رۆژنامەی دەنگی مەخموور ژمارە ٧٢

‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬

‫ساڵی نوێتان پیرۆز بێت‬

‫خاوەن ئیمتیاز‬

‫به‌بۆنه‌ی سه‌ری ساڵی نوێی ‪ 2015‬گه‌رمترین‬

‫جه‌میل سنجاوی‬

‫پیرۆزبایی‬

‫سەرنووسەر‬

‫خۆمان‬

‫ئاراسته‌ی‬

‫خوێنه‌رانی‬

‫رۆژنامه‌كه‌مان ده‌كه‌ین‪ ،‬هیوادارین ساڵی نوێ‬

‫به‌ختیار محه‌مه‌د‬

‫ببێته‌ مایه‌ی خۆشبه‌ختی بۆ گشت الیه‌ك و‬

‫‪makhmur@yahoo.com‬‬

‫واڵتمان هه‌ر ئاوه‌دان و پارێزراوبێت‬

‫‪24 2014/12/15‬ی‬

‫ژمارە (‪)72‬‬

‫سه‌رماوه‌ز‬

‫قادر ئاشەوان تێکۆشەری‬ ‫رێبازی جوتیاران و کرێکاران‬

‫‪2714‬‬

‫رۆژنامەیەكی رۆشنبیری گشتی مانگانه‌یه‌‪ ،‬له‌ مه‌خموور ده‌رده‌چێت‬

‫قـــــاوەچـــی‬ ‫عه‌زیزی مه‌الی ره‌ش‬

‫‪4‬‬

‫‪5‬‬

‫داعش یاری تۆپی‬ ‫پێ لە چەکدارانی‬ ‫قەدەغە دەکات‬

‫‪7‬‬

‫ژمارەی دانیشتووانی گوێڕ لەكەمبوونەوەدایە‬ ‫محێدین گوێڕی‬ ‫بەه����ۆی مەترس����ییەكانی چەكدارانی‬ ‫داعش����ەوە زۆرب����ەی دانیش����تووانی‬ ‫شارەدێی گوێڕ ئاوارە بوونەو لەئێستادا‬ ‫نزیك����ەی ‪ 100‬م����اڵ ل����ەو ش����ارەدێیە‬ ‫ماونەتەوە‪.‬‬ ‫عەلی حوس����ێن هاواڵتییەكی گوێڕە كە‬ ‫بەهۆی بارودۆخی ناوچەكەیان لەگوندی‬ ‫قەریەتاغ����ی نزی����ك ش����اری هەولێ����ر‬ ‫نیش����تەجێیە‪ ،‬ئەو دەڵێت "س����ەرەڕای‬

‫ئازادكردن����ەوەی گوێ����ڕو دەوروبەری‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم بارودۆخ����ی ناوچەكە هێش����تا‬ ‫مەترسی لەسەرە‪ ،‬چونكە لەوبەری زێ‬ ‫چەكدارانی داعشی زۆرجار بەهاوەن و‬ ‫دۆشكە بۆردومانی ناوچەكە دەكەن"‪.‬‬ ‫س���ه‌باره‌ت به‌ره‌وش���ی گوێڕ (ئەحمەد‬ ‫زاگ���ە) لێپرس���راوی كۆمیت���ەی گوێڕی‬ ‫یەكێت���ی نیش���تیمانی كوردس���تان‪ ،‬بۆ‬ ‫دەنگی مەخم���وور رایگەیاند "ئەگەرچی‬ ‫تەواوی دەڤەری گوێڕ ئازادكراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫چەكدارانی داع���ش لەوبەری زێی گەورە‬ ‫م���اون و زۆرج���ار بەهاوەن و دۆش���كە‬ ‫بۆردومان���ی ناوچەك���ە دەكەن‪ ،‬ئەمەش‬

‫عێراق پارە بۆ قەرەبووكردنەوەی‬ ‫مادەی ‪ 140‬نانێرێت‬ ‫بژار بەكر‬

‫بەهۆی پەس���ەند نەكردن���ی بوودجەی‬ ‫گش���تی عێ���راق لەالی���ەن ئەنجومەن���ی‬ ‫نوێنەران���ی عێراق���ەوە تاوەكو ئێس���تا‬ ‫بوودج���ەی قەرەبووكردن���ەوەی مادەی‬ ‫‪ 140‬نەنێ���ردراوەو نوس���ینگەی مادەی‬ ‫‪ 140‬لەكەرك���وك داوای ب���ڕی ‪ 600‬ملیار‬ ‫دین���اری كردووە ب���ۆ قەرەبووكردنەوەی‬ ‫هاواڵتیی���ان‪ ،‬ب���ەاڵم تائێس���تا ئەم بڕە‬ ‫پارەیە نەنێردراوە‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە كاكەڕەش سەدیق بەرپرسی‬ ‫نووس���ینگەی كەركووكی م���ادەی ‪140‬‬ ‫رایگەیان���د "ئێمە ئەنجوومەنی نوێنەرانی‬ ‫عێراقم���ان ئاگادار كردوەت���ەوە كە بڕی‬ ‫‪ 600‬ملی���ار دینارم���ان ب���ۆ دابین بكەن‬ ‫ب���ۆ قەرەبووكردنەوەی ئەو هاواڵتییانەی‬ ‫كە م���ادەی ‪ 140‬دەیانگرێت���ەوە‪ ،‬بەاڵم‬

‫لەالی���ەن ئەنجومەن���ی وەزیرانی عێراق‬ ‫داواكارییەكەمان بۆ پارە رەتكرایەوە"‪.‬‬ ‫كاكەڕەش گوتیش���ی "دواتر بەنووسراوی‬ ‫فەرمی داوامان لەئەنجوومەنی وەزیرانی‬ ‫عێراق كرد بۆ ئەوەی رەزامەندی نیشان‬ ‫ب���دات بەخەرجكردنی ئەم پارەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ���ەوان بەبیانووی ئەوەی كە تا ئێس���تا‬ ‫بوودج���ە پەس���ەند نەكراوەو ئ���ەو بڕە‬ ‫پارەی���ەش زۆرە ئامادەیی���ان دەرنەبڕی‬ ‫بەخەرجكردنی‪.‬‬ ‫جێگەی باسە مادەی ‪ 140‬یەكێكە لەمادە‬ ‫دەستوورییەكانی دەستووری هەمیشەیی‬ ‫عێ���راق و لەیەكێ���ك لەبڕگەكان���ی ئەو‬ ‫مادەیەدا هاتووە كە هاواڵتییان ئەوانەی‬ ‫كە راگوێزراون و ئەوان���ەی كە هێنراون‬ ‫ب���ۆ ناوچە جیاجی���اكان قەرەبووی پارە‬ ‫دەیانگرێتەوەو س���ااڵنێكە ئەو قەرەبووە‬ ‫بەسەر ئەو هاواڵتییانەدا درێژەی هەیە‪.‬‬

‫بووەتە ه���ۆی ئەوەی ك���ە ژمارەیەكی‬ ‫زۆر ك���ەم لەخەڵكی گوێ���ڕ بگەڕێنەوە‬ ‫شوێنەكانیان"‪.‬‬ ‫ئەحمەد زاگە‪ ،‬گوتیشی "هەتا چەكدارانی‬ ‫داع���ش لەوبەری زێی گ���ەورە بوونیان‬ ‫هەبێ���ت خەڵك���ی گوێ���رو دەوروبەری‬ ‫ناتوانن بەئاسوودەیی بمێننەوە"‪.‬‬ ‫لەئێس����تادا تەنها كورد لەناو شارەدێی‬ ‫گوێ����ڕ ماونەت����ەوەو هی����چ ماڵێك����ی‬ ‫عەرەب لەو ش����ارەدێیە نەماون‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش����دا جگه‌ له‌ فەرمانگەی‬ ‫ب����اری شارس����تانی لەگوێڕ ت����ه‌واوی‬ ‫فه‌رمانگه‌كانی دیكه‌ ده‌وامی ئاس����ایی‬

‫خۆیان ده‌كه‌ن‪.‬‬ ‫جێگەی باس����ە ش����ارەدێی گوێڕ سه‌ر‬ ‫به‌قه‌زای مه‌خمووره‌و ‪35‬كم له‌ش����اری‬ ‫هه‌ولێ����ر دووره‌و ل����ە (‪ )53‬گون����د‬ ‫پێكهاتووە‪ ،‬كە نزیك����ەی ‪ 15‬گوندیان‬ ‫عەرەبنش����ینن‪ ،‬و ژمارەی دانیشتووانی‬ ‫تەواوی ئەم شارەدێیە زیاتر لە (‪)107‬‬ ‫هەزار كەس دەبێت كە بەش����ی زۆریان‬ ‫ئاوارە بوونە‪.‬‬ ‫ماوه‌ته‌وه‌ بڵێین كه‌ به‌هۆی هێرشه‌كانی‬ ‫چه‌كدرانی داعش����ه‌وه‌ له‌كۆی ‪ 3‬هه‌زار‬ ‫ماڵ له‌شاره‌دێی گوێڕ نزیكه‌ی ‪ 100‬ماڵ‬ ‫گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌‪.‬‬

‫هێزێكی ‪ YNDK‬به‌شداری ل ‌ه ئازادكردنی گونده‌كانی‬ ‫ده‌ڤه‌ری مه‌خموور ده‌كات‬

‫دەنگى مه‌خموور‬

‫سه‌رله‌به‌یانی ڕۆژى ‪ 2014/11/30‬هێزێكی‬ ‫پێش���مه‌رگه‌كانی ‪ YNDK‬به‌ش���داری‬ ‫ش���ه‌ڕی ئازادكردنی گونده‌كانی ده‌ڤه‌ری‬ ‫مه‌خمووریانك���رد و‪ ،‬رۆڵ���ی به‌رچاوی���ان‬ ‫هه‌بوو ل���ه‌ ئازادك���ردن و پاككردنه‌وه‌ی‬ ‫به‌رزاییه‌كان���ی میج���ان و گونده‌كان���ی‬ ‫(مشار)و (كه‌ندی قه‌الن _ وادی الغراب)‬ ‫له‌ چه‌ته‌كانی داعش‪.‬‬ ‫هێزێك���ی پێش���مه‌رگه‌كانی یه‌كێت���ی‬ ‫نه‌ته‌وه‌ی���ی دیموكرات���ی كوردس���تان‬ ‫‪ YNDK‬به‌سه‌رپه‌رش���تی هه‌ڤاڵ قه‌هار‬ ‫تاهیر سه‌عید ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسیی‬ ‫‪ ،YNDK‬به‌شداریان له‌ شه‌ڕی ئازادكردن‬ ‫و پاكردن���ه‌وه‌ی گونده‌كان���ی ده‌ڤ���ه‌ری‬ ‫مه‌خموور ل���ه‌ چه‌ته‌كان���ی داعش كردو‪،‬‬

‫رۆڵێكی به‌رچاویان گێ���ڕا له‌ ئازادكردنی‬ ‫به‌رزاییه‌كان���ی میج���ان و گونده‌كان���ی‬ ‫(مشار)و (كه‌ندی قه‌الن_وادی الغراب)و‪،‬‬ ‫پاككردنه‌وه‌یان ل���ه‌ چه‌ته‌كانی رێكخراوی‬ ‫تیرۆریس���تی داعش‪ ،‬هه‌ڤاڵ قه‌هار تاهیر‬ ‫س���ه‌عید سه‌رپه‌رش���تیاری ئه‌و هێزه‌ له‌‬ ‫لێدوانێكی���دا بۆ دەنگ���ی مەخموور وتی‬ ‫"هێرش���ی تیرۆریس���تانی داعش بۆسه‌ر‬ ‫هه‌موو كوردس���تانه‌و ئامانجی���ان لێدانی‬ ‫كوردو له‌ناوبردنی ده‌سته‌كه‌وته‌كانی گه‌لی‬ ‫كوردس���تانه‌‪ ،‬بۆیه‌ رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌شیان‬ ‫ئه‌ڕكی هه‌موو الیه‌ن و تاكێكی كوردستانه‌‪،‬‬ ‫هه‌روه‌ها وتی "ئێمه‌ له‌و ده‌ڤه‌ره‌ به‌ ئه‌ڕكی‬ ‫خۆمان���ی ده‌زانین ه���اوكاری هێزه‌كانی‬ ‫پێشمه‌رگه‌ بكه‌ین و له‌ كوێ پێویستییان‬ ‫به‌ئێم���ه‌ هه‌بێ ئێم���ه‌ ئاماده‌ی���ن‪ ،‬ئێمه‌‬ ‫هه‌موومان پێشمه‌رگه‌ی كوردستانین"‪.‬‬ ‫شایانی باسه‌ ئه‌و هێزه‌ی ‪ YNDK‬هه‌ر‬

‫له‌سه‌ره‌تای ده‌ستدرێژییه‌كانی داعش بۆ‬ ‫سه‌ر كوردس���تان له‌ده‌ڤه‌ری مه‌خموور‬ ‫به‌ش���داری زۆرب���ه‌ی ش���ه‌ڕه‌كانییان‬

‫كردووه‌‪ ،‬هه‌ر له‌ ئازادكردنی مه‌خموورو‬ ‫ق���ه‌راج تا ئه‌م���ڕۆ ئاماده‌ییان هه‌بووه‌و‬ ‫به‌شداربوونه‪.‬‬

‫ه‬ ‫‌‬ ‫‌رگ‬ ‫ه‬ ‫پێشم‬ ‫هیوای نه‌ته‌وه‌یه‌ك‬

‫دوا سه‌نگه‌رى پێشمه‌رگه‌ى كوردستان له‌ به‌رزاييه‌كانى ئاوڕێژ له‌نێوان گوندى سولتان عه‌بدوڵاڵ و گوندى (كه‌ندى قه‌الن _ وادي الغراب) له‌ سنووری قه‌زای مه‌خموور‬

‫ژمارە(‪24 2014/12/15 )72‬ی سه‌رماوه‌ز ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 December 2014‬‬

‫)‪No. (72‬‬

‫كۆبوونەوەی زۆری زبڵ و خاشاك هاواڵتیانی مەخموور نیگەران دەكات‬ ‫راپۆرت‪ :‬موحسین شوانی‬ ‫لەبەرانبەر جوان راگرت���ن و ڕازاندنەوەی‬ ‫ش���ار‪ ،‬شۆس���تەو كۆاڵنەكانی مەخموور‪،‬‬ ‫بەزبڵ و خاشاك داپۆش���راوە‪ ،‬تیمەكانی‬ ‫پاككردنەوەی ش���ارەوانیش وەكو جاران‬ ‫ئێستا لەشاردا نابینرێن ئەمەش گلەیی و‬ ‫نارەزایەتی هاواڵتیانی لێدەكەوێتەوە‪.‬‬ ‫خەس���رۆ قەس���رانی كە بەردەم ماڵەكەی‬ ‫بۆتە زبڵدان گلەیی لە ش���ارەوانی دەكات‬ ‫و دەڵێ‌‪ :‬بەداخەوە ش���ارەوانی بەئەركی‬ ‫خۆیان هەڵنەس���تاون و خەم لەم ش���ارە‬ ‫بێن���ازە ناخۆن‪ ،‬ئێمە لێرە بوینە قوربانی‬ ‫دەس���تی زبڵ وخاش���اك و مێشوو مەگەز‬ ‫و میكرۆب هەراس���انی كردووین‪ ،‬چەندین‬ ‫جار داوام���ان لە ش���ارەوانی كردووە كە‬ ‫چارەس���ەرێك بۆ ئەم كێشە دابنێ‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە ئەوان دەڵێن كرێكار نیە"‪.‬‬ ‫س���ەید فاتیمە دانیشتوێكی دیكەی نزیك‬ ‫زبڵدانەكەی فلكەی ه���اوارە‪ ،‬ئەو دەڵێ‌‪:‬‬ ‫چ���ۆن حكوم���ەت و ش���ارەوانی ناتوانن‬ ‫ش���ۆفەڵێك و قەالبێك بهێنن و لەدەست‬ ‫ئەم پیساییە رزگارمان بكەن ئاخر ئەگەر‬ ‫ماڵی خۆیان لێرە بوای���ە ئایا دەیانتوانی‬ ‫ژیان ببنەسەر لەناو ئەم زبڵدانە؟ هاوینان‬ ‫كات���ێ‌ بایەك هەڵ���دەكات كاغەزو نایلۆن‬ ‫دێت���ە ماڵەكەمەمان وبۆن بۆگەنی بێزاری‬ ‫كردووین!"‪.‬‬

‫رێن���اس ق���ادر هاواڵتییەك���ی دیك���ەی‬ ‫مەخموورە‪ ،‬ئەو خەڵكەكە بە كەمتەرخەم‬ ‫دەزان���ێ‌ و دەڵێ‌ دانیش���توانی مەخموور‬ ‫هاوكاری ش���ارەوانی ناكەن‪ ،‬چەندین جار‬ ‫بینیوومە زبڵ فرێدەدەنە ئەو ناوە كەچی‬ ‫نایكەن���ە ناو حاویە"‪ .‬رێن���اس قادر داوا‬ ‫دەكات ئەو خەڵكە س���زابدرێن باش���ترە‬

‫بەتایبەتی ئەوانەی زبڵەكانیان ناخەنە ناو‬ ‫كیس و حاوییەكان‪.‬‬ ‫هەروەه���ا بەختیار عوس���مان دەڵێ‌ "كوا‬ ‫حاوییە لە مەخموور هەیە‪ ،‬س���ەیری بازاڕ‬ ‫بكەن دیمەنێكی زۆر ناشارس���تانی هەیەو‬ ‫ئێستا تیمەكانی پاككردنەوەی شارەوانی‬ ‫زۆر بەكەم���ی دەبینرێ���ن‪ ،‬پێویس���تە‬

‫بەزووتری���ن كات چارەس���ەری ئەم زبڵ و‬ ‫خاشاكە بكەن"‪.‬‬ ‫لەالیەن خۆیەوە (سیروان جەالل دزەیی)‬ ‫بەرێوەبەری ش���ارەوانی مەخموور گلەیی‬ ‫ێ‬ ‫هاواڵتیان لەشوێنی خۆی دەزانێ‌ و دەڵ ‌‬ ‫"مافی خۆیانە و ئەركە لەس���ەر ئێمە پاك‬ ‫و خاوێنی ئەو شارە رابگرین‪ ،‬بەاڵم دوای‬

‫دەنگی مەخموور‬ ‫بەن���اوی خۆم���ان و س���تافی دەنگ���ی‬ ‫مەخموور پرس���ەو سەرەخۆش���ی خۆمان‬ ‫ئاراس���تەی بنەماڵەی كۆچكردوو (جەمال‬ ‫كێخ���وا نوری پااڵن���ی) دەكەین كە بەهۆی‬ ‫رووداوێك���ی هاتووچ���ۆ ش���ەوی ‪-12-6/5‬‬ ‫‪ 2014‬لەرێگای مەخم���وور لەنزیك كارگەی‬ ‫كەچ گیانی لەدەستداو هەر بەو رووداوەوە‬ ‫هاوسەرەكەی و پێنج منداڵی دیكە كە لەناو‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەی ئەودابوون برینداربوون‪.‬‬ ‫داواكاری���ن لەخ���وای گ���ەورە كۆچكردوو‬ ‫بەبەهەش���تی فراوان���ی خۆی ش���ادبكات‬

‫ك‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫ك‬

‫یەك شۆفەڵمان هەیە ئەویش شكاوە"‪.‬‬ ‫بەرێوەبەری شارەوانی مەخموور ئاماژەی‬ ‫ب���ەوەدا كە ئەوان چەندین ج���ار داوایان‬ ‫ك���ردووە ئامێ���ری ت���ازەو ئوتومبێلیان‬ ‫ب���ۆ دابین بكرێ���ت‪ ،‬ب���ەاڵم وەكو خۆی‬ ‫گوتی"بەداخەوە تاكو ئێس���تا داواكەمان‬ ‫ج���ێ‌ بەجێ‌ نەك���راوە‪ ،‬بەاڵم پێویس���تە‬ ‫هاواڵتیانیش هاوكاری ش���ارەوانی بن بۆ‬ ‫ئەوەی بەهەمووالیەكمان خزمەتی شارەكە‬ ‫بكەین"‪.‬‬ ‫ه���ەر س���ەبارەت بەنەبوون���ی كرێكاری‬ ‫ش���ارەوانی‪ ،‬ئیبراهیم شێخەڵاڵ قائیمقامی‬ ‫مەخموور گوتی"لەمەخموور كەس ئامادە‬ ‫نیە كاری پاككردنەوە بكات ئێمە هەوڵمان‬ ‫دا لەكەمپی مەخموورو كەمپی قوشتەپەو‬ ‫ئاوارەكانی س���وریا كرێكار بێنین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوانی���ش ئامادەنەب���وون بێتە مەخموور‬ ‫ئێم���ە لەهەوڵی خۆم���ان بەردەوامدەبین‬ ‫بۆئەوەی گرێبەس���ت لەگەڵ كۆمپانیایەك‬ ‫بكەین تاوەكو ئەم كێشەیە كۆتایی بێت"‪.‬‬ ‫جێگ���ەی باس���ە دوای ئەنجامدان���ی ئەم‬ ‫راپۆرت���ە ش���ارەوانی مەخموور هەڵس���ا‬ ‫بەپاككردن���ەوەی زۆرێ���ك ل���ەو زب���ڵ و‬ ‫خاشاكەی كە دەمێك بوو كەلەكەببوون‪،‬‬ ‫ئێستاكە ش���ارەوانی مه‌خموور هەستاوە‬ ‫بەدانان���ی زبڵدان���ی گ���ەورە بۆئ���ەوەی‬ ‫هاواڵتی���ان زبڵەكانی���ان بخەنە ش���وێنی‬ ‫مەبەس���ت و چیتر لەشۆستەو كۆاڵنەكان‬ ‫پەرش و باڵوی نەكەنەوە‪.‬‬

‫‪ 7‬هەزار فەرمانبەر‬ ‫لەكوردستان دادەمەزرێت‬

‫ساڵو لەگیانی پاكی مامە‬ ‫خەمەی پااڵنییان‬ ‫و هی���وای س���ەالمەتیش بۆ برین���دارەكان‬ ‫دەخوازین‪.‬‬ ‫جێگ���ەی باس���ە خوالێخۆش���بوو (جەمال‬ ‫پااڵن���ی) چەندی���ن وت���ارو راپۆرت���ی‬ ‫لەرۆژنامەكەمان باڵوكردۆتەوەو كەس���ێكی‬ ‫تابڵێ���ی خەمخ���ۆرو ماندوونەن���اس بوو‪،‬‬ ‫هەروەها كەس���ێكی راستگۆو قسەخۆش و‬ ‫خزمدۆس���ت بوو هەمیشە لەخەمی دۆستان‬ ‫و خزمانی دابوو‪.‬‬ ‫ئەگەر سەیری وتارو بابەتەكانی ئەو بكەین‬ ‫دەبینی���ن س���ەرەڕای كێش���ەو گرفتەكانی‬ ‫خ���ۆی بەاڵم ئ���ەو هەرگیز باس���ی گرفتی‬ ‫خ���ۆی نەك���ردووەو هەمیش���ە لەخەم���ی‬

‫هێرش���ەكانی داعش بۆ مەخموورو دواتر‬ ‫ئازادكردن���ەوەی ئێمە تووش���ی قەیرانی‬ ‫بێ‌ كرێ���كاری بووینە و ج���اران كرێكارە‬ ‫عەرەبەكان بەكاری پاككرنەوە هەڵدەستان‬ ‫ئێستا ئەوان نەماون و كوردیش ئەو كارە‬ ‫ن���اكات‪ ،‬ئەمە جگە ل���ەوەی ئێمە گرفتی‬ ‫ئامێرو ئۆتۆمبێلی پاككردنەوەمان هەیەو‬

