فێربوونی زمانی تورکی

1

‫چەند وتەیەکی کورت وەکوو پێشەکی‬ ‫خوێنەرانی ئازیز‪ ،‬ئەم کتێبەی ئێستا لەبەر دەستان دایە ‪،‬لە سەردەمی پەنابەرێتیدا‬ ‫ساڵی ‪ 3002‬لە واڵتی تورکیە ئامادە کراوە‪ .‬بە هۆی نەبوونی هەل و دەرفەت تا‬ ‫ئێستا نەتوانراوە بخرێتە بەر دەستی ئۆگرانی فێربوونی زمانەوە‪ .‬ئەم کتێبە بەرهەمی‬ ‫هەوڵ و ماندوو بوونی خۆمە لە پێناو فێر بوونی زمانی تورکی دا‪ .‬دیارە جێی خۆیە‬ ‫تی لەو نێوەشدا هاوکاری کۆمەڵێک لە هاوڕێ و دۆستانی پەنابەرم بۆ یارمەتی دانم‬ ‫بە مەبەستی فێربوونی سەرەتایەک لە زمانی تورکی لە بەر چاو بگرم‪ .‬ئەوەی زیاتر‬ ‫منی هاندا کە بکەومە دوای فێربوونی ئەو زمانە ئەوە بوو کە تا رادەیەکی پێویست‬ ‫تورکیە بناسم و لەم ڕێگایەوە هەندێک زانیاری وەدەست بێنم‪ .‬لە الیە کی دیکە لە کار‬ ‫و باری ڕۆژانە دا کەڵکی لێوەر بگرم‪ .‬دیارە لێرەدا مەبەستی من فێر کردنی ئۆگرانی‬ ‫ئەو زمانە نیە‪ .‬تەنیا دەمەوێ بڵێم کە من ئاوا هەوڵم دا و ئەوەی لە بەر دەستان دایە‬ ‫بەرهەمی ئەو هەوڵەیە‪ .‬پێم خۆش بوو کە ئێوەی خۆشەویستیش سوودی لێوەربگرن‬ ‫و وەکوو دەست پێکێک بۆ چوونە ناو ئەو زمانە سەیری بکەن‪ .‬دیارە وەکوو‬ ‫سەرەتایەک دەکرێ پشتی پێ ببەسترێ‪ .‬لە راستی دا بە هۆی ئەوەی کە ماوەیەکی‬ ‫زۆر لەو سەردەمە تێپەڕ بووە و بەو جۆرەی کە پێویست بووە بە مەبەستی فێر‬ ‫بوونی زیاتری تورکی هەوڵم نەداوە‪ ،‬ڕەنگە ئێستا بە ڕادەی ئەو کات لەو زمانە‬ ‫تێنەگەم‪ .‬زمان ئەگەر بە بەردەوامی کاری لەسەر نەکرێ و بە کار نەهێندرێ‪،‬‬ ‫بێگوومان بە مرووری زەمان لە بیر دەچێتەوە‪ .‬هیوادارم ئێوەی ئازیز وەکوو من لێی‬ ‫کەمتەر خەم نەبن و لە فێر بوون و بە کار هێنانی دا بەردەوام بن‪ .‬بە هیوای‬ ‫ڕەزامەندی ئێوە ئازیزان‪.‬‬

‫شاخەوان عەزیزی‬ ‫مانگی فێوریەی ‪3003‬‬ ‫سویس‪ /‬لۆزان‬

‫‪2‬‬

‫بەشی یەکەم‬

‫ئەلف و بێی تورکی‪ :‬زمانی تورکی لە ‪ 92‬پیت پێک هاتووە کە ئەمانەی الی‬ ‫خوارەوەن‪:‬‬ ‫‪H,h‬‬ ‫ه‬ ‫‪P,p‬‬ ‫پ‬

‫‪Ğ,ğ‬‬ ‫غ‬ ‫‪Ö,ö‬‬ ‫ئۆ‬ ‫‪Z,z‬‬ ‫ز‬

‫‪G,g‬‬ ‫گ‬ ‫‪O,o‬‬ ‫ئۆ‬ ‫‪Y,y‬‬ ‫ی‬

‫‪E,e F,f‬‬ ‫ئێ‬ ‫ف‬ ‫‪M,m N,n‬‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫‪Ü,ü V,v‬‬ ‫ئوو‬ ‫ڤ‬

‫‪Ç,ç‬‬ ‫چ‬ ‫‪K,k‬‬ ‫ک‬ ‫‪T,t‬‬ ‫ت‬

‫‪D,d‬‬ ‫د‬ ‫‪L,l‬‬ ‫ل‬ ‫‪U,u‬‬ ‫ئوو‬

‫‪C,c‬‬ ‫ج‬ ‫‪J,j‬‬ ‫ژ‬ ‫‪Ş,ş‬‬ ‫ش‬

‫‪B,b‬‬ ‫ب‬ ‫‪I,ı‬‬ ‫ئی‬ ‫‪S,s‬‬ ‫س‬

‫‪A,a‬‬ ‫ئا‬ ‫‪İ,i‬‬ ‫ئی‬ ‫‪R,r‬‬ ‫ر‬

‫پێک هاتەی وشە و ڕۆڵی پاشگرەکان‪:‬‬ ‫لە زمانی تورکی دا پاشگرەکان گرینگیەکی تایبەت بە خۆیان هەیە‪ .‬هەر بۆیە دەمانەوێ لێرەدا ئەو‬ ‫پاشگرانە دەست نیشان بکەیین کە ڕۆڵی سەرەکیان هەیە لە پێکهاتەی وشە دا و هەروەها مانا و‬ ‫مەفهومێکی تازە و نوێ بە وشەکان دەبەخشن‪ .‬هەر دەستە و گروپ لەو پاشگرانە دابەش دەکەیین بە‬ ‫سەر چەندین بەشی جیاواز و بۆ هەر بەشە لەو پاشگرانە وێنەی جۆراوجۆر دێنینەوە‪.‬‬ ‫‪ .0‬پاشگرەکانی [‪ ] Çi,Çı,Çü,Çu‬و هەروەها [‪ ] Ci,Cı,Cü,Cu‬بۆ دەربڕین و کار و پیشە‬ ‫جۆراوجۆرەکان‪.‬‬ ‫پێاڵو فرۆش‬ ‫ئاسنگەر‬ ‫دارفرۆش‬

‫‪Ayakkabici:‬‬

‫پێاڵو‬

‫‪Ayakkabi:‬‬

‫‪Demirci:‬‬

‫ئاسن‬

‫‪Demir:‬‬

‫‪Oduncu:‬‬

‫دار‬

‫تەلەفۆن چی‬

‫‪Telefoncu:‬‬

‫شیر فرۆش‬

‫‪Sütcü:‬‬

‫خزمەتکار‬

‫‪Hizmetçi:‬‬

‫تەلەفۆن‬ ‫شیر‬ ‫خزمەت‬

‫‪Odun:‬‬ ‫‪Telefon:‬‬ ‫‪Süt:‬‬ ‫‪Hizmet:‬‬

‫‪ .3‬پاشگرەکانی [‪ ] Luk,Lük,Lık,Lik‬کاتێک دەکەونە پاش وشەکانی کار و پیشەوە‪ ،‬مانای شوێن و‬ ‫جێگای پیشەکە دەگەیەنن‪ .‬بۆ وێنە وەکوو ئەمانەی الی خوارەوە‪:‬‬

‫‪3‬‬

‫قاڵی فرۆشی‬ ‫خەڵوز فرۆشی‬

‫‪Halicilik:‬‬ ‫‪Komorculuk:‬‬

‫قاڵی فرۆش‬ ‫خەڵوز فرۆش‬

‫‪Halici:‬‬ ‫‪Komorcu:‬‬

‫واتا ئەو جێگا یان دوکانەی کە قاڵی لێ دەفرۆشرێ‪ ،‬یان ئەو دوکانەی کە خەڵوزی بەردی لێ‬ ‫دەفرۆشرێ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬

‫لە شوێنێکی دیکە هەر ئەو پاشگرانەی کە لە‬

‫کردن‬

‫خاڵی دوهەم دا باسمان‬

‫واتا(‪ ) Luk,Lük,Lık,Lik‬کاتێک دەکەونە دوای هەندێک وشەوە بە مانا و مەفهومێکی تازەوە بە کار‬ ‫دەبرێن‪ .‬بۆ وێنە بڕواننە ئەو وشانەی خوارەوە‪:‬‬ ‫مانگانە‬

‫‪Aylık:‬‬ ‫‪İyilık:‬‬

‫باش‬

‫خراپی‬

‫‪Kötülük:‬‬

‫خراپ‬

‫‪Kötü:‬‬

‫بەتاڵی‬

‫‪Boşluk:‬‬

‫بەتاڵ‬

‫‪Boş:‬‬

‫‪Şimdilık:‬‬

‫ئێستا‬

‫‪Şimdi:‬‬

‫باشی‬

‫هەر ئێستا‬

‫مانگ‬

‫‪Ay:‬‬ ‫‪İy:‬‬

‫‪ .4‬پاشگرەکانی [‪ ] Cük,Cık,Cik‬کاتێک دەکەونە پاش وشەوە ئەوە مانای چوکەڵە بوون بە وشەکان‬ ‫دەبەخشن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫گوڵی بچووک‬

‫‪Gül cük:‬‬

‫گووڵ‬

‫‪Gül:‬‬

‫هۆدەی بچووک‬

‫‪Oda cik:‬‬

‫هۆدە‬

‫‪Oda:‬‬

‫ماڵ یان خانووی بچووک‬

‫‪Evcık:‬‬

‫‪Ev:‬‬

‫ماڵ‪ ،‬خانوو‬

‫‪ .5‬ئەم پاشگرانە [‪ ]Ceğiz,Cağiz‬لە دوای وشەوە مانای ڕەحم و بەزەیی دەگەیەنن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫کچە داماوەکە‬

‫‪Kiz ceğiz:‬‬

‫مناڵە داماوەکە‬

‫‪Çocuk ceğiz:‬‬

‫کچ‬ ‫مناڵ‬

‫‪Kiz:‬‬ ‫‪Çocuk:‬‬

‫‪ .6‬پاشگرەکانی [‪ ] Cağim,Ceğim‬لە دوای هەر وشەیەکەوە بێن بۆ دەربڕینی هەستی ڕێز و‬ ‫خۆشەویستی و ئۆگری‪ ،‬بە کار دەبرێن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫دایکی بەڕێزم‬

‫‪Anne ceğim:‬‬

‫دایک‬

‫‪Anne:‬‬

‫مناڵە دڵگرەکەم‬

‫‪Yavru ceğim:‬‬

‫مناڵ‪ ،‬زارۆک‬

‫‪Yavru:‬‬

‫شاهۆ گیان‬

‫‪Şaho ceğim:‬‬

‫شاهۆ‬

‫‪Şaho:‬‬

‫ژیان گیان‬

‫‪Jiyan ceğim:‬‬

‫ژیان‬

‫‪:‬‬

‫‪ .7‬پاشگرەکانی [‪ ]Lı,Li,Lu,Li‬ئەو پاشگرانەن کە مانای خاوەندارێتی دەگەیەنن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬

‫‪4‬‬

‫پوڵدار‬

‫‪Parali:‬‬

‫پوڵ‬

‫‪Para:‬‬

‫مناڵدار‬

‫‪Çocüklu:‬‬

‫مناڵ‬

‫‪Çocük:‬‬

‫‪Güçlü:‬‬

‫هێز‬

‫‪Güç:‬‬

‫بە خوێ‪ ،‬سوێر‬

‫‪Tuzlu:‬‬

‫خوێ‬

‫‪Tuz:‬‬

‫ئاودار‪ ،‬شل‬

‫‪Su lu:‬‬

‫ئاو‬

‫‪Su:‬‬

‫‪Sütlü:‬‬

‫شیر‬

‫‪Süt:‬‬

‫‪Evli:‬‬

‫ماڵ‬

‫‪Ev:‬‬

‫بەهێز‬

‫شیردار‬ ‫ماڵدار‪ ،‬خاوەن ژن‬

‫‪ .8‬پاشگرەکانی [‪ ]De,Da‬کاتێک دەکەونە دواوەی بکەرە کەسیەکان مانای (ش) یان (هەروەها)‬ ‫دەگەیەنن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫ئێمەش‬

‫‪Biz de:‬‬

‫ئێمە‬

‫‪Biz:‬‬

‫ئێوەش‬

‫‪Siz de:‬‬

‫ئێوە‬

‫‪Siz:‬‬

‫ئەوانیش‬

‫‪Onlar da:‬‬

‫ئەوان‬

‫منیش‬ ‫تۆش‬

‫‪Onlar:‬‬

‫‪Ben de:‬‬

‫من‬

‫‪Ben:‬‬

‫‪Sen de:‬‬

‫تۆ‬

‫‪Sen:‬‬

‫‪O de:‬‬

‫ئەویش‬

‫ئەو‬

‫‪O:‬‬

‫بۆ وێنە لە ناو ڕستەدا بەم شێوەی الی خوارەوەیە‪:‬‬ ‫منیش دێم‬

‫ئێوەش دەچن‬

‫‪Ben de geliyorum:‬‬

‫‪Siz de gidiyorsonuz:‬‬

‫‪ .9‬پاشگری [‪ ]İle‬بە مانای (لە گەڵ) یان (بە) دێت‪ .‬هەروەها [‪ ]Le,La‬کاتێک دەکەونە پاش وشە‬ ‫مانای (بە) یان (بەهۆی) دەگەیەنن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫قیتار‬

‫‪Tren:‬‬

‫بە قیتار‬

‫‪Tren le:‬‬

‫بە هۆی یان بە فرۆکە‬

‫‪Uçak ile:‬‬

‫فرۆکە‬

‫‪Uçak:‬‬

‫بە بەلەم‬

‫‪Vapor la:‬‬

‫بەلەم‬

‫‪Vapor:‬‬

‫بە سەیارە‬

‫‪Araba la:‬‬

‫سەیارە‬

‫‪Araba:‬‬

‫‪ .00‬ئەم پاشگرانە [‪ ]Ca,Ce,Ça,Çe‬بە سێ شێواز بە کار دەبرێن‪ ،‬بەم شێوەی الی خوارەوە‪:‬‬ ‫الف) بۆ دەربڕینی بیر و بۆچوون‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫بە بڕوای من‬ ‫بە بڕوای تۆ‬ ‫بە بڕوای ئەوان‬

‫‪Ben ce:‬‬

‫من‬

‫‪Sen ce:‬‬

‫تۆ‬ ‫ئەوان‬

‫‪Onlar ca:‬‬

‫‪5‬‬

‫‪Ben:‬‬ ‫‪Sen:‬‬ ‫‪Onlar:‬‬

‫ب) بۆ دەربڕینی ڕاشکاوی و نیازپاکی و بەردەوامی‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫بە ڕاشکاوی‪ ،‬ڕاشکاوانە‬ ‫درێژی‬

‫‪Açık ca:‬‬

‫ڕاشکاو‬

‫‪Açık:‬‬

‫‪Uzun ca:‬‬

‫درێژ‬

‫‪Uzun:‬‬

‫ج) بۆ زمانیکانی جیهان‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫زمانی تورکی‪:‬‬

‫‪Turk çe:‬‬

‫تورک‪:‬‬

‫‪Turk:‬‬

‫زمانی فارسی‪:‬‬

‫‪Fars çe:‬‬

‫فارس‪:‬‬

‫‪Fars:‬‬

‫زمانی عەرەبی‪:‬‬

‫‪Arap ça:‬‬

‫عەرەب‪:‬‬

‫‪Arap:‬‬

‫زمانی کوردی‪:‬‬

‫‪Kürd ça:‬‬

‫کورد‪:‬‬

‫‪Kürt:‬‬

‫‪ .00‬ئەم پاشگرانە [‪ ]Süz,Suz,Sız,Siz‬کە لە دوای وشەوە بێن مانای نەبوونی دەگەیەنن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫بێ پارە‬

‫‪Para siz:‬‬

‫پارە‬

‫‪Para:‬‬

‫بێ خوێ‬

‫‪Tuz suz:‬‬

‫خوێ‬

‫‪Tuz:‬‬

‫بێ شیر‬

‫‪Süt suz:‬‬

‫شیر‬

‫‪Süt:‬‬

‫بێ ماڵ‬

‫‪Ev sız:‬‬

‫ماڵ‬

‫‪Ev:‬‬

‫‪Şeker siz:‬‬

‫بێ شەکر‬

‫‪Şeker:‬‬

‫شەکر‬

‫‪ .03‬پاشگرەکانی [‪ ]Tan,Ten,Den,Dan‬لە گەڵ وشەدا مانای (لە) دەگەیەنن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫لە پەنجەرەوە‪:‬‬ ‫لە دەرگاوە‪:‬‬

‫پەنجەرە‪:‬‬

‫‪Pencere den:‬‬ ‫‪Kapiyi dan:‬‬

‫‪Pencere:‬‬ ‫‪Kapiyi:‬‬

‫دەرگا‪:‬‬

‫تێبینی‪ :‬ئەو وشانەی بەم پیتانە [‪ ]Ç,C,K,P,S,Ş‬کۆتاییان بێ‪ ،‬ئەم پاشگرانە [‪]Tan,Ten‬‬

‫بە کار‬

‫دێنین‪ .‬هەروەها بۆ وشەکانی تر ئەمانە [‪ ]Den,Dan‬بە کار دەبرێن‪ .‬بڕوانە ئەم دو ڕستەیە‪:‬‬ ‫‪Demir tahta dan sağlamdir:‬‬

‫ئاسن لە تەختە قایمترە‬

‫‪Yuzuk gümüş ten yapilir:‬‬

‫ئەنگوستیلە لە زێڕ دروست دەکرێ‬

‫‪ .02‬وشەی [‪ ]Daha‬زۆر جار لە گەڵ ئەم پاشگرانە [‪ ]Tan,Ten,Dan,Den‬دێت و بە مەبەستی‬ ‫بەراورد کردن بە کار دەبرێ‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬

‫‪6‬‬

‫زمانی ئینگلیزی لە زمانی تورکی گرانترە‬

‫‪İngilizce turkçe dan daha zordur:‬‬ ‫‪Gül ağaç dan daha güzeldir :‬‬

‫گوڵ لە درەخت جوانترە‬

‫‪ .04‬ئەم پاشگرانە [‪ ]Mı,Mi,Mu,Mü‬بۆ پرسیار کردنە و لە کۆتایی ڕستەدا دێت‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫?‪Eveniz varmi‬‬

‫ئایا خانووتان هەیە؟‬

‫?‪Komurleri bitti mi‬‬

‫ئایا بەردە ڕەژوەکە تەواو بوو؟‬

‫?‪Bu gumlek nakader mi‬‬

‫ئەم کراسە بایی چەندە؟‬

‫‪ .05‬ئەم پاشگرانە [‪ ] Müy,Muy,Miy‬وەکوو ئەوانەی پێشووتر هەر بۆ پرسیار کردن بە کار دەبرێن‪.‬‬ ‫بۆ وێنە‪:‬‬ ‫من بەختەوەر بووم‪.‬‬

‫‪Mutluydum:‬‬

‫ئایا من بەختەوەر بووم؟‬

‫?‪Mutlu muy dum‬‬

‫ئەوان دەوڵەمەندن‪.‬‬

‫‪Zengindirlar:‬‬

‫ئایا ئەوان دەوڵەمەندن؟‬

‫?‪Onlar zengin miy dirlar‬‬

‫‪ .06‬ئەم پیتانە [‪ ] B,C,D,G‬لە زمانی تورکی دا قەت ناکەونە کۆتایی وشەوە و لە بری ئەوان ئەم‬ ‫پیتانە [‪ ]K,T,Ç,P‬دادەندرێن‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫پەرداخەکەم بدەیە‪.‬‬

‫‪Pardaği ver:‬‬

‫کیتابەکە بخوێنەوە‪.‬‬

‫‪Kitabi oku:‬‬

‫لێرە ڕۆیشت‪.‬‬

‫‪Pardak:‬‬

‫پەرداخ‬ ‫کیتاب‬

‫‪Burdan gidi:‬‬

‫‪Kitab:‬‬ ‫‪Git:‬‬

‫بڕۆ‬

‫‪ . 07‬ئەو وشانەی کە بە پیتی دەنگدار تەواو دەبن‪ ،‬کاتێک پاشگری پێک هاتوو لە پیتی دەنگداریان بە‬ ‫دواوە بێت ئەوا لە نێوان دو پیتە دەنگدارەکە پیتی [‪ ]Y‬دادەندرێ‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫تاوە‪:‬‬

‫‪Tava:‬‬

‫تاوەکە‪:‬‬

‫‪Tavaya:‬‬

‫دەرگا‪:‬‬

‫قوتوو‪:‬‬

‫‪Kutu:‬‬

‫قوتووەکە‪:‬‬

‫‪Kutuyu:‬‬

‫میوە‪:‬‬

‫‪Kapi:‬‬ ‫‪Meyve:‬‬

‫دەرگاکە‪:‬‬ ‫میوەکە‪:‬‬

‫‪Kapiyi:‬‬ ‫‪Meyveyi:‬‬

‫لە کۆتایی بەشی پاشگرەکان دا تەنیا ماوە ئەوە بڵێین کە ئەو وشانەی پاشگر دەگرن بۆ دیار بوونی‬ ‫پاشگرەکە نیشانەی (‪ ),‬وێرگول بە کار دێنین‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫دایکی خۆشەویستم‪:‬‬

‫‪Anne ciğim:‬‬

‫باوکی بەڕێزم‪:‬‬

‫‪Baba ceğim:‬‬

‫***************************************************‬

‫‪7‬‬

‫(ناو)‬

‫وشەیەکە کە بۆ دیاری کردن و ناولێنانی مرۆڤ‪ ،‬گیان لەبەر‪ ،‬یان ئەشیا بە کار دەبرێ وەکوو ئەمانەی‬ ‫الی خوارەوە‪:‬‬ ‫گیان لەبەر‬

‫مەڕ‪:‬‬

‫‪Koyun:‬‬

‫ئەشیا‬

‫کەوچک‪:‬‬

‫‪Kaşik:‬‬

‫مرۆڤ‬

‫سەرکەوت‪:‬‬

‫‪Serkewt:‬‬

‫ناو بۆ خۆی چەندین جۆر و شێوەی هەیە‪ ،‬کە لێرەدا چەند شێوەیەکیان شی دەکەینەوە‪:‬‬ ‫‪ .0‬ناوی گشتی (اسم العام)‬ ‫ناوی گشتی هەموو جۆرەکانی دەست نیشان کراوی وەک مرۆڤ‪ ،‬گیان لەبەر و ئەشیا لە خۆ دەگرێ‪.‬‬ ‫بۆ وێنە‪:‬‬ ‫‪At:‬‬

‫ئەسپ‪:‬‬

‫‪Erkek:‬‬

‫پیاو‪:‬‬

‫‪Ağaç:‬‬

‫درەخت‪:‬‬

‫‪ .3‬ناوی تایبەت (اسم الخاص)‬ ‫تایبەتە بە نەفەر‪ ،‬گیان لەبەر یان شتێکی دیار و ئاشکرا‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫سلێمانی‪:‬‬

‫‪Suleymaniye:‬‬

‫‪Kurdistan:‬‬

‫کوردستان‪:‬‬

‫‪Hasan:‬‬

‫حەسەن‪:‬‬

‫‪ .2‬ناوی تاک‬ ‫ئەو ناوەیە کە بە کەسێک یان گیان لەبەرێک یان بێ گیانێک دەگوترێ‪ .‬وەکوو ئەمانەی الی خوارەوە‪:‬‬ ‫‪Ev:‬‬

‫ماڵ‬

‫‪Koyun:‬‬

‫مەڕ‬

‫قوتابی‬

‫‪Öğrenci:‬‬

‫‪ .4‬ناوی کۆ‬ ‫ئەو ناوەیە کە چەند مرۆڤ یان چەند گیان لەبەر یان چەند بێ گیانێک لە خۆ دەگرێ و نیشانەشی لە‬ ‫زمانی تورکی دا ئەم پاشگرانەن [‪ .]Lar,Ler‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫پارەکان‬

‫‪Paralar:‬‬

‫پارە‬

‫‪Para:‬‬

‫‪8‬‬

‫ماڵەکان‬

‫‪Evlar:‬‬

‫ماڵ‬

‫‪Ev:‬‬

‫دەوریەکان‬

‫‪Tabaklar:‬‬

‫‪Tabak:‬‬

‫دەوری‪ ،‬قاپ‬

‫پۆلەکان‬

‫‪Sinifler:‬‬

‫پۆل‬

‫‪Sinif:‬‬

‫***************************************‬

‫ئاوەڵناو (صفت)‬

‫ئاوەڵناو وشەیەکە کە لە گەڵ ناو دێ و چۆنیەتی ناوەکە باس دەکات‪ .‬لە زمانی تورکی دا بە‬ ‫پێچەوانەی زمانی کوردی ئاوەڵناو بەر لە ناو دێت‪ .‬بە گشتی ئاوەڵناوەکانیش خۆیان سێ جۆرن‪:‬‬

‫ئاوەڵناوی سادە‬ ‫ئاوەڵناوی بەراوردی‬ ‫ئاوەڵناوی بااڵ یان سەروو (عالی)‬

‫‪ .0‬ئاوەڵناوی سادە‬ ‫وەسفی مرۆڤ‪ ،‬گیان لەبەر یان بێ گیان دەکات‪:‬‬ ‫ئەسپی جوان‬

‫‪Güzel at:‬‬

‫مناڵی باش‬

‫‪İyi çocuk:‬‬

‫قەڵەمی ڕەش‬

‫‪Siyah kalam:‬‬

‫‪ .3‬ئاوەڵناوی بەراوردی (تفضیلی)‬ ‫بۆ بەراورد کردنی دو شت یان دو کەس بە کار دەبرێ‪ .‬نیشانەکانی لە زمانی تورکی دا بریتین لە‬ ‫[‪ .]Den,Daha‬بڕوانە ئەم وێنانەی الی خوارەوە‪:‬‬ ‫‪Şaho diyako den daha gençtir:‬‬

‫شاهۆ لە دیاکۆ گەنجترە‪.‬‬

‫‪Serkewt şaswar den daha yaşlidir:‬‬

‫سەرکەوت لە شاسوار بە تەمەنترە‪.‬‬

‫‪Şaswar şaho den daha okuyur:‬‬

‫شاسوار لە شاهۆ زیاتر دەخوێنێتەوە‪.‬‬

‫?‪Bu otelden daha ocuz otel var mi‬‬

‫لەم هوتێلە (هوتێلی) هەرزانتر هەیە؟‬ ‫لەم هوتێلە (هوتێلی) خاوێنتر هەیە‪:‬‬

‫?‪Bu otel den daha temiz otel var mi‬‬

‫لەم هوتێلە (هوتێلی) نزیکتر هەیە؟‬

‫?‪Bu otel den daha yakin otel var mi‬‬

‫لەم هوتێلە (هوتێلی) باشتر هەیە؟‬

‫?‪Bu otel den daha iyi otel var mi‬‬

‫تۆ لە من کەمتر خواردن دەخۆی‪.‬‬

‫?‪Sen ben den daha az yemek yeyosun‬‬ ‫‪Ben sen den daha az yürüyorum:‬‬

‫من لە تۆ کەمتر پیاسە دەکەم‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫‪ .2‬ئاوەڵناوی بااڵ یان سەروو (عالی)‬ ‫بۆ بەراوردی نێوان مرۆڤ‪ ،‬گیان لەبەر یان بێ گیان یانیش هەر کام لەمانە لە گەڵ ئەوەی دیکە بە کار‬ ‫دەبرێ‪ .‬نیشانەکەی لە زمانی تورکی دا [‪ ]En‬یە‪ ،‬کە بەر لە ئاوەڵناوی سادە دێت‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫جوانترین‬ ‫هەرزانترین‬

‫‪En güzel:‬‬

‫باشترین‬

‫‪En iyi:‬‬

‫‪En ocuz:‬‬

‫گرانترین‬

‫‪En paha:‬‬

‫شی کردنەوەی زیاتر لەم بارەوە‪:‬‬ ‫جوانترین گوڵ‬

‫‪En güzel çiçek:‬‬

‫گرانترین چێشتخانە‬

‫‪En paha lokanta:‬‬

‫‪En iyi ekmek:‬‬

‫هەرزانترین هوتێل‬

‫‪En ocuz otel:‬‬

‫باشترین نان‬ ‫گەورەترین شاری کوردستان‬

‫‪En büyük şehir kurdistan da:‬‬

‫بچوکترین شاری کوردستان‬

‫‪En köçük şehir kurdistan de:‬‬

‫پڕ حەشیمەت ترین واڵتی جیهان‬

‫‪En çok nüfus ülke dunya da:‬‬

‫ڕاناو‬ ‫ڕاناو وشەیەکە کە جێگای ناو دەگرێتەوە‪ .‬ڕاناوەکان زۆرن کە لێرەدا چەند بەشێکیان شی دەکەینەوە‪:‬‬ ‫‪ .1‬ڕاناوی کەسی‬ ‫من‬

‫‪Ben:‬‬

‫ئێمە‬

‫‪Biz:‬‬

‫‪Sen:‬‬

‫تۆ‬

‫‪Siz:‬‬

‫ئێوە‬

‫ئەو‬ ‫ئەوان‬

‫‪O:‬‬ ‫‪Onlar:‬‬

‫چەند وێنەیەک لەم بارەوە بۆ ئەو ڕاناوانە‪:‬‬ ‫ئێمە خوێندمانەوە‬

‫‪Biz okuduk:‬‬

‫ئێوە کڕیتان‬

‫‪Siz aldiniz:‬‬

‫من هاتم‬

‫‪Ben geldim:‬‬

‫تۆ چوویت‬

‫‪Sen gittin:‬‬

‫ئەوان خەوتن‬

‫‪Onlar oyudular:‬‬

‫‪10‬‬

‫ئەو نووسی‬

‫‪O yazdi:‬‬

‫‪ .2‬ڕاناوی سەربەخۆ (بێ واستە)‬ ‫ئێمە (یان و تان)‬

‫‪Bizi:‬‬

‫من (ت)‬

‫‪Beni:‬‬

‫تۆ (م)‬

‫ئێوە (یان و م)‬

‫‪Sizi:‬‬

‫ئەو (یان)‬

‫‪Onu:‬‬

‫ئەوان (یان)‬

‫‪Seni:‬‬ ‫‪Onlara:‬‬

‫بەم شێوەی الی خوارەوە لە ناو ڕستەدا بە کار دێن‪:‬‬ ‫من تۆم زۆر خۆش‬ ‫ئەوێ‬

‫‪Ben seni çok‬‬ ‫‪seviyorum:‬‬

‫‪Sen beni‬‬ ‫?‪seviyorsun‬‬

‫تۆ منت خۆش ئەوێ؟‬ ‫تۆ ئەویان ئەناسی؟‬

‫‪Sen onu‬‬ ‫?‪taniyorsin‬‬

‫ئێمەتان قەبوڵە؟‬

‫‪Bizi kabul‬‬ ‫?‪ediyorsonuz‬‬

‫ئێمە ئێوەمان زۆر‬ ‫خۆش ئەوێ‪.‬‬

‫‪Biz sizi çok‬‬ ‫‪seviyoruz:‬‬

‫ئەوانیان قەبوڵە‪.‬‬

‫‪Onlari kabul‬‬ ‫‪ediyorlar:‬‬

‫ڕاناوە ناسەربەخۆکانیش دو بەشن کە ئەمانەن‪:‬‬ ‫بەشی یەکەم‪:‬‬ ‫بە من‬

‫‪Bana:‬‬

‫بە ئێمە‬

‫‪Bize:‬‬

‫‪Sana:‬‬

‫بە تۆ‬

‫‪Size:‬‬

‫بە ئێوە‬

‫‪Ona:‬‬

‫بە ئەو‬

‫‪Onlara:‬‬

‫بە ئەوان‬

‫بەشی دوهەم‪:‬‬ ‫لە من‬

‫‪Benden:‬‬

‫لە ئێمە‬

‫‪Bizden:‬‬

‫‪Senden:‬‬

‫لە تۆ‬

‫‪Sizden:‬‬

‫لە ئێوە‬

‫‪Onden:‬‬

‫لە ئەو‬

‫‪Onlardan:‬‬

‫لە ئەوان‬

‫*******************************************‬ ‫‪ .3‬ڕاناوی لکاو (مشترک)‬ ‫خۆم‬ ‫خۆمان‬

‫‪Kendim:‬‬ ‫‪Kendimiz:‬‬

‫‪Kendin:‬‬

‫خۆت‬

‫‪Kendiniz:‬‬

‫خۆتان‬

‫خۆی‬ ‫خۆیان‬

‫‪Kendi:‬‬ ‫‪Kendilar:‬‬

‫چەند وێنەیەک بۆ ئەم بەشە‪:‬‬ ‫خۆم چووم‬

‫‪Kendim gittim:‬‬

‫خۆمان کڕیمان‬

‫‪11‬‬

‫‪Kendimiz aldik:‬‬

‫‪ .4‬ڕاناوی خاوەندارێتی (مڵکی)‬ ‫ئی من‬

‫‪Benim:‬‬

‫ئی ئێمە‬

‫‪Bizim:‬‬

‫‪Senin:‬‬

‫ئی تۆ‬

‫‪Sizin:‬‬

‫ئی ئێوە‬

‫‪Onun:‬‬

‫ئی ئەو‬

‫‪Onlarin:‬‬

‫ئی ئەوان‬

‫چەند وێنەیەک بۆ ئەم بەشە‪:‬‬ ‫ئەم قەڵەمە ئی منە‪.‬‬ ‫ئەو دەفتەرە ئی ئەوە‪.‬‬ ‫ئەم تەلەفزیۆنە ئی‬ ‫ئێوەیە‪.‬‬

‫‪Bu kalam benim dir:‬‬

‫ئەم کیتابە ئی تۆیە‪.‬‬

‫‪Bu kitab senin dir:‬‬

‫‪Bu defter onun dir:‬‬

‫ئەو ماڵە ئی ئێمەیە‪.‬‬

‫‪Bu ev bizim dir:‬‬

‫‪Bu televezyon sizin dir:‬‬

‫ئەو ماڵە ئی ئەوانە‪.‬‬

‫‪Bu ev onlarin dir:‬‬

‫‪ .5‬ڕاناوی پرس‬ ‫کێ؟‬

‫چی؟‬

‫?‪Kim‬‬

‫بۆ کوێ؟‬

‫?‪Nereye‬‬

‫کەی؟‬

‫کامەی؟‬

‫?‪Hangisi‬‬

‫کامەیان؟‬

‫?‪Ne‬‬

‫چەند؟ چەندە؟‬

‫?‪Kaç? nekadar‬‬

‫?‪Ne zeman‬‬

‫خەڵکی کوێ؟‬

‫?‪Nereli‬‬

‫?‪Hangisini‬‬

‫لە گەڵ کێ؟‬

‫?‪Kiminle‬‬

‫چەند وێنەیەک بۆ ئەم بەشە لە ڕاناوەکانی پرس‪:‬‬ ‫?‪Kim geldi‬‬

‫کێ هات؟‬ ‫بۆ کوێ چوویت؟‬

‫?‪Nereye gittin‬‬

‫کامەیانت بە دڵە؟‬

‫?‪Hangisini beğeniyorsun‬‬

‫?‪Kiminle gidiyosun‬‬

‫لە گەڵ کێ دەچی؟‬

‫?‪Hangisi daha sicaktir‬‬

‫کامەی گەرمترە؟‬

‫‪ .6‬ڕاناوی ئیشارە‬ ‫ئەمە‬ ‫ئەمانە‬

‫‪Bu:‬‬ ‫‪Bunlar:‬‬

‫‪Şu:‬‬

‫ئەمە‬

‫‪Şunlar:‬‬

‫ئەمانە‬

‫ئەوە‬ ‫ئەوانە‬

‫‪O:‬‬ ‫‪Onlar:‬‬

‫چەند وێنەیەک لەم بارەوە لە ناو ڕستەدا‪:‬‬ ‫ئەم شوشە شکا‬ ‫ئەویان بخۆ‬

‫‪Bu cam kirildi:‬‬ ‫‪Onu ye:‬‬

‫سەیری ئەو سەر و وەزعەی‬

‫‪Şu haline bak:‬‬

‫ئەمانە باشن‬

‫‪Bunlar iyidirlar:‬‬

‫‪12‬‬

‫‪Şunlar güzeldirlar:‬‬

‫ئەمانە جوانن‬

‫‪Şunlardan al:‬‬

‫لەمانە بکڕە‬

‫‪Bunlar da var:‬‬

‫لەمانە دا هەیە‬

‫**************************************************‬

‫فرمان و چاوگ‬

‫فرمان ئەو وشەیە کە باس لە بەڕێوەچوونی کارێک لە کاتە جیاوازەکاندا دەکات‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫‪Ben geldim:‬‬

