SCENARIUSZ Imię i nazwisko autorki: Alicja Piegdoń Nazwa szkoły: Zespół Szkół w Jasienicy Rosielnej Temat: „Mamy tylko jeden świat” – sejmik ekologiczny Czas trwania: 3 godziny lekcyjne Poziom edukacyjny: III i IV poziom edukacyjny Związek z Podstawą Programową: „uczeń wskazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w Polsce; wymienia formy jego ochrony, proponuje konkretne działania na rzecz jego ochrony we własnym regionie” i „uczeń formułuje problemy wynikające z eksploatowania zasobów odnawialnych i nieodnawialnych; potrafi przewidzieć przyrodnicze i pozaprzyrodnicze przyczyny i skutki zakłóceń równowagi ekologicznej” oraz „wykazuje na przykładach pozaprzyrodnicze czynniki zmieniające relacje człowiek – środowisko”. I.
Cele ogólne
W kalendarzu imprez szkolnych wiążących ze sobą inny niż „lekcyjny” sposób przekazywania wiedzy z elementami zabawy należy zaplanować ogólnoszkolny sejmik ekologiczny np. w ramach Tygodnia Edukacji Globalnej. Zorganizowanie spotkania całej społeczności uczniowskiej będzie okazją do zrealizowania następujących celów: • poznanie parametrów określających stan wybranych elementów środowiska naturalnego i stopień jego przekształcenia • zwrócenie uwagi na konieczność zachowania środowiska najbliższej okolicy w czystości i niezmienionym stanie, bo to ma ogromne znaczenie dla stanu środowiska na całej Ziemi • wskazania kierunków działania zmierzających do polepszenia stanu środowiska naturalnego ze szczególnym uwzględnieniem regionów globalnej Północy i Południa • rozszerzenie grona realizatorów szkolnego programu działań ekologicznych m.in. podjętych w ramach Tygodnia Edukacji Globalnej • zdobywania wiedzy w nietypowy sposób, który może się okazać bardziej skuteczny niż zwykłe zajęcia lekcyjne Sejmik mógłby odbyć się także wiosną i poprzedzać akcje porządkowe np. w ramach „Sprzątania Świata”, wiosennych porządków w pobliżu szkoły, tworzenia terenów zielonych, zbierania surowców wtórnych itp. II.
Przebieg spotkania z uwzględnieniem zastosowanych metod i form pracy oraz użytych materiałów dydaktycznych
Szczegółowe cele Proponowany przebieg spotkania uwzględniający: L.p. kształcenia i metody i formy pracy oraz materiały dydaktyczne* wychowania 1. Poznanie zależności • Przytoczenie wizji życia na Ziemi pozbawionej między działalnością atmosfery lub jego zmian wywołanych nadmiernym gospodarczą człowieka i jej zanieczyszczeniem (fragment odpowiedniego czystością atmosfery na opisu, filmu video, odegranie przez uczniów świecie. scenek opowiadających o takiej sytuacji). • Przeprowadzenie prostych doświadczeń dowodzących roli atmosfery w podtrzymaniu życia oraz związanych z nim działań (doświadczenia, tablice).
•
2.
Wykazanie przydatności • metody bioindykacyjnej do monitorowania czystości powietrza na przykładzie rodzinnej • miejscowości. •
3.
Określenie związków • między negatywnym oddziaływaniem człowieka na najbliższe cieki wodne, a stanem całej hydrosfery Ziemi. • •
4.
Zrozumienie na • przykładzie rodzinnej miejscowości istniejących zależności • między krajobrazem, a dawnym i dzisiejszym a) stylem życia człowieka. b)
5.
