سەد زانیاری گرنگ لەبارەی مەخموورەوە بزانه
خاوەن ئیمتیاز
لەژم���ارەی ئەمج���ارەدا ()١٠٠ زانی���اری گرنگم���ان لەب���ارەی دەڤەری مەخم���وور لەبوارەكانی مێژووو ئەدەب و هونەرو وەرزش و بواری رۆشنبیری و سیاسییمان كۆكردۆت���ەوەو لێرەدا دەیخەینە بەردیدی ئێوەی خۆشەویست.
جهمیل سنجاوی سەرنووسەر
بهختیار محهمهد makhmur@yahoo.com
26 2015/2/15ی
ژمارە ()74
پارێزەرێك بەخۆرایی ناوی عەرەبی بۆ كوردی دهگۆڕێت
رێبهندان
3
2714
4
رۆژنامەیەكی رۆشنبیری گشتی مانگانهیه ،له مهخموور دهردهچێت
كەشكوڵی ژیان و بەرهەكانی شاعیرو نووسەرو رووناكبیری كورد مامۆستا (كەریم شارەزا) 5
یاریگای دیبەگە بووەتە لەوەڕگا!
7
عەلی حوسێن :دەتوانین بەیەك هەفتە تهواوی دەڤەری مەخموور كۆنترۆڵ بكەین "خەڵكی مەخموور دڵنیا دەكەینەوە كە داعش ناتوانێت بێتەوە مەخموور" كارزانی مامەندپیران بەرپرس����ی لق����ی دووی پارت����ی دیموكراتی كوردستان ،لەدیمانەیەكیدا رایدەگەیەنێ����ت تا داع����ش لەدەڤەری مەخموور مابێت مەخموور جێناهێڵێت، ئام����اژە ب����ەوە دەكات پێش����مەرگە دەتوانێت لەماوەی هەفتەیەكداتهواوی دەڤەری مهخموور كۆنتڕۆڵ بكاتهوه. سەبارەت بەرەوشی ئێستای مەخموور، عەلی حوس����ێن (بەرپرسی لقی دووی پارتی دیموكراتی كوردستان) تایبەت بەرۆژنام����ەی (دەنگ����ی مەخم����وور) رایگەیان����د "دوای رزگاركردن����ەوەی مەخموورو گوێڕ پێشمەرگە لەپێشڕەوی دایەو تائێستا نەش����كاوە ،ئەو هێزەی ل����ەم دەڤەرە هەیە رۆڵ����ی قارەمانانەو بەرچاویان هەبووە لەشكاندنی دوژمن،
ئێم����ەش لەلقی دوو هەرچ����ی بەئێمە بكرێت ئامادەین وەك پێش����مەرگەیەك بەرگری لەم خاكە بكەین ،تا داعشیش لێرە بێ����ت منیش لێ����رە دەمێنمەوەو مەخم����وور جێناهێڵ����م و مەخمووریش خەڵكێكی زۆر گەڕاوەتەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆی". لەبارەی وەستانی پێش���رەوییەكانی هێ���زی پێش���مەرگە لەمیح���وەری مەخموور ،عەلی حوسێن گوتی "ئێمە لەب���ەر ناوچە عەرەبیی���ەكان هێرش ناكەی���ن ،نامانەوێ���ت ببێتە ش���ەڕی كوردو عەرەب ،چونكە كێشەی ئێمە لەگ���ەڵ عەرەب نییە ،كێش���ەی ئێمە لەگەڵ تیرۆرە ،ك���ە لەئێمە ناگەن و دەیانەوێت خاكی كوردس���تان داگیر بكەن ،ئەگینا دەتوانین بەماوەی یەك هەفتە دەڤەری مەخم���وور بەتەواوی
كۆنت���رۆڵ بكەین ،ب���ەاڵم نامانەوێت حەساسییەت لەنێوان كوردو عەرەب دروست ببێت". ئ����ەو بەرپرس����ەی پارت����ی خەڵك����ی مەخم����وورو دەوروب����ەری دڵنی����ا دەكاتەوە لەوەی ك����ە داعش ناتوانێت بێتەوە مەخموور ،هەروەك گوتیش����ی "دەمەوێ����ت خەڵ����ك دڵنی����ا بكەمەوە داعش ئ����ەو هێزەی جاران����ی نەماوە، گەرچی ئێمە سەرەتا شارەزای شەڕی داعش نەبووین ،بەاڵم ئێس����تا ئاشناین بەتەكنیكی شەڕی ئەوان و هەر پالنێك دابرێژن بەزوویی هەڵیدەوەشێنینەوە". لەبەش����ێكی دیك����ەی دیمانەیەكەیدا، بەرپرس����ی لق����ی 2ی پارت����ی دەڵێت "حەشدی شەعبی لەسنووری مەخموور نیی����ەو پێویستیش����مان بەحەش����دی شەعبی نییە".
عهلی حوسێن له سهنگهرهكانی پێشهوهی دهڤهری مهخموور
ی داعش لەشكستەكانی بەردەوامە لەسەر بەغدا ههرێم پابهند دهكات به پێدان ی پترۆدۆالر پاره دەستی پێشمەرگە كارزانی مامەندپیران
ش���ەوی 12ی ئەم مانگ���ە داعش لەقەراج لەچەن���د الیەكەوە هێرش���ی كردە س���ەر سەنگەرەكانی پێشمەرگەو هەر زوو لەسەر دەستی پێش���مەرگە چەتەكانی داعش بۆ جارێكی دیكەش تووشی شكست دەبنەوەو زەبرێكی كوشندەیان لێ دەدرێت. موق���ەدەم (فەره���اد عەل���ی) لەبەش���ی جموجۆڵ���ی فەرمان���دەی هەولێری هێزی پێشمەرگەی كوردستان رایگەیاند" كاتژمێر 2ی ش���ەوی 12ی ئەم مانگە بەرپرس���ی فەرماندەی���ی هەولێر فەرمان���ی پێكردین لەمەخموورەوە بچینە گوندی گڕاو ،لەرێگا
موقەدەم (فەرهاد عەلی)
دوو پەرلەمانتار هاوكاری ئاوارەکانی مەخموور دەکەن تایبەت بەدەنگی مەخموور بەئامادەبوونی (شوان ئەحمەد)و (حاجی کاروان) ئەندامانی پەرلەمانی کوردستان و (ئیبراھیم ش���ێخەڵاڵ) قایمقامی مەخموور لەھۆل���ی برایەت���ی ناوچ���ەی مەخمووری یەکگرتووی ئیسالمی کوردستان کۆمەک و ھاوکاری ( )٥٠خێزانی ئاوارەی گوندەکانی دەوروبەری مەخموور کرا. ئ���ەم ئاوارانە ماوەی ش���ەش مانگ زیاترە ب���ەھۆی ھێرش���ەکانی چەکداران���ی داعش
حاجی کاروان
دەربەردەو ئاوارەی قەزای مەخموور بوونە. ئاوارەبووان���ی گوندەکان گلەی���ی زۆریان لە حکوم���ەت و پەرلەمان ک���رد کە تاکو ئێس���تا ئاوڕیان لەم ئاوارانە نەداوەتەوەو پەرلەمانت���اران وقایمقام���ی مەخمووریش بەڵێنیان دا لەمەودوا ھاوکاریان بکەن. جێگەی باس���ە ئەم ھاوکارییە دوای ئەوە دێت کە لەس���ەرەتای ئ���ەم مانگەوە 75 خێزانی ئاوارەی ناحی���ەی قەراج لەالیەن رێکخ���راوی بەخت���ەوەری حاج���ی کاروان کۆمەکی کران.
شوان ئەحمەد
كەمینی���ان دانابوو تەقەی���ان لەئێمە كردو وەاڵممان دانەوەو بەهانای س���ەنگەرەكانی پێشمەرگەوە چووین و توانیمان داعش تێك بشكێنین ،بەیانی كاتێك لەسەنگەرەكانەوە س���ەیر دەكەین 12تەرمی داعش جێماوەو پێشبینیش دەكەین تەرمی دیكەیان لەگەڵ خۆی���ان بردبێتەوەو ئ���ەو تەرمانەش دیار نییە بەهۆی بۆردومانی فڕۆكەوە بووە ،یان لەالیەن پێشمەرگەوە كوژراون". ئەو ئەفسەرە زیاتر دەڵێت" ئێمە لەشەڕداین و سەر سنوورین بۆیە رووبەڕوو بوونەوە هەر دەبێت ،بەاڵم ئەوەی جێگای دڵخۆشیمانە لەم هێرش���ەی داعش پێشمەرگە شەهیدو برین���داری نەبووە ،كەم���اوەی 45خولەك شەڕمان لەگەڵیان كرد".
دهنگی مهخموور
حكومهت���ی عیراق���ی فی���دڕاڵ ،حكومهت ی ههرێمی كوردستان پابهند دهكات ،زۆرترین بودجه بۆ ژینگهپارێزی و ئاوهدانكردنهوه بۆ ئهو ناوچانه دابنرێت كهبههۆی بهرههمهێنان و پااڵوتنی نهوتهوه زیاندمهندبوون. له س���نووری ههرێمی كوردس���تان چهندین كێڵگ���هی نهوت���ی دۆزراونهت���هوه و كاریان تێ���دا دهكرێ���ت ،ب���ه ه���ۆی كاركردن���ی كۆمپانیاكانیشهوه زیانێكی زۆر بهر ژینگهی ئهو ناوچانه دهكهوێت. ب���ۆ قهرهبووكردن���هوهی ئ���هو زیانانه ،له م���ادهی 52ی یاس���ای بودج���هی گش���تی عیراق ،كه لەدانیش���تنی پهرلهمانی عیراقدا
پێشمهرگه
پهس���ندكرا ،حكومهتی ههرێمی كوردستان پابهن���د دهكرێت بهوهی ،لهپێش���دا بودجه
خهبات و كۆڵنهدان
ب���ۆ ژینگهپارێ���زی و ئاوهدانكردنهوهی ئهو ناوچانه دابنرێت كه بهرههمهێنان و پااڵوتنی نهوتی���ان تێ���دا دهكرێت .ههر ل���ه درێژهی مادهكهدا هات���ووه "حكومهتی ههرێم پابهند دهكرێت پارهی پت���رۆدۆالر بۆ ئهو ناوچانه تهرخان بكات كه نهوتیان بهرههم دههێنرێت له چوارچێ���وهی پارێزگاكانی ههرێم" .بهاڵم لهبهر كورتهێنانی بودج���ه و كهمی داهاتی عیراق بههۆی دابهزینی نرخی نهوتهوه ،بڕی رێژهی پترۆدۆالر له 5دۆالرهوه دابهزیوه بۆ دوو دۆالر له ههر بهرمیلێك نهوت. جێگەی باس���ە ئێس���تاكە قەزای مەخموور زۆرتری���ن رێژەی نەوت لە خاكەكەی بەرهەم دەهێندرێت ،بەاڵم تائێستا سوودی لەپارەی پترۆدۆالر وەرنەگرتووە.
ژمارە(26 2015/2/15 )74ی رێبهندان 2714كوردی
15 February 2015
)No. (74
2
عەلی حوسێن :تا داعش لهو دهڤهره مابێت مەخموور جێناهێڵم دیمانە /كارزانی مامەندپیران عەلی حوسێن بەرپرسی لقی دووی پارتی دیموكرات���ی كوردس���تان ،لەدیمانەیەكدا رایدەگەیەنێ���ت ت���ا داع���ش لەدەڤەری مەخم���وور بێت مەخم���وور جێناهێڵێت، هەروەها دەڵێ���ت "داعش هەموو جهودی خۆی س���ەرف كرد" ،هەر لەم دیمانەیەدا ئاماژە بەوە دەكات پێشمەرگە دەتوانێت لەم���اوەی هەفتەیەكدا داعش لەدەڤەرەكە بەتەواوی وەدەربنێت. * رەوش���ی مەخم���وورو دەوروب���ەری
دزەی���ان كردە گوێڕ ،ب���ەر لەوەی بەیانی خەڵك���ی هەولێر لەخەو هەڵس���ن لەگوێر وەدەرنران ،پێش���مەرگە ئێس���تا هێزێكە دەتوانێت لەهەركات و ش���وێنێك داعش جووڵەی هەبێت بەرپەرچی بداتەوە. * بەپێ���ی زانیارییەكان���ت ژمارەو هێزی داعش چەندو چۆنە لەدەڤەرەكە؟ داع���ش لەدەڤەرەكە ماوە ،بەاڵم ئەگەربەراوردی بكەین لەگەڵ سەرەتای هاتنیان، ئێستا ژمارەیان زۆر كەمی كردووەو تواناو ورەی جارانیشیان نەماوە ،هەموو جهودی خۆیان س���ەرف كرد ،دەبابەو مودەراعەی
و سوپای هاوبەش و كاك عومەر میرخان و كاك نەج���ات بەرپرس���ی میح���وەری مەخموور دەورێك���ی كاریگەریان هەبووە لەپاراستنی س���نوورەكە ،ئێمەش لەلقی دوو هەرچ���ی بەئێم���ە بكرێ���ت ئامادەین وەك پێش���مەرگەیەك بەرگری لەم خاكە بكەین ،تا داعش���یش لێ���رە بێت منیش لێرە دەمێنم���ەوەو مەخموور جێناهێڵم و مەخمووری���ش خەڵكێكی زۆر گەڕاوەتەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆی. * بۆچی پێشڕەوی زیاتر ناكەن و داعش دوورتر ناخەنەوە؟
دەتوانین بەیەك هەفتە تهواوی دەڤەری
"رۆژی وا هەبووە چوار ئوتومبێلی
مەخموور كۆنترۆڵ بكەین
بۆمبرێژكراو هاتووە" لەئێستادا چۆنە؟ ئەو ش���وێنانەی شەڕی تێدایە خەڵكێكلەدڵەراوك���ێ دەبێ���ت ،ئەم���ە واقیعێكە لەن���او هەموو كۆمەڵگای���ەك وایە ،بەاڵم ئەوەی جێگای خۆش���حاڵییە ،دوای رزگار كردن���ەوەی مەخموورو گوێڕ پێش���مەرگە لەپێش���ڕەوی ب���ووەو نەش���كاوە ،ه���ەر جارێك دوژمن هێرش���ی كردبێت لەماوەی راب���ردوو ،ئەو هێزەی ل���ەم دەڤەرە هەیە رۆڵ���ی قارەمانانەو بەرچاوی���ان هەبووە لەش���كاندنی دوژم���ن ،ك���ە فەرماندەی هەولێرو س���وپای بارزان و لیوای پێنج و لی���وای 10و لیوای 14و هێزی زێرەڤانی
لەجاروڵ�ڵ�اش هێرش���یان كردب���وو،تەنه���ا یەك گولل���ە قازیفەی���ان تەقاندو كش���انەوە ،كە بووە هۆی ش���ەهیدبوونی دوو پێش���مەرگە ،ب���ۆ رۆژی دواتر داعش بەیاننامەیەك���ی دەركرد ،كە 12كەس���ی خۆی���ان گوللە ب���اران ك���ردووە ،بەهۆی ئەوەی لەهێرش���ەكەی جاروڵاڵ شكستیان خواردووە. * حەشدی شەعبی لێرە هەن؟ نەخێر حەشدی ش���ەعبی لەسنوورەكەنییەو پێویستیش���مان بەحەشدی شەعبی نییە.
ئێم���ە لەبەر ناوچە عەرەبییەكان هێرشناكەین ،نامانەوێت ببێتە ش���ەڕی كوردو عەرەب ،چونكە كێش���ەی ئێم���ە لەگەڵ ع���ەرەب نیی���ە ،كێش���ەی ئێم���ە لەگەڵ تیرۆرە ،كە لەئێم���ە ناگەن و دەیانەوێت خاكی كوردس���تان داگیر بك���ەن ،ئەگینا دەتوانین بەم���اوەی یەك هەفتە دهڤهری مهخموور بەتەواوی كۆنترۆڵ بكەین ،بەاڵم نامانەوێت حەساس���ییەت لەنێوان كوردو عەرەب دروست ببێت. * پێتوای���ە جارێك���ی تر داع���ش بگاتە سەنتەری قەزای مەخموور؟ -خەڵ���ك لەوە دڵنی���ا دەكەینەوە داعش
ناتوانێت بێتەوە مەخم���وور ،هەرچەندە لەم چەن���د رۆژەی دوایی دوژمن هەندێك جموجۆڵ���ی هەب���وو ،ئەم���ەش بەهۆی ئ���ەوەی هیچ���ی بەدەس���تەوە نەماوە، هێ���رش دەكاتە س���ەر س���ەنگەرەكان، دەمەوێت خەڵك دڵنی���ا بكەمەوە داعش ئەو هێزەی جارانی نەماوە ،گەرچی ئێمە
سەرەتا شارەزای شەڕی داعش نەبووین، بەاڵم ئێستا ئاش���ناین بەتەكنیكی شەڕی ئ���ەوان و هەر پالنێك دابرێ���ژن بەزوویی هەڵیدەوەش���ێنینەوە ،لەبەرزاییەكان���ی سوڵتان عەبدوڵاڵ بەڤیدیۆ نیشانی خەڵك درا چۆن رادەكەن ،ك���ە ئەم ڤیدیۆیە لە 28كەناڵی جیهانی پەخش كرا ،بەش���ەو
بۆمبرێژك���راوو ئوتومبێلی���ان هێن���ا هەر شكستیان خوارد ،رۆژی وا هەبووە چوار ئوتومبێلی بۆمبرێژكراویان هێناوە ،ئێستا هێرش���ەكانیان تەنها بۆ خۆ دەرخستن و ئیسپات وجودە ،چەند شەوێك لەمەوبەر لەچوار الوە هێرشیان كردو كەمینیان بۆ پێش���مەرگە دانا ،كەچی نەیانتوانی یەك شوێن بگرن و یەك پێشمەرگەش بریندار نەبوو ،لەدوای كشانەوەشیان 11تەرمیان لەدوای خۆیان جێهێشت ،ئەمەش بەهۆی ئەوەی كەش و هەوا تەمومژ بوو. * شەوێك پێش ئەو هێرشە لەجاروڵاڵش هێرشیان كردبوو؟
* خۆبەخش لەمیحوەرەكەی ئێوە هەیە؟ رۆڵی ئەوان چی بووە؟ خۆبەخش���مان هەب���ووە ،خەڵكێ���كهەب���ووە بەخۆبەخ���ش دەس���تی داوەتە چ���ەك و شانبەش���انی پێش���مەرگە ش���ەڕی كردووە ،ش���ەهیدی خۆبەخش و برینداری خۆبەخش���مان هەی���ە ،خەڵك هاوكارییەك���ی زۆری كردووین ،بەتایبەت خەڵك���ی هەولێ���ر هاوكارییەكی ئێجگاری زۆری پێش���مەرگەیان ك���ردووە بەهەموو شێوەیەك ،ئەمە سەڵماندی كە مەخموور ێ بەشێكە لەهەولێرو خەڵكی مەخموور بەڵ كەسی هەولێرن.
