەوانم پڕ لەئێشە جەرگ دەنگ و ویچن���ەی هەندێ لەتیپی ئەلفوبێی‬ ‫نووس���یوە‪ ،‬لەنیوە دێ���ڕی یەكەمی هەموو‬ ‫و دڵ‬ ‫تری تەبیبم زوو لەبۆ دەرمانی دەردانم وەرە دێڕەكان���دا تیپەكان���ی كۆكردۆتەوەو بوون‬ ‫بەوش���ەی یەكەمی دێ���ڕی دوای ئەو‪ ،‬واتە‬ ‫هەروەها لەشیعرێكی دیكەیدا دەلێت‪:‬‬ ‫دەنگەكانی غەین و ڕێ و بێ و تێ دەبن بە‬ ‫جەفا بەسە وەفا بكە‬ ‫(غربت ‪ -‬غوربەت)‪ ،‬رێ و حێ و میم و تێ‬ ‫(عاجز) بەوەسڵت شا بكە‬ ‫دەبن بە (رحمت‪ -‬رەحمەت)‪.‬‬ ‫لەغەمخۆری ڕەها بكە‬ ‫هەروەها ش���اعیر لەقەس���یدەیەكی ئایینی‬ ‫ئەو دڵی موبتەالیی من‬ ‫دیكەدا دەڵێت‪:‬‬ ‫هەروەها لەشیعرێكی ئایینی دەنووسێت‪:‬‬ ‫تۆ ئەحمەدی موختاری‬ ‫ئەی سەییدی سەرداری من‬ ‫موقەڕڕەبی غەففاری‬ ‫ئەی مەحرەمی ئەسراری من‬ ‫شافیعی توڕڕەداری‬ ‫ئەی ئەحمەدی موختاری من‬ ‫لێت بێ سەالمی باری‬ ‫سەاڵت لەسەر توو یاری من‬ ‫عاجزی شاعیر لەشیعرێكی دیكەیدا دەڵێ‪ :‬لەكۆتاییدا ئەم قەسیدەیەی دەنووسێت‪:‬‬ ‫ئەی ســەنەم تاكەی بناڵم لــــــەدووری رێ (عاجز) ئەگەرچی خواری‬ ‫لەدەرگەی شەرمەزاری‬ ‫و خێ‬ ‫بەس بەناحەق پێم پیش���ان دە غەین و ڕێ مەئیووس مەبە لە یاری‬ ‫شافیعتە الی غەففاری‬ ‫و بێ وو تێ‬ ‫غوربەتیش یەك جـار وەها زوڵمە لە عاشق * بۆ نووس���ینی ئ���ەم بابەتە س���وودمان‬ ‫لەئینسكلۆپیدیای هەولێر وەرگرتووە‪.‬‬ ‫چاوەكەم‬

‫عاجزی شاعیر‬

‫ژیان و بەرهەمی نووسەرانی دەڤەری مەخموور‬

‫ئا‪ :‬بەختیار محەمەد‬

‫‪ -18‬گ����ەر لەئایین دەپرس����ی فەرموو چل‬ ‫فەرم����وودەی قودس����ی‪ ،‬باڵوكراوەكان����ی‬ ‫كتێبخانەی حاجی قادر‪ ،‬چاپی س����ێیەم‪،‬‬ ‫هەولێر‪.2007 ،‬‬ ‫‪ -19‬ئام����ۆژگاری ل����ە ‪ 1000‬چیرۆك����ی‬ ‫راس����تەقینە‪ ،‬لەباڵوكراوەكانی كتێبخانەی‬ ‫حاجی قادر كۆیی‪ ،‬چاپی یەكەم‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪ .2001‬هەروەه����ا لەس����اڵی ‪ 2007‬و ‪2009‬‬ ‫چاپكراوەتەوە‪.‬‬

‫(بەشی هەژدە)‬ ‫لێ����رەدا هەوڵدەدەی����ن وەك����و تەواوكەری‬ ‫بەش����ەكانی راب����ردوو كورتەی����ەك لەژیان‬ ‫و بەرهەم����ی چەند نووس����ەرێكی دەڤەری‬ ‫مەخموورتان پێ بناسێنین‪ ،‬دیارە بەشێك‬ ‫لەو نووس����ەرانەی ك����ە ئێم����ە ئاماژەیان‬ ‫پ����ێ دەكەین رەنگە لە ق����ەزای مەخموور‬ ‫لەدایك نەبووبن‪ ،‬بەاڵم لێرەدا جیاوازیمان‬ ‫نەك����ردووە لەنێوان ئەو نووس����ەرانەی لەو‬ ‫ناوچەیە لەدایكبووبن یاخود لەش����وێنێكی‬ ‫تر‪ ،‬گرنگ ئەوەیە خەڵكی ناوچەكەن‪.‬‬ ‫‪-1‬ناوی نووسەر‪ :‬كەریم دەشتی‬ ‫ناوی تەواو‪ :‬عەبدولكەریم خدر ئەحمەد‬ ‫ساڵ و شوێنی لەدایكبوون‪ ،1955 :‬هەولێر‬ ‫ئاس����تی خوێندن‪ :‬دەرچووی كۆلیژی یاسا‪،‬‬ ‫زانكۆی بەغداد‪1980 ،‬‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬نووسەرو شاعیر‬ ‫ناونیشان‪ :‬هەولێر‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪-1‬خ����اك و هەڵ����ۆ‪ ،‬لەباڵوكراوەكانی دەزگای‬ ‫رۆش����نبیری و باڵوكردن����ەوەی ك����وردی‪،‬‬ ‫چاپخانەی دار الحریە‪ ،‬بەغدا‪.1980 ،‬‬ ‫‪ -2‬تەم����ە س����پی یەكان����ی رۆح‪ ،‬چاپخانەی‬ ‫ئەمانەتی گشتی رۆشنبیری و الوان‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪.1986‬‬ ‫‪-3‬وردە گەاڵ‪ ،‬شیعر‪ ،‬سلێمانی‪.1999 ،‬‬ ‫‪ -4‬دۆس����تی هەمیش����ە چاوەڕوانمانە‪ ،‬شیعر‪،‬‬ ‫چاپخانەی وەزارەتی رۆشنبیری‪ ،‬هەولێر‪.‬‬ ‫‪-5‬جوایەز‪ ،‬ش����یعر‪ ،‬بەهاوبەش����ی شاعیرانی‬ ‫دیك����ەی هەولێ����ر‪ ،‬لەباڵوكراوەكانی دەزگای‬ ‫ئاراس‪ ،‬چاپخان����ەی وەزارەتی پ����ەروەردە‪،‬‬ ‫چاپی یەكەم‪ ،‬هەولێر‪.1999 ،‬‬ ‫‪-6‬كەمتی����ار‪ ،‬نۆڤلێ����ت‪ ،‬بنك����ەی ئەدەبی و‬

‫‪4‬‬

‫كەریم دەشتی‬ ‫رووناكبیری گەاڵوێژ‪ ،‬سلێمانی‪.1999 ،‬‬ ‫‪-7‬كتێ����ب‪ ،‬چ����وار چی����رۆك‪ ،‬چاپكراوەكانی‬ ‫دەزگای چاپ و پەخشی سەردەم‪ ،‬وەرگێڕان‪،‬‬ ‫سلێمانی‪.2000 ،‬‬ ‫‪ -8‬ئەلیك����س هال����ی‪ ،‬رەگ����ەكان‪ ،‬رۆم����ان‪،‬‬ ‫وەرگێ����ڕان لەفارس����ییەوە‪ ،‬باڵوكراوەكان����ی‬ ‫دەزگای موكریانی‪ ،‬چاپ����ی یەكەم‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪.2001‬‬ ‫‪ -9‬درەخت����ی حیكمەت‪ ،‬ش����یعر‪ ،‬چاپخانەی‬ ‫وەزارەتی رۆشنبیری‪ ،‬هەولێر‪.2001 ،‬‬ ‫‪-10‬قیامەت‪ ،‬نۆڤلێت‪ ،‬باڵوكراوەكانی یەكێتی‬ ‫نووس����ەرانی كورد‪ /‬لقی هەولێ����ر‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪.2002‬‬ ‫‪ -11‬ئەدەب و فەلسەفە‪ ،‬لێكۆلینەوە‪ ،‬نووسین‬ ‫و وەرگێ����ڕان‪ ،‬لەباڵوكراوەكانی كتێبفرۆش����ی‬ ‫سۆران‪-‬هەولێر‪ ،‬چاپخانەی شڤان‪ ،‬سلێمانی‪،‬‬ ‫‪.2004‬‬ ‫‪ -12‬گەاڵ رژاوەكانی ئەزموون‪ ،‬كتێبی گیرفان‪،‬‬ ‫وەزارەتی رۆشنبیری‪ ،‬هەولێر‪.2006 ،‬‬ ‫‪ -13‬پیانۆی رۆژهەاڵت‪ ،‬كۆبەرهەمی ش����ەش‬ ‫دیوان����ی ش����یعر‪ ،‬لەباڵوكراوەكان����ی دەزگای‬ ‫ئ����اراس‪ ،‬چایخانەی وەزارەتی رۆش����نبیری‪،‬‬ ‫هەولێر‪.2006 ،‬‬ ‫‪ -14‬ئەسپەكانی ناو با‪ ،‬نۆڤلێت‪.2007 ،‬‬

‫مەال عەبدولخالق شوانی‬ ‫‪ -15‬كازانتزاك����ی‪ ،‬دوا وەسوەس����ەی‬ ‫كریس����ت‪ ،‬رۆمان‪ ،‬وەرگێڕان لەفارسییەوە‪،‬‬ ‫چاپكراوەكان����ی دەزگای توێژین����ەوەو‬ ‫بالوكردنەوەی موكریانی‪ ،‬هەولێر‪.2007 ،‬‬ ‫‪ -16‬سیفرە ئاگر‪ ،‬ش����یعر‪ ،‬باڵوكراوەكانی‬ ‫یەكێتی نووس����ەرانی كورد‪/‬لقی كەركوك‪،‬‬ ‫كەركوك‪.2007 ،‬‬ ‫‪ -17‬كتێب����ی پیرۆزی عاش����قان‪ ،‬ش����یعر‪،‬‬ ‫باڵوكراوەكان����ی دەزگای چ����اپ و‬ ‫باڵوكردنەوەی ئاراس‪ ،‬هەولێر‪.2007 ،‬‬ ‫‪ -18‬بورجی بەڵەك‪ ،‬شیعر‪ ،‬باڵوكراوەكانی‬ ‫دەزگای چ����اپ و پەخش����ی س����ەردەم‪،‬‬ ‫سلێمانی‪.2007 ،‬‬ ‫‪ -19‬هێرمان هیسە‪ ،‬سەفەرێ بۆ رۆژهەاڵت‪،‬‬ ‫رۆمان‪ ،‬وەرگێڕان لە عەرەبییەوە‪.‬‬ ‫‪ -20‬جاك لەندەن‪ ،‬لوورەی گورگ‪ ،‬رۆمان‪،‬‬ ‫وەرگێ����ڕان لەفارس����ییەوە‪ ،‬باڵوكراوەكانی‬ ‫دەزگای وەرگێڕان‪ ،‬هەولێر‪2007 ،‬‬ ‫‪ -21‬رامبۆ‪ ،‬وەرزێ لەدۆزەخ‪ ،‬دەزگای چاپ‬ ‫و پەخشی سەردەم‪ ،‬سلێمانی‪2007 ،‬‬ ‫‪ -22‬بەرەو منداڵی بەجلی پایزەوە‪ ،‬بناغەو‬ ‫ئەزموونی ش����یعر‪ ،‬باڵوكراوەكانی دەزگای‬ ‫چ����اپ و باڵوكردنەوەی ئ����اراس‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪2007‬‬

‫رێدار سابیر‬

‫فەهد محەمەد دیبەگەیی‬

‫‪ -23‬كتێب����ی ئاو‪ ،‬ش����یعر‪ ،‬باڵوكراوەكانی‬ ‫دەزگای موزی����ك و كەلەپ����ووری ك����ورد‪،‬‬ ‫چاپخان����ەی موكریان����ی‪ ،‬چاپ����ی یەكەم‪،‬‬ ‫هەولێر‪2009 ،‬‬ ‫‪ -24‬كتێب����ی نەی‪ ،‬ش����یعر‪ ،‬باڵوكراوەكانی‬ ‫دەزگای موزی����ك و كەلەپ����ووری ك����ورد‪،‬‬ ‫چاپخانەی موكریانی‪ ،‬هەولێر‪.2009 ،‬‬ ‫‪ -25‬دیوانی كەریم دەش����تی‪ ،‬كۆش����یعر‪،‬‬ ‫لەباڵوكراوەكان����ی یەكێتی����ی نووس����ەرانی‬ ‫ك����ورد‪ ،‬چاپخان����ەی رۆژه����ەاڵت‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪.2012‬‬

‫‪ -3‬ئەگەر لەئاینت دەپرس����ی فەرموو چل‬ ‫فەرموودەی قودسی‪ ،‬هەولێر‪.1998 ،‬‬ ‫‪ -4‬ژیان����ی پێغەمب����ەران بەقورب����ان دەرم‬ ‫هێناون لەقورئان‪.1998 ،‬‬ ‫‪ -5‬پێغەمبەرو تاوانەكان‪.1998 ،‬‬ ‫‪ -6‬پێغەمبەرو نزاو پاڕانەوە‪.1998 ،‬‬ ‫‪ -7‬ئەوەتانە پۆپەی مەرام بۆ س����ەرجەم‬ ‫پرسیارو وەرام‪ ،‬ئەم كتێبە لەشەش بەرگ‬ ‫بەزنجیرە ‪ 1‬تا ‪ 6‬لەس����اڵی ‪ 1998‬تاوەكو‬ ‫‪ 2000‬باڵوكراوەتەوە‪.‬‬ ‫‪ -8‬خۆش����ترین گەش����ت لەگەڵ دە یاری‬ ‫بەهەشت‪.1997 ،‬‬ ‫‪ -9‬زانستی فەرموودە‪.2000 ،‬‬ ‫‪ -10‬زانستی قورئان‪.1995 ،‬‬ ‫‪ -11‬سەرگوزشتەی پێغەمبەر‪1995 ،‬‬ ‫‪ -12‬ژیانی ناوداران‪.2000 ،‬‬ ‫‪ -13‬خەون نامەی شوانی‪.2000 ،‬‬ ‫‪ -14‬مەولوود نامەی شوانی‪.2000 ،‬‬ ‫‪ -15‬پێغەمبەر و تەندروستی‪.1998 ،‬‬ ‫‪ -16‬ئامۆژگاری‪2001 ،‬‬ ‫‪ -17‬فەرهەنگی كورد ناسین‪ ،‬باڵوكراوەكانی‬ ‫بەرێوەبەرێتی گشتی چاپ و باڵوكردنەوە‪،‬‬ ‫وەزارەتی رۆشنبیری‪ ،‬چاپخانەی وەزارەتی‬ ‫رۆشنبیری‪ ،‬سلێمانی‪.2005 ،‬‬

‫‪ -2‬ناوی نووسەر‪ :‬مەال عەبدولخالق‬ ‫شوانی‬

‫ناوی تەواو‪ :‬عەبدولخالق حەسەن شوانی‬ ‫س����اڵ و ش����وێنی لەدایكب����وون‪،1970 :‬‬ ‫كەندێناوە‪.‬‬ ‫ئاستی خوێندن‪ :‬دەرچووی ئایینی‪.‬‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬بواری ئایینی‬ ‫ناونیشان‪ :‬هەولێر‪ ،‬كوڕان‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬چڵ چرای رزگاری لەگێڕانەوەی موسلم‬ ‫و بوخاری‪.1995 ،‬‬ ‫‪ -2‬اجمل الحدائق و أبین الحقائق‪.1998 ،‬‬

‫‪ -3‬ناوی نووسەر‪ :‬رێدار سابیر‬

‫ناوی تەواو‪ :‬رێدار سابیر محەمەدساڵح‬ ‫س����اڵ و ش����وێنی لەدایكب����وون‪،1971 :‬‬ ‫كەندێناوە‪.‬‬ ‫ئاستی خوێندن‪ :‬دەرچووی كۆلیژی بنیات‪،‬‬ ‫بەشی كوردی‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬شاعیر‬ ‫ناونیشان‪ :‬هەولێر‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪-1‬گوناه����ی عەش����ق‪ ،‬كۆمەڵ����ە ش����یعر‪،‬‬ ‫چاپخانەی ئوفس����ێتی هەولێ����ر‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪.2002‬‬ ‫‪-2‬نامە جوانەكانی عەشق‪.2003 ،‬‬ ‫‪-3‬دیوانی عەشق دیوانی یار‪.2004 ،‬‬ ‫‪-4‬رامان لە حیكمەتی عەشق‪ ،‬دار المعرفە‪،‬‬ ‫بەیروت‪.2006 ،‬‬

