Scenariusz lekcji z zakresu edukacji globalnej Temat: Dzień z życia pracownika. Wyzysk pracowników – mieszkańców Globalnej Północy i Globalnego Południa. Przedmiot: godzina wychowawcza, wiedza o społeczeństwie, etyka, podstawy przedsiębiorczości. Poziom: szkoła ponadgimnazjalna Czas: 1 godzina lekcyjna Podstawa programowa: Treści nauczania- wymagania szczegółowe: Godzina wychowawcza- Szkolny Program Wychowawczy- Edukacja Globalna Wiedza o społeczeństwie- rozszerzenie 40. Stosunki międzynarodowe w wymiarze globalnym. Uczeń: 3) wyjaśnia przyczyny dysproporcji między globalną Północą i globalnym Południem oraz mechanizmy i działania, które ją zmniejszają lub powiększają; 4) przedstawia na przykładach wzajemne zależności pomiędzy państwami biednymi i bogatymi w polityce, ekonomii, kulturze i ekologii; 41. Globalizacja współczesnego świata. Uczeń: 1) przedstawia wieloaspektowy charakter procesów globalizacji (polityka, gospodarka, kultura, komunikacja, ekologia); Podstawy przedsiębiorczości 4. Państwo, gospodarka. Uczeń: 12) ocenia wpływ globalizacji na gospodarkę świata i Polski oraz podaje przykłady oddziaływania globalizacji na poziom życia i model konsumpcji. 5. Przedsiębiorstwo. Uczeń: 9) charakteryzuje zachowania etyczne i nieetyczne w biznesie krajowym i międzynarodowym; Etyka 11. Moralne aspekty pracy i różnych dziedzin życia publicznego. Etyki zawodowe.
Przykłady kodeksów etycznych. Korupcja jako negatywne zjawisko naruszające kodeksy etyczne. Zagadnienie wszechstronnego i zrównoważonego rozwoju. Moralny wymiar stosunku człowieka do świata przyrody. Cele: Uczeń: − rozumie kwestie wyzysku ekonomicznego − zna warunki pracy ludzi z globalnego Południa i globalnej Północy Metody i formy pracy: mini wykład, praca z tekstem, praca indywidualna i w grupach, dyskusja Materiały pomocnicze: − teksty obrazujące pracę ludzi z Polski i Globalnego Południa /dostępne w internecie np. wyzysk pracowników Biedronki/ −
fragmenty książki „Wykluczeni” Artura Domosławskiego
− stare dżinsy, nożyczki, kartki papieru Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie: informacje na temat podziału świata na globalną Północ i globalne Południe, zwrócenie uwagi na różnice dotyczące życia codziennego/ praca, mieszkanie, jedzenie, dostęp do edukacji i opieki medycznej itp. (5') 2. Podział klasy na grupy- minimum dwie. Rozdanie wydrukowanych fragmentów tekstu. Jedna grupa pracuje nad tekstem dotyczącym wyzyskiwanych pracowników w Polsce, druga- pracowników z krajów globalnego Południa. Na podstawie tekstów i własnej wiedzy opisz dzień z życia pracowników. Ważna jest własna inwencja, ponieważ nie wszystkie dane są podane w tekście. Uczeń ma sobie wyobrazić jak wygląda przeciętny dzień tych ludzi od pobudki do nocy, jakie ma warunki sanitarne, ile godzin godzin pracuje, ile i jakie je posiłki, ile odpoczywa, jakie otrzymuje wynagrodzenie. (10') 3. Przedstawiciele grup kolejno omawiają wykonane zadanie. Nauczyciel notuje na tablicy najważniejsze informacje. (5') 4. Dyskutujemy na temat różnic i podobieństw wykorzystywania pracowników przez pracodawców.. Zapytaj uczniów jakie są wnioski, czy wspomniane działania wobec tych ludzi są etyczne, jakie prawa człowieka są łamane i czy możemy w tym temacie coś zrobić. Podczas dyskusji podkreślamy nadmierny konsumpcjonizm, marnowanie żywności, rolę wielkich firm np. odzieżowych. (5')
5. Rozdajemy młodzieży kartki, prosimy o naszkicowanie spodni. Ustalamy,że są to dżinsy znanej marki, kosztujące 300 złotych. Uczniowie w grupach mają ustalić kwoty: jaki jest zysk firmy, zysk sprzedawcy, podatek, koszt produkcji, koszt transportu, płaca i rozrysować dane na papierowych dżinsach. Następnie przedstawiają wyniki na forum klasy. Nauczyciel przedstawia realne kwoty. (5') 6. W celu zobrazowania proporcji między poszczególnymi kosztami o zarobkiem pracownika, tniemy stare dżinsy na proporcjonalne części. (5') 7. Podsumowanie. Co my możemy zrobić w tym temacie? Zmieniamy nawyki, by ograniczyć konsumpcję i tempo życia: kupujemy racjonalnie, nie marnujemy żywności, nie gonimy za modą, w miarę możliwości angażujemy się w działalność charytatywną w różnych miejscach świata, propagujemy wśród znajomych postawę etyczną , respektującą prawa wszystkich ludzi do godnego życia, godnych warunków pracy i płacy. (10')
Opracowały: Ewa Bućko, Anna Januszewska