‫‪2‬‬

‫پەرلەمانتارێك���ی لیژن���ەی دارای���ی‬ ‫لەپەرلەمانی عێ���راق رایدەگەیەنێت‬ ‫كە پشكی فەرمانبەرانی كوردستان‬ ‫لەبوودج���ەی ‪ 2015‬نزیكەی ‪ 7‬هەزار‬ ‫فەرمانبەر دەبێت و شانسی زیاتری‬ ‫دامەزراندنەكەش ب���ۆ فەرمانبەرانی‬ ‫گرێبەست دەبێت‪.‬‬ ‫لەوبارەی���ەوە نەجیب���ە نەجی���ب‬ ‫پەرلەمانت���اری ك���ورد لەلیژن���ەی‬ ‫دارایی پەرلەمان���ی عێراق رایگەیاند‬ ‫"بەپێ���ی رەشنووس���ی بوودج���ەی‬ ‫‪ 2015‬زیاتر لە ‪ 108‬هەزار فەرمانبەر‬ ‫دادەمەزرێندرێ���ن‪ ،‬بەش���ی هەرێمی‬ ‫كوردس���تان كە لە ‪%17‬یە‪ ،‬نزیكەی‬

‫خەڵ���ك و هاواڵتیی���ان‬ ‫دابووەو هەمیش���ە حەزی‬ ‫ك���ردووە گوندەكەی���ان‬ ‫ئ���اوەدان و رەنگین بێت‪،‬‬ ‫بۆیە ب���ەردەوام لەخەمی‬ ‫چارەسەركردنی كێشەكانی‬ ‫گوندی پااڵنی دابوو‪.‬‬ ‫لەكۆتاییدا هەزاران چەپكە‬ ‫گوڵی ئ���ەم كوردس���تانە‬ ‫ب���ۆ روح���ی پاك���ی كاك‬ ‫(جەمال پااڵن���ی) كە بە‬ ‫مام���ە خەم���ەی پااڵنییان‬ ‫ناسراوبوو دەنێرین‪.‬‬

‫‪ 7‬هەزار فەرمانبەرە"‪.‬‬ ‫نەجیبە نەجیب ئاماژەی بەوەش���دا‬ ‫جگە لە ‪ %17‬هەرێمی كوردس���تان‬ ‫پشكی دامەزراندنی خۆی لەبوودجەی‬ ‫س���یادی هەی���ە‪ ،‬روونیش���یكردەوە‬ ‫"لەبوودج���ەی ‪ 2015‬خالێ���ك‬ ‫دیاریكراوە كە لەپش���كی دامەزراندن‬ ‫دەبێ���ت هەلی زیات���ر بەكارمەندانی‬ ‫گرێبەست بدرێت"‪.‬‬ ‫جێگەی باسە بەهۆی پەسند نەكردنی‬ ‫بوودجە‪ ،‬تەرخانكراوی دامەزراندنی‬ ‫فەرمانبەران لەرەشنووسی بوودجەی‬ ‫‪2014‬ی عێراق خراوەتە نێو بوودجەی‬ ‫‪.2015‬‬

‫دەنگی مەخموور بەداوداچوون بۆ پارچە‬ ‫شوێنەوارێكی دێرینی مەخموور دەكات‬

‫ده‌نگی مه‌خموور‬

‫* هەندێ چاالكوان و رۆشنبیر لەناو مەجلیسان قسەی زۆر گەورە دەكەن‪،‬‬ ‫كەچی لە لیس���تی داواكردنی زەوی چەند جارێك ناویان نووسیوەو هەشە‬ ‫لەفەیس���بووك بویتە پاڵەوان كەچی ناوی لەس���ێ‌ لیستی زەوی وەرگرتن‬ ‫تۆماركراوە‪( .‬دیاره‌ كەس بەكەس نییە)‪.‬‬ ‫* جاران بەپاس���اوی دوو ئیدارەیی مەخموورییەكان لەزۆر ش���ت بێبەش‬ ‫بوون! دوای داعش���یش بەهەمان شێوە لەزۆر شت فت! لە بایەعی و نەوت‬ ‫و پارەی هەڵبژاردن و تەنانەت لەدامەزراندنیش غەدر لەم ش���ارە دەكرێ‪.‬‬ ‫(خوا سەبەبكاری بكرێت)‪.‬‬ ‫* سەرۆكی بەشێك لەش���ارەوانی مەخموور ‪ 100‬هەزار دیناری لەمووچەی‬ ‫فەرمانبەرێك بڕیوە چونكە كێش���ەی لەگەڵ براكەی هەیە‪( .‬كاكە برا برایە‬ ‫چیسەی جودایە)‪.‬‬ ‫* پ���ەروەردەی مەخم���وور لەم ماوەیەدا چەند مامۆس���تایەكی بۆ هەندێ‌‬ ‫قوتابخانە ناردووەو لە نوسراوەكەی هاتووە بەمەرجێ‌ تەنیا سێ‌ رۆژ دەوام‬ ‫بكەن‪ ،‬كەچی مامۆس���تایەكانی تر هەفتەی شەش رۆژ دەوام دەكەن‪( .‬ئێ‬ ‫خۆ كوڕه‌ ئاغا نینه‌؟!)‬ ‫* لەس���ەردەمی بەعس و سەدام پێشمەرگە بەموخەریب ناودەبراو عەرەب‬ ‫لەس���ەر كەرو عارەبانەش بكەوتایە بە شەهید هەژمار دەكرا‪ ،‬دەڵێن ئێستا‬ ‫ه���ەر كوردێك لەبەرەكان���ی داعش بكوژرێ‌ بەش���ەهید لەقەڵەم دەدرێت‪،‬‬ ‫تەنانەت ئەگەر بۆ پاتارو بردنی كەلوپەلیش چوو بێت‪( .‬ئاخر ش���ەهیدی‬ ‫پێشمەرگەی سەنگەرو كوژراوی پاتار كوجا مەرحەبا)‬ ‫* كەس���ایەتیەكی شاری مەخموور س���ەری زمان و بنی زمانی عەدالەتی‬ ‫ئیمام���ی عومەری كوڕی خەتابە‪ ،‬كەچی چەندان پارچە زەوی لەمەخموورو‬ ‫دەرەوەی مەخم���وور وەرگرتووەو هەندێكش���ی دەفرۆش���ێتەوە خەڵكیش‬ ‫سوێندی بەسەری دەخۆن‪( .‬ئەمەیە دادپەروەری!)‪.‬‬ ‫* الیەنێكی سیاس���ی بەهۆی بەشداریكردنی لە شەری داعش داوای پشك‬ ‫لەئیدارەی مەخموور دەكات‪ ،‬بێخەبەر لەوەی ش���ەریكی سیاس���ی ماوەی‬ ‫‪11‬ساڵە بێ‌ پشكە لە ئیدارەی مەخموور‪( .‬هێشتا زووە پسمام!)‬ ‫* دەڵێن ش���ارەوانی مەخموور چەندین كرێ���كاری پاككردنەوەی بندیواری‬ ‫هەیە و هەریەكەو دەڵێ سەر بەبەرپرسێكم‪ ،‬تائێستا ئەم ماوەیە دەوامیان‬ ‫نەدەكرد ئێستا بەهۆی نەمانی كرێكاری عەرەب پێویستیان پێیانە چونكە‬ ‫مەخموور زبڵ و خاش���اكێكی زۆری لێ كۆبۆت���ەوە‪( .‬لۆ رۆژی تەنگانەش‬ ‫بەكەڵك بن هەر باشە)‬

‫پێویستە لەمەودوا شوێنەوارناسانی شاری هەولێرو هەروەها بەرپرسانی ئیداری لەقەزای‬ ‫مەخموور هەوڵی جددی بدەن بۆ گێڕانەوەی ئەم پارچە شوێنەوارە‬ ‫تایبەت بەدەنگی مەخموور‬ ‫ئ���ەم پارچ���ە ش���وێنەوارەی دەیبینن‬ ‫كە تایبەتە بەش���وێنەوارەكانی قەزای‬ ‫مەخموور‪ ،‬یەكێكە لەپارچە شوێنەوارە‬ ‫دێریین���ەكان ك���ە دوای دۆزین���ەوەی‬ ‫لەیەكێك لەگوندەكانی كەندێناوە دواتر‬ ‫پێشكەش���ی مۆزەخانەی شاری موسڵ‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫بەداخ���ەوە بەدرێژایی مێژووی ش���اری‬ ‫مەخم���وور تاوەك���و ئێس���تا ن���ەك‬ ‫لێكۆلینەوەیەكی راس���ت و دروست بۆ‬ ‫ش���وێنەوارە دێریینەكانی ئەم ناوچەیە‬ ‫نەك���راوە‪ ،‬بەڵكو تادێت ش���وێنەوارە‬

‫دێریینەكانی مەخموور بەرەو لەناوچوون‬ ‫دەچێت‪ .‬لەماوەی سەد ساڵی رابردوو‬ ‫تەنها یەكجار شوێنەوارناس���انی عێراق‬ ‫س���ەردانی ئ���ەم ناوچەیان ك���ردووە‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی گش���تی ‪ 75‬شوێنەواری‬ ‫دێرین لەقەزای مەخموور تۆماركراوە‪،‬‬ ‫كە تیایدا چوار ش���وێنەواری ناسراوو‬ ‫گرنگ هەن ئەوانیش بریتین لە (قەاڵتی‬ ‫مەخموور‪ ،‬گردی عەوێنە‪ ،‬كاولەكەندار‪،‬‬ ‫گردی كوشاف)‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەم پارچە ش���وێنەوارەی‬ ‫كەوەك لە وێنەك���ەدا دیارە‪ ،‬بەردێكی‬ ‫هەرەمەكیی���ە‪ ،‬پێوانەك���ەی بریتیی���ە‬ ‫ل���ە (‪ )3×5×10‬ئینج‪ ،‬كە ش���ێوەی‬ ‫ماس���ییەكەی بچووك���ی لەس���ەر‬

‫دروس���تكراوە یاخ���ود هەڵكەندراوە‪،‬‬ ‫ئ���ەم پارچ���ە ش���وێنەوارە لەیەكێك‬ ‫لەناوچە بەردییەكانی چیای قەرەچووغ‬ ‫لەنزیك گوندی (میلی هۆرت)ی س���ەر‬ ‫بەشارەدێی كەندێناوەی سەر بەقەزای‬ ‫مەخموور دۆزراوەتەوە‪ .‬بەداخەوە دوای‬ ‫دۆزین���ەوەی ئەم پارچە ش���وێنەوارە‬ ‫وەكو دیاری پێشكەش���ی شوێنەواری‬ ‫موس���ڵ كراوە‪ ،‬ه���ەروەك بەگوێرەی‬ ‫زانیارییەكان���ی رۆژنام���ەی دەنگ���ی‬ ‫مەخم���وور ئ���ەم پارچە ش���وێنەوارە‬ ‫كات���ی خ���ۆی لەالیەن موتەس���ەریفی‬ ‫هەولێ���ر (پارێ���زگاری هەولێر) وەكو‬ ‫دیاری پێشكەش���ی بەشی مۆزەخانەی‬ ‫موس���ڵ كراوە‪ ،‬كە پێویستە لەمەودوا‬

‫شوێنەوارناس���انی ش���اری هەولێ���رو‬ ‫هەروەها بەرپرس���انی ئیداری لەقەزای‬ ‫مەخم���وور هەوڵ���ی جددی ب���دەن بۆ‬ ‫گێڕان���ەوەی ئەم پارچە ش���وێنەوارەو‬ ‫هەروەها دانانی ئەم پارچە شوێنەوارە‬ ‫لەمۆزەخان���ەی ش���اری هەولێر یاخود‬ ‫لەبەشی ش���وێنەواری شاری مەخموور‬ ‫دابنرێ���ت‪ ،‬چونك���ە ئەم���ە بەش���ێكە‬ ‫لەمێژووی ئەم شارە‪.‬‬ ‫جێگەی باس���ە ئەم پارچە شوێنەوارە‬ ‫مێژووەكەی زۆر كۆنەو نزیكەی س���ەد‬ ‫س���اڵ لەمەوبەر دۆزراوەتەوەو لەالیەن‬ ‫بەرپرس���انی ئەوكات���ی هەولێر وەكو‬ ‫دیاری پێشكەش���ی مۆزەخانەی موسڵ‬ ‫كراوە‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/12/15 )72‬ی سه‌رماوه‌ز ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 December 2014‬‬

‫)‪No. (72‬‬

‫ئایا ئیسالم مافی ئافرەتی داوە!‬ ‫د‪.‬عەلی بەرزنجی‬ ‫گەربێتوو بەراوردێك بكەین لەنێوان ئاینی‬ ‫ئیس��ل�ام و هەموو ئای����ن وئایدیۆلۆژیاكانی‬ ‫دونیا‪ ،‬بۆمان دەردەكەوێت كە ئەو مافەی‬ ‫لە ئاینی پیرۆزی ئیس��ل�امدا بەرجەس����تە‬ ‫كراوە بۆ ئافرەتان لەهیچ كام لە ئایینەكانی‬ ‫تر پێی نەدراوە‪.‬‬ ‫ئەوەی جێگەی سەرسووڕمانە خەڵكانێك‬ ‫زۆر بێ‌ بەرپرس���یارانە لە راگەیاندنەكاندا‬ ‫رەخن���ە لە ئیس�ل�ام دەگ���رن بەبیانووی‬ ‫ئەوەی ئیس�ل�ام مافی ئافرەتی پێش���ێل‬ ‫كردووە! كەچی بەدەیان جار راس���تەوخۆ‬ ‫لەهەموو ك���ۆڕو كۆبوون���ەوەو میدیاكاندا‬ ‫روونكراوەت���ەوە ك���ەوا ئاین���ی ئیس�ل�ام‬ ‫بچووكتری���ن مافی مرۆڤ���ەكان بەتایبەت‬

‫ئافرەت���ی فەرام���ۆش نەك���ردووە‪ ،‬بۆیە‬ ‫گ���ەر بەراووردێ���ك بكەین لەنێ���وان بەر‬ ‫لەهاتن���ی ئیس�ل�ام‪ ،‬دوای باڵوبوونەوەی‬ ‫ئەم ئاینەو تاكو ئێس���تاش ئیس�ل�ام تاكە‬ ‫ئاینە هەمیش���ە داكۆكی لەمافە رەواكانی‬ ‫ئافرەتانی ك���ردووە‪ ،‬بەپێچەوانەوە ئەگەر‬ ‫بڕوانین���ە شارس���تانیەتی رۆم و ف���ارس‬ ‫و هین���دو‪ ..‬ئەوان���ی تر نەك ه���ەر مافی‬ ‫ئافرەتی���ان ن���ەداوە بەڵك���و گومانیان لە‬ ‫مرۆڤایەتی ئافرەت هەبووە! تەنیا بەچاوی‬ ‫ئارەزووبازی مامەڵەیان لەگەڵ كردوون‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە گەر باوكێك بمردبایە ئەوە ژنەكە‬ ‫دەبوو بەمیراتی ت���ەواوی نێرینەكانی ئەو‬ ‫خێزان���ە! لە ئێرانی كۆندا بۆ س���ەركردەو‬ ‫پیاوە دەس���ەاڵتدارەكان رەوابوو بەسەدان‬ ‫ژنیان هەبێت و هەندێكیشیان كچەكانیان‬

‫لەخۆیان و ل���ە كوڕەكانیان مارە دەكرد!‬ ‫هیندەیەكانیش كچە جوان و شۆخەكانیان‬ ‫دەك���ردە قوربانی خواكانیان! ئێس���تاش‬ ‫لەهەندێ‌ واڵتاندا ئەم نەریتە باوە‪.‬‬ ‫بەداخ����ەوە هەندێك لە بەناو رۆش����نبیرو‬ ‫هەن����دێ‌ رێكخ����راوو داكۆكی����كاری مافی‬ ‫ئافرەت����ان رەخن����ە لەئیس��ل�ام دەگرن و‬ ‫بەزۆریش لەسێ‌ تەوەر دایە‪ :‬یەكەم بۆچی‬ ‫ئیسالم دوو ئافرەتی لەبەرامبەر یەك پیاو‬ ‫داناوە بۆ گەواهی دان؟‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬بۆچی ئیس��ل�ام لەمیراتدا بەش����ی‬ ‫ئافرەتی نیوەی پیاو داناوە؟‬ ‫سێیەم‪ :‬بۆچی ئیس��ل�ام رێ‌ بە پیاو دەدا‬ ‫چوار ژنی هەبێت؟‪.‬‬ ‫بەدرێژای����ی مێژووی ئیس��ل�ام وەاڵمی ئەم‬ ‫پرسیارانە دراوەتەوەو روونكراوەتەوە ئەمە‬

‫بابەتێكی فیقه����ی و زۆر هەڵگرە ناتوانین‬ ‫ل����ەم نوس����ینە كورتە روون����ی بكەینەوە‪،‬‬ ‫ئەوانە پەیوەندیان بەزاڵبوونی الیەنی سۆزو‬ ‫عاتیف����ەو نەرم و نیان����ی و ئافرەت هەیەو‬ ‫س����ەبارەت بەمیراتیش روون����ە كە ئافرەت‬ ‫نەفەقەو بەرێوەبردن و سەرپەرش����تی ماڵ‬ ‫و سامانی لەئەس����تۆ نیەو تەنیا لە باوكی‬ ‫میرات بەنیوە دەبات بەڵكو چەندین بەشی‬ ‫تری هاوبەش لەگەڵ پیاودا دەبات و میرات‬ ‫لەهاوسەرو كوڕو كچانیش دەگرێت‪.‬‬ ‫هەروەها س����ەبارەت بە چوار ژنیش ئەوەی‬ ‫مێژوو بخوێنێتەوە پێش ئیس��ل�ام دەزانێ‌‬ ‫ك����ە بەدەیان و س����ەدان ژن ب����ۆ پیاوێك‬ ‫ڕەوا بووە ئێس����تاش بەناوی دیكەو لەژێر‬ ‫پەردەی ش����اراوەی تر بەچەندان عەشیقەو‬ ‫هاورێی سیكس����ی ناش����ەرعی هەیە‪ ،‬بەاڵم‬

‫‪3‬‬

‫ئەوە ئیسالمە سنووری بۆداناوەو فرەژنیش‬ ‫لەئیسالمدا مەرجی خۆی هەیە‪.‬‬ ‫لەكۆتایدا پێموایە رەخنەگرتن لەئیس��ل�ام‬ ‫واتە رەخنەگرتنە لە خودا‪ ،‬بەاڵم دەكرێت‬ ‫رەخنە ل����ە هەن����دێ‌ بەناو موس����ڵمان و‬ ‫قۆناغێك����ی مێ����ژووی موس����ڵمان بگیرێت‬ ‫كە بەناوی ئیس��ل�ام بەش����ێك لەمافەكانی‬ ‫ئافرەتیان پێش����ێل ك����ردووە‪ ،‬وەك گەورە‬ ‫بەگچكە و بەش����وودانی كچ لە ناو بێشكەو‬ ‫ژن بەژنی و بەزۆر بەش����وودان‪ ،‬یان كاتی‬ ‫پی����او هەڵەی گەورەو كوش����تاری كردووە‬ ‫ئافرەتی����ان كردۆتە قوربان����ی و مامەڵەی‬ ‫ئاش����تبوونەیان پێك����ردووە‪ ،‬ب����ەاڵم ئەمە‬ ‫ناكرێت لەس����ەر ئیسالم حیس����اب بكرێت‬ ‫بەڵكو ئەو دابونەریت وعورفی كۆمەاڵیەتی‬ ‫كۆمەڵگای كوردیی وابووە‪.‬‬

‫جورئەتی دەست لەكاركێشانەوە قوربانی بەینی دوو بەردە ئاشە؟!‬

‫موحسین شوانی‬ ‫دوای راپەری���ن و هەڵبژاردن و پێكهێنانی‬ ‫یەكەمی���ن كابین���ەی حكومەتی هەرێم لە‬ ‫ساڵی ‪ 1992‬تائەمرۆ كە تەمەنی كابینەی‬ ‫وەزاری گەیش���تۆتە هه‌ش���ت‪ ،‬هەنگاوی‬ ‫باش و خزمەتی زۆری لەگشت بوارەكانی‬ ‫ژیاندا كردووە‪ ،‬بەر لەم مێژووە بەئێستاوە‬ ‫بەراورد ناكرێت‪ ،‬بەاڵم لەئاستی پێویستی‬ ‫و داواكاری و قوربانی گەلی كوردس���تان‬ ‫نیە‪ ،‬بێگومان س���ەرجەم كابینەكان لەژێر‬ ‫رەحمەت و بڕیاری حیزب بووە!‪.‬‬ ‫هەرێمی كوردس���تان لەو ماوەیەدا بەگەلێ‌‬ ‫كۆس���پ و تەگەرو كێش���ەی سیاسیی و‬ ‫ئاب���ووری و ئەمنی لەن���اوەوەو دەرەوەدا‬ ‫گ���وزەری ك���ردووە‪ ،‬ئەوەی مەبەس���تی‬ ‫س���ەرەكی ئەم نووس���ینەیە هەڵوێستی‬ ‫كابین���ەی وەزاری و وەزیرەكان���ە‪،‬‬ ‫لەبەرامب���ەر كەمووك���وڕی و داواكاری و‬ ‫گلەیی و نارەزایەت���ی هاواڵتیانی هەرێمی‬ ‫كوردس���تان‪ ،‬الی هەمووالیەك ئاشكرایە‬ ‫بوون بەوەزیرو لەم هەرێمە كارێكی ئاسان‬ ‫و مەیس���ەر نیە بەگشتی و بەتایبەتی بۆ‬ ‫ئەوانەیش كە شارەزاو پسپۆری بوارەكانی‬ ‫وەزارەتەكان���ن‪ ،‬ئ���ەم پۆس���تە وەزاریانە‬ ‫تەنی���ا بۆ كەس���ی حیزب���ی و نزیكەكانی‬ ‫بنەماڵ���ەی س���ەركردەكانە!‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫ئەمەش رێژەییەو جار جارەش كەس���ێكی‬