‫‪ -4‬ناوی نووسەر‪ :‬فەهد محەمەد‬ ‫دیبەگەیی‬

‫ناوی تەواو‪ :‬فەهد محەمەد حەمید‬ ‫ساڵ ء شوێنی لەدایكبوون‪ ،1965 :‬دیبەگە‬ ‫ئاس����تی خوێندن‪ :‬قوتابی ماستەر لەبواری‬ ‫یاسا‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬یاسا‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬هۆكارەكانی دروس����تنەبوونی دەوڵەتی‬ ‫كوردی‪ ،‬هەولێر‪.2015 ،‬‬

‫پاسەپۆرتی شیعر‬

‫خورشید خدر‬ ‫ئەمەی سەرەوە ناوی شیعرێكم بوو (ئەگەر‬ ‫بتوانم پێی بڵێم ش����یعر) كەلە ساڵی ‪1992‬‬ ‫نوس����یومە‪ ،‬بەاڵم ئەگەر ش����یعریش نەبێ‬ ‫تۆزێ لەشیعر دەچێ‪ ،‬چونكە من شاعیرنیم‬ ‫و هەوڵیش����م ب����ۆی نەداوە‪ ،‬بەاڵم ش����یعرم‬ ‫خۆشدەوێ‪.‬‬ ‫دیارە رێسایەكە وایە‪ ،‬هەر بەدەستوری ئەو‬ ‫خەڵكان����ەی روو لەدونیای ئ����ەدەب دەكەن‬

‫سەرەتا بەشیعر دەس����ت پێدەكەن‪ ،‬منیش‬ ‫لەو سوننەتە الم نەداوەو سەرفەتاح دەستم‬ ‫بۆ ش����یعر بردووە‪ ،‬بەاڵم لەسەری بەردەوام‬ ‫نەبوویمەو لەنیوەی رێگا دەستم لێ بەرداوەو‬ ‫چیتری لەدەستم هاتبێ بۆ دەربرینی هەست‬ ‫و بیروبۆچوون كردوومە‪ .‬بەاڵم شیعریش����م‬ ‫س����ێ بەس����ێ ت����ەاڵق ن����ەدراوە‪ ،‬جاروبار‬ ‫بەئارەزووی دڵ هەندێ ش����ت دەنووسم‪ ،‬كە‬ ‫پێموایە تام و بۆی شیعر دەدەن‪.‬‬ ‫وەك گوتم حەز لەش����یعر دەكەم‪ .‬بەاڵم كام‬ ‫شیعرو كام ش����اعیر؟ بێگومان شیعرێك كە‬ ‫لەژێیەكانی هەست و سۆزم بدات‪ ،‬شیعرێك‬ ‫نەبێ كە لەبەر تەم و مژو چڕە دوكەڵەكەی‬ ‫گڕەكەی نەبینم‪ ،‬ش����یعرێك كە راستی تێدا‬ ‫بدۆزمەوەو بەالڕێمدا نەبات‪ .‬ش����یعرێك پەی‬ ‫بەعیشقی بێگەرد ببات‪.‬‬ ‫هەروەها ش����اعیرێك كە راستبێژو هەقبێژو‬ ‫جوانبێ����ژو بەرزە هیمەت بێت‪ ،‬بۆ گەلەكەی‬ ‫ب����ژی و بۆ گەلەكەی بمرێ����ت‪ ،‬زمان پاراوو‬ ‫ش����ارەزابێت لەزمان و كەلتوری گەلەكەی‪،‬‬ ‫(وشە) لەبەردەستی وەك (شەمێ) وابێت‪،‬‬ ‫چی بیەوێ ئەوی لێ دروستكات‪.‬‬ ‫لەهەم����ووی گرنگتر ئەوەیە كە ئەوەی خۆی‬

‫دەیڵ����ێ بڕوای پێ هەبێت و ئامادەبێ خۆی‬ ‫پێش هەموو كەس����ێ بیكاتەوە كردار‪ ،‬نەك‬ ‫بۆ نموونە‪ :‬باسی ئازادییەكان بكات‪ ،‬كەچی‬ ‫خۆی لەباوەش����ی دوژمنانی ئازادی نابێ!‪.‬‬ ‫خەڵك هانبدات بۆ ناو قورقوشم و باروت و‬ ‫ئاگر كەچی خۆی شەوگاری زستانانی لەنێو‬ ‫لێفەی گەرم و نەرم و هاوینانی لەكوێستانی‬ ‫سپلیتدا بگوزەرێنێ‪.‬‬ ‫رەگ����ە ئەوەش هۆیەك بووبێت لەو هۆیانەی‬ ‫كە من خۆم لەش����یعر كێشاوەتەوە‪ ،‬نەبادە‬ ‫پەیام����ە دروس����تكەی ش����اعیرایەتیم پ����ێ‬ ‫هەڵنەگیرێت و ببمە كەس����ێك لەو شاعیرە‬ ‫دوو ڕووانە (پەرژینێكی قایم بێ بۆ شاعیرە‬ ‫راس����ت و دڵسۆزەكان‪ ،‬چاویان ماچ دەكەم)‬ ‫چونكە بەراس����تی زۆر پشتگیری ئەو پەندە‬ ‫دەكەم كە دەڵێ‪( :‬مەیڵێ و بیكە نەك بێڵێ‬ ‫و نەیكەیت)‪.‬‬ ‫دواقس����ەم ئەءەیە كەمنیش تاسەر ئێسقان‬ ‫لەگەل����چ ئ����ەو رای����ەدام كە دەڵێ‪ :‬ش����یعر‬ ‫لەبنەڕەت����دا ب����ۆ دەربرینی راس����تگۆیانەی‬ ‫هەست و سۆزو الواندنەوەو عیشق و جوانی‬ ‫هاتۆتەكایەوە‪ ،‬ئەوەی ئەمڕۆ وەك ئەركێكی‬ ‫خراوەتە ئەس����تۆی ش����یعر لەسیاس����ەت و‬

‫فەلس����ەفەو فێ����ركاری و ستایش����ی ریایی بزەو فرمێس����كی ش����اعیرەو پشكۆی گەر دەتەوێ لەنێو دێوەزمەو جانەوەر‬ ‫گەورەپی����اوان ئ����ەوا بێگارێك����ە (وات�‬ ‫وەیشوومەی ژین و دەردی سەر‬ ‫���ە برین‬ ‫س����وغرەیەكە) بەش����یعر دەكرێ و هەرگیز‬ ‫دەرچی و خۆت بكەی بەختەوەر‬ ‫ئیشی ئەونییە‪ ،‬تۆش ئازادی پشتم دەگری شیعر بوكەو لەسەر زینێ‬ ‫یا ڕای جیاوازت هەیە‪.‬‬ ‫وەرەو بۆ خۆت‬ ‫خۆشیتان (پاسەپۆرتی شیعر) *****‬ ‫لەكۆتاییدا بۆ‬ ‫شیعر بكە بە پاسەپۆرت‬ ‫تان وەك خۆی بۆ دەنووسمەوە كە لەرۆژی شیعرە سەركەشترین لوتكە‬ ‫*********‬ ‫‪ 1992-9-20‬نووسراوە‪ ،‬ئینجا تۆ سەرپشكی شیعرە هەلۆ‬ ‫ناوی دەنێی (ش����یعر) یا (شەتاحەت) من‬ ‫شیعر بەرەژانی بوونەو ئارەق و تین‬ ‫شیعرە پاگژترین رێباز‬ ‫بەهەردووال رازیم و گەردنت ئازابێ‪-:‬‬ ‫شیعر دینەمۆی بزاڤ و‬ ‫شیعرە رەنگینترین تابلۆ‬ ‫پاسەپۆرتی شیعر‬ ‫تێشوی خەبات و راپەرین‬ ‫هەنسكێكە پێكەنینی لەسكدایە‬ ‫شیعر گڕەو تاریكەشەو دەسوتێنێ‬ ‫قاقایەكە خەم و ئەسرین دەتاسێنێ شیعر ڕەندەو ڕێزی لێ نێ‬ ‫كەشكۆلێكی چڕو پڕە‬ ‫*******‬ ‫****‬ ‫بەاڵم هەی داد شاعیرەكان‬ ‫ك����ێ دەی����ەوێ گەوه����ەری خۆی لێ گەر دەتەوێ دووركەویەوە‬ ‫دەرێنێ‬ ‫نەكەن بۆ نان‬ ‫لەدونیای ئاشوب و جەنجال‬ ‫ش����یعر گۆچانە بۆ پیرو النكە كۆرپە گەشتێ بكەی بۆ یۆتۆپیای رەندی و بۆ پلەو پۆست و خۆهەڵنان‬ ‫رادەژێنێ‬ ‫شیعر بكەن بە مەدالیا و‬ ‫خەیاڵ‬ ‫شیعر گوڵە و میهر و ئەڤین‬ ‫بیدەن لەبەرۆكی سوڵتان‬ ‫شیعر بۆ خۆت بكە بە باڵ‬

‫ژمارە(‪)79‬‬

‫‪2015/7/25‬‬

‫‪3‬ی خه‌رمانان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪25 July 2015‬‬

‫مەخموور و ساڵی ‪1963‬‬

‫)‪No. (79‬‬

‫‪5‬‬

‫شەڕی دارەخورما چۆن روویدا؟‬

‫محەمەد ئەحمەد جاسم‬ ‫بەشی سێیەم‬ ‫چۆنیەتی ئەنجامدانی شەڕەكەو ئەنجامەكەی‬ ‫ئێس����تا بەچەندین شێوە باسی لێوە دەكرێ‪،‬‬ ‫بۆیە م����ن دەمەوێ هەموو باس����ەكان بخەمە‬ ‫بەردەستی خوێنەران‪.‬‬ ‫ئەرسەالن مام وس����وو لەنوسینی مام وسوو‬ ‫دزەی����ی (‪ )1989-1922‬لە ئینس����كلۆپیدیای‬ ‫هەولێر لەالپەڕە ‪ 4552-4548‬دەڵێت‪ :‬ژمارەی‬ ‫پێش����مەرگەكان نزیكەی (‪)40‬كەس دەبوون‪،‬‬ ‫مام وسوو سەرپەرش����تی شەڕەكەی دەكردو‬ ‫هێزەكەی كردبووە س����ێ پەل و بەوش����ێوەی‬ ‫خوارەوە دابەشی كردبوون‪:‬‬ ‫‪ -1‬پەلێك بەسەرپەرش����تی (م����ەال غەریب)‬ ‫لەسەر لوتكەی بێژینگ بەسەر جێگیركرا‪.‬‬ ‫‪ -2‬پەلێك بەسەرپەرشتی (خەلیفە محەمەدو‬ ‫حاجی ڕەس����وڵ و چەندانی تر) لەدەربەندی‬ ‫بەرامبەر (چەغەمیرەو عاڵاڵ) دادەمەزرێن‪.‬‬ ‫‪ -3‬پەلێك بەسەرپەرشتی مام وسوو لەزورگی‬ ‫ئەس����حابە دادەمەزرێن‪ .‬لەوكاتە مام وس����وو‬ ‫دەڵێ‪ :‬ك����ەس تەقە ن����ەكات باهێزی دوژمن‬ ‫بەتەواوی نزی����ك بێتەوە ك����ە بریتیبوون لە‬ ‫(‪ )42‬س����ەیارەی پڕچەكدار‪ ،‬بەاڵم (ڕەسول‬ ‫حاجی عەبدولاڵ وحەس����ەن ڕەس����ول عدێ)‬ ‫تەقەدەك����ەن پێش ئ����ەوەی دوژم����ن بگاتە‬ ‫شوێنی مەبەس����ت‪ ،‬بەمەش وشیار دەبنەوەو‬ ‫ڕادەوەس����تن و نایەنە پێش‪ ،‬لەگەڵ ئەوەش‬ ‫پێش����مەرگە تەقەیان لێ دەكەن و هێرشیان‬ ‫دەكەنە س����ەرو دوژمن هەڵدێ و پێش����مەرگە‬ ‫ئەو دەس����تكەوتانەی دەب����ێ‪( :‬یەك جهازی‬ ‫السكلی‪ ،‬یەك سەیارەی جێب‪ ،‬یەك سەیارەی‬ ‫زیل‪ ،‬دوو الشە‪ ،‬دوو تفەنگی ئینگلیزی‪ ،‬یەك‬ ‫ڕەشاشی تەكتریۆڤ)‪.‬‬ ‫لەبارەی شەڕی دارەخورماوە چیدەڵێن؟‬ ‫لەوبارەی����ەوە مام وس����و دەگێڕێت����ەوە‪ :‬لەو‬ ‫نەبەردیی����ە دوو پێش����مەرگە بەس����وكی‬ ‫برینداردەبن‪ ،‬ئەو ڕۆژە پێش����مەرگە تاش����ەو‬ ‫هەرلەوێ بوونەو كە شەوداهاتییە دەكشێنەوە‬ ‫بۆ لوولەی جاس����تانی و لەوێ س����ابیر كاكە‬ ‫شین و ش����ێخەڵاڵ پەیوەندییان پێوەدەكەن‪.‬‬ ‫بەاڵم خورشید شێرە لە كتێبی خەبات وخوێن‬ ‫لەالپ����ەرە(‪ )116‬دەڵێ����ت‪ :‬پاش ش����ەڕێكی‬ ‫دوو ڕۆژی خوێن����اوی چەند پیش����مەرگەیەك‬ ‫ش����ەهیدبوون و دوازدەش����یان برینداربوون‪،‬‬ ‫هێزی پێش����مەرگە لەچیای قەرەچووغ شكاو‬ ‫بەناچاری بەرەو ناوچەی دێدەوان كش����انەوە‬ ‫وبارەگایان لەگەلی مەال ئاری لە چیای پیرەر‬ ‫دانا كە دوو كیلۆمەتر دوورە لەگوندی پیرەر‪.‬‬ ‫هەروەها (د‪.‬ئەحمەد شەریف) لەكتێبی چەند‬ ‫پەیڤێك لەبانێژەی ویژدانی كوردایەتیدا دەڵێت‬ ‫"لەداس����تانی قەرەچووغ لەس����اڵی ‪ 1963‬كە‬ ‫بارەگای ناوچەی هەولێر لەگوندی دارەخورما‬ ‫بوو‪ ،‬حكومەت زانیاری هەبوو كە لەو بارەگایە‬ ‫تەنها ئەندامانی ناوچەو چەند پێشمەرگەیەكی‬ ‫پاس����ەوانی لێیە‪ ،‬بۆیە هێرش����ێكی كتوپڕی‬ ‫كردە سەرمان و بەهەزاران عەسكەرو پۆلیس‬ ‫وجاش هێرش����یان هێنا لەسەعات ‪7‬ی بەیانی‬ ‫ت����ا ‪3‬ی دوای نیوەڕۆ ش����ەڕ ب����ەردەوام بوو‪.‬‬ ‫لەو ش����ەڕەدا س����اڵح شێرە‪ ،‬س����ەید مەجید‪،‬‬ ‫ئەحمەد ش����ەریف‪ ،‬حەسەن مستەفا‪ ،‬تۆفیقی‬ ‫بەنزینخانە‪ ،‬عەزە گورگە‪ ،‬بازە بەشداربوون‪،‬‬ ‫حكومەت شكس����تی هێنا بەدەیان عەسكەرو‬ ‫پۆلیس ك����وژران و چەندین ت����ەرم وبریندارو‬ ‫چەك كەوتە دەستی پێشمەرگە‪ ،‬ئەو داستانە‬ ‫بوو بەوێردی س����ەرزاری خەڵك و لەمێژووی‬