‫من هاتم‬

‫‪Sen gittin:‬‬

‫تۆ چوویت‬

‫چاوگ واتا ڕیشە و سەرچاوەی فرمان کە لە زمانی تورکی دا لە تێکەڵ کردن یان لکاندنی فرمانی‬ ‫ئەمر لە گەڵ پاشگرەکانی [‪ ] Mek,mak‬پێک دێت‪( .‬هەڵبەتا بە لەبەر چاوگرتنی هاودەنگی نێوان پیتە‬ ‫دەنگدارەکان)‪ .‬ئەمانەی خوارەوە چەند وێنەیەکن لەم شێوازە‪:‬‬ ‫ڕۆیشتن‬

‫‪Gitmek:‬‬

‫نووسین‬

‫‪Yazmak:‬‬

‫فێربوون‬

‫‪Öğrenmek:‬‬

‫بڕۆ‬ ‫بنووسە‬ ‫فێربە‬

‫‪Git:‬‬

‫هاتن‬

‫‪Gelmek:‬‬

‫وەرە‬

‫‪Gel:‬‬

‫‪Yaz:‬‬

‫کردن‬

‫‪Yapmak:‬‬

‫بیکە‬

‫‪Yap:‬‬

‫خوێندنەوە‬

‫‪Okumak:‬‬

‫بخوێنەوە‬

‫‪Oku:‬‬

‫‪Öğren:‬‬

‫فرمانی ئەمری یان دەستووری‬ ‫لە کاتی دەستوور دان بۆ بەڕێوە بردن یان ئەنجام دانی کارێک کەڵکی لێ وەردەگیرێ‪ .‬کە دو بەشە‬ ‫واتا ئەرێنی و نەرێنی (مثبت و منفی)‬

‫فرمانی دەستووری‬ ‫وەرە ئێرە‬ ‫کتێبەکانتان بکەنەوە‬

‫(ئەرێنی)‬ ‫‪Buraya gel:‬‬ ‫‪Kitablari açiniz:‬‬

‫لە جێی خۆت دانیشە‬ ‫تا سەعاتی ‪ 5‬چاوەڕوان بە‬

‫‪13‬‬

‫‪Yerine otur:‬‬ ‫‪Saat beşe kadar bekle:‬‬

‫فرمانی دەستووری‬

‫(نەرێنی)‬

‫مەیە ئێرە‬ ‫کیتابەکان مەکەنەوە‬

‫فرمانی دیار و نادیار‬

‫لە جێگاکەت دامەنیشە‬

‫‪Buraya gelme:‬‬

‫تا سەعات ‪ 5‬چاوەڕوان مەبە‬

‫‪Kitablari açmayiniz:‬‬

‫‪Yerine oturme:‬‬ ‫‪Satt beşe kadar‬‬ ‫‪bekleme:‬‬

‫(فعلی معلوم و مجهول)‬

‫فرمانی نادیار‬ ‫هەر کاتێک فرمانێک بکەری لە گەڵ دا نەبێت‪ ،‬پێی دەگوترێ فرمانی نادیار‪ .‬دیار نیە کە ئەم کارانە‬ ‫کێ کردوونی‪ ،‬واتا بکەری کارەکان دیار نیە‪ .‬هەر بۆیە پێیان دەگوترێ فرمانی نادیار‪ .‬ئەمانەی‬ ‫خوارەوە لەم وێنانەن‪:‬‬ ‫ئینجانەکە شکا‬

‫‪Vazo kirildi:‬‬

‫ماسیەکە گیرا‬

‫‪Balik tutuldu:‬‬

‫‪Kapi açildi:‬‬

‫دەرگاکە کرایەوە‬

‫‪Mektub yazildi:‬‬

‫نامەکە نووسرا‬

‫فرمانی دیار‬ ‫لە فرمانی دیار دا بکەری کارەکە دیارە و دەزاندرێ کێ کارەکەی ئەنجام داوە‪ .‬هەر بۆیە پێی‬ ‫دەگوترێ فرمانی دیار‪ .‬ئەمانەی خوارەوە لەم وێنانەن‪:‬‬ ‫ئینجانەکەم شکاند‬

‫‪Vazoyu kirildim:‬‬

‫دەرگاکەم کردەوە‬

‫شاخەوان نامەکەی نووسی‪.‬‬

‫‪Kapiyi açtim:‬‬

‫‪Şahewan mektubi yazdi:‬‬ ‫‪Şaho şiiri soyledi:‬‬

‫شاهۆ شێعرەکەی خوێندەوە‪.‬‬

‫فرمانی دیار ‪ -‬یاریدەدەر‬ ‫لە تێکەڵ بە یەک کردن یان بە یەکەوە لکاندنی هەندێک ناو لە گەڵ چاوگەکانی [ ] پێک دێت‪.‬‬ ‫دووبارە کردنەوە‬

‫‪Tekrar etmek:‬‬

‫دووبارە‬

‫‪14‬‬

‫‪Tekrar:‬‬

‫‪Yemin etmek:‬‬

‫دڵنیا‬

‫دڵنیا کردن‬ ‫تاقیب کردن‬

‫‪Takip etmek:‬‬

‫تاقیب‬

‫دەستووردان‬

‫‪Emir etmek:‬‬

‫‪Yemin:‬‬ ‫‪Takip:‬‬

‫دەستوور‬

‫‪Emir:‬‬

‫ون کردن‬

‫‪Kayip etmek:‬‬

‫ون‬

‫‪Kayip:‬‬

‫کەشف کردن‬

‫‪Kaşif etmek:‬‬

‫کەشف‬

‫‪Kaşif:‬‬

‫ئاوات خواستن‬

‫‪Arzu etmek:‬‬

‫ئاوات‬

‫‪Arzu:‬‬

‫داوەت‬

‫‪Davet:‬‬

‫بانگ هێشتن‪ ،‬داوەت کردن‬ ‫ئیمزا کردن‬

‫‪Davert etmek:‬‬ ‫‪Imza etmek:‬‬ ‫‪Şikayet etmek‬‬

‫شکایەت کردن‬

‫‪Imza:‬‬

‫ئیمزا‬

‫‪Şikayet:‬‬

‫شکایەت‬

‫دووبارە بوونەوە‬

‫‪Tekrar olmak:‬‬

‫دڵنیا بوون‬

‫‪Yemin olmak:‬‬ ‫‪Takip olmak:‬‬

‫کەوتنە ژێر تاقیب‬ ‫ون بوون‬

‫‪Kayip olmak:‬‬

‫کەشف بوون‬

‫‪Keşif olmak:‬‬ ‫‪Doktor olmak:‬‬

‫بوون بە دوکتۆر‬

‫نیشانەی الزم یان پێویست بوون (نیشانەی پێداگری)‬ ‫واتا پێداگرتنی تەواو سەبارەت بە ئەنجام دانی کارێک‪ .‬نیشانەکەی لە زمانی تورکی دا [‪ ]Meli,Mali‬یە‪.‬‬ ‫کە بە لەبەر چاوگرتنی هاوڕێکی نێوان پیتە دەنگدارەکان وەکوو پاشگر دەکەوێتە کۆتایی فرمانی‬ ‫دەستووریەوە‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫وەرە‬

‫‪Gel:‬‬

‫دەبێ بێ‬

‫‪Gel meli:‬‬

‫بڕۆ‬

‫‪Git:‬‬

‫دەبێ بڕوا‬

‫‪Gitmeli:‬‬

‫بکڕە‬

‫‪Al:‬‬

‫دەبێ بکڕێ‬

‫‪Almali:‬‬

‫نیشانەی ئەگەری‬ ‫ئەم نیشانەش بە پێوە لکاندنی پاشگرەکانی [‪ ]Se,Sa‬بە کۆتایی فرمانی دەستووری پێک دێت‪ .‬هەڵبەتا‬ ‫ئەویش وەکوو پێدا گریەکە دەبێ هاوئاهەنگی نێوان پیتە دەنگدارەکان لەبەر چاو بگیرێ‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫وەرە‬

‫‪Gel:‬‬

‫ئەگەر بێت‬

‫بڕۆ‬

‫‪Git:‬‬

‫ئەگەر بڕوات‬

‫بنووسە‬

‫‪Yaz:‬‬

‫ئەگەر بنووسێ‬

‫‪Yazsa:‬‬

‫بخوێنەوە‬

‫‪Oku:‬‬

‫ئەگەر بخوێنێتەوە‬

‫‪Okusa:‬‬

‫‪15‬‬

‫‪Gelse:‬‬ ‫‪Gitse‬‬

‫ڕوون کردنەوەی زیاتر لەم پێوەندیەدا‪:‬‬ ‫‪Gelse alir:‬‬

‫ئەگەر بێت‪ ،‬دەکڕێت‬

‫‪Gitse gürür:‬‬

‫ئەگەر بچێت‪ ،‬دەیبینێت‬

‫‪Yazsa okuyacaksin:‬‬

‫ئەگەر بنووسێت‪ ،‬دەیخوێنێتەوە‬

‫‪Okusa oğrenir:‬‬

‫ئەگەر بخوێنێ‪ ،‬فێر دەبێ‬

‫‪Beklese gelecek:‬‬

‫ئەگەر چاوەڕوان بێت‪ ،‬دێت‬

‫شێوە یان نیشانەی مەیل لێ بوون‬ ‫بۆ مەیل لێ بوون لە بەرێوەبردنی کارێک یان هەنگاوێک کەڵکی لێ وەردەگیرێ‪ .‬نیشانەکەی لە زمانی‬ ‫تورکی دا [‪ ]A,E‬یە‪ .‬کە بە شێوەی پاشگر دەکەوێتە دوای فرمانی دەستووری‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫نیشانەی مەیل لێ بوون‬ ‫بابێت‬ ‫با دانیشێ‬ ‫با بڕوا‬ ‫با بنووسێ‬

‫فرمانی دەستووری‬ ‫‪Gele‬‬ ‫‪Otura:‬‬ ‫‪Gite:‬‬ ‫‪Yaza:‬‬

‫وەرە‬

‫‪Gel:‬‬

‫دانیشە‬

‫‪Otur:‬‬

‫بڕۆ‬ ‫بنووسە‬

‫************************************************‬

‫‪16‬‬

‫‪Git:‬‬ ‫‪Yaz:‬‬

‫کاتەکان‬ ‫ڕۆڵی زۆر گرینگ و پڕ بایەخ بۆ فێربوونی زمان ئەوەی کە مرۆڤ ئاشنایەتیەکی تەواوی هەبێ لە‬ ‫فێربوونی کاتەکان‪ .‬لە هەر زمانێک دا ئەم گرینگیە لە نووسین و خوێندنەوە و قسە پێ کردن دا خۆی‬ ‫دەنوێنێ‪ .‬بە گشتی کات لە هەر زمانێک دا بە سەر سێ کاتی سەرەکی دا دابەش دەکرێت کە‬ ‫ئەمانەی الی خوارەوەن‪:‬‬

‫‪ )1‬ڕانەبردووی سادە یان ئێستا ( ماضی)‬ ‫‪ )2‬ڕابردووی سادە (ماضی)‬ ‫‪ )3‬داهاتوو (مستقبل)‬ ‫‪ .1‬ڕانەبردووی سادە یان ئێستا‬ ‫بە شێوەی دووبارە بوونەوە و بەردەوام بەڕێوە دەچێ و بە چواربەش دابەش دەکرێ‪ ( .‬ئەرێ‪ ،‬نەرێ‪،‬‬ ‫ئەرێی پرسیاری‪ ،‬نەرێی پرسیاری)‬ ‫ڕانەبردووی سادەی (ئەرێ)‬ ‫‪Her sabah kahvalti yaparim:‬‬

‫هەر بەیانیەک قاوەڵتی ئامادە دەکەم‪.‬‬

‫‪Her sabah Çay içerim:‬‬

‫هەموو بەیانیەک چایی دەخۆمەوە‪.‬‬

‫‪Her gün televizyon seyr ederim:‬‬

‫هەموو ڕۆژێک سەیری تەلەفزیۆن دەکەم‪.‬‬

‫‪Her pazar sinemaya giderim:‬‬

‫هەموو یەکشەممەیەک دەچمە سینەما‪.‬‬

‫‪Her gece saat 11 uyurum:‬‬

‫هەموو شەوێک سەعات ‪ 00‬دەخەوم‪.‬‬

‫‪Her gün okula giderim:‬‬

‫هەموو ڕۆژێک دەچمە قوتابخانە‪.‬‬

‫‪Her sabah gazete okurum:‬‬

‫هەموو ڕۆژێک ڕۆژنامە دەخوێنمەوە‪.‬‬

‫ڕانەبردووی سادەی (نەرێ)‬ ‫‪Her sabah kahvelti yapmam:‬‬

‫هەموو بەیانیەک قاوەڵتی ئامادە ناکەم‪.‬‬

‫‪Her sabah Çay içmam:‬‬

‫هەموو بەیانیەک چایی ناخۆمەوە‪.‬‬

‫‪Her gün televizyon seyr edemam:‬‬

‫هەموو ڕۆژێ سەیری تەلەفزیۆن ناکەم‪.‬‬

‫‪Her pazar sinemaya gidmam:‬‬

‫هەموو یەکشەممەیەک ناچمە سینەما‪.‬‬

‫‪17‬‬

‫‪Her gece saat 11 de uyumam:‬‬

‫هەموو شەوێ سەعات ‪ 00‬ناخەوم‪.‬‬

‫‪Her gün okula gidmam:‬‬

‫هەموو ڕۆژێ ناچمە قوتابخانە‪.‬‬

‫‪Her sabah gazete okumam:‬‬

‫هەموو بەیانیەک ڕۆژنامە ناخوێنمەوە‪.‬‬

‫ڕانەبردووی سادەی (ئەرێی پرسیاری)‬ ‫ئایا هەموو بەیانیەک ڕۆژنامە دەخوێنیەوە؟‬

‫‪Her sabah gazete okurmusun?Her‬‬

‫ئایا هەموو بەیانیەک ڕۆژنامە دەخوێنێتەوە؟‬

‫?‪sabah gazete okurmu‬‬

‫ئایا هەموو بەیانیەک ڕۆژنامە دەخوێننەوە؟‬

‫?‪Her sabah gazete okurmular‬‬

‫ڕانەبردووی سادەی (نەرێی پرسیاری)‬ ‫ئایا هەموو ڕۆژێ ڕۆژنامە ناخوێنیەوە؟‬

‫?‪Her sabah gazete okumazmisin‬‬

‫ئایا هەموو ڕۆژێ ڕۆژنامە ناخوێنێتەوە؟‬

‫?‪Her sabah gazete okurmazmi‬‬ ‫?‪Her sabah gazete okurmazmisiniz‬‬

‫ئایا ئێوە هەموو ڕۆژێ ڕۆژنامە ناخوێننەوە؟‬

‫لێرەدا چەندین چاوگ لە کاتی ڕانەبردووی سادە دا دابەش دەکەیین‪:‬‬ ‫چاوگی (دیتن)‬ ‫من دەبینم‬

‫‪Görürüm:‬‬

‫تۆ دەبینی‬

‫ئێمە دەبینین‬

‫‪Görürüz:‬‬

‫ئێوە دەبینن‬

‫من نابینم‬

‫‪Görmem:‬‬

‫تۆ نابینی‬

‫ئێمە نابینین‬

‫‪Görmuruz:‬‬

‫‪Görüsün:‬‬

‫ئێوە نابینن‬

‫‪Görürsünuz:‬‬ ‫‪Gömusun:‬‬ ‫‪Görmusunuz:‬‬

‫ئەو دەبینێ‬ ‫ئەوان دەبینن‬ ‫ئەو نابینێ‬ ‫ئەوان نابینن‬

‫‪Görür:‬‬ ‫‪Görürler:‬‬ ‫‪Görmur:‬‬ ‫‪Görmular:‬‬

‫چاوگی (هاتن)‬ ‫ئەرێ‪:‬‬ ‫من دێم‬

‫‪Gelirim:‬‬

‫تۆ دێی‬

‫ئێمە دێین‬

‫‪Geleriz:‬‬

‫ئێوە دێن‬

‫‪Gelirsin:‬‬ ‫‪Gelirsiniz:‬‬

‫ئەو دێ‬ ‫ئەوان دێن‬

‫‪Gelir:‬‬ ‫‪Gelirlar:‬‬

‫نەرێ‪:‬‬ ‫من نایەم‬

‫‪Gelmem:‬‬

‫تۆ نایەی‬

‫ئێمە نایەین‬

‫‪Gelmiriz:‬‬

‫ئێوە نایەن‬

‫‪Gelmesin:‬‬ ‫‪Gelmirsiniz:‬‬

‫‪18‬‬

‫ئەو نایە‬ ‫ئەوان نایەن‬

‫‪Gelmir:‬‬ ‫‪Gelmirler:‬‬

‫چاوگی (کڕین) ‪Almak‬‬ ‫ئەرێ پرسیاری‪:‬‬ ‫ئایا تۆ دەکڕی؟‬

‫?‪Alirmisin‬‬

‫ئایا من دەکڕم؟‬

‫?‪Alirmiyim‬‬

‫?‪Alirmiyiz‬‬

‫ئایا ئەو دەکڕێ؟‬

‫?‪Alirmi‬‬

‫ئایا ئێمە دەکڕین؟‬

‫?‪Alir mi ler‬‬

‫ئایا ئێوە دەکڕن؟‬

‫?‪Alirmisiniz‬‬

‫ئایا ئەوان دەکڕن؟‬

‫چاوگی (ڕۆیشتن) ‪Gitmek‬‬ ‫ئایا من دەڕۆم؟‬

‫?‪Gider miyim‬‬

‫ئایا ئەو دەڕوا؟‬ ‫ئایا ئێوە دەڕۆن؟‬

‫ئایا تۆ دەڕۆی؟‬

‫?‪Gidermisin‬‬

‫?‪Gider mi‬‬

‫ئایا ئێمە دەڕۆیین؟‬

‫?‪Gider miyiz‬‬

‫?‪Gidermisiniz‬‬

‫ئایا ئەوان دەڕۆن؟‬

‫?‪Gider mi lar‬‬

‫ڕانەبردووی بەردەوام (استمراری)‬ ‫ئەو کارەیە کە هەر ئێستا لە حاڵی بەڕێوە چوون دایە یان بەردەوامە‪.‬‬ ‫ڕانەبردووی بەردەوامی ئەرێ‬ ‫من چای ئەخۆمەوە‬

‫‪Çay içi yorum:‬‬

‫‪Çay içi yorsun:‬‬

‫تۆ چای ئەخۆیتەوە‬

‫ئەو چای ئەخواتەوە‬

‫‪Çay içi yor:‬‬

‫ئێمە چای ئەخۆینەوە‬

‫‪Çay içi yoruz:‬‬

‫ئێوە چای ئەخۆنەوە‬

‫‪Çay içi yorsunuz:‬‬

‫ئەوان چای ئەخۆنەوە‬

‫‪Çay içiyorlar:‬‬

‫ڕانەبردووی بەردەوامی نەرێ‬ ‫من چای ناخۆمەوە‬

‫‪Çay içmiyorum:‬‬

‫‪Çay içmiyorsun:‬‬

‫تۆ چای ناخۆیەوە‬

‫ئەو چای ناخواتەوە‬

‫‪Çay içmiyor:‬‬

‫ئێمە چای ناخۆینەوە‬

‫‪Çay içmiyoruz:‬‬

‫ئێوە چای ناخۆنەوە‬

‫‪Çay içmiyorsonuz:‬‬

‫ئەوان چای ناخۆنەوە‬

‫‪Çay içmiyorlar:‬‬

‫ڕانەبردووی بەردەوامی ئەرێی پرسیاری‬ ‫?‪Süt içi yor mu yum‬‬

‫ئایا من شیر ئەخۆمەوە؟‬

‫?‪Süt içi yor mu sun‬‬

‫ئایا تۆ شیر ئەخۆیتەوە؟‬

‫?‪Süt içi yor mu‬‬

‫ئایا ئەو شیر ئەخواتەوە؟‬

‫?‪Süt içi yor muyuz‬‬

‫ئایا ئێمە شیر ئەخۆینەوە؟‬

‫?‪Süt içi yor mu sunuz‬‬

‫ئایا ئێوە شیر ئەخۆنەوە؟‬

‫‪19‬‬

‫?‪Süt içi yor milar‬‬

‫ئایا ئەوان شیر ئەخۆنەوە؟‬

‫ڕانەبردووی بەردەوامی نەرێی پرسیاری‬ ‫?‪Süt iç miyor miyim‬‬

‫ئایا من شیر ناخۆمەوە؟‬

‫?‪Süt iç miyor musun‬‬

‫ئایا تۆ شیر ناخۆیەوە؟‬

‫?‪Süt iç miyor mu‬‬

‫ئایا ئەو شیر ناخواتەوە؟‬ ‫ئایا ئێمە شیر ناخۆینەوە؟‬

‫?‪Sür iç miyor miyoruz‬‬

‫ئایا ئێوە شیر ناخۆنەوە؟‬

‫?‪Süt iç miyor musunuz‬‬ ‫?‪Süt iç miyor lar mi‬‬

‫ئایا ئەوان شیر ناخۆنەوە؟‬

‫دابەش کردنی چەندین چاوگ لە کاتی ڕانەبردووی بەردەوام دا‬ ‫چاوگی (نووسین) ‪Yazmak‬‬ ‫من خەریکی نووسینم‬

‫‪Yaziyorum:‬‬

‫ئەو خەریکی نووسینە‬ ‫ئێوە خەریکی نووسینن‬

‫تۆ خەریکی نووسینی‬

‫?‪Yaziyorsun‬‬

‫‪Yaziyor:‬‬

‫ئێمە خەریکی نووسینین‬

‫‪Yaziyoruz:‬‬

‫?‪Yaziyorsunuz‬‬

‫ئەوان خەریکی نووسینن‬

‫‪Yaziyorlar:‬‬

‫چاوگی (خوێندنەوە) ‪Okumak‬‬ ‫من دەخوێنمەوە‬

‫‪Okuyorum:‬‬

‫تۆ دەخوێنیەوە‬

‫‪Okuyorsun:‬‬

‫ئەو دەخوێنێتەوە‬

‫‪Okuyor:‬‬

‫ئێمە دەخوێنینەوە‬

‫‪Okuyoruz:‬‬

‫ئێوە دەخوێننەوە‬

‫‪Okuyor sunuz:‬‬

‫ئەوان دەخوێننەوە‬

‫‪Okuyorlar:‬‬

‫ئەمەش چەند نموونەیەکی دیکە لەم بارەوە‪:‬‬ ‫دەرمانم دەوێ‬ ‫زمانی عەرەبی نازانم‬

‫‪Ilaç istiyorum:‬‬ ‫‪Arepçe bilmiyorum:‬‬

‫کەوچکم دەوێ‬ ‫زمانی تورکی دەزانم‬

‫‪20‬‬

‫‪Kaşik istiyorum:‬‬ ‫‪Turkçe biliyorum:‬‬

‫‪ .2‬ڕابردووی سادە‬ ‫یانی کارێک یان کردەوەیەک کە بە تەواوی لە کاتی ڕابردوودا ڕووی دابێ‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫هاتم‬

‫‪Geldim:‬‬

‫چووم‬

‫نووسیم‬

‫‪Yazdim:‬‬

‫خواردمەوە‬

‫‪Gittim:‬‬ ‫‪Içtim:‬‬

‫ماچی کرد‬ ‫دیتم‬

‫‪Optu:‬‬ ‫‪Gördum:‬‬

‫دابەش کردنی ڕابردووی سادە بە سەر ڕاناوە کەسیەکان دا‪:‬‬ ‫دوێنێ دەرسم خوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çaliştim‬‬

‫دوێنێ دەرست خوێن‪.‬‬

‫‪Dun ders çaliştin:‬‬

‫دوێنێ دەرسی خوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çalişti:‬‬

‫دوێنێ دەرسمان خوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çaliştik:‬‬

‫دوێنێ دەرستان خوێند‬

‫‪Dun ders çaliştiniz:‬‬

‫دوێنێ دەرسیان خوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çaliştilar:‬‬

‫ڕابردووی سادەی نەرێ‬ ‫دوێنێ دەرسم نەخوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çalişmadim:‬‬

‫دوێنێ دەرست نەخوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çalişmadin:‬‬

‫دوێنێ دەرسی نەخوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çalişmadi:‬‬

‫دوێنێ دەرسمان نەخوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çalişmadik:‬‬

‫دوێنێ دەرستان نەخوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çalişmadiniz:‬‬

‫دوێنێ دەرسیان نەخوێند‪.‬‬

‫‪Dun ders çalişmadilar:‬‬

‫ڕابردووی سادەی پرسیاری‬ ‫ئایا نامەکەم نووسی؟‬

‫?‪Mektup yazdim mi‬‬

‫ئایا نامەکەت نووسی؟‬

‫?‪Mektup yazdin mi‬‬

‫ئایا نامەکەی نووسی؟‬

‫?‪Mektup yazdi mi‬‬

‫ئایا نامەکەمان نووسی؟‬

‫?‪Mektup yazdik mi‬‬

‫ئایا نامەکەتان نووسی؟‬

‫?‪Mektup yazdiniz mi‬‬

‫ئایا نامەکەیان نووسی؟‬

‫?‪Mektup yazdi lar mi‬‬

‫‪21‬‬

‫نموونەیەکی دیکە لەم بارەوە‪:‬‬ ‫ئایا ئەوم خۆش ویست؟‬

‫?‪Onu sevdim mi‬‬

‫ئایا ئەوت خۆش ویست؟‬

‫?‪Onu sevdin mi‬‬

‫ئەیا ئەوی خۆش ویست؟‬

‫?‪Onu sevdi mi‬‬

‫ئایا ئەومان خۆش ویست؟‬

‫?‪Onu sevdik mi‬‬

‫ئایا ئەوتان خۆش ویست؟‬

‫?‪Onu sevdiniz mi‬‬

‫ئەیا ئەویان خۆش ویست؟‬

‫?‪Onu sevdilar mi‬‬

‫کاتی ڕابردووی بەردەوام‬ ‫من دەهاتم‬

‫‪Ben geliyordum:‬‬

‫ئەو دەهات‬

‫تۆ دەهاتی‬

‫‪Sen geliyordun:‬‬

‫‪O geliyordu:‬‬

‫ئێمە دەهاتین‬

‫‪Biz geliyorduk:‬‬

‫ئێوە دەهاتن‬

‫‪Siz geliyordunuz:‬‬

‫ئەوان دەهاتن‬

‫‪Onlar geliyordular:‬‬

‫من دەچووم‬

‫‪Ben gediyordum:‬‬

‫تۆ دەچووی‬

‫ئەو دەچوو‬ ‫ئێوە دەچوون‬

‫‪Sen gidiyordun:‬‬

‫‪O gidiyordu:‬‬

‫ئێمە دەچوویین‬

‫‪Biz gidiyorduk:‬‬

‫‪Si gidiyordunuz:‬‬

‫ئەوان دەچوون‬

‫‪Onlar gidiyordular:‬‬

‫ڕابردووی بەردەوامی پرسیاری‬ ‫ئایا دەهاتم؟‬

‫?‪Geliyordum mi‬‬

‫ئای دەهاتی؟‬

‫?‪Geliyordun mi‬‬

‫ئایا دەهات؟‬

‫?‪Geliyordu mi‬‬

‫ئایا دەهاتین؟‬

‫?‪Geliyorduk mi‬‬

‫ئایا ئێوە دەهاتن؟‬

‫?‪Geliyordunuz mi‬‬

‫ئایا ئەوان دەهاتن؟‬

‫?‪Geliyordu lar mi‬‬

‫ڕابردووی بەردەوامی نەرێی پرسیاری‬ ‫ئایا من نەدەچووم؟‬

‫?‪Gidiyor me dim mi‬‬

‫ئایا ئەو نەدەچوو؟‬ ‫ئایا ئێوە نەدەچوون؟‬

‫ئایا تۆ نەدەچووی؟‬

‫?‪Gidiyor me dın mi‬‬

‫?‪Gidiyor mi di mi‬‬

‫ئایا ئێمە نەدەچوویین؟‬

‫?‪Gidiyor medik mi‬‬

‫?‪Gidiyor mediniz mi‬‬

‫ئایا ئەوان نەدەچوون؟‬

‫?‪Gidiyor midi lar mi‬‬

‫‪22‬‬

‫ڕابردووی بەردەوامی نەرێ‬ ‫من نەدەهاتم‬

‫‪Geliyor medim:‬‬

‫تۆ نەدەهاتی‬

‫‪Geliyor medin:‬‬

‫ئەو نەدەهات‬

‫‪Geliyor medi:‬‬

‫ئێمە نەدەهاتین‬

‫‪Geliyor medik:‬‬

‫‪Geliyor mediniz:‬‬

‫ئەوان نەدەهاتن‬

‫‪Geliyor medilar:‬‬

‫ئێوە نەدەهاتن‬

‫ڕابردووی نزیک (ماضی نقلی)‬ ‫بەو کارە دەگوترێ کە لە ڕابردووی نزیک دا ئەنجام درابێ‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫چووە‬

‫‪Gitmiş:‬‬

‫خواردوویە‬

‫‪Yeymiş:‬‬

‫هاتووە‬

‫‪Gelmiş:‬‬

‫نووسیویە‬

‫‪Yazmiş:‬‬

‫شاهین ئەوی دەعوەت کردووە‬

‫‪Şahin onu davet etmiş:‬‬

‫باوکم فیلمەکەی بە دڵ بووە‬

‫‪Babam filmi beğenmiş:‬‬ ‫‪Annesi rebwara bir mektup yazmiş:‬‬

‫دایکی نامەیەکی بۆ رێبوار ناردووە‬

‫‪Kardaşim okula gitmiş:‬‬

‫برایەکەم بۆ قوتابخانە چووە‬

‫‪Şaho dersini bitir miş:‬‬

‫شاهۆ دەرسەکانی تەواو کردووە‬ ‫ڕابردووی نزیکی ئەرێی پرسیاری‬ ‫ئایا من دابەزیوم؟‬

‫?‪Ben inmiş miyim‬‬

‫ئایا ئەو دابەزیوە؟‬ ‫ئایا ئێوە دابەزیون؟‬

‫?‪Sen inmiş misin‬‬

‫ئایا تۆ دابەزیوی؟‬

‫?‪O inmiş mi‬‬

‫ئایا ئێمە دابەزیوین؟‬

‫?‪Biz inmiş miyiz‬‬

‫?‪Siz inmiş misiniz‬‬

‫ئایا ئەوان دابەزیون؟‬

‫?‪Onlar inmiş mi lar‬‬

‫ڕابردووی دوور (ماضی بعید)‬ ‫بەو کردەوە دەگوترێ کە لە ڕابردوویەکی دوور دا ڕووی دابێ یان بەڕێوە برابێ‪.‬‬ ‫‪Gitmiştim:‬‬

‫چووبووم‬

‫‪Gelmiştim:‬‬

‫هاتبووم‬

‫‪Yazmiştim:‬‬

‫نووسیبووم‬

‫دابەش کردنی چاوگی (چوون) لە ڕابردووی دووردا‬ ‫ساڵی ڕابردوو بۆ تورکیا چووبووم‪.‬‬ ‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬ ‫‪//‬‬ ‫‪//‬‬

‫‪Geçen yil turkyaya gitmiştim:‬‬

‫چووبووی‪.‬‬

‫‪Gitmiştin:‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫چووبوو‪.‬‬

‫‪Gitmişti:‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪Gitmiştik:‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫چووبوویین‪.‬‬

‫‪23‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬ ‫‪//‬‬

‫‪//‬‬ ‫‪//‬‬

‫ئێوە ‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫چووبوون‪.‬‬

‫‪Gitmiştiniz:‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫ئەوان ‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫چووبوون‪.‬‬

‫‪Gitmiştilar:‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫‪//‬‬

‫ڕابردووی دووری نەرێ‬ ‫‪Git me miştim:‬‬

‫نەچووبووم‬

‫‪Git me mişti:‬‬

‫نەچووبوو‬ ‫ئێوە نەچووبوون‬

‫‪Git me miştiniz:‬‬

‫نەچووبووی‬

‫‪Git me miştin:‬‬

‫نەچووبوویین‬

‫‪Git me miştik:‬‬

‫ئەوان نەچووبوون‬

‫‪Gitme miştilar:‬‬

‫ڕابردووی دووری نەرێی پرسیاری‬ ‫ئایا نەچووبووم؟‬ ‫ئایا نەچووبوو؟‬ ‫ئایا ئێوە نەچووبوون؟‬

‫?‪Gitmiş miy dim‬‬

‫ئایا نەچووبووی؟‬

‫?‪Gitmiş miy di‬‬

‫ئایا نەچووبووین؟‬

‫‪Gitmiş miy diniz:‬‬

‫ئایا ئەوان نەچووبوون؟‬

‫?‪Gitmiş miy din‬‬ ‫?‪Gitmiş miy dik‬‬ ‫?‪Gitmiş ler mi‬‬

‫************************************************‬

‫‪24‬‬

‫‪ .3‬داهاتوو‬ ‫ئەو کارەی کە لە داهاتوویەکی دوور یان نزیک دا بەڕێوە دەچێ‪ .‬نیشانەکەی لە زمانی تورکی دا‬ ‫پاشگرەکانی[ ] یە کە بە کۆتایی فرمانی ئەمریەوە دەلکێ‪ .‬بۆ وێنە‪:‬‬ ‫وەرە‬ ‫سەیری دەکات‬

‫‪Gel:‬‬ ‫‪Bakacak:‬‬

‫بیبینە‬ ‫دەنووسێ‬

‫‪Gör:‬‬ ‫‪Yazacak:‬‬

‫‪Gelecek:‬‬

‫دێت‬ ‫بڕۆ‬ ‫دەیبینێ‬ ‫بخوێنەوە‬

‫‪Bak:‬‬

‫سەیر کە‬

‫‪Git:‬‬

‫دەڕوات‬

‫‪Gidecek:‬‬

‫‪Görecek:‬‬

‫بنووسە‬

‫‪Yaz:‬‬

‫دەخوێنێتەوە‬

‫‪Oku:‬‬

‫‪Okucak:‬‬

‫چەندین ڕستەی دیکەی لەم شێوازە‪:‬‬ ‫ئێوە کیتابەکە دەکڕن‪.‬‬

‫‪Siz kitabi alacaksiniz:‬‬

‫ئەو سبەی ئێوە دەبینێ‪.‬‬

‫‪O yarin sizi görecek:‬‬ ‫‪Gelecek hafta ders başlayacak:‬‬

‫حەوتووی داهاتوو دەرسەکە دەست پێ دەکات‪.‬‬ ‫خزمەکانمان دێنە المان‪.‬‬

‫‪Akrebemiz bize geleceklar:‬‬

‫سبەی دەچمە چێشتخانە‪.‬‬

‫‪Yarin likantaya gideceğim:‬‬ ‫‪Annem bir saat sonra eve gidecek:‬‬

‫دایکم پاش سەعاتێکی تر دەچێتەوە ماڵ‪.‬‬

‫‪Gelecek ay okula gideceğiz:‬‬

‫ئێمە مانگی داهاتوو دەچینە قوتابخانە‪.‬‬

‫‪Gelecek ay siz irana gideceksiniz:‬‬

‫مانگی داهاتوو ئێوە دەچن بۆ ئێران‪.‬‬

‫‪Gelecek ay onlar orupaya gideceklar:‬‬

‫مانگی داهاتوو ئەوان دەچن بۆ ئەوروپا‪.‬‬ ‫داهاتووی نەرێ‬ ‫بەڕێوەی نابەم‬

‫‪Yapamacağim:‬‬

‫بەڕێوەی نابەی‬

‫‪Yapamacaksin:‬‬

‫بەڕێوەی نابات‬

‫‪Yapamacak:‬‬

‫بەڕێوەی نابەین‬

‫‪Yapamacağiz:‬‬

‫ئەوان بەڕێوەی نابەن‬

‫‪Yapamacaklar:‬‬

‫ئێوە بەڕێوەی نابەن‬

‫‪Yapamacaksiniz:‬‬

‫داهاتووی ئەرێی پرسیاری‬ ‫ئایا من بەڕێوەی دەبەم؟‬

‫?‪Yapacak miyim‬‬

‫ئایا تۆ بەڕێوەی دەبەی؟‬

‫?‪Yapacak misin‬‬ ‫?‪Yapacak mi‬‬

‫ئایا ئەو بەڕێوەی دەبا؟‬

‫?‪Yapacak miyiz‬‬

‫ئایا ئێمە بەڕێوەی دەبەین؟‬

‫‪25‬‬

‫ئایا ئێوە بەڕێوەی دەبەن؟‬

‫?‪Yapacak misiniz‬‬

‫ئایا ئەوان بەڕێوەی دەبەن؟‬

‫?‪Yapacak lar mi‬‬

‫داهاتووی نەرێی پرسیاری‬ ‫ئایا من ئەمشەو ناچمە هوتێل؟‬ ‫ئایا‬ ‫ئایا‬ ‫ئایا‬ ‫ئایا‬ ‫ئایا‬

‫?‪Bu gece otele gidmiyecek miyim‬‬ ‫?‪misin‬‬ ‫?‪mi‬‬ ‫?‪miyiz‬‬ ‫?‪misiniz‬‬ ‫?‪lar mi‬‬