‫پسپۆرو پرۆفیش���نال شانسی وەرگرتنی‬ ‫وەزارەتێك���ی بەردەكەوێت‪ ،‬بەاڵم كۆت و‬ ‫بەن���دە زۆرەكانی پیاوان���ی حیزب دەبنە‬ ‫رێگر لەبەردەم كارەكانی!‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی جێگ���ەی سەرس���وڕمان و‬ ‫هەڵوەس���تەیە ل���ەم هەم���وو كابینەی���ە‬ ‫وەزیرێك جورئەتی دەست لەكاركێشانەی‬ ‫نەك���ردووە! بەتایبەت���ی ئ���ەو كابینانەی‬ ‫ك���ە تەنها ه���ەردوو حیزبی دەس���ەاڵتدار‬ ‫پێكی���ان هێناب���وو كە ئ���ەوكات گلەیی و‬ ‫ناڕەزایی پەرەی س���ەندبوو‪ ،‬هۆكارەكەش‬ ‫روون���ە چونكە یەكەم كادی���ری حیزب و‬ ‫دووەم پاراس���تنی بەرژەوەندی شەخسی‬ ‫و پلەوپای���ە! بەتایبەت���ی لەس���ەردەمی‬ ‫خۆپیش���اندانەكانی ‪ 17‬ش���وباتدا‪ ،‬ك���ە‬ ‫نارەزایەتیی���ەكان گەیش���تبوونە لوتكەو‬ ‫ئۆپۆزس���یۆنیش كە خۆی لە بزووتنەوەی‬ ‫گ���ۆران و یەكگرت���ووی ئیس�ل�امی و‬ ‫كۆمەڵی ئیس�ل�امیدا دەبینیەوە‪ ،‬ئەم سێ‌‬ ‫الیەنە ت���ەواوی تواناو ئەندام و دۆس���ت‬ ‫و الیەنگ���ران و میدیاكانی���ان لەخزمەتی‬ ‫بەرەنگاربوون���ەوەی گەندەڵی حكومەت و‬ ‫هەردوو حیزبی دەسەاڵتدار خستبووە كار‪،‬‬ ‫هاندان و ناڕەزایەتی���ەكان ئەوەندە قووڵ‬ ‫ێ تاوانی لێ‌‬ ‫بوون خوێنی چەندان گەنجی ب ‌‬ ‫رژا بەدەس���تی پیاوانی حیزب‪ .‬بەداخەوە‬ ‫تاكو ئێس���تا تاوانباران نەدراونەتە دادگاو‬ ‫س���زای دادپەروەرانەیان ن���ەدراوە! بەاڵم‬ ‫دوای بەش���داریكردنیان لەحكومەتی بەناو‬ ‫بنك���ە فرەواندا ئەو گلەی���ی و داواكاریی‬ ‫ونارەزایەتیانەی���ان ك���ردە قوربان���ی‬ ‫پۆس���تی وەزاری! ئێمە باسی سەردەمی‬ ‫دەس���ەاڵتی فیفتی فیفت���ی و پاوانخوازی‬ ‫پارت���ی و یەكێتی و ش���ەڕی نەگریس���ی‬ ‫ناوخۆ ناكەی���ن‪ ،‬ئەو قۆناغ���ە لەمێژووی‬ ‫حوكمڕانی كورددا ڕەشەو بەرپرسیارەتیە‬ ‫مێژوویەكەی كەوتۆتە ئەس���تۆی ئەم دوو‬ ‫هێزە كە بۆ س���ڕینەوەی یەكتر دەستیان‬ ‫ب���ۆ هەموو دۆس���ت و دوژمنێك درێژكرد!‬ ‫بەاڵم ئۆپۆزسیۆن گوێچكەی میللەتەكەی‬ ‫بەگەندەڵ���ی و پاوانخوازی و بەرژەوەندی‬ ‫شەخس���ی و حیزب���ی كاس كردب���وو ئایا‬ ‫بەبەش���داری ئ���ەوان و وەرگرتن���ی چەند‬

‫وەزارەتێك كارەك���ە كۆتایی هات و ئیتر‬ ‫حوكم���ی دادپ���ەروەری ئیمام���ی عومەر‬ ‫گەڕایەوە؟‪.‬‬ ‫دەست لەكاركێش���انەوە لەپۆست و پلەو‬ ‫پای���ەی حكوم���ی و حیزب���ی تەنیا الی‬ ‫ئێمەو پادش���او دیكتاتۆرەكان���ە ئەگەرنا‬ ‫لەمیدیاكاندا دەبینین و دەبیستین لەواڵتە‬ ‫دیموكراسی و رۆژئاواییەكان وەزیرو ئەندام‬ ‫پەرلەمان و بەرپرسەكان چۆن لەبەرامبەر‬ ‫كارەس���اتێكی سروش���تی و رووداوو‬ ‫ناعەدالەتی و ئاش���كرابوونی گەندەڵیەك‬ ‫ل���ەوەزارەت و حكوم���ەت هەڵوێس���ت‬ ‫وەردەگرن و دەست لەكاردەكێشنەوەو رێز‬ ‫لە ئیرادەی دەنگدەران و هاواڵتیان دەگرن‪،‬‬ ‫لەپێناو پلەوپایەو پۆست و ئارەزووەكاندا‬ ‫بەرژەوەن���دی گ���ەل ناخەن���ە س���ەرووی‬ ‫بەرژەوەندی كەسی و حیزبی لەئەزموونی‬ ‫حوكمداری هەرێمی كوردستاندا بانگەشەی‬ ‫دیموكراس���ی ومەدەنی���ەت و عەدال���ەت‬ ‫و ماف���ی هاواڵت���ی و بەرژەوەندی گەل و‬ ‫میللەت كاسی كردووین‪ ،‬بەاڵم لەگوفتاردا‬ ‫نەك لە رەفتاردا!‪.‬‬ ‫ئەوان نەك دەست لەكارناكێشنەوە بەڵكو‬ ‫شەڕیش لەسەر مانەوەیان دەكەن لەچەند‬ ‫كابینەی یەك لەدوایەكدا دەبنەوە بەوەزیر‪،‬‬ ‫وەك ئەوەی لەم واڵتەدا تەنیا ئەوكەسانە‬ ‫شایستەو پس���پۆرو خەمخۆرو دەستپاكی‬ ‫گەل بن!‪ ،‬بەبێ‌ ئەم كارەكتەرانە ماڵوێرانی‬ ‫و دواكەوتوییمان بۆ دەمێنێتەوە!‪.‬‬ ‫ئەم دەسەاڵتدارو وەزیرو ئەندام پەرلەمان‬ ‫و ئەندامی ئەنجومەنی شارەوانی ئەوەندە‬ ‫شەیدای پۆست و پارەن لەئاست ناڕەزایی‬ ‫و گلەیی هاواڵتیان و رەخنەی چاالكوان و‬ ‫رۆشنبیران و رۆژنامەنوساندا كەڕوكوێرن!‪.‬‬ ‫ئەوانە نائومێدی دەبەخش���نەوەو ئینتمای‬ ‫نیشتمانی و نەتەوەیی وماف و دیموكراسی‬ ‫كاڵ دەكەنەوە! بۆیە لەماوەی ‪22‬س���اڵی‬ ‫حوكمڕانی هەرێمی كوردستاندا جورئەتی‬ ‫ئەوەناكەن دەس���ت لەكاربكێشنەوەو ببنە‬ ‫نموونە ب���ۆ ئەوانەی لەدوای ئەوانەوە دێن‬ ‫كورسی و پۆست و پلەوپایەو بەرژەوەندی‬ ‫و ئیمتی���ازەكان ب���ۆ خات���ری میلل���ەت‬ ‫رەتبكەنەوە‪.‬‬

‫تەها غەفوور ئۆمربل‬ ‫بزرو ش���اراوە نییە کات���ی خۆی لە‬ ‫زۆر ش���وێنان ئاش���ی بەرد هەبووە‪،‬‬ ‫ئ���ەم ئاش���ە ئەگەر نزیك ئ���او بایە‬ ‫ئ���ەم ئاوەی���ان بۆ هەلئەبەس���ت لە‬ ‫ش���وێنێکی بلند تاوەکو بەسەر ئەم‬ ‫ئاش���ەدا بهاتەیە خوارەوە ئاشەکەی‬ ‫پێ ئەگەڕا‪ ،‬ئەمەش دوو بەردە ئاشی‬ ‫گەورەبوو وەکو دەستار لەسەر یەك‬ ‫دا ئەن���راو ئەس���وراو دەغلی���ان تێ‬ ‫ئەکرد و ئەیهاری و ئەیکرد بە ئارد‪،‬‬ ‫یەکێك���ی دیكەش هەب���وو بەالم ئەو‬ ‫بەواڵغ ئەیان سوڕاند بەهەمان شێوە‬ ‫دەغلی ئەکرد بە ئارد‪.‬‬ ‫بەندە بەچ���اوی خۆم ئەم دوو جۆرە‬ ‫ئاشەم بینیوە‪ ،‬ئەوەی بە ئاو لە ناوچە‬ ‫ش���اخاوییەکان لە دەم رووبارێك یا‬ ‫جۆگەلە ئاوێکی تۆزێك گەورە بووە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی ب���ە واڵغ بۆ نموونە لە‬ ‫گوندی شۆرپەڵكەی سەر بەشارەدێی‬ ‫قەراج هەبوو ماڵ���ی مامم ئەم جۆرە‬ ‫ئاش���ەیان هەبوو‪ .‬بۆیە لێرەدا مەرامم‬ ‫ئەوە نیە باس���ی ئاش���تان بۆ بکەم‬ ‫بەڵك���و مەرامێکی ت���رم هەیە‪ ،‬کەوا‬ ‫پێناسەی ئەم دوو بەردە ئاشەیە‪:‬‬ ‫ئەم دوو بەردە ئاش���ە یەکیان بەغدا‬ ‫و ئەویتریان هەولێرە!‪ ،‬هەموو کەس‬

‫ئەزانێ کەوا بەغدا هەر ش���وێنەکەی‬ ‫سەدام حوس���ێنە بەرامبەر بەکوردی‬ ‫س���تەملێکراوو ئ���ەوەی دێتە س���ەر‬ ‫کورس���ییەکەی هەر وەکو کورس���ی‬ ‫س���ەدامە!‪ .‬ئای���ا ئەب���ێ ئێم���ە چ‬ ‫متمانەمان بەو بەغدایەو بەو کورسیە‬ ‫هەبێ؟ ئایا ئەگەر سەدام نەما بارانی‬ ‫رەحمەت بۆ کورد ئەبارێ یان بارانی‬ ‫غەزەب ئەبرێتەوە؟ نەخێر لەس���اڵی‬ ‫‪ ٢٠٠٣‬ت���ا وەکو ئێس���تاش ‪ ٢٠١٤‬تا‬ ‫کۆتای���ی هەروا ئەب���ێ بەغدا بیەوێ‬ ‫ش���تێك یان داواکاریەك جێ بەجێ‬ ‫بکات بۆ کورد دەس���ت ئ���ەکات بە‬ ‫دۆزینەوەی بیانوی زۆرو زۆر بە تاڵ‬ ‫و بێمانا!‪.‬‬ ‫دەمێك بودج���ە را ئەگرێ و دەمێك‬ ‫موچ���ەی فەرمانبەران رەوانە ناکات‪،‬‬ ‫دەمێك ئەڵێ ئێوە نەوتی کوردستان‬ ‫هەن���اردەی دەرەوە ئەک���ەن خۆتان‬

‫س���ەر بابەتی هەناردەکردنی نەوت و‬ ‫موچە‪.‬‬ ‫ب���ا درێ���ژە نەدەینێ و بێینە س���ەر‬ ‫قوربانی بەینی ئەم دوو بەردە ئاشە‬ ‫کێی���ە ‪ -:‬موچ���ە خۆرەکانن ئەمانە‬ ‫هەیە نی���ە موچە بەر خاوەن خێزانن‬ ‫کرێ چین���ە ‪ ،‬نەخۆش���یان هەیە و‬ ‫هەژارن بە دوو مانگ بە س���ێ مانگ‬ ‫موچ���ە دوا ئەکەوی کام الیەن زەرەر‬ ‫مەندە؟‬ ‫موچە خۆرەکانی زەب���ەالح؟ نەخێر‬ ‫ئەوان بەردەوامن لە موچەو پارە زۆرە‬ ‫ئەگەر بەس���الێش موچ���ە وەرنەگرن‬ ‫گوێیان لێ نیە"‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ���ەوەی ق���وڕ بەس���ەری و‬ ‫نەهامه‌تی بۆ دەمینێتەوە هەژارەکانن‬ ‫و ب���ێ دەرامەتەکانن بەم زس���تانەو‬ ‫نەوت نی���ە و غاز نیەو مەس���رەفی‬ ‫خواردنی رۆژانەیان نیەو نەخۆشیان‬

‫بەغدا هەر بەغدای سەدام حوسێنە‬ ‫چاویان لە شەڕو ستەمکارییە‬ ‫موچە بدەن‪.‬‬ ‫هەولێریش لە باتی بەربەس���تی ئەمە‬ ‫بداتەوە بەش���ێوەیەکی وا کەوا بەغدا‬ ‫وا لێ بکا بە پاش گەزبونەوەی ئەم‬ ‫بریاران���ەی کەوا ئەی���دات ‪ ،‬هەولێر‬ ‫هەڵئەس���تێ وەزیرە ک���وردەکان لە‬ ‫بەغ���دا ی���ان ئەن���دام پەرلەمانەکان‬ ‫ئەکشێنتەوە لە پەرلەمانی بەغدا‪.‬‬ ‫لەجیاتی ئەوەی ئەمان���ە هەموو لە‬ ‫ش���وێنی خۆیان بمێن���ەوە موکوری‬ ‫بکەن‪ .‬لەس���ەر جێ بەج���ێ کردنی‬ ‫داواکاریەکان���ی میللەت���ی کورد بە‬ ‫رێگایەکی تر و با بەتێکی تر نەوەک‬ ‫داوای موچەو بودجە و شتی تر بکەن‪.‬‬ ‫تاوەکو بەغدا واز لە هەناردەی نەوتی‬ ‫کوردستان بێنێ تاوەکو داواکاریەکان‬ ‫جێ بەجێ ئ���ەکات ئینجا بگەرێنەوە‬

‫هەیە و چارەیان پێ ناکرێ‪.‬‬ ‫داواکاری من ئەوەیە نەرمی بەرامبەر‬ ‫بەغ���دا نیش���ان مەدەن بەغ���دا هەر‬ ‫بەغدای س���ەدام حوسێنە چاویان لە‬ ‫شەڕو س���تەمکارییە‪ ،‬بەاڵم میللەتی‬ ‫کورد میللەتێکی ئاش���تی خوازانەیە‬ ‫و دەس���تی ئاش���تی ه���ەردەم درێژ‬ ‫ک���ردوە بۆ ئاش���تی وەرگرتن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەستەکەی تری بە تیرێکی ژەهراوییە‬ ‫بەرامب���ەر دوژمنان ناحەزانی کورد و‬ ‫کوردستان‪.‬‬ ‫هەردەم چینی هەژار لە ش���ۆرش و‬ ‫ش���ەهیدان و بەرامبەر ستەم کاران‬ ‫وەس���تاوە ه���ەر کاتێ شۆرش���ێك‬ ‫بەرپاب���ووە ل���ە چین���ی ه���ەژار و‬ ‫رۆش���نبیران بووە قوربان���ی هەر لە‬ ‫منداڵی هەژار و بێ تاوان بوە‪.‬‬

‫لە مەخموور ئاستی رۆشنبیری و هونەری لە دابەزیندایە!‬

‫سامان قەرەچووغی‬ ‫لە زۆرب���ەی واڵتانی دونیا پێش���ەنگترین‬ ‫چین و توێژی كۆمەڵ توێژی رۆش���نبیرانن‬ ‫ك���ە پێكدێن لە گروپەكانی (نوس���ەران‪،‬‬ ‫رۆژنامەنوس���ان‪ ،‬ئەدیب���ان‪ ،‬ش���اعیران‪،‬‬ ‫هونەرمەن���دان‪ ،‬چاالكوانان���ی مەدەنی‪...‬‬ ‫هتد)‪ ،‬چونكە ئەركی ئەو گروپانە ئەوەیە‬ ‫تاكەكانی كۆمەڵگا هۆش���یار بكەنەوە بۆ‬ ‫باشتركردنی ژیانیان‪.‬‬ ‫ل���ە هەمانكات���دا دەتوان���ن چاودێ���ری‬

‫دەس���ەاڵتەكان بك���ەن بۆ گەش���ەپێدانی‬ ‫دیموكراس���یەت و پاراس���تنی م���اف و‬ ‫ئازادیەكان���ی هاواڵتیان‪ ،‬ئ���ەم قوربانیدان‬ ‫و ماندووبون���ەی ئ���ەو توێژان���ە ب���ەرز‬ ‫دەنرخێندرێت لەالی هاونیشتیمانیەكانیان‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی ئەو توێژانە بەشی زۆری كات‬ ‫و تەمەنیان بە كاری خۆبەخش���ی خەریك‬ ‫دەكەن ل���ە پێناو بەرژەوەندی گش���تی‪،‬‬ ‫ئەگەر سەیرێكی باش���وری كوردستانیش‬ ‫بكەین بە ئاش���كرا هەست بەو دەكەین كە‬ ‫ئەو توێژانە بە پێی پێویست رۆلی خۆیان‬ ‫نەبینی���ەوە لەبەر دوو هۆكاری س���ەرەكی‬ ‫یەكەمیان خودی ئ���ەو توێژانە لەهەندێك‬ ‫كاتدا خۆپاراس���تن و لە هەندێك كاتیشدا‬ ‫خۆدەرخس���تنیان ب���ەالوە گرینگت���رە لە‬ ‫بەرژەوەندی گش���تی و بیر لەوە ناكەنەوە‬ ‫ك���ە ئ���ەوان لەب���ەر پیش���ەكەیان بوونە‬ ‫بەمولكی گشتی‪ ،‬دووەمیان مۆنۆپۆڵ كردن‬ ‫(ئیحتیكار)و دەست خستنە ناوكاروباری‬ ‫س���ەنتەرو ناوەندو گروپ و سەندیكاكانی‬ ‫ئەو توێژان���ە لەالیەن حزبی دەس���ەاڵت!‬ ‫ئەمەش وای كردووە بەش���ێك لەو توێژانە‬ ‫وەك رۆبۆتێ���ك ب���ن بەدەس���تی حزب و‬ ‫كەمترین هەڵوێس���تیان هەبێت لە ئاس���ت‬ ‫نا عەدالەت���ی و بەحزب���ی كردنی هەموو‬ ‫كایەكانی كۆمەڵ���گا‪ ،‬گومان لەوەدانیە كە‬ ‫ئ���ەوە واقیعی ناو ش���ارە گەورەكانە ئەی‬

‫دەبێت لە شاروش���ارۆچكەكان ئاستی ئەو‬ ‫توێژانەو ملمالنێی حزبی چۆن بێت؟‪.‬‬ ‫ئەگ���ەر س���ەیرێكی الپەڕەكان���ی مێژووی‬ ‫مەخم���وور بكەین لەو بوارە هەس���ت بە‬ ‫ه���ەژاری دەكەین بە تایبەت���ی لە بواری‬ ‫رۆش���نبیری كەمترین بەڵگە لەبەر دەست‬ ‫داهەیە ئەوەی كراوە لە س���ەرەتای ساڵی‬ ‫حەفتاوە تا س���ەرەتای ساڵی نەوەدەكان‬ ‫سەدا نەوەدی كاروچاالكیەكان لەو سنوورە‬ ‫لە ب���واری هون���ەری بووە ب���ە تایبەتی‬ ‫(مۆسیقاو شانۆ) لە دوای راپەرینی ساڵی‬ ‫‪1991‬ەوە تاسەرەتای ساڵی دوو هەزاریش‬ ‫لەالیەن ئ���ەو هونەرمەندو رۆش���نبیرانەی‬ ‫لە شاری هەولێر نیش���تەجێ‌ ببون چەند‬ ‫هەوڵێك درا بۆ دروس���تكردنی س���ەنتەرو‬ ‫گروپ و باڵوكردن���ەوەی رۆژنامەو گۆڤاری‬ ‫تایبەت بە س���نوری مەخموور‪ ،‬بەداخەوە‬ ‫بەش���ی زۆری كارەكان تەمەنی���ان كورت‬ ‫دەبوو‪.‬‬ ‫راس����تە هۆكاری یەكەم لە سەرنەكەوتنی‬ ‫ئ����ەو هەواڵن����ە نەبون����ی س����ەرچاوەیەكی‬ ‫س����ەربەخۆی دارایی و نەبونی بارەگا یان‬ ‫ناوەندێك����ی رۆش����نبیری و هونەری بووە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ناب����ێ‌ ئەوەش����مان لە ی����اد بچێت‬ ‫پەرتەوازەی����ی و باوەڕ نەب����وون بە كاری‬ ‫خۆبەخش����ی لە الی بەشێك لە رۆشنبیران‬ ‫و هونەرمەندانی ئەو س����نوورە هۆكارێكی‬

‫تری شكس����تەكان بوو‪ ،‬خۆش بەختانە لە‬ ‫سەرەتای س����اڵی ‪ 2003‬و پێش پرۆسەی‬ ‫ئاوادی عێ����راق و دوای ملمالنێیەكی زۆرو‬ ‫فشارخستنە سەر دەستەی دامەزرێنەر بە‬ ‫خۆراگری چەند رۆش����نبیرو هونەرمەندێك‬ ‫مۆڵەتی فەرمی س����ەنتەری (رۆش����نبیری‬ ‫قەرەچ����ووغ) وەرگی����راو دوای ئازادبوونی‬ ‫مەخمووری����ش لە س����اڵی ‪ 2004‬یەكەمین‬ ‫كۆنفرانسی خۆی ئەنجامدا‪ ،‬ئەوەی جێگای‬ ‫نیگەرانییە بەپێچەوانەی كات و ساتەكانی‬ ‫س����ااڵنی راب����ردوو ماوەی ‪ 10‬س����اڵێكە لە‬ ‫كەش����ێكی ئ����ازادو تارادەیەك ه����اوكاری‬ ‫دارای����ی و بارەگای س����ەربەخۆش هەیە بۆ‬ ‫رۆش����نبیران و هونەرمەندانی ئەو ش����ارە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە ئەو ئاس����انكاریانە نەبۆتە‬ ‫هۆی گەش����ەپێدانی بواری رۆش����نبیری و‬ ‫هونەری لەو ناوچەیەو لە كاتێكدا دەرفەتی‬ ‫كاری جوانت����رو مەزنتری����ش هەب����وو‪ ،‬ئەو‬ ‫چاالكیانەی ئەنجامی����ش دراوە لەو ماوەیە‬ ‫ئەگەر بەشێوەیەكی بچوك و سادەش بێت‬ ‫لە الیەن س����ەنتەری رۆشنبیری و هونەری‬ ‫قەرەچووغ بووە كە جێگای دەستخۆشینە‪،‬‬ ‫ل����ە كاتێك����دا دەرفەت����ی كاری جوانت����رو‬ ‫مەزنتری����ش هەبوو ل����ە هەمانكاتدا لە ناو‬ ‫سەنتەری قەزاكە دوو سەنتەری رۆشنبیری‬ ‫و چەند رێكخراوو ناوەندی تری رۆشنبیری‬ ‫و هون����ەری هەی����ە! ناكرێت ئ����ەوەش لە‬

‫ی����اد بكەین لە ماوەی دە س����اڵی رابردوو‬ ‫سەنتەری رۆشنتبیری و هونەری قەرەچووغ‬ ‫چەندین بەربەستی بۆ دروست دەكرا تەنها‬ ‫لەبەر ئەوەی سەنتەرێكی چاالك و بێالیەن‬ ‫بوو بە تایبەتی راگرتنی یارمەتی مانگانەی‬ ‫(نەسریە)و شكستپێهێنانی كۆنفرانسەكانی‬ ‫لەب����ەر ئامادەنەبونی نوێنەرانی یاس����ایی‬ ‫وەزارەتەكانی (رۆشنبیری و داد)و پارێزگا‬ ‫یان قایمقامیەت! ئەو ملمالنێیە بەردەوامە‬ ‫ئامانجی خۆی پێكاو لە دوایین كۆنفرانسی‬ ‫ئەو سەنتەرە كە كۆنفرانسی چوارەمی بوو‬ ‫لە ‪ 2014/12/1‬ئەنجامدرا‪ ،‬كەچی بەگوێرەی‬ ‫پەی����رەوی نێوخۆی س����ەنتەرەكە دەبوایە‬ ‫كۆنفرانس����ی دەیەم بوایە‪ ،‬ئەوەی جێگای‬ ‫نیگەرانی ب����وو رێزنەگرتنی ئەو توێژە بوو‬ ‫لەكاتی دیاریكراوی كۆنفرانس����ەكەو زیاتر‬ ‫لەكاتژمێرێك كۆنفرانس دواكەوت‪ ،‬گفتوگۆ‬ ‫لەس����ەر بەرنامەو پەیڕەوی ناوخۆی نەكرا‪،‬‬ ‫و چەن����د ئەندامێكی دەس����تەی كارگێری‬ ‫پێشوو ئامادە نەبوون ژمارەی ئامادەبووان‬ ‫بەپەنجەی دەستان دەژمێردران!ئەگەر قسە‬ ‫لەسەر ژمارەی ئەندامێتی سەنتەرەكانیش‬ ‫بكەی����ت ب����ە س����ەدان ئەندامی����ان هەیە‬ ‫كەچی نە لە چاالكی����ەك دەبیندرێن نە لە‬ ‫رۆژی كۆنفران����س ئام����ادە دەبن!لەوانەش‬ ‫نیگەرانت����ر ئەوەیە ئافرەتێك����ی بە مەرج‬ ‫و ب����ێ‌ مەرج����ی ئەندامێتی ش����ك نابەیت‬

