Dangi maxmur 69

‫روونكردنەوە‬

‫خاوەن ئیمتیاز‬

‫مانگی رابردوو بەهۆی دەستبەسەراگرتنی مەخموور لەالیەن‬ ‫چەكدارانی داعشەوە نەمانتوانی ژمارە ‪69‬ی رۆژنامەی دەنگی‬ ‫مەخموور دەربكەین‪ ،‬لێرەوە بەڵێن دەدەین هەموو پازدەی‬ ‫مانگێك لەگەڵتان بەردەوام بین‪.‬‬ ‫ ستاڤی رۆژنامەی دەنگی مەخموور‬

‫جه‌میل سنجاوی‬ ‫سەرنووسەر‬

‫به‌ختیار محه‌مه‌د‬ ‫‪makhmur@yahoo.com‬‬

‫ژمارە (‪)69‬‬

‫رۆژنامەیەكی رۆشنبیری گشتی مانگانه‌یه‌‪ ،‬له‌ مه‌خموور ده‌رده‌چێت‬

‫ئەمجارەش مەخموورییەكان‬ ‫قوربانییەكەیاندا!‬ ‫سامان قەرەچووغی‬

‫‪2‬‬

‫(مەال عومەر چلهەوێزەیی)‬ ‫كەسایەتی كوردپەروەری‬ ‫كەندێناوە حه‌مید جه‌الل‬

‫‪4‬‬

‫‪24 2014/9/15‬ی‬

‫گه‌الوێژ‬

‫"بێخەو" ئەو شاعیرەی‬ ‫جێگەی شانازی هەموومانە‬ ‫به‌ختیار محه‌مه‌د‬

‫‪2714‬‬

‫‪5‬‬

‫پێشمەرگەو گەریال شەش گوندی قەراج ئازاد دەكەن‬ ‫تایبەت بەدەنگی مەخموور‬ ‫دوای كۆنترۆلكردن����ەوەی مەخم����وورو‬ ‫ناحی����ەی گوێ����ڕو ق����ەراج هێزەكان����ی‬ ‫پێشمەرگەو گەریال ش����ەش گوندی سەر‬ ‫بەشارەدێی قەراجیان ئازادكرد‪.‬‬ ‫لەمیان����ەی ئۆپەراس����یۆنی هێزەكان����ی‬ ‫پێش����مەرگەو گەری��ل�ا ل����ەدژی چەكدارە‬ ‫تیرۆریس����تەكانی داعش رۆژی ‪١٢‬ەی ئەم‬ ‫مانگە ش����ەش گوندی س����ەر بەشارەدێی‬ ‫قەراج ك����ە بریتی بوون ل����ە گوندەكانی‬ ‫(الكەچەو مەحمودیەو راشیدیەو فەتومەو‬ ‫خەربانی و گردەهارە) كە س����ەرجەمیان‬ ‫عەرەبنش����ینن ئازادكرد‪ ،‬ه����ەر لەمیانەی‬ ‫ئەم ئۆپەراسیۆنەدا نزیكەی ‪ ٢٠‬چەكداری‬ ‫داع����ش كوژران و هەش����ت تەرمیش����یان‬ ‫كەوتە دەستی پێش����مەرگەو ژمارەیەكی‬ ‫زۆر لە ئۆتۆمبێل و كەلوپەلی س����ەربازی‬ ‫و جبەخانە كەوتە ژێر دەستی هێزەكانی‬

‫پێشمەرگەو گەریال‪.‬‬ ‫ئەگەرچی لەئێس����تادا نزیكەی ‪ ٦٠‬گوندی‬

‫قەزای مەخموور لەژێر دەستی داعشدایە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ئازادكردن����ی ئەم ش����ەش گوندە‬

‫وەزیرەكەی گۆڕانیش سەید عەلی الدەبات‬ ‫ئێستا مەالیەكی تر كە پێشتر مەالی گوندی‬ ‫پااڵنیان بووە لەجێگای من وتار دەخوێنێتەوەو‬ ‫پێمراگەیەنراوە تەنها پێشنوێژی بكەم و چیتر‬ ‫وتار نەخوێنمەوە"‪ ،‬س����ەید عەلی گوتیش����ی‬ ‫"هۆكاری البردنم وەك گش����ت جارەكانی تر‪،‬‬ ‫كە پێنجەم جارە‪ ،‬هەر وەزیرێك بێت پش����كم‬ ‫لێی هەیە لەسەر مینبەر دەمهێنێتە خوارەوە‪،‬‬ ‫برایانی گ����ۆڕان (وەزیری ئەوقاف) بەهاریان‬ ‫هێنایە چۆكان و كۆمەڵێك بەڵێنیاندا‪ ،‬كەچی‬ ‫لەیەكەم هەنگاودا مەالیەكیان لەسەر مینبەر‬ ‫هێنایە خوارەوەو منیش دووەم مەالم لەسەر‬ ‫مینب����ەر بهێنرێمە خ����وارەوە‪ ،‬لەبەر ئەوەی‬ ‫رێكخەری خۆپیشاندان بوویمەو داوام كردووە‬ ‫قایمقام بڕوات و كێش����ەی ئ����اوی مەخموور‬ ‫چارەسەربكرێت"‪.‬‬

‫كارزانی مامەندپیران‬ ‫دوای خۆپیش����اندانەكانی ئ����ەم دوایی����ەی‬ ‫مەخم����وور‪ ،‬یەكێ����ك لەرێكخەران����ی‬ ‫خۆپیشاندانەكە كە مامۆس����تایەكی ئایینییە‬ ‫ل����ە وتار خوێندنەوە بێب����ەش دەكرێت و ئەو‬ ‫مامۆس����تایەش هۆكارەك����ە ب����ۆ ئەنجامدانی‬ ‫خۆپیشاندانەكان دەگێڕێتەوە‪.‬‬ ‫سەید عەلی رەمەزان‪ ،‬پێشنوێژو وتارخوێنی‬ ‫مزگەوتی س����ەید عومەر لەمەخموور لەس����ەر‬ ‫مینبەر دەهێنرێتە خوارەوەو هۆكارەكەش����ی‬ ‫بۆ خۆپیشاندانەكانی ئەم دواییەی مەخموور‬ ‫دەگێڕێتەوە‪ ،‬مامۆستا (سەید عەلی) تایبەت‬ ‫بەدەنگ����ی مەخم����وور رایگەیان����د "بۆ جاری‬ ‫پێنجەم لەسەر مینبەر هێنراومەتە خوارەوەو‬

‫بەهۆی پێنەدانی مووچە پۆلیسە كوردەكانی‬ ‫مەخموور دەست لەكارهەڵدەگرن‬ ‫كارزانی مامەندپیران‬ ‫دوای داگیركردن���ی موس���ڵ و دەوروب���ەری‬ ‫لەالی���ەن چەكداران���ی داع���ش‪ ،‬تەنی���ا‬ ‫بەڕێوەبەرایەت���ی پۆلیس���ی مەخموور‪ ،‬كە‬ ‫س���ەر بەئیدارەی موسڵە بەردەوامە لەدەوام‬ ‫و لەئێستاش���دا بەه���ۆی پێنەدانی مووچە‪،‬‬ ‫زۆرێك لەپۆلیس���ەكانی مەخموور دەستیان‬ ‫لەكار هەڵگرت���ووەو خەریكی كاری ترن بۆ‬ ‫پەیداكردنی بژێوی ژیانی رۆژانەیان‪.‬‬ ‫عەقی���د روكن (ن���ادر ش���اكر) بەڕێوەبەری‬ ‫بەڕێوەبەرایەت���ی پۆلیس���ی مەخم���وور‬ ‫هەواڵەكەی پشت راستكردەوەو لەلێدوانێكیدا‬ ‫تایب���ەت بە(دەنگی مەخم���وور) رایگەیاند‬ ‫"لەرۆژی ‪ 2014-8-6‬دوای ئەوەی پارێزگای‬ ‫موس�ڵ�ا كەوتە دەس���ت چەكدارانی داعش‪،‬‬ ‫ئێمە ب���ەردەوام بووین���ە لەدەوامی خۆمان‬ ‫تائێس���تا‪ ،‬كە تاكە بەڕێوەبەرایەتین لەسەر‬ ‫موس���ڵ دەوام دەكەین و بەغداش ئاگادارە‪،‬‬ ‫كەچی بۆ چ���وار مانگ دەچێ���ت مووچەی‬ ‫ئەو پۆلیس���انە نەهاتووە كە لەسەر موساڵ‬ ‫دەوام دەكەن‪ ،‬بەاڵم ئەو پۆلیسانەی لەسەر‬ ‫هەولێر دامەزراون كێشەیان نییەو بەردەوامن‬ ‫لەدەوامی خۆیان‪ ،‬بەاڵم پۆلیس���ەكانی سەر‬ ‫بەئیدارەی موس�ڵ�ا چەند پۆلیس���ێك ماون‪،‬‬ ‫ئەوانیتر دەس���تیان لەپۆلیس���ی هەڵگرتووە‬ ‫بەه���ۆی نەبوونی مووچ���ە‪ ،‬لەوەتەی داعش‬ ‫موس���ڵی گرتووە‪ ،‬موس���ڵ هیچ���ی بەئێمە‬ ‫ن���ەداوەو پێداویس���تییەكانمان لەبەنزین و‬

‫خ���ۆراك هەندێك میح���وەر بۆم���ان دابین‬ ‫دەكات‪ ،‬پۆلیس���ی هەولێریش بەتایبەت لیوا‬ ‫عەبدولخالق زۆر هاوكارمان بووە‪ ،‬ئێمە روو‬ ‫لەحكومەت���ی هەرێمی كوردس���تان دەكەین‬ ‫مووچ���ە بۆ ئەو پۆلیس���انە دابی���ن بكات و‬ ‫بگەڕێینەوە سەر پۆلیسی هەرێم‪ ،‬تا بتوانین‬ ‫كارەكانمان بەتەواوی بكەین‪ ،‬چونكە ئێستا‬ ‫ئێمە كارەكانمان بەتەواوی پێ‌ رایی ناكرێت‪،‬‬ ‫ئەوانەی ئێس���تا خەریك���ی رێگەچارەیەكن‬ ‫جەنابی وەزیری ناوخۆ (كەریم س���نجاری)‬ ‫و خۆی بەدواداچوون لەس���ەر ئەو كێشەیە‬ ‫دەكات و ئاگادارە‪ ،‬هەروەها (نەجات عەلی)‬

‫بەرپرس���ی میحوەری مەخمووریش لەهەوڵی‬ ‫چارەسەركردندایە"‪.‬‬ ‫ش���یاوی باس���ە بەڕێوەبەرایەتی پۆلیس���ی‬ ‫مەخم���وور‪ 61 ،‬پۆلی���س لەس���ەر ئیدارەی‬ ‫هەولێ���رو ‪ 240‬پۆلی���س و ‪ 12‬ئەفس���ەر‬ ‫لەس���ەر ئی���دارەی موس���ڵە‪ ،‬لەئێس���تادا‬ ‫ئ���ەو بەڕێوەبەرایەتیی���ە زیاتر پش���تی بەم‬ ‫پۆلیسانە بەس���تووە كە لەس���ەر ئیدارەی‬ ‫هەولێر دامەزراون و بەشێك لەئەفسەرانیش‬ ‫س���ەرەڕای نەبوون���ی مووچ���ە‪ ،‬بەردەوامن‬ ‫لەكارەكانیان بەمەبەستی دروست نەبوونی‬ ‫بۆشایی ئەمنی لەشارەكەدا‪.‬‬

‫ئاماژەی����ەك بوو بۆ چەكدارانی داعش كە‬ ‫پێش����مەرگە هەركات بیەوێ دەتوانی ئەو‬

‫توركیا داوای داخستنی كه‌مپی‬ ‫مه‌خموور ده‌كات‬ ‫دەنگی مەخموور‬ ‫سەرۆكی كۆمسیۆنی لێكۆڵینەوەی مافەكانی‬ ‫مرۆڤ ل���ە پەرلەمانی توركیا‪ ،‬رایدەگەیەنێت‬ ‫كە لەبەرئ���ەوەی هۆكارێك نییە بۆ مانەوەی‬ ‫كەمپ���ی مەخموور‪ ،‬پێویس���تە ئ���ەو كەمپە‬ ‫دابخرێت‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ ئاژانس���ی ئانادۆڵی توركی‪،‬‬ ‫سەرۆكی كۆمسیۆنی لێكۆڵینەوەی مافەكانی‬ ‫مرۆڤ لە پەرلەمانی توركیا‪ ،‬ئایهان س���ەفەر‬ ‫ئوستون‪ ،‬باسی لەوە كرد‪ ،‬كە "وەك توركیا‬ ‫پێش���تر لە ئاس���تی نەتەوە یەكگرتووەكاندا‬ ‫ئاماژەمان بەوە كردووە‪ ،‬كە ئیدی پێویست‬ ‫بەكەمپی مەخموور ناكات‪ ،‬كە لەنزیك شاری‬

‫هەولێر بنیاتنراوە‪ ،‬چونكە ئێستا توركیایەكی‬ ‫نوێ هەیە‪ ،‬پڕۆسەی ئاشتی بەردەوامە‪ ،‬ئیدی‬ ‫لە توركیادا رێز لە ناس���نامەكان دەگیرێت"‪.‬‬ ‫سەفەر ئوس���تون ئەوەشی خستەڕوو كاتێك‬ ‫ئ���ەو خەڵك���ە توركیایان جێهێش���ت ڕەنگە‬ ‫لەسەر حەق بووبن‪ ،‬بەاڵم ئێستا ئەو هۆكارە‬ ‫نەماوە‪ ،‬گەڕانەوەی ئەوكەس���انە بۆ س���ەر‬ ‫خاكی خۆیان سوودی دەبێت و ئێمەش هانی‬ ‫ئەوەیان دەدەین‪.‬‬ ‫سەرۆكی كۆمسیۆنی لێكۆڵینەوەی مافەكانی‬ ‫مرۆڤ روونیش���یكردەوە ك���ە "ئێمە ئیدانەی‬ ‫پەالمارەكان���ی داعش دەكەین بۆ س���ەر ئەو‬ ‫ناوچەیە‪ ،‬بەاڵم با ئ���ەو خەڵكە بگەڕێنەوەو‬ ‫پەنا بۆ دەوڵەتەكەی خۆیان ببەن"‪ .‬گوتیشی‬

‫"پێویس���ت بەمان���ەوەی كەمپ���ی مەخموور‬ ‫ناكات‪ ،‬لەو باوەڕەدام كە دەبێت دابخرێت‪ ،‬با‬ ‫خەڵكەكە بەئیرادەی خۆیان كەمپەكە دابخەن‬ ‫و بگەڕێنەوە‪ ،‬س���ەرلەنوێ لە دیاربەكر‪ ،‬وان‪،‬‬ ‫ئیستانبوڵ‪ ،‬سێرت و ئیزمیر دەست بە ژیان‬ ‫بكەنەوە"‪.‬‬ ‫جێگەی باسە بەهۆی پەالمارەكانی داعش بۆ‬ ‫س���ەر دەڤەری مەخموور زیاتر لە ‪ ١١‬هەزار‬ ‫هاواڵتی دانیشتووی كەمپی مەخموور ئاوارەی‬ ‫شارەكانی كوردستان بوون‪ ،‬لەهەمانكاتیشدا‬ ‫ب���اس لەدروس���تكردنی كەمپێك���ی ن���وێ‬ ‫دەكرێت لەنزیك ش���اری هەولێ���ر بۆ خێزان ‌ه‬ ‫ئاواره‌كانی كه‌مپی مه‌خموور لەالیەن نەتەوە‬ ‫یەكگرتووەكانەوە سەرپەرشتی دەكرێت"‪.‬‬

‫كه‌مپی مه‌خموور‬

‫ئاوارەكانی مەخموور قەرەبوو دەكرێنەوە‬ ‫كارزانی مامەندپیران‬

‫(نادر شاكر) بەڕێوەبەری پۆلیسی مەخموور‬

‫ناوچانە پاكبكاتەوە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی جێگەی‬ ‫داخە لەم ئۆپەراسیۆنەدا ‪ ٢‬پێشمەرگەی‬ ‫كوردس����تان و ‪ ٣‬گەریال ش����ەهیدبوون و‬ ‫ژمارەكیش برینداربوون‪.‬‬ ‫ه����ەر لەمیانەی ئ����ەم ئۆپەراس����یۆنەدا‬ ‫ئەمیرێكی داعش به‌ناوی (ئەحمە عەبد)‬ ‫كە خەڵكی ناحیەی گەیارە بوو لەگوندی‬ ‫مەحمودییەی س����ەر بەش����ارەدێی قەراج‬ ‫بەدەستی هێزەكانی پێشمەرگە كوژرا‌‪.‬‬ ‫بەبەش����داریكردنیان‬ ‫س����ەبارەت‬ ‫لەبەرەنگاربوون����ەوەی چەكدارانی داعش‪،‬‬ ‫ناوه‌ن����دی هێزه‌کان����ی پاراس����تنی گه‌ل‬ ‫‪ HPG‬رایدەگەیەنێ����ت "ئێم����ه‌ وه‌ک‬ ‫یه‌کینه‌کانی به‌رخۆدانی مه‌خموور به‌ڵێن‬ ‫ده‌ده‌ی����ن له‌به‌رامب����ه‌ر هه‌م����وو هێرش و‬ ‫ده‌ستدرێژه‌کانی س����ه‌ر کوردستان هه‌تا‬ ‫دوایین س����ات به‌رخۆدان بکه‌ین‪ ،‬له‌سه‌ر‬ ‫رێب����ازی هه‌ڤااڵن����ی ش����ه‌هید رێگام����ان‬ ‫به‌رده‌وام ده‌که‌ین"‪.‬‬

‫ماوەتەوە بڵێن چەكدارانی تیرۆریس����تی‬ ‫داع����ش لە س����نووری ق����ەزای مەخموور‬ ‫لەس����ەرەتای هاتنی����ان ب����ۆ دەڤ����ەری‬ ‫مەخم����وور زۆرترین زیانیان بەركەوتووەو‬ ‫تادێت ورەیان ب����ەرەو رووخان دەچێت‪،‬‬ ‫بەپێچەوان����ەوە هێزەكان����ی پێش����مەرگە‬ ‫بەهاوكاری گەریالكانی كەمپی مەخموور‬ ‫لەسەركەوتنی بەردەوام دان‪.‬‬ ‫جێگەی باس����ە دوای كۆنترۆلكردنەوەی‬ ‫مەخم����وورو گوێ����ڕ ل����ەرۆژی ‪-8-١٠‬‬ ‫‪٢٠١٤‬و كۆنترۆلكردن����ەوەی ناحی����ەی‬ ‫قەراج لەرۆژی ‪ ٢٠١٤-٨-٢٤‬لەئێس����تادا‬ ‫تارادەیەك����ی ب����اش بارودۆخ����ی ن����او‬ ‫س����ەنتەری مەخم����وورو ناحیەكان����ی‬ ‫ئارام����ە‪ ،‬ب����ەاڵم وەكو دانیش����تووانی‬ ‫ناوچەك����ە ئام����اژەی پێدەك����ەن ك����ە‬ ‫مه‌خموور پێویس����تی بەخزمەتگوزاری‬ ‫و ئاوڕلێدان����ەوەی خێرا هەیە بەتایبەت‬ ‫دابینكردنی ئاوو كارەباو سوتەمەنی‪.‬‬

‫به‌پێ���ی بڕی���اری وه‌زاره‌ت���ی ك���ۆچ و‬ ‫كۆچبه‌رانی عێراق هه‌ر ئاواره‌یه‌كی شه‌ڕی‬ ‫داعش به‌ بڕی یه‌ك ملیۆن دینار قه‌ره‌بوو‬ ‫ده‌كرێته‌وه‌‪ ،‬ئه‌م بڕیاره‌ ئاواره‌كانی قه‌زای‬ ‫مه‌خموری���ش ده‌گرێت���ه‌وه‌‪ ،‬به‌تایبه‌ت���ی‬ ‫ئه‌وانه‌ی پێش رووداوه‌كه‌ له‌ شاره‌كه‌بوون‪.‬‬ ‫ئیبراهی���م ش���ێخەڵاڵ قایمقام���ی قەزای‬ ‫مەخم���وور لەلێدوانێكیدا ب���ۆ رۆژنامەی‬ ‫(دەنگی مەخم���وور) رایگەیاند "لەالیەن‬ ‫وەزارەتی كۆچ و كۆچبەرانی عێراق‪ ،‬بڕی‬ ‫یەك ملیۆن دینار وەكو هاوكاری دەدرێتە‬

‫ئ���ەو خێزانانەی كە لەس���نووری قەزای‬ ‫مەخم���وور بەهۆی هێرش���ی چەكدارانی‬ ‫داع���ش ئ���اوارەی هەولێ���رو دەوروبەری‬ ‫بووینە"‪.‬‬ ‫ش���ێخەڵاڵ روونیش���یكردەوە "مامەڵەی‬ ‫زۆرب���ەی هاواڵتی���ان وەرگی���راوەو دوای‬ ‫وردبینی بەپێی ئەو لیس���تەی الی ئێمە‬ ‫هەی���ە‪ ،‬ئەوان���ەی لەكاتی هێرش���ەكانی‬ ‫داعش بۆ س���ەر مەخم���وورو دەوروبەری‬ ‫دانیش���تووی ناوچەكە بووینە سوودمەند‬ ‫دەبن لەو هاوكارییە‪ ،‬بێگومان رەزامەندی‬ ‫لەس���ەر خەرجكردن���ی ب���ڕی پارەكەش‬ ‫دراوە"‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/9/15 )69‬ی گه‌الوێژ ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 September 2014‬‬

‫)‪No. (69‬‬

‫دەنگی مەخموور چۆنیەتی شەهیدبوونی‬ ‫كچەرۆژنامەوان (دەنیز فورات) باڵودەكاتەوە‬ ‫راپۆرت‪ :‬كارزانی مامەندپیران‬

‫دایكی شەهید دەنیز فورات‪:‬‬ ‫بەشەهید بوونی كچەكەم سەرم هێندەی تر بەرزە‬

‫رۆژنامەنووسێك پێشنیازێك بۆ الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكان دەخاتەڕوو‬ ‫رۆژنامەنووس (رابەر رەشید) لەهەمانكاتدا بەرپرسی سەنتەری رۆشنبیری پردێ و سەرنووسەری رۆژنامەی پردێی ئازادە‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بەش���ەهیدبوونی كچەرۆژنامەوان (دەنیزفورات) پێشنیازێك دەخاتە بەردەم الیەنە پەیوەندیدارەكان‪ .‬لەوبارەیەوە لەپەیجی تایبەتی‬ ‫خۆی لەسەر تۆری كۆمەاڵیەتی فەیسبووك نووسیویەتی‪:‬‬ ‫"وه‌كو قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌یه‌ك و وه‌فادارییه‌ك بۆ گیانی شه‌هیدی رۆژنامه‌وان شه‌هید (ده‌نیز فورات) ئه‌و زیانانه‌ی به‌ر قه‌زای مه‌خموور‬ ‫گه‌یشتووه‌‪ ،‬پێشنیاز ده‌كه‌م په‌یمانگه‌یه‌كی راگه‌یاندن له‌ مه‌خموور بكرێته‌وه‌و په‌یكه‌رێكی شایسته‌ش ب ‌ه رۆژنامه‌وان شه‌هید (ده‌نیز‬ ‫ف���ورات) به‌خۆی و كامێراكه‌ی و جلێكی كوردییه‌و‌ه له‌ ده‌روازه‌ی مه‌خم���وور دابنرێت و ناوی په‌یمانگه‌ راگه‌یاندنه‌كه‌ش هه‌ر به‌ناوی‬ ‫شه‌هید (ده‌نیز فرات)ه‌و‌ه بێت"‪.‬‬

‫ك‬ ‫و‬ ‫تك‬

‫ده‌نگی مه‌خموور‬

‫* كوت���ك ئەو گۆش���ەیە لەماوەی ‪ 5‬س���اڵی راب���ردوو زۆرترین رەخنەی‬ ‫ئاراس���تەی زۆرێك لەگەندەڵ���كاران كردووە‪ ،‬ب���ەاڵم هەندێكیان نەك تەڕ‬ ‫ناب���ن‪ ،‬بەڵكو بەوهۆیەوە گەورەتریش دەبن‪ .‬ئەوەی پارتی بێت دەڵێ ئەوە‬ ‫یەكێتیی���ە رەخنەمان لێ دەگرێت و ئەوەش���ی یەكێتییە دەڵێ ئەوە لەبن‬ ‫س���ەری پارتییەوەیە‪ ،‬حیزبەكانی تریش بەهەمان ش���ێوە‪( .‬وادیارە كەس‬ ‫تاوانبار نییە!)‬ ‫* كەسی وا هەیە بەپێكەنینەوە كوتكەكانی دەنگی مەخموور دەخوێنێتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم جورئەتی ئەوەی نییە بۆ یەكجاریش كوتكێك بنووس���ێت‪ ،‬هەشیانە‬ ‫دەڵ���ێ ئازادن بەكەیفی خۆتان كوتك بنووس���ن‪ ،‬بەاڵم وەكی نوقرچەكیان‬ ‫لێدەدەین یەخەمان دەگرن و دەست بەراپۆرت نووسین دەكەن لەسەرمان‪.‬‬ ‫(بانێكەو دوو هەوا!)‪.‬‬ ‫* ئەو شەوەی چەكدارانی داعش لەمەخموور نزیك ببوونەوە‪ ،‬ئێمە دوعای‬ ‫خێرمان بۆ ش���ارەكەمان دەكردو كەسانێكیش خەریكی پیالندانان بوون بۆ‬ ‫ئەوەی مامۆس���تایەكی ئایینی لەسەر كار الببەن و كەسێكی تر لەجێگەی‬ ‫ئەو دابنێن‪( .‬بروخێ نادادپەروەری)‪.‬‬ ‫* هەیە تائێس���تا س���ێ چوار حیزبی كردووەو ئێس���تا بووەتە دەمڕاستی‬ ‫حیزبێك و ئەوەندە بەشان و باڵیان هەڵدەدات وادەزانی خۆی ئەو حزبەی‬ ‫دروس���تكردووە‪ ،‬هەش���ە دەوامی حكومی هەیەو وەكو دەڵێن ‪ 24‬سەعات‬ ‫لەبارەگای حیزبییە‪ ،‬خۆ هەش���یانە ئەلف و بێی سیاس���ەت نازانێت بەس‬ ‫لۆ قەرەباڵغی لەگەڵ بەرپرسەكان دێت ودەچێت‪( .‬خۆش حیزبایەتی!)‪.‬‬ ‫* فەرمانب���ەر هەیە دیناری لەگیرفاندا نییە‪ ،‬كەچ���ی هەندێ بەڕێوەبەرو‬ ‫ماستاوچی نەك بەكیلۆ كاوڕی بەس���اخی دەخەنە ناو ئۆتۆمبێلی دائیرەو‬ ‫زۆر جاری���ش بەفەرمانب���ەرە هەژارەكانیش بار دەك���ەن و بە زەق زەقەی‬ ‫چاوی���ان بەدەم پێكەنینەوە ب���ەرەو پایتەختی گەش���تیاری دەگەڕێنەوە‪.‬‬ ‫(گەندەڵی هەر لەخۆتان دەوەشێتەوە)‪.‬‬ ‫* وێنەیەكی جوانی مەخموورمان لە فەیس���بووك بالوكردەوە دەمودەست‬ ‫ژمارەیەك بەرپرس و ماستاوچی الیك و كۆمێنتی خۆیان كرد‪ ،‬كەچی دواتر‬ ‫هەندێ���ك گەندەڵی بچووكی مەخموورمان باڵوكردەوە كەس���یان جورئەتی‬ ‫ئەوەیان نەكرد الیكێكی لۆ بكەن‪( .‬ئەی ناڵێن دیموكراتییە؟!)‬