‫شۆرش����ی ئەیلولدا بوو بەئاوێن����ەی بااڵنمای‬ ‫قارەمانیەتی حزب و پێشمەرگە"‪.‬‬ ‫نوری مەحمود رەمەزان و شەڕی دارەخورما‬ ‫هەروەه����ا لەچاوپێكەوتنێك����دا لەگەڵ (نوری‬ ‫مەحموود ڕەمەزان) لەش����ەوی ‪2015-4-7/6‬‬ ‫بەو ش����ێوەیە باسی ش����ەڕەكەی كردو گوتی‬ ‫"هێزی پێش����مەرگە ل����ەدەوری ‪ 60-50‬كەس‬ ‫دەبوو ڕۆژی پێش����ی ش����ەڕەكە مەال غەریب‬ ‫لەگەڵ خەلیفە مەحموودو مەفرەزەیەك چوونە‬ ‫قەراج����ی بۆ مەبەس����تی ترس����اندن و تەمبێ‬ ‫كردنی عەرەبەكانی هەڕەش����ەو گوڕەش����ەیان‬ ‫دەكرد لەگوندە كوردەكان و ڕۆژی ش����ەڕەكە‬ ‫ئەوان لەوێ نەبوون و دەڵی هێزی پێشمەرگە‬ ‫لە گردی ئەس����حابە س����ەنگەرمان قایم كردو‬ ‫لەوبەروئەوبەر دانیش����تین و بڕی����ار ئەوەبوو‬ ‫كەس تەقە نەكات تا دوژمن بەتەواوەتی نزیك‬ ‫دەبێت����ەوە‪ ،‬بەاڵم حەس����ەن حاجی عەبدوڵاڵ‬ ‫تەقەی ك����ردو دوژمنی هۆش����یار ك����ردەوەو‬ ‫ژمارەیان نۆزدە س����ەیارەی پ����ڕ چەكداربوو‬ ‫جێبێك لەپێش����ەوەو جیهازی السلكی تێدابوو‬ ‫هێزەكە ڕاوەستاو نەهاتنە پێش و دەستیانكرد‬ ‫بەتەقەك����ردن بۆ ماوەیەكی چاك‪ ،‬بەاڵم ئێمە‬ ‫س����ەرەتا تەقەمان نەكرد تاماوەیەكی خۆش‬ ‫دوایی هەموومان لێكرا هێرش����مان كردەسەر‬ ‫دوژمن‪ ،‬ئەوەبوو دوژمن هەاڵت بەرەو دیبەگە‪،‬‬ ‫لەبەرەبەیانی زووش عەلی ش����ەریف لەس����ەر‬ ‫چی����ای قەرەچوغ دانرابوو ب����ۆ زانینی هاتنی‬ ‫هێزی حكومەت و ئێمە كەسمان لێ شەهیدو‬ ‫بریندار نەبوو‪ ،‬دەسكەوتیش����مان ئەوانە بوو‪:‬‬ ‫(‪1‬س����ەیارەی جێب لەگەڵ جهازی الس����لكی‪،‬‬ ‫یەك هاوەنی عقدە‪ ،2‬یەك تفەنگی سمینۆف‪،‬‬ ‫یەك سەیارەی زیلی عەسكەری)‪.‬‬ ‫ه����ەر لەبارەی ش����ەڕی دارەخورما مام نوری‬ ‫دەڵێت "دوژمن لەو شەڕە دوو بریندار پۆلیسی‬ ‫هەب����وو یەكێكی����ان پلەی عەری����ف و ئەوی‬ ‫تریان نائیب عەریف بوو‪ ،‬پاش����ان بۆ ش����ەو‬ ‫لەبەر س����ەختی برینەكەیان مردن‪ ،‬هەروەها‬ ‫لەن����او جێبەك����ە بەرقیەكمان دەس����ت كەوت‬ ‫كە هێ����زی دوژمن ناردبوویان ب����ۆ وەزارەتی‬ ‫دیفاع‪ ،‬تێیدا هاتبوو هێزی دوژمن بە (‪)3000‬‬ ‫ك����ەس مەزەندە دەكەین و داوادەكەین تەیارە‬ ‫هاوكاریمان بكات"‪ .‬هەروەها مام نوری دەڵێت‬ ‫"تەیارە هات الس����لكیەكە لەبەردەستی ئێمە‬ ‫بوو‪ ،‬دووسێ جار س����وڕاوەو نەهاتەوە‪ ،‬ئێمە‬ ‫تا شەو ماینەوەو پاشان كشاینەوە بۆ لولەی‬ ‫جاس����تان و دوایی پەڕینەوە لە جادە چوینە‬ ‫قەش����قەو خورخورو ئازیانەو پاش����ان چوینە‬ ‫گەلی مەال ئاری"‪.‬‬ ‫هەر لەبارەی شەڕی دارەخورما‬ ‫لەچاوپێكەوتنێكدا (زرار س����ابیر سەڵتە) كە‬ ‫ڕۆژی ش����ەڕەكە لەالی مامی محەمەد سەڵتە‬ ‫ب����ووە‪ ،‬هەروەها لەگەڵ (حەیدەر حوس����ێن‬ ‫عەباب) كە پێشمەرگەی بێ چەك بووە لەگەڵ‬ ‫مەال غەریب قس����ەكانی ئەوان زۆر نزیك بوو‬ ‫ل����ە گێڕانەوەی مام نوری‪ ،‬ب����ەاڵم بەپێی ئەو‬ ‫زانیارییانەی دەس����تم كەوتوە ڕۆژی شەڕەكە‬ ‫مەال غەریب دەگاتەوە دارەخورماو بەش����داری‬ ‫شەڕەكە دەكا بەخۆی و پەلەكەیەوە ئەو ڕۆژە‬ ‫لەگ����ەڵ هەردوو پەلەكەی ت����ر لەبەیانیەوە تا‬ ‫ئێوارە لەش����ەڕ دابوونەو س����ەنگەریان چۆڵ‬ ‫نەكردووە تا شەو داهاتووە‪.‬‬ ‫هەر لەبارەی ش����ەڕی دارەخورما‪( ،‬محەمەد‬ ‫قادر محەم����ەد) كە خەڵك����ی گوندی حاجی‬ ‫ش����ێخانەو پێش����مەرگەبووە لەس����اڵی ‪1963‬‬ ‫لەدارەخورماو تائێس����تاش بەردەوامە لەكاری‬ ‫پێشمەرگایەتی‪ ،‬ئەو دەڵێت "هێزی پێشمەرگە‬ ‫لە پەنجا كەس زیات����ر نەبوو ئەوانەی چوونە‬ ‫ناو سەنگەرو ش����ەڕیان كرد لەنێوان ‪ 30‬هەتا‬ ‫‪ 30‬ك����ەس دەبوون‪ ،‬بەاڵم ئ����ەو هاواڵتیانەی‬ ‫خ����وارەوە چەكی باش����یان هەب����وو زۆریش‬ ‫دڵس����ۆزو نیش����تیمان پەروەرب����وون چوونە‬ ‫پێشەوەی س����ەنگەرەكان و شەڕی باشیشیان‬ ‫كرد لەوانە‪:‬‬ ‫‪ -1‬س����ەدیق حاجی شەریف جانگان‪ ،‬خەڵكی‬ ‫گوندی حەسەن بلباس‬ ‫‪ -2‬حاجی عوس����مان حاجی شەریف جانگان‬ ‫خەڵكی حەسەن بلباس‬ ‫‪ -3‬حاجی ڕەسوڵی گوندی لهێبان‬ ‫‪ -4‬عومەری سلێمان ئەشكۆلی گوندی لهێبان‬

‫‪ -5‬مەال قادر ڕەسولی گوندی لهێبان‪ .‬لەگەڵ‬ ‫چەندان كەسی تری خوێن گەرم‪.‬‬ ‫هەروەها (محەمەد قادر) دەگێرێتەوە "بنكەی‬ ‫دارەخورم����ا زانی����اری هەبوو ك����ە حكومەت‬ ‫نیازی هێرش����كردنی هەیە‪ ،‬بۆیە پێش����مەرگە‬ ‫بەتەواوەت����ی خۆی����ی ئامادەكردب����وو ب����ۆ‬ ‫هێرشەكە‪ ،‬هێرشەكەش لەناكاو نەبووە عەلی‬ ‫شەریفی الوەری لەس����ەر قەرەچووغ دانرابوو‬ ‫بەالی كەنداڵی بۆ مەبەس����تی چاودێریكردنی‬ ‫هێزی دوژمن‪،‬و حەمید مەولود لەس����ەر گەڵی‬ ‫خدر عەزیزی لەبێژینگ بەس����ەر داندرابوو بۆ‬ ‫چاودێریكردنی هێزی دوژم����ن‪ ،‬لەبەرەبەیانی‬ ‫ڕۆژی ‪13‬ی‪ 1963/6/‬لەس����ەعات ‪7‬ی بەیانی‬ ‫حكومەت هێرش����ی دەس����ت پێكردوو بریتیی‬ ‫بوون لە ‪ 20‬تا ‪ 25‬سەیارە لە پۆلیسی جوالو‬ ‫(قوە الس����یارە) لەگەڵ حەرەس قەومیەكان‪،‬‬ ‫هێزەكەی پێشمەرگە مام وسوو سەرپەرشتی‬ ‫دەكردو غەریب مەالو بورهان ئاغا هاوكاریان‬ ‫دەكرد‪ ،‬حكومەت نەیتوانی لە عەرەبەڕێ زیاتر‬ ‫بێتە پێشووشكاو سێ برینداری بەجێماو لەگەڵ‬ ‫جێبێك بەالسلكیەوە لەگەڵ سەیارەیەكی تری‬ ‫زیل و ڕەشاش����ەك و دوو تفەنگیش‪ ،‬پاشان‬ ‫بریندارەكان بۆ ئێوارە مردن‪ ،‬پێشمەرگە هیچ‬ ‫ش����ەهیدو برینداری نەبوو‪ ،‬پاشان پێشمەرگە‬ ‫بەش����ەو لە دارەخورما كش����انەوە بۆ لولەی‬ ‫جاستان و دوای بۆ ئەوبەری ڕێ پاشان گەڵی‬ ‫مەال ئاری"‪.‬‬ ‫لەچاوپێكەوتنێك����ی ت����ردا بەڕێز مامۆس����تا‬ ‫(محەم����ەد حەس����ەن جووجە) ك����ە ئەوكات‬ ‫ئەندامی ناوچەی مەخمووری پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردس����تان بووە ئەوەی پشتڕاس����تكردەوە‬ ‫ك����ە (تۆفی����ق بەنزینخانە) ناس����راو بە ئازاد‬ ‫بەرپرسی سیاسی بارەگاكە بووەو مام وسوو‬ ‫دزەیی بەرپرسی عەسكەری بارەگاكە بووە‪.‬‬ ‫س����وتاندنی گوندە كوردییەكان دوای شەڕی‬ ‫دارەخورما‬ ‫هەر ل����ەڕۆژی یەكەمی ش����ەڕەكەو دووس����ێ‬ ‫ڕۆژی����ش پاش����تر عەرەب����ە ش����ۆڤینییەكان‬ ‫دەس����تیان ك����رد بەس����وتاندن و تااڵنكردنی‬ ‫گوندەكانی كەندێناوەو نزیكەی (‪ )25‬گوندیان‬ ‫سوتان‪ .‬ئەوەش ناوی گوندەكانە‪( :‬پەلكانە‪،‬‬ ‫گاوەرە‪ ،‬دارەخورما‪ ،‬حەسەن بلباس‪ ،‬حاجی‬ ‫شێخان‪ ،‬دێمەكار‪ ،‬كەنداڵ‪ ،‬چەغەمیرە‪ ،‬جانە‪،‬‬ ‫چیغلۆك‪ ،‬خدرجیجە‪ ،‬الوەر‪ ،‬دەربەندی گۆم‪،‬‬ ‫دەربەندی س����ارەلوو‪ ،‬دڕكەی گچكە‪ ،‬چەرت‪،‬‬ ‫قوچ‪ ،‬گێس����مە‪ ،‬عەواڵفات‪ ،‬دڕك����ەی گەورە‪،‬‬ ‫خۆشاو)‪.‬‬ ‫ئەوانەی لەدوای شەڕی دارەخورما‬ ‫شەهیدكران‬ ‫‪( -1‬مام هەینی) لە گوندی گاوەرە‪.‬‬ ‫‪ -2‬ش����ێخ عزەدین ش����ێخ مس����تەفا پاقالنی‬ ‫لەگوندی كەنداڵ‪.‬‬ ‫‪ -3‬س����مایلی خدەی ش����ەریف بێ كراس����ی‬ ‫لەگوندی چەغەمیرە‬ ‫‪ -4‬هەروەها لەناو عەرەبانە یەكێكیان كوشت‬ ‫لەگوندی چەغەمیرە‪.‬‬ ‫‪ -5‬حاجی عەوال وەیسی لەگەڵ ژن و دووكوڕی‬ ‫و كچێكی لەگوندی خدرجیجە‬ ‫‪ -6‬لەناو ئاش����ی لەگون����دی گابەڵەكە یەكێك‬ ‫شەهیدكرا بەناوی جەمیل ئەحمەد‪.‬‬ ‫‪ -7‬لەن����او عەرەبان����ە لەگون����دی كۆزەپانكە‬ ‫یەكێك شەهیدكرا‪.‬‬ ‫‪-8‬لەالی م����ەڕ لەگوندی گابەڵەكە ش����وانێك‬ ‫شەهید كرا‪.‬‬ ‫‪ -9‬شەهیدكردنی عەبدوڵاڵ شەریف لە گۆندی‬ ‫سۆفی سمایل‪.‬‬ ‫‪ -10‬ش����ەهیدكردنی كوڕی مەجید شەریفی لە‬ ‫گوندی سۆفی سمایل‬ ‫‪ -11‬ش����ەهیدكردنی مامك پیرداود لە گوندی‬ ‫عاڵاڵ‬ ‫‪-12‬ش����ەهیدكردنی خەلیفە كاخدر لە گوندی‬ ‫دەربەندی سیان‬ ‫‪-13‬ش����ەهید كردنی قادر عومەر لە دەربەندی‬ ‫سیان‬ ‫‪-14‬ش����ەهیدكردنی كوڕێك����ی تایەرس����مایل‬ ‫خوازێ‪ ،‬لەگوندی دەربەندی سیان‬ ‫‪-15‬ش����ەهیدكردنی ژنێكی ش����ێت لە گوندی‬ ‫گەزوەشان‪.‬‬ ‫‪-16‬شەهیدكردنی س����ابیر عەبدوڵاڵ لەگوندی‬

‫گەزوەشان‬ ‫‪ -17‬هەروەه����ا تااڵنكردنی ‪ 300‬س����ەر مەڕی‬ ‫حاجی حەمەد ش����ەریفی ل����ە گوندی حاجی‬ ‫شێخان‪.‬‬ ‫رەشگبیری دوای شەڕی دارەخورما‬ ‫لەهەمانكاتدا حەرەس قەومییەكان دەستییان‬ ‫كرد بەڕەش����بگیری خەڵك����ی ناوچەكەو لەو‬ ‫هێرش����ەدا حكومەت (‪ )3206‬كەسی بێتاوانی‬ ‫گ����رت لەگوندەكان����ی كەندێن����اوەو رەوانەی‬ ‫سەربازگەی كەركوك كردو لەوێ بەشێوەیەكی‬ ‫زۆر دڕندان����ە ئەش����كەنجەیان دان و ڕۆژێ‬ ‫دووسێ جار لەناو قوڕاویان وەر دەدان‪ ،‬لەوێ‬ ‫(ئەحمەد پیرۆت) خەڵكی گوندی گەزوەشان‬ ‫لەبن لێ����دان ش����ەهیدكراو بەندكراوەكانییان‬ ‫گواس����تەوە گرتوخانەی موس����ەیب لەوێ ‪10‬‬ ‫مانگ وهەشت ڕۆژ بەندكران و لەموفەوەزاتی‬ ‫س����اڵی ‪ 1964‬ب����ەردران و لەوكات����ەدا حزبی‬ ‫بەعس لەس����ەر حوكم نەمابوو عەبدولس����ەالم‬ ‫عارف كودەتای بەسەریان داكردبوو لە ‪18‬ی‬ ‫تشرینی یەكەمی ‪.1964‬‬ ‫لێرەدا ئەوەی ش����ایانی باس����ە بەڕێز (عەلی‬ ‫حاج����ی س����وارە) لەكات����ی گواس����تنەوەیان‬ ‫بەش����ەمەندەفەر ب����ۆ موس����ەیب نەخش����ەی‬ ‫هەاڵتن����ی داڕش����تبوو لەگەڵ چەند كەس����ی‬ ‫ت����ر‪ ،‬ب����ەاڵم هەولەكەیان س����ەری نەگرتبوو‪.‬‬ ‫هەر لەڕۆژی ش����ەڕی تەلەلخی����م و دارەخورما‬ ‫عەرەبەكان دەس����تیان كردبوو بەتااڵنكردنی‬ ‫گوندەكان����ی ق����ەراج وئەوەی بەردەس����تییان‬ ‫كەوتب����وو لەمەڕوم����ااڵت و واڵخ����ی بەرزەو‬ ‫ڕەشەواڵخ و گەنم وجۆو هەموو ئەوانەیان بردو‬ ‫تااڵنیان ك����رد‪ ،‬هەندێ لەوكردەوە قێزەوەنانە‬ ‫دەخەمەڕووكە ئەنجامیاندا‪:‬‬ ‫‪ -1‬تااڵنكردنی ‪ 363‬س����ەر مەڕی عوس����مان‬ ‫خوجێ لەمەخموور‬ ‫‪ -2‬تااڵنكردنی مەڕی عەواڵ ڕەشی لەمەخموور‬ ‫‪-3‬تااڵنكردنی مەڕی قادر چایچی لە مەخموور‬ ‫‪-4‬تااڵنكردنی مەڕی حاجی ش����ەریف وحاجی‬ ‫حەمەدی لەگوندی مەحسوناوە‬ ‫‪-5‬تااڵنكردنی مەڕی سابیرمەولودی لەگوندی‬ ‫گەزۆك‬ ‫‪-6‬تااڵنكردنی مەڕی حاجی ئەحمەد مس����تەفا‬ ‫بەهرامی لەگوندی شۆرە پەلكە‬ ‫‪ -7‬بردنی (‪ )2‬قەمەرەو لۆریەكی ماڵی حاجی‬ ‫عەرەب لە مەخموور‬ ‫‪ -8‬تااڵنكردنی (‪ )200‬س����ەر مەڕی س����ەعدی‬ ‫عەلی جەرادی لەگوندی گەرەبەشەی رەحمانی‬ ‫پاش شەهیدكردنی‪.‬‬ ‫‪-9‬دەس����تدرێژی كرایە سەرناموسی ئافرەتێك‬ ‫لەیەكێك لە گوندەكانی قەراج‪.‬‬ ‫هەر بۆ زانیاریش كاتی خۆی (حەسەن محەمەد‬ ‫حەسەن (حەسونی) لەپرسەنامەیەكی گوندی‬ ‫سەیدئەمین گوتبوی (‪ )63000‬شەست و سێ‬ ‫ه����ەزار مەڕمان تااڵن كردو بردمانە س����وریاو‬ ‫ل����ەوێ جۆتی مەڕمان بە س����ێ دین����ارو نیو‬ ‫فرۆشت‪.‬‬ ‫بەعەرەبكردنی مەخموور لەدوای شەڕی‬ ‫دارەخورما‬ ‫هەر لەدوای ش����ەری دارەخورما بەماوەیەكی‬ ‫كەم ئەو (‪ )25‬گوندەی س����وتابوو حكومەت‬ ‫هەم����ووی لە دانیش����توانەكانی چ����وڵ كردو‬ ‫عەرەبی (بەدوی) لەناو داناو ئەوانە لەهۆزی‬ ‫شەمەر بوون ودەس����تیان گرت بەسەر خانوو‬ ‫موڵ����ك وماڵی خەڵكەك����ە وزوڵمێكی زۆریان‬ ‫لەناوچەكە كردو ش����ێخ عەواس����ی سەرۆكیان‬ ‫لەگون����دی پەلكانە سەرپەرش����تی دەكردن و‬ ‫تاس����اڵی ‪ 1967‬لەو گوندانە مانەوە‪ .‬لێرەدا‬ ‫دەمەوێ باسی دوو كاری سەیری عەرەبەكان‬ ‫بك����ەم لەكاتی حەمل����ەی گرت����ن وبخۆبڕۆی‬ ‫دێهاتەكان ئەنجامیاندا‪.‬‬ ‫‪ -1‬مەحم����ود ناوێكی عەرەبی خەڵكی ڕواڵەی‬ ‫قەراج����ی بۆ چەندین س����اڵ ڕەنجبەری ماڵی‬ ‫خدر مەجیدی بوو لەگوندی خدر جیجەو وەكو‬ ‫كوڕی خۆیان مامەڵەیان لەگەڵ دەكردو سااڵنە‬ ‫وەكو خۆیان زەخیرەیان بۆ دەكرد لەس����اوارو‬ ‫بڕۆش وگەنمە كوتاو كەشك وداندۆك وباراش‬ ‫بەبێ ئ����ەوەی هیچ ش����تێكی ل����ێ وەربگرن‬ ‫ولەوكات����ەی عەرەبەكان دەچن����ە گوندی بۆ‬ ‫تااڵنكردن‪ ،‬ئەویش هەڵدەس����تێ بەتااڵنكردنی‬ ‫ماڵ����ی خانەخوێیەك����ەی وچێڵەك����ی زەردی‬