‫تۆ ئەمشەو ناچیە هوتێل؟‬ ‫ئەو ئەمشەو ناچێتە هوتێل؟‬ ‫ئێمە ئەمشەو ناچینە هوتێل؟‬ ‫ئێوە ئەمشەو ناچنە هوتێل؟‬ ‫ئەوان ئەمشەو ناچنە هوتێل؟‬

‫‪gidmiyecek‬‬ ‫‪gidmiyecek‬‬ ‫‪gidmiyecek‬‬ ‫‪gidmiyecek‬‬ ‫‪gidmiyecek‬‬

‫‪otele‬‬ ‫‪otele‬‬ ‫‪otele‬‬ ‫‪otele‬‬ ‫‪otele‬‬

‫‪gece‬‬ ‫‪gece‬‬ ‫‪gece‬‬ ‫‪gece‬‬ ‫‪gece‬‬

‫‪Bu‬‬ ‫‪Bu‬‬ ‫‪Bu‬‬ ‫‪Bu‬‬ ‫‪Bu‬‬

‫چەند نموونەیەکی دیکەی تێکەاڵو‪:‬‬ ‫?‪Bu akşam otele gidecek misin‬‬

‫ئایا تۆ ئەم ئێوارە دەچیتە هوتێل؟‬

‫?‪Bu akşam kitabi okuyacak misin‬‬ ‫?‪Gelecek hafta okula gideceğiz‬‬ ‫?‪Bu gün bize gelmiyecek ler mi‬‬ ‫‪Saat beşa kadar bekliye ceğim:‬‬ ‫‪Bu gün bir defter alacağim:‬‬ ‫‪Yarin çarşiya gideceğim‬‬ ‫‪bir gümlek alacağim‬‬

‫ئایا تۆ ئەم ئێوارە کیتابەکە دەخوێنیەوە؟‬ ‫ئێمە حەوتووی داهاتوو دەچینە قوتابخانە‪.‬‬ ‫ئایا ئەمڕۆ ئەوان دێنە المان؟‬ ‫من تا سەعات ‪ 5‬چاوەڕوان دەبم‪.‬‬ ‫من ئەمڕۆ دەفتەرێک دەکڕم‪.‬‬ ‫من سبەی دەچمە بازار‬ ‫کراسێک دەکڕم‪.‬‬

‫کۆتایی بەشی یەکەم‬ ‫********************************* ***********************‬

‫‪26‬‬

‫هەرراج‬ ‫چای کەم ڕهنگ‬ ‫دڵ ڕوون‬ ‫دهرفەت ناس‬ ‫هەوای ئازاد‬ ‫بە ڕاشکاوی دوان‬ ‫بازاڕی گەوره‬ ‫ڕهنگی ڕوون‬ ‫ئاشکرا‬ ‫قسە لە ڕوو‬ ‫سەمیمی ‪ ،‬دڵ کراوهیی‬ ‫ڕوو کراوه‬ ‫بە ڕاشکاوی‬ ‫شەرح ‪ ،‬لێ دوان‬ ‫فەوری‬ ‫شەرح ‪ ،‬لێ دوان‬ ‫تاڵ بوون‬ ‫ماتەمبار‬ ‫توند و تیژی‬ ‫باڵوی ‪ ،‬فەڕاحی‬ ‫کرانەوه‪/‬دوور‬ ‫کەوتنەوه‬ ‫بەزهیی ‪ ،‬ڕهحم‬ ‫بەزهیی پێدا هاتن‬ ‫بێ بەزهییانە‬ ‫بێ ڕهحم ‪ ،‬بێ بەزه‬ ‫بێ بەزهیی‬ ‫لێ دووان‬ ‫وهبەزهیی خستن‬ ‫لە ڕوانگەی‬ ‫ناڕهحەت بوون‬ ‫ناڕهحەت کردن‬ ‫ناڕهحەت بوون‬ ‫ناڕهحەتی ‪ ،‬دڵشکاوی‬ ‫برسێتی‬ ‫کردنەوه‪/‬دانان‬ ‫کائینات‬

‫‪Açık artirma‬‬ ‫‪Açık çay‬‬ ‫‪Açık görüşlü‬‬ ‫‪Açık göz‬‬ ‫‪Açık hava‬‬ ‫‪Açık konuşmak‬‬ ‫‪Açık Pazar‬‬ ‫‪Açık renk‬‬ ‫‪Açık seçık‬‬ ‫‪Açık sözlü‬‬ ‫‪Açık yürekli‬‬ ‫‪Açık yüzlü‬‬ ‫‪Açıkça‬‬ ‫‪Açıklama‬‬ ‫‪Acil‬‬ ‫‪Açılama‬‬ ‫‪Acilaşmak‬‬ ‫‪Acılı‬‬ ‫‪Acılık‬‬ ‫‪Açılık‬‬ ‫‪Açılmak‬‬

‫)‪(A‬‬ ‫لە ئەلف تا زێ‬ ‫عەبا‬ ‫عەبا فرۆش‬ ‫دهست نوێژ‬ ‫دهست نوێژ گرتن‬ ‫پەیکەر‬ ‫خوشکی گەوره‬ ‫ئابڵۆقە ‪ ،‬گەمارۆ‬ ‫گەمارۆ دان‬ ‫ئابوونە‬ ‫برسی ‪ /‬بە تە ماع‬ ‫چاو برسی‬ ‫بە زگی برسی‬ ‫ئایا‬ ‫سەیر‬ ‫پەلە ‪ ،‬تاڵووکە‬ ‫بە پەلە بوون‬ ‫عەجەم ‪ ،‬تورکی‬ ‫ئێران‬ ‫تازه کار ‪ ،‬ناشارهزا‬ ‫نوێنەر‬ ‫ئایا‬ ‫تاڵ‬ ‫گۆشە‬ ‫بادامی تاڵ‬ ‫سەیر و سەمەره‬ ‫ئازار کێشان‬ ‫کراوه ‪ /‬ڕوون ‪/‬‬ ‫ڕاشکاوی‬

‫‪Acıma‬‬ ‫‪Acımak‬‬ ‫‪Acımasica‬‬ ‫‪Acımasız‬‬ ‫‪Acımasizlık‬‬ ‫‪Açımlamak‬‬ ‫‪Acındırmak‬‬ ‫‪Açısından‬‬ ‫‪Aciz‬‬ ‫‪Aciz birakmak‬‬ ‫‪Aciz kalmak‬‬ ‫‪Acizlik‬‬ ‫‪Açlık‬‬ ‫‪Açmak‬‬ ‫‪Acun‬‬ ‫‪27‬‬

‫‪A dan Z ye‬‬ ‫‪Aba‬‬ ‫‪Abaci‬‬ ‫‪Abdest‬‬ ‫‪Abdest almak‬‬ ‫‪Abide‬‬ ‫‪Abla‬‬ ‫‪Abluka‬‬ ‫‪Abluka almak‬‬ ‫‪Abone‬‬ ‫‪Aç‬‬ ‫‪Aç güzlü‬‬ ‫‪Aç karnina‬‬ ‫‪Acaba‬‬ ‫‪Acayip‬‬ ‫‪Acele‬‬ ‫‪Acelesi olmak‬‬ ‫‪Acem‬‬ ‫‪Acemi‬‬ ‫‪acente‬‬ ‫‪Acep‬‬ ‫‪Aci‬‬ ‫‪Açı‬‬ ‫‪Acibadam‬‬ ‫‪Acibe‬‬ ‫‪Aciduymak‬‬ ‫‪Açık‬‬

‫هەنگاو هەڵێنان‬ ‫قەدهم لێدان‬ ‫دادگا‬ ‫ئادرهس‬ ‫بێ ناو‬ ‫ناو لێنان‬ ‫لێ بورین‬ ‫داوای لێ بورین‬ ‫کردن‬ ‫گێژ و مات‬ ‫هەڵبەزینەوه‬ ‫گێژ کردن‬ ‫لێ نە بووراو‬ ‫لێ بوورین‬ ‫خۆ دهرخەر ‪ ،‬خۆ‬ ‫نوێن‬ ‫ڕاگەیاندراوی سەر‬ ‫دیوار‬ ‫لە قاودان‬ ‫داخ ‪ ،‬کەسەر‬ ‫ناڕهحەت کردن‬ ‫داخ لە دڵی‬ ‫ناڕهحەت بوون‬ ‫نۆشی گیان‬ ‫تۆڕ‪/‬داو‪/‬هەودا‬ ‫تۆڕ تەنین ‪ ،‬تۆڕ‬ ‫چنین‬ ‫باپیر‬ ‫برا گەوره‬ ‫درهخت‬ ‫تووترک ‪ ،‬دڕوو‬ ‫نەمام ناشتن‬ ‫دارکووت‬ ‫توور‬ ‫دارخۆر‬ ‫نەمام‬ ‫سپی بوونەوه‬ ‫سپیەتی‬

‫ترۆزی ‪ ،‬کالیار‬ ‫ناو‬ ‫تیر و پشک کردن‬ ‫ناو دانان‬ ‫ناو لێنان‬ ‫دوڕگە ‪ ،‬جەزیره‬ ‫نەزر‬ ‫ماسوولکە‬ ‫دادگەری‬ ‫وهزیری داد‬ ‫وهزارهتی داد‬ ‫دادگەر‬ ‫ناعادڵ‬ ‫بە باشی ‪ ،‬بە ڕێکی‬ ‫پیاوی بێچاره‬ ‫پیاوهتی‬ ‫سێڵە ‪ ،‬سێڵ ‪ ،‬ساج‬ ‫هاونێو‬ ‫ناکۆکی ‪ ،‬دوژمنی‬ ‫دهزگیران‬ ‫دهزگیران دیاری‬ ‫کردن‬ ‫دهزگیرانی‬ ‫نەبوو‬ ‫ئادهمیزاد‬ ‫ڕووداو‬ ‫بە لەبەر چاو گرتن‬ ‫کەوتنە سەرزاران‬ ‫ناوبراو‬ ‫بە نێو و نیشان‬ ‫عادڵ ‪ ،‬دادگەر‬ ‫زهبوون بوون‬ ‫زهبوونی ‪ ،‬داماوی‬ ‫هەنگاو‬ ‫هەنگاو بە هەنگاو‬ ‫ژێر پێ خستن‬

‫‪Adım atmak‬‬ ‫‪Adım lamak‬‬ ‫‪Adliye‬‬ ‫‪Adres‬‬ ‫‪Adsiz‬‬ ‫‪Advermek‬‬ ‫‪Af‬‬ ‫‪Af dilemek‬‬ ‫‪Afal afal‬‬ ‫‪Afal lamak‬‬ ‫‪Afal lastırmak‬‬ ‫‪Affedilmez‬‬ ‫‪Affetmek‬‬ ‫‪Afili‬‬ ‫‪afiş‬‬ ‫‪Afişe etmek‬‬ ‫‪Afsun‬‬ ‫‪Afsun lamak‬‬ ‫‪Afsuncu‬‬ ‫‪Afsunlu‬‬ ‫‪Afyet‬‬ ‫‪Ağ‬‬ ‫‪Ağ yapmak‬‬ ‫‪Ağababa‬‬ ‫‪Ağabey‬‬ ‫‪Ağaç‬‬ ‫‪Ağaç çileği‬‬ ‫‪Ağaç dikmek‬‬ ‫‪Ağaç kakan‬‬ ‫‪Ağaç kavunu‬‬ ‫‪Ağaç kurdu‬‬ ‫‪Ağaç landırmak‬‬ ‫‪Ağarmak‬‬ ‫‪Ağarti‬‬ ‫‪28‬‬

‫‪Acur‬‬ ‫‪Ad‬‬ ‫‪Ad çekmek‬‬ ‫‪Ad koymak‬‬ ‫‪Ad landimak‬‬ ‫‪Ada‬‬ ‫‪Adak‬‬ ‫‪Adale‬‬ ‫‪Adalet‬‬ ‫‪Adalet bakani‬‬ ‫‪Adalet bakanliği‬‬ ‫‪Adaletli‬‬ ‫‪Adaletsizlık‬‬ ‫‪Adam akılı‬‬ ‫‪Adam cağiz‬‬ ‫‪Adamlık‬‬ ‫‪Adamotu‬‬ ‫‪Adaş‬‬ ‫‪Adavet‬‬ ‫‪Aday‬‬ ‫‪Aday ğöstermek‬‬ ‫‪Adaylık‬‬ ‫‪Adem‬‬ ‫‪Adem oğlu‬‬ ‫‪Adese‬‬ ‫‪Adetmek‬‬ ‫‪Adı çıkmak‬‬ ‫‪Adı geçen‬‬ ‫‪Adı sanlı‬‬ ‫‪Adil‬‬ ‫‪Adileşmek‬‬ ‫‪Adilik‬‬ ‫‪Adım‬‬ ‫‪Adım adım‬‬ ‫ ‪Adım adım‬‬‫‪dolaşmak‬‬

‫وه ژان خستن‬ ‫ژه هر‬ ‫دهمشڕ ‪ ،‬دهمهەڕاش‬ ‫هەی دهم خۆش‬ ‫خەڵک‬ ‫دۆستایەتی ‪،‬‬ ‫هاوڕێیەتی‬ ‫دۆست ‪ ،‬هاوڕێ‬ ‫ئاشپەز‬ ‫سەر ئاشپەز‬ ‫بەڵێنی دان‬ ‫لە سەر قسەی خۆ‬ ‫بوون‬ ‫پەیمان‬ ‫پەیمان بەستن‬ ‫پەیماننامە‬ ‫ڕهوشت ‪ ،‬ئەخالق‬ ‫بێ ڕهوشتی‬ ‫بە ڕهوشت ‪ ،‬بە‬ ‫ئەخالق‬ ‫بێ ڕهوشت ‪ ،‬بێ ئە‬ ‫خالق‬ ‫هەشت پێ‬ ‫ئاسک ‪ ،‬مامز‬ ‫تووتڕک ‪ ،‬دڕوو‬ ‫بنەماڵە‬ ‫سەرۆکی بنەماڵە‬ ‫نوێنەر‬ ‫سپی‬ ‫سپیدار ‪ ،‬چنار‬ ‫ڕیخۆڵە‬ ‫سەرهتانی ڕیخۆڵە‬ ‫پەیمان بەستن‬ ‫ڕیش سپی‬ ‫لە دوایی دا‬ ‫سووتەمەنی‬ ‫بەنزینخانە‬

‫سپی کردنەوه‬ ‫شیلەی شەکر‬ ‫خەست بوون‬ ‫خەست بوون‬ ‫خەست‬ ‫ژههر‬ ‫ئاخووڕ‬ ‫ژههراوی کردن‬ ‫ژههراوی‬ ‫لە خۆ بایی‬ ‫گوێ گران‬ ‫گوێ گرانی‬ ‫قوڕس ‪ ،‬گران‬ ‫لە سەرهخۆ‬ ‫پەزیرایی‬ ‫گران بوون ‪،‬‬ ‫قوڕس بوون‬ ‫قورسایی‪/‬بار‬ ‫سروود‬ ‫سروود خوێندنەوه‬ ‫سروود خوێن‬ ‫دهم ‪ ،‬زار‬ ‫هاودهنگی کردن‬ ‫یەک دهنگ‬ ‫بە دهمە قالە هاتن‬

‫‪Ağrıtmak‬‬ ‫‪Ağu‬‬ ‫‪Ağzı bozuk‬‬ ‫‪Ağzına sağlık‬‬ ‫‪Ahalı‬‬ ‫‪Ahbablık‬‬ ‫‪Ahbap‬‬ ‫‪Ahcı‬‬ ‫‪Ahcı başı‬‬ ‫‪Ahdetmek‬‬ ‫‪Ahdinde durmak‬‬ ‫‪Ahıt‬‬ ‫‪Ahıtleşmek‬‬ ‫‪Ahıtname‬‬ ‫‪Ahlak‬‬ ‫‪Ahlak dışı‬‬ ‫‪Ahlaklı‬‬ ‫‪Ahlaksız‬‬ ‫‪Ahtapot‬‬ ‫‪Ahu‬‬ ‫‪Ahududu‬‬ ‫‪Aile‬‬ ‫‪Aile reisi‬‬ ‫‪Ajan‬‬ ‫‪Ak‬‬ ‫‪Ak ağaç‬‬ ‫‪Ak ciğer‬‬ ‫‪Ak ciğer kanseri‬‬ ‫‪Ak edilmek‬‬ ‫‪Ak sakal‬‬ ‫‪Akabinde‬‬ ‫‪Akar yakıt‬‬ ‫‪Akar yakıt‬‬ ‫‪istasyonu‬‬

‫مڵچە مڵچ کردن‬ ‫دار جگەره‪/‬لەغاو‬ ‫گریان‪/‬مەگری‬ ‫گریان‬ ‫گریاناوی‪/‬گرینۆک‬ ‫تراژیدیا ‪ ،‬کارهساط‬ ‫گریان هێنەر‬ ‫وه گریان خستن‬ ‫گریان‬ ‫ئێش ‪ ،‬ئازار‬ ‫ئێشان ‪ ،‬ژان کردن‬

‫‪29‬‬

‫‪Ağartmak‬‬ ‫‪Ağda‬‬ ‫‪Ağdalanmak‬‬ ‫‪Ağdalaşmak‬‬ ‫‪Ağdalı‬‬ ‫‪Ağı‬‬ ‫‪Ağıl‬‬ ‫‪Ağılamak‬‬ ‫‪Ağılı‬‬ ‫‪Ağır başlı‬‬ ‫‪Ağır işiten‬‬ ‫‪Ağır işitmek‬‬ ‫‪Ağır sıklet‬‬ ‫‪Ağırdan‬‬ ‫‪Ağırlama‬‬ ‫‪Ağırlaşmak‬‬ ‫‪Ağırlık‬‬ ‫‪Ağıt‬‬ ‫‪Ağıt okumak‬‬ ‫‪Ağıtçı‬‬ ‫‪Ağız‬‬ ‫‪Ağız aramak‬‬ ‫‪Ağız birliği‬‬ ‫‪Ağız kavgası‬‬ ‫‪yapmak‬‬ ‫‪Ağız sapırdatmak‬‬ ‫‪Ağızlık‬‬ ‫‪Ağlama‬‬ ‫‪Ağlamak‬‬ ‫‪Ağlamaklı‬‬ ‫‪Ağlatı‬‬ ‫‪Ağlatıcı‬‬ ‫‪Ağlatmak‬‬ ‫‪Ağlayış‬‬ ‫‪Ağrı‬‬ ‫‪Ağrımak‬‬

‫هیچ و پووچێتی‬ ‫هاتنە خوار‬ ‫گەچ‬ ‫فریو خواردن‬ ‫فریو دان‬ ‫گڕ ‪ ،‬بڵیسە‬ ‫هەاڵیساندن ‪،‬‬ ‫گڕدان‬ ‫هەاڵیساندن‬ ‫بڵێسەدار‬ ‫بە پێچەوانە‬ ‫ڕاگرتن‬ ‫کڕیار ‪ /‬وهرگر‬ ‫کڕین و فرۆس‬ ‫سوێر ‪ ،‬بە خوێ‬ ‫نێو چاوان‬ ‫چارهنووس‬ ‫ئاشنا ‪ ،‬ناسیاو‬ ‫خووپێ گرتوو ‪،‬‬ ‫ڕاهاتوو‬ ‫خووپێ گرتوویی‬ ‫خووپێ گرتوویی‬ ‫خوو پێ گرتن‬ ‫تەمرین‬ ‫تەمرین کردن‬ ‫گرینگی پێ دان‬ ‫چەپڵە‬ ‫چەپڵە لێدان‬ ‫تێکەڵ پیکەڵ‬ ‫سووراو ‪/‬‬ ‫سوورایی‬ ‫کڕین ‪ /‬وهرگرتن‬ ‫ژێرهوه‬ ‫بناغە‬ ‫تێک شکاندن‬ ‫ئاوهرۆ‬ ‫کوێر‬ ‫مەبەست ‪ ،‬ئامانج‬

‫جۆگەالو ‪ ،‬جۆگە‬ ‫ئاقڵ کردن‬ ‫هۆشیار ‪ ،‬ئاقڵ‬ ‫ئاقاڵنە ‪ ،‬هۆشیارانە‬ ‫بێ ئاقڵ‬ ‫هێرش‬ ‫هێرش بەر‬ ‫وهبیر کەوتنەوه‬ ‫سپیەتی‬ ‫لەبیر بردنەوه‬

‫‪Alçaklik‬‬ ‫‪Alçalmak‬‬ ‫‪Alçı‬‬ ‫‪Aldanmak‬‬ ‫‪Aldatmak‬‬ ‫‪Alev‬‬ ‫‪Alev lendırmak‬‬ ‫‪Alev lenmek‬‬ ‫‪Alevli‬‬ ‫‪Aleyhine‬‬ ‫‪Alı koymak‬‬ ‫‪Alıcı‬‬ ‫‪Alım satım‬‬ ‫‪Alımlı‬‬ ‫‪Alın‬‬ ‫‪Alın yazısı‬‬ ‫‪Alısık‬‬ ‫‪Alışılmış‬‬

‫قوڕمیش بوون‬ ‫قوڕمیش کردن‬ ‫نامیزان ‪ ،‬قوڕمیش‬ ‫نەکراو‬ ‫خزم‬ ‫هاوتەمەن‬ ‫ڕهنگ دانەوه‬ ‫ڕهنگ پێ دانەوه‬ ‫شەل‬ ‫ئێواره‬ ‫نوێژی شێوان‬ ‫سەر لە ئێواره‬ ‫شەلین‬ ‫لەهجە ‪ ،‬زاراوه‬ ‫نەگریس ‪ ،‬بێ حار‬ ‫بە پێچەوانە‬ ‫پشم ‪ ،‬پژمین‬ ‫پشمین ‪ ،‬پژمین‬ ‫بۆن فرۆش‬ ‫باتری‬ ‫سوور‬ ‫ڕهنگاوڕهنگ‬ ‫تورکی ناوچەیی‬ ‫داواکار‬ ‫مەسخەره کردن ‪،‬‬ ‫پێ ڕابواردن‬ ‫هیچ و پووج‬

‫‪Alışkanlık‬‬ ‫‪Alışkın olmak‬‬ ‫‪Alışmak‬‬ ‫‪Alıştırma‬‬ ‫‪Alıştırmak‬‬ ‫‪Alkaldırmak‬‬ ‫‪Alkış‬‬ ‫‪Alkış lamak‬‬ ‫‪Allak bullak‬‬ ‫‪Allık‬‬ ‫‪Almak‬‬ ‫‪Alt‬‬ ‫‪Alt yapı‬‬ ‫‪Altetmek‬‬ ‫‪Alüvyon‬‬ ‫‪Ama‬‬ ‫‪Amaç‬‬ ‫‪30‬‬

‫‪Akarsu‬‬ ‫‪Akıl etmek‬‬ ‫‪Akıllı‬‬ ‫‪Akıllıça‬‬ ‫‪Akılsiz‬‬ ‫‪Akın‬‬ ‫‪Akıncı‬‬ ‫‪Aklagelmek‬‬ ‫‪Aklık‬‬ ‫‪Aklından‬‬ ‫‪çıkartmak‬‬ ‫‪Akort edılmek‬‬ ‫‪Akort etmek‬‬ ‫‪Akort suz‬‬ ‫‪Akraba‬‬ ‫‪Akran‬‬ ‫‪Aks etmek‬‬ ‫‪Aks ettırmek‬‬ ‫‪Aksak‬‬ ‫‪Akşam‬‬ ‫‪Akşam namazı‬‬ ‫‪Akşam üstü‬‬ ‫‪Aksamak‬‬ ‫‪Aksan‬‬ ‫‪Aksi‬‬ ‫‪Aksine‬‬ ‫‪Aksırık‬‬ ‫‪Aksırmak‬‬ ‫‪Aktar‬‬ ‫‪akü‬‬ ‫‪Al‬‬ ‫‪Ala‬‬ ‫‪Ala turka‬‬ ‫‪Alacaklı‬‬ ‫‪Alay etmek‬‬ ‫‪Alçak‬‬

‫ئاشکرا ‪ ،‬ڕوون‬ ‫بە پەلە‬ ‫بە جیا‬ ‫سەرسام بوون‬ ‫نیوان‬ ‫ناوبژیکار‬ ‫ناوبژیکاری‬ ‫مابەین پێدان‬ ‫سەیاره‬ ‫واسیتە‬ ‫نێوان‪/‬مابەین‪/‬مانگی‬ ‫دیسامبر‬ ‫گەڕان‬ ‫نێوان‬ ‫لەم نێوهدا‬ ‫هەندێ جار‬ ‫لێ کۆڵین‬ ‫لێ کۆڵەر‪/‬پشکێنەر‬ ‫لێ کۆڵینەوه‬ ‫نیوبژیکاری‬ ‫دواوه ‪ ،‬پشتەوه‬ ‫بێ پسانەوه‪،‬بە‬ ‫دووی یەکدا‬ ‫هیوا خواستن‬ ‫گشتی ‪ ،‬بە گشتی‬ ‫مێش هەنگ‬ ‫دواوه ‪ ،‬پشتەوه‬ ‫بە دووی یەکدا‬ ‫هاوڕێ ‪ ،‬دۆست‬ ‫پاشماوهی‬ ‫هەرمێ‬ ‫جۆ‬ ‫پارچە زهوی‬ ‫شێر‬ ‫لێ زیاد کردن‬ ‫زیاد‬ ‫زیاد بوون‬

‫مام‬ ‫گڵۆپ‬ ‫دایک‬ ‫شەقامی سەرهکی‬ ‫زمانی زگماکی‬ ‫باخچەی ساوایان‬ ‫نیشتیمان‬ ‫یاسای بنەڕهتی‬ ‫جادهی سەرهکی ‪،‬‬ ‫ڕێگای سەرهکی‬ ‫زگماکی‬ ‫کلیل‬ ‫سوێند خواردن‬ ‫وهبیر هێنانەوه‬ ‫بیرهوهری‬ ‫ناوبراو‬ ‫زهڕین‬ ‫مانا‬ ‫تێ گەیشتن‬ ‫هاومانا‬ ‫پڕمانا‬ ‫بی ناوهڕۆک ‪ ،‬بێ‬ ‫مانا‬ ‫ڕێکەوتن نامە‬ ‫ڕێکەوتن‬ ‫جیاوازی‬ ‫گێڕانەوه ‪ ،‬باس‬ ‫کردن‬ ‫ناتێ گەیشتوو ‪ ،‬نا‬ ‫حاڵی‬ ‫تێ گەیشتوو‬ ‫ڕێز لێنان‬ ‫کۆڕی ڕێز لێنان‬ ‫دایک‬ ‫بێ مانا‬ ‫نائاسایی‬ ‫لە ناکاو‬ ‫بی زاری‬

‫‪Apaçık‬‬ ‫‪Apar topar‬‬ ‫‪Apayrı‬‬ ‫‪Aptal laşmak‬‬ ‫‪Ara‬‬ ‫‪Ara bulucu‬‬ ‫‪Ara bulucuk‬‬ ‫‪Ara vermek‬‬ ‫‪Araba‬‬ ‫‪Arac‬‬ ‫‪Aralık‬‬ ‫‪Aramak‬‬ ‫‪arası‬‬ ‫‪Arasında‬‬ ‫‪Arasıra‬‬ ‫‪Araştırma‬‬ ‫‪Araştırmacı‬‬ ‫‪Araştırmak‬‬ ‫‪Araya girmek‬‬ ‫‪Ard‬‬ ‫‪Ard arda‬‬ ‫‪Arezu etmek‬‬ ‫‪Argo‬‬ ‫‪Arı‬‬ ‫‪Arka‬‬ ‫‪Arka arkaya‬‬ ‫‪Arkadaş‬‬ ‫‪Arkası‬‬ ‫‪Armut‬‬ ‫‪Arpa‬‬ ‫‪Arsa‬‬ ‫‪Arslan‬‬ ‫‪Artırmak‬‬ ‫‪Artış‬‬ ‫‪Artmak‬‬

‫‪31‬‬

‫‪Amca‬‬ ‫‪Ampul‬‬ ‫‪Ana‬‬ ‫‪Ana cadde‬‬ ‫‪Ana dili‬‬ ‫‪Ana okulu‬‬ ‫‪Ana vatan‬‬ ‫‪Ana yasa‬‬ ‫‪Ana yol‬‬ ‫‪Anadan doğma‬‬ ‫‪Anahtar‬‬ ‫‪And ıçmek‬‬ ‫‪Andırmak‬‬ ‫‪Anı‬‬ ‫‪Anılan‬‬ ‫‪Anırmak‬‬ ‫‪Anlam‬‬ ‫‪Anlamak‬‬ ‫‪Anlamdaş‬‬ ‫‪Anlamlı‬‬ ‫‪Anlamsız‬‬ ‫‪Anlaşma‬‬ ‫‪Anlaşmak‬‬ ‫‪Anlaşmazlık‬‬ ‫‪Anlatmak‬‬ ‫‪Anlayiş sız‬‬ ‫‪Anlayişlı‬‬ ‫‪Anma‬‬ ‫‪Anma toplantısı‬‬ ‫‪Anne‬‬ ‫‪Anonım‬‬ ‫‪Anormal‬‬ ‫‪Ansızın‬‬ ‫‪Antı patı‬‬

‫ڕا کردن‬ ‫چەرخ و فەلەک‬ ‫هەڵدان‬ ‫کارگە‬ ‫ڕاو‬ ‫گشت ‪ ،‬گشتی‬ ‫هات و هاوار کردن‬ ‫ڕاوچی‬ ‫دار و دهستە‬ ‫ڕاو کردن‬ ‫لەپی دهست‬ ‫پارێزهر‬ ‫هێور بوونەوه‬ ‫مانگ‬ ‫سەری مانگ ‪/‬‬ ‫نەخۆشی ژنانە‬ ‫گوڵە بەڕۆژه‬ ‫پێ‬ ‫پێ داگری‬ ‫ڕاپەڕین‬ ‫پێاڵو‬ ‫تەنزیم کردن‬ ‫ڕووناکبیر‬ ‫ڕوون بوونەوه‬ ‫ڕووناکایی‬ ‫ورچ‬ ‫وشیار‬ ‫دیاری کردن‬ ‫وههۆش هاتنەوه‬ ‫جیا کردنەوه‬ ‫جیاواز‬ ‫مانگانە‬ ‫ماستاو ‪ ،‬دۆ‬ ‫جیا‬ ‫هەروهها‬ ‫جیایی‬

‫خوارێ‬ ‫شکاندنی کەس‬ ‫هیچ و پووچ‬ ‫مەرحەلە ‪ ،‬قۆناغ‬ ‫ئاشپەز‬ ‫النی کەم‬ ‫نەمام کردن‪/‬واکسێن‬ ‫‪ ،‬کووتان‬ ‫کووتان ‪ /‬دهرخوارد‬ ‫دان‬ ‫ئاشق بوون‬ ‫ڕوو گرژ ‪ ،‬مۆن‬ ‫هەاڵوهسران‬ ‫قەت ‪ ،‬هەرگیز‬ ‫لە ڕاستیدا‬ ‫هەاڵوهسین‬ ‫تێپەڕبوون‬ ‫تەنگەنەفەسی‬ ‫ئەسپ‬ ‫کێ بڕکێی ئەسپ‬ ‫سواری‬ ‫باب‬ ‫باوک ساالری‬ ‫پەندی پێشینان‬ ‫هێرش بردن‬ ‫دیاری کردن‬ ‫دیاری کران‬ ‫گوڵە ئەستێره‬ ‫ئاگر بەست‬ ‫ئاگر کردنەوه‬ ‫تەقە کردن‬ ‫لەرز و تا گرتن‬ ‫هێرش‬ ‫هێرش بردن‬ ‫تەقە‬ ‫شەڕه تەقە‬ ‫نم نم بارین‬ ‫بازدان‬

‫‪Atletizm‬‬ ‫‪Atlı karınca‬‬ ‫‪Atmak‬‬ ‫‪Atöyle‬‬ ‫‪Av‬‬ ‫‪Avamca‬‬ ‫‪Avaz avaz‬‬‫‪bağırmak‬‬ ‫‪Avcı‬‬ ‫‪Avene‬‬ ‫‪Avlamak‬‬ ‫‪Avuç‬‬ ‫‪Avukat‬‬ ‫‪Avunmak‬‬ ‫‪Ay‬‬ ‫‪Ay başı‬‬ ‫‪Ay çiçeği‬‬ ‫‪Ayak‬‬ ‫‪Ayak diremek‬‬ ‫‪Ayak lanmak‬‬ ‫‪Ayakkabi‬‬ ‫‪Ayar lamak‬‬ ‫‪Aydın‬‬ ‫‪Aydın lanmak‬‬ ‫‪Aydınlık‬‬ ‫‪Ayı‬‬ ‫‪Ayık‬‬ ‫‪Ayık lamak‬‬ ‫‪Ayılmak‬‬ ‫‪Ayırmak‬‬ ‫‪Aykır‬‬ ‫‪Aylık‬‬ ‫‪Ayran‬‬ ‫‪Ayrı‬‬ ‫‪Ayrıca‬‬ ‫‪Ayrılık‬‬

‫‪32‬‬

‫‪Aşaği‬‬ ‫‪Aşaği lamak‬‬ ‫‪Aşağılık‬‬ ‫‪Aşama‬‬ ‫‪Aşçı‬‬ ‫‪Asgari‬‬ ‫‪Aşı‬‬ ‫‪Aşı lamak‬‬ ‫‪Aşık olmak‬‬ ‫‪Asik suretlı‬‬ ‫‪Asilmak‬‬ ‫‪Asla‬‬ ‫‪Aslında‬‬ ‫‪Asmak‬‬ ‫‪Aşmak‬‬ ‫‪Astım‬‬ ‫‪At‬‬ ‫‪At yarışı‬‬ ‫‪Ata‬‬ ‫‪Ata erkil‬‬ ‫‪Ata sözö‬‬ ‫‪Atak yapmak‬‬ ‫‪Atamak‬‬ ‫‪Atanmak‬‬ ‫‪Ateş böceği‬‬ ‫‪Ateş kes‬‬ ‫‪Ateş yakmak‬‬ ‫‪Ateşlemek‬‬ ‫‪Ateşlenmek‬‬ ‫‪Atılım‬‬ ‫‪Atılmak‬‬ ‫‪Atış‬‬ ‫‪Atışmak‬‬ ‫‪Atıştırmak‬‬ ‫‪Atlamak‬‬

‫ئاژاوه تێ خستن‬ ‫جیا بوونەوه‬ ‫دابەش بوون‬ ‫بەهێ‬ ‫مەینۆش‬ ‫کەم‬ ‫کەم کەم‬ ‫کەم‬ ‫کەم و زۆر‬ ‫کەم داهات‬ ‫ئەندام‬ ‫ئەندامێتی‬ ‫ڕوو لە کەمی‬ ‫کەم بوونەوه‬ ‫کەم کردنەوه‬ ‫بە النی زۆر‬ ‫کەم کەم‬ ‫قووت ‪ ،‬ڕۆزی‬

‫‪33‬‬

‫‪Ayrılık sokmak‬‬ ‫‪Ayrılmak‬‬ ‫‪Ayrışmak‬‬ ‫‪Ayva‬‬ ‫‪Ayyaş‬‬ ‫‪Az‬‬ ‫‪Az az‬‬ ‫‪Az bulunur‬‬ ‫‪Az çok‬‬ ‫‪Az gelirli‬‬ ‫‪Aza‬‬ ‫‪Azalık‬‬ ‫‪Azalma‬‬ ‫‪Azalmak‬‬ ‫‪Azaltmak‬‬ ‫‪Azami‬‬ ‫‪Azar azar‬‬ ‫‪Azımsamak‬‬

‫هینانە گۆر ‪ ،‬باس‬ ‫کردن‬ ‫چاره ڕهش‬ ‫لە ڕوانگەی‬ ‫وهزیر‬ ‫وهزارهت‬ ‫ئاگاداری ‪/‬‬ ‫ڕوانگە‬ ‫مس‬ ‫نیگا ‪ ،‬سەرنج ‪/‬‬ ‫بۆچوون ‪ ،‬دیدگا‬ ‫لە یەکتر ڕوانین‬ ‫سەیر کردن ‪ /‬ئاگا‬ ‫لێ بوون‬ ‫سەتڵ‬ ‫هەنگوین‬ ‫مانگی هەنگوین‬ ‫گوڵ‬ ‫پاژنە پێ‬ ‫ژن خوشک‬ ‫بڵغەم‬ ‫باڵغ بوون‬ ‫تۆڕی ڕاوهماسی‬ ‫گۆشت ماسی‬ ‫ماسی گرتن‬ ‫ڕۆن ماسی‬ ‫ماسی گر ‪ /‬شوێنی‬ ‫ماسی فرۆشی‬ ‫ماسی خۆرکە‬ ‫ڕاوه ماسی‬ ‫کوولەکە‬ ‫بیور‬ ‫بانک‬ ‫دهوروبەر‬ ‫حەمام‬ ‫حەمام کردن‬ ‫پەناگە‬ ‫ئاشتی‬