بهسهركردنهوهی پەیامنێران و وێنهگرانی جەنگ ل ه مەخموور راپۆرت /كارزانی مامەندپیران جەنگ واتا ش����ەڕو كوش����تار ،بەاڵم ئەوانەی رووداوی ئ����ەو جەنگان����ە لەمەیدان����ی جەنگ دەگوازنەوە بۆ دەزگاكانی راگەیاندن و وێنەی ش����ەڕەكان پیش����انی بینەر دەدەن ،مەترسی لەس����ەر گیانی����ان هەیە ،دەنگ����ی مەخموور لەراپۆرتێك����دا پەیامنێران و وێنەگرانی جەنگ لەمەخموور بەسەر دەكاتەوە. ب����ارزان س����اڵەیی تەمەن 37س����اڵ یەكێكە راگەیاندنكاران����ی مەخموورو م����اوەی حەوت
س����اڵەلەبواری راگەیاندن كار دەكات ،پێشتر ب����ۆ هەر ی����ەك لەلەرادی����ۆی الوان و كەناڵی ئاس����مانی ن����ەورۆزو هەولێ����ر كاری كردووەو ئێستاش وێنەگری كەناڵی ئاسمانی زاگرۆسە، لەبارەی رووماڵكردنی شەڕەكانی پێشمەرگەو داعش دەڵێ����ت " لەكاتی ش����ەڕەكاندا تەنها گوللەنەب����ڕ ب����ەكار دەهێنم ،بەاڵم لەگش����ت جەنگەكان نا ،لەبەر ئەوەی كێش����ی قورسەو توانای جواڵنەوەت ك����ەم دەكاتەوە ،چونكە پێشتر راهێنانمان لەسەر نەكردووە ،شانازی بەوە دەكەم شانبەش����انی برا پێشمەرگەكان
ك و ت ك
دهنگی مهخموور
* رۆژی 12ەی ئەم مانگە س���ەفیری دەولەتی ئیمارات سەردانی دیبەگەی كردو یارمەتی بەس���ەر ئاوارە عەرەبەكانی نیشتەجێی دیبەگە دابەشكرد، كەچی بەرێزیان لەهەولێرن تائێستا یەك دیناری بۆ ئاوارە كوردەكان خەرج نەكردووە( .ئەوان دەزانن چی دەكەن!) * بەرێوەبەری قوتابخانەیەكی سەرەتایی لەدیبەگە لەجیاتی بەردەست كار بەقوتابییەكان دەكات و پێیان دەڵێت بەردەستەكە تاقەتی نییەو هەژارەو نازانێ���ت كار بكات ،ئێ���وە لەجیاتی ئەو قوتابخانەك���ە خاوێن بكەنەوە. (وادیارە قوتابخانە بویتە مزگەوت و ئیشی خێرێشی لێدەكرێت). * ژمارەیەك فەرمانبەرو مامۆس���تا ماوەیەك���ە فێری ئەوە بوونە خزمەتی پێشمەرگایەتی دەخەنە سەر خزمەتی وەزیفیان بۆ ئەوەی موچەو خزمەتیان زیاد بكات لە كاتێكدا هەندێكیان یەك رۆژ پێشمەرگایەتیان نەكردیە( .مام حكومەت ئەمنت لێ دیارە؟) * دەڵێن دوای ئەوەی كەل و پەل و یارمەتی بۆ ئەو ئاوارانەی لە دیبەگە جێگیر بوونە هاتبوو ،پەیامنێرێكی كەنالێكی ئاس���مانی كە هاورێی زۆرێك لەبەرپرس���ەكانە ئەویش وەكو ئاوارەكان یارمەت���ی وەرگرتبوو( .قالە لە دیبەگە لەخەت گیرا). * هەیە ئێستاش مووچەی مەخموور وەردەگرێت و لەهەولێر لەماڵی خۆی دادەنیشێت و قسەی گەورە دەكات و یارمەتی یەك گەنج و الوی مەخموور نادات ،لەكاتێكدا مانگانە دوو س���ێ ملیۆن دینار وەردەگرێت( .پێویس���ت بەناو ناكات). * بەرپرس���ێكی حیزبی بەردەوام دەنگی لەتێری دێت ،بەحیس���ابی خۆی لەگەاڵ چینی ه���ەژاران و لێقەوماوانە كەچی بەپلەیەكی بەرز خانەنش���ین كراوە ,هەشیانە ئیمالی نووسینی تەواو نییە كەچی بەمدیر عام خانەنشین كراوە( .خۆش واڵت). * كابرایەك كە پێش���ووتر بەرێوەبەری یەكێك لەفەرمانگەكانی مەخموور بوو ،ملی لەسەر حیسابی ئەو مەخموورەی ئەستوور بووەو خاوەنی چەندین خان���ووو زەوی و ئۆتۆمبێلی گرانبەهایە ،كەچی زەمی خەڵكی مەخمووری دەكرد( .ئیشاال زەلیلی دەستی مەخمووریان دەبی). * هەت���ا ئەم س���اتەش نزیك���ەی 50گوندی قەزای مەخموور لەدەس���تی داعش���دایە ،كەچی هەندێ ماستاوچی هێشتا بێزار نەبوونە لە پێداهەڵدانی هەندێ بەرپرس ،خۆ ئەگەر بەدەستیان بێ سبەی پەیكەریشی لۆ دەكەن. (مێژوو رەحم بەكەس ناكات!).
موحسین شوانی:
دڵەراوكێ و متمانە دایە
گۆران دیبەگەیی: لهالیهن بهشێك له بهرپرسه سهربازییهكان نادادپهروهری ههیه له پێدانی زانیاری
دەچمە سەنگەرەكانی پێشەوەو گیانی منیش لەگیانی پێش����مەرگەیەك زیاتر نییەو لەكاتی رزگار كردن����ەوەی گوندی جدیدە بەس����ووكی زامدار بووم ،ل����ەو كاتەی خەریكی وێنەگرتن بووم ،لەكاتی رووماڵكردنی شەڕەكانیش هیچ رێگرییەك����م لێ نەكراوەو ئازادانە رووداوەكانم رووماڵكردووە. س����اڵەیی لەبارەی داعش����ەوە دەڵێت" دوژمن سەرەتا بەش����ێوەیەك شەڕی كرد پێشمەرگە ئاش����نا نەبوو بەش����ەڕەكەی ،بەاڵم ئێس����تا پێش����مەرگە تواناو ورەو چۆنییەتی ش����ەڕی دوژمن ش����ارەزایە ،بۆیە رۆژانە دوژمن لەسەر دەستی هێزی پێشمەرگەی كوردستان شكست ل����ەدوای شكس����ت دەخ����وات و لەبەرامبەردا ورەی پێش����مەرگە بەرزو بەرزت����ر دەبێتەوەو توانیویەتی گش����ت پیالنەكان����ی دوژمن تێك بشكێنێت و بەگش����تی دەتوانم بڵێم رەوشی ناوچەك����ەش ئارام����ەو ورەی پێش����مەرگەش زۆر ب����ەرزە ،بەاڵم لێرە ش����ەڕ هەر دەبێت، چونكە سنوورەكە فراوانەو هاوسنوورە لەگەڵ دوژمنێك ك����ە هیچ واتایەك����ی مرۆڤایەتی و ئایینی نازانێت ،تەنها دەزانێت دڕندانە رەفتار بكات بەرامبەر كەس����انی بێ دەس����ەاڵتی ژێر دەس����ەاڵتی خۆی ،بۆی����ە داواكارم لەگەنج و الوانی مەخموور ،ئ����ەوەی توانای هەڵگرتنی چەكی هەیە ،دەس����ت بداتە چەك و هێزێكی پشتیوانی لەپێش����مەرگە بۆ باشتر پاراستنی ناوچەكە پێك بهێنن. یونس مس����تەفا (تەمەن 29ساڵ) وێنەگری كەناڵی (كوردس����تان تیڤی)ە دەڵێت "ماوەی هەش����ت س����اڵە ل����ەو كەناڵ����ە كاردەك����ەم،
لەس����ەرەتای هاتن����ی داعش����یش ب����ەردەوام رووداوەكان����م رووماڵكردووەو هیچ گوللەنەبڕو خودەم بەكار نەهێن����اوەو جارێكیش لەكاتی رووماڵك����ردن برین����دار بوویم����ە ،چونك����ە بەكارهێنانی درع و خودە دەبنە رێگر ،ناتوانی بەئاسوودەیی كارەكانت رایی بكەیت ،لەكاتی رووماڵكردنی����ش هی����چ كێش����ەیەكی ئەوتۆم نەهاتووەتە پێش ،تەنه����ا یەكجار كامێراكەم تووشی خەلەلی تەكنیكی بوو راوەستا". لەبارەی رەوش����ی پێش����مەرگە ئەو وێنەگرە دەڵێ����ت" ئێس����تا پێش����مەرگە لەمیحوەری مەخم����وور زۆر باش����ەو چەك����ی باش����ی لەبەردەستە بۆ رووبەڕووبوونەوەو شكاندنی دوژمن ،لێدانی ئ����ەو خەندەقەش وایكردووە كاریگ����ەری خ����ۆی هەبووە ،ب����ەاڵم داعش ب����ەردەوام هێ����رش دەكات و پێش����مەرگە دەیش����كێنێت ،زۆر تەكنیكی����ان بەكارهێناو شكس����تیان خ����واردووە ،وەك بەكارهێنانی ئۆتۆمبێل����ی بۆمبرێژ كراوو خۆكوژو س����وود وەرگرتن لەكەش و هەوای باراناوی و تەمومژ، بەاڵم هەر سەركەوتوو نەبووینە ،لەبەرانبەردا پێشمەرگە ش����ەوو رۆژی كردووەتە یەك بۆ پاراستنی س����نوورەكە لەچەكدارانی داعش، بۆیە پێویس����ت ناكات ئەگ����ەر گوللە تۆپێك لەش����وێنێكی دوورەوە ئاراستەی مەخموور كرا ،خەڵك ش����ارەكە چۆڵ بك����ەن ،ئەوەی توانای هەڵگرتنی چەكی هەیە ،با دەس����ت بداتە چەك و پشتیوانی لەهێزی پێشمەرگە بكات و لەناو شارەكە بمێنێتەوە ،ئەمڕۆ زۆر گرنگە گەلی مەخموور هێزێكی پش����تیوانی لەناوخۆیاندا پێك بهێنن بۆ پشتیوانی كردن
رەوشی ئێستای مەخموور لەنێوان
بارزان ساڵەیی:
یونس مستەفا :تەنها
زۆر كەم گوللەنەبڕ
جارێك بریندار بوویمەو
بەكار دەهێنم،چونكە
رێگری رووماڵكردنیشم
كێشی قورسە
نەكراوە
لەهێزی پێشمەرگە ،پێشمەرگەش كوڕی ئەم گەلەیەو بەپشتیوانی خودا هەر سەركەوتوو دەبن ،بژی پیشمەرگە واڵت ئاوەدان. موحسین ش����وانی (تەمەن 44ساڵ) ماوەی 27س����اڵە لەبواری رۆژنام����ەو راگەیاندن كار دەكات ،پێش����تر ب����ۆ هەر ی����ەك لەگۆڤاری ستاندەرو گۆڤاری پەیامی راستی و رۆژنامەی یەكگرت����وو مالپ����ەری كوردی����و كاریكردووەو ئێستا بەرێوەبەری رادیۆی دەنگی یەكگرتووە لەمەخم����وورو بەرێوەب����ەری نوس����ینگەی مەخموری كەناڵی سپێدەو ئەندامی دەستەی نووس����ەرانی رۆژنامەی دەنگ����ی مەخموورە، ئ����ەو دەڵێ����ت "لەكاتی جەنگ����دا هەندێكجار درع و خ����ودەم هێن����اوەو هەندێ����ك جاریش دەس����تم نەكەوتووە ،ب����ەاڵم گیانمان بەخوا س����پاردووە ،ئەگینا كاری پەیامنێری جەنگ كارێكی مەترس����یدارە ،لەكاتی رووماڵكردنی رووداوەكانیش تووش����ی كێش����ە بووینەتەوە لەگ����ەڵ ئاس����ایش و پێش����مەرگە ،رێگریان لێكردووی����ن ب����ۆ رووماڵك����ردن بەپاس����اوی پاراس����تنی گیانی ئێمەو نالەباری رەوش����ی جەن����گ ،ب����ەاڵم س����وپاس بۆخ����ودا بریندار نەبوویمە". ش����وانی لەبارەی داعش����ەوە دەڵێت "ئەوان بڕی����اری مەرگی خۆی داوەو بۆ ژیان ش����ەڕ ناكەن ،یەكێك بۆ مردن ش����ەڕ بكات دەبێت ورە لەالی ئ����ەوان دەبێ چ����ۆن بێت؟ بەاڵم رەوش����ی ئێس����تای ناوچەك����ەش لەنێ����وان دڵەراوك����ێ و متمانە دایە ،كات����ێ گوێت لە پڕوپاگەندەو بانگەش����ەی داع����ش دەبێت و كاتێكش نەبەردییەكانی پێشمەرگە دەبینی.
هەروەها رۆژنامەن����ووس (گۆران دیبەگەیی) تەمەن 26س����اڵ ،پەیامنێری كەناڵی رێگا، تایب����ەت بۆ رۆژنام����ەی دەنگ����ی مەخموور دەڵێت "دەس����تپێكی كاری رۆژنامەنووس����یم س����ەرەتا لەرۆژنامەی دەنگی مەخموور وەكو فێرگەیە دەس����تم بەكارەكان كردو ئێستاش وەك����و پەیامنێر لەكەناڵی رێ����گاو رۆژنامەی رێگای كوردستان و كەناڵی ئازادی و رادیۆی ئ����ازادی پەیامنێرم" ،س����ەبارەت بەش����ەڕی داع����ش دیبەگەیی دەڵێت "داعش ش����هڕێكی مان و نهمان ئهكهن كه ئهمه ئاشكرایە ،بەاڵم ئهوهی مایهی دڵخۆش����ییه له بهرامبهر هێزی پێشمهرگه ناتوانن بهرگه بگرن چونكه ورهی پیشمهرگه زۆر بهرز دهبینم ،به هۆی نزیكیم له بهرهكانی پیش����هوهی جهنگ دهتوانم بڵێم زۆربهی جارهكان ك����ه ئامادهبوومه بهجل و بهرگێكی س����ادهبوومه بەه����ۆی ئهوهی هیچ خولیكم نهبینیوه لهسهر خۆپاراستن ،چونكه ئهم ش����هره له ناكاو بهرۆك����ی كوردی گرت بۆیه به جلی ئاس����ایی دهچ����م بۆ بهرهكانی پیشهوه". گۆران دیبەگەیی سەبارەت بەپێدانی زانیاری بەپەیامنێران ،دەڵێت "س����هبارهت بههاوكاری رۆژنامهنووس����ان ل����ه میحوهرێك����هوه ب����ۆ میحوهرێكی تر جیایه له فهرماندهیهكهوه بۆ یهكی تر جیاوازه بهشێكیان زیاد له پیویست ه����اوكار بوون����ه بهش����ێكین بەپێچهوانهوه نابێت ئهوهش لهبیر بكرێت لهالیهن بهش����یك له بهرپرس����ه س����هربازییهكان نادادپهروهری ههیه ل����ه پێدانی زانی����اری و یارمهتی دانی رۆژنامەنووسان".
ژمارە(26 2015/2/15 )74ی رێبهندان 2714كوردی
15 February 2015
)No. (74
پارێزەرێك بەخۆرایی ناوی عەرەبی بۆ كوردی دهگۆڕێت
3
رێبین سەباح :بەخۆبەخشانە كار بۆ گۆڕینی ناوی عەرەبی بۆ كوردی دەكەم دیمانە :دەنگی مەخموور رێبی���ن س���ەباحی پارێزەر بڕی���اری داوە بەخۆرایی و بەخۆبەش ناوی هەر كەسێك بەعەرەب���ی بۆ ك���وردی بگۆڕێت و داواش دەكات كە ناوی مزگەوتەكانیش بەكوردی بكرێن .رێبین سەباح عەبدوڵاڵ لەدایكبووی ساڵی 1986ی ش���اری هەولێرە ،باوك و باپیرانی لەدایكبووی گوندە خنجیالنەكەی (كۆزەپانك���ە)ی كەندێن���اوەن ،دەرچوی كۆلیژی یاس���او رامیاری/بەش���ی یاس���ا/ زانكۆی نەورۆز لەشاری دهۆك تەواوكردیە، ماوەی حەوت ساڵ وەك كادیر و ئەندامی مەكتەبی تەنفیزی و مەكتەبی سكرتاریەتی رابون���ی خوێن���دكارو الوانی كوردس���تان كاریكردووە ،ماوەی چوار ساڵیش ئەندامی دەستەی نوسەرانی بالوكراوەی ژیانی نوێ بووەو ئێستاش كاری پارێزەرایەتی دەكات. لەدیمانەیەكی دەنگ���ی مەخمووردا رێبین س���ەباحی پارێزەر وەاڵمی پرس���یارەكانی رۆژنامەكەمان دەداتەوە. * بەبڕوای ئێ����وە گرینگی ناوی كوردی لەچی دایە؟ ن����اوی ك����وردی ب����ۆ ئێم����ەی ك����وردگرینگیەكی تایبەتی خۆی هەیە یەكێك لە ئامرازەكانی ناساندنی خۆمان ئەوەیە كە ناوێكی كوردیمان هەبێت بۆ ناساندن و پاراس����تنی شوناس����ی نەتەوەی����ی و نیشتمانیمان بەتایبەتی لەو چەند ساڵەی ئ����ازادی و نەمانی لەمپەری داگیركەرانی ك����ورد لەب����ەردەم ناوی ك����وردی ،بۆیە پێویس����تمان بەوەیە ن����اوەكان كوردی ب����ن بۆ ئەوەی نەوەی ئێس����تاو داهاتوو س����ەركەوتووبن لەخ����ۆ داماڵین لە ناوی عەرەب����ی و رێگاكانی تەعریبكردنی ناوە خۆش و جوانەكانی كوردستان. * ئایا ناوی مرۆڤ گرینگە یا ناوەڕۆكی مرۆڤەكە مەبەس����تم لە پەروەردە كردنی خێزانی و ئاستی هۆشیاری كەسەكەیە؟
بەدەر لەوەی كە ناوەڕۆكی مرۆڤەكانگرینگ����ن لەژیان����دا ،ب����ەاڵم گرینگ����ی ناویش كەمتر نی����ە لەگرینگی ناوەڕۆكی مروڤ����ەكان ،چونك����ە ن����او ه����ۆكاری ناس����اندنەوەی مرۆڤەكانن بەر لەهەموو شتێكی مرۆڤەكە لەوەیە ناوێكی ناخۆش و یاخود ناوێكی مانا ناشرین لە داهاتوو كێش����ە بۆ مرۆڤەكە دروست بكات و ئەو كەس����ە نیگەران بكات كە ئ����ەو ناوەی لێنراوە. * پێت وایە ناوی عەرەبی بۆتە هۆكارێك بۆ تەعریبێكی مۆدێرن؟ بەڵێ پێموایەو الی هەمووان ئاشكرایەك����ە زۆربونی رێ����ژەی ن����اوی عەرەبی ل����ەدوای راپەرین����ە مەزنەكەی س����اڵی 1991هۆكارەكەی بو پالنێكی نەخش����ە دارێ����ژراو دەگەڕێتەوە ،مەبەس����ت تێیدا تەعریبكردنێك����ی مودێرنە ،دوای ئەوەی دوژمنانی ك����ورد هەوڵی بەردەوامبونیان لەداگیركاری و تەعریبكردنیان لەدەستدا بەو ش����ێوەیەی كە دایاننابو ،بۆیە ئەم رێگای����ە تازەیان هەڵب����ژاردو كاریگەری ئاینی����ان لەس����ەر خەڵكی ك����ردە خاڵی گەیش����تن بەو مەرامەی ك����ە دەیانەوێ بەدی بێنن. * چۆن ب����وو هەن����گاوی گۆڕینی ناوی عەرەب����ی بۆ كوردی����ت ن����ا ،لەكاتێكدا بەهەزاران كێش����ەو ناعەدالەتی هەیە لەو واڵتە؟ من پێموای����ە زۆربونی رێ����ژەی ناویعەرەبی لەم كوردس����تانە ئاریش����ەیەكی زۆر گەورەی����ە رووب����ەرووی ئەم واڵتە و مێژووی تێكۆشانی بۆتەوە وەك تەعریب كردنێكە لەالیەن دوژمنانەوە بەشێوازێكی مۆدێرنانە! بۆیە بەئەركی خۆمی دەزانم كار ب����ۆ نەم����ان و بنەبڕكردن����ی ئ����ەو تەعریبكردنە بكەم چونكە بەالی منەوە مەترسییەكی گەورەیە. * جگە لەناوی كەس����ەكان لەكوردستان
ن����اوی زۆرێك لەمزگەوت و ش����وێنەكان عەرەبی����ن بۆچوون����ی ت����ۆ لەوبارەیەوە چییە؟ دی����ارە من جگ����ە لەم هەلوێس����تەمبۆ ن����اوی گۆڕین����ی ن����اوی عەرەبی بۆ كوردی ،داواش����م لەگش����تی هاورێیانم كردووە كە داوا ل����ە وەزارەتی ئەوقاف بك����رێ بۆ ئ����ەوەی ن����اوە عەرەبیەكانی مزگەوتەكان بگۆڕدرێت بۆ ناوی كوردی، خۆش����بەختانە لەوبارەیەوە بەشێك زۆر لەهاورێیانم هاوڕابوون ،تەنانەت بەشێك لەبەرپرس����ەكانی وەزارەت����ی ئەوقافیش لەوبارەی����ەوە هەم����ان بۆچوونیان هەیە بۆ گۆڕینی ن����اوی مزگەوتەكان بۆ ناوی كوردی.