‫باش����یان هەبوو لەگ����ەڵ گۆلكەكەی لەماڵەوە‬ ‫بەس����ترابۆوەو كردییەوەو لەگەڵ هەندێ شتی‬ ‫تریش بردی و ڕۆیش����تەوە ڕواڵە‪ ،‬ژنی خاوەن‬ ‫ماڵەكە پێی گوتب����وو‪" :‬كوڕە مەحموود هەی‬ ‫نمەكی مە كۆرەت كات ئەتو ئەوە چەند ساڵە‬ ‫وەكی ك����وڕی ئەو ماڵەی ئەوە كو دەس����تت‬ ‫دەچیتە ماڵی ئێمە"‪ ،‬گوتبووی هەتا هەوەنكە‬ ‫هی ئەنگۆبوو ئێستا هی منەو بۆ من باشە‪.‬‬ ‫هەروەه����ا برای����ەك بەناوی تەحس����ین عەلی‬ ‫خەڵك����ی خدرجیجە بۆیی گێڕام����ەوە گوتی‪:‬‬ ‫چێڵەكە باش بردنی بە ‪ 20-15‬ڕۆژ لەوكاتەی‬ ‫ماڵی خاوەنەكەی چووبون����ە گوندی كاریتان‬ ‫لەگوندی ڕواڵەی قەراج����ی هاتبۆوە كاریتان‬ ‫و بەیانییەك����ی زوو دەرگای ماڵی خاوەنەكەی‬ ‫بەس����ەرولموزی كردبۆوەو هاتبووە حەوشەو‬ ‫ژنی خاوەنەكەی لێستبۆوە‪.‬‬ ‫‪-2‬جارێك عەرەبە بەدوەكان بەزۆر گوێدرێژێك‬ ‫زەفت دەكەن ودەبێتە ه����ەاڵ لەبەینی كوردو‬ ‫عەرەب و واڕێكدەك����ەوێ (بەدرەددین عەلی)‬ ‫موتەس����ەریفی هەولێ����ر س����ەردانی دیبەگەو‬ ‫مەخم����وور دەكاو كەدێت����ە دیبەگ����ە‪ ،‬لەوێ‬ ‫خەڵكی بۆ خڕدەكەنەوەو بۆئەوەی قس����ەیان‬ ‫بۆب����كات ودوای ئەوەی ت����ەواو دەبێ و دەڵێ‬ ‫كێ قس����ەی هەیە ی����ان كێش����ەیەكی هەیە‪،‬‬ ‫خوالێخۆش����بوو (مەال فەتاح) ل����ەوێ ئامادە‬ ‫دەبێ و دەست بڵند دەكاو لەهەمان كاتیشدا‬ ‫ش����ێخ عەواس����یش لەوێ دەبێ ومامۆس����تا‬ ‫دەڵ����ێ‪ :‬جەناب����ی موتەس����ەریف ئێ����وە ئەو‬ ‫عەرەبە بەدووانەت����ان هێناوەتەوە كەندێناوەو‬ ‫وادەس����تییان بە ستەمكردن كردییە لەخەڵك‬ ‫و بۆزانین����ی جەناب����ت ئەوانە ع����ەرەب نین‬ ‫بەڵك����و ئەعرابن‪ ،‬خوا لە قورئان فەرموویەتی‬ ‫{األعراب أش��د كف��را ً ونفاق �ا ً وأج � َدرو أال‬ ‫يعلموا حدود ماأنزَ َل اهلل علَ َى رَسولِ ِه واهلل‬ ‫حكيم} ئەوەت����ە كەرەكییان بەزۆر لە‬ ‫عليم‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫هاواڵتیی����ەك زەف����ت كردیی����ەو نایدەنەوەو‬ ‫واخەریك����ە دەبیتە فەرتەن����ەو دوورنییە خین‬ ‫بڕژێ و باچارەس����ەرەك بدۆزین����ەوە بۆ ئەو‬ ‫كێشەیە‪ ،‬من دەڵێم بابێین كەرەكە لەفولكەی‬ ‫دیبەگە ب����ەڕەاڵ بكەین و بزانین كێوە دەچێ‪،‬‬ ‫ئەگ����ەر كەرەكە چووە ماڵ����ی كابرای دیبەگە‬ ‫ئ����ەوە هی ئەوەو ئەگ����ەر نەچووە ئەوێ ئەوە‬ ‫هی كابرای بەدووە‪ ،‬موتەسەریف گوتی‪ :‬مەال‬ ‫باشە پۆلیس بڕۆن وا بكەن‪ ،‬كەرەكەیان بردە‬ ‫فولك����ەی دیبەگەو كەرە یەكس����ەر ملی ڕێی‬ ‫گرت وچۆوە س����ەر ئاغورەكەی خۆی جارانی‪،‬‬ ‫خەبەرەكەی����ان گەیاندە موتەس����ەریفی گوتی‬

‫(جناب املال أنت أنس��ان ذك��ي‪ ،‬خلصت ديبكة‬ ‫من املشكلة)‬

‫ئەو بەعەرەبكردن و زوڵم و ستەمە بەردەوام‬ ‫بوو تاساڵی ‪ ،1967‬ئینجا عەرەبەكان چۆڵیان‬ ‫كرد بەفەرمانی حكومەت و خەڵكەكە گەڕاوە‬ ‫ش����وێنی خۆی‪ .‬ئەوەی ڕاس����تی بێ لەماوەی‬ ‫داگیركردن����ی عەرەبەكان پێش����مەرگە وابزانم‬ ‫دووجار هێرشی كردە س����ەریان و یەكێكیان‬ ‫لەساڵی ‪1964‬بوو‪ ،‬كە (خدر حەمەد گەاڵڵی)‬ ‫لەگەڵدا ب����وو‪ ،‬بەاڵم چارەكەی تر نازانم كەی‬ ‫بوو‪ ،‬ژمارەكی زۆر باشیان لێ كوشتن‪.‬‬ ‫كوشتنی شێخ حەنەش‬ ‫دوای ئەوە ش����ۆرش بیری تۆڵەس����ەندنەوەی‬ ‫كردەوە لەعەرەبەكانی سەرپەرش����تی شەری‬ ‫تەلەلخیم ودارەخورمای����ان كرد وناوچەكەیان‬ ‫تااڵن كرد كە بریتیی بوو لەمانە‪:‬‬ ‫‪-1‬ش����ێخ حەنەش س����اڵح جەلعاو عەلی شێخ‬ ‫حمود ئەلهاوەر عەلی‪.‬‬ ‫‪-2‬شێخ محەمەد شحادە‬ ‫‪-3‬حەسەن محەمەد حەسەن (حەسونی)‬ ‫‪-4‬س����ولەیمان مەالی خەڵكی باقرتی قەراجی‬ ‫لە هۆزی راشیدی‬ ‫‪ -5‬ئیبراهی����م جاس����می گون����دی ئۆمەراوەی‬ ‫قەراجی‬ ‫تاوانب����اری گەورەش ش����ێخ حەن����ەش بوو‪.‬‬ ‫لەب����ەرواری ‪ 1968/4/18‬ش����ێخ حەن����ەش‬ ‫دێتە هەولێر لەگەڵ پاسەوانەكانی بۆئەوەی‬ ‫دەعوەتی موتەس����ەریف ب����كا لۆ گوندەكەی‬ ‫خۆی وكاتی لێوەردەگرێ و كەلوپەل دەكڕێ‬ ‫ودەگەڕێتەوە ل����ۆ گوندی‪ ،‬ك����وڕە ئازاكانی‬ ‫دەشتی هەولێر مەفرەزەیەكی (‪ )21‬نەفەری‬ ‫بەسەرپەرش����تی خوالێخۆش����بوو حەس����ەن‬

‫حەی����ران و ئ����اودەل و میرزا باش����تەپەیی‬ ‫ل����ە كەن����دی ع����ارەب كەندی بۆس����ەی بۆ‬ ‫دادەنێن����ەوەو كاتژمێ����ر دووی پاش نیوەڕۆ‬ ‫دەكەوێت����ە بۆس����ەكەو لە ئەنجامدا ش����ێخ‬ ‫وپاس����ەوانەكانی هەموویان ك����وژران‪ ،‬تەنها‬ ‫ش����وفێرەكەی بەبرینداری كەوتە دەس����تی‬ ‫پێشمەرگە كەناوی س����ابیرە گۆج بوو كورد‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫ئەوان����ەی ك����وژران ئەمانە بوون‪( :‬ش����ێخ‬ ‫حەن����ەش‪ ،‬مەرع����ی‪ ،‬ئەحمەد‪ ،‬س����وڵتان‪،‬‬ ‫كەرمووش) ئەوانە ع����ەرەب بوون و خەڵكی‬ ‫گوندی هەوێرە بوون‪ ،‬هەروەها (حەس����ەن‬ ‫عەبال)و (حوسێن عەبال) ئەوانە كوردبوون و‬ ‫خەڵكی گوندی گعێتلی بوون‪ ،‬دەرمان چایان‬ ‫لێگیرابوو لەگەڵ ش����ێخ هاتبوونە هەولێر بۆ‬ ‫ئ����ەوەی دەرمانەكەیان لۆ بەرب����دات‪ .‬كاتی‬ ‫كوشتنی ش����ێخ حەنەش دیسان عەرەبەكان‬ ‫ویستییان هێرش بكەنە س����ەر تەلەلخێم بۆ‬ ‫تۆڵەس����ەندنەوە‪ ،‬بەاڵم حكومەت نەیهێشت‬ ‫لەبەرئەوەی تای ت����ەرازو گۆڕابوو‪ ،‬جیاوازی‬ ‫زۆر هەب����وو لەتوان����ای هێزی پێش����مەرگە‬ ‫لەنێوان ساڵی ‪ 1963‬و‪.1968‬‬ ‫تۆڵەكردنەوە‬ ‫لەرۆژان����ی ‪24‬و‪ 1968/4/25‬فەوجێك����ی‬ ‫مەغاویر بەپاڵپشتی تەیارەو دەبابەو جاشی‬ ‫ع����ەرەب و هێ����زی باڵی مەكتەب سیاس����ی‬ ‫(پ‪.‬د‪.‬ك) هێرش����یان كردە س����ەر بارەگای‬ ‫پێش����مەرگە لە گوندی بێس����تانە ودێدەوان‬ ‫و ئەو دەوروبەرانە‪ ،‬پاش س����ێ ڕۆژی ش����ەڕ‬ ‫بەسەر شۆڕی كشانەوە هەولێر‪.‬‬ ‫ه����ەر لەتۆڵ����ەی ش����ەهیدانی تەلەلخێ����م‪،‬‬ ‫خوالێخۆش����بوو ئ����اودەڵ لەس����اڵی ‪1964‬‬ ‫بەدەمانچ����ە لەناو گەراجی گوێ����ر لەهەولێر‬ ‫هێرش����ی ك����ردە س����ەر عەری����ف بی��ل�ال و‬ ‫بەس����ەختی برینداربوو‪ ،‬ب����ۆ تۆڵەكردنەوەی‬ ‫خوێنی شێخ حەنەش‪ ،‬كەسوكاری لە مانگی‬ ‫‪ 1969/9‬لەناو مەركەزی گوێر دوو هاواڵتیان‬ ‫ش����ەهیدكرد ئەوانە نەخۆش بوون بۆ دكتۆر‬ ‫چووبون����ە ئەوێ‪ ،‬لەبەرچ����اوی مدیر ناحیەو‬ ‫پۆلیس ئەو كارەیان ئەنجامدا‪.‬‬ ‫ئەوان����ەی ش����ەهید ب����وون ئەمان����ە بوون‪:‬‬ ‫(‪-1‬ئەس����عەد مەول����ود ب����رای كێخ����وا‬ ‫س����وولەیمانی)‪-2( ،‬عەلی حەمەد بلە)‪-3( ،‬‬ ‫شێخ س����ەالح زۆر بەس����ەختی بریندار بوو‬ ‫دواجار چاك بۆوە)‪.‬‬ ‫سەرچاوەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئینیس����كلۆپیدیای هەولێ����ر‪ ،‬الپ����ەرە‬ ‫‪4548،4549،4550،4551‬‬ ‫‪ -2‬خەبات وخوێن‪ ،‬خورش����ید شێرە‪ ،‬چاپی‬ ‫یەكەم‪ ،‬هەولێر‪ ،2006 ،‬ل ‪.116‬‬ ‫‪ -3‬كەندێن����اوە لەنێ����وان ڕاگواس����تن و‬ ‫بەعەرەبكردندا‪ ،‬كاوە نادر‪.‬‬ ‫‪ -4‬چەند پەیڤێك لەبانێ����ژەی كوردایەتیدا‪،‬‬ ‫د‪.‬ئەحمەد شەریف‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئ����ەو چاوپێكەوتنان����ەی لەگ����ەڵ ئ����ەم‬ ‫بەڕێزان����ەم ئەنجام����داوە‪( :‬حاج����ی بەك����ر‬ ‫س����دیق‪ -‬ك����ە بەش����داری ب����ووی ش����ەری‬ ‫تەلەلخێم ب����وو)‪ ،‬بەرێز (ن����وری مەحموود‬ ‫ڕەمەزان‪-‬پێشمەرگەی بەش����داربووی شەڕی‬ ‫دارەخورما)‪ ،‬بەڕێز (حاجی عەلی س����وارە‪-‬‬ ‫كادی����ری ناوچ����ەی كەندێن����اوە لەس����ااڵنی‬ ‫شەس����تەكان وحەفتاكان‪ ،‬بەاڵم بەشداربووی‬ ‫ش����ەڕی دارەخورما نەب����ووە لە ‪1963/6/9‬‬ ‫گی����راوە)‪ ،‬بەڕێزان (زرار س����ابیر س����ەڵتەو‬ ‫حەیدەر حوسێن عەباب‪ -‬خەڵكی مەخموورن‬ ‫لەكات����ی ش����ەڕی دارەخوورما ل����ەوێ بوونە‬ ‫بەاڵم بێچەك بوونە)‪ ،‬بەڕێز (س����ەعدی خدر‬ ‫زەمۆك و عوم����ەر عەزیز‪-‬خەڵكی مەخموورن‬ ‫و پێش����مەرگە بوونە لەس����اڵی ‪ ،1963‬بەاڵم‬ ‫بەشداری نەبوونە لەوێ نزیك بوونە)‪ ،‬بەڕێز‬ ‫(حوسێن باوە‪ -‬بەشداربووی بردنی غەفووری‬ ‫و ش����ەڕی دارەخوورم����ا)‪( ،‬حاج����ی قادری‬ ‫س����ەیدە مینی‪ -‬لەكاتی ش����ەڕی دارەخوورما‬ ‫بەندی ب����ووە لەبارەگای دارەخوورما)‪ ،‬بەڕێز‬ ‫(محەمەد ق����ادر محەمەد‪-‬خەڵك����ی گوندی‬ ‫حاجی ش����ێخان وپێش����مەرگەبووە بەشداری‬ ‫ش����ەڕی دارەخوورم����ای كردی����ە)‪ ،‬بەڕێ����ز‬ ‫(محەمەد حەسەن جووجە‪-‬ئەوكات لەساڵی‬ ‫‪ 1963‬ئەندامی ناوچەی مەخموور بووە)‪.‬‬