‫)‪(B‬‬

‫‪Bahsetmek‬‬ ‫‪Bahtikara‬‬ ‫‪Bakamından‬‬ ‫‪Bakan‬‬ ‫‪Bakanlık‬‬ ‫‪Bakım‬‬

‫دایە گەوره ‪،‬‬ ‫نەنک‬ ‫ئازا‬ ‫باوکایەتی ‪،‬‬ ‫زڕباب‬ ‫دووکەڵکێش‬ ‫ڕان ‪ ،‬پێ‬ ‫خوشکی گەوره‬ ‫لەوزه‬ ‫مەترسی‬ ‫گرێ‬ ‫بار‬ ‫بەنداو‬ ‫رێکەوتن ‪ ،‬سازان‬ ‫وابەستە‬ ‫وابەستەیی‬ ‫سەربەخۆ ‪ ،‬ئازاد‬ ‫ئازادی ‪،‬‬ ‫سەربەخۆیی‬ ‫سینگ‬ ‫هاوار کردن‬ ‫ڕیخۆڵە‬ ‫خێر ‪ ،‬بەخشیش‬ ‫خێر کردن ‪،‬‬ ‫بەخشین‬ ‫بەستن ‪ ،‬گرێدان‬ ‫پێوهندی گرتن‬ ‫واڵتی بێالیەن‬ ‫دڵ گرتوویی ‪ ،‬دڵ‬ ‫لێ بوون‬ ‫دهمار گرژ‬ ‫هات و هاوار‬ ‫کردن‬

‫‪Bakır‬‬ ‫‪Bakış‬‬ ‫‪Bakışmak‬‬ ‫‪Bakmak‬‬ ‫‪Bakraç‬‬ ‫‪Bal‬‬ ‫‪Balayı‬‬ ‫‪Balçık‬‬ ‫‪Baldır‬‬ ‫‪Baldız‬‬ ‫‪Balgam‬‬ ‫‪Balığ olmak‬‬ ‫‪Balık ağı‬‬ ‫‪Balık etı‬‬ ‫‪Balık tutmak‬‬ ‫‪Balık yağı‬‬ ‫‪Balıkçı‬‬ ‫‪Balıkcıl‬‬ ‫‪Balıkcılık‬‬ ‫‪Balkabağı‬‬ ‫‪Balta‬‬ ‫‪Bank‬‬ ‫‪Banlıyö‬‬ ‫‪Banyo‬‬ ‫‪Banyo yapmak‬‬ ‫‪Barınak‬‬ ‫‪Barış‬‬ ‫‪34‬‬

‫‪Baba anne‬‬ ‫‪Baba yiğit‬‬ ‫‪Babalik‬‬ ‫‪Baca‬‬ ‫‪Bacak‬‬ ‫‪Baci‬‬ ‫‪Badamcık‬‬ ‫‪Badirç‬‬ ‫‪Bağ‬‬ ‫‪Bagaj‬‬ ‫‪Bağaj‬‬ ‫‪Bağdaşmak‬‬ ‫‪Bağımlı‬‬ ‫‪Bağımlılık‬‬ ‫‪Bağımsız‬‬ ‫‪Bağımsızlık‬‬ ‫‪Bağır‬‬ ‫‪Bağırmak‬‬ ‫‪Bağırsak‬‬ ‫‪Bağış‬‬ ‫‪Bağışlamak‬‬ ‫‪Bağlamak‬‬ ‫‪Bağlanti kurmak‬‬ ‫‪Bağlantısız ülke‬‬ ‫‪Bağlılık‬‬ ‫‪Bağnaz‬‬ ‫‪Bağrışmak‬‬

‫چاپ کردن ‪ /‬فشار‬ ‫دان‬ ‫سەراسەر‬ ‫گۆچان‬ ‫سەرین‬ ‫ڕۆژهەاڵت‬ ‫غەرق بوو‬ ‫غەرق کردن‬ ‫غەرق بوون‬ ‫ئاسایی‬ ‫خانم‬ ‫بێ هۆش‬ ‫ئاوهدانی‬ ‫ئاوهدانی‬ ‫بایەقۆش ‪ ،‬کووند‬ ‫جەژن‬ ‫جەژنە پیرۆزه‬ ‫کردن‬ ‫زارۆک‬ ‫بە خۆڕایی ‪،‬‬ ‫بەالش‬ ‫مفتە خۆر‬ ‫پەسەند کردن‬ ‫سەڵت ‪ ،‬بێ ژن‬ ‫حەرهس ‪،‬‬ ‫پاسەوان‬ ‫دیوی چاوهڕوانی‬ ‫چاوهڕوان بوون‬ ‫چاوهڕوان نەکراو‬ ‫چاو لە ڕێ‬ ‫مەحتەل کردن‬ ‫کەمەر‬ ‫دیار ‪ ،‬ڕوون ‪،‬‬ ‫ئاشکرا‬ ‫ناڕوون ‪ ،‬نادیار‬ ‫حافیزه ‪ ،‬زاکیره‬ ‫فێر بوون‬ ‫خۆپەرهست‬

‫‪Basmak‬‬

‫ئاشتی خواز‬ ‫ئاشت بوونەوه‬ ‫ئاشت کردنەوه‬ ‫سەر‬ ‫سەرهگێژه‬ ‫گوێ ڕایەڵ کردن‬ ‫سەرکووت کردن‬ ‫لێچکە‬ ‫پایتەخت‬ ‫بەسەر سەر‬ ‫سەرنووسەر‬ ‫قادرمە‬ ‫سەرکەوتوویی‬ ‫سەرکەوتوو‬ ‫سەرکەوتن‬ ‫سەرهکوهزیر‬ ‫گەڕۆک‬ ‫چاپ بوون ‪/‬‬ ‫غافڵگیر بوون‬ ‫چاپخانە‬ ‫چاپەمەنی‬ ‫وت و وێژی‬ ‫چاپەمەنی‬ ‫سەرهڕۆ‬ ‫فشار ‪ ،‬زهخت‬ ‫سەرهەڵدان‬ ‫سەرۆک‬ ‫سەرۆکایەتی‬ ‫پارهی کاغەزی‬ ‫پایتەخت‬ ‫چاپ ‪ /‬فشار ‪،‬‬ ‫زهخت‬ ‫دهست پێ کردن‬ ‫دهست پێک‬ ‫لە سەرهتادا‬ ‫بە پلەی یەکەم ‪/‬‬ ‫گرینگ‬

‫‪Baştan başa‬‬ ‫‪Baston‬‬ ‫‪Başucu‬‬ ‫‪Batı‬‬ ‫‪Batık‬‬ ‫‪Batırmak‬‬ ‫‪Batmak‬‬ ‫‪Bayağı‬‬ ‫‪Bayan‬‬ ‫‪Baygın‬‬ ‫‪Bayındır‬‬ ‫‪Bayındırlık‬‬ ‫‪Baykuş‬‬ ‫‪Bayram‬‬ ‫‪Bayramlaşmak‬‬ ‫‪Bebek‬‬ ‫‪Bedava‬‬ ‫‪Bedavacı‬‬ ‫‪Beğenmek‬‬ ‫‪Bekar‬‬ ‫‪Bekçi‬‬ ‫‪Bekleme odası‬‬ ‫‪Beklemek‬‬ ‫‪Beklenmedık‬‬ ‫‪Beklenti‬‬ ‫‪Bekletmek‬‬ ‫‪Bel‬‬ ‫‪Belirli‬‬ ‫‪Belirsiz‬‬ ‫‪Bellek‬‬ ‫‪Bellemek‬‬ ‫‪Bencil‬‬ ‫‪35‬‬

‫‪Barışçı‬‬ ‫‪Barışmak‬‬ ‫‪Barıştırmak‬‬ ‫‪Baş‬‬ ‫‪Baş donmesi‬‬ ‫‪Baş eğmek‬‬ ‫‪Baş ezmek‬‬ ‫‪Baş örtüsü‬‬ ‫‪Baş şehir‬‬ ‫‪Baş üstüne‬‬ ‫‪Baş yazar‬‬ ‫‪Basamak‬‬ ‫‪Başari‬‬ ‫‪Başarili‬‬ ‫‪Başarmak‬‬ ‫‪Başbakan‬‬ ‫‪Başi boş‬‬ ‫‪Basılmak‬‬ ‫‪Basımevı‬‬ ‫‪Basin‬‬ ‫‪Basin toplatisi‬‬ ‫‪Başina buyrak‬‬ ‫‪Basinc‬‬ ‫‪Başkaldirmak‬‬ ‫‪Başkan‬‬ ‫‪Başkanlık‬‬ ‫‪Başkanot‬‬ ‫‪Başkent‬‬ ‫‪Baski‬‬ ‫‪Başlamak‬‬ ‫‪Başlangiç‬‬ ‫‪Başlangiçta‬‬ ‫‪Başlica‬‬

‫زانین‬ ‫سوار کردن‬ ‫سوار‬ ‫سواری‬ ‫سوار بوون‬ ‫دانان ‪ /‬بەردان‬ ‫کەمێک‬ ‫یەکتر‬ ‫زۆر‬ ‫لە ناکاو‬ ‫کۆ بوونەوه‬ ‫سمێل‬ ‫گوورچیلە‬ ‫کرم‬ ‫گەروو‬ ‫خنکاندن‬ ‫خنکان‬ ‫گرێ‬ ‫دڕوو ‪ ،‬تووترک‬ ‫فراوان ‪ /‬فەڕاح ‪،‬‬ ‫باڵو‬ ‫ناوچە ‪ ،‬دهڤەر‬ ‫دابەش کردن‬ ‫بۆردوومان کردن‬ ‫قەرز‬ ‫واز لێ هێنان ‪ ،‬لێ‬ ‫گەڕان‬ ‫بەتاڵ بوون‬ ‫تەالق دان‬ ‫تەاڵق وهرگرتن‬ ‫بێ کەلک‬ ‫ڕووهک ناسی‬ ‫قەد ‪ ،‬بااڵ‬ ‫ڕهنگ کردن‬ ‫هەلدان ‪ ،‬درێژ‬ ‫بوون‬ ‫درێژایی‬ ‫ئاوا‬

‫خۆپەرهستی‬ ‫خال‬ ‫خاڵدار‬ ‫ئاوی حەیات‬ ‫دهست بەسەرا‬ ‫گرتن‬ ‫وێک چوون‬ ‫هاوشێوه ‪ ،‬وهکوو‬ ‫یەک‬ ‫هاوسێوهیی‬ ‫ڕازاندنەوه‬ ‫چەقۆ‬ ‫چەقۆ لێدان‬ ‫قەواره ‪ ،‬شکڵ‬ ‫بڕین ‪ /‬دروینە‬ ‫کردن‬ ‫بێزار بوون‬ ‫بێزار کردن‬ ‫ڕاگەیاندراو‬ ‫ڕاگەیاندن‬ ‫تەنانەت‬ ‫تیژ کردن‬ ‫بازنە‬ ‫حەکیم ‪ ،‬زانا‬ ‫حەکیم ‪ ،‬زانا‬ ‫زانیاری‬ ‫زانیاری‬ ‫زانا‬ ‫زانا‬ ‫دانیشمەند ‪ ،‬زانا‬ ‫دانیشمەند ‪ ،‬زانا‬ ‫کۆمپیوتێر‬ ‫کۆمپیوتێر‬ ‫زانستی‬ ‫زانستی‬ ‫زانستی‬ ‫زانستی‬ ‫زانین‬

‫‪Bilmek‬‬ ‫‪Bindirmek‬‬ ‫‪Binici‬‬ ‫‪Binicilik‬‬ ‫‪Binmek‬‬ ‫‪Birakmak‬‬ ‫‪Biraz‬‬ ‫‪Birbiri‬‬ ‫‪Birçok‬‬ ‫‪Birdenbire‬‬ ‫‪Birikmek‬‬ ‫‪Biyık‬‬ ‫‪Böbrek‬‬ ‫‪Böcek‬‬ ‫‪Boğaz‬‬ ‫‪Boğmak‬‬ ‫‪Boğulmak‬‬ ‫‪Boğum‬‬ ‫‪Böğürtlen‬‬ ‫‪Bol‬‬ ‫‪Bölge‬‬ ‫‪Bölmek‬‬ ‫‪Bombalamak‬‬ ‫‪Borç‬‬ ‫‪Boş vermek‬‬ ‫‪Boşalmak‬‬ ‫‪Boşamak‬‬ ‫‪Boşanmak‬‬ ‫‪Boşuna‬‬ ‫‪Botonik‬‬ ‫‪Boy‬‬ ‫‪Boyamak‬‬ ‫‪Boyatmak‬‬ ‫‪Boylam‬‬ ‫‪Böyle‬‬ ‫‪36‬‬

‫‪Bencillik‬‬ ‫‪Benek‬‬ ‫‪Benekli‬‬ ‫‪Bengisu‬‬ ‫‪Benimsemek‬‬ ‫‪Benzemek‬‬ ‫‪Benzeri‬‬ ‫‪Benzerlık‬‬ ‫‪Bezemek‬‬ ‫‪Biçak‬‬ ‫‪Biçaklamak‬‬ ‫‪Biçım‬‬ ‫‪Biçmek‬‬ ‫‪Bikmak‬‬ ‫‪Biktırmak‬‬ ‫‪Bildiri‬‬ ‫‪Bildirmek‬‬ ‫‪Bile‬‬ ‫‪Bilemek‬‬ ‫‪Bilezik‬‬ ‫‪Bilge‬‬ ‫‪Bilge‬‬ ‫‪Bilgi‬‬ ‫‪Bilgi‬‬ ‫‪Bilgili‬‬ ‫‪Bilgili‬‬ ‫‪Bilgin‬‬ ‫‪Bilgin‬‬ ‫‪Bilgisayar‬‬ ‫‪Bilgisayar‬‬ ‫‪Bilim‬‬ ‫‪Bilim‬‬ ‫‪Bilimsel‬‬ ‫‪Bilimsel‬‬ ‫‪Bilmek‬‬

‫بەم شێوه‬ ‫تێک دان ‪ ،‬خراپ‬ ‫کردن‬ ‫تێک چوون ‪،‬‬ ‫خراپ بوون‬ ‫هەر بۆیە‬ ‫بەم هۆیەوه‬ ‫بەم جۆره‬ ‫لەم نێوهدا‬ ‫ئەمساڵ‬ ‫لەم ڕووهوه‬ ‫گەنم‬ ‫ئەمشەو‬ ‫ئەمڕۆ‬ ‫لەم بارهوه‬ ‫ئاڵووده بوون‬ ‫وهتەنگ هاتن‬ ‫دیتنەوه ‪ /‬داهێنان‬ ‫داهێندراو‬ ‫هەور‬ ‫جیا لەمە‬ ‫ئێره‬ ‫پێچانەوه‬ ‫داپۆشین‬ ‫لووت‬ ‫هەموو ‪ ،‬گشت‬ ‫گەوره‬ ‫باڵوێزخانە‬ ‫باڵوێزخانە‬ ‫گەورهیی‬ ‫گەوره بوون‬ ‫سەهۆڵ‬ ‫گۆلک‬ ‫سەالجە ‪ ،‬بەفر گر‬ ‫سەهۆڵ کردن‬ ‫سەهۆڵ بەستن‬ ‫سەهۆڵبەندان‬

‫‪37‬‬

‫‪Böylece‬‬ ‫‪Bozmak‬‬ ‫‪Bozulmak‬‬ ‫‪Bu nedenle‬‬ ‫‪Bu sebeple‬‬ ‫‪Bu şekilde‬‬ ‫‪Bu sırada‬‬ ‫‪Bu yıl‬‬ ‫‪Bu yüzden‬‬ ‫‪Buğday‬‬ ‫‪Bugece‬‬ ‫‪Bugün‬‬ ‫‪Bukonuda‬‬ ‫‪bulanmak‬‬ ‫‪Bulanmak‬‬ ‫‪Bulmak‬‬ ‫‪Bulus‬‬ ‫‪Bulut‬‬ ‫‪Bundan başka‬‬ ‫‪Burası‬‬ ‫‪Burmak‬‬ ‫‪Bürümek‬‬ ‫‪Burun‬‬ ‫‪Bütün‬‬ ‫‪Büyük‬‬ ‫‪Büyükelçı‬‬ ‫‪Büyükelçilik‬‬ ‫‪Büyüklük‬‬ ‫‪Büyümek‬‬ ‫‪Buz‬‬ ‫‪Buzağı‬‬ ‫‪Buzdolabı‬‬ ‫‪Buzkesmek‬‬ ‫‪Buzlanmak‬‬ ‫‪Buzul‬‬

‫لە دڵەوه‬ ‫مزگەوت‬ ‫ناز کردن‬ ‫هەینی‬ ‫واڵم‬ ‫واڵم دانەوه‬ ‫وهجۆش کەوتن‬ ‫ئازا‬ ‫ئازایەتی‬ ‫ئاژاوه‬ ‫ئاوهکی ‪ ،‬شل‬

‫‪Cilve yapmak‬‬ ‫‪Cimri‬‬ ‫‪Civar‬‬ ‫‪Civciv‬‬ ‫‪Coşkan‬‬ ‫‪Coşmak‬‬ ‫‪Comert‬‬ ‫‪Comertlik‬‬ ‫‪Cuma‬‬ ‫‪Cumhurbaşkani‬‬ ‫‪Cumhuriyet‬‬

‫)‪(C‬‬ ‫بە غیل ‪ ،‬سەقیل‬ ‫بە گرینگ‬ ‫وهرگرتن‬ ‫بەرگ تێ گرتن‬ ‫بۆ الی خۆ کێشان‬ ‫بێ گیان‬ ‫پڕ جۆش و‬ ‫خرۆش‬ ‫پەنا ‪ ،‬نزیک‬ ‫تەمبێ کردن‬ ‫جەرگ ‪ ،‬جگەر‬ ‫جەزا ‪ ،‬جەریمە‬ ‫جوانمێر‬ ‫جوانمێرایەتی‬ ‫جووجک ‪،‬‬ ‫جووجکە‬ ‫جووکە جووک‬ ‫کردن‬ ‫زیندوو‬ ‫زیندوو کردنەوه‬ ‫سەرۆک کۆمار‬ ‫شەڕگە ‪ ،‬جەبهە‬ ‫شووشە تێ گرتن‬ ‫کز ‪ ،‬الواز‬ ‫کۆماری‬ ‫کۆماری خواز‬ ‫گامێش‬ ‫گرتووخانە‬ ‫گوێز‬ ‫گیان دان‬ ‫گیرفان‬ ‫گیرفان بڕ‬ ‫الشە ‪ ،‬جەنازه‬ ‫‪38‬‬

‫‪Cumhuriyetçi‬‬ ‫‪Curcuna‬‬ ‫‪Camiz‬‬ ‫‪Cami‬‬ ‫‪Camlamak‬‬ ‫‪Candan‬‬ ‫‪Canlandırmak‬‬ ‫‪Canli‬‬ ‫‪Cansiz‬‬ ‫‪Can vermek‬‬ ‫‪Cep‬‬ ‫‪Ccepçi‬‬ ‫‪Cephe‬‬ ‫‪Cesaret‬‬ ‫‪Ceset‬‬ ‫‪Cesur‬‬ ‫‪Cevap‬‬ ‫‪Cevap vermek‬‬ ‫‪Cevız‬‬ ‫‪Ceza‬‬ ‫‪Cezaevi‬‬ ‫‪Ceza landırmak‬‬ ‫‪Cezbetmek‬‬ ‫‪Ciliz‬‬ ‫‪Civiz‬‬ ‫‪Civildasmak‬‬ ‫‪Ciddiye alamak‬‬ ‫‪Ciger‬‬ ‫‪Ciltlemek‬‬

‫ڕیپۆقی چاو‬ ‫چاوغێڕان‬ ‫ئاڵۆز‬ ‫فەوری‬ ‫خواردن ‪ /‬زهرب‬ ‫کردن‬ ‫ترپەی دڵ‬ ‫شەڕ کردن ‪/‬‬ ‫تەسادوف‬ ‫خواردن ‪ /‬زهرب‬ ‫کردن‬ ‫چوارشێو ‪ /‬مەالفە‬ ‫بازاڕ‬ ‫چەنگاڵ‬ ‫شێروانی‬ ‫تێک چوون ‪/‬‬ ‫دهمەقاڵە کردن‬ ‫قەڵشیو ‪ /‬بێ ئاقڵ‬ ‫تەشەر لێدان‬ ‫پەپوو سلێمانە‬ ‫چاپاڵێو‬ ‫ژێر پیاڵە‬ ‫قۆری چا‬ ‫چیمەن‬ ‫شیناوهرد‬ ‫چەکچوو ‪،‬‬ ‫چەکوش‬ ‫ڕاکێشەر‬ ‫رێک و پێک‬ ‫کردن‬ ‫پاشەکشە کردن ‪/‬‬ ‫خۆالدان‬ ‫فیلم هەڵگرتنەوه‬ ‫کەم ڕوویەتی‬ ‫کەم ڕوویەتی‬ ‫کووهلل‬ ‫کێشان ‪ /‬ڕاکێشان‬ ‫ئاڵقە گوڵ‬

‫‪Çapak‬‬ ‫‪Çapkın‬‬ ‫‪Çapraşık‬‬ ‫‪Çarçabuk‬‬ ‫‪Çarpık‬‬

‫)‪(Ç‬‬ ‫هەول ‪ ،‬کۆشش‬ ‫هەوڵدان‬ ‫بە زوویی‬ ‫زوو‬ ‫خێوهت ‪ ،‬خێمە‬ ‫چەرخ ‪ ،‬سەردهم‬ ‫هاوچەرخ‬ ‫بانگ کردن ‪،‬‬ ‫داوهت کردن‬ ‫تاڤگە‬ ‫بانگ کردن ‪،‬‬ ‫نووکە ی تەلەفۆن‬ ‫چەقەڵ‬ ‫چەقۆ‬ ‫چەو‬ ‫کووتران‬ ‫خۆ گوونجاندن‬ ‫چەرخ ‪ /‬کووتان‬ ‫دزراو‬ ‫کارگەر ‪ ،‬کارهکەر‬ ‫پڕکار‬ ‫کار‬ ‫وهزارهتی کار‬ ‫کار کردن‬ ‫سنەوبەر‬ ‫جلکی شۆرین‬ ‫جلک شۆر‬ ‫جلک شۆرین‬ ‫گل ‪ ،‬لیتە‬ ‫گڵگیر‬ ‫زهنگ ‪ ،‬جەرهس‬ ‫کاسە‬ ‫جانتا‬

‫‪Çarpıntı‬‬ ‫‪Çarpışmak‬‬ ‫‪Çarpmak‬‬ ‫‪Çarşaf‬‬ ‫‪Çarşi‬‬ ‫‪Çatal‬‬ ‫‪Çatı‬‬ ‫‪Çatışmak‬‬ ‫‪Çatlak‬‬ ‫‪Çatmak‬‬ ‫‪Çavuş kuşu‬‬ ‫‪Çay suzgesi‬‬ ‫‪Çay tabaği‬‬ ‫‪Çaydanlık‬‬ ‫‪Çayır‬‬ ‫‪Çayırlık‬‬ ‫‪Çekiç‬‬ ‫‪Çekici‬‬ ‫‪Çekiduzen vermek‬‬ ‫‪Çekilmek‬‬ ‫‪Çekım‬‬ ‫‪Çekıngen‬‬ ‫‪Çekıngenlik‬‬ ‫‪Çekirge‬‬ ‫‪Çekmek‬‬ ‫‪Çelenk‬‬

‫‪39‬‬

‫‪Çaba‬‬ ‫‪Çabalamak‬‬ ‫‪Çabucuk‬‬ ‫‪Çabuk‬‬ ‫‪Çadir‬‬ ‫‪Çağ‬‬ ‫‪Çağdaş‬‬ ‫‪Çağirmak‬‬ ‫‪Çağlayan‬‬ ‫‪Çağri‬‬ ‫‪Çakal‬‬ ‫‪Çaki‬‬ ‫‪Çakil‬‬ ‫‪Çakilmak‬‬ ‫‪Çakişmak‬‬ ‫‪Çakmak‬‬ ‫‪Çalinti‬‬ ‫‪Çalişan‬‬ ‫‪Çalişkan‬‬ ‫‪Çalişma‬‬ ‫‪Çalişma bakanliği‬‬ ‫‪Çalişmak‬‬ ‫‪Çam‬‬ ‫‪Çamaşir‬‬ ‫‪Çamaşir mekinesi‬‬ ‫‪Çamaşir yikamak‬‬ ‫‪Çamur‬‬ ‫‪Çamurluk‬‬ ‫‪Çan‬‬ ‫‪Çanak‬‬ ‫‪Çanta‬‬

‫دهرهێنان ‪ /‬لێ کەم‬ ‫کردن‬ ‫چوونە دهرهوه‬ ‫بەس بوون‬ ‫چوونە دهر ‪/‬‬ ‫چوونە سەر‬ ‫تووت فەڕهنگی‬ ‫شیناوهرد‬ ‫کاشی‬ ‫کاشی ساز‬ ‫ڕووت‬ ‫شاگرد ‪ ،‬بەردهست‬ ‫ناحەز ‪ ،‬نا شیرین‬ ‫دهست و پێ لێدان‬ ‫تەکان دان‬ ‫نم نمە بارین‬ ‫بزمار‬ ‫بزمار داکووتان‬ ‫خەت ‪ ،‬هێڵ‬ ‫چەکمە‬ ‫خەت لێدان‬ ‫شوان ‪ ،‬گاوان‬ ‫زارۆک ‪ ،‬منال‬ ‫زێده بوون‬ ‫جار جار‬ ‫زۆر جاران‬ ‫زۆر جاران‬ ‫زۆر ‪ ،‬فره‬ ‫تێ ڕاچوون‬ ‫زبل ‪ ،‬خۆل‬ ‫تەنەکەی خۆل‬ ‫کەنناس ‪ ،‬خۆلڕێژ‬ ‫سوێر‬ ‫گۆرهوی‬ ‫شۆربا‬ ‫کردنەوه ‪ /‬حەل‬ ‫کردن‬

‫‪Çıkarmak‬‬

‫پۆال‬ ‫جیاوازی‬ ‫جیاوازایەتی‬ ‫کەوتنە ناو‬ ‫جیاوازیەوه‬ ‫پشتە پێ لێدان‬ ‫دهوران دهور‬ ‫چوارچێوه‬ ‫چوارچێوه تێ‬ ‫گرتن‬ ‫لەو چوارچێوهدا‬ ‫جۆر ‪ ،‬شێوه‬ ‫جۆراوجۆر‬ ‫شێرهی ئاو ‪/‬‬ ‫کانیاو‬ ‫سەرسەخت‬ ‫چاالک ‪ ،‬هەڵسوڕ‬ ‫وهرگێڕان‬ ‫وهرگێڕان‬ ‫وهرگێڕان ‪/‬‬ ‫سوڕاندن‬ ‫وهرگێڕ‬ ‫ژینگە‬ ‫پیس بوونی ژینگە‬ ‫گەمارۆ دان‬ ‫گەمارۆ دراو‬ ‫کووان ‪ ،‬زیپکە‬ ‫گوڵ‬ ‫گوڵ پشکووتن‬ ‫جووتە ‪ ،‬دووانە‬ ‫وهرزێر‬ ‫جووت بوون‬ ‫خاو ‪ ،‬کاڵ‬ ‫ڕنوو‬ ‫هات و هاوار کرن‬ ‫جوێن ‪ /‬ژێر پی‬ ‫نان‬ ‫بەرژهوهندی خواز‬

‫‪Çıkış‬‬ ‫‪Çıkışmak‬‬ ‫‪Çıkmak‬‬ ‫‪Çilek‬‬ ‫‪Çimenlik‬‬ ‫‪Çini‬‬ ‫‪Çinici‬‬ ‫‪Çıplak‬‬ ‫‪Çırak‬‬ ‫‪Çirkin‬‬ ‫‪Çırpınmak‬‬ ‫‪Çırpmak‬‬ ‫‪Çisselemek‬‬ ‫‪Çivi‬‬ ‫‪Çivilemek‬‬ ‫‪Çizgı‬‬ ‫‪Çizme‬‬ ‫‪Çizmek‬‬ ‫‪Çoban‬‬ ‫‪Çocuk‬‬ ‫‪Çoğalmak‬‬ ‫‪Çoğukez‬‬ ‫‪Çoğunlukla‬‬ ‫‪Çoğuzaman‬‬ ‫‪Çok‬‬ ‫‪Çökmek‬‬ ‫‪Çöp‬‬ ‫‪Çöp kutusu‬‬ ‫‪Çöpçü‬‬ ‫‪Çorak‬‬ ‫‪Çorap‬‬ ‫‪Çorba‬‬ ‫‪Çözmek‬‬

‫‪40‬‬

‫‪Çelik‬‬ ‫‪Çelişki‬‬ ‫‪Çelişkilli‬‬ ‫‪Çelişmek‬‬ ‫‪Çelmek‬‬ ‫‪Çepeçewre‬‬ ‫‪Çerçeve‬‬ ‫‪Çerçevelemek‬‬ ‫‪Çerçevesinda‬‬ ‫‪Çeşit‬‬ ‫‪Çeşitli‬‬ ‫‪Çeşme‬‬ ‫‪Çetin‬‬ ‫‪Çevik‬‬ ‫‪Çevırı‬‬ ‫‪Çevırı yapmak‬‬ ‫‪Çevırmek‬‬ ‫‪Çevırmen‬‬ ‫‪Çevre‬‬ ‫‪Çevre kirliliği‬‬ ‫‪Çevrelemek‬‬ ‫‪Çevrili‬‬ ‫‪Çıban‬‬ ‫‪Çiçek‬‬ ‫‪Çiçek açmak‬‬ ‫‪Çift‬‬ ‫‪Çiftçi‬‬ ‫‪Çiftleşmek‬‬ ‫‪Çiğ‬‬ ‫‪Çığ‬‬ ‫‪Çığlık atmak‬‬ ‫‪Çiğnemek‬‬ ‫‪Çıkarcı‬‬

‫کرانەوه ‪ /‬حەل‬ ‫بوون ‪ /‬توانەوه‬ ‫حەل‬ ‫چاڵ ‪ ،‬قوڵکە‬ ‫ڕزین ‪ ،‬گەنین‬ ‫تێلیس ‪ ،‬گۆنی‬

‫‪41‬‬

‫‪Çözülmek‬‬ ‫‪Çözüm‬‬ ‫‪Çukur‬‬ ‫‪Çürümek‬‬ ‫‪Çuval‬‬

‫سەما کار‬ ‫تەنگاتەنگ ‪ ،‬شان‬ ‫بە شان‬ ‫تەنگ ‪ ،‬تەسک‬ ‫بەرتەسک بوون‬ ‫بەرتەسک کردن‬ ‫کۆدهتا ‪ /‬زهبر‬ ‫زیان لێ خستن‬ ‫تەنگەبەر‬ ‫تەپڵ ‪ ،‬زهرب‬ ‫کەم داهات‬ ‫ڕهنجین ‪ ،‬ڕهنجان‬ ‫بەرچاو تەنگ‬ ‫ڕهنجان‬ ‫ڕهنجاندن‬ ‫بەرتەسک‬ ‫بوونەوه‬ ‫بەرتەسکی ‪/‬‬ ‫دهست کوورتی‬ ‫هەڵس و کەوت‬ ‫دههۆڵ‬ ‫کووتەک لێدان‬ ‫کووتەک خواردن‬ ‫پاڵ دانەوه‬ ‫شوێنی پال پێوه‬ ‫دان‬ ‫قایم ‪ /‬درێژ خایەن‬ ‫تەحەمول نەکراو‬ ‫هاوپشتی‬ ‫پاڵ دانەوه‬ ‫غەیبەت کردن‬ ‫غەیبەتچی‬ ‫الدان‬ ‫ژێر خاک کەوتن‬ ‫ناشتن ‪ ،‬ژێر خاک‬ ‫کردن‬ ‫پێوهند دانەوه‬ ‫نرخ ‪ ،‬قیمەت‬

‫‪Dansöz‬‬ ‫‪Dapdaracık‬‬

‫)‪(D‬‬

‫‪Dar‬‬ ‫‪Daralmak‬‬ ‫‪Daraltmak‬‬ ‫‪Darbe‬‬ ‫‪Darbe indirmek‬‬ ‫‪Darboğaz‬‬ ‫‪Darbuka‬‬ ‫‪Dargelırli‬‬ ‫‪Dargınlık‬‬ ‫‪Dargörülü‬‬ ‫‪Darılmak‬‬ ‫‪Darıltmak‬‬ ‫‪Darlaşmak‬‬

‫خاڵ‬ ‫کێو ‪ ،‬کەژ‬ ‫هەنبانە‬ ‫کەژهوان‬ ‫کەژهوانی‬ ‫پەرش و باڵو‬ ‫بوون‬ ‫پەرش و بالو‬ ‫باڵو کردن ‪،‬‬ ‫دابەش کردن‬ ‫داخ کردن‬ ‫ئیتر ‪ ،‬هەروهها‬ ‫لە سەرووی‬ ‫هەموویانەوه‬ ‫ئیتر ‪ ،‬هەروهها ‪/‬‬ ‫هەلکەوتە‬ ‫دهمە قالە بوون‬ ‫شەپۆل‬ ‫شەپۆل بڕ‬ ‫شەپۆل دانەوه‬ ‫داڵغە لێدهر‬ ‫زمان لووس‬ ‫خەونووچکە‬ ‫بردنەوه‬ ‫سەربان ‪ /‬داو ‪/‬‬ ‫زیندان‬ ‫قەتره ‪ ،‬چۆڕه‬ ‫تکان ‪ ،‬چۆڕان‬ ‫چۆڕاندن ‪ ،‬تکاندن‬ ‫گوێرهکە ‪ ،‬گۆلک‬ ‫گێژ ‪ ،‬حۆل‬ ‫پرس و ڕا‬ ‫گۆڕینەوه‬ ‫سەما کردن‬

‫‪Darlık‬‬ ‫‪Davranış‬‬ ‫‪Davul‬‬ ‫‪Dayak atmak‬‬ ‫‪Dayak yemek‬‬ ‫‪Dayamak‬‬ ‫‪Dayanak‬‬ ‫‪Dayanıkli‬‬ ‫‪Dayanılmaz‬‬ ‫‪Dayanışma‬‬ ‫‪Dayanmak‬‬ ‫‪Dedıkodu yapmak‬‬ ‫‪Dedıkoducu‬‬ ‫‪Defetmek‬‬ ‫‪Defnedılmek‬‬ ‫‪Defnetmek‬‬ ‫‪Değdırmek‬‬ ‫‪Değer‬‬ ‫‪42‬‬

‫‪Dadı‬‬ ‫‪Dağ‬‬ ‫‪Dağarcık‬‬ ‫‪Dağcı‬‬ ‫‪Dağcılık‬‬ ‫‪Dağılmak‬‬ ‫‪Dağınık‬‬ ‫‪Dağıtmak‬‬ ‫‪Dağlamak‬‬ ‫‪Daha‬‬ ‫‪Dahasi‬‬ ‫‪Dahı‬‬ ‫‪Dalaşmak‬‬ ‫‪Dalga‬‬ ‫‪Dalgakıran‬‬ ‫‪Dalgalanmak‬‬ ‫‪Dalgın‬‬ ‫‪Dalkavuk‬‬ ‫‪Dalmak‬‬ ‫‪Dam‬‬ ‫‪Damla‬‬ ‫‪Damlamak‬‬ ‫‪Damlatmak‬‬ ‫‪Dana‬‬ ‫‪Dangaluk‬‬ ‫‪Danışma‬‬ ‫‪Dansetmek‬‬

‫جادهی قیتار‬ ‫ئاسن گەر‬ ‫دهم کردن‬ ‫دهم کێشان ‪/‬‬ ‫شەڕاب خواردن‬ ‫شەڕاب خواردوو‬ ‫‪ /‬دهم کێشان‬ ‫چادان‬ ‫تاقی کردنەوه‬ ‫پشکێنەر‬ ‫پشکنین‬ ‫پشکنین‬ ‫تاقی کاری‬ ‫تاقی کردنەوه‬ ‫ئەزموون‬ ‫بە ئەزموون‬ ‫هاوسەنگی‬ ‫هاوسەنگێتی‬ ‫ناو لێنان‬ ‫دهریا‬ ‫ژێر دهریایی‬ ‫هێزی دهریایی‬ ‫بەرابەر‬ ‫میزان بوون‬ ‫هاوسەنگی‬ ‫حەمبار ‪ ،‬مەخزهن‬ ‫حەمبار کردن‬ ‫پارهی پێشەکی‬ ‫بوومەلەرزه‬ ‫گۆڤار‬ ‫پێست ‪ ،‬چەرم‬ ‫قوڵ‬ ‫قوڵ بوون‬ ‫قوڵ کردن‬ ‫قواڵیی‬ ‫لەو کاتەدا‬ ‫کۆ کردنەوه‬ ‫خڕ بوونەوه‬