* ئای����ا كوردبوون یان عەلمانیەت بونت بووەتەهۆی دەس����ت پێش����خەریت لەو هەنگاوە؟ بەر لەوەی خاوەن هەر فكرەیەك بم منكوردم و بەكوردی لەدایكبویمەو بەكوردی فێ����رە ئاخاوت����ن بویم����ەو بەكوردیش پ����ەروەردە ك����راوم ،بۆی����ە كوردبوونم هۆكاری ئەم دەستپێش����خەرییەم بووە،و عیلمانی بون����م پاڵنەرێكی ترم بووە كە دوای كوردبوون����م وای لێكردوم بریاری ئەم كارە خۆبەخشیە بدەم. * ئەگەر هاواڵتیەك ناوەكەی لە كوردی بكات بە عەرەبی ئەو ئامادەیەت تێدایە بۆی بكەی؟ -نەخێر بەهیچ شێوەیەك قبولی ناكەم
بەش����داربم لەتەعریبێكی تری دوژمنانی ك����ورد واز ل����ەكاری پارێزەرایەتی بێنم باش����ترە بۆ من لەوەی ن����اوی پیرۆزی كوردی بكەم بەناوی عەرەبی. * ئەگ����ەر هاواڵتیەك ناوەكەی خۆی لە كوردی بگۆڕێ����ت بۆ كوردیەكی تر ئەمە چۆنە؟ پێموای����ە پەیامەك����ەی م����ن روون وئاش����كرایە لەمبارەیەوە من بڕیارم داوە خۆبەخش����انە كار ب����ۆ گۆڕین����ی ناوی عەرەبی بۆ ناوی كوردی بكەم بەبۆچونی من هەم����وو ناوە كوردیەكان ناوی جوان و پی����رۆزن ،ب����ەاڵم ئەگ����ەر هاواڵتیەك ئ����ارەزووی هەبێ����ت ن����اوە كوردیەكەی بگۆڕێ����ت ب����ۆ ناوێكی تری ك����وردی كە پێی ناس����راوە الی خەڵكی ئەوا من ئەم كارەی ب����ۆ ئەنج����ام دەدەم و لە نیوەی ماندووبوون����ی ماف����ی پارێزەرایەتیەكەم خۆش دەبم. * جگە لەم كەیس����ە ئەگەر هاواڵتیەك كێشەیەكی تری یاسایی هەبێت و مافی زەوت كرا بێت ئامادەی بەخۆرایی كاری بۆ بكەی؟ ئەگ����ەر ه����ەر هاواڵتیەك كەیس����ێكییاسایی هەبێت و مافی خورابێت لەالیەن حكومەت یاخود بەرپرس����ێكەوە ئەگەر توان����ای ئ����ەوەی نەبێ����ت ماندووبوونی پارێزەرایەت����ی دابی����ن بكات ئ����ەوا من ئام����ادەم هاوكاری بكەم لە بەرێوەبردنی كەیس����ەكە ل����ە دادگا بەخۆرایی ئەگەر بواریشم نەبێت داواكە ببینم ئەوا تا پێم بكرێ و زانیاریم ال بێت رێنمایی یاسایی پێ دەدەم. * ت����ۆ دانیش����توی ش����اری هەولێریت ئەگەر هاواڵتیەك لە شاروشارۆچكەیەكی ت����ر بیەوێ����ت ناوەك����ەی بگۆڕێت چۆن كەیسەكەی بۆ بەرێوە دەبەیت؟. راس���تە من دانیش���توی هەولێرم زیاتردەپرژێم���ە س���ەر داواكان���ی دادگاكانی
هەولێ���رو دەش���تی هەولێ���رو عەنكاوەو پیرم���ام ،ب���ەاڵم لەهەوڵدام ئ���ەم كارە خۆبەخش���یەم فراوانتر بكەم لەدادگاكانی شارو ش���ارۆچكەكانی تریش ،هاورێیانی ت���ری پارێزەرم بهێنمە نێ���و ئەم بازنەیە ك���ە ئەوانیش لەو دادگایان���ەی كە كاری پارێزەرایەتی دەكەن. * ئای����ا پارێ����زەری تر هەی����ە بەڵێنی خۆبەخش����ی دابێت ل����ە ڕاپەڕاندنی ئەو جۆرە كەیسە؟ خۆش����بەختانە ل����ە ئێس����تادا ل����ەدادگاكان����ی كەالرو كفری و ش����ەقاڵوەو كۆی����ەو چەمچەم����اڵ و هەولێریش چەند پارێزەرێك بڕیاریان داوە خۆبەخش����انە ئەم كارە بگرنە ئەس����تۆو لەم هەوڵەشم بەردەوام دەبم ت����ا لەتەواوی دادگاكانی كوردس����تان پارێزەری خۆبەخش دابین دەكەم بۆ گورینی ناوی عەرەبی بۆ ناوی كوردی. * بۆ راپەڕاندنی ئەو كەیسە هاواڵتیان چ بەڵگەیەكی كەسی لەگەڵ خۆیان بهێنن بۆ ئۆفیسەكەت؟ ب����ۆ رای����ی كردن����ی مامەڵ����ەی ئ����ەوهاواڵتیان����ەی ك����ە دەیان����ەوێ ن����اوە عەرەبیەكانیان ب����ۆ ناوی كوردی بگۆڕن پێویستە س����ەردانی ئۆفیسەكەم بكەن ل����ە هەولێر لەوێدا من ت����ەواوی رێنمایی و رێكارە یاس����اییەكانیان پێ دەڵێم هەر لە هێنانی بریكارنامەیەكی گشتی داوا و دوو ش����اهید لە كاتی دادبینی و بردنی نوسراوەكانی دادگا بۆ رۆژنامەیەك و ئەو فەرمانگانەی ك����ە دادگا داوای وەاڵمیان لێدەكات بۆ ئەم مەبەستە. * ناونیش����انی ئۆفی����س و ژم����ارەی تەلەفۆنت ؟ ناونیش����انی ئۆفیس����ەكەم لەش����اریهەولێ����رە ،بەرامبەر مزگەوتی ش����ێخی چۆلی ،تەنیشت شیرنەمەنی نازە ،ژمارە مۆبایلم (.)0750 483 27 04
مەخموورییەكان كەمپێكیشیان پ ێ ڕەوا نابیندرێت
سامان قەرەچووغی لەسااڵنی رابردوودا گەلی كوردو هێزی پێش���مەرگە لەباش���وری كوردس���تان چەند جارێك توش���ی شكستی كاتی و ئاوارەیی بووە ،دواین جاریش كۆچڕەوە
مەزنەكەی س���اڵی 1991بوو بۆ س���ەر س���نورو ناو خاك���ی واڵتان���ی (ئێران و توركی���ا) لەترس���ی كۆمەڵك���وژی و دڕندەیی رژێمی فاشی بەعسی روخاو. ل���ە كات���ی كۆچڕەوەكە ك���ەم و زۆر لەالی���ەن دەس���ەاڵتداران و هاواڵتیانی هەردوو دەوڵەت بەتایبەتی خوش���ك و ب���را كوردەكانمان و رێكخ���راوە مرۆڤ دۆس���تەكانی جیهان هاوكاریەكی باش ك���ران و بەزووتری���ن كات (كەمپ)ی نیشتەجێ بونیان بۆ دروستكرا. وتەی���ەك هەیە دەڵێت :مێ���ژوو دووبارە دەبێتەوە .بۆ راستی ئەم قسەیەش دوای هەڵگیرسانی ش���ەڕو لەبەر چاونەگرتنی رەوشی مافی مرۆڤ و فشارخستنە سەر بنەماڵەی پێشمەرگەو شەرڤانانی كورد لە باكورو رۆژهەاڵت و رۆژئاوای كوردستان، ئەمجارەیان خاكی باشوور بووە شوێنی نیش���تەجێ بوون و مەڵبەندی پاراستنی بنەماڵەی شۆرش���گێڕانی كورد! باشترین نمونەش كەمپ و ئۆردوگای نیش���تەجێ بوونی خوشك و برا كوردەكانی رۆژهەاڵتە
لە ش���ارۆچكەی كۆیەو كەمپی خوشك و برا كوردەكانی باكوورە لە مەخموور. ل���ەدوو س���اڵی رابردووش���دا ش���ەڕی نێوخۆی ئۆپۆزس���یۆن و سوپای سوریاو تەشەنەكردنی ئەو ش���ەڕەو هێرشەكانی چەكدارە ئیسالمی وعەرەبە شۆڤێنیەكان بۆ شاروش���ارۆكە كوردیەكانی رۆژئاوای كوردستان كە لە ناوچەی (سەرێ كانی) یەوە دەس���تی پێكرد بەهەزاران ماڵباتی كوردانی ئاوارەی باشوری كوردستان كرد، وەك ئەركێكی نیشتیمانی و نەتەوایەتیش حكومەتی هەرێمی كوردستان و كوردانی باش���ور ب���ە ئەركی خۆیان هەڵس���ان و رێكخ���راوە مرۆیەكانی جیهانیش رۆلێكی باش���یان هەبوو لە دابین كردنی خۆراك وكار ئاسانی بۆ دورستكردنی (كەمپ)ی نیشتەجێ بون!. هێشتا ئەو خەمە گەورەیەو مەرگەساتەی هاواڵتیانی سڤیلی كورد كۆتایی نەهاتبوو ش���ەڕی چەكدارانی (دەوڵەتی ئیسالمی لە عێراق و ش���ام) داعشی هاتە سەر كە بەهۆی���ەوە نەك تەنه���ا كوردانی رۆژئاوا
ئاوارەی باش���ووری كوردس���تان بوون، بەڵك���و خوش���ك و برا مەس���یحەكان و عەرەبەكانی شاروشارۆچكەكانی عێراق و كوردانی ناوچە دابراوەكانی كوردستانیش ئاوارەیی ش���ارەكانی كوردس���تان بون، هەرچەن���دە زۆری ژمارەی ئ���اوارەكان و قەیرانی دارایی حكومەتی كوردس���تان و عێراق هۆكارێك بون ب���ۆ كەمتەرخەمی لەبەرامب���ەر پێداویس���تی ئ���اوارەكان، بەاڵم هەرچۆنێك بێت بەش���ی زۆریان لە مەرگەسات و برس���یەتی و كارەساتێكی گەورەیی مرۆیی رزگار كران. ئ���ەوەی جێگای ش���ك و گومانە ئەوەیە س���نوری ق���ەزای مەخمووری���ش وەك ش���وێنەكانی تر خەڵكێكی زۆری ئاوارە بووە بەتایبەتی دوای داگیركردنی هەردوو ناحیەی (گوێرو قەراج و سەنتەری قەزای مەخم���وور) لە 6و 2014/8/7راس���تە مان���ەوەی داعش لە س���ەنتەری هەردوو ناحیەكەو قەزاكە چەند رۆژێكی خایاندو ل���ە رۆژانی 9و10ی هەم���ان مانگدا ئازاد كرانەوە! ،بەاڵم نابێ ئەوەش���مان لەیاد
بچێت تا ناوەڕاس���تی مانگی یەكی ساڵی 2015ئەو گروپە چەندین جار هێرش���یان كردۆتەوە سەر ئەو ناوچانەو پێشمەرگەو خەڵكی سڤیلیش شەهیدو بریندار بوونە. لە مانگێكدا چەندین جار لە نیوە شەودا دانیشتوانی س���ەنتەری قەزای مەخموور بەرەو ش���اری هەولێر كۆچ دەكەن لەبەر هێرش و موشەكەكانی داعش! جگە لەوە هەر لەس���ەرەتای هێرشی داعش بۆ ئەو سنورەو ئازاد كردنەوەی لە الیەن هێزی پێشمەرگە تەواوی دانیشتوانی سەنتەری ناحی���ەی ق���ەراج و گوندەكان���ی ئاوارە بونەو لە ئێس���تادا ئەو ناوچەیە كراوەتە س���ەربازگە! لە هەمانكاتدا دانیش���توانی س���ەنتەری گوێرو گوندەكانیش���ی وەك ق���ەراج ئ���اوارە بوون���ە بەتایبەتی دوای داگیركردنەوەی سەنتەری گوێر بۆ جاری دووەم لەالیەن داعشەوە!. ئەوەی جێگ���ەی نیگەرانی هاواڵتیانی ئەو سنورەیە ئەوەیە حكومەتی هەرێمی كوردس���تان وەك چۆن م���اوەی زیاتر لە هەش���ت مانگە نەیتوانیوە خۆراكی
بریكارەكانی ئەو سنورە دابین بكات و وەرزی سەرما هات و ڕۆیی دە لتر نەوتی نەداوەت���ە هاوواڵتیانی ئەو س���نورە!. ئ���اواش مەخموورییەكانی���ان بێبەش كردووە لە كەمپی ئاوارەكان ،لەكاتێكدا هاواڵتیانی ئەو س���نورەش بەتایبەتی دانیش���توانی س���ەنتەرو گوندەكان���ی (قەراج و گوێر) لەخانوی كرێ و ماڵە خزمەكانیان���ن لە هەولێ���رو مەخموور، بەشی زۆریشیان منداڵەكانیان بێبەش بوون لە خوێندنی ئەمس���اڵ ،لەوەش نیگەرانتر ئەوەیە بەشێكیان بێكارن و توانای بەرێوەبردن���ی ژیانی رۆژانەیان نی���ە! بۆیە هەرچەن���دە كاتەكە دواش كەوتووە ،بەاڵم پێویس���تە حكومەتی هەرێم كەمپێكیان بۆ دروست بكات لە س���نوری دیبەگە بۆ ئ���ەوەی هەر هیچ نەبێ���ت ش���وێنی نیش���تەجێ بوونیان هەبێ���ت و بەكۆمەك���ی رێكخ���راوە جیهانیی���ەكان و ه���ەردوو حكومەت���ە كەمتەرخەمەكەی كوردس���تان و عێراق ژیانێكی سادە بەرنەسەر .
