Scenariusz zajęć z zakresu edukacji globalnej • • •
• •
•
Temat lekcji: Ciemność utracona? Czas trwania lekcji: 90 minut Opis scenariusza: Scenariusz dotyczy zajęć o charakterze interdyscyplinarnym, nawiązującym do treści różnych przedmiotów: geografii, biologii, języka angielskiego i informatyki. Zajęcia skoncentrowane są na animowaniu samodzielnej i grupowej pracy uczniów, pobudzaniu do wnioskowania i poszukiwania twórczych rozwiązań problemów o charakterze globalnym. Autor: Dorota Maćkula Związek z podstawą programową: wykazuje na przykładach pozaprzyrodnicze czynniki zmieniające relacje człowiek-środowisko przyrodnicze (rozszerzanie udziału technologii energooszczędnych, zmiany modelu konsumpcji, zmiany poglądów dotyczących ochrony środowiska). Obszar tematyczny/ przedmioty: geografia, biologia, lekcja wychowawcza.
Cele lekcji: •
•
•
Uczeń pozna: - pojęcie ,,zanieczyszczenia świetlnego” oraz jego wpływ na różne aspekty życia człowieka w perspektywie globalnej, - sposoby zapobiegania zanieczyszczeniu świetlnemu, - instytucje i organizacje działające na rzecz ciemnego nieba. Uczeń zrozumie: - swój wpływ na zanieczyszczenie świetlne, - konieczność działania na rzecz ocalenia ciemnego nieba, - wpływ zanieczyszczenia świetlnego na światowe zasoby przyrodnicze, kulturowe, gospodarcze, zdrowie, estetykę, środowisko i astronomię. Pytanie kluczowe: Zanieczyszczenie światłem- czym jest i jak mu zapobiec?
Metody pracy:
• •
- burza mózgów - ,,gorące krzesło” lub prezentacja tematu na forum grupy w innej formie, - dyskusja, - praca ze źródłami (mapa, zdjęcia satelitarne, tematyczne strony internetowe), - praca w terenie. Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa. Materiały dydaktyczne: mapy polityczne kontynentów (kserokopie), pisaki, flipchart, komputery / tablica interaktywna z dostępem do internetu,
1
Przebieg lekcji: 1. Wprowadzenie (ok. 15 minut): przedstawienie i wyjaśnienie pojęć kluczowych dla tematu. Ćwiczenie 1: stworzenie słowniczka podstawowych zagadnień: smog świetlny, obszary ciemnego nieba, łuna miejska, wyspy światła, astronomiczna enklawa, obszary CN-000, Tydzień Ciemnego Nieba, light pollution, astroturystyka, Park Ciemnego Nieba. 2. Dyskusja i ,,burza mózgów” prowadzące do uzupełnienia mapy myśli. Ćwiczenie 2 (ok. 10 minut): wskazanie skutków zanieczyszczenia świetlnego.
ekonomia astronomia
zdrowie
estetyka, kultura
v
bezpieczeństwo
środowisko
2
3. Praca z mapami i zdjęciami satelitarnymi kontynentów. Ćwiczenie 3 (ok. 20 minut): wskazanie najaktywniejszych ośrodków zanieczyszczenia świetlnego na świecie (państwa).1 Europa
Azja
Ameryka Płd. Ameryka Płn.
Antarktyda
Afryka
Australia Oceania
4. Badanie terenowe. Ćwiczenie 4 (prezentacja wyników - około 35 minut): określenie typów oświetlenia w najbliższej okolicy oraz ich wpływu na zanieczyszczenie świetlne. Próba znalezienia środków zaradczych. Domwnętrze
Ulica
Sygnalizacja świetlna
Obiekt sportowy
Park
Zakład pracy
Ochrona CN
tak – nie
tak - nie
tak – nie
tak – nie
tak – nie
tak - nie
Możliwość ochrony CN
tak – nie
tak - nie
tak – nie
tak – nie
tak – nie
tak - nie
Wygląd lamp- szkic
Propozycja zmiany
1
Na podstawie strony: www.lightpollutionmap.info 3
5. Podsumowanie zajęć. Ćwiczenie 5 (około 10 minut): stworzenie ,,banku pomysłów” na rozwiązanie problemu zanieczyszczenia świetlnego w postaci mapy myśli. 6. Materiały pomocnicze: wykaz stron internetowych dotyczących tematu. www. ciemneniebo.pl www. darksky.org www. energetab.pl www. goforworld.com www. gwiezdnebieszczady.pl www. izera-darksky.pl www. lightpollutionmap.info www. nasa.gov www. polaris.org.pl www.urania.edu.pl www.wygasz.edu.pl
4