‫وهنەرخ کەوتن ‪،‬‬ ‫هەستانەوه‬ ‫بەرێز ‪/‬‬ ‫خۆشەویست‬ ‫بێ رێز ‪ ،‬بێ نرخ‬ ‫تا ئەو کاتەی کە‬ ‫ئیشاره پێ کردن‬ ‫ئاش‬ ‫جۆراوجۆر ‪/‬‬ ‫گۆڕین‬ ‫گۆڕان ‪،‬‬ ‫گۆڕانکاری‬ ‫گۆڕانکاری‬ ‫گۆڕان‬ ‫گۆڕینەوه‬ ‫گۆڕینەوه‬ ‫پێوهندی ‪ /‬باشترین‬ ‫پێوهندی گرتن‬ ‫گۆچان‬ ‫بەرێوهبەری‬ ‫پەیمانگا‬ ‫بەرێوهبەرایەتی‬ ‫پەیمانگا‬ ‫شێت‬ ‫وهکوو سێت‬ ‫کوون‬ ‫الو ‪ ،‬گەنج‬ ‫پڕ کوون‬ ‫شێتی‬ ‫کوون بوون‬ ‫کوون کردن‬ ‫ڕاگەیاندراو‬ ‫گووتن‬ ‫کەوابوو‬ ‫دهستە ‪ ،‬بەستە‬ ‫ئاسن‬ ‫لەنگەر گرتن‬ ‫چاخی ئاسن‬

‫‪Demir yolu‬‬ ‫‪Demirci‬‬ ‫‪Demlemek‬‬ ‫‪Demlenmek‬‬ ‫‪Demli‬‬ ‫‪Demlik‬‬ ‫‪Denemek‬‬ ‫‪Denetçi‬‬ ‫‪Denetim‬‬ ‫‪Denetlemek‬‬ ‫‪Deney‬‬ ‫‪Deney yapmak‬‬ ‫‪Deneyim‬‬ ‫‪Deneyimli‬‬ ‫‪Denge‬‬ ‫‪Dengeleme‬‬ ‫‪Denilmek‬‬ ‫‪Deniz‬‬ ‫‪Deniz altı‬‬ ‫‪Deniz kuvvetleri‬‬ ‫‪Denk‬‬ ‫‪Denkleşmek‬‬ ‫‪Denklik‬‬ ‫‪Depo‬‬ ‫‪Depolamak‬‬ ‫‪Depozıto‬‬ ‫‪Deprem‬‬ ‫‪Dergi‬‬ ‫‪Deri‬‬ ‫‪Derin‬‬ ‫‪Derinleşmek‬‬ ‫‪Derinleştirmek‬‬ ‫‪Derinlik‬‬ ‫‪Derken‬‬ ‫‪Derlemek‬‬ ‫‪Derlenmek‬‬ ‫‪43‬‬

‫‪Değerlenmek‬‬ ‫‪Değerli‬‬ ‫‪Değersiz‬‬ ‫‪Değin‬‬ ‫‪Değinmek‬‬ ‫‪Değirmen‬‬ ‫‪Değişik‬‬ ‫‪Değişiklik‬‬ ‫‪Değişim‬‬ ‫‪Değişmek‬‬ ‫‪Değiştakuş‬‬ ‫‪Değiştırmek‬‬ ‫‪Değme‬‬ ‫‪Değmek‬‬ ‫‪Değnek‬‬ ‫‪Dekan‬‬ ‫‪Dekanlık‬‬ ‫‪Deli‬‬ ‫‪Delicesine‬‬ ‫‪Delik‬‬ ‫‪Delikanli‬‬ ‫‪Delikdeşik‬‬ ‫‪Delilik‬‬ ‫‪Delinmek‬‬ ‫‪Delmek‬‬ ‫‪Demeç‬‬ ‫‪Demek‬‬ ‫‪Demekki‬‬ ‫‪Demet‬‬ ‫‪Demir‬‬ ‫‪Demir atmak‬‬ ‫‪Demir çaği‬‬

‫هیوا خواستن‬ ‫سواڵکەر‬ ‫سواڵ کردن‬ ‫الڵ‬ ‫تەنیای تەنیا‬ ‫هێور کردنەوه‬ ‫هێور ‪ ،‬لە‬ ‫سەرهخۆ‬ ‫گوێ گرتن‬ ‫ئیسراحەت کردن‬ ‫بیسەر ‪ ،‬گوێ گر‬ ‫ئارام گرتن‬ ‫ژێری ژێرهوه‬ ‫کۆڵەکە‬ ‫خۆڕاگری‬ ‫خۆڕاگری کردن‬ ‫پێداگری کردن‬ ‫زیندوو‬ ‫زیندوو بوونەوه‬ ‫زیندوو کردنەوه‬ ‫ددان‬ ‫ددان ئێشە‬ ‫سادرات ‪ ،‬هەنارده‬ ‫واریدات ‪ ،‬هاورده‬ ‫دهروه‬ ‫دهرهێنان‬ ‫ددان ساز‬ ‫پووک‬ ‫مێ‬ ‫وهزیری دهرهوه‬ ‫گەستن‬ ‫ئەژنۆ‬ ‫ئەوسار‬ ‫ئاڵقە ‪ ،‬زنجیره‬ ‫لیستە ‪ ،‬لیست‬ ‫بێ پێج و پەنا‬ ‫سرووشت‬

‫کۆکەروه‬ ‫رێک و پیک‬ ‫لە سەر یەک دانان‬ ‫ئەنجوومەن‬ ‫دهرس گووتنەوه‬ ‫فێرگە‬ ‫کالس ‪ ،‬پۆل‬ ‫خەم خۆر‬ ‫دهردی دل کردن‬ ‫نەخش ‪ ،‬نیگار‬ ‫نەخشێنەر ‪ ،‬نیگار‬ ‫کێش‬ ‫هە لکۆڵین‬ ‫پشتیوانی‬ ‫پستیوانی لێ کردن‬ ‫تەفسیر‬ ‫بە تەفسیر‬ ‫حوشتر‬ ‫حەرهکەت کردن‬ ‫وهرگێڕان‬ ‫خۆماڵی کردن‬ ‫وهرگەڕان‬ ‫کۆدهتا ‪ ،‬ڕاپەڕین‬ ‫شۆڕشگێڕ‬ ‫ڕێک کردن‬ ‫زاراوه‬ ‫دڕک‬ ‫دڕکاوی‬ ‫خەیاتی ‪ ،‬بەرگ‬ ‫دروو‬ ‫خەیاتی کردن ‪،‬‬ ‫بەرگ دروین‬ ‫دروین ‪ ،‬دوورین‬ ‫‪ /‬چاندن‬ ‫زمان‬ ‫ڕێزمان‬ ‫زمان ناسی‬ ‫زمان گرتوویی‬

‫‪Dilemek‬‬ ‫‪Dilenci‬‬ ‫‪Dilenmek‬‬ ‫‪Dilsiz‬‬ ‫‪Dımdızlak‬‬ ‫‪Din dirmek‬‬ ‫‪Dingin‬‬ ‫‪Dinlemek‬‬ ‫‪Dinlenmek‬‬ ‫‪Dinleyici‬‬ ‫‪Dinmek‬‬ ‫‪Dip‬‬ ‫‪Direk‬‬ ‫‪Direniş‬‬ ‫‪Direnmek‬‬ ‫‪Diretmek‬‬ ‫‪Diri‬‬ ‫‪Dirilmek‬‬ ‫‪Diriltmek‬‬ ‫‪Diş‬‬ ‫‪Diş ağrısı‬‬ ‫‪Dış satım‬‬ ‫‪Dışalım‬‬ ‫‪Dışarı‬‬ ‫‪Dışarı çıkarmak‬‬ ‫‪Dişçi‬‬ ‫‪Dişeti‬‬ ‫‪Dişi‬‬ ‫‪Dışişleri bakanı‬‬ ‫‪Dişlemek‬‬ ‫‪Diz‬‬ ‫‪Dizgin‬‬ ‫‪Dizi‬‬ ‫‪Dizin‬‬ ‫‪Dobra dobra‬‬ ‫‪Doğa‬‬ ‫‪44‬‬

‫‪Derleyen‬‬ ‫‪Derli toplu‬‬ ‫‪Dermek‬‬ ‫‪Dernek‬‬ ‫‪Ders vermek‬‬ ‫‪Dersane‬‬ ‫‪Derslik‬‬ ‫‪Dert ortaği‬‬ ‫‪Dertleşmek‬‬ ‫‪Desen‬‬ ‫‪Desenli‬‬ ‫‪Deşmek‬‬ ‫‪Destek‬‬ ‫‪Desteklemek‬‬ ‫‪Detay‬‬ ‫‪Detayli‬‬ ‫‪Deve‬‬ ‫‪Devinmek‬‬ ‫‪Devirmek‬‬ ‫‪Devletleştirmek‬‬ ‫‪Devrik‬‬ ‫‪Devrim‬‬ ‫‪Devrimci‬‬ ‫‪Devşirmek‬‬ ‫‪Deyim‬‬ ‫‪Diken‬‬ ‫‪Dikenli‬‬ ‫‪Dikiş‬‬ ‫‪dikiş dikmek‬‬ ‫‪Dikmek‬‬ ‫‪Dil‬‬ ‫‪Dil bilgisi‬‬ ‫‪Dil bilim‬‬ ‫‪Dil tutukluğu‬‬

‫خاڵ کووت‬ ‫کووتان‬ ‫کووتەک خواردن‬ ‫کووتەک کاری‬ ‫تێر بوون‬ ‫لێو‬ ‫گرێدان‬ ‫زهماوهند‬ ‫دووکەڵ‬ ‫سووکان ‪ ،‬فەرمان‬ ‫وێستگە‬ ‫وچان‬ ‫ڕاوهستاندن‬ ‫بەردهوان‬ ‫ڕاوهستان‬ ‫مەبەست ‪ ،‬هەدهف‬ ‫‪ ،‬ئامانج‬ ‫وهزح ‪ ،‬هەل و‬ ‫مەرج‬ ‫جەلەسەی دادگایی‬ ‫خەو‬ ‫کەوتن ‪ /‬کەم‬ ‫بوونەوه‬ ‫بیر ‪ ،‬فکر ‪ ،‬هزر‬ ‫بیر کردنەوه‬ ‫هێنانە خوار ‪،‬‬ ‫دابەزاندن‬ ‫توو‬ ‫هەست‬ ‫ئیحساساتی ‪ ،‬پڕ‬ ‫هەست‬ ‫بێ هەست‬ ‫بیستن‬ ‫هەست‬ ‫ڕێک ‪ ،‬ڕاست‬ ‫رێک کردن‬ ‫رێک و پێکی‬ ‫فێڵ باز‬

‫سرووشتی‬ ‫لە دایک بوون‬ ‫دارتاش‬ ‫بڕین‬ ‫ڕاست‬ ‫ڕۆژهەاڵت‬ ‫لە دایک بوون‬ ‫دهرکەوتن ‪/‬‬ ‫هەاڵتن‬ ‫ڕشتن‬ ‫ڕستن ‪ ،‬چنین‬ ‫دهست لێدان‬ ‫ڕهچەڵەک ‪،‬‬ ‫تۆرهمە‬ ‫پڕ کردن‬ ‫پڕ قۆرت و پێچ‬ ‫کاڵوچی‬ ‫گەڕان‬ ‫ناوپڕ‬ ‫پر‬ ‫مانگی تەواو‬ ‫بەراز‬ ‫ژێر شاڵوار‬ ‫هێزی دهریایی‬ ‫هەڵسوڕاندن‬ ‫بێ بەڵێن‬ ‫دهوره‬ ‫هەڵسوڕان ‪/‬‬ ‫گەڕانەوه‬ ‫بەستوویی‬ ‫خاڵی وهرچەرخان‬ ‫گەڕانەوه‬ ‫لووتکە‬ ‫سینگ‬ ‫فەڕش ‪ /‬داپۆشەر‬ ‫پەروهنده‬ ‫خەرمان کووب‬ ‫خاڵ کووتی‬

‫‪Dövmeci‬‬ ‫‪Dövmek‬‬ ‫‪Dövülmek‬‬ ‫‪Dövüş‬‬ ‫‪Doymak‬‬ ‫‪Dudak‬‬ ‫‪Düğümlemek‬‬ ‫‪Düğün‬‬ ‫‪Dumak‬‬ ‫‪Dümen‬‬ ‫‪Durağan‬‬ ‫‪Duraklama‬‬ ‫‪Durdurmak‬‬ ‫‪Durmadan‬‬ ‫‪Durmak‬‬ ‫‪Dürtü‬‬ ‫‪Durum‬‬ ‫‪Duruşma‬‬ ‫‪Düş‬‬ ‫‪Düşmek‬‬ ‫‪Düşünce‬‬ ‫‪Düşünmek‬‬ ‫‪Düşürmek‬‬ ‫‪Dut‬‬ ‫‪Duygu‬‬ ‫‪Duygusal‬‬ ‫‪Duygusuz‬‬ ‫‪Duymak‬‬ ‫‪Duyu‬‬ ‫‪Düz‬‬ ‫‪Düzeltmek‬‬ ‫‪Düzen‬‬ ‫‪Düzenbaz‬‬ ‫‪45‬‬

‫‪Doğal‬‬ ‫‪Doğmak‬‬ ‫‪Doğramaci‬‬ ‫‪Doğramak‬‬ ‫‪Doğru‬‬ ‫‪Doğu‬‬ ‫‪Doğum‬‬ ‫‪Doğuş‬‬ ‫‪Dökmek‬‬ ‫‪Dokumak‬‬ ‫‪Dokunmak‬‬ ‫‪Döl‬‬ ‫‪Dol durmak‬‬ ‫‪Dolambaşlı‬‬ ‫‪Dolandırıcı‬‬ ‫‪Dolanmak‬‬ ‫‪Dolgun‬‬ ‫‪Dolu‬‬ ‫‪Dolun ay‬‬ ‫‪Domuz‬‬ ‫‪Don‬‬ ‫‪Donanma‬‬ ‫‪Döndürmek‬‬ ‫‪Dönek‬‬ ‫‪Dönem‬‬ ‫‪Dönmek‬‬ ‫‪Donuk‬‬ ‫‪Dönüm noktası‬‬ ‫‪Dönüş‬‬ ‫‪Doruk‬‬ ‫‪Döş‬‬ ‫‪Döşeme‬‬ ‫‪Dosya‬‬ ‫‪Döven‬‬ ‫‪Dövme‬‬

‫ڕێک کردن‬ ‫خاوهن نەزم ‪،‬‬ ‫ڕێک و پێک‬ ‫ناڕێک‬ ‫ئاژاوه‬ ‫ڕێک ‪ ،‬لەبار‬ ‫جەعلی ‪،‬‬ ‫درووست کراو‬

‫‪46‬‬

‫‪Düzenlemek‬‬ ‫‪Düzenli‬‬ ‫‪Düzensiz‬‬ ‫‪Düzensizlik‬‬ ‫‪Düzgün‬‬ ‫‪Düzmece‬‬

‫سەرگەرم کردن‬ ‫سەرگەرم بوون ‪/‬‬ ‫ڕابوواردن‬ ‫خوار کردنەوه‬ ‫خوار‬ ‫خوار و خێچ‬ ‫خواری‬ ‫خوار بوون‬ ‫بایەخ ‪ ،‬نرخ‬ ‫پڕ بایەخ‬ ‫دهست ماچ کردن‬ ‫پیشەی دهستی‬ ‫هەوڵ‬ ‫خانەنشین‬ ‫مژتن ‪ ،‬مژین‬ ‫گۆی مەمک‬ ‫پانایی‬ ‫النی کەم‬ ‫نیگەران بوون‬ ‫ئاوسان ‪،‬‬ ‫هەاڵوسان‬ ‫نارێک‬ ‫ڕێگا پێ نەدان‬ ‫کەنگر‬ ‫زاوا ( مێردی‬ ‫خوشک و پوور )‬ ‫وێرانە‬ ‫فش ‪ ،‬فەڕاح‬ ‫پشتە مل‬ ‫ڕێگا خۆش کردن‬ ‫سەرباز ‪ /‬ئازا‬ ‫گەورهیی‬ ‫درهنگ یا زوو‬ ‫کۆخ‬ ‫نێرینە‬ ‫توانەوه‬ ‫تواندنەوه‬

‫‪Eğlendirmek‬‬ ‫‪Eğlenmek‬‬

‫)‪(E‬‬

‫‪Eğmek‬‬ ‫‪Eğri‬‬ ‫‪Eğri büğru‬‬ ‫‪Eğrilik‬‬ ‫‪Eğrilmek‬‬ ‫‪Ehemmıyet‬‬ ‫‪Ehemmıyetli‬‬ ‫‪El‬‬ ‫‪öpmek‬‬ ‫‪El sanatlari‬‬ ‫‪Emek‬‬ ‫‪Emekli‬‬ ‫‪Emmek‬‬ ‫‪Emzik‬‬ ‫‪En‬‬ ‫‪En azından‬‬ ‫‪Endişe lenmek‬‬ ‫‪Enflasyon‬‬

‫مامان‬ ‫تا هەتایە‬ ‫مامانی‬ ‫خوار و خێچ‬ ‫دهرمانساز‬ ‫دهرمان سازی‬ ‫کۆلێژی‬ ‫دهرمانسازی‬ ‫دهرمانخانە‬ ‫نرخ ‪ ،‬بەها‬ ‫نادیار‬ ‫وهدهست هێنان‬ ‫ئەدیب‬ ‫ئاغا ‪ ،‬جەناب ‪،‬‬ ‫کاک‬ ‫خەم و خەفەت‬ ‫خواردن‬ ‫خەمبار‬ ‫دهریای ئیجە‬ ‫سەربەخۆیی‬ ‫خۆ بە زل زان‬ ‫تەمرین‬ ‫بڕمەند ‪ ،‬سماتە‬ ‫خوار ‪ ،‬دووال‬ ‫بە ال داچوون‬ ‫دووال هاتنەوه ‪،‬‬ ‫نووشتانەوه‬ ‫سەرهوژێر‬ ‫ڕستن‬ ‫بەڕێوه بەر ‪،‬‬ ‫سەرپەرهست‬ ‫پەروهرده‬ ‫پەروهرده کردن‬ ‫سەرگەرمی ‪،‬‬ ‫شادی‬

‫‪Engebeli‬‬ ‫‪Engellemek‬‬ ‫‪Enginar‬‬ ‫‪Enişte‬‬ ‫‪Enkaz‬‬ ‫‪Enli‬‬ ‫‪Ense‬‬ ‫‪Entrika çevırmek‬‬ ‫‪Er‬‬ ‫‪Erdem‬‬ ‫‪Ergeç‬‬ ‫‪Erik‬‬ ‫‪Eril‬‬ ‫‪Erimek‬‬ ‫‪Eritmek‬‬ ‫‪47‬‬

‫‪Ebe‬‬ ‫‪Ebediyen‬‬ ‫‪Ebelik‬‬ ‫‪Eciş bücüş‬‬ ‫‪Eczaci‬‬ ‫‪Eczacilik‬‬ ‫‪Eczacilik fakultasi‬‬ ‫‪Eczane‬‬ ‫‪Ederi‬‬ ‫‪Edilgen‬‬ ‫‪Edinmek‬‬ ‫‪Edip‬‬ ‫‪Efendi‬‬ ‫‪Efkarlanmak‬‬ ‫‪Efkarli‬‬ ‫‪Ege denizi‬‬ ‫‪Egemenlik‬‬ ‫‪Egoist‬‬ ‫‪Egzersiz‬‬ ‫‪Eğe‬‬ ‫‪Eğik‬‬ ‫‪Eğilim‬‬ ‫‪Eğilmek‬‬ ‫‪Eğim‬‬ ‫‪Eğirmek‬‬ ‫‪Eğitici‬‬ ‫‪Eğitim‬‬ ‫‪Eğitmek‬‬ ‫‪Eğlence‬‬

‫بێگانە‬ ‫جل و بەرگ‬ ‫باڵوێز ‪ ،‬سەفیر‬ ‫سەفارهتخانە‬ ‫وهدهست خستن‬ ‫دهست لێ نەدراو‬ ‫دهستەوانە ‪ ،‬دهست‬ ‫کێش‬ ‫هێنانە گۆڕ‬ ‫سەرکرده‬ ‫وهدهست هێنان‬ ‫وهدهست خستن‬ ‫کارهبا‬ ‫ئەندام‬ ‫دیاری کردن‬ ‫ڕهخنە ‪/‬‬ ‫هەڵسەنگاندن‬ ‫ڕهخنە گرتن‬ ‫ڕهخنە گر‬ ‫بە دهستی بەتال‬ ‫دهست کوورت ‪،‬‬ ‫هەژار‬ ‫لە دهست هاتن‬ ‫بە هۆی‬ ‫دهست بە سەر دا‬ ‫گرتن‬ ‫دهست لێدان‬ ‫سێو‬ ‫هاوسەر ‪ /‬هاوشێوه‬ ‫هاومانا‬ ‫هاوجنس باز‬ ‫گوێ درێژ ‪ ،‬کەر‬ ‫بەرابەر ‪ ،‬موساوی‬ ‫بەرابەری‬ ‫نابەرابەری‬ ‫ڕێگر ‪ ،‬چەتە‬ ‫هاوڕێی کردن‬

‫پیاو ‪ /‬نێرینە‬ ‫کووڕ‬ ‫برا‬ ‫زوو‬ ‫پێ گەیشتن‬ ‫وه دوا خستن‬ ‫ساغی ‪ ،‬ساڵمەتی‬ ‫ئیلهام‬ ‫ئەسیر بوون ‪،‬‬ ‫گیران‬ ‫ئەسیر کردن ‪،‬‬ ‫گرتن‬ ‫درێغی کردن‬ ‫کۆنە ‪ /‬قەدیم ‪/‬‬ ‫ڕابردوو‬ ‫کۆنە فرۆش‬ ‫کۆن بوون‬ ‫شمشێر بازی‬ ‫باوێشک هاتن‬ ‫جوان ناسی‬ ‫بێ بایەخ‬ ‫کشت و کال ‪،‬‬ ‫بەرهەم‬ ‫کەشاوهرز ‪،‬‬ ‫وهرزێڕ‬ ‫پێوه لکاندن ‪،‬پێوه‬ ‫زیاد کردن‬ ‫نان‬ ‫نانەواخانە‬ ‫پەرهساندنی‬ ‫ئابووری‬ ‫ناتەواو ‪ ،‬کەم‬ ‫ناتەواوی ‪ ،‬کەمی‬ ‫کەم بوونەوه‬ ‫کەم کردنەوه‬ ‫ترش‬ ‫ترش بوون‬ ‫ترش کردن‬ ‫دهست ‪ /‬وهسیلە ‪/‬‬

‫‪Elbise‬‬ ‫‪Elçi‬‬ ‫‪Elçilik‬‬ ‫‪Elde etmek‬‬ ‫‪El değmemiş‬‬ ‫‪Eldiven‬‬ ‫‪Ele‬‬ ‫‪almak‬‬ ‫‪Ele başı‬‬ ‫‪Ele geçirmek‬‬ ‫‪Ele geçmek‬‬ ‫‪Elektrik‬‬ ‫‪Eleman‬‬ ‫‪Elemek‬‬ ‫‪Eleştiri‬‬ ‫‪Eleştirmek‬‬ ‫‪Eleştirmen‬‬ ‫‪Eli boş‬‬ ‫‪Eli dar‬‬ ‫‪Elinden gelmek‬‬ ‫‪Eliyle‬‬ ‫‪El koymek‬‬ ‫‪Ellemek‬‬ ‫‪Elma‬‬ ‫‪Eş‬‬ ‫‪Eş anlamli‬‬ ‫‪Eş cinsel‬‬ ‫‪Eşek‬‬ ‫‪Eşit‬‬ ‫‪Eşitlik‬‬ ‫‪Eşitsızlik‬‬ ‫‪Eşkiya‬‬ ‫‪Eşlik etmek‬‬ ‫‪48‬‬

‫‪Erkek‬‬ ‫‪Erkek çocuk‬‬ ‫‪Erkek kardeş‬‬ ‫‪Erken‬‬ ‫‪Ermek‬‬ ‫‪Ertelemek‬‬ ‫‪Esenlik‬‬ ‫‪Esin‬‬ ‫‪Esir düşmek‬‬

‫‪Esir etmek‬‬ ‫‪Esirgemek‬‬ ‫‪Eski‬‬ ‫‪Eskici‬‬ ‫‪Eskimek‬‬ ‫‪Eskrim‬‬ ‫‪Esnemek‬‬ ‫‪Estetik‬‬ ‫‪Ehemmıyetsiz‬‬ ‫‪Ekin‬‬ ‫‪Ekinci‬‬ ‫‪Eklemek‬‬ ‫‪Ekmek‬‬ ‫‪Ekmek firini‬‬ ‫‪Ekonomik gelişme‬‬ ‫‪Eksi‬‬ ‫‪Eksiklik‬‬ ‫‪Eksilmek‬‬ ‫‪Eksiltmek‬‬ ‫‪Ekşi‬‬ ‫‪Ekşimek‬‬ ‫‪Ekşitmek‬‬ ‫‪El‬‬

‫بێ هاوتا ‪ /‬بی‬ ‫هاوسەر‬ ‫گۆشت‬ ‫تەنووره ‪ ،‬دامەن‬ ‫هۆکار‬ ‫کاریگەری‬ ‫کاریگەری تێ‬ ‫کردن‬ ‫کەوتنە ژێر‬ ‫کاریگەری‬ ‫کاریگەر‬ ‫کردن ‪ ،‬بەڕێوه‬ ‫بردن ‪ ،‬ئەنجام دان‬ ‫ڕهگەزی ‪ ،‬نەژادی‬ ‫ماڵ ‪ /‬خانوو‬ ‫خۆماڵی‬ ‫بەڵی‬ ‫ژیانی هاوسەری‬ ‫دامەزراندن‬ ‫ژندار ‪ ،‬ماڵدار ‪،‬‬ ‫هاوسەر گرتوو‬ ‫گەشە‬ ‫مال گواستنەوه‬ ‫لە بەر کردن‬ ‫ژێر پێ خران ‪،‬‬ ‫پڵچ بوونەوه‬ ‫ژێر پێ نان ‪ /‬پێ‬ ‫لێ نان‬

‫‪49‬‬

‫‪Eşsiz‬‬ ‫‪Et‬‬ ‫‪Etek‬‬ ‫‪Etken‬‬ ‫‪Etki‬‬ ‫‪Etkilemek‬‬ ‫‪Etkilenmek‬‬ ‫‪Etkili‬‬ ‫‪Etmek‬‬ ‫‪Etnik‬‬ ‫‪Ev‬‬ ‫‪Evcil‬‬ ‫‪Evet‬‬ ‫‪Evlenmek‬‬ ‫‪Evli‬‬ ‫‪Evrim‬‬ ‫‪Ev taşimak‬‬ ‫‪Ezberlemek‬‬ ‫‪Ezilmek‬‬ ‫‪Ezmek‬‬

‫چرا ‪ ،‬الیت ‪ ،‬فانۆس‬ ‫زیپ ‪ ،‬زنجیر‬ ‫هات و هاوار‬ ‫ڕیحانە‬ ‫بەرمیل‬ ‫بە ناز و عیشوه‬ ‫ناز و نووز‬ ‫کردن‬ ‫نانەواخانە‬ ‫نانەوا‬ ‫هاویشتن‬ ‫بە هەل زانین‬ ‫فرسەت لێ‬ ‫هێنان‬ ‫هەل پەرهست‬ ‫هەل پەرهستی‬ ‫هەل لە دهست‬ ‫دان‬ ‫مەجال پێدان‬ ‫مژ ‪ ،‬قم‬ ‫مژ لێدان ‪ ،‬قم‬ ‫لێدان‬ ‫تۆفان‬ ‫تۆفاناوی‬ ‫ورتە ورت‬ ‫کردن‬ ‫خش خش کرن‬ ‫ڕیخ‬ ‫دهرپەڕین‬ ‫نەمام‬ ‫فیلم هەڵگرتنەوه‬

‫‪Fener‬‬ ‫‪Ferın‬‬ ‫‪Fermuar‬‬ ‫‪Feryat figan‬‬ ‫‪Fesleğen‬‬ ‫‪Fıcı‬‬ ‫‪Fidan‬‬

‫)‪(F‬‬ ‫کارگە‬ ‫کارهسات‬ ‫سوود‬ ‫سوود خۆر‬ ‫داو ‪ ،‬تەڵە‬ ‫لە داو کەوتن‬ ‫هەژاری ‪،‬‬ ‫دهست کوورتی‬ ‫کۆلێژ‬ ‫فال گرتنەوه‬ ‫فال گرهوه‬ ‫خەتا ‪ ،‬هەڵە‬ ‫دهمارگرژ‬ ‫دهمارگرژی‬ ‫چرا‬ ‫مشک‬ ‫جیاواز‬ ‫کاشی‬ ‫کەڵ لێ‬ ‫وهرگرتن‬ ‫بە کەلک‬ ‫بێ کەڵک‬ ‫کالیسکە ‪ ،‬گاری‬ ‫کالیسکە چی‬ ‫زیاد ‪ ،‬زێده‬ ‫زیاد بوون‬ ‫زیاد کردن‬ ‫زیاد لە خۆی‬ ‫فیداکاری‬ ‫ئیفلیجی‬ ‫ئیفلیج‬ ‫ئیفلیج بوون‬ ‫خراپ‬ ‫لە خۆ چوون‬

‫‪Fıkırdak‬‬ ‫‪Fıkırdamak‬‬ ‫‪Film çekmek‬‬ ‫‪Fırıncı‬‬ ‫‪Fırlatmak‬‬ ‫‪Fırsat bilmek‬‬ ‫‪Fırsat bulmak‬‬ ‫‪Fırsat vermak‬‬ ‫‪Fırsatçı‬‬ ‫‪Fırsatçılık‬‬ ‫‪Fırsatı kaçırmak‬‬ ‫‪Fırt‬‬ ‫‪Fırt çekmek‬‬ ‫‪Fırtına‬‬ ‫‪Fırtınali‬‬ ‫‪Fışırdamak‬‬ ‫‪Fısıtdamak‬‬ ‫‪Fışkı‬‬ ‫‪Fışkırmak‬‬

‫‪50‬‬

‫‪Fabrika‬‬ ‫‪Facia‬‬ ‫‪Faiz‬‬ ‫‪Faizci‬‬ ‫‪Fak‬‬ ‫‪Faka basmak‬‬ ‫‪Fakirlik‬‬ ‫‪Fakulta‬‬ ‫‪Fala bakmak‬‬ ‫‪Falçi‬‬ ‫‪Falso‬‬ ‫‪Fanatik‬‬ ‫‪Fanatiklik‬‬ ‫‪Far‬‬ ‫‪Fare‬‬ ‫‪Farklı‬‬ ‫‪Fayans‬‬ ‫‪Faydalanmak‬‬ ‫‪Faydali‬‬ ‫‪Faydasiz‬‬ ‫‪Fayton‬‬ ‫‪Faytoncu‬‬ ‫‪Fazla‬‬ ‫‪Fazla laşmak‬‬ ‫‪Fazla laştırmak‬‬ ‫‪Fazla siyla‬‬ ‫‪Fedakarlık‬‬ ‫‪Felç‬‬ ‫‪Felç olmak‬‬ ‫‪Felçli‬‬ ‫‪Fena‬‬ ‫‪Fenalaşmak‬‬

‫نیوه شەو‬ ‫ڕابردوو‬ ‫ساڵی ڕابردوو‬ ‫ڕهواج ‪ ،‬باو‬ ‫باتڵ ‪ ،‬بە سەر‬ ‫چوو‬ ‫کاتی‬ ‫بە شێوهی کاتی‬ ‫وهدرهنگ کەوتن‬ ‫بژێوی ‪ /‬سازگاری‬ ‫مەشڕهف خۆس‬ ‫مەشڕهف ناخۆش‬ ‫گوزهران کردن‬ ‫بە سەر بردن‬ ‫جۆراوجۆری‬ ‫پێویست‬ ‫ڕێژه‬ ‫ڕهت کردن‬ ‫بە تەمەن‬ ‫تێپەڕ بوون‬ ‫ڕابردوو‬ ‫قەڵشت ‪ ،‬کەلێن‬ ‫داهاتوو‬ ‫داب و نەریت‬ ‫سووننەتی‬ ‫بووک‬ ‫داهات‬ ‫هات و چۆ‬ ‫گەشە‬ ‫گەشە ‪ /‬بەرهو پێش‬ ‫چوون‬ ‫تەکمیل کردن‬ ‫هاتن‬ ‫ئەوسار ‪ ،‬لغاو‬ ‫بەلەم‬ ‫گەنج ‪ ،‬الو‬ ‫گەنج بوونەوه‬

‫‪Gece yarısı‬‬ ‫‪Geçen‬‬ ‫‪Geçen yıl‬‬ ‫‪Geçerlik‬‬ ‫‪Geçersiz‬‬

‫)‪(G‬‬ ‫غەدر لێ کردن‬ ‫غافڵگیر کردن‬ ‫غافڵگیر بوون‬ ‫دهنووک‬ ‫دهنووک لێدان‬ ‫کاکێشان‬ ‫سەرکەوتن‬ ‫پێشانگا‬ ‫سەرکەوتن‬ ‫سەرکەوتن‬ ‫سەرکەوتن‬ ‫خەم‬ ‫خەم خواردن‬ ‫خەمبار‬ ‫قسە هێنان و بردن‬ ‫ناز‬ ‫وێستگەی قیتار‬ ‫بێگانە ‪ /‬سەیر‬ ‫سەیر و سەمەرهیی‬ ‫نقووم بوون‬ ‫پادگان‬ ‫داگیر کردن‬ ‫کافر ‪ ،‬بێ دین‬ ‫مەبەست ‪ ،‬مە‬ ‫نزوور‬ ‫هەوڵ دان‬ ‫ڕۆژنامە‬ ‫ڕۆژنامە نووس‬ ‫حامیلە ‪ ،‬زک پڕ‬ ‫حامیلە بوون‬ ‫درهنگ‬ ‫درهنگ‬ ‫شە و‬ ‫شە و ڕۆژ‬

‫‪Geçicı‬‬ ‫‪Geçicı olarak‬‬ ‫‪Gecikmek‬‬ ‫‪Geçim‬‬ ‫‪Geçimli‬‬ ‫‪Geçimsiz‬‬ ‫‪Geçinmek‬‬ ‫‪Geçirmek‬‬ ‫‪Geçişli‬‬ ‫‪Geçişsiz‬‬ ‫‪Geçit töreni‬‬ ‫‪Geçit vermek‬‬ ‫‪Geçkin‬‬ ‫‪Geçmek‬‬ ‫‪Geçmiş‬‬ ‫‪Gedik‬‬ ‫‪Gelecek‬‬ ‫‪Gelenek‬‬ ‫‪Geleneksel‬‬ ‫‪Gelin‬‬ ‫‪Gelir‬‬ ‫‪Geliş gediş‬‬ ‫‪Gelişim‬‬ ‫‪Gelişmek‬‬ ‫‪Geliştirmek‬‬ ‫‪Gelmek‬‬ ‫‪Gem‬‬ ‫‪Gemi‬‬ ‫‪Genç‬‬ ‫‪Gençleşmek‬‬

‫‪51‬‬

‫‪Gadretmek‬‬ ‫‪Gafil avlamak‬‬ ‫‪Gafil avlanmak‬‬ ‫‪Gaga‬‬ ‫‪Gaga lamak‬‬ ‫‪Galaksi‬‬ ‫‪Galebe çalmak‬‬ ‫‪Galeri‬‬ ‫‪Galibiyet‬‬ ‫‪Galip gelmek‬‬ ‫‪Galip olmak‬‬ ‫‪Gam‬‬ ‫‪Gam lanmak‬‬ ‫‪Gamli‬‬ ‫‪Gammazlamak‬‬ ‫‪Gamze‬‬ ‫‪Gar‬‬ ‫‪Garip‬‬ ‫‪Gariplik‬‬ ‫‪Garkolmak‬‬ ‫‪Garnizon‬‬ ‫‪Gaspetmek‬‬ ‫‪Gavur‬‬ ‫‪Gaye‬‬ ‫‪Gayret etmek‬‬ ‫‪Gazete‬‬ ‫‪Gazeteci‬‬ ‫‪Gebe‬‬ ‫‪Gebe kalmak‬‬ ‫‪Geç‬‬ ‫‪Geç vakit‬‬ ‫‪Gece‬‬ ‫‪Gece gündüz‬‬

‫سستی‬ ‫سست بوون‬ ‫بزنە کێوی‬ ‫گەڕیده‬ ‫گەڕان‬ ‫گەڕان‬ ‫گەڕان‬ ‫گەڕان‬ ‫جووین‬ ‫وهکوو ‪ ،‬لە شێوهی‬ ‫هات و چۆ‬ ‫سەرهتا ‪ /‬چوونە‬ ‫ژوور‬ ‫دهرگای چوونە‬ ‫ژوور‬ ‫کۆنکۆر‬ ‫هەنگاو‬ ‫چوونە ژوور‬ ‫گەروو‬ ‫ورده ورده‬ ‫چوون‬ ‫ورده ورده‬ ‫پۆشاک‬ ‫لەبەر کردن ‪،‬‬ ‫پۆشین‬ ‫لیباس پۆشاک‬ ‫شاردنەوه‬ ‫شاراوه‬ ‫شاراوهیی‬ ‫کۆچ کردن‬ ‫کۆچەر‬ ‫کۆچەری‬ ‫کۆچ کردن ‪/‬‬ ‫مردن‬ ‫کۆچەر ‪ ،‬پەنابەر‬ ‫سینگ‬ ‫ئاسمان‬ ‫هەوره تریشقە‬