گـــورگەکـــانی ئەمەریکا
کاروان دیبەگەیی زۆرجار کە باس���ی سیاسەتی ئەمەریکا دەکەین زۆر کەس دەڵێن کەس س���ەری لێ دەرناکا لە سیاسەتی ئەمەریکا،چونکە ب���ە دوای ئەم نهێنی���ە ناگەرێین خۆمان
مان���دوو ناکەین ،بەاڵم ئەگەر تۆزێك لێی ووردبینەوە لە روداوەکان ش���تێکی نامۆ نابینین! ش���تەکان زۆر ڕوون و ئاشکران، بۆچی چۆن ڕوو ئەدات؟. ئەگ���ەر بگەڕێین���ەوە ب���ۆ س���اڵەکانی هەش���تاکان یاخود پێشترو شەڕی سارد، تێدەگەین هەموو سیاسەتەکان پەیوەستە بەبەرژەوەندی و خ���ۆ فەرزکردن لەالیەن واڵتە زلهێزەکان و واڵتە پیشەسازییەکان و س���ەرمایەدارەکان .چۆن لەبەرخاتری بەرژەوەندی خۆیان چەند سیناریۆ چەند ئەکتەری سیاس���ی دروست دەکەن وەك دەرهێن���ەر دەورەکان داب���ەش دەک���ەن بەکەس���انی خۆیان و دەیانکەن بە گورگ بۆ گیانی مێگەلە مەڕ مەبەستم میللەت!. یەکێك لەو گورگانە بۆ نمونە ئوسامە بن الدن بوو چۆن دروستیان کرد بۆ دژایەتی نەیارەکانی بۆ چەند مەبەستێك بەچاوی خۆمان ئ���ەم س���یناریۆیەمان دیت چۆن ڕاهێن���ران و کارەکانی خۆیان پێ دەکرد، بەهۆی ئەم کاریزمایە چۆن هێزیان هێنا بۆ بەرژەوەندی واڵتەکەیان .تەنها خۆیان
دەزانن چ قازانجێکی بێ وێنەیان دەس���ت کەوتووە! .ئینجا ب���ەردەوام ئەم گورگە دەهێڵنەوە تادوا ئامانجەکانی دەهێننەدی لەدوایی فیلمەکە کە بەکۆتا هات نازناوی شۆرش���گێریت لێ دەسەنەوە ئەتکەن بە تیرۆرس���ت ،کە کارەکەی���ان تەواوبوو لە هەلێکدا ئەتک���وژن و دڵی گەالنی خۆیان شاد ئەکەن. ئ���ەو خوێندگایەی کە گ���ورگ پەروەردە دەکات بەردەوام���ەو بۆ کاتی پێوس���ت بەرەاڵیان ئەکات بەپێ پێویس���ت لە هەر ش���وێنێك بۆش���ایی هەبێت یەکێك لەم گورگانەیان ب���ۆ ڕەوان دەکات بەتایبەتی ئەو واڵتانەی کە زۆرینەی موس���وڵمانن، چونک���ە دەزانن ئاینی ئیس�ل�ام دەکرێت تەفس���یری جی���ا جیای ب���ۆ بکرێت کە لەپێشتریش کراوە یان توندڕەو یان نەرم و نیان .پێش کوش���تنی ه���ەر گورگێکی پیر گورگی تر ئامادەک���راوە بەدونیایان دەناس���ێنن .ل���ەدوای لێکۆلینەوەیەک���ی دروس���ت و دراس���ەتکردنی ناوچەک���ە بەتایبەت���ی ل���ە ڕۆژهەاڵتی ناوەڕاس���تدا
گوێبیس���تی ش���تی نوێ دەبین ئەوەش کە ل���ەم دوایانە س���ەری هەڵدا گروپێک بەن���اوی داعش واتا دەوڵەتی ئیس�ل�امی لە عێڕاق و ش���ام ،لەس���ەرەتادا بەچەند کارێکی خۆکوژی و تەقینەوەی ئۆتۆمبیل دەس���تیان پێک���رد ب���ە ن���اوی دژایەتی ئەمەری���کا وئێران و دۆس���تەکانیان ،لە دوای ئەوەی بە پشتیوانی چەند واڵتێکی کەنداوو دەوروبەر توانرا دەس���ت بە سەر چەند شارێکی سوریاو ئێڕاق بگرن. ئ���ەم گروپە بە دەس���ت نەپاراس���تن لە کوشتن سەربڕین و تۆقاندنی خەڵکی ژێر دەسەاڵتی خۆیان توانیان حوکمی خۆیان بکەن. کوردیش لەم هاوکێش���ەیە ب���ێ زانیاری نەب���وو ..بێ قوربانی نەب���وو ..بەردەوام لە ش���ەڕدابوو لەگەڵ داعش لە رۆژهەاڵت لەگەڵ یەپەگە لە باشور لەگەڵ پێشمەرگە بەپەالماردانی بۆ ش���ارەکانی کوردستان وەك ش���ەنگال و زومار مەخموورو گوێرو جەلەوالو ..ئێستاش کورد ڕۆژانە قوربانی دەدات ،بەگرتن���ی ش���ەنگار بەس���ەدەها
کوردانی ئێزیدی بونە قوربانی بەسەدەها کچ و ژنیان بێ س���ەرو ش���وێنە مامەلەی نامرۆڤانە لە گەڵیان ئەنجام ئەدرێت وەك کڕین وفرۆشتن و زەواجی نیکاح .سەرباری ئەو هەم���وو نەهامەتیانە تووش���ی کورد ب���ووە ،بێ مووچەیی و بێ ئیش���ی ڕووی لە کوردس���تان کردوە خەڵک زۆر بێزارو لە دڵەڕاوکێدا ئەژی .ڕۆژانەش ش���ەهیدی پێشمەرگە لە زیادبووندایە منداڵ بێ باوك دەبێت ،كارەس���اتی دڵ تەزێن چاوەروان دەکرێ���ت هێزە چکدارەکانی کوردس���تان لە ئامەدەباش���یدان بۆ ه���ەر ڕووداوێك، حکومەتی عێراقیش وەك پێویست مامەڵە لەگەڵ کوردستان ناکات بەردەوام مەرجی نوێ بەسەرمان دەسەپێنێ. لەالیەك���ی ت���رەوە ناکۆک���ی پارت���ە سیاس���ییەکانی کوردستان نابڕێتەوە هەر هەمومان لە س���ەنگەرین لە دژی یەکتر!. هیچ شتی باشت لە میدیاکاندا گوێبیست نابیت .هێزی پێش���مەرگەش ئەوا بۆ ٢٤ ساڵە یەکی نەگرتۆتەوە ئێستاش فەرمان لە سەرووی حزبەکانی خۆیان وەردەگرن.
گەلی کوردستانیش لەالیەن ئەم دەسەاڵتە بەش���ێوەیەك تۆقێنراوەو ترساوە ناتوانن دەنگ بەرز بکەنەوە ،ئەگەر هەر ڕەخنەو ناڕەزایەك دەرببڕن ئەوا سزای سیاسی و نانبڕ دەکرێت و یان دەیانکوژن یا دارکاری دەکرێ���ن .خەڵك وا دەزانێ ئەگەر داعش یان ئەبوبەکر بەغدادی نەما ئەوە ئارامی ئاس���ایش دەگەڕێتەوەو وەك جارانی لێ دێت���ەوە! .بڕواناک���ەم ئ���ەم بیرکرنەوە ڕاس���ت بێت ،چونک���ە زۆر زەحمەتە ئەو هزرو ئایدۆلۆژیایە ل���ە نێو تاکی عەرەب بس���ڕێتەوە ،چونکە ئ���ەوان وا پەروەردە بوونە و جیهانی���ش لێ ناگەڕێ ناوچەکە بێ کێش���ەبێ ،چونکە ل���ە بەرژەوەندیان نیە ،ڕاس���تە ماوەیەک ل���ێ دەگەرێن بۆ ماوەیەک ئارامی بگەڕێتەوە ،بەاڵم تاسەر نابێ ،دوای چەند ساڵێك بەهەمان شێوە بەناوێکی تر دێنەوە گۆڕەپانەکە گورکێکی ترمان بۆ دەنێرن دیسان فلیمەکە دەست پێ دەکاتەوە م���ن دەڵێم ئێمە هەمومان س���ەربازێکی ئەمەریکین ب���ە بێ ئەوەی ئاگامان لە خۆمان بێت.
ژمارە(26 2015/2/15 )74ی رێبهندان 2714كوردی
15 February 2015
)No. (74
سەد زانیاری گرنگ لەبارەی مەخموورەوە بزانه ئا :بەختیار محەمەد بهشی یهكهم لەژمارەی ئەمج����ارەدا ( )١٠٠زانیاری گرنگمان لەب����ارەی دەڤەری مەخموور لەبوارەكان����ی مێ����ژووو ئ����ەدەب و هونەرو وەرزش و بواری رۆش����نبیری و سیاس����ییمان كۆكردۆت����ەوەو لێ����رەدا دەیخەینە بەردی����دی ئێوەی خۆشەویست. .1برایماغای بایزئاغای دزەیی لەساڵی ١٨٤٠لەدایكب����ووەو لەس����اڵی ١٩٢٠ كۆچی دوایی كردووە ،ئەم كەسایەتییە لەس����اڵی ١٨٧٠مەخم����ووری ئاوەدان كردۆتەوەو حاكمی سیاسی مەخموور بووە. .2ب����ۆ یەكەمجار مەخموور لەس����اڵی ١٨٧٠لەسەردەستی برایماغای دزەیی ئاوەدانكراوەت����ەوە ،س����ەرەتا تەنھا قشڵەی مەخموور دروستكراوەو دواتر مزگەوت و قشڵەی خەیالە دروستكرا. .3زان����ای ن����اودار مامۆس����تا (مەال ساڵحی كۆزەپانكەیی) لەساڵی ١٨٩٠ لەگون����دی كۆزەپانك����ە لەدایكبووە و ل����ە ٢٠ی حوزەیران����ی ١٩٧٤دا كۆچی دوای����ی ك����ردووە ،ناوبراو لەش����اری ھەولێر لەسەردەس����تی م����ەال فەندی خوێندوویەت����ی ،چەندی����ن كتێ����ب و دەستنووسی ھەیە ،ھەروەھا توانیویەتی بەچوار زمان شیعر بنووسێت. .4بۆیەكەمج����ار گەش����تیارێكی بیانی بەن����اوی (ب����ارۆن نۆل����د)ەی ئەلمانی لەس����اڵی ١٨٩٢س����ەردانی دەڤەری مەخم����وورو دیبەگ����ەی ك����ردو دواتر چەندی����ن زانی����اری گرنگ����ی لەبارەی دەڤەری مەخموور باڵوكردەوە. .5یەك����ەم گۆڕس����تانی جوولەك����ە لەمەخموور لەساڵی ١٩٠٠بوو. .6موش����یر ئاغ����ای دزەی����ی كوڕی برایماغ����ای دزەی����ی لەس����اڵی ١٩٠٠ لەدایكب����ووەو لەس����اڵی ١٩٢٠تاوەكو ١٩٢٢حاكم����ی مەخم����وور ب����ووەو لەس����اڵی ١٩٤٠كۆچی دوایی كردووەو لەسەردەستی ئەو یەكەمین قوتابخانە لەمەخموور دروستكراوە. .7یەك����ەم قوتابخانە كە لەكەندێناوە كرایەوە لەگوندی (عاڵاڵ) بوو لەساڵی .١٩٢٠ .8یەك����ەم قوتابخان����ە لەمەخم����وور لەس����اڵی ١٩٢١لەسەردەس����تی مشیر ئاغ����ای دزەی����ی (حاكمی سیاس����ی مەخموور) دروستكرا. .9یەك����ەم ئاش����ی ش����ێخی چۆل����ی لەس����اڵی ١٩٢٢لەمەخموور كرایەوەو ئاش����ەوانەكەش مام عەباسی سەوەری بوو. .10مەخموور لەس����اڵی ١٩٢٤كراوەتە ناحیە دوات����ر بۆ یەكەمج����ار لەرۆژی ( )١٩٢٧-٣-١٥بەنووس����راوی ژم����ارە ( )٤٥٨مەخموور كراوە بە قەزا.
.11یەك����ەم بەڕێوەب����ەری ناحی����ەی مەخم����وور ك����ە ئ����ەوكات پێیاندەوت (ناحیەی س����ولتانیە) لەساڵی ١٩٢٤ ناوی (سەعیدەس����ۆر) ب����ووەو یەكەم قایمقام����ی قەزای مەخموور لەس����اڵی ( ١٩٢٧محەمەد سەعید بابان) بوو. .12بۆ یەكەمجار كە مەخموور لەساڵی ١٩٢٧ك����را بەقەزا لەھەردوو نەتەوەی (ك����ورد و جولەك����ە) پێكھاتب����وو، تاساڵی ١٩٤٩تەنھا (كوردو جولەكە) لەمەخم����وور ژی����اون یەك����ەم ماڵ����ی عەرەبیش لەس����اڵی ١٩٧٠ھاتۆتە ناو شاری مەخموور. .13یەكەم موختار لەشارەدێی دیبەگە لەس����اڵی ١٩٢٨ب����ە (حەمیدە درێژ) ناسرابوو. .14یەك����ەم كەس كە دەرمانی گیایی دروس����تكرد لەمەخم����وور ئافرەتێكی جوولەك����ە بوو بەناوی (رەیحان تۆما) لەساڵی ١٩٣٠دا. .15ب����ۆ یەكەمج����ار لەس����اڵی ١٩٣٣ دەڤەری مەخموور رووبەڕووی شااڵوی تەعریب و بەعەرەبكردن بوەتەوە. .16یەكەمج����ار كوردێك����ی باكووری كوردس����تان بەناوی (محەمەد داودی) لەس����اڵی ١٩٣٣لەمەخموور سوننەتی مندااڵنی دەكرد بەجیزان. .17یەك����ەم بی����رە ن����ەوت لەقەزای مەخم����وور لەس����اڵی ١٩٣٥لەگوندی (سەربەش����اخ)ی س����ەر بەش����ارەدێی كەندێناوە لێدرا. .18یەكەم كارگەچی (كارگە مافوور دروس����تكردن) لەمەخم����وور (ق����ادر س����لێمان فەقێ ئەحمەد) بوو لەساڵی .١٩٣٥ .19ق����ەزای مەخموور ل����ە ٢٠٣گوند پێكھات����ووە ،بەمش����ێوەی خوارەوە:
س����ەنتەری ق����ەزای مەخم����وور (٣٢ گوند) ،ناحیەی ق����ەراج ( ٧٦گوند)، ناحیەی گوێ����ڕ ( ٤٥گوند) ،ناحیەی كەندێناوە ( ٥٠گوند). .20ن����اوی مەخموور ل����ە (مەخمەل یان مەخمەر) ھاتووە ،چونكە بەھاران وەك����و پارچە قوماش����ێكی مەخمەری دەردەكەوێت ،ھەندێكی����ش پێیانوایە ناوی مەخموور لە (مەرغ-موور) ھاتووە واتا شوێنی باڵندەی جۆراوجۆر. .21بەش����ێوەیەكی گش����تی ٧٢ ش����وێنەوار لەق����ەزای مەخموور ھەیەو چوار ش����وێنەواری سەرەكیش����ی لێیە ئەوانیش بریتین ل����ە (گردی عەوێنە، قەاڵتی مەخموور ،كاولەكەندار ،گردی كوشاف). .22بۆ یەكەمجار لەگوندی سەرگەڕان (حاج���ی قادر پیرۆز) لەس���اڵی ١٩٤٠ بەدەرمانی ك���وردەواری ددانی خەڵكی دەردەھێنا. .23یەك���ەم تەونچ���ی لەمەخم���وور ئافرەتێكی جوولەكە بوو بەناوی (گوڵە بن جو) لەساڵی ١٩٤٠دا. یەكەمج���ار ئاش���ی ئاگری .24 ھێنایە گوندی (سەید عوبێد)( ،چەزۆ موێالوی) بوو لەساڵی ١٩٤٠دا. یەك���ەم كەس ك���ە ڕادیۆی .25 ھێنای���ە مەخم���وور خوالێخۆش���بوو (ئەحم���ەد خدر لەك) بوو لە س���اڵی ١٩٤٣دا. .26یەكەم كەس كە بەردی دەتاش���ی لە چیای قەرەچووغ بۆ خانوبەرە بەرێز (مەولود عەدۆ ) بوو لەساڵی ١٩٤٥دا. یەك���ەم كەس ك���ە قەوانی .27 دادەگرت حەس���ەن قۆچپە س���ۆر بوو لەساڵی ١٩٤٦دا. .28یەك���ەم ئافرەت���ی جوولەك���ە
لەمەخموور كە بووە ئیس�ل�ام لەساڵی ١٩٥٠بوو بەناوی خاتوون تۆما. .29یەكەم بەڕێوەبەری ناحیەی قەراج لەساڵی ( ،١٩٥٧رەقیب حوسێن مەال) ب���وو،و یەكەم بەڕێوەبەری ش���ارەدێی دیبەگە (ئیحس���ان بابان) بوو لەساڵی ١٩٢٨دەستی بەكار كرد لەم شارەدێیە. .30یەكەمج���ار كوردێك���ی خەڵك���ی مەخم���وور پاس���ەوانی (عەبدولكەریم قاس���م)بووە ،ئەوی���ش (عومەر عەزیز رەس���ول مراد بندیان) بووە ،لەس���اڵی ١٩٥٩دا. .31یەكەمی���ن نووس���ەر لەق���ەزای مەخم���وور بەرھەم���ی چاپك���ردووە، ش���اعیری نەتەوەكەم���ان مامۆس���تا (مەدحەت بێخەو) بووە لەساڵی ١٩٥٩ كتێبێك���ی ش���یعری بەن���اوی "زەنگی كاروان" بالوكردۆتەوە. .32لەكۆنگ���رەی یەكەمی (رێكخراوی داكۆكیك���ردن لەمافەكان���ی ئافرەتانی عێراق) لەرۆژی ١٩٥٩-٣-٨مامۆس���تا (ش���وكریە رواندزی) وەكو لێپرسراوی لق���ی مەخموور بەش���داری ك���ردووەو لەشاری مەخمووریش چەندین چاالكی جۆراوجۆریان ئەنجامداوە. لەس���اڵی ١٩٥٩ش���ەھید .33 (ئیبراھی���م محەمەد عەل���ی) پرۆژەی ئاودێ���ری قەراجی لەرێگەی مامۆس���تا (شوكریە رواندزی) پێشكەشی وەزیری ش���ارەوانی ئەوكاتی عێ���راق كردووەو دواتر رەزامەندی لەس���ەر نیشاندراوە، ب���ەاڵم ب���ەھۆی لەس���ەركارالبردنی (د.نزیھە دلیمی) وەزی���ری ئەوكاتی شارەوانی عێراق پرۆژەكەش پشتگوێ خرا. .34لەس���ەرەتای دروس���تبوونی مەخموورەوە تا ئێستا ( )٣٩قایمقام لە
ق���ەزای مەخموور گۆراوە ،كە زۆربەیان بەرەچەڵەك لە نەتەوەی عەرەب بوونە. .35لەس����اڵی ١٩٦٠ش����ارەوانی مەخم����وور رووناك����ی بۆ ش����ەقام و دوكانەكان فانۆسیان دادەنا ،كە عەواڵ حوسێن رەش����ید سەرپەرشتی دانانی فانۆسەكانی دەكرد. .36ل����ەرۆژی ١٩٦٣/٦/٤داس����تانی (دارەخورما) لەگون����دی دارەخورمای سەر بەش����ارەدێی كەندێناوە روویدا، لەئەنجام����ی ئەم داس����تانە مێژووییە ھێزەكانی پێش����مەرگەی كوردس����تان توانیان س����ەركەوتنێكی گەورە بەسەر س����ەرانی رژێم����ی عێراقی بەدەس����ت بھێنن ب����ۆ یەكەمج����ار پ����رۆژەی .37 ئاوی خواردنەوە گەیش����تە مەخموور لە(سولتان عەبدوڵاڵ) لەساڵی ١٩٦٣ بوو لەرێگەی (عەباس كەركوكی). بۆ یەكەمجار (شێخ حەنەش) .38 پەالماری گون����دی (تەلەرخێمی)دا كە بارەگای پارتی دیموكراتی كوردستان لێ ب����ووە ،كە تێیدا دوو پێش����مەرگە بەناوەكان����ی (ئەنوەرمحەمەد و تاھیر محەمەد) لەساڵی ١٩٦٣شەھید بوون. .39لەس����اڵی ١٩٧٦بەنووسراوێكی ئەحمەد حەس����ەن بەك����ر ٣٩گوندی مەخم����وور خرای����ە س����ەر پارێزگای كەركوك و كرا بە ناحیەی سەرگەڕان. .40كەس����ایەتی دی����اری كەندێن����اوە (مەال عوم����ەر چلھەوێزەیی) لەرۆژی ١٩٧٩-١١-٢٧لەكارەس����اتێكی نادیار گیان����ی لەدەس����تدا ،م����ەال عوم����ەر لەس����اڵی ١٩٤١لەگوندی چلھەوێزە لەدایكبووەو سااڵنێكی زۆر لەریزەكانی پارتی دیموكراتی كوردستان خەباتی كردووەو چەندی����ن پلەوپایەی حیزبی
وەرگرتووە ،لەوانە بەرپرسی ناوچەی مەخم����ووری پارت����ی بووە لەس����اڵی .١٩٧٠ ()١٩٩٦-١٢-٢ ل����ەرۆژی .41 بەنوسراوێكی كۆماری قەزای مەخموور لەس����ەر پارێزگای ھەولێر خرایە سەر پارێزگای موسل. .42لەش����وباتی س����اڵی ١٩٩٢رژێمی بەعس����ی رووخاو پارێ����زگای ھەولێری بەش����ێوەیەكی كارتۆن����ی لەق����ەزای مەخم����وور دامەزران����د ،ك����ە ئەوكات پارێزگارەكەی (فوئاد مستەفا خورشید دزەیی) بوو ،بەاڵم ت����ەنھا بۆ ماوەی ش����ەش مانگ بەردەوام ب����وو ،لەدوای ھاتنەوەكایەوە حكومەت و پەرلەمانی كوردستان ،ئەوەبوو لەكۆتایی مانگی ئاب����ی ١٩٩٢پارێ����زگا كارتۆنییەكەی گواستەوە بۆ شاری موسڵ. .43مەخموور ل����ە رووی فەلەكییەوە دەكەوێت����ە نێوان ھەردوو بازنەی پانی ( )° ٣٦:٥٤ - °٣٥:٢٦باك����ووری گ����ۆی زەوی و ھەردوو ھێل����ی درێژی ( )° ٤٣:٥٤ _°٤٣:١٧رۆژھەاڵت،و رووبەری ق����ەزای مەخم����وور دەگاتە (٢٥٤٣كم.)٢ .44ق����ەزای مەخم����وور ل����ەرووی تۆبۆگرافی����اوە زیات����ر ل����ە ()%٩٠ دەشتاییە ،ئەوانیش بریتین لەھەردوو دەشتی (قەراج و كەندێناوە). .45بەرزایی چیای قەرەچووغ (چیای بلباس����ان) دەگاتە (٨٥٢م) لەس����ەر ئاستی رووی دەریاوە. .46رۆژی ١٩٩١/٣/١٢بۆ یەكەمجار لەمێ����ژووی ئ����ەو ش����ارەدا ،دەڤەری مەخموورو دەوروبەری لەژێر دەس����تی رژێمی بەعس����ی دیكتاتۆر ئازادكراو بۆ م����اوەی ( )٢٠رۆژ ئ����ازادی بەخۆیەوە بین����ی و دواتر جارێكی دیكە كەوتەوە ژێر دەستی رژێمی بەعس. .47كۆچی دوایی ھونەرمەند (س����ەید ئەحمەد بەرزنجی) لەش����ەوی -٢-٣/٢ ١٩٩٩دا ،ھونەرمەن����د لەس����اڵی ١٩٥٢ لەمەخموور ،مۆس����یقاژەنێكی كارامەو ئاوازدانەرێك����ی بەتوانابوو ،س����اڵی ١٩٨٣تیپ����ی كاوەی دامەزران����دووە، س����اڵی ١٩٩٧بوەتە سكرتێری تیپی ئۆركیس����ترای كوردس����تان ،لەساڵی ١٩٩٨ی����ش بوەت����ە بەرێوەب����ەری كەلەپووری میللی ھەولێر. یەكەم ئافرەتی مەس����یحی .48 ك����ە مێ����ردی بەمەخمووریی����ەك كرد (بەرنادێت)بوو ش����ووی بە (محەمەد م����ام رەش) كردو بووە موس����ڵمان و ناوی خۆی گۆڕی بۆ نەسرین لەساڵی .١٩٨١ .49یەكەم سەمونخانەی ئۆتۆماتیكی لەس����اڵی ١٩٨٠لەالی����ەن (ئەبابەكر حەمشین) دانرا. .50یەك����ەم س����ەمونخانەی حەجەری لەمەخم����وور لەس����اڵی ١٩٨٢لەالیەن (محەمەد عوسمان) كرایەوە.