‫گوندی داره‌خورما‬

‫ژمارە(‪)79‬‬

‫‪2015/7/25‬‬

‫‪3‬ی خه‌رمانان ‪ 2715‬كوردی‬

‫لە فەیسبووک چ باسە؟‬

‫‪25 July 2015‬‬

‫پێناسەی كەندێناوەو قەراج‬ ‫له‌زاری جەمال بابانه‌وه‌‬ ‫ئا‪ :‬حەمید جەالل‬

‫ساالر سیامەند‬

‫بارزان مەخمووری‬

‫ئا‪ :‬دەنگی مەخموور‬ ‫لەگۆش����ەی ئەمجارەی "لەفەیس����بووک چ‬ ‫باسە؟" تیش����ک دەخەینە س����ەر کۆمەڵێ‬ ‫بابەتی بەش����داربووانی ت����ۆڕی کۆمەاڵیەتی‬ ‫فەیس����بووک‪ ،‬ب����ۆ ھەر ژمارەی����ەک چەند‬ ‫بابەتێکت����ان ب����ۆ ھەڵدەبژێری����ن کەبابەتی‬ ‫رۆژانەو گرنگ و پڕ بایەخن‪.‬‬ ‫س����االر س����یامەند ب����اس لەدابەش����بوونی‬ ‫كۆمەڵگەی كوردی دەكات‬ ‫نووسەرو شاعیر (ساالر سیامەند) لەپەیجی‬ ‫تایبەت����ی خ����ۆی پۆس����تێکی دابەزاندووە‬ ‫بەناونیش����انی (لەنێوان دوو زۆندا) تیایدا‬ ‫ھات����ووەو دەڵێت‪ :‬کۆمەڵگ����ەی ئەو ھەرێمە‬ ‫دابەشی سەر دوو زۆن بووە‪:‬‬ ‫زۆن����ی دەس����ەاڵت ‪-‬بەرپرس����ە حکومی و‬ ‫حزبییەکان‪.‬‬ ‫زۆنی زۆرینەی خەڵک‪.‬‬ ‫زۆنی یەکەم بەیاس����او بە ھێزی دەس����ەاڵت‬ ‫پارێزراوەو لە سەرووی یاساو لێپێچینەویەو‬ ‫خاوەن����ی ھەم����وو ئیمتیازاتێکە بەرپرس����ە‬ ‫حزب����ی و حکومییە پلە یەکەکان و بازرگان‬ ‫و خاوەن و کۆمپانیاو مۆڵەکان و بەش����ێک‬ ‫لەپزیشک و ئەندازیارەکانیش سەر بەخێزانی‬ ‫ئەو زۆنەن‪ .‬لەھەڵبژاردنەکان تاقەت و کاتی‬ ‫ئەوەی����ان نییە بچ����ن دەن����گ بەحزبەکەی‬ ‫خۆشیان بدەن‪.‬‬ ‫زۆن����ی دووەم‪ :‬زۆرینەی خەڵک‪ -‬ھیچ کەس‬

‫محەمەد گۆران‬

‫و دەزگای����ەک نیی����ە بیانپارێ����زێ‪ ،‬لەالیەن‬ ‫ئەندامانی خێزانی زۆنی یەکەمەوە بەردەوام‬ ‫مافیان پێش����ێل دەکرێ و ئەرکی قورسیان‬ ‫دەخرێت����ە سەرش����ان بێ ئ����ەوەی خاوەنی‬ ‫ھیچ ش����تێک بن‪ ،‬ل����ە ھەڵبژاردن����ەکان لە‬ ‫پێناو سەرکەوتنی ئەندامانی خێزانی زۆنی‬ ‫یەکەم ئامادەی ھەموو قوربانیدانێکن‪ ،‬تاکە‬ ‫سەرچاوەو ھێزی پارێزگارین لە خاک و واڵت‬ ‫و نەتەوەو حزب‪.‬‬ ‫بارزان مەخمووری لەب����ارەی دایكەوە چی‬ ‫دەڵێ؟‬ ‫بارزان مەخم����ووری لەئەكاونت����ی تایبەتی‬ ‫خۆی پۆس����تێێكی كورت ب����ەاڵم پڕ مانای‬ ‫دابەزاندووە ك����ە تێیدا هاتووە‪( :‬دایك ئه‌و‬ ‫به‌هاره‌یه‌‪،‬ك����ه‌ هه‌رچ����وار وه‌رز ناس����كترین‬ ‫به‌رگی س����ه‌وزی به‌ ژیان پۆشیوه‌‪ ،‬نه‌وه‌ك‬ ‫هه‌ر به‌هه‌شتێكه‌ بگره‌ فیرده‌وسێكه‌ و بۆیه‌‬ ‫به‌هه‌شتیشی له‌ ژێر پێ دایە!)‪.‬‬ ‫كرێكار شاكر‪ :‬رێگای مەرگ هەڵمەبژێرن‬ ‫كرێكار ش����اكر لەئەكاونت����ی تایبەتی خۆی‬ ‫بابەتێك����ی بەناونیش����انی (گەن����ج و الوی‬ ‫واڵتەكەم) بالوكردۆت����ەوە‪ ،‬تیایدا هاتووەو‬ ‫دەڵێت‪( :‬راس����تە ئێستا لە قەیرانی دارایی‬ ‫و ب����ێ موچەی����ی و کەمی کارەب����او کەمی‬ ‫بەنزین و جەنگ و ش����ەڕی داعشین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەو بارودۆخەش تێپەردەبن و کۆتاییان پێ‬ ‫دێت‪.‬‬ ‫هەروەه����ا نووس����یویەتی‪ :‬تۆزیک خۆراگرو‬

‫كرێكار شاكر‬

‫ئارام ب����ن کۆچ مەکەن ب����ۆ واڵتی غەریبی‬ ‫کەس����وکارو واڵتتان جێمەهێڵن‪ ،‬کوردستان‬ ‫پێویس����تی بەگەنجی خوێ����ن گەرمی وەک‬ ‫ئێوە هەیە‪ .‬ئێس����تا برا پیش����مەرگەکانتان‬ ‫ب����ەو گەرمای����ەو بەتینویەتی و برس����یەتی‬ ‫بەبێ پارەو ج����ل و بەرگ بەرگری لە خاک‬ ‫و شەرەفی خەڵکی کوردستان دەکەن‪ .‬دە‬ ‫ئێ����وەش قۆلی مەردایەت����ی و ئازایەتی لێ‬ ‫هەلکەن و واز لە سەفەرکردن بێنن‪ .‬رێگای‬ ‫مەرگ بەدەستی خۆتان هەڵمەبژێرن!!‪.‬‬ ‫محەمەد گۆران و ئەردۆگان!‬ ‫رۆژنامەن����ووس (محەم����ەد گ����ۆران)‬ ‫لەئەكاونت����ی تایبەت����ی خۆی پۆس����تێكی‬ ‫ك����ردووە بەناونیش����انی (توركی����ا چه‌ن����د‬ ‫پاشه‌كش����ه‌ی كردووە!) تیایدا هاتووە‪ :‬سێ‬ ‫س����اڵ له‌مه‌وبه‌ر‪ ،‬ئ����ه‌ردۆگان ته‌له‌فۆنی بۆ‬ ‫قه‌زافی‪ ،‬زه‌ینه‌لعابدین‪ ،‬به‌ش����ار‪ ،‬موباره‌ك‬ ‫ده‌ك����ردو ده‌یگ����وت مادام میلل����ه‌ت ئێوه‌ی‬ ‫ناوێت‪ ،‬واباش����ه‌ ده‌س����تبه‌رداری ده‌سه‌اڵت‬ ‫ب����ن! ئه‌ردۆگان هه‌ر ل����ه‌و گۆڕه‌ی خۆی لێ‬ ‫ببووه‌ كوێخوای ناوچه‌كه‌‪ .‬ئێستاش توركیاو‬ ‫ئ����ه‌ردۆگان وا بچووك بوونه‌ت����ه‌وه‌ هه‌موو‬ ‫بیروهۆشیان له‌سه‌ر گرێ سپی و په‌یه‌ده‌یه‌‪،‬‬ ‫رۆژ ت����ا ئێ����واره‌ بیر ده‌كه‌ن����ه‌وه‌ چۆن دوو‬ ‫داعش ئاودیوی رۆژئاوا بكه‌ن! به‌دڵنییایه‌وه‌‬ ‫ده‌ڵێ����م‪ ،‬دوو س����اڵی دیك����ه‌ توركی����ا بیر‬ ‫له‌وه‌ده‌كاته‌وه‌ چۆن ئیستانبۆل و ئه‌ده‌نه‌ و‬ ‫ئه‌نقه‌ره‌ بپارێزی!)‪.‬‬

‫مەخمووری بێ ناز‬

‫هۆنراوەی‪ /‬رەزوان عەبدولقادر‬ ‫قەزاكەی تەمەن نەوەد سااڵن‬ ‫پیرە بێ نازەكەی كوردستان‬ ‫قەزا دێرینەكەی كوردستان‬ ‫داخەكەم ئەمڕۆ بێ كەسی‬ ‫النەكەی شۆرش و قەاڵی بەرخودان لە نێوان دوو حكومەت هەربێ‬ ‫پایتەخی هونەرو رۆشنبیران‬ ‫خزمەتی‬ ‫مەڵبەندی حەیران و نووسەران‬ ‫ماددەی ‪ 140‬هیچی پێ نەكرا‬ ‫پێشمەرگەی ئازاو پاڵەوانی خاك‬ ‫حكومەتی هەرێم دەنگی لێ بڕا‬ ‫بەعس بەزێن و شێری دەشت‬ ‫نەوتەكەت هەر ئاوا دەكرێ‬ ‫وشاخ‬ ‫وەنەوشەو هۆتێلێ پێ دەكڕێ‬ ‫خاوەن داستان و سەدان شەهیدی خزمەتكردنت ئەركی هەمووانە‬ ‫جێگەی شانازی گەلی كوردی‬ ‫بەرپرس و حكومەت زۆر چاك‬

‫پرۆفیسۆر د‪.‬شوكر مەحمود مامەسێنی‬ ‫بەشی دووەم‬ ‫لەبەش����ی یەكەمی ئەم باس����ەدا باس����مان‬ ‫لەكاریگ����ەری جیهانگی����ری (عەولەمە)مان‬ ‫كرد لەسەر پرۆس����ەی خوێندن لەزانكۆكانی‬ ‫كوردس����تاندا‪ ،‬ل����ەم ڕوانگەی����ەوە دەتوانین‬ ‫كاریگەری عەولەمە لەسەر خوێندنی زانكۆیی‬ ‫لەم خااڵنەی خوارەوە چڕبكەینەوە‪:‬‬ ‫‪ -1‬ل����ە كۆمەڵگا ت����ازە پێگەیش����تووەكان‬ ‫خوێندنێك����ی دوو قۆڵی یاخوود دوو ئاكاری‬ ‫هەیە‪ ،‬ئاكارێك بانگەواز دەكات بۆ الس����ایی‬ ‫كردن����ەوەی رۆژئ����اوا لە پالن����ی خوێندن و‬ ‫هەنگاو دەن����ێ بۆ زانكۆو دامەزراوەیی بیانی‬ ‫و مامۆس����تایان ل����ەدەرەوە دەهێنێ بۆ وانە‬

‫وتنەوە‪،‬بۆیە بەرنام����ەی خوێندنی عەلمانی‬ ‫ودەستكەوتە شارس����تانیەكانی رۆژئاوای تیا‬ ‫زاڵە‪.‬لە بەرامبەر ئەوەش ئاكارێكی پاریزگار‬ ‫یاخ����وود حكومی هەی����ە پالنێك����ی خاكی‬ ‫وسادەیی داناوە لە س����نووری توانا داراییە‬ ‫بەرچەنگەكان بەمەبەس����تی جەخت كردنەوە‬ ‫لەس����ەرپێدانی زۆرترین قەب����ارە لە زانیاریە‬ ‫كالس����یكیەكان‪ ،‬وەزۆجار ئەو مامۆستایانەی‬ ‫لەم بوارە وانە دەڵێنەوە ئاكاری كالسیكیان‬ ‫پێوە دیارە‪ ،‬وەلێرەدا دووئاكاری و ڕاڕاییمان‬ ‫ب����ۆ دەردەكەوێت لە جۆری بی����ر كردنەوەو‬ ‫بەرەنگاربوون����ەوەی ه����ەر قەیرانێ����ك ك����ە‬ ‫كۆمەڵگا بەدەس����تی دەناڵێنی‪ ،‬لە ئەنجامی‬ ‫ئەو ناكۆكیە هزریەدا پێناسەی خوێندنی بااڵ‬ ‫لەكۆمەڵگا ون دەبێت‪ .‬بەم ش����ێوەیە كاری‬ ‫فێركردن����ی زانكۆیی یان دەبێتە پاش����كۆو‬ ‫دواكەوت����ەی ئ����ەو فێركرن����ەی لەدەرەوەیە‪،‬‬ ‫یاخوود دەبەس����ترێتەوە ب����ە رابوردوویەكی‬ ‫دوور‪.‬‬ ‫‪ -2‬هەنگاو نان بەرەو پراكتیزە كردنی پێوەرە‬ ‫ئابووریەكان لەسەر سیس����تەمی خوێند كە‬ ‫خ����ۆی دەبینێتەوەلە كێبڕكێ و توانای ئەداو‬ ‫زیادكردن����ی دەس����تكەوتوجەخت كردن����ەوە‬ ‫لەس����ەرقازانج كردن‪ ،‬ئەمەش فاكتەرێكە بۆ‬ ‫كورت كردن����ەوەی ئاس����ۆ پەروەردەییەكان‬ ‫ب����ە هەموو پیكهاتەكانی����ەوە لە بەها مرۆیی‬ ‫و رۆش����نبیری و كومەاڵیەتیەكان‪ ،‬و تەسك‬ ‫گرن����ەوەی رۆلی فیرك����ردن بۆتاكە كەنالێك‬ ‫كە تەنها ئەرك����ی ئامادەكردن ودەرچواندنی‬

‫)‪No. (79‬‬

‫بیزانە‬ ‫لێرەوە ساڵو لە مەخموریەكان‬ ‫ئەمكدارانی خاك و نیشتمان‬

‫زۆرن ئ���ەو س���ەرچاوانەی كە ئام���اژە بە‬ ‫ش���وێنەوارە مێژوویی���ەكان و دێرینەكانی‬ ‫كوردستان دەكەن‪ ،‬هەروەها پەراوێزەكانی‬ ‫الپەڕەكانی���ش گرنگ���ی بەش���ارو دێهات و‬ ‫دەڤەرە جیاجیاكانی واڵتمان دەكەن‪.‬‬ ‫بۆی���ە پێویس���تە هەرجارەی الی���ەك لەو‬ ‫زانیارییان���ە بكەین���ەوە‪ ،‬كاتێك س���ەیری‬ ‫الپەڕەكان���ی كتێبی (اصول اس��ما ْ املدن‬ ‫واملواقع العراقي(‪))1‬ی مامۆس���تا (جەمال‬ ‫بابان) بكەی‪ ،‬چەندین زانیاری گرنگ لەمەڕ‬ ‫ئەسڵی ناوی شارو الدێیەكانی كوردستانت‬ ‫دەكەوێتە بەر چاوت‪.‬‬ ‫ل���ەم كتێبەی���دا جەم���ال باب���ان لەبارەی‬ ‫كەندێناوە دەڵێت‪:‬‬ ‫(كەندێناوە ناوی ش���ارۆچكەیەكە سەر بە‬ ‫پارێ���زگای هەولێر‪ ،‬ژمارەی دانیش���توانی‬ ‫نزیك���ەی (‪ )17766‬ك���ەس دەبێت‪ ،‬ئەو‬ ‫شوێنە ناوچەیەكی كشتوكاڵی هەرە گرنگە‬ ‫بەه���ۆی بەپیت���ی خاكەكەی كە س���ااڵنە‬ ‫بارانێكی ئێج���گار زۆری لێ دەبارێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫بەرهەم���ی زۆری دەبێ���ت ل���ە دانەوێڵەی‬ ‫(گەنم و جۆ)و هاوش���ێوەی ناوچەی قەراج‬ ‫ك���ە بەهەمان ش���ێوەیە (جەم���ال بابان)‬ ‫لەبارەی ئەس���ڵی ن���اوی كەندێناوە دەڵێ‪:‬‬ ‫وش���ەیەكی لێكدراوە لە (كەند‪-‬ناوە)‪ ،‬واتە‬