‫گشتی‬ ‫بەرێوهبەرایەتی‬ ‫ئەرتەش‬ ‫کۆڕی گشتی‬ ‫بەرپرسی گشتی‬ ‫ماتەمینی گشتی‬ ‫بە گشتی‬ ‫بەرینایی‬ ‫پەره سەندن‬ ‫پەره پێدان‬ ‫بەرینایی‬ ‫گەوره بوونەوه‬ ‫لە کار الدان‬ ‫ڕاستەقینە‬ ‫ناڕاستەقینە‬ ‫وهدی هاتن‬ ‫واقیع بین‬ ‫لە ڕاستیدا‬ ‫ملوانکە‬ ‫پێداویستی‬ ‫پێویست‬ ‫بە پێویست زانین‬ ‫پێداویستی ‪،‬‬ ‫پێویستی‬ ‫دواوه ‪ /‬دواکەوتوو‬ ‫وهرگرتنەوه‬ ‫گەڕاندنەوه‬ ‫ڕهت کردنەوه‬ ‫گەڕانەوه‬ ‫گەڕانەوه‬ ‫گەڕاندنەوه‬ ‫دواکەوتوویی‬ ‫کۆنە پەرهست‬ ‫دواکەوتوویی‬ ‫بوحڕان ‪ ،‬ئەزمە ‪،‬‬ ‫ئارێشە‬ ‫هێنان‬ ‫سست‬

‫‪Gevşeklik‬‬ ‫‪Gevşemek‬‬ ‫‪Geyik‬‬ ‫‪Gezgin‬‬ ‫‪Gezi‬‬ ‫‪Gezinmek‬‬ ‫‪Gezinti‬‬ ‫‪Gezmek‬‬ ‫‪Ggevmek‬‬ ‫‪Gibi‬‬ ‫‪Gidiş geliş‬‬ ‫‪Giriş‬‬ ‫‪Giriş kapisi‬‬ ‫‪Giriş sınavı‬‬ ‫‪Girişim‬‬ ‫‪Girmek‬‬ ‫‪Girtlak‬‬ ‫‪Gitgide‬‬ ‫‪Gitmek‬‬ ‫‪Gittikçe‬‬ ‫‪Giyim‬‬ ‫‪Giyinmek‬‬ ‫‪Giyisi‬‬ ‫‪Gizlemek‬‬ ‫‪Gizli‬‬ ‫‪Gizlice‬‬ ‫‪Göç etmek‬‬ ‫‪Göçebe‬‬ ‫‪Göçebelik‬‬ ‫‪Göçmek‬‬ ‫‪Göçmen‬‬ ‫‪Göğüs‬‬ ‫‪Gök‬‬ ‫‪Gök gürültüsü‬‬ ‫‪52‬‬

‫‪Genel‬‬ ‫‪Genel kurmay‬‬ ‫‪Genel kurul‬‬ ‫‪Genel müdür‬‬ ‫‪Genel yas‬‬ ‫‪Genellikle‬‬ ‫‪Geniş‬‬ ‫‪Genişlemek‬‬ ‫‪Genişletmek‬‬ ‫‪Genişlik‬‬ ‫‪Genleşme‬‬ ‫‪Gensoru‬‬ ‫‪Gerçek‬‬ ‫‪Gerçek dişi‬‬ ‫‪Gerçek leşmek‬‬ ‫‪Gerçekçi‬‬ ‫‪Gerçekten‬‬ ‫‪Gerdanlık‬‬ ‫‪Gereç‬‬ ‫‪Gerekli‬‬ ‫‪Gerekli görmek‬‬ ‫‪Gereksinme‬‬ ‫‪Geri‬‬ ‫‪Geri almak‬‬ ‫‪Geri çekilmek‬‬ ‫‪Geri çevırmek‬‬ ‫‪Geri dönmek‬‬ ‫‪Geri dönüş‬‬ ‫‪Geri göndermek‬‬ ‫‪Geri kalmişlık‬‬ ‫‪Gerici‬‬ ‫‪Gerilik‬‬ ‫‪Gerilim‬‬ ‫‪Getirmek‬‬ ‫‪Gevşek‬‬

‫دانیشتن ‪،‬‬ ‫موزاکەره‬ ‫شانۆ‬ ‫نمایش کران‬ ‫ڕواڵەت کاری‬ ‫پێشاندان‬ ‫بردن‬ ‫هێز نواندن‬ ‫چاو‬ ‫چاو کردنەوه‬ ‫چاو ڕوونی‬ ‫تا ئەو جێیەی چاو‬ ‫بڕ بکات‬ ‫لە ژێر چاوهدێری‬ ‫پشت گوێ خستن‬ ‫لێ ڕوانین‬ ‫گلێنەی چاو‬ ‫چاو تێ بڕین‬ ‫ئاگا لێ بوون‬ ‫چاو داگرتن‬ ‫فرمێسک‬ ‫چاوپۆشین‬ ‫نیگابان ‪ /‬پزیشکی‬ ‫چاو‬ ‫چاو پێدا خشاندن‬ ‫لە بەر چاو ون‬ ‫بوون‬ ‫چاوهدێر‬ ‫چاویلکە‬ ‫چاو لە ڕێگا‬ ‫دیتران‬ ‫مان گرتن‬ ‫ڕهنگی خۆڵە‬ ‫مێشی‬ ‫دهستە ‪ ،‬تاقم‬ ‫کوودی کیمیایی‬ ‫هێز ‪ ،‬تاقەت ‪،‬‬ ‫توانا‬

‫‪Görüşülmek‬‬

‫دهریاچە‬ ‫سێبەر ‪ ،‬نسێ‬ ‫سێبەردار‬ ‫دیتن‬ ‫کراس‬ ‫ناشتن‬ ‫بەڕێخەر ‪،‬‬ ‫بەڕێکار‬ ‫ناردراو ‪ ،‬بەڕێ‬ ‫کراو‬ ‫ناردن‬ ‫دڵ‬ ‫داب و نەریت‬ ‫ئەرک ‪ ،‬وهزیفە‬ ‫دامەزراندن‬ ‫شێوازی هەڵس و‬ ‫کەوت‬ ‫شکۆ ‪ ،‬گەورهیی‬ ‫بە شکۆ‬ ‫دیتن‬ ‫دوونیا دیتوو‬ ‫ڕواڵەت‬ ‫خوازبێن ‪ ،‬داوا‬ ‫کار‬ ‫خوازبێنی‬ ‫دش ‪ ,,‬خوشکی‬ ‫مێرد ‪,,‬‬ ‫دهرکەوتن‬ ‫لەبەر چاو ون‬ ‫بوون‬ ‫مەنزهره ‪ ،‬دیمەن‬ ‫بە ڕواڵەت‬ ‫بیر و ڕا گۆڕینەوه‬ ‫جیاوازی بیر و ڕا‬ ‫هاونەزهر ‪ ،‬هاوڕا‬ ‫مالقات ‪ ،‬دیدار‬ ‫چاوپێ کەوتن‬

‫‪Gösteri‬‬ ‫‪Gösterime girmek‬‬ ‫‪Gösteriş‬‬ ‫‪Göstermek‬‬ ‫‪Götürmek‬‬ ‫‪Gövde gösterisi‬‬ ‫‪Göz‬‬ ‫‪Göz açmak‬‬ ‫‪Göz addınlığı‬‬ ‫‪Göz alabildiğince‬‬ ‫‪Göz altında tutmak‬‬ ‫‪Göz ardı etmek‬‬ ‫‪Göz atmak‬‬ ‫‪Göz bebeği‬‬ ‫‪göz dikmek‬‬ ‫‪Göz etmek‬‬ ‫‪Göz kırpmak‬‬ ‫‪Göz yaşı‬‬ ‫‪Göz yummak‬‬ ‫‪Gözcü‬‬ ‫‪Gözden geçirmek‬‬ ‫‪Gözden kaybolmak‬‬ ‫‪Gözlemci‬‬ ‫‪Gözlük‬‬ ‫‪Gözü yolda‬‬ ‫‪Gözükmek‬‬ ‫‪Grev‬‬ ‫‪Gri‬‬ ‫‪Grup‬‬ ‫‪Gübre‬‬ ‫‪Güç‬‬

‫‪53‬‬

‫‪Göl‬‬ ‫‪Gölge‬‬ ‫‪Gölgeli‬‬ ‫‪Göllemek‬‬ ‫‪Gömlek‬‬ ‫‪Gömmek‬‬ ‫‪Gönderen‬‬ ‫‪Gönderilmek‬‬ ‫‪Göndermek‬‬ ‫‪Gönül‬‬ ‫‪Görenek‬‬ ‫‪Görev‬‬ ‫‪Görevlendirmek‬‬ ‫‪Görgü‬‬ ‫‪Görkem‬‬ ‫‪Görkemli‬‬ ‫‪Görmek‬‬ ‫‪Görmüş geçirmiş‬‬ ‫‪Görsel‬‬ ‫‪Görücü‬‬ ‫‪Görücülük‬‬ ‫‪Görümce‬‬ ‫‪Görünmek‬‬ ‫‪Görünmez olmak‬‬ ‫‪Görünüm‬‬ ‫‪Görünüşte‬‬ ‫‪Görüş alişverişi‬‬ ‫‪Görüş ayriliği‬‬ ‫‪Görüş birliği‬‬ ‫‪Görüşme‬‬ ‫‪Görüşmek‬‬

‫زۆرهوان‬ ‫زۆرهوانی گرتن‬ ‫هات و هۆ‬ ‫شانازی‬ ‫لە خۆ بایی بوون‬ ‫متمانە‬ ‫دهنگی متمانە‬ ‫متمانە پێ کراو‬ ‫دلنیا‬ ‫متمانە پێ کردن‬ ‫کۆتر‬ ‫زاوا‬ ‫پاییز‬ ‫جوان ‪ ،‬قەشەنگ‬

‫دل ڕهنجاندن‬ ‫دڵ ڕهنجاو‬ ‫دڵ ئێشان ‪،‬‬ ‫ناڕهحەت بوون‬ ‫بە هێز کردن‬ ‫بە هێز بوون‬ ‫سەخت بوون‬ ‫سەخت کردن‬ ‫بە هێز‬ ‫دژواری ‪ ،‬گرفت ‪،‬‬ ‫سەختی‬ ‫گرفت خوڵقاندن‬ ‫بێ گرفت ‪ ،‬بێ‬ ‫کێشە‬ ‫گواڵو‬ ‫وهبزه خستن‬ ‫ڕوو بە خەنده‬ ‫ڕووخۆش‬ ‫پێکەنین‬ ‫پێکەنین‬ ‫بزه‬ ‫بزه هاتن ‪،‬‬ ‫پێکەنین‬ ‫بزه هینەر‬ ‫بە یەکەوه پێکەنین‬ ‫زێو‬ ‫ڕۆژ‬ ‫ڕۆژێک نا‬ ‫ڕۆژێک‬ ‫ڕۆژانە (‬ ‫حەقدهست )‬ ‫بەرنامە ‪ ،‬پڕۆگرام‬ ‫تاو ‪ ،‬خۆر ‪ ،‬هەتاو‬ ‫ڕۆژ گیران‬ ‫باشوور‬ ‫ڕۆژانە‬ ‫بە ڕۆژی ڕوون‬ ‫فراوان ‪ /‬ئەستوور‬

‫‪Güreşçi‬‬ ‫‪Güreşmek‬‬ ‫‪Gürültü‬‬ ‫‪Gurur‬‬ ‫‪Gururlanmak‬‬ ‫‪Güven‬‬ ‫‪Güven oyu‬‬ ‫‪Güvence‬‬ ‫‪Güvenilir‬‬ ‫‪Güvenmek‬‬ ‫‪Güvercin‬‬ ‫‪Güvey‬‬ ‫‪Güz‬‬ ‫‪Güzel‬‬

‫‪54‬‬

‫‪Gücendirmek‬‬ ‫‪Gücenik‬‬ ‫‪Gücenmek‬‬ ‫‪Güçlendirmek‬‬ ‫‪Güçlenmek‬‬ ‫‪Güçleşmek‬‬ ‫‪Güçleştirmek‬‬ ‫‪Güçlü‬‬ ‫‪Güçlük‬‬ ‫‪Güçlük çıkarmak‬‬ ‫‪Güçsüz‬‬ ‫‪Gül susu‬‬ ‫‪Güldürmek‬‬ ‫‪Güleç‬‬ ‫‪Güler yüzlü‬‬ ‫‪Gülmek‬‬ ‫‪Gülücük‬‬ ‫‪Gülümseme‬‬ ‫‪Gülümsemek‬‬ ‫‪Gülünç‬‬ ‫‪Gülüşmek‬‬ ‫‪Gümüş‬‬ ‫‪Gün‬‬ ‫‪Günasırı‬‬ ‫‪Gündelik‬‬ ‫‪Gündem‬‬ ‫‪Güneş‬‬ ‫‪Güneş çarpmasi‬‬ ‫‪Güney‬‬ ‫‪Günlük‬‬ ‫‪Güpe gündüz‬‬ ‫‪Gür‬‬

‫کامە‬ ‫کامەیان‬ ‫کوا‬ ‫زیندانی کردن‬ ‫زیندانی بوون‬ ‫زیندان ‪،‬‬ ‫گرتووخانە‬ ‫پشمین ‪ ،‬پژمین‬ ‫کۆلێژی ئەفسەری‬ ‫خەرج کردن‬ ‫خەرج کران‬ ‫کۆلێژی ئەفسەری‬ ‫پەرهستار ‪،‬‬ ‫سیستەر‬ ‫نەخۆش کەوتن‬ ‫نەخۆشی‬ ‫نەخۆشخانە‬ ‫نەخۆش‬ ‫هەلە کردن‬ ‫وهبیر کەوتنەوه‬ ‫وهبیر هێنانەوه‬ ‫فڕۆکە خانە‬ ‫پیس بوونی ژینگە‬ ‫شیرکەتی فڕۆکە ‪-‬‬ ‫وانی‬ ‫هێڵی هەوایی‬ ‫هەڵفڕین ‪ ،‬پەرواز‪-‬‬ ‫کردن‬ ‫وهڕین ( سەگ )‬ ‫گێزهر‬ ‫بە پەرۆش بوون‬ ‫نەخێر ‪ ،‬نا ‪ /‬خێر‬ ‫کۆمەڵەی خێر‬ ‫خوازی‬ ‫خێر خواز‬ ‫شیڕاندن ‪ ،‬نە‬ ‫ڕاندن‬ ‫سەرسوڕهێنەر‬

‫‪Hangi‬‬ ‫‪Hangisi‬‬ ‫‪Hani‬‬ ‫‪Hapis etmek‬‬ ‫‪Hapisedilmek‬‬ ‫‪Hapishane‬‬

‫)‪(H‬‬ ‫هەواڵ ‪ ،‬دهنگ و‬ ‫باس‬ ‫هەواڵ وهرگرتن‬ ‫هەواڵ ناردن‬ ‫هەواڵ گەیاندن‬ ‫ئاگادار کردنەوه‬ ‫بێ خەبەر ‪ ،‬بێ‬ ‫ئاگا‬ ‫زێده ڕۆیی کردن‬ ‫خزمەتکار‬ ‫خیانەت‬ ‫خیانەت کردن‬ ‫ماف ناس‬ ‫عاداڵنە‬ ‫نێوبژیوان‬ ‫نێوبژیوانی‬ ‫وهفادار‬ ‫بێ وهفا‬ ‫ماف پەروهر‬ ‫ناڕهوایی‬ ‫پوور‬ ‫بەڕه چنی‬ ‫جێ نشین‬ ‫بەڕه ‪ ،‬فەڕش‬ ‫خەلک‬ ‫گەل پەرهست‬ ‫پێوهندی گشتی ‪،‬‬ ‫تێکەاڵوی‬ ‫وهزنە ‪ ،‬قوڕسایی‬ ‫ژیان نامە‬ ‫وهزنە هەڵگر‬ ‫هەڵە کردن‬ ‫هەڵگرتن‬ ‫هە ویر‬

‫‪Hapşirmak‬‬ ‫‪Harbiye‬‬ ‫‪Harcamak‬‬ ‫‪Harcanmak‬‬ ‫‪Harp okulu‬‬ ‫‪Hasta bakıcı‬‬ ‫‪Hastalanmak‬‬ ‫‪Hastalık‬‬ ‫‪Hastane‬‬ ‫‪Haste‬‬ ‫‪Hata yapmak‬‬ ‫‪Hatırlamak‬‬ ‫‪Hatırlatmak‬‬ ‫‪Hava alanı‬‬ ‫‪Hava kirliliği‬‬ ‫‪Hava yolları‬‬ ‫‪hava‬‬ ‫‪yolu‬‬ ‫‪Havalanmak‬‬ ‫‪Havlamak‬‬ ‫‪Havüç‬‬ ‫‪Hayıflamak‬‬ ‫‪Hayır‬‬ ‫‪Hayır derneği‬‬ ‫‪Hayır sever‬‬ ‫‪Haykırmak‬‬ ‫‪Hayretverici‬‬ ‫‪55‬‬

‫‪Haber‬‬ ‫‪Haber almak‬‬ ‫‪Haber salmak‬‬ ‫‪Haber vermek‬‬ ‫‪Haberder etmek‬‬ ‫‪Habersiz‬‬ ‫‪Haddini aşmak‬‬ ‫‪Hademe‬‬ ‫‪Hainlik‬‬ ‫‪Hainlik etmek‬‬ ‫‪Hakbilir‬‬ ‫‪Hakça‬‬ ‫‪Hakem‬‬ ‫‪Hakemlik‬‬ ‫‪Hakiketli‬‬ ‫‪Hakiketsiz‬‬ ‫‪Haksever‬‬ ‫‪Haksizlık‬‬ ‫‪Hala‬‬ ‫‪Hale dokuma‬‬ ‫‪Halef‬‬ ‫‪Halı‬‬ ‫‪Halk‬‬ ‫‪Halkçı‬‬ ‫‪Halkla ilişkiler‬‬ ‫‪Halter‬‬ ‫‪Halter cümesi‬‬ ‫‪Halterci‬‬ ‫‪Haltetmek‬‬ ‫‪Hamletmek‬‬ ‫‪Hamur‬‬

‫هاوجنس باز‬ ‫مێباز‬ ‫بڕیار دهرکردن‬ ‫فەرمانڕهوا‬ ‫فەرمانڕهوایەتی‬ ‫ڕهحەتی‬ ‫ئازاد ‪ ،‬سەربەست‬ ‫ئازادی ‪،‬‬ ‫سەربەستی‬ ‫ڕێز لێ گرتن‬ ‫بێ رێزی‬ ‫وه شک و گومان‬ ‫کەوتن‬ ‫خوێن تاڵ‬ ‫ئارامی‬

‫ئاماده کردن‬ ‫ئاماده بوون‬ ‫ئاماده کاری‬ ‫توالێت‬ ‫هەر ئێستا‬ ‫پەرهستار ‪،‬‬ ‫سیستەر‬ ‫هەموو‬ ‫هەمووی‬ ‫بە تێڕایی‬ ‫بەر لە هەر شتێ‬ ‫هەمە چەشن‬ ‫هەموو شوێنێ‬ ‫لە هەر الوه‬ ‫لە هەر الیەک‬ ‫هەر کامەی‬ ‫خوورجین‬ ‫پەیکەر‬ ‫پەیکەرتاش‬

‫‪Homoseksüel‬‬ ‫‪Hovarda‬‬ ‫‪Hüküm vermek‬‬ ‫‪Hükümdar‬‬ ‫‪Hükümdarlık‬‬ ‫‪Huni‬‬ ‫‪Hür‬‬ ‫‪Hüriyet‬‬ ‫‪Hürmet etmek‬‬ ‫‪Hürmet sizlik‬‬ ‫‪Huylanmak‬‬ ‫‪Huysuz‬‬ ‫‪Huzur‬‬

‫هیچ کەس‬ ‫نزگره‬ ‫نزگره هاتن‬ ‫النی کەم‬ ‫قەت‬ ‫شەڕ ‪ ،‬دهمە قاڵە‬ ‫گێل ‪ ،‬نەزان ‪،‬‬ ‫حۆل‬ ‫هەڵس و کەوتی‬ ‫نابەجێ کردن‬ ‫دز ‪ ،‬چەتە‬ ‫دزی‬ ‫خزم و خێش‬ ‫خێرایی ‪،‬‬ ‫سوڕعەت‬ ‫سەرگەرمی‬ ‫ئاخوند ‪ ،‬مەال ‪،‬‬ ‫گەوره‬ ‫‪56‬‬

‫‪Hazırlamak‬‬ ‫‪Hazırlanmak‬‬ ‫‪Hazırlık‬‬ ‫‪Hela‬‬ ‫‪Hemen‬‬ ‫‪Hemşire‬‬ ‫‪Hep‬‬ ‫‪Hepsi‬‬ ‫‪Hepten‬‬ ‫‪Her şeyden önce‬‬ ‫‪Her türlü‬‬ ‫‪Her yer‬‬ ‫‪Her yönden‬‬ ‫‪Herbakımdan‬‬ ‫‪Herbiri‬‬ ‫‪Heybe‬‬ ‫‪Heykel‬‬ ‫‪Heykel traş‬‬ ‫‪Hiç‬‬ ‫‪kimse‬‬ ‫‪Hıç kırık‬‬ ‫‪Hıç kırmak‬‬ ‫‪Hiç olmazsa‬‬ ‫‪Hiçbırzeman‬‬ ‫‪Hır‬‬ ‫‪Hırbo‬‬ ‫‪Hırpalamak‬‬ ‫‪Hırsız‬‬ ‫‪Hırsızlık‬‬ ‫‪Hısım‬‬ ‫‪Hız‬‬ ‫‪Hobi‬‬ ‫‪Hoca‬‬

‫)‪(I‬‬ ‫بلۆق کردن‬ ‫مام ناوهندی‬ ‫میانە ڕهو‬ ‫بلۆق کردن‬ ‫دووره دهست‬ ‫نژاد ‪ ،‬ڕهگەز‬ ‫ڕهگەز پەرهست‬ ‫ڕهگەزپەرهستی‬ ‫گەرما‬ ‫نوور ‪،‬‬ ‫ڕووناکایی‬ ‫ڕووناک کردن ‪،‬‬ ‫هەڵ کردن‬ ‫بێ نوور‬ ‫درهوشانەوه‬ ‫گەرم بوون‬ ‫گاز لێ گرتن‬ ‫گەرم کردن‬ ‫تەڕ‬ ‫تەڕ بوون‬ ‫تەڕ کردن ‪/‬‬ ‫کووتان‬ ‫فیتوو ‪ ،‬فیکە ‪،‬‬ ‫سووت‬ ‫فیتوو لێدان ‪ ،‬فیکە‬ ‫لێدان‬ ‫ڕاسپارده‬ ‫ڕاسپاردن‬ ‫تەنیا ‪ /‬چۆل‬ ‫تەنیایی ‪ /‬چۆلی‬

‫‪57‬‬

‫‪Ilık‬‬ ‫‪Ilıman‬‬ ‫‪Ilımlı‬‬ ‫‪Ilıştırmak‬‬ ‫‪Irak‬‬ ‫‪Irk‬‬ ‫‪Irkçı‬‬ ‫‪Irkçılık‬‬ ‫‪Isı‬‬ ‫‪Işık‬‬ ‫‪Işıklandırmak‬‬ ‫‪Işıksız‬‬ ‫‪Işıldamak‬‬ ‫‪Isınmak‬‬ ‫‪Isırmak‬‬ ‫‪Isıtmak‬‬ ‫‪Islak‬‬ ‫‪Islanmak‬‬ ‫‪Islatmak‬‬ ‫‪Islık‬‬ ‫‪Islık çalmak‬‬ ‫‪Ismarlama‬‬ ‫‪Ismarlamak‬‬ ‫‪Issız‬‬ ‫‪Issızlık‬‬

‫وهزارهتی ناوخۆ‬ ‫مەشرووب‬ ‫مەشرڕووب خۆر‬ ‫لە دل گرتن‬ ‫ئاوی خواردنەوه‬ ‫خواردنەوه‬ ‫لە دڵەوه‬ ‫خۆشەویستی‬ ‫مەسرهفی ناوخۆیی‬ ‫لە قاو دان‬ ‫دهرزی‬ ‫پێوهدان‬ ‫بێزار بوون‬ ‫هەنارده کردن‬ ‫کاالی هەناردهیی‬ ‫کۆدهتا‬ ‫نوێ کردنەوه‬ ‫عەسر‬ ‫دووانە ‪ ،‬جمک‬ ‫ئاو و هەوا‬ ‫بە دهسەالت ‪-‬‬ ‫گەیشتن‬ ‫ویالیەت ‪،‬‬ ‫پارێزگا‬ ‫شارستان‬ ‫لە گە ڵ‬ ‫نەفرهت لێ کردن‬ ‫پێشەوه ‪/‬‬ ‫پێشکەوتوو‬ ‫پاشەڕۆژ بین‬ ‫لە داهاتوودا‬ ‫پیشکەوتن‬ ‫گەیاندنی زانیاری‬ ‫گەیاندن‬ ‫عەالقە ‪ ،‬ئۆگری‬ ‫سەرنج ڕاکێش‬ ‫هۆگر بوون‬

‫‪İçişleri bakanlığı‬‬ ‫‪İçki‬‬ ‫‪İçkici‬‬ ‫‪İçlenmek‬‬ ‫‪İçme suyu‬‬ ‫‪İçmek‬‬ ‫‪İçten‬‬ ‫‪İçtenlik‬‬ ‫‪İçtuketım‬‬ ‫‪İdman yapmak‬‬ ‫‪İfşa etmek‬‬ ‫‪İğne‬‬ ‫‪İğnelemek‬‬ ‫‪İğrenmek‬‬ ‫‪İhraç edilmek‬‬ ‫‪İhraç malı‬‬ ‫‪İhtilal‬‬ ‫‪İhya etmek‬‬ ‫‪İkindi‬‬ ‫‪İkiz‬‬ ‫‪İklim‬‬ ‫‪İktidara gelemek‬‬

‫)‪(İ‬‬ ‫وێ دانەوه‬ ‫وێ درانەوه‬ ‫ڕاسپاردهیی‬ ‫کاکۆڵ‬ ‫پەند ئامێز‬ ‫ناوهوه‬ ‫ناوخڕ‬ ‫دڵ تێکەڵ هاتن‬ ‫ژێر پۆش‬ ‫غەریزه‬ ‫غەریزهیی ‪،‬‬ ‫جینسی‬ ‫پەروازی ناوخۆیی‬ ‫داهێنان‬ ‫ناوپڕ‬ ‫ساردهمەنی‬ ‫لە خۆگر ‪ ،‬لەبەر‬ ‫گر‬ ‫ناوهوه‬ ‫چوونە ناو‬ ‫بردنە ناو‬ ‫دڵ کرانەوه‬ ‫دڵ تێکەڵ هاتن‬ ‫دل ویستن‬ ‫دڵ هاتن‬ ‫لە بەر ئەوهی ‪،‬‬ ‫بۆیە‬ ‫لە دهروون دا‬ ‫لە ماوهی ‪ /‬لە‬ ‫ناوهوهی‬ ‫ناوهڕۆک‬ ‫بە دڵەوه خواستن‬ ‫لە دڵ دهرهاویشتن‬ ‫وهزیری ناوخۆ‬

‫‪İl‬‬ ‫‪İlçe‬‬ ‫‪İle‬‬ ‫‪İlenmek‬‬ ‫‪İleri‬‬ ‫‪İleri görüşlü‬‬ ‫‪İleride‬‬ ‫‪İlerlemek‬‬ ‫‪İletişm‬‬ ‫‪İletmek‬‬ ‫‪İlgi‬‬ ‫‪İlgi çekici‬‬ ‫‪İlgilenmek‬‬ ‫‪58‬‬

‫‪İade etmek‬‬ ‫‪İade idelmak‬‬ ‫‪İadeli‬‬ ‫‪İbibik‬‬ ‫‪İbret verici‬‬ ‫‪İç‬‬ ‫‪İç bükey‬‬ ‫‪İç bulantısı‬‬ ‫‪İç çamaşırı‬‬ ‫‪İç güdü‬‬ ‫‪İç güdüsel‬‬ ‫‪İç hatlar‬‬ ‫‪İcat etmek‬‬ ‫‪İçe dönük‬‬ ‫‪İçecek‬‬ ‫‪İçeren‬‬ ‫‪İçeri‬‬ ‫‪İçeri girmek‬‬ ‫‪İçeri sekmak‬‬ ‫‪İçi açılmak‬‬ ‫‪İçi bulanmak‬‬ ‫‪İçi çekmek‬‬ ‫‪İçi varmak‬‬ ‫‪İçin‬‬ ‫‪için için‬‬ ‫‪İçinde‬‬ ‫‪İçindekile‬‬ ‫‪İçinden gelmek‬‬ ‫‪İçini dökmek‬‬ ‫‪İçişleri bakanı‬‬

‫هاوکاری کردن‬ ‫کرێکار‬ ‫بیستن‬ ‫مەعامەلە‬ ‫کار کردن ‪/‬‬ ‫نفووزکردن‬ ‫دامەزراوه‬ ‫وهگەڕ خستن‬ ‫وێستگەی قیتار‬ ‫سەر ژمێر ‪ ،‬ئامار‬ ‫ئا ئەمە‬ ‫خواهیشت‬ ‫خوازیار‬ ‫ویستن ‪ ،‬خواستن‬ ‫بتەوێ نەتەوێ‬ ‫لە سەر یەک دانان‬ ‫مەشوهرهت کردن‬ ‫پاڵ پێوه نان‬ ‫هاورده کردن ‪،‬‬ ‫وارید کردن‬ ‫واریدات ‪ ،‬هاورده‬ ‫تاوانبار کردن‬ ‫باش ‪ ،‬چاک‬ ‫چاک بوونەوه‬ ‫باشی‬ ‫جێ پێ ‪ ،‬جێ‬ ‫شوێن‬ ‫بە دوا دا چوون‬ ‫پەیڕهوی کردن‬

‫هۆگر ‪ ،‬ئۆگر‬ ‫سەیر ‪ ،‬سەمەره‬ ‫پەیوهست‬ ‫پێوهندی‬ ‫پێوهندی‬ ‫دامەزراندن‬ ‫یەکەم ‪ ،‬سەرهتا‬ ‫لە یەکەم قۆناغدا‬ ‫قوتابخانەی‬ ‫سەرهتایی‬ ‫ئەساس ‪ ،‬بناغە‬ ‫سەرهتایی‬ ‫لە ناو بردن‬ ‫بیر و بڕوا‬ ‫بڕوا کردن‬ ‫باریک ‪ ،‬ناسک ‪،‬‬ ‫تەنک‬ ‫لێ کۆڵینەوه‬ ‫مرواری‬ ‫دڵ ئێشان‬ ‫دڵ ئێشاندن‬ ‫هێنانە خوار‬ ‫مانگا ‪ ،‬جوانەگا‬ ‫تەقینەوه‬ ‫نالە‬ ‫نالین‬ ‫دابەزین‬ ‫مرۆڤ دۆست‬ ‫بەن ‪ ،‬گوریس‬ ‫ئاوریشم‬ ‫درشت‬ ‫ئەستوور‬ ‫هەڵبەزینەوه‬ ‫دو کەڵ‬ ‫دهست فرۆش‬ ‫بێکار‬ ‫بێکاری‬ ‫کارزان‬

‫‪İşbirliği yapmak‬‬ ‫‪İşçi‬‬ ‫‪İşitmek‬‬ ‫‪İşlem‬‬ ‫‪İşlemek‬‬ ‫‪İşletme‬‬ ‫‪İşletmek‬‬ ‫‪İstasyon‬‬ ‫‪İstatistik‬‬ ‫‪İşte‬‬ ‫‪İstek‬‬ ‫‪İstekli‬‬ ‫‪İstemek‬‬ ‫‪ister istemez‬‬ ‫‪İstif etmek‬‬ ‫‪İstişare etmek‬‬ ‫‪İtelemek‬‬ ‫‪İthal etmek‬‬ ‫‪İthalat‬‬ ‫‪İtham etmek‬‬ ‫‪İyi‬‬ ‫‪İyileşmek‬‬ ‫‪İyilik‬‬ ‫‪İz‬‬ ‫‪İz‬‬ ‫‪sürmek‬‬ ‫‪İzlemek‬‬

‫‪59‬‬

‫‪İlgili‬‬ ‫‪ilginç‬‬ ‫‪İlişik‬‬ ‫‪İlişki‬‬ ‫‪İlişki kurmak‬‬ ‫‪İlk‬‬ ‫‪İlk aşamada‬‬ ‫‪İlk okul‬‬ ‫‪İlke‬‬ ‫‪İlkel‬‬ ‫‪İmha etmek‬‬ ‫‪İnanç‬‬ ‫‪İnanmak‬‬ ‫‪İnce‬‬ ‫‪İncelemek‬‬ ‫‪İnci‬‬ ‫‪İncinmek‬‬ ‫‪İncitmek‬‬ ‫‪İndirmek‬‬ ‫‪İnek‬‬ ‫‪İnfilal etmek‬‬ ‫‪İnilti‬‬ ‫‪inlemek‬‬ ‫‪İnmek‬‬ ‫‪İnsancıl‬‬ ‫‪İp‬‬ ‫‪İpek‬‬ ‫‪İri‬‬ ‫‪İri yari‬‬ ‫‪İrkilmek‬‬ ‫‪İs‬‬ ‫‪İş portacı‬‬ ‫‪İş sız‬‬ ‫‪İş sızlık‬‬ ‫‪İşbilir‬‬

‫)‪(J‬‬ ‫ژاندارمە‬ ‫گیرفان‬ ‫ئەسپ سوار‬ ‫باتووم‬

‫‪60‬‬

‫‪Jandarma‬‬ ‫‪Jep‬‬ ‫‪Jokey‬‬ ‫‪Jop‬‬

‫دل شکاندن‬ ‫هەلبژێر دراو‬ ‫سمت‬ ‫ڕهسیف‬ ‫هەلگرتن ‪ ،‬بڵند‬ ‫کردن‬ ‫دهستیار ‪،‬‬ ‫بەردهست‬ ‫ئەستوور‬ ‫ناحاڵی ‪ ،‬هیچ‬ ‫نەزان‬ ‫ئەستوور بوون‬ ‫ئەستوور کردن‬ ‫ئەستوورایی‬ ‫ماباقی ‪ ،‬پاشماوه‬ ‫باشێتی‬ ‫باش ‪ ،‬جێی‬ ‫پەسەند‬ ‫ناپەسەند‬ ‫میرات‬ ‫پێشڤە برن ‪ ،‬بەرهو‬ ‫پێش بردن‬ ‫پڕۆژهی ئاوهدانی‬ ‫بەرهو پێش چوون‬ ‫‪ ،‬پێش ڤەچوون‬ ‫حەرهکەت ‪/‬‬ ‫پەرواز‬ ‫مانەوه‬ ‫سەکتەی دڵ‬ ‫ددان کرمۆڵە‬ ‫بوون‬ ‫شارووچکە‬ ‫بیر وڕای گشتی‬ ‫بە دهوڵەتی کردن‬ ‫خوێن‬ ‫خوێن ڕێژ‬ ‫دهستەی خوێن‬ ‫خوێن ڕشتن‬ ‫باڵ ‪ /‬تا ‪ ،‬لینگ‬

‫‪Kalbini kırmak‬‬ ‫‪Kalbur üstü‬‬ ‫‪Kalça‬‬ ‫‪Kaldırım‬‬ ‫‪Kaldırmak‬‬

‫)‪(K‬‬ ‫درشت ‪ /‬بێ‬ ‫تەربیەت‬ ‫تاوانبار ‪ ،‬خەتاکار‬ ‫کوولەکە ‪ ،‬کوودی‬ ‫بەدرهوشت بوون‬ ‫بەدڕهوشتی‬ ‫بڵق‬ ‫هەلتۆپاو ‪،‬‬ ‫هەڵتۆقاو‬ ‫هەڵتۆپان ‪ ،‬فوو‬ ‫دران‬ ‫هەلتۆپاوی‬ ‫هەڵتۆپاندن‬ ‫کێبڵ‬ ‫گۆشە نشین بوون‬ ‫قەبول بوون‬ ‫قەبوول کردن‬ ‫چەند‬ ‫قاچاغ ‪ ،‬ڕاکردوو‬ ‫خۆ وهخۆ گرتن‬ ‫ئەوهی کەسێک بە‬ ‫ڕاکردن دهدات‬ ‫ڕا کردن‬ ‫ڕاکردن‬ ‫دهرهجە ‪ ،‬پلە‬ ‫چارهنووس ‪،‬‬ ‫قەدهر‬ ‫مەخمەر‬ ‫ژن‬ ‫کادێر‬ ‫سەر ‪ /‬ئاقڵ‬ ‫هۆشمەند‬ ‫کەلە سەر‬ ‫کۆخ ( خانوو )‬ ‫پاڵ پێوهنان‬