‫لەو س����ەنتەرانە!هەر لەو كۆنفرانسەش بۆ‬ ‫وەرگرتنی بەرپرسیارێتی سەنتەرەكە نەك‬ ‫ه����ەر كێبركێ‌ لە نێوان كاندیدەكان نەبوو!‬ ‫بەڵكوو بە هەزار پاڕانەوە ژمارەی دەستەی‬ ‫كارگێڕی تەواوكرا ‪ ،‬دڵگرانم كە ئەو قسەیە‬ ‫دەكەم بەاڵم گەر رەوش����ی رۆش����نبیری و‬ ‫هونەری لەو قەزایە وا بەردەوام بێت ساڵی‬ ‫داهاتوو كەمترین چاالكی ئەنجام دەدرێت و‬ ‫سەنتەرەكەش لە سەرەتای تەمەنی سیانزە‬ ‫س����اڵی وەك دەڵێن ژمارەیەكی پەسندیش‬ ‫نی����ە جوانەمەرگ دەبێ����ت و ماڵئاوایی لە‬ ‫مەخموور دەكات‪.‬‬ ‫دڵنیامە هەموو رۆشنبیران و هونەرمەندانی‬ ‫ئەو س���نورە هەس���ت بەوە دەكەن رۆحی‬ ‫خۆبەخش���ی لەالی ئەو توێژانە الوازبووەو‬ ‫دەیان روداوو پێشهات هەبێت لە ناوچەكە‬ ‫نابن بەپێشەنگ و پێشڕەوی توێژەكانیان‬ ‫و هاواڵتی���ان وەك تیمێك���ی خێ���را‬ ‫كەمپینێك راناگەیەن���ن و بەبەیاننامەیەك‬ ‫و گردبونەوەی���ەك ی���ان ب���ە ووتارێك���ی‬ ‫رۆژنامەوان���ی داكۆكی ل���ە مافی خۆیان و‬ ‫هاوش���اریەكانیان ناكەن! دوای یانزە ساڵ‬ ‫ل���ە ئازاد كردن���ی مەخم���وور كەچی رۆژ‬ ‫بە رۆژ ئاس���تی رۆش���نبیری و هونەری لە‬ ‫دابەزیندایە! بەش���ی زۆری رۆش���نبیران و‬ ‫هونەرمەندانی ئەو دەڤەرە بێ‌ ئومێدی بە‬ ‫رەنگ و رۆخساریانەوە دیارە!‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/12/15 )72‬ی سه‌رماوه‌ز ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 December 2014‬‬

‫)‪No. (72‬‬

‫لەگەوهەرەكانی داغستانی من‬

‫خورشید خدر‬ ‫داغس���تانی من‪ ،‬ئەو كتێبە بەپێزەی‬ ‫كە ش���اعیری داغس���تانی (رەسول‬

‫هەمزەتۆڤ) بەزمانی روس���ی دایناوە‬ ‫لەسەر داب و نەریت و باری كۆمەاڵیەتی‬ ‫و كەلت���وری میللەت���ی (ئاڤاری )*‪،‬‬ ‫بەجۆرێ���ك هەموو لقەكان���ی ئەدەبی‬ ‫گرتۆتە خۆ‪ ،‬هەر لەشیعرو پەخشان و‬ ‫چیرۆك و سەربوردە تادەگاتە پەندو‬ ‫ئامۆژگاری و الیەن���ی فۆلكلۆری ئەو‬ ‫میللەتە‪.‬‬ ‫لەس���اڵی ‪ 1979‬نووس���ەرو مامۆستا‬ ‫(عەزیز گەردی) راب���وو بەوەرگێڕانی‬ ‫بۆ س���ەر زمان���ی ك���وردی‪ ،‬لەزمانی‬ ‫ئینگلیزیەوە‪.‬‬ ‫بەڵێ ئەگەر ئەو كتێبە بەوردی دەور‬ ‫بكەیت���ەوەو لەچەمكەكانی وردبیەوە‬ ‫س���ەیر دەكەی تەژیە لەقسەی خۆش‬ ‫و بەس���ەرهاتی پەندئامێزی ئەوتۆ كە‬ ‫دەشێ مرۆ لەژیانی رۆژانەیدا كەلكیان‬ ‫لێ وەرگێرێت‪ ،‬بۆ ش���ت و مال كردنی‬ ‫رێ���رەوی ژیان���ی‪ ،‬هەروەه���ا ئەگەر‬ ‫بەچاوێكی رەخنەگرانە هەڵیسەنگێنی‪،‬‬

‫دەبینی كە ل���ەڕووی بیروبۆچوونەوە‬ ‫خزمایەتیەك���ی زۆری لەگەاڵ میللەتی‬ ‫ك���وردەوە هەیە‪ ،‬دەش���ێ هۆیەكەی‬ ‫بگەڕێت���ەوە ب���ۆ سروش���تی هەردوو‬ ‫نیشتمانەكە كە شاخاوییە‪.‬‬ ‫ئەگ���ەر بڵێم كەس وەكو (رەس���ول‬ ‫هەمزەت���ۆڤ) نەیتوانی���وە واڵتەكەی‬ ‫ب���ەو نمایش���ە دانس���قەیە بەخەڵكی‬ ‫دونیا بناس���ێنێ‪ ،‬بێ جێییم نەكردوە‪.‬‬ ‫بەراس���تی كتێبی (داغس���تانی من)‬ ‫داغس���تانێكی گەڕیدەیە بۆ خۆی‪ ،‬كە‬ ‫بەبێ پاس���ەپۆرت دەرگای داغستانت‬ ‫بۆ وااڵ دەكات و بەناویدا دەتگێرێت‪.‬‬ ‫خۆش���م نازانم بۆ هێندە مەندەهۆشی‬ ‫ئەو كتێبەم و سەبوریم پێ دێ‪ ،‬هەر‬ ‫دەڵێی خزمێكی زۆر لەپێشن‪.‬‬ ‫گوتراوە (مشتێ نمونەی خەلوارێكە)‪،‬‬ ‫وا ب���ۆ ئەمجارە چەن���د پەندێكی لێ‬ ‫هەلدەبژێری���ن و دەیخەین���ە بەردیدی‬ ‫خوێنەران���ی بەرێ���زی ئ���ەم رۆژنامە‬

‫س���ەنگینە‪ ،‬ئەگ���ەر دەرف���ەت ب���وو‬ ‫لەژمارەكانی داهاتووش���دا خوایار بێ‬ ‫درێژە بەكارەكەمان دەدەین‪ ،‬هومێدە‬ ‫سودی لێ وەرگرن‪.‬‬ ‫‪-1‬ئەگەر دەمانچە بەرابردووەوە بنێی‪،‬‬ ‫دوا رۆژ تۆپت پێوەدەنێ‪.‬‬ ‫‪-2‬پێ���ش ئ���ەوەی خەنجەرەك���ەت‬ ‫هەڵبكێش���ی‪ ،‬بزانە داخ���وە پوختە‬ ‫تیژكراوە یان نا‪.‬‬ ‫‪ -3‬ئ���ەوەی دەس���ت لەدەستنوس���ی‬ ‫خەڵك وەربدا‪ ،‬وەكو ئەو كەس���ە وایە‬ ‫كە دەست لەگیرفانی خەڵك ڕا بكات‪.‬‬ ‫‪ -4‬هەت���ا منداڵ���ی بچوكیش خەونی‬ ‫گەورەیان هەیە‪.‬‬ ‫‪ -5‬ئ���ەو چەكەی مرۆ لەژیاندا یەكجار‬ ‫پێویس���تی پ���ێ دەب���ێ‪ ،‬پێویس���تە‬ ‫بەدرێژایی تەمەنی ئامادەی كردبێ‪.‬‬ ‫‪ -6‬ن���اوی كچ دەب���ێ وەك جریوەی‬ ‫ئەس���تێرەو بۆنی گ���وڵ وابێ‪ ،‬كەچی‬ ‫ناوی كوڕ دەبێ زرینگەی شمش���ێرو‬

‫رەسول هەمزەتۆڤ‬

‫‪4‬‬

‫حیكمەتی كتێبی تێدابێ‪.‬‬ ‫‪ -7‬زینی خەڵك لەئەسپی خۆم ناكەم‪.‬‬ ‫‪ -8‬وای���ە كاب���را ش���ەیقەیەكی وەك‬ ‫هی (لیڤ تۆلس���تۆی) كڕیوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سەرێكی وەك هی ئەو لەكوێ بكڕێت‪.‬‬ ‫‪ -9‬خەنجەرێك هەمیشە لەكاالندا بێ‪،‬‬ ‫ژەنگ هەڵدێنێ‪.‬‬ ‫‪ -10‬خەنج���ەری دار هەرچەن���د‬ ‫جوانیش بێت‪ ،‬ناتوانی فروجێكی پێ‬ ‫سەرببڕێت‪.‬‬ ‫س���ەرچاوە‪ :‬داغس���تانی من‪ ،‬كتێبی‬ ‫یەكەم‪ ،‬دانراوی (رەسول هەمزەتۆڤ)‪،‬‬ ‫وەرگێڕانی لەئینگلیزیی���ەوە (عەزیز‬ ‫گەردی)‪ ،‬ساڵی ‪.1979‬‬ ‫* داغستانی واڵتێكی بچكۆالنەی سەر‬ ‫بەیەكێتی سۆفیەتی كۆنە‪ ،‬كە ژمارەی‬ ‫دانیشتووانەكەی لە دوو ملیۆن كەس‬ ‫تێناپ���ەرێ‪ ،‬لەگ���ەڵ ئەوەش���دا زۆر‬ ‫میللەت���ی تێدا دەژین‪ ،‬ك���ە یەك لەو‬ ‫میللەتانە گەلی ئاڤارە‪.‬‬

‫چۆنیەتی دروستبوونی نەوت‬

‫كاوە نادر قادر‬ ‫ن���ەوت بەیەكێك لەگرنگترین س���امانە‬ ‫سرووش���تییەكان دادەنرێ���ت بەتایبەت‬ ‫لەجیهان���ی ئەمڕۆك���ە رۆلێك���ی گرنگ‬ ‫دەبینێت لەبواری سیاس���ی و ئابووری‬ ‫و تەنان���ەت وەكو هۆكارێكی س���ەرەكی‬ ‫دادەنرێت بۆ دروس���تبوونی دەوڵەت و‬ ‫پێشخستنی هەر كیانێكی سیاسی‪ ،‬بۆیە‬ ‫لێرەدا هەوڵدەدەین تیشك بخەینە سەر‬ ‫چۆنیەتی دروستبوونی نەوت‪.‬‬ ‫ه���ەروەك مەزەندە دەكرێ زەوی ‪-4.6‬‬ ‫‪ 4.7‬ملیار ساڵ دروست بووە‪ ،‬لەئەنجامی‬ ‫ئەو پرۆسەو چاالكییانەی سەر زەوی و‬ ‫ژێر زەوی (بوركان‪ ،‬بومەلەرزە‪...‬هتد)‪،‬‬ ‫دروس���تبوونی تۆپۆگرافیای بەرزو نزمی‬ ‫سەر زەوی و كۆبوونەوەی ئاو لەشێوەی‬ ‫گۆم لەس���ەر زەوی و ل���ە نێو كەلێن و‬ ‫شەقارو بۆش���اییەكانی ژێر زەوی‪ ،‬ئەو‬ ‫حەوزە سەرەتاییانەی لێكەوتەوە‪ ،‬دوای‬ ‫بەسەرچوونی كات و گۆڕانی ئاووهەوای‬

‫س���ەر زەوی و تەكامولی غیالفی جەوی‬ ‫و پلەی گەرما ب���ەرەو بەرزو نزمبونەوە‬ ‫چ���وو‪ ،‬ئاس���انكاری پەیدابوونی ژیانی‬ ‫س���ەرەتایی لە نێو ئاوەكان سەر زەوی‬ ‫ك���رد‪ ،‬بەدرێژای���ی رۆژگارو پەیدابوونی‬ ‫گیانلەبەری گ���ەورەو مردن و رزییونیان‬ ‫لە قواڵیی ئاو لە ژێر فش���ارو ژێر خاك‬ ‫‌و پل���ەی گەرمای زۆر بەردی بنچینەی‬ ‫(ب���ەردی دایك) كە پاش���ان نەوتی لێ‌‬ ‫دەكەوێتەوە‪.‬‬ ‫لە ئاكامی گۆڕانكارییەكانی س���ەر زەوی‬ ‫و لێكتر دووركەوتنەوەی كیشوەرەكان و‬ ‫هەندێ‌ لە زەریایەكان لە هەندێ‌ چاخی‬ ‫جیولۆجی���دا‪ ،‬چەندین زنجیرە چیای لێ‌‬ ‫كەوتەوە وەك (هیماالیا‪ ،‬ئەلب‪ ،‬زاگرۆس‪،‬‬ ‫تۆرۆس‪...،‬هتد)‪ .‬لەئاكامی وش���كایەتی‬ ‫‌و دروس���تبوونی لە چەن���د ناوچەیەكی‬ ‫دونیادا‪ ،‬لە رێگای ش���ەقارو كەلێنەكانی‬ ‫ن���او زگی زەوی ن���ەوت پێدزەی لەنێو‬ ‫حەوزەكانی ژێر زەوی كردو لەسەر زەوی‬ ‫نزیك بۆوە لە زۆر شوێندا لە نێو بەردە‬

‫پڕ لە ك���ون و كەلەبەرەكانی (صخور‬ ‫الرسوبیه‌) كۆبۆوەو لەو شوێنانەش كە‬ ‫ئەرزەكانیان نەرم و س���وكە‪ ،‬تێكەاڵ بە‬ ‫ئاوی سەرچاوەكانی سەر زەوی بووە‪.‬‬

‫وەك لە هەندێك ش���وێنی كوردس���تان‬ ‫ئێس���تا هەی���ە بەتایبەتی ل���ە ناوچەی‬ ‫مەس���جدی سولەیمان و چیایی مەقلوبی‬ ‫نزیك ئاكرێ‌ و دەرماناوای چیای بلباس‬ ‫(قەرەچ���ووغ)ی نزی���ك ش���ارۆچكەی‬

‫جیوس���ینكلینال ك���ە دەكەوێتە نێوان‬ ‫زنجی���رە چیاكانی زاگ���رۆس و تۆرۆس‬ ‫لە كوردس���تان و میزۆپۆتامیای س���ەرو‬ ‫س���ەرووی ئێ���ران و لێوارەكانی دەریای‬ ‫قەزوی���ن و دەریای رەش و بۆ س���وریا‬ ‫و فەلەس���تین و تا لەالیەك���ی دیكە بۆ‬ ‫خ���وارووی ئێران و بەحرێ���ن و لێواری‬ ‫كەن���داو دەپەڕێت���ەوە‪ ،‬بەفراوانتری���ن‬ ‫حەوزی نەوتی دونیا دادەنرێ‌‪.‬‬ ‫زانس���ت بەو هەموو پێشكەوتن و رادەی‬ ‫پەرەس���ەندنەیەوە هێش���تا لەسەر یەك‬ ‫بنچینەی دروستبوونی نەوت خۆی یەكال‬ ‫نەكردۆت���ەوە‪ ،‬تائێس���تا دوو بۆچوون‬ ‫لەمبارەیەوە هەی���ەو هەر بۆچوونێكیش‬ ‫لەالیەن دەس���تەیەك لە پسپۆرانی ئەو‬ ‫بوارەوە پش���تیوانی لێ‌ دەك���رێ و بە‬ ‫مەخموور‪ ،‬لە دەش���تی سلێڤانی زاخۆو پەسەندی دەزانن!‪.‬‬ ‫ب���ۆ س���یرت و ش���ەرناخ و دیاربەكر و تێبینی‪ :‬بۆ نووسینی ئەم بابەتە سوودم‬ ‫لەكتێبی (امللف النفطی فی العراق)‬ ‫ماردین‪.‬‬ ‫نەوتی كوردس���تان بەش���ێكە لەحەوزی وەرگرت���ووە ك���ە لەنووس���ینی (بێوار‬ ‫‪ Geosyniclinal‬خنسی)یە‪.‬‬ ‫‪basin‬‬

‫قادر ئاشەوان تێکۆشەری رێبازی جوتیاران و کرێکاران‬ ‫قادرعومەر ناسراو بە (قادر ئاشەوان)‬ ‫پێشمەرگەو کادیرێکی دێرینی حیزبی‬ ‫شیوعی عیراق (ھەرێمی کوردستان)و‬ ‫کەسایەتیەکی دیاری ناو بزووتنەوەی‬ ‫جوتیارانی کوردس����تان بەگش����تی و‬ ‫ناوچەی کەندێناوە بەتایبەتییە‪.‬‬ ‫ئەگەر چاوێک بەخەباتی تێکۆشەرانی‬ ‫ناوچەی کەندێناوە بخش����ێنینەوە ئەوا‬ ‫ناتوانین باس لە تیکۆشنانی بنەماڵەی‬ ‫(مام عومەر ئاشەوان) نەکەین چونکە‬ ‫ئەوان لە زووەوە ھاتنە کۆری تێکۆشان‬ ‫بۆ بەدەس����تھێنانی م����اف و ئازادی‬ ‫کرێ����کاران و جوتیارانی ناوچەکە‪ ،‬مام‬ ‫قادر سەرمەش����قی بنەماڵەکەی بوو لە‬ ‫خەباتی سیاسی و چەکداری‪.‬‬ ‫بۆیە لێرەدا بەکورتی ئاشناتان دەکەین‬ ‫بەژیان و خەباتی ئەو تیکۆشەرە‪:‬‬ ‫ ق����ادر عوم����ەر لەس����اڵی‪ ١٩٤٤‬لە‬‫بنەماڵەیەک����ی ھەژارو زەحمەتکێش����ی‬ ‫دیبەگ����ە ھاتۆت����ە دونی����اوە‪( ،‬م����ام‬ ‫عوم����ەر)ی باوکی پیاوێک����ی ئارام و‬ ‫زەحمەتکێ����ش بوو‪( ،‬پ����ورە ھەمین)‬ ‫ی رەحمەت����ی دایکی خوالێخۆش����بوو‬ ‫ئافرەتێک����ی خانەدان و پش����تیوانێکی‬ ‫گ����ەورەی خان����ەوادەو کوڕەکانی بوو‪،‬‬ ‫وەکو ھاندەرێک ب����ۆ بەگژداچونەوەی‬ ‫نادادپەروەری و چەوساندنەوە‪.‬‬ ‫ قادر ئاشەوان ھەر لەتافی گەنجییەوە‬‫وێرای زەحمەتی ئەوێ رۆژێ ھەر زوو‬ ‫کەوتە کارکردن و ھاوکاری خێزانەکەی‬ ‫بۆ ئ����ەوەی ھەموویان بەس����ەربەرزی‬ ‫بژین‪.‬‬ ‫ لەپ����اڵ زەحمەتی ئەوس����ا ھاوکات‬‫لەگەڵ چەندین گەنجی تری ناوچەکەو‬ ‫سەرھەڵدانی بزووتنەوھی کۆمۆنیستی‬ ‫بەتایبەتی دوای س����اڵی پەنجاکان مام‬ ‫قادر تێکەڵی ئەو جواڵنەوەیەیە بوو‪.‬‬ ‫ دوای ئ����ەوەی شۆرش����ی چەکداری‬‫لەکوردس����تان گ����ڕی گرت م����ام قادر‬ ‫ھاوکات لەگەڵ پۆڵێک پێش����مەرگەی‬ ‫ئەوس����ای حیزب����ی ش����یوعی باڵ����ی‬ ‫کوردس����تان پەیوەندی بەشۆرشکردو‬ ‫لێپسراوانە ھاتە خەباتی کوردایەتی‪.‬‬ ‫ لەساڵی ‪ ١٩٦٤‬و ‪ ١٩٦٥‬پێشمەرگەی‬‫بەتالیۆن����ی یەک بووە ل����ە ناوچەکانی‬

‫باڵەکاتی و بەرس����رین و پردی حافیزو‬ ‫لە ش����ەڕی چیای ھندرێن بەش����داری‬ ‫کردووە‪.‬‬ ‫ دوای بەیاننام����ەی ئ����ازاری ‪ ١٩٧٠‬و‬‫پێدانی ئۆتۆنۆمی ئەویش دەگەڕێتەوە‬ ‫ناوچەکەی خۆی و بەردەوامی بەکاری‬ ‫سیاس����ی خۆی دەدات و (پیش����ەی‬ ‫جۆالیی) دەکات‪.‬‬ ‫ ھە‌میشە لە ریزی تێکۆشاندا جیاوازی‬‫لەگەڵ الیەن����ی سیاس����ی نەکردووەو‬ ‫پێیوابووە پێش����مەرگە تەنھا موڵکی‬ ‫کوردستان و کوردایەتییە‪.‬‬ ‫ مام ق����ادر لە ڕادەربڕین����دا خاوەنی‬‫رای خۆی بووەو ئەگەرچی بیزانیبوایە‬ ‫بەرامبەرەکان����ی دژی ئەون رای خۆی‬ ‫دەربڕیووەو ل����ەزۆر گفتوگۆدا وەاڵمی‬ ‫خۆی ھەبووە‪.‬‬ ‫ زۆرج����ار بەعس����ییەکانی کەندێناوە‬‫فش����اری بەعس����ی بوونی ب����ۆ دێنن‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو ملکەچ����ی داواکانیان نابێت‬ ‫و پەیوەندییەکان����ی خۆی بە ریزەکانی‬ ‫حیزبەکەی ناپچرێنێ‪.‬‬

‫ دوای ئەوەی لەساڵی ‪ ١٩٨٨‬ناوچەی‬‫کەندێن����اوەو ش����ارۆچکەی دیبەگ����ە‬ ‫تەعریب و تەرحیل دەکرێت و ئەویش‬ ‫ب����ەرەو ئ����ۆردوگای زۆرەملێی خەبات‬ ‫رادەگوێ����زرێ و لەگ����ەڵ خان����ەوادەو‬ ‫خەڵک����ی ناوچەک����ەی ل����ە کۆمەڵگای‬ ‫خەبات جێنشین دەبێ تاساڵی ‪.٢٠٠٣‬‬ ‫ لەئۆردوگای خەباتیشدا ئەو ھەمیشە‬‫یارمەت����ی دەوروبەرەکەی خۆی داوەو‬ ‫فێ����ری دانبەخۆداگرتنی ک����ردوون بۆ‬ ‫ئەوەی لەگەڵ رۆژە سەختەکانی ژیان‬ ‫بگونجێن‪.‬‬ ‫ ھەروەھا ئەو کاتانەی لەشارۆچکەی‬‫خەب����ات دەبێ����ت بەتایبەت����ی دوای‬ ‫راپەرین مام قادر بەش����داری زۆربەی‬ ‫کۆرو ئەنجومەنەکانی خەڵک دەکات‪.‬‬ ‫ وێرای ئەوانەش وەکو کەسایەتیەکی‬‫کۆمەاڵیەتی بەش����داری گەلێک بۆنەو‬ ‫پرس����ی چارەس����ەری کۆمەاڵیەت����ی و‬ ‫گرفتی خەڵک دەکات‪.‬‬ ‫ ھەروەھا لەژیانی سیاس����ی خۆشیدا‬‫پل����ەی بەرپرس����ی ناوچ����ەی پ����ێ‬

‫دەس����پێردرێت و وەکو کەسایەتیەکی‬ ‫جوتیاری����ش جێ پەنج����ەی لە لیژنەی‬ ‫چارەس����ەری کش����توکاڵی دەبێ����ت و‬ ‫یەکێک دەبێت لەو کەسانەی جوتیاران‬ ‫متمانەی تەواویان پێیەتی‪.‬‬ ‫ یەکێک ل����ە ئارەزووەکانی مام قادرو‬‫ھاوکات لەگ����ەڵ براکانی (س����ەعید‪-‬‬ ‫محەمەد‪ -‬ئەحمەد) لەکاتی بەسەربردن‬ ‫و پش����وودانی خەریکی راوش����کاری و‬ ‫بەخێوکردنی ئەس����پ و تانجی دەبێ و‬ ‫لەوەشدا کەس����ێک دەبێت کە نایەوێ‬ ‫بە گوللـە مامەڵ����ە لەگەڵ گیانداران و‬ ‫راوشکاری بکات‪.‬‬ ‫ لەماوەی س����اڵی ‪ ٢٠٠٠‬تاوەكو ‪٢٠٠٣‬‬‫بەشداری چاالكانەی زۆربەی ناڕەزایی‬ ‫خەڵک و خۆپیش����اندان و ھەوڵدان بۆ‬ ‫گەڕانەوەی سەر زیدی خۆیان‪ ،‬ھەمیشە‬ ‫ل����ە پێش����ەنگ دەبێ����ت‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫خۆپیش����اندانە گەورەک����ەی ب����ەردەم‬ ‫ب����ارەگای نەتەوە یەکگرت����ووەکان لە‬ ‫ھەولێر لەگەڵ تەواوی خەڵکی دیبەگە‪.‬‬ ‫‪ -‬ساڵی ‪ ٢٠٠٣‬لە راپەرینە شکۆدارەکەی‬

‫ بەداخەوە ماوەی چەند س����اڵ بەر لە‬‫کۆچی دوایی خ����ۆی کورێکی گەنجی‬ ‫بەرووداوی ئۆتۆمبێل گیانی لەدەس����ت‬ ‫دەدات‪ ،‬ئیتر مام قادر ھەمیش����ە سک‬ ‫س����وتاو دەبێت و ھەموو بەیانیەک روو‬ ‫لە گۆڕستان دەکات بۆ ساتێک ئارامی‬ ‫گیانە سووتاوەکەی‪.‬‬ ‫ م����ام قادر ب����ەو پێیەی ھەمیش����ە‬‫پیادە ئاس����ابوو بۆیە تەندروستیەکی‬ ‫باش����ی ھەبوو ب����ە ب����ەراوورد لەگەڵ‬ ‫ھاوتەمەنەکان����ی خۆی زۆر چوس����ت و‬ ‫چاالک بوو‪.‬‬ ‫ لەڕووی کۆمەاڵیەتییەوە پیاوێكی بە‬‫لوتف و گفتوگۆ خۆش����بووەو ھەمیشە‬ ‫کەسێکی خاکی بووە رقی لە پۆزو لووت‬ ‫بەرزی دەبۆوە زۆر جاریش سەربردەی‬ ‫خۆش����ی بۆ ئامادەب����وان دەگێرایەوە‪،‬‬ ‫بۆیە لەناو خەڵکدا هەمیش����ە پیاوێکی‬ ‫خۆشەویس����ت بوو‪ .‬جگ����ە لەمەش لە‬ ‫ژیانی خێزانی����دا لەگەڵ خانەوادەكەی‬ ‫پیاوێکی گونجاو ئاسوودە بووە‪.‬‬ ‫ لەگ����ەڵ ئەوەی ناوچ����ەی کەندێناوە‬‫خەڵکێک����ی بەنەری����ت و موحافی����ز‬ ‫کاربوون بەاڵم مام قادر ھەندێ ئازادی‬ ‫بەرجەس����تە کردبوو تەنانەت باوەری‬ ‫بەمەسەلەکانی ژنان ھەبوو‪.‬‬ ‫ ل����ەرووی ئابوورییەوە بەدەس����ت و‬‫مس����تی خ����ۆی کەس����ابەتی دەکردو‬ ‫لەماڵەکەی خۆیاندا بەھاوبەشی لەگەڵ‬ ‫براکانی پیش����ەی جۆاڵیی����ان دەکردو‬ ‫تەنانەت ھەموو جاجم و بەرو دوگردی‬ ‫کەندێناوە جێی دەس����تی ئەوانی تێدا‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫ بەداخەوە ئەم كەس����ایەتییە لەناکاو‬‫تووشی جەلتەی مێشک دەبێت و دوای‬ ‫مان����ەوەی دوو رۆژ لە نەخۆش����خانەی‬ ‫رزگاری لەش����اری ھەولێر لە رۆژی ‪-١٤‬‬ ‫‪ ٢٠١٤-١٠‬گیانی بەیەزدان دەس����پێرێت‬ ‫و بەبەشداری خەڵکێکی زۆر لەدۆست‬ ‫و هاورێیان����ی لە گۆڕس����تانی دیبەگە‬ ‫بەخاک دەسپێردرێت‪.‬‬ ‫دروود بۆ گیانی مام قادر ئاشەوان‪.‬‬

‫خەڵکی دیبەگە لە قەزای خەبات مام‬ ‫قادر بەش����داری چاالکان����ەو بوێرانەی‬ ‫دەبێت و لەگەڵ جەماوەردا بەرەنگاری‬ ‫ھێ����زە داگیرک����ەرەکان دەبێت����ەوەو‬ ‫سەرکەوتن بەدەستدەھێنن‪.‬‬ ‫ دوای گەڕانەوەی خۆی و خانەوادەکەی‬‫مام قادر لەپێش����ەنگی ئەو كەسانەد‬ ‫دەبێت كە دەگەڕێتەوە ش����ارۆچكەی‬ ‫دیبەگەو ناوچەكە ئاوەدان دەكەنەوە‪،‬‬ ‫جگە لەمەش جارێکی تریش لەھەوڵی‬ ‫پێگەیاندنی دەستەیەکی گەنجان دەبێ‬ ‫و بەر ل����ە ئاوەدانکردنەوەی ماڵەکەی‬ ‫خۆی����ان لەگ����ەڵ ھاورێ (ئەحم����ەد)‬ ‫ی برایدا ب����ارەگای حیزبی ش����یوعی‬ ‫کوردس����تان‪/‬کۆمیتەی دیبەگ����ە رێک‬ ‫دەخەنەوەو دەکەنەوە‪.‬‬ ‫ لەدیبەگەش دیسان مام قادر لەسەر‬‫زۆر پرس دێتە گ����ۆو دەنگی ناڕەزایی‬ ‫دەب����ێ لەکۆبوون����ەوەی حیزبەکانداو‬ ‫هەمیش����ە ئەو یەكەمین ك����ەس بووە‬ ‫كە دەنگی نارەزای����ی بەرزكردۆتەوەو تێبینی‪ :‬ئه‌م بابه‌ته‌ به‌ سوپاسه‌وه‌ له‌‬ ‫په‌یجی كه‌ندێناوه‌ وه‌رگیراوه‌‪.‬‬ ‫راووبۆچوونی خۆی دەربڕیوە‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/12/15 )72‬ی سه‌رماوه‌ز ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 December 2014‬‬

‫)‪No. (72‬‬

‫قـــــاوەچـــی‬

‫عەزیزی مەالی رەش‬ ‫پێشتر لەدیوەخانی گوندەكان (قاوە)‬ ‫لێدەنرا‪.‬‬ ‫ئاغ���ا دوو دیوەخان���ی هەب���وو‪ ،‬یەك‬ ‫ه���ی میوانی پی���او ماق���ووڵ و ئاغا و‬ ‫فەرمانبەران بوو‪ .‬پێشتر ئەویش وەكو‬ ‫دیوەخانی كرمانج���ان ڕایەخی هەبوو‪،‬‬ ‫كەچی ب���ەم دوا دواییە بەكورس���ی و‬ ‫مێ���زو قەنەفە رازاب���ووەوە‪ .‬قەدەغەی‬ ‫دانیشتنی كرمانجان بوو‪.‬‬ ‫دیوەخانێك���ی گەورە زۆر ل���ە ئەوەی‬ ‫یەك���ەم گەورەت���ر هەب���وو‪ ..‬كرمانج‬ ‫لێیدادەنیشتن‪.‬‬ ‫ق���اوە چ���اغ قۆرتێكی الكێش���ی بوو‪،‬‬ ‫ئەمالو ئ���ەوال قووناگردانەكەی دیواری‬ ‫دوو بیس���ت بەرزو بەرینی خشتی تی‬ ‫ب���وو‪ ،‬رووی ئاگرەك���ە لەبنەبانێ بوو‪،‬‬ ‫دوو پەلە ئاس���نی پان لەسەر لێواری‬ ‫دەرگاكەی گیرابوو‪،‬و سێلۆكەی لەسەر‬ ‫دادەندرا‪ ،‬كە (بەردە سێڵ)ی ناوبوو‪.‬‬ ‫پیاوی ئاوایی رۆژ تا ئێوارەو ش���ەویش‬ ‫ت���ا بە تڕێكی دەچوو لێیدادەنیش���تن‪،‬‬ ‫ش���ەوانی زس���تانیش گەنج���ەكان‬ ‫(كەرەمس���تانێ)یان لێدەكرد‪ ،‬بەیانی‬ ‫زوو و نیوەڕانان و ئێواران قاوە هەبوو‪.‬‬ ‫قاوەكە ئاغا دەیكڕی‪.‬‬

‫قاوەچ���ی پیاوێ���ك ب���وو‪ ،‬ق���اوەی‬ ‫لێدەنا‪ ،‬دوو س���ێ گۆلمە قاوەی لەنێو‬ ‫سێلۆكەكەی دەكرد‪.‬‬ ‫(س���ێلۆك) وەك مەقڵ���ی وابوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تەرح���ی ح���ەوت جۆش بۆ ن���او ئاگر‬ ‫پتەو ب���وو‪ ،‬كلكێكی درێژو س���ەرێكی‬ ‫خڕی هەبوو‪ .‬لەسەر ئاگری دادەناو بە‬ ‫ئەستیو هەڵگێڕو وەرگێڕی دەكرد‪ .‬تاكو‬ ‫قاوەكە هەمووالی وەك یەك ببرژێت‪.‬‬ ‫ئەستیو ئاس���نێكی پانی وەك الپوتەو‬ ‫كلكدار بوو‪ .‬سەری كلكەكەی خڕ بوو‪،‬‬ ‫هەتا لەكاتی تێكدانی قاوە لەدەس���ت‬ ‫گیر بێت‪.‬‬ ‫س���ەری كلكی هەردووكیان ئەڵقەیەكی‬ ‫بۆ وەدارێ وەكردن پێوەبوو‪.‬‬ ‫دووكەڵ���ی ئاگرەك���ە ج���ار وا ب���ووە‬ ‫زۆر دەب���وو‪ ..‬كەچ���ی لەب���ەر ئەوەی‬ ‫دیوەخانەك���ە زۆر بڵن���د و پەنجەرەی‬ ‫هەب���وو‪ ..‬دانیش���تووانی هەراس���ان‬ ‫نەدەكرد‪.‬‬ ‫هەرك���ە قاوەك���ە دەب���رژا لەنێ���و‬ ‫(ئاون=هاون=ئاونگ) ڕوو دەكرا‪.‬‬ ‫(ئاون) لەمەفرەقی زەرد دروست كراو‬ ‫ناوی نزیكەی (‪)20‬سم قووڵ بوو‪.‬‬ ‫(مەفرەق) كانزایەكە وەك مس و حەوت‬ ‫جۆش و شتی تری لێ درووست دەكرا‪.‬‬ ‫ئ���اون دیوارێك���ی پت���ەوی هەب���ووە‪،‬‬ ‫ژێ���ری تەس���ك و دەرك���ی بەری���ن و‬ ‫بنكی دەرەوەی بەئەندازەی دوو س���ێ‬ ‫س���ەنتیمەتر هاتب���ووە دەرەوە‪ ،‬هەتا‬ ‫لەكاتی قاوە كوتاندا نەكەوێت‪.‬‬ ‫بەدەس���كە ئاون قاوەكە لەناو ئاونەكە‬ ‫دەكوترا‪.‬‬ ‫دەس���كە ئاون لەهەمان كانزا درووست‬ ‫كراب���وو‪ ،‬الی س���ەرەوەی خ���ڕو بنكی‬ ‫پ���ان و ئەس���توورتر ب���وو‪ .‬لەنزی���ك‬ ‫س���ەرەوە گرێیەك هەبوو ت���ا لەكاتی‬ ‫كوتاندا دەستی مرۆڤ لەشوێنی خۆی‬ ‫نەترازێت‪.‬‬ ‫قاوە چییەكە بەدەس���تی چەپ لێواری‬ ‫ئاونەكەی دەگرت و بەدەستی راستیش‬ ‫دەس���كە ئاونەكەی لە قاوەكەی دەدا‪،‬‬

‫هەت���ا قاوەك���ە لەژێر زەبری دەس���كە‬ ‫ئاوندا نەپەڕێتەوە دەرەوە‪ ،‬لە هەوەلەوە‬ ‫قاوەچی دەسكە ئاونەكەی دادەگرت و‬ ‫لەسەر قاوەكەی دەس���ووڕاند‪ .‬چونكە‬ ‫قاوە قلی خڕە و ئەوەی تەواو نەبرژێت‬ ‫لەكاتی كوتاندا هەڵدەقۆزتە دەرەوە‪.‬‬

‫زۆرجاریش پیاوی ئەمالو ئەوال قاوەكەیان‬ ‫دەكوتا‪ .‬ناوە ناوە قاوەچییەكە لەكاتی‬ ‫كوتاندا بنكی دەسكە ئاونەكەی لەمالو‬ ‫ئەوالی ئاونەكەی دەداو دەنگی قایمی‬ ‫لێ���وە دەه���ات‪ .‬ئەمەش ب���ۆ ئەوەی‬ ‫پیاوان���ی ئاوایی گوێیان لێبێت بۆ قاوە‬

‫خواردنەوە بێن‪.‬‬ ‫هەرك���ە كوتانەكە ت���ەواو دەبوو لەنێز‬ ‫(جزوە) دەكرا‪.‬‬ ‫جزووە مەس���ینەی قاوە لێنان (حەوت‬ ‫جۆش) بوو‪ ..‬و تایبەت بۆ قاوە دروست‬ ‫كرابوو‪ .‬ج���زووە دووان بوون و گچكەو‬ ‫گەورە‪.‬‬ ‫قاوەكە لەنێو گچكەكە لێدەندرا‪.‬‬ ‫هەركە قاوەكە پێدەگەیشت قاوەچییەكە‬ ‫راس���ت دەبووەوە‪ ،‬بەرێ���ز قاوەی دەدا‬ ‫دانیشتووان‪.‬‬ ‫(فنجان) یان پیاڵەی قاوە یان پیاڵەی‬ ‫س���ینی‪ :‬شوش���ەكەی وەك شووشەی‬ ‫فەخفوور سپیی ش���یری بوو و لێواری‬ ‫ئەس���توورو پتەو بوو‪ .‬ناوەوەی لووس‬

‫‪5‬‬

‫و س���پی و دەرەوەش تەوشوتراش���ی‬ ‫رەنگاوڕەنگ‪ ،‬لێواری سەرەوەی قیچێك‬ ‫هاتبووە دەرەوە‪ ،‬لێواری بنەوە كەمترو‬ ‫لەنێو سینی و ش���تی تردا بندرابووایە‬ ‫نەدەكەوت‪.‬‬ ‫ق���اوە هەرك���ە دەخ���وراوە تامی دەم‬ ‫خۆش���دەكات‪ ،‬كەچ���ی چای���ە دەم‬ ‫دەترشێنێت‪.‬‬ ‫هەركە قاوەكە خ�ل�اس دەبوو خلتەی‬ ‫(پاش���ماوەكە) لەنێو ج���زوە گەورەكە‬ ‫دەك���را‪ .‬ج���ار بەجار لەكات���ی لێنانی‬ ‫قاوە هێندە لە خلتە (شەربەتی جزوە‬ ‫گەورەكە) بۆ تام خۆشی لەقاوە تازەكە‬ ‫دەكرا‪.‬‬ ‫هەركە قاوەكە كۆتایی دەهات جزوەكان‬ ‫لەس���ەر بەردەس���ێڵەكە دادەن���را و‬ ‫ئاگرەكەش دەكوژێندرایەوە‪.‬‬ ‫سەبارەت بەسووتەمەنی قاوە لەئاوایی‬ ‫خڕ دەكراوە‪ .‬قاوەچی بەنۆڕە دەچووە‬ ‫ماڵە مەڕدارەكان قشپلی لێدەستاندن و‬ ‫قاوەی پێ لێدەنا‪.‬‬ ‫قاوەچی جگە ل���ەوەی رۆژانە خەریكی‬ ‫قاوە لێنان بوو‪ ،‬هەردەم وەك (ناوماڵ‬ ‫ دەست و پێوەند ‪-‬خزمەتچی) لەماڵی‬‫ئاغا كاری دەكرد‪.‬‬ ‫قاوەچ���ی كرێیەكەی لەبەر ئەوە قاوەی‬ ‫دەدا جوتیاران لەسەر جوتیارو فەالحان‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫هەركە كێشەی قرش���ەی گەنم دەست‬ ‫پێدەكرا قاوەچی هەر چاوێكی دەكردە‬ ‫چوار چاوو كام ش���ەغرە بەدان بووایە‬ ‫(گوڵی قرشەكەی گەورە) سەری ئەو‪..‬‬ ‫واڵخ و گوێدریژەی دەگرت كە ش���ەغرە‬ ‫قرش���ەیان لێباركراب���وو‪..‬و بۆ س���ەر‬ ‫جۆخینی خۆی دەبرد‪.‬‬ ‫ئەگەر فەالح���ەكان (‪ )60‬ماڵ بوونایە‪،‬‬ ‫ق���اوە چییەكە (‪ )60‬ش���ەغرە گەنمی‬ ‫پەیدا دەكرد‪ .‬شەغرەش ئەوساڵە شەش‬ ‫ڕبە گەنم هەتا هەش���ت ڕبەی تێدابوو‬ ‫وات���ە هەندەی جۆخینێكی گەورەی خڕ‬ ‫دەكردەوە‪ .‬ئەمەش ژیانی قاوەچی بوو‪.‬‬

‫ئەو جێگایانەی زۆر ناویان دێ لەدەوروبەری مەخموور‬

‫نووسینی‪ :‬مەال ساڵح بایز‬ ‫باسی‬ ‫ئەمجارەدا‬ ‫لەژمارەی‬ ‫چەند شوێنێكی گرنگ دەكەین‬

‫لەدەوروبەری شاری مەخموور‪،‬‬ ‫بەتایبەت لەچیای قەرەچووغ زۆر‬ ‫شوێن و ناوچە هەیە كە پێویستە‬ ‫ئاماژەیان پێ بكەین‪ ،‬بۆیە لێرەدا‬ ‫چەند شوێنێكتان بۆ باس دەكەین‪.‬‬ ‫‪ -1‬بازاڕگە‪ :‬كەوتۆتە چیای‬ ‫قەرەچووغ‪ ،‬بەاڵم وشەی بازارگە‬ ‫بەپیتی ئەلف راستترە واتا‬ ‫(بازاڕگا)‪ ،‬ئەم شوێنە بەر لەهەزار‬ ‫ساڵ لەمەوبەر بازاڕگا بوونی‬ ‫هەبووە‪ ،‬چونكە ئاوەدانی زۆر‬ ‫لەدەوروبەری ئەم شوێنە هەبووە‪،‬‬ ‫بەتایبەت لەدەوروبەری بازاڕگا‬ ‫هەمووی گوندی گچكە گچكەی لێ‬ ‫بووە‪ ،‬ئێستاش جێگای بناغەی‬ ‫خانووەكانیان مایە‪.‬‬ ‫هەر لە نزیك بازاڕگە جێگایەك‬ ‫هەبوو ماڵی سەرۆكی ئەو شوێنەی‬ ‫لێ بووە كە پێی دەڵێن (شا‬ ‫مەزهەب) كە كەوتۆتە سەر بازاڕگا‪،‬‬

‫ئەوكاتی خەڵك هەژار بووینە لەوێ‬ ‫لەناو ئەو دۆلەی ئەگەر باران بایە‬ ‫دەچوونە ناو ئەشكەفتی گچكەو‬ ‫كونو شتی وا‪ ،‬ئەگەریش گەرما‬ ‫بوایە دەچوونە بەر سێبەری شاخ‬ ‫و داخی بازاڕەكەس هەر گۆڕینەوە‬ ‫بووە وەكی خواردەمەتی و شمەك‬ ‫و ئاژەڵ فرۆشتن‪ ،‬هەروەها هەبوو‬ ‫كوتاری دەفرۆشت بە گەنم و جۆ‬ ‫یان خورما‪ ،‬ئەو سەردەمە پارە‬ ‫نەبووە ئەگەر هەشبووبی زۆر كەم‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫ئیتر ئەم شوێنە ستراتیجیە لەنێوان‬ ‫كەندێناوەو قەراجی دەگەیاندە یەك‪،‬‬ ‫هەر زیادی كردیە هێواش هێواش‬ ‫بەگوێرەی زەمان بووە‪ ،‬ئەم رێگایە‬ ‫جوانە وای لێ هاتبوو چەند كەسی‬ ‫خێرخواز ئاویان دادەنا بەكوپەی‬ ‫گەورە گەورە لەبەر سێبەران و‬ ‫لەسەر رێگا بۆ رێوباران ئەوانەی‬

‫ماندی دەبوون ئاویان لەو شوێنە‬ ‫دەخواردەوەو پشوویان دەدا هەتا‬ ‫سارەكانی سییەكان (‪ ،)1930‬بەاڵم‬ ‫بەودواییە مام هەینی لەدەوروبەری‬ ‫سااڵنی چلەكان تاساڵی ‪1963‬‬ ‫ئاوەدانی كردبوەوە‪ ،‬پاش ئەوەی‬ ‫لەالیەن حەرەس قەومی شەهید‬ ‫دەكرێت ئەو چایخانەی لەدەرگای‬ ‫بازاڕگەی دانابوو نەماو تێكچوو‪.‬‬ ‫ئێستاش بازاڕگە زۆر خۆشبووەو‬ ‫بوویتە دەرگای رێگای قەراج و‬ ‫كەندێناوەو قیرتاو كرایە‪ .‬كاتێ لە‬ ‫هەولێر دێی لەو بڵندایە دەبینی‬ ‫مەخمووری رەنگین دیمەنەكی‬ ‫زۆر زۆر جوان دەبینی‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫بەهاران‪ .‬هەر بۆیە شاعیری دەڵێت‪:‬‬ ‫لەقەرەچووغی دیسان بەهارە‬ ‫دەرگەی بازاڕگەی بەداروبارە‬ ‫ئەگەر نەیبینم چارم ناچارە‬ ‫ماوەیەك نەیبینم دڵ بێقەرارە‬

‫‪ -2‬بابی سێودین‪ :‬گۆڕەپانەكەی زۆر‬ ‫جوانە لەسەر چیای نێوان گردەشینەو‬ ‫پااڵنی‪ ،‬لەنزیك بازاڕگەیە‪ ،‬ئەم‬ ‫شوێنە ناوبانگی خۆی هەیە‪ ،‬زۆر‬ ‫بەخێرو بەرەكەتە بەتایبەتی بەهاران‬ ‫لە گازەگازی شوانان و چریكەی‬ ‫داركەران و كەنگركەران و ئەو كوڕو‬ ‫كچە گەنجانە دەخولێنەوە لەسەر‬ ‫ئەو گۆڕەپانە بۆ دۆمبەران و كەنگرو‬ ‫پیفۆك‪ ،‬بەاڵم جارێكیان كابرایەك‬ ‫كە ناوی سێودین دەبێ بەتاقی‬ ‫تەنێ تەماشای كونە گورگەكی‬ ‫دەكا وەكی دەبینی پێنج یان شەش‬ ‫فەرخە گورگی تێدایە زۆر ساوانەو‬ ‫گچكەنە‪ ،‬ئەویش چاوی هەمووان‬ ‫دەردەینی بەچەقوی هەمووان كۆرە‬ ‫دەكات‪ ،‬لەجێگای خۆیان بەجێی‬ ‫دێلی‪ ،‬پاش ماوەیەكی زۆر دیسان‬ ‫دێتەوە هەمان جێگا‪ ،‬دیسان بەتەنێ‬ ‫دەبی‪ ،‬رێگای دەكەویتە الی فەرخە‬

‫گورگەكان دەڵێ بزانم ماینە نماینە‬ ‫چیان لێ هاتیە؟!‪ ،‬كە سەری بەسەر‬ ‫كونەكە داگرت گورگەكان بۆنیان‬ ‫كرد گەورە ببوون داكوبابەیان هەر‬ ‫بەخێویان كردبوون لەهیكرا تاویان‬ ‫دایە ئەو پیاوە پێی وەنوسان‬ ‫ئەویش هیچی پێ نەبوو دارو سالح‬ ‫و شتی وا ئەوەبوو لەعاردیان داو‬ ‫خواردیان‪ .‬لەم بەسەرهاتە ئەوەمان‬ ‫بۆ دەردەكەوێت كە زوڵم و زۆرداری‬ ‫باش نییەو رۆژێك دێت پاداشتی‬ ‫خراپەكاری وەردەگرێتەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫كەسەی زوڵم بكات ئەگەر لەدنیاش‬ ‫نەبێ لەئاخیرەت هەر سزاكەی‬ ‫وەردەگرێتەوە وەكو خوای گەورە‬ ‫دەفەرمووی (ولعذاب االخرە أشد‬ ‫و أبقی)‪ .‬كەواتە هەر شوێنێك و‬ ‫ناوچەیەك لەچیای قەرەچووغ ناوی‬ ‫خۆی و بەسەرهاتێكی تایبەتی خۆی‬ ‫هەیە‪.‬‬

‫شیکردنەوەی پەندەکانی کوردەواری‬ ‫کە م����ەالی دێی����ەك ل����ە دێهاتەکانی‬ ‫کۆیە چەند س����ەلکێك پەنیری ئەبێ‪،‬‬ ‫یەکێك لێی ئ����ەدزێ و ئەیخوا ئێوارێ‬ ‫ئەهلی دێیەکە لە مزگەوت کۆ ئەبنەوە‬ ‫یەکێکی����ان زۆر ئاو ئەخوات����ەوەو لە‬ ‫پاش����ان لە مەال ئەپرسن ئایا نەتزانی‬ ‫ک����ێ پەنیرەکەی خواردی����ت؟ ئەویش‬ ‫ئەڵێ ئ����او دەزانی پەنی����ری مەال کێ‬ ‫خواردویەتی‪.‬‬ ‫‪ -2‬هەر ئ����اوەدان ب����ێ (هەریر) هەر‬ ‫گوندێكی و نۆ میرە‪:‬‬ ‫ماناکەی‪ :‬هەریر ن����اوی ناوچەیەکە لە‬ ‫کۆیە کە چەند دێیەکی بەسەرەوە بووە‬ ‫هەر دێیەو چەند ئاغا و میرێکی تیابوە‬ ‫ک����ە حەقوای����ە هەر دێی����ەی ئاغایەک‬ ‫تەها غەفور ئۆمربلی‬ ‫و می����ری تیابێ ئینجا ئ����ەم پەندە بە‬ ‫بەشی یەکەم‬ ‫تەوس����ەوە ئەوترێ بە ش����وێنێك کە‬ ‫لەجیاتی یەك گەورە س����ێ چوارێکی‬ ‫‪ -1‬ئ����او دەزان����ێ پەنیری م����ەال کێ تیایە یان تیابێ و هەریەکە لەالیەکەوە‬ ‫خواردوویەتی‪:‬‬ ‫فەرمان بدا (بەبۆچوونی من ئێستاش‬ ‫ئەگێرنەوە‬ ‫���ەی‪،‬‬ ‫�‬ ‫ماناک‬ ‫���یکردنەوەو‬ ‫ش�‬ ‫هەر وای ئەبینیم)‪.‬‬

‫‪ –٣‬ئەڵێن درکی مەم و زینە‪:‬‬ ‫ش����یکردنەوەی‪ :‬ئەگێرنەوە کە (کاکە‬ ‫م����ەم)و خات����وو (زی����ن) دوو دڵداری‬ ‫گیانی بە گیانی بونەو دڵیان بەیەکەوە‬ ‫بوە‪ ،‬بەاڵم بەکرە گەورە (بەکرۆکە)یان‬ ‫پێ ئەوت بەبوختان و دووزبانی کەوتە‬ ‫ناویانەوە نەیهێشت ببن بەچارەنوسی‬ ‫ی����ەك‪ ،‬تا کاکە مەم گی����راو لە زیندانا‬ ‫بەداخەوە مرد‪ ،‬دوای ئەو خاتوو (زین)‬ ‫یش خۆی کوشت لە داخا‪،‬و لەتەنیشت‬ ‫کاکە مەمەوە نێژرا دوای مردنیش����یان‬ ‫(بەکر مەرگ����ەوەر) وازی لێ نەهێنان‬ ‫و هەمیش����ە لەس����ەر گۆرەکەی����ان و‬ ‫بەناوەندی هەردوکیش����یان دا ئەنیشت‬ ‫تا رۆژێ براکەی خاتوو زین هەر لەوێدا‬ ‫ئەیک����وژێ و لەش����وێنی خوێنەک����ەی‬ ‫کۆمەل����ە درکێ����ك ش����ین ئەبێتەوە‪،‬‬ ‫ئینج����ا ئەمە بەیەکێك ئەوترێ کە زۆر‬ ‫نالەبار بێ‪ ،‬هەرچەند بتەوێ لە کۆلت‬ ‫نەبێتەوە(*)‪.‬‬ ‫‪ –٤‬ئەڵێن فاتەی سورەبانە‪:‬‬

‫ش����یکردنەوەی‪ :‬ئەگێرن����ەوە کە ژنێك‬ ‫هەبوە ناوی فاتەی س����ورە بانە بووە‬ ‫ئەم ژنە ش����ەڕی ناوەتەوەو خۆش����ی‬ ‫س����ەیری کردووە کە لێشیان پرسیوە‬ ‫ئەوە چیە وتویەتی ئەڵێن شەڕوهەرایە!‬ ‫قەباحەتی فاتەش����ی تیایە ئێس����تاش‬ ‫بەیەکێك ئەوترێ کە ش����ەر بنێتەوە و‬ ‫خۆی سەیری بکات‪.‬‬ ‫‪ –٥‬ئەم باوکی گشتیانە‪:‬‬ ‫ش����یکردنەوەی‪ :‬ئەگێرن����ەوە ک����ە‬ ‫کابرایەكی شارەزوور ئاشنایی ماڵێکی‬ ‫گەورە ئەبێ س����اڵی هەش����ت نۆ جار‬ ‫ئەچێ ب����ۆ ماڵیان هەم����وو جارێك یا‬ ‫مەش����کۆلەیەك دۆ یا چەند سەلکێك‬ ‫دۆینە یا تۆزێك کەش����کیان بۆ ئەبا بە‬ ‫دیاری وهەموو جارێك دوو س����ێ رۆژ‬ ‫ئەمینێتەوە تێر پراو گۆش����ت ئەخوات‬ ‫بێجگە لە خەالت و بەالت س����الێك لە‬ ‫بەهارا ئەچێ وەك جاران چەند رۆژێك‬ ‫ئەمینێت����ەوەو بەخانەخوێیەکەی ئەڵێ‬ ‫ئێس����تا کنەم����ە زۆر خۆش����ەو هەموو‬

‫س����ەوزاییە ئاو نێرگزو گواللە سورەیە‬ ‫ئەم منداالن����ە نانێری چەن����د رۆژێك‬ ‫بەخۆشی رابوێرن کابراش ئەڵێ باشە‬ ‫لەگ����ەڵ پیاوەکەی����ا ئەیاننێری رۆژی‬ ‫یەکەم چێشتی دۆیینەیان لۆ لێ ئەنێ‬ ‫و رۆژی دووەم دۆو کەشکیان بۆ ئەبەن‬ ‫مندال����ەکان هیچ لەمانە ناخۆن چونکە‬ ‫هی����چ فێری ئەم خواردنان����ە نەبوونە‪،‬‬ ‫کاب����را نەبەرخێکیان بۆ س����ەر ئەبرێ‬ ‫نە گیس����کێک نەمریشکێك منداڵەکان‬ ‫خێ����را ئەیانبات����ەوەو داس����تانەکە بۆ‬ ‫باوکیان ئەگێرن����ەوە‪ ،‬باوکەکەیان زۆر‬ ‫دڵگ����ران دەبێ ل����ە دلی خۆی����ا بریار‬ ‫ئ����ەدا کە ئەم جارە کاب����را کە هاتەوە‬ ‫دەری ب����کا‪ .‬رۆژێ����ك تەق����ە تەق لە‬ ‫قاپی ئەدەن خ����اوەن ماڵ تەقە تەقی‬ ‫دەرگاکە ئەناسێتەوە کە ئەمە کابرای‬ ‫ش����ارەزوورییە ئەڵ����ێ ک����ەس نەچێ‬ ‫بە دەنگیی����ەوە خ����ۆم دەرگاکەی لێ‬ ‫ئەکەمەوە لەپاش ماوەیەکی زۆر ئینجا‬ ‫ئەچێ کابرا ئەڵێ کێیە ئەلێ خۆمانین‬

‫‪..‬ئەلێ خۆت����ان کێ؟‪ .‬ئ����ای قوربان‬ ‫نامناس����ی؟ ئەڵێ نەخێر ئەڵێ فالنم‪،‬‬ ‫ئەڵێ بۆچی هاتویت ئەڵێ بۆ دیدەنی‬ ‫منداڵ����ەکان ئینجا ئەمی����ش دەرگاکە‬ ‫ئەکاتەوەو (‪ )...‬بۆ دەرئەهێنێ ئەڵێ‬ ‫ئەم باوکی گش����تیانەو ئ����ەوان هەموو‬ ‫ل����ەم (‪)....‬یە کەوتونەت����ەوە‪ ،‬کابرا‬ ‫س����ەر دائەخاو ئەڕوا ئیتر جارێکی تر‬ ‫ناچێت����ەوە‪ ،‬ئینجا ئێس����تا ئەم پەندە‬ ‫بەش����تێك ئەڵێ����ن ک����ە لەهەموویان‬ ‫باشترە بەکەلك تربێ واتە زۆر کەم‪.‬‬ ‫(*)‪ :‬ئەم چیرۆکە بە بیرم دێت باوکم‬ ‫بۆی گێرامەوە م����ن منداڵ بوم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەندێکم لە یاد م����اوە (ئەم بەکرۆکە‬ ‫ئامۆزای خاتو زین بووەو خۆی بەتەما‬ ‫ب����ووە هاوس����ەرگیری لەگ����ەڵ بکات‬ ‫(حەزی لێکردووە بەالم خاتو زین رقی‬ ‫لێ بوەو خۆشی نەویستوە لەبەر ئەوە‬ ‫ئەم فیتن����ەو دووزمانیەی کردووە تا‬ ‫مەم بکوژێ و زین بۆ ئەو ببێت)‪ ،‬بەاڵم‬ ‫چارەنوسی بۆ هیچ کامیان نەبووە‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/12/15 )72‬ی سه‌رماوه‌ز ‪ 2714‬كوردی‬

‫چه‌ند راستييه‌ك له‌سه‌ر (یوتیوب) بزانه‌‬

‫ساڵی نوێ‌ و خەمی نوێ‌‬ ‫سامان قەرەچوغی‬ ‫هاتنی س����اڵی تازە ماڵئاوایی كردنە لە‬ ‫رۆژەكانی س����اڵێك كە تیایدا بۆ هەندێ‬ ‫كەس شادی بووەو بۆ هەندێ كەسیش‬ ‫نەهامەتی و خەم‪ .‬بەالی ئەو مرۆڤانەی‬ ‫زۆربەی كاتەكانی ژیانیان لە نێو ساڵی‬ ‫راب����ردوو بەرەفاهیەت و رۆمانس����یەت‬ ‫و لەزەتەكان����ی دونیا بەس����ەر بردووە‬ ‫ئومێ����د دەخ����وازن لەس����اڵی ئایندەش‬ ‫خۆشیەكانیان چەند بارە ببێتەوە! بۆیە‬ ‫لەیەكەم چركەس����اتی س����اڵی نوێ‌ كە‬ ‫ش����ەوی سەری س����اڵی نوێیە بەبەزم و‬ ‫شادی و ئاهەنگ وهەڵدانی پێكی وێسكی‬ ‫و شامپانیا دڵیان خۆش دەكەن!‪.‬‬ ‫بەاڵم ئ����ەو مرۆڤانەی رۆژان����ی ژیانیان‬ ‫بەخەم و ئازارو مەرگەس����ات بەس����ەر‬ ‫بردبێ‌ نەك هەر بیر لە ئاهەنگی سەری‬ ‫س����اڵ و هاتنی س����اڵی نوێ‌ ناكەنەوەو‬ ‫خەمەكانی����ان لەگەڵ پێكی ش����امپانیا‬ ‫هەڵن����ادەن! بەڵك����و چاوەرێ����ی ئەوەن‬ ‫ساڵی ئایندەش وەك س����اڵەكانی تری‬ ‫تەمەن����ی راب����ردوو خەمەكان����ی س����ەر‬ ‫ش����انی قورس����تر ب����كات بەتایبەتیش‬ ‫توێ����ژی الوان ك����ە بەرفراوانترین توێژن‬ ‫ل����ە نێو كۆمەڵ����گاداو رۆژ ب����ە رۆژیش‬ ‫گیروگرفتەكانی����ان زیات����ر دەبێت! ئیتر‬ ‫س����اڵی نوێ‌ بۆ ئ����ەو گەنجانە خەمێكی‬ ‫نوێیە نەك س����اڵێكی نوێ‌ و هێنانەدی‬ ‫خواس����ت و ئاواتەكان����ی‪ ،‬بۆیە ناكرێت‬ ‫حكومەت ئاوا بێ‌ خەم بێت لە ئاس����ت‬ ‫پێداویس����تیەكانی ئەم توێژە گرینگەی‬ ‫كۆمەڵگا! بەداخەوە س����اڵ دێ‌ و س����اڵ‬ ‫دەڕوات بەالی زۆرینەی توێژی الوانەوە‬ ‫تەنها گۆرینی ژمارەی س����اڵەكەیە لەبەر‬ ‫كەڵەكەبوون����ی گرفتەكانی����ان و نەبونی‬ ‫پالنی گونجاو لەالیەن حكومەتی هەرێم‬ ‫بۆ چارەسەركردنی كێش����ەكانی الوان‪،‬‬ ‫لە هەر واڵتێكیش هاواڵتیانی س����ەرقاڵی‬

‫كاركردن بن تەنها بۆ ئەوەی لە برس����انا‬ ‫نەم����رن! ئ����ەوا نەوەیەكی تەندروس����ت‬ ‫پەروەردە نابێت لەرووی كۆمەاڵیەتی و‬ ‫رۆشنبیری و ئابوری و سیاسی ئەمەش‬ ‫وادەكات بەش����ێكی زۆری هاواڵتی����ان‬ ‫بەتایبەتیش الوان تاكێكی گۆش����ەگیرو‬ ‫دۆگما بن لە ئاس����ت پرس����ە چارەنوس‬ ‫س����ازەكان ئەمەش گەورەترین خواستی‬ ‫چین����ی ئەرس����تۆقراتیەكانە چونك����ە‬ ‫هەم����وو كات ئەوان كار بۆ ئەوە دەكەن‬ ‫كۆمەڵگایەكی داخراوو تاكێكی بێدەنگ‬ ‫و بێهەڵوێست بنیاد بنێن‪ ،‬بەتایبەتیش‬ ‫ئەوانەی بەناوی سیاسەت و پیاوی مەزن‬ ‫و س����ەرمایەدار جومگەكانی دەسەاڵت و‬ ‫كۆمەڵگایان گرتۆتە دەست!‪.‬‬ ‫بەپێچەوان����ەوە ئەو بەن����او بەرپرس و‬ ‫نیشتیمان پەروەرانەش نەوەكانی خۆیان‬ ‫بەباش����ترین ش����ێوە لە دەرەوەی واڵت‬ ‫پەروەردە دەكەن بۆ ئەوەی باش����ترین‬ ‫پۆس����تی سیاس����ی و ئیدارییەكانی����ان‬ ‫پێببەخش����ن بە بیانوی ئەوەی پسپۆرن‬ ‫و خاوەن����ی بروانامەی بەرزو ش����ارەزان‬ ‫لە سیاس����ەت و زمان و دبلۆماس����یەت!‬ ‫لەكاتێكدا بەدرێژایی مێژووی بزوتنەوەی‬ ‫رزگاریخ����وازی ك����ورد چینی ه����ەژارو‬ ‫زەحمەتكێش����ان بونەتە س����وتەمەنی و‬ ‫پێشمەرگەی بەرگری كاری ئەو وواڵتە‪،‬‬ ‫ئەو مرۆڤانەی گەرم و ساردی رۆژگاریان‬ ‫نەچەش����توەو بە (قودرەتی قادر)بوونە‬ ‫بەكاربەدەس����ت و س����ەرمایەداری ئەو‬ ‫كوردس����تانە هەموو رۆژێكیان جەژن و‬ ‫شادیەو س����ەری س����اڵی نوێش بۆ ئەو‬ ‫چینە ئەرستۆقراتی و فیوداڵەیە كە بە‬ ‫شێوەیەكی تازە هاتوونەتەوە دەسەاڵت!‬ ‫نەك ب����ۆ زۆرینەی چی����ن و توێژەكانی‬ ‫كۆمەڵگا ب����ە تایبەتی����ش توێژی الوان‬ ‫كە ساڵ بە س����اڵ خەمەكانیان قورستر‬ ‫دەبێت و ناچارن بڵێن س����اڵ بە س����اڵ‬ ‫خۆزگەم بە پار‪.‬‬

‫بەهارات‬ ‫ئا‪ :‬سیروان مەغدید‬

‫بریتیی����ە ل����ە چەن����د بەش����ێكی‬ ‫رووەك����ی لە خونچ����ەو گەاڵو قەدو‬ ‫بەش����ی دیكەی رووەك����ی تایبەت‬ ‫كۆدەكرێتەوە و دەهاڕدرێت و مرۆڤ‬ ‫بەمەبەستی خۆشكردنی تامو بۆن‬ ‫و زیادكردنی ئارەزووی خواردن بۆ‬ ‫خۆراك زیاددەكرێت‪.‬‬ ‫بەه����ارات لەمێ����ژووی مرۆڤایەتیدا‬ ‫رۆڵێكی گەورەی بینیوەو چەندەها‬ ‫لە دەریاوانان ژیانی خۆی خستۆتە‬

‫مەترس����ییەوە و چەندەها پارەیان‬ ‫خەرج ك����ردوە لەپێناویدا چەندەها‬ ‫گەش����تی دوورو درێژو ترسناكیان‬ ‫ئەنجام����داوە وەك گەش����تەكەی‬ ‫كۆلۆمبۆس و ماجالن بەمەبس����تی‬ ‫دۆزینەوەی رێ����گای كورت بۆ ئەو‬ ‫واڵتانەی بەهارات بەرهەم دێنن‪.‬‬ ‫هەرچەن����دە بەهارات ت����ام و بۆن‬ ‫دەدات ب����ە خواردن ب����ەاڵم جۆرە‬ ‫تونەكەی زیان ب����ە گەدەو جگەرو‬ ‫ریخۆڵە دەگەیەنێت بۆیە دەبێت بە‬ ‫بڕی كەم بەكاربهێنرێت‪.‬‬

‫‪15 December 2014‬‬

‫هیوا قادر‬ ‫ئێس����تا پێگ����ه‌ی (یوتی����وب) ل���� ‌ه‬ ‫ریزبه‌ندی س����ێیه‌م دێ����ت له‌ نێوان‬ ‫پێگ����ه‌ تایبه‌ته‌مه‌نده‌كان����ی جیهان‪.‬‬ ‫ئه‌م����ه‌ش ب����ه‌ پێ����ی س����ه‌رژمێری‬ ‫(ئه‌لێكسا) كه‌ له‌م دوایيه‌ ئه‌نجامی‬ ‫داوه‌‪ .‬پێگه‌ك����ه‌ش ته‌نها بۆ دیمه‌نی‬ ‫ڤیدیۆی����ی نی����ه‌ به‌ڵك����و ب����ووه‌ به‌‬ ‫كۆگایه‌ك ب����ۆ هه‌ڵگرتنی یاده‌ره‌وی‬ ‫تاك����ه‌ كه‌س و كۆمه‌ڵ����گا و گه‌ل و‬ ‫نه‌ته‌وه‌كان ‪.‬‬ ‫ ل����ه‌ ماوه‌ی هه‌ر یه‌ك خوله‌ك ‪48‬‬‫كاتژمێر ڤیدی����ۆ بۆ پێگه‌ی یوتیوب‬ ‫به‌رزده‌كرێت����ه‌وه‌ وات����ا (ئه‌پل����ۆد)‬ ‫ده‌كرێت ئه‌گه‌ری����ش ئه‌و ڤیديۆیانه‌ی‬ ‫ل����ه‌ ماوه‌ی ی����ه‌ك رۆژ ب����ۆ پێگه‌كه‌‬

‫به‌رزده‌كرێن����ه‌وه‌ بمانه‌وێت بیانبینین‬ ‫پێویستمان به‌ (‪ )8‬ساڵ هه‌یة‪.‬‬

‫ئا‪ :‬سیروان مەغدید دیبەگەیی‬ ‫مراوی یەكێكە لە باڵندە ماڵیەكانی‬ ‫سەر بە پۆلی مراوییەكان‪ ،‬ئیبن سینا‬ ‫لەبارەی گۆشتەكەیەوە گوتوویەتی‬ ‫(گۆشتەكەی قەڵەوكەرەو بۆ گەدە‬ ‫قورسە) خۆراكە بەهاكەی لەگۆشتی‬ ‫هەموو باڵندەكانی دیكە زیاترە‪ ...‬بۆ‬ ‫نەهێشتنی ئازار بەسوودە‪ ،‬هەروەها‬ ‫پزیش����كەكۆنەكان گوتویانە گۆشتی‬ ‫مراوی دەنگ و رەنگ ساف دەكات‪.‬‬

‫باش����تروایە پێش س����وركردنەوەی‬ ‫بكرێتە خەل و زیت و كەرەوزەوە‪.‬‬ ‫هەرچی پزیش���كی نوێشە دەڵێت‪:‬‬ ‫گۆش���تی م���راوی وەك گۆش���تی‬ ‫باڵندەكان���ی دیكە وایە ش���انەكانی‬ ‫ناس���كەو چەوری تێدانییە‪ .‬چونكە‬ ‫چ���ەوری تەنه���ا لەژێر پێس���ت و‬ ‫دەوروب���ەری ریخۆڵ���ەدا هەی���ە و‬ ‫گۆش���تەكەی رێژەیەك���ی زۆری‬ ‫ڤیتامین و پرۆتین و خوێی كانزایی‬ ‫تێدایە‪.‬‬

‫پەندو چیرۆك‬

‫ئا‪ :‬سیروان دیبەگەیی‬

‫‪ -1‬بالوولی بەغدایێ‌‪ ،‬رازی بوو بە‬ ‫كایێ‌‪ ،‬بەرباشیان نەدایێ‌‪.‬‬ ‫بالوول لە فۆلكلۆری كوردی برای‬ ‫هاروونە ڕەشیدە‪ ،‬زۆر بایەخی بەم‬ ‫جیهانە ن����ەداوە‪ ،‬هەردەم بیری لە‬ ‫جیهانە هەرە بەرزەكە كردۆتەوە‪،‬‬ ‫بەش����تی ك����ەم و زۆر ڕازی بووە‪،‬‬

‫لەبەر ئ����ەوەی خراپەی نەكردووە‪،‬‬ ‫دەسەاڵتی بەدەس����تەوە نەبووە‪،‬‬ ‫ئەوەن����دە بایەخیان پێن����ەداوە‪،‬‬ ‫جێبەج����ێ‌‬ ‫داواكارییەكان����ی‬ ‫نەدەكران‪( .‬ئەم پەندە بەكەسێكی‬ ‫ڕاس����ت و خوایی دەگوترێ‌ لەبەر‬ ‫نەبوونی دەس����ەاڵت بەدس����تەوە‬ ‫گۆیێ‌ پێنەدرێ‌‪.‬‬ ‫‪ -2‬خەپەم تەڕە مەیتراشە‪ ،‬خزمان‬

‫فاق یاخ����ود تەڵە كەرەس����تەیەكی‬ ‫راوپێكردن����ەو مێژوویەك����ی كۆن����ی‬ ‫هەی����ە‪ ،‬ئ����ەم كەرەس����تەیە بەپێی‬ ‫پێویس����تی دانیش����توانی گوندەكان‬ ‫سەری هەڵداوە‪ ،‬وەك كەرەستەیەكی‬ ‫ڕاوكردن����ی چۆلەك����ە و باڵن����دەی‬ ‫هەمەجۆر وەك سووسكە و قەتێ‌ و‬ ‫كەو و بازو پۆڕو ‪..‬باڵندەی تر‪.‬‬ ‫هەروەه����ا ب����ۆ ڕاوكردن����ی ڕێوی و‬ ‫چەقەڵ و كەمتیار و گورگ و بەراز‪،‬‬ ‫چونكە ئەم ئاژەاڵنە زیان دەگەیەنن‬ ‫بە باخچەو ش����ینایی بێس����تانەكان‪،‬‬

‫گۆتیان زۆر باشە‪.‬‬ ‫كابرایەكی ئەم دەش����تی هەولێرە‬ ‫دێت����ە ش����اری خەپەك����ی جۆتی‬ ‫دەكڕی دەیباتەوە گوندی‪ ،‬ئێوارە‬ ‫دەیبات����ە دیوەخان����ێ‌‪ ،‬ناو خزمان‬ ‫هەم����وو دەڵێن خەپەك����ی چاكە‪.‬‬ ‫بەیانی زوو خەپەی دەست دەداتێ‌‬ ‫لەگەڵ جۆتیارەكەی دەچتە جۆتی‬ ‫هەرچەن����د دەكەن جۆت و گا ڕێك‬

‫پەن‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫ك‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫پ‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ێرد‬ ‫ هیچ كەسێ‌ نەفعی عوموومی ناوێ‌‬‫بۆیە دەخنكێین بۆ كاسە ئـــــاوێ‌‬ ‫ ئەڵێن‪ :‬گیا لەسەر بنجی خۆی ئەڕوێ‌‬‫بــەاڵم بێستــــــانیش بژاری ئەوێ‌‬ ‫ ئاسمان ساڵی چوار جار ئەگـۆڕێ‌‬‫ێ دەتۆرێ‌‬ ‫بەختی كورد هەموو رۆژ ‌‬ ‫ خوا كێو ئەبینێ‌ بەفــری تێ‌ دەكا‬‫بەندەیش ماستاوی ساردی لێ‌ دەكا‬ ‫ تا بەچاوی خۆت چشتێ‌ نەبینی‬‫ڕاستی مەزانـە‪ ،‬علمەلیەقینی‬ ‫‪ -‬لە قسەی خەڵكا زوو هەڵ مەدەرێ‌‬

‫ئا‪ :‬سیروان مەغدید دیبەگەیی‬

‫ هه‌م����وو رۆژێك (‪ )3‬ملیار دیمه‌نی‬‫ڤیدیۆیی له‌م پێگه‌یه‌ سه‌یر ده‌كرێن‪.‬‬

‫ لة ‪ %70‬ئةو كه‌س����انه‌ی سه‌ردانی‬‫پێگه‌ی یوتیوب ده‌كه‌ن له‌ ده‌ره‌وه‌ی‬ ‫والیه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كانی ئه‌مریكان‪.‬‬ ‫ پێگه‌ی یوتیوب ب����ه‌ (‪ )43‬زمان‬‫هه‌یة‪.‬‬ ‫ تةنه����ا ل����ة‪ %10‬ی دیمه‌نه‌كان����ی‬‫یوتیوب ب����ه‌ كوالێتی به‌رز (‪)HD‬‬ ‫ن‪.‬‬ ‫ ئه‌و دیمه‌نه‌ ڤیدیۆییانه‌ی یوتیوب‬‫ل����ه‌ ماوه‌ی ی����ه‌ك رۆژ ل����ه‌ رێگه‌ی‬ ‫فه‌یس����بووك س����ه‌یریان ده‌كرێ����ت‬ ‫ماوه‌كه‌ی یه‌كسانه‌ به‌ (‪ )150‬ساڵ‪.‬‬ ‫ ‪ 100‬ملیۆن كه‌س هه‌فتانه‌ له‌گه‌ڵ‬‫دیمه‌ن����ه‌ ڤیدیۆییه‌كان����ی پێگ����ه‌ی‬ ‫یوتی����وب كارلێك ده‌كه‌ن ئه‌ویش له‌‬ ‫رێگه‌ی كۆمێنت (نوسین) یان شه‌یر‬ ‫كردن و الیك كردن …هتد ‪.‬‬

‫گۆشتی مراوی‬

‫ئا‪ :‬سیروان مەغدید دیبەگەیی‬

‫و خواردن����ە چێنراوەكان����ی هاوینە‪،‬‬ ‫بەتایبەت����ی گن����دۆرە و ت����ەرۆزی و‬ ‫شفتی و هی دیكە‪.‬‬ ‫ڕاوكردن ب����ە تەڵە كارێكی خۆش و‬ ‫ئارەزوومەندەو لەهەمان كاتدا وەك‬ ‫س����ەیرانكردنە لەالیەن دانیشتوانی‬ ‫گون����د وەك كات بەس����ەربردن‬ ‫تێی دەڕوان����ن و لە هەم����ان كاتدا‬ ‫س����وودەكەی خواردنی گۆشتی ئەم‬ ‫باڵندانەیە كە لە ڕاوەكە بەدەستیان‬ ‫دەكەوێت‪.‬‬ ‫دروس����ت كردن����ی فاق ی����ان تەڵە‬ ‫كارێك����ی ئاس����انەو هەم����وو كەس‬ ‫دەتوانێ‌ دروس����تی بكات‪ ،‬بەتایبەت‬

‫)‪No. (72‬‬

‫‪6‬‬

‫ڕەوایە ئەگەر بتكەنــــە دەر ‌‬ ‫ێ‬ ‫ هەزار دۆستت بێ‌ هێشتاكوو كەمە‬‫تەنها دوژمنێ‌ زۆر زۆر ستــــەمە‬ ‫ كەمت لە زۆری خەڵكی چاكتــرە‬‫گۆشتی چۆلەكە لە داڵ پاكترە‬ ‫ هەرچی چاكەی كرد‪ ،‬چاكەی دێتە ڕێ‌‬‫درەخت بنێژی دیـــارە بەر دەگرێ‌‬ ‫ ئەگەر تۆ باوكی خۆتت خۆش ئــەوێ‌‬‫جوێن مەدە‪ ،‬نەوەك دوێنی بەركەوێ‌‬ ‫ ئەگەر ڕەفیقت كەوت دەستی بگرە‬‫هەرچی بێ‌ ئەویش ئەوەی لە فكــرە‬ ‫ هەڵپەڕكێ‌ و سەیران كە كەوتە شارێ‌‬‫لەباتی ڕەحمەت غەزەب دەبـــــارێ‌‬

‫فاق یاخود تەڵە چییە؟‬

‫لەالیەن ئاس����نگەرو دارتاش����ەكان‪.‬‬ ‫كە پێ����ك هات����ووە ل����ە دوو تەلی‬ ‫كەوانەیی و لەس����ەر دارێكی گونجاو‬ ‫بۆی دەبەس����ترێت و بە سپرینگێك‬ ‫لێك بەس����تراوەو دوگمە (سنجاق)‬ ‫و زمانەیەكی بۆ دروس����تكراوە‪ ،‬كە‬ ‫لەكات����ی دانانەوەی فاقەكە‪ ،‬فاقەكە‬ ‫لێك دەكرێت����ەوەو زمانەك����ە لەناو‬ ‫دووگمەك����ە دادەنرێت بەجۆرێكی وا‬ ‫كە ه����ەر جوولەیەك بكات بتەقێ‌ و‬ ‫باڵندەكە‪ ،‬یان ئاژەڵەكە بگرێت‪.‬‬ ‫گرتن����ی باڵندە‪ ،‬یان ئاژەڵ بە تەڵە‪،‬‬ ‫ب����ە زۆری قاچەكانی پێوە دەبێت و‬ ‫بەدەگمەن باڵ و سەری پێوە دەبێت‬

‫و تون����د دەیگ����رێ‌‪ .‬لەب����ەر ئەوەی‬ ‫دروستكردنی تەڵە بە دەیان جۆری‬ ‫هەیە لە گەورەو بچووك و لە هەردوو‬ ‫جۆری باڵندەو ئاژەڵ و گیان لەبەری‬ ‫وەك مشك و جورج‪.‬‬ ‫س����ەرەتای س����ەرهەڵدانی ئ����ەم‬ ‫كەرەس����تەیە بەچەندی����ن قۆناغ����دا‬ ‫تێپەڕی����وە‪ ،‬س����ەرەتا ڕاوك����ردن بە‬ ‫دار ك����راوە‪ ،‬ئ����ەم دارانەش لە داری‬ ‫دارس����تانەكان هێنراون و پاش����ان‬ ‫خۆش ك����راون بۆ راوك����ردن‪ .‬دواتر‬ ‫ڕاوكردن بە ب����ەردی تیژ بووەدواتر‬ ‫تیرو كەوان و دارو ئاسن و دواتر بۆ‬ ‫چەك و تەقەمەنی‪.‬‬

‫ناكەوێ����ت‪ ،‬خەپەكە ڕش����ت بوو‪.‬‬ ‫جۆتیارەك����ە دەیەوێت بیتراش����ی‬ ‫بەڵكو كەمێك مارتری بكات‪ ،‬كابرا‬ ‫دەڵێت خەپەم تەڕە مەیتراش����ە‪،‬‬ ‫خزمان گۆتیان زۆر باش����ە‪( .‬ئەم‬ ‫پەندە بەكەس����ێكی س����اویلكەی‬ ‫خۆش باوەڕ بە خزمان و ناشارەزا‬ ‫لەكارێك دەگوترێت هەر لەس����ەر‬ ‫هەڵە بڕوات)‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/12/15 )72‬ی سه‌رماوه‌ز ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 December 2014‬‬

‫)‪No. (72‬‬

‫لەمەخموور خولی تۆپی پێی خوالێخۆشبوو (مامۆستا موحسین) بەرێوەچوو‬

‫تیپی مه‌خموور‬ ‫عەبدولرەحمان ئادەم‬ ‫لە شارۆچكەی مەخموور بۆ یەكەمجار‬ ‫خۆلێك����ی تۆپی پێ بەناوی ڕاهێنەرو‬ ‫وەرزش����ەوانی كۆچكردوو (مامۆستا‬

‫تیپی برایه‌تی‬ ‫موحسین) بەرێوەچوو‪.‬‬ ‫ئەم خولە بەسەرپەرش����تی كۆمەڵێك‬ ‫وەرزش����وانی ئەم شارۆچكەیە لەسەر‬ ‫یاریگای چیمەنی مەخموور بۆ هەشت‬ ‫تیپی میللی كە بەس����ەر دوو كۆمەڵە‬

‫داعش یاری تۆپی پێ لە‬ ‫چەکدارانی قەدەغە دەکات‬ ‫له‌ نوێتری���ن بڕیاریدا‪ ،‬داعش بە بیانووی‬ ‫ئەوەی ک���ە کار لە باوەڕو جیهاد دەکات‬ ‫یاری تۆپی پێ ل���ە چەکدارانی قەدەغە‬ ‫دەکات‪.‬‬ ‫سەرچاوەیەکی باوەر پێکراو بە ماڵپەری‬ ‫سۆمەرییە نیوزی راگەیاندووە‪ ،‬لەنوێترین‬ ‫بڕی���اردا‪ ،‬داع���ش یاری تۆپ���ی پێی لە‬ ‫چەکدارەکانی حەرام کردووە‪ ،‬داوای لێیان‬

‫کردووە بەهیچ ش���ێوەیەک ئەم وەرزشە‬ ‫ئەنجام نەدەن‪ ،‬چونکە کاریگەری خراپی‬ ‫هەیە لەسەر باوەڕ و جیهادەوە‪.‬‬ ‫بەگوێرەی سەرچاوەکە‪ ،‬رێکخراوی داعش‬ ‫ل���ە بەیاننامەی���ەک رایگەیان���دووە‪ :‬هەر‬ ‫چەکدارێ���ک ئەم وەرزش���ە ئەنجام بدات‬ ‫س���زا دەدرێت و ل���ە رێکخراوەکەش دەر‬ ‫دەکرێت‪.‬‬

‫و لەدوا یاری ئ����ەم خولەش هەردوو‬ ‫تیپ����ی الوان����ی مەخم����وورو الوانی‬ ‫برایەتی توانیان خۆیان بگەینە یاریی‬ ‫كۆتایی‪ ،‬لە یارییەكی بەهێزدا الوانی‬ ‫برایەت����ی توانیان بەلێدانی س����زای‬

‫دابەش ك����ران‪ ،‬لەی����اری كردنەوەدا‬ ‫ه����ەردوو تیپ����ی الوان����ی ڕاپەرین و‬ ‫الوان����ی ئاگركوژێن����ەوە بەرێوەچوو‬ ‫دوای یارییەكی ئاس����ت مام ناوەندی‬ ‫هەردوو تیپ بە دووگۆل یەكسانبوون‬

‫یەكالك����ەرەوەو بەئەنجام����ی (‪)2-3‬‬ ‫گۆل یارییەكە لەبەرژەوەندی خۆیان‬ ‫كۆتای����ی پێبهێنن دوای ئەوەی كاتی‬ ‫یاس����ایی یارییەكە بەب����ێ‌ گۆل تەواو‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫لە لێدوانیكدا ب����ۆ رۆژنامەی دەنگی‬ ‫مەخموور وەرزشوان (وەلید تەحسین‬ ‫مام رەش) كە سەرپەرش����تیاری ئەم‬ ‫خول����ە بوو وت����ی "ئێمە هەس����تاین‬ ‫بەئەنجامدان����ی ئ����ەم خول����ە‪ ،‬وەكو‬ ‫وەفایەك و ڕیزگرتنێك بۆ مامۆس����تا‬ ‫موحسینی خوالیخۆش����بوو بەرامبەر‬ ‫ئ����ەم خزم����ەت و ماندووبوونەی كە‬ ‫كردوویەتی ب����ۆ وەرزش لە مەخموور‬ ‫كە دەبوایە ش����تی زیاتری بۆ بكرێت‬ ‫بەتایبەتی بەرپرسانی وەرزشی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەداخەوە هیچیان بۆ نەكردووە بۆیە‬ ‫ئێم����ە بڕیارمانداوە هەموو س����اڵێك‬ ‫ئەم خولە بكەینەوەو زیاتر بایەخی‬ ‫پێبدەی����ن و فراوانتری بكەین و تیپی‬ ‫تر لە دەرەوەی مەخموور بەش����داری‬ ‫پێی بكەین"‪.‬‬

‫نمیار چی له‌سه‌ر تۆپه‌كه‌ی میسی نوسی؟‬ ‫له‌ تۆڕ‌ه كۆمه‌اڵیه‌تیه‌كان وێنه‌ی ئه‌و نامه‌ی ‌ه‬ ‫باڵوكراوه‌ته‌وه‌ كه‌ نیمار له‌سه‌ر ئه‌و تۆپه‌ی‬ ‫میس���ی نوس���یویه‌تی ك ‌ه توانی له‌ یاری‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر (ئه‌پوێل نیقۆسیا) ی قوبرسی‬ ‫س���ێ گۆڵ تۆمار بكات و ببێته‌ گۆڵكاری‬ ‫مێژووی خولی یان ‌ه پاڵه‌وانه‌كانی ئه‌وروپا‬ ‫و له‌ پێش رائول گۆنزالیس بكه‌وێته‌وه‪.‬‬ ‫نامه‌كه‌ی نیمار له‌س���ه‌ر تۆپه‌ك ‌ه بۆ میسی‬ ‫ب���ه‌م جۆره‌ ب���وو “باش���ترین یاریزان ل ‌ه‬ ‫مێژوو‪ ،‬پیرۆزه‌ یاریزانی پێشه‌نگی من”‪.‬‬ ‫میس���یش ل���ه‌ پێگ���ه‌ی فه‌ی���س بووك‬ ‫وێنه‌یه‌ك���ی باڵوك���رده‌وه‌ ك��� ‌ه وێنه‌كه‌ ل ‌ه‬ ‫ژووری خۆگۆڕینی یاریگای كامپنۆ گیراو‌ه‬ ‫و هه‌ردوو تۆپی یاری ئیشبیلیه‌ و ئه‌پوێل‬ ‫نیقۆسیای هه‌ڵگرتووه‌و‪ ،‬به‌م دوو تۆپه‌ش‬

‫ژم���اره‌ی پێوانه‌ی���ی (زارا) و (رائ���ول‬ ‫گونزالیس)ی پێشكاندوون‪.‬‬ ‫له‌سه‌ر هه‌ردوو تۆپیش واژووی یاریزانانی‬ ‫یانه‌ی به‌رش���لۆنه‌ی له‌س���ه‌ره‪ ،‬میسیش‬

‫كۆمێنتی خۆی له‌س���ه‌ر وێنه‌ك ‌ه نوسیو‌ه‬ ‫“سوپاستان ده‌كه‌م بۆ واژووكردن له‌سه‌ر‬ ‫ه���ه‌ردوو تۆپه‌كه‌‪ ،‬ئێ���وه‌ش خاوه‌نی ئه‌م‬ ‫ژمار‌ة پێوانه‌ییانه‌ن”‪.‬‬

‫به‌رشلۆن ‌ه ل ‌ه گێمی دووه‌م تایبه‌تمه‌نده‬ ‫سه‌ره‌تای یاریه‌كان ئاستیان باش نیه‪.‬‬ ‫رۆژنام���ه‌ی (س���پۆرت)ی كه‌ته‌لۆن���ی‬ ‫ئاماژه‌ی بۆ ئ���ه‌وه‌ كردووه‌ كه‌ پیاوانی‬ ‫لویس ئینریكی راهێنه‌ر (‪ )48‬گۆڵیان‬ ‫تۆمارك���ردوون‪ )31( ،‬گۆڵی���ش له‌م‬ ‫گۆاڵنه‌ ل���ه‌ خولی یان���ه‌ پاڵه‌وانه‌كانی‬ ‫ئه‌وروپا و خولی ئیس���پانیاش گێمی‬ ‫دووه‌م بوون���ه‌‪ ،‬رێژه‌كه‌ش���ی ده‌كات��� ‌ه‬ ‫(‪ .) %65‬ل���ه‌ الیه‌ك���ی دیكه‌وه‌ یانه‌ی‬ ‫به‌رشلۆنه‌ ته‌نها (‪ )17‬گۆڵی له‌ گێمی‬ ‫یه‌كه‌م تۆمار ك���ردوون واتا ب ‌ه رێژه‌ی‬

‫بژار به‌كر‬

‫هاوار چەند یاری و گۆڵی بۆ‬ ‫هەڵبژاردەی عێراق كردووە؟‬ ‫هاوار م���ەال محەمەد یەكێك���ە لەیاریزانە‬ ‫دیارەكانی كورد كە توانیویەتی ماوەیەكی‬ ‫زۆر لە ڕی���زی هەڵبژاردەی عێ���راق یاری‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ئەو یاریزانە لە تۆڕی كۆمەاڵیەتی فەیسبوك‬ ‫و لەپەیجی تایبەتی خ���وی وێنەیەكی باڵو‬ ‫كردۆتەوە چەند زانیارییەكی لەسەر نوسیوەو‬ ‫دەڵێت‪ :‬هاوار مەالمحەمەد باشترین یاریزانی‬ ‫هێڵی ناوەڕاس���تی هەڵب���ژاردەی عێراقە لە‬ ‫مێ���ژووی تۆپی پێی عێراقدا كە توانیویەتی‬

‫ل���ە ئەنجامدان���ی ‪ 126‬ی���اری ‪ 28‬گۆڵ بۆ‬ ‫هەڵبژاردەكەی تۆماربكات‪.‬‬ ‫لەكۆتایش���دا نوس���یویەتی جگ���ە لەهاوار‬ ‫كێ���ی تر ئەس���تێرەی هێڵی ناوەڕاس���تی‬ ‫هەڵب���ژاردەی عێراقە‪ .‬هاوار لەگەڵ ئەوەی‬ ‫یاریزانی هەڵب���ژاردەی عێراق بوە یاری بۆ‬ ‫زۆرێك لەیانەكانی دەرەوەی عێراق كردوەو‬ ‫لە ئێستاشدا یاریزانی یانەی هەولێرەو ئەم‬ ‫وەرزە توانیان ببنە دووەمی جامی یەكێتی‬ ‫یانەكانی ئاسیا‪.‬‬

‫له‌م وه‌رز‌ه یانه‌ی به‌رشلۆن ‌ه له‌ زۆربه‌ی‬ ‫یاری���ه‌كان زه‌حمه‌ت���ی زۆر ل���ه‌ گێمی‬ ‫یه‌كه‌م ده‌بینێت‪ ،‬ئه‌مه‌ش لەسه‌رژمێرو‬ ‫ژماره‌كان دووپات ده‌كرێته‌وه‪.‬‬ ‫یانه‌ی به‌رش���لۆنه‌ له‌ خولی ئیسپانیاو‬ ‫خولی یان��� ‌ه پاڵه‌وانه‌كانی ئه‌وروپاش‬ ‫ل���ه‌م وه‌رز‌ه ژماره‌یك���ی زۆر گۆڵی له‌‬ ‫گێم���ی دووه‌م تۆمار كردوون‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫ده‌ریده‌خات كه‌ هاورێیانی (میسی) ل ‌ه‬

‫(‪ )%35‬ی���ه‌ ل���ه‌ كۆی ئ���ه‌و (‪ )48‬ی‬ ‫تۆماریكردوون‪.‬‬ ‫ئه‌گه‌ریش تێبین���ی ژماره‌كانی (لویس‬ ‫ئینریكی) ل ‌ه وه‌رزی رابردوو كه‌ له‌گه‌ڵ‬ ‫یانه‌ی (سه‌لتاڤیگۆ ) تۆماری كردوون‪،‬‬ ‫هاوشێوه‌بوونێكی زۆر ل ‌ه نێوانیان هه‌یه‌‪،‬‬ ‫ئه‌ویش كاتێك تیپه‌كه‌ی پارس���اڵی ل ‌ه‬ ‫خولی ئیس���پانیا توانی (‪ )49‬گۆڵ ل ‌ه‬ ‫(‪ )38‬ی���اری تۆمار بكات‪ )22( ،‬گۆڵ‬ ‫له‌ گێمی یه‌ك���ه‌م و (‪ )27‬گۆڵیش ل ‌ه‬ ‫گێمی دووه‌م بووه‪.‬‬