كورتەیەك لەژیانی حەیرانبێژ (حەمەد بەگی مەخمووری) ئا :دەنگی مەخموور حەیران ئ����ەو ئاوازە بەس����ۆزەیە كەوا لەگ����ەرووی شمش����اڵی ش����وانەكانی كوردستان دێتە دەرەوەو بەرۆژگارێكی ترمان ئاش����نا دەكات ئەویش رۆژگاری رابردووە .ئەگەر بەوردی لەحەیرانەكان وردبین����ەوە بۆم����ان دەردەكەوێت كەوا حەیران بەزمانێكی تەڕو پاراو س����ادەو س����اكاری كۆمەڵ����ی كوردەواریم����ان گوتراوە .بۆیە لێ����رەدا ئاماژە بەژیانی حەیرانبێژێك����ی ن����اودارو بەتوان����ای ناوچەكەم����ان دەكەی����ن ,ئەوی����ش حەیرانبێژ حەمەد بەگی مەخموورییە. حەمەد بەگی كێیە؟ ن����اوی ت����ەواوی (حەمەد ئیس����ماعیل ئەحمەد دێوانە) ی����ە ،لەنێو خەڵك بە (حەمەد بەگ����ی) ناوبانگی دەركردووە. لەس����اڵی 1912لەش����اری مەخم����وور لەدایكبووە ،لەعەش����یرەتی (شێروانی) ی����ە ،س����اڵی 1933باوك����ی كۆچ����ی دوای����ی دەكات ،لەالی ب����را گەورەكەی دەمێنێت����ەوە كە ناوی (خ����در بەگی) دەبێت .س����اڵی 1935كۆچ دەكات بۆ گون����دی (حاجی ش����ێخان) لەناوچەی كەندێن����اوە ،تاس����اڵی 1937ل����ەوێ دەمێنێتەوە .دواتر بۆ شاری مەخموور دەگەڕێتەوە. ژیان����ی منداڵ����ی وەك����و مندااڵنی ئەو س����ەردەمە بەمەڕو مااڵت بەخێوكردن و
هەروەها كشتوكاڵكردن بەسەربردووە، لەدەوروب����ەری س����اڵی 1930-1929 دەس����تی بەحەی����ران گوتن ك����ردووە. لەساڵی 1932كچێك دەخوازێ بەناوی (زەكی����ە)و دەبێتە هاوس����ەری ژیانی. س����اڵی 1944ك����ۆچ دەكات بۆ گوندی (چەغەمی����رە) لەدەش����تی كەندێناوەو لەساڵی 1963دا دیسانەوە دەگەڕێتەوە بۆ شاری مەخموور. حەم����ەد بەگ����ی چەن����د كاس����ێتێكی لەچایخانەی (مەچكۆ) لەشاری هەولێر تۆمار كردووە .لەس����اڵی 1955-1954 چەند كاس����ێتێكی ت����ری لەچایخانەی (حەم����ەد ئاغ����ا) لەش����اری كەركوك تۆماركردووەو هەر لەو س����اڵەدا لەالی (كانەب����ی حەوێ����ز ئاغ����ا) لەناوچەی كەندێناوە سەركار دەبێت. حەمەد بەگی ئەم پیش����ەیەی لەباوكی بۆ ماوەتەوە ،واتا (ئیسماعیل ئەحمەد دێوانە)ی باوكی هەر حەیرانبێژ بووە. خوالێخۆش����بوو هاورێیەتییەك����ی زۆر پت����ەوی هەبووە لەگ����ەڵ هونەرمەندان (رەسول گەردی)و (عوسمان حەیران) و (خدر حەی����ران)و هونەرمەندی گەل خوالێخۆشبوو (تاهیر تۆفیق). حەم����ەد بەگ����ی حەیرانبێ����ژ لەژیانی هاوس����ەرییدا شەش منداڵی دەبێ چوار ك����وڕو دوو ك����چ ،ئەوانی����ش( :قادر، حەمید ،عوس����مان ،خالی����د ،قەدریە، بەدریە).
سەبارەت بەكەسایەتی ئەم حەیرانبێژە ه����ەروەك هاورێی����ە نزیكەكان����ی دەگێڕن����ەوە ،ك����ە حەم����ەد بەگ����ی كەس����ێكی دەم بەخەن����دەو رووخۆش و نوكتەب����از ب����ووە ،لەدیوەخانەكانی
ئەوكاتە هەمیشە بەحەیران و چیرۆكی خۆش دیوەخانەكانی گ����ەرم كردووە. ه����ەروەك زۆر ش����ەیدای بەخێوكردنی مەڕو مااڵتیش ب����ووە .لەوبارەیەوە مام خدری گردگڕاوی دەگێڕێتەوە( :لەگەڵ
حەم����ەد بەگ����ی لەچی����ای قەرەچۆغ و ماوەیەكیش لەحاجی ش����ێخان ش����وان بووی����ن ،نەیدەزانی توڕە بوون و تۆران چییە ،زۆر دڵ س����اف ب����وو ،لەبەر دڵ س����افییەكەی خەڵك هەموو خۆش����یان دەویست و رێزیان دەگرت). ماوەت����ەوە بڵێی����ن حەم����ەدی بەگ����ی حەیرانبێ����ژ خ����اوەن دەنگێك����ی زۆر بەتین ب����ووە ،حەیرانەكان����ی هەمووی (س����ەرچیایی)ین ،هەروەك دەگێڕنەوە كە "ئەوكات����ەی حەمەدبەگی حەیرانی گوتووە لەسەر س����ێگردكان و بازاڕگە، ئەوا لەناو مەخموور گوێیان لێبووە". حەم����ەد بەگی ل����ەرۆژی 1976-7-21 دڵ����ی لەلێدان دەكەوێ����ت و بۆ دواجار چاوی لێك دەنێت و ماڵئاوایی لەكۆڕی حەیرانبێ����ژی دەكات و لەگۆڕس����تانی (ش����ێخ محەمەد) لەش����اری مەخموور بەخاك دەسپێردرێت. لەكۆتاییدا ه����ەزاران چەیكە گوڵی ئەم كوردس����تانە بۆ گیان����ی پاكی حەمەد بەگ����ی و هەم����وو ئەوان����ەی خزمەتی هونەری رەس����ەنی كوردی����ان كردووە دەنێرین. ب����ۆ ئاش����نابوونی زیاتر لێ����رەدا چەند پارچ����ە حەیرانێكی ئەم حەیرانبێژەتان بۆ باڵو دەكەینەوە: (بابە چبكەم دەرێم بەویێ پایزێ خودا بەت����كارێ من و بەژن����ێ باریك و قەدو قامەتێ ش����لك بگرێ ناتگەمێ گەردەن
4
كێل ،وەكی بەوێ پایزێ ،بابە خزمینە دەرێ����م حەیرانەكەمی����ان ل����ێ كردمە حەسرەت و قاتی). ( كاكە ،خزمینە ،ئەمن دەرێم ئەستێرەكم لێ هەرات ل���ە تاقی عاس���مانی ،مەڕۆ ناتگەمێ ،گەردەن كێل ش���ەوقێ خۆی دەداتەوە لەس���ەرێ حەسەن موتریب و دار دێدەوانێ ،خزمینە دەرێم لە كاكینگۆ س���ۆردەكاتەوە چەولنگ���ی پردێ ،لەگە دارێ شیالنێ ،ئەوجا ئەمن شەدەكی لۆ بەژنێ باریك و قەدو قامەتەكی ش���لك دەكڕم لە خمێ كارخانێ ،ماینەكی دەدەم لۆ گورینگ لێنانێ ،هەسپەكی دەدەم لۆ سیم پێچانێ ،ئەوڕۆ سەرێ چەند رۆژانە كاكە خزمینە دەرێم حەیرانەكەی من لێم زیزە لەسەری نانێ). ( خزمین����ە چبكەم ،دەرێ����م بوارم لێ خۆش����بوو ،گەوارەكی دامەزراند ،لۆیێ گەلەكە سەردارم ناتگەمێ ،خەزێم شۆڕ لەبنەیێ پیرەش����ەو گاتی ئەمان تەڕی دەكرد كلكەیێ گەرعەو گەرعوساریان، كلكەیێ مارواشان ،خەندەكێ خەلیفەی، گۆم����ێ قورین����گان ،دەروای����ێ بازنان، كلكەی����ێ قەرەبۆتك����ێ ،لۆی����ێ لەبۆت نمام). * س����ەرچاوە :كتێبی (سەرەتایەك بۆ حەیران و كورتەی����ەك لەژیانی حەمەد بەگ����ی) ،لەئامادەكردن و نووس����ینی: غەف����وور مەخم����ووری) ،چاپی یەكەم، هەولێر.1989 ،
ژمارە(26 2015/2/15 )74ی رێبهندان 2714كوردی
15 February 2015
)No. (74
كەشكوڵی ژیان و بەرهەكانی شاعیرو نووسەرو رووناكبیری كورد مامۆستا (كەریم شارەزا)
بێستون ئەحمەد سیان ئەومامۆستایەی كە پتر لە ( )50پەنجا ساڵ وانەی ش����یرینی كوردی و زمانی رەس����ەنی ك����وردی و ش����یعری نیش����تمانپەروەری و نەتەوەیی فێری نەوەكانی كورد دەكات ،ئەو وانانەی كە مامۆس����تا كەریم ش����ارەزا فێری كردووین بۆنی خاك و نیشتمان و كوردستانی پیرۆزی لێدێ����ت و لەویژدانی هەموومان كاڵ نابێتەوە ،چونكە مامۆستا تەواوی ژیانی بۆ وانەی كوردایەتی تەرخانكردووە ،ئەگەرچی چەندی����ن ج����ار لەس����ەر كوردبوونی خۆی دوورخراوەتەوە ،بەاڵم ئەو هەمیشە لەروحی كوردایەتی سڵی نەكردۆتەوە. نازناوی (شارەزا) بۆچی؟ یەكەم بەرهەمی مامۆس����تا كەریم ش����ارەزا لەس����اڵی 1952لەرۆژنام����ەی (هەولێ����ر) بالوكردۆت����ەوە ك����ە لەالی����ەن یەكێت����ی مامۆس����تایانی كوردس����تان ،بەسەرپەرشتی مامۆستا عیزدەین فەیزی باڵودەكرایەوە ،كە پڕبوو لەبەرهەمی رۆشنبیری جوان ،ئەوكاتە مامۆستا كەریم ش����ارەزا بابەتەكانی بەناوی (كەری����م مس����تەفا وێ����زی) باڵودەكردەوە. بەتایب����ەت لەگۆڤ����اری هەت����او زۆر بابەتی باڵودەكردەوە ،هەربۆیە مامۆس����تای گەورە
(كیوی موكریانی) رایس����پارد ك����ە ناوێكی كوردی لەخۆی بنێت ،هەروەك چۆن باوەڕی ب����ە (مەجید ح����ەداد) هێنا ك����ە ناوەكەی ببێت����ە (مەجید ئاس����نگەر) .بۆی����ە بڕیاری دا ك����ە نازن����اوی (ش����ارەزا) بۆ مامۆس����تا كەری����م هەڵبژێ����رێ ،ئەویش ئ����ەو نازناوەی زۆر پێخۆش����بوو ،ئیدی لەورۆژە بابەتەكانی بەناوی (كەریم شارەزا) باڵوكردۆتەوە. ژیاننامەی مامۆستا كەریم شارەزا ن����اوی ت����ەواوی (كەری����م كوڕی مس����تەفا ئاغای ك����وڕی حەمەد ئاغ����ای حەوێزی)یە، ل����ەرۆژی 1928-3-4دا لەگەرەك����ی (هەواو) لەشاری كۆیە لەبنەماڵەیەكی ئەدەبپەروەرو رۆش����نبیر لەدایكب����ووە .لەس����اڵی 1935 چووەتە بەرخوێندن لەخوێندنگای سەرەتایی كۆی����ە ،قۆناغی ناوەندی لەس����اڵی 1946دا تەواوك����ردووە .لەپای����زی 1946چووەت����ە بەغداو لەخانەی مامۆس����تایانی س����ەرەتایی لەئەعزەمیە وەرگیراوەو لەسەرەتای هاوینی 1950خوێندنی تەواوكردووە .لەرۆژی -10-9 1950بەمامۆس����تای خوێندنگای سەرەتایی یەكەمی كۆی����ە دامەزراوە .دوای 11س����اڵ لەخزمەت����ی پ����ەروەردەو فێركردن لەس����ەر هەلوێس����تی سیاس����ی دوورخراوەت����ەوە بۆ پارێزگای زیقار-ناس����ریە .ل����ەرۆژی -12-7 1964تەنسیب كراوە بۆ دواناوەندی شەترە. لەپایزی 1966گواستراوەتەوە بۆ پارێزگای هەولێرو ماوەی دوو ساڵ لەشاری مەخموور مامۆس����تای قوتابخانەی سەرەتایی (قەراج) بووە. دواتر لەس����اڵی 1968گواس����تراوەتەوە بۆ ناو ش����اری هەولێرو ل����ەدوای رێكەوتنامەی 11ی ئ����اداری 1970ك����راوە بەبەرێوەبەری (كۆڕەك)ی س����ەرەتایی لەهەولێ����ر ،دواتر گواس����تراوەتەوە بۆ خوێندنگەی هەڵگوردو دوای ( )20س����اڵی مامۆس����تایەتی و ()12 س����اڵیش وەكو بەرێوەبەر خۆی خانەنشین كردووە. مامۆس����تا كەری����م ش����ارەزا لەدەس����تەی دامەزرێن����ەری یەكێتی نووس����ەرانی كورد- لقی هەولێر بووە ،ك����ە لەرۆژی 1970-12-3
مۆلەتی فەرمی وەرگرتووەو لەس����اڵی 1978 تاوەكو 1983دووجار بەس����ەرۆكی یەكێتی نووسەرانی كورد-لقی هەولێر هەلبژێردراوە. لەپایزی 1973بەئەندامی یاریدەدەری كۆری زانیاری كورد لەبەغدا هەڵبژێدراوە ،لەساڵی 1997دوای دامەزراندن����ی ئەكادیمی����ای كوردس����تان بەئەندام����ی یاری����دەری ئ����ەو ئەكادیمیای����ە هەڵبژێدراوەو تاوەكو س����اڵی 2013كاری وەرگێڕان و یاس����او بڕیارەكانی پەرلەمانی كوردستانی كردووە. جێگەی باس����ە مامۆستا كەریم شارەزا برای بچووكی ش����اعیرو نووس����ەرو كوردپەروەری ناوداری كورد (ئەحمەد دڵزار)ە. مامۆستا كەریم ش����ارەزا لەساڵی 1968ەوە تاوەكو ئێس����تا لەگەرەكی (رووناكی) شاری هەولێر ژیان بەسەردەبات. بەرهەمە چاپكراوەكانی مامۆستا كەریم شارەزا جگە لەباڵوكردنەوەی س����ەدان وتاری رۆژنامەوان����ی و ئەنجامدانی دەی����ان ك����ۆڕی جۆراوج����ۆر )17( ،كتێبی بەنرخ����ی باڵوكردۆت����ەوە ،هەروەه����ا ()14 كتێبی دەستنووس����ی هەیە كە تائێستا چاپ نەك����راون .لەب����واری رۆژنامەوانیش رۆلێكی بەرچ����اوی هەب����ووە لەزۆرب����ەی رۆژنام����ەو گۆڤارەكان����ی وەك����و (هەتاو ،رۆش����نبیر، هەولێر ،نووس����ەری ن����وێ ،هەرێم ،رەنگین، گواڵن ،خەبات ،برایەتی ،كوردس����تانی نوێ، رێگای كوردس����تان و )...نووسین و وتاری باڵوكردۆتەوە ،جگە لەمانەش پێش����ەكی بۆ چەندین كتێبی بەنرخی نووس����ەرانی كوردی نووسیوە. ئەمان����ەی خ����وارەوە بەرهەمەچاپكراوەكانی مامۆستا كەریم شارەزایە: -1ئ����ازادی و ژیان ،دیوانی ش����یعر ،بەغدا، 1960 -2كۆیەو ش����اعیران ،لێكۆلینەوەی ئەدەبی، بەغدا1961 ، -3رێگ����ەی دوور ،دیوانی ش����یعر ،نەجەف، 1971 -4گفتوگۆیەك����ی ئەدەبی ،هاوبەش ،بەغدا، 1973
-5ئەسیری شاعیر ،هاوبەش ،هەولێر1974 ، -6پەندی پێش����ینان لەش����یعری كوردیدا، بەغدا.1976 ، -7لەی����ادی گێ����وی موكریانی����دا ،هەولێر، .1978 -8سێوەی هونەرمەندی كورد ،لێكۆلینەوە، بەغدا.1982 ، -9پەن����دی بەرواركاری ،لێكۆلینەوە ،بەغدا، .1982 -10چەپكێك لەشیعرەكانی سامی عەودال، بەغدا.1982 ، -11نالی زمانی ئەدەبی یەكگرتووی كوردی، بەغدا.1984 ، -12دیوان����ی حاجی ق����ادری كۆیی ،بەغدا، .1986 -13ناوداران����ی جیه����ان ،بەرگ����ی یەكەم، سلێمانی.2007 ، -14ئەفسانە لەشیعری هاوچەرخی كوردیدا، هەولێر.2007 ، -15كۆیە لەرەوتی شارستانیەتدا ،هاوبەش، هەولێر.2009 ، -16م����ەال ئەس����عەدی مەقامبێ����ژی كورد، هاوبەش ،هەولێر.2011 ، -17كۆی����ەو ش����اعیران ،بەرگ����ی دووەم، لێكۆلینەوەو پەخشی كۆیە.2013 ، جگە لەم بەرهەمانەی نووس����ەر ( )9كتێبی خوێندنگای قۆناغی س����ەرەتایی و ناوەندی لەگ����ەڵ مامۆس����تایانی پس����پۆر دان����اوەو وەریگێڕاوە. كهریم شارەزا لەمەخموور ئەگەرچی مامۆس����تا كەریم شارەزا تەنها بۆ ماوەی دوو س����اڵ لەش����اری مەخموور وەكو مامۆس����تا خزمەتی ك����ردووە ،ب����ەاڵم ئەم ماوەیەی ك����ە لەمەخموور بەس����ەریبردووە خزمەتێكی بەرچاوی مێژووی ئەو ش����ارەی كردووەو چەندین زانی����اری گرنگی لەبارەی مێژووی مەخم����وور باڵوكردۆتەوە .هەروەك لەوتارێكیدا لەگۆڤاری (قەرەچووغ) تیش����ك دەخاتە س����ەر مێ����ژووی ئاوەدانكردنەوەی مەخم����وورو باس لەقارەمانێت����ی و ئازایەتی (برایماغ����ای بایزئاغ����ای دزەی����ی) دەكات
5
كەریم شارەزا كە لەكۆتایی س����ەدەی هەژدەه����ەم هاتۆتە دەشتی قەراج و سەرەتا قەاڵتی مەخمووری ئاوەدانكردۆتەوەو رۆلێكی گرنگی بینیوە لە بنەبڕكردن و هاتنی عەرەب بۆناوچەكە. هەروەها لەدیمانەیەكی����دا لەگەاڵ رۆژنامەی دەنگی مەخموور لەبارەی مەخموور دەڵێت: ئەم ش����ارە تارادەیەكی زۆر فەرامۆش����كراوە ئەمەش لەبەر كوردبوونی ناوچەكە ،هیوادارم حكومەتی هەرێم ئ����اوری زیاتر لەو ناوچەیە بداتەوە". سەالمەتی بۆ مامۆستا كەریم شارەزا ب����ەر لەباڵوكردنەوەی ئ����ەم بابەتە ،هەواڵی ئەوەمان بیس����ت كە مامۆس����تای پایەبەرز
مامۆستا كەریم شارەزا تەندروستی لەبار نییە، بۆیە لێرەوە هیوای س����ەالمەتی بۆ مامۆستا كەریم ش����ارەزای رووناكبیرو مێژوونووس و دان����ەرو وەرگێرو ئەندامی پێش����ووی دانانی پرۆگرامەكانی خوێندنی كوردی لەوەزارەتی پ����ەروەردەی عێ����راق دەخوازی����ن .لێرەوە ئومێدی لەشس����اغی و تەندروستییەكی باش ب����ۆ مامۆس����تای كوردپ����ەروەر دەخوازین، هەروەك داواكاریش����ین هەت����ا لەژیان ماوە رێزلێنانی تایبەتی بۆ ئەنجام بدرێت ،چونكە ئ����ەو گەنجینەیەك����ی پڕ بەه����او بەنرخە بۆ نەتەوەكەمان ،مانەوەی ئەو س����ێبورییە بۆ هەموومان.