‫‪Kalfa‬‬ ‫‪Kalın‬‬ ‫‪Kalın kafalı‬‬ ‫‪Kalın laşmak‬‬ ‫‪Kalın laştırmak‬‬ ‫‪Kalınlık‬‬ ‫‪Kalıntı‬‬ ‫‪Kalite‬‬ ‫‪Kaliteli‬‬ ‫‪Kalitesız‬‬ ‫‪Kalıtım‬‬ ‫‪Kalkındırmak‬‬ ‫‪Kalkınma programı‬‬ ‫‪Kalkınmak‬‬ ‫‪Kalkış‬‬ ‫‪Kalkmak‬‬ ‫‪Kalp krızi‬‬ ‫‪kamaşmak‬‬ ‫‪Kampüs‬‬ ‫‪Kamu oyu‬‬ ‫‪Kamulaştırmak‬‬ ‫‪Kan‬‬ ‫‪Kan dökücü‬‬ ‫‪Kan grubu‬‬ ‫‪Kanamak‬‬ ‫‪Kanat‬‬ ‫‪61‬‬

‫‪Kaba‬‬ ‫‪Kabahatli‬‬ ‫‪Kabak‬‬ ‫‪kabalaşmak‬‬ ‫‪Kabalık‬‬ ‫‪Kabarcık‬‬ ‫‪Kabarık‬‬ ‫‪Kabarmak‬‬ ‫‪Kabartı‬‬ ‫‪Kabartmak‬‬ ‫‪Kablo‬‬ ‫‪kabuğuna çekilmek‬‬ ‫‪Kabul edilmek‬‬ ‫‪Kabul etmek‬‬ ‫‪Kaç‬‬ ‫‪Kaçak‬‬ ‫‪Kaçinmak‬‬ ‫‪Kaçirmak‬‬ ‫‪Kaçış‬‬ ‫‪Kaçmak‬‬ ‫‪Kademe‬‬ ‫‪Kader‬‬ ‫‪Kadife‬‬ ‫‪Kadın‬‬ ‫‪Kadro‬‬ ‫‪kafa‬‬ ‫‪Kafalı‬‬ ‫‪Kafatası‬‬ ‫‪Kağır‬‬ ‫‪Kakalamak‬‬

‫بەدناو کردن ‪/‬‬ ‫ڕهش کردنەوه‬ ‫بەدبین ‪ ،‬بە‬ ‫گوومان‬ ‫تاریک ‪ ،‬تاریکی‬ ‫بڕیار دان ‪،‬‬ ‫تەسمیم گرتن‬ ‫مەوحید دانان‬ ‫تاریک بوون‬ ‫برا ‪ /‬خوشک‬ ‫دهریای ڕهش‬ ‫چوارگۆشە‬ ‫قەلە ڕهشکە‬ ‫زگ‬ ‫میروولە‬ ‫تێکەاڵو‬ ‫بێ سەرهوبەرهیی‬ ‫تێکەل کردن ‪ /‬خۆ‬ ‫تێوهردان‬ ‫تێکەڵ کردن‬ ‫کارنامە‬ ‫شووتی‬ ‫ئەوبەر ‪،‬‬ ‫ڕووبەڕوو‬ ‫پێشوازی لێ‬ ‫کردن‬ ‫هاوکات بوون ‪/‬‬ ‫سەردان‬ ‫پێوان ‪ /‬بەرهنگار‬ ‫بوون‬ ‫سەرهڕای ئەوهی‬ ‫لە بری ‪ ،‬لە جیاتی‬ ‫‪ /‬لە بەرابەری‬ ‫خیالف کار‬ ‫کارت ‪ /‬پیر‬ ‫قەرهوێڵە‬ ‫ماسوولکە‬ ‫برۆ‬ ‫سندووق ‪ ،‬کاسە‬

‫‪Karalamak‬‬

‫قوالپ‬ ‫قوالپ تێ‬ ‫هاویشتن‬ ‫فریو خواردن‬ ‫فریو دان ‪،‬‬ ‫هەڵخەلە تاندن‬ ‫فریو خواردن‬ ‫خوێن ڕشتن‬ ‫عەقیده ‪ ،‬بیر و ڕا‬ ‫خوو پێ گرتن‬ ‫دهلیل ‪ ،‬بەلگە‬ ‫سەلماندن‬ ‫خوێناوی بوون‬ ‫سەرهتان ‪،‬‬ ‫شێرپەنجە‬ ‫کەم خوێنی‬ ‫تەختی زهوی‬ ‫بوون‬ ‫داخراو‬ ‫داخستن‬ ‫داخران‬ ‫داخستن‬ ‫دهرگا‬ ‫دهرکەوان‬ ‫هەلخەلەتاندن‬ ‫داپۆشین‬ ‫پڵینگ‬ ‫داپۆشران‬ ‫کیسەڵ‬ ‫تێ ڕۆهاتن‬ ‫بیانوو پێ گرتن‬ ‫شامیل بوون ‪ ،‬لە‬ ‫خۆ گرتن‬ ‫بەرباڵو‬ ‫بەفر‬ ‫سپڵە ڕهشە‬ ‫چلەی زستان‬

‫‪Karamser‬‬ ‫‪Karanlık‬‬ ‫‪Karar almak‬‬ ‫‪Karar laştırmak‬‬ ‫‪Kararmak‬‬ ‫‪Kardeş‬‬ ‫‪Karedeniz‬‬ ‫‪Karedeniz‬‬ ‫‪Karga‬‬ ‫‪Karın‬‬ ‫‪Karınca‬‬ ‫‪Karışık‬‬ ‫‪Karışıklık‬‬ ‫‪Karışmak‬‬ ‫‪Karmak‬‬ ‫‪Karne‬‬ ‫‪Karpuz‬‬ ‫‪Karşı‬‬ ‫‪Karşılamak‬‬ ‫‪Karşılaşmak‬‬ ‫‪Karşılaştırmak‬‬ ‫‪Karşın‬‬ ‫‪Karşısında‬‬ ‫‪Karşıt‬‬ ‫‪Kart‬‬ ‫‪Karyola‬‬ ‫‪Kas‬‬ ‫‪Kaş‬‬ ‫‪Kasa‬‬ ‫‪62‬‬

‫‪Kanca‬‬ ‫‪Kancalamak‬‬ ‫‪Kandırılmak‬‬ ‫‪Kandırmak‬‬ ‫‪Kandırmak‬‬ ‫‪kandökmek‬‬ ‫‪Kanı‬‬ ‫‪Kanıksamak‬‬ ‫‪Kanıt‬‬ ‫‪Kanıtlamak‬‬ ‫‪Kanlanmak‬‬ ‫‪Kanser‬‬ ‫‪Kansızlık‬‬ ‫‪Kapaklanmak‬‬ ‫‪Kapalı‬‬ ‫‪Kapamak‬‬ ‫‪Kapanmak‬‬ ‫‪Kapatmak‬‬ ‫‪Kapı‬‬ ‫‪Kapıcı‬‬ ‫‪Kapılmak‬‬ ‫‪Kaplamak‬‬ ‫‪Kaplan‬‬ ‫‪Kaplanmak‬‬ ‫‪Kaplüm bağü‬‬ ‫‪Kapmak‬‬ ‫‪Kapris yapmak‬‬ ‫‪Kapsamak‬‬ ‫‪Kapsanlı‬‬ ‫‪Kar‬‬ ‫‪Kara ciğer‬‬ ‫‪Kara kış‬‬

‫تەسادوف کردن‬ ‫مەنجەڵ ‪ ،‬قابلەمە‬ ‫پاچ ‪ ،‬قازمە‬ ‫هەلکەندن‬ ‫بزن‬ ‫کوێره ڕێ ‪ ،‬بزنە‬ ‫ڕێ‬ ‫خەم ‪ ،‬نیگەرانی‬ ‫خەمبار بوون‬ ‫خەمبار ‪ ،‬نیگەران‬ ‫پشیلە‬ ‫الڵی‬ ‫کەو‬ ‫کەچەڵ‬ ‫پەپوولە‬ ‫چاوپیس‬ ‫ئێسقان‬ ‫خوێن‬ ‫خۆی‬ ‫شار‬ ‫خشت‬ ‫مارمێلکە‬ ‫تریاکی‬ ‫کەشف کردن‬ ‫بڕین‬ ‫دڵنیا بوون‬ ‫حەتمەن‬ ‫بای ژێروو‬ ‫کەرسەک ‪ ،‬سنده‬ ‫گڵ‬ ‫تیژ ‪ /‬تووند ‪ ،‬خێرا‬ ‫تیژ بوون‬ ‫بڕین‬ ‫سەرخەو شکاندن‬ ‫فیز نواندن‬ ‫موو‬ ‫ڕێنوێنی کار‬

‫سوێند خواردن‬ ‫لووت بەرزی‬ ‫بە ئانقەست‬ ‫تێپەڕ کردن‬ ‫ڕهق ‪ ،‬تووند‬ ‫دڵڕهق‬ ‫ڕهق بوون‬ ‫لێ زیاد بوون‬ ‫خالیس‬ ‫نووشتاندنەوه‬ ‫کوشتن‬ ‫دهمەقڵە ‪ ،‬شەڕ‬ ‫مانا ‪ ،‬مەفهوم‬ ‫تێ گەیشتن‬ ‫کاڵەک ‪ ،‬گندۆره‬ ‫واسڵ بوون ‪،‬‬ ‫دران‬ ‫واسڵ کردن ‪ ،‬دان‬ ‫تاشە بەرد‬ ‫خلیسکە‬ ‫ون کردن‬ ‫ون بوون‬ ‫نیگەرانی‬ ‫نیگەران‬

‫‪Kaza yapmak‬‬ ‫‪Kazan‬‬ ‫‪Kazma‬‬ ‫‪Kazmak‬‬ ‫‪Keçi‬‬ ‫‪Keçi yolu‬‬ ‫‪Keder‬‬ ‫‪Keder lenmek‬‬ ‫‪Kederli‬‬ ‫‪Kedi‬‬ ‫‪Kekemelik‬‬ ‫‪Keklik‬‬ ‫‪Kel‬‬ ‫‪Kelebek‬‬ ‫‪Kem gözlü‬‬ ‫‪Kemık‬‬ ‫‪Kemirmek‬‬ ‫‪Kendi‬‬ ‫‪Kent‬‬ ‫‪Kerpiç‬‬ ‫‪Kertenkele‬‬ ‫‪Keş‬‬ ‫‪Keşfetmek‬‬ ‫‪Kesilmek‬‬ ‫‪Kesinleşmek‬‬ ‫‪Kesinlikle‬‬ ‫‪Keşişleme‬‬ ‫‪Kesk‬‬

‫خەسوو‬ ‫خەزوور‬ ‫خەزوور‬ ‫خەسوو‬ ‫الگیری کردن‬ ‫هەلخلیسکان ‪/‬‬ ‫سەرتوێ ‪ ،‬قەیماغ‬ ‫سەرچاوه ‪ ،‬کانی‬ ‫سەرچاوه ( لە‬ ‫نووسین دا)‬ ‫جۆشکار ‪/‬‬ ‫تەنەکەچی‬ ‫جۆش کردن‬

‫‪Keskin‬‬ ‫‪Keskinleşmek‬‬ ‫‪Kesmek‬‬ ‫‪Kestirmek‬‬ ‫‪Kibirlenmek‬‬ ‫‪Kıl‬‬ ‫‪Kılavuz‬‬

‫‪63‬‬

‫‪Kasem etmek‬‬ ‫‪Kasılmak‬‬ ‫‪Kasıtlı olarak‬‬ ‫‪katetmek‬‬ ‫‪Katı‬‬ ‫‪Katı yürekli‬‬ ‫‪Katılaşmak‬‬ ‫‪Katılmak‬‬ ‫‪Katışıksız‬‬ ‫‪Katlamak‬‬ ‫‪Katletmek‬‬ ‫‪Kavga‬‬ ‫‪Kavram‬‬ ‫‪Kavramak‬‬ ‫‪Kavun‬‬ ‫‪Kavuşmak‬‬ ‫‪Kavuşturmak‬‬ ‫‪Kaya‬‬ ‫‪Kayak‬‬ ‫‪Kaybetmek‬‬ ‫‪Kaybolmak‬‬ ‫‪Kaygı‬‬ ‫‪Kaygılı‬‬ ‫‪Kayın‬‬ ‫‪ana‬‬ ‫‪Kayın ata‬‬ ‫‪kayın peder‬‬ ‫‪Kayın valeda‬‬ ‫‪Kayırmak‬‬ ‫‪Kaymak‬‬ ‫‪Kaynak‬‬ ‫‪Kaynakça‬‬ ‫‪Kaynakçı‬‬ ‫‪Kaynatmak‬‬

‫ڕیشە ‪ ،‬بنج‬ ‫بۆن دان ‪ ،‬بۆن‬ ‫لێهاتن‬ ‫بۆن‬ ‫هاسان‬ ‫کۆیلە‬ ‫ئاگاداری لێ کردن‬ ‫ئامێز ‪ ،‬باوهش ‪/‬‬ ‫کوورسی‬ ‫بەردی ڕهژوو‬ ‫دراوسێ ‪ ،‬جیران‬ ‫فەرمانده‬ ‫دانیشتن‬ ‫بابەت ‪ ،‬مەتڵەب‬ ‫قسە کردن‬ ‫مەسکەن ‪ ،‬نشینگە‬ ‫هەلکەندن‬ ‫سەگ‬ ‫پرد‬ ‫کوێر‬ ‫کەنداو‬ ‫ترسان‬ ‫مەترسیدار‬ ‫هۆڕن لێدان‬ ‫ئاگاداری لێ کردن‬ ‫گۆشە ‪ ،‬قولینچ‬ ‫ڕا کردن‬ ‫شەرت ‪ ،‬مەرج‬ ‫خراپ‬ ‫ئیفلیج‬ ‫وهال نان‬ ‫گووند ‪ ،‬دێ‬ ‫دانان‬ ‫خەست ‪ /‬تاریک‬ ‫خەست بوون‬ ‫مەڕ‬ ‫شا ‪ ،‬پاشا‬

‫شمشێر‬ ‫کاالن‬ ‫جووالن‬ ‫بە فیز بوون‬ ‫جووالن‬ ‫دهشت ‪ ،‬بیابان‬ ‫پەره سێلکە‬ ‫بە کرێ گرتن‬ ‫گێالس‬ ‫دڵ ئێشاو‬ ‫دڵ ئێشاوی‬ ‫شکاو‬ ‫هەزار پێ ‪،‬‬ ‫زوێڵوو‬ ‫پیس بوون‬ ‫شکاندن‬ ‫بیابانی ‪ ،‬دهشتی‬ ‫زستان‬ ‫کوورت‬ ‫کوورت ماوه‬ ‫بە کوورتی‬ ‫کوورت بوونەوه‬ ‫کوورت کردنەوه‬ ‫خەفە بوون‬ ‫نەزۆک‬ ‫خەساندن‬ ‫وشکایی ‪ /‬پارچە ‪،‬‬ ‫لەت‬ ‫قاتی و قڕی‬ ‫سەربەرزی‬ ‫چاالک ‪ ،‬هەڵسوڕ‬ ‫پیچاندنەوه‬ ‫کەناری دهریا‬ ‫کچ‬ ‫سوور هەڵگەڕان‬ ‫مێرد ‪ /‬گەوره‬ ‫ڕیز بەندی کردن‬

‫‪Kök‬‬ ‫‪Koklamak‬‬ ‫‪Koku‬‬ ‫‪Kolay‬‬ ‫‪Köle‬‬ ‫‪Kollamak‬‬ ‫‪Koltuk‬‬ ‫‪Kömör‬‬ ‫‪Komşu‬‬ ‫‪Komutan‬‬ ‫‪Konmak‬‬ ‫‪Konu‬‬ ‫‪Konuşmak‬‬ ‫‪Konut‬‬ ‫‪Koparmak‬‬ ‫‪Köpek‬‬ ‫‪Köprü‬‬ ‫‪Kör‬‬ ‫‪Körfez‬‬ ‫‪Korkmak‬‬ ‫‪Korkunç‬‬ ‫‪Korna çalmak‬‬ ‫‪Korumak‬‬ ‫‪Köşe‬‬ ‫‪Koşmak‬‬ ‫‪Koşul‬‬ ‫‪Kötü‬‬ ‫‪Kötürüm‬‬ ‫‪Kovmak‬‬ ‫‪Köy‬‬ ‫‪Koymak‬‬ ‫‪Koyu‬‬ ‫‪Koyulaşmak‬‬ ‫‪Koyun‬‬ ‫‪Kral‬‬

‫‪64‬‬

‫‪Kılıç‬‬ ‫‪Kılıf‬‬ ‫‪Kımıldamak‬‬ ‫‪Kin gütmek‬‬ ‫‪Kıpırdamak‬‬ ‫‪Kır‬‬ ‫‪Kır langıç‬‬ ‫‪Kiralamak‬‬ ‫‪Kiraz‬‬ ‫‪Kırgın‬‬ ‫‪Kırgınlık‬‬ ‫‪Kırık‬‬ ‫‪Kırkayak‬‬ ‫‪Kirlenmek‬‬ ‫‪Kırmak‬‬ ‫‪Kırsul‬‬ ‫‪Kış‬‬ ‫‪Kısa‬‬ ‫‪Kısa vadeli‬‬ ‫‪Kısaca‬‬ ‫‪Kısalmak‬‬ ‫‪kısaltmak‬‬ ‫‪Kısılmak‬‬ ‫‪Kısır‬‬ ‫‪Kısırlaştırmak‬‬ ‫‪Kıta‬‬ ‫‪Kıtlık‬‬ ‫‪kıvanç‬‬ ‫‪kıvrak‬‬ ‫‪kıvrılmak‬‬ ‫‪Kıyı‬‬ ‫‪Kız‬‬ ‫‪Kızalmak‬‬ ‫‪Koca‬‬ ‫‪Kodlanmak‬‬

‫کلک‬ ‫چااڵو‬ ‫باکوور‬

‫شا ژن‬ ‫ئیعتیبار‬ ‫ئەزمە ‪ ،‬کێشە ‪،‬‬ ‫ئارێشە‬ ‫سەرتاش ‪ ،‬ئارایشگەر‬ ‫لە ئامێز گرتن‬ ‫بچووک‬ ‫بە بچووک دانان‬ ‫هار بوون‬ ‫هار‬ ‫جوێن ‪ ،‬کفر‬ ‫خۆڵە مێش‬ ‫گوێ‬ ‫بە کار بردن‬ ‫گواره‬ ‫قاعیده ‪ ،‬شێواز‬ ‫کردنەوه ‪ /‬دانان‬ ‫زیرهک‬ ‫فیشەک‬ ‫گوورگ‬ ‫ڕزگار کردن‬ ‫ڕزگار بوون‬ ‫ڕزگاری‬ ‫وشک کردنەوه‬ ‫دامەزراوه‬ ‫بالنده‬ ‫گەمارۆدان‬ ‫شک ‪ ،‬گوومان‬ ‫وه شک کەوتن‬ ‫بێ شک‬ ‫قرپ هاتنەوه‬ ‫تۆران ‪ ،‬زیز‬ ‫بوون‬ ‫بێ عەیب ‪ ،‬بێ‬ ‫کەم و کوڕی‬ ‫پیرۆز کردن‬ ‫پیرۆز‬ ‫بە هێز‬

‫‪Kuyruk‬‬ ‫‪Kuyu‬‬ ‫‪Kuzey‬‬

‫‪65‬‬

‫‪Kraliçe‬‬ ‫‪Kredi‬‬ ‫‪Kriz‬‬ ‫‪Kuaför‬‬ ‫‪Kucaklamak‬‬ ‫‪Küçük‬‬ ‫‪Küçüksemek‬‬ ‫‪Kudurmak‬‬ ‫‪kuduz‬‬ ‫‪Küfür‬‬ ‫‪Kül‬‬ ‫‪Kulak‬‬ ‫‪Kullanmak‬‬ ‫‪Küpe‬‬ ‫‪Kural‬‬ ‫‪Kurmak‬‬ ‫‪Kurnaz‬‬ ‫‪Kurşun‬‬ ‫‪Kurt‬‬ ‫‪Kurtarmak‬‬ ‫‪Kurtulmak‬‬ ‫‪Kurtuluş‬‬ ‫‪Kurulamak‬‬ ‫‪Kuruluş‬‬ ‫‪Kuş‬‬ ‫‪Kuşatmak‬‬ ‫‪Kuşku‬‬ ‫‪Kuşkulanmak‬‬ ‫‪Kuşkusuz‬‬ ‫‪Kusmak‬‬ ‫‪küsmak‬‬ ‫‪Kuşursuz‬‬ ‫‪Kutlamak‬‬ ‫‪Kutlu‬‬ ‫‪Kuvvetli‬‬

‫)‪(L‬‬ ‫بە دهمەوه‬ ‫گرتن‬ ‫هەلوهشاندنەوه‬ ‫کەلەم‬ ‫نەفرهت لێ‬ ‫کردن‬ ‫دهست شۆر‬ ‫لێوهشاوهیی‬ ‫الشە‬ ‫تام لێ کردن‬ ‫پێشەوا‬ ‫گازی شل‬ ‫لەنگەرگە‬ ‫دواناوهندی‬ ‫نیوه ڕوون‬ ‫وشە ‪ ،‬کەلیمە‬

‫‪66‬‬

‫‪Lafa tutmak‬‬ ‫‪Lagu etmek‬‬ ‫‪Lahana‬‬ ‫‪Lanetlemek‬‬ ‫‪Lavabo‬‬ ‫‪Layık olmak‬‬ ‫‪Leş‬‬ ‫‪Lezzet almak‬‬ ‫‪Lider‬‬ ‫‪Likit gaz‬‬ ‫‪Liman‬‬ ‫‪Lise‬‬ ‫‪Loş‬‬ ‫‪Luğat‬‬

‫گوڵەدان زهڕات‬ ‫دیدار کردن‬ ‫داهێنەر‬ ‫هەواڵنێر‬ ‫موژده پێدان‬ ‫شێره ئاو ‪،‬‬ ‫بەللوحە‬ ‫ڕاوێژکار‬ ‫حەتمەن‬ ‫خۆشحاڵ‬

‫‪Mısir‬‬ ‫‪Muç yapmak‬‬ ‫‪Mucit‬‬ ‫‪Muhabir‬‬ ‫‪Müjdelemek‬‬ ‫‪Musluk‬‬

‫)‪(M‬‬ ‫ئەشکەوت‬ ‫شکەست خواردن‬ ‫لە ناو بردن‬ ‫ماکاڕۆنی‬ ‫مەقەست‬ ‫پێداویستی‬ ‫میوه فرۆشی‬ ‫کاهوو‬ ‫دارتاش‬ ‫سروود‬ ‫شین‬ ‫گازوایل‬ ‫نامە‬ ‫فریشتە‬ ‫دوڕهگ‬ ‫شاد بوون‬ ‫نیگەران بوون‬ ‫نێردیوان‬ ‫فیشەک ‪ ،‬تیر‬ ‫پەیام‬ ‫کار ‪ ،‬پیشە‬ ‫پێ هەڵگوتن‬ ‫مەتر‬ ‫وهرز ‪ ،‬فەسڵ‬ ‫ڕوودان‬ ‫گۆڕستان‬ ‫نوێنەری پاڕلمان‬ ‫‪ ،‬ئەندام پاڕلمان‬ ‫نێو نەتەوهیی‬ ‫وهزیری پەروهرده‬ ‫و فێر کردن‬ ‫سروودی‬ ‫نەتەوهیی‬ ‫میوان‬

‫‪Müsteşar‬‬ ‫‪Mutlaka‬‬ ‫‪Mutlu‬‬

‫‪67‬‬

‫‪Mağara‬‬ ‫‪Mağlup olmak‬‬ ‫‪Mahv etmek‬‬ ‫‪Makarna‬‬ ‫‪Makas‬‬ ‫‪Malzeme‬‬ ‫‪Manav‬‬ ‫‪Maral‬‬ ‫‪Marangoz‬‬ ‫‪Marş‬‬ ‫‪Mavi‬‬ ‫‪Mazot‬‬ ‫‪Mektup‬‬ ‫‪Melek‬‬ ‫‪Melez‬‬ ‫‪Memnun olmak‬‬ ‫‪Merak etmek‬‬ ‫‪Merdiven‬‬ ‫‪Mermi‬‬ ‫‪mesaj‬‬ ‫‪Meslek‬‬ ‫‪Meth etmek‬‬ ‫‪Metre‬‬ ‫‪Mevsim‬‬ ‫‪Meydana gelmek‬‬ ‫‪Mezerlik‬‬ ‫‪Millet vakili‬‬ ‫‪Milletler arası‬‬ ‫‪Milli eğitım bakani‬‬ ‫‪Milli marş‬‬ ‫‪Misafir‬‬

‫)‪(N‬‬ ‫پەخشی‬ ‫ڕاستەوخۆ‬ ‫نوێژ کردن‬ ‫هەنار‬ ‫چۆن‬ ‫نازهنین‬ ‫چی‬ ‫بۆچی ‪ ،‬لەبەر‬ ‫چی‬ ‫هەناسە‬ ‫هەلکێشان‬ ‫تەنگە نەفەسی‬ ‫نەفرهت لێ‬ ‫کردن‬ ‫چەم ‪ ،‬ڕووبار‬ ‫چەند‬ ‫تەڕ ‪ ،‬شێدار‬ ‫لە کوێ ‪ ،‬کوێ‬ ‫شاد بوون‬ ‫باڵو کردنەوه‬ ‫کەی‬ ‫لە بەر چی‬ ‫ئاژاوه گێڕی‬ ‫ماره نامە‬ ‫ماره بڕاو‬ ‫الالیی بۆ کردن‬ ‫دهزگیرانداری‬ ‫بۆ ‪ ،‬لە بەر چی‬ ‫یاد داشت کردن‬ ‫زۆر بوونی‬ ‫حەشیمەت‬ ‫ناسنامە‬

‫‪68‬‬

‫‪Naklan yayın‬‬ ‫‪Namaz kılmaz‬‬ ‫‪Nar‬‬ ‫‪Nasıl‬‬ ‫‪Nazlı‬‬ ‫‪Ne‬‬ ‫‪Neden‬‬ ‫‪Nefes olmak‬‬ ‫‪Nefes darlığı‬‬ ‫‪Nefret etmek‬‬ ‫‪Nehir‬‬ ‫‪Ne kadar‬‬ ‫‪Nemli‬‬ ‫‪Nerede‬‬ ‫‪Neşelenmek‬‬ ‫‪Neşretmek‬‬ ‫‪Ne‬‬ ‫‪zaman‬‬ ‫‪Niçin‬‬ ‫‪Nifak sokmak‬‬ ‫‪Nikah cüzdanı‬‬ ‫‪Nikahli‬‬ ‫‪Ninni soylemek‬‬ ‫‪Nişanlanmak‬‬ ‫‪Niye‬‬ ‫‪Not etmek‬‬ ‫‪Nüfus artışı‬‬ ‫‪Nüfus cuzdanı‬‬

‫گرینگی پێدان‬ ‫الیحە ‪ ،‬بەرنووس‬ ‫پێشنیار کردن‬ ‫پێشبینی کردن‬ ‫بەرگری کردن‬ ‫‪ ،‬پێشگیری‬ ‫کردن‬ ‫سەر وتار ‪،‬‬ ‫پێشەکی‬ ‫ماچ کردن‬ ‫ماچ‬ ‫یەکتر ماچ کردن‬ ‫رێکخراو ‪،‬‬ ‫سازمان ‪ ،‬حیزب‬ ‫چنین‬ ‫بۆ وێنە‬ ‫وێنە ‪ ،‬نموونە‬ ‫داپۆشین‬ ‫سەرپۆش ‪،‬‬ ‫ڕووپۆش‬ ‫داپۆشران‬ ‫جۆالتەنە‬ ‫ئەوالی‬ ‫لە کۆنەوه‬ ‫خوێندنەوه‬ ‫ستایش ‪ ،‬پێ‬ ‫هەڵگوتن‬ ‫پێ هەلگوتن‬ ‫پێ هەلگوتن‬ ‫سەربەرزی‬ ‫شانازی پێوه‬ ‫کردن‬ ‫چیرۆک‬ ‫جیرۆک نووس‬ ‫ئاوا‬ ‫تایبەتی‬ ‫تایبەتمەندی‬ ‫بە تایبەتی‬ ‫خودموختار‬

‫‪Önemsemek‬‬ ‫‪Önerge‬‬ ‫‪Önermek‬‬ ‫‪Öngörmek‬‬

‫)‪(Ö‬‬ ‫ئەوهی تر‬ ‫تۆلە کردنەوه‬ ‫ئەرک ‪ ،‬وهزیفە‬ ‫داخ لە دڵ‬ ‫خەاڵت وهرگرتن‬ ‫شلەژان ‪،‬‬ ‫هەڵچوون‬ ‫نیوهڕۆ‬ ‫قووتابی‬ ‫خوێندن‬ ‫فێربوون‬ ‫دهرس دان ‪ ،‬فێر‬ ‫کردن‬ ‫فێر کردن‬ ‫مامۆستا‬ ‫پەند ‪ ،‬ئامۆژگاری‬ ‫کۆخین‬ ‫هەتیو ‪ ،‬بێ‬ ‫سەرپەرهشت‬ ‫پێوان ‪ ،‬ئەندازه‬ ‫گرتن‬ ‫پێوراو ‪ ،‬ئەندازه‬ ‫گیراو‬ ‫کوشتن‬ ‫مردن‬ ‫مردوو‬ ‫مەرگ‬ ‫پێشەوه‬ ‫پێش ‪ ،‬پێشان‬ ‫ڕابردوو‬ ‫ئەولەویەت‬ ‫پێشڕهو‬ ‫پێشەوا ‪ ،‬ڕابەر‬ ‫گرینگی ‪ ،‬بایەخ‬ ‫گرینگ‬

‫‪Önlemek‬‬

‫‪Önsöz‬‬ ‫‪Öpmek‬‬ ‫‪Öpücük‬‬ ‫‪Öpüşmek‬‬ ‫‪Örgüt‬‬ ‫‪Örmek‬‬ ‫‪Örneğin‬‬ ‫‪Örnek‬‬ ‫‪Örtmek‬‬ ‫‪Örtü‬‬ ‫‪Örtülmek‬‬ ‫‪Örümcek‬‬ ‫‪Öte‬‬ ‫‪Öteden beri‬‬ ‫‪Ötmek‬‬ ‫‪Övgü‬‬ ‫‪Övmek‬‬ ‫‪Övülmek‬‬ ‫‪Övünç‬‬ ‫‪Övünmek‬‬ ‫‪Öykü‬‬ ‫‪Öykücü‬‬ ‫‪Öyle‬‬ ‫‪Özel‬‬ ‫‪Özellik‬‬ ‫‪Özellikle‬‬ ‫‪Özert‬‬ ‫‪69‬‬

‫‪Öbür‬‬ ‫‪Öc almak‬‬ ‫‪Ödev‬‬ ‫‪Ödlek‬‬ ‫‪Ödül almak‬‬ ‫‪Öfke lenmek‬‬ ‫‪Öğle‬‬ ‫‪Öğrenci‬‬ ‫‪Öğrenim‬‬ ‫‪Öğrenmek‬‬ ‫‪Öğretim‬‬ ‫‪Öğretmek‬‬ ‫‪Öğretmen‬‬ ‫‪Öğüt‬‬ ‫‪Öksürmek‬‬ ‫‪Öksüz‬‬ ‫‪Ölçmek‬‬ ‫‪Ölçülü‬‬ ‫‪Öldürmek‬‬ ‫‪Ölmek‬‬ ‫‪Ölü‬‬ ‫‪Ölüm‬‬ ‫‪Ön‬‬ ‫‪Önce‬‬ ‫‪Önceki‬‬ ‫‪Öncelik‬‬ ‫‪Öncü‬‬ ‫‪Önder‬‬ ‫‪Önem‬‬ ‫‪Önemli‬‬

‫خوالسە ‪ ،‬کوورت‬ ‫کراوه‬ ‫خوالسە کردنەوه ‪،‬‬ ‫کوورت کردنەوه‬ ‫پوختەی ژیان‬ ‫تایبەت‬ ‫ئازاد ‪ ،‬سەربەست‬ ‫ئازادی ‪،‬‬ ‫سەربەستی‬ ‫حەسرهت‬ ‫حەسرهت خواردن‬ ‫داوای لێ بووردن‬ ‫کردن‬ ‫فیداکاری‬

‫‪70‬‬

‫‪Özet‬‬ ‫‪Özetlemek‬‬ ‫‪Özgeçmiş‬‬ ‫‪Özgü‬‬ ‫‪Özgür‬‬ ‫‪Özgürlük‬‬ ‫‪Özlem‬‬ ‫‪Özlemek‬‬ ‫‪Özür dilemek‬‬ ‫‪Özveri‬‬

‫مریشک )‬ ‫ڕهزیل‬ ‫برینج‬ ‫کواڵن ‪،‬‬ ‫کواڵندن‬ ‫شانۆنامە‬ ‫بەرنامە ڕێژی‬ ‫کردن‬ ‫پەمپ لێدان‬ ‫پۆست کردن ‪،‬‬ ‫هەناردن‬ ‫کەمین ‪ ،‬بۆسە‬

‫)‪(P‬‬

‫‪Pinti‬‬ ‫‪Pirinç‬‬ ‫‪Pişirmak‬‬

‫گران ‪ ،‬بە‬ ‫قیمەت‬ ‫گرانی‬ ‫پەمۆ‬ ‫چەوهندهر‬ ‫تووتی‬ ‫پاره ورد‬ ‫کردنەوه‬ ‫جەریمە‬ ‫دڕاندن‬ ‫هاوتەریب‬ ‫دڕاندن‬ ‫درهوشانەوه‬ ‫درهخشان‬ ‫پەنجە لێدان‬ ‫کوتەک کاری‬ ‫کردن‬ ‫دهنگە دهنگ‬ ‫کوێره ڕێ‬ ‫تەقینەوه‬ ‫باینجان‬ ‫ئەرباب ‪،‬‬ ‫بەرپرسی کار‬ ‫بەش بەش‬ ‫کردن‬ ‫زۆر‬ ‫باشە‬ ‫بەم زووانە‬ ‫پەنجە لێدان‬ ‫دواوه ‪ ،‬بە‬ ‫دواوه‬ ‫پێشەکی‬ ‫نەفت‬ ‫کانی‬ ‫باڕۆکە (‬

‫‪Piyes‬‬ ‫‪Ponlamak‬‬ ‫‪Pompalamak‬‬ ‫‪Postalamak‬‬ ‫‪Pusu‬‬

‫‪71‬‬

‫‪Pahalı‬‬ ‫‪Phalılık‬‬ ‫‪Pamuk‬‬ ‫‪Pancar‬‬ ‫‪Papağan‬‬ ‫‪Para buzmak‬‬ ‫‪Para cezası‬‬ ‫‪Paralamak‬‬ ‫‪Para lel‬‬ ‫‪Parçalamak‬‬ ‫‪Parıltı‬‬ ‫‪Parlak‬‬ ‫‪Parmak‬‬ ‫‪Pataklamak‬‬ ‫‪Patırtı‬‬ ‫‪Patıka‬‬ ‫‪Patlamak‬‬ ‫‪Patlıcan‬‬ ‫‪Patron‬‬ ‫‪Paylaştırmak‬‬ ‫‪Pek‬‬ ‫‪Peki‬‬ ‫‪Pek yakında‬‬ ‫‪Pençeleşmek‬‬ ‫‪Peş‬‬ ‫‪Peşin‬‬ ‫‪Petrol‬‬ ‫‪Pınar‬‬ ‫‪Piliç‬‬

‫)‪(R‬‬ ‫سەرهڕای ئەوهی‬ ‫کە‬ ‫ناڕهحەت کردن‬ ‫ناڕهحەتی ‪،‬‬ ‫نەخۆشی‬ ‫هەوراز‬ ‫مرهبا‬ ‫نووسخە ‪،‬‬ ‫نووسراوه‬ ‫بە گرۆگان گرتن‬ ‫وێنە گرتن‬ ‫وێنە کێشانەوه‬ ‫ڕهزیل بوون‬ ‫ڕۆمان‬ ‫ڕۆمان نووس‬

‫‪72‬‬

‫‪Rağmen‬‬ ‫‪Rahatsız etmek‬‬ ‫‪Rahatsızlık‬‬ ‫‪Rampa‬‬ ‫‪Reçel‬‬ ‫‪Reçete‬‬ ‫‪Rehin almak‬‬ ‫‪Resim çekmek‬‬ ‫‪Resim yapmak‬‬ ‫‪Rezil olmak‬‬ ‫‪Roman‬‬ ‫‪Romancı‬‬