‫ئا‪ :‬برهان سلێمان‬

‫كەندی ناوەند‪ ،‬چونكە كەندێك هەیە بەناو‬ ‫ش���ارۆچكەكەدا هاتووە‪ ،‬لەرۆژهەاڵتەوە بۆ‬ ‫رۆژئاوا‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم گ���ەر بڵێی���ن دیبەگ���ە لەچییەوە‬ ‫هاتووە؟ ئەوا هەمدیس���ان لێكدانەوەیەكی‬ ‫تری كردووە (دیبەگ���ە‪ :‬دێ ‪ +‬بەگ)‪ ،‬ئەو‬ ‫ن���اوە دەگەڕێنێتەوە بۆ دێی ب���ەگ‪ ،‬واتە‬ ‫دێی بەگێك (ئاغایی���ەكان ئەوكات لەوێدا‬ ‫نیشتەجێبووینە)‪.‬‬ ‫لەب���ارەی ن���اوی قەراج���ەوە‪ ،‬مامۆس���تا‬ ‫جەم���ال ئاماژە دەكات بەدەش���تی بەپیتی‬ ‫ناوچەك���ە بەگش���تی‪ ،‬لەوبارەیەوە دەڵێت‪:‬‬ ‫قەراج بەگرنگترین ناوچەكانی كش���توكاڵی‬ ‫پارێزگای هەولێر دەژمێردرێ‪ ،‬كە دەكەوێتە‬ ‫س���نوری ق���ەزای مەخموور‪ ،‬دانیش���توانی‬ ‫دەگاتە (‪ )9888‬ك���ەس و (‪ )83‬گوندی‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەئەس���ڵی ناوی قەراج دەڵێ‪:‬‬ ‫(غالب تاڵەبانی) وش���ەی قەراج (قرەاچو‬ ‫خلق) توركمانیە بەواتای (خاكی رەش‪-‬أرچ‬ ‫الس���واد) بەهۆی رەنگی رەشی خاكەكەی‬ ‫بەرەشی خۆی دەنوێنێت‪ ،‬ئەمەو خاكەكەی‬ ‫دەوڵەمەندە بەتوخمی كیمیاویی كە بەپیتی‬ ‫خاكە نیش���ان دەدات و رێ���ژەی باران زۆر‬ ‫بەرزە‪ ،‬هەروەها بەرهەمی دانەوێڵەی (گەنم‬ ‫و جۆ)ی سااڵنە زۆر لێدێتە بەرهەم‪.‬‬ ‫ش���ایەنی باس���ە ناوچەی (قەراج) لە دێر‬

‫زەمانەوە‬ ‫بایەخی‬

‫كش���توكاڵی هەب���ووە‬ ‫بەبەڵگ���ەی دۆزینەوەی (جۆگەی ئاودێری)‬ ‫ك���ە ش���وێنەواری كۆنن و بۆ س���ەردەمی‬ ‫عەباس���ییەكان دەگەڕێتەوە‪ ،‬دەردەكەوێت‬ ‫ك���ە ناوچەیەك���ی بەرهەمهێنانی بەروبومی‬ ‫دانەوێڵە بووە‪.‬‬ ‫سەرچاوەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬كتێبەك���ەی مامۆس���تا جەم���ال بابان‬ ‫(اصول اس��ما ْ املدن واملواق��ع العراقيه‌)‪،‬‬ ‫الجزء االول‪ ،‬چاپی ‪ -1976‬الپەڕە ‪.298‬‬ ‫‪ -2‬لەب���ارەی ناوی كەندێناوە (م‪ .‬جەمال‬ ‫بابان) دەڵێ‪ :‬كەندێناوە‪ -‬الوادی االوسط ‪.‬‬

‫ئایا ئەو زانیاریانە دەزانی؟‬

‫‪ -1‬ئایا دەزان���ی کەس���ە دەوڵەمەندەکانی‬ ‫رووسیا بەس���ەیارەی فریاکەوتن (اسعاف)‬ ‫هاتووچ���ۆ دەک���ەن ب���ۆ رزگاربوونی���ان لە‬ ‫قەرەباڵغی هاتووچۆی ناو شاری مۆسکۆ‪.‬‬ ‫‪ -٢‬ئایا دەزانی ژنانی س���عودیە بۆیان هەیە‬ ‫مۆڵەت���ی لێخوڕینی تەی���ارە وەرگرن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بۆیان نی���ە مۆڵەت���ی لێخوڕینی س���ەیارە‬ ‫وەرگرن‪.‬‬ ‫‪ -3‬ئایا دەزان���ی زۆرترین ژمارەی مناڵبوون‬ ‫بەناوی ژنێکی رووس���یەوەیە کە لە ‪-1707‬‬ ‫‪ 1782‬ژیاوە لەژیانی���دا ‪ 69‬منداڵی بوووە‪،‬‬

‫کە ‪ 16‬جار منداڵی دوانەی بووە‪ 7 ،‬جاریش‬ ‫س���یانەو ‪ 4‬جاریش چ���وار منداڵ���ی بووە‬ ‫بەیەکجار‪.‬‬ ‫‪ -4‬ئایا دەزانی س���ەگ لەرێگ���ەی زمانیەوە‬ ‫ئارەق دەردەدات‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئای����ا دەزانی واڵت����ی تایوان تاکە واڵتە‬ ‫لەجیهاندا کە خزمەتگ����وزاری ئینتەرنێتی‬ ‫بێ بەرامبەری دابینکردووە بۆ س����ەرجەم‬ ‫دانیشتوان و گەشتیارانی واڵتەکەی‪.‬‬ ‫‪ -6‬ئایا دەزانی لەهیچ کام لەنەخۆشخانەکانی‬ ‫واڵتی یاب����ان ژووری ژمارە ‪ 4‬نیە‪ ،‬چونکە‬ ‫شێوازی وتنی ژمارە (‪ )4‬لەزمانی یابانیدا‬ ‫نزیکە لە وتنی (مردن)ەوە‪.‬‬

‫‪ -٧‬ئای����ا دەزانی ئەگەر ل����ە یەک بۆ ملیار‬ ‫بژمێ����ری (‪ )1.000.000.000‬ئ����ەوا بە ‪32‬‬ ‫ساڵ تەواو دەبێ‪.‬‬ ‫‪ -٨‬ئایا دەزانی هەزار پێ ‪ 40‬پێی هەیە‪.‬‬ ‫‪ -٩‬ئای���ا دەزان���ی رەنگی ش���ین لەرەنگە‬ ‫س���ەرەکیەکانی فەیس���بووک و تویتەر و‬ ‫س���کایپە چونکە دەرکەوت���ووە کەرەنگی‬ ‫ش���ین رەنگێکی س���اردەو دەروون هێمن‬ ‫دەکاتەوە‪.‬‬ ‫‪ -١٠‬ئایا دەزانی ئەو هەوایەی بەرەو رووت‬ ‫دێ���ت لەکاتی چوون���ە ژورەوەت بۆ مۆڵە‬ ‫بازرگانی���ەکان تەنها بۆ دورخس���تنەوەی‬ ‫مێش و مێشوولەیە‪.‬‬

‫پەندەکانی پیرەمێرد‬ ‫ئا‪ :‬سیروان مەغدید دیبەگەیی‬ ‫‪ .5‬ئینسان لە نیسیان دروست کـراوە‬ ‫مردووەکەی دوێنێی لەبیر نەماوە‬ ‫‪ .1‬ھەموو بە زمان پەیڕەوی چاکەین ‪ .6‬چێشتی کاڵ مەخۆ زگــت نەیێشێ‬ ‫کەچی بە کردە پف لە دۆ ماکەین‬ ‫تەماعت کەم بێ و مێشکت نەپیشێ‬ ‫سوار‬ ‫‪ .2‬سوار ھەتا نەگڵێ نابێ بە‬ ‫‪ .7‬بۆ دنیا خەفەت مەھێنـــەرە بــەر‬ ‫برنج نەکوترێ ناچێتە بــــازاڕ‬ ‫ھەر چۆنێ بیگری وا دەچێتە سەر‬ ‫‪ .3‬ئەگەر سەربانت درزی نەدابێ‬ ‫‪ .8‬ھەرچەند ب���ێ ئەمری خودا ھیچ‬ ‫دڵۆپە ئەبێ لە کوێ پەیــدا بێ‬ ‫نابێ‬ ‫ئەپەڕانــدەوە‬ ‫‪ .4‬کیسەڵ دووپشکی‬ ‫بەاڵم کار ئەبێ سەبەبی تیــــــابێ‬ ‫چزووی لە پشتی ھەڵ چەقاندەوە‬ ‫‪ .9‬بەرزیی ئەوەیە کە خـــــوا بتداتێ‬

‫عەولەمەو زانكۆ‬

‫كرێ����كار وپر كردن����ەوەی پێگەكانی بەرهەم‬ ‫هین����ان بێ����ت‪ .‬بۆی����ە فێركردن����ی زانكۆیی‬ ‫بوەت����ە كااڵی����ەك ب����ەكار دەهێندرێ����ت بۆ‬ ‫بەره����ەم هێنانی كااڵیەكی ت����ر ئەمەش پێ‬ ‫ی دەگوترێت(بەكااڵكردن����ی فێرك����ردن)‪ ،‬و‬ ‫ئەو پێوەرانەش كاریگەریان كردووە لەس����ەر‬ ‫رێژەتایبەت كراوەكان لە بوودجەی فێركردن‬ ‫وەكو ئەنجامێك بۆچ����االك كردنی خوێندنی‬ ‫س����وودەئابووریەكان لەسەر حیسابی سوودە‬ ‫كۆمەاڵیەتی����ەكان‪ .‬ئەمەش ه����ۆكارە بۆ كەم‬ ‫كردن����ەوەی خەرجیەكان����ی حكوم����ەت ل����ە‬ ‫س����ەر خوێندن وراژە كومەاڵیەتیەكان وەك‬ ‫واڵمدانەوەی����ەك بۆ ئەو فش����ارانەی هاتۆتە‬ ‫كای����ەوە لەالی����ەن بەرنامەكانی چ����اككاری‬ ‫ئابووری‪،‬ئەم����ەش كۆك����ە لەگەل ریس����ای‬ ‫(جۆرج لۆكاتش) كە دایرش����تووە لەس����ەر‬ ‫چەمكی(بەش����ت كردن)(التش����یو) كە ئەو‬ ‫مانای����ە دەگەیەن����ی (پەیوەندی����ەكان لەناو‬ ‫خەڵك ش����ێوە و مۆرك����ی پەیوەندی نیوان‬ ‫ش����تەكان وەردەگرن‪،‬ئەمەش ب����ە فاكتەری‬ ‫دووركەوتن����ەوە لەبەه����ا بنەرەتیەكان����ی‬ ‫پەیوەن����دی لە نێوان كەس����ەكان‪،‬و داڕنینی‬ ‫مۆرك����ە مرۆڤایەتی����ەكان لێی����ان‪،‬وە ئ����ەم‬ ‫چەمكەش بەكارهات����ووە بۆرەخنە گرتن لە‬ ‫هەموو ب����وارە بنچینەییەكان����ی كۆمەڵگای‬ ‫سەرمایەداری لەوانەش فێركردن ورۆشنبیری‬ ‫و فەلس����ەفە‪ .‬هەر لەم بارەش ئاماژەدەكریت‬ ‫ب����ۆ ف����راوان بوون����ی چوارچێوەی(بتیەتی‬ ‫كاال _صنمية الس��لعة) ك����ە پێی دەوتری‬

‫‪6‬‬

‫( ەرۆش����ی وش����ەیدایی بە هێز بۆ وەدەست‬ ‫هینانی كااڵ )‪ ،‬ئەمەش هۆش����یاری مرۆیی و‬ ‫كۆمەڵگاشی گرتۆتەوە‪ .‬بەم شێوەیە هەموو‬ ‫بەش����ەكانی پەیكەری ناو كۆمەلگا كۆنترۆل‬ ‫دەكاو درێژی����ش بۆتەوە بۆ ئەوەی خوێندنی‬ ‫ب����ااڵ لە زانكۆ تایبەتیەكان بگرێتەوە بەو پێ‬ ‫یەی كە كااڵی قوتابیە و رۆلی كریار دەبینێ‪،‬‬ ‫و زانكۆش فرۆش����یار‪ ،‬هەروەها فراوانتریش‬ ‫بووە بۆ ئەوەی خوێندنی حكومیش بگرێتەوە‬ ‫كە بۆت����ە خ����اوەن پرۆگرامێك����ی خوێندن‬ ‫خەرجیەكەش����ی دراوە‪ ،‬وبەس����تراوەتەوە‬ ‫ب����ەو تایبەتمەندیان����ەی رەواجیان هەیە الی‬ ‫قوتابیان و وا دادەنرێ كە دەرچوان ئامادەو‬ ‫ش����یاو دەكات بۆ بازاری كار بە شێوەیەكی‬ ‫چاكتر‪ ،‬ئەمەش كۆكە لەگەل بۆچوونی( الفن‬ ‫توفلر ) كەدەڵی ئێمە لەسەردەمی شەپۆلی‬ ‫س����ێیەم دەژین كە س����ەردەمێكە عەقلیەتی‬ ‫(دوای پێ����وەرەكان _ م����ا بع����د المعایرە)‬ ‫ی تی����ا دەركەوت����وە بە ش����ێوەیەك كە بێ‬ ‫س����تانداری (الال معیاریە) دەس����تی كردوەە‬ ‫بە گۆرینی هەموو ش����تێك ب����ۆ كااڵیەك كە‬ ‫بەرهەم دەهێندرێت بە پێی داواكاری كریار‪،‬‬ ‫دوایش تایبەتمەن����دی بەرهەمەكان وجۆری‬ ‫كاری بەره����ەم هێنان گۆراوە ت����ا رادەیەك‬ ‫ناتوانی����ن دوو یەكەی بەره����ەم هێنانی هاو‬ ‫شێوە ببینین‪.‬‬ ‫‪-3‬هەنگاون����ان بەرەو(خصخص��ة) وات����ە‬ ‫گواس����تنەوەی خوێندنی زانكۆیی بۆ بواری‬ ‫كاری تایب����ەت دوای ئەوەی لە تایبەتمەندی‬

‫دەوڵەت بوو‪ ،‬ئەمەش وەكو وەاڵمدانەوەیەك‬ ‫بۆ حكومەتەمان ل����ە هەمبەر ماف نەدان بە‬ ‫پێویس����تیەكانی تەرخانكردن����ی كوالێتیەكی‬ ‫ب����اش ل����ە خوێن����دن و ك����ەم كردن����ەوەی‬ ‫بەرپرسیارێتی و رۆڵەكانی لە رووی دارایی و‬ ‫كۆمەالیەتی‪ ،‬ئەمانەش بەروونی دیار دەبێت‬ ‫لە میان����ەی دەركەوتنی زانك����ۆ ئەهلیەكان‬ ‫وباڵوبونەوەی بە خێراییەكی زۆر بەهۆی پارە‬ ‫دان و تەمویلی كۆمپانیا تایبەتیەكان وسەر‬ ‫پەرش����تیەكی كەم لەالی����ەن حكومەتەكان‪،‬و‬ ‫وەرگرتن����ی هەم����وو تێچ����ووی خوێندن یان‬ ‫بەش����ێكی لە قوتابی����ان‪ ،‬هەروەها پراكتیزە‬ ‫كردن����ی ج����ۆری( بە ئەهلی ك����ردن) لە ناو‬ ‫سیس����تمی حكومی‪ ،‬ئەم����ەش لە میانەی بە‬ ‫تایبەت كردنی هەندێ بەشی زانستی لە ناو‬ ‫كۆلیژە زانكۆییە جیاوازەكان كە دەرگاكانیان‬ ‫وااڵ دەك����ەن ب����ۆ كوالیتیەك����ی تایبەت لە‬ ‫كەس����ەكان بەرامبەر خەرجیەكانی خوێندن‪،‬‬ ‫وێ����رای پراكتیزە كردنی سیس����تەمی قەرزی‬ ‫قوتابیان‪ ،‬ك����ە یەكێك لە بانكەكان تێچووی‬ ‫خوێندن بە قەرز دەداتە قوتابی و دوایی لێی‬ ‫وەردەگرێتەوە‪ ،‬لەگەل سودێكی دیاری كراو‪،‬‬ ‫یان بە یەك جار یان بە شێوەی قیست‪.‬‬ ‫‪ -4‬گۆرین����ی خوێندن����ی حكومی گش����تی كە‬ ‫دەستپێش����خەری ن����اكا ب����ۆ گەش����ەپێكردنی‬ ‫پەیكەرەكانی وناوەرۆكەكان����ی لەتایبەتمەندی‬ ‫كێبركێ وەك كەنالێك ب����ۆ پەرەپێدان‪ ،‬بەرەو‬ ‫ئامرازێك ب����ۆ قووڵكرن����ەوەی جیاوازییەكان و‬ ‫بۆش����اییەكان لە نێوان هەردوو جیهان‪ .‬جیهانی‬