لەگەوهەرەكانی داغستانی من
ئا :خورشید خدر زنجیرە ()3 وا لەكەرەم���ی خوداو بەخۆش���ی ئێوە ئازیزان لەسێیەم زنجیرەی ئەم باسەدا گەیش���تنەوە خزمەتتان بۆ دەرهێنانی چەنگە گەوهەرێكی دیكە لەگەنجینەی داغس���تانی من ،پێم باشبوو بەم سێ زنجیرەیە دەس���ت هەڵگ���رم ،چونكە ژمارە ( )3و سێبارەكردنەوەی هەندێ كردارو گفتار بۆتە س���ونەتێكی ژیانی ئ���ەم كۆمەڵگایەی ئێمەو زۆر لەس���ەر پێ و بەكاربراوە لەسەرجەم بوارەكانی ژیان. بەڵێ ژمارە ( )3ژمارەیەكی قش���ت و لەبەر داڵنەو نزیكترین ژمارەیە لەهەست و نەس���تمان ،وەك خوو پێوەگرتنێك، یا دەشێ پاش���خانێكی هەبێت ،نازانم، بەاڵم ئ���ەوەی كە گومان���ی تێدانییە، بەشێك لەو سێ پاتكردنەوەیە لەرێگای ئاینی ئیسالمی پیرۆزەوە پەڕیوەتەوە نێو كەلتووری كوردەوە .هەر بۆنموونە: بەپێی فەرم���وودەی پێغەمبەر (د.خ) كەسانی لێك تۆراو بۆیان هەیە تەنها بۆ ماوەی ( )3رۆژ خۆ لێك بگرن ،پاشان دەبێ ئاشت بنەوە ،دەنا بەپێچەوانەوە هەركامەی اللوت بێ ئۆباڵی گوناهەكە هەڵدەگرێ���ت ،كە بۆمیوان���ی دەچیتە ماڵێك بۆت هەیە تا ()3جار لە دەرگا بدەیت ،ئەگەر جاری س���ێیەمیش لێت نەكرای���ەوە بەجێی بێڵەو بڕۆ .ئەمانەو
گەلێكی تریش. هەمدیسان ژمارە ( )3لەدیاردەگەلێكی دیك���ەی دیمەنەكان���ی ژیانمان���دا خۆ دەنوێنێ ،وەرزەكانی س���اڵ سێ مانگ س���ێ مانگن ،س���ێ جەمەی خواردنی رۆژانە (ناش���تا ،فراوین ،ش���یو) ،سێ كوچك���ەی ئاگ���ردان و بەردەس���ێڵ، س���ێپێكی ئەندازیاریی ،سێ تیر ،سێ گۆشەی فس���فۆر ،هەروەها پێشبركێی غارغارێنێ���ش بەژماردن���ی ()3-2-1 دەست پێدەكات و لەتۆماری شارستانی و ناس���نامەكاندا هەت���ا س���ێ پش���ت ناونوسكراوین. ئەمان���ەو زۆرەهای دیكەش كە لەژمارە نای���ەن هەموو ژیانمان���ی راگرتووە .با ئەوەش���مان لەبیرنەچێ ه���ەر خودی كتێبی (داغس���تانی من) یش لە ()3 كتێ���ب پێكهات���ووە ,مخاب���ن كتێبی س���ێیەم نەهاتۆتە وەرگێڕان بۆ س���ەر زمان���ی ك���وردی ,ل���ە دیدارێكمان���دا لەخزمەت مامۆستا (عەزیز گەردی) چەن���د س���اڵێك لەمەوبەر لێمپرس���ین بۆ كتێب���ی سێیەمیش���ت وەرنەگیڕا؟ لەوەاڵمدا فەرمووی���ان لەبەرئەوەی من لەزمان���ی ئینگلیزییەوە ئ���ەو كتێبەم وەرگیڕاوە,دەنا زمانی روس���ی بەڵەد نیم ,وەلێ كتێبی س���ێیەم تەنانەت بۆ زمان���ی ئینگلیزی���ش وەرنەگیڕدراوە تا منیش بیكەمەوە كوردی. با ئەوەش بەكاكی خۆم بڵێم :زۆربەی ژم���ارەی دیاردە باوەكانی پەیوەس���ت بەژیانمان دابەش دەبێت بەس���ەر ()3 دا بەب���ێ م���اوە ,جارێ م���ن ئەوانەم لەبی���رە( :دەرزەن)ی هەموو ش���تێك ( )12مانگە ،هەروەتر مانگی قیاس���ی (ستاندەرد) ( )30رۆژە ،هەر رۆژێكیش ( )24س���ەعاتەو س���ەعاتیش ()60 خولەكەو خولەكی���ش ( )60چركەیە، هەر هەموو ئەمانە دابەش دەبن بەسەر ()3دا بەبێ ماوە. دیس���ان بێینەوە :ژم���ارەی جزوەكانی قورئان ( )30جزوە ،كە لەكوردەواریدا بە (سیپارە) ناسراوە ،هەروەها ()120 حزبە ،ژمارەی سوڕەتەكانی قورئانیش ( )114سوڕەتن كە ()87ی مەككیەو ()27ی مەدەنیە ،سەرتاپای قورئانیش
( )77437وش���ەیە ،ه���ەر هەم���وو ئەمان���ەش دابەش���بوون قەبول دەكەن بەس���ەر ()3دا بەبێ م���اوە .تۆ بڵێی هەموو ئەمانە هەوەنتەو رێكەوت بن؟!. دەتۆش بیر بكەرەوەو هەندێكی دیكەی بۆ زیادبكە ،ب���ا منیش چیدی درێژەی نەدەمێ و بەم ( )3زنجیرەیە وازبێنم، هەرچەند وەنەبێ گەنجینەی (داغستانی من) بنی هاتبێ ،بەڵكو شتی زۆر زیاترو جوانتری تێدا دەبینیەوە ،ئەوە منم كە لێی بێ تاقەت بوویمە. دەس���ا با دەس���ت و بردكەم سێیەمین چەپكەگوڵ���ی رەن���گاو رەنگت���ان لە اللەزاری داغس���تانی من بۆ بچنم ئیدی ئەمن بەخێرو ئێوە بەس���ەالمەت ،بەاڵم بەرێزین���ە بەر لەوەی گوڵەكان بچنم با
پاكانەیەكیش بۆ خۆم بكەم :لەزنجیرە ()2ی ئ���ەم بابەتەم���ەدا لەژم���ارەی پێشووی (دەنگی مەخموور) قەولێكی عەرەبی���م لەگ���ەڵ دەس���تەواژەكاندا تێكهەڵكێ���ش كردب���وو ك���ە ئەمەبوو: (التك���رار قبی���ع و ل���ەكان مری���ح)، بەداخەوەم كە ئەم قەولە بەهەلەیەكی ئیمالی���ی بەمش���ێوەیە لەرۆژنامەكەدا هاتبووە چاپك���ردن (التكرار قبیع ولو كان م���رع) ،ئیدی بڵێی���ن چی ،ئەمە هەل���ەی چاپ���ەو چ گوناهێك���ی منی تێدایە؟ هومێدە لەس���ەرمنی حس���ێب نەكەن ،دەنا من ئەگ���ەر بتوانم كەلك لەقەولێك���ی عەرەب���ی وەرگ���رم ب���ۆ ئەنگاوتن���ی مەبەس���تێكی و لەجێگای خۆیدا بەكاری بهێنم ،دیارە دەش���زانم
رەسول هەمزەتۆڤـ
چۆنی بنوس���م .ب���ەداوای لێبوردنەوە لەهەموو الیەك. دەس���ا لوت���ف بفەرموون ئەو ڕش���تە گەوهەرەی خوارەوەش���م لێ قەبولكەن ئینج���ا ب���ەش بەحاڵ���ی ئ���ەم بابەتە لەخزمەتتان مرەخەس دەبم .س���ەرنج بفەرموون: -26گوللەو میدیا هەردووكیان دەچنە سەر یەك سنگ -27فرمێس���ك و خەندە لەیەك ڕوودا دەردەكەون. -28ژەهری ماریش بكەوێتە دەستێكی كارامە س���وودی دەبێ ،هەنگوینیش بكەوێتە دەستی پیاوێكی گێل زەرەر دێنێ. -29گۆرانیبێ���ژ بەدەنگەك���ەی دەناسرێتەوە ،زێڕنگەریش بەنەخشی تایبەتی خۆی. -30تەیرێك ك���ە زۆر هێالنە گۆركێ بكات و لەسەر هیچیان ئۆقرە نەگرێ، سەرەنجام بێ هێالنە دەمێنێتەوە. -31ئەگەر تا ( )20ساڵ هێزت نەبوو، بەتەمای مەبە ئیدی نابێ. ئەگەر تا ( )30ساڵی زیرەك نەبووی، بەتەمای مەبە ئیدی نابی. ئەگەر ت���ا ( )40س���اڵی دەولەمەند نەبووی ،بەتەمای مەبە ئیدی نابی. -32ن���ە دڕەندەی���ی گ���ورگ و ن���ە مردۆخیی كەروێشك. -33منداڵ تا خۆی���ان نەبن بەباوك لەسۆزی باوكاریەتی ناگەن. -34ئەگ���ەر دەمانچ���ە بەڕابردووەوە بنێی ئایندە تۆپت پێوە دەنێ. -35ئەو بەرهەمە ئەدەبیەی خوێنەر نووسەرەكەی تێدا نەبینێتەوە ،وەك ئەسپێكە بێ سوار بەڕێگادا بڕوات. -36هەموو كەس (نیشانە) دەبینێ، بەاڵم بیشانە بەهەموو كەس ناشكێ. -37دەرگایەك وااڵ مەكە كە نەتوانی دایخەیتەوە. -38ه���ەر ئەوەندە ب���ەس نییە كە زەوی���ت هەبێ ،بەڵكو دەبێ بزانی كە چۆنی بكێلیت و دایچێنیت. -39گۆرانی بۆ ئەو كەسەی دەیبێژێ ش���ادیە ،بەاڵم بۆ ئەو كەس���ەی كە دایدەنێ كارە.
-40ماوەی نێوان درۆو راستی چەندە؟ ()5سم ،ئەمە بۆ وایە؟ چونكە ماوەی نێوان چاوو گوێ ( )5س���م ،ئەوەی بەچ���او دەیبینی راس���تییە ،ئەوەی بەگوێ دەبیستی درۆیە. -41دەش���ێ دەمی بچووك قس���ەی گەورە بكات. -42باشترین جێگا بۆ خەنجەر كاالنە، ب���ۆ ئاگ���ر ئاگردانە ،بۆ پی���او ماڵی خۆیەتی ،بەاڵم ئەگەر ئاگر لەئاگرداندا بازیدا دەرێ و لەسەر ترۆپكی شاخان بڵێسەی دا ،ئەو حەلە ئەو خەنجەرەی لەناو كاالندا بمێنێتەوە خەنجەر نیەو ئ���ەو پی���اوەی لەماڵ���ەوە لەبەرئاگر دانیشێ پیاو نییە!. -43دەشێ دڵی بچوك دونیای گەورەو خۆشەویستی گەورەی تێدابێ. -44میوانی دوورە ڕێ خۆشەویستترە. -45كە یەكجار مەتحی شتێكت كرد، با مەدەوە بەتوندی جوێنی پێ بدەیت، ك���ە یەكجاریش جوێنت بەس���تێك دا جارێكی دی پێی هەڵمەڵێ. -46ئەگ���ەر خۆت باوەڕت بەش���تێ نەبوو ،هەول م���ەدە باوەڕ بە خەڵك بهێنی. -47ئ���ەوەی گالیس���كەی گ���ران ڕادەكێش���ێ گۆرانی ناچڕێ ،گۆرانی لەو كەس���ەدێ كە س���واری گالیسكە بووە. -48ی���ەك دەرزی (ه���ەر هەم���ان دەرزی) بەرگ���ی بوكێنیش دەدورێ و كفنیش دەدورێ. -49هەموو كەس دەزانێ پێویستە چ بكرێ ،بەاڵم بەهەموو كەس ناكرێ. -50مادام ئ���ەو نێچی���رەی بەدوایدا دەگەڕێ���ی هێش���تا راوت نەكردووە، جارێ مەنجەڵ مەخەرە سەر ئاگر. ((ئاو بێنە و دەست بشۆ)) سەرچاوە: -1قورئانی پیرۆز. -2فەرموودەكانی پێغەمبەر (د.خ) -3داغس���تانی من /كتێبی یەكەم و دووەم /دانراوی :رەسول هەمزەتۆڤـ/ وەرگێڕان���ی لەئینگلیزیی���ەوە :عەزیز گەردی ،ساڵی ،1979ساڵی .1985
ژمارە(26 2015/2/15 )74ی رێبهندان 2714كوردی
پێشــمهرگه
ئەمشـــــەو لە کەرنەڤاڵی خۆشەویستیدا.. شیعرێکت بۆ دەهۆنمەوە هیچ ئاسمانێ هەڵی نەگرێ! کام دەریای تەنگ و قواڵ لە لێـواری لەنگەر نەگرێ! شیعرێک وێنەی تۆی گرتبێت.. شیعرێک هەرچی سۆزو وەفا هەیە ناخیش پەی پـێ نەبردبێت..