‫دوای هێرشەكانی چەكدارانی داعش بۆ‬ ‫سەر ناوچە دابڕێنراوەكانی كوردستان‬ ‫و بەتایبەتی دەڤەری مەخموور‪ ،‬دەیان‬ ‫پێشمەرگەو گەریالو خەڵكی خۆبەخش‬ ‫گیانی����ان فی����دای خاكی كوردس����تان‬ ‫كردو ش����ەهید بوون‪ ،‬لەداس����تانێكی‬ ‫قارەمانانەدا لەنزیك ش����اری مەخموور‬ ‫رۆژنامەن����ووس و گەری��ل�ا هەڤ����اڵ‬ ‫(دەنیز فورات) لەپێناو رووماڵكردنی‬ ‫هەواڵەكان و دەرخستنی راستییەكان‬ ‫گیانی خۆی بەختكرد‪.‬‬ ‫هەڤ����اڵ دەنیز فورات ن����اوی تەواوی‬ ‫(لەیال نایف حەمید)ـ����ەو بە (دەنیز‬ ‫ف����ورات) ناس����راوە‪ ،‬لەس����اڵی ‪1985‬‬ ‫لەشاری (وان) لەباكووری كوردستان‬ ‫كوردپ����ەروەر‬ ‫لەخانەوادەیەك����ی‬ ‫لەدایكبووەو دواتر ئاوارەی باش����ووری‬ ‫كوردس����تان دەبێ����ت و لەكەمپ����ی‬ ‫پەنابەرانی مەخموور سااڵنێكە لەگەڵ‬ ‫خانەوادەكەی نیشتەجێیە‪ ،‬هاوكات بۆ‬ ‫هەریەك لە كەناڵ����ی ‪Stêrk TV،‬‬ ‫‪ Med NUÇE، Ronahî‬و‬ ‫ئاژانس����ی هەواڵی فورات (‪ )ANF‬و‬ ‫چەتر پرێ����س و رۆژەڤ كاری دەكرد‪،‬‬ ‫وەك رۆژنامەنووسێكی چااڵك لەو بوارە‬ ‫خەباتی دەكرد‪ ،‬هەروەها خوشكی كچە‬ ‫سینەماكاری كورد (بێریتان یڵدزتان)‬ ‫ـ����ە‪ .‬دوای ئ����ەوەی رۆژی ‪2014-8-8‬‬ ‫هەڤاڵ (دەنیز فورات) رۆژنامەنووسی‬ ‫ش����اخ و ش����ار‪ ،‬لەكاتی رووماڵكردنی‬ ‫رووبەڕووبونەوەی پێشمەرگەو گەریال‬ ‫بەرامبەر چەكدارانی تیرۆریستی داعش‬ ‫لەنزیك شارۆچكەی مەخموور‪ ،‬گیانی‬ ‫بەختكردو گەیشتە كاروانی شەهیدانی‬ ‫رێ����گای رزگاری كوردس����تان و بزاڤی‬ ‫رۆژنامەگەریی كوردی‪ ،‬شەهید دەنیز‬ ‫زۆربەی كات بەكاری رۆژنامەوانییەوە‬ ‫خەریك بووەو خودان دوو ش����ەهیدی‬ ‫ت����رە لەخانەوادەك����ەی و پێش خۆی‬ ‫دوو خوشكی تری لەپێناو كوردستان‬ ‫گیانی����ان بەخ����ت ك����ردووەو چوارەم‬ ‫شەهیدی خانەوادەكەیەتی و ئێستاش‬

‫خوش����كێكی دیكەی گەریالیە‪ ،‬دوای‬ ‫تیرۆركردنی ش����ەهیدی رۆژنامەنووس‬ ‫سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان‬ ‫ئیدان����ەی ئەم كارەی كردو پرس����ەی‬ ‫خۆی ئاراس����تەی خانەوادەی شەهیدو‬ ‫راگەیاندن����ی كەمپ����ی پەنابەران����ی‬ ‫مەخم����وور ك����رد‪ ،‬تەرمی ش����ەهیدی‬ ‫رۆژنامەن����ووس گەیەنرای����ە قەندیل و‬ ‫لەوێش����ەوە بەرێورەس����مێكی تایبەت‬ ‫بەئامادەبوونی خانەوادەكەی و كەس‬ ‫و كاری ش����ەهیدی رۆژنامەن����ووس و‬ ‫كەس����ایەتی و رۆژنامەنووسانی ئازاد‬ ‫لەگۆڕس����تانی ش����ەهیدانی هێزەكانی‬ ‫پاراس����تنی گ����ەل ‪ HPG‬بەخ����اك‬ ‫سپێردرا‪.‬‬ ‫سۆزدار ئاڤێس����تا ئەندامی كۆمیتەی‬ ‫بەڕێوبەرایەتی كۆما جڤاكێن كوردستان‬ ‫‪ ،KJK‬لەب����ارەی ش����ەهیدكردنی‬ ‫ش����ەهیدی رۆژنامەنووس����ەوە دەڵێت‬ ‫"ش����ەهید دەنی����ز ف����ورات نمون����ەی‬ ‫رۆژنامەنووس����ی ئازاو بوێری كوردە‪،‬‬ ‫شەهید بۆ ئەوەی ڕاستیەكان بگەیەنێت‬ ‫بۆت����ە قوربان����ی و ئەم����ەش بووەتە‬ ‫جێگەی شانازی هەموو بەرگریكارێكی‬ ‫كورد كە ئێستا لەبەرەكانی جەنگدان‬ ‫و خەبات دەكەن"‪.‬‬ ‫دایكی ش����ەهید (دەنیز ف����ورات) بۆ‬ ‫رۆژنام����ەی دەنگی مەخم����وور ئاماژە‬ ‫بەس����ەربەرزی خانەوادەك����ەی دەكات‬ ‫و دەڵێ����ت "هێندەی تر س����ەرم بەرز‬ ‫بووەتەوە‪ ،‬بەوەی كچێكی ترم لەرێگای‬ ‫كوردس����تاندا گەیش����تووەتە كاروانی‬ ‫شەهیدانی كوردستان و شەهید بووە‬ ‫لەپێن����او كوردس����تاندا‪ ،‬ئێمە هەرگیز‬ ‫دەس����ت لەم خەبات����ە بەرنادەین‪ ،‬كە‬ ‫رێب����ەر ئاپ����ۆ فێری كردووی����ن و ئەو‬ ‫خەباتەی نیشان داوین"‪.‬‬ ‫سەبارەت بەچۆنییه‌تی شه‌هید بوونی‬ ‫کچه‌ رۆژنامه‌وان دەنیز فورات یه‌کێک‬ ‫له‌ گه‌ریالکان����ی که‌مپی مه‌خموور به‌و‬ ‫شێوه‌یه‌ باسی چۆنییه‌تی شه‌هیدبوونی‬ ‫کچه‌ رۆژنامه‌وانی شه‌هید ده‌نیز فورات‬ ‫دەكات و دەڵێت‪ :‬له‌ کاتێکدا نزیکه‌ی‬ ‫‪ 20‬گه‌ری��ل�ا له‌ ناو که‌مپ����ی مه‌خموور‬

‫‪2‬‬

‫خه‌ریکی چاککردنه‌وه‌ی دۆش����کایه‌ک‬ ‫ده‌بن‪ ،‬دوو پاسه‌وانیش����یان داناوه‌ بۆ‬ ‫چاودی����ری کردن����ی چه‌ته‌کانی داعش‬ ‫ک����ه‌ مه‌خمووریان کۆنت����رۆڵ کردبوو‬ ‫ل����ه‌ هه‌وڵ����ی کۆنترۆڵکردن����ی که‌مپی‬ ‫مه‌خمووردا بوون‪.‬‬ ‫له‌و کاته‌دا چه‌ند چه‌ته‌یه‌کی داعش له‌‬ ‫ناو گۆڕس����تانی که‌مپ‪ ،‬که‌ ده‌که‌وێته‌‬ ‫دیوی باشووری رۆژهه‌اڵتی که‌مپه‌که‌وه‌‪،‬‬ ‫له‌وێ����وه‌ ب����ه‌ دووربی����ن چاودێری ناو‬ ‫که‌مپ ده‌که‌ن و ئه‌و ژماره‌ گه‌ریالیه‌یان‬ ‫ده‌ستنیش����ان کردووه‌ ک����ه‌ له‌ ده‌وری‬ ‫ی����ه‌ک کۆبوونه‌ت����ه‌وه‌ به‌ مه‌به‌س����تی‬ ‫چاککردن����ه‌وه‌ی دۆش����کاکه‌یان‪ ،‬ب����ۆ‬ ‫وه‌ش����اندنی گورزێکی����ش‪ 5 ،‬چه‌ته‌ی‬ ‫داع����ش‪ ،‬دزه‌ ده‌که‌نه‌ ن����او که‌مپه‌وه‌و‬ ‫له‌گ����ه‌ڵ چه‌ته‌کانی ناو گۆڕس����تان له‌‬ ‫په‌یوه‌ندی ده‌بن‪ ،‬تا گه‌ریالکان خافڵگیر‬ ‫بکه‌ن و له‌ نزیکه‌وه‌ ده‌س����ترێژیان لێ‬ ‫بکه‌ن و زیانیان پێ بگه‌ینن‪.‬‬ ‫کات����ێ چه‌ته‌کانی داع����ش که‌ دوانیان‬ ‫چیچان����ی ده‌بن‪ ،‬ت����ه‌واو له‌ گه‌ریالکان‬ ‫نزیک ده‌بنه‌وه‌و سوود له‌ بێ ئاگاییان‬ ‫ده‌بین����ن‪ ،‬یه‌کێ����ک له‌ چه‌ت����ه‌کان به‌‬ ‫بیکه‌یس����ی ته‌قه‌ له‌ گه‌ریالکان ده‌کا‪،‬‬ ‫ل����ه‌و ده‌مه‌ ده‌نیز فورات ش����وێنه‌که‌ی‬ ‫به‌رزتر ده‌ب����ێ و خه‌ریکی وێنه‌ گرتن‬ ‫ده‌بێ‪ .‬بۆیه‌ گوله‌یه‌ک به‌ر س����ینگی و‬ ‫گوله‌یه‌کی����ش به‌ر قاچ����ی ده‌که‌وێ و‬ ‫ش����ه‌هید ده‌ب����ێ‪ ،‬دوو گه‌ریالی تریش‬ ‫برین����دار ده‌ب����ن‪ ،‬گه‌ریالکان ده‌س����ت‬ ‫ده‌که‌ن����ه‌وه‌و‪ ،‬دوو چه‌ک����داری داعش‬ ‫ده‌ک����وژن و ته‌رمه‌کانی����ان له‌وێ جێ‬ ‫ده‌مینێ که‌ یه‌کێکیان چیچانی ده‌بێ‪،‬‬ ‫چه‌ته‌یه‌کی����ش ب����ه‌ برین����داری له‌گه‌ل‬ ‫دوانه‌که‌ی تر راده‌که‌ن‪.‬‬ ‫شایانی باسە شەهیدی رۆژنامەنووس‬ ‫(دەنی����ز ف����ورات) ئەندامێك����ی كاراو‬ ‫راگەیاندكارێك����ی پارت����ی ژنان����ی‬ ‫ئازادیخوازی كوردس����تان –‪PAJK‬‬ ‫بوو‪ ،‬ئ����ەو تەنها ش����ەهیدی باكووری‬ ‫كوردس����تان نییە‪ ،‬بەڵكو ش����ەهیدی‬ ‫مه‌خم����وور ه����ەر چ����وار پارچ����ەی‬ ‫كوردستانە‪.‬‬

‫ئەمجارەش مەخموورییەكان قوربانییەكەیاندا!‬ ‫سامان قەرەچووغی‬ ‫ئەگەر الپەڕەكانی مێژووی كوردستان لە‬ ‫س����ەدەكانی ڕابردوو بخەینە الوەو تەنها‬ ‫چەن����د الپەڕەی����ەك لە مێژوو س����ەدەی‬ ‫بیس����تەم بخوێنینەوە بەتایبەتی لەگەڵ‬ ‫دامەزراندنی دەوڵەتی عێراق لە س����اڵی‬ ‫‪ 1921‬و تاكو ئێس����تا الپ����ەڕەكان بۆنی‬ ‫خیانەت و خوێن و ئەنفال و كیمیاباران‬ ‫و كۆمەڵك����وژی كوردان����ی لێدێ����ت!‬ ‫لەسەردەمی پاش����ایەتیەوە تاكو ئەمڕۆ‬ ‫چەندین دەس����ەاڵتی سیاس����ی لە عێراق‬ ‫بە ش����ێوەی بنەماڵەیی یان كودەتا یان‬ ‫دیموكراسی ئاڵوگۆر كراوە‪ ،‬لەو نۆهەت‬ ‫و س����ێ‌ س����اڵەی رابردوو گەالنی عێراق‬ ‫لە نێویش����یاندا گەلی كورد قوربانیەكی‬ ‫گەورەی داوە‪ ،‬لەو قوربانی دانەش قەزای‬ ‫مەخموور بەش����ی خ����ۆی بەركەوتووە‪،‬‬ ‫ل����ەدوای هەم����وو قوربانیەكانی����ش نە‬ ‫لەالی����ەن دەس����ەاڵتدارانی عێ����راق و نە‬ ‫لەالی����ەن دەس����ەاڵتی چەن����د س����اڵەی‬ ‫كوردس����تان قەرەبووی مەخمووریەكان‬ ‫نەكراوەت����ەوە! لەئێستاش����دا دوای����ن‬ ‫قوربانیدانی مەخموورییەكان لەرێكەوتی‬ ‫‪ 2014-8-7‬بوو كاتێك هێزی پێشمەرگە‬ ‫بە بڕیارێكی سەركردایەتی سیاسی كورد‬ ‫پاشەكش����ەی كردو ئەو سنورە كەوتەوە‬ ‫ژێر دەس����ەاڵتی تیرۆرس����تانی دەوڵەتی‬ ‫ئیس��ل�امی لە عێراق و ش����ام (داعش)‪،‬‬ ‫هەرچەندە من س����ەرم ل����ەو تاكتیك و‬ ‫ماكتیك����ی س����ەربازی دەرناچێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەك رۆژنامەنوس����ێك ئەو پێشهاتەم لە‬ ‫كاتوساتی جیا خستبووە سەر رووپەری‬ ‫رۆژنامەی (دەنگ����ی مەخموور) بەچەند‬ ‫وتارێ����ك لەوانەش (فری����ای مەخموور‬ ‫بكەون تا وەك س����ەعدیەو جەلەوالی لێ‬ ‫نەهاتووە!) لەژمارە (‪)35‬ی ‪2011/9/15‬‬ ‫باڵوكراوەت����ەوە‪( ،‬بۆ ئ����ەوەی مەخموور‬ ‫لە تیرۆرس����تان بپارێزین) لەژمارە (‪)62‬‬ ‫ی ‪ 2014/1/15‬باڵوكراوەت����ەوە‪( ،‬زیاتر‬ ‫ل����ە نی����و س����ەدەیە مەخموور ل����ە ژێر‬ ‫هەڕەش����ەكانی داعش����ە) لەژمارە (‪)68‬‬ ‫ی ‪ 2014/7/15‬باڵوكراوەت����ەوە‪ ،‬كەچی‬ ‫كورد بەخۆ نەكەوت و رۆژە ڕەشەكەش‬

‫هات!‪.‬‬ ‫ئەم����ە چ تاكتی����ك و پالنێك����ە هێزێكی‬ ‫گەورەو پ����ڕ چەك و مەش����ق پێكراوی‬ ‫پێشمەرگە بەبێ‌ بەرگری و شەڕی چەند‬ ‫رۆژە لە گۆڕەپانی ش����ەر بكش����ێیتەوەو‬ ‫چەندی����ن ناحیەو ق����ەزا بخەن����ەوە ژێر‬ ‫دەس����تی تیرۆرس����تان بەبیانوی ئەوەی‬ ‫دەتەوێت رای گشتی جیهانی و پاڵپشتی‬ ‫واڵت����ە زلهێ����زەكان بەدەس����ت بهێنی!‬ ‫ئەم����ە چ تاكتی����ك و س����تراتیژیەتێكە‬ ‫نزیك����ەی ملیۆنێ����ك هاوواڵتی س����ڤیل‬ ‫لەهەم����وو ناوچەكانی مووس����ڵ ئاوارەی‬ ‫شاروش����ارۆچكەكان بكەیت و بەسەدان‬ ‫منداڵ و ژن و بەسااڵچوو گیان لەدەست‬ ‫بدات! ئەمە چ حیكمەتێكی تیایە خەڵك‬ ‫لەبرسان و تێنوێتی بمرێت و پەرلەمانی‬ ‫كوردستانیش لە پش����وی فەرمی خۆی‬ ‫بێت!‪.‬‬ ‫ئەم����ە چ تاكتیكێك����ە ب����ە دە دەقیقە‬ ‫قەزایەك جێبێڵ����ی و بیدەیتە داعش بە‬ ‫دە رۆژ و ب����ە قوربانیەكی زۆر مەترێكت‬ ‫پێنەگیرێتەوە! ئەمە چ مانایەكە شەڕی‬ ‫مان و نه‌مانی نەتەوەیەك بكەیتە شەڕی‬ ‫حزبایەت����ی و بەهەزاران پاڵەوانی گیڤارا‬ ‫ئاسا نیش����ان بدەیت كەچی دە كاتژمێر‬ ‫بەرگ����ەی س����ەد تیرۆرس����تی داعش و‬ ‫عه‌رەبی شۆڤێنی بەتراكسودەوە نەگرن!‬ ‫ئەمە چ پالنێكی سەربازی گورچ وەشێنە‬

‫لەناو ق����ەزاو ناحیەكان لە داعش دراوە!‬ ‫جگە لە تااڵنكردنی س����ەروەت و سامانی‬ ‫هاواڵتی����ان و س����وتان و خاپوركردن����ی‬ ‫خانووەكانی خەڵكی س����ڤیل! لەكاتێكدا‬ ‫هێشتا قەرەبوی تاوانەكانی رژێمە یەك لە‬ ‫دوای یەكەكانی تر نەكراونەتەوە! سەرم‬ ‫سوڕماوە لەو هەموو راوێژكارە سەربازیەو‬ ‫نزیكەی چوار س����ەد هەزار پێشمەرگەی‬ ‫كوردو هەزاران تانك و زریپۆش و چەكی‬ ‫جۆراوجۆر‪ ،‬كەچی ئەوەندەی داستانێكی‬ ‫بیس����ت پێش����مەرگەی ك����ۆن بەرگەیان‬ ‫نەگرت لە س����ەنگەرەكان! ئەو شكستە‬ ‫گەورەی����ەی هێزی پێش����مەرگە ئەوەمان‬ ‫پێدەڵێن دوژمنێكی یەكگرتوومان هەیە!‬ ‫كەچی كورد هێزێكی پەرتەوازەی هەیە!‬ ‫ئەمە چ تاكتیكێكی ش���ەری سەربازیە‬ ‫توانایەكی باشی س���ەربازیت هەبێت!‬ ‫كەچ���ی بەب���ەر چ���اوی خۆت���ەوە‬ ‫هاونیش���تیمانیانت كۆمەڵ كوژ بكرێن‬ ‫و ك���چ و ژنەكانیان بكرێن���ە جالیەی‬ ‫ئەب���وو ئەبووەكانی عەرەب و ئەفغانی‬ ‫و پاكس���تانی ‪ ....‬هت���دێ‌ ‪ ،‬لەوانەش‬ ‫نیگەرانتر ئەوە بوو ش���ەوی ‪ 9‬لەسەر‬ ‫‪10‬ی ئاب���ی ‪ 2014‬پەیامنێ���ری رادیۆی‬ ‫(ن���ەوا) ئاماژەی بەوەدا تەرمی س���ێ‌‬ ‫لە كوژراوەكانی داعش كە لەبەرەكانی‬ ‫جەنگی مەخموور ك���وژراون گەڕایەوە‬ ‫ش���ارۆچكەی (پ���ردێ‌)و دوانی���ان بە‬

‫كورد بوونە! ئەوەی لەوانەش سەیرترە‬ ‫لەبەرەكانی ش���ەڕی مەخموور رویداوە‬ ‫دەڵێن بەش���ێكی زۆری ئەو عەرەبانەی‬ ‫ماوەی یانزە س���اڵە ناسنامەی حزبی‬ ‫كوردیان لە باغەڵدایەو كراون بەمووچە‬ ‫خۆری حزبی كوردی ی���ان دامەزراون‬ ‫لەس���ەر میالكاتی حكومەت���ی هەولێر‬ ‫ئەمیرو چاوساغی داعش دەرچوونە!‬ ‫لە ماوەی هەش���تا ساڵی رابردوو قەزای‬ ‫مەخم���وور چەندین جار بەر ش���ااڵوی‬ ‫تااڵن و ڕەش���ە ك���وژی و خاپوركردن‬ ‫و س���وتان بونەت���ەوە وەك دەڵێ���ن‬ ‫(ماڵی كوردی‪ ،‬ع���ه‌رەب بردی) كەچی‬ ‫ماف���ی ئەوەیان پێن���ەدرا لە عێراقی بە‬ ‫ناو ش���ەراكەت فۆڕمی م���ادەی (‪)140‬‬ ‫پڕبكەنەوەو تائێس���تاش بەیەك سەنت‬ ‫قەرەبوو نەكراونەتەوە‪ ،‬ئەمجارەش���یان‬ ‫مەخمووری���ەكان ل���ەم چەن���د رۆژەی‬ ‫كۆچكردن���ە ب���ە كۆمەڵەكەیان جگە لە‬ ‫خزم و كەس���ە نزیكەكان���ی خۆیان لە‬ ‫هەولێر دەس���ەاڵتی هەولێرو بەغدا بە‬ ‫سەمونێكی سوتاو هاوكاریان نەكردن!‪.‬‬ ‫كوردەواری وتەنی (سەرم سوڕماوە لەو‬ ‫س����ەین و بەینە) س����نوری مەخموور بە‬ ‫بێ‌ بریندارو ش����ەهید پاشەكشەی لێكرا‬ ‫بەش����ەهیدو بریندارێك����ی زۆرو زیانێكی‬ ‫زۆری ئابوری بەش����ێك لە س����نورەكەی‬ ‫كەوتەوە دەست كورد ‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/9/15 )69‬ی گه‌الوێژ ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 September 2014‬‬

‫)‪No. (69‬‬

‫شەهید (مامە‪‎‎‬قلە) هەمیشە لەخەمی ئاوەدانكردنەوەی مەخمووردا بوو‬ ‫تەها عەبدوڵاڵ*‬

‫داع����ش‪ ،‬دواج����ار رۆژی ‪2014/8/24‬‬ ‫دوای ئازادكردن����ی‏ناحی����ەی باق����رت‬ ‫(قەراج)‪ ،‬لەگەڵ چەند پێشمەرگەیەكی‬ ‫تر ش����ەهید كرا‌و چووە ریزی‏كاروانی‬ ‫نەمرانەوە‪.‬‏‬

‫كەدواجار بەهاوكاری‏پێش����مەرگەكانی‬ ‫تری هاوسەنگەری توانییان مەخموور‬ ‫لەو تیرۆرستانە پاك بكەنەوەو‏خۆشی‬ ‫بچێتە كاروانی نەمرانەوە»‪.‬‏‬