‫نەک ماین چەقەڵ بتگێڕێ ساتێ‬ ‫‪ .10‬ملی منداڵی خەڵکی دەشکێنن‬ ‫مەدەنیەتیان بەوە دەنــوێنن‬ ‫‪ .11‬ئەڵێ���ن‪ :‬ئەو کچەی کەوا ش���وو‬ ‫دەکا‬ ‫بە ترشی شایی خۆی بێزوو دەکـا‬ ‫‪ .12‬چەند خۆشە ئینسان بە ڕوویێکی‬ ‫پــاک‬ ‫دۆس���ت و بێ باک بێ بە کردەوەی‬ ‫چاک‬

‫باكووری پێش����كەوتوو هەناردەكاری عەولەمە‪،‬‬ ‫لەگەڵ جیهانی باش����ووری دواكەوتوو هەڵگری‬ ‫گوش����ارەكانی ئەم جیهانە‪ ،‬بۆیە حكومەتەكان‬ ‫دەس����ت دەكەن بەدابەزاندنی پش����ت بەس����تە‬ ‫داراییەكان ( االعتمادات المالیە)و گوشارەكان‬ ‫زی����اد دەب����ن و قەیران����ەكان ئالۆزت����ر دەبن‪،‬‬ ‫بۆئ����ەوەی كار بكاتە س����ەر ئاس����تی كوالێتی‬ ‫راژە حكومی����ەكان بە نەرێن����ی‪ .‬ئەم راژەیەش‬ ‫قوتاب����ی دەرچوو بەرهم دەهێنی كە ئاس����تیان‬ ‫وەكو پێویس����ت نیە چ بۆ ب����ازاری كار‪ ،‬چ بۆ‬ ‫هاواڵتیایەت����ی لەس����ەردەمی جیهانگیری!‪ .‬بەم‬ ‫ش����ێوەیەش خوێندنی حكومی ئەبێتە رێگایەك‬ ‫بۆ هێش����تنەوەی دەوڵەتە دواكەوتووەكان بەبێ‬ ‫پێش����كەوتن بەم جۆرەش بۆشاییەكان فراوانتر‬ ‫دەبن لە نێوان هەردوو جیهانی باكوورو باشوور‪.‬‬ ‫‪ -5‬ش����پرزەیی پەیوەندی لەنێ����وان جیهانی‬ ‫كارو جیهان����ی خوێندن‪ ،‬بەو پێیەی جیهانی‬ ‫كار وەستاوە لەسەر پلە پلەكراوی قوچەكی‬ ‫(الت����درج الهرمی)‪ ،‬ك����ە دەس����تپێدەكا لە‬ ‫كرێكاری ناشارەزاو كۆتایی دێت بەكرێكاری‬ ‫كارامە‪ .‬ئەمەش لەیەك چونێكی زۆری هەیە‬ ‫لەگ����ەڵ پلەپلەكراوی قوچەكی ئاس����تەكانی‬ ‫خوێندن����ی زانكۆیی‪ ،‬بەاڵم ئ����ەم لێكچونەش‬ ‫بەپەلەی����ەو جێگی����ر نابێ����ت‪ ،‬بۆی����ە بوەتە‬ ‫فاكتەری دروس����تكردنی كێشە لە سیستەمی‬ ‫خوێندن كە سەرچاوەی بەرهەمهێنانی هێزی‬ ‫كارە‪ ،‬هەر لەزیادبوونی چری قوتابیانەوە تا‬ ‫دەگاتە دابەزینی ئاستی كوالێتی خوێندن لە‬ ‫زانكۆ‪.‬‬

‫ژمارە(‪)79‬‬

‫‪2015/7/25‬‬

‫‪3‬ی خه‌رمانان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪25 July 2015‬‬

‫برایەتی بووە پاڵەوانی خولی ڕەمەزان‬ ‫عەبدولرەحمان ئادەم‬ ‫هەفت���ەی ڕابردوو كۆتای���ی هات بەخولی‬ ‫تۆپی پێی بچوك���راوەی ڕەمەزانی پیرۆز‪،‬‬ ‫كە ڕێكخراوی ڕەنگ بەهەماهانگی یەكێتی‬ ‫ئازادی الوان بۆ (‪ )32‬تیپی ش���ارۆچكەی‬ ‫مەخموور ئەنجامیدا‪.‬‬ ‫ئ���ەم خولە ماوەی ی���ەك مانگی خایاندو‬ ‫یارییەكانی بەش���ێوەی چوونە دەرەوەی‬ ‫ی���ەك دۆڕان بەڕێوەچ���وو چ���وار تی���پ‬ ‫س���ەركەوتن بۆ قۆناغی چوارگۆش���ە‪ ،‬كە‬

‫بریتبوون لە تیپەكانی (قوتابیان و قەاڵو‬ ‫ش���ۆرش و برایەتی)‪ ،‬لەكۆتاییدا هەردوو‬ ‫تیپی برایەت���ی و قوتابیان توانیان بگەنە‬ ‫یاریی كۆتایی‪.‬‬ ‫لەدوا یاری ئەم خولە‪ ،‬كە چەندین بەرپرسی‬ ‫حكومی و وەرزش���ی و جەماوەرێكی زۆر‬ ‫ئامادەب���وون‪ ،‬لەیارییەكی بەهێزدا الوانی‬ ‫برایەتی توانی نازن���اوی خولی رەمەزانی‬ ‫پیرۆز بەدەس���تبهێنێ‪ ،‬دوای سەركەوتنی‬ ‫بەس���ەر تیپی قوتابیان بەئەنجامی (‪-4‬‬ ‫‪ )1‬گ���ۆل‪ .‬دوای ئ���ەوەی تایمی یەكەمی‬

‫یارییەك���ە تەواوب���وو بەبەرامبەربوون���ی‬ ‫ه���ەردوو تیپ بەئەنجام���ی (‪ )1-1‬گۆڵ‪،‬‬ ‫لەگێم���ی دووەم الوانی برایەتی كۆنترۆلی‬ ‫یارییەكەی كردو توانی س���ێ گۆل تۆمار‬ ‫ب���كات و یارییەك���ە لەبەرژەوەندی خۆی‬ ‫كۆتای���ی پێبهێنێ���ت‪ ،‬گۆلەكان���ی الوانی‬ ‫برایەتی���ش لەالیەن یاریزانان (مەس���عود‬ ‫عەب���اس و چیا نەجمەدی���ن دوو گۆل و‬ ‫ئەحم���ەد عەبدوڵ�ڵ�ا) تۆمارك���راوو تاكە‬ ‫گۆلی الوانی قوتابیان (ئەرشەد محەمەد)‬ ‫تۆماریكرد‪.‬‬

‫)‪No. (79‬‬

‫هه‌ڵبژارده‌ی كوردستان بەشداری‬ ‫پاڵەوانێتی نۆروەی كەپ دەكات‬

‫هه‌ڵبژارده‌ی الوانی كوردستان له‌ تۆپی‬ ‫پێ بۆ به‌شداریكردن له‌ جامی نه‌رویج‪،‬‬ ‫به‌ره‌و ئه‌و واڵته‌ به‌ڕێده‌كه‌وێت‪.‬‬ ‫س����یروان نه‌جمه‌دین سه‌رپه‌رشتیاری‬ ‫هه‌ڵب����ژارده‌ی الوانی كوردس����تان‪ ،‬به‌‬ ‫ماڵپه‌ڕی فه‌رمیی فێدراس����یۆنی تۆپی‬ ‫پێی كوردس����تانی راگه‌یاندووه‌ “دوای‬ ‫ته‌واوبوونی رێوشوێنه‌كانی سه‌فه‌ركردن‬

‫و ئاماده‌بوونی ته‌واوی تیپه‌كه‌‪ ،‬بڕیاره‬ ‫شاندی هه‌ڵبژارده‌ی الوانی كوردستان‬ ‫له‌ تۆپی پێ به‌ره‌و واڵتی نه‌رویج گه‌شت‬ ‫بكات به‌ مه‌به‌س����تی به‌شداریكردن له‌‬ ‫پاڵه‌وانیه‌تیی نۆروه‌ی كه‌پ”‪.‬‬ ‫هه‌ڵب����ژارده‌ی الوان����ی كوردس����تان له‌‬ ‫ماوه‌ی راب����ردوو له‌ژێر سه‌رپه‌رش����تی‬ ‫س����تافه‌ مه‌ش����قییه‌كه‌ی‪ ،‬مه‌ش����ق و‬

‫‪7‬‬

‫ئام����اده‌كاری ئه‌نجام����داوه‌ و بڕی����ار ‌ه‬ ‫یه‌كه‌م یاریی خۆش����ی له‌ پاڵه‌وانیه‌تیی‬ ‫نۆروه‌ی كه‌پ‪ ،‬یه‌كش����ه‌ممه‌ی داهاتوو‬ ‫ئه‌نجامبدات‪ .‬هه‌ڵبژارده‌ی كوردس����تان‬ ‫له‌ چه‌ن����د وه‌رزی راب����ردوودا به‌ تیپی‬ ‫جی����اواز جی����اواز به‌ش����داریی نۆروه‌ی‬ ‫كه‌پ����ی ك����ردووه‌ و ئه‌نجامی به‌رچاوی‬ ‫به‌ده‌ستهێناوه‌‪.‬‬

‫اللیگا‬ ‫لەدەستپێكردنی‬ ‫بەر‬ ‫بەرشلۆنە‬ ‫یارییەكانی‬ ‫ه‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ش‬ ‫ت‬ ‫ێ‬ ‫ك‬ ‫لەبارەی‬ ‫س‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫ڤ‬ ‫ن‬ ‫ج‬ ‫ێ‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫ب‬ ‫ز‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫بژار بەكر‬

‫لە ئێستادا یانەی بەرشلۆنەی ئیسپانی بەبێ‬ ‫ئامادەبوونی نێیمارو مێس����ی یاریزانانیان لە‬ ‫ویالیەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا س����ەرقاڵی‬ ‫ئەنجامدانی مەش����ق و راهێنانن و وابڕیاریشە‬ ‫سێ یاریی ئەنجام بدەن‪.‬‬

‫پێگەی فەرمی یانەی بەرش����لۆنە س����ەرجەم‬ ‫یارییەکانی مانگێکی یانەکەیانی باڵوکردەوە‬ ‫ک����ە لە چوار پاڵەوانێتی جی����اوازدا ئەنجامی‬ ‫دەدەن لە پێش دەس����تپێکردنی یارییەکانی‬ ‫وەرزی نوێ����ی خول����ی پلە یەکی ئیس����پانیا‬ ‫(اللیگا)‪.‬‬ ‫خشتەی یارییەکانیان بەمجۆرەیە‪:‬‬

‫لە جامی ئینتەرناشیۆناڵ‪:‬‬ ‫بەرشلۆنە ‪ x‬لۆس ئەنجڵس (‪)2015/7/22‬‬ ‫بەرشلۆنە ‪ x‬مانچستەر یونایتد (‪)2015/7/25‬‬ ‫بەرشلۆنە ‪ x‬چێڵسی (‪)2015/7/29‬‬ ‫بەرشلۆنە ‪ x‬فیۆرێنتینا (‪)2015/2/8‬‬ ‫لە خوان گامپەر‪:‬‬ ‫رۆما ‪ x‬بەرشلۆنە (‪)2015/8/5‬‬

‫جامی سوپەری ئەوروپی‪:‬‬ ‫سێڤییا ‪ x‬بەرشلۆنە (‪)2015/8/11‬‬ ‫جامی سوپەری ئیسپانی‪:‬‬ ‫ئەتلەتیک بلباو ‪ x‬بەرشلۆنە (‪)2015/8/14‬‬ ‫یاریی چوون‪.‬‬ ‫بەرشلۆنە ‪ x‬ئەتلەتیک بلباو (‪)2015/8/17‬‬ ‫یاریی گەڕانەوە‪.‬‬

‫ستێڤن جیرۆج جێرارد‪ ،‬لە رێکەوتی ‪/ ٣٠‬‬ ‫‪ ١٩٨٠ / ٥‬لە ویس���تۆنی شاری لیڤەرپوڵ‬ ‫لە دای���ک ب���ووەو بەیەکێک ل���ە کاپتنە‬ ‫بەهێزەکانی مێژووی تۆپی پێ دادەنرێت‪.‬‬ ‫جێرارد لەسەر مەزهەبی کاسۆلیکییەو لە‬ ‫‪ ٢٠٠٧/٦/١٦‬ژیانی هاوسەرێتی پێکهێناوە‬ ‫لەگەڵ ئەلێکس کوران کە ئەمیش هەمان‬ ‫ئایدیای جێراردی هەبووەو خاوەنی س���ێ‬ ‫کچە لە هاوس���ەرەکەی‪ ،‬هەروەها خاوەنی‬ ‫یەک براو سێ خوشکە‪ ،‬براکەی ناوی پۆڵ‬ ‫جێراردە و ئەمی���ش گۆڵپارێزی ئیڤەرتۆن‬ ‫بووە بۆ ماوەی شەش وەرز‪.‬‬ ‫جێ���رارد لە تەمەنی منداڵییەوە پەیوەندی‬ ‫بەتیمی ویڵستۆن جونیۆرزی شارەکەیەوە‬ ‫دەکات‪ ،‬لەتەمەن���ی ن���ۆ س���اڵی لەالیەن‬ ‫قوتابخانەی لیڤەرپوڵ���ەوە وەردەگیرێت‪،‬‬ ‫لەم���اوەی ‪ ١١‬س���اڵ مانەوەی���دا ل���ەو‬ ‫قوتابخانەیە بەتەواوەتی گەش���ەدەکات و‬ ‫داهاتوویەکی پرشنگدار چاوەڕێی دەکات‪.‬‬ ‫ل���ە پێ���ش دەس���تپێکردنی وەرزی‬ ‫‪ ،١٩٩٩ - ١٩٩٨‬راهێن���ەری ئ���ەو کاتەی‬ ‫لیڤەرپوڵ ناوی جێرارد دەخاتە لیس���تی‬ ‫پێکهاتەکەیەوە ئەمەش دەبێتە خۆشترین‬ ‫کاتەکانی ئەو یاریزان���ە‪ ،‬دوا تێپەڕبوونی‬ ‫چەن���د مانگێک و ل���ە ‪ ١٩٩٨/١١/٢٩‬لە‬ ‫یاری���ی لیڤەرپ���وڵ و بالکبێ���رن لەکۆتا‬ ‫خولەکەکان جێرارد دەچێتە ناو یاریگاوەو‬

‫ب���ۆ یەکەمی���ن جار ل���ە خولی‬ ‫نایابی ئینگلتەرا و لیڤەرپوڵ دەبیندرێت‪.‬‬ ‫دوای ئ���ەوە لەیارییەكانی ی���ۆرۆی ‪٢٠٠٠‬‬ ‫بانگهێش���تی هەڵبژاردەی ئینگلتەرا كرا‪،‬‬ ‫بەاڵم ل���ەم پاڵەوانێتی���ە تەنها یارییەكی‬ ‫ئەنجامدا‪.‬‬ ‫لەم���اوەی ‪ ١٧‬س���اڵ یاری���ی کردنی بۆ‬ ‫لیڤەرپوڵ‪ ،‬جێرارد لەس���ەرجەم خولەکان‬ ‫و بەیاریی���ە دۆستانەکانیش���ییەوە ‪٧٠٨‬‬ ‫یاری���ی ئەنجام���داوەو ‪ ١٨٦‬گۆڵی تۆمار‬ ‫کردووە لەناویان���دا ‪ ٥٠٤‬یاریی فەرمی لە‬ ‫خول���ی نایابی ئینگلتەرا ئەنجامداوەو ‪١٢٠‬‬ ‫گۆڵیش���ی تۆمار کردووە‪ .‬بەاڵم لەماوەی‬ ‫‪ ١٤‬س���اڵ یاریی کردنی ب���ۆ هەڵبژاردەی‬ ‫ئینگلتەرا‪ ،‬جێرارد ‪ ١١٤‬یاریی کردووەو ‪٢١‬‬ ‫گۆڵیشی تۆمار کردووە‪.‬‬ ‫ئ���ەو نازناوانەی بەدەس���تیهێناوە لەگەڵ‬ ‫یانەک���ەی بریتین لە ‪ :‬ف���ا کەپ (‪،٢٠٠١‬‬ ‫‪ ،)٢٠٠٦‬جام���ی خولی فوتب���ۆڵ (‪،٢٠٠١‬‬ ‫‪ ،)٢٠١٢ ،٢٠٠٣‬جامی قەڵغانی خێرخوازی‬ ‫(‪ ،)2006‬خول���ی پاڵەوانەکان���ی ئەوروپا‬ ‫(‪ ،)2005‬جام���ی یوێف���ا (‪ ،)2001‬جامی‬ ‫سوپەری یوێفا (‪.)2001‬‬ ‫لە ئێس���تادا جێرارد تەمەنی ‪ ٣٥‬س���اڵەو‬ ‫لەدوای ‪ ١٧‬ساڵ یاریی کردنی بۆ لیڤەرپوڵ‬ ‫وابڕی���ارە بۆ م���اوەی ‪ ١٨‬مانگ رووبکاتە‬ ‫یانەی نیویۆرک گاالکسی ئەمریکایی‪.‬‬