15 February 2015
لەهەر بستێكی ئەم خاكە شوێن پێی پێشمەرگەیە پاكە جاران لەسەر ئەم ناوە كوردیان دەدا لە سێدارە کاروان محمد صالح
بەاڵم ئێستا بەشانازی بۆتە هێمای بەرخودان و ئازایەتی لەدونیادا لێرە ..لەمەملەكەتی حەیران پێشمەرگە چۆكی بەداعش دادا
موحسین شوانی
پێنج زانیار ی ل ه فهیسبووكهكانتاندا باڵو مهكهنهوه ئا :بژار بەكر
ش����ارهزایان ئام����اژه بهوهدهك����هن كه ههندێ����ك ههڵهی ب����اوی بهكارهێنان ی ئینتهرنێ����ت رهنگ����ه ببێتههۆكارێ����ك بۆ ئهوهی بهكارهێنهران به ئاس����انی بكهون����ه داوی هاككهران����هوه .ل����هو ی "US چوارچێوهی����هدا رۆژنام����ه "todayی ئهمریكی هۆش����داری دایه بهكارهێنهرانی فهیس����بووك بهوپێیهی لهنێو تۆڕه كۆمهاڵیهتییهكاندا زۆرترین بهكارهێنهری ههی����ه كه پێنج زانیاری تایبهت����ی له فهیس����بووكهكانیان باڵو نهكهنهوه. رۆژنام����هی " "US todayدهڵێت: یهكهم زانیاری كه پێویسته بهكارهێنهر خۆی له باڵوكردنهوهی بهدوور بگرێت، ناونیشانی ماڵه. ئاماژهش����ی بهوهدا كه باڵوكردنهوهی ناونیشانی ماڵ بهشێوهیهك كه ههمووان بیبینن ،كردهوهی دزین ئاسان دهكات، ئامۆژگاری بهكارهێنهرانیش دهكات كه دهستبهجێ ئهو زانیارییه بسڕنهوه یان بهشێوهیهكی نهێنی دایبنێن كه ههموو
كهسێك نهیبینێت. رۆژنامهك����ه هۆشداریش����ی دا لهوهی دووهم زانی����اری كه رهنگه كهس����انی ت����ر بیقۆزن����هوه ،تایبهت����ه ب����هكاری بهكارهێن����هرو ئاماژهی ب����هوهداوه كه نووس����ینی زانیاری تایبهتی دهربارهی كاری ئێس����تاو كاری پێش����ووی بهكارهێنهر رهنگ����ه ببێتههۆی ئهوهی مهترسی لهسهر كارهكهی دروستببێت، گهر ههژمارهكهی هاك بكرێت. زانیاری س����ێیهمیش ك����ه رۆژنامهكه
هۆشداری لهبارهوه داوه ،باڵوكردنهوه ی باری س����ۆزداری بهكارهێن����هرەو ئهو خانهیهیه كه تایبهت����ه بهدیاریكردنی باری خێزانی بهكارهێنهر كه خێزانداره یاخود پهیوهندی خۆشهویس����تی ههیه یاخود رهبهنه .رۆژنامهكه دهڵێت "ئهم زانیاریی ه رهنگه ببێته جێی س����هرنجی زۆربهی ه����هواداران ،بهاڵم له حاڵهتی گۆڕانكاری له باری خێزانی كهسهكهدا، پێویس����ت دهكات بهكارهێنهر ههموو ئهو وێنه و زانیارییانه بس����ڕێتهوه كه
پهیوهندی بهكهسانی ترهوه ههیه". هۆشداری چوارهمی رۆژنامهكه تایبهته ب����ه زانیاری كارت����ی دڵنیایی .لهگهڵ ئهوهی زۆربهی بهكارهێنهران مهترسی باڵوكردنهوهی ئهو زانیارییانه دهزانن، ب����هاڵم رهنگ����ه ههندێ����ك بهنیازپاكی باڵویبكهن����هوه ،بهوهۆیهش����هوه ئ����هو كهس����انه دهبنه قوربانی ریكالمهكان و ئهو پێگانهی كڕین و فرۆش����تن كه باوهڕپكراون نی����ن ،رۆژنامهكه داوا له بهكارهێن����هران دهكات لهو بوارهدا زۆر بهئاگابن ،بهپێچهوانهوهی پارهوپولیان دهدزرێت. دواههمی����ن ئام����ۆژگاری رۆژنامهك����ه تایبهت����ه بەباڵوكردن����هوهی ژم����ارهی مۆبای����ل بهش����ێوهیهك ك����ه ههمووان بیبینن رهنگه ببێتهه����ۆی هاككردنی فهیسبووكهكه .بۆیە رۆژنامهی "US "todayئام����ۆژگاری بهكارهێنهران دهكات ك����ه ژم����ارهی مۆبایلهكانیان بهش����ێوهیهك دابنێت كه كهسانی تر نهتوانن بیبینن.
چهند زانیارییهكی سەیر ئا :رەزوان عەبدولقادر
-1سابونی برلس����كۆنی نرخی 1500 دۆالرە: لەشاری ناپولی ئیتالی لەپیشانگای بال����ی هونەری پارچەك س����ابۆنی كە (س����یلڤیۆ برلس����كۆنی) خ����ۆی پێ شووشتەوە نمایشكراوو بە بڕی 1400 دۆالری ئەمریك����ی فرۆش����را ئەمەش بووە جێگای سەرسامی ئامادەبووان پیشانگاكە. -2كۆمپیوتەرێك بۆ بەبەغاكان:
لەوالتی ئەلمانیا چەند زانایەك توانیان بەرنامەیەك����ی ت����ازەی كۆمپیوت����ەر بەرهەم بێنن كە یارمەتی گیانلەبەران دەدات بۆئەوەی چەند ساتێك خۆشی بەس����ەر بب����ەن ویاری ج����ۆراو جۆر ب����كات زیاتریش بۆ بالن����دەی بەبەغا بەسوودەو زوو فێری دەبێت -3مەنجەلێك بۆ گۆشتی سەگ وكەر: لەوالت����ی نیوزیلەن����دا كۆمەلێ����ك لە كارمەندانی چێش����تخانەیەك هەڵسان بەدروس����تكردنی چەندی����ن مەنجەلی جۆراو جۆر تایب����ەت بەئامادەكردنی
و كوالندنی گۆش����تی ئاژەاڵن ئەوەی سەیر بێت زیاتر گۆشتی سەگ و كەر لەم مەنجەلەندا دەكولێنرێت . -4درێژترین گۆر (قەبر): درێژتری����ن گ����ۆر لە جیهان����دا گۆڕی پێغەمب����ەر (ن����وح)ە ك����ە لەوالت����ی توركیایەو درێژیەكەی 40مەتر دبێت. -5هەرسكردنی هەندێك خواردن: گۆشتی مریشك دوو كاتژمێری دەوێت تاوەكو گەدە هەرسی بكات ,برنجیش یەك كاتژمێری دەوێ ,هێلكە س����ێ كاتژمێ����ری دەوێ ,س����اواریش چوار
پەندە كانی پیرەمێرد ئا :سیروان مەغدید دیبەگەیی
-1ئەوانەی ئەمڕۆ بە دوومانـــــــــەوەن لەگەڵ لێ كەوتین غەیبەت گێڕەوەن -2پیاوێ زەرەری لە خەڵكی دابێ دڵی ناسرەوێ هەتاكوو مـابێ -3كە تۆ بە یەكێ بڵێی ئاخر شــــەڕ ڕێی ئاخر شەڕی هەڵبەت دێتە بەر 4لەوە بترسە لە خــــــوا ناترسێ
لە خوا نەترسێ لە كەس ناپرس ێ -5ئەو كەسەی ماسی بگرێ تەڕ ئەبێ بێستانە وانیش تووشی شەڕ ئـــەبێ ێ عەقڵێ وەرگرین -6لەهەر ئاشووب ئەتوانین لە ڕێی بڵـنــد لێ خوڕین -7خۆ ئەگەر ژێر پێی یەكتر بتاشین دەستشمان بگرن هەروا لە پاشین -8خۆزگە پیاو خراپ وەك هەنگ بوایە لەگەڵ پێوەدان گیانیان دەرچــــوایە
كاتژمێری دەوێت. -6والتی بێ سوپا: والتی سویسرا تاكە والتە لە جیهاندا ك����ە س����وپای نیی����ە ,تا ئێس����تاش بەتەم����ای پێكهێنانی س����وپاو هێزی سەربازی نییە. -7گەورەترین ئاو دەست (:)wc گەورەترین ئاودەس����ت ل����ە جیهاندا لەوالت����ی ئیتالیایە درێژی 80مەترە، ب����ەرزی و رووبەرەك����ەی 265مەترە پێكهاتووە ل����ە 100ژووری تایبەت و ناوی واژۆنتە.
)No. (74
حەیفە بمری
6
لەدەنگی گریانی خۆم وە ئاگا هاتم و بەڕێكەوت چاوم بەرۆشنایی كەوت قەدەر منی خستە سەر پێكانم و بەپێچەوانەی ئاراستەی رەشەبا كەوتمە رێ بەروناكی خەوی كابوساوی و بەئێوارە كەوتمە رێ تۆ بڵێی ژیان چەندە زاڵم بێ تروسكەیەك روناكی مەحاڵە هاوڕێی تەنیاییم ترپەی دڵ و تفەنگە خەونی گەورەم كازیوەی نیشتیمانە قاچەكانم نوقمی خوێنەو ورەو هێزم لەهەڵكشانە حەیفە بمرم.. كە ئازادی خاكم گەرەكە حەیفە مەرگ بێت كاتێك ئااڵم لەژێر هەوری رەش دۆشدامابێت ناڵەی دایك و گریەی كۆرپەی ساوا حەیفە بمری ئەی پێشمەرگە ئەو تەنافەی جلی خوێناویت هەڵدەواسێت بیسووتێنە تۆ دەزانی شەمشەمە كوێرە برسی خاكی كوردستان و تێنووی خوێنی شەهیدانە تۆ قەڵغان و پارێزگاری نیشتیمان و شەڕەفمانی دەست بەنزا لەكڕنووشداین بۆ تەمەنی نەپچڕاوەت تۆ هەتوانی زامی چوار پارچەی كوردستانی تۆ بمێنە ،حەیفە بمری ئەی پێشمەرگە هۆنراوهی :چریكە مەخمووری
پیاو یەكەمجار سەیری كوێی ئافرەت دەكات
هەر پیاوێك پێوەری خۆی بۆ ئافرەت و جوان���ی و سەرنجراكێش���یەكەی هەیە ،ئافرەتانی���ش لە رووی خاڵی سەرنجراكێش���ییەوە جیاوازن ،بەاڵم كە پیاو چاوی بەئافرەتێك دەكەوێت یەكەمجار س���ەیری كوێ���ی دەكات. بەپێی راپرس���ییەكی بەریتانیایی كە لەس���ەر هەزار پیاو ئەنج���ام دراوە، ئەنجامەكان دەریان خست كە %70ی پی���اوان س���ەیری چاوەكانی ئافرەت
دەك���ەن بەر ل���ە س���ەیركردنی هەر شوێنێكی تری. هەرچی س���یفات و شوێنەكانی تری ئافرەت���ە ئ���ەوە بەدوای ی���ەك بەو ش���ێوەیە دێت ،پێكەنین ،قژ ،كێش و قەڵەوی ،لووت ،شێوەی پۆشاكی، سمت ،درێژی ،رەنگی پێستی ،بۆیە جوانی چاوەكان و لەش بەگشتی و پێكەنین لەپێشەوەی ئەو سیفاتانەن كە پیاو راكێش دەكەن
ژمارە(26 2015/2/15 )74ی رێبهندان 2714كوردی
15 February 2015
)No. (74
یانەی مەخموور خۆی بۆ خولی پلە دووەكانی كوردستان ئامادە دەكات ئا :عەبدولرەحمان ئادەم لەمانگ���ی ڕاب���ردووەوە یان���ەی مەخموور دەس���تی ك���ردووە بەئامادەكارییەكان بۆ بەشداریكردن لە یارییەكانی خولی یانە پلە دووەكانی كوردستان ،كەوا بڕیارە لەرۆژی 2015-3-10دەست پێدەكات. یانەی مەخم���وور ب���ۆ ملماڵنێكانی خولی ئەمس���اڵ دەیەوێت پێكهات���ەی تیپەكەیان بەهێزت���ر بكات بۆ ئەم مەبەس���تە ڕاهێنەر (مزەف���ەر عەبدوڵ�ڵ�ا)و هەش���ت یاریزانی هێناوەت���ە ری���زی یانەك���ە ،ك���ە زۆربەی یاریزان���ەكان یاریزان���ی ش���اری هەولێرن، چونكە ئەمس���اڵ ئەو گروپ���ەی كە یانەی مەخم���وور یارییەكانی تێدا دەكات چەندین یان���ەی بەهێ���ز لەخۆی���ەوە دەگرێت ،كە زۆربەیان ئامانجی ئەوەیان هەیە سەربكەون بۆ ڕیزی یانە پلە یەكەكان. س���ەبارەت بەیانەكان���ی گروپ���ی (ب)
بریتی���ن لە یانەكانی (ئاس���ۆ ،س���ەناعە، كەیوان ،ب���ەردەرەش ،ئاكری ،ش���ۆریجە،
پیرەمەگ���رون ،كف���ری ،مەخم���وور) ،كە یارییەكان بەیەك قۆناغ بەرێوەدەچن و دوو
یانە س���ەردەكەون بۆ قۆناغی چوارگۆشە، هەر بۆیە یانەی مەخموور بۆ چڕكردنەوەی ئامادەكارییەكانی خێوەتگەیەكی مەش���ق لەسەر یاریگای شەمامك دەست پێدەكات بۆ ماوەی یەك مانگ. وا بڕی���ارە لەیەكەم یاری ئەم خولە لەرۆی 3-10لەس���ەر یاریگای خۆی لەشارۆچكەی مەخم���وور ڕووبەڕووی یانەی پیرەمەگروون ببێتەوە. هەربۆیە هەمووالیەك هیوادارن جەماوەری یان���ەی مەخم���وور پش���تگیری و هان���ی یانەكەیان ب���دەن بەتایبەتی ئەو یارییانەی كەوا لەسەر یاریگای خۆیان بەرێوەدەچێت. جێگەی وەبیر هێنانەوەیە یانەی مەخموور لە خولی یانە پلەدووەكانی ساڵی ()2011 توانی ببێتە پاڵەوانی ئەم خولە كە لەیاری كۆتایی سەركەوت بەسەر یانەی هەڵەبجەی ش���ەهیدو هەردوو یانەكەش سەركەوتن بۆ ریزی یانەكانی خولی پلە یەكی كوردستان.
لەلێدوانێكیدا بۆ ڕۆژنامەی دەنگی مەخموور مامۆستا (رزگار عومەر) ئەندامی دەستەی كارگێری یانەی مەخموور وتی :س���ەڕەڕای ئەو قەیرانە دارایی���ەی كە یانەكەمان پێدا دەڕوات ك���ە زۆر كاریگەری كردۆتە س���ەر یانەكەم���ان ،بەاڵم ئێمە وەك���و ئەندامانی دەستەی كارگێری زۆربەی خەرجییەكانمان گرتۆتە ئەستۆ بەش���ێوەیەكی كاتی تاكو پێش���ینەی یان���ەكان بەت���ەواوی دابەش دەكرێت بۆ ڕاپەراندن���ی ئیش و كارەكانی یانەو ئامادەكارییەكان بۆ بەش���داری كردن ل���ە خولی یانە پلە دووەكان تاكو بتوانین یانەكەمان بەباشترین ش���ێوە دەربكەوێت ئەنجامێكی شایستە بەدەست بێنین". سەبارەت بەئەنجامدانی خێوەتگەی مەشقی لەس���ەر یاریگای شەمامك ،مامۆستا رزگار گوتی "بۆی���ە ئەو یاریگایەمان هەڵبژارد بۆ ئاسانكاری هاتووچۆی یاریزانەكانی هەولێر بۆ ئامادەبوونیان لەو خیوەتگەیە".
ئاههنگێڕانهكهی رۆناڵدۆ كێشه دروست دهكات
یاریگای دیبەگە بووەتە لەوەڕگا!
برهان سلێمان
گۆران دیبەگەیی ئیدارەی مەخموور س����ەرەڕای كەمتەرخەمی بەرامب����ەر بەب����واری وەرزش ،بەڵك����و سوكایەتیش����ی بەوەرزش كردووە لەسنوری قەزای مەخموور. هەر بەهۆی خەمساردی و بێخەمی بەرپرسانی ناوچەك����ە گەورەترین یاریگای وەرزش����ی لە ناحیەی دیبەگەی سەر بەم قەزای مەخموورە
بۆتە لەوەڕگا! .لەئێس����تادا دەبیندرێت ،ئەم یاریگای����ە لەبری یاری كردنی وەرزش����وانان تیایدا ئاژەڵی تێدا بەخێو ئەكرێت. ئەوەی جێگای داخە ئەوەیە كە س����ەرەڕای تێچوون����ی گوژمەیەك����ی خەیال����ی! ل����ە دروستكردنی یاریگایەكی مۆدێرنی هاوچەرخ ل����ەم ناحیەیە ،بەاڵم لەبڕی یاری كردن تیادا ئێستا بۆتە لەوەڕگا توشی وێرانی هاتووە!. هۆكاری وێ����ران بوونی ئەم یاریگایەش روون
و ئاش����كرایە .ئەویش ئەوەیە كە بەرپرسانی ناوچەك����ە خەڵك����ی ناوچەك����ە نی����ن تەنها بەرپرس����ی ناوچەكەن و لە خ����ەم و خەونی خەڵكی سنورەكە ناگەن و بێ ئاگان! .ئەگەر لە خ����ەون و خەمی ناوچە بگەیش����تبوونایە خەمخۆرو خزمەتگ����وزار بوونایە قەت نەیان ئەهێش����ت ئەم س����وكایەتیە گەورە بەرامبەر بەوەرزش بكرێت و چارەنووسی ئەم یاریگایە مۆدێرنە بەم رۆژە بگات .
لیڤەرپول گرێبەستێکی مێژوویی واژووکرد یانەی لیڤەرپولی ئینگلیزی ئاش����کرایکرد کە گەورەترین گرێبەس����تی بازرگانی لە مێژوویی خۆی����دا واژووک����ردووە لەگ����ەڵ کۆمپانی����ای نیوباالنسی ئەمریکی. س����اڵی ٢٠١٢ئی����دارەی لیڤەرپول����ی لەگەڵ کۆمپانی����ای 'واری����ۆ' ک����ە س����ەر بەگروپی نیوباالنس����ە بەبڕی ٢٥ملیۆن پاوەند بۆ هەر س����اڵێک گرێبەس����تێکی پێنج س����اڵەی واژو
کرد ،بەاڵم لە وەرزی ()2016-٢٠١٥ەوە ئەو کۆمپانیایە ئەرکی دروستکردنی درێسی ڕیدز دەگرێتە ئەستۆو ناوی خۆی بەکار دەهێنێت. ڕاپۆرت����ە هەواڵییەکانی بەریتانیا پێش����بینی دەکەن نرخی گرێبەستەکە بگاتە ٣٠٠ملیۆن پاوەند ' ٤٥٧ملی����ۆن دۆالر' و بەگەورەترین گرێبەست لەمێژووی یانەی لیڤەرپول هەژمار دەکرێت.