Różnorodność form • ochrony przyrody i ich rola w zachowaniu środowiska w niezmienionym stanie. •
Porównawcza analiza parametrów określających stan atmosfery w rejonach o silnie rozwiniętym przemyśle z wynikami uzyskanymi w ramach prowadzonego monitoringu w rodzinnej miejscowości (wykresy). Prezentacja i interpretacja wyników monitorowania powietrza za pomocą skali porostowej w wybranym rejonie świata ze szczególnym uwzględnieniem obszarów globalnego Południa i Północy (wykresy). Analiza mapy bioindykacyjnej najbliższej okolicy – wskazanie globalnych współzależności (mapy). Dyskusja nad kierunkami działań zmierzających do poprawy istniejącego stanu na świecie. Przeprowadzenie metodą „burzy mózgów” rozważania na temat „Co mogę zrobić, żeby woda w naszej rzece była czystsza?” oraz „Czy oszczędzając wodę pomagamy mieszkańcom innych regionów świata?”. Prześledzenie na symbolicznym rysunku wędrówki kropelki brudnej wody od momentu jej przedostania się do najbliższej rzeki (rysunek). Określenie na podstawie schematycznych rysunków źródeł zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych na świecie.
Prezentacja przygotowanych zdjęć lub slajdów, ilustrujących ciekawe miejsca rodzinnej miejscowości Wysłuchanie opowieści zaproszonego gościa, którym może być: wiekowa osoba pamiętająca „dawną” miejscowość np. dziadek jednego z uczniów osoba mająca wiedzę na temat miejscowości np. pracownik muzeum regionalnego c) potomek rodziny będącej dawnym właścicielem miejscowości. Ewentualnie można odczytać fragment kroniki parafialnej lub publikacji na temat historii miejscowości. • Wyznaczenie na planie miejscowości rejonów o różnym stopniu przekształcenia krajobrazu z podaniem głównych przyczyn takiego stanu (mapa).
•
Odegranie przez grupkę uczniów scenki ilustrującej powolne tempo wzrostu drzewa od momentu wykiełkowania, a po osiągnięciu dużych rozmiarów (upływ około 100 lat) jego szybką „śmierć” pod piłą mechaniczną drwali. Zredagowanie listu w imieniu drzewa, które jest szczególnie narażone na negatywny wpływ otoczenia. Wygłoszenie referatu na temat sposobów ochrony przyrody na świecie i w Polsce, a jednocześnie
• 6.
Poznanie • najefektowniejszych sposobów „pozbywania się” odpadów. •
•
7.
Dokonanie oceny • przydatności zorganizowanego sejmiku w propagowaniu wiedzy • na temat kształtowania i ochrony środowiska. •
wskazanie gdzie najszybciej na świecie postępuje proces wylesienia (mapy tematyczne z atlasu). Przedstawienie wymagań dotyczących nadania drzewu miana „pomnika przyrody”. Relacje z ostatnio przeprowadzonej akcji porządkowej (ilość zebranych śmieci, miejsce sprzątania, ewidencja dzikich wysypisk śmieci). Dyskusja nad sposobami ograniczania produkcji śmieci na świecie i możliwościami wtórnego ich wykorzystania (odpowiednie filmy ze strony www.etyczne.pl lub Polska Zielona Sieć). Przeprowadzenie konkursu na najciekawszy plakat propagujący najbezpieczniejszy dla środowiska sposób obcowania z nim człowieka. Zorganizowanie posejmikowej wystawy materiałów w postaci prezentowanych: wykresów, tablic, rysunków i plakatów (wykorzystanie dostępnych na stronie www.etyczne.pl ilustracji). Zredagowanie pisemnej informacji na temat przebiegu imprezy oraz przesłanie jej do lokalnej pracy. Wpisanie na stałe w kalendarz imprez szkolnych organizacji podobnego typu spotkań społeczności szkolnej np. w czasie Tygodnia Edukacji Globalnej.
*odpowiednie materiały można znaleźć w dostępnej literaturze i Internecie III.
Ewaluacja osiągniętych celów, której dokonują nauczyciele w ramach np. godzin wychowawczych za pomocą ankiety sprawdzającej wzrost świadomości ekologicznej wśród młodzieży uczestniczącej w sejmiku.