‫زۆرن ئەوكەسانەی ئامادەن لەپێناوی‬ ‫خ����اك‌و واڵتەكەیان����دا گیان����ی خۆیان‬ ‫ببەخش����ن‌و ‏بەخوێنی خۆی����ان چرای‬ ‫رووناكی بۆ گەلەكەیان هەڵگیرسێنن‪،‬‬ ‫قەزای مەخموور ‏لەس����نووری هەولێر‪ ،‬برایەكیشی لەو رێگایەدا شەهیدبووە‬ ‫یەكێك����ە لەو ناوچە كوردس����تانیانەی وەك هاوس����ەنگەرانی ئام����اژەی‬ ‫هەمیشە خاكەكەی بەخوێنی‏رۆڵەكانی بۆدەك����ەن‪ :‬ش����ەهید مام����ە قل����ە‬ ‫سوور بووە‪ ،‬تا ئازادی بەدەستبهێنێت‌و لەخێزانێك����ی ك����ورد پ����ەروەر بووەو‬ ‫ب����ە دوژمانی بڵی ئێرە‏كوردس����تانەو ‏لەناوچەكی ش����ەهید پەروەر ش����ەهید‬ ‫ش����وێنی ئێوەی تێدانابێتەوە‪ ،‬یەكێك ب����وو‪ ،‬جگە لەخ����ۆی برایەكی بەناوی‬ ‫لەو شەهیدانە شەهید مەسعود‏عەزیزە لوقمان هەر‏لەو رێگایەدا شەهیدبووە‪،‬‬ ‫كە ناسراوە بە (مامە قلە)‪ ،‬لەپێناوی ئەو تێكۆش����ەرە لەهەموو قۆناعەكانی‬ ‫ئازدی‌و رزگاری ب����ۆ مەخموور گیانی خەباتی ‏كوردایەتیدا وەك پێشمەرگە‌و‬ ‫فەرمان����دەو پیاوێكی بەج����ەرگ‌و ئازا‬ ‫‏خۆی بەخشی‪.‬‏‬ ‫ئەركەكانی خۆی‏جێبەجێكردووە‪.‬‏‬ ‫بەشداری چەندین چاالكی كردووە‬ ‫مەس����عود عەزیز نادر ناسراو بە(مامە جێگەی شانازییە ‏‬ ‫قل����ە)‪ ،‬لەس����اڵی ‪ 1965‬لەمەخم����وور عەزیز مەس����عود عەزیز كوڕە گەورەی‬ ‫‏لەدایكبووە‪ ،‬لەساڵی ‪ 1981‬پەیوەندی شەهید مامە قلە لەبارەی باوكییەوە بە‬ ‫ب����ە مەفرەزەكان����ی (ی ن ك)ەوە ‏كوردستانی نوێی وت‪« :‬ئێمە شانازی‬ ‫ك����ردووە‪،‬‏لەماوەی پێش����مەرگایەتیدا دەكەین كەباوكمان لەڕێگای ئازادكردنی‬ ‫چەندین بەرپرسیاریەتی پێسپێردراوەو ‏كوردس����تان‌و پاراس����تنی مەخمووردا‬ ‫بەش����داری چەندین‏چاالكی‌و نەبەردیی گیانی بەخش����ی‪ ،‬ئەو هەمیشە ئەوەی‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬دوات����ر بەپل����ەی (مقدەم) دووپ����ات ‏دەك����ردەوە كەدەبێ مرۆڤ‬ ‫لەوەزارەتی پێشمەرگە‏خانەنشینكراوە‪ ،‬بەس����ەربەرزی بژی‌و نابێت رێگا بدەین‬ ‫لەڕووی حزبییەوە ئەندامی مەڵبەندی دوژمن زەفەرمان‏پێببات»‪.‬‏‬ ‫وتیشی‪« :‬هەر ئەو هەڵوێستەی باوكم‬ ‫سێی هەولێر بووە‪.‬‏‬ ‫ش����ەهید مامە قلە دژی تیرۆرس����تانی وایك����رد ك����ە دوای خانەنش����ینكردنی‬ ‫داعش بەشداریی سەرجەم شەڕەكانی لەپل����ەی ‏پێش����مەرگایەتیدا‪ ،‬جارێكی‬ ‫سنووری ‏مەخمووری كردووەو رۆڵێكی تر بۆ رووبەڕووبونەوەی تیرۆرس����تانی‬ ‫بەرچاوەی هەبووە لەئازادكردنی قەزای داعش چەك ‏هەڵبگرێتەوە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫مەخمووردا‪ ،‬‏لەدەس����ت تیرۆرس����تانی ب����ۆ ئازادكردن����ی مەخم����وورو قەراج‪،‬‬

‫هەموو تەمەنی لەسەر پێشمەرگایەتی‬ ‫دانا‬ ‫حەلیمە حەس����ەن هاوس����ەری شەهید‬ ‫(مامە قل����ە) لەبارەی ش����ەهیدبوونی‬ ‫هاوس����ەركەی‌و ‏باوكی منداڵەكانییەوە‬ ‫دەڵی‪« :‬من لەساڵی ‪ 1992‬لەگەڵ مامە‬ ‫قلە ژیانی‏هاوسەریمان پێكهێنا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەو ماوەیەكی زۆر بوو پێشمەرگەبوو و‬ ‫هەموو تەمەنی ‏لەسەر پێشمەرگایەتی‬ ‫داناو تا شەهیدیش بوو هەر دانەبڕا»‪.‬‏‬ ‫حەزی دەكرد هەموو كورد یەكبگرێت‬ ‫وتیش����ی‪« :‬مام����ە قل����ە زۆر حەزی‬ ‫دەك����رد هەم����وو ك����ورد یەكبگرێت‌و‬ ‫پێشمەرگە یەك‏هێزبێت‪ ،‬تا پارێزگاری‬ ‫لەخاكی كوردس����تان بكات‪ ،‬ئەو وەك‬ ‫خەڵك����ی مەخموور ‏ب����ەردەوام هیواو‬ ‫ئاواتی ئاوەدانكردن����ەوەی مەخموورو‬ ‫گەڕان����ەوەی س����ەرجەم خەڵكەك����ە‬ ‫‏ب����وو‪ ،‬بۆی����ە هی����چ كات مەخمووری‬ ‫جێنەدەهێشت‪ ،‬تا ئەو رۆژەی لەسەر‬ ‫خاك����ەی ش����ەهید‏بوو‪ ،‬ئێس����اش ‪10‬‬ ‫منداڵ����ی لەدوای خۆی جێهێش����تووە‪،‬‬ ‫كەبچووكترینی����ان تەمەن����ی ‏چ����وار‬ ‫ساڵە‪ ،‬س����ەربەزین چونكە وادەزانین‬ ‫لەڕێگایەك����ی پی����رۆز گیان����ی خۆی‬ ‫بەخشیوە»‪.‬‬ ‫* ئەم بابەتە لەژمارە ‪٦٤٨١‬ی رۆژنامەی‬ ‫كوردستان نوێ باڵوكراوەتەوە‬

‫شەهید (مامە‪‎ ‎‬قلە)‬

‫بەیادی شەهیدی فەرماندەو پێشمەرگەی دێرین (ره‌حمان ‌ه شێت)‬ ‫له‌دایكب����ووی گون����دی گه‌زۆك����ی‬ ‫ده‌ش����تی قه‌راجه‌و له‌به‌ر ئازایه‌تی و‬ ‫نه‌به‌ردی ئه‌و پێش����مه‌رگه‌ قاره‌مان ‌ه‬ ‫ده‌وترێت كاتی خۆی مام جه‌الل ب ‌ه‬ ‫ره‌حمانه‌ش����ێت بانگی كردووه‌و ئه‌و‬ ‫نازناوه‌ی لێنراوه‌‪.‬‬ ‫له‌كۆتاییدا هه‌زاران س�ڵ�او بۆ گیانی‬ ‫كاك���ه‌ ره‌حم���ان ع���ادل ده‌نێرین و‬ ‫داواكاری���ن له‌خ���ودای میهره‌ب���ان‬ ‫خوالێخۆش���بوو به‌به‌هه‌شتی فراوانی‬ ‫خۆی ش���ادبكات و س���ه‌برو ئارامی‬ ‫به‌كه‌س و كاره‌كه‌ی ببه‌خشێت‪.‬‬ ‫ئەم���ەی خ���وارەوە هۆنراوەیەك���ە‬ ‫لەالیەن كاك (س���ەرهەنگ حەسەن)‬ ‫نووس���راوە بۆ یادی خوالێخۆش���بوو‬ ‫(رەحمانەشێت)‬

‫دەنگی مەخموور‬ ‫پێش����مه‌رگه‌ی ناس����راوو دێرین����ی‬ ‫یه‌كێت����ی نیش����تمانی كوردس����تان‬ ‫له‌ده‌ڤه‌ری مه‌خموور خوالێخۆش����بوو‬ ‫(ره‌حم����ان عادل) یه‌كێ����ك بوو له‌و‬ ‫پیشمه‌رگانه‌ی كه‌ له‌هه‌موو ته‌مه‌نی‬ ‫پێش����مه‌رگایه‌تی بۆ ماوه‌ی ‪ 35‬ساڵ‬ ‫بۆ چركه‌ س����اتێكیش له‌ش����ۆرش و‬ ‫خه‌بات دانه‌ب����ڕاوه‌و یه‌كێ����ك بووه‌‬ ‫له‌هاورێ خۆشه‌ویسته‌كانی جه‌نابی‬ ‫م����ام ج����ه‌الل و كاك كۆس����ره‌ت‪..‬‬ ‫هه‌ر به‌ه����ۆی ئازایه‌تی و مه‌ردایه‌تی‬ ‫ئ����ه‌و چه‌ند جارێك خ����ه‌اڵت كراوه‌و‬ ‫به‌یه‌كێ����ك له‌و پێش����مه‌رگه‌ ئازایانه‌‬ ‫هه‌ژمار ده‌كرێت كه‌ به‌درێژایی ژیانی‬ ‫پێش����مه‌رگایه‌تی چه‌ك����ی دانه‌ناوه‌و‬ ‫خه‌باتی كردووه‌‪.‬‬ ‫به‌داخ����ه‌و ‌ه رۆژی ‪2014-7-30‬‬ ‫له‌شاری مه‌خموور به‌هۆی نه‌خۆشی‬ ‫دڵ ماڵئاوایی له‌خانه‌واده‌و دۆستان‬ ‫و هه‌ڤااڵنی خۆی ك����رد‪ ،‬ئه‌گه‌رچی‬ ‫پێش����ووتر نه‌ش����ته‌گه‌ری دڵ����ی بۆ‬ ‫ئه‌نجامدرا بوو‪ ،‬به‌اڵم له‌به‌ر سه‌ختی‬ ‫نه‌خۆش����ییه‌كه‌ی دواجار ماڵئاوایی‬ ‫لێكردین‪ .‬جێگه‌ی باس���� ‌ه فه‌رمانده‌و‬ ‫پێش����مه‌رگه‌ی به‌ئه‌م����ه‌ك و ئ����ازا‬ ‫خوالێخۆش����بوو (ره‌حم����ان ع����ادل‬ ‫سورچی) ناسراو به‌ (ره‌حمانه‌شێت)‬

‫شەهید (ره‌حمانه‌ شێت)‬

‫(ره‌حمان گیان‬ ‫تۆ له‌ مردن به‌هێزتری‬ ‫هه‌رگیز باوه‌رناك���ه‌م ماڵئاوایی‬ ‫بكه‌یت‬ ‫سه‌فه‌ر و جه‌وله‌ی ئه‌مجاره‌ت‬ ‫بۆ الی ش���ه‌هید ه���اورێ كاوه‌‬ ‫مه‌خمووری بێت‬ ‫ده‌مێكه‌ لێك دابرانه‌‬ ‫ده‌زانم ت���ۆ ش���یكردنه‌وه‌ت بۆ‬ ‫هه‌موو دۆخێك هه‌بوو‬

‫بۆ هه‌ر پێش���هاتێك هه‌میشه‌ش‬ ‫ئاماده‌ بویت‬ ‫ت���ۆ هه‌نگاوێكت ل���ه‌ قه‌راجه‌وه‌‬ ‫ده‌س���ت پێده‌كرد بۆ به‌س���تی‬ ‫شه‌رخه‌‬ ‫ده‌شتی كۆیه‌و سماقولی‪...‬‬ ‫ماندووبونت نه‌ده‌زانی‬ ‫له‌ خانه‌واده‌یه‌ك بوویت‬ ‫كێلی ش���ه‌هیدت له‌ روژهه‌اڵت و‬ ‫باكووره‌‬ ‫بست به‌ بستی باشوور جێ پێی‬ ‫ئه‌دیدایسه‌كه‌ی تۆی پێوه‌دیاره‌‬ ‫كوا مردن به‌ بچوكی كورته‌باالی‬ ‫جورئه‌ت ده‌كا‬ ‫به‌ ب���االی براوپ���ری جوامێریت‬ ‫هه‌لزه‌نی‬ ‫ن���ا نا نا نا باوه‌ر ناكه‌م تۆ دڵت‬ ‫بێت‬ ‫ماڵئاوای���ی بكه‌یت له‌ یه‌كێتی و‬ ‫هاورێ و هه‌ڤاڵه‌كانت‬ ‫ئه‌ی ئازاتر له‌ ئازایه‌تی‪..‬‬ ‫ئه‌ی شەنگەبیە شێته‌كه‌ی والتم‬ ‫كاكه‌ ره‌حمان گیان)‪.‬‬

‫جیاوازی لەنێوان داعشە مەخموورییەكان و داعشە ئەسلیەكە!‬

‫سامان قەرەچووغی‬ ‫دوای ئ���ەو گۆڕانكارییە سیاس���ییە‬ ‫چاوەڕوانك���راوەی گروپ���ی داع���ش‬ ‫لەكۆنتڕۆلكردنەوەی بەشێك لە شارو‬

‫شارۆچكە سونەنش���ینەكانی عێراق‪،‬‬ ‫هەڕەشەو مەترس���یەكانی ئەو گروپە‬ ‫رۆژ ب���ەرۆژ زیات���ر دەبێت بۆ س���ەر‬ ‫پێكهاتەكانی عێراق بەتایبەتیش دوای‬ ‫راگەیاندن���ی خەالفەتی ئیس�ل�ام رۆژ‬ ‫ب���ەرۆژ پێگەی جەماوەری ئەو گروپە‬ ‫بەهێزتر دەبێت لەبەر چەند هۆكارێك‬ ‫لەوان���ەش راگەیاندن���ی خەالفەتەكە‬ ‫ك���ە بۆتە هۆی راكێش���انی س���ۆزی‬ ‫الیەنگرانی گروپە ئیس�ل�امیەكان لە‬ ‫ناوەوەو دەرەوی واڵت‪.‬‬ ‫ه���ۆكاری تری���ش ب���ۆ بەهێزكردن و‬ ‫بەرفراوانكردن���ی دەس���ەاڵتی ئ���ەو‬ ‫خەالفەت���ە ئەوەی���ە لە دەس���پێكی‬ ‫كارەكەیان���ەوە بەوێن���ە ت���رس و‬ ‫دڵەڕاوكێیەكی زۆریان باڵوكردەوە لە‬ ‫بەرامبەر نەیارەكانیان ئەویش بەوەی‬ ‫كە بەدڕندەترین شێوەو بەبێ‌ جیاوازی‬ ‫ژن و منداڵ و بەس���ااڵچوو ش���ەهید‬ ‫دەكەن! لەوان���ەش نیگەرانتر ئەوەیە‬ ‫وەك س���ەرەتای گەشە كردنی ئاینی‬

‫‪3‬‬

‫ئیس�ل�ام و ش���ەڕەكانی نێوان كافرو‬ ‫ئیس�ل�امەكان! بری���اری ئەوەیانداوە‬ ‫لەكات���ی ش���ەڕو داگیركردن���ی هەر‬ ‫شوێنێك پیاوەكان بكوژن و ماڵەكان‬ ‫و ئافرەتەكانی���ش وەك جاری���ە ب���ۆ‬ ‫خۆیان ببەن بەتایبەتی ئەو شوێنانەی‬ ‫كە لەرووی نەتەوەیی و ئاینی و تایفی‬ ‫دەكەونە دەرەوەی بازنەی بیرو هزری‬ ‫ئەوان وەك (كورد و مەسیعیەكان و‬ ‫ئیزدیەكان و كاكەی���ەكان و‪...‬هتد)‪،‬‬ ‫جگە لەو هەموو كردەوە نامرۆڤانەیەی‬ ‫چەكداران���ی داع���ش لەبەرامب���ەر‬ ‫هاوواڵتیانی س���ڤیل ئەنجامی دەدەن‬ ‫ڕێگای تریش���یان بەكارهێناوە بۆ لە‬ ‫ناوب���ردن و ئازاردان���ی نەیارەكانیان‬ ‫لەوانەش گرتنەوەی سەرچاوەی ئاوی‬ ‫خواردنەوەو تەزووی كارەباو نەناردنی‬ ‫بەشە خۆراكی هاوواڵتیان و نەناردنی‬ ‫س���وتەمەنی و رێگرت���ن و س���زای‬ ‫مەرگ بۆ ئەوكەس���انەی بەئاش���كراو‬ ‫بەنهێنی بازرگان���ی لەگەڵ ناوچەی‬

‫نەیارەكانیان بكەن!‪.‬‬ ‫ق���ەزای مەخمووری���ش یەكێكە لەو‬ ‫قەزا كوردنش���ینانەیە كە بەدرێژایی‬ ‫مێژووی كورد لەسەری ژیاوەو خاكی‬ ‫كوردان بووەو دوای روداوەكانی ‪9‬‬ ‫ی حوزەیرانی ‪ 2014‬و كۆنتڕۆلكردنی‬ ‫ش���اری مووس���ڵ لەالی���ەن گروپی‬ ‫(داع���ش)ەوە فش���ارێكی زۆری���ان‬ ‫خستۆتەس���ەر س���نوری مەخموور‬ ‫ئەویش بە گرتنەوەی س���ەرچاوەی‬ ‫ئ���اوی خواردنەوە كە ل���ە پرۆژەی‬ ‫ئاوی (س���ولتان عەبدوڵ�ڵ�ا) دێت‬ ‫بۆ مەخم���وور لەهەمانكات���دا رێگا‬ ‫نادەن بەش���ە خۆراكی هاوواڵتیان‬ ‫ل���ە كۆگاكان���ی مووس���ڵ بگات���ە‬ ‫بریكارەكانی مەخموور لەهەمانكاتدا‬ ‫بەش���ە سوتەمەنیش���یان لەس���ەر‬ ‫ئ���ەو ش���ارە راگرت���ووەو هەم���وو‬ ‫رێگاكان���ی بازركانی���ان بەس���ەر‬ ‫هاوواڵتی���ان داخس���توو! كەچ���ی‬ ‫خەڵكانێك���ی مەخم���ووری ی���ان‬

‫هەولێری بەپێچەوانەی داعش���ەكان‬ ‫ب���ۆ بەرژەوەندیی���ە ئابووریەكانی‬ ‫خۆیان و خۆش���گوزەرانی داعش���ە‬ ‫ئەس���لەكە بەرێگای قاچاغ بێت یان‬ ‫بەرێگ���ەی بازگەكانی پێش���مەرگە‬ ‫(ئاردو ش���ەكرو برنج و بەفرو غازو‬ ‫مەڕوم���ااڵت) دەبەن���ە ناوچەكانی‬ ‫ژێر دەس���ەاڵتی داعشەكەی خەلیفە‬ ‫ئەبو بەكر بەغ���دادی! بەبڕوای من‬ ‫ئەو بەن���او مەخموورییان���ە ئەگەر‬ ‫بەكردەوەش داعشەكەی ئەبو بەكر‬ ‫نین‪ ،‬پێی بزانن و نەزانن بەش���ێكن‬ ‫لەو پرۆسە بەدناوەی تیرۆرستان!‪.‬‬ ‫بۆیە پێویس���تە دەس���ەاڵتی ئیدارەی‬ ‫مەخموور هەرچی زووە رێوش���وێنی‬ ‫توند بگرێتە بەرو سزای ئەو قاچاغچیە‬ ‫چاوچنۆكانە بدەن‪ ،‬لەوەش گرینگتر‬ ‫ئەوەی���ە خ���ودی مەخمووریی���ەكان‬ ‫چاوكراوەبن و زانیاریان لەس���ەر هەر‬ ‫یەكێك لەو قاچاغچیانە هەیە ئاگاداری‬ ‫الیەنی پەیوەندی دار بكەنەوە‪.‬‬

‫بەختیار محەمەد‬

‫مەخمووری‬ ‫دوای داعش‬

‫س���ەرەڕای بەردەوامی هەڕەشەكانی‬ ‫داع���ش بۆ س���ەر س���نووری قەزای‬ ‫مەخموور كەچی بەرپرسانی حیزبی‬ ‫ناوچەكە خەریكی ملماڵنێی حیزبین‬ ‫و لەجیاتی پاككردنەوەی ناوچەكەو‬ ‫چارەس���ەركردنی خەم���ی خەڵ���ك‬ ‫خەریك���ی گەمەیەك���ی مندااڵن���ەن‬ ‫لەسەر ئەوەی ئاخۆ كێ مەخمووری‬ ‫كۆنترۆلكردووە؟‪.‬‬ ‫بەداخەوە مەخم���ووری دوای داعش‬ ‫تادێت بەرەو چۆل ب���وون دەڕوات‪،‬‬ ‫بەجۆرێك وەكو بەرپرسانی ئیداری‬ ‫لەمەخم���وور رایدەگەیەنن كە تەنها‬ ‫ل���ە ‪%٣٠‬ی هاواڵتییان���ی مەخموور‬ ‫گەڕاونەتەوە سەر زێدی خۆیان‪.‬‬ ‫دیارە ئەگ���ەر س���ەیرێكی مێژووی‬ ‫ئ���ەم ناوچەی���ە بكەی���ن دەبینی���ن‬ ‫لەراپەرین���ی بەھاری س���اڵی ‪١٩٩١‬‬ ‫نزیکەی ‪%٢٥‬ی دانیشتووانی قەزای‬ ‫مەخموور ناوچەکەی���ان چۆل کردو‬ ‫نەگەڕان���ەوە ب���ۆ ش���وێنی خۆیان‪،‬‬ ‫دوات���ر لەس���اڵی ‪ ٢٠٠٣‬و ه���ه‌روەھا‬ ‫ب���ەھۆی تەقینەوەک���ەی س���اڵی‬ ‫‪٢٠٠٧‬ی مەخم���وور نزیکەی ‪%٢٥‬ی‬ ‫دانیشتوانی مەخموور کۆچیان کردو‬ ‫ناوچەکەی���ان چۆل کرد‪ ،‬ئەمجارەش‬ ‫ب���ەھۆی ھێرش���ەکانی داع���ش و‬ ‫دەستبەسەراگرتنی مەخموورو گوێڕو‬ ‫قەراج لەالیەن چەکدارانی داعشەوە‬ ‫ئەگەری زۆرە دیسانەوە ژمارەیەکی‬ ‫زۆر لە دانیش���تووانی مەخموور ئەم‬ ‫ناوچەی���ە چۆل بک���ەن و رووبکەنە‬ ‫شاری هه‌ولێرو دەوروبەری‪.‬‬ ‫لێرەدا پێمخۆش���ە ئام���اژە بەچەند‬ ‫خاڵێك���ی گرن���گ بكەم س���ەبارەت‬ ‫بەرەوشی مەخموور لەدوای داعش‪:‬‬ ‫یەکەمی���ان‪ :‬س���ەبارەت بەژمارەی‬ ‫دانیش���تووانی ق���ەزای مەخم���وور‬ ‫لەئێستادا نزیکەی ‪ ١٥٠‬هه‌زار کەس‬ ‫دەبێت‪ ،‬بەاڵم زیات���ر لە ‪ ١١٥‬هه‌زار‬ ‫ک���ەس ئاوارەی ش���ارەکانی دیکەی‬ ‫کوردس���تان بوونەت���ەوەو تەنه���ا‬ ‫‪ ٣٠‬ه���ه‌زار ھاواڵت���ی لەو س���نوورە‬ ‫ماونەت���ەوە‪ ..‬کە ئەمەش کاریگەری‬ ‫خراپی لەسەر دیموگرافیای ناوچەکە‬ ‫دروست دەکات و پێویستە ئیدارەی‬ ‫ناوچەك���ە هەرچ���ی زووە هەم���وو‬ ‫رێگای���ەك بگرێتەبەر بۆ ئەوەی ئەم‬ ‫ناوچەیە بەرەو چ���ۆل بوون هەنگاو‬ ‫نەنێت‪.‬‬ ‫دووەمیان‪ :‬ب���ەر لەهاتنی داعش بۆ‬ ‫ناوچەك���ە‪ ،‬ئێمە لەرۆژنامەی دەنگی‬ ‫مەخموور هۆش���داری ئەوەماندا كە‬ ‫ئەگەری زۆرە ئەم ناوچەیە رووبەرووی‬ ‫هەرەش���ەو مەترس���ی تیرۆریستان‬ ‫ببێتەوە‪ ،‬بۆیە پێویس���تە لەمەودوا‬ ‫ئی���دارەی ناوچەك���ە رێوش���وێنی‬ ‫توندت���ر بگرێتەبەرو ڕەچاوی هەموو‬ ‫بارودۆخێك���ی نەخ���وازراو ب���كات‬ ‫چونكە مەخموور هاوسنوورە لەگەڵ‬ ‫نەتەوەی عەرەب و هەمیشە خەڵكە‬ ‫رەسەنی مەخموور بونەتە قوربانی و‬ ‫باجی كوردبوونی خۆیان داوە‪.‬‬ ‫س���ێیەمیان‪ :‬بەداخەوە لەسەرەتای‬ ‫دەستبەسەراگرتنی مەخموور لەالیەن‬ ‫چەكدارانی داعشەوە تادەگاتە ئەمڕۆ‬ ‫زۆر بەزەق���ی هەس���ت بەملماڵنێ���ی‬ ‫حیزب���ی دەكرێ���ت بەجۆرێ���ك نەك‬ ‫تەنها سیاس���ییەكان بەڵكو خەریكە‬ ‫بەرپرس���انی حكومیش دەكەونە نێو‬ ‫ئەو ملماڵنێی���ە‪ ،‬بەداخەوە مەخموور‬ ‫هەر قوربانی تاوان و كارەناشرینەكانی‬ ‫سەرانی داعش نه‌بووە بەڵكو حیزب‬ ‫و ملمالنێ���ی سیاس���ی نێوخۆی���ی‬ ‫خەریكە هەم���ووان بەرەو گەمەیەكی‬ ‫مندااڵنە دەبات ئەویش مەس���ەلەی‬ ‫ئاخۆ كێ مەخمووری ئازادكردووە؟!‬ ‫ك���ە بەداخ���ەوە ل���ەم بارودۆخ���ە‬ ‫هەس���تیارەی ئێس���تای ناوچەك���ە‬ ‫لەجیات���ی پاككردن���ەوەی ناوچەكە‬ ‫لەتیرۆریس���تان و چارەس���ەركردنی‬ ‫خەم���ی خەڵ���ك كەچی بەرپرس���ە‬ ‫بااڵكانی حی���زب خەریكی ملماڵنێی‬ ‫نێوخۆیی‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/9/15 )69‬ی گه‌الوێژ ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 September 2014‬‬