‫تۆتی لەبارەی میسییەوە چیدەڵێت‬ ‫ئا‪ :‬بژار به‌كر‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬به‌ختیار محه‌مه‌د ‪0750 465 5463‬‬ ‫دیزاین‪ :‬شاخه‌وان محه‌ممه‌د سلێمان ‪0750 483 1852‬‬ ‫ناونیشان‬ ‫كوردستان ‪ -‬هه‌ولێر ‪ -‬مه‌خموور‬

‫ده‌سته‌ی نووسه‌ران‬

‫فرانچیس���کۆ تۆتی کاپتن و ئەفسانەی‬ ‫یانەی ڕۆمای ئیتاڵی ئاشکرایکرد کە ئەو‬ ‫دڵنیانییە لە مانەوەی لەنێو یاریگاکاندا‬ ‫دوای کۆتای���ی هاتن���ی وەرزی داهاتوو‬ ‫و دان���ی بەوەدانا کە لیۆنێل مێس���ی لە‬ ‫ئێستادا باشترین یاریزانی جیهانە‪.‬‬ ‫لەمیان���ی چاوپیکەوتنێکی���دا لەگ���ەڵ‬ ‫ڕۆژنامەی 'میس���ادیجیرۆ' تۆتی تەمەن‬ ‫‪ 38‬ساڵ وتی ‪":‬من ئەمساڵ لێرەم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نازانم دوای ‪ 12‬مانگ چی ڕوودەدات"‪.‬‬ ‫لەسەر کارکردن لەگەڵ ڕۆدی گارسیای‬ ‫ڕاهێنەری ڕۆما‪ ،‬ئەفسانەکەی پایتەختی‬ ‫ئیتاڵی���ا دوپات���ی ک���ردەوە ک���ە ئەو‬

‫دڵخۆش���ە بەیاریکردن لە ژێر دەس���تی‬ ‫ئەودا س���ەرەڕای ئەوەی لە س���ەرەتاوە‬ ‫نەیناسیەوەو ئاماژەی بەوەدا کە لە ڕۆما‬ ‫تەنها یەک ڕۆدی‪-‬یان ناس���یوە پێش���تر‬ ‫ئەویش رۆدی ڤۆلەر بووە‪.‬‬ ‫لەکاتی گفتوگۆکاندا منداڵێک لە ڕۆدی‬ ‫گاریسای پریسی کە ئەو هەست بەچی‬ ‫دەکات ک���ە ڕاهێنەرایەت���ی باش���ترین‬ ‫یاریزانی جیهان دەکات وەکو ئاماژەیەک‬ ‫ب���ۆ تۆتی‪ ،‬بەاڵم لە جیاتی ڕۆدی تۆتی‬ ‫خۆی بە پێکەنین���ەوە وەاڵمی دایەوەو‬ ‫وت���ی "خۆش���م دەوێی‪ ،‬بەاڵم ئێس���تا‬ ‫باش���ترین یاریزان مێس���ییە‪ ،‬نیگەران‬ ‫مەبە‪ ،‬ئەو ب���ەم زوان���ە پەیوەندی بە‬ ‫ڕۆماوە دەکات"‪.‬‬

‫خه‌لیل پااڵنی‬ ‫عه‌بدولره‌حمان ئاده‌م‬ ‫موحسین شوانی‬ ‫كارزان مامه‌ندپیران‬ ‫رەزوان عەبدولقادر‬

‫ده‌نگی مه‌خموور له‌ فه‌یسبووك‪:‬‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫ده‌نگی مه‌خموور له‌ تویته‌ر‪:‬‬

‫‪twitter.com/makhmur_maxmur‬‬

‫ژمارە (‪)79‬‬

‫‪2015/7/25‬‬

‫‪3‬ی خه‌رمانان ‪ 2715‬كوردی‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫عەمار‪ :‬چاوەڕێی ئەلبوومە تازەکەم بن‬ ‫لەکات����ی بەش����داریکردنی لەپرۆگرامێک����ی‬ ‫عەرەبی‪ ،‬عەم����ار نوێترین گۆرانی خۆی لەژێر‬ ‫ناوی (نییە نییە) راس����تەوخۆ پێشکەش����ی‬ ‫ھەوادارانی کردو گوتیشی "چاوەڕێی ئەلبوومە‬ ‫تازەکەم بن"‪.‬‬ ‫عەم����ار کوفی ل����ە لێدوانێکیدا ب����ەرووداوی‬ ‫رایگەیان����د "دوای کارکردنێک����ی زۆر ب����ۆ‬ ‫بەرھەمھێنانی ئەلبوومێکی گۆرانی‪ ،‬ئێس����تا‬ ‫خەریكە تەواودەبێ����ت و لەداھاتووێکی نزیک‬ ‫و گونج����اودا باڵوی دەکەمەوە"‪ .‬س����ەبارەت‬ ‫ب����ە گوتن����ی یەکێ����ک ل����ە گۆرانییەکانی لە‬ ‫پرۆگرام����ی عەرەبی تاراتا‪ ،‬عەم����ار گوتی‪":‬‬ ‫بەڵێ ئەم گۆرانییە بەرھەمێکی تازەیە لەنێو‬ ‫ئەلبوومەک����ەم و گۆرانییەک����ە ک����ە بەزمانی‬ ‫کوردی و عەرەبی گوتراوە‪ ،‬تێکست و ئاوازی‬ ‫بەش����ە کوردییەک����ەی فۆلک����ۆری کوردییەو‬ ‫تێكس����تی بەشی عەرەبیش����ی لەالیەن عەزیز‬ ‫رەسام نووسراوە"‪.‬‬ ‫عەمار کۆفی‪ ،‬گەنجە کوردە بەشداربووەکەی‬ ‫بەرنام����ەی "ع����ەرەب ئای����دڵ"ی تەلەڤزیۆنی‬ ‫‪ ،MBC‬سوپاس����ی ھەواداران����ی دەکات‬ ‫ک����ە ھەمیش����ە بەگەرموگوڕی����ەوە چاوەڕێی‬ ‫بەرھەمەکانی دەکەن و پشتگیری لێدەکەن‪.‬‬

‫‪Dengî Mexmûr‬‬

‫دەریا سروودێكی ئایینی باڵودەكاتەوە‬ ‫هونەرمەندی دەنگخۆش (دەریا بەدر) دوای‬ ‫ئ����ەوەی ئەلبوومێكی گۆران����ی باڵوكردەوە‪،‬‬ ‫لەم����اوەی راب����ردوو س����روودێكی ئایین����ی‬ ‫باڵوكردەوە‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكی����دا‪ ،‬دەریا ئام����اژەی بەنوێترین‬ ‫بەرهەمی خۆی داو گوت����ی "ئەم بەرهەمەم‬ ‫بەناونیش����انی (با خ����ودا لەی����اد نەكەین)‬ ‫لەهۆن����راوەی خۆم����ەو ئ����اواز گەل����ەری و‬ ‫كاری مێكس و ماس����ترینگ لەالیەن (تارق‬ ‫خانەقین����ی) ئەنجام����دراوە"‪ .‬گوتیش����ی‬ ‫"وێنەكان����ی ئ����ەو كلیپە لەش����اری هەولێر‬ ‫وێن����ەی گیراوەو لەالی����ەن (رێباز رواندزی)‬ ‫كاری دەرهێنان����ی ب����ۆ ئەنجام����دراوە"‪.‬‬ ‫لەالیەن خۆش����ییەوە دەریا سوپاسی هەموو‬ ‫ئەوكەس����انەی كرد كە هاوكاریان كردووە بۆ‬ ‫بەئەنجام گەیاندنی ئەم بەرهەمەی‪.‬‬ ‫جێگەی باسە ئەم بەرهەمە دوای ئەوە دێت‬ ‫كە لەچەن����د مانگی راب����ردوو هونەرمەندی‬ ‫الو دەریا ب����ەدر ئەلبوومێكی گۆرانی لەژێر‬ ‫ناونیشانی (بەسە خەمێكی تر) باڵوكردەو‪،‬‬ ‫ك����ە دوو لەبەرهەمەكانی ئ����ەو ئەلبوومەی‬ ‫كلیپی بۆ كردوون‪.‬‬

‫شه‌ڕڤانه‌ ئه‌مریكیه‌كه‌ بوو به‌زاوای كورد ددانت سپی بكەوە بەبێ دكتۆر‬ ‫جۆردان ماتس����ۆن كه‌له‌س����ه‌ره‌تای په‌الماری‬ ‫داعش بۆ س����ه‌ر ه����ه‌ردوو به‌ش����ی رۆژئاواو‬ ‫باش����وری كوردس����تان بۆ روبه‌ڕوونه‌وه‌ی ئه‌و‬ ‫گروپه‌ هاته‌ كوردس����تان و چ����ووه‌ به‌ره‌كانی‬ ‫جه‌ن����گ‪ ،‬ژیان����ی هاوس����ه‌رگیری له‌گه‌ڵ كچه‌‬ ‫كوردێكی دانیشتووی سوید پێكهێنا‪.‬‬ ‫بەپێ����ی چەن����د وێنەی����ەک ک����ە لەت����ۆڕە‬

‫کۆمەاڵیەتییەکانی فەیس بووک باڵوبوەتەوە‪،‬‬ ‫جۆردان ماتس����ۆنی ش����ه‌ڕڤانی ئه‌مریكی كه‌‬ ‫ماوه‌ی زیاتر له‌ ش����ه‌ش مان����گ له‌به‌رخودانی‬ ‫كۆبانێ و دوو مانگ له‌ به‌رخودانی ش����ه‌نگال‬ ‫هاوش����انی گه‌ریالو ش����ه‌ڕڤانان و پێشمه‌رگه‌‬ ‫به‌رامبه‌ر به‌داعش جه‌ن����گاوه‌‪ ،‬كچه‌ كوردێكی‬ ‫دانیش����تووی واڵتی س����ویدی به‌ن����اوی النه‌‬

‫خواستووه‌و له‌مه‌راس����یمێكدا چوونه‌ته‌ ژیانی‬ ‫هاوسه‌رگیریه‌وه‌‪.‬‬ ‫ماتس����ۆن ب����وون ب����ه‌زاوای گه‌ل����ی كوردی‬ ‫به‌گه‌وره‌ترین ش����انازی ده‌زانێت‪ ،‬وه‌ك چۆن‬ ‫به‌رگریك����ردن و خه‌باتك����ردن له‌پێناو خاكی‬ ‫كوردستان به‌رامبه‌ر گروپی تیرۆرستی داعشی‬ ‫به‌ شانازی و مێژووی بۆ خۆی زانیوه‌‪.‬‬

‫دەتوانن بۆ سپیكردنەوەی ددان ئەم ڕێگایانە‬ ‫بەكاربهێن����ن بێئ����ەوەی زی����ان بگەیەنێت بە‬ ‫مینای ددان‪:‬‬ ‫‪ -1‬دەتوان����ن میوەی ش����لیك بهێنن بەدداندا‬ ‫بۆ م����اوەی ‪ 3‬بۆ ‪ 5‬خول����ەك دواتر ددان بە‬ ‫ئاو خاوێنبكرێتەوە‪ ،‬ڕۆژانە بەكارهێنانی ئەم‬ ‫ڕێگایە هۆكار دەبێت بۆ سپی بونەوەی ددان‪.‬‬ ‫‪ -2‬خواردنی س����ێو بەتوێكڵەوە هۆكار دەبێت‬ ‫بۆ سپیكردنەوەی ددان ‪.‬‬

‫‪ –3‬دەتوان����ن توێكڵ����ی مۆزهەفتەی یەكجار‬ ‫بۆ م����اوەی ‪ 10‬خولەك بهێنن ب����ە دداندا بۆ‬ ‫سپیكردنەوەی ددان‪.‬‬ ‫‪ -4‬دەتوان����ن تێكەڵ����ەی س����ۆدەو دەرمانی‬ ‫خاوێنكردنەوەی ددان و شلیك بەكاربهێنن بۆ‬ ‫س����پیكردەوەی ددان بەجۆرێك ئەم تێكەڵەیە‬ ‫سێ ڕۆژ جارێك بۆماوەی ‪ 3‬بۆ ‪ 5‬خولەك بە‬ ‫دداندا بهێنرێت دواتر ددان بەئاوی ش����لەتێن‬ ‫خاوێنبكرێتەوە‪.‬‬

‫نوكته‌‬

‫* ئەح���ۆل فۆرم پڕ ئەكاتەوە‬ ‫لەش���وێنێكدا نووسراوە تكایە‬ ‫ئ���ەم چوارگۆش���ەیە بەبەتاڵی‬ ‫بەجێ بهێلە‪ ،‬ئەویش ئەنووسێت‬ ‫(بەسەرچاو)‪.‬‬ ‫* مامۆس���تایەك لەقوتابیەك‬ ‫دەپرس���ێت‪ :‬س���اڵی ‪1898‬ی‬ ‫زایین���ی چ���ی رووی���دا؟‬ ‫قوتابیەك���ەش دەڵێت‪ :‬قانعی‬ ‫شاعیر لەدایكبوو‪ .‬مامۆستا لێی‬ ‫ئەپرسێت‪ :‬ئەی لەساڵی ‪1908‬‬ ‫چ���ی رووی���دا؟ قوتابیەكەش‬ ‫دەڵێت‪ :‬قان���ع تەمەنی بوو بە‬ ‫دە ساڵ!‪.‬‬

‫شەقامێك سنووری نێوان دوو واڵت دیاری دەكات‬ ‫جگه‌ر گۆشه‌كانی ده‌نگی مه‌خموور‬

‫لیا ره‌وه‌ند یوسف‬

‫سه‌رمه‌د سه‌میع سدیق‬

‫ئا‪/‬كارزانی مامەندپیران‬ ‫لەرۆژهەاڵتی ناوەراس����ت بەگش����تی سنووری‬ ‫نێ����وان واڵتان وێ����ڕای تەلبەندكردنی هەزاران‬ ‫كیلۆمەت����ر‪ ،‬بەهەزاران جەندرمەو پاس����ەوانی‬ ‫س����نووریش بوونیان هەیەو سااڵنە پارەیەكی‬ ‫خەیاڵی����ان بۆ تەرخ����ان دەكرێت‪ ،‬كە بووەتە‬ ‫بارگرانی بەسەر حكومەتی ئەو واڵتانە‪ ،‬تەنها‬

‫بەمەبەستی پاراستنی س����نووری نێوان دوو‬ ‫واڵت‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر سەیری ئەم وێنەیە بكەین‪ ،‬تەنها‬ ‫شەقامێك كە هاتووچۆی بەردەوامی لەسەرە‪،‬‬ ‫س����نووری نێوان دوو واڵتی دەس����ت نیشان‬ ‫كردووەو پاس����ەوان و تەلبەندیشی پێویست‬ ‫نیی����ە‪ ،‬بێ ئەوەی هیچ یەك لەو واڵتانە زیانی‬

‫بۆ واڵتەكەی دیكە هەبێت‪ ،‬ئەویش س����نووری‬ ‫نێ����وان هەردوو واڵتی ئەڵمانی����او هۆڵەندایە‪،‬‬ ‫ئ����ەو وێنەی����ە زۆر بەر ب��ڵ�اوە لەنێ����و تۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‪ ،‬ك����ە دوو هاواڵتی یەكیان‬ ‫ئەڵمانی ئەوی دیكەیان هۆڵەندییە تەوقەیان‬ ‫لەگەڵ یەك كردووە‪ ،‬لەس����ەر سنووری نێوان‬ ‫ئەو دوو واڵتە‪.‬‬

‫دانا دیار مشاری‬

‫هۆنراوه‌ی میللی‬ ‫كاكە گوێ بدەنە ئــەو دەنگ و باسە‬ ‫نەما زەمانی قــەیناغ و داســـــە‬ ‫خەڵك مەرەقی گــێزەرو خــــاسە‬ ‫تەرەنتەر هــــاتیە لەگەڵ دەڕاسە‬ ‫نـــــوكی چنت تیژە دەڵێ ئەڵماسە‬ ‫جێگای (دە) عەڵبان رۆژ ئەوا خالسە‬ ‫فەالح هەڵدەگری گەنمی خوالســە‬ ‫وراغ دەگەڕێن بەبێ قەڕاســـــــە‬ ‫مووچه‌خۆری ئه‌م زه‌مانه‌‬