‫ده‌وڵه‌مه‌ندێكی ئاسیایی میالن ده‌كرێت‬

‫مۆبایلی سه‌رنووسه‌ر‪0750 465 5463 :‬‬ ‫دیزاین‪ :‬شاخه‌وان محه‌ممه‌د سلێمان‬

‫‪0750 483 1852‬‬

‫ده‌سته‌ی نووسه‌ران‬

‫تۆپ���ی پێ���ی ئیتاڵی���ا چاوه‌ڕێ���ی‬ ‫ی میالن‬ ‫گۆرانكاریه‌كی گه‌ور ‌ه له‌یان ‌ه ‌‬ ‫ی ملیاردێرێكی‬ ‫ده‌كات پاش ئ���ه‌وه‌ ‌‬ ‫ئاسیایی ك ‌ه خه‌ڵكی واڵتی تایله‌ند ‌ه‬ ‫ی‬ ‫بریاریدا زۆرترین پش���كه‌كانی یان ‌ه ‌‬ ‫میالن بكرێته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و ده‌وڵه‌مه‌ند ‌ه ئاس���یایی ‌ه ناوی‬ ‫تایچاوبۆله‌ و یه‌كێكه‌ ل ‌ه گه‌وره‌ترین‬

‫خه‌لیل پااڵنی‬ ‫سامان قه‌ره‌چووغی‬ ‫عه‌بدولره‌حمان ئاده‌م‬ ‫موحسین شوانی‬ ‫كارزان مامه‌ندپیران‬

‫و به‌ناوبانگتری���ن ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانی‬ ‫كیشوه‌ری ئاسیا‪.‬‬ ‫له‌كۆنفرانس���ێكی‬ ‫تایچاوب���ول‬ ‫رۆژنامه‌نوس���یدا ته‌ئكی���دی ل���ه‌و ‌ه‬ ‫ك���رده‌و ‌ه ك���ه‌ ئامانج���ی ئه‌وه‌ی��� ‌ه‬ ‫ی‬ ‫به‌شێكی زۆری پش���كه‌كانی یان ‌ه ‌‬ ‫میالنی ئیتاڵی بكرێته‌وه‌‪ .‬وتیش���ی‪:‬‬ ‫له‌ئێستادا به‌رپرسانی یانه‌ی میالن‬

‫ی ‪ 900‬ملی���ۆن ی���ۆرۆ ده‌ك���ه‌ن‬ ‫داوا ‌‬ ‫ب���ۆ فرۆش���تنی پش���كه‌كانی میالن‬ ‫هه‌رچه‌نده‌ ئ���ه‌و پاره‌یه‌ زۆر ‌ه به‌اڵم‬ ‫ده‌گه‌ینه‌ ئه‌نجام‪.‬‬ ‫باسیش���ی له‌و ‌ه كرد ك��� ‌ه ئامانجی‬ ‫ی می�ل�ان بگه‌ڕێنێته‌و ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ی ‌ه یانه‌ ‌‬ ‫بۆ روی راگه‌یاندنه‌كان و ب ‌ه به‌هێزی‬ ‫بیگه‌رێنێته‌وه‌ بۆ ئه‌وروپا‪.‬‬

‫عەبدولرەحمان ئادەم‬

‫مامۆستا موحسین باوكی‬ ‫وه‌رزش بوو ل ‌ه مه‌خموور‬ ‫لەهەم���وو واڵتێك كاتێك كەس���ێك لە هەر‬ ‫بوارێك بێت خزم���ەت بكات و خۆی ماندوو‬ ‫بكات یان داهێنانێ���ك ئەنجام بدات لەپێناو‬ ‫بەرەو پێش���چونی ئ���ەو كۆمەڵگایەی كەوا‬ ‫تێی���دا دەژی بێگومان ئ���ەوا مێژوویەك بۆ‬ ‫خ���ۆی و كۆمەڵگایەكەی دروس���ت دەكات‬ ‫و لەبەرانبەریش���دا پێویس���تە دەستخۆشی‬ ‫لێبكرێ���ت و رێز ل���ەو خزمەت���ەی بگیرێت‬ ‫بەتایبەتی دوای ئ���ەوەی كەوا نەوەیەكی تر‬ ‫دێت بەدوای لە كۆمەڵگاو سوود لەم خزمەت‬ ‫و ئەزمونەی وەردەگرێت‪.‬‬ ‫ئەگ���ەر باس���ی ب���واری وەرزش بكەی���ن‬ ‫لەمەخم���وور ئ���ەوا یەك���ەم ن���اوو یەكەم‬ ‫كەس ك���ە ناوی دێت بێگومان مامۆس���تای‬ ‫خوالێخۆش���بوو (موحس���ین كەری���م)ە‪ ،‬كە‬ ‫ناس���راوە بە (موحس���ین مەخمووری)‪ ،‬ئەو‬ ‫بەدرێژایی تەمەنی خزمەتێكی زۆری وەرزشی‬ ‫ك���رد‪ ،‬چ وەكو یاریزان ی���ان وەكو ڕاهێنەر‪،‬‬ ‫هەرەوەه���ا وەك كادرێك���ی وەرزش���ی كە‬ ‫لەسەرەتای سااڵنی حەفتاكاندا توانی یەكەم‬ ‫تیپی تۆپی پێی لەمەخم���وور دابمەزرێنێت‬ ‫و یەكەم یاریگای یاس���ایش دروس���ت بكات‬ ‫و چەندین یاری���زان پێگەیەنێت و لەچەندین‬ ‫خولی تۆپی پێی لەش���اری هەولێرو دەڤەری‬ ‫مەخموور بەش���داری بكات‪ ،‬هەروەها لەژێر‬ ‫دەس���تی ئەم مامۆس���تایە چەندین یاریزانی‬ ‫بەتوانا هەڵكەتوون‪ ،‬كە لەدوایدا هەندێكیان‬ ‫لە تیپەكان و هەڵبژاردەكانی ش���اری هەولێر‬ ‫یاری���ان دەك���ردو ئێس���تاش وەك كادرێكی‬ ‫وەرزشی كار دەكەن‪.‬‬ ‫جگە لەمانەش لەبواری پەروەردەی وەرزشی‬ ‫قوتابخانەكانی���ش دەورێك���ی كاریگ���ەری‬ ‫هەبوو بەتایبەتی لەفیس���تیڤاڵی س���ااڵنەی‬ ‫قوتابخان���ەكان‪،‬و لەدامەزراندن���ی یان���ەی‬ ‫مەخموور لەس���اڵی ‪ 1995‬رۆڵی س���ەرەكی‬ ‫هەبوو بۆ تەواوكردنی كارەكان و دەرهێنانی‬ ‫مۆلەتی كاركردن لەگەڵ دكتۆر دلێر سابیر‪،‬‬ ‫كە دواتر لەگەڵ یانەكە بەش���داریان كرد بۆ‬ ‫ماوەی چەند س���اڵێك لەزۆربەی خولەكانی‬ ‫عێراق و كوردستان‪.‬‬ ‫لەبەرانبەر ئەم هەموو خزمەتەی مامۆس���تا‬ ‫موحس���ین ك���ە ب���ۆ وەرزش���ی مەخموور‬ ‫ئەنجام���ی داوە‪ ،‬خۆش���بەختانە لەم���اوەی‬ ‫رابردوو لەمەخموور كۆمەڵە الوێك هەس���تان‬ ‫بەئەنجامدان���ی یەك���ەم خول���ی تۆپی پێی‬ ‫بەن���اوی خولی خوالێخۆش���بوو مامۆس���تا‬ ‫موحس���ین‪ ،‬ئەمەش وەك وەفاو رێزلێنانێك‬ ‫بۆ ئەو هەموو خزم���ەت و ماندووبونەی كە‬ ‫كردوویەت���ی‪ ،‬بێ‌ ئەوەی هیچ بەرپرس���ێكی‬ ‫وەرزش���ی و حكومی تا كۆتایی ئەم خولەش‬ ‫یارمەت���ی نەدان‪ ،‬ب���ەاڵم بەداخ���ەوە تاكو‬ ‫ئێس���تا لە مەخموور هیچ كەس و الیەنێكی‬ ‫بەرپرس بایەخێكی���ان ئەوتۆیان بەو هەموو‬ ‫خزم���ەت و ماندوبونەوەی ئەو مامۆس���تایە‬ ‫نەداوە‪ ،‬كە بەب���ڕوای من هەرچی بۆ بكرێت‬ ‫ه���ەر كەمەو تەنانەت كەس���یش ئاورێكی لە‬ ‫خانەوادە كەمدەرامەتەكەش���ی نەداوەتەوە‪،‬‬ ‫هەرنا دەبوایە بەرپرس���انی ئ���ەم ناوچەیە‬ ‫یاریگایەكیان بەناوی ئەو مرۆڤە ماندوونەناسە‬ ‫بكردایە كە هەموو الیەك قەرزاری ئەوین‪.‬‬ ‫لەكۆتایی���دا پێش���نیازێك بۆ بەرپرس���انی‬ ‫ناوچەك���ە دەخەم���ەڕوو ك���ەوا ئ���ەو هۆلە‬ ‫وەرزش���ییەی ك���ە لەس���ەنتەری مەخموور‬ ‫دروس���ت دەكرێ���ت لەماوەیەك���ی نزیك���دا‬ ‫كارەكانی تەواو دەكرێت پێویس���تە بەناوی‬ ‫هۆڵ���ی داخراوی وەرزش���ی خوالێخۆش���بوو‬ ‫مامۆستا موحسین بكرێت‪.‬‬

‫ناونیشان‬ ‫ده‌نگی مه‌خموور له‌ فه‌یسبووك‪:‬‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫‪7‬‬

‫كوردستان ‪ -‬هه‌ولێر ‪ -‬مه‌خموور‬

‫ژمارە (‪)72‬‬

‫‪2014/12/15‬‬

‫‪Dengî Mexmûr‬‬

‫‪24‬ی سه‌رماوه‌ز ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫ئاراس كۆیی بەبەشداری ‪ 50‬هەزار كەس بەرهەمێكی نوێ باڵودەكاتەوە‬ ‫عەبدولرەحمان ئادەم‬

‫هونەرمەندی ناس����راوو دەنگخۆش (ئاراس‬ ‫كۆیی) بەرهەمێكی ناوازە پێشكەش دەكات‬ ‫كە زیاتر لە ‪ 50‬هەزار كەس بەشداری تێدا‬ ‫دەك����ەن كە بەگەورەتری����ن كاری هونەری‬ ‫دادەنرێت لەكوردستاندا‪.‬‬ ‫لەس����ەردانێكی ب����ۆ دەڤ����ەری مەخموور‪،‬‬ ‫هونەرمەند (ئاراس كۆیی) بۆ پش����تگیری‬ ‫كردن و هاندانی پێش����مەرگە لەبەرەكانی‬ ‫شەڕ سەردانی هێزەكانی پێشمەرگەی كرد‬ ‫لە میحوەری گوێرو مەخم����وور‪ ،‬هەروەها‬ ‫س����ەردانی كەمپی ئاوارەكان����ی باكووری‬ ‫كوردس����تانی كرد كە لەنزیك شارۆچكەی‬ ‫مەخموور نیشتەجێن‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكی����دا ب����ۆ رۆژنام����ەی دەنگ����ی‬ ‫مەخم����وور‪ ،‬هونەرمەن����د (ئ����اراس فاتیح‬

‫رەسول) ناسراو بە ئاراس كۆیی رایگەیاند‬ ‫"بەرهەم����ی ئەمج����ارەم بەن����اوی (پەڵكە‬

‫زێڕینەی كوردی)یە‪ ،‬كە ماوەیەكە خەریكی‬ ‫ئامادەكردنی ئەم بەرهەمەم‪ ،‬لەئێس����تادا‬

‫ئاوازو هۆنراوەو سیناریۆكەی تەواو بووەو‬ ‫لەماوەیەك����ی نزیكدا دەس����ت بەكارەكانی‬ ‫دەكرێت"‪ .‬ئاراس كۆیی گوتیشی "ئامانجی‬ ‫ئ����ەم پرۆژەیە یەكەم ش����ت كۆكردنەوەی‬ ‫یارمەتیی����ە ب����ۆ ئاوارەكانی كوردس����تان‪،‬‬ ‫ئامانج����ی دووەمی����ش دروس����تكردنی‬ ‫گەورەترین لۆبیە (بانگەواز بۆ كوردستان‬ ‫لە جیهان)"‪.‬‬ ‫جێگەی باس����ە ل����ەم پ����رۆژە هونەرییەدا‬ ‫هونەرمەند ئاراس كۆیی وەكو كەسایەتیەكی‬ ‫نۆی دەردەكەوێت كە ناوی پەلكە زێرینەی‬ ‫كوردیی����ە‪ ،‬كە هەوڵ����دەدات جیهان رزگار‬ ‫بكات لە نەهامەتی هاوشێوەی (سوپەرمان‬ ‫و سپایدەرمان و باتمان و كەزانۆفاو‪.‬هتد)‪.‬‬ ‫لەكۆتایی����دا ئ����اراس كۆی����ی دەڵێت "بۆ‬ ‫ئەنجامدانی ئ����ەم بەرهەمە هونەرییە زیاتر‬ ‫لە ‪ 50‬هەزار كەس بەشداری تێدا دەكەن"‪.‬‬

‫بۆ پێكەنین‬ ‫ئا‪ :‬سیروان دیبەگەیی‬ ‫* پیاوێ����ك لەگ����ەڵ ژنەك����ەی‬ ‫دەمەقاڵ����ەی دەبێ����ت و بە عاجزی‬ ‫لەماڵ دەچێتە دەرێ‌‪ ،‬كاتی نیوەڕۆ‬ ‫دەیەوێت ژنەكەی ئاش����ت بكاتەوە‬ ‫بۆی����ە تەلەفۆن بۆ ماڵەوە دەكات و‬ ‫دەڵێت‪ :‬گوڵەك����ەم چیت لێناوە بۆ‬ ‫نیوەڕۆ؟‪ .‬ژنەكەش����ی هێش����تا هەر‬ ‫توڕەی����ە‪ ،‬بەتووڕەیی����ەوە دەڵێت‪:‬‬ ‫ژەه����ری مار‪ .‬پیاوەك����ەش دەڵێت‪:‬‬ ‫دەباشە گوڵەكەم تۆ نانی خۆت بخۆ‬ ‫من لە بازاڕ نان دەخۆم‪.‬‬

‫* كابرایەك كەری بزر كردبوو بەناو‬ ‫شاردا دەگەڕاو شوكری خوای دەكرد‪،‬‬ ‫خەڵك گوتیان ئەو شوكرانەیەت لە‬ ‫چیە؟ گوت����ی لەچاكەی ئەوەیە كە‬ ‫خۆم لەسەر پشتی كەرەكە نەبووم‬ ‫ئەگەر نا چوار رۆژە بزر دەبووم‪.‬‬

‫هونەرمەندانی مەخموور بەگۆرانیی هاوكاری كۆبانێ دەكەن سه‌یران به‌دوو زمان گۆرانی بۆ كوڕی كوردستان ده‌چڕێت‬ ‫دەنگی مەخموور‬

‫چەند هونەرمەندێكی ش���اری مەخموور‬ ‫ه���اوكاری هونەرمەندێك���ی باك���ووری‬ ‫كوردس���تان دەك���ەن ب���ۆ تۆماركردنی‬

‫گۆرانییەك بەناوی (كۆبانا رەنگین)‪.‬‬ ‫لەوبارەی���ەوە هونەرمەن���دی میوزیكژان‬ ‫(عیم���اد پیانۆ) بۆ دەنگ���ی مەخموور‬ ‫گوت���ی "ئێم���ە وەك هونەرمەندان���ی‬ ‫مەخموور بەئەركی سەرش���انی خۆمان‬

‫زان���ی ك���ە لەرێگ���ەی هونەرەكەمانەوە‬ ‫خزمەتێك بەشاری كۆبانی خۆشەویست‬ ‫بكەی���ن بەتۆماركردن���ی بەرهەمێك بۆ‬ ‫هونەرمەندی باكوری كوردستان (كەفەر‬ ‫جەتین)‪ ،‬بەناوی (كۆبانا رەنگین)"‪.‬‬ ‫گۆرانی (كۆبانا رەنگین) لەئامادەكردن و‬ ‫دابەشكردنی مۆسیقا (عیماد پیانۆ)یەو‬ ‫ئاوازی (شاهین هولتین)ەو لەستۆدیۆی‬ ‫نالی بەسەرپەرشتی (زۆراب مەخمووری)‬ ‫كاری دەنگ����ی بۆ ك����راوە‪ ،‬ئەم گۆرانییە‬ ‫بەكوالێتییەكی بەرز لەالیەن هونەرمەندی‬ ‫ش����اری مەخموور (ساالر نەورۆز) كاری‬ ‫وێنەگری و دەرهێنانی بۆ ئەنجامدراوە‪.‬‬ ‫س���ەبارەت بەم بەرهەم���ە‪ ،‬هونەرمەند‬ ‫س���االر نەورۆز ب���ۆ دەنگ���ی مەخموور‬ ‫رایگەیاند "ئ���ەم گۆرانییەمان بەبێ هیچ‬ ‫بەرامبەرێ���ك بەرهەمهێن���اوەو لەس���ەر‬ ‫ئەركی خۆم���ان وەك وەفاو دیارییەكی‬ ‫هونەرمەندان���ی مەخم���وور بۆ ش���اری‬ ‫كۆبانێی خۆراگر‪ ،‬هیوادارین تواتیبێتمان‬ ‫خزمەتێك���ی بچوكی ئەم ش���ارە ئەزیزە‬ ‫بكەین"‪.‬‬

‫ئا‪ :‬شاخه‌وان‬ ‫كچ����ه‌ گۆرانیبێ����ژی ش����ۆخ و‬ ‫ش����ه‌نگ (س����ه‌یران ئه‌حمه‌د)‬ ‫دوابه‌دوای چه‌ن����د به‌رهه‌مێكی‬ ‫ئێستا خه‌ریكی به‌رهه‌مهێنانی‬ ‫كلیپێكی نوێیه‌‪.‬‬ ‫ل����ه‌ لێدوانێك����ی تایبه‌ت����دا‬ ‫س����ه‌یران رایگه‌یان����د ‪":‬ئ����ه‌م‬ ‫به‌رهه‌م����ه‌م جیاوازت����ر ده‌بێت‬ ‫له‌به‌رهه‌مه‌كان����ی دیكه‌م له‌به‌ر‬ ‫ئ����ه‌وه‌ی ب����ه‌ ه����ه‌ردوو ز‌مانی‬ ‫كوردی و فارسی به‌ناونیشانی‬ ‫(ك����وڕی كوردس����تان) كه‌ له‌‬ ‫ئ����اوازی هونه‌رمه‌ن����دی به‌توانا‬ ‫مامۆس����تا (زیاد ئه‌س����عه‌د) و‬ ‫هۆ‌نراوه‌ كوردییه‌كه‌ی فۆلكلۆره‌‬ ‫و هۆن����راوه‌ فارس����ییه‌كه‌ی‬ ‫له‌الی����ه‌ن (رزگار قاره‌مان����ی)‬ ‫نووسراوه‌‪ ،‬كاری دابه‌شكردنی‬ ‫مۆسیقا له‌الیه‌ن سمكۆ فه‌یزی‬ ‫له‌ ستۆدیۆی سه‌ده‌ف له‌ تاران‬ ‫ئاماده‌كراوه"‌‪.‬‬ ‫جێگای باس����ه‌ ئه‌م به‌رهه‌مه‌ی‬ ‫كچه‌ گۆرانیبێژ سه‌یران ئه‌حمه‌د‬ ‫به‌م نزیكانه‌ باڵوده‌بێته‌وه‌‪.‬‬

‫‪ ١٠‬خاڵ بۆ ئەوەی ‪ ١٠٠‬ساڵ بژیت‬ ‫ب����ۆ ئەوەی تەمەنێک����ی درێژتان ھەبێت و‬ ‫پی����ری دوای بخەن‪ ،‬لێ����رەدا ئاماژە بە ‪١٠‬‬ ‫خاڵ دەکەین‪:‬‬ ‫‪١‬ـ خۆت����ان بە کارێک����ەوە خەریک بکەن‪:‬‬ ‫کارکردن ھەستی خۆشی و سەرکەوتن بە‬ ‫مرۆڤ دەبەخش����ێت و لە سترێس دووری‬ ‫دەخاتەوە‪.‬‬ ‫‪٢‬ـ داوی ددان ب����ەکار بێن����ن‪ ،‬بەمجۆرە لە‬

‫نەخۆشیەکان دڵ دوور دەکەونەوە‪.‬‬ ‫‪٣‬ـ گەشت و سەیران‪ :‬مرۆڤ بۆ ماوەیەک‬ ‫لە قەرەباڵغی ناوشار دوور دەخاتەوەو یەک‬ ‫تا دوو ساڵ تەمەنی درێژتر دەکاتەوە‪.‬‬ ‫‪٤‬ـ پش����وو بدەن و رۆژان����ە ‪ ٨-٧‬کاتژمێر‬ ‫بخەون‪.‬‬ ‫‪٥‬ـ پەیوەندییە کۆمەاڵیەتیەکانتان بەھێزتر‬ ‫بکەن‪.‬‬

‫‪٦‬ـ خۆراکی تەندروست بخۆن و لە چەوری‬ ‫و خوێ و شەکری زۆر دوور بکەونەوە‪.‬‬ ‫‪٧‬ـ راھێنانی وەرزشی ئەنجام بدەن کە بۆ‬ ‫دڵ بەسودە‪.‬‬ ‫‪٨‬ـ بەسەر سترێس و توڕەییدا زاڵ بن‪.‬‬ ‫‪٩‬ـ ی����ۆگا و مەدیتەیش����ن دەروونی مرۆڤ‬ ‫ئارام دەکاتەوە‪.‬‬ ‫‪١٠‬ـ واز لە جگەرەکێشان بێنن‪.‬‬

‫باوەڕ دەكەی یان نا؟!‬ ‫وەرگێڕانی‪ :‬سیروان مەغدید دیبەگەیی‬ ‫* ش����ەكر لە كۆندا پێیان دەگ����وت (خوێی هیندی)‪ ،‬ئەم ناوەش‬ ‫بۆ ئەو واڵتە دەگەڕێتەوە كە یەكەمجار ش����ەكریان ناسیوە ئەویش‬ ‫واڵتی هیندە‪.‬‬ ‫* گەش����ەكردن و زیادبوون����ی نینۆك����ی ئافرەت����ان خێراترە لە‬ ‫گەشەكردنی نینۆكی پیاوان‪.‬‬ ‫* لەواڵت����ی ژاپۆن بە تایبەت لە ش����اری (ئۆنۆ) دارێكی س����ەیر‬ ‫هەیە‪ ،‬ئ����ەم دارە رۆژی لێ‌ ئاوا نابێ‌ تاوەكو دووكەڵێكی لێ‌ بەرز‬ ‫نەبێتەوە‪ ،‬ئەم دووكەڵ����ەش بەردەوام دەبێت تاوەكو دووبارە رۆژ‬ ‫هەڵدێتەوە‪.‬‬ ‫* درێژتری����ن جەنگ لەمێژوودا لە س����اڵی ‪1338‬ی زاینی بوو كە‬ ‫(‪ )125‬س����ەدوو بیست و پێنج ساڵی خایاند‪ ،‬كە لەنێوان ئینگلترا‬ ‫و فەرەنسا بوو‪.‬‬

‫كاریكاتێر‬

‫حەیرانێك بەیادی جاران‬ ‫حەیران خەمان هەرمەگرە چ بەخەمان پێك نایێ‪،‬‬ ‫ئەوسار بوارێ وەرە بچینەوە‬ ‫سەر سوڵتان عەبدوڵاڵی عارەبی‬ ‫هاوار بكەین غەوسەكەی مار لە بەغدایێ‪.‬‬ ‫وەرە ئەمن و توو تۆبەكی بكەین‬ ‫خالیس موخلیس لەسەر دەستی‬ ‫شێخ عەبدولكەریمەكەی دارە خورمایێ‪.‬‬ ‫گه‌نده‌ڵی رۆژ له‌دوای رۆژ ل ‌ه گه‌وره‌بووندایه‌‬