‫وه ئازار کەوتن‬ ‫وهکوو ئەوهی کە‬ ‫خەیال کردن‬ ‫تێ ڕۆ کردن‬ ‫پێچانەوه‬ ‫زهرد هەلگەڕان‬ ‫زهرد‬ ‫لە ئامێز گرتن‬ ‫هەاڵوهسین‬ ‫پێچانەوه‬ ‫سیر‬ ‫تەکان خواردن ‪،‬‬ ‫جوواڵن‬ ‫فرۆشیار‬ ‫فرۆشتن‬ ‫شەڕ‬ ‫شەڕ کردن‬ ‫داواکاری گشتی‬ ‫بەرگری کردن‬ ‫ئەبلە خەرج ‪،‬‬ ‫دهست باڵو‬ ‫ڕوون‬ ‫ڕێز ‪ ،‬ئیحترام‬ ‫بەرێز‬ ‫رێز گرتن‬ ‫بێ رێزی‬ ‫ژماره‬ ‫جەناب‬ ‫ژماردن‬ ‫هەلبژاردن‬ ‫هەڵبژێراو‬ ‫هەڵبژاردن ‪،‬‬ ‫دیاری کردن‬ ‫بازدان ‪ ،‬پەڕین‬ ‫چۆلەکە‬ ‫پێشانگا‬ ‫فێنک‬ ‫فێنک بوونەوه‬

‫‪Sancılanmak‬‬ ‫‪Sanki‬‬ ‫‪Sanmak‬‬ ‫‪Saplamak‬‬ ‫‪Sapmak‬‬ ‫‪Sararmak‬‬ ‫‪Sarı‬‬ ‫‪Sarılmak‬‬ ‫‪Sarkıtmak‬‬ ‫‪Sarmak‬‬ ‫‪Sarmısak‬‬ ‫‪Sarsilmak‬‬

‫)‪(S‬‬ ‫قاوهڵتوون‬ ‫ڕابردوو خراپ‬ ‫سەبر گرتن‬ ‫سابوون لێدان‬ ‫قژ ‪ ،‬موو‬ ‫قسەی بێ جێ‬ ‫کردن‬ ‫تەنیا ‪ ،‬فەقەت‬ ‫ڕاست‬ ‫کەڕ‬ ‫قایم‬ ‫قایم کردن‬ ‫ساغی ‪ ،‬ساڵمەتی‬ ‫وهزیری‬ ‫تەندروستی‬ ‫ساغ ‪ ،‬ساڵمەت‬ ‫دۆشین‬ ‫ڕیش ‪ ،‬ڕدێن‬ ‫خۆ لێ بواردن‬ ‫شاردنەوه‬ ‫ئینجانە‬ ‫کالباس‬ ‫خەیار‬ ‫ئاوه تەماتە ‪،‬‬ ‫رووب‬ ‫هێرش کردن‬ ‫تەکان دان ‪ /‬وه دوا‬ ‫خستن‬ ‫جوواڵن ‪ /‬ددان‬ ‫لەقین‬ ‫کا‬ ‫رێی کاکێشان‬ ‫هونەر‬ ‫هونەرمەند‬ ‫بە سنعەتی بوون‬

‫‪Satıcı‬‬ ‫‪Satmak‬‬ ‫‪Savaş‬‬ ‫‪Savaşmak‬‬ ‫‪Savcı‬‬ ‫‪Savunmak‬‬ ‫‪Savurgan‬‬ ‫‪Saydam‬‬ ‫‪Saygı‬‬ ‫‪Saygı değer‬‬ ‫‪Saygı duymak‬‬ ‫‪Saygı sızlık‬‬ ‫‪Sayı‬‬ ‫‪Sayın‬‬ ‫‪Saymak‬‬ ‫‪Seçim‬‬ ‫‪Seçkin‬‬ ‫‪Seçmek‬‬ ‫‪Seğrimek‬‬ ‫‪Serçe‬‬ ‫‪Sergi‬‬ ‫‪Serin‬‬ ‫‪Serinlemek‬‬ ‫‪73‬‬

‫‪Sabah kahvaltısı‬‬ ‫‪Sabikalı‬‬ ‫‪Sabretmek‬‬ ‫‪Sabunlamak‬‬ ‫‪Saç‬‬ ‫‪Saçmalamak‬‬ ‫‪Sadece‬‬ ‫‪Sağ‬‬ ‫‪sağır‬‬ ‫‪Sağlam‬‬ ‫‪Sağlamlaştırmak‬‬ ‫‪Sağlık‬‬ ‫‪Sağlık bakanı‬‬ ‫‪Sağlılık‬‬ ‫‪Sağmak‬‬ ‫‪Sakal‬‬ ‫‪Sakınmak‬‬ ‫‪Saklamak‬‬ ‫‪Saksı‬‬ ‫‪Salam‬‬ ‫‪Salatalık‬‬ ‫‪Salça‬‬ ‫‪Saldırmak‬‬ ‫‪Sallamak‬‬ ‫‪Sallanmak‬‬ ‫‪Saman‬‬ ‫‪Saman yolu‬‬ ‫‪Sanat‬‬ ‫‪Sanatçı‬‬ ‫‪Sanayı leşmek‬‬

‫شلەمەنی‬ ‫تیژ‬ ‫مێشوولە‬ ‫ئاوکێشان ‪ ،‬شێ‬ ‫گرتوو‬ ‫ڕیسوایی‬ ‫درووشم‬ ‫پیاز‬ ‫هەالمەتە‬ ‫سارد ‪ ،‬سەرما‬ ‫خوێن سارد‬ ‫سارد کردن‬ ‫کۆاڵن ‪ ،‬هەڵکەندن‬ ‫تێ ڕۆ کردن‬ ‫هەڵکۆڵین‬ ‫خوێن گەرم‬ ‫چەپ‬ ‫چەپەوانە ‪ ،‬چەپ‬ ‫دهست‬ ‫ژاکاو‬ ‫وهپێش کەوتن‬ ‫ژاکان‬ ‫هەناسە کێشان‬ ‫کۆلۆنی‬ ‫دوایین ‪ ،‬کۆتایی‬ ‫پاییز‬ ‫دوایین جار‬ ‫کۆتایی پێ هێنان‬ ‫کۆتایی هاتن‬ ‫کوژاندنەوه‬ ‫کوژانەوه‬ ‫دوایە‬ ‫ئەوهی دوایە‬ ‫بێ کۆتایی‬ ‫ئاکام‬ ‫سەرئەنجام‬ ‫گۆچان ‪،‬‬ ‫داردهست‬

‫بالو کردن‬ ‫پێ وهرکردن ‪،‬‬ ‫چاندن‬ ‫سەرسام بوون‬ ‫سەخت ‪ ،‬قایم‬ ‫قایمی ‪ ،‬سەختی‬ ‫دهنگ‬ ‫دهنگ کردن‬ ‫بێ دهنگ‬ ‫خۆشەویستی‬ ‫خۆشەویست‬ ‫ڕوو خۆش‬ ‫خۆشی ‪ ،‬شادی‬ ‫شاد کردن‬ ‫خۆش ویستن‬ ‫تەماشاگەر ‪،‬‬ ‫تەماشاچی‬ ‫سەیر کردن‬ ‫گەرم‬ ‫گەرما ‪ ،‬گەرمی‬ ‫مشک‬ ‫خۆهەڵدان‬ ‫پەناگە‬ ‫پەنا بردن‬ ‫جێ گرتن‬ ‫بیمە کردن‬ ‫دڵتەنگ بوون‬ ‫ڕێک گوشین ‪،‬‬ ‫فشار دان‬ ‫ڕهش کردنەوه‬ ‫تاقی کردنەوه‬ ‫تاقیکاری‬ ‫مێش‬ ‫تووڕه بوون‬ ‫ڕیز کردن‬ ‫لە کاتی ‪ ،‬لە نێوان‬ ‫هاوڕاز‬ ‫تەم و مژاوی‬

‫‪Sıvı‬‬ ‫‪Sivri‬‬ ‫‪Sivrisinek‬‬ ‫‪Sızıntı‬‬ ‫‪Skandal‬‬ ‫‪Slogan‬‬ ‫‪Soğan‬‬ ‫‪Soğu kalgılığı‬‬ ‫‪Soğuk‬‬ ‫‪Soğuk kanlı‬‬ ‫‪Soğutmak‬‬ ‫‪Sokak‬‬ ‫‪Sokmak‬‬ ‫‪Sökmek‬‬ ‫‪Sokulgan‬‬ ‫‪Sol‬‬ ‫‪Solak‬‬ ‫‪Solgun‬‬ ‫‪Sollamak‬‬ ‫‪Solmak‬‬ ‫‪Soluk almak‬‬ ‫‪Sömürge‬‬ ‫‪Son‬‬ ‫‪Son bahar‬‬ ‫‪Son kez‬‬ ‫‪Son vermek‬‬ ‫‪Sona ermek‬‬ ‫‪Söndürmek‬‬ ‫‪Sönmek‬‬ ‫‪Sonra‬‬ ‫‪Sonraki‬‬ ‫‪Sonsuz‬‬ ‫‪Sonuç‬‬ ‫‪Sonunda‬‬ ‫‪Sopa‬‬

‫‪74‬‬

‫‪Sermek‬‬ ‫‪Serpmek‬‬ ‫‪Sersemleşmek‬‬ ‫‪Sert‬‬ ‫‪Sertlik‬‬ ‫‪Ses‬‬ ‫‪Seslenmek‬‬ ‫‪Sessiz‬‬ ‫‪Sevgi‬‬ ‫‪Sevgilli‬‬ ‫‪Sevimli‬‬ ‫‪Sevinç‬‬ ‫‪Sevindirmek‬‬ ‫‪Sevmek‬‬ ‫‪Seyirci‬‬ ‫‪Seyretmek‬‬ ‫‪Sıcak‬‬ ‫‪Sıcaklık‬‬ ‫‪Siçan‬‬ ‫‪Siçramak‬‬ ‫‪Sığınak‬‬ ‫‪Sığınmak‬‬ ‫‪Sığmak‬‬ ‫‪Sigortalamak‬‬ ‫‪Sıkılmak‬‬ ‫‪Sıkmak‬‬ ‫‪Silmek‬‬ ‫‪Sınamak‬‬ ‫‪Sınav‬‬ ‫‪Sinek‬‬ ‫‪Sinirlenmek‬‬ ‫‪Sıralamak‬‬ ‫‪Sırasında‬‬ ‫‪Sırdaş‬‬ ‫‪Sisli‬‬

‫لێ خوڕین ‪،‬‬ ‫ئاژۆتن‬ ‫دهست رێ‬ ‫خشاندن‬ ‫شۆفێر‬ ‫ڕاکێشان‬ ‫خزین‬ ‫زێوهر ‪ ،‬خشل‬ ‫توونی بوون‬ ‫بێ دهنگ بوون‬ ‫شیر‬ ‫شیره خۆره‬ ‫برینج بە شێر‬ ‫ساف کردن‬

‫‪Sürmek‬‬

‫پرسیار کردن‬ ‫پرسیار‬ ‫بەرپرسایەتی‬ ‫مەسەلە‬ ‫جوێن دان‬ ‫هاوڕهگەز‬ ‫تااڵن‬ ‫سڕینەوهی‬ ‫ڕهگەزی‬ ‫وتن ‪ ،‬گوتن‬ ‫موساحەبە ‪،‬‬ ‫موقابەلە ‪ ،‬وت و‬ ‫وێژ‬ ‫نەجیب‬ ‫ڕووت کردنەوه ‪/‬‬ ‫تااڵن کردن‬ ‫سەڵت ‪ ،‬ڕهبەن‬ ‫وتە‬ ‫وتە بێژ‬ ‫وشە‬ ‫فەرهەنگ‬ ‫بەڵێنی دان‬ ‫ئاو‬ ‫تاوان ‪ ،‬خەتا‬ ‫تاوان کردن‬ ‫تاوانبار کردن‬ ‫تاوانبار‬ ‫ئاودێری کردن‬ ‫چڵم ‪ ،‬ئاوی لووت‬ ‫تەقدیم کردن ‪،‬‬ ‫پێشکەش کردن‬ ‫بەرێوهبەر‬ ‫گەسک‬ ‫گەسک لێدان‬ ‫درێژه پێدان‬ ‫ماوه‬ ‫دایم ‪ ،‬بەردهوام‬

‫‪Sürtmek‬‬ ‫‪Sürücü‬‬ ‫‪Sürüklemek‬‬ ‫‪Sürünmek‬‬ ‫‪Süs‬‬ ‫‪Susamak‬‬ ‫‪Susmak‬‬ ‫‪Süt‬‬ ‫‪Süt çucuğu‬‬ ‫‪Sütlaç‬‬ ‫‪Süzmek‬‬

‫‪75‬‬

‫‪Sormak‬‬ ‫‪Soru‬‬ ‫‪Sorumluluk‬‬ ‫‪Sorun‬‬ ‫‪Sövmek‬‬ ‫‪Soydaş‬‬ ‫‪Soygun‬‬ ‫‪Soykırım‬‬ ‫‪Söylemek‬‬ ‫‪Söyleşi‬‬ ‫‪Soylu‬‬ ‫‪Soymak‬‬ ‫‪Soyut‬‬ ‫‪Söz‬‬ ‫‪Sözcü‬‬ ‫‪Sözcük‬‬ ‫‪Sözel‬‬ ‫‪Sözvermek‬‬ ‫‪Su‬‬ ‫‪Suç‬‬ ‫‪Suç işlemek‬‬ ‫‪Suçlamak‬‬ ‫‪Suçlu‬‬ ‫‪Sulamak‬‬ ‫‪Sümük‬‬ ‫‪Sunmak‬‬ ‫‪Sunucu‬‬ ‫‪Süpürge‬‬ ‫‪Süpürmek‬‬ ‫‪Sürdürmek‬‬ ‫‪Süre‬‬ ‫‪Sürekli‬‬

‫)‪(Ş‬‬ ‫شاکار‬ ‫گاڵتەچی‬ ‫گاڵتە کردن‬ ‫قارهمان ‪،‬‬ ‫پاڵەوان‬ ‫گۆرانی‬ ‫گۆرانی بێژ‬ ‫ڕۆژهەاڵت‬ ‫ناس‬ ‫پێ سەیر بوون‬ ‫بەرپرس‬ ‫شار‬ ‫شاد ‪ ،‬خۆشحاڵ‬ ‫جەژن‬ ‫شەدید بوون ‪،‬‬ ‫تووند بوون‬ ‫شەدید ‪ ،‬تووند‬ ‫شیعە گەری‬ ‫ئێستا‬ ‫درهوشانەوه‬ ‫شیشە ‪/‬‬ ‫ئەستوور‬ ‫بووتڵ‬ ‫قەڵەو‬ ‫هەاڵمسان‬ ‫ئاوا ‪ ،‬بەم شێوه‬ ‫ئەمە‬ ‫بێ شک ‪ ،‬بێ‬ ‫گوومان‬

‫‪76‬‬

‫‪Şah eser‬‬ ‫‪Şakacı‬‬ ‫‪Şaka yapmak‬‬ ‫‪Şampiyon‬‬ ‫‪Şarkı‬‬ ‫‪Şarkıcı‬‬ ‫‪Şarkiyatçı‬‬ ‫‪Şarırmak‬‬ ‫‪Şef‬‬ ‫‪Şehir‬‬ ‫‪Şen‬‬ ‫‪Şenlik‬‬ ‫‪Şiddetlenmek‬‬ ‫‪Şiddetli‬‬ ‫‪Şiilik‬‬ ‫‪Şimdi‬‬ ‫‪Şimşek çakmak‬‬ ‫‪Şiş‬‬ ‫‪Şişe‬‬ ‫‪Şişman‬‬ ‫‪Şişmek‬‬ ‫‪Şoyle‬‬ ‫‪Şu‬‬ ‫‪Şüphesız‬‬

‫جوبڕان کردنەوه‬ ‫بناغە‬ ‫نوێنەرایەتی‬ ‫مەنجەڵ‬ ‫هەڵسەنگاندن ‪،‬‬ ‫ڕهخنە گرتن‬ ‫دژ کردهوه‬ ‫ئارهق‬ ‫وهرگێڕ‬ ‫کەره‬ ‫ئارهق کردن‬ ‫بە پێچەوانە‬ ‫بەرگ دروو‬ ‫ڕێوی‬ ‫نینۆک کردن‬ ‫تێ هەلچوون ‪،‬‬ ‫چوونە سەر‬ ‫نینۆک‬ ‫نینۆک بڕ‬ ‫شانۆ‬ ‫تیر‬ ‫تۆقە کردن‬ ‫زهلل لێدان‬ ‫لە سەر یەک ‪،‬‬ ‫هەموو‬ ‫کۆ کردنەوه‬ ‫کۆ بوونەوه‬ ‫کۆمەڵگا‬ ‫خاک ‪ ،‬گل‬ ‫پاژنە‬ ‫نەوه‬ ‫تەواو بوون‬ ‫تف کردن‬ ‫بە تەواوی‬ ‫جۆراوجۆر‬ ‫نرخ ‪ ،‬قیمەت‬ ‫گرتن ‪ ،‬ئەسیر‬ ‫کردن‬

‫‪Telafi etmek‬‬ ‫‪Temel‬‬ ‫‪Temsilcilik‬‬ ‫‪Tencere‬‬ ‫‪Tenkit etmek‬‬

‫)‪(T‬‬ ‫چاپ کردن‬ ‫دهوری‬ ‫مەرهخەست بوون‬ ‫خەتەر ‪ ،‬مەترسی‬ ‫کۆت و شالوار‬ ‫قیست‬ ‫هەموو‬ ‫بە تەواوی‬ ‫تەواو کردن‬ ‫شاهید‬ ‫ناسین‬ ‫پێ هەلگوتن‬ ‫ناسراو‬ ‫ئاشنا بوون‬ ‫ناساندن‬ ‫خوا ‪ ،‬ئەڵال‬ ‫زهختی خوێن‬ ‫بەرد‬ ‫هەڵگرتن‬ ‫شت گواستنەوه‬ ‫بار هەڵگر‬ ‫پڕ بوون‬ ‫تام کردن‬ ‫شیرین‬ ‫شیرینی فرۆشی‬ ‫تام کردن‬ ‫بێ تام‬ ‫سەقف‬ ‫هەڵس و کەوت ‪،‬‬ ‫ڕهفتار‬ ‫کەروێشک‬ ‫مریشک‬ ‫شەق لێدان‬ ‫پێشنیار کردن‬

‫‪Tepki‬‬ ‫‪Ter‬‬ ‫‪Tercüman‬‬ ‫‪Tereyağı‬‬ ‫‪Terlemek‬‬ ‫‪Tersine‬‬ ‫‪Terzi‬‬ ‫‪Tilki‬‬ ‫‪Tırmalamak‬‬ ‫‪Tırmanmak‬‬ ‫‪Tırnak‬‬ ‫‪Tırnak makası‬‬ ‫‪Tiyatro‬‬ ‫‪Tok‬‬ ‫‪Tokalaşmak‬‬ ‫‪Tokatlamak‬‬ ‫‪Toplam‬‬ ‫‪Toplamak‬‬ ‫‪Toplantı‬‬ ‫‪Toplum‬‬ ‫‪Toprak‬‬ ‫‪Topuk‬‬ ‫‪Torun‬‬ ‫‪Tükenmek‬‬ ‫‪Tükürmek‬‬ ‫‪Tümüyle‬‬ ‫‪Türlü‬‬ ‫‪Tutar‬‬ ‫‪Tutmak‬‬

‫‪77‬‬

‫‪Tab etmek‬‬ ‫‪Tabak‬‬ ‫‪Taburcu olmak‬‬ ‫‪Tahlike‬‬ ‫‪Takım elbise‬‬ ‫‪Taksit‬‬ ‫‪Tam‬‬ ‫‪Tamamen‬‬ ‫‪Tamamlamak‬‬ ‫‪Tanık‬‬ ‫‪Tanımak‬‬ ‫‪Tanımlamak‬‬ ‫‪Tanımmış‬‬ ‫‪Tanışmak‬‬ ‫‪Tanıtmak‬‬ ‫‪Tanrı‬‬ ‫‪Tansiyon‬‬ ‫‪Taş‬‬ ‫‪Taşımak‬‬ ‫‪Taşinmak‬‬ ‫‪Taşıt‬‬ ‫‪Taşmak‬‬ ‫‪Tat‬‬ ‫‪Tatlı‬‬ ‫‪Tatlıcı‬‬ ‫‪Tatmak‬‬ ‫‪Tatsız‬‬ ‫‪Tavan‬‬ ‫‪Tavır‬‬ ‫‪Tavşan‬‬ ‫‪Tavuk‬‬ ‫‪Tekın elemek‬‬ ‫‪Teklif etmek‬‬

‫ئەسیر ‪ ،‬گیراو‬ ‫دهست بە سەر‬ ‫کردن‬ ‫ئاگر گرتن‬ ‫خوێ‬

‫‪78‬‬

‫‪Tutsak‬‬ ‫‪Tutuklamak‬‬ ‫‪Tutuşmak‬‬ ‫‪Tuz‬‬

‫دوور‬ ‫ڕۆژهەالتی ‪-‬‬ ‫دوور‬ ‫دوور کەوتنەوه‬ ‫مەودا ‪ ،‬نێوان‬ ‫درێژ بوون‬ ‫ڕاکشان‬ ‫فەزا‬ ‫ئاشت کردنەوه‬

‫‪Uzak‬‬ ‫‪Uzak goğu‬‬

‫)‪(U‬‬

‫‪Uzaklaşmak‬‬ ‫‪Uzaklık‬‬ ‫‪Uzamak‬‬ ‫‪Uzanmak‬‬ ‫‪Uzay‬‬ ‫‪Uzlaştırmak‬‬

‫هەرزان‬ ‫فڕۆکە‬ ‫ورد‬ ‫ورد کردن‬ ‫سەر لێ هەڵێنان‬ ‫سەردان کردن‬ ‫پیرۆز‬ ‫گەیاندن‬ ‫گەوره ‪ ،‬عەزیم‬ ‫نەتەوه‬ ‫نەتەوهیی‬ ‫بە گرینگ دانان‬ ‫ئارد‬ ‫لە بیر کردن‬ ‫خەجاڵەتی ‪،‬‬ ‫شەرمێون‬ ‫تەریق بوونەوه‬ ‫لە خەو‬ ‫هەستاندن‬ ‫لە خەو هەستان‬ ‫سەتەالیت‬ ‫درۆ هەلبەستن‬ ‫پێشکەوتوو‬ ‫پێشکەوتن‬ ‫گونجاو‬ ‫خەو‬ ‫خەواڵوو‬ ‫لەبەر چاو گرتن‬ ‫ڕهعایەت کردن‬ ‫هاو ئاهەنگی‬ ‫خەوتن‬ ‫بێ هەست بوون‬ ‫جیاوازی‬ ‫خەواندن‬

‫‪79‬‬

‫‪Ucuz‬‬ ‫‪Uçak‬‬ ‫‪Ufak‬‬ ‫‪Ufalamak‬‬ ‫‪Uğramak‬‬ ‫‪Uğurlu‬‬ ‫‪Ulaştırmak‬‬ ‫‪Ulu‬‬ ‫‪Ulus‬‬ ‫‪Ulusal‬‬ ‫‪Umursamak‬‬ ‫‪Un‬‬ ‫‪Unutmak‬‬ ‫‪Utangaç‬‬ ‫‪Utanmak‬‬ ‫‪Uyandırmak‬‬ ‫‪Uyanmak‬‬ ‫‪Uydu‬‬ ‫‪Uydurmak‬‬ ‫‪Uygar‬‬ ‫‪Uygarlık‬‬ ‫‪Uygun‬‬ ‫‪Uyku‬‬ ‫‪Uykulu‬‬ ‫‪Uymak‬‬ ‫‪Uyum‬‬ ‫‪Uyumak‬‬ ‫‪Uyuşmak‬‬ ‫‪Uyuşmazlık‬‬ ‫‪Uyutmak‬‬

‫)‪(Ü‬‬ ‫دووره دهست‬ ‫کرێ‬ ‫سێ گۆشە‬ ‫واڵت‬ ‫هیوا پێدان‬ ‫ناوبانگ‬ ‫بە نێوبانگ‬ ‫بەرهەم‬ ‫بەرهەم هێنان‬ ‫بەرهەم ( کشت‬ ‫و کاڵ )‬ ‫پێگە‬ ‫سەرهوه‬ ‫پێدا گرتن‬ ‫لە سەر‬ ‫سەرما بوون‬ ‫ئەندام‬ ‫لە سەر‬ ‫خەمناک‬ ‫ڕهنجاندن‬ ‫خەمناک بوون‬ ‫ترێ‬ ‫خەم ‪ ،‬مەراق‬

‫‪80‬‬

‫‪Ücra‬‬ ‫‪Ücret‬‬ ‫‪Üçgen‬‬ ‫‪Ülke‬‬ ‫‪Ümit vermek‬‬ ‫‪Ün‬‬ ‫‪Ünlü‬‬ ‫‪Üretim‬‬ ‫‪Üretmek‬‬ ‫‪Ürün‬‬ ‫‪Üs‬‬ ‫‪Üst‬‬ ‫‪Üstelemek‬‬ ‫‪Üstüne‬‬ ‫‪Üşütmek‬‬ ‫‪Üye‬‬ ‫‪Üzerinde‬‬ ‫‪Üzgün‬‬ ‫‪Üzmek‬‬ ‫‪Üzülmek‬‬ ‫‪Üzüm‬‬ ‫‪Üzüntü‬‬

‫)‪(V‬‬ ‫دۆڵ ‪ ،‬خڕ‬ ‫پارێزگار‬ ‫چەمەدان‬ ‫کەشتی‬ ‫بەرمیل‬ ‫بوون ‪ ،‬هەستی‬ ‫واسڵ بوون‬ ‫نیشتیمان‬ ‫پەروهر‬ ‫پاشگەز‬ ‫بوونەوه‬ ‫ئینجانە‬ ‫ماڵیات‬ ‫لێ هاتوویی‬ ‫بە پیت و‬ ‫بەرهکەت‬ ‫پێدان‬ ‫قۆرت و پێج‬ ‫بەاڵڵووک‬ ‫دهنده‬ ‫لێدان‬ ‫لەش ‪ ،‬بەدهن‬

‫‪81‬‬

‫‪Vadi‬‬ ‫‪Vali‬‬ ‫‪Valiz‬‬ ‫‪Vapur‬‬ ‫‪Varil‬‬ ‫‪Varlık‬‬ ‫‪Varmak‬‬ ‫‪Vatan sever‬‬ ‫‪Vazgeçmek‬‬ ‫‪Vazo‬‬ ‫‪Vergi‬‬ ‫‪Verim‬‬ ‫‪Verimli‬‬ ‫‪Vermek‬‬ ‫‪Viraj‬‬ ‫‪Vişne‬‬ ‫‪Vites‬‬ ‫‪Vurmak‬‬ ‫‪Vucut‬‬

‫هەڵە کردن‬ ‫واڵم دانەوه‬ ‫درۆ ‪ /‬هەڵە‬ ‫سووتان ‪/‬‬ ‫هەڵکران‬ ‫ڕهنگدانەوه‬ ‫بێ الیەنی‬ ‫پێوه نووسان‬ ‫ئەسەر ‪ ،‬بەرهەم‬ ‫کردن ‪ ،‬ئەنجام‬ ‫دان‬ ‫گەاڵ‬ ‫برین‬ ‫بریندار بوون‬ ‫بە کەلک هاتن‬ ‫بەرژهوهندی‬ ‫کەلک لێ وهر‬ ‫گرتن‬ ‫شەمشەمە کوێره‬ ‫پەروهردگار‬ ‫خوڵقێندراو‬ ‫بەدی هێنان ‪،‬‬ ‫خوڵقاندن‬ ‫هاوکاری کردن‬ ‫دادگایی کردن‬ ‫نیوه‬ ‫بەرژهوهندی‬ ‫تەڕ ‪ /‬تەمەن‬ ‫ژیان‬ ‫ژیان کردن‬ ‫بە تەمەن‬ ‫سەرین‬ ‫سەرمایە گوزاری‬ ‫خەواندن‬ ‫باڵو‬ ‫باڵو بوون‬ ‫باڵو کردنەوه‬ ‫باڵو کردنەوه‬

‫‪Yanılmak‬‬ ‫‪Yanıtlamak‬‬ ‫‪Yanlış‬‬ ‫‪Yanmak‬‬

‫)‪(Y‬‬ ‫بار‬ ‫بێگانە‬ ‫زمانی بێگانە‬ ‫وهحشی‬ ‫ئینکار کردن‬ ‫ڕۆن لێدان‬ ‫باران‬ ‫ڕۆن لێدان‬ ‫بارین‬ ‫بارانە‬ ‫باراناوی‬ ‫گرتن‬ ‫گرفتار بوون‬ ‫نزیک‬ ‫سووتەمەنی‬ ‫تەقریبەن‬ ‫سووتان ‪/‬‬ ‫هەلکردن‬ ‫نزیک بوونەوه‬ ‫لستنەوه‬ ‫درۆ‬ ‫درۆ کردن‬ ‫درۆزن‬ ‫وه درۆ خستنەوه‬ ‫سەڵت ‪ ،‬ڕهبەن‬ ‫تەنیا‬ ‫داوێن ‪ ،‬قەد پاڵ‬ ‫لە پەنا ‪ ،‬لە کن‬ ‫ئاگر پژێن‬ ‫چوونە ژێر بار‬ ‫الیەنگر‬ ‫ئاگر‬ ‫ئیشتیبا ‪ ،‬هەڵە ‪،‬‬ ‫خەتا‬

‫‪Yansımak‬‬ ‫‪Yansızlık‬‬ ‫‪Yapışmak‬‬ ‫‪Yapıt‬‬ ‫‪Yapmak‬‬ ‫‪Yaprak‬‬ ‫‪Yara‬‬ ‫‪Yaralamak‬‬ ‫‪Yaramak‬‬ ‫‪Yarar‬‬ ‫‪Yararlanmak‬‬ ‫‪Yarasa‬‬ ‫‪Yaratıcı‬‬ ‫‪Yaratık‬‬ ‫‪Yaratmak‬‬ ‫‪Yardım etmek‬‬ ‫‪Yargılamak‬‬ ‫‪Yarım‬‬ ‫‪Yarışma‬‬ ‫‪Yaş‬‬ ‫‪Yaşam‬‬ ‫‪Yaşamak‬‬ ‫‪Yaşlı‬‬ ‫‪Yastık‬‬ ‫‪Yatırım‬‬ ‫‪Yatırmak‬‬ ‫‪Yaygın‬‬ ‫‪Yayılmak‬‬ ‫‪Yayımlamak‬‬ ‫‪Yayın‬‬ ‫‪82‬‬

‫‪Lük‬‬ ‫‪Yabancı‬‬ ‫‪Yabancı dil‬‬ ‫‪Yabani‬‬ ‫‪Yadsımak‬‬ ‫‪Yağ‬‬ ‫‪Yağış‬‬ ‫‪Yağlamak‬‬ ‫‪Yağmak‬‬ ‫‪Yağmür‬‬ ‫‪Yağmürlük‬‬ ‫‪Yakalamak‬‬ ‫‪Yakalanmak‬‬ ‫‪Yakın‬‬ ‫‪Yakıt‬‬ ‫‪Yaklaşık‬‬ ‫‪Yakmak‬‬ ‫‪Yaktaşmak‬‬ ‫‪Yalamak‬‬ ‫‪Yalan‬‬ ‫‪Yalan soylemek‬‬ ‫‪Yalancı‬‬ ‫‪Yalanlamak‬‬ ‫‪Yalın‬‬ ‫‪Yalnız‬‬ ‫‪Yamaç‬‬ ‫‪Yan‬‬ ‫‪Yanardağ‬‬ ‫‪Yanaşmak‬‬ ‫‪Yandaş‬‬ ‫‪Yangın‬‬ ‫‪Yanılgı‬‬

‫سەفەر‬ ‫ناردن‬ ‫هەڵکەندن‬ ‫بەرێوه بردن‬ ‫ماندوو‬ ‫ماندوو بوون‬ ‫سەرهوه‬ ‫بار کردن‬ ‫بڵیند ‪ ،‬بەرز‬ ‫بڵیند بوون ‪ ،‬بەرز‬ ‫بوون‬ ‫بردنە سەر‬ ‫هێلکە‬ ‫نەرم‬ ‫نەرم بوون‬ ‫پەشم‬ ‫دڵ ‪ ،‬قەلب‬ ‫وهتەن ‪ ،‬نیشتیمان‬ ‫وهتەن دۆست‬ ‫قەدهم لێدان‬ ‫هیالنە‬ ‫خڕ‬ ‫مەلە کردن‬ ‫ئەنگوستیلە‬

‫باڵو بوونەوه‬ ‫باڵو کردن‬ ‫نووسەر‬ ‫چارهنووس‬ ‫نووسین‬ ‫پانکە‬ ‫غەزا ‪،‬‬ ‫خواردهمەنی‬ ‫سوێند خواردن‬ ‫تازه ‪ ،‬نوێ‬ ‫ژێر کەوتوو ‪،‬‬ ‫دۆڕاو‬ ‫تازهگەری ‪،‬‬ ‫نوێگەری‬ ‫تێک شکاندن‬ ‫جێ‬ ‫جێ پێدان‬ ‫ناوچەیی خۆجێی‬ ‫سەوز بوون‬ ‫سەوز‬ ‫پەروهرده بوون ‪/‬‬ ‫پێ گەیین‬ ‫دلێر ‪ ،‬ئازا‬ ‫شۆردن‬ ‫تێکدان‬ ‫سال‬ ‫سەری ساڵ‬ ‫ئەستێره‬ ‫دڕ ‪ ،‬دڕنده‬ ‫بە هەدهر دان‬ ‫خۆراک‬ ‫ماست‬ ‫لە ناو چوون‬ ‫هەژار ‪ ،‬فەقیر‬ ‫سەرهوژێر‬ ‫هەوراز‬ ‫ڕێ ‪ ،‬ڕێگا‬ ‫ڕێبوار ‪ ،‬موسافیر‬

‫‪Yolculuk‬‬ ‫‪Yollamak‬‬ ‫‪Yolmak‬‬ ‫‪Yönetmek‬‬ ‫‪Yorgun‬‬ ‫‪Yorulmak‬‬ ‫‪Yukara‬‬ ‫‪Yüklemek‬‬ ‫‪Yüksek‬‬ ‫‪Yükselmek‬‬ ‫‪Yükseltmek‬‬ ‫‪Yumurta‬‬ ‫‪Yumuşak‬‬ ‫‪Yumuşamak‬‬ ‫‪Yün‬‬ ‫‪Yürek‬‬ ‫‪Yurt‬‬ ‫‪Yurt sever‬‬ ‫‪Yürümek‬‬ ‫‪Yuva‬‬ ‫‪Yuvarlak‬‬ ‫‪Yüzmek‬‬ ‫‪Yüzük‬‬

‫‪83‬‬

‫‪Yayınlanmak‬‬ ‫‪Yaymak‬‬ ‫‪Yazar‬‬ ‫‪Yazgı‬‬ ‫‪Yazmak‬‬ ‫‪Yelpaze‬‬ ‫‪Yemek‬‬ ‫‪Yemin etmek‬‬ ‫‪Yeni‬‬ ‫‪Yenik‬‬ ‫‪Yenilik‬‬ ‫‪Yenmek‬‬ ‫‪Yer‬‬ ‫‪Yerleştırmak‬‬ ‫‪Yerli‬‬ ‫‪Yeşermek‬‬ ‫‪Yeşil‬‬ ‫‪Yetişmek‬‬ ‫‪Yığıt‬‬ ‫‪Yıkamak‬‬ ‫‪Yıkmak‬‬ ‫‪Yıl‬‬ ‫‪Yıl başı‬‬ ‫‪Yıldız‬‬ ‫‪Yırtıcı‬‬ ‫‪Yitirmek‬‬ ‫‪Yiyecek‬‬ ‫‪Yoğurt‬‬ ‫‪Yok olmak‬‬ ‫‪Yoksul‬‬ ‫‪Yokuş aşağı‬‬ ‫‪Yokuş yukarı‬‬ ‫‪Yol‬‬ ‫‪Yolcu‬‬

‫)‪(Z‬‬ ‫سەرکەوتن‬ ‫زهحمەت کێشان‬ ‫گوومان کردن‬ ‫زیان پێ گەیاندن‬ ‫بەستە زمان‬ ‫مەسمووم کردن‬ ‫ژههر پێ دان‬ ‫دهوڵەمەند‬ ‫زهنگ ‪ ،‬جەرهس‬ ‫ئەوپەڕی ‪،‬‬ ‫لووتکە‬ ‫سەخت ‪ ،‬دژوار‬ ‫زۆربڵێ‬ ‫پێویست‬

‫‪84‬‬

‫‪Zafar‬‬ ‫‪Zahmat‬‬ ‫‪Zannetmek‬‬ ‫‪Zarar vermak‬‬ ‫‪Zavallı‬‬ ‫‪Zehırlemek‬‬ ‫‪Zengin‬‬ ‫‪Zil‬‬ ‫‪Zirve‬‬ ‫‪Zor‬‬ ‫‪Zorba‬‬ ‫‪Zorunlu‬‬