ل����ەو بارەیەوە بێل����ی ه����ۆگان بەڕێوەبەری بازرگانی لیڤەرپول بەپێگەی فەرمی یانەکەی وت ":ئێمە دڵخۆش����ین ب����ەواژو کردنی ئەم گرێبەستە لەگەڵ یەکێک لەگرنگترین کۆمپانیا وەرزشییەکانی جیهاندا ،ئەمەش گرێبەستێکی پێوانەییە لە مێژووی یانەکەماندا ،هاوشێوەی لیڤەرپول ،نیوباالنس مێژوویەکی ١٠٠ساڵەی هەیە لەم بوارەدا".
سەرۆکی یانەی بەرشەلۆنە پێشبینی چی دەكات س���هرۆكی یان���هی بهرش���هلۆنه یان���هی ئهتلهتیكۆمهدرید بهپاڵێوراوی س���هرهكی بۆ بردن���هوهی نازناوی خولی ئیس���پانیا دهپاڵێوێت. پ����اش بردنهوهی����ان لهیان����هی ئهتلهتیك بلب����او لهخول����ی ئیس����پانیدا ،جۆس����ێپ بارتۆمیۆی سهرۆكی بهرشهلۆنه بهشداری كۆنفرانس����ێكی رۆژنامهنوسی كردو وتی: س����ێ خاڵی گرنگمان بهدهس����تهێنا ،رۆژ بهرۆژ ئاس����تی یانهكه بهرزت����ر دهبێتهوه، پیرۆزبایی بردنهوه لهسهرجهم یاریزانهكان
مۆبایلی سهرنووسهر0750 465 5463 : 0750 483 1852
دهستهی نووسهران
دهك����هم .لهبارهی میسیش����هوه وتی :ئهو باشترین یاریزانی جیهانه ،دهستی لهههموو گۆڵهكاندا ههبو ،ههمیش����ه كهسی یهكهم بوه بۆ یهكالیی كردنهوهی ئهنجامهكان. س���هبارهت ب���هوهی ك���ێ دهبێت���ه پاڵهوان���ی خول���ی ئیس���پانیا س���هرۆكی بهرش���هلۆنه تهئكیدی كردهوه كه یانهی ئهتلهتیكۆمهدرید پاڵێوراوی سهرهكیه بۆ بهدهس���تهێنانی نازناوی خولی تۆپی پێی ئیس���پانیا .لهكۆتایشدا باس���ی لهوه كرد كه پێشبینی دهكرێت ئهم وهرزهش وهك وهرزی راب���ردوو لهدواین ههفتهدا پاڵهوان یهكالیی ببێتهوه.
بژار بهكر
دیزاین :شاخهوان محهممهد سلێمان
رۆژنام����هی ماركا یئیس����پانی ئاش����كرای ك����ردووه ك����ه ئاههنگێڕانی (كریس����تیانۆ رۆناڵدۆ ) به بۆنهی رۆژی له دایك بوونی لهوانهیه ببێته ه����ۆی تێكچوونی پهیوهندی چهن����د یاریزانێك به كاگێری یانهی شاهانه . ههریهكه له س����امی خزێره و جیمیس رۆدریگز له ئاههنگهكه ئامادهبوون����ه ئهم����هش ب����ووه به هۆی توڕهبوون����ی كارگێری یان����هی ریال مهدری����د ،چونكه سامی خزێره تهنها دوای چهند كاتژمێرێك ل����ه دوچاری بوونی ب����ه پێكان له ی����اری یانهكهی له بهرامبهر یانهی ئهتلهتیكۆ مهدری����د بهش����داری ل����ه ئاههنگهكه كردووه ،ئهمهش جێ����گای سهرس����وڕمانی بهڕێوهبهرایهتی یانهكهی بووه. له الیهك����ی دیكهوه بهش����د ا ر بو و نی جیمی����س ( رۆدریگ����ز ) ل����ه ئاههنگهكه یانهی ری����ال مهدریدی ت����ووڕه ك����ردووه چونكه ئهم یاریزانهش چهند رۆژێك بوو كه نهشتهرگهری بۆ (پێ ) ی ئهنجام درابوو. رۆژنامهی (ماركا ) ئاماژهی بۆ ئهوه ك����ردوه كه ئهم دوو یاریزان����ه لهوانهی����ه زیانی����ان پێبگات و ،بهاڵم س����هبارهت به (لۆكا مۆدری����چ ) لهوانهیه بهر ههڕهش����هی یانهك����هی نهكهوێت چونكه یهكهم یاریزان بوو داوای لێبودنی له یانهكهی كرد.
خهلیل پااڵنی سامان قهرهچووغی عهبدولرهحمان ئادهم موحسین شوانی كارزان مامهندپیران
رەزوان عەبدولقادر
گرنگی بوونی قوتابخانەیەكی وەرزشی لە مەخموور پێش���كەوتنی وەرزش ل���ە ه���ەر كۆمەل���گاو والتێك���دا پەیوەس���تە ب���ە بنیاتنان���ی بناغ���ەو پالنێك���ی درێ���ژو دروس���تكردن و پێگەیاندن���ی یاری���زان هەر ل���ە بچووكیەوە بۆ ئ���ەوەی ل���ە داهات���وودا ببێت���ە س���ەرمایەكی گرن���گ وبەس���وود بۆ پێشەوەچوونی وەرزش لە هەموو بوارەكانداو ركابەریەك���ی بەهێزیش بكات ل���ە خ���ول وپاڵەوانتیەكان���دا ,ئ���ەوەی زیات���ر پێویس���تە ئام���اژەی بۆ بكرێ���ت گرنگی بوونی قوتابخانە وەرزشیەكانە لەشارو شارۆچكەكانی هەرێمی كوردس���تانە تارادەیە لە حالی ئێستادا چەند قوتابخانەیەكی وەرزش���ی بوونی���ان هەیە لە ناو ش���اردا لەوانە قوتابخانەی وەرزش���ی باداوە كەوا چەندین یاریزانی منداڵی لە خۆگرتوەو هەفتان���ە بەردەوام مەش���ق و راهێنان دەكەن هەر ئەمەش���ە وایكردوە ببێتە هۆی دۆزینەوەی چەن���دان یاریزانی بەهرەمەندو لێهات���وو و زۆربەی یانەكانیش هەولی گواس���تنەوەیان دەدەن ,بەبۆچوون���ی ش���ارەزایان و پس���پۆرانی بواری وەرزش���ی بوونی ئ���ەو جۆرە قوتابخانانە لە دەوروبەری شاری سوودی زیات���رو بەه���رەی زۆرت���ر دەدۆزرێت���ەوە ب���ۆ نموون���ە قەزایەك���ی وەك���و مەخمور تا ئێستا بنكەیەكی وەرزشی نیە بۆ پێگەیاندن���ی یاریزان بۆیە كردن���ەوەی قوتابخانەیەك���ی وەرزش���ی ل���ەو دەڤ���ەرە دەبێتە بوژان���ەوەی وەرزش و دروس���تكردنی بناغەی���ەك بۆ رەوش���ی وەرزش لەبەر ئەوەی كۆمەڵ���ە الوێكی هەی���ە زۆر بەپەرۆش���ەوەن ب���ۆ وەرزش و دووری���ش نیە ل���ەدوا رۆژدا ببنە پاڵەوان و یاریزان ئاست ب���ەرز لەبەر ئەمە پێویس���تە پاری���زگای هەولێ���رو یەكێتی توپی پێ كوردس���تان الیەنی قوتابخانەیەك���ی وەرزش���ی دروس���ت بك���ەن ل���ە مخمور بۆ ئ���ەوەی چیتر من���دااڵن و گەنجان���ی بێ ب���ەش نەبن لە پیش���اندانی تواناو لێهاتووی و بەه���رەی خۆی���ان لەالیەكی ت���رەوە مخم���ور خ���اوەن چەندی���ن یاریزانی بەئەزموون و دێرین���ە ك���ە دەتوانن وەك پسپۆرو شارەزا سەرپەرشتی قوتابخانەك���ە بك���ەن و بەش���ێوەیەكی ئەكادیم���ی و زانستی یاریزان دروست بكەن و ببێتە سەرمایەكی وەرزشی بۆ هەموو یانەكانی كوردستان.
ناونیشان دهنگی مهخموور له فهیسبووك:
facebook.com/d.mexmur
7
كوردستان -ههولێر -مهخموور
ژمارە ()74
2015/2/15
facebook.com/d.mexmur
هاواڵتییەكی مەخموور گەورەترین دۆمبەاڵن دەدۆزێتەوە
ئا :ساالر نەورۆز
هاواڵتییەك���ی مەخم���وور گەورەتری���ن دۆمب���ەاڵن دەدۆزێتەوە ك���ە كیلۆیەك و جارێگێك���ە ،لەدیمانەیەك���ی رۆژنامەی دەنگ���ی مەخموور دەڵێ���ت "دۆمبەاڵنی دەشتی قەراج یەكەمی بێ ركابەرە". ئەم هاواڵتییە پیش���ەی ش���وانەو ناوی تەواوی (فەرهاد ئەحمەد خدرە گەورە) لەدایكبووی ()1972ە ،كاتژمێر 9و نیوی بەیانی رۆژی 2015-2-10لەنزیك گوندی (پیرداودسوان)ی سەر بەقەزای مەخموور گەورەتری���ن دۆمبەاڵن���ی دۆزیوەت���ەوە كە كێش���ەكەی یەك كیل���ۆو جارێگێكە. لەوبارەیەوە فەرهاد ئەحمەد بۆ رۆژنامەی (دەنگی مەخموور) دەڵێت "وەكو دەزانن من مەڕدارم رۆژانە س���ەردانی دەش���تی قەراج دەك���ەم ،دوای ئەوەی رۆژی 10ی ئەم مانگە لەنزیك گوندی پیرداودسوان و عەلیاوە خەریكی مەڕ لەوەڕاندن بووم، لەهەمانكاتدا دۆمبەاڵنیش���م دەكرد ،ئەو رۆژەی ئ���ەو دۆمبەاڵن���ە گەورەیەم كرد نزیكەی ( )5پێن���ج كیلۆ دۆمبەاڵنم كرد بەتەنه���ا" .فەرهاد دەش���ڵێ "لەس���اڵی 1985ەوە تا ئەمڕۆ ل���ەم وەرزە دەچمە دۆمب���ەاڵن كردن ،بەراس���تی دۆمبەاڵنی قەراجی یەكەمی بێ ركابەرە ،باوەڕناكەم كەس تائێستا دۆمبەاڵنی لەم شێوەی من گەورەتری دۆزیبێتەوە ،ئەو دۆمبەاڵنەشم بە (س���كە زنجیری) ك���ردووە بەبێ ئەو پارچە پارچە بێت". فەره���اد ئەحمەد دەش���ڵێ "خەڵكێكی
Dengî Mexmûr
26ی رێبهندان 2714كوردی
زۆر رۆژانە دەچن���ە دۆمبەاڵن ،لەهەموو دەشتی هەولێرو بەرانەتی هیچ شوێنێك بەق���ەد مەخموور دۆمبەاڵنی لێ ناكرێت، ئێمە رۆژانە دەچینە دۆمبەاڵن بەتایبەت لەگەڵ هەریەك لەهاورێیانم (ش���وان و مەسعود و ئیسماعیل یاسین و..هتد)". جێگ���ەی باس���ە دۆمب���ەاڵن رووەكێكی
سروشتییە لەچەن ناوچەیەكی كوردستان بوون���ی هەی���ە ،ب���ەاڵم وەكو ناس���راوە دۆمبەاڵن���ی مەخموور ت���ام و جێژێكی تایبەتی خ���ۆی هەی���ەو دۆمبەاڵنەكەی فەرهادی���ش تائێس���تا بەگەورەتری���ن دۆمب���ەاڵن دادەنرێت كە لەكوردس���تان دۆزرابێتەوە.
باری تەندروستی ئیبراهیم تاتڵیساس خراپە
لە چەند رۆژی رابردوودا ،بەمەبەس���تی ئەنجامدانی نەش���تەرگەرییەکی گەورە بۆ س���ەری ،هونەرمەند و ئەس���تێرەی بەناوبانگی تورکی ئیبراهیم تاتڵیساس س���ەردانی واڵتی ئەمەریکای کردووە و پزیشکە تایبەتییەکەی دەڵێت ،بارێکی تەندروستی خراپ تێدەپەڕێنێت. پزیش���كە تایبەتەک���ەی تاتڵیس���اس دەڵێ���ت ،ك���ە نەش���تەرگەرییەکی گ���ەورەی ب���ۆ ئەنجام���دراوە و ماوەی زیاتر ل���ە 24کاتژمێ���ر بێهۆش بووە، "نەش���تەرگەرییەکەی زۆر گەورەی���ەو هەوڵ���ی چاککردن���ەوەی ئەو بەش���ە لەکارکەوتووەی مێش���کی دەدەین کە بەرپرس���ە لە قس���ەکردن ،چونکە ئەو هونەرمەن���دە ب���ەر لە نەش���تەرگەری کێشەی قسەکردنی بۆ دروست ببوو". ئیبراهی���م تاتڵیس���اس ناس���راو ب���ە
"ئیمپڕات���ۆر" تەمەن���ی 59س���اڵە ،تا ئێس���تا زیاتر لە 30ئەلبومی گۆرانیی هەیەو ل���ە دەیان فیلمی س���ینەمایی
منداڵێک دوومنداڵی لە سکیدایە مرۆڤێک لەناو مرۆڤێکدا دوومرۆڤ لە سکی مرۆڤێکی تردا ئەمە ئەو هاوکێشە گەردونیە بوو کە هاواڵتیەکی هۆکۆنگی دروستی کرد، کاتێک منداڵێکی بوو لەناو س���کی منداڵە
تازە بوەکەیدا دوو منداڵی بچوک هەبوون. بەپێ���ی هەواڵێک���ی می���رۆری بەریتان���ی ڕوداوەکە لە نەخۆش���خانەی کویین ئیلزابت لە هۆنگۆنک ڕویداوە دوای ماوەیەک لەهاتنە
پەرواز خەریكی چییە هونەرمەند “پەرواز حوس���ێن” خەریکی کۆکردن���ەوەی کۆمەکە ب���ۆ ئاوارەکانی هەرێمی کوردستان. کچ���ە هونەرمەن���د پەرواز حوس���ێن لە لێدوانێک���دا رایدەگەیەتێ���ت ،ک���ە خۆی و گۆران س���اڵحی هاوس���ەری خەریکی كۆکردن���ەوەی کۆمەکن بەب���ڕی ٢تەن ل���ە ئیتالیاوە ب���ۆ ئاوارەکان���ی هەرێمی کوردستان. ناوبراو راش���یدەگەیەنێت ،کۆکردنەوەی کۆمەکەک���ە بەهەماهەنگ���ی لەگ���ەڵ رێکخ���راوی ‘ئێمە کوردین ل���ە ئیتالیا” ئەنجام���دراوە ،ئەمەش ل���ە چوارچێوەی بەرنام���ەی ٢٠١٥یان ب���ۆ خزمەتکردنی منداالنی جیهان بووە.
وەک ئەکتەری س���ەرەکی بەش���داری کردووە ،جگە لە کاری هونەریش کاری بازرگانیش دەکات.
پەرواز زیاتر وت���ی ،خەونی لەمێژینەی ئێمە ب���وو کە بتوانین هاوکاری مندااڵنی
کوردستان بکەین ،و ئومێدەوارم ژیانێکی بەختەوەریان بۆ دابین بکرێت.
دونیای منداڵەکەوە زانیویانە لەسکیدا دوو منداڵی بچوک هەیە. بەپێی قسەی پزیش���کەکان دوومنداڵەکەی س���کی منداڵە تازە لەدایکبووەکە خاوەنی س���تونی فەقەرات و قەفەس���ی س���ینگ و پێس���تێکی نیمچە ئ���اوی بوون ،کێش���ی یەکێکیان ١٤گرام بوەو ئەوی کەش���یان ٩ گرام بوە .دوای نەش���تەر گەری بۆ مندالە تازە لەدایک بووەکە ٨ڕۆژ لە نەخۆشخانە ماوەتەوەو لەگ���ەڵ دایک���ی نێردراوەتەوە ماڵەوە. ڕێکخ���راوی تەندروس���تی جیهان���ی ئ���ەم حاڵەت���ەی ب���ە جۆرێ���ک لە ش���ێرپەنجە دەستنیشان کردوەو دەڵێت ئەم حاڵەتە نا ئاساییەو پێدەچێت پێشتر دایکی منداڵەکە دووانەیەکی لەبار چووبێت و دواتر منداڵی سێیەمی دروست کردبێت و تێکەڵ بوبن.
بەنرخترین تابلۆ فرۆشرا بەنرختری���ن تابلۆی ش���ێوەکاری لەس���ەر ئاس���تی جیهان ،ب���ە بەه���ای ٣٠٠ملیۆن دۆالری ئەمەریکی فرۆشرا. ئ���ەم بەرهەمە ش���ێوەکارییە بەناوی "کەی ژیان���ی هاوس���ەرگیری پێ���ک دێنی؟"یە و بەرهەمی شێوەکاری فەڕەنسی پۆل گۆگانە. فرۆش���تنی بە ب���ڕی ٣٠٠ملی���ۆن دۆالری ئەمەریک���ی ،دەبێت���ە بەنرختری���ن تابلۆی شێوەکاری لەسەر ئاستی جیهاندا. ئەم تابلۆیە لە س���اڵێ ١٨٩٢کێشراوە ،و لەالی���ەن هاوواڵتیێکی سویس���ری بەناوی رۆدۆلف ستایهیلن پارێزرابوو.
قسەی خۆش ئا :سیروان مەغدید دیبەگەیی • لە كابرایەك دەپرسن كۆنترین گیان����دار چیی����ە لەس����ەر ڕووی زەوی؟ ئەویش لەوەاڵمدا دەڵێت: زیبڕا(كەرەكێ����وی) .پێی دەڵێن بە چیی����دا دەزانی����ت؟ ئەویش دەڵێت :چونكە ڕەش و سپی یە.
• كچێك لە فەیسبووك پۆستی كردبوو نووس����یبووی :هاوڕێیان بب����ورن زۆر بێتاق����ەت و بێزارم گەردن����م ئازاك����ەن تاماوەی����ەك نایەمە خەت ....خووش����كەكەی لە كۆمێنت بۆی نوس����یبوو :درۆ دەكات خەتەكەم����ان وەح����دەی
تێدا نامێنێ. كچێك لە فەیس����بووك • نووسیبووی :ئێس����تا من لەژێر ڕەحمەتی ئەش����قم .براكەشی لە كۆمێنت بۆی نووس����یبوو :دوو دەقەی تر ئەتنێرمە ژێر ڕەحمی خوا.
بهستهیهك به یادی جاران دارێ شەكرانێ بەر لە سێبەرە رۆژان دەگرم قەردم لەسەرە دارێ شەكرانێ بەر لەگوێڕی كەمبەریی زێڕە نێكان دەگێڕی دارێ شەكرانێ بەر لەدهۆكێ هێ كراست چیتە لەسەر نینۆكێ دارێ شەكرانێ بەر لەمەخمووری دوو كیژی چاوكار لەبەر مافووری
جگهر گۆشهكانی دهنگی مهخموور
رۆڤار بهختیار
ژهنین فهرمان
سفیه ئیبراهیم