‫)‪No. (69‬‬

‫دیدێكی لۆژیكی بۆ پێگەی ئافرەت لەئیسالمدا‬

‫پرۆفیسۆر د‪.‬شوكر مەحمود‬ ‫مامەسێنی*‬ ‫هەرکەسێک بەلۆژیکیانە‬ ‫بێگومان‬ ‫بیربکاتەوە بەڕوونی بۆی دەردەکەوێت‬ ‫کە ئاینی پیرۆزی ئیسالم به‌و پێیەی‬ ‫یاسایەکی خوداییە‪ ،‬چاکترین بەرنامەی‬ ‫ژیانەو دادوەرترین ڕێسایە کە مافی‬ ‫بەیەکسانی‬ ‫بونەوەرێکی‬ ‫هەموو‬ ‫دەستەبەرکردبێ‪.‬‬ ‫بەشێوەیەکی تایبەتیش گرنگی تەواوی‬ ‫بەمرۆڤ داوە بەهەردوو ڕەگەزی نێرو‬ ‫مێ‪،‬و سنووری ماف و ئەرکی هەر‬ ‫ڕەگەزێکی نەخشە کێشاوە و بایەخی‬ ‫زۆریشی تایبەت بەئافرەت داوە بەجۆرێک‬ ‫کە هیچ ئاینێکی ئاسمانی و یاسایەکی‬ ‫سەرزەوی ئەوەندە ڕێزی ئافرەتی تیادا‬ ‫ڕەچاو نەکراوە وەکو ئەوەی کە ئیسالم‬ ‫بۆی فەراهەم کردووە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا هەندێک کەس لە تەسکی بازنەی‬ ‫هێزرو سنوورداری بیردکردنەوەیان‬ ‫لەوباوەڕەدان کە هەڵوێستی ئیسالم‬ ‫لەگەڵ ئافرەت هەڵوێستێکی دواکەوتوو‬ ‫کۆنە پەرستانەیە‪ ،‬هەندێ بابەت‬ ‫دەژمێرن نموونەی فرە ژنی و مانەوەی‬ ‫ئافرەت لەماڵ و بااڵپۆشی و بوونی مافی‬ ‫جیابوونەوە بەدەست پیاو و لێدان و‬ ‫جیاکردنەوەی بێخەف و چیرۆکی تێکەڵ‬

‫بوون و هاوسەرگیری لەگەڵ ژنە کەنیزەی‬ ‫ماڵ و پیاوساالری و دوو ئەوەندەی‬ ‫پشکی پیاو لە بۆماوە‪ .‬بۆ وەاڵمدانەوەی‬ ‫ئەوانە ئەگەر بگەڕێینەوە دەستپێک پێش‬ ‫ئیسالم هەموومان باش دەزانین کە ئاینی‬ ‫ئیسالم لەسەر نەفامی و جاهیلیەت‬ ‫هاتووە‪ ،‬ئەو سەردەمەی کە کچ بەشی‬ ‫زیندە بەچاڵکردن بوو‪ ،‬و پیاو دە ژن‬ ‫و بیست ژنی هەبوو‪ ،‬کەنیزەکەکانی‬ ‫ناچار دەکرد کە خۆفرۆشی بکەن‬ ‫بەرامبەر بەپارە وەرگرتن‪ .‬بۆ ئەو فرە‬ ‫ژنیەی کە ئیسالم هێناویەتی و ڕێی‬ ‫بەکۆکردنەوەی چوار ژن داوە ئەمە‬ ‫لەڕاستیدا سنووردارکردن و کەمکردنەوە‬ ‫بووە نەوەک ژمارە زیادکردن و فرەژنی‬ ‫کردن‪ .‬بۆیە ئەم یاسایەش ڕزگارکردنی‬ ‫ژن بوو لە مەرگ و بەکۆیلەی کردن و‬ ‫شورەیی و نەنگی‪.‬‬ ‫ئایا ئێستا ئافرەت لەئەوروپا بارودۆخی‬ ‫چاکترە لەو سەردەمەی نەزانین و‬ ‫نەفامی کەباسمان کردن‪ ،‬لەوکاتەی کەوا‬ ‫لەو شوێنە ئافرەت لەباتی دا ڕووخان‬ ‫و ڕیسوا بووندا دەژی‪ ،‬فرە دۆستی‬ ‫بۆتە کارەساتێکی باو لەنێوان زۆر لە‬ ‫هاوسەران ئایا بەڕێزتر نیە بۆ ئافرەت کە‬ ‫ببێتە هاوسەری دووەمی پیاوێکی خاوەن‬ ‫ڕەوشت کەخۆی هەڵیدەبژێریت و خۆشی‬ ‫دەوێ و مافی هاوسەرایەتی و حورمەت‬ ‫گرتنی تەواوی هەبێت لەوەی کەببێتە‬ ‫بەناو دۆستێکی نهێنی و چێژێکی کاتی‬ ‫بەدزییەوە لە پشت دیواران وەرگرێ!‪.‬‬ ‫وێڕای ئەوەش ئیسالم ڕێپێدانی فرەژنی‬ ‫داڕشتووە بەشێوازیک وەک پەککەوتوو‬ ‫یان ئەستەم دابێت بەوەی کە مەرجێکی‬ ‫بۆ داناوە جێبەجێکردنی گرانە کە‬ ‫دادپەروەرییە لەنێوان ژنەکاندا وەک‬ ‫لەقورئاندا هاتووە ( َفإ ِ ْن ِخ ْفت ُْم ر َِ اَل‬ ‫ؤاح َدة)‪ .‬ئەگەر ئەم مەرجەی‬ ‫ت َ ْع ِدلُوا َف ِ‬ ‫تیادا نەبێت لەیەک ژن زیاتر ڕێی پێ‬ ‫نەدراوە دوای خوا دەفەرموێ (ؤلَ ْن‬

‫اء‬ ‫َستَطي ُعوا ر َِ ْن ت َ ْع ِدلُوا ب َ نَْ‬ ‫ي ال ِن َ‬ ‫ت ْ‬ ‫س ِ‬

‫ؤلَ ْو َحرَثت ُْم) لەو ئایەتە پیرۆزەش‬ ‫دادپەروەری تەواوی هەر دوور خستۆتەوە‬ ‫هەتا لەپیاوی بەتەنگەوە هاتوو سورو‬ ‫ئارەزوومەندیش‪ .‬کەواتە کەس نەماوە‬ ‫تەنها ئەوکەسانەی کە بەرزترن لەمرۆڤی‬ ‫رێی ئەوانیش پێغەمبەرەکان و ئەولیاکان‬ ‫و ئەوانەی لەڕێگای ئەوان دەڕۆن‪.‬‬ ‫لەمەڕ بابەتی مانەوەی ئافرەت لەماڵ و‬ ‫دەرنەچوونی‪ ،‬ئەمە کارێکی ئاسایی و‬ ‫بەجێیە بەتایبەتیش بۆ هاوسەرەکانی‬ ‫خودای‬ ‫(درودی‬ ‫پێغەمبەرمان‬ ‫لەسەربێ) بەو پێیەی کەئەوان نمونەی‬ ‫بااڵی ئافرەتان و دایکی موسڵمانانن‪،‬‬ ‫پەروەردگار دەفەرموێ (ؤ َقرْ َن ِفي‬ ‫ب ُ ُيوت ِ ُك َن)‪.‬‬

‫ئەو هۆکارو ئەرکانەی کەوا پێویست‬ ‫دەکات کە ژن لەماڵ بچێتە دەرەوە بۆ‬ ‫جێبەجێکردنی کارەکانی‪ ،‬ئیشکردنی ڕێ‬ ‫پێدراوە‪ ،‬ژن لە ئیسالم زانیارو شاعیرو‬ ‫مامۆستا بووەو دەرچوە بۆ جەنگ و‬ ‫خوێندن‪ .‬ئایەتەکە ئاراستەکراوە بۆ‬ ‫هاوسەرەکانی پێغەمبەرمان (درودی‬ ‫خوای لەسەربێ)‪ ،‬کە دایکی موسڵمانان‬ ‫بوونە وەکو نموونەیەکی بەرزو بااڵ‪،‬‬ ‫دیاریشە لەنێوان (نموونە)و (شیاو)‬ ‫و (ڕووداو) واتە (حاصل) چەندین‬ ‫پلە هەیە‪ .‬خێزانەکانی پێغەمبەر لەگەل‬ ‫پێغەمبەر دەرچوونە بۆ غەزەواتەکانی‪،‬‬ ‫ئەمەش وادەگەیەنێ کە دەرچوونی ژن‬ ‫بۆ یارمەتیدانی پیاوی لەکارو تێکۆشانی‬

‫ئیسالم بۆیە رێگەی بە چوار ژنی داوە چونكە‬ ‫مەبەست لێی سنووردارکردن و کەمکردنەوە‬ ‫بووە نەوەک ژمارە زیادکردن و فرەژنی کردن‪.‬‬ ‫ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی کەنمونەیی‬ ‫ترین بارودۆخی ژن ئەوەیە کە دایک و‬ ‫خاوەن ماڵ بێت و خۆی تەرخان بکات‬ ‫بۆ ماڵ و بۆ پەروەردەی منداڵەکانی‬ ‫بەسەرکەوتوویی و بەڕێزەوە‪ .‬بۆ نموونە‬ ‫بارودۆخی میللەتێک بینینە بەرچاومان‬ ‫کە ئافرەتەکانی لە نوسینگەو فەرمانگە‬ ‫و سەرشەقام بێت بۆ کارکردن و‬ ‫منداڵەکانیشی لە دایەنگەکان و پەناگەکان‬ ‫بێت‪ .‬ئایا ئەوە باشترە یان نەتەوەیەک‬ ‫کە ژن تیایدا دایک و خاوەن ماڵ و منداڵ‬ ‫بێت جگەرگۆشەکانیشیان لەباوەشی‬ ‫دایکیان پەروەردە بکرێت و خێزانیشی‬ ‫خزمەتگوزاری تەواوی تیابێت؟ کورد‬ ‫گوتەنی منداڵ بەدایک و باوک گەورەبی‪.‬‬ ‫بێگومان وەاڵمەکە دیارە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ‬ ‫ئەوەش ئیسالم ڕێگرنیە لەبەردەم‬

‫شکۆمەندانە کارێکی ڕێپێدراو و ئاساییە‪.‬‬ ‫لەمەر بابەتی بااڵپۆشی‪ ،‬نکۆڵی لەوە‬ ‫ناکرێت کە بااڵپۆشی لە بەرژەوەندی‬ ‫ئافرەتەو ئیسالم رێی داوە کە دەموچاوو‬ ‫دەستەکانی دیاربن و بۆشراو نەبن و‬ ‫لەدەرەوەبن‪ ،‬جگە لەوانە ئەندامەکانی‬ ‫تر خودا فەرمانی کردووە کە شاراوەو‬ ‫داپۆشراوبن‪.‬و لۆژیکیانەش هەرشتێ‬ ‫قەدەغەبێ زیاتر خوازراوە‪ ،‬شاردنەوەی‬ ‫شوێنە دڵرفێنەکانی ئافرەت جوانی‬ ‫و دڵڕاکێشی زیاتر دەکەن‪ ،‬بەڵگە‬ ‫نەوییستە لەهۆزە سەرەتاییەکان‬ ‫بەهۆی رووت و قوتی تەواوی ئافرەتەوە‬ ‫تامەزرۆیی پیاو بۆ ئافرەت زۆر خاوە و‬ ‫خۆ تێهەلقورتاندن کۆتایی دێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەبینین کەپیاو تێکەاڵوی هاوسەرەکەی‬ ‫خۆی نابێت‪ .‬تەنها یەک جار نەبێت‬

‫لەمانگێک وەکاتێک کە دووگیان‬ ‫دەبێت بۆ ماوەی دوو ساڵ پەیوەندی‬ ‫هاوسەری ئەنجام نادرێت‪،‬گومانیش‬ ‫لەوە دانیە لەبەرژەوەندی ئافرەت دایە‬ ‫کە خوازراوترویستراوتربێت‪ ،‬ئەگینا‬ ‫ئەبێتە شتێکی ئاسایی و هیچ هەستێک‬ ‫ناوروژێنێت‪.‬‬ ‫لەمەر مافی پیاو لەجیابوونەوە (تەاڵق)‬ ‫لەبەرامبەریدا مافی ئافرەتیش هەیە‬ ‫لەالیەکی ترەوە‪ ،‬بەپێی ئەوەی کە‬ ‫ئافرەت بۆی هەیە داوای جیابوونەوە‬ ‫بکات لەدادگاو تەاڵقیش بەدەست‬ ‫بێنی و ئەم مافە مافی ئافرەتیشە‬ ‫ئەگەر بەڵگەی تەواوی هەبێت‪.‬و دەشێ‬ ‫ئافرەت لەکاتی ئەنجامدانی گرێبەبەستی‬ ‫مارەبرین مەرجی پاراستن (عصمه‌)ی‬ ‫خۆی تیایدا تۆماربکات و پارێزگاری‬ ‫بکات‪ .‬بەم شێوەیە هەمان مافی پیاوی‬ ‫دەبێت لە جیابوونەوەو ئیسالمیش مافی‬ ‫تەواو دەدات بەئافرەت کە لەدەوڵەتە‬ ‫رۆژئاواییەکان دەست ناکەوێت‪ ،‬ئافرەت‬ ‫الی ئێمە مارەیی وەردەگرێ و الی‬ ‫ئەوان دەبێ پارەش بدا‪ ،‬ئافرەت الی‬ ‫ئێمە مافی ئەوەی هەیە هەڵسوکەوت‬ ‫و مامەڵە بەمولکەکان بکات‪ ،‬الی‬ ‫ئەوروپیەکان ئەو مافەی نیە‪ ،‬دوای‬ ‫هاوسەگیری کردن پیاوەکە دەبێتە‬ ‫پارێزەری مولکەکانی‪.‬‬ ‫لەرووی بابەتی لێدانی ئافرەت و‬ ‫جێهێشتنی پێخەفی نووستن ئەم رەفتارە‬ ‫دانراوە تەنها بۆ ئافرەتی یاخیبوو‬ ‫لەمێردی و خۆ بەزلزان‪ ،‬چونکە ژنی‬ ‫لەبارو ئاسایی دوو مافی الی پیاوی خۆی‬ ‫هەیە خۆشەویستی و بەزەیی بەدڵنەرمی‪،‬‬ ‫لێدان و جیاکردنەوەی پێخەف لەکارە‬ ‫دەرئاساو سەرسامکەرەکانی قورئانی‬ ‫پیرۆزە لەتێگەیشتی خۆ بەبەرز‬ ‫زانی(نشوز)‪ ،‬کۆکیشە لەگەڵ تازەترین‬ ‫ئەو دەرئەنجامانەی کە زانستی‬ ‫دەروونزانی سەردەم پێیگەیشتووە‬ ‫لەتێگەیشتنی ئەو رێبازەی ئافرەت‬ ‫رەزامەندی لەسەری هەیەو هەلیبژاردووە‬

‫‪4‬‬

‫لەژیانی‪.‬‬ ‫زانراویشە کەزانستی دەروونزانی ئەو‬ ‫رێرەوەی ئافرەت لەسەری دەروا دەیکاتە‬ ‫دوو بەش‪ :‬یەکەمیان‪ :‬رێبازی ملکەچی‬ ‫کە لەزاراوەی زانستی پێی دەگوترێت‬ ‫‪)-masochism‬‬ ‫(ماسۆشزم‬ ‫لەوبارەدا ئافرەت رازی دەبێت و چێژ‬ ‫لەوە وەردەگرێت کە ملکەچ بێت‬ ‫ئەگەر لێشی بدرێت و ئازاریش بدرێت‪،‬‬ ‫دووەمیان‪ :‬رێبازی زاڵبوون یا دەست‬ ‫بەسەراگرتن‪ ،‬کە لەزاراوەی زانستی پێی‬ ‫دەگوترێت (سادزم‪ ) sadism-‬لەو‬ ‫رێبازە ئافرەت چێژ لەوە وەردەگرێت‬ ‫فیز بنوێنێ و کۆنترۆل بکاو زاڵبیت و‬ ‫دەسەاڵتی هەبێت و ئازاری خەڵکی تر‬ ‫بدات‪ ،‬ئەو جۆرە ژنە هیچ چارەیەکی‬ ‫نیە تەنها هەلکەندنی چقڵ و البردنی‬ ‫هێزەکەی و شکاندنی ئەو چەکەی‬ ‫زۆر داری پێ دەکات‪ ،‬ئەو چەکەی‬ ‫ئافرەتیش ژنیەکەیەتی (االنوثە) ئەو‬ ‫چەکەش بە جێ هێشتنی پێخەفی‬ ‫نوستن دێتەکایەوە‪ ،‬کە چەکەکەی‬ ‫شکا هیچی تری نامێنێ خۆی پێ‬ ‫زاڵ بکات‪ ،‬هەرچی ئەو ئافرەتەیە کە‬ ‫رێبازی ملکەچی هەلبژاردوە ئەویش‬ ‫بەلێدان چارە دەکرێت‪ ،‬لێرەوە ئیعجازی‬ ‫ئایەتی قورئانمان بۆ دەردەکەوێ‬ ‫ضاج ِع ؤاضرِبُو ُه َن)‬ ‫(ؤا ْه ُج ُرو ُه َن ِفي مْال ِ‬ ‫وەکو ئیعجازێکی زانستی و کورت‬ ‫کردنەوەی سەرجەم ئەو ئەنجامانەی‬ ‫زانستی دەروونناسی و دەستی هێناوەو‬ ‫تۆماری کردوە لەچەندین بەرگ لەبارەی‬ ‫ئافرەتی خۆ بەزلزان و ناشزو چۆنیەتی‬ ‫چارەسەركردنی‪ .‬لەبەشی دووەمی‬ ‫داهاتودا باسی سێ بابەتی تر دەکەم‬ ‫یەکەمیان بابەتی کەنیزەژن (اوْ َما‬ ‫ت ايمَْان ُ​ُك ْم)و قەوامی پیاوو ڕێژەی‬ ‫َملَ َك ْ‬ ‫پیاو لە پشکە بۆماوە لەنێوان پیاوو‬ ‫ئافرەت‪.‬‬ ‫*مامۆستای كۆلیژی زانسته‌ئیسالمییه‌كان‬ ‫زانكۆی سه‌الحه‌دین هه‌ولێر‬

‫(مەال عومەر چل هەوێزەیی) كەسایەتی كوردپەروەری كەندێناوە‬

‫حەمید جەالل مستەفا‬ ‫ئەوناوچەیەی كە بەكەندێناوە ناسراوە‬ ‫چەندین كەسایەتی كوردپەروەری‬ ‫پێگەیاندووەو هاتونەتە نێو ریزی‬ ‫خەبات و تێكۆشان و خزمەتی‬ ‫بەرچاویان كردووەو تەنانەت زۆر‬ ‫بەسەركەوتوویی بونەتە كەسێكی‬ ‫بوێرو كۆششكار بۆ ناوچەكانی تری‬ ‫كوردستان و نەتەوەكەمان‪.‬‬ ‫كورتەیەك لەژیاننامەی مەالعومەر‬ ‫لێرەدا ئاماژە بەرۆڵی كەسایەتی‬ ‫پێشمەرگەیەكی‬ ‫نیشتمانپەروەرو‬ ‫دلێری كەندێناوە دەكەین ئەویش‬ ‫(مەال عومەر چلهەوێزەیی)یە كە‬ ‫لە گوندە جوانەكەی چلهەوێزەی‬ ‫(‪)1941‬‬ ‫لەساڵی‬ ‫كەندێناوە‬ ‫لەدایكبووە‪ ،‬مەال عومەر محه‌مه‌د‬ ‫چل هەوێزەیی لە خێزانێكی‬ ‫ئاینپەروەو پڕ لەوانەی كوردایەتی‬ ‫پەروەردە دەكرێت‪ .‬هەر لە تەمەنی‬ ‫شەش ساڵییەوە الی باوكی بابەتە‬ ‫سەرەتاییەكانی خوێندن و نووسین و‬ ‫وانەی ئاینی رەوان دەكاو فێردەبێت‬ ‫كە بەزانست و چرا هەڵكردن‬ ‫دەگەیتە ئامانج و دەبیە پێشڕەو‬ ‫دڵسۆزی خەڵكی واڵتەكەی‪ ،‬بۆیە زوو‬ ‫خۆی دەداتە بەرخوێندن و زانین و‬ ‫قۆناغی فەقێیاتی الی (ئەبوبەكر)‬ ‫مامۆستای ئایینی بەناڤاودەنگ‬ ‫لە قوتابخانە ئایینیەكەی دیبەگەو‬

‫ئیجازەی مەالیەتی لەساڵی (‪)1956‬‬ ‫پێدەبەخشرێت‪ .‬مامۆستا مەال عومەر‬ ‫چونكە كەسایەتیەكی بەرەوشت و‬ ‫پەروەردەی دروستی هەبوو‪ ،‬بۆیە‬ ‫هەر هەوڵی داوە كە بژێوی خۆی‬ ‫پەیدابكات‪.‬‬ ‫خەباتی پێشمەرگایەتی‬ ‫خوالێخۆشبوو (مەال عومەر چل‬ ‫هەوێزەیی) وەك پێشمەرگەیەكی‬ ‫دەركەوتووە‬ ‫چاونەترس‬ ‫دلێرو‬ ‫لەشەڕەكانی دۆڵی سماقوڵێ لەساڵی‬ ‫هەولێر‬ ‫لەدەشتی‬ ‫(‪)1965‬داو‬ ‫بەشداری بەرچاوی هەبووە كە لەریز‬ ‫هەڤاالنیدا لەهێزی دەشتی هەولێر‬ ‫بۆ ماوەیەك پێشمەرگە بووە‪ .‬دواتر‬ ‫لەساڵی (‪ )1967‬وەك مامۆستایەكی‬ ‫شۆڕش خزمەتی كردووە‪.‬‬ ‫سەبارەت بەكاری سیاسی و خەباتی‬ ‫كوردایەتی ئەو كەسایەتییە لە‬ ‫دەڤەری مەخمووردا ئاشكرایە هەر‬ ‫زوو مامۆستا (مەال عومەر) چۆتە‬ ‫ریز رێكخستنەكانی پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان و رۆڵی كاریگەرو بەرچاوی‬ ‫هەبووە لەرێكخستن و كۆششی‬ ‫بەردەوامی‪ ،‬هەربۆیە كە ناوچەی‬ ‫جووتیاران دادەمەزرێت لەسنووری‬ ‫دەشتی هەولێرو مەخموور‪ ..‬ئا لێرەدا‬ ‫رۆڵێكی ترو چاالكیەكی سیاسی و‬ ‫حیزبی بەخشرایە ئەو كە بریتی بوو‬ ‫لە بەرپرسیاریەتی لەلیژنەی ناوچەی‬ ‫جووتیاران لەساڵی (‪ ،)1964‬ئەمەو‬ ‫دواتر كرا بەبەرپرسی رێكخراوی‬ ‫مەخموور‪ ،‬ئەمەش هەر لەبەر ئەوەی‬ ‫كەسێكی چاالك و كادیرێكی زیرەك‬ ‫و بەتوانابووە‪ ،‬بەالم لەگەڵ رێكەوتنی‬ ‫(‪11‬ئاداری‪)1970‬دا پلەیەكی تری‬ ‫وەرگرت لە مەخموور كە كرا‬ ‫بەبەرپرسی ناوچەی مەخموور‪،‬‬ ‫چونكە كادیرێكی لێهاتوو بووە‪.‬‬ ‫ئینجا لە مەخموورە بەكەسایەتیەكی‬ ‫بوێرو دڵسۆزو كۆششكاری حیزبی لە‬ ‫نێو خەڵك و جەماوەردا خۆشەویست‬ ‫و ناسراوبووە‪ ،‬لەبەرئەوەی لە‬ ‫گرفتە‬ ‫كێشەو‬ ‫چارەسەركردنی‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكان رۆڵی چاكی بینیوە‪.‬‬ ‫رووبەرووبونەوەی لەگەڵ بەعسییەكان‬ ‫دوا بەدوای بەیاننامەی (‪)11‬ی‬

‫ئاداری مێژوویی بزاڤی كوردایەتی‬ ‫گەیشتە قۆتاغیكی ترەوە بەهێنانەدی‬ ‫ئەو دەسكەوتە مێژوویە‪ ،‬هەر بۆیە‬ ‫گەلی كوردی ستەمكار چاوەڕێی‬

‫جێبەجێكردنی خاڵ و پێكهاتەكانی‬ ‫رێكەوتنانەمەكە بوون‪ ،‬نموونەی‬ ‫گەڕانەوەی كەركوك بۆ سنوری‬ ‫(ئۆتۆنۆمی)و بەفەرمیكردنی زمانی‬

‫مەال عومەر چل هەوێزەیی‬

‫كوردی و دامەزراندنی خەڵكی‬ ‫كوردستان لە داموودەزگاكان و‬ ‫راگرتنی راگواستن و پەیڕەوكردنی‬ ‫سیاسەتی بەبەعسیكردن و تەعریب‬ ‫و‪ ..‬هتد‪ .‬هەر ئەوكات و ساتەبوو‬ ‫(مەال عومەر) كرا بەبەرپرسی‬ ‫ناوچەی مەخمووری پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئیدی ئەو بەهەستی‬ ‫نیشتانپەروەری‬ ‫و‬ ‫كوردایەتی‬ ‫خزمەتی زۆری ناوچەكەی كرد‪ .‬هەر‬ ‫لەوكاتەشدا بەعسییەكان خەریك‬ ‫بوون لە دەوروبەری مەخموورو‬ ‫قەراج كاری حیزبایەتی و رێكخستنی‬ ‫سازبكەن‪،‬‬ ‫بەخۆیان‬ ‫تایبەتی‬ ‫بەاڵم (مەال عومەر چلهەوێزەیی)‬ ‫رووبەروویان دەبێتەوەو رێگەیان‬ ‫لێدەگرێت و بەتایبەتی كەسێك‬ ‫بەناوی (غەبیش حوسێن) كە‬ ‫مامۆستا بوو لە قوتابخانەی قەراج‬ ‫بەرپرسی حیزبەكەیان بوو‪ ،‬جارێك‬ ‫لەالیەن (مەال عومەر) بانگهێشت‬ ‫دەكرێت و پێیدەڵێ تۆ بەئەمری‬ ‫كێ هاتویتە ئێرە‪ ..‬نازانی مەخموور‬ ‫كوردستانە‪ ،‬ئاگاداری دەكاتەوە كە‬ ‫بارەگاكەی تێكبنێ و بیگوازێتەوە‪.‬‬ ‫ئیدی بەوشێوەیە سنورێكیان بۆ‬ ‫دادەنێ و تەنانەت پێیاندەڵێ ئەو‬ ‫دروشمەی خۆتان كە هەڵتانواسیوە‬ ‫(أمە عربیە واحدە) ئەوا لێبكرێتەوە‪،‬‬ ‫بۆیە یەكسەر بڕیارو قسەكانی‬ ‫جێبەجێكرا‪.‬‬ ‫هەلوێستێكی كوردانەی مەالعومەر‬ ‫یەكێك لە شێوازەكانی خزمەتكردنی‬ ‫بۆ دیمۆگرافیای مەخموور ئەم‬ ‫كەسایەتییە نەیدەهێشت رێژەی‬ ‫عەرەب لەمەخموور زیاد بكات‪،‬‬ ‫تەنانەت خەڵكی مەخمووری هۆشیار‬ ‫كردبۆوە كە خانووو موڵكی خۆیان‬ ‫نەفرۆشنە عەرەب‪ ،‬كە ئەمەش‬ ‫راستیەك دەسەڵمێنێ‌ كە پێكهاتەی‬ ‫مەخموور پتر كوردبووینە تادوای‬ ‫رێكەوتننامەكەی‬ ‫مۆركردنی‬ ‫(‪6‬ئاداری جەزائیر‪ )1975-‬واتە دوای‬ ‫نسكۆی شۆڕشی ئەیلول هاوكێشەكە‬ ‫پێچەوانە دەركەوت و تەعریبی‬ ‫مەخموور دەستپێكرد‪.‬‬ ‫كە شۆڕش سەری هەڵدایەوە لەدوای‬

‫جێبەجێ نەكردنی بەیاننامەی (‪11‬ی‬ ‫ئاداری ‪)1970‬و خەڵكی مەخموور‬ ‫وەك سەرانسەری كوردستان چەكی‬ ‫كوردایەتی و بەرگریان لە خاك و‬ ‫نەتەوە هەڵگرت ئەوا ئەو كەسایەتیە‬ ‫رۆڵی كاریگەرو بەرچاوی هەبووەو‬ ‫چوونەتە ریز هێزی پێشمەرگە‪،‬‬ ‫شایەنی ئاماژەپێكردنە كەسانیكی‬ ‫زۆری شۆڕشگێرو نیشتمانپەروەری‬ ‫مەخموور نموونەی (نەعمانی حاجی‬ ‫عوسمان و مالزم سەباحی سەفەرو‬ ‫نوری نادرو فوئادی وەستا هادی‬ ‫و مامۆستا سەعیدی رەحمان و‬ ‫خالید سلێمان‪-‬خوایان لێخۆشبێت)و‬ ‫مامۆستا سیامەندو مامۆستا موحسین‬ ‫ئەحمەد مام قادرو‪ ..‬هتد‪.‬‬ ‫بەكارەساتێكی نادیار كۆچی دوایی‬ ‫دەكات‬ ‫دوای نسكۆی شۆڕش خوالێخۆشبوو‬ ‫(مەال عومەر چلهەوێزەیی) گەڕایەوەو‬ ‫نیشتەجێی شاری هەولێر دەبێت‬ ‫و لە یەكێك لە گوندەكانی نزیك‬ ‫شاری هەولێر وەك مامۆستا خزمەتی‬ ‫رۆڵەكانی میللەتی كورد دەكات‪ ،‬مخابن‬ ‫لەبەرواری (‪ )1979-11-27‬كاتێك‬ ‫بەرەو ماڵەكەی خۆی دەگەڕایەوە‬ ‫لە كارەساتێكی نادیار ئوتۆمبێلێكی‬ ‫نەناسراو خۆی پێدەكێشێت و گیانی‬ ‫لە دەستدەدات‪ ،‬هەر سەبارەت‬ ‫لەدەستدانی‬ ‫گیان‬ ‫بەكارەساتی‬ ‫(مەالعومەر چلهەوێزەیی) دەنگۆی‬ ‫ئەوە هەبوو كە پیالنی رژێمی بەعس‬ ‫بووە بۆ لەناوبردنی كەسایەتی دیاری‬ ‫شۆڕشی گەلەگەمان‪ ،‬كە ئەمەش‬ ‫لە سیاسەتی چەپەاڵ و تۆقاندنی‬ ‫بەعسییەكان بەدەر نیە‪.‬‬ ‫پەراوێزەكان‪:‬‬ ‫* بۆ ئەم بابەتە سوودم لەژمارە‬ ‫(‪)213‬ی گۆڤاری سڤیل كە لەرۆژی‬ ‫‪ 2014-1-4‬دەرچووە وەرگرتووە‪.‬‬ ‫خوالێخۆشبوو (مەال عومەر‬ ‫*‬ ‫خۆم‬ ‫مامۆستای‬ ‫چلهەوێزەیی)‬ ‫بووە لە پۆلی سێیەمی سەرەتایی‬ ‫لە قوتابخانەی قەراجی بنەڕەتی‪،‬‬ ‫جێگەی باسە زۆرجار مامۆستای‬ ‫خوالێخۆشبوو بەجلی كوردی دەوامی‬ ‫دەكرد‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/9/15 )69‬ی گه‌الوێژ ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 September 2014‬‬

‫)‪No. (69‬‬

‫"بێخەو" ئەو شاعیرەی جێگەی شانازی هەموومانە‬ ‫بەختیار محەمەد‬ ‫مەدحەت بێخەوی شاعیر نزیكەی ‪ 70‬ساڵە‬ ‫لەناو بواری ئەدەب و نووسیندا گوزەر‬ ‫دەكات‪ ،‬تەمەنێكی دوورو درێژە لەگەڵ‬ ‫پێنوس‌و كاغەز هاورێیە‪ ،‬سەرەتا بەشیعری‬ ‫چینایەتی بۆ هەژاران ‌و دواتر شیعری‬ ‫شۆرشگێری و نیشتیمانی ‌و دەیان سروودو‬ ‫ئۆپەرێتی داناوە‪ ،‬الی ئەو دەبێ‌ شاعیر‬ ‫هەست و هەڵوێستی تەواوی هەبێت بەرامبەر‬ ‫نیشتیمانەكەی‪ ،‬هەروەك یەكەمین شیعری‬ ‫گۆرانی بۆ هونەرمەندی گەورە مامۆستای‬ ‫خوالێخۆشبوو (عەلی مەردان) داناوەو‬ ‫نازناوی بێخەوی لەبەرامبەر ئازارو مەینەتی‬ ‫گەلەكەی هەڵبژاردووە‪ .‬شاعیر جگە لەوەش‬ ‫لەزۆر بواری دیكە ئەسپی خۆی تاوداوە‪،‬‬ ‫هەروەك لەبواری تەندروستی و پەروەردەیی‬ ‫كاری كردووەو لەبواری خەباتگێری دژی‬ ‫زوڵم و ستەمی زۆرداران خەباتی كردووەو‬ ‫چەند جارێكیش زیندانی كراوە‪ ،‬وەكو‬ ‫رێزلێنانێك بۆ كەسایەتی بێخەوی شاعیر‬ ‫لەدەشتی هەولێر قوتابخانەیەك لەگوندی‬ ‫گۆپتەپە بەناوی ئەو شاعیرە كراوە‪.‬‬ ‫بێخەو كێیە؟‬ ‫مەدحەت بێخەوی شاعیر لەساڵی ‪1934‬‬ ‫لەشاری مەخموور لەدایكبووە‪ ،‬ناوی‬ ‫تەواوی (مەدحەت خدر عەبدوڵال)یە ناسراو‬ ‫بە (مەدحەت بێخەو)‪ ،‬شاعیر ماوەیەك‬ ‫لەمەخموور ژیاوە دواتر چووەتە شارۆچكەی‬ ‫دیبەگە‪ ،‬باوكی زیاتر لەگوندی (جاستانە)‬ ‫ی سەر بەشارەدێی كەندێناوە ژیانیان‬ ‫بردۆتەسەر‪ ،‬هەروەك بێخەوی شاعیر‬ ‫تەمەنی منداڵیەتی لە دیبەگە بەسەربردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم دواتر رووی كردۆتە شاری هەولێر‪،‬‬ ‫لەساڵی ‪ 1941‬چووەتە بەر خوێندن‪،‬‬ ‫قۆناغی سەرەتایی لە (ئەربیل ئوال)ی‬

‫تەواوكردووە‪ ،‬دواتر قۆناغی ناوەندی هەر‬ ‫لەهەولێر خوێندووە‪ ،‬بەاڵم دوای ئەوە وەك‬ ‫فەرمانبەری تەندروستی دامەزراوە‪ ،‬لەژیانی‬ ‫خۆیدا چەندین جار دەستگیركراوە‪ ،‬یەكەمجار‬ ‫لەسەردەمی پاشایەتی بەهۆی بەشداریكردنی‬ ‫لەخۆنیشاندانەكەی كرێكارانی كۆمپانیای‬ ‫نەوتی كەركوك لە بەرواری ‪1953/7/12‬‬ ‫زیندانی كراوەو بۆ ماوەی شەش مانگ حوكم‬ ‫كراوەو دوای دەرچوونی لەزیندان جارێكی‬ ‫دیكە دەگەڕێتەوە پیشەی تەندروستی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەمجارە لەرێكخراوی تەندروستی جیهانی‬ ‫كاردەكات‪ ،‬دواتر لەساڵی ‪ 1956‬دەچێتە‬ ‫شارۆچكەی شەقاڵوە بۆ ماوەیەك لەوێ‌‬ ‫دەبێت‪ ،‬لەساڵی ‪ 1958‬دوای شۆرشی ‪14‬ی‬ ‫تەمووز وەكو فەرمانبەر لە (بلێ‌ ‌و بارزان)‬ ‫دادەمەرزێت‪ ،‬لەوێ زیاتر بەهرەی شیعری‬ ‫الی ئەو سەرهەڵدەدات و یەكەمین ئاهەنگی‬ ‫نەورۆز لە رێكەوتی (‪ )1959/3/21‬لەناوچەی‬ ‫بارزان ئەنجام دەدات‪ ،‬دوای ئەوە لەشارەكەی‬ ‫حاجی قادر ساڵێك‌و نیو لەوێ‌ فەرمانبەر‬ ‫دەبێت و بەشداری زۆر چااڵكی دەكات‪،‬‬ ‫لەساڵی ‪ 1961‬گەڕاوەتەوە شاری هەولێر‬ ‫وەك فەرمانبەری تەندروستی‪ ،‬شاعیری‬ ‫گەورەی كورد (مەدحەت بێخەو) لەساڵی‬ ‫‪ 1964‬ژیانی هاوسەری لەگەڵ دایكی ساالر‬ ‫پێك دەهێنێت و ئێستا خاوەنی چوار منداڵە‪،‬‬ ‫دوای ئەوەی چەند جارێك دەستگیر دەكرێت‬ ‫تا سەرەنجام بێخەوی شاعیر لەساڵی ‪1987‬‬ ‫خۆی خانەنشین دەكات‪ ،‬دوای راپەرینی‬ ‫بەهاری ‪ 1991‬دەگەڕێتەوە سەر كارەكەی‬ ‫و ماوەی سێ‌ ساڵ راوێژكاری راگەیاندنی‬ ‫سەرۆكایەتی ئەنجومەنی وەزیران دەبێت‬ ‫و دواتر بەهۆی نەخۆشییەوە خانەنشین‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫بەرهەمەكانی شاعیر‬ ‫مەدحەت بێخەوی شاعیر یەكەمین كۆمەڵە‬

‫شیعری بەناوی (زەنگی كاروان) لەساڵی‬ ‫‪ 1959‬باڵوكردۆتەوە‪ ،‬دواتر كۆمەڵە شیعری‬ ‫(رابەری ژیان) لەساڵی ‪1968‬و كۆمەڵە‬ ‫شیعری (وورشەی ئاوات)ی لەساڵی‬ ‫‪1973‬و (داربەروو)ی لەساڵی ‪1978‬‬ ‫باڵوكردۆتەوە‪ ،‬هەروەها دیوانە شیعری‬ ‫(ڕەگەكان)ی لەساڵی ‪ 1983‬بالوكردۆتەوە‪،‬‬ ‫هەروەها كتێبێكی دیكەی بەناوی (دیاری‬ ‫بۆ مندااڵنی كوردستان) لەساڵی ‪2003‬‬ ‫دەركردووە‪ ،‬لەساڵی ‪ 2013‬تەواوی شیعرو‬ ‫بەرهەمەكانی بەناوی (دیوانی بێخەو)‬ ‫باڵوكردەوە‪ ،‬جگە لەمانەش شاعیر سەرقاڵی‬ ‫باڵوكردنەوەی (پێنج هەزار ساڵی هەولێر)‬ ‫ـە‪ ،‬كە بەشێوەی شیعر نووسیویەتی‪،‬‬ ‫هەروەها كتێبێكی دیكەی لەسەر مێژووی‬ ‫عەشیرەتی سیان ئامادەكردووە‪ ،‬جگە‬ ‫لەمەش كتێبێكی دیكەی بەناوی (راپەرینی‬ ‫جوتیارانی هەولێری‪ )1953-‬كە ئەمەشیان‬ ‫ئامادەیە بۆ چاپ و باڵوكردنەوە‪ .‬سەرەڕای‬ ‫ئەو بەرهەمانەی باسمانكرد بێخەوی شاعیر‬ ‫تەواوی پاداشتنامەی تایبەت بەژیانی‬ ‫خۆی نووسیوە‪ ،‬بەاڵم تا هەنووكە باڵوی‬ ‫نەكردۆتەوە‪ .‬دوایەمین بەرهەمی شاعیر‬ ‫(دیوانی بێخەو)ە كە لەالیەن ئەكادیمیای‬ ‫كوردی باڵوكراوەتەوە‪.‬‬ ‫شیعر بەهرەیەكی یەزدانییە‬ ‫سەبارەت بەدەستپێكی نووسینی شیعر‪،‬‬ ‫مەدحەت بێخەوی شاعیر دەڵێت‪ :‬ئەگەر‬ ‫كەسێك بەهرەی شیعری نەبێت نابێتە‬ ‫شاعیر‪ ،‬بۆ نموونە ئەوانەی لەبەشی كوردی‬ ‫كۆلیژی ئاداب دەردەچن دەیان پارچە شیعر‬ ‫لەبەر دەكەن حەقوایە ببنە شاعیر‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بۆ نابن بە شاعیر؟! چونكە شیعرنووسین‬ ‫بەهرەیەو هەمووكەس ناتوانێت شیعر‬ ‫بنووسێت و ناوبانگی دەربكات‪ ،‬هەروەك‬ ‫دەبینین لەدەشتی مەخموور زۆر شاعیر‬

‫مەدحەت بێخەو‬ ‫هەبوون لەوانە (عەوال جاندار‪ ،‬سەعید سەلیم‪،‬‬ ‫تەها مامەر‪ ،‬عەوال عودی‪ ،‬عومەر ناوێك‪..‬‬ ‫هتد) زۆربەی ئەم شاعیرانە نەخوێندەوار‬ ‫بوون‪ ،‬هەروەها موخلیسی شاعیر هەبوو زۆر‬ ‫شاعیرێكی بەتوانا بوو‪ ،‬بۆیە الی من شیعر‬

‫بەهرەیەكی یەزدانییە نەوەك هەڵبژاردن‬ ‫بێت‪ ،‬من بەخۆم لەمنداڵیەوە لەدیبەگە‬ ‫ژیاوم هەستم بەچەوساویەتی كرێكارو‬ ‫رەنجبەری كورد كردووە‪ ،‬هەر لەوكاتەوە‬ ‫تەقینەوەی بەهرەكەم بۆ هەژاران بوو‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫نازناوی بێخەو بۆچی؟‬ ‫مەدحەت بێخەوی شاعیر سەبارەت‬ ‫بەنازناوەكەی ئەو بەپێویستی دەزانێت‬ ‫هەركەسێك كە شاعیر بێت نازناوێكی‬ ‫هەبێت باشترە لەبەر دوو هۆ هەروەك باسی‬ ‫لەوەكردو گوتی "یەكەمیان لەبەرئەوەی‬ ‫زۆرجار ناو دووبارە دەبێتەوە ئەگەر‬ ‫هاتوو نازناوێك هەبێت ئەوا لەدوا رۆژ‬ ‫ئەگەر كەسێك بیەوێ‌ لێكۆلینەوە بكات‬ ‫لەسەر شیعر تێكەڵ نابێت و بەرهەمەكانی‬ ‫بەئاسانتر دەناسرێنەوە‪ ،‬ئەمە هۆیەكیان‬ ‫دووەمیش ئەو نازناوەی من ئاماژەیە بۆ‬ ‫ژیان و گوزەرانی میللەتەكەم‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫جگەرخوێن بۆ جگەری خوێن بووە‪ ،‬یاخود‬ ‫بیمار‌و دڵزارو بێكەس و هەژار‌و غەمبار‌و‬ ‫هەموو ئەو نازناوانە تەعبیر لەئازارو‬ ‫مەینەتییەكانی میللەتەكەیان دەكات"‪.‬‬ ‫وەفای شاعیر بۆ مەخموورو دیبەگە‬ ‫سەبارەت بەزێدی لەدایكبوونی خۆی‪،‬‬ ‫مەدحەت بێخەوی شاعیر دەڵێت‪ :‬ماوەیەكی‬ ‫زۆرە نەچومەتەوە مەخموور لەبەر‬ ‫خراپی بارودۆخی ناوچەكەو خراپی باری‬ ‫تەندروستیم‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا بیری‬ ‫مەخموور دەكەم چونكە لەوێ لەدایكبوومە‪،‬‬ ‫هەروەها بیری دیبەگەش دەكەم چونكە‬ ‫تەمەنی منداڵیم لەوێدا بردۆتەوەسەر‪ ،‬هەر‬ ‫بەیادی مەخموور ساڵی ‪ 1996‬هۆنراوەیەكم‬ ‫بەناوی (كەوەكانی قەرەچووغ) باڵوكردەوە‪،‬‬ ‫كە لەدرامای (كەوەكانی قەرەچووغ)‬ ‫پێشكەشكرا‪ ،‬هەروەها شیعرێكم لەسەر‬ ‫دیبەگە بەناونیشانی (چەند یادێكی‬ ‫وەفاداری) نووسیوە‪ ،‬بەاڵم ئەوەی شانازی‬ ‫زۆر پێوەدەكەم ئەو سروودەیە كە لەساڵی‬ ‫‪ 1961‬بەناوی (ئێمە پێشمەرگەین هەتاماوین‬ ‫لەژین‪ ،)...‬كە دواتر كرا بەمارشی رادیۆی‬ ‫دەنگی كوردستان و تا ئەمڕۆكەش ماوە"‪.‬‬

‫جیاوازی لەنێوان وەزارەتی مەعاریفی كۆن و وەزارەتی پەروەردەی ئێستا‬

‫تەها غەفوور ئۆمربل‬

‫كاتی خۆی لەسااڵنی چل و پەنجاكان‬ ‫وەزارەتی المعارف هەبوو‪ ،‬لەپارێزگاكانیش‬ ‫بەرێوەبەرایەتی هەبوو‪ ،‬كاتی خۆی لەجیاتی‬ ‫پارێزگا ئەیانگوت لیوا‪ ،‬و قوتابخانە لە‬ ‫شارو شارۆچكەكان هەبوو كەمێك لە‬ ‫دێیەكان قوتابخانەیان هەبوو ئەویش‬ ‫خوێندن بەزمانی عەرەبی بوو‪ ،‬بەاڵم ئاستی‬ ‫خوێندن زۆر باش بوو‪ .‬لەبەرئەوەی ئاستی‬ ‫تێگەیشتن و فێربوون زۆربوو لەوكاتی لەبەر‬ ‫چەند هۆیەك و ئەمەش هۆیەكانە‪.‬‬ ‫ژیان وەكو ئێستا بەرەفاهییەت نەبو خەڵك‬ ‫كەمدەرامەت بون قوتابیەكەو خاوەن‬ ‫قوتابیەكە چاوەروانی دوارۆژێكی رووناكی‬ ‫مناڵەكەی ئەكرد بۆ بەدەست هێنانی‬ ‫بەرهەمێك بۆ بژێوی ژیانی رۆژانەیان بۆیە‬ ‫ئەم خێزانەش هەولێكی بەردەوامیان ئەدا‪.‬‬ ‫ئەو مامۆستایانەی ئەوكاتی بەجۆرێ‬ ‫ئەركەكانی سەرشانیان بەجێ ئەگەیاند‬

‫وەكو پێشبركێیەك كەوا قوتابی كام‬ ‫مامۆستا زیاتر دەرئەچێ و بۆ بەرزبونەوەی‬ ‫سومعەی خۆیان هەستیان بە مەسئولیەت‬ ‫دەكرد‪.‬‬ ‫یاسای سەربازی هەبوو هەركەس ئەگەر‬ ‫خوێندنی تەواو نەكردبایە ئەیان كرد‬ ‫بەسەرباز لەبەرئەوەی زۆربەی زۆری‬ ‫قوتابیان لەم ترسە ئەیانخوێند‪.‬‬ ‫قوتابیان و مامۆستایانی ئەوكات رێزو‬ ‫ئیحترام لە بەینیان هەبو بەتایبەتی قوتابی‬ ‫رێزی مامۆستای ئەگرت‪.‬‬ ‫مامۆستا بۆماوەی ‪ 45 – 40‬دەقە كە‬ ‫ئەچوو بۆ پۆل خەریكی وانەگوتنەوە بوو‬ ‫بێ ئەوەی خۆی لەگەڵ هیچی تر خەریك‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫هەردەم مشروف و مفتیش ئەگەران‬ ‫لەقوتابخانەكان بۆ ئەوەی یاساێكی‬ ‫تەربەوەی توند هەبوو بەبێ جیاوازی‪.‬‬

‫پرۆگرام (منهج) نەدەگۆرا ساڵ بە ساڵ‬ ‫یان ماوە بە ماوە تەنها لەكاتی پێویست‬ ‫چەند گۆرانكاریەكی سوك ئەكرا ئەویش‬ ‫كاریگەری لەسەر قوتابخانەكان یان لەسەر‬ ‫مامۆستایان نەبوو‪.‬‬ ‫لە مەخموور لەدەشتی قەراج ئەوەی من‬ ‫بەبیرم دابێت (‪ )2‬قوتابخانە هەبوو لەساڵی‬ ‫‪ 1956 – 1955‬قوتابخانەك لە گوندی‬ ‫ئۆمەراوە هەبوو گوندی عەرەب و یەكیش‬ ‫لە گوندی عینكاوەی مەخموور هەبو‪ .‬ئێمە‬ ‫لەچەند گوندێكەوە ئەچوین بۆ گوندی‬ ‫ئۆمەراوە لە گوندی شۆرەپەلكەو گەزۆك و‬ ‫سیرمەو گوبیبەو كەرمردی و خرەبەردان‪..‬‬ ‫لە ئەو هەموو گوندە ئەچوین بۆ گوندی‬ ‫ئۆمەراوە كورد و عەرەب بەیەكەوە لەم‬ ‫قوتابخانە ئەمانخوێند كەس نەیدەگوت ئەمە‬ ‫كوردە یان عەرەبە مامۆستای كوردو عەرەب‬ ‫و مەسیعیمان هەبوو هەموو قوتابیەكان لە‬

‫ئاستێكی زۆر باش بوون لەكاتی ئەوەی‬ ‫شەشی سەرەتایمان تەواو ئەكرد ئەیان‬ ‫كردی بە مامۆستا بۆ نمونە مامۆستایەك‬ ‫هەبوو دەرچوی شەشی سەرەتایی بوو ناوی‬ ‫(جودەت فندی) بوو ئەمە لەزەمانی وەزارەتی‬ ‫مەعارفی دوێنی‪.‬‬ ‫بەاڵم وەزارەتی پەروەردەی ئەمرۆ لەبەرچی‬ ‫ئاستی خوێندن و فێربون وانزم بووە‬ ‫بەشێوەیەكی زۆر زۆر زەق لەبەر ئەم‬ ‫هۆیانە‪.‬‬ ‫قوتابی ئێستا بەهچ شێوەیەك گوێ رایەڵی‬ ‫مامۆستایان ناكەن لەبەر ئاستی بژێویان‬ ‫زۆر باشەو گیرفانیان پرە لەپارەو دۆالر‬ ‫پێویستیان بەدامەزراندن و پارە نیە‪ .‬هیچ‬ ‫رێزو ئیعترامێك نیە لەبەینی مامۆستاو‬ ‫قوتابی لەگەڵ یەك پێ ئەكەنن و سوعبەت‬ ‫ئەكەن و جگەرە ئەدەنەیەك‪.‬‬ ‫هەروەها یاسای سەربازی نەماوە تابترسن‬

‫لەوەی كەبیان كەن بەسەرباز‪.‬‬ ‫هەندێ مامۆستا هەیە كاتێ كەدەچنە هۆبە‬ ‫ماوەی دەرسەكە بەقسەی دوور لەدەرس‬ ‫ئەباتەسەرو قوتابیش لەخوای دەوێت‬ ‫مامۆستا پرسیاری لێ نەكات و خۆشیان‬ ‫وزەی تێگەیشتن لە مێشكیان نیە‪.‬‬ ‫جگە لەمەش سەرپەرشتیارو چاودێری‬ ‫پەروەردەیی بەس ئیسپات وجودە‪.‬‬ ‫هەروەها پرۆگرام بەردەوامە لە گۆریندایە‬ ‫سەر لەقوتابی و مامۆستا شێواوە‪.‬‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان بەردەوامە لە‬ ‫دروستكردنی قوتابخانە لە هەموو قۆناغەكانی‬ ‫خوێندنی سەرەتایی و ناوەندی و ئامادەیی‪..‬‬ ‫سااڵنە چەندەها قوتابخانە دروست ئەكرێت‬ ‫و چەندەها مامۆستا دادەمەزرێت حكومەت‬ ‫كەمتەرخەمی نەكردووە لەبواری خوێندن و‬ ‫فێربوون‪ ،‬بەاڵم كەمتەرخەمی وای كردووە‬ ‫خوێندنی ئێستا وابێ‪.‬‬

‫ژیان‌و بەرهەمی نووسەرانی دەڤەری مەخموور‬ ‫بەختیار محەمەد‬ ‫(بەشی پازدە)‬

‫لێرەدا هەوڵدەدەین وەكو تەواوكەری‬ ‫بەشەكانی رابردوو كورتەیەك لەژیان‬ ‫و بەرهەمی چەند نووسەرێكی دەڤەری‬ ‫مەخموورتان پێ بناسێنین‪ ،‬دیارە بەشێك‬ ‫لەو نووسەرانەی كە ئێمە ئاماژەیان‬ ‫پێ دەكەین رەنگە لە قەزای مەخموور‬ ‫لەدایك نەبووبن‪ ،‬بەاڵم لێرەدا جیاوازیمان‬ ‫نەكردووە لەنێوان ئەو نووسەرانەی لەو‬ ‫ناوچەیە لەدایكبووبن یاخود لەشوێنێكی‬ ‫تر‪ ،‬گرنگ ئەوەیە خەڵكی ناوچەكەن و‬ ‫هەر نووسەرێكیش ئامادە نەبێت خۆی‬ ‫بەخەڵكی ئەو ناوچەیە بزانێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫ئێمەش كەس بەزۆری ناونووس ناكەین‪.‬‬ ‫‪ -1‬ناوی نووسەر‪ :‬حەمید بەدرخان‬ ‫ناوی تەواو‪ :‬حەمید ئەبوبەكر ئەحمەد‬ ‫گەاڵڵی‬ ‫ساڵ ‌و شوێنی لەدایكبوون‪،1967 :‬‬ ‫هەولێر‪( ،‬مەالكاغە‪-‬كەندێناوە)‬ ‫ئاستی خوێندن‪ :‬بەكالۆریۆس لەكارگێری‬ ‫و ئابووری‪ /‬بەشی ئابووری‪ /‬زانكۆی‬ ‫سەالحەدین‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬نووسەرو رۆژنامەنووس‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬راپەرینی جەماوەری كورد‬ ‫لەكوردستانی عێراق‪ ،‬ئێران‪ ،‬مزگەوتی‬

‫سەید نیزامی‪ /‬مەهاباد‪1991 ،‬‬ ‫‪ -2‬فەرهەنگی وێنەدار بۆ مندااڵن‪ ،‬بەرگی‬ ‫یەكەم‪ ،‬چاپخانەی زانكۆی سەالحەدین‪،‬‬ ‫چاپی یەكەم‪ ،‬هەولێر‪ ،1991 ،‬چاپی‬ ‫دووەم‪1993 ،‬‬ ‫‪ -3‬چۆنیەتی گەڕانەوەی جووتیاران‬ ‫بۆ زێدی خۆیان‪ ،‬چاپخانەی زانكۆی‬ ‫سەالحەدین‪ ،‬چاپی یەكەم‪.1993 ،‬‬ ‫‪ -4‬فەرهەنگی وێنەدار بۆ مندااڵن‪ ،‬بەرگی‬ ‫دووەم‪ ،‬چاپخانەی زانكۆی سەالحەدین‪،‬‬ ‫چاپی یەكەم‪ ،‬هەولێر‪ ،1994 ،‬چاپی‬ ‫دووەم‪.1996 ،‬‬ ‫‪ -5‬فەرهەنگی وێنەدار بۆ مندااڵن‪ ،‬بەرگی‬ ‫سێیەم‪ ،‬چاپخانەی زانكۆی سەالحەدین‪،‬‬ ‫چاپی یەكەم‪ ،‬هەولێر‪.1996 ،‬‬ ‫‪ -6‬نیو سەدە لەژیان و زانستی‬ ‫پرۆفیسۆر ئەوڕەحمانی حاجی مارف‪،‬‬ ‫هاوبەش‪ ،‬لەباڵوكراوەكانی دەزگای چاپ‬ ‫و باڵوكردنەوەی بەدرخان‪ ،‬چاپخانەی‬ ‫هێڤی‪ ،‬هەولێر‪.2007 ،‬‬ ‫رۆژنامەنووسانی‬ ‫ئەلبوومی‬ ‫‪-7‬‬ ‫كوردستان‪ ،‬هاوبەش‪ ،‬لەباڵوكراوەكانی‬ ‫دەزگای چاپ و باڵوكردنەوەی بەدرخان‪،‬‬ ‫چاپخانەی وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬هەولێر‪،‬‬ ‫‪.2006‬‬ ‫رۆژنامەنووسانی‬ ‫ئەلبوومی‬ ‫‪-8‬‬ ‫كوردستان‪ ،‬هاوبەش‪ ،‬لەباڵوكراوەكانی‬ ‫دەزگای چاپ و باڵوكردنەوەی بەدرخان‪،‬‬ ‫چاپخانەی وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬هەولێر‪،‬‬

‫بەرگی سێیەم‬ ‫‪ ،2009‬بەرگی‬ ‫شەشەم ‪،2009‬‬ ‫بەرگی هەشتەم‬

‫د‪.‬نەریمان عەبدوڵاڵ‬ ‫‪.2007‬‬ ‫‪ -9‬زمانەك و دۆ زاراڤ‪ ،‬سەاڵح‬ ‫سەعدوڵاڵ‪ ،‬ئامادەكردن‪ ،‬لەباڵوكراوەكانی‬ ‫دەزگای چاپ و باڵوكردنەوەی بەدرخان‪،‬‬ ‫چاپخانەی رۆژهەاڵت‪ ،‬هەولێر‪.2007 ،‬‬ ‫‪ -10‬گوڵی كێوی ماڵئاوایی لێكردین‪،‬‬ ‫باڵوكراوەكانی دەزگای چاپ و‬ ‫باڵوكردنەوەی بەدرخان‪ ،‬چاپخانەی‬ ‫حەمدی‪ ،‬چاپی یەكەم‪ ،‬سلێمانی‪.2009 ،‬‬ ‫‪ -2‬د‪.‬نەریمان عەبدوڵاڵ خۆشناو‬ ‫ناوی تەواو‪ :‬نەریمان عەبدوڵاڵ خۆشناو‬ ‫لەدایكبوون‪:‬‬ ‫شوێنی‬ ‫و‬ ‫ساڵ‬

‫حەمید بەدرخان‬ ‫‪ ،1978/3/18‬هەولێر‪( ،‬سەید عوبێد)‬ ‫ئاستی خوێندن‪ :‬دكتۆرا لەبەشی كوردی‬ ‫زانكۆی كۆیە‪.‬‬ ‫بواری كاركردن‪ :‬نووسەرو مامۆستای‬ ‫زانكۆ‬ ‫بەرهەمەكان‪:‬‬ ‫‪ -1‬ڕێزمانی كوردی ـ چاپی یەكەم‬ ‫‪ ،2009‬چاپی دووەم ‪ ،2010‬چاپی سێیەم‬ ‫‪ ،2011‬چاپی چوارەم ‪ ،2012‬چاپی‬ ‫پێنجەم ‪.2013‬‬ ‫‪ -2‬بكەر نادیار‪.2007 ،‬‬ ‫‪ -3‬چەند بابەتێكی زمانەوانی ـ ‪.2007‬‬ ‫‪ -4‬زمانەوانی ـ بەرگی یەكەم ‪،2008‬‬

‫بەرگی دووەم ‪،2008‬‬ ‫‪ ،2008‬بەرگی چوارەم‬ ‫پێنجەم ‪ ،2009‬بەرگی‬ ‫بەرگی حەوتەم ‪،2010‬‬ ‫‪.2011‬‬ ‫‪ -5‬كۆردۆلۆجی ـ چاپەكانی یەكەم و‬ ‫دووەم و سێیەم و چوارەم و پێنجەم‬ ‫‪ .2009‬چاپی شەشەم ‪ ،2010‬چاپی‬ ‫حەوتەم ‪ ،2011‬چاپی هەشتەم ‪،2012‬‬ ‫چاپی نۆیەم ‪ ،2012‬چاپی دەیەم ‪،2013‬‬ ‫چاپی یازدەهەم ‪ ،2013‬چاپی دوازدەهەم‬ ‫‪ ،2103‬چاپی سێزدەهەم ‪.2014‬‬ ‫‪ -6‬ئەلفوبێی كوردی بە پیتی عەرەبی و‬ ‫پیتی التینی (وەرگێڕان)‪.2009 ،‬‬ ‫‪ -7‬ڕەمز و مەغزا لە چیرۆكەكانی فەرهاد‬ ‫پیرباڵدا‪.2009 ،‬‬ ‫دامەزراندنی‬ ‫عوسمانییەكان‪-‬لە‬ ‫‪-8‬‬ ‫دەوڵەتەوە تا كودەتا بەسەر خەالفەتدا‬ ‫(وەرگێڕان)‪ ،‬چاپی یەكەم ‪ ،2010‬چاپی‬ ‫دووەم ‪ ،2011‬چاپی سێیەم ‪.2013‬‬ ‫‪ -9‬كەركووك لە بەڵگەنامەكاندا‬ ‫(وەرگێڕان)‪.2007 ،‬‬ ‫‪ -10‬ئینگلیزی گشتگیر (وەرگێڕان)‪ ،‬چاپی‬ ‫یەكەم ‪ ،2010‬چاپی دووەم ناونیشانەكەی‬ ‫گۆڕدرا و بوو بە ڕێزمانی ئینگلیزی ئاوێر‪،‬‬ ‫‪.2013‬‬ ‫زمانەوانییەكان‬ ‫قوتابخانە‬ ‫‪-11‬‬ ‫(وەرگێڕان)‪.2008 ،‬‬ ‫‪ -12‬نیو سەدە لە ژیان و زانستی پرۆفیسۆر‬

‫ئەوڕەحمانی حاجی مارف‪.2008 ،‬‬ ‫‪ -13‬ڕەمزی نافیع ـ ڕۆڵەیەكی هەولێری‬ ‫فیداكاری سەربەخۆیی كوردستان‪.2008 ،‬‬ ‫‪ -14‬دەروازەیەك بۆ زمانەوانی(وەرگێڕان)‪،‬‬ ‫‪.2010‬‬ ‫‪ -15‬سەرەتایێك بۆ زانستەكانی واتاسازی‬ ‫و پراگماتیك (وەرگێڕان)‪.2010 ،‬‬ ‫‪ -16‬بیبلۆگرافیای ئەكادیمیای كوردی ‪،‬‬ ‫بەشی یەكەم‪ ،‬زمان‪.2010 ،‬‬ ‫‪ -17‬ڕێزمانی كوردی‪-‬كرمانجی سەروو و‬ ‫كرمانجی ناوەڕاست ـ ‪. 2011‬‬ ‫‪ -18‬ڕستەسازی‪ ،‬چاپی یەكەم ‪،2011‬‬ ‫چاپی دووەم ‪.2013‬‬ ‫‪ -19‬زار و زمان‪ ،‬چاپی یەكەم ‪،2012‬‬ ‫چاپی دووەم ‪.2013‬‬ ‫‪ -20‬دەنگسازی‪ ،‬چاپی یەكەم ‪، 2012‬‬ ‫چاپی دووەم ‪.2013‬‬ ‫‪ -21‬زمانی ستانداردی كوردی‪.2013 ،‬‬ ‫‪ -22‬یاسای زمانە فەرمییەكان لە هەرێمی‬ ‫كوردستانی عێراق‪.2013 ،‬‬ ‫‪ -23‬فێربوونی پیتەكانی زمانی كوردی‪،‬‬ ‫‪.2013‬‬ ‫‪ -24‬سوقرات‪ ،‬وەرگێڕان‪.2013 ،‬‬ ‫‪32‬ـ زمانەوانی‪ ،‬بەرگەكانی (یەكەم و‬ ‫دووەم و سێیەم)‪ ،‬چاپی یەكەم ‪،2009‬‬ ‫چاپی دووەم ‪.2010‬‬ ‫‪33‬ـ زمانەوانی‪ ،‬بەرگەكانی (چوارەم و‬ ‫پێنجەم و شەشەم و حەوتەم)‪ ،‬چاپی‬ ‫یەكەم ‪.2010‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/9/15 )69‬ی گه‌الوێژ ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 September 2014‬‬

‫)‪No. (69‬‬

‫بۆ شەهیدی رۆژنامەنووس دەنیز فورات‬ ‫كارزانی مامەندپیران‬ ‫"شەهید بوونت ش����انازییە هاوڕ ‌‬ ‫ێ‬ ‫رەنگە نەتبینمەوە"‪ ،‬بێگومان وایە‬ ‫ئیتر نایبینمەوە‪ ،‬مەگەر بۆ دیداری‬ ‫گەشتێكی قەندیل بكەم و سەرێك‬ ‫لە گۆڕستانی شەهیدانی هێزەكانی‬ ‫‪ HPG‬بدەم و لەوێ‌ گۆڕەكەی بۆ‬ ‫جارێكی تر بیبینمەوە‪.‬‬ ‫رۆژی هەش����تی ئەم مانگە لەكاتی‬ ‫رووماڵكردنی دیمەنەكانی ش����ەڕی‬ ‫هێزی پێش����مەرگەو گەریال لەگەڵ‬ ‫چەكداران����ی داع����ش‪ ،‬هەڤ����اڵ و‬ ‫هاوپیشەم (دەنیز فورات) بۆ ئەبەد‬ ‫رۆیشت و گشت هاوڕێ‌ و هاوپیشەو‬ ‫كەس����وكارو رۆژنامەو راگەیاندن و‬

‫كامێ����راو فۆتۆو راپ����ۆرت و هەواڵ‬ ‫و رۆژنامەو تەلەفزیۆن س����ایتەكان‬ ‫كرد بێ‌ ماڵئاوایی گەیشتە كاروانی‬ ‫شەهیدان و جارێكی تر نایەتەوە‪.‬‬ ‫هەڵب����ەت ناس����ینم لەگ����ەڵ ئەو‬ ‫رۆژنامەنووس����ە لەرێگای (بێریتان‬ ‫یڵدزت����ان)ی خوش����كییەوە بوو‪،‬‬ ‫چونكە پێش����تر لەگ����ەڵ بێریتان‬ ‫هاوڕێ����ی یەكت����ر بووی����ن بەهۆی‬ ‫كاری س����ینەماییەوە‪ ،‬ئەو شەوەی‬ ‫دەنیزم ناس����ی‪ ،‬ئێستاش لەبیرمە‬ ‫فیستیڤاڵی شەهید بێریتان هەبوو‪،‬‬ ‫كە س����ااڵنە یا دوو س����ااڵ جارێك‬ ‫لەكەمپ����ی پەنابەران����ی مەخموور‬ ‫ساز دەكرێت‪ ،‬ئەو شەوە لەرێگای‬ ‫بێریتانەوە یەكترمان ناس����ی و زوو‬

‫بێریتان یڵدزتان و كارزانی مامه‌ندپیران و شه‌هید ده‌نیز فورات‬

‫ئەمنت لێ دیارە؟‬

‫ساالر سیامەند مه‌خمووری‬

‫ئه‌منت لێ دیاره‌؟‬ ‫به‌ڵێ تۆمان لێ دیاره‌‪.‬‬ ‫بااڵی به‌رزو پڕ ل ‌ه شکۆت‬ ‫ئارامی و خۆشی ده‌به‌خشێ‬ ‫به‌و پێ ده‌شته‌و به‌م بناره‌‬ ‫به‌ڵێ تۆمان لێ دیاره‌‬ ‫ل ‌ه پشت په‌یامنێرێکه‌وه‌‬ ‫به‌ ساڵوێک‬ ‫به‌ خه‌نده‌یه‌ک‬ ‫په‌یامی وره‌و نه‌به‌زین‬ ‫ده‌ده‌ی ب ‌ه قه‌اڵو مناره‌‬ ‫تروسکایی‬ ‫ئومێدێکی نوێ ده‌به‌خشی‬ ‫بۆ گه‌وره‌و بچووکی ئه‌م‬ ‫شاره‌‪.‬‬ ‫هه‌ی بتخۆم‪...‬‬ ‫ئه‌و ‌ه دڵی پڕ ل ‌ه‬ ‫خۆشه‌ویستی تۆیه‌‬ ‫بۆ ئه‌ڤینی خاک لێ ده‌داو‬

‫هه‌موو بستێکی نیشتیمان‬ ‫بۆ تۆ مه‌نزڵگاو هه‌وار ‌ه‬ ‫ئه‌وه‌ چه‌کی ده‌ستی تۆی ‌ه‬ ‫له‌شکری تاریکی راو ده‌نێ و‬ ‫پێمان ده‌ڵێ‬ ‫ئارام بنوون‬ ‫مه‌گه‌ر به‌سه‌ر الشه‌ی مندا‬ ‫ئێوه‌ ببنه‌وه‌ ئاواره‌‪.‬‬ ‫به‌ڵێ تۆمان باش لێ دیار ‌ه‬ ‫دڵنیاب ‌ه‬ ‫هه‌تا تۆمان لێ دیار بێ‬ ‫هه‌تا چه‌که‌که‌ت له‌ کار بێ‬ ‫دوژمن سه‌دان هێنده‌ش‬ ‫هار بێ‬ ‫ئاوه‌دانی‬ ‫ئاسوده‌یی و کامه‌رانی‬ ‫رووده‌کاته‌و ‌ه ئه‌م شار ‌ه‬ ‫به‌ڵێ تۆمان لێ دیاره‌‪.‬‬

‫دایك لە دیدی ناودارانی جیهان‬

‫ئا‪ :‬رەزوان عەبدولقادر‬ ‫دایك ئەو مرۆڤە میهرەبانەیە تاوەكو‬ ‫م���ردن خزمەت���ی بكەی���ن ناتوانین‬

‫پاداشتی ئیش وئازارو مەینەتیەكانی‬ ‫بەخێوكردن���ی بدەینەوە ه���ەر بۆیە‬ ‫زان���او كەس���ایەتی وهونەرمەن���دان‬ ‫بەجۆرێك خۆشەویس���تی و قەرزباری‬ ‫خۆیان بۆ دایك دەربڕیوە لەسەرووی‬ ‫هەموومانەوە پێش���ەوای مرۆڤایەتی‬ ‫موحەمەد (د‪.‬خ) لەسەربێت‪.‬‬ ‫(بەهەشت لە ژێر پێ دایكان دایە)‪..‬‬ ‫موحەمەد (د‪.‬خ)‬ ‫(ئەگ���ەر دایكم نەبووای���ە نەدەبووم‬ ‫بەداهێنەر)‪ ..‬ئەدیسۆن‬ ‫(لەبەرزتری���ن چی���ا لەس���ێدارەم‬ ‫ب���دەن‪ ،‬دەزانم ك���ێ بەدوامەوەیە‪..‬‬ ‫لەقوڵتری���ن دەریا بخنكێ���م‪ ،‬دەزانم‬ ‫ك���ێ بەدوامەوەیە‪..‬ئەویش دایكمە)‪.‬‬ ‫لیلینگ‬ ‫(دڵی دای���ك قوتابخانەی منداڵە)‪..‬‬ ‫بێتشەر‬ ‫(دای���ك بەدەس���تی ڕاس���تی النك‬

‫ڕادەژێنێ ‪..‬بەدەستی چەپیشی دونیا‬ ‫ڕادەوەشێنی)‪ ..‬ناپلیۆن‬ ‫(دایك مۆمێكی پی���رۆزی بێ هەواو‬ ‫میهرەبان���ە ‪ ،‬ش���ەوانی ژیان ڕووناك‬ ‫دەكاتەوە)‪ ..‬لی شین‬ ‫(جوانترین ش���یعر لە هەموو جیهاندا‬ ‫الیە الیەی دایكە)‪ ..‬المارتین‬ ‫(دایە گیان‪ ،‬من روحم نییە روحی تۆ‬ ‫لە گیانمدایە)‪ ..‬جان جاك رۆسۆ‬ ‫(دای���ك هەموو ش���تێكە ل���ە ژیاندا‬ ‫دلنەواییە لە ماتەمینی‪ ،‬هیوایە لە بێ‬ ‫ئومێدی‪ ،‬هێزە لە الوازیدا)‪ ..‬جوبران‬ ‫خەلیل جوبران‬ ‫(لەجیهان���دا‪ ،‬س���ەرینێك نییە‪ ،‬كە‬ ‫لەباوەش���ی دای���ك نەرمتربێ���ت)‪..‬‬ ‫شكسپیر‬ ‫(دای���ك قوتابخانەیەك���ە‪ ،‬گ���ەر پێ‬ ‫بگەیەنی���ت گەلێك���ی ڕەس���ەن پێ‬ ‫دەگەیەنێت)‪ ..‬ئەحمەد شەوقی‪.‬‬

‫زۆرانبازێك‬ ‫(سەربردەی كوردەواری)‬ ‫دەگێڕن����ەوە لەنێ����و كوردەواری����دا‬ ‫زۆرانبازێك هەڵكەوتبوو‪ ،‬دانیشتوانی‬ ‫گوند بەبچووك و گەورەوە شانازیان‬ ‫پێوە دەكرد‪ ،‬لەب����ەر ئەوەی هێندە‬ ‫ژی����ر و بە توانا بوو هیچ زۆرانبازێك‬ ‫نەیدەتوان����ی خۆی لە ق����ەڕە بدات‪،‬‬ ‫ئ����ەم زۆرانب����ازە لە گون����د الوێكی‬ ‫هەڵبژاردب����وو مەش����قی پێدەك����رد‪،‬‬

‫بەمەبەست ش����وێنی ئەو بگرێتەوە‪،‬‬ ‫چونكە ئ����ەو بەرەو س����اڵ دەچوو‪،‬‬ ‫ئاوات����ی هات����ەدی و الوەك����ە ب����وو‬ ‫بەزۆرانبازێك چەندان زۆرانباز ڕوو بە‬ ‫ڕووی بوونەوە‪ ،‬بە دۆڕاوی گەڕانەوە‪،‬‬ ‫زۆرانب����ازی الو مەغروری گرتی و بە‬ ‫زۆرانبازەكەی گوت‪ :‬بەس����ەر گشت‬ ‫زۆرانبازەكان سەركەوتووم‪ ،‬دەمەوێ‬ ‫لەگەڵ ت����ۆش بكەوم����ە زۆرانبازی‬ ‫بۆ ئ����ەوەی پلەی یەك����ەم بۆ خۆم‬ ‫بێت‪ ،‬زۆرانباز گوتی‪ :‬چۆن قس����ەی‬

‫وا دەك����ەی من مامۆس����تای تۆم و‬ ‫بەس����ااڵ كەوتووم‪ ،‬چەند ڕۆژەكم لە‬ ‫ژیان ماو‪ ،‬بە پێكەنینەوە گوتی‪ :‬یا‬ ‫دەبێ دەن����گ هەڵبڕی و من بەپلەی‬ ‫یەكەم دابنێ‪ ،‬یان زۆرانبازی بكەین‪،‬‬ ‫ناچار زۆرانب����از لێی هاتە مەیدان و‬ ‫بەئاس����انی بە فێڵێك س����ەركەوت‪،‬‬ ‫زۆرانبازی الو گوتی‪ :‬بۆ ئەم فێڵەت‬ ‫پێ نەوتبووم لە مەشقا‪ ،‬زۆرانبازەكە‬ ‫گوتی‪ :‬بۆ ئەوەی گەر مەغرور بووی‬ ‫مەغروریت بشكێنم‪.‬‬

‫زوو لەهەواڵی یەكترمان دەپرس����ی‬ ‫و یەكترمان دەبینی‪ ،‬هەر ش����تێك‬ ‫بووای����ە زوو زوو پەیوەندیم����ان‬ ‫بەیەكت����رەوە دەك����رد‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫لەم چەن����د رۆژەی دوایی‪ ،‬رۆژانە‬ ‫پەیوەن����دی پێ����وە دەك����ردم و‬ ‫هەواڵ����ی مەخمووری دەپرس����ی‪،‬‬ ‫یان من پرس����ی رەوشی ناوچەكەم‬ ‫دەكرد‪ ،‬بەاڵم لەپڕێك مۆبایلەكەی‬ ‫داخ����راو بۆ ئەب����ەد هەواڵی نەما‪،‬‬ ‫ئیت����ر هەواڵی ئ����ەوم لەدەزگاكانی‬ ‫راگەیاندنەوە پێگەیشت‪ ،‬سەد داخ‬ ‫و مخاب����ن بۆ وەه����ا رۆژنامەنووس‬ ‫و راگەیاندكارێك����ی بەتواناو بوێرو‬ ‫ئازا‪ ،‬لەكاردا زۆر چوست و چااڵك‬ ‫بوو‪ ،‬هەمیشە حەزی بەكاری جوان‬

‫‪6‬‬

‫و رێك بوو‪ ،‬رێك وەك خۆی‪ ،‬وەك‬ ‫دڵە پاك و بێگەردەكەی‪ ،‬كەسێكی‬ ‫رووخۆش و كراوە‪ ،‬رۆیشت بۆ ئەوەی‬ ‫هەواڵ ئامادە بكات بۆ دەزگاكەی‪،‬‬ ‫كەچی خۆی بوو بەهەواڵی گش����ت‬ ‫دەزگاكان����ی راگەیان����دن و دڵ����ی‬ ‫هاوڕێ‌ و هاوپیشەكانی تەنگ كرد‪،‬‬ ‫لێرەوە هەرچی بڵێم وەك پێویست‬ ‫نیی����ە‪ ،‬چونكە زۆر ل����ەوە زیاتری‬ ‫گەرەكە لەس����ەری بنووس����رێت و‬ ‫لەبارەیەوە بوترێ����ت‪ ،‬تەنها دەڵێم‬ ‫هاوڕێ‌ رووحت ش����اد‪ ،‬تۆ هەمیشە‬ ‫زیندوویت و بەزیندوویی الی ئێمە‬ ‫دەمێنێتەوە‪ ،‬ئێستا لەگەڵ كاروانی‬ ‫شەهیدانی و دوور ئێمەش زوو یان‬ ‫درەنگ لەوێ‌ بەتۆ بگەینەوە‪.‬‬

‫فەرهەنگی حەیران‬ ‫ئا‪ :‬دەنگی مەخموور‬ ‫حەی���ران فەرهەنگێكی س���ەربەخۆیەو‬ ‫ن���اوی چەن���دان عێل و عەش���یرەت و‬ ‫ناوچەو ئافرەتی ش���ۆخ و ش���ەنگ و‬ ‫گەورە پیاوانی كوردی بۆ پاراستووین‪،‬‬ ‫س���ەرەڕای ئ���ەوەی باس���ی داب و‬ ‫نەریتی ئ���ەو خێاڵنەمان ب���ۆ دەكات‪،‬‬ ‫بۆی���ە لێرەدا ئاماژە بەن���اوی كۆمەڵێ‬ ‫ناوچەو كەس���ایەتی دەكەین كە لەنێو‬ ‫حەیرانەكان���دا ئاماژەی���ان پێك���راوە‪،‬‬ ‫لەوانە‪:‬‬ ‫ئەس���مەرێ كابایزاغ���ەی‪ :‬ئافرەتێكی‬ ‫شۆخ و شەنگی هۆزی زراری بووە‪.‬‬

‫بازارگ���ە‪ :‬گەلییەك���ە لەنزی���ك قەزای‬ ‫مەخموورو رێگای هەولێرو مەخمووری‬ ‫بەناودا دەڕوا‪.‬‬ ‫بی���ری مەحم���ودی س���ەنان‪ :‬بیرێكە‬ ‫كەوتۆت���ە نێ���وان ه���ەردوو گون���دی‬ ‫(گاوەرەو كەندار)ی س���ەر بەدەشتی‬ ‫كەندێناوە‪.‬‬ ‫حوسێنی غازی‪ :‬ناوی چاكێكە لەخوار‬ ‫گەلی بازاڕگ���ە‪ ،‬كەوتۆتە بناری چیای‬ ‫قەرەچووغ‪ ،‬نزیكەی ‪٢‬كم لە مەخموور‬ ‫دوورە‪.‬‬ ‫داری ش���ەكرانی‪ :‬دارێك���ی مێژووییە‬ ‫لەنزیك گوندی م���ام خاران لەناوچەی‬ ‫زرارەتی‪.‬‬ ‫جامبێزار‪ :‬جۆرە چەكێكی كۆنە‪.‬‬

‫دەرمانن���اوە‪ :‬كانیاوێك���ە لەبن���اری‬ ‫قەرەچووغ لەمەخموور‪.‬‬ ‫سوڵتان عەبدوڵاڵ‪ :‬چاكێكە لەسەر زێی‬ ‫بچووك و دێیەكەی چاكەكەی لێیە هەر‬ ‫بەم ناوەیە‪.‬‬ ‫قەرەبۆت���ك و قەرەبێتك‪ :‬دوو لوتكەی‬ ‫چی���ای قەرەچووغ���ن لەرۆژهەاڵت���ی‬ ‫مەخموور‪.‬‬ ‫حەبیباغ���ا‪ :‬یەكێك ب���وو لەكوڕەكانی‬ ‫برایماغای دزەیی لەشەڕێكی ناوخۆیی‬ ‫كوژرا‪.‬‬ ‫مامەراغ���ە‪ :‬ئاغایەكی ه���ۆزی زراری‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫دەراوێ قورین���گان‪ :‬گۆمێكە لەدامێنی‬ ‫چیای قەرەچووغ‪.‬‬ ‫پەرچەم‪ :‬بەش���ێكە لەقژی ئافرەتان و‬ ‫دێتەوە سەر چاوان‪.‬‬ ‫كەساد‪ :‬زوڵم لێكراو‪.‬‬ ‫گردی پیرداودی‪ :‬گۆڕس���تانێكە لەسەر‬ ‫گردێك���ە لەس���ەر رێگای س���ەرەكی‬ ‫(هەولێر‪-‬مەخموور)‬ ‫مەچكۆ‪ :‬چایخانەك���ی كۆنی هەولێرەو‬ ‫ئێس���تاش ماوە‪ ،‬خاوەنەك���ەی ناوی‬ ‫(مەجید) بووە‪.‬‬ ‫گەری س���ەنگەران‪ :‬گەڵییەكە لەچیای‬ ‫قەرەچووغ‪.‬‬ ‫س���ەرچاوە‪ :‬كتێب���ی (س���ەرەتایەك‬ ‫ب���ۆ حەی���را و كورتەی���ەك لەژیان���ی‬ ‫حەمەدبەگ���ی)ی دان���ەر (غەف���وور‬ ‫مەخمووری)‪.‬‬

‫پێنج هەڵەی گەورە لەمێژوودا‬ ‫ئا‪/‬كارزانی مامەندپیران‬

‫هەرگی����ز بی����رت ل����ەوە كردووەت����ەوە‬ ‫گەورەترین هەڵە چین كە زانیوتە! هەڵە‬ ‫گەورەكان لەشتی بچووكەوە دەست پێ‌‬ ‫دەكەن و بەزیانی گەورە كۆتاییان دێت‪،‬‬ ‫وەك زەوییە نەزۆكەكەو مشكەكانی چین‬ ‫و ئاگ����رە گەورەكەو بڕیارەك����ەی پاپاو‬ ‫پەندوەرنەگرتن لەرابردوو‪.‬‬ ‫‪ -1‬جۆرج هاریش����ن لە باشوری ئەفریقیا‬ ‫بەهۆی ئەوەی زەوییەك����ەی نەزۆك بوو‬ ‫بەكەڵكی كش����توكاڵ نەدەهات‪ ،‬هەس����تا‬ ‫بەفرۆشتنی ئەو زەوییە بەكۆمپانیایەكی‬ ‫هەڵكەن����دن تەنها ب����ە ‪ ١‬جونیە‪ ،‬كاتێك‬ ‫كۆمپانیاكە دەس����تی كرد بەهەڵكەندنی‬ ‫زەوییەكەو سودوەرگرتن لێی‪ ،‬گەورەترین‬ ‫كان����ی ئاڵوتن����ی لەنێوی����دا دۆزیەوە كە‬ ‫لەجیهاندا وێنەی نەبوو‪ ،‬ئەو كانە وایلێهات‬ ‫‪ %،٧‬ی زێری جیهان بەرهەمبهێنێ‪.‬‬ ‫‪ -2‬س����اڵی ‪ ١٦٩٦‬لە بریتانیا ش����ەوێك‬ ‫(جوفێن����ز) كە ئیش����ی نانەوایی دەكرد‬ ‫لەبی����ری چوو ئ����ەو ئاگ����رە كەمەی لە‬ ‫فڕنەكەی����دا دەس����وتێت بیكوژێنێتەوە‪،‬‬ ‫ئەمەش بووە هۆی س����وتاندنی گەڕەكە‪،‬‬

‫دوات����ر ئاگرەك����ە تەش����ەنەی ك����ردو‬ ‫گەڕەكەكان����ی دەوروب����ەری گرتەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫رووداوە دواتر ناسرا بە (ئاگرە گەورەكە)‬ ‫بەهۆی����ەوە نی����وەی لەندەن س����ووتا و‬ ‫ه����ەزاران هاواڵتی مردن‪ ،‬بەاڵم جوفێنزی‬ ‫نانەوا هیچ ئازارێكی پێ نەگەیشت‪.‬‬ ‫‪ -3‬س����اڵی ‪ ١٣٤٧‬چەن����د مش����كێك كە‬ ‫فایرۆسی نەخۆشی تاعونیان هەڵگرتبوو‪،‬‬ ‫چوونە نێو كەش����تییەك ك����ە لەچینەوە‬ ‫ب����ەرەو ئیتاڵیا دەڕۆیش����ت‪ ،‬هەر لەگەڵ‬ ‫گەیش����تنی كەش����تیەكە ب����ۆ بەندەری‬ ‫مەسینای ئیتاڵی‪ ،‬مشكەكان بەنێو شاردا‬ ‫باڵوبوونەوەو فایرۆس����ەكەش بەم شارەدا‬ ‫ب��ڵ�او بوویەوە‪ ،‬دواتر هەم����وو ئەوروپای‬ ‫گرتەوەو لەماوەی دە س����اڵدا سێ یەكی‬ ‫ئەوروپایی����ەكان بوون����ە قوربان����ی ئەو‬ ‫تاعونە‪.‬‬ ‫‪ -4‬یەكێك لەپادشاكانی بەریتانیا لەگەڵ‬ ‫پاپای ڤاتیكان بووە ناكۆكییان‪ ،‬ئەوكاتە‬ ‫بەریتانیا كاس����ۆلیكی ب����وو‪ ،‬پاپا وەك‬ ‫توڵەكردنەوەیەك شووكرن و ژن هێنانی‬ ‫لەبەریتانی����ەكان حەرامك����رد‪ ،‬ئەم����ەش‬ ‫پاش����ای كردە حاڵەتێكی ش����ڵەژانەوە‪،‬‬ ‫بۆیە بۆ دەربازبوون لەو كێش����ەیە داوای‬

‫ل����ە می����رە موس����ڵمانەكانی ئەندەلوس‬ ‫كرد چەن����د زاناو دەم س����پییەك بنێرن‬ ‫بۆ ئ����ەوەی بەریتانیا ببێت بەئیس��ل�ام‪،‬‬ ‫بەاڵم ئیس��ل�امەكانی ئەندەلوس داواكەی‬ ‫پادش����ای بەریتانیایان پشتگوێخس����ت و‬ ‫زوو بەتەنگیی����ەوە نەچوون تا هەواڵەكە‬ ‫گەیش����تەوە پاپای ڤاتی����كان و ئەویش‬ ‫بەپەل����ە ناكۆكییەكانی چارەس����ەركردو‬ ‫بڕیاری حەرامكردنەكەی هەڵوەشاندەوە‪،‬‬ ‫ئەگینا ئێس����تا زۆرینەی بەریتانیاو بگرە‬ ‫ئەوروپاش موسڵمان بوون‪.‬‬ ‫‪ -5‬ل����ە جەنگ����ی (بالگ الش����هدا‌و) و لە‬ ‫نزیك بواتییەی فەرەنس����ا‪ ،‬موسوڵمانان‬ ‫هەم����ان هەڵ����ەی جەنگ����ی (ئوحد)یان‬ ‫دووبارەك����ردەوەو مەیدان����ی جەنگی����ان‬ ‫بەجێهێشت و دەستیان كرد بەتااڵنكردن‬ ‫و جیاكردن����ەوەی بەش����ەكانی خۆیان لە‬ ‫سوپای ش����ارلمان‪ ،‬بۆیە موس����وڵمانان‬ ‫لەو جەنگەدا دۆڕان و هێرش����ی سوپای‬ ‫ئیسالم بەرەو ئەوروپا بەتەواوەتی وەستا‬ ‫( یەكێك لە ئینگلیزەكان دەڵێت‪ :‬ئەگەر‬ ‫عەرەب لە بواتییە شكس����تیان نەهێنابا‪،‬‬ ‫دەتبینی چ����ۆن قورئ����ان لەكامبریدج و‬ ‫ئۆكسفۆرد دەخوێنراو تەفسیر دەكرا)‪.‬‬

‫باوەڕ دەكەی یان نا؟؟!!‬ ‫ئا‪ :‬سیروان دیبه‌گه‌یی‬

‫* ه����ەر پیاوێ����ك تیمس����احێك‬ ‫نەكوژی����ت‪ ،‬ش����ایەنی ژن هێن����ان‬ ‫نییە وناب����ێ ژن بگوازێتەوە‪..‬ئەمە‬ ‫بیروڕای هۆزی (وابكامۆ)یە لەسەر‬ ‫رووباری تانا لە باكووری ئەفریقیا‪.‬‬

‫* ئ����ەم مۆرەی ك����ە بەكاردێت بۆ‬ ‫ختم كردنی گۆش����تی ئاژەڵ‪ ،‬كەوا‬ ‫ئ����ەم گۆش����تە لەالی����ەن چاودێری‬ ‫تەندروس����تی رێگەپێ����دراوە ب����ۆ‬ ‫بەكارهێن����ان لەالی����ەن مرۆڤەوە‪،‬‬ ‫ل����ە توێكڵی ترێی ڕەش دروس����ت‬ ‫دەكرێت‪.‬‬

‫* پەپوولە ت����ام و چێژ لە گوڵ و‬ ‫خ����واردن وەردەگرێت تەنها بە پێ‬ ‫یەكانی‪.‬‬ ‫* لەگەڵ ئەوەی شێر بەبەهێزترین‬ ‫ئ����اژەڵ دادەنرێ����ت و بە پاش����ای‬ ‫دارستان ناس����راوە‪ ،‬كەچی دڵی لە‬ ‫دڵی هەموو گیاندرێك الواز ترە‪.‬‬

‫ژمارە(‪24 2014/9/15 )69‬ی گه‌الوێژ ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪15 September 2014‬‬

‫کریسپۆ‪ :‬بەراوردکردنی میسی‬ ‫بە مارادۆنا نوکتەیە‬ ‫هێرنان کریس����پۆ هێرش����بەری پێشووی‬ ‫هەڵب����ژاردەی ئەرجەنتین سەرس����امە بە‬ ‫تواناکان����ی لیۆنێ����ل میس����ی و پێیوایە‬ ‫یاریزانێک����ی زۆر تایبەت����ە‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ‬ ‫ئەوەش����دا ب����ەراورد کردنی ب����ە دیێگۆ‬ ‫مارادۆنا بە نوکتە دەزانێت‪.‬‬ ‫کریسپۆ کە ئێستا ڕاهێنەری الوانی یانەی‬ ‫پارمای����ە‪ ،‬لەلێدوانێکی����دا ب����ۆ ڕۆژنامەی‬ ‫'الگازێت����ا دێلۆ س����پۆرت' وت����ی ‪":‬پێش‬ ‫هەموو ش����تێک ناتوانیت بەراوردی نێوان‬ ‫دوو یاریزان بکەیت کە لە دوو سەردەمی‬

‫جیاوازدا یارییان کردووە‪ ،‬ئەمە ش����تێکی‬ ‫داد پەروەرانە نیی����ە‪ ،‬کاتێک من یاریزان‬ ‫بووم ڕووبەڕووی بەرگریکاری وەکو فابیۆ‬ ‫کاناڤارۆ و ئەلیس����اندرۆ نێس����تا و پاولۆ‬ ‫مالدین����ی و لیلیان تورام دەبومە‪ ،‬دەزانن‬ ‫مەبەستم چییە؟"‪.‬‬ ‫وتیشی "هەندێک کەس بێ ئاگایانە میسی‬ ‫ب����ەراورد بە مارادۆنا دەکەن‪ ،‬بە بۆچونی‬ ‫من میسی یاریزانێکی ئاسایی نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مارادۆنا ناتوانی بەوشە ستایشی بکەی"‪.‬‬ ‫هێرنان کریس����پۆ کە لەکۆی ‪ ١٩‬س����اڵی‬

‫)‪No. (69‬‬

‫چەند ئەنجامێكی چاوەڕوان‬ ‫نەكراوی تۆپی پێ‬

‫یاریکردنیدا ‪ ١٤‬ساڵی لە ئیتاڵیا بردووەتە‬ ‫س����ەر دڵتەنگی خۆی نیش����اندا بە خراپ‬ ‫بوون����ی ئاس����تی خولی ئیتاڵ����ی بەراورد‬ ‫بەخولەکان����ی ئینگلت����ەراو ئیس����پانیاو‬ ‫لەکۆتای����ی وتەکانی����دا وت����ی "پێش ‪-١٠‬‬ ‫‪ ١٥‬س����اڵ باش����ترین یاریزانەکانی جیهان‬ ‫خەونی����ان بەیاریکردن����ەوە دەبین����ی لە‬ ‫ئیتاڵیا‪ ،‬بەاڵم ئێستا ش����تەکان گۆڕاوە‪،‬‬ ‫یاریزانی وەکو ڕۆناڵدۆ و میسی تەنانەت‬ ‫بیر ل����ەوەش ناکەنەوە‪ ،‬پێویس����تە ئەم‬ ‫ئەقڵیەتە بگۆڕین"‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫بۆ ئەمجارە كۆمەڵێ ئەنجامی چاوەڕوان‬ ‫نەكراوی تۆپی پێ لەجامی جیهانییەكان‬ ‫ب�ڵ�او دەكەین���ەوە ك���ە هەری���ەك لەم‬ ‫ئەنجامان���ە ئەس���تەمە جارێك���ی دیكە‬ ‫دووبارە ببێتەوە‪.‬‬ ‫مەجەر (‪ )0-9‬كۆریای باكوور‪ -‬مۆندیالی‬ ‫‪.1954‬‬ ‫یوغس�ل�افیا (‪ )0-9‬زائی���ر‪ -‬مۆندیال���ی‬ ‫‪.1974‬‬ ‫مەج���ەر (‪ )1-10‬س���لفادۆر‪ -‬مۆندیالی‬ ‫‪1982‬‬ ‫ئەلمانیا (‪ )0-8‬سعودیە‪ -‬مۆندیالی ‪2002‬‬ ‫سوید (‪ )0-8‬كوبا‪ -‬مۆندیالی ‪1938‬‬ ‫ئۆروگ���وای (‪ )0-8‬بۆلیڤی���ا‪ -‬مۆندیالی‬ ‫‪1950‬‬ ‫ئۆرۆگوای (‪ )0-7‬ئوسكۆتلەندا‪ -‬مۆندیالی‬ ‫‪1954‬‬ ‫توركیا (‪ )0-7‬كۆریای باكوور‪ -‬مۆندیالی‬ ‫‪1954‬‬ ‫پۆلەندا (‪ )0-7‬هایتی‪ -‬مۆندیالی ‪1974‬‬ ‫پورت���وگال (‪ )0-7‬كۆری���ای باش���وور‪-‬‬ ‫مۆندیالی ‪2010‬‬ ‫ئەلمانیا (‪ )1-7‬بەرازیل‪ -‬مۆندیالی ‪2014‬‬

‫رۆنالدۆ دەچێتە مان یو یان بلوز دەپۆشێ؟‬ ‫دوای ئه‌وه‌ی ڕۆژنامه‌کانی ئینگلته‌را چه‌ندین‬ ‫هه‌واڵی جۆراوجۆریان سه‌باره‌ت به‌ڕۆیشتنی‬ ‫ڕۆناڵدۆ له‌یانه‌ی ڕی���اڵ مه‌درید باڵوكردەوە‪،‬‬ ‫هەندێك پێیانوایە دەچێتەوە یانەی مان یو‪،‬‬ ‫هەندێكیش باس لەچوونی رۆنالدۆ دەكەن بۆ‬ ‫یانەی چێڵسی لەندەنی‪.‬‬ ‫له‌نوێتری���ن هه‌واڵیان���دا پێگ���ه‌ی میت���رۆی‬ ‫به‌ڕیتان���ی ب���اس له‌ ب���ڕی ئ���ه‌و ئۆفه‌ره‌ی‬ ‫مانچس���تەر کرد که‌ئام���اده‌ی کردووه‌‬ ‫پێشکه‌ش���ی مه‌دری���دی بکات و‬ ‫بتوانێت ڕۆناڵدۆ به‌ده‌س���ت‬ ‫بهێنێت���ه‌وه‌‪ .‬ڕۆناڵ���دۆ‬ ‫ل���ه‌ ڕی���اڵ مه‌درید‬ ‫هه‌فتان���ه‌ ‪290‬‬ ‫هه‌زار پاوه‌ند‬

‫مۆرینهۆ گاڵتە بە گواردیۆال دەکات‬ ‫س���ەرەڕای دورکەوتنەوەیان لە ڕیال مەدرید و بەرشلۆنە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێناچێت ناکۆکییەکانی نێوانیان کۆتایی پێهاتبێت و لەنوێترین‬ ‫لێدوانیدا خۆسێ مۆرینهۆ گاڵتە بە پیپ گواردیۆالی هاوپیشەی‬ ‫دەکات‪.‬‬ ‫لەلێدوانێکدا کە ڕۆژنامەی "ئیل کۆنفیدنسیال"ی ئیسپانی باڵوی‬ ‫کردۆتەوە‪ ،‬مۆرینهۆ دەڵێت "کاتێک چێژ لەو کارە وەردەگریت‬ ‫کە لەژیانتدا دەیکەیت‪ ،‬هەرگیز قژت لەدەس���ت نادەیت‪ ،‬پیپ‬ ‫گواردی���ۆالش کەچەڵ بووە‪ ،‬ئەمەش مان���ای ئەوەیە ئەو چێژ‬ ‫لەتۆپی پێ وەرناگرێت"‪.‬‬ ‫جێی ئاماژەیە پێش���تر هەردوو ڕاهێنەری یانەی بایرن میونیخ‬ ‫و چێلس���ی لە کۆبونەوەی ڕاهێنەرەکاندا بۆچوونی جیاوازیان‬ ‫هەب���وو‪ ،‬کاتێک گواردی���ۆال داوای لەیەکێت���ی تۆپی پێ کرد‬ ‫ڕێگەنەدرێت درێژی چیمەنی یاریگاکان لە ‪١،٥‬س���م زیاتر بێت‬ ‫بۆ ئ���ەوەی یارییەکان خێراتربن و مۆرینهۆ لەوەاڵمدا وتی هەر‬ ‫یانە و ش���ێوازی یاریی کردنی خۆی هەیەو دەتوانن ئاستی زۆر‬ ‫بەرز پێشکەش بکەن بەو شێوەیەی کە خۆیان دەیانەوێت‪.‬‬

‫نیماری نوێ پەیوەندی بە بەرشلۆنەوه‌ دەکات‬

‫ڕۆژنامەی "دەیلی مەیل"ی بەریتانی ئاشکرایکرد یانەی بەرشلۆنە‬ ‫لە بەدەستهێنانی گابرێل بەربۆس���ای یاریزانی یانەی سانتۆس‬ ‫نزیک بووەتەوە‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەکانی ئەو ڕۆژنامەیە لە گرێبەس���تەکەی نێیماردا‬ ‫س���یلڤادا ماف دراوە بەبەرش���لۆنە گابرێل بباتە ڕیزەکانییەوە‬ ‫لەداهاتوودا‪.‬‬ ‫گابرێل بەربۆس���ای تەمەن ‪ ١٨‬ساڵ لە بەڕازیل بە "گابی گۆل"‬ ‫ناس���راوە بەهۆی ئەو ژمارە گۆڵە زۆرەی کە بۆ یانەی سانتۆس‬ ‫تۆم���اری دەکات‪ ،‬بەاڵم بەهەرحاڵ یانە کەتەلۆنییەکە دەبێت تا‬ ‫زس���تانی ‪ ٢٠١٦‬چاوەڕێ بێت بۆ گواس���تنەوەی ئەو یاریزانه‌ بۆ‬ ‫کامپ نۆ‪.‬‬

‫مووچه‌ی چه‌ند یاریزانێکی خولی ئیتاڵیا و ئینگلته‌را‬

‫مۆبایلی سه‌رنووسه‌ر‪0750 465 5463 :‬‬ ‫دیزاین‪ :‬شاخه‌وان محه‌ممه‌د سلێمان‬

‫‪0750 483 1852‬‬

‫ده‌سته‌ی نووسه‌ران‬

‫بێگوم���ان مووچه‌ی یاری���زان له‌ یانه‌کان‬ ‫پێوه‌رێک���ی س���ه‌ره‌کییه‌ ب���ۆ مان���ه‌وه‌و‬ ‫به‌رده‌وامبوونی له‌ یانه‌که‌ی‪ ،‬ئه‌ویش به‌پێی‬ ‫ئاست و کاره‌کانی بۆی دیاریده‌کرێت‪.‬‬ ‫له‌ خولی نایاب���ی ئینگلته‌را و خولی پله‌‬ ‫یه‌ک���ی ئیتاڵیا جیاوازییه‌ک���ی زۆر هه‌یه‌‬ ‫له‌نێ���وان مووچ���ه‌ی یاریزانان���دا ئه‌ویش‬ ‫ده‌گه‌ڕێت���ه‌وه‌ بۆ ده‌وڵه‌مه‌ن���دی یانه‌کانی‬ ‫ئینگلته‌را به‌به‌راورد له‌ یانه‌ ئیتاڵییه‌کان‪،‬‬ ‫بۆ نموونه‌ کۆمه‌ڵێک یاریزان له‌ ئینگلته‌را‬ ‫هاتنه‌ خولی ئیتاڵی ب���ه‌اڵم ڕه‌زامه‌ندبوو‬ ‫نی���وه‌و نی���وی مووچه‌که‌یان ل���ه‌ ئیتاڵیا‬ ‫وه‌رگرن‪ ،‬بۆ نموونه‌‪:‬‬ ‫ئه‌شلی کۆڵ ‪ -‬ڕۆما‪ ،‬مووچه‌ی هه‌فتانه‌ی‬ ‫‪ 35‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫ڤیدی���چ ‪ -‬ئینته‌ر‪ ،‬مووچه‌ی هه‌فتانه‌ی ‪50‬‬ ‫هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫تێڤێز‪ -‬یوڤانت���ۆس‪ ،‬مووچه‌ی هه‌فتانه‌ی‬

‫‪ 60‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫می���کا ڕیچ���اردز ‪ -‬فیۆرێنتینا‪ ،‬مووچه‌ی‬ ‫هه‌فتانه‌ی ‪ 26‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫تۆرێ���س ‪ -‬ئه‌یس���ی می�ل�ان‪ 60 ،‬هه‌زار‬ ‫پاوه‌ند‪.‬‬ ‫هه‌روه‌ه���ا ئ���ه‌م دوو یاریزان���ه‌ له‌الیه‌ن‬ ‫یانه‌کانی ئینگلته‌راوه‌ به‌مووچه‌یه‌کی زۆر‬ ‫هه‌وڵ���درا په‌لکێش بکه‌نه‌ ئینگلته‌را به‌اڵم‬ ‫به‌و مووچه‌یه‌ ڕازی بوون به‌مانه‌وه‌‪:‬‬ ‫پۆگب���ا ‪ -‬یوڤانتۆس‪ ،‬مووچه‌ی هه‌فتانه‌ی‬ ‫‪ 23‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫دێ ڕۆس���ی ‪ -‬ڕۆما‪ ،‬مووچه‌ی هه‌فتانه‌ی‬ ‫‪ 100‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫ڤیدال‪ -‬یوڤانت���ۆس‪ ،‬مووچه‌ی هه‌فتانه‌ی‬ ‫‪ 60‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫مووچه‌ی چه‌ن���د یاریزانێک���ی یانه‌کانی‬ ‫ئینگلته‌را‪:‬‬ ‫فاڵکاو ‪ -‬مان یونایتد‪ ،‬مووچه‌ی هه‌فتانه‌ی‬

‫‪ 280‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫ئیت���ۆ ‪ -‬ئیڤه‌رتۆن‪ ،‬مووچ���ه‌ی هه‌فتانه‌ی‬

‫خه‌لیل پااڵنی‬ ‫سامان قه‌ره‌چووغی‬ ‫عه‌بدولره‌حمان ئاده‌م‬ ‫موحسین شوانی‬ ‫كارزان مامه‌ندپیران‬

‫‪ 160‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬ ‫ڕونی ‪ -‬مان یونایتد‪ 300 ،‬هه‌زار پاوه‌ند‪.‬‬

‫و ه‌رد ه‌گرێ���ت‬ ‫ئه‌م���ه‌ش یه‌که‌م‬ ‫مووچ���ه‌ی ب���ه‌رزی‬ ‫یاریزانانی یانه‌که‌یه‌تی‪،‬‬ ‫به‌اڵم مان یو ڕایگه‌یاندووه‌‬ ‫هه‌فتان���ه‌‬ ‫ده‌توانێ���ت‬ ‫مووچه‌ی ‪ 300‬ه���ه‌زار پاوه‌ند‬ ‫ب���دات به‌ڕۆناڵ���دۆ ئه‌گه‌رهاتوو‬ ‫بگه‌ڕێته‌وه‌ ب���ۆ ئۆڵدترافۆرد واته‌‬ ‫مووچه‌ک���ه‌ی هاوش���ێوه‌ی واین‬ ‫ڕون���ی هێرش���به‌ریان ده‌بێ���ت‪،‬‬ ‫وابڕی���اره‌ له‌م���اوه‌ی کردنه‌وه‌ی‬ ‫ب���ازاڕی گواس���تنه‌وه‌ی یاریزانان‬ ‫له‌ وه‌رزی زس���تانه‌دا ئه‌و ئۆفه‌ره‌‬ ‫بخه‌نه‌ به‌رده‌م ڕۆناڵدۆ‪.‬‬ ‫لەالیەك���ی ت���رەوە رۆژنامەكان���ی‬ ‫ئینگلت���ەرا لەنوێتری���ن هەواڵیاندا‬ ‫باس لەچوون���ی رۆنالدۆ دەكەن بۆ‬ ‫ریزی یانەی چێڵس���ی‪ .‬له‌وباره‌یه‌وه‌‬ ‫ڕۆژنام���ه‌ی ده‌یلی ئێک���س پرێس و‬ ‫میترۆی به‌ڕیتانی ل���ه‌ هه‌واڵیکیاندا‬ ‫ڕایانگه‌یان���د‪ ،‬ده‌س���ته‌ی کارگێڕی‬ ‫چێڵس���ی له‌س���ه‌ر داوایه‌کی خۆزیه‌‬ ‫مۆرینه���ۆی پۆرتوگالی و ڕاهێنه‌ری‬ ‫یانه‌که‌یان ئۆفه‌رێکیان بۆ ڕۆناڵدۆی‬ ‫ش���اهانه‌ ئاماده‌ک���ردووه‌و به‌نیازن‬ ‫له‌ماوه‌ی گواستنه‌وه‌ی یاریزانان له‌‬ ‫وه‌رزی زستانه‌دا پێشکه‌شی ڕیاڵ‬ ‫مه‌دریدی بکه‌ن‪ ،‬بڕی ئۆفه‌ره‌که‌ش‬ ‫‪ 60‬ملی���ۆن پاوه‌ن���ده‌‪ ،‬ب���ه‌اڵم‬ ‫پێده‌چێت به‌ه���ۆی که‌میی نرخی‬ ‫ئۆفه‌ره‌که‌وه‌ ڕۆناڵدۆ ڕازی نه‌بێت‪.‬‬ ‫جێگەی باس���ە ڕۆناڵدۆی تەمەن ‪29‬‬ ‫س���اڵ توانیویه‌تی له‌ماوه‌ی ئه‌و پێنج‬ ‫س���اڵه‌ی له‌ ڕیاڵ مه‌درید ‪ 166‬یاریی‬ ‫ئه‌نج���ام بدات و ‪ 178‬گ���ۆڵ تۆمار‬ ‫بکات‪.‬‬

‫ناونیشان‬ ‫ده‌نگی مه‌خموور له‌ فه‌یسبووك‪:‬‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫كوردستان ‪ -‬هه‌ولێر ‪ -‬مه‌خموور‬

‫‪Dengî Mexmûr‬‬

‫ژمارە (‪24 2014/9/15 )69‬ی گه‌الوێژ ‪ 2714‬كوردی‬

‫‪facebook.com/d.mexmur‬‬

‫ئەو فیلمەی لەمەخموور وێنەی گیرابوو ‪ 8‬خەاڵتی نێونەتەوەیی بەدەستهێنا‬ ‫دەنگی مەخموور‬ ‫دوای بەدەستهێنانی خەاڵتی باشترین فیلم‬ ‫لەفێستیڤاڵی سینەمافێست لە مەکسیک‬ ‫کۆی خەاڵتەکانی فیلمی (من سامیم) کە‬ ‫تەواوی دیمەنەکانی لەش���اری مەخموور‬ ‫وێن���ەی بۆ گیرابوو توان���ی لەماوەی دوو‬ ‫مان���گ هەش���ت خەاڵت���ی نێونەتەوەیی‬ ‫بەدەست بهێنێ‪.‬‬ ‫فیلم���ی (م���ن س���امیم) لە نووس���ین و‬ ‫دەرھێنان���ی (ک���ەی ب���ەھار)‪ ،‬بەرهه‌می‬ ‫جۆکافیلم���س و فوتپرین���ت فیلم���س‪،‬‬ ‫لەکۆتایی س���اڵی ‪ ٢٠١٣‬دیمەنەکانی ئەم‬ ‫فیلمە لەش���اری مەخموور وێنەی گیراوە‪،‬‬ ‫بۆ ئەم بەرهه‌م���ە ‪ ١٥‬فیلمکاری بەڕیتانی‬ ‫پڕۆفێش���ناڵ و یەک ئەکتەری س���ەرەکی‬ ‫(نیک ک���ۆرت) ھاتنە کوردس���تان‪ ،‬ئەم‬ ‫بیانیان���ە ش���ان بەش���ان زیات���ر لە ‪٣٥‬‬ ‫فیلمکاری کوردو چەندان ئەکتەری کورد‬

‫بۆ ماوەی ‪ ٦‬رۆژ کاریان کرد بۆ وێنەگرتن‬ ‫فیلمی (من سامیم)‪.‬‬ ‫هەر س���ەبارەت بەم فیلم���ە‪ ،‬كەی بەهار‬ ‫دەرهێنەری فیلمی من س���امیم‪ ،‬باس���ی‬ ‫لەوەك���رد كە "س���ەرجەم ئەکت���ەران و‬ ‫کارمەندانی ئەم فیلمە بەکوردو بیانییەوە‬ ‫هه‌موویان خۆبەخشانە کاریان لەم فیلمەدا‬ ‫کردووەو ئەم بەرهه‌مەش بەسەرکەوتوویی‬ ‫بەھاوکاری حکومەتی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫ئەنجامدراوەو منداڵێكی کوردی بەھرەداری‬ ‫تەمەن ‪ ٩‬س���اڵ بەناوی (باوەر لەندەن)‬ ‫ڕۆڵ���ی س���ەرەکی ل���ەم فیلم���ە بینیوەو‬ ‫ئەکتەرانی تری بەرزی وەک بەنگین عەلی‪،‬‬ ‫بێریتان یڵدزتان‪ ،‬بەشداریان تێداکردووە‬ ‫بۆ یەکەمجارسەرکەوتوانە ڕۆڵیان بینی لە‬ ‫فیلمێکی کوردی بەزمانی ئینگلیزی"‪.‬‬ ‫کەی بەھار بۆ رۆژنامەی دەنگی مەخموور‬ ‫روونیش����یكردەوە "لەم����اوەی دوو مانگی‬

‫ڕاب����ردودا فیلمی (من س����امیم)‌ ناردراوە‬ ‫ب����ۆ ‪ ١٦٠‬فێس����تیڤاڵ لەواڵتان����ی جیاوازو‬ ‫تاکو ئێس����تا هەشت خەاڵتی نێونەتەوەیی‬ ‫بەدەستھێناوە"‪ .‬گوتیش����ی "ئەو هەشت‬ ‫خەاڵتە پێشكەشە بەئەكتەران و كارمەندان‬ ‫و هاوكاران����ی فیلمەك����ە‪ ،‬لەس����ەرووی‬ ‫هەموویانەوە دانیش����تووانی ئەزیزی شاری‬ ‫مەخموور كە ئەوەندە بەرێزبوون لەگەڵمان‬ ‫لەكاتی فیلمكاری و بەبێ ئەو دڵس����ۆزیەی‬ ‫ئەوان هەرگیز ئەو فیلمە دروست نەدەبوو"‪.‬‬ ‫جێگەی باس���ە فیلمی (من سامیم) لەم‬ ‫مانگ���ە ل���ە ‪ ٣‬فیس���تڤاڵی نێونەتەوەیی‬ ‫نیشان دەدرێت‪ ،‬لەڕۆژی (‪)٢٠١٤/٠٩/١٨‬‬ ‫لەش���اری بریس���تۆل لەبەڕیتانیاو رۆژانی‬ ‫‪١٧‬تاوەک���و ‪٢١‬ی مان���گ لەفیس���تڤاڵی‬ ‫تانجێ���ر لەمەغری���ب و رۆژانی ‪٢٦‬و‪٩/٢٨‬‬ ‫لەفیستڤاڵی سان دیگۆ لەئەمریکا نیشان‬ ‫دەدرێت‪.‬‬

‫بەسەردەكاتەوە‪.‬‬ ‫لەوبارەی����ەوە هونەرمەن����د (گریان س����ادق‬ ‫هەریری) كوڕی هونەرمەند س����ادق هەریری‬ ‫بۆ رۆژنامەی (دەنگی مەخموور) رایگەیاند‪:‬‬ ‫له‌ئێس����تادا ته‌ندروس����تی باوك����م ناجێگره‌‬ ‫دكتۆره‌كان گه‌شبین نین به‌ باری ته‌ندروستی‬ ‫باوك����م‪ ،‬بۆیه‌ چاوه‌روان����ی ره‌حمی خواین"‪.‬‬ ‫ناوبراو رەخنەی توندی ئاراستەی وەزارەتی‬

‫رۆشنبیری و بەرپرسان كردو گوتی "ماوەی‬ ‫چەن����د رۆژێكە باوك����م (س����ادق هەریری)‬ ‫تەندروس����تی لەوپەری خراپ����ی دایە تاوەكو‬ ‫ئێستا كەسێك نەهاتووە بەهانایەوە"‪.‬‬ ‫جێگ����ەی باس����ە هونەرمەن����دی مەقام����ات‬ ‫مامۆس����تا (س����ادق هەریری) ناوی تەواوی‬ ‫(سادق س����ەعید هەریرییە) لەساڵی ‪١٩٤٧‬‬ ‫لەش����اری هەریر لەدایكب����ووەو یەكێكە لەو‬ ‫هونەرمەندان����ەی كە خزمەتێك����ی بەرچاوی‬ ‫هونەری كوردی ك����ردووەو لەزۆربەی بۆنەو‬ ‫ی����ادەكان بەدەنگە خۆش����ەكەی بەش����داری‬ ‫ك����ردووەو زیاتری����ش بەگۆرانییەكان����ی‬ ‫هونەرمەندی پایەبەرز مامۆستا تاهیر تۆفیق‬ ‫ناوبانگی دەرك����ردووەو هەربۆیە بە (تاهیر‬ ‫تۆفیق)ی ئەم سەردەمە ناسراوە‪.‬‬ ‫ماوەت����ەوە بڵێن دوای بالوكردنەوەی هەواڵی‬ ‫نەخۆش����ییەكەی مامۆستا س����ادق هەریری‬ ‫لەپەیج����ی دەنگی مەخموور خۆش����بەختانە‬ ‫وەزیری رۆش����نبیری و بەرێوەبەری گش����تی‬ ‫هونەری و رۆشنبیری سەردانی هونەرمەندیان‬ ‫كردو لەالیەن خۆش����ییەوە گری����ان هەریری‬ ‫سوپاس����ی خ����ۆی ب����ۆ رۆژنام����ەی دەنگی‬ ‫مەخم����وورو پەیامنێر (گ����ۆران دیبەگەیی)‬ ‫دەربڕی بۆ بەسەركردنەوەی باوكی بەرێزیان‪.‬‬

‫دەنگی مەخموور هونەرمەند (سادق‬ ‫هەریری) لەنەخۆشخانە بەسەردەكاتەوە‬

‫ئا‪ :‬گۆران دیبەگەیی‬ ‫دوا ب����ەدوای ئ����ەوەی هونەرمەندی مەقامات‬ ‫مامۆستا (سادق هەریری) باری تەندروستی‬ ‫ناجێگی����ر دەبێ����ت و ل����ەرۆژی ‪٥‬ی مانگەوە‬ ‫رەوان����ەی نەخۆش����خانەی رزگای دەكرێ����ت‬ ‫لەشاری هەولێر‪ ،‬بۆ ئەم مەبەستە پەیامنێری‬ ‫دەنگی مەخموور لەنزیكەوە ئەو هونەرمەندە‬

‫شانۆگەری (شەهیدبوون لەپێناو‬ ‫كوردستان) لەمەخموور نمایشكرا‬ ‫كارزانی مامەندپیران‬ ‫كاتژمێر‪9‬ی شەوی ‪ 2014-9-9‬تیپی خەندەی‬ ‫مەخموور لەناو بازاڕی مەخموور شانۆیەكی‬ ‫سەرشەقامی بەناونیش���انی (شەهید بوون‬ ‫لەپێناو كوردس���تان) لەبەردەم س���ەنتەری‬ ‫رۆشنبیری و هونەری قەرەچووغ‪ ،‬لەئامادەو‬ ‫دەرهێنانی (ئەحمەد رەشید) نمایشكرد‪.‬‬ ‫ناوەڕۆك���ی ش���انۆگەرییەكە باس���ی‬ ‫لەبەرگریكردن���ی هێ���زی پێش���مەرگەو‬ ‫هاوكاریكردن���ی پێش���مەرگە لەالیەن خەڵك‬ ‫و پش���تیوانیكردنی خۆبەخش���ی چەكدارو‬ ‫رووب���ەڕوو بوون���ەوەی داع���ش دەكرد‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا هاواڵتیان هاوكارییەكانیان دەگەیەننە‬ ‫هێزەكان���ی پێش���مەرگە لەس���ەنگەرەكانی‬ ‫بەرگ���ری و هێ���زی پێش���مەرگەش‬ ‫لەبەرگریكردندای���ە لەخاك���ی كوردس���تان‬ ‫و هێرش���ەكانی چەكداران���ی داع���ش تێك‬ ‫دەشكێنێت"‪.‬‬ ‫دڵ���دار خۆش���ناو سەرپەرش���تیاری تیپی‬ ‫خەن���دەی مەخم���وور تایب���ەت بە(دەنگی‬ ‫مەخموور) رایگەیاند "ئەم ش���انۆگەرییەكە‬ ‫لەژێر چاودێری (م‪.‬عەبدوڵاڵ تاهیر) بەرپرسی‬ ‫ناوچ���ەی مەخم���ووری پارتی نمایش���كرا‪،‬‬ ‫كە س���ەركەوتنێكی باش���ی بەدەس���تهێناو‬

‫‪ ١٠‬زانیاری لەبارەی مەخموورەوە بزانە‬ ‫ئا‪ :‬بەختیار محەمەد‬

‫‪ -١‬مەخموور لەساڵی ‪ ١٩٢١‬كراوەتە ناحیە دواتر لەساڵی‬ ‫‪ ١٩٢٧‬كراوەتە قەزا‪.‬‬ ‫‪ -٢‬قەزای مەخموور لە ‪ ٢٠٣‬گوند پێكهاتووە‪ ،‬بەمشێوەی‬ ‫خوارەوە‪ :‬سەنتەری قەزای مەخموور (‪ ٣٢‬گوند)‪ ،‬ناحیەی‬ ‫ق���ەراج (‪ ٧٦‬گوند)‪ ،‬ناحیەی گوێڕ (‪ ٤٥‬گوند)‪ ،‬ناحیەی‬ ‫كەندێناوە (‪ ٥٠‬گوند)‪.‬‬ ‫‪ -٣‬بۆیەكەمجار مەخموور لەس���اڵی ‪ ١٨٧٠‬لەسەردەستی‬ ‫برایماغای دزەیی ئاوەدانكراوەتەوە‪.‬‬ ‫‪ -٤‬ناوی مەخموور لە (مەرغ‪-‬موور) هاتووە واتا ش���وێنی‬ ‫باڵندەی جۆراوجۆر‪ ،‬هەندێكیش پێیانوایە ناوی مەخموور‬ ‫ل���ە (مەخمەل) هات���ووە واتا وەكو پارچە قوماش���ێكی‬ ‫مەخمەری وایە‪.‬‬ ‫‪ -٥‬بەشێوەیەكی گشتی ‪ ٧٢‬شوێنەوار لەقەزای مەخموور‬

‫هەیەو چوار شوێنەواری سەرەكیشی لێیە ئەوانیش بریتین‬ ‫لە (گردی عەوێنە‪ ،‬قەاڵتی مەخموور‪ ،‬كاولەكەندار‪ ،‬گردی‬ ‫كوشاف)‪.‬‬ ‫‪ -٦‬لەساڵی ‪ ١٩٩٦‬بەمه‌رسومێكی كۆماری قەزای مەخموور‬ ‫لەسەر پارێزگای هەولێر خراوەتە سەر پارێزگای موسل‪.‬‬ ‫‪ -٧‬لەساڵی ‪ ١٩٧٦‬بەنووسراوێكی ئەحمەد حەسەن بەكر‬ ‫‪ ٣٩‬گوندی مەخموور خراوەتە سەر پارێزگای كەركوك‪.‬‬ ‫‪ -٨‬یەك���ەم قوتابخان���ە لەمەخم���وور لەس���اڵی ‪١٩٢١‬‬ ‫لەسەردەستی موشیر ئاغا كراوەتەوە‪.‬‬ ‫‪ -٩‬لەس���ەرەتای دامەزراندنییەوە تا س���اڵی ‪ ١٩٤٩‬تەنها‬ ‫(كوردو جولەكە) لەمەخموور ژیاون‪ ،‬یەكەم ماڵی عەرەب‬ ‫لەساڵی ‪ ١٩٧٠‬هاتۆتە ناو شاری مەخموور‪.‬‬ ‫‪ -١٠‬ماوەتەوە بڵێن ژمارەی دانیشتووانی قەزای مەخموور‬ ‫زیاتر لە ‪ ١٥٠‬هەزار كەس دەبێت‪ ،‬بەاڵم لەئێس���تادا تەنها‬ ‫نزیكەی ‪ ٣٠‬هەزار هاواڵتی لەو ناوچەیە ماون‪.‬‬

‫حەیرانێك بەیادی جاران‬ ‫چه‌ندی گازده‌كه‌م هۆ هۆ داركه‌رێ له‌داران‪ ،‬ئه‌تو داكشێ‬ ‫له‌ كانیه‌كه‌ی زیرواوێ لۆ سه‌ر گۆمێ حاجی مه‌حموودی‬

‫جەماوەرێكی زۆر لەسەر شەقام ئامادەبوون‬ ‫ب���ۆ بینین���ی ش���انۆگەرییەكە‪ ،‬س���ەرجەم‬ ‫ئەكتەرانی بەش���داربووی ئەم شانۆگەرییە‬ ‫ئەندامانی تیپی خەن���دەی مەخموور بوون‬ ‫كەبەشدارییان لەم شانۆگەرییە كرد"‪ .‬دڵدار‬ ‫خۆشناو گوتیشی "ئەمە دوا كارمان نابێت و‬

‫بەرهەمی دیكەمان لەبەر دەستەو لەئێستادا‬ ‫ئامادەكاری بۆ دەكەین"‪.‬‬ ‫ش���ایانی باس���ە تیپی خەن���دەی مەخموور‬ ‫تاكە تیپی شانۆییە لەمەخموور‪ ،‬كە رەوتی‬ ‫ش���انۆی كوردی لەسنوورەكە بەزیندوویەتی‬ ‫هێشتووەتەوە‪.‬‬

‫تەڕەساز‬

‫(خواردنێكی كوردەواری)‬ ‫ئا‪ :‬سیروان دیبەگەیی‬ ‫ك����وردەواری زۆر دەوڵەمەن����دە لە خواردندا‪،‬‬ ‫كەچی ئەمڕۆ زۆر ل����ەو خواردنانە فەرامۆش‬ ‫كراوە‪ ،‬یەكێك لەو خواردنانە (تەڕەس����از)ـە‬ ‫ك����ە لە كۆندا لەجیاتی تورش����ی بۆ خواردن‬ ‫دروست دەكرا‪ ،‬كە خواردنێكی زۆر تەندروستە‬ ‫و دوورە لە هەموو كەرەستەیەكی كیمیاوی‪،‬‬ ‫تەڕەساز بەم شێوەیە ئامادە دەكرا‪:‬‬ ‫‪ -1‬شێلم ورد دەكراو خوێی پێوە دەكراو بۆ‬ ‫ماوەی رۆژێك دادەندرا‪.‬‬ ‫‪ -2‬هەوی���ر بە هەویر ترش دەكراو س���ەری‬ ‫دادەپۆش���را هەتا دەترش���ا‪ .‬ئەمە لەجیاتی‬ ‫(خەل)ی ئێستا بوو‪ ،‬ئینجا هەویرەكە لەنێو‬ ‫مەنجەڵی پڕ ئاو دەكرا هەڵدەپشاوترا‪.‬‬ ‫‪-3‬ئ���اوی س���ەرەوە‪ ،‬بەب���ێ ترپاتەك���ە لە‬ ‫مەنجەڵێكی تر دەكرا‪.‬‬ ‫هەویرەك���ە‬ ‫ترپات���ی‬ ‫‪-4‬دووب���ارە‬ ‫هەڵدەپشاوتراوەو ئاوەكەی لێدەگیرا‪ ،‬ئینجا‬ ‫دادەنرا هەتا هەویراوەكە ساف دەبوو‪.‬‬

‫‪-5‬ش���ێلمەكە ج���وان دەش���وورا هەت���ا‬ ‫خێواوكەكەی دەبڕاو لە هەویراوەكە دەكرا‪.‬‬ ‫‪ -6‬گەنمە كوت���ا بڵقێكی پێدەدراو دادەنراو‬ ‫هەت���ا تۆزێ���ك گەرمایی دەماو ل���ە ئاوەكە‬

‫دەكرا‪.‬‬ ‫‪-7‬بۆ ماوەی دوو رۆژان سەری دادەپۆشرا‪،‬‬ ‫ئینجا دەبووە تەڕەس���از‪ ،‬ترش���ێكی بۆ ئەو‬ ‫سەردەمه‌ زۆر خۆشبوو‪.‬‬

‫جگه‌ر گۆشه‌كانی ده‌نگی مه‌خموور‬

‫شه‌عه‌لی ئه‌وه‌ته‌ له‌سه‌ر رێی كۆچ و كۆچباران‪ ،‬شه‌رتبی‬ ‫كوره‌تیم حه‌یران ئه‌گه‌ر ئه‌توو له‌سه‌ر قه‌ول و قراری‬ ‫جاران بی جۆت النكی ساوا به‌جێبێلم به‌گه‌رت كه‌وم‬ ‫ده‌ستێكگرینه‌وه‌ هه‌روه‌كی جاران‪.‬‬ ‫د‪.‬شوكر مه‌حموود مامه‌سێنی‬

‫شایان دلشاد محه‌مه‌د‬

‫مـیـر شاخه‌وان محه‌مه‌د‬

‫الوین نه‌